10 Mat KA 4 BLM

TRGONOMETR
NTE
3. NTE
3. NTE
3. NTE
Dik gende Dar Alarn Trigonometrik Oranlar

1. Kazanm: Dik gende dar alarn trigonometrik oranlarn belirtir.
2. Kazanm: Dik gen yardmyla 30, 45 ve 60 lik alarn trigonometrik oranlarn hesaplar.
3. Kazanm: Tmler alarn trigonometrik oranlar arasndaki ilikiyi belirtir.
4. Kazanm: Trigonometrik oranlardan biri belli iken dier trigonometrik oranlar bulur.
Ynl Alar
1. Kazanm: Ynl a ve ynl yay kavramn aklar.
2. Kazanm: Birim emberi belirtir ve denklemini yazar.
3. Kazanm: A l birimlerini belirtir ve birbirine evirir.
4. Kazanm: Ann esas lsn aklar.
Trigonometrik Fonksiyonlar
1. Kazanm: Trigonometrik fonksiyonlar birim ember yardmyla ifade eder, tanm ve grnt kmelerini
belirler, trigonometrik zdelikleri gsterir.
2. Kazanm: k D Z olmak zere,
kr
" i saylarnn trigonometrik oranlarn i saysnn trigonometrik
2
oran cinsinden yazar.

3. Kazanm: Bir ann trigonometrik fonksiyonlar altndaki grntsn trigonometrik deer tablosunda
bulur.
Trigonometrik Fonksiyonlarn Grafikleri
1. Kazanm: Periyodu ve periyodik fonksiyonu aklar, trigonometrik fonksiyonlarn periyotlarn bulur.
2. Kazanm: Trigonometrik fonksiyonlarn grafiklerini izer.
Ters Trigonometrik Fonksiyonlar
1. Kazanm: Ters trigonometrik fonksiyonlar aklar.
gende Trigonometrik Bantlar
1. Kazanm: Sins, kosins teoremlerini belirtir, gsterir ve genin alan formllerini bulur.
Toplam ve Fark Formlleri
1. Kazanm: ki saynn toplam ve farknn trigonometrik oranlarn bulur.
2. Kazanm: Yarm a formllerini oluturur.
3. Kazanm: Toplam arpma dntrme (dnm) ve arpm toplama dntrme (ters dnm)
formllerini oluturur.
Trigonometrik Denklemler
1. Kazanm: Trigonometrik denklemleri zer.
3. NT
TRGONOMETR
DAR AILARIN TRGONOMETRK ORANLARI
llmesi ok zor, hatta imkansz gibi grnen yatay veya dey uzunluklarn llmesi iin gelitirilmi olan
trigonometri yardmyla bu uzunluklar kolaylkla hesaplanabilir.
a
m( KOL) = _ asna gre,
"
OLK dik geninde

[OK] : hipotens
[OL] : komu dik kenar
[KL] : kar dik kenar
_
!
cos_ =
OL
komu dik kenar uzunluu
=
,
hipotens uzunluu
OK
$%&_ '
()*+,-.%(-(/&)*-010&2030
"#
'
!"
4%567/&8$-010&2030
7)&_ '
()*+,-.%(-(/&)*-010&2030
"#
'
;
!#
(69+0-.%(-(/&)*-010&2030
:67_ '
(69+0-.%(-(/&)*-010&2030
!#
'
"#
()*+,-.%(-(/&)*-010&2030
RNEK 1
r
2
4
olmak zere, sin_ =
5
erlerini bulunuz.
RNEK 2
0<_<
ise cos_, tan_ ve cot_ de_
zm
Yukardaki ekil drt e kareden olumutur.
ESEN YAYINLARI
Buna gre tan_ katr?

zm
231
Trigonometri
RNEK 3
RNEK 4
'
'
&
&
_
!
$_
"
a
ABC geninde m( ADC) = _, |AB| = |AC| = 5 cm
"
a
ABC dik geninde [AC] [BC], m( ABC) = 2_
|BD| = 2 cm, |DC| = 4 cm ise cot_ katr?
ise tan_ nn a, b, c trnden deerini bulunuz.
zm
ESEN YAYINLARI
zm
ETKNLK
'
"
ok yksek bir dan yerden yksekliini bulmak iin bu dan en yksek noktas (A) ile yerdeki bir nokta (B)
a
arasndaki uzakln ve m( ABC) = _ nn bilinmesi yeterli olur mu?
|AB| = 6400 metre ve sin_ =
zm
232
3
deerleri verildiinde bu dan yerden ykseklii ka metre olur?
4
Trigonometri
RNEK 5
RNEK 7
Bir ABC geninde |AB| = |BC| ve tanC = 2 ise
olduunu gsteriniz.
sinB katr?
zm
zm
ESEN YAYINLARI
Herhangi bir ABC geninde, a.cosB + b.cosA = c
RNEK 6
'
RNEK 8
'
_
!
"
1234
a
ABC dik geninde [AH] [BC], m( ACB) = _
_
!
|BC| = 1 cm ise |HC| nin _ cinsinden deerini bulunuz.

zm
"
Bir uak _ asyla saatte 240 km hzla havalanyor.

1
sin_ =
olmak zere ka dakika sonra 8 km lik yk3
seklie ular?
zm
233
Trigonometri
lleri 30 ve 60 Olan Alarn Trigonometrik Oranlar
'
(56 (56
v(
756
!
756
)
"
Bir kenar uzunluu 2 cm olan ABC ekenar geninde [AH] [BC] izildiinde [AH] ykseklii hem kenarora
a
tay, hem aortay olacandan |BH| = |HC| = 1 cm, |AH| = v3 cm, m( BAH) = m( HAC) = 30 olur.
ABH dik geninde,
sin30 =
BH
1
,
=
2
AB
cos30 =
AH
3
=
,
2
AB
tan30 =
BH
1
3
=
=
,
3
AH
3
cot30 =
AH
= 3
BH
Benzer ekilde, ayn gende,

sin60 =
3
,
2
tan60 = v3 ,
cos60 = 1 ,
2
cot60 =
3
3
olur.
Bulunan deerler karlatrldnda,

sin30 = cos60 = 1 ,
2
sin60 = cos30 =
3
,
2
tan30 = cot60 =
3
, tan60 = cot30 =
3
eitlikleri oluur. Bu durumu aadaki gibi kurallatrabiliriz.
Birbirini 90 ye tamamlayan iki adan birinin sins dierinin kosinsne, birinin tanjant dierinin
kotanjantna eittir.
_ + ` = 90 ise sin_ = cos` , tan_ = cot` dr.
RNEK 9
RNEK 10
Aada birbirini 90 ye tamamlayan alarla ilgili rnekler verilmitir. nceleyiniz.
sin 42. tan 10

ileminin sonucu katr?
cos 48. cot 80
zm
sin12 = cos78
sin44 = cos46
sin63 = cos27
tan2 = cot88
tan21 = cot69
tan53 = cot37
234
Trigonometri
RNEK 11
RNEK 12
_ < 90 ve ` < 90 olmak zere
sin40 = a ve cot25 = b
sin_ + tan35 = cos` + cot55
olduuna gre, cos50.tan65 ifadesinin eitini bu-
eitliini salayan _ + ` ka derecedir?
lunuz.
zm
zm
ls 45 Olan Ann Trigonometrik Oranlar

'
%&6
v$
%&6
!
"
Dik kenar uzunluklar 1 br olan ABC ikizkenar dik geninde, |AC| = |BC| = 1 br, |AB| = v2 br olur.
sin45 =
AC
1
2
=
=
2
AB
2
tan45 =
AC
=1
BC
cos45 =
BC
1
2
=
=
2
AB
2
cot45 =
1
= 1 bulunur.
tan 45
Hipparchus (M.. 190 M.. 120)

Yunan matematiki ve astronomdur. znikte dodu ve muhtemelen Rodosta
ld.
lk sistematik astronomi ve trigonometriyi bulan kii olarak kabul edilir. Gne ve
Ayn uzakln hesaplamtr. Enlem ve boylam daireleriyle, Dnyadaki herhangi
bir noktann konumunu belirtme yntemini bulmutur.
235
ALITIRMALAR 1
1.
6.
Aadaki tabloyu doldurunuz.
(56
%&6
"
_
756
9:;/
+89/
<-;/
'
a
ABCD karesinde m( ECB) = _, |EA| = 2 cm ve
+8</
tan_ = 3 ise |AB| ka cm dir?
_ D b 0,
2.
r
3
l ve tan_ =
2
4
olduuna gre sin_, cos_ ve cot_ deerlerini

bulunuz.
7.
"
r
5
l ve cos_ =
13
2
olduuna gre sin_ , tan_ ve cot_ deerlerini

bulunuz.
ESEN YAYINLARI
_ D b 0,
3.
'
ABCD dikdrtgen DBE gendir.

a
[DB] [BE], m( CBE) = _, 4.|AB| = 3.|AD| ise
cos_ katr?
_ D b 0,
4.
r
l olmak zere
2
tan_ = 2 ise cos_.sin_ katr?

8.
_
5.
'
_
!
"
a
ABC ekenar geninde m( ADB) = _
|BD| = 5.|DC| ise tan_ katr?
236
Yukardaki ekil bir kpn almyla olumutur.

Buna gre, tan_ + cot` katr?
Trigonometri
YNL AILAR
Balang noktalar ortak olan iki nn birleimi a, ay oluturan nlarn herbiri de ann kenarlardr.
Ay, kenarlarnn yazl srasna gre iki deiik biimde ynlendiririz.
'
>
F8G:<:H2.I;
!-BC-;DAE23?;-@A
!BC;
!:<
:4
23?
;
-@A
DAE
23?
;
-@A
'
>
J?D-<:H2.I;
!:<:423?;-@A
Yukardaki ekillerin birincisinde balang kenarndan bitim kenarna saat ynnn tersi ynde (pozitif yn),
ikincisinde ise saat yn ile ayn ynde (negatif yn) gidilmitir.
a
BOA as pozitif ynl bir a olup BOA biiminde gsterilir. Balang kenar [OB, bitim kenar [OA dr.
a
AOB as negatif ynl bir a olup AOB biiminde gsterilir. Balang kenar [OA, bitim kenar [OB dir.
'EA
MI;N
!-BC-;DAE23?;-@A
!:<:423?;-@A
OI9<?@:C:B:
J?D-<:H
S2MQ
S2MP
QMP
F8G:<:H
S2KR
S2KL
RKL
L
K
YNL YAYLAR
h
ekilde O merkezli ember ile AOB asnn kesiimi AB yaydr ve AB bii-
L
K
minde gsterilir. AB yaynn yn olarak LOK asnn yn alnrsa AB yay
>
pozitif ynl bir yay olur. A noktas bu yayn balang noktas, B noktas da
'
bitim noktasdr.
'EA
MI;N
!-BC-;DAE2;83<-9A
!:<:42;83<-9A
OI9<?@:C:B:
F8G:<:H
"
"!
J?D-<:H
RL
!
'
"
L
K
R
237
Trigonometri
Radyan
BRM EMBER
Bir emberde, yarap uzunluundaki bir yay gren
merkez ann ls 1 radyandr.
T5U)V
1 radyan yaklak olarak 57.3 dir.
LT/U.V
Bir ember yaynn ls 2/ radyandr.
)
>
TX)U5V
T)U5V
A l Birimlerinin Birbirine Dntrlmesi

Bir ember yaynn ls 360 derece veya 2/ rad-
T5UX)V
yan olduundan
D = R D = R
360 2r
180 r
Merkezi balang noktas ve yarapnn uzunluu

1 birim olan embere birim ember denir.
K(x, y) birim ember zerinde bir nokta olmak zere;
OTK dik geninde,
2
RNEK 14
2
|OT| + |KT| = |OK| x + y = 1 olur.
ls
x2 + y2 = 1 bants birim emberin denklemidir.
7r
radyan olan a ka derecedir?
4
zm
RNEK 13
Birim ember zerinde apsisi ordinatna eit olan

ESEN YAYINLARI
noktalar bulunuz.
zm
RNEK 15
ls 240 olan a ka radyandr?

zm
RNEK 16
AI L BRMLER
1
Bir emberin
n gren merkez ann ls
360
1 derecedir.
Derece () simgesi ile gsterilir.
1 nn 60 ta biri 1 dakikadr. (1 )
1 nn 60 ta biri 1 saniyedir. (1 )
238
olduuna gre, _ + ` deerini bulunuz.
Derece
_ = 42 54 36 ve ` = 11 40 43
zm
Trigonometri
RNEK 17
RNEK 20
Birim ember zerinde, uzunluklar; 0 , r , r , 3r

2
2
ve 2/ olan ynl yaylarn bitim noktalarnn koordi-
_ = 46 38 23 ve ` = 21 12 40
olduuna gre, _ ` deerini bulunuz.
natlarn bulunuz.
zm
zm
RNEK 18
23 16 43 lik a ka saniyedir?
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 21
Birim ember zerinde, uzunluklar

RNEK 19
52146
dir?
zm
lik a ka derece, ka dakika, ka saniye-
r 3r 5r
,
,
ve
4
4
4
7r
olan ynl yaylarn bitim noktalarnn koordinat4
larn bulunuz.
zm
239
Trigonometri
RNEK 23
ls 1413 olan ann esas ls ka derecedir?

zm
RNEK 24
ls
23r
radyan olan ann esas lsn bu3
lunuz.
ESEN YAYINLARI
zm
BR AININ ESAS LS
0 e < 360 ve k D Z olmak zere, ls e + k.360
olan ann esas ls e derecedir.
0 e < 2/ ve k D Z olmak zere, ls e + k.2/
olan ann esas ls e radyandr.
RNEK 25
ls
yandr?
RNEK 22
ls 4243 olan ann esas ls ka derecedir?

zm
240
zm
43r
olan ann esas ls ka rad5
ALITIRMALAR 2
1.
Aada verilen tablodaki boluklar doldurunuz.

'EA
MI;N
!-BC-;DAE23?;-@A
!:<:423?;-@A
OI9<?@:C:B:
!-BC-;DAE2;83<-9A
!:<:42;83<-9A
OI9<?@:C:B:
'
!
"
2.
Aada verilen tablodaki boluklar doldurunuz.

M-.
MI;N
!
'
3.
"
R
K
Aadaki noktalardan hangilerinin birim ember
4.
zerinde olduunu tespit ediniz.

a.
1 1
c , m
2 2
b.
3 1
, n
2
2
Aada verilen alar iziniz.

a
a. AOB
a
b. XYZ
c.
1
3
,
n
2 2
e.
3
,
d
2
2
n
2
d.
2
2
,
n
2
2
f.
3
,
d
2
5
n
2
5.
Birim ember zerinde apsisi
1
olan noktalar2
dan birinin ordinatn bulunuz.
241
Trigonometri
6.
Birim ember zerinde apsisi ordinatnn
10. Aada lleri verilen ynl yaylarn bitim nok-
talarnn koordinatlarn bulunuz.
kat olan noktalar bulunuz.
7.
_ = 42 13 51 ve ` = 28 24 40
a.
r
3
b.
2r
3
c.
4r
3
d.
5r
3
e.
r
6
f.
5r
6
g.
7r
6
h.
11r
6
olmak zere aadaki ifadelerin her birinin eitini

bulunuz.
a. _ + `
c. 2_ + 3`
ESEN YAYINLARI
b. _ `
11. Aada lleri verilen alarn, esas llerini

ayn birimde bulunuz.
a. 480
b. 1316
c. 843
d. 2716
d. 3_ `
8.
48916 lik a ka derece, ka dakika ve ka saniyedir?

e.
9.
242
51r
7
g.
19r
5
f. 83r
4
h.
213r
4
Trigonometri
TRGONOMETRK FONKSYONLAR
Kosins ve Sins Fonksiyonlar
!T5U)V
LT/U.V
"TX)U5V
9:;_
'T)U5V
_
>
+89_
#T5UX)V
a
K(x, y) noktas birim ember zerindedir. m( KOL) = _ olmak zere;
K(x, y) noktasnn apsisine, _ gerek saysnn kosins denir ve cos_ biiminde gsterilir.
_ gerek saysn, cos_ ya dntren fonksiyon kosins fonksiyonudur.
K(x, y) noktasnn ordinatna, _ gerek saysnn sins denir ve sin_ biiminde gsterilir.
_ gerek saysn, sin_ ya dntren fonksiyon sins fonksiyonudur.
Birim ember zerindeki noktalarn apsis ve ordinatlar [1, 1] aralnda bulunduundan, sins ve kosins
fonksiyonlarnn
tanm kmesi : R ,
grnt kmesi : [1, 1] dir.
Yani, _ D R iin 1 cos_ 1 ve 1 sin_ 1 dir.
Kosins ve sins fonksiyonlarn

cos : R A [1, 1], f(x) = cosx ,
sin : R A [1, 1], f(x) = sinx
RNEK 26
sin
r
r
ve cos
ifadesinin eitini bulunuz.
2
2
zm
biiminde ifade ederiz.
RNEK 27
sin180 ve cos180 ifadesinin eitini bulunuz.

zm
243
Trigonometri
Benzer ekilde 0, 270 ve 360 lik alara karlk
RNEK 29
gelen noktalar birim ember zerinde iaretlenerek
A = 3cosx 2siny
bu alarn da sins ve kosinsleri bulunabilir. Bu de-
olmak zere A nn en byk tam say deeri ile en
erler aadaki tabloda verilmitir. nceleyiniz.

/
56
Z56
)156
$Y56
(756
+89/
X)
9:;/
X)
kk tam say deerini bulunuz.

zm
RNEK 28
A = 2sinx 3
olmak zere A nn deer araln bulunuz.
zm
Tanjant ve Kotanjant Fonksiyonlar

.
/[)
+8<_
!
/
$
/
"
>
\
_
.[)
<-;_
5
$/ '
(/ #
$
a
x = 1 ve y = 1 dorular birim embere A ve B noktalarnda teettir. m( AOK) = _ olmak zere,
[OK nn, x = 1 dorusunu kestii T noktasnn ordinat, _ reel saysnn tanjantdr ve tan_ olarak gsterilir.
x = 1 dorusu tanjant eksenidir.
y ekseni ile tanjant ekseni paralel olduundan,

_=
r
3r
r
3r
veya _ =
iin [OK ile x = 1 dorusu kesimez. O halde; tan
ve tan
tanmszdr.
2
2
2
2
r
+ k/, k D Z} , grnt kmesi : R dir.
2
[OK nn, y = 1 dorusunu kestii K noktasnn apsisi, _ reel saysnn kotanjantdr ve cot_ olarak gsterilir.
Tanjant fonksiyonunun; tanm kmesi : R {
y = 1 dorusu kotanjant eksenidir.
x ekseni ile kotanjant ekseni paralel olduundan, _ = 0, _ = / veya _ = 2/ iin [OK ile y = 1 dorusu
kesimez. Dolaysyla cot0, cot/ ve cot2/ tanmszdr.
Kotanjant fonksiyonunun; tanm kmesi : R {k/, k D Z} , grnt kmesi : R dir.

244
Trigonometri
Sekant ve Kosekant Fonksiyonlar
.
L
!
+89?+_
"
/
/
$
_
>
5 '
$/
9?+_
# (/
$
KM dorusu birim embere L noktasnda teet olup eksenleri kestii noktalar K ve M dir.
a
m( LOM) = _ olmak zere,
M noktasnn apsisi, _ reel saysnn sekantdr ve sec_ ile gsterilir.
K noktasnn ordinat, _ reel saysnn kosekantdr ve cosec_ biiminde gsterilir.
B ve D noktalarnda sekant deerleri tanmsz olacandan sekant fonksiyonunun,

tanm kmesi : R &
r
+ kr, k ! Z 0 , grnt kmesi : R (1, 1) dir.
2
A ve C noktalarnda kosekant deerleri tanmsz olacandan kosekant fonksiyonunun,

tanm kmesi: R { k/ , k D Z } , grnt kmesi: R (1, 1) dir.
RNEK 30
RNEK 31
A = 4 tanx
0 _ 45 olmak zere,
olduuna gre, A nn alabilecei en kk pozitif tam
sec_ hangi aralkta deer alr?
say deeri katr?
zm
zm
245
Trigonometri
TRGONOMETRK ZDELKLER
sin2_ + cos2_ = 1
.
OAK dik geninde,
LT+89_U29:;_V
)
|OA| = cos_
_
>
|AK| = sin_
'
|OK| = 1 olduundan
|OA|2 + |KA|2 = |OK|2 (cos_)2 + (sin_)2 = 12 sin2_ + cos2_ = 1 bulunur.

Bu zdelii,
sin2_ = 1 cos2_ ve cos2_ = 1 sin2_ biimleriyle de kullanacaz.
RNEK 32
RNEK 34
sin 2 x
= 1 cos x
1 + cos x
sin4x cos4x + cos2x = sin2x olduunu gsteriniz.
olduunu gsteriniz.
zm
RNEK 33
cos 2 x
cos 2 y
sin 2 x sin 2 y
zm
ifadesinin eitini bulalm.
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 35
1 sin x
cos x
in a trnden
= a olduuna gre,
cos x
1 + sin x
deerini bulalm.
zm
246
Trigonometri
tan_ = sin a
cos a
ve cot_ =
cos a
dr.
sin a
.
&
&
OMR + OAT olduundan
OM
MR
=
OA
AT
cos a sin a
=
tan a = sin a
cos a
1
tan a
+8<_
olur.
9:;_
"
'
+89_ R
>
sin a cos a
cos a
=
cot a =
olur.
1
cot a
sin a
.[)
<-;_
&
&
ONR + OBK olduundan
ON
NR
=
OB
BK
/[)
Bu iki eitlikten yararlanarak, cos_ 0 ve sin_ 0 olmak zere,

tan_.cot_ = 1 , tan_ =
1
1
, cot_ =
eitlikleri de elde edilir.
tan a
cot a
RNEK 36
RNEK 38
3 sin x 2 cos x 2
=
sin x + cos x
3
(1 + cot2x).sin2x = 1 olduunu gsteriniz.
olduuna gre, tanx katr?
zm
RNEK 37
tan 2 x 1
= tan 2 x olduunu gsteriniz.
1 cot 2 x
zm
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 39
tanx cotx =
1
2
olduuna gre, tan2x + cot2x katr?

zm
247
Trigonometri
sec_ =
1
cos a
ve cosec_ =
1
sin a
dr.
&
&
OLT + OML olduundan
1
cos a
1
olur.
=
sec_ =
sec a
1
cos a
&
&
LON + KOL olduundan
)
R
_
"
LO
ON
=
KO
OL
+89?+_
9:;_
OL
OT
=
OM
OL
1
sin a
1
=
cosec a =
olur.
cosec a
1
sin a
>
+89_
9?+_
#
RNEK 40
RNEK 42
cosec 2 x sec 2 x
= 1
cot 2 x tan 2 x
tan2_ sec2_
olduunu gsteriniz.
zm
RNEK 41
1 + cos x + sin x = 2 cosec x

sin x
1 + cos x
olduunu gsteriniz.
zm
248
ESEN YAYINLARI
zm
W '
Trigonometri
TRGONOMETRK FONKSYONLARIN BRM EMBERN BLGELERNDEK ARETLER
. 9:;
9:;20
+892X
<-;2X
+8<2X
9:;20
+8920
<-;20
+8<20
/
$
]]
5
]]]
9:;2X
+892X
<-;20
+8<20
$/
+89
]^
9:;2X
+8920
<-;2X
+8<2X
(/
$
x ekseni kosins ekseni, y ekseni sins ekseni olduundan, birim emberin herhangi bir blgesinde bulunan
bir ann kosins ile sinsnn iareti o blgedeki bir noktann apsis ve ordinatnn iareti ile ayndr.
Tanjant ve kotanjantn iaretleri de o blgedeki sins ve kosinsn iaretlerinin oranndan bulunur.
Bu durumda,
_ D (0, 90) ise trigonometrik oranlarn tm pozitiftir.
_ D (90, 180) ise sins pozitif, kosins, tanjant ve kotanjant negatiftir.
_ D (180, 270) ise tanjant ve kotanjant pozitif, sins ve kosins negatiftir.
_ D (270, 360) ise kosins pozitif, sins, tanjant ve kotanjant negatiftir.
RNEK 43
x = cos172 , y = sin103 , z = tan212
RNEK 44
a = sin140 cos195
t = cot300 ise x, y, z ve t nin iaretlerini bulunuz.

zm
b = tan310.cot210
olduuna gre,
b a
a b
ifadesinin eiti nedir?
zm
249
Trigonometri
RNEK 45
RNEK 47
3r
3
, 2r m olmak zere, sin_ =
2
5
ise cos_, tan_ ve cot_ deerlerini bulunuz.
_Dc
cot_ = 2
lunuz.
zm
r
x D b , r l olmak zere, tanx = 3 ise sinx, cosx
2
ve cotx deerlerini bulunuz.
zm
zm
ESEN YAYINLARI
RNEK 46
RNEK 48
5r
2r
3r
r
tan
+ sin 2
+ tan
18
9
8
8
ileminin sonucunu bulunuz.
sin 2
zm
250
olduuna gre, sin_.cos_ deerini bu-
ALITIRMALAR 3
1.
5.
Aadaki tabloyu doldurunuz.
Aadaki zdeliklerin doru olduunu gsteriniz.
56
Z56
)156
$Y56
(756
a. 1 + tan2x =
9:;/
1
cos 2 x
+89/
<-;/
+8</
b. cos5x + cos3x.sin2x = cos3x
2.
Aadaki boluklar uygun ekilde doldurunuz.

c.
cos 2 x
= 1 sin x
sin x 1
d.
1 sin 2 x
= cot 2 x
1 cos 2 x
e.
cos x
1 + sin x
+
= 2 sec x
1 + sin x
cos x
f.
cos x + sin x
= sin x. cos x
sec x + cosec x
g.
sec x cos x
= tan 3 x
sin x cosec x
h.
cos x
cos x
=2
tan x + sec x tan x sec x
a. x = 1 dorusu .................... eksenidir.
b. y = 1 dorusu .................... eksenidir.
d. y = 0 dorusu .................... eksenidir.
3.
4 sin x 1
n=
3
ESEN YAYINLARI
c. x = 0 dorusu .................... eksenidir.
olduuna gre, n nin deer araln bulunuz.
4.
4 sin x 2 cos x 1
=
3 sin x + cos x
2
olduuna gre, cotx katr?
251
Trigonometri
6.
9.
Aadaki zdeliklerin doru olduunu gsteriniz.

a.
Aadaki ifadeler doru ise bo kutulara D

yanl ise Y yaznz.
1 + cot x
= cot x
1 + tan x
2. blgede sinx > 0 dr.
4. blgede cosx < 0 dr.

b.
cot 2 x
1
= sin 2 x cos 2 x
1 + cot 2 x
3. blgede tanx > 0 dr.
c. sin4x cos4x = 1 2cos2x
A = 3sinx + cosy ise A nn en byk

deeri 3 tr.
d.
7.
1 + tan 2 x
= sin 2 x
tanx + cotx = a ise tan3x + cot3x ifadesinin a
ESEN YAYINLARI
B = 1 3sinx ise B nin en kk deeri

tan 2 x
2 dir.
3r
r
<_</<`<
2
2
10.
cinsinden deerini bulunuz.
olmak zere aadakilerden ka tanesi dorudur?

I. sin_ + tan` > 0
II. cos_ + sin` > 0
III. tan_.sin` > 0
IV. cot` tan_ < 0
sin6x + cos6x = k
8.
olduuna gre, sin2x.cos2x ifadesinin k cinsinden deerini bulunuz.
252
V. tan_.cot` < 0
Trigonometri
11. Aadaki ifadelerin iaretlerini tespit ediniz.
a = sin40
c = tan
15. cos x = !
1
olduunu gsteriniz.
1 + tan 2 x
16. sin x = !
1
olduunu gsteriniz.
1 + cot 2 x
b = cos123
7r
4
d = cos
123r
4
e = cot200
f = sec140
g = cosec243
h = sin1470
12.
_ D cr ,
3r
m ve cot_ = 2
2
olduuna gre, sin_ , cos_ ve tan_ deerlerini

bulunuz.
13.
_Dc
cos_ =
3r
, 2r m olmak zere,
2
ESEN YAYINLARI
17. cos2x sin2x =
18. tanx +
olduuna gre, sin_.cos_ katr?
1 + cos x
1 cos x
olduunu gste-
riniz.
5
ise sin_ katr?
13
tan_ = 0,75
olduunu gsteriniz.
cos x
= sec x olduunu gsteriniz.
1 + sin x
19. (cotx + cosecx)2 =
20.
14.
1 tan 2 x
1 + tan 2 x
0<x<
r
iin 2sinx cosx = 1
2
olduuna gre, cotx kaa eittir?
253
Trigonometri
kr ! a Saylarnn Trigonometrik Oranlarnn, _ Saysnn Trigonometrik Oranlar Cinsinden fadesi
2
b
r
a l A I. Blge,
2
r
+ a l A II. Blge,
2
(/ _) A II. Blge,
3r
a m A III. Blge,
2
3r
+ a m A IV. Blge,
2
(2/ _) A IV. Blge
(/ + _) A III. Blge
alnarak nce blgelere gre iaret tespit edilir. / ve 2/ ierenlerde isim deimez.
r
3r
ve
2
2
ierenlerde
isim deiir. Yani sin yerine cos, tan yerine cot yazlr.
sin(/ _) = sin_
sin(/ + _) = sin_
sin(2/ _) = sin_
cos(/ _) = cos_
cos(/ + _) = cos_
cos(2/ _) = cos_
tan(/ _) = tan_
tan(/ + _) = tan_
tan(2/ _) = tan_
cot(/ _) = cot_
cot(/ + _) = cot_
cot(2/ _) = cot_
sin b
r
a l = cos a
2
r
cos b a l = sin a
2
r
tan b a l = cot a
2
r
cot b a l = tan a
2
sin b
r
+ a l = cos a
2
r
cos b + a l = sin a
2
r
tan b + a l = cot a
2
r
cot b + a l = tan a
2
3r
a m = cos a
2
3r
cos c
a m = sin a
2
3r
tan c
a m = cot a
2
3r
cot c
a m = tan a
2
3r
+ a m = cos a
2
3r
cos c
+ a m = sin a
2
3r
tan c
+ a m = cot a
2
3r
cot c
+ a m = tan a
2
sin c
sin c
imdi bu zdeliklerin doruluunu birim ember yardmyla gsterelim.

y eksenine Gre Simetri
Birim ember zerindeki K noktasnn y eksenine gre simetrii Kv olmak zere, lleri
_ ve / _ olan alarn trigonometrik oranlar
9:;
.
Rv
Lv
iin aadaki eitlikler yazlabilir.

sin_ = |KC| ve sin(/ _) = |Kv Cv|
<-;
!
/2X2_
_
"v
cos_ = |OC| ve cos(/ _) = |OCv|

tan_ = |TA| ve tan(/ _) = |ATv|
>
+8<
_
"
'
+89
Wv
cot_ = |BM| ve cot(/ _) = |Mv B|

Ayrca, |KC| = |Kv Cv| , |OC| = |OCv| , |TA| = |ATv| , |BM| = |MvB| olduundan
sin(/ _) = sin_
cos(/ _) = cos_
tan(/ _) = tan_
cot(/ _) = cot_
bulunur.
Birbirini 180 ye tamamlayan alarn llerinin sinsleri eit; kosins, tanjant ve kotanjantlar ters iaretlidir.
254
Trigonometri
RNEK 49
RNEK 51
Aada (90 , 180) aralndaki baz alarn trigo-
sin 110. cos 40

sin 70. cos 140
nometrik oranlar hesaplanmtr. nceleyiniz.
ifadesinin eiti katr?
3
2
sin120 = sin(180 60) = sin60 =
cos120 = cos(180 60) = cos60 =
tan120 = tan(180 60) = tan60 = v3
cot120 = cot(180 60) = cot60 =
zm
1
2
3
3
sin150 = sin(180 30) = sin30 =
cos150 = cos(180 30) = cos30 =
3
2
tan150 = tan(180 30) = tan30 =
cot150 = cot(180 30) = cot30 = v3
sin135 , cos135 , tan135 ve cot135
1
2
3
3
RNEK 52
# $
_
RNEK 50
Bir ABC geninde aadaki ifadelerin eitlerini

bulunuz.
ESEN YAYINLARI
deerlerini de siz bulunuz.
"
%
'
ABCD yamuunda, [AB] // [DC] dir.
sin(A + B) sinC
Verilenlere gre tan_ katr?
cos(A + B) + cosC
zm
tan(A + B) tanC
zm
255
Trigonometri
Orijine Gre Simetri
9:;
.
Birim ember zerindeki K noktasnn orijine gre si-
<-;
metrii Kv olmak zere, lleri _ ve / + _ olan alarn
trigonometrik oranlar iin aadaki eitlikler yazlabilir.
2_
/20
sin_ = |KC| ve sin(/ + _) = |Kv Cv|

"v
cos_ = |OC| ve cos(/ + _) = |OCv|
>
"
tan_ = |TA| ve tan(/ + _) = |TA|

Lv
Ayrca, |KC| = |KvCv| ve |OC| = |OCv| olduundan

sin(/ + _) = sin_
cos(/ +_) = cos_
tan(/ +_) = tan_
cot(/ + _) = cot_
olur.
RNEK 53
RNEK 54
tan 70 + cos 20 + cos 200

tan 250
Aada (180, 270) aralndaki baz alarn trigonometrik oranlar hesaplanmtr. nceleyiniz.
sin210 = sin(180 + 30) = sin30 =
zm
cos210 = cos(180 + 30) = cos30 =
ESEN YAYINLARI
tan210 = tan(180 + 30) = tan30 =

cot210 = cot(180 + 30) = cot30 = v3
sin225 = sin(180 + 45) = sin45 =
cos225 = cos(180 + 45) = cos45 =

tan225 = tan(180 + 45) = tan45 = 1
cot225 = cot(180 + 45) = cot45 = 1
256
RNEK 55
sin (r + a) sin (r a)
cos (r + a) + cos (r a)
zm
+8<
_
_
cot_ = |BM| ve cot(/ + _) = |BM|
'
+89
Trigonometri
x Eksenine Gre Simetri
9:;
.
Birim ember zerindeki K noktasnn x eksenine gre simetrii

Kv olmak zere, lleri _ ve
<-;
R
2/ _ olan alarn trigono-
metrik oranlar iin aadaki eitlikler yazlabilir.

sin_ = |KC|
ve
sin(2/ _) = |Kv C|
ve
tan(2/ _) = |TvA|
cot_ = |BM|
ve
cot(2/ _) = |BvMv|
"
'
2_
cos(2/ _) = |OC|
tan_ = |TA|
2X
$/
cos_ = |OC| ve
_
_
>
+8<
Lv
Wv
+89
Rv
!v
Ayrca, |KC| = |KvC| , |TA| = |TvA| ve |BM| = |BvMv| olduundan

sin(2/ _) = sin_
cos(2/ _) = cos_
tan(2/ _) = tan_
cot(2/ _) = cot_
olur.
lleri 2/ _ ve _ olan alar birim ember zerinde ayn noktaya denk geldiklerinden
sin( _) = sin_
cos( _) = cos_
tan( _) = tan_
cot( _) = cot_
olur.
RNEK 56
RNEK 57
Aada (270 , 360) aralndaki baz alarn trigo-
Aada (90 , 0) aralndaki baz alarn trigono-
nometrik oranlar hesaplanmtr. nceleyiniz.
metrik oranlar hesaplanmtr. nceleyiniz.
sin300 = sin(360 60) = sin60 =
cos300 = cos(360 60) = cos60 =
tan300 = tan(360 60) = tan60 = v3
cot300 = cot(360 60) = cot60 =
sin315 = sin(360 45) = sin45 =
cos315 = cos(360 45) = cos45 =
tan315 = tan(360 45) = tan45 = 1
cot315 = cot(360 45) = cot45 = 1
cos( 60) = cos60 =
sin( 45) = sin45 =
tan( 30) = tan30 =
cot( 45) = cot45 = 1
sin(60) = sin60 =
tan(60) = tan60 =
cos(30) = cos30 =
257
Trigonometri
RNEK 58
RNEK 59
Aada baz zdelikler en sade biimiyle yazlmtr. nceleyiniz.
sin(x /) = sin[ (/ x)] = sin(/ x) = sinx
cos(5/ + x) = cos(/ + x) = cosx
tan(3x 5/) = tan(3x /) = tan[(/ 3x)]
cot(x /) = cot[(x + /)] = cot(x + /) = cotx
cos 314. tan ( 40) . sin 295

cos 46. tan 320. sin 65
zm
9:;
Birim emberde, ls _ olan ann bitim noktas

K(cos_, sin_) olmak zere bu noktay ksaca K(C, S)
RTXÙ2"V
WTÙ2"V
olarak gsterirsek,
/
X_
$
_ _
r a asnn bitim noktas, T(S, C)

2
r
+ a asnn bitim noktas, M(S, C)
2
'v
LT"U2`V
'
+89
_ _
3r a asnn bitim noktas, Tv(S, C)

2
WvTXÙ2X"V
RvTÙ2X"V
!v
3r + a asnn bitim noktas, Mv(S, C) olur.

2
Bu durumda, K(C, S) ile T(S, C) karlatrldnda,
sin b
r
a l = cos a ,
2
cos b
r
a l = sin a ,
2
tan b
r
a l = cot a ,
2
cot b
r
a l = tan a
2
bulunur.
Birbirini 90 ye tamamlayan iki adan birinin sins dierinin kosinsne, birinin tanjant dierinin kotanjantna
eittir.
K(C, S) ile M(S, C)
K(C, S) ile Tv(S, C)
K(C, S) ile Mv(S, C)
karlatrldnda,
karlatrldnda,
karlatrldnda,
r
sin b + a l = cos a
2
3r
sin c
a m = cos a
2
sin c
cos b
r
+ a l = sin a
2
cos c
3r
a m = sin a
2
cos c
tan b
r
+ a l = cot a
2
tan c
3r
a m = cot a
2
tan c
3r
+ a m = cot a
2
cot b
r
+ a l = tan a
2
cot c
3r
a m = tan a
2
cot c
3r
+ a m = tan a
2
zdelikleri elde edilir.

258
3r
+ a m = cos a
2
3r
+ a m = sin a
2
Trigonometri
SIRALAMA
RNEK 60
9:;
Aada baz zdelikler en sade biimiyle yazlm-
Z56
tr. nceleyiniz.
"
9r
r
cos c
+ a m = cos b 4r + + a l = cos b
2
sin c a
+ al
>
5r
r
m = sin b a 2r l = sin
2
' ! 56
+89
a
a
m( COB) = _ , m( DOB) = ` olsun.
|CB| = sin_ ve |AD| = sin` olur.
|CB| < |AD| olduundan sin_ < sin` dr.
Yani I. blgede sins fonksiyonu artandr.
rnein
r
r
tan b 3a l = tan : b 3a lD = tan
2
2
sin10 < sin15 < sin30 < sin70 dir.

|OB| = cos_ ve |OA| = cos` dr.
|OA| < |OB| olduundan cos` < cos_ olur.
RNEK 61
sin20 = a olduuna gre, cos110 nin a cinsinden

deeri nedir?
ESEN YAYINLARI
Yani I. blgede kosins fonksiyonu azalandr.

rnein
cos80 < cos60 < cos40 < cos10 dir.
9:;
"
L
K
zm
`
>
a
m( DOA) = _ ,
RNEK 62
r
sin 5a. tan 2a
9a =
olduuna gre,
katr?
2
cos 4a. cot 7a
zm
!
'
+89
a
m( COA) = ` olsun.
|BA| = tan_ ve |CA| = tan` olur.

|BA| < |CA| olduundan tan_ < tan` dr.
Yani I. blgede tanjant fonksiyonu artandr.
rnein
tan5 < tan6 < tan12 < tan40 dir.
|ED| = cot_ ve |EK| = cot` olur.
|EK| < |ED| olduundan cot` < cot_ olur.
Yani I. blgede kotanjant fonksiyonu azalandr.
rnein
cot80 < cot70 < cot62 < cot5 dir.
259
Trigonometri
RNEK 63
RNEK 66
a = sin5 , b = sin36 ve c = sin70
a = cos10 , b = cos40 ve c = cos70
olmak zere a, b, c deerlerini kkten bye
deerlerini kkten bye doru sralaynz.
doru sralaynz.
zm
zm
a = sin40 , b = sin130 ve c = sin200

zm
ESEN YAYINLARI
RNEK 64
RNEK 67
a = tan10 , b = tan200 , c = tan70

zm
RNEK 65
a = cos20 , b = cos140 , c = cos300

zm
45 x < 90 tanx 1 dir.

Bu durumda,
[45, 90)
aralndaki alarn
trigonometrik oranlar karlatrlrken tanx en

byktr.
nk, 1 sinx 1 ve 1 cosx 1 dir.
260
Trigonometri
Bu cetveli incelediimizde,
RNEK 68
a = tan48 , b = sin10 , c = cos70
0 den 45 ye kadar olan alar, sol bataki stunda yukardan aaya doru
zm
45 den 90 ye kadar olan alar, sa bataki

stunda, aadan yukarya doru yazlmtr.
RNEK 70
sin27 ifadesinin deerini bulunuz.

zm
RNEK 69
a = tan10 , b = sin10 , c = cos10 ve d = cot10

ESEN YAYINLARI
zm
TRGONOMETRK FONKSYONLARIN TABLOSU

Esas ls; 0, 30, 45, 60, 90, 180, 270 ve
360 olan alarn trigonometrik oranlarn, birim emberden veya dik genlerden yararlanarak hesaplamay rendik. Fakat, tm reel saylarn trigonometrik
RNEK 71
tan68 ifadesinin eitini bulunuz.

zm
RNEK 72
0 < _ < 90 olmak zere cos_ = 0,8090 ise _ ka

derecedir?
zm
oranlarn bu yntemler yardmyla hesaplayamayz.

Daha geni olanaklarla hazrlanan trigonometri cetveli yardmyla dier alarn da trigonometrik oranlarn
hesaplayabiliriz.
261
Trigonometri
X2W\aO>J>R=W\a2"=W^=Ka2X
'EA
ICEN9N
T#?@?+?V
+89
9:;
<-;
+8<
9?+
+89?+
5
)
$
(
)U5555
5UZZZ1
5UZZZ%
5UZZ17
5U5555
5U5)Y&
5U5(%Z
5U5&$(
5U5555
5U5)Y&
5U5(%Z
5U5&$%
&YU$Z55
$1U7(7)
)ZU51))
)U5555
)U555$
)U5557
)U55)%
&YU$ZZ
$1U7&%
)ZU)5Y
Z5
1Z
11
1Y
%
&
7
Y
5UZZY7
5UZZ7$
5UZZ%&
5UZZ$&
5U57Z1
5U51Y$
5U)5%&
5U)$)Z
5U57ZZ
5U51Y&
5U)5&)
5U)$$1
)%U(55Y
))2U%(55
ZU&)%%
1U)%%(
)U55$%
)U55(1
)U55&&
)U55Y&
)%U(&5
))U%Y%
ZU&771
1U$5&&
17
1&
1%
1(
1
Z
)5
))
5UZZ5(
5UZ1YY
5UZ1%1
5UZ1)7
5U)(Z$
5U)&7%
5U)Y(7
5U)Z51
5U)%5&
5U)&1%
5U)Y7(
5U)Z%%
YU))&%
7U()(1
&U7Y)(
&U)%%7
)U55Z1
)U5)$&
)U5)&%
)U5)1Y
YU)1&(
7U(Z$&
&UY&11
&U$%51
1$
1)
15
YZ
)$
)(
)%
)&
5UZY1)
5UZY%%
5UZY5(
5UZ7&Z
5U$5YZ
5U$$&5
5U$%)Z
5U$&11
5U$)$7
5U$(5Z
5U$%Z(
5U$7YZ
%UY5%7
%U(()&
%U5)51
(UY($)
)U5$$(
)U5$7(
)U5(57
)U5(&(
%U15ZY
%U%%&%
%U)((7
(U1Z(Y
Y1
YY
Y7
Y&
)7
)Y
)1
)Z
5UZ7)(
5UZ&7(
5UZ&))
5UZ%&&
5U$Y&7
5U$Z$%
5U(5Z5
5U($&7
5U$17Y
5U(5&Y
5U($%Z
5U(%%(
(U%1Y%
(U$Y5Z
(U5YYY
$UZ5%$
)U5$5(
)U5%&Y
)U5&)&
)U5&Y7
(U7$15
(U%$5(
(U$(7)
(U5Y)7
Y%
Y(
Y$
Y)
$5
$)
$$
$(
5UZ(ZY
5UZ((7
5UZ$Y$
5UZ$5&
5U(%$5
5U(&1%
5U(Y%7
5U(Z5Y
5U(7%5
5U(1(Z
5U%5%5
5U%$%&
$UY%Y&
$U75&)
$U%Y&)
$U(&&Z
)U57%$
)U5Y))
)U5Y1&
)U517%
$UZ((1
$UYZ5%
$U77Z&
$U&&Y7
Y5
7Z
71
7Y
$%
$&
$7
$Y
5UZ)(&
5UZ57(
5U1Z11
5U1Z)5
5U%57Y
5U%$$7
5U%(1%
5U%&%5
5U%%&$
5U%77(
5U%1YY
5U&5Z&
$U$%75
$U)%%&
$U5&5(
)UZ7$7
)U(Z%7
)U)5(%
)U))$7
)U5$$5
$U%&17
$U(771
$U$1$$
$U$7$Y
77
7&
7%
7(
$1
$Z
(5
()
5U11$Z
5U1Y%7
5U1775
5U1&Y$
5U%7Z&
5U%1%1
5U&555
5U&)&5
5U&()Y
5U&&%(
5U&YY%
5U755Z
)U115Y
)U15%5
)UY($)
)U77%(
)U))))
)U)%()
)U)&%Y
)U)777
$U)&55
$U57$&
$U5555
)UZ%)7
7$
7)
75
&Z
($
((
(%
(&
5U1%15
5U1(1Y
5U1$Z5
5U1)Z$
5U&$ZZ
5U&%%7
5U&&Z$
5U&Y(7
5U7$%Z
5U7%Z%
5U7Y%&
5UY55$
)U755(
)U&(ZZ
)U%1$7
)U%$1)
)U)YZ$
)U)Z$%
)U$57$
)U$$51
)U11Y)
)U1(7)
)UY11(
)UY%(%
&1
&Y
&7
&&
(7
(Y
(1
(Z
5U15Z5
5UYZ17
5UY115
5UYYY)
5U&1Y1
5U75)1
5U7)&Y
5U7$Z(
5UY$7&
5UY&(7
5UY1)(
5U15Z1
)U(Y7%
)U($Y5
)U$YZZ
)U$(%Z
)U$(7)
)U$&$)
)U$7Z5
)U$171
)UY5)(
)U77)7
)U7$%(
)U&1Z5
&%
&(
&$
&)
%5
%)
%$
%(
5UY775
5UY&%Y
5UY%()
5UY()%
5U7%$1
5U7&7)
5U77Z)
5U71$5
5U1(Z)
5U17Z(
5UZ55%
5UZ($&
)U)Z)1
)U)&5%
)U))57
)U5Y$%
)U(5&%
)U($&5
)U(%&7
)U(7Y(
)U&&&Y
)U&$%(
)U%Z%&
)U%77(
&5
%Z
%1
%Y
%%
%&
5UY)Z(
5UY5Y)
5U7Z%Y
5UY5Y)
5UZ7&Y
)U5555
)U5(&&
)U5555
)U(Z5$
)U%)%$
)U%(Z7
)U%)%$
%7
%&
9:;
+89
+8<
<-;
+89?+
9?+
'EA
ICEN9N
T#?@?+?V
262
ALITIRMALAR 4
1.
Aadaki tabloyu uygun ekilde doldurunuz.

$/
(
(/
%
&/
7
Y/
7
&/
%
%/
(
&/
(
Y/
%
))/
7
9:;/
+89/
<-;/
+8</
3.
Bir ABC geninde aadaki ifadelerin eitlerini

bulunuz.
a.
b. cos2
c.
Aadaki ifadelerin en sade biimlerini bulunuz.

a.
sin 62. tan 43

sin 118. tan 137
b.
cos 40. cot 20

cos 320. tan 110
sin (A + B) + sin C
tan (A + B) tan C
A
B+C
+ cos2 c
m
2
2
ESEN YAYINLARI
2.
c.
3r
a m
2
cot (r + a) . sin (r + a) . cos (7r + a)
sin (2r a) . cos (5r a) . tan c
cot (B + C) cot A
cos (B + C) cos A
4.
"
_
1
d. tan
C
A+B
. tan c
m
2
2
'
)%
ABCD yamuunda [AB] // [CD] dir.

Verilenlere gre cos_ katr?
263
Trigonometri
5.
9.
Aadaki zdeliklerden doru olanlar iin bo

kutuya D yanl olanlar iin Y yaznz.
sin(_ 2/) = sin_
cos c
a. sin_ = 0,2588
7r
a m = sin a
2
b. cos_ = 0,5299
cos(7/ _) = cos_
c. tan_ = 1,1918
tan(5/ + _) = tan_
cot c a
Trigonometri cetvelini kullanarak _ deerlerini

bulunuz.
d. cot_ = 19,3007
9r
m = tan a
2
10.
sin(2_ 7/) = sin2_
6.
olduuna gre, cos130 nin a cinsinden deeri

nedir?
7.
cos110 = a
olduuna gre, sin380 nin a cinsinden deeri
nedir?
ESEN YAYINLARI
sin40 = a
(76
'
'b-+A;2DICD?9:
ekildeki aacn uzunluu 8 m dir. Gne nlarnn yer dzlemiyle yapt a 36 ise aacn
glgesinin uzunluunu bulunuz.
11. Aadaki ifadeleri hesaplaynz.

8.
Trigonometri cetvelini kullanarak aadaki ifadelerin eitini bulunuz.
a. sin150 + cos120.tan225
a. sin43
b. cos300 + sin240.cot330
b. tan70
c. cos76
d. cot12
264
c. tan c
43r
29r
123r
m .sin c
m .cos c
m
4
3
6
d. sin(1035).cos(225).cot c
17r
m
4
Trigonometri
PERYODK FONKSYON
RNEK 73
Grafikleri belli aralklarla aynen tekrarlanan fonksi-
Aada baz fonksiyonlarn esas periyotlar bulun-
yonlar periyodik fonksiyonlardr.
mutur. nceleyiniz.
/
$
(/
$
$/
&/
$
(/
Y/
$
%/
9:;/
X)
X)
a. f(x) = sin(4x 1) fonksiyonunun esas periyodu,

2r r
P=
=
dir.
4
2
Yukardaki tabloyu incelediimizde [0, 2/) aralnda

sinx in ald deerlerin [2/, 4/) aralnda da aynen
b. f(x) = 4cos b
tekrarlandn grrz.
Bu durum [4/, 6/), [6/, 8/), ... aralklarnda da aynen
P=
tekrarlanr. Ayn durum cosx iin de geerlidir.

Bu nedenle sinx ve cosx fonksiyonlarnn periyodu
x
1 l fonksiyonunun esas periyodu,
2
2r
= 4r dir.
1
2
k.2/ dir. (k D Z+)

sinx ve cosx fonksiyonlarnn esas periyodu 2/ dir.
$/
&/
$
(/
Y/
$
%/
9:;$/
9:;(/
X)
X)
Yukardaki tabloyu incelediimizde sin x in esas periyodunun 2/, sin2x in esas periyodunun / olduunu
grrz.
tanx
ve
cotx
c. f(x) = tan(1 5x) fonksiyonunun esas periyodu,

r
r
P=
=
tir.
5
5
ESEN YAYINLARI
(/
$
/
$
d. f(x) = cos3(2x) fonksiyonunun esas periyodu,

2r
P=
= r dir.
2
fonksiyonlarnn ald deerler
[0, /), [/, 2/), ... aralklarnda tekrarlandndan bu

fonksiyonlarn esas periyotlar / dir.
Genel olarak
F=
$/
U 22;2<?32:9?
c-c
F=
/
U22;2E:H<2:9?
c-c
F=
$/
U 22;2<?32:9?
c-c
F=
/
U22;2E:H<2:9?
c-c
F=
/
c-c
HT /V = 3_9:;; T-/ + , V
HT /V = 3_+89; T-/ + , V
HT /V = 3_ <-; ; T-/ + , V
HT /V = 3_ +8< ; T-/ + , V
biiminde ifade edebiliriz.
F=
/
c-c
e. f(x) = sin2(2x + 3) fonksiyonunun esas periyor

r
du, P =
=
dir.
2
2
f.
f(x) = cot2 c
P=
2x 1
m fonksiyonunun esas periyodu,
3
r 3r
=
2
2
3
dir.
f(x) ve g(x) periyodik fonksiyonlar olmak zere,

f(x) g(x)
fonksiyonu eer periyodik ise esas
periyodu f(x) ve g(x) fonksiyonlarnn esas periyotlarnn e.k.o.k. una eittir.
265
Trigonometri
TRGONOMETRK FONKSYONLARIN
RNEK 74
GRAFKLER
f(x) = cos2x + 4sin5x
Kosins Fonksiyonunun Grafii
fonksiyonunun esas periyodunu bulunuz.
Kosins fonksiyonunun grafii {(x, cosx) : x D R}
zm
kmesine analitik dzlemde karlk gelen noktalar

kmesidir.
f(x) = cosx fonksiyonunun esas periyodu 2/ olduundan [0, 2/) aralnda izilecek grafik 2/ periyotlarla
tekrarlanr.
/
/
$
(/
$
$/
+89/
X)
Tablodaki bilgileri analitik dzlemde aadaki gibi

ifade ederiz.
.
RNEK 75
fonksiyonlarnn esas periyotlarn bulunuz.

zm
ESEN YAYINLARI
f(x) = sin2x ve g(x) = cos2x
/
$
X/
(/
$
X$/
/
$
(/
$
5
X)
RNEK 77
[0, 2/] A R , f(x) = 2cosx 1

fonksiyonunun grafiini izelim.
zm
RNEK 76
f(x) = sin2x + cos2x

fonksiyonunun varsa esas periyodunu bulunuz.
zm
266
$/
Trigonometri
RNEK 78
RNEK 79
f(x) = 1 + cos2x
[0, 2/] A R , f(x) = 3sinx + 1
fonksiyonunun periyodunu bulup, herhangi bir aralk-
fonksiyonunun grafiini iziniz.
ta grafiini iziniz.
zm
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 80
f(x) = 2sin3x
fonksiyonunun periyodunu bulup herhangi bir periyot
aralnda grafiini iziniz.
zm
Sins Fonksiyonunun Grafii

Sins fonksiyonunun grafii {(x, sinx) : x D R}
kmesine analitik dzlemde karlk gelen noktalar
kmesidir.
f(x) = sinx fonksiyonunun periyodu 2/ olduundan
grafiini [0, 2/) aralnda izip 2/ periyotlarla tekrarlarz.
/
/
$
(/
$
$/
9:;/
X)
.
)
X$/
(/ X/
$
/
$
5
X)
/
$
(/
$
/
$/
267
Trigonometri
Tanjant Fonksiyonunun Grafii
TERS TRGONOMETRK FONKSYONLAR
Tanjant fonksiyonunun grafii

r
+ k/, k D Z} kmesine analitik
{(x, tanx) : x D R, x
2
dzlemde karlk gelen noktalar kmesidir.
Bir fonksiyonun tersinin de fonksiyon olabilmesi

iin, bu fonksiyonun bire bir ve rten olmas gerekir. Trigonometrik fonksiyonlar R den R ye bire bir
ve rten olmadklarndan R den R ye trigonometrik
f(x) = tanx fonksiyonunun esas periyodu / olduunr

dan, grafii [0, /] & 0 aralnda izilip, / periyot2
larla tekrarlanr.
/
<-;/
/
7
v(
(
/
%
/
(
v(
$/
(
(/
%
X2v(
X)
/
$
0' X'
&/
7
v(
(
fonksiyonlarn tersleri fonksiyon olmaz. Bu nedenle

bu fonksiyonlarn bire bir ve rten olduu reel say
aralklar seerek bu aralklarda ters fonksiyonlarn
tanmlayacaz.
Sins, kosins, tanjant ve kotanjant fonksiyonlarnn
tersleri arcsin, arccos, arctan, arccot biiminde yazlr.
.
v(
Arcsin (Arksins) Fonksiyonu
v(e(
X/
/
$
/
Xv(e(
7
X)
Sins fonksiyonunun bire bir ve rten olduu aralk-
/ $/ (/ &/
$ ( % 7
/ /
% (
(/
$
lardan biri olan :
ESEN YAYINLARI
Xv(
Kotanjant Fonksiyonunun Grafii

Kotanjant fonksiyonun grafii
{ (x, cotx) : x D R, x k/, k D Z } kmesine analitik
f: :
r r
, D araln seersek
2 2
r r
, D A [1, 1], f(x) = sinx fonksiyonu bire bir
2 2
ve rten olur.
Bu fonksiyonun ters fonksiyonu sin1x veya arcsinx
biiminde gsterilir.
arcsin : [1, 1] A :
r r
, D, f 1(x) = arcsinx
2 2
dzlemde karlk gelen noktalar kmesidir.

f(x) = cotx
fonksiyonunun esas periyodu / oldu-
y = arcsinx x = siny
undan grafii (0, /) aralnda izilip / periyotlarla

tekrarlanr.
/
+8</
0'
/
7
/
%
v(
/
(
v(
(
/
$
5
$/
(
v(
(
(/
%
&/
7
X)
X2v(
X'
HT/V2[29:;/
/
$
(/ &/
% 7
v(e(
5 / / / /
7 % ( $
X)
Xv(
268
X)
/
$
X)
v(
X/
HX)T/V2[2-@+9:;/
/
$
)
(/
$
$/
/
$
.2[2/
/
$
Trigonometri
RNEK 81
Aadaki ifadelerin herbirinin eitini bulalm.

1
a. arcsin c m
2
b. arcsin d
c. arcsin(0)
d. arcsin(1)
HX)T/V2[2-@++89/
3
n
2
.2[2/
/
$
zm
X)
X)
/
)
/
$
HT/V2[2+89/
RNEK 83

a. arccos d
3
n
2
ESEN YAYINLARI
c. arccos(0)
b. arccos c
1
m
2
d. arccos(1)
zm
RNEK 82
1
m
2
arcsin c
zm
Arccos (Arkkosins) Fonksiyonu

Kosins fonksiyonu [0, /] aralnda bire bir ve rtendir. Dolaysyla bu aralkta f(x) = cosx fonksiyonunun
tersi yine bir fonksiyondur.
f: [ 0, /] A [1, 1] , f(x) = cosx olmak zere,
f 1: [1, 1] A [0, /] , f 1(x) = arccosx
y = arccosx x = cosy
269
Trigonometri
Arctan (Arktanjant) Fonksiyonu
RNEK 85
r r
f: b , l " R , f(x) = tanx fonksiyonu bire bir ve
2 2
rten olduundan,
f 1: R A b
arctan(1)
r r
, l , f 1(x) = arctanx tir.
2 2
zm
y = arctanx x = tany
Arccot (Arkkotanjant) Fonksiyonu
f: (0, /) A R , f(x) = cotx fonksiyonu bire bir ve rten
HT/V2[2<-;/
f 1: R A (0, /) , f 1(x) = arccotx dir.

HX)T/V2[2-@+<-;/
/
$
/
$
olduundan
.2[2/
/
$
y = arccotx x = coty
.
HX)T/V2[2-@++8</
/
$
/
$
RNEK 84
ESEN YAYINLARI
/
$
.2[2/
HT/V2[2+8</

a. arctan(1)
RNEK 86
b. arctan( v3)
c. arctan(0)
a. arccot d
zm
c. arccot(0)
zm
270
3
n
3
b. arccot( v3)
Trigonometri
RNEK 87
RNEK 90
2
sin c arccos m
3
arccot(1)
zm
zm
RNEK 88
3
=x
4
olduuna gre, sinx + cosx katr?
arctan
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 91
RNEK 89
1
cos c arcsin m
2
cos(arcsinx) =
1 x 2
olduunu gsteriniz.
zm
zm
cos(arccosx) = x
sin(arcsinx) = x
tan(arctanx) = x
cot(arccotx) = x
271
Trigonometri
RNEK 92
RNEK 94
1 r
+ E
2 2
cos ;arctan
3arccos(2x) 2/ = 0
denklemini salayan x deeri katr?
zm
zm
RNEK 95
r r
2x 1
, D , f(x) = arcsin c
m
2 2
3
fonksiyonunun tanm kmesini bulunuz.
f : A A :
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 93
arcsin2x = arccosx
olduuna gre, x katr?
zm
RNEK 96
arctanx + arccotx =
olduunu gsteriniz.
zm
272
r
2
Trigonometri
RNEK 97
RNEK 99
Tanml olduu deerler iin
x
1
f(x) = arcsin b l ve g(x) = arctan c
m
3
x 1
r
x
ise f1 b l katr?
f(x) = 2arccos
2
2
r
olduuna gre, ^ fog 1hb l katr?
4
zm
RNEK 98
arcsinx = arctan2
ESEN YAYINLARI
zm

zm
273
ALITIRMALAR 5
1.
3.
Aadaki ifadelerden doru olanlar iin bo kutulara D yanl olanlar iin Y yaznz.
Aadaki fonksiyonlarn grafiklerini iziniz.

a. f: [0, 2/] A R, f(x) = 2sinx
f(x) = sin(4x + 1) fonksiyonunun esas

r
periyodu,
dir.
2
b. f: [0, 4/] A R, f(x) = 3cosx 2
f(x) = 3cos(3x + 1) fonksiyonunun esas

periyodu,
2r
tr.
3
f(x) = tan c
periyodu,
c. f: [2/, 0] A R, f(x) =
sin x
2
1 x
m fonksiyonunun esas
4
r
tr.
4
d. f: :
r r
, D A R, f(x) = 3tanx
2 2
f(x) = sin2(2x) fonksiyonunun esas periyor

dir.
du,
2
e. f: [0, 2/] A R, f(x) = 2cotx
f(x) = cos (1 2x) fonksiyonunun esas
periyodu, / dir.
f(x) = tan2(4x + 1) fonksiyonunun esas
r
dir.
periyodu,
2
ESEN YAYINLARI
4.
Aadaki fonksiyonlarn periyotlarn bulup herhangi bir periyot aralnda grafiklerini iziniz.
a. f(x) = sin4x
b. f(x) = cos
2.
x
2
Aadaki fonksiyonlarn esas periyotlarn bulunuz.

a. f(x) = 2cos(4x 1) + 3cos2(3x + 1)
c. f(x) = 2tan2x
b. f(x) = tan(1 2x) + sin3(5x 1)

d. f(x) = cot
274
x
3
Trigonometri
5.
Aada sol stundaki ifadelerin eitlerini sa
9.
stunda bulup eletiriniz
f: A A [0, /] , f(x) = arccos c
3x 1
m
4
fonksiyonunun tanm kmesini bulunuz.

a.
2
arcsin d
n
2
1.
b.
arcsin(1)
2.
3.
2r
3
c.
arccos c
1
m
2
d.
arctan(1)
4.
e.
arccot(v3)
5.
r
6
r
4
x
10. Tanml olduu deerler iin f(x) = 3arctan b l
4
3r
ise f 1 c
m katr?
4
r
2
r
4
11.
arccosx = arccot3
6.
3
=x
5
olduuna gre, tanx + cosx katr?
arcsin
ESEN YAYINLARI
12. Aadaki eitliklerin doru olduunu gsteriniz.

a. sin(arcsinx) = x
7.
8.
1
sin c arctan m
2
sin b arc cot 2
b. sin(arccosx) =
1 x 2
c. tan(arcsinx) =
x
1 x 2
r
l
2
d. arccos(sinx) =
r
x
2
275
Trigonometri
GENDE TRGONOMETRK BAINTILAR
KOSNS TEOREM
Bir ABC geninde kenar uzunluklar a, b, c ve
bu kenarlara ait alar A, B, C olmak zere

a2 = b2 + c2 2bc.cosA
2
b = a + c 2ac.cosB
c2 = a2 + b2 2ab.cosC dir.
'
spat
ABC geninde [AH] [BC] dir.
|BH| = x alrsak, |HC| = a x olur.

ABH dik geninde,
-X/
"
|AB|2 = |BH|2 + |AH|2 c2 = x2 + h2 h2 = c2 x2 ... (I) olur.

AHC dik geninde
|AC|2 = |AH|2 + |HC|2 b2 = h2 + (a x)2 h2 = b2 (a x)2 ... (II) olur.
I ve II eitliklerinden
c2 x2 = b2 (a x)2 c2 x2 = b2 a2 + 2ax x2 b2 = a2 + c2 2ax
... (III) olur.
ABH dik geninde

x
cosB =
x = c.cosB olacandan bu deeri III eitliinde yerine yazarsak
c
b2 = a2 + c2 2.a.c.cosB elde edilir. Elde ettiimiz bu bant kosins teoremidir. Benzer ilemlerle
a2 = b2 + c2 2bc.cosA
c2 = a2 + b2 2ab.cosC eitlikleri de elde edilir.
Kosins teoremi yardmyla
ki kenar uzunluu ile bu kenarlar arasndaki as verilen genin nc kenar uzunluunu
kenar uzunluu bilinen genin alarnn llerini bulabiliriz.
RNEK 100
RNEK 101
Bir ABC geninde,
a
a = 3 cm, b = 4 cm ve m( C) = 60 ise c kenarnn
Bir ABC geninde,
uzunluu ka cm dir?
derecedir?
zm
zm
276
a
a = c13 cm , b = 4 cm ve c = 1 cm ise m( A) ka
Trigonometri
RNEK 102
RNEK 104
!
#
&
'
"
ABC geninde [AD] [AC], |AD| = 4 cm

|AC| = 3 cm, |BD| = |DC| ise |AB| = x ka cm dir?
"
zm
Bir gln en uzak iki noktas A ve B dir. AB uzunluua

nu bulmak iin m( ACB) = 60 olacak ekilde uzak bir
tepe zerinde bir C noktas alnarak, A ile C arasnn
50 m, B ile C arasnn 40 metre olduu tespit ediliyor.
AB uzunluu ka metredir?
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 103
!
"
$
&
*
(
)
'
%
ekilde, [AE] E [BD] = {C} dir. Verilenlere gre,

|DE| = x ka cm dir?
zm
RNEK 105
Bir ABC geninde, a2 = b2 + c2 + bc bants varsa

a
m( A) ka derecedir?
zm
277
Trigonometri
RNEK 106
RNEK 107
!
)
*
"
'
'
'
"
#
ABC geninde |AB| = 4 cm, |AC| = 6 cm,
ekilde, ABCD kiriler drtgenidir.
|AD| =
|AB| = 2 cm, |BC| = |CD| = 4 cm, |AD| = 6 cm
a
19 cm ve |BD| = |DC| ise m( BAC) ka
derecedir?
ise cosA katr?
zm
ESEN YAYINLARI
zm
278
c+,
Trigonometri
SNS TEOREM
Herhangi bir ABC geninde, evrel emberin yarap R olmak zere
a
b
c
=
=
= 2R dir.
sin A sin B sin C
spat:
a
m( BAC) < 90 olmak zere, ABC geninin evrel
!
$
emberinin merkezi O olsun.
:
6
Ayn yay gren evre alarn lleri eit olduundan,

a
a
m( D) = m( A) olur.
"
ap gren evre a 90 olacandan

a
m( DBC) = 90 dir.
DBC dik geninde,

sinD =
BC
a
sinD = a sinA = a
= 2R bulunur.
2R
2R
sin A
DC
Benzer ilemlerle
c
b
= 2R eitlikleri elde edilir.
= 2R ve
sin C
sin B
a
b
c
=
=
= 2R
sin A sin B sin C
Bu durumda,
RNEK 108
olur.
RNEK 109
.
./0123
+(9
'(9 4
45/6783
_
B
45
C
ABC geninde verilenlere gre sin_ katr?
Samsun-Trabzon aras 240 km dir. Trabzondan kalkan bir uak A gibi bir noktada iken uan konumu
yukardaki ekilde ifade edilmitir. A noktasnn var
zm
noktasna olan uzakln bulunuz.

zm
279
Trigonometri
RNEK 110
RNEK 113
#
evrel emberinin yarap 4 cm olan ABC geninde

a
m( A) = 30 ise a kenarnn uzunluu ka cm dir?
zm
"
'
a
a
ABC geninde m( C) m( B) = 90 , |AB| = 4 cm
|AC| = 3 cm ise cotB katr?
zm
RNEK 111
a a
3
Bir ABC geninde sin( A + C ) =
, b = 15 cm ise,
5
ABC geninin evrel emberinin yarap ka cm dir?
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 114
!
"
'(9
%<9
a
ABC geninde 3|AD| = 4|DC|, m( ABD) = 45
a
sin A
m( DBC) = 30 ise
katr?
sin C
zm
RNEK 112
Bir ABC geninde,

a
a
a
a
sin2( A) + sin2( B) = sin2( C) ise m( C) ka derecedir?
zm
280
Trigonometri
EGENN ALANI
Herhangi bir ABC geninde
A(ABC) =
1
a.b.sinC
2
A(ABC) =
1
A(ABC) =
b.c.sinA
2
B
1
a.c.sinB
2
spat:
ABC geninde
:
[AH] [BC]
>/
izelim.
"
A(ABC) =
1
a.ha olduunu biliyoruz.
2
AHC dik geninde,

sinC =
AH
AC
sinC =
ha
ha = b.sinC olur.
b
Elde ettiimiz ha deerini

A(ABC) =
1
1
a.ha eitliinde yerine yazarsak A(ABC) = a.b.sinC bulunur.
2
2
RNEK 115
RNEK 116
!
Ardk iki kenar uzunluu a ile b ve bu kenarlar arasndaki asnn ls _ olan ABCD paralelkenarn-
'
da A(ABCD) = a.b.sin_ olduunu gsteriniz.

%<9
"
zm
ABC geninde, |BC| = 6 cm, |AC| = 4 cm

a
m( C) = 30 ise A(ABC) ka cm2 dir?
zm
281
Trigonometri
RNEK 117
RNEK 119
!
'(9
_
%
'
%
"
'
&
"
ABC ve BDE genlerinin alanlar eittir.
ABC geninde |BD| = |DC| dir.
Verilenlere gre x ka br dir?
Verilenlere gre sin_ katr?
zm
zm
"
$
ESEN YAYINLARI
RNEK 118
RNEK 120
!
*
"
ekilde, [EC] [AC], [EC] E [AD] = {B}

|AB| = 5 cm, |AC| = 3 cm ve |EB| = |BC| = |BD| ise
A(EDB) ka cm2 dir?
zm
ekilde, [BA] [AD], [AC] [CD], |AB| = 2 cm

|AD| = 5 cm ve |CD| = 4 cm ise A(BAC) ka cm2 dir?
zm
282
'
Trigonometri
RNEK 121
RNEK 123
!
evrel emberinin yarap R olan ABC geninde,

a.b.c
A(ABC) =
olduunu gsteriniz.
4R
'
$
zm
'
"
ABC geninde verilenlere gre,

|EC| = x ka birimdir?
& #
A (BDE) 2
=
A (BAC) 5
ise
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 124
RNEK 122
"
"
ABC geninde |AB| = 3 cm, |AC| = 6 cm ise

A(ABC) en fazla ka cm2 olabilir?
'
ABC geninin evrel emberinin yarap ka birimdir?

zm
zm
283
ALITIRMALAR 6
2.
Aadaki sorularn her birinde verilenlere gre
Aadaki sorularn her birinde verilenlere gre
istenilenleri bulunuz.
istenilenleri bulunuz.
a.
a.
'
a=?
/
"
+*<9
'
&
)
b.
b.
a
cos A = ?
'
"
'
c.
&
+
#
"
x=?
'
a
cosC = ?
"
c.
&
'
'(9
x=?
%<9
"
d.
d.
x=?
'
sin_ = ?
&
_
"
284
x=?
-
"
ESEN YAYINLARI
1.
"
%<9
#
Trigonometri
3.
6.
'
&
%
+*<9
! + -
"
"
ekildeki ABCD ekenar drtgeninde

|AE| = |FC| = 1 cm, |DF| = 3 cm,
a
m( ABC) = 120 ise |EF| = x ka cm dir?
ekildeki ABCD drtgeninde |AD| = 4 cm

|AB| = 3 cm, |BC| = 7 cm, |DC| = 8 cm
a
m( A) = 90 ise A(ABCD) ka cm2 dir?
7.
*
-
4.
'
'
"
ABC geninde |AB| = 6 cm, |AC| = 4 cm

a
a
a
m( C) = 90 + m( B) ise cot( B) katr?
5.
ESEN YAYINLARI
'
&
ABD ve EBC birer gen, |AE| = 2 cm

|EB| = 4 cm, |BD| = 5 cm ve
A(ABD) = A(BEC) ise |DC| = x ka cm dir?
8.
_ '(
9
"
"
'
;
"
O merkezli emberde |AB| = 2 cm, |BC| = 3 cm

|AC| = 4 cm ise |OA| ka cm dir?

a
a
4|BD| = 3|DC|, m( DAC) = 45 ve m( BAD) = _
ise sin_ katr?
285
Trigonometri
9.
Bir ABC geninde, b2 = a2 + c2 + v3ac

a
ise m( B) ka derecedir?
14. Bir ABC geninde

a 2 b 2
= a. cos B b. cos A
c
olduunu gsteriniz.
a
10. Bir ABC geninde, a = 2b.cosC ise b = c
olduunu gsteriniz.
!
15.
"
ABC geninde 3|AK| = 2|AB|, 5|AL| = 3|AC|

ise
11. Bir ABC geninde
ESEN YAYINLARI
a
A(ABC) = u.(u b) ise m( B) = 90
A (AKL)
kaa eittir?
A (ABC)
olduunu gsteriniz.
16.
12. Bir ABC geninde hb = 2R.sinA.sinC
sin A
= 2. cos C
sin B
olduuna gre, ABC geninin ikizkenar gen
olduunu gsteriniz.
olduunu gsteriniz
13. Bir ABC geninde

a.sinA + b.sinB + c.sinC =
olduunu gsteriniz.
286
17.
a2 + b2 + c2
2R
sinC = cosA + cosB

olduuna gre, ABC geninin dik gen olduunu gsteriniz.
Trigonometri
K YAYIN TOPLAMININ VE FARKININ TRGONOMETRK ORANLARI
sin(a + b) = sin a.cos b + cos a.sin b
sin(a b) = sin a.cos b cos a.sin b
cos(a + b) = cos a.cos b sin a.sin b
cos(a b) = cos a.cos b + sin a.sin b
spat
ABC ve AEC dik genler
FBDE dikdrtgen
a
a
|AC| = 1 br, m( CAE) = a, m( EAD) = b
olmak zere, AEC dik geninde,
CE
AC
|CE| = sin a ve cos a =
AE
AC
sin a =
"
|AE| = cos a olur.
CFE dik geninde,

cos b =
CF
CE
cos b =
CF
|CF| = sin a.cos b
sin a
ADE dik geninde,

sin b =
ED
AE
sin b =
ED
|ED| = cos a.sin b olur.
cos a
ABC dik geninde,

sin(a + b) =
CB
|CB| = sin(a + b)
AC
sin(a + b) = |CB| = |CF| + |FB| = |CF| + |ED| = sin a.cos b + cos a.sin b bulunur.
sin(a + b) = sin a.cos b + cos a.sin b eitliinde b yerine b yazarsak

sin(a b) = sin a.cos(b) + cos a.sin(b) = sin a.cosb cos a.sin b olur.
cos(a + b) = sin :
r
r
r
r
(a + b) D = sin :b a l b D = sin b a l cos b cos b a l sin b
2
2
2
2
= cos a.cos b sin a.sin b olur.
cos(a b) = cos[a + (b)] = cos a.cos(b) sin a.sin(b) = cos a.cosb + sin a.sinb bulunur.
287
Trigonometri
RNEK 125
RNEK 129
Aada toplam fark formllerine verilen rnekleri
inceleyiniz.
sin20.cos30 + cos20.sin30 = sin(20 + 30)
"
+%
sin40.cos15 cos40.sin15 = sin(40 15)

!
= sin25
ABCD drtgeninde [DC] [BC], |DC| = 4 cm
cos50.cos20 + sin50.sin20 = cos(50 20)
|BC| = 3 cm, |AD| = 12 cm, |AB| = 13 cm ise

a
cos( ABC) katr?
= cos30
cos100.cos5 sin100.sin5 = cos(100 + 5)

= cos105
zm
RNEK 126
sin42.cos18 + sin18.cos42
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 127
sin40.sin50 cos40.cos50
zm
RNEK 130
sin15 ifadesinin eitini bulunuz.
cos105 ifadesinin eitini bulunuz.

zm
288
+*
= sin50
RNEK 128
'
zm
Trigonometri
zm
RNEK 131
$
"
ABCD dik yamuunda |DC| = 1 cm, |CE| = 2 cm

a
|EB| = 1 cm, |AB| = 3 cm, m( AED) = _ ise sin_
katr?
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 133
$
ABCD kare |DF| = |FC|

|CE| = |EB|
a
m( FAE) = _
ise cos_ katr?
_
!
"
zm
RNEK 132
$
"
ABCD dikdrtgeninde |AE| = |EB| = |CB|

a
m( ACE) = _ ise cos_ katr?
289
Trigonometri
RNEK 134
RNEK 135
Bir ABC geninde,

cosA =
Bir ABC geninde
12
4
ve cosB =
13
5
ise sinC katr?
cosA.cosB =
zm
1
, sinA.sinB = 1 ise cosC katr?
2
4
zm
tan(a + b) =
tan a + tan b
1 tan a. tan b
tan(a b) =
tan a tan b
1 + tan a. tan b
cot(a + b) =
cot a. cot b 1
cot a + cot b
cot(a b) =
cot a. cot b + 1
cot b cot a
spat
tan(a + b) =
sin (a + b)
sin a. cos b + cos a. sin b
=
cos (a + b)
cos a. cos b sin a. sin b
olur.
Bu ifadenin pay ve paydasn cosa.cosb ile blersek,

sin a sin b
sin a. cos b cos a. sin b
+
+
tan a + tan b
tan(a + b) = cos a. cos b cos a. cos b = cos a cos b =
sin a sin b
1 tan a. tan b
cos a. cos b
sin a. sin b
1
cos a cos b
cos a. cos b cos a. cos b
tan(a b) = tan[a + (b)] =
290
tan a + tan ( b)
tan a tan b
=
1 tan a. tan ( b)
1 + tan a. tan b
bulunur.
bulunur.
Trigonometri
RNEK 136
RNEK 138
!
tan75 ifadesinin eitini bulalm.

_
zm
'
"
ABC dik geninde |BD| = |DC| = 2 cm, |AB| = 4 cm

a
m( DAC) = _ ise tan_ katr?
zm
RNEK 139
ESEN YAYINLARI
cos c arcsin
4
12
+ arctan
m ifadesinin eitini bulunuz.
5
5
zm
RNEK 137
tan a = 1
2
ve cot b = 4
olduuna gre, tan(a + b) katr?

zm
291
Trigonometri
YARIM AI FORMLLER
RNEK 140
sin b x
r
r
l = 2 cos b x l
4
4
sin2x = 2sinx.cosx

spat
zm
sin2x = sin(x + x) = sinx.cosx + cosx.sinx

= 2sinx.cosx olur.
RNEK 142
sin 40
sin 20
zm
RNEK 141
1
+ arccot 3
2
arctan
ESEN YAYINLARI
RNEK 143
x D b0 ,
sinx =
r
l olmak zere,
2
3
ise sin2x in deerini bulunuz.
5
zm
zm
RNEK 144
sin75.cos75 ifadesinin eitini bulalm.

zm
292
Trigonometri
RNEK 145
RNEK 148
r
sin r .cos r .cos
24
24
12
cos36.sin18 ifadesinin eitini bulunuz.
zm
zm
RNEK 146
sinx cosx =
1
3
olduuna gre, sin2x katr?
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 149
cos6
r
r
+ sin6
8
8
zm
RNEK 147
x D (0, /) olmak zere,

1 + sin x ifadesinin eiti nedir?
zm
293
Trigonometri
RNEK 150
cos2x = cos2x sin2x
sin10.cos20.cos40 ileminin sonucu katr?

zm
spat
cos2x = cos(x + x)
= cosx.cosx sinx.sinx
= cos2x sin2x bulunur.
Ayrca, bu eitlikte cos2x = 1 sin2x veya
sin2x = 1 cos2x yazlarak
cos2x = 2cos2x 1
cos2x = 1 2sin2x
ESEN YAYINLARI
eitlikleri de elde edilir.
RNEK 152
cosx =
1
olduuna gre, cos2x katr?
3
zm
RNEK 151
1
sin c 2 arccos m ifadesinin eitini bulunuz.
3
zm
RNEK 153
sinx =
zm
294
1
5
Trigonometri
RNEK 154
RNEK 157
r
r
sin2
8
8
cos2
x ! b0 ,
r
l olduuna gre,
2
1 + cos 2x
zm
zm
RNEK 155
cos475 sin475
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 158
x D (2/, 3/) olmak zere,

1 cos x
zm
RNEK 156
1 + cos 20
sin 20
zm
295
Trigonometri
RNEK 159
cos2
RNEK 161
sin50 = a olduuna gre,
r
8
cos20 nin a trnden deeri nedir?
zm
zm
RNEK 162
sin3x = 3sinx 4sin3x

eitliinin doru olduunu gsteriniz.
RNEK 160
sin 2
5r
r
+ cos 2
12
12
ESEN YAYINLARI
zm
zm
RNEK 163
1
cos c 2 arcsin m
4
zm
296
Trigonometri
tan2x =
RNEK 166
2 tan x
1 tan 2 x
tan x. cot 2x
tan 2 x 1
spat
tan2x = tan(x + x)
=
tan x + tan x
1 tan x. tan x
2 tan x
olur.
1 tan 2 x
zm
RNEK 164
tanx = 1
2
olduuna gre, tan2x katr?
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 167
tanx cotx =
2
3
olduuna gre, tan4x katr?

RNEK 165
zm
3
olduuna gre,
4
tanx in alabilecei deerleri bulunuz.
tan2x =
zm
297
Trigonometri
DNM FORMLLER
sin a + sin b = 2sin
a+b
a b
.cos
2
2
a+b
a b
.sin
2
2
sin a sin b = 2cos
cos a + cos b = 2cos
cos a cos b = 2sin
a+b
a b
.cos
2
2
a+b
a b
.sin
2
2
spat
sin(x + y) = sinx.cosy + cosx.siny
+ sin(x y) = sinx.cosy cosx.siny
sin(x + y) + sin(x y) = 2sinx.cosy ..... (I)

Bu eitlikte x + y = a ve x y = b alrsak, x =
a+b
2
y=
ve
a b
2
Bu deerleri (I) eitliinde yerine yazarsak sin a + sin b = 2sin a + b .cos

2
olur.
a b
2
bulunur.
I de bulduumuz eitlikte b yerine b yazarsak

sin a + sin(b) = 2sin
a (b)
a b
a+b
a b
.cos
sin a sin b = 2sin
.cos
2
2
2
2
olur.
cos(x + y) = cosx.cosy sinx.siny
cos(x y) = cosx.cosy + sinx.siny

+
cos(x + y) + cos(x y) = 2cosx.cosy olur.

x+y = a
a+b
a b
a+b
a b
ve y =
deerleri yerine yazlrsa cos a + cos b = 2cos
.cos
olur.
3 x=
2
2
2
2
x y = b

eitliklerini taraf tarafa kararak cosa cosb = 2sin
RNEK 168
cos 3a + cos a
sin 3a sin a
zm
a b
a+b
.sin
eitliini siz bulunuz.
2
2
RNEK 169
sin 40 + sin 20
cos 10
zm
298
Trigonometri
RNEK 170
Pratik olarak,
cos (a + b) cos (a b)
sin (a + b) + sin (a b)
sin x + sin 3x + sin 5x

=
cos x + cos 3x + cos 5x
zm
olarak alnabilir.
x + 3x + 5x
3
= tan 3x
x + 3x + 5x
cos
3
sin
RNEK 173
sin 20 + sin 40 + sin 80

cos 10
zm
RNEK 171
cos10 + cos50 v3.cos20

ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 172

RNEK 174
cos242 cos218
zm
zm
299
Trigonometri
RNEK 175
1
1
cos 75 sin 75
RNEK 178
sin 6x + sin 4x + sin 2x

cos 4x + cos 2x + 1
zm
ifadesinin en sade biimini
bulunuz.
zm
sin 5x + sin 3x
9x = r olmak zere,
ifadesinin ei2
cos x. cos 5x
tini bulunuz.
zm
ESEN YAYINLARI
RNEK 176
RNEK 179
Bir ABC geninde,

sinA + sinB + sinC = 4cos
olduunu gsteriniz.
zm
RNEK 177
cos80 + sin50 cos20 ifadesinin eitini bulunuz.

zm
300
B
C
A
.cos .cos
2
2
2
Trigonometri
TERS DNM FORMLLER
sinx.cosy =
1
[sin(x + y) + sin(x y)]
2
sinx.siny =
1
[cos(x y) cos(x + y)]
2
cosx.cosy =
1
[cos(x + y) + cos(x y)]
2
spat
sin(x + y) = sinx.cosy + cosx.siny
sin(x y) = sinx.cosy cosx.siny

+
sin(x + y) + sin(x y) = 2sinx.cosy sinx.cosy =
1
[sin(x + y) + sin(x y)] bulunur.
2
cos(x + y) cos(x y) = 2sinx.siny sinx.siny =
1
[cos(x y) cos(x + y)] bulunur.
2
+ cos(x y) = cosx.cosy + sinx.siny
cos(x + y) + cos(x y) = 2cosx.cosy cosx.cosy =
RNEK 180
cos15.cos75 ifadesinin eiti katr?

zm
1
[cos(x + y) + cos(x y)] bulunur.
2
RNEK 182
1
4 cos 10 ifadesinin eiti katr?
sin 40
zm
RNEK 181
sin
5r
r
cos
24
24
zm
301
Trigonometri
RNEK 183
cos10.cos50.cos70 ifadesinin eiti katr?
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 185
_ e =
r
olmak zere,
6
tan(_ 2e).tan(2_ e) ifadesinin eiti katr?

RNEK 184
cos80.cos40.cos20 ifadesinin eitini bulunuz.

zm
302
zm
ALITIRMALAR 7
1.
Aadaki eitliklerden doru olanlar iin bo
4.
kutulara D yanl olanlar iin Y yaznz.
Bir ABC geninde sinA =
3
, cosB = 5
13
5
ise
sinC katr?
3
sin48.cos12 + cos48.sin12 =
2
sin50.sin40 cos50.cos40 = 1
cos80.sin20 sin80.cos20 =
sin2105 cos2105 =
3
2
5.
3
2
a+b=
r
3
olmak zere,
(cosa cosb)2 + (sina + sinb)2

tan 32 + tan 13
=1
1 tan 32. tan 13
2.
r
2
=
8
2
Aadakilerin herbirinin eitini bulunuz.

a. sin75
b. cos
ESEN YAYINLARI
1 2cos2
6.
r
12
7.
c. tan15
d. cot
3.
sinx cosx = 1
4
olduuna gre, sin2x ifadesinin eitini bulunuz.
7r
12
tan a = 2 , cot b = 3
olduuna gre, tan(a + b) katr?
Aada sol stunda verilen ifadelerin eitini sa

stunda bularak eletiriniz.
a.
cos4x sin4x
1.
cot2x
b.
cos 6x sin 6x
+
sin 2x cos 2x
2.
cot2x
c.
sin 4x
1 cos 4x
3.
2cot4x
d.
1 + cos 2x
1 cos 2x
4.
cos2x
303
Trigonometri
e.
Aadakilerin herbirinde verilenlere gre istenilenleri bulunuz.

a.
%
+
-
a
cos( BCD) = ?
"
'
ABCD dik yamuk
tan_ = ?
!
#
"
'
+*
f.
ABCD kare
b.
c.
tanx = ?
"
|DE| = 3|CE|
&
r
r
ifadesinin eiti nedir?
+ sin 6
12
12
9.
cos 6
10.
sin10.sin50.sin70 ifadesinin eiti nedir?
11.
sin10.cos10.cos20.cos40 = a
ABCD kare
tan_ = ?
"
'
ESEN YAYINLARI
8.
|DE| = |AE|
sin_ = ?
d.
"
ABCD kare
cot_ = ?
_
!
304
olduuna gre, cos10 nin a cinsinden deeri
nedir?
"
Trigonometri
12.
15. Aadakilerin herbirinin eitini bulunuz.
sin84 = a olduuna gre,

sin87 nin a cinsinden deeri nedir?
13. x D b 0 ,
r
l olmak zere, verilenlere gre iste2
nenleri bulunuz.
a. cos c arctan
3
5
arcsin
m
4
13
b. tan c arc cot
1
+ arctan 2 m
3
1
cos2x = ?
5
a. cosx =
c. sin(2arctan2)
1
cos4x = ?
3
c. cot2x =
3
tanx = ?
4
d. sinx = 3
5
14.
x D b0 ,
16.
17.
cos20 sin50 cos80

1 + sin x
1 sin x
18.
b.
sin54 sin18
sin2x = ?
r
l
2
olmak zere, aadaki ifadelerin eitini bulunuz.
a.
1
d. tan c 2 arccos m
3
ESEN YAYINLARI
b. sinx =
1 + cos x
1 cos x
cos10.cos30.cos50.cos70 = 3
16
eitliinin doru olduunu gsteriniz.
305
Trigonometri
sin 50
19.
3
4 sin 20
21.
22.
20. Aadaki ifadelerin en sade biimini elde ediniz.
a.
3
1
cos 10 sin 10
1
1
cos 36 sin 18
sin 8x + sin 2x
cos 8x cos 2x
23. Bir ABC geninde aadaki eitliklerin doru

olduunu gsteriniz.
c.
a. cosA + cosB + cosC = 1 + 4 sin
cos 5x + cos x
sin 5x sin x
sin 80 + sin 20
cos 80 cos 20
ESEN YAYINLARI
b.
b. tanA + tanB + tanC = tanA.tanB.tanC
c. cos2A + cos2B + cos2C = 1 2cosAcosBcosC
24.
d. sin 10 + sin 30 + sin 50
cos 10 + cos 30 + cos 50
tan2_ + cot2_ = 5
olduuna gre, sin4_ kaa eittir?
sin b x
e.
sin 20 + sin 40 + sin 60 + sin 80

cos 20 + cos 40 + cos 60 + cos 80
306
A
B
C
sin sin
2
2
2
r
l
4 =1
25.
r
2
sin b x + l
4
olduuna gre, cotx kaa eittir?
Trigonometri
TRGONOMETRK DENKLEMLER
sinx =
1
r
5r
denklemini ele alalm. Bu denklemi salayan [0, 2/] aralndaki deerlerin
ve
olduunu biliyoruz.
2
6
6
Ancak daha geni aralklarda bu denklemi salayan baka deerler de vardr. Bu deerlerin tmn tek tek bulmamz mmkn olmadndan bu deerlerin hepsini ifade eden kmeyi ortak zellik yardmyla gsterebiliriz.
cosx = a Denkleminin zm
cosx =
1F3
3
denkleminin zm kmesini
2
/
)
bulmaya alalm.
Kosins
?+
3
ye eit olan [0, 2/)
2
aralndaki reel saylar; r ve r dr.

6
6
v%
*
?+
/
)
:81
Ancak, k D Z olmak zere,

r + k.2/ ve r + k.2/ saylarnn da kosinsleri
6
6
Dolaysyla denklemin zm kmesi,
3
ye eittir.
2
= { x : x = r + k.2/ x = r + k.2/, k D Z} olur.

6
6
Bu durumu genel olarak aadaki biimde ifade edebiliriz.
1F3
+
1 a 1 olmak zere,
cosx = a denkleminin [0, 2/) aralndaki bir kk
?+
;
_ ise denklemin zm kmesi;

= { x : x = _ + k.2/ x = _ + k.2/ , k D Z} dir.
RNEK 186
cosx = 1
2
zm
_
?_
/ +
:81
?+
RNEK 187
denkleminin zm kmesini bulunuz.
cos x =
3
2
zm
307
Trigonometri
RNEK 188
RNEK 191
cos2x 3cosx + 2 = 0
cos2x = 0 denkleminin zm kmesini bulunuz.
zm
zm
RNEK 189
cos b 2x
r
1
l =
3
2
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 192
0 x < 360 olmak zere,

cos(2x + 10) = cos50
zm
RNEK 190
cos3x = 1
zm
308
Trigonometri
sinx = a Denklemini zm
sinx =
1
2
1F3
denkleminin zm kmesini
+
/
)
/ /
)
bulmaya alalm. Sins
1
ye eit olan
2
[0, 2/) aralndaki reel saylar
r
6
ve r
+
*
?+
r
6
:81
dr.
?+
Bu durumda, k D Z olmak zere

r
r
+ k.2/ ve r
+ k.2/ saylarnn da sins 1 olacandan zm kmesi;
2
6
6
= {x : x =
5r
r
+ k.2/ x =
+ k.2/, k D Z} olur.
6
6
Bu durumu genel olarak aadaki biimde ifade edebiliriz.

1F3
+
1 a 1 olmak zere,
sinx = a denkleminin [0, 2/) aralndaki bir kk
/
?+
_ ise denklemin zm kmesi;
/?_
:81
= { x : x = _ + k.2/ x = / _ + k.2/, k D Z} dir.

?+
RNEK 193
RNEK 194
3
2
1
2
zm
zm
sinx =
sin3x =
309
Trigonometri
RNEK 195
cos2x sin2x + sinx = 0

denkleminin zm kmesini bulalm.
zm
RNEK 197
cos2x + sin2x = 0
ESEN YAYINLARI
zm
RNEK 196
cos3x cosx + 2sin2x = 0 denkleminin zm kmesini bulunuz.

zm
310
Trigonometri
tanx = a Denkleminin zm
RNEK 199
1F3
+
tan b 2x
G/3
/
'
H+I+J
zm
?+
r
l = 1
4
:81
(/
'
?+
tanx = 1 denkleminin zm kmesini bulalm.

Tanjant 1 e eit olan [0, 2/) aralndaki reel saylar
r
r
ve r + olduundan bu iki deeri de ieren
4
4
r
+ kr , (k D R) denklemi salayan x deerle4
ridir. Dolaysyla denklemin zm kmesi
r
+ k/, k D Z } olur.
= {x : x =
4
x=
tanx = a denkleminin [0, /) aralndaki bir kk _

ise denklemin zm kmesi
= { x : x = _ + k/, k D Z } dir.
cotx = a Denkleminin zm
cotx = v3
zm
ESEN YAYINLARI
a D R olmak zere,
RNEK 200
k D R olmak zere,
a D R olmak zere,
f(x) = g(x) + k.2/ f(x) = / g(x) + k.2/
cotx = a denkleminin [0, /) aralndaki bir kk
eitliklerini salayan x reel saylardr.
_ ise denklemin zm kmesi

= { x : x = _ + k/, k D Z } dir.
sinf(x) = sing(x) denkleminin zm kmesi,
cosf(x) = cosg(x) denkleminin zm kmesi,

k D R olmak zere,
f(x) = g(x) + k.2/ f(x) = g(x) + k.2/
eitliklerini salayan x reel saylardr.
RNEK 198
tanx = v3
zm
tanf(x) = tang(x) veya cotf(x) = cotg(x)

denklemlerinin zm kmesi, k D R
olmak zere, f(x) = g(x) + k/
eitliini salayan x reel saylardr.
311
Trigonometri
RNEK 201
RNEK 203
r
r
l = cos b x l
3
6
zm
zm
RNEK 202
sin b 2x
r
r
l = sin b x + l
6
3

zm
312
cos b x
r
l = sin x
4
ESEN YAYINLARI
sin b 2x
RNEK 204
cos b x
r
r
l = cos b x + l
4
4

zm
Trigonometri
zm
RNEK 205
cos b 2x
r
l = sin x
3

zm
sinx ve cosx e Gre Dorusal Denklemler

a, b, c sfrdan farkl reel saylar olmak zere,
ESEN YAYINLARI
a.cosx + b.sinx = c biimindeki denklemler,
RNEK 206
r
tan b 2x l = tan x
6
sinx ve cosx e gre dorusal denklemlerdir.
RNEK 208
sinx v3 cosx = 1
denkleminin zm kmesini bulalm.
zm
zm
RNEK 207
tan3x.cot b
r
x l = 1
3
313
Trigonometri
RNEK 209
RNEK 210
f(x) = a.sinx + b.cosx
Aadaki tabloda baz fonksiyonlarn en byk ve en

kk deerleri verilmitir. nceleyiniz.
fonksiyonunun en byk ve en kk deerlerini

bulunuz.
zm
LH&J
-3MNOPONMQRSR5
-3M6OEONMQRSR5
%1F3&MKM':81&
? %*MKM'*MTM?M(
*1F3&M?M:81&
? **MKMH?+J*MTM?Mv(
v(
1F3&MKM:81&
? +*MKM+*MTM?Mv*
v*
RNEK 211
3sinx 4cosx = 5
olduuna gre, sinx katr?
ESEN YAYINLARI
zm
f(x) = a.sinx b.cosx ise f(x) in

en kk deeri: a 2 + b 2
en byk deeri:
314
a2 + b2
dir.
Trigonometri
sinx ve cosx e Gre Homojen Denklemler
zm
2sinx 3cosx = 0
sinx v3 cosx = 0
biimindeki denklemler, 1. dereceden homojen denklemlerdir.
sin2x + 2sinx.cosx cos2x = 0
sin2x + 2sin2x + 3cos2x = 0
biimindeki denklemler, 2. dereceden homojen denklemlerdir.
sinx v3 cosx = 0
zm
ESEN YAYINLARI
RNEK 212
RNEK 214
3cos2x 3cosx.sinx + 2sin2x = 1

zm
RNEK 213
sin2x + sinx.cosx 2cos2x = 0

315
Trigonometri
TRGONOMETRK ETSZLKLER
zm
sinx > a veya sinx < a Eitsizlii

1F3
/
_
:81
sinx > a eitsizliinde

1 a 1 = (_, / _)
a>1=
a < 1 = R
1F3
_
:81
sinx < a eitsizliinde

1 a 1 = [0, _) F (/ _, 2/)
a>1=R
a < 1 =
RNEK 215
3
2
eitsizliinin [0, 2/] aralndaki zm kmesini
sinx >
bulunuz.
316
ESEN YAYINLARI
RNEK 216
1
2
sinx
bulunuz.
zm
Trigonometri
cosx > a veya cosx < a Eitsizlii
cosx > a eitsizliinde,
zm
1F3
1 a 1 = ( _, _)
veya = [0, _) F (2/ _, 2/]
a>1 =
_
_ /
:81
a < 1 = R
cosx < a eitsizliinde,
1F3
1 a 1 = (_, 2/ _)
a>1 =R
a < 1 =
_
_
:81
tanx > a veya tanx < a Eitsizlii

tanx > a eitsizliinin zm kmesi,
1F3
/
*
1
2
cosx >
bulunuz.
zm
ESEN YAYINLARI
RNEK 217
:81
%/
*
= ba ,
G/3
r
3r
l , cr + a ,
m olur.
2
2
tanx < a eitsizliinin zm kmesi,

1F3
/
*
:81
%/
*
G/3
RNEK 218
2
2
[0, 2/]
= b
cos x
eitsizliinin
bulunuz.
aralndaki zm kmesini
r
r
, a l , b , r + a l veya
2
2
= 60 , r h , b
r
3r
, r + al , c
, 2r m dir.
2
2
317
Trigonometri
cotx > a veya cotx < a Eitsizlii
RNEK 219
1F3
tanx > 1
:8G

bulunuz.
zm
:81
cotx > a eitsizliinin zm kmesi,

= (0, _) F (/, / + _) dr.
1F3
:8G
ESEN YAYINLARI
cotx < a eitsizliinin zm kmesi,

= (_, /) F (/ + _, 2/) dir.
RNEK 221
RNEK 220
tanx < v3 eitsizliinin [0, 2/] aralndaki zm

kmesini bulunuz.
zm
318
:81
cotx > v3
zm
ALITIRMALAR 8
1.
3.
Aadaki ifadelerden doru olanlar iin bo kutulara D yanl olanlar iin Y yaznz.
Aadaki trigonometik denklemlerin zm kmelerini bulunuz.
1 a 1 olmak zere,
a. sin2x = sin b x +
sinx = a denkleminin [0, 2/] aralnda
r
l
3
2 kk vardr.
tanx = a denkleminin [0, /] aralnda
1 kk vardr.
cosx = a denkleminin [0, /] aralnda
b. cos4x = sin
1 kk vardr.
Aadaki trigonometrik denklemlerin zm kmelerini bulunuz.

a. sinx = 1
ESEN YAYINLARI
2.
3r
8
b. cos2x =
r
l
4
d. sin(2x 10) = sin(x + 20)
e. sin(x 20) = cos(x + 40)
c. tan2x = 1
d. cot3x =
2
2
c. cos3x = cos b x
3
3
f. cos b 2x
r
r
l = cos b x + l
6
3
319
Trigonometri
5.
Aadaki trigonometrik denklemlerin [0, 2/] ara-
Aadaki trigonometrik denklemlerin zm k-
lndaki zm kmelerini bulunuz.
melerini bulunuz.
a. sin2x cos2x 5sinx + 3 = 0
a. 3cos2x + sin2x 5cosx + 1 = 0
b. sin2x.cosx + cos2x.sinx = 1
b. tan2x.cot b 2x
c. tanx + cotx = 1
c. cos2x = 1 2sinx
r
l=1
3
ESEN YAYINLARI
4.
d. sin4x cos2x = 0
e. sin2x + 2sinx = 0
f.
2sin2x 1 = 0
320
d. cos2x + 3sinx 2 = 0
e. sinx + cosx = 1
f.
cosx + cos2x + cos3x = 0
Trigonometri
g. 3sinx = 1 + cos2x
6.
f(x) = sinx v3.cosx

fonksiyonunun grafiinin [0, 2/] aralnda x
eksenini kestii noktalar bulunuz.
h. sinx + v3 cosx = 0
7.
v3 cosx + 3 sinx = v6
j.
6 cos2x + 2 cos6x = 1
fonksiyonunun grafii [0, 2/] aralnda x eksenini ka noktada keser?
ESEN YAYINLARI
f(x) = sin5x cos2x + sinx
8.
Aadaki eitsizliklerin [0, 2/] aralndaki zm

kmelerini bulunuz.
a. sinx 1
k. sin2x + v3 sinx.cosx = 1
b. cosx
l.
1
2
2cos2x + 6sinx.cosx + 4sin2x = 0
m. 2sin2x + sin2x 2cos2x = 1
c. v3 2sinx < 0
321
Trigonometri
10. Aadaki fonksiyonlarn en byk ve en kk
d. 2cosx + 1 0
deerlerini bulunuz.
a. f(x) = v2 sinx cosx
e. cos b x +
r
l>0
4
b. f(x) = 3sinx 4cosx
f. 2sinx
9.
Aadaki eitsizliklerin zm kmelerini bulunuz.
ESEN YAYINLARI
c. f(x) = 3sinx + 4cosx
d. f(x) = 5sin3x 12cos3x
a. sinx < cosx
b. sinx.cosx <
c. cotx < 1
322
1
4
e. f(x) = sinx + cosx
f. f(x, y) = sinx + cosy
TEST 1
1.
A l Birimleri
5.
48431 lik a ka derece, ka dakika ka saniyedir?
B) 10 41 32
D) 13 39 31
A) 10 41 30
C) 13 27 11
Birim ember zerindeki noktalardan apsisi ordi-
natnn v3 katna eit olannn apsisi aadakilerden hangisi olabilir?

A) v3
B)
3
2
C)
1
2
D) 1
3
2
2
E)
E) 13 40 32
2.
A) 46520
6.
B) 46530
lerden hangisidir?
C) 47510
A)
E) 47530
11r
4r
10r
B)
C)
9
3
9
D)
13r
9
E)
14r
9
ESEN YAYINLARI
D) 47520
280 lik ann radyan cinsinden eiti aadaki-
3.
_ = 24 16 45 ve ` = 17 12 38 ise
2_ + ` aadakilerden hangisine eittir?
A) 65 46 8
B) 65 44 8
D) 65 43 8
4.
7.
C) 65 45 8
E) 65 42 8
11r
radyanlk ann derece cinsinden eiti aa5
dakilerden hangisidir?
A) 396 B) 397 C) 398
D) 399
E) 400
_ = 43 16 12 ve ` = 24 23 26 ise
_ ` aadakilerden hangisidir?
A) 18 52 46
B) 18 52 45
D) 18 51 45
C) 18 51 46
E) 18 50 46
8.
24132 lk ann esas ls ka derecedir?

A) 12
B) 18
C) 102
D) 108
E) 112
327
Trigonometri
9.
1341 lik ann esas ls ka derecedir?

A) 89
B) 92
C) 94
D) 99
13.
/
!"#$%&
E) 98
.
*")%$#&
'"%$#&
,#-
+
("#$)%&
a
Yukardaki birim emberde m( EOD) = 60 ise
132r
10.
radyanlk ann esas ls ka radyan7
dr?
A)
2r
7
B)
3r
7
C)
4r
7
D)
5r
7
E)
E noktas aadakilerden hangisidir?
6r
7
A) d
3
1
, n
2
2
B) d
3
1
,
n
2
2
C) d
1
3
,
n
2
2
D) d
1
3
,
n
2
2
73r
radyanlk ann esas ls ka
3
radyandr?
11.
A)
r
3
B)
2r
3
C) /
D)
4r
3
E)
ESEN YAYINLARI
E) d
5r
3
2
2
,
n
2
2
14. 18 19751 ifadesinin eiti aadakilerden

hangisidir?
B) 12 30 48
D) 12 31 49
A) 12 30 47
C) 12 30 49
E) 12 32 49
5r
radyanlk yayn bitim
6
noktas aadakilerden hangisidir?
12. Birim ember zerinde
A) d
C) d
E) d
1. C
328
1
3
,
n
2
3
2
,
2
2
n
2
B) d
3
1
, n
2
2
D) d
3 1
, n
2
2
15. Bir ABC geninde
a
a
a
m( A) = 3r , m( B) m( C) = 32 ise
5
a
m( C) ka radyandr?
3
1
, n
2
2
2. E
3. A
A)
4. A
5. B
6. E
7. A
8. A
9. D
r
6
10. E
B)
r
7
11. E
C)
r
8
12. D
D)
13. A
r
9
E)
14. C
r
10
15. D
TEST 2
1.
Birim emberde _ asnn bitim noktas
5.
4 3
c , m ise tan_ katr?
5 5
A)
5
3
B) 5
4
C)
4
3
sin
r
3r
7r
7r
+ cot
+ tan
.cot
2
2
3
3

D) 3
4
E) 1
3
A) 2
6.
B) 1
C) 0
D) 1
E) 2
sin87 , tan142 , cos216 ve cot278

ifadelerinin iaretleri srasyla aadakilerden
2.
cos300 + tan240 sin150 + cot150
hangisidir?
ifadesinin eiti aadakilerden hangisidir?

C) 0
A) + +
E) v3
D) 1
B) +
D) + +
C) +
E) + +
ESEN YAYINLARI
A) v3 B) 1
7.
3.
3r
cos/ + sec/ sin c
m tan(/)
2
A = 2cosx 3siny + 4
olduuna gre, A gerel says hangi aralkta
deer alr?
A) [5, 9]
A) 3
B) 2
C) 1
D) 0
D) [3, 9]
E) 1
8.
4.
tan210.sin300
3
1
B)
6
2
C)
1
3
D)
1
6
E)
f(x) =
C) [1, 5]
E) [1, 9]
3 sin x + 7
2
fonksiyonunun en byk ve en kk deerleri

A)
B) [3, 5]
toplam katr?
3
9
A) 5
B) 6
C) 7
D) 8
E) 9
329
Trigonometri
9.
13.
r
olmak zere,
4
3 tan x
ifadesi hangi aralkta deer alr?
2
0x
A) [1, 2]
C) ;1,
B) [0, ')
D) (', 0)
tan1.tan2.tan3 ..............tan89
A) 89
B) 45
C) 1
D) 0
E) 1
3
E
2
E) [0, 1]
a = 1 cos2x ve 2b = 1 + sinx
14.
olduuna gre, a ile b arasndaki bant aadakilerden hangisidir?

A) a 1 = 2b
B) a + 1 = 2b
D) a2 = 2b 1
10.
C) a = (2b + 1)2
E) a = (2b 1)2
A(sin10, cos10) ve B(sin350, cos170)

noktalar arasndaki uzaklk ka birimdir?
B) 3
D) v2
C) 2
E) 1
ESEN YAYINLARI
A) 4
15.
x = 2tan_ 1 ve y = 4cot_ + 2
olduuna gre, y nin x cinsinden deeri aadakilerden hangisidir?
A)
2x + 10
x+1
D)
11. a = cos_ , b = sin_.cos` ve c = sin_.sin`
B)
8
x+1
2x 8
x+1
E)
C)
8
x 2
2x + 8
x+1
olduuna gre, a2 + b2 + c2 ifadesinin eiti aadakilerden hangisidir?

A) 2
C) sin2_
B) 1
2
E) sin `
D) cos _
r
3r
<a<r<i<
2
2
16.
olmak zere aadakilerden ka tanesi dorudur?

I.
sin_ + tane > 0
II. cos_ + sine < 0

III. sine.tan_ > 0
cos x sin x
3
=
cos x + 2 sin x 2
12.
IV. tan_.cote < 0

A)
1. D
1
8
2. C
330
B)
3. A
1
7
C)
4. B
1
6
5. E
V. tan_ cote < 0

D)
1
5
6. B
E)
7. E
1
4
A) 1
8. C
9. C
10. C
B) 2
11. B
C) 3
12. A
13. C
D) 4
14. E
E) 5
15. A
16. E
TEST 5
1.
cos b 2x +
r
3r
l 3 sin
3
2
ifadesini en kk yapan x deerlerinden biri
5.
fb
r
+ x l = cotx tan2x
2
olduuna gre, f(x) aadakilerden hangisidir?
aadakilerden hangisidir?
A) r
4
B) r
3
C) 2r
3
D) 3r
4
E) r
2
B) cotx tan2x
C) cotx cot2x
D) tanx tan2x
E) tanx + tan2x
6.
2.
A) tanx cot2x
sin 2 56 + sin 2 34 + cos 2 70 1

tan 56. tan 34 + sin 20 1
_Db
sin a cos a
= 2 ise cos_ katr?
sin a + cos a
10
10
A)
A) cos70
B) cos20
B)
C) sin70
10
5
10
5
C)
E)
10
10
r
1
, r l ve sinx =
2
3
ise
D)
E) 1
10
4
ESEN YAYINLARI
D) cos70
r
, r l olmak zere
2
3.
7.
^ 1 + tan 2 xh . c 1 1 m
sec 2 x
xDb
tanx.cosx katr?

A) cot2x
B) cotx
D) tan2x
A)
C) 1
olduuna gre, tanx nedir?

B) 3
4
3
2
C) 1
2
D) 1
2
E)
C) 1
3
1
1
+
1 tan 40 1 cot 40
4sin(x + /) + 3cos(x /) = 0
A) 4
3
B)
E) tanx
8.
4.
3
3
A) tan40
D) 3
4
E) 4
3
B) cot40
D) 1
C) 2
E) 1
335
3
3
Trigonometri
9.
13. a = sin280 , b = tan170 , c = cot190 ve
sinx.cosx = 1
4
olduuna gre, sinx + cosx ifadesinin pozitif de-
d = cos250 ise aadaki sralamalardan hangisi dorudur?
eri nedir?
6
2
A)
5
2
B)
C) 1
3
2
D)
E)
2
2
A) a < b < c < d
B) a < d < c < b
C) a < b < d < c
D) a < d < b < c
E) d < a < b < c
10. x D b 0 ,
x y =
r
l olmak zere,
2
r
2
ve cosx =
1
3
14. cos306 = a olduuna gre,
olduuna gre,
tan144.cos36 ifadesinin eiti nedir?
cot(x 2y) nedir?

2
A)
2
1
B)
2
1
2
E)
2
2
B) 1
C) 0
D) 1
cos c
15. Aadakilerden hangisi
11. x + y = / ise
A) sinx
B) sin(x + /)
D) cos(/ x)
B) 1
C) 0
D) 1
E) 2
1. B
2. A
336
B) cotx
3. D
A) a < b < c
5. D
6. A
7. A
8. D
B) c < a < b
D) a < c < b
C) tanx D) sinx E) cotx

4. B
r
x l
2
aadaki sralamalardan hangisi dorudur?

A) tanx
E) cos b
C) cosx
16. a = sin140 , b = sin160 , c = tan55 ise
sin (x 3r) + sin (x + 5r)

cos (x + 4r) cos (x + 5r)
12.
3r
x m
2
ifadesine eittir?
cos x 1
cos y + 1

A) 2
E) a
ESEN YAYINLARI
D)
A) a
3
C)
2
9. A
10. A
11. B
12. C
C) b < c < a
E) b < a < c
13. D
14. A
15. B
16. E
TEST 6
Periyot ve Grafik
f(x) = cos2(3 2x)
1.
5.
hangisidir?
r
4
B)
r
2
C) /
D)
3r
2
3 4x
m fonksiyonunun periyodu katr?
6
fc
fonksiyonunun esas periyodu aadakilerden
A)
f(x) fonksiyonunun periyodu 6 ise
A) 3
B) 6
C) 8
D) 9
E) 10
E) 2/
6.
f(x) fonksiyonunun periyodu 2, g(x) fonksiyonunun

periyodu 4 olmak zere, f(1) = 4 ve g(3) = 1 ise
1 x
f(x) = 2sin3 c 3 m
2.
f(11) + g(19) katr?
A) 3
hangisidir?
2r
3
B) /
C)
3r
2
D) 2/
C) 5
D) 6
7.
f:[/, /] A R, f(x) = 2cosx

fonksiyonunun grafii aadakilerden hangisidir?
'&
!&
3.
f(x) = 2tan(1 2x) + 3

)/
r
4
B) r
3
/
4
/
4
hangisidir?
A)
E) 7
E) 6/
ESEN YAYINLARI
A)
B) 4
)/
/
4
/
4
/
4
)%
C)
r
2
D) /
)4
E) 2/
*&
(&
%
)/
/
4
/
4
)/
/
4
#
)%
)4
4.
+&
f(x) = sin5x sinx
fonksiyonunun esas periyodu ka radyandr?
A) /
B) 2/
C) 3/
D) 4/
E) 5/
)/
/
4
/
4
337
Trigonometri
8.
10.
f:[0, /] A R, f(x) = 2sin2x
fonksiyonunun grafii aadakilerden hangisi-
dir?
%
'& /
!& /
%
1/
6
/
4
/
6
/
6
)%
*& /
(& /
4
1/
6
1/
6
1/
4
4/
Yukardaki grafik aadaki fonksiyonlardan han-
A) y = 2sinx
B) y = 2sinx 1
C) y = 3sinx 2
D) y = 2 + sinx
E) y = 1 + sinx
/
4
)4
/
4
gisine ait olabilir?
/
6
/
6
/
4
)%
/
4
1/
6
)4
+& /
%
#
1/
6
/
4
ESEN YAYINLARI
/
6
)4
11.
9.
/
4
1/
6
/
6
%
#
/
6
/
4
1/
6
4/
)1
A) y = 2 + cosx
B) y = 1 + cosx
A) y = 2cos2x
B) y = cos2x + 3
C) y = 2cos2x 1
D) y = 2cos2x
C) y = 3 + cosx
D) y = 3cos2x
E) y = 1 + cos2x
1. B
338
2. E
E) y = 2 + cosx
3. C
4. B
5. D
6. C
7. B
8. C
9. E
10. E
11. D
TEST 7
1.
gende Trigonometrik Bantlar
5.
'
'
%
8
1
!
ABC geninde |AC| = 5 cm, |AB| = 7 cm

a
|BC| = 8 cm ise m( C) ka derecedir?
ABC geninde [DE] [BC], |AD| = 1 cm

|BE| = 2 cm, |DB| = 3 cm, |EC| = 4 cm
A) 30
B) 45
C) 60
D) 75
E) 150
ise |AC| = x ka cm dir?

A) v5
2.
B) v6
C) 2v5
D) 3v5
E) 2v6
Bir ABC geninde, a = 7 cm , b = 5 cm ve

a a
c = 3 cm ise sin( B + C) katr?
6.
A) 1
2
2
2
B)
3
2
C)
D)
5
3
E)
'
6
4
3.
ESEN YAYINLARI
'
(
|AD| = 5 cm, |DC| = 4 cm ise |AC| = x ka cm

dir?
8
*
ABC geninde |AB| = 7 cm, |BD| = 3 cm
A) 2v5
B) c21
C) c23
D) 2v6
E) 5
ekilde, [AE] E [BD] = {C}, |AC| = 5 cm

|CE| = 5 cm, |BC| = 6 cm, |CD| = 2 cm
'
7.
|AB| = 7 cm ise |DE| = x ka cm dir?

!
A) 3
B) 4
C) 5
D) 3v5
E) 4v5
,#*
4.
Kenar uzunluklar a, b, c olan ABC geninde,

a2 = b2 + c2 + v3bc bants salanyorsa,
a
m( A) ka derecedir?
A) 30
B) 60
C) 120
D) 135
E) 150
ABCD kiriler drtgeninde, |AB| = 2 cm

a
|AD| = 4 cm, m( BCD) = 60 ise |BD| = x
ka cm dir?
A) v7
B) c10
C) 2v7
D) 4v5
E) 2c10
339
Trigonometri
8.
11.
'
'
%%4-
446
a
a
ABC geninde m( BAC) = 112, m( ABC) = 22
B) 2tan22
D) 4cot22
ekilde |AE| = 1 cm, |EB| = 3 cm, |BC| = 4 cm
|BC| = 4 cm ise |AC| = x ka cm dir?

A) tan22
A(BDE) = 2 A(ABC) ise |CD| = x ka cm dir?
C) 4tan22
A)
E) 2cot22
20
3
B) 6
17
3
C)
E) 14
3
D) 5
9.
12.
'
ESEN YAYINLARI
'
ABC geninde |AB| = 5 cm, |BC| = 4 cm

a
m( BAC) = _ ise cos_ nedir?
A)
2 6
B)
7
21
7
D)
10.
35
7
,#-
C)

ise A(ABC) en ok ka cm2 dir?
30
7
A) 8
B) 9
C) 10
D) 11
E) 12
3 6
E)
7
13.
'
1#-
0
4
,
65,#-
'
a
ABCD kiriler drtgeninde, m( DAC) = 45
a
m( CAB) = 60 ve |BC| = 6 cm ise |CD| = x

a
a
m( BAD) = 30, |BD| = |DC| ve m( DAC) = x
ise sinx nedir?
ka cm dir?
A) 6v2
1. C
340
B) 4v2
2. C
3. C
C) 4v3
4. E
D) 2v6
E) v6
5. C
6. B
A) 1
3
7. C
8. C
B) 2
3
9. A
C) 3
4
10. D
D) 3
5
11. A
E) 1
2
12. B
13. C
TEST 9
1.
cos375 nin eiti aadakilerden hangisidir?
A)
2.
Toplam Fark ve Yarm A Formlleri
3 +1
2
B)
D)
3+ 6
4
3 1
2
6
4
C)
5.
r
4
olduuna gre
(1 + tanx) (1 + tany) ifadesinin eiti nedir?
A) 1
2
6+ 2
4
E)
x, y D R+ ve x + y =
B) 1
C) 3
2
D) 2
E) 5
2
Aadakilerden ka tanesi yanltr?

I. sin20.cos10 + cos20.sin10 = 1
2
1
2
II. sin110.sin10 cos110.cos10 =
6.
ileminin sonucu aadakilerden hangisidir?
III. cos50.cos40 + sin50.sin40 = 0

tan 70 tan 10
= 3
1 + tan 70. cot 80
V. cos215 sin215 =
A) 1
B) 2
A) 2sin10
D) 4
3
2
C) 3
D) 4
E) 5
7.
3.
4.
C)
2
10
D)
Bir ABC geninde sinA = 12

13
3
10
E)
B) 62
65
C) 63
65
B) 1
C) 0
D) 1
E) 2
D) 1
E) 2
5
10
ve cosC = 4
5
8.
sin 3x cos 3x
sin x
cos x
olduuna gre, sinB katr?

A) 61
65
E) 4
a + b + c = / olduuna gre,
A) 2
B) 3
5
C) 2
cosa.cosb sina.sinb + cosc
r
< y < / olmak zere
2
tanx = 2 ve tany = 3 ise sin(x + y) katr?
0<x<
A) 2
5
B) 2sin20
ESEN YAYINLARI
IV.
3
1
cos10 sin 10
D) 64
65
E) 1
A) 2
B) 1
C) 0
343
Trigonometri
9.
12.
a+1
2
cos35 =
olduuna gre, sin20 nin a cinsinden deeri

nedir?
`
_
'
A) a
B) a 1
C) a
D) a + 1 E) 2a
ABC geninde |AC| = |AD| = |DE| = |EB|

a
a
[CA] [AB], m( AEC) = _ , m( ABC) = `
ise _ + ` ka derecedir?
A) 30
B) 45
C) 60
D) 75
E) 90
sin2
13.
a
a
a
a
.cos2 + cos2 .sin2 = k
2
2
2
2
olduuna gre, cos2a nn k cinsinden deeri

nedir?
A) 1 2k
B) 1 + 2k
D) 2k2 1
(
0
6
'
a
ABCD dikdrtgeninde |AE| = |EC|, m( ACE) = x
14. x D b 0 ,
|EB| = 3 cm, |AD| = 4 cm ise tanx katr?
tan2x =
A) 1
2
B) 2
3
C) 3
4
D) 4
5
E) 5
6
A)
2 sin x sin 2x
cos 2 x 1
11.
E) 1 2k2
ESEN YAYINLARI
10.
C) 1 4k
r
l olmak zere,
2
4
ise sinx katr?
3
5
2
B)
5
3
C)
5
5
D)
5
6
E)
5
8
tan 2 x 1
tan 2 x + 1
15.

x
A) 2cot
2
x
B) 2cot
2
D) 2tan
1. E
344
2. B
3. C
x
2
x
C) tan
2
E) 2tan
4. C
5. D
A) cos2x
x
2
6. D
B) cos2x
D) sin2x
7. C
8. E
9. B
10. A
11. E
C) sin2x
E) 2sinx
12. C
13. C
14. C
15. B
TEST 12
1.
sin 25 sin 15
cos 25 + cos 15
5.
sin (a + b) + sin (a b)
cos (a + b) + cos (a b)
A) cot5
A) cota
B) tan5
D) tan5
2.
Dnm ve Ters Dnm Formlleri
C) cot5
E) sin5
D) cotb
sin 10 + sin 40 + sin 70

cos 10 + cos 40 + cos 70
6.

A) cot40
B) sin40
x + y = 2r
3
C) sina
E) tanb
ise
cos x cos y
ifadesinin eiti
sin y sin x
C) tan40
A) v3
E) cot80
B) v2 C) 1
D) v2
E) v3
ESEN YAYINLARI
D) tan80
B) tana
3.
cos x + cos 3x + cos 5x + cos 7x

sin x + sin 3x + sin 5x + sin 7x
7.

A) tan3x
B) cot3x
D) sin4x
4.
A) v2cot9
D) 2v2sin9
A) 2
E) cot4x
B) 2cot9
C) 2v2cos9
E) v2sin9
r
2
ise
cos 5x. cos 9x

cos 8x cos 4x
ifadesinin eiti
C) tan4x
cos 36 + sin 36
sin 9
11x =
8.
B) 1
C) 1
2
D) 1
2
E) 1
sin38 + cos68 cos8

A) 2
B) 1
C) 0
D) 1
E) 2
349
Trigonometri
9.
13.
sin71 cos79 cos41
cos10.cos50.cos70
A) 2
A)
10.
B) 1
C) 0
D) 1
E) 2
sin(a + b) + sin(a b) = cosb
14.
olduuna gre, sina ifadesinin eiti aadakilerden hangisidir?

A) 1
B)
1
2
C) 1
3
D) 1
4
1
16
B)
1
8
C)
D) 3
8
E) 3
16
sin x 2 sin 2x + sin 3x

sin x + 2 sin 2x + sin 3x
A) tan2 x
2
E) 1
6
3
8
B) tan2 x
2
E) cot x
2
ESEN YAYINLARI
D) tan x
2
C) cot2 x
2
15.
sin23x sin22x
11.
cosec 10
2
2cos20
A) sin5x.cosx
B) sin5x.sinx
C) cos5x.cos3x
D) cos5x.sinx
E) sin5x.sin3x
A) 2
B) 1
C) 0
D) 1
E) 2
A) 2
1. D
2. C
350
B) 1
3. E
C) 0
4. A
D) 1
5. B
6. E
toplamnn sonucu aadakilerden hangisidir?

A) v6
E) 2
7. C
1
1
+
cos 15 sin 15
16.
3 4 sin 20. cos 40

12.
sin 20
8. C
9. C
10. B
D) v6 1
11. B
C) v6 + 1
B) 2v6
12. E
E) 2v3 + 2
13. C
14. B
15. B
16. B
TEST 13
1.
5.
arctan 1 = x ise sinx.cosx katr?

3
A) 1
10
B) 2
10
arcsin d
C) 3
10
sin(2arccot2)
D) 2
5
A) 2
5
E) 3
5
2
n + arctan(v3)
2
B) 3
4
tan c arcsin
6.
C) 4
5
D) 5
6
E) 5
8
4
+ arc cot 2 m
5
A) r
12
A) 6
B) r
10
C) r
9
D) r
8
E) r
6
B) 11
2
C) 5
D) 9
2
E) 4
ESEN YAYINLARI
2.
Ters Trigonometrik Fonksiyonlar
3.
3
cot c arcsin m
5
A) 1
3
4.
B) 3
4
C) 4
3
sin c 2 arcsin
7.
4 r
+ m
5 2
D) 5
3
E) 1
1 3x
m
2
fonksiyonunun en geni tanm kmesi aadaki-
A) 7
25
B) 8
25
C) 9
25
D) 11
25
E) 12
25
f(x) = 2arcsin c
lerden hangisidir?
1
1
arccos c m + arccos c m
3
3
8.

1
A) ; 1, E
3
B) [1, 2]
D) [1, 2]
1
C) ; , 1 E
3
1
E) ; , 1 E
3
A)
3r
4
B) /
C)
4r
3
D) 2/
E)
5r
2
351
Trigonometri
13.
3
3
cos c arcsin m + sin c arctan m
5
4
9.
arccos(cos4x) + sin(arcsin2x)

A) 2x
A) 3
5
10.
B) 4
5
C) 6
5
D) 7
5
r
2
fonksiyonunun grnt kmesi aadakilerden
f(x) = arccos(x + 1)
14.
hangisidir?
D) :
11.
r
B) : , 0 D
2
f(x) = arcsin
r
D
4
1 x
2
ve g(x) = arctan
4
1 x
r
olduuna gre, (fog1) b l katr?
4
r
r
r
A)
B)
C)
D) r
8
6
5
4
15.
1
10
1. C
2. A
352
B)
3. C
2
10
C)
4. C
3
10
D) 2
3
5. C
6. B
r
l
10
ifadesinin eiti aadakilerden hangisi olabilir?
B) 3r
5
C ) 4r
5
D) 5r
6
E ) 6r
7
4arctan(x + 2) / = 0
A) r
2
E) r
3
16.

A)
E) 6x
olduuna gre, arcsinx nedir?
1
3
sin c arctan m
2
4
12.
D) 5x
arccos b sin
A) 2r
5
r r
C) : , D
2 2
E) :0,
r r
, D
4 2
C) 4x
ESEN YAYINLARI
r
A) : , 0 D
4
B) 3x
E) 8
5
E) 1
3
7. A
9. D
C) r
8
D) r
4
E) r
2
r
3
+ arccos m
4
5
tan c
A) 7
8. B
B) r
4
10. C
B) 6
11. B
C) 5
12. A
13. E
D) 5
14. A
E) 7
15. A
16. A
TEST 14
1.
Trigonometrik Denklemler ve Eitsizlikler
f(x) = 4sinx 3cosx

ifadesinin en kk deeri katr?
A) 6
B) 5
sinx + cosx = v2
5.
C) 4
denkleminin [0, 2/] aralndaki zm kmesi
D) 3
E) 2
r r
A) & , 0
8 4
r r
B) & , 0
4 2
r 3r
D) ' ,
1
4 4
f(x) = 3sinx v7cosx
2.
6.
ifadesinin en byk deeri katr?

A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
r 11r
B) ' ,
1
2 6
ESEN YAYINLARI
r 2r
D) ' ,
1
2 3
gisidir?
D) '
B) '
A) {x : x = k.2/, k D Z}
4r 7r
,
1
3
3
2r 4r
,
1
3
3
r 2r
C) ' ,
1
3 3
2r
, k D Z}
3
r
x = k./ , k D Z}
C) {x : x = k.
3
r
x = k./ , k D Z}
D) {x : x = k.
6
2r
, k D Z}
E) {x : x = k.2/ x = k.
3
B) {x : x = k.
r 5r
E) ' ,
1
3 3
8.
4.
tan2x.tanx = 1
denkleminin (0, 2/) aralnda ka kk vardr?
A) 2
B) 3
C) 4
r 7r 2r
E) ' ,
,
1
2 6 3
denkleminin zm kmesi aadakilerden han-
3cosx cos2x + 1 = 0
4r 5r
,
1
3
3
r 7r 11r
C) ' ,
,
1
2 6
6
cosx 2cos2x + 1 = 0
7.
denkleminin (0, 2/) aralndaki zm kmesi
A) '
r 5r
E) ' ,
1
4 4
cos2x + sinx = 0
r 7r
A) ' ,
1
2 6
3.
r
C) & 0
4
D) 5
E) 6
cosx + 3sin x = 1
2
ka elemanldr?
A) 0
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
353
Trigonometri
v3cosx + 3sinx = 3
9.
13.
4cosx + 3sinx = 5
olduuna gre, sinx aadakilerden hangisine
gisidir?
eittir?
A) 3
4
A) { x : x =
r
+ k.2/, k D Z}
2
B) { x : x =
r
+ k.2/, k D Z}
6
C) { x : x =
r
r
+ k.2/ x =
+ k.2/, k D Z}
2
6
D) { x : x =
r
r
+ k./ x =
+ k./, k D Z}
4
12
C) 4
5
D) 2
3
E) 2
5
cos2x + sinx + 1 = 0
14.
r
r
+ k.2/ x =
+ k.2/, k D Z}
E) { x : x =
3
4
B) 3
5
denkleminin [0, 2/] aralnda ka farkl kk

vardr?
A) 0
10.
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
sinx + sin2x + sin3x = 0

denkleminin [0, /] aralndaki zm kmesi
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
ESEN YAYINLARI
ka elemanldr?
E) 5
15.
2sinx 1 0
eitsizliinin [0, 2/] aralndaki zm kmesi
A) ;
4sin2x 5 = 3cosx 2cos2x
11.
denkleminin [0, /] aralndaki zm kmesi
5r
, 2r E
6
D) ;
A) '
2r
1
3
D) '
C) '
B) {/}
2r 5r
,
1
3
6
E) '
B) ;
r 5r
,
E
6
6
5r 3r
,
E
6
2
C) :
E) ;
r r
, D
6 2
5r
, rE
6
2r
, r1
3
2r
5r
, r,
1
3
6
16. x D [0, 2/) olmak zere,

2cosx + 1 < 0 eitsizliinin zm aral aa12. x + y D [0, /] olmak zere,
cos(x 10) + cos(y + 25) = 0 ise
A) c
x + y ka radyandr?
A)
1. B
5r
6
11r
12
B)
2. D
3. D
354
C)
4. C
3r
4
5. C
D)
2r
3
E)
6. C
7. E
5r 7r
,
m
6
6
D) c
7r
12
8. A
9. C
10. D
B) c
4r
, 2r m
3
11. C
12. A
r 5r
,
m
6
6
E) c
13. B
C) c
r 2r
,
m
6
3
2r 4r
,
m
3
3
14. B
15. B
16. E
TEST 18
cosec2x cot2x
1.
5.
ifadesinin en sade biimi aadakilerden hangi-
ifadesinin sonucu aadakilerden hangisidir?
sidir?
A) 1
A) 1
B) sinx
D) secx
C) cosx
D) tan18
cos1 + cos2 + cos3 + ... + cos179
E) tan72
C) 0
D) 1
x=
r
olmak zere,
7
E) 2
A) 1
B)
1
2
C) 0
D)
1
2
E) 1
ESEN YAYINLARI
B) 1
C) cos18
cos 4x + cos 6x
ifadesinin sonucu katr?
cos x + cos 3x
toplamnn deeri katr?

A) 2
B) sin18
E) tanx
6.
2.
sin72.tan36 + cos72
arcsin1 + arcsin c
3.
7.
1
m
2
r
4
B)
r
3
C)
r
2
D)
2r
3
E)
cos X
B + sin Y
C = sin Y
A ve kenarlar arasnda
C ) ka deb2 = (a c)2 + ac bants varsa m( Y
toplam ka radyandr?
A)
Bir ABC geninin alar arasnda
5r
6
recedir?
A) 30
1
3
cos 15 +
sin 15
2
2
4.
8.
1+ 3
2
B)
D)
2
2
C) 60
D) 90
E) 120
a = cos24 , b = sin36 , c = cot44

olduuna gre a, b ve c nin sralan aa-
ifadesinin sonucu katr?

A)
B) 45
3
2
C)
E)
2
4
3
4
A) b < c < a
B) b < a < c
D) a < c < b
C) a < b < c
E) c < a < b
361
Trigonometri
9.
12. x D [0, 360) olmak zere,
sin2x +
|AB| = 6 cm
|BC| = |CD| = 4 cm
|AD| = 8 cm
3 cos2x 1 = 0
gisidir?
A) {45, 135, 225, 315}
B) {30, 75, 225, 315}
ekildeki ABCD kiriler drtgeninin kegeni
C) {45, 75, 165, 225}
olan |AC| = x ka cm dir?
D) {30, 165, 225, 345}
B) 2 15
A) 7
E) {45, 165, 225, 345}
C) 8
E) 5 3
D) 6 2
10.
13. Bir ABC geninde,

B .cos Y
C olduuna
|AC| = 6 cm ve sin Y
A = 2.sin X
gre, |AB| ka cm dir?
A) 6 2
F
C
%
Yukardaki kpte m( AHB ) = _ ise sin_ katr?
A)
1
2
B)
D)
1
3
1
6
C)
E)
E) 3
ESEN YAYINLARI
D) 6
D
C) 4 3
B) 8
1
2
14. st tabannn merkezi
O olan yandaki dik silin-
2
6
dirin yarap 1 cm
ykseklii 3 cm ve
|AB| = 3 cm ise
%
cos( AOB ) katr?
r
olmak zere, aadakilerden ka
2
tanesi yanltr?
11. _ + e =
I.
sin_ = cose
II.
tan(r _) = cote
III.
cos2_ + cos2e = 1
IV.
cot c
V.
r
cos b a l = sine
2
A) 1
A)
3r
+ a m = tan_
2
B) 2
C) 3
17
20
2.C
362
3.B
4.D
4
5
C)
3
4
D)
7
10
E)
13
20
cos22x sin2x = 0
15.
denkleminin [0, r] aralnda ka farkl kk

vardr?
D) 4
E) 5
A) 1
1.A
B)
5.A
6.E
7.A
8.B
9.C
B) 2
10.B
11.C
C) 3
12.E
D) 4
13.D
E) 5
14.A
15.C
NVERSTEYE GR SINAV SORULARI
1.
1987 YS
4.
a
m( BAD) = _
1988 SS
?
>
|AB| = a
a
m( EBB) = _
|CD| = c
|AE| = |ED|
+
'
a>c
_
9
'
!
'
Yukardaki ekilde ABCD bir ikizkenar teetler
Yukardaki ekilde ABCDA B C D bir kp olduu-
yamuudur. Buna gre cos_ nn deeri nedir?
na gre, tan_ nn deeri nedir?

a c
B)
2a + c
a c
A)
a+c
D)
a
a+c
E)
a c
C)
a + 2c
B) v5
A) 2v5
c
a+c
D)
5.
5
3
5
2
E)
1988 YS
O1 ve O2 ember-
1987 YS
a
m( CKA) = 90
a
m( DHA) = 90
*
2
<
|DH| = |HK|
a
m( DAH) = _
_
'
B)
3
2
A)
C) 3
4
D) 2
3
4_
4`
sin b
sin a
E) 1
2
D)
6.
B)
cos b
cos a
cot a
cot b
C) tan a
tan b
E) cos a
cos b
1988 YS
ABCD bir dikdrtgen
1987 YS
de |AB| = 15 birim
*
_
E noktas [CD] zerin3.
.4
hangisidir?
tan_ nn deeri katr?

2
2
.%
ekildeki A ve B noktalarnda kesien emberleAO 1

rin yaraplarnn
oran aadakilerden
AO 2
Yukardaki ekilde ABCD bir kare olduuna gre
A)
'
lerin merkezleri,
%
m (AO 1 B) = 2_
%
m (AO 2 B) = 2`
ESEN YAYINLARI
2.
5
4
C)
,
_
denkleminin [0, 90] aralndaki kk ka dere-
|AD| = 6 birim
a
a
m( DAE) = m( CEB) = _
cedir?
Yukardaki verilere gre tan_ nn deerlerinden
sin2x = cos35
A) 70
B) 65
D) 27,5
C) 37,5
E) 17,5
%5
'
biri nedir?
A)
3
4
B)
1
2
C)
1
3
D)
1
4
E)
363
1
6
Trigonometri
7.
1988 YS
10. 1989 YS
cos36 =
3
+
_
'
olduuna gre, cos72 katr?
4
!
5 +1
4
5 1
4
A)
A ve C noktalar emberlerin merkezi, EF ortak

teet, AC merkezler dorusu, D noktas EF ile
D)
AC dorularnn kesim noktas, emberler B nok-
3 +2
4
B)
3
2
5
3
C)
E)
1
3
tasnda birbirine teet,

|EA| = 2 birim, |FC| = 8 birim
a
Yukardaki ekilde m( EDA) = _ olduuna gre
11. 1989 YS
tan_ nn deeri nedir?

A) 5
6
B) 4
5
c = cose, s = sine
C) 3
4
D) 2
3
E) 1
2
olduuna gre c6 + 3c2s2 + s6 ifadesinin ksaltlm aadakilerden hangisidir?

A) sin2e
B) 1
C) sine.cose
8.
1988 YS
ifadesinin ksaltlm biimi aadakilerden hangisidir?
A) cot6x
B) cot18x
C) cotx + cot6x + cot11x
D) 1
ESEN YAYINLARI
D) 3
E) cos2e
12. 1989 YS
E, [CD] zerinde
ABCD bir dikdrtgen

|AB| = 2|BC|
E) 0
|DE| = |EC|
a
m( EAC) = e
'
Yukarda verilen bilgilere gre tane nn deeri

9.
katr?
1988 YS
A)
sin95, cos190, tan210
1
4
B)
1
3
C)
1
2
nin iaretleri aadakilerden hangisinde doru
D)
1
2
E)
1
3
olarak verilmitir?
sin95
A)
+
cos190
tan210
B)
C)
D)
E)
364
13. 1990 YS
1
1
+
=8
cos 2 x sin 2 x
denkleminin dar a olan zm nedir?
A) r
8
B) r
6
C) r
5
D) r
4
E) r
3
Trigonometri
14. 1991 YS
sin 3x cos 3x
+
=1
sin x
cos x
18. 1993 YS
1
1
4
=
1 cos x 1 + cos x 3
olduuna gre, cos2x aadakilerden hangisine
denklemini salayan x dar as ka derecedir?
eittir?
A) 25
A) 5
8
B) 1
3
C) 2
3
D) 3
4
ABC bir gen
65- e
cm dir. ember zerindeki A ve B noktala-
_
1
6
.
r O ve T ye birletiril-
'
,#-
tr?
C)
3
3
D) 1
2
E) 1
3
ESEN YAYINLARI
mitir.
a
a
m( AOB) = 60, m( ATB) = _ olduuna gre
Yukardaki verilenlere gre, sine nn deeri ka-
3
2
3 cm, taban yarap 4
4@@@4
|AB| = 2 birim
|AC| = 2v2 birim
a
m( BAD) = 45
a
m( DAC) = e
E) 75
merkezi O, ykseklii
|BD| = |DC|
B)
D) 60
nin tepesi T, taban
'
D, [BC] zerinde
2
2
C) 45
19. 1993 YS
ekildeki dnel koni-
15. 1991 YS
A)
B) 30
E) 5
6
cos_ nn deeri katr?

A) 17
25
B) 19
25
C) 21
25
D) 3
5
E) 4
5
20. 1994 YS
16. 1992 YS
1
1
+
=2 6
cos x sin x
r yarapl bir ember iine bir kenar uzunluu

r 2
denklemini salayan dar a ( x ) aadakilerden hangisidir?

A) 15
B) 20
Buna gre dzgn okgenin kenar says katr?

A) 20
C) 30
D) 35
3 olan bir dzgn okgen izilmitir.
B) 18
C) 15
D) 13
E) 12
E) 45
21. 1994 YS
17. 1993 YS
3
4
=
cos x sin x
cosx sinx = 1
2
olduuna gre, cos2x in deeri aadakilerden
olduuna gre, cosx in pozitif deeri katr?
hangisidir?
A) 2
3
A)
B) 2
5
C) 3
5
D) 4
5
E)
3
5
7
4
B) 1
4
C) 1
2
D) 1
4
E) 1
365
Trigonometri
22. 1995 YS
26. 1996 YS
1
cos c 2arc cot m deeri katr?
2
A) 3
5
B) 1
4
C) 1
4
0 < _ < 90 ve
D) 1
2
3 sin 5 cos 7 + 3 cos 5 sin 7

= sin_
4 cos 84 cos 6
E) 3
2
olduuna gre _ ka derecedir?

A) 12
B) 15
C) 18
D) 30
E) 60
23. 1995 YS
0 x r olmak zere
2
sin x
= 2 olduuna gre x as aa1 + cos x
cot x +
A) r
2
B) r
3
C) r
4
D) r
6
27. 1996 YS
/
!
E) r
8
A ve B ember ze_
rinde, A D Ox ekseni
'
ESEN YAYINLARI
[BD] [OA]
24. 1995 YS
2
3
(
ekildeki O merkezli birim emberde

cos_ = |AB| olduuna gre, |AB| ka birimdir?
A) v3 + 2
B) v3 + 1
D) v3 1
C) v3
E) v3 2
'
ABCDEFGH bir birim kp olduuna gre, [DF] ve

[DA] arasndaki ann cosins katr?
A)
2
2
B)
3
2
C)
1
3
D)
2
3
E)
3
4
28. 1997 YS
'
ABC bir ikizkenar
gen
|AB| = |AC|
a
m( ABC) = e
a
m( BAC) = _
25. 1996 YS
sin 2A + sin 4A
cos 2A + cos 4A
B) tg2A
D) cotg3A
366
Yukardaki ekilde tane = 3 olduuna gre,
ifadesi aadakilerden hangisine eittir?

A) sin2A
e
!
C) tg3A
E) cos3A
tan_ nn deeri katr?

A) 1
3
B) 2
3
C) 3
4
D) 3
5
E) 4
5
Trigonometri
29. 1997 YS
32. 2006 SS
/
3r
< x < 2r olmak zere,
2
r
cosx tan .sinx = 3 denkleminin kk aa3
A) 11r
6
B) 9r
5
C) 8r
5
D) 7 r
4
D"'.C&@E@e
e
.
'
)@ e
E) 5r
3
D"'.Cv&@E@)@e
Cv
ekildeki O merkezli birim ember zerindeki

P ve Pv noktalar Ox eksenine gre birbirinin
simetriidir. Buna gre, Pv noktas aadakilerden hangisiyle ifade edilemez?
A) (cos(e), sin(e))
B) (cos(e), sine)
30. 1998 YS
C) (cose, sine)
BKA drtte bir
D) (cose, sin(2/ e))
<
ember yay
E) (cos(2/ e), sine)

e
.
'
ekildeki O merkezli, 15 m yarapl drtte bir

ember biimindeki havuzun A noktasndan hareket eden ve saniyede 0,2 m hzla yzen bir
kii, ANK yolunu izleyerek t zamanda K noktaa
sna geliyor. m( AOK) = e olduuna gre, t nin e
ESEN YAYINLARI
|OA| = |OB| = 15 m
a
m( AOK) = e
33. 2006 SS
sin 2a
ifadesinin sadeletirilmi biimi aa1 cos 2a
A) sina
trnden deeri aadakilerden hangisidir?

A) 50.sine
B) 50.sin2e
D) 100.sin
i
2
B) cosa
D) cota
C) tana
E) sina + cosa
C) 100.sine
E) 150.sin
i
2
34. 2006 SS
AL KL
BA // KL
|AL| = 3 km
|BA| = 12 km
%4
'
1
4%
<
|KL| = 21 km
K noktasndaki kontrol kulesinde bulunan bir grevli, yerden 3 km ykseklikte yere paralel uan
31. 1998 YS
bir uan, A noktasndan B noktasna kadar
sin2x + 10cosx 10 = 0
r 5r
,
E aralndaki kk aada2
2
kilerden hangisidir?
denkleminin ;
A)
7r
6
B)
4r
3
C)
3r
2
D) 2r
E) r
12 km lik hareketini radarla izliyor.

A noktasnn yerdeki dik izdm L noktas ve
|KL| = 21 km olduuna gre, radarn tarad AKB
asnn tanjant katr?
A) 3
7
B) 4
9
C) 2
11
D) 3
13
E) 7
17
367
Trigonometri
35. 2007 SS
39. 2008 SS
sin 10 cos 40 + cos 10 sin 40

cos 50 cos 10 + sin 50 sin 10
cos b

A) v2
B) v2
C)
r
r
+ x l = sin b x l
2
2
3
2
D)
1
2
E) 1
A)
C) 1 D) v3
3
3
B)
E) v3
36. 2007 SS
cos 2a
1 tan 2 a
40. 2009 SS
A
ifadesinin sadeletirilmi biimi aadakilerden

hangisidir?
A) sin2a
B) cos2a
2
|DC| = 1 |AC|
4
a
m( DBC) = x
C) cot2a
2
D) 1 + sin a
E) 1 + tan a
ESEN YAYINLARI
ekildeki ABC geni bir ekenar gen olduuna gre, tanx katr?
A)
37. 2007 SS
b sin
3
10
B)
3
7
C) 3 3
5
D)
3
3
E) 2 3
3
r
r 2
+ cos l
12
12
ifadesinin deeri katr?

A) 1
2
B) 3
2
C) 5
2
D) 1 + v3
E) 1+v3
41. 2009 SS
A
O noktas yarm
emberin merkezi
38. 2008 SS
sin 2x = a olduuna gre,
(sin x + cos x)
ifadesinin a trnden deeri
|AC| = 1 cm
a
m( AOC) = x
|AB| = 3 cm
x
B
Yukardaki verilere gre, sinx katr?

A) a + 1
D) a2 + 1
368
B) 2a + 1
C) 2a + 2
E) 2a2 + 1
A) 2
3
B) 3
4
C) 3
5
D) 4
9
E) 3
10
Trigonometri
42. 2010 LYS
3sinx 4cosx = 0
46. 2011 LYS

f(x) = arcsin b
olduuna gre, |cos2x| deeri katr?

3
A)
4
3
B)
5
4
C)
5
7
D)
25
x
+ 2 l fonksiyonunun ters fonksiyo3
nu olan f 1(x) aadakilerden hangisidir?
9
E)
25
A) 2sin(x) 6
B) 2sin(x) + 3
C) 3sin(x) 6
D) sin(2x 6)
E) sin2(x) 3
43. 2010 LYS

(sin x cos x) 2
+ 2 sin x
cos x
A)
1
cos x
B)
47. 2011 LYS
1
sin x
D) arcsinx
C) 1
r
olmak zere,
2
1
cotx 3tanx =
olduuna gre,
sin 2x
0<x<
E) arccosx
ESEN YAYINLARI
sin2x katr?
44. 2010 LYS
A)
1
9
B)
1
8
C)
1
7
D)
1
5
E)
1
4
tan 60
1
sin 20 cos 20
A) 4
B) 2
C) 1
D)
3
2
E)
1
2
48. 2011 LYS

A
45. 2010 LYS

C
1 + cos 40
cos 55. cos 35
A) cos20
B) 2cos20
C) 4cos20
D) cos40
Birim kareler zerine izilmi yukardaki ABC

geninin B asnn tanjant katr?
A)
25
4
B)
34
5
C)
40
9
D) 4
E) 5
E) 2cos40
369
Trigonometri
49. 2011 LYS
cosx =
A)
52. 2012 LYS
4
5
3
5
B)
5
13
C)
12
13
D)
24
25
E)
cosx.cos2x =
1
16.sin x
olduuna gre, sin4x katr?
7
25
A)
1
2
B)
2
3
C)
1
4
D)
2
2
E)
3
2
53. 2012 LYS

50. 2012 LYS
1
2
(cos a) = 0
4
2
denkleminin bir kk
tr.
3
2
x (sin a) x
cos 135 + cos 330

sin 150
ifadesinin deeri katr?
3
B)
3 1
2 +1
E)
2
D)
51. 2012 LYS
C)
Buna gre, sin a katr?

2 1
2+ 3
ESEN YAYINLARI
A)
ABCD bir kare
|BE| = 5 cm
|EC| = 7 cm
%
m( EAC ) = x
Yukardaki verilere gre, tan x katr?

A)
4
13
370
B)
6
13
C)
9
13
D)
5
17
E)
7
17
A)
2
2
B)
2
3
C)
2
6
D)
1
2
E)
1
3
ESEN RENK
MATEMATK ve GEOMETR KTAPLARIMIZ
ESEN
RENK
MATEMATK ve GEOMETR KTAPLARIMIZ

9. SINIF
10. SINIF
11. SINIF
12. SINIF
YGS - LYS
www.nevzatasma.com & www.halitbiyik.com

10 Mat KA 4 BLM

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

10 Mat KA 4 BLM

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRGONOMETR

Dik gende Dar Alarn Trigonometrik Oranlar

oran cinsinden yazar.

OLK dik geninde

ise cos_, tan_ ve cot_ de_

Yukardaki ekil drt e kareden olumutur.

Buna gre tan_ katr?

|BD| = 2 cm, |DC| = 4 cm ise cot_ katr?

ise tan_ nn a, b, c trnden deerini bulunuz.

Bir ABC geninde |AB| = |BC| ve tanC = 2 ise

Herhangi bir ABC geninde, a.cosB + b.cosA = c

|BC| = 1 cm ise |HC| nin _ cinsinden deerini bulunuz.

Bir uak _ asyla saatte 240 km hzla havalanyor.

Benzer ekilde, ayn gende,

Bulunan deerler karlatrldnda,

eitlikleri oluur. Bu durumu aadaki gibi kurallatrabiliriz.

Aada birbirini 90 ye tamamlayan alarla ilgili rnekler verilmitir. nceleyiniz.

sin 42. tan 10

_ < 90 ve ` < 90 olmak zere

sin_ + tan35 = cos` + cot55

olduuna gre, cos50.tan65 ifadesinin eitini bu-

eitliini salayan _ + ` ka derecedir?

ls 45 Olan Ann Trigonometrik Oranlar

Hipparchus (M.. 190 M.. 120)

Aadaki tabloyu doldurunuz.

tan_ = 3 ise |AB| ka cm dir?

olduuna gre sin_, cos_ ve cot_ deerlerini

olduuna gre sin_ , tan_ ve cot_ deerlerini

ABCD dikdrtgen DBE gendir.

tan_ = 2 ise cos_.sin_ katr?

Yukardaki ekil bir kpn almyla olumutur.

minde gsterilir. AB yaynn yn olarak LOK asnn yn alnrsa AB yay

Bir emberde, yarap uzunluundaki bir yay gren

merkez ann ls 1 radyandr.

1 radyan yaklak olarak 57.3 dir.

Bir ember yaynn ls 2/ radyandr.

A l Birimlerinin Birbirine Dntrlmesi

Merkezi balang noktas ve yarapnn uzunluu

|OT| + |KT| = |OK| x + y = 1 olur.

x2 + y2 = 1 bants birim emberin denklemidir.

Birim ember zerinde apsisi ordinatna eit olan

ls 240 olan a ka radyandr?

olduuna gre, _ + ` deerini bulunuz.

Birim ember zerinde, uzunluklar; 0 , r , r , 3r

olduuna gre, _ ` deerini bulunuz.

Birim ember zerinde, uzunluklar

lik a ka derece, ka dakika, ka saniye-

ls 1413 olan ann esas ls ka derecedir?

ls 4243 olan ann esas ls ka derecedir?

Aada verilen tablodaki boluklar doldurunuz.

Aada verilen tablodaki boluklar doldurunuz.

Aadaki noktalardan hangilerinin birim ember

zerinde olduunu tespit ediniz.

Aada verilen alar iziniz.

Birim ember zerinde apsisi

dan birinin ordinatn bulunuz.

Birim ember zerinde apsisi ordinatnn

10. Aada lleri verilen ynl yaylarn bitim nok-

talarnn koordinatlarn bulunuz.

kat olan noktalar bulunuz.

olmak zere aadaki ifadelerin her birinin eitini

11. Aada lleri verilen alarn, esas llerini

48916 lik a ka derece, ka dakika ve ka saniyedir?