Professional Documents
Culture Documents
c) Hirua n vng
+ Hirocacbon n vng: a s c tn t hirocacbon mch h tng ng c
thm tin t xiclo
Vi h vng n c ni i lun phin , s C > 6 c gi l cc annulen
km theo ( pha trc) con s trong du mc vung ch s nguyn t C mt
vng VD:
[10]Annulen
2. nh s th t cc nguyn t C trn mch chnh
- Ty theo hirocacbon m c qui tc c th
+ Vi hirocacbon no: nh s th t t u no gn nhnh nht sao cho tng
ch s ca C c mch nhnh l nh nht
+ Vi hirocacbon khng no cn nh s t u no gn lin kt kp hn ( ni
ba u tin hn ni i =) nhng khi cn thit th u tin cho ni i C =
C.
3. Gi tn y
Ch s ca cc nhnh + Tn ca cc nhnh (theo trnh t ch ci khng tnh n
tn ca bi) + Tn ca hirua nn + Ch s ca lin kt kp (nu c) + Hu
t ca lin kt kp (theo trnh t en trc in)
VD:
CH2-CH3
CH3-CH2-CH2-CH2 CH2CH3
10
9
8
1CH -CH CH
3
2-CH2-CH-CH-CH-CH-CH2-CH3
CH2-CH3
6-Butyl-3-etyl-4-metyl-5-propyl ecan
CH2-CH2-CH2-CH2CH3
1
-SeR
(R)selanyl
Loi hp cht
Axit cacboxylic
Este
Axyl halogenua
Amit
Nitrin
Anehit
Xeton
Ancol, phenol
Thiol
Amin
Nhm
-(C)OOH
-COOH
-(C)OOR
-COOR
-(C)OHal
-COHal
-(C)ONH2
-CONH2
-(C) N
-C N
-(C)H=O
-CH=O
-(C)=O
|
-OH
-SH
NH2
Tin t
Cacboxi
(R)oxicacbonyl
HalogencacbonylAminocacbonylXiano- (Xian-)
OxoFomylOxo
Hiroxi
Sunfanyl(Mecapto-)
Amino-
Hu t
Axit ....-oic
Axit ....-cacboxylic
R....-oat
R ....-cacboxylat
...-oyl halogenua
....cacbonyl halogenua
....amit
....-cacboxamit
... nitrin
...- cacbonitrin
...-al
...-cacbanehit
...-on
...-ol
...-thiol
...-amin
Br
|
I - C - Cl
|
H
Br
|
Cl - C - I
|
H
|
Cl- C*- D
|
H
|
HO- C*- H
|
CH2OH
CH2OH
D- Glixeranehit
L- Glixeranehit
Tt c nhng cht c cu hnh tng t D- Glixeranehit v L- Glixeranehit u
c k hiu bng ch D- v L- bt k du ca [ ]
VD:
COOH
COOH
|
H - C*- OH
|
CH3
D- Lactic
COOH
|
H - C*NH2
|
CH3
|
HO- C*- H
|
CH3
L- Lactic
COOH
|
H2N- C*- H
|
CH3
D- Alanin
L- Alanin
* Qui tc: Khi biu din cc ng phn quang hc ta mch C theo
chiu thng ng, nhm chc c cha nguyn t C c s oxi ha cao nht quay
ln pha trn. Khi nhm OH, -NH2 ca nguyn t C bt i, vi s th t
cao nht v pha bn phi gi l ng phn D- , pha bn tri gi l ng
phn LH danh php D/L ch ni ln cu hnh tng i, ch c ngha so snh v
ch tin li i vi cc hp cht kiu RC*HYR vi Y l d t.
Vi cc hp cht nhiu C* th vic p dng danh php ny gp rt nhiu kh khn
i vi dy monosaccarit ngi ta cn c vo v tr khng gian trn cng
thc Fis ca nhm OH C* c nh s ln nht xp vo dy D hay dy L
VD:
CHO
|
CHO
|
(CHOH)n
(CHOH)n
|
|
*
H - C - OH
HO- C*- H
|
|
Dy D
Dy L
CH
OH
CH
OH
2. Danh php
R/S
2
2
* Theo cng thc phi cnh
- Bn nguyn t hoc nhm nguyn t C* c sp xp theo s gim dn
hn cp a > b > c > d. Khi nhn phn t theo hng C *-d, nu thy th t a
> b > c i theo chiu kim ng h th phn t c cu hnh R ( rectus phi), tri li
nu th t ngc vi chiu kim ng h th phn t c cu hnh S (sinister
tri)
VD: CH2OH C*HOH CHO
Xt hn cp: - OH > - CHO > - CH2OH > H
* Theo cng thc Fis: Nu nhn vo cng thc m d cnh ngang th
ng phn R trnh t a > b > c li ngc chiu kim ng h, cn ng phn S th
theo chiu ngc li COOH
COOH
VD:
H
H2N
NH2
H
CH3
CH3
(R)-Alanin
(S)-Alanin
H thng R/S c th p dng cho nhng hp cht c nhiu C*, khi y ngi
CHO
CHO
ta ghi thm ch s
cho R, S.
VD:
HO
H
OH
H
OH
HO
CH3S)-2,3,4-trihiroxi
OH
OH
(2S, CH
3R)-2,3,4-trihiroxi
butanal
(2R,
butanal
2
2
3. Danh php erythro/threo
i vi cc hp cht cha 2 nguyn t C* m ni trc tip vi nhau ngi ta
chn cc ng phn lp th ca 2,3,4- trihiroxibutanal lm c s
7
H
OH
H
OH
HO
OH
HO
HO
H
H
OH
CH2OH
OH
CH2OH
i i quangCH
threo
i
i
quang
erythro
2
CH2OH
Trong trng hp R = R; X = Y, ta ch c 1 dng erythro gi l ng phn
meso, cng i i quang threo
HO
H
OH
CHO
CHO
CHO
H
OH
H
OH
HO
CHO
i
i quang threo CHO
HO
HO
H
OH
CHO
H
H
CHO
Hai ng phn ny l 1 gi
CHO
l ng phn meso
10