Professional Documents
Culture Documents
KARAYOLLARI
K LABORATUVARI EFL
LABORATUVAR EL K TABI
TEKN K ARA TIRMA DA RES BA KANLI I
MALZEME LABORATUVARI UBES MDRL
ANKARA-2010
T.C.
ULA TIRMA BAKANLI I
KARAYOLLARI GENEL MDRL
KARAYOLLARI
K LABORATUVARI EFL
LABORATUVAR EL K TABI
HAZIRLAYANLAR
Nuran KKER
Kimya Mhendisi
Fizik Labratuvar efi
Hamdi EN
Kimya Yksek Mhendisi
Malzeme Labratuvar ubesi Mdr
NDEK LER
(0-8)
YATAY
BLM -1
ARETLEME KULLANILAN MALZEMELER(8-60)
KSEL TESTLER........................ 12
ZELL KLER VE F
BOYASINA A T TEKN K
LEMLER .................. 46
TS EN 1436 YOL
N YOL
ARETLER
D EY
REFLEKT F MALZEME-
BLM -2
ARETLEME KULLANILAN MALZEMELER(60-91)
ASTM 4956-09 TRAF K KONTROL
N RETROREFLEKT F
ARET LEVHA D RE
KSEL
TESTLER...................................................................................................................................... 87
BLM -3
GVENL K BAR YERLER (91-100)
OTOKORKULUKLARA A T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER.............................. 91
BLM -4
CTP (CAM ELYAF TAKVIYELI POLYESTER MAMUL ) VE EL K YOL KENAR
KMELER (100-117)
CTP (CAM ELYAF TAKVIYELI POLYESTER MAMUL ) YOL KENAR D KMES NE A T TEKN K
ZELL KLER VE F
BLM-5
TRAF K EMN YET KON LER VE UYARI ELB SELER (
(117-139)
GVENL
YELEKLER )
G
lkemiz Karayollar nda, trafik gvenli inin sa lanmas amac yla kullan lan yatay
(so uk ve s cak uygulanan yol izgi boyalar ve Cam krecikler) ve d ey (Standart
trafik
trafik
gvenli i
ve yol kalitesini
de erlendirilmektedir.
Amac
z ise de
en teknolojiye ba
n art lmas
hizmet dzeyinin devaml olarak ykseltilmesi ve trafik gvenli i alan nda kullan lan
malzemelerin kalite kontrollerinde olu an son teknik geli melerin lkemiz artlar na
uygun hale getirilerek uygulamaya konulmas
saglamakt r.
yap lacak deneyler iin istenen miktara uygun olmas gerekmektedir. Ayr ca
gnderme esnas nda hasar grmeyecek ekilde korunakl , mhrlenerek ve
tutanak ile gnderilmelidir.Laboratuvara gnderilmek zere al nan numunelerde
tabloda verilen miktar ve zelliklere de dikkat edilmelidir.
Malzeme Ad
So uk Yol izgi
Boyas
Deney
Numune zellikleri
Standard
TCK Teknik
artnamesi
(Parti
artnamesinde belirtilen
numaralar
ve
retim
bozulmadan
kendi
TCK Teknik
artnamesi
Orijinal
numune
ambalaj nda
Teknik
artnamesinde
ok
Boyalar
numune
gnderilmelidir.
numune ve eritilmi
kullan lan
numune
ve
malzemeler
bile en
ve
olarak
bile enin
kullan m % belirtilmelidir.
Reflektif Malzemeler TCK Teknik Malzeme hasar grmeyecek
artnamesi
ekilde her
Deney
Malzeme Ad
TCK Teknik
Otokorkuluklar
artnamesi
Omega Profil
artnamesi
Yele i
TCK Teknik
artnamesi
Konileri
Trafik
Kaplama
kal
iin
otokorkuluk
numuneleri
orijinal
boyutunda
veya
gnderilemiyorsa en az 1m boyunda kesilip
gnderilecektir.
Galvanizlenmemi
malzemeden ekme, kopma,
akma
mukavemeti ve % uzama iin al nan ham
elik numuneler , kesilirken zarar
grmemesine dikkat edilmelidir. Bu
numuneler en az 10 adet olmak zere
di er
galvanizli otokorkuluk para
numuneleriyle birlikte laboratuvara gelmesi
gerekmektedir.
Dire i
Trafik
Numune zellikler
Standard
artnamesi
artnamesi
miktarda
olmamal
r.
artnamesinde
20
belirtilen
adetten
miktarda
artnamesinde
gnderilmelidir.
Elbiseleri)
belirtilen
az
r.)
miktarda
GALVAN ZL SA MALZEMELER
OTOKORKULUKLAR
TRAF K
ARET LEVHALARI
YELEKLER
YATAY
BLM -1
ARETLEMEDE KULLANILAN MALZEMELER
r. Bu nedenle
KATKI MALZEMELER
Boyan n baz
halde
nda
olu turur. Karayollar nda yola uygulanan boyalar n %80i bu boya gurubuna
girmektedir.
2.2. Termoplastikler: Blok, taneli veya toz halde tedarik edilen, zc iermeyen
aretleme malzemesi. Termoplastikler
uygulama arac ile uygulan r. Bunlar, so udu unda yap kan bir film olu turur.
2.3. So uk Uygulama Plastikleri: Tek veya ok bile enli ekillerde tedarik edilen
bir i aretleme malzemesi. Sistem tipine ba
kar
yaln zca kimyasal yolla yap kan bir film olu turur. Karayollar nda genellikle bu s
boyalar ift kompenentl olarak uygulanmaktad r.
10
fta
TS 604 Trk standartlar Enstits taraf ndan iptal edilerek 2003 y nda TS
EN1871, Yol
aretleme Malzemeleri-Fiziksel zellikler standard na
geilmi tir.
2003 y nda Boyan n yola izilme i leminden sonra kalita kontrolu iin TS
1436 Yol i aretleme malzemeleri-Yol kullan lar iin yol i aretleri
performans standard na geilmi tir.
Yukar da verilen bu standartlara ve yap lan arge al malar na gre
TCK, So uk Yol izgi Boyas Teknik artnamesi haz rlanm
11
r.
TS EN1871, Yol
KSEL TESTLER
Renk, EN 1436ya uygun olarak CIE standart sisteminin x,y kromatiklik koordinatlar ile
tan mlan r. Verilen k e noktalar vas tas yla x,y renk diyagramlar ndaki belirli blgelerle
rl
flar
Renk
Beyaz
Sar
Parlakl k faktr,
LF5
0,75
LF6
0,80
LF7
0,85
LF1
0,40
LF2
0,50
0,355
0,305
0,285
0,335
0,355
0,305
0,325
0,375
0,494
0,545
0,465
0,427
0,427
0,455
0,535
0,483
2-RTME GC
Beyaz ve sar boyalar n kontrast oran (rtme gc), 300 m'lik bir yayma gereci ile
uygulanmas
n ard ndan ISO 2814'e gre deneye tbi tutuldu unda, beyaz boyalar iin
r.
3-DEPOLAMA KARARLILI I
Boya, kar
r.
12
4-UV LE YA LANDIRMA
Genel
Boya, ISO 4892-3'e gre, a
tutulmal
olmal
r.
r.
r.
f
Aranmaz
UV 0
0,05
UV 1
5-KUSMA D RENC
Numuneler ilgili standard na gre deneye tbi tutuldu unda, parlakl k faktrndeki fark,
, izelge 4'te verildi i gibi, kromatiklik koordinatlar da izelge 2'de verildi i gibi
olmal
r.
Not - Bu deney, yaln zca do rudan asfalt yzeylere uygulanan boyalar iin geerlidir.
izelge 4 - Kusma direnci deneyinden sonra parlakl k faktrndeki fark s
Renk
f
BR0
Beyaz ve sar
Aranmaz
BR1
0,03
BR2
0,05
13
flar
yabanc maddeler grlmeyecek boya kendi kab nda 23 C 2 C s cakl kta ve %50RH
5 RHde uygun bir kar
ld
; biri hareketli, di eri sabit 3 mm. kal nl kta ve her biri ayn dzende 4 mm.
11 k ldan meydana
gelmi tir.
ralama cihaz ; dakikada 45 d/d 5 d/d h zda 100 mm. uzunlukta gidip gelme hareketi
yapabilen, 100 gidip gelmeyi sayabilecek bir saya sistemi sisteme monte edilmi tir.
ralamay yapacak olan f ra gidip gelme hareketi yapan kolun ucuna serbest hareket
edecek ekilde monte edilmi tir. F ran n a rl k etkisi ayarlanabilir dengeleme a rl
ile dengelenerek yok edilmi tir.
lem; Da
edecek ve alt na gelecek ancak delikler alt alta gelmeyecek ekilde yerle tirilmi tir. ki
levha aras ndaki delikleri dolduracak ekilde ve yeterli miktarda yakla k 4 gr. cam
krecik levha zerine serpilir ve f ra ile dzgn olarak iki levha aras ndaki bo luklar
dolduracak ekilde yay r. Da
r. Tabakta toplanan
yerle tirilir ve zerinde bulunan cam krecikler boyaya b rak r. 60 dakika beklemeden
sonra hafife boya yzeyi f ralan r. Dklen cam krecikler tart r. (m2) Panel, 7gn
23 C
cihaz na yerle tirilen panel zerine 300 gr a rl k uygulayan f ralama sisteminde 100
devir yapt
SKOZ TE:
Ama: Boyan n yol izgi makinalar ndan kolayca at lmas iin artnamesinde verilen
viskozite aral
kontrol edilir.
Boya; ASTM D 562 standard na uygun test cihaz ile 23 C 2 C s cakl kta ve %50RH
5 RH olan ortamda lld nde boyan n viskozitesi en az 80KU ve en fazla 95KU
olacakt r.
Viskozite lm cihaz
ZEY KURU
4. YZEY KURUMA SRES :
Ama: Boya test paneline uyguland ktan sonra
boyan n sarmad
zaman gzlemlenir.
ASTM D711 standard nda belirtilen silindirik biimli lastik tekerli alet , TS 4320 EN ISO
1514e
%50RH
tespiti iin sre tutulmaya ba lan r. Cihaz 15 dakika sre ierisinde belirli peryotlarda
boya ekilen numune zerine rampas ndan serbest inmeye tabi tutulur. Lastik zerine
15
yap ma olmad
olmal
en fazla 15 dakika
r.
5. D P KURUMA SRES :
Ama: Boya test paneline uyguland ktan sonra sertle me kurumas
n gerekle ti i
zaman n gzlenmesi.
TS 4320 EN ISO 1514e standard na gre haz rlanm
cakl kta ve %50RH
5 RH de 350 m
metot uyguland
nda; A
da
verilen cihaz ile olu turulan boya yzeyinde deformansyon, dng izi, yzey
przll ve boya filminde incelme durumunun gzlenmedi i zaman tespit edilerek
kay t edilir Bu sre en az 30 dakika, en fazla 45 dakika olacakt r.
6. ESNEKL K:
Ama: Temiz bir yzeye
alminyum test panellerine TS 4321 standard nda verilen metotlardan birisi ile kuru film
16
kal nl
50 m
nda
standard na gre denenir. Boya filminde atlama, kabarma, dklme ve yzeyden pul
pul ayr lma grlmemelidir
7.
INMA DAYANIMI :
gzlenmesi
Numune boya,
panellere TS 4321 standard nda verilen metotlardan birisi ile ya film kal nl
150 m
Kullan lan Kum; iinde en az % 90 silis bulunan deniz kumu, 0,710 mm. elekten geip
0,600 mm. elek zerinde kalan gradasyona sahip olacakt r.
Huni; 5 litre kum kapasiteli, alt a kl
kapa
bulunan, i ap 20 mm, uzunlu u 900 mm. olan bir boru ile birle en hunidir.
Srgl kapak kapat r. 5 litrelik kum huniye doldurulur. Kumun borudan srekli bir
ekilde akmas ve boyal yzeye arpmas iin kapak tam ve h zl bir ekilde a r.
Bylece 5 litre kumun her kullan
muayene edilir. Deney sonunda kumun dkld yerde 4 mmlik a lman n gzlendi i
an dklen kumun litre olarak miktar ve yap lan deney say
miktar 100 litreden az olmamal
r.
17
nma Dayan
test cihaz
n gzlenmesi
Boyan n bitml yzeye uygulanmas ndan 72 saat sonra boya filminin rengini
de
tirmesi incelenmektedir.
Bitm; AC 60-70 s
asfalt imentosu,
10 C ye kadar
r. Bitm
eridi i zaman cetvel kullan larak dzgn bir ekilde bitm yay r. So umaya b rak r ve
24 saat 23 C 2 C s cakl kta ve %50RH
50 mm. olan saydam erit, tepsinin 200 mm. kenar na paralel olacak ekilde 25 mm.
uza a bitm yzeyi zerine konur. ki takoz en az 50 mm. aral kla bitm yzey zerine
yerle tirilir. Boya filmi saydam erit ve bitm zerine b ak bir defa geirilmek suretiyle
uygulan r. Yatay durumda 23 C 2 C s cakl kta ve %50RH
5 RH de 72 saat kurumaya
rak r. Bitm zerindeki boya filminin ve saydam erit zerindeki boya filminin
ayd nlanma faktrleri fark en az 3 birim olmal
r.
18
dizel yak na
kar
davran
gzlenmektedir.
Panel; Alminyum paneller
izme Cihaz ; i ne ucu yar kresel, ap 1 mm. olan, Deney Panellerinden bir tanesi
TS 4314 dald rma metoduna(Metot 1)
kaptan al
r. Kurutma ka
Deney paneli incelendi inde kaz narak boya filminin kalkmas ve alt test panelinin
gzkmesi kontrol edilir. 3 saat sonra boya filmi zerinde kabarma vb. bozukluklar olup
olmad
kontrol edilir, daha sonra deney paneli ayd nlanma faktrndeki azalma
r.
ndaki davran
gzlenmektedir.
% 20 lik NaCl zeltisi ierisine 72 saat bekletilmi 2 adet alminyum test panelinden
biri dald rma metodu ile 18 saat b rak r. Deney paneli sre sonunda kart r ve kurutma
ka
ile kurutulur. 5 dakika sonra izme cihaz na test paneli yerle tirilir.1 kg.l k yk konur
ve panel 3 defa kayd rma i lemine tabi tutulur. Boya filminde kabarma, yumu ama,
pullanma olmamal ve ayd nlanma faktrndeki azalma 3 birimden fazla olmamal
19
r.
Ama: Boyalar n stok yerlerinde bekletildikten sonra yeniden uygulanmas gerekti inde
kar
rma
i leminin
gerekle tirilebilmesi
amalanmaktad r.
Al nd
dnemde
kullan lmayan depolarda kalan boyalar n tekrar kullan labilme zelliklerine bak lmaktad r.
TS 4325 standard na gre haz rlanan ve teste tabi tutulan numune verilen sre sonunda
a ld
ld
imi ise
%5i gememelidir.
.
kme tayini testi
):
Ama : Beyaz veya sar renkteki boyalar n standard gere i istenen kendi renk alanlar
iinde olup olmad
kontrol edilir.
TS EN 1871 150x75x0,60 ebatlar ndaki alminyum panele 400m35m kal nl kta bir ya
film olu turmak zere boya uygulan r. Panel, 23C5C s cakl k ve %50RH5RH'de ba l
nemde 7 gn sre ile kurumaya b rak r. Bu sre sonunda panelin renk koordinatlar ve
parlakl k faktr renk lm cihaz ile llr. Boya paneli zeriden llen renk koordinat
grafik alan
n iinde olmal
r.
20
0,375
0,335
0,365
0,355
0,355
0,345
Kromatiklik koordinatlar ve
llen de er
0,3198
0,335
0,325
0,285
0,315
0,305
0,285
0,295
0,305
0,305 0,315
0,325
0,335
0,345
0,355
Kromatiklik Koordinatlar
l len De er-1
da verilen s
flar geerlidir.
RENK
SINIF
PARLAKLIK FAKTR
Beyaz
LF7
0,85
Sar
LF2
0,50
Ama: Gne I
de
imler llmektedir.
21
TS EN 1871 gre
150x75x0,60 ebatlar ndaki alminyum panele 400m35m kal nl kta bir ya
film
168 saat deneye tabi tutulur. UV ile ya land rmadan sonra panelin tekrar kromatiklik
koordinatlar ve ayd nlanma faktr renk lm cihaz ile llr.
Ya land rma ncesi ve sonras boya panellerinin renk kodlar ve Ayd nlanma faktr fark
0,335; 0,375
0,365
0,355; 0,355
0,345
0,325
0,285; 0,325
0,305; 0,305
0,305
0,285
0,295
0,305
0,315
0,325
0,335
0,345
0,355
Kromatiklik Koordinatlar
UV ncesi Beyaz
UV Sonras Beyaz
UV Test Sonucu
UV ile ya land rma ncesi ve UV ile ya land rma sonras llen de erler grafik alan
iinde olmal
rlar. UV ile ya land rma ncesi ve UV ile ya land rma sonras parlakl k
faktr fark ve s
r.
RENK
SINIF
Beyaz ve Sar
UV-1
0,05
22
im
bant konur. Haz rlanan mukavva panele 300m kal nl kta bir ya film olu turmak zere
boya uygulan r. Panel 20Cta 72 saat ve 45Cta 24 saat sreyle kurutulmas ndan sonra
effaf bant ve bitm yzeyi zerindeki boyan n kromatiklik koordinatlar ve parlakl k faktr
) renk lm cihaz ile llr.
0,335;
0,375
0,375
0,365
0,355;
0,355
0,355
0,345
0,335
0,325
0,285;
0,325
0,315
0,305;
0,305
0,285
0,305
0,305
0,325
0,345
Kromatiklik Koordinatlar
efaf Bant zerinden Beyaz
Bitm zerinden Beyaz
effaf film ve bitm zerinden llen de erler grafik alan iinde olmal
r. Mukavva panel
zerinde, effaf bant ve bitm zerindeki boyadan llen ayd nlanma faktr de erlerinin
fark
) ve s
r.
RENK
SINIF
Beyaz ve Sar
BR-1
0,03
23
16.RTME GC:
Ama : Boyan n uyguland
TS EN 1871e gre Beyaz ve sar boyalar n kontrast oran (rtme gc), 300 m'lik bir
yayma gereci ile uygulanmas
r.
gzlenmektedir.
Cam kavanoza 20mm ste bo luk kalacak ekilde boya konur. 0,1gr hassasiyetle tart r.
7gn 45 0C'de depolan r. Sarsma tablas nda 25000 darbe yap r. 4 defa bu i lem
tekrarlan r. Boya, kar
r.
So uk uygulama plstiklerinin bile enlerinin her biri, farkl kaplarda ayr ayr deneye tbi
tutulmal
r.
Depolama Kararl
KSEL TESTLER
1- TANIM VE KAPSAM:
Cam krecikler; boyalar, termoplastikler, so uk uygulama plastikleri ve s
halde
uygulanan di er i aretleme rnleri zerine, yol yzeyine uyguland ktan sonra dklerek
uygulanan malzemeler olarak tan mlan r. Bir arac n farlar ndan gelen
k demetini
srcye do ru geri yans tarak yol i aretlerinin gece grnrl n sa lamak iin
kullan lan effaf, kresel cam tanecikleridir. Malzeme, TS EN 1423 / Nisan 2003 Yol
aretleme Malzemeleri-Dklerek Uygulanan Malzemeler- Cam Krecikler, Kayma
nleyici Agregalar ve bunlar n kar
artnamesi" ve TS EN 1423/A1
Mart 2006 standartlar nda tan mlanan cam krecik zelliklerine uygun olacakt r.
2- GRN :
Cam krecikleri, effaf, temiz, renksiz, dzgn yzeyli ve kresel biimde olmal , atlak
veya k kl cam kreci i bulunmamal
ba ka bir malzeme kat lmamal
r.
standard nda belirtilen, ISO 565-R 40/3 serisi metal tel rg, yuvarlak ekilli, kare gzl
deney elekleri ile tayin edilmelidir.cam kreciklerin kmltif olarak en d k ve en
yksek ktlece yzdesi verilerek a klanmal
Tane bykl da
, eleklerin a
r. TS EN 1423e gre
gerekmektedir
st emniyet ele i toplam cam krecik ktlesinin % 0 - % 2'sini tutmal
st anma ele i kreciklerin % 0 - % 10'unu tutmal
r,
r,
Arka arkaya iki ele in anma gz a kl klar aras ndaki oran en fazla 1,7:1'e
rland rmak iin, gerekirse ara elekler ilve edilmelidir,
Ara eleklerin her biri iin, tutulan cam kreciklerin kmltif olarak en d k (% N1)
ve en yksek (% N2) ktlece yzdesi aras ndaki fark % 40'tan fazla olmamal
- N1 < 40),
25
r (N2
r.
Yukar da otomatik eleme makinas nda Cam krecik numunesi yakla k 45 dakika
sarmaya tabii tutulduktan sonra el ile eleme i lemine ba lan r.
Eleme i lemi tamamlanan numunelerin her bir elek zerinde kalan miktarlar tart r.
rnek-1 ile Tane Bykl Da
26
m dikkate al nmamal
boyutlar
bytme yapabilmelidir.
Krecik ba na yaln zca bir kusur dikkate al nd
tanecik ieri i en fazla % 3 olmak kayd yla, kusurlu kreciklerin en fazla a rl kl yzdesi,
ap 1 mm'den kk olan krecikler iin % 20 ve ap 1 mm'ye e it veya daha byk olan
krecikler iin % 30 olmal
bykl da
r. Bu de erler
r. Tane
Kalite zellikleri
verilmi tir
Kalite zellikleri i lemi iin kullan lan Mikroskop ve Mikroskop alt nda cam krecik
grn
27
1.Elek
Analizi
Madde
Eleme Metodu
: Cam
Krecik
: Kuru
Cihazla, elle
: Tel rg
Elek
: ISO 565
areti
Parac k
bykl ,d
m
3
Elenen K
mlar
Anma Gz A kl
5
Kmlatif Elek
Alt
%
0,2
850
99,8
69,69
4,6
710
95,2
244,67
16,2
600
79,0
480,33
31,8
425
47,2
425 d >300
410,86
27,2
300
20,0
246,67
16,3
180
3,6
180
54,88
3,6
1510,1
100,0
d > 850
m Ktle
Toplam
Orijinal Ktle
0,0
< 180
1510,15
Kay p
0,050
%Kay p
0,00
850
st Anma
710
Ara
600
Ara
425
Ara
300
Alt Anma
180
28
Max
10
21
10
30
53
30
55
80
50
80
96
95
100
2
Kalite zellikleri
2-a Kusurlu Cam Kreciklerin Ag rl kl Yzdesi (TS 3479 ISO 2591-1)
Eleklerin
Yzdenin
Kusurlu
herbiri
Aritmetik Kreciklerin
Farkl Blgelerdeki kusurlu cam
Elek gz zerinde
Ortalamas
ag rl kl
kreciklerin yzdesi
a kl klar
tutulan
yzdesi
ktle
yzdesi n1
n2
n3
n4
n5
n6
850
0,2
0,0 0,0
0,0
0,0
0,0 0,0
0,0
0,00
710
4,6
15,8 18,2 5,9 13,0 8,3 5,0
11,0
0,53
600
16,2
11,4 3,2
3,0
8,3
6,9 3,4
6,1
1,02
425
31,8
2,3 6,5
4,9
0,0
2,2 0,0
2,6
0,87
300
27,2
0,0 8,3
3,0
0,0
2,9 5,6
3,3
0,93
180
16,3
1,9 1,9
0,0
0,0
5,9 7,4
2,8
0,48
180Alt
3,6
Elek st
96,4
%Toplam
Kusurlu Cam Kreciklerin Toplam A rl kl Yzdesi
3,84
2-b Tanelerin ve yabanc taneciklerin a rl kl yzdesi(TS 3479 ISO 2591-1)
Eleklerin
Yzdenin
Cam
Farkl Blgelerdeki cam olmayan
herbiri
Aritmetik
olmayan
tanelerin, yabanc parac klar n
Elek gz zerinde
Ortalamas
tanelerin,
yzdesi
a kl klar
tutulan
yabanc
ktle
parac klar n
n1
yzdesi
yzdesi
n2 n3 n4 n5 n6
850
0,2
0,0
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
0,0
0,00
710
4,6
0,0
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
0,0
0,00
600
16,2
0,0
4,0 4,0 0,0 0,0 0,0
1,3
0,22
425
31,8
0,0
0,0 0,0 0,0 3,1 2,0
0,9
0,28
300
27,2
0,0
0,0 0,0 1,6 0,0 1,5
0,5
0,14
180
16,3
0,0
0,0 0,0 0,0 3,3 0,0
0,6
0,09
180Alt
3,6
Elek st
96,4
%Toplam
Cam Olmayan Tanelerin, Yabanc Parac klar n Toplam A rl kl
Yzdesi
0,75
De erlendirme izelgesi (TS EN 1423)
Cam Kreciklerin ap
Kusurlu cam kreciklerin a rl kl
Tanelerin ve yabanc
mm
yzdesi,en fazla %
taneciklerin a rl kl
yzdesi
stenen en fazla % Bulunan % stenen en Bulunan %
fazla %
<1
20
3,84
3,0
0,75
1
30
3,0
rnek -2 al ma
29
f A: n
olarak
bir ortama dald rmad r. Shrber ven der Kolk yntemi olarak bilinen bu
teknik, cam krecikler iin de sz konusu oldu u gibi, yaln zca izotropik veya tek
yans tmal cisimlere uygulan r.
Prensip
Bir s
iine dald lm
rland lan bir grnt verir. ki cismin k rma indisleri aras ndaki farka,
kapasitelerine ve ayd nlatmaya ba
Eksenel ayd nlatma
olarak, grn de
da tma
ecektir.
artlar alt nda, k rma indisi farkl klar alg lanabilir, ancak dolayl
ayd nlatma artlar alt nda bantlar bir tarafta di er tarafa gre daha keskin oldu undan,
effaf kat lar bu
konumu, gelen
artlar alt nda dikkate de er lde daha belirgin olur. Bu kat lar n
n demetinin yn ve incelenen kat ile bu kat
n iine dald ld
ortama
dald rmayla k rma indisi tayini iin kullan lan teknik gsterilmektedir.
30
TERMOPLST KLER
TANIM: Blok, taneli veya toz halde tedarik edilen, zc iermeyen s cak olarak
uygulanan i aretleme malzemesi.
TS EN 1871e gre termoplastik boyalara yap lan testler Is Kararl
nce ve Is Karal
Deneyinden
mda
incelenmektedir.
Is Kararl
Renk
f
LF3
LF4
LF6
LF1
LF2
Beyaz
Sar
flar
Parlakl k faktr,
0,65
0,70
0,80
0,40
0,50
1
0,355
0,355
0,494
0,427
Beyaz
x
y
Sar
2
0,305
0,305
0,545
0,455
3
0,285
0,325
0,465
0,535
4
0,335
0,375
0,427
0,483
2-SO UK ARPMA:
Numuneler standard na gre haz rlan p verilen s cakl klarda deneye tbi tutuldu unda,
deneyi geen (k lmayan) numunelerin say
fland rma
yap r.
izelge -3 So uk arpma S
f
Cl 0
Cl 1
Cl 2
Cl 3
flar
Deney s cakl
, C
Bilye
Aranmaz
0
-10 3
-10 3
a
a
b
31
3-UV LE YA LANDIRMA:
Boya, ISO 4892-3'e gre, a
tutulmal
r.
r.
r.
f
UV0
UV1
Beyaz ve sar
flar
Aranmaz
0,05
4-ISI KARARLILI I:
rnn
kararl
- Bu deney,
rmal
ndaki
da bekletilir.
uygulamas yla
nceden
ekillendirilmi
termoplstiklere
uygulanmaz.
Is Kararl
r. Kromatiklik
r.
, hem
4
0,335
0,375
0,427
0,483
6-BATMA:
Numune istenen artlarda haz rlan p deneye tbi tutuldu unda, deney sonunda batma
sresi iin bulunan ortalama de ere gre s
izelge 6 - Batma s
flar
f
IN0
IN1
IN2
IN3
IN4
IN5
Batma sresi
Aranmaz
5 s - 45 s
46 s -5 min
2 min - 5 min
6 min - 20 min
20 min
7-TRGER YIPRANMASI:
Numune istenen zellikte haz rland ktan sonra
flar izelge
flar
Hacim kayb , cm3
3 mm kal nl k/16 kez
Aranmaz
< 2,5
2,5 - 5
-
f
TW0
TW1
TW2
TW3
TW4
) s
r. Parlakl k
r.
Aranmaz
0,05
33
2
0,305
0,305
0,545
0,455
3
0,285
0,325
0,465
0,535
4
0,335
0,375
0,427
0,483
45C ve
r. Marshall deney
r.
flar
f
TWU0
TWU1
TWU2
Aranmaz
0 - < 0,5
0,5 - 2,5
10-SARILIK NDEKS :
45 / 0 geometrisinde 2 gzlem a
98 standard na gre llen beyaz renkli termoplastik boyalarda sar k indeksi 0,12
de erini gemeyecektir.
34
tutuldu unda, kromatiklik koordinatlar da izelge 1'de parlakl k faktr izelge 2'te,
verildi i gibi olmal
r.
2
0,305
0,305
0,545
0,455
3
0,285
0,325
0,465
0,535
4
0,335
0,375
0,427
0,483
f
LF3
LF4
LF6
LF1
LF2
Beyaz
Sar
Parlakl k faktr
>0,65
>0,70
>0,80
>0,40
>0,50
2-DEPOLAMA KARARLILI I:
Belirli bir sure bekletilmi
boyalar n , kar
r. So uk uygulama plstiklerinin
bile enlerinin her biri, farkl kaplarda ayr ayr deneye tbi tutulmal
r.
3-UV LE YA LANDIRMA:
Malzeme, standard nda a klanan panellere, imalt
ve ISO 4892-3'e gre, a
tutulmal
olmal
35
r.
flara uygun
f
UV0
UV1
Beyaz ve sar
Aranmaz
< 0,05
Beyaz
K e noktalar
x
1
0,355
0,355
0,494
0,427
x
y
Sar
2
0,305
0,305
0,545
0,455
3
0,285
0,325
0,465
0,535
4
0,335
0,375
0,427
0,483
r.
r.
4-TRGER YIPRANMASI:
Numune standard na gre deneye tbi tutuldu unda, deney sonunda bulunan hacim
kayb ortalama de erine gre s
flar
36
flar
f
TWU0
TWU1
TWU2
Aranmaz
0 - < 0,5
0,5 - 2,5
37
flar
r.
(Fazladan ilave edilen tiner ba ka sorunlara sebep olur. Ekonomik kay pt r.)
2-bile enli boyalar nerilen oranda kar
lmal
kullan lamaz ise erken kuruma ile az yap an veya ge kuruyarak yzeyi tozlanm
boyalar elde edilebilir)
Boyalar gnlk tketilecek miktardan daha fazla inceltimemelidir.
Boyada iyi bir kar
na ve sresine
38
39
BOYANIN
kaplamad r. Bundan dolay boya al mlar nda maliyeti di er boya cinslerine gre daha
d k olan su veya solvent bazl so uk uygulanan yol izgi boyas al
na
gidilmektedir.
Birim m2 maliyeti yksek, fakat dayan m sresi daha uzun olan Termoplastik Yol izgi
Boyas ve ift Kompanantl Yol izgi Boyalar ise yol ve boya mr ile ba lant
olan
Beton Asfalt yollarda ( Genelde otoyollar ve otoyol standartlar nda imal edilmi yollarda)
uygulanmaktad r.
Uygulanan boyan n
1. nce at lm
2. kal n at lm
izgi makinas
kontrollerindeki hatalar,
da
m,
kar
40
41
Kenarlarda nce At lm
gllenmeler olu mu
mlarda kal n at lm
Yukar da ve izelgede
verilen kriterlere
dikkat edilerek,
boya yola
uyguland nda boyan n performans mrnde optimum dzeye ula lacakt r.
42
Boya-Yzey li kisi
cakl k
YOL ZG
BOYASI
Uygulama
Ba
l Nem
Yzey Cinsi
Yzey Durumu
Yzey Temizli i
kenler ana ba
KL M KO ULLARI:
+10C lerden +50C nin zerinde de
+20C nin zerindeki s cakl k de
De
en Ba l Nem de erlerinde,
De
en s cakl klarda,
imlerinde,
SICAKLIK:
Uygulama an nda makinedeki boyan n s cakl
kontrollerinin bulunmamas )
Boyan n yola uygulama an ndaki s cakl
Boyan n uyguland
yzey s cakl
43
olarak
YZEY C NS :
Boya at lacak yzeylerin de
Bitml S cak kar
kenli i,
BetonYol ,
Sathi Kaplama,
YZEY DURUMU:
Boya at lacak sath n,
Trafik yk etkileri,
Gne ten gelen UV etkisi, Ya
,
, yzeyde bulunan serbest malzeme,
ZCLER:
Asfalt yzeyine ya , benzin, mazot vb. kimyasal maddelerin dklmesi,
Kullan lan boya cinsine gre boyada bulunan zcler,(bu zcler bitm
yzeyinde kusmalara sebebiyet vermektedir.)
Yol yzeyinin Donmas na kar
mlar , s
buz
UYGULAMA:
Uygulanan boyan n
kontrollerindeki hatalar,
m,
kalmas ,
Kuruma-sertle me olmadan trafi e a lma ile olu an bozulmalar.
44
ile ayr
YZEY TEM ZL
Boyan n yzeye daha iyi yap mas , istenen sre yolda kalabilmesi iin boyan n
at ld
zeminin
Tozlu , kirli olmamas na
Yzeyde serbest malzeme bulunmamas na dikkat edilmelidir.
gerekmektedir.
45
LEMLER
1.KARI TIRMA:
izgi makinalar na boya konulmadan nce mutlaka boya ktlesini btnyle hareket
ettirecek ,homojen duruma gelecek ve dipte sert, kal n , kar mayan bir kelti olmayacak
hale gelene kadar iyi bir kar
rma devam
engelleyerek sarfiyat
2.YA F LM KALINLI I :
Boya yola uygulanma esnas nda Cam krecik uygulanmadan istenen boya kal nl
tespiti iin izgi makinas
al
r. stenen kal nl k bu
da tespit
edilmelidir.
Ama:Boya filminin kal n ve ince at mlar
kullan
ve mr sa layacakt r.
46
Ya Film Kal
len Mastar
tespit edilebilir.
termoplastik
yollarda (Otoyol D
47
ndaki Yollarda)
Minimum
Kal nl k (mm)
Garanti Sresi
YOGT<=25000 Ara
2yl
1yl
9 ay
6 ay
Otoyollarda
Trafik Yo unlu u
Minumum
Kal nl k(mm)
Garanti
Sresi
Kenar
izgi
Orta
izgi
YOGT<=25000 Ara
1,5
3yl
1,5
2y l
1,5
1y l
1,5
6 ay
48
yzeyin s cakl
boyan n dayan
nda ve
Yzey Durumunu,
cakl k
Rutubet tespit
etmede kullan lan
cihaz
YOL C ZG BOYASININ
Yol izgi boyas ya
r.
olarak de
r.)
49
nda
CAM KREC
Kullan lan boyan n ktlece yakla k %33 oran nda cam krecik
kullan lmal
r..
boya yzeyi d
r.
engellenmelidir.
) TS EN 1423 Yol
mlar standard na ba
kal narak
da verilen foto raflarla boya ierisinde kullan lan cam krecik grnmleri
50
Cam krecik grnm iyi hem boya yzeyinde mevcut hem de boya
ierisine yeterince yerle mi
lar in Yol
aretleme
boya de il;
51
Standarda gre;
Kuru Yol
flar
izelge-1
Yol Yzeyinin Tipi
Yol
Dag
En
D k (Gndz Grnrlk)
aretinin
Rengi
Parlakl k
Katsay
Asfalt
Beyaz
Qd mcdm-2*lx-1
Q0
Performans Belirlenmedi
Q2
Qd
100
Q3
Qd
130
Q4
Qd
160
Performans Belirlenmedi
Asfalt)
Q3
Qd
130
Q4
Qd
160
Q5
Qd
200
Q0
Performans Belirlenmedi
Q1
Qd
80
Q2
Qd
100
Q3
Qd
130
Sar
Q0 s
Ayd nlatma
, parlakl k faktr
durum iindir.
52
Kuru yol
izelge-2
Yol
Rengi
k Ayd nlatmada En
D k Parlakl k Katsay
Beyaz
Asfalt
0
2
0,30
0,40
0,50
0,60
(Beton Asfalt)
0,40
0,50
0,60
, da
Performans Belirlenmedi
imento Betonu
Sar
0 s
Dag
Performans Belirlenmedi
Performans Belirlenmedi
0,20
0,30
0,40
(Parlakl k Katsay
53
Kuru Yol
flar
izelge-3
Yol
Katsay
Kal
Beyaz
Sar
Geici
R0
Performans Belirlenmedi
R2
RL
100
R3
RL
150
R4
RL
200
R5
RL
300
R0
Performans Belirlenmedi
R1
RL
80
R3
RL
150
R4
RL
200
R0
Performans Belirlenmedi
R3
RL
150
R5
RL
200
R0 ara far ayd nlatmas alt nda geri yans tma olmaks
54
TS EN 1436 Standart na gre yukar da foto raf verilen gece (RL) ve gndz
(Qd) grnebilme zelliklerinin kontrolnde kullan lan cihazlar n Standard lme
ko ullar
yol zerindeki ;
) = 1,240,05
) =2,290,05
Cam Krecik
Boya
55
r.
izelge-4
K e Noktas No.
Beyaz Yol
Sar Yol
Sar Yol
Sar Yol
aretleri
aretleri S
aretleri S
aretleri S
f Y1
f Y2
0,355
0,305
0,285
0,335
0,355
0,305
0,325
0,375
0,443
0,545
0,465
0,389
0,399
0,455
0,535
0,431
0,494
0,545
0,465
0,427
0,427
0,455
0,535
0,483
gelir.
flar (KDD)(SRT)
En Kayma Direnci Deneyi (KDD)(SRD)
De eri
S0
Performans Belirlenmedi
S1
KDD 45
S2
KDD 50
S3
KDD 55
S4
KDD 60
S5
KDD 65
S0 s
TCK Teknik
r. TS EN 1436 n n
flar a
TCK Teknik
Kriterleri
Performans De erleri
No
Deney Ad
stenilen De er
Gndz Grnrl
Q2
Qd 100mcd/lx*m2
RW2
RL 35mcd/lx*m2
R2
RL 100mcd/lx*m2
0,5
TS EN
1436
TS EN 1436 Tablo -6
S3
SRT (KDD)
55
aretlemeler in S1
SRT (KDD)
45
57
r.
r.
Boya kutular uzun sre depoda kalacak ise 2-3 ayda bir ters
evrilmelidir.
Kaplar ters evrilse dahi asla s
nt olmamal
r.
58
r.(Rutubetli
D EY
BLM -2
ARETLEMEDE KULLANILAN MALZEMELER
59
1-Tan m :
Bu standart esnek, cam krecik veya prizmatik yap kullan larak olu turulan optik
sistem ile imal edilmi retroreflektif malzemeleri iermektedir.
2-Teknik zellikler:
Malzemeye ait temel zellikler, yap ma s
performans zellikleri, test metodlar ;
tan mlanm
r.
3-
D4956
ASTM
standard nda
flar , gn
tan mlanan
malzemelerden
da
karayollar nda
flar:
Tip 1: Normal Performansl Malzeme, ( Cam krecik kullan larak imal edilmi .)
Tip 2: Normal Performansl Malzeme, ( Cam krecik kullan larak imal edilmi
Tip 3: Yksek Performansl Malzeme, ( Cam krecik veya Prizmatik yap kullan larak
imal edilmi .)
Tip 4: Yksek Performansl Prizmatik Malzeme,
Tip 5: Yksek Performansl Prizmatik Malzeme
Tip 6: Elastomerik vinil prizmatik Yksek Performansl Malzeme (Yap kans z)
Tip 8: Sper Yksek Performansl Prizmatik Malzeme (Uzun ve orta mesafeli gr ),
Tip 9: Sper Yksek Performansl Prizmatik Malzeme (Orta ve yak n mesafeli gr ),
Tip7ve Tip 10 kald lm
60
4-S
fland rma:
fland rmas
Tip
Tipik Uygulama
1. Karayolu
2. Karayolu
3. Karayolu
4. Karayolu
5. Yol gstericiler
6. Geici rulo i aretler, uyar i aretleri, trafik kon halkalar ve destek eritler
7. Yerine Tip -8 alm
r.
8. Karayolu
9. Karayolu
r.
daki gibi s
fland labilir:
malzeme iin tipik uygulama daimi yol i aretleme, yap alan cihazlar ve yol
gstericilerdir.(Cam Krecikli)
Tip 2- Sper tasar m s
levha. Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol i aretleme, yap alan cihazlar ve yol
gstericilerdir.(Cam Krecikli)
Tip 3- Tipik olarak cam kapsll yksek yo unlu a sahip veya metallenmemi mikroprizmatik element Retroreflektif levha. Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol
aretleme, yap alan cihazlar ve yol gstericilerdir. materyalidir. (Kapsll Cam
Krecikli ve Mikroprizmatik)
Tip 4- Yksek yo unlu a sahip Retroreflektif levha. Bu levha tipik metallenmemi
mikro-prizmatik element materyalidir. Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol
aretleme, yap alan cihazlar ve yol gstericilerdir.
61
Tip 5- Sper yksek yo unluklu Retroreflektif levha. Bu levha tipik metallenmi mikroprizmatik element materyalidir. Bu malzeme tipik yol gstericiler iin kullan r.
Tip 6- Yap kans z elastomer yksek yo unlu a sahip Retroreflektif levha. Bu levha
tipik vinil mikro-prizmatik retroreflektif materyaldir. Tipik olarak turuncu geici uyar
aretleri, trafik kon halkalar iin ve destek eritler iin kullan r.
Tip 7-Tip 7n n kullan
aranmaktad r
Tip 11- Bu levha tipik metallenmemi kp k eli mikro-prizmatik retroreflektif element
materyalidir. Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol i aretleme, yap alan cihazlar
ve yol gstericilerdir.
Not 1- Tm retroreflektif levhalar, zellikle mikro-prizmatik levhalar, trleri tan mlayan
tablolarda sunulan standart geometriler aral
sahip olabilir. Belirli uygulamalar belirli bir durumda istenen retrorefleksiyon seviyesine
ula lmas iin belirli bir rnn belirli bir tip dahilinde kullan
durumlarda ek performans zelliklerine ili kin bilgi al nmal
62
gerektirebilir. Bu
r.
Gzlem Giri
Beyaz
a
a
0.2
-4
70
50
25
9,0
14
0.2
+30
30
22
7,0
3,5
6,0
0.5
-4
30
25
13
4,5
7,5
0.5
+30
15
13
4,0
2,2
3,0
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ ft2 (cd.Ix-1.m-2 )
Mavi
Kahverengi
4,0
1,7
2,0
0,8
1,0
0,3
0,3
0,2
Gzlem Giri
a
a
Beyaz
0.2
-4
140
100
60
30
30
0.2
+30
60
36
22
10
12
0.5
-4
50
33
20
9,0
10
0.5
+30
28
20
12
6,0
6,0
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ ft2 (cd.Ix-1.m-2 )
63
Mavi
Kahverengi
10
4,0
3,0
2,0
5,0
2,0
2,0
1,0
Gzlem Giri
Beyaz
Mavi Kahverengi
a
a
0.1B
-4
300
200
120
54
54
24
14
0.1B
+30
180
120
72
32
32
14
10
0.2
-4
250
170
100
45
45
20
12
0.2
+30
150
100
60
25
25
11
8,5
0.5
-4
95
62
30
15
15
7,5
5,0
0.5
+30
65
45
25
10
10
5,0
3,5
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ ft2 (cd.Ix-1.m-2 ).
B
0.1 gzlem a de erleri yaln z szle mede yada sipari te al taraf ndan
belirtildi inde uygulanan ek gerekliliklerdir.
64
Tip 3-Cam Krecikli Retroreflektif malzeme kapsl iinde cam krecikli yksek
yo unlu a sahip. veya metallenmemi mikro-prizmatik retroreflektif
malzemelerdir. (Kapsll Cam Krecikli ve Mikroprizmatik olarak 2ayr tipi vard r )
Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol i aretleme, yap alan cihazlar ve yol
gstericileri olarak kullan rlar.
Tablo 5- Tip 4 Levhas A
Gzlem Giri
a
a
Beyaz
Sar
Turuncu
Ye il
K rm
Mavi
Kahverengi
Floresans
Sar -Ye il
Floresans
Sar
0.1B
0.1B
0.2 -4
360 270 145
50
65
30
18
290
220
0.2 +30 170 135
68
25
30
14
8,5
135
100
0.5 -4
150 110
60
21
27
13
7,5
120
90
0.5 +30 72 54
28
10
13
6
3,5
55
40
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ft2(cd.Ix--1.m-2)
B
0.1 gzlem a de erleri yaln z szle mede yada sipari te al taraf ndan
belirtildi inde uygulanan ek gerekliliklerdir.
Tablo 6- Tip 5 Levhas A
Sar
Turuncu Ye il
Gzlem Giri
Beyaz
rm
a
a
0.1B
-4
2000
1300 800
360
360
0.1B
+30
1100
740
440
200
200
0.2
-4
700
470
280
120
120
0.2
+30
400
270
160
72
72
0.5
-4
160
110
64
28
28
0.5
+30
75
51
30
13
13
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ ft2(cd.Ix-1.m-2 ).
B
0.1 gzlem a de erleri yaln z szle mede yada sipari te al
belirtildi inde uygulanan ek gerekliliklerdir.
65
Mavi
160
88
56
32
13
6,0
taraf ndan
Floresans
Turuncu
150
70
105
50
45
22
Beyaz
Sar
Turuncu
Ye il
rm
Mavi
Floresans
Sar -Ye il
0.1 -4
750 525 190
90
105
68
600
B
0.1 +30 300 210 75
36
42
27
240
0.2 -4
500 350 125
60
70
45
400
0.2 +30 200 140 50
24
28
18
160
0.5 -4
225 160 56
27
32
20
180
0.5 +30 85
60
21
10
12
7,7
68
A
2
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ ft (cd.Ix-1.m-2 ).
B
0.1 gzlem a de erleri yaln z szle mede yada sipari te al
belirtildi inde uygulanan ek gerekliliklerdir.
Floresans
Sar
Floresans
Turuncu
450
180
300
120
135
51
300
120
200
80
90
34
taraf ndan
Giri
a
Beyaz
Sar
Turuncu
Ye il
K rm
Mavi
Kahverengi
Floresans
Sar -Ye il
0.1 -4
1000 750 375
100 150
45 30
800
0.1B +30 460 345 175
46 69
21 14
370
0.2 -4
700 525 265
70 105
32 21
560
0.2 +30 325 245 120
33 49
15 10
260
0.5 -4
250 190 94
25 38
11 7,5
200
0.5 +30 115 86 43
12 17
5,0 3,5
92
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ft2(cd.Ix-1.m-2).
B
0.1 gzlem a de erleri yaln z szle mede yada sipari te al
belirtildi inde uygulanan ek gerekliliklerdir.
Tablo 9- Tip 9 Levhas A
Gzlem
a
B
Giri
a
Beyaz
Sar
Turuncu
Ye il
rm
Mavi
Floresans
Sar -Ye il
0.1
-4
660 500 250
66
130
30
530
0.1B
+30 370 280 140
37
74
17
300
0.2
-4
380 285 145
38
76
17
300
0.2
+30 215 162 82
22
43
10
170
0.5
-4
240 180 90
24
48
11
190
0.5
+30 135 100 50
14
27
6.0
110
1.0o
-4
80
60 30
8.0
16
3.6
64
o
1.0
+30 45
34 17
4.5
9.0
2.0
36
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ft2(cd.Ix-1.m-2).
B
0.1 gzlem a de erleri yaln z szle mede yada sipari te al
belirtildi inde uygulanan ek gerekliliklerdir.
Tablo 10- Tip 11 Levhas A
Gzlem
a
B
Giri
a
Beyaz
Sar
Turuncu
Ye il
rm
0.1
0.1B
0.2
0.2
0.5
0.5
1.0o
1.0o
Mavi
Kahverengi
Floresans
Sar
Floresans
Turuncu
600
280
420
200
150
69
300
135
210
95
75
35
taraf ndan
Floresans
Sar
Floresans
Turuncu
400
220
230
130
145
81
48
27
200
110
115
65
72
41
24
14
taraf ndan
Floresans
Sar -Ye il
Floresans
Sar
-4
830
620 290
83
125 37 25
660
500
+30 325
245 115
33
50
15 10
260
200
-4
580
435 200
58
87
26 17
460
350
+30 220
165 77
22
33
10 7,0
180
130
-4
420
315 150
42
63
19 13
340
250
+30 150
110 53
15
23
7,0 5,0
120
90
-4
120
90
42
12
18
5,0 4,0
96
72
+30 45
34
16
5,0
7,0
2,0 1,0
36
27
A
2
-1
-2
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ft (cd.Ix .m ).
B
0.1 gzlem a de erleri yaln z szle mede yada sipari te al taraf ndan
belirtildi inde uygulanan ek gerekliliklerdir.
66
Floresans
Turuncu
250
100
175
66
125
45
36
14
Tip 3,4,5,6,8,9 ve 11 prizmatik malzemeler olup tipik yol gstericiler ve uyar i areti
olarak kullan rlar
Tablo 11 Renk zelliklerine li kin Limitler (Gndz)A
1
Renk
X
2
Y
3
Y
4
Y
Beyaz
0.303 0.300 0.368 0.366 0.340
0.393
0.274 0.329
Sar
0.498 0.412 0.557 0.442 0.479
0.520
0.438 0.472
Turuncu
0.558 0.352 0.636 0.364 0.570
0.429
0.506 0.404
Ye ilB
0.026 0.399 0.166 0.364 0.286
0.446
0.207 0.771
rm
0.648 0.351 0.735 0.265 0.629
0.281
0.565 0.346
B
Mavi
0.140 0.035 0.244 0.210 0.190
0.255
0.065 0.216
Kahverengi 0.430 0.340 0.610 0.390 0.550
0.450
0.430 0.390
Floresans 0.387 0.610 0.369 0.546 0.428
0.496
0.460 0.540
Sar -Ye il
Floresans 0.479 0.520 0.446 0.483 0.512
0.421
0.557 0.442
Sar
Floresans 0.583 0.416 0.535 0.400 0.595
0.351
0.645 0.355
Turuncu
A
Drt ift kromatik koordinat CIE Standart Ayd nlat
D65 ile llm CIE 1931
Standart Kolometrik Sistem artlar ndaki kabul edilir rengi belirler
B
Ye il ve mavi doyma s
spektral renkler iin kromatik CIE s
na kabilir.
67
6. Performans artlar :
6.1 Her bir tr iin minimum retrorefleksiyon levha gerekliliklerinin zetidir.
Tip 1- Minimum Retrorefleksiyon Kat Say
-Tablo 1; D
dayan m 12 ay olur.
-Tablo 3; D
dayan m 12 ay olur.
-Tablo 4; D
dayan m 12 ay olur.
-Tablo5; D
dayan m 12 ay olur.
-Tablo 6; D
dayan m 12 ay olur.
-Tablo 7; D
r.
-Tablo 8; D
dayan m 12 ay olur.
-Tablo 9; D
al ma alan
al ma alan
dayan m 12 ay olur.
r.
-Tablo 10; D
dayan m 12 ay olur
68
6.2.Retrorefleksiyon Katsay
Retrorefleksiyon Katsay
trne ili kin minimum gereklilikleri kar lar yada bu gereklilikleri a ar.
6.4.H zland lm
Dayan m Gereklilikleri:
lma, kaz nma, ukurla ma, kabarma, kenar kalkmas yada k vr lmas yada 1/32- in
(0.8 mm)den fazla ekme yada geni leme grlmez. Retroreflektivite lmleri d
dayan
dayan kl k sonular al
lar
dayan kl k yntemini
tan mlar.
6.5.Solmazl k:
7.4 ve 7.7 uyar nca test edildi inde belirtilen d
tablo 11 gerekliliklerine uygun olmal
r.
6.6.ekme-(Bzlme) :
7.8 uyar nca test edildi inde retroreflektif levha minimum 10 dakikada 1/32 in. (0.8
mm)den fazla yada 24 saatte 1/8 in. (3.2 mm)den fazla ekmez.
6.7.Esneklik:
Levha etkin olarak esnektir, 7.9 uyar nca test edildi inde atlama sergilemez.
tirmesi) :
69
n kolayca kar r
rmaz.(Bkz 7.10)
6.9.Yap ma:
7.5 uyar nca test edildi inde retroreflektif levhan n yap kan deste i, 2 in.
(51mm)den
na 1-lb (0.45
6.11 Parlakl k :
7.12 uyar nca test edildi inde retroreflektif levha 40dan az olmayan speklom
parlakl
7.Test Yntemleri:
7.1 Test Ko ullar -Burada aksi belirtilmedike s
ca sar lm
ve sar lmam
test rnek
rne ini artname B 209 yada B 209M uyar nca Ala m 6061-T6 yada 5052-H38den
alminyum kesi ini dzle tirmek iin uygulay n. Levhalar kal nl k olarak 0.020 in.
(0.508mm), 0.040 in. (1.016mm) yada 0.063 in. (1.600mm), ve 8e minimum 8in. (200e
200mm) olur. Alminyumu artname B 449, S
nce haz rlay n yada ya
belirlenir.
7.4.Gndz Rengi:
7.4.1 CIE standard ayd nlat
kromatik ve ayd nlatma faktr Y (%)yi Uygulama E 308, Test Yntemleri E 1347, E
1349 ve E 2301 ve Uygulamalar E 991, E 1164, E 2152 ve E 2153e gre belirleyin.
70
Ayd nlatma etmeni, ayd nlatma etmeni yans mas (reflektivite) ile floresans ayd nlatma
etmeninin toplam
r.
7.4.1.1 Floresans numuneleri iin numuneye ili kin fiziksel ayd nlatman n, uygun
ekilde filtreden geirilmi
k kayna
D65e
yak n zellikte olmas yada E 2301 Test Yntemine uygun bir ikili spektral fotometrinin
kullan lmas gereklidir.
7.4.2. tr 45/0 (0/45) aleti vard r: yuvarlak (annular) , dairesel (circumferential) ve
dzeysel (uniplanar) Prizmatik levhan n dairesel aletlerle lm oklu lm
gerektirebilir. Prizmatik levhan n dzeysel aletlerle lmnde ise oklu lmlere
kesinlikle gerek vard r.
7.4.2.1 lm geometrisinin dairesel olmas durumunda test laboratuar
deliklerin yuvarlak lm iin yeterli oldu unu onaylamal
yap
na gre de
n halkadaki
alan nda farkl rotasyonlardaki oklu lmlerin yuvarlar lme yak nla man n
sa lanmas amac yla ortalamas bulunabilir.
7.4.2.2 lm geometrisinin dzeysel olmas durumunda ayn numune aln nda artan
rotasyonlarda bir dizi lm yap r ve lm de erleri tm rotasyon iin ortalama olarak
al
r. Rotasyon say
olmal
na gre de
belirlenmelidir.
7.4.3
Gndz rengini lmek iin kullan lan aletler (spektrometre, kolorimetre) 45/0
hem ayd nlatma hem de izlemeye ynelik olarak 10lik delikler bulunur. Bundan farkl
ebatlar n kullan
7.5 Yap
lme sonular
etkileyebilir.
rma:
minimum kal nl
test paneli uygulay n. 6 in. (152mm ile 25.4) ile 1lik 4 in.(102mm) rne i bir test paneline
ba lay n. Uygun duruma getirin (Bkz 7.1) ve sonra bo uca a rl
dakikal
7.6 D
verin ve 5
r.
Dayan kl k:
pozland rmalar standard uyar nca yrlr.. Pozland rma s ras nda test panelleri
arkaya a r ve yatay olarak 45 a yla ynelir ve Uygulama satndard uyar nca
ekvatora bakar. Tablo 12de belirtilen ay say
71
Tablo 14de gsterilen ilkim trlerinin grld yerler iin pozland rmay yrtn.
Pozland rma ncesinde ve de erlendirme periyotlar s ras nda panel etiketleme,
konumland rma ve panel ta ma Uygulama standart uyar nca yap r.
7.6.1 Tip 6 Levhalar iin ASTM 4956-09un n grd montajlama yap lmal
r.
7.6.2 Pozland rma sonras panellerin y kanmas - Pozland rma sonras nda panelleri
yumu ak bir bez yada snger ve temiz su yada suland lm
deterjan solsyonu
z. Y kama
z.
nda lnz. Maruz b rakma blgesinden her iki panel zerinde llen her bir
ortalamas
rapor edilir.
7.7 Solmazl k:
Solmazl
dz bir yzey zerine rne i yerle tirilir. Laynerin kald lmas ndan on dakika sonra ve
tekrar 24 saat sonra boyutsal de
iklik miktar
7.9 Esneklik:
Levhay yap kan mandrele temas edecek ekilde 1/8-in. (3.2-mm)lik mandrel (mil)
etraf nda 1 s iinde k
r. Test kolayl
yap kana talk pudras dklebilir. Test rne i 11in. (229mm ile 70) ile 2 olur. Test
cakl
73 +/-3F (23+/-2C)dir.
72
A
B
Tr
Aylar
1
2
3
4
5
6
8
9
11
24B
36B
36B
36B
36B
6
36B
36B
36B
r.
Dayan m Fotometri Gereklilikleri
73
Renk
X
2
Y
4
Y
Beyaz
rm
0.513 0,487 0,500 0,470 0,545
0,425
0,572 0,425
Turuncu
0,595 0,405 0,565 0,405 0,613
0,355
0,643 0,355
Kahverengi 0,007 0,570 0,200 0,500 0,322
0,590
0,193 0,782
Sar
0,650 0,348 0,620 0,348 0,712
0,255
0,735 0,265
Ye il
0,033 0,370 0,180 0,370 0,230
0,240
0,091 0,133
Mavi
0,595 0,405 0,540 0,405 0,570
0,365
0,643 0,355
Floresans 0,480 0,520 0,473 0,490 0,523
0,440
0,550 0,449
Turuncu
Floresans 0,554 0,445 0,526 0,437 0,569
0,394
0,610 0,390
Sar
Floresans 0,625 0,375 0,589 0,376 0,636
0,330
0,669 0,331
Sar -Ye il
A
Drt ift kromatik koordinat CIE Standart Ayd nlat
D65 ile llm CIE 1931
Standart Kolometrik Sistem artlar ndaki kabul edilir rengi belirler.
Tablo 14- Retroreflektif Levhalar n D
A,B
klim tr
Tropik yaz ya muru
Ayl k s cakl k C
En s cak ay
En so uk ay Tipik blge rne i
28/34
18/22
Miami, FL
l (tercihi, ancak
28/34
nerilmez)
ste e bagl ancak nerilen Al ve sat
iklim C
10/17
Phoenix, AZ
Dayan kl k:
dayan kl k sonular al
yerini al r.
S3.2 Test Gereklilikleri- tablo S3.1de gerekli sreler iin drt kopya rne ini kar n.
Test rnekleri iin gerekli minimum uzunluk ve geni lik 70mm (2.75in.)dir. Su sprey
dngs s ras nda cihazdan panelleri kald rmay n. Cihazdan ay rken kuru
olduklar ndan emin olun. Maruz b rakma sonras nda 7.6.2 uyar nca onlar y kay n ve
konumland n. Sonra 0.2 gzlem ve -4 ve +30 giri a lar nda retroreflektiviteyi
74
ln. Drt kopya rne in ortalama retrorefleksiyonu tablo S3.1de tan mlanan
minimum gereklilikler seviyesinde yada bunlar n yukar
sonras nda atlama, ukurla ma, kabarma, kenar kalkmas yada k vr lmas yada
1/32-in.(0.8mm)den fazla ekme yada geni leme gstermez. Ayn zamanda rnekler
7.4 ve 7.7 uyar nca test edildi inde Tablo 17 ve Tablo 6, 10, 12 yada Tablo 14
gerekliliklerine uygun olmal
r.
S3.3 Test Ko ullar -Uygulama G151 ve G152 gereklilikleri uyar nca filtre edilmi a k
alev karbon-ark maruz b rakma cihaz nda i lemi yrtnz. Filtre edilmi a k alev
karbon-ark speklom gc da
filtreleriyle Uygulama
k.
Her 2 saatte (120 min) numunelere 18 dakika su pskrtlmeli Oda nemini kontrol
edebilen cihazlarda rlatif nemi yaln ztutulmal
r.
75
KSEL TESTLER
1.
Reflektivite: ASTM D 4956-09 6.2. maddesinde ( Retrorefleksiyon
Katsay deneyi) ; stenilen tipin teknik artlar
sa layacakt r.
2.
Ayd nlanma Faktr ve Renk Kodu : ASTM D 4956-09 6.3. maddesinde
stenilen tipin teknik artlar
sa layacakt r.(tablo-2 ve tablo11)
3.
zland lm D Dayan m ASTM D 4956-09 (
ortam ko ullar ile
ilgili ) 6.4 ve 6.5 maddelerinde belirtilen artlar dare tarf ndan gerek grlmesi
halinde yapt lacakt r.
4.
Bzlme : ASTM D 4956-09 6.6. maddesinde ; istenilen teknik
sa layacakt r.
5.
Esneklik : ASTM D 4956-09 6.7. maddesinde ; istenilen teknik
sa layacakt r.
artlar
artlar
6.
Koruyucu Tabaka Yer De tirmesi : ASTM D 4956-09 6.8. maddesinde
; istenilen teknik artlar sa layacakt r.
7.
Yap ma ASTM D 4956-09 6.9. maddesinde ; istenilen teknik
sa layacakt r.
artlar
8.
Darbe Direnci ASTM D 4956-09 6.10. maddesinde ; istenilen teknik
artlar sa layacakt r.
76
TRAF K
1.
TANIM
Arkas nda nceden kaplanm
KSEL
resim, sembol ve bordr te kil edilmesi suretiyle imal edilen trafik i aretleridir.
Tan mlanan bu trafik i aretleri her trl iklim ko ullar na dayan kl , przsz ve
dzgn yzeyli olacakt r.
Trafik i aretleri gn
d t nde geriye yans yan
2- TANITIM
ARET :
olu turan
sklemeyecek
k veya
k yans
olacakt r. Bu inceleme
Birbirine yak n tan m i aretleri aras nda, enine eksende 0.25 metre, boyuna
eksende 0.35 metre mesafe bulunacakt r. Tan m i aretindeki boyutlarda
tolerans kabul edilir.
77
% 20
3-KAL TE ARTLARI :
Geri yans
da verilen
Trafik i aretlerinin renkleri Karayollar Genel Mdrl nn tespit etmi oldu u renk
kodlar na uygun olacakt r. Trafik i aretleri, beyaz renkli reflektif malzeme zerine
bordr ve semboller, reflektif malzeme imalat
opak serigrafi tutkal ve zcs kullan larak ipek serigrafi yntemiyle yap lacakt r.
ve semboller zerine yakla k 20-25 m2/lt
eklinde
yap lacakt r.
3.2- Yans
deneyi :
ASTM D 4956-09 standard nda tan mlanan ve levhada kullan lan reflektif malzeme
istenen kendi tip ve renk s
NOT: Beyaz renkli reflektif malzeme zerinde serigrafi yntemiyle elde edilen
saydam renkli blgeler iin geri yans ma katsay lar , kendi rengindeki reflektivite
de erlerin % 70'inden az olmayacakt r.
3.3- Renk Kodlar ve Ayd nlanma Faktr:
ASTM D 4956 -09 standard nda tan mlanan reflektif malzemelerde kullan lan
renklere gre renk kodlar Tablo 11de Ayd nlanma Faktr ise Tablo 2de verilen
de erlere uygun olacakt r.
3.4 - Alt Tabakaya Yap ma :
Galvanizli sacdan mamul levhaya s cakl kla veya bas nla yap
malzeme 4.5 blmnde belirtildi i
lm
reflektif
78
lm
reflektif
nda
yapt lacakt r. ASTM D 4956 -09 standard nda tan mlanan ve istenen tipte orijinal
reflektivite zelliklerinin %90' ndan az olmamal
3.8 - Is De
ikliklerine Dayan kl k :
sklmesi
olmayacakt r.
So ukta Dayan m: Yap
sklmesi
olmayacakt r.
3.10 - Parlakl k :
ASTM D 4956-07 standard nda tan mlanan 6.11'deki deney sonucunda reflektif
malzemenin parlakl
Tan mlanmam
r.
79
Trafik i aret levhalar ya da deney iin gerekti inde bu i aretlerden kesilmi rnekler
24 saat sreyle 23
1 C s cakl kta ve % 50
n yorumlanmas :
Btn deney sonular , denenmekte olan her bir i aretten al nan en az rne in
ortalamas olarak yorumlanacakt r.
) deneyi :
ASTM D 4596-09 Ayd nlatma Faktr Tablo-2 ve reflektif malzeme ait fotometrik
zellikler ise standard nda tan mlanan kendi renk tipindeki minimum
de erleri
sa layacakt r.
Fotometrik zelliklerin lld reflektivite cihaz ndan ve test odas ndan grnm
Gzlem Ac
konumland
Gonyometre
Gzlem ac konumland
ve Gonyometre aras ndaki uzakl k
15m olmal r. Test karanl k ortamda yap lmal r.
80
(Kule)
Far
ac
n rneklendirildi i gzlem
n verildi i kule
ekilde korunarak
gnderilmeli, ayr ca y prat lma yap lmadan levha yap lma i leminde kullan lmal
da verilen foto raflarla bozulmu
orijinal grnmler
rneklenmi tir.
pranmam Prizmatik
reflektif malzemenin mikroskop
alt ndaki grnm (kendi
tipine ait yans ma zelli ine
sahip bozulmam dzgn
grnml prizmatik yap )
81
r.
4.4- Renk :
ASTM D 4956-09 Tablo 11 gereklerine uyacakt r.
4.5- Alt Tabakaya Yap ma :
Trafik i aretleri ya da i aretlerden kesilen deney rnekleri en az 24 saat sreyle 4.1
blmnde anlat lan ko ullarda sakland ktan sonra denenecektir.
Trafik i aret levhas ndan kesilen deney rne i zerindeki reflektif malzeme bir aletle
(jilet veya b ak), trafik i aretinin alt tabakas ndan, sadece bir kenarda yakla k 2 x
2 cm.lik bir para kalacak
kart lmas na al
r. 2 x 2 cm.lik
bir para alt tabakadan soyulup kar lam yorsa, trafik i areti bu deneyi ba ar yla
gemi kabul edilecektir.
4.6- Darbeye Dayan kl k :
Trafik i aretlerinden kesilmi
82
nda, 51 mm.
sis etkisine b rak lacakt r. Deneyler aras nda 2 saat zaman ayr lacak , bu s rada
rnek oda s cakl
95 l dam k suda eritilerek elde edilen bir tuz solsyonunu 352C ye atomize
ederek elde edilecektir. Yukar da verilen sre ve s cakl kta, korozyon test cihaz nda
tuzlu sise tabi tutulan numuneler, deneyden sonra dam k su ile y kanacak ve bir
bezle kurulanarak muayene edilecek ve numune yzeyinde a nma , renk kayb ve
ayr lma olmayacakt r.
Galvanizleme veya de ik
metodlarla kaplanm elik
Otokorkuluk ,trafik i aret
levhalar ,vb. malzemelerin
standard nda istenen tuz ve su
oran nda ve, belirlenen sre
iinde deney kabininde tuzlu
suya maruz b rak r, malzeme
kaplamas nda veya reflektif
malzemede olu an de im ve
pranmalar incelenir.
Tuzlu Sis Kabini
4.8- H zland lm
Bu deney,
Makine Y pranmas :
dare taraf ndan gerek grlmesi halinde yap lacakt r. reflektif
nda,
numunede gzle grlr renk atmas , solma, atlama, kabuklanma v.b. bozulmalar
grlmeyecek ve suni y pranma deneyinden sonra fotometrik zellik
uyguland
nda ASTM D 4956-09 standard nda tan mlanan ve standard nda verilen
deneyi
ac k
hava
Gereklilikleri Tm
a nmas ndan
klimler
in D
sonra
da
Fotometri
(reflektivite)
83
Bu i lem iin a
Deney Sresi : Tablo. kullan lan malzeme tipine gre sre seilmelidir.
n yap ld
test cihaz
4.9- Etiket:
Levhalar n arka yzeyinde, elle sklemeyecek ve hava artlar ndan etkilenmeyecek
bir etiket olacakt r. Etikette Firman n ad , imalat tarihi ve TCK mal
bulunacakt r.
84
r ibaresi
Kullan m Yerleri
Aylar
Dayan m Sreleri
Minumum
Reflektivite Not-1
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri
24
Tablo-1 Orijinal
reflektivite de erinin
%50
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri
36
Tablo-3 Orijinal
reflektivite de erinin
%65
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri
36
Tablo-4 Orijinal
reflektivite de erinin
%80
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri
36
Tablo-5 Orijinal
reflektivite de erinin
%80
Tip-5
Sper
Yksek
yo unlukta tipik metallenmi
mikro prizmatik yap da yol
aretlemelerinde
36
Tablo-6 Orijinal
reflektivite de erinin
%80
Turuncu geici
katlamal uyar
aretleri, trafik koni ve
destek eritler
Tablo-7 Orijinal
reflektivite de erinin
%50
36
Orijinal reflektivite
de erinin %80
Tip-8
Sper
yksek
yo unlukta
tipik
metallenmemi
kp
k e
mikroprizmatik yap da yol
aretlemelerinde zun ve Orta
Mesafe)
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri Uzun
ve Orta Mesafede
yksek geri yans tm
zelligine sahip
36
Tablo-8 Orijinal
reflektivite de erinin
%80
Tip-9
Sper
yksek
yo unlukta
tipik
metallenmemi
kp
k e
mikroprizmatik yap da)
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri K sa
Mesafede yksek geri
yans tma zelligine
sahip
36
Tablo-9 Orijinal
reflektivite de erinin
%80
36
Orijinal reflektivite
de erinin %80
36
Tablo-10 Orijinal
reflektivite de erinin
%80
Tip-10
Sper
yksek ASTM 4956-09 tip-10
kullan na son
yo unlukta
tipik
metallenmemi
mikro verilmi tir. Tip -8 olarak
fland lm
prizmatik
yap da
yol
aretlemelerinde
(K sa
Mesafe)
Tip-11
Sper
yksek
yo unlukta
tipik
metallenmemi
kp
k e
mikroprizmatik yap da
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri
85
- %Uzama:
100 mm * 300 mm boyunda malzemeye; geni lik 100 mm, ene aral
olacak ekilde 23 C 2 C % 50 2 RH da , 305 mm/ dk ekme h
yap ld
nda 100
mm
olmal
mukavemeti
100 mm
ile deney
minimum
9 kg
r.
Ayr ca, reflektif olmayan malzeme firma taraf ndan ihale kapsam nda getirilen
reflektif
malzeme
zerine
yap
86
sklmeye
al
ld
nda
malzemeden
A- HAMMADDE VE RNE A T F
1. Omega profil trafik i aret levha dire i iin kullan lacak ham sac malzeme mekanik
zellikleri TS EN 10025 standard na uygun teknik zelliklerde olacakt r.
4 0 2
9 ,5 0 ,5
R2=10
21
14
1=
422
8 3 2
9,
20 1
20 1
201
0
=1
201
99
2
=1
1=
=6
=7
43 2
R1
R1
R
35 2
9 , 5 0 ,5
R 2=12
l l e r m i l im e t r e d ir .
Sac kal nl
i le i lg il i l , h a m s a c n o r t a l a m a k a l n l
o l u p t o le r a n s l a r v e g a l v a n i z k a l n l
d a h il d e ild ir.
D i e r l l e r e g a l v a n iz k a l n l k la r d a h i l d ir .
9,
l le r m ilim e t re d ir.
S ac kal n l
i l e i l g i li l , h a m s a c n o r t a la m a k a l n l
o lu p t o l e r a n s la r v e g a lv a n i z k a l n l
d a h i l d e i ld i r .
D i e r l le re g a lv a n iz k a l n l k la r d a h ild ir.
87
ekil ve
taraftan itibaren merkezlerinden birbirine 20 mm aral kl 120 adet, 3,5 metrelik direkler
zerinde bir taraftan itibaren merkezlerinden birbirine 20 mm aral kl 110 adet, 3
metrelik direkler zerinde bir taraftan itibaren merkezlerinden birbirine 20 mm aral kl
90 adet, 2,5 metrelik direkler zerinde bir taraftan itibaren merkezlerinden birbirine 20
mm aral kl 80 adet, 2 metrelik direkler zerinde de bir taraftan itibaren merkezlerinden
birbirine 20 mm aral kl
40 adet
zerinde, delik olmayan kesimden 80 cm. ykseklikte, gzle rahatl kla okunabilecek
byklkte retici firma ad ve retim y
nt , keskin u ve
profil trafik i aret dire i imalat yla ilgili her trl i lem
beyaz veya koyu korozyon rnleri -primer inko asit ) kabul edilmeyecektir.
9. Kaplama Kal nl
TS 2311 EN ISO 2178 standard na gre yap lan lmlerde, kaplama kal nl
iin llen de erlerden
tek
testi
, akma dayan
taraf ndan ham sac malzemen al nan numune zerinden yap lacakt r. TS EN 10025-2
standard nda belirtilen S235JR ve 1.0038 s
ile
sm nda cizelge1 ve 2de belirtilen akma mukavemeti minimum 235 N/mm2, ekme
mukavemeti 360-510 N/mm2 ve yzde uzama de eri minimum %24 olacakt r.
89
BLM -3
GVENL K BAR YERLER
90
OTOKORKULUKLARA
KSEL TESTLER
GENEL TANIMLAR
Tarif
Bu k m, karayollar nda, trafi in gvenle seyrini sa lamak amac ile haz rlanan proje
ve artnamelere uygun olarak yolun tamam na veya belirli kesimlerine konacak
ay
ve koruyucu malzemelerin (otokorkuluklar n) imalat ve yerinde montaj
kapsar.
Otokorkuluklar sklebilir, tak labilir sistemlerdir.
edildikten sonra s cak dald rma yntemi ile inko galvaniz kaplamas yap lacakt r.
1.1-Otokorkuluk Ray (W- Kesitli kiri ): Otokorkuluk ray ; 3.00 mm kal nl
ndaki
DKP sacdan 470 (+4,2 -0) mm x 4300 (+10 -5) mm ebad nda kesilerek projesine uygun
ekilde W kesitli olarak imal edilecektir.
Yar ap 40 metreden daha kk kurplara yerle tirilecek otokorkuluk raylar ,
radyuslu ray olarak kurp yar ap na uygun
ekillendirme i lemi s cak dald rma usul ile galvanizleme i leminden nce yap lm
olacakt r.
91
ndaki
mm x 350 ( 5) mm ebad nda kesilerek projesine uygun ekilde U kesitli olarak imal
edilecektir.
+3,6
paralar ; 4.00 mm
1.4- Gergi Ku
: Gergi ku
, 5 mm kal nl
92
1.7-U ve Ba
k Paralar :U ve ba
k paralar , 3 mm kal nl
10025
ekillendirme,
kaynaklama vb imalatla ilgili her trl i lemleri tamamlad ktan sonra, s cak dald rma
yntemi ile inko galvaniz kaplamas yap lacakt r. Galvanizleme i leminden nce;
lenmi otokorkuluk elemanlar
n yzeylerinde, apak, k rp nt ,
nt , keskin u ve
2.3- malat ile ilgili her trl i lem tamamland ktan sonra; otokorkulu u te kil eden
btn elemanlar TS 914 EN ISO 1461, Galvanizleme (S cak Dald rma Metoduyla)
normuna uygun olarak galvanizlenecektir.
2.4-Galvanizlemeden sonra otokorkuluk elemanlar zerinde herhangi mekanik i lem
yap lmayacakt r. Galvanizlenmi
93
bulunmayacakt r. Galvanizlenmi
otokorkuluk
2.5-Galvanizlenen
paralarda
deliklerin
kapanmamas na,
paralar n
ucunda
beyaz veya koyu korozyon rnleri -primer inko asit ) kabul edilmeyecektir.
2.7-Kaplama Kal nl
yap lacakt r.] TS 2311 EN ISO 2178 standard na gre yap lan kaplama kal nl
iin llen de erlerden
testi
Kaplama Kal nl
lm Grnm
94
Metalik malzeme
yzeylerinde paslanma ve kaplama atmas
durumlar n olmamas iin Kaplama Kal nl
artnamesinde
istenen optimum seviyede al lmal r. (istenen ortalama
kaplama kal nl de erin ok stnde de erler arazide galvanizde
atmalara sebebiyet verebilir.
2.8-Galvaniz kaplama yap ma testi; ASTM A123, Standard Specification for Zinc
(Hot-Dip Galvanized) Coatings on Iron and Steel Products standard na uygun
olacakt r.
2.9-ekme ve kopma testi, dare personeli taraf ndan imalat n gerekle tirildi i
yerde, ham sac malzemeden al nacak numuneler zerinden yap lacakt r.
2.10-ekme dayan
, akma dayan
taraf ndan ham sac malzemen al nan numune zerinden yap lacakt r. TS EN
10025-2 standard nda belirtilen S235JR ve 1.0038 s
dayan
95
2.11-Otokorkuluk reflektr yap nda kullan lacak olan reflektif malzeme, ASTM-D
4956-09de belirtilen Tip 3n tm zelliklerini sa layacakt r.
96
16
EN
EN
10027-1 10027-2
ve
ye gre
CR1026
0a gre
S235JR
1.0038
S235J0
1.0114
S235J2
1.0117
S275JR
1 .0044
S275J0
1.0143
S275J2
1.0145
S355JR
1.0045
S355J0
1.0553
S355J2
1.0577
S355K2
1.0596
d
S450J0
1.0590
a
235
235
235
275
275
275
355
355
355
355
450
>16
40
225
225
225
265
265
265
345
345
345
345
430
verilen cins ve kalitede eliklerden imal edilen yass ve uzun mamullerin ortam s cakl
Asgari akma Dayan
MPab
Anma Kal nl
Mm
>40
63
215
215
215
255
255
255
335
335
335
335
410
>63
80
215
215
215
255
255
255
335
335
335
335
390
ReHa
ekme Dayan
Rm a
b
MPa
Anma Kal nl
Mm
215
215
215
235
235
235
315
315
315
315
380
195
195
195
225
225
225
295
295
295
295
380
185
185
185
215
215
215
285
285
285
285
-
nda mekanik
175
175
175
205
205
205
275
275
275
275
165
195
265
265
<3
3
100
360-510
360-510
360-510
430-580
430-580
430-580
510-680
510-680
510-680
510-680
-
360-510
360-510
360-510
430-580
430-580
430-580
510-680
510-680
510-680
510-680
550 - 720
>100
150
>150
250
350-500
350-500
350-500
400-540
400-540
400-540
450-600
450-600
450-600
450-600
340-490
340-490
340-490
380-540
380-540
380-540
450-600
450-600
450-600
450-600
530-700
Kal nl
600 mm olan levha, sac ve geni yass mamuller iin haddeleme ynne dik yn (t), di er btn mamuller iin
haddeleme ynne paralel yn (I) geerlidir.
b
1 MPa = 1N/mm2
c
d
97
>250
400c
330-480
380-540
450-600
450-600
EN
EN
10027-1 10027-2
ve
ye gre
CR1026
0a gre
S235JR
S235J0
S235J2
S275JR
S275J0
S275J2
S355JR
S355J0
S355J2
S355K2
d
S450J0
a
1.0038
1.0114
1.0117
1 .0044
1.0143
1.0145
1.0045
1.0553
1.0577
1.0596
1.0590
>1
1,5
>1,5
2
>2
2,5
>2,5
3
3
40
>40
63
>63
100
>100
150
nda mekanik
>150
250
>250 c
400
Sadece
J2 ve
K2
iin
17
18
19
20
21
26
25
24
22
21
t
I
15
15
16
16
17
17
18
18
19
19
24
23
23
22
22
21
22
19
21
18
t
I
13
14
14
15
15
16
16
17
17
18
21
22
20
21
19
20
19
18
18
17
t
I
12
-
13
-
14
-
15
-
16
21
17
19
17
18
17
18
17
17
21(I ve t)
18(I ve t)
17(I ve t)
17(I ve t)
Kal nl
600 mm olan levha, sac ve geni yass mamuller iin haddeleme ynne dik yn (t), di er btn mamuller iin
haddeleme ynne paralel yn (I) geerlidir.
98
BLM -4
CTP (CAM ELYAF TAKVIYELI POLYESTER MAMUL ) VE
EL K YOL KENAR D KMELER
99
EBATLAR, EK L VE
ARETLEME
1. Ebatlar ve ekil:
Cam Elyaf Takviyeli Polyester mamul yol kenar dikmesinin ve reflektrn ebatlar ve
ekli
Geni lik
: 100 mm
Ykseklik
: 1300 mm
rilik
: 10 mm
Kal nl k
: 3 mm
Reflektr ebad
: 150 mm x 70 mm
2. Toleranslar:
a) Geni lik-Ykseklik Tolerans :
Dikme ve reflektr iin yukar da verilen geni lik ve ykseklik llerinin tolerans
de eri
b) Kal nl k Tolerans :
Dikmenin kal nl
%5
(yzde be ) tir.
3 . aretleme:
Yol kenar dikmesinin n yzne (d
alt sivri ucundan 50 cm ykseklikte dz ve kesintisiz bir yatay siyah silinmez boya ile
yap lm
htiyaca gre Yol kenar dikmesinin iki taraf na i bkey yzne beyaz, d
yzne k rm
malzeme yap
veya beyaz
bkey
reflektif
olacakt r.
a)
kenar dikmede cam elyaf, dikmenin boyuna ve enine olmak zere her iki istikamette
olacakt r. Dikmenin her iki yz boyunca yzey tl kullan lacakt r. Dikme, profil
ekme metodu ile kaplanm , her iki yz dzgn, istenilen renklerde (beyaz renk
iin opak beyaz YI, sar renk iin istenilen renk kodunda ) ve homojen olacakt r.
Beyaz Renkli Malzeme in Sar k ndeksi;
Maksimum 12
101
L*= 72-74
a*= 10-12
b*= 86-88
b)
nlara, ozon ve
olacak, metalik
hava
artlar nda asgari 60 ayl k hizmet mrne sahip olacakt r. CTP kenar dikmesinin
retiminde yorulmu , y pranm
eski malzemeler
kullan lmayacakt r.
102
r.
r.
3- Grn :
Yol kenar dikmesinde, rnn mukavemetini ve kullan
etkileyecek delik, k k,
atlak, ukur, yan k, renk bozukluklar ve reinesi az blgeler gibi yzey kusurlar
bulunmayacakt r.
labilecek
gze
arpacak bariz farkl klar gstermeyecek, dikmenin her iki yz ve kenarlar dzgn
olacakt r. Dikmenin alt sivri ucu ve st k sm dzgn, apaks z ve atlaks z kesilmi
olmal
r.
103
95 C en fazla egilme
r.
2- Aleve Dayan kl k:
Madde B.4e gre denendi inde, numune, alev almayan veya kendili inden
sner tipte olmal
r.
3- Darbe Dayan
/Esneklik:
Madde B.6 ya gre denendi inde,dikme d ey konuma gre 5 den fazla sapma
gstermemelidir. Numunede atlama, k lma, kopma ve paralanma olmamal
r.
5- Elastikiyet:
Madde B.7 deki deney uyguland
yzeyde herhangi bir hasar (atlama, k lma, kopma, paralanma ve kapak atma)
olu mayacakt r.
6- E ilmede ekme Dayan
nda, e ilmede
r.
imi olmamal
na
r.
r.
104
9-So
a Dayan m/Esneklik:
Madde B.11.e. gre denendi inde, dikme d ey konuma gre 5 den fazla sapma
gstermemelidir.
10-So ukta Darbe dayan
Madde B.12 ye gre denendi inde, dikme yzeyinde atlama, k lma ve da lma
olmamal
r.
11-Dikmeye Yap
Dikmeye yap
yap
lm
olacakt r. Tm iklim
optik merceklerden
r.
r.
b) Suya Dayan kl k:
Madde B.13 deki deney sonucunda, reflektif malzemede bir bozulma ve dikme
yzeyinden ayr lma olmayacakt r.
c) Is De
Madde
ikliklerine Dayan kl k:
B.14
deki
deney
uyguland
nda,
reflektif
malzeme
dikmeden
ayr lmayacakt r.
13-Reflektif Malzemenin Korunmas :
Reflektif malzemede, dikmenin nakli ve montaj esnas nda izik, s yr k, a nma ve
di er fiziki hasarlar n olu mas
105
B-DENEYLER:
1- Grn ve Boyut Muayenesi:
Her numune nce gzle muayeneye tabi tutularak, Genel zelikler madde 3.e gre
grn kontrolnden geirilecektir. Daha sonra dikmenin ve reflektif malzemenin
geni li i ve uzunlu u
ise
n Ebatlar,
ekil ve
Bu
kullan larak renk koordinat ve ayd nlanma faktr kriterleri madde 11 ve madde 12
de tan mlanan standart/ artname limitlerinden birisine uygun olacakt r.
3-Yk Alt nda E ilme Is
n Tayini:
= Deney Paras
b= deney Paras
n Geni li i
h = Deney Paras
n Kal nl
106
r.
na
bak lacakt r.
5-Darbe Dayan
Cihazlar:
Deneyi:
rl k paras
n zerinde b rakabilecek
mekanizma.
b)
destek zerine yerle tirildikten sonra numunenin orta k sm nda tepe noktas na
yak n bir yere 120 cm ykseklikten 1 kg a rl
rak lacakt r.
c) Deney sonucunda: numunede k lma, delik veya atlama olup olmad
izlenerek, sonular n madde A.3e uygun olup olmad
6 S cakl k/Esneklik Dayan
na bak lacakt r.
Deneyi:
Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r. Dikme 2saat sreyle +60 Cde
tutulacakt r. Daha sonra dikme d ey vaziyette gmme derinli i izgisinden
sabitlenerek st ucundan 90 bklecek ve yere paralel duruma getirilecektir. Dikme
serbest b rak lacakt r. Bu i lem, numune etvden (60 Clik ortamdan) kart ld ktan
sonraki 2 dakika iinde
rak
tan sonraki 30 saniye ierisinde kendili inden en fazla 5 sapma ile dik
konuma gelip gelmedi i gzlenecektir. Deney sonucunun madde A.4ya uygun olup
olmad
na bak lacakt r.
ndan
numuneye ayakla bas p, br ucundan elle yukar ya kald lacak ve her iki ucu
107
birbirine de ecek
Tayini:
elde edilen de erlerin madde A.6de belirtilen de ere uygun olup olmad
na
bak lacakt r.
9-Ultraviyole I nlara Dayan m Tayini:
Test numunesinin yar
di er yar
kuvartz
n zerine
ise ultraviyole
ultraviyole
yer a lacak ve
na maruz kalm
na bak lacakt r.
nda i ve d
bkeyde meydana
na bak lacakt r.
Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r. Dikme 2saat sreyle -30 Cde
tutulduktan sonra, d ey vaziyette gmme derinli i izgisinden sabitlenerek st
ucundan 90 bklecek ve yere paralel duruma getirilip b rak lacakt r. Dikmenin
30saniye ierisinde kendili inden en fazla 5 sapmayla dik duruma gelip gelmedi i
gzlenecektir. Bu i lem, numune so utucudan kt ktan sonraki 2 dakika ierisinde 5
defa tekrarlanacakt r. Deney sonucunun madde A.9e uygun olup olmad
na
bak lacakt r.
12-So ukta Darbe Dayan m Deneyi:
a)
Deney 2 (iki) adet numune zerinde yap lacakt r. Dikme 2saat sreyle 30 Cde
na bak lacakt r.
2 C s cakl kta
ehir
na bak lacakt r.
Numuneler;
-30 2 C lik etvde 2 saat,
23 2 C laboratuvar artlar nda 1 saat,
+80 2 Clik etvde 2 saat,
23
2 C laboratuvar
tekrarland ktan sonra, dikme ile reflektif malzeme aras nda bir ayr ma veya bozulma
olup olmad
bak lacakt r.
109
na
KSEL TESTLER
1 KONU: Trafik gvenli ini sa lamak amac ile tek tarafl (Beyaz veya K rm
yada ift tarafl reflektif (Beyaz ve K rm
renk kodunda sar renkte esnek elikten retilen Yol Kenar Dikmesinidir.
2-EBATLAR, EK L VE
ARETLEME:
Ebatlar ve ekil
elik yol kenar dikmesinin ve reflektrn ebatlar ve ekli
ve a
artnamesine uygun
Geni lik
: 100 mm
Ykseklik
: 1300 mm
rilik
: 10mm
Kal nl k
Reflektr ebad
kontrolnden
ise mikrometre
b) Kal nl k Tolerans :
Dikmenin kal nl
de eri
% 5 (yzde be ) tir.
aretleme
Yol kenar dikmesinin n yzne (d
(lleri
ekil 1de
verilmi tir), arka yzeyine (i bkey) ise 1cm yksekli indeki karakterlerle, rnn
hizmet mr boyunca kaybolmayacak ekilde, imalat
l) silinmez boya ile bas lacakt r. Yol kenar dikmesinin alt sivri ucundan 50 cm
ykseklikte, siyah boya ile yap lm
bkey yzne k rm
, di er yar
reflektif
nlara, ozon ve
olacak, d
hava artlar nda asgari 60 ayl k hizmet mrne sahip olacakt r. Yol kenar dikmesinin
retiminde yorulmu , y pranm
eski malzemeler
kullan lmayacakt r. elik yol kenar dikmesi; 70 mikron kal nl kta galvanizlendikten sonra,
70 mikron kal nl kta inko fosfat esasl anti korozif boya ile kaplanacakt r. elik yol
kenar dikmesinin bir yzeyi zerinde 10(on) ayr noktada yap lacak lm sonucunda
galvaniz ve inko fosfat esasl boyan n kal nl
140 mikron en fazla 160 mikron olmal
) ortalama en az
mikrondan az olamaz.
1- Ham Madde Belgesi :
Yol kenar dikmesi imalat
etkileyecek delik, k k,
Dikme
nleyecek maddeler
r.
111
3-Renk Tayini;
Beyaz renk elik Yol Kenar Dikmesi iin YI (Sar k ndeksi)
Beyaz Renkli Malzeme in Sar k ndeksi;
ASTM E 313standart nda 45 /
0geometrisinde 2 gzlem a
Maksimum 4
L*= 72-74
0 geometrisinde 2 gzlem a
a*= 10-12
b*= 86-88
4 -Yap ma Testi:
TS EN ISO 2409 standard na gre test edilen numune; S
Deney dare taraf ndan gerek grlmesi halinde kurum d
f 0 a uygun olacakt r.
na yapt lacakt r.
5- Esneklik (Elastikiyet) :
Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r.Dikme yatay olarak yere
rak larak, zemine gmlen alt ucunun 30 cm yukar
bas p, br ucundan elle yukar ya kald lacak ve her iki ucu birbirine de ecek
ekilde
bklp
tekrar
ilk
haline
getirilecek,
yani,
yere
paralel
duruma
112
n zerinde
elik topun darbesine maruz kalan dikmenin yzeyi yatay durumda olmal ve dikme
her iki ucundan desteklenmelidir.
b)
lem a: Deney 2(iki) adet numune zerinde yap lacakt r. Deney numunesi,
oda s cakl
Deney sonucunda; Numunede k lma, atlak, delik veya yar lma gibi
deformasyonlar grlmemelidir.
d)
lem b: Deney 2(iki) adet numune zerinde yap lacakt r. Deney numunesi, 2
saat sreyle 0 Cde tutulduktan sonra destek zerine yerle tirildikten sonra
numunenin orta k sm nda tepe noktas na yak n bir yere 150cm ykseklikten 1kg
rl
Deney
k lma,
atlak,
delik
veya
yar lma
gibi
deformasyonlar grlmemelidir.
7- S cakl k Dayan
/Esneklik:
Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r. Dikme 2saat sreyle +60 Cde
tutulacakt r. Daha sonra dikme d ey vaziyette gmme derinli i izgisinden
sabitlenerek st ucundan 90 bklecek ve yere paralel duruma getirilecektir. Dikme
serbest b rak lacakt r. Bu i lem, numune etvden (60 Clik ortamdan) kart ld ktan
sonraki 2 dakika iinde 4 defa tekrarlanacakt r. Numunelerin her serbest b rak
tan
sonraki 30 saniye ierisinde kendili inden en fazla 5 sapma ile dik konuma gelip
gelmedi i gzlenecektir. Dikme d ey konuma gre 5 den fazla sapma
gstermemelidir.
8-So
a Dayan m/Esneklik:
Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r.Dikme 2saat sreyle -30 Cde
tutulduktan sonra, d ey vaziyette gmme derinli i izgisinden sabitlenerek st
ucundan 90 bklecek ve yere paralel duruma getirilip b rak lacakt r. Dikmenin 30
saniye ierisinde kendili inden en fazla 5 sapmayla dik duruma gelip gelmedi i
gzlenecektir. Bu i lem, numune so utucudan kt ktan sonraki 2dakika ierisinde 4
defa
tekrarlanacakt r.
Dikme
d ey
gstermemelidir.
113
konuma
gre
den
fazla
sapma
na yapt lacakt r.
ISO4892-3 standard na gre 168 saat UVB-313 tip 2 lambas kullan larak 8 saat
60 C+/-2de radyasyonda, 4 saat 50 C+/-2de karanl kta al an periyotta teste
maruz kald
atlama, k lma, kopma, paralanma ve kapak atma gibi herhangi bir hasar
olu mayacakt r.
10-Dikmeye Yap
10.1- Reflektif malzeme ASTM 4956-09 Retroreflektive Sheets for Traffic Signsde
belirtilen
lm
optik merceklerden
r.
r.
b) Suya Dayan kl k:
Reflektif malzeme numuneleri uygun bir kap ierisinde 23
suyuna tamamen bat lm
2 C s cakl kta
ehir
ikliklerine Dayan kl k:
Numuneler;
-30 2 C lik etvde 2 saat,
23 2 C laboratuvar artlar nda 1saat,
+80 2 Clik etvde 2 saat,
114
23
2 C laboratuvar
tekrarland ktan sonra, dikme ile reflektif malzeme aras nda bir ayr ma veya
bozulma olup olmad
Deney uyguland
kontrol edilecektir.
LEYENLER
115
BLM-5
TRAF K EMN YET KON LER VE UYARI ELB SELER (
GVENL
YELEKLER )
116
KSEL TESTLER
h (ykseklik)= 450-500 mm
aral nda
Reflektifsiz alt gen tabanl Koni
h (ykseklik)= 450-500 mm
aral nda
117
h (ykseklik)= 750-900mm
aral nda
Reflektif Yzeyler: Gece grnrl n art rmak amac yla, koni gvdesine
yap
lm olan geri yans tma zelli ine sahip blmveya blmlerdir.
118
Emniyet konisi (koni gvdesi ve taban ) tek para halinde imal edilecektir.
Ancak, koninin taban k sm nda Tablo-1 ile madde 3.3. verlen Stabilite Testitinde
ngrlen a rl k ve stabiliteyi sa layacak kal nl kta bir a rl k katman bulunacakt r.
rl k katman n bulundu u taban ile gvde birbirinden ayr lmayacak ve a rl k
katman nda rejenere malzeme (herhangi bir rnde daha nce kullan lm
malzeme) kullan lmayacakt r.
2- ekil, l ve Toleranslar:
2.1- Koni rengi, koni gvdesi ve taban boyunca homojen olacakt r.
2.2- Her bir tip iin teslim edilen koniler, ayn tip ve ekilde olacakt r.
2.3- Taban st yzeyi zerinde,
kabartma yaz
ekilde TCK
amblemi fiziksel ve
llerinde olacakt r.
S1 s
trafik konisinin yksekli inin (H) %75lik st blm iin (10+/-2,5)0 olmal
konisi yksekli inin, taban plakas
r.Trafik
art labilir.
2.5- Taban : Taban ekli yuvarlak veya en az 4, en ok 8 adet e it kenarl
dzgn bir geometriye sahip olacakt r. Koni taban keskin k eli olmayacak,
daki
yuvarlat lm
119
en kk a rl klar
KON T
EN AZ
EN OK
IRLIK
(kg)
Tip-1 ve Tip-1A
450
500
En Az 1.8
Tip-2 ve Tip-2A
750
900
En Az
(1.2 H) gemeyecektir.
Trafik konileri st ste istiflendi inde birbirlerine yap mayacak ve varsa konilerin
yans
n d
kenar kal nl
yerle im alan , koni yksekli inin 0,75 kat na (0,75xH) e it apta bir dairenin iinde
kalacakt r.
Taban plakas
plakas
n d
kenar kal nl
n yerle im alan , koni yksekli inin 0,90 kat na (0,90xH) e it apta bir
toleranslar %5 olacakt r.
3. Performans zellikleri:
3.1- Renk Tayini ve Fotometrik zellikler:
Renk tayini ve ayd nlanma faktr, a
standard ndaki izelge 2 ve izelge 3Bye uygun olacakt r (Tablo 2 ve Tablo 3).
120
X
Y
Ayd nlanma
Faktr ( )
0.355
0.355
0.305
0.305
0.285
0.325
0.335
0.375
En Az 0.20
Ayd nlanma
Faktr ( )
0.690
0.310
0.575
0.316
0.521
0.371
0.610
0.390
b) Koni Gvdesi in :
TABLO 3
X
Y
En Az 0.11
(R') Tayini :
Tip-1A ve Tip-2A emniyet konisinde kullan lan reflektif malzeme iin geri yans tma
iddeti katsay lar , TS EN 13422 Mart 2008 Standard , izelge-4B S
f R2B s
na
lm
nda ise
minimum geri yans tma iddeti katsay lar TS EN 13422 Mart 2008 Standard ,
izelge-5 S
Gzleme A
12 dakika
20 dakika
1 derece
5
15
40
5
15
40
5
15
40
121
lm
reflektif malzeme
GZLEM AISI
BEYAZ
12 dakika
220
20 dakika
130
2.0 derece
2,5
EN AZ
EN OK
Uygulanan Test
Yk (N)
Tip-1 ve Tip-1 A
450
500
5.0
Tip-2 ve Tip-2 A
750
900
7.4
Testi :
TS EN 13422 Mart 2008 Standard , madde 7.6ya gre en az 2 saat (32+/- 2)0 ve (18+/-2)0 artland lan deney numuneleri zerinde uygulan r. test edildi inde, konide
patlama, k lma, ayr lma, ekil ve renk bozuklu u olmayacakt r.
lm
zamanda birden fazla kattan olu an reflektif malzemede de her bir kat iin
25 mm.den fazla ayr lma olmayacakt r. Konide kullan lan plastik trevli malzeme ile
zerine yap
122
test yap ld
r.
veya hasar meydana gelmeyecektir. Deneyden sonra trafik konisi orjinal eklini
koruyacakt r, reflektif malzemenin geri yans tma iddeti de erleri, orjinal
de erinin/de erlerinin %80ninden az olmamal
r.
ve Uzamas :
ASTM D 638 - TS 1398-2 EN ISO 527-2e gre kopma uzamas minimum % 200
ve kopma dayan
) Dayan
im
3deki s
.10- Is De
ikliklerine Dayan m :
Numuneler s cakl k de
sa layacakt r.
5saat
2 saat
2 saat
bekleme sresi
+ 20 C den + 60 C ye gei sresi
4saat
2 saat
123
lm
:
reflektif
malzeme yap
lm
muayene edildi inde koni ile reflektif malzeme arakesitinde herhangi bir kabarma,
hava veya su kabarc
olu mayacakt r.
124
KSEL TESTLER
1 - AMA
Uyar elbisesinin amac , gndz herhangi bir ayd nl k ortamda ve karanl kta
aralar n
farlar yla
ayd nlatma
alt nda,
tehlikeli
durumlarda
kullan
n mevcut grntsn
giyecekler koruma i lemlerine maruz kald klar nda, en az bir korumay sa lamal
r.
2-TAR FLER
2.1 - Yksek Grlebilme zelli ine Sahip Uyar Elbisesi:
Her zaman gze arpmay sa lamas amalanan uyar elbisesidir.
2.2- Fluoresan (Parlak) Malzeme:
Absorplanm
may yayan
malzemedir.
2.3 Fon ( Arka Plan) Malzemesi :
Byk oranda gze arpmas amalanan renklendirilmi
ancak geri yans
amalanmam
2.4- Geri Yans
fluoresan malzemedir;
r.
(Retroreflektif ) Malzeme:
nda, hem de
r. Geri Yans
125
4 - TASARIM
4.1 - T PLER VE SINIFLAR
Uyar elbisesi s
fta grupland
r. Her bir s
yans tma malzemesinin gerekli alanlar yla veya alternatif olarak birle tirilmi
performans malzemesinin gerekli alanlar yla uyumlu olmal
f a ag da izelge-1de verilmi tir. Karayollar
f3
giyecekler
0,8
f 2 giyecekler
0,50
f1
giyecekler
0,14
0,2
0,13
0,10
0,20
evrelemelidir.
Karayollar nda kullan lan yelekler iin geri yans tma malzemesinin bantlar
50mm az olmayan 2 adet yatay bicimli reflektif malzemeye sahip olacak ve reflektif
malzeme eritleri her bir omuz zerinden nden arkaya en st gvde eridi ile
birle ecektir.Alt gvde eridinin alt blmnn bitti i yer, yele in alt ete inin en az
50mm zerinde olacakt r.
4.3 - LLER
ller, TS EN 340' n zelliklerine uygun olmal
5 - FON MALZEMES VE B RLE
LM
r.
PERFORMANS
MALZEMELER NE A T KURALLAR
5.1 RENK
5.1.1- Fon Malzemesi:
Kromatiklik izelge 3'de tarif edilen alanlar n birisinin iinde yer almal ve Parlakl k
Faktr en az izelge 3' saglamal
r.
r.
7.3'de belirtilen iki dnme a lar nda lld nde, izelge 3'n zelliklerine uygun
olmal
r.
iki dnme a lar nda lld nde, izelge 3'n zelliklerine uygun olmal
r.
Fluoresan sar
Fluoresan portakalrm
Fluoresan k rm
Kromatiklik
koordinatlar x
|y
0,387
0,610
0,356
0,494
0,398
0,452
0,460
0,540
0,610
0,399
0,544
0,376
0,341
0,579
0,344
0,655
0,655
0,579
0,606
0,690
0,344
0,341
0,314
0,310
127
En kk parlakl k faktr
Pmin
0,76
0,40
0,25
Deney numunesinin
k dayan kl
r.
malzemeler iin 3. ad ma de
ve portakal-
na de
N RENK DAYANIKLILI I
Renk Dayan kl
ya ) gri skalan n en az 4. ad
nda olmal
yrtlmelidir.
5.2.2- Terlemeye Kar
Renk dayan kl
Renk Dayan kl
numunenin renk de
olarak en az 3. ad mda
olmal
):
Uyar etiketi zellikleri izelge 4'de belirtildi i gibi oldu unda renk dayan kl
izelge 4'de verilen performans kurallar
edilmelidir.Karayollar
(dayan kl
gvenli i
128
yeleklerinde
kullan lan
renk
Atmas
tavsiye edilir.
Numuneler sadece diki
C s cakl
r.
lemleri
kama
a= Bak m
5.3
Deney metodu
Ev
ISO105-C06a
Veya sanayi
ISO-105-C06-E2S
lemlerine gre
- MALZEMEN N BOYUT DE
KL
ikli i,
r.
5.3.2'ye gre haz rlanan bir numune, TS EN 340'da belirtildi i gibi 5 temizleme
lemine maruz b rak lmal
r.
129
5.4
- FON MALZEMELER
r.
r. Numuneler sadece kuru
r.
cinsinden) 2olmal
Germe dayan
(N
r.
(Sklme Dayan
r.
r.
TS EN 471+A1 2009da
En d k sklme dayan
, 30mm ap ndaki
n Gerilme Dayan
ve Y rt lma
Direnci:
Yksek grlebilme kabiliyetine sahip uyar elbisesine ait fon malzemeleri, germe
dayan
artnamesinde
TS EN 471+A1 2009da
rt lma Direnci ISO 4674 MetotA.1e gre belirlenmelidir.ve en az 25N olmal
130
r.
r.
r. Sonular 3 lmenin
r.
LM
ZELL KL
KSEL PERFORMANS
KURALLARI
6.1 - YEN MALZEMEN N GER YANSITICI PERFORMANS KURALLARI
Farkl performans geri yans
performans malzemesi
f 2d r
r.
Geri yans tma kat say lar na sahip malzemeler e1=0 ve e2=90'lik iki dnme
a
131
olan
, cd/(Lx.m2) cinsinden, S
f2
Gzlem A
5
330
250
25
10
12'
20'
1
1 30'
Giri a
20
290
200
15
7
30
180
170
12
5
40
65
60
10
4
Giri a
5
250
120
25
10
12'
20'
1
1 30'
20
220
100
15
7
30
135
75
12
5
40
50
30
10
4
olan
132
r.Birle tirilmi
Madde 6.1'e gre denenen numuneler, izelge 9 'de belirtildi i gibi e itli i lemlere
maruz b rak lmal
Maruz b rakma
nma
ilme
So ukta katlanmak
cakl k de imi
kama
Kuru temizleme
Birle tirilmi
performans malzemesi
7.4.1
7.4.2
7.4.3
7.4.4
7.4.5.1
7.5
uygulanabildi inde, Madde 6.2.1, Madde 6.2.2 ve Madde 6.2.3'n fotometrik
kurallar
n tamam
sa lamal
r.
gzlem a
olmal
ve 5'lik giri
, 12' lik
r.
ve 5'lik giri a
Madde 7.5'e gre ya murun etkisinin tespitinde geri yans tma kat say
2
, 15
r.
Madde 6.2.1 veya Madde 6.2.2'nin ayn zelliklerine uygun oldu unda,
133
r.
ve di er
7 - DENEY METOTLARI
7.1 - NUMUNE ALMA VE ARTLANDIRMA:
Numuneler; deney numuneleri, ticar olarak mevcut kaliteyi temsil eden mevcut
ticar byklklerden tesadf olarak al nmal
haz rlanmas l, ekil ve miktar her bir deney i lemi iin gerekti i gibi olmal
Deneylerin say
tutulmal
r.
artland lmal
r. Deney di er
iinde yrtlmelidir.
7.2 - RENK TESP
Renk, polikromatik ayd nlatma D65 ve 45/0 geometri ve 2 standard gzleyici ile CIE
1931standard kolorimerik gzlemci)'de tarif edilen i leme gre llmelidir.
Numune, yans
r.
N METOT:
edilmelidir.
lmeler, 10 cm x 10 cm'lik kare numuneler zerinde veya nceden deneye tbi
tutulan numune boyutlar nda yap lmal
bykl zerinden yap lmal
r.
numune
134
da verilen
7.4.2 Bklme(Esnetme):
Deney numunesi, EN ISO 7858 Metot A'ya gre bklmelidir. Numuneler 7500
evrimden sonra llmelidir.
7.4.3- So ukta Katlanma:
Deney numunesi (-201)C'lik bir s cakl ktaTS 6894 (ISO 4675)'e gre maruz
rak lmal ve katlanmal
r.
artlara yeniden
r.
r.
kuru temizlemeye uygun oldu unu gsterdi inde Madde 7.4.5.2'de belirtilen i lem
uygulanmal
uygun oldu unu gsterdi inde, Madde 7.4.5.1 ve Madde 7.4.5.2'de belirtilen i lem
ayr deney numuneleri zerinde ayr , ayr uygulanmal
r.
r.
135
malzemenin 2
malzeme:
r.
Belirtilmi y kama evrimi etikette belirtilen say da (Madde 8 ve Madde 9'a bak
deney numunesine
(505)C'de s
uygulan r.
Son y kama
lmadan kurutulmal
evriminden
sonra
z)
numuneler
r.
r.
Belirtilmi y kama evrimi etikette belirtilen say da (Madde 8 ve Madde 9'a bak
deney numunesine
(505)C'de s
uygulan r.
Son y kama
evriminden
sonra
z)
numuneler
lmadan kurutulacakt r.
z)
r.Malzeme
r.
ARETLEME
8.1- GENEL
ARETLEME:
r.
hemen
anlamay
iin
kal
sa layacak ve kolay
r.
okunabilir
karakterlerin
r.
8.2- ZEL
ARETLEME:
aretleme a
n grn
Arka grn
ekil-1
Arka grn
n grn
ekil-2
137
NOT - Piktrogram n yan ndaki ilk numara (burada X), izelge 1'e gre malzemenin
f alan
gsterir. kinci numara ise (burada Y), izelge 6 veya izelge 7ya gre
geri yans
malzemenin s
verilmi tir.
9 - KULLANMA TAL MATI:
Koruyucu elbise piyasaya sunuldu u lkenin resmi dilinde yaz lm
talimat yla birlikte sat a sunulmal
En az a
kullanma
r.
c) Kullan mda s
rlamalar,
EK A
ISLAK GER YANSITICI PERFORMANSINI LME METODU
A.1 PRENS P:
Malzemenin bir numunesi d ey bir dzleme monte edilir ve srekli pskrtlen su
damlalar na maruz b rak r.
lmeler, slat lm
A.2 DONANIM:
Numunenin su pskrmesi iine monte edilmesi iin uygun bir cihaz, TS EN (471de
tarif edilmi tir)
A.3 LEM:
Geri yans ma kat say
slak deney artlar
sapan
ktaki de
n her ikisinde birden kalibre edilir ve bu iki deney art ara nda
ikli e ait bir dzeltme tespit edilir.
138
ekilde tak r. E er
malzeme Madde 6.1'de belirtildi i gibi kuru iken" yerle tirmeye hasas" ise, onu kuru
iken en d k performans verdi i llerin al nabilece i konumda yerle tiriniz.
Ba
k ayarlan r ve ba
r.
139
KAYNAKLAR
(B LG
N)
TS EN1871, Yol
TS EN 13422 D ey Yol
De tirilebilir Uyar Cihazlar Ve S
aretleri Koniler ve Silindirler
140