Karayolları Fizik Laboratuvarı Işleri

T.C.
ULA TIRMA BAKANLI I

KARAYOLLARI GENEL MDRL
KARAYOLLARI
K LABORATUVARI EFL
LABORATUVAR EL K TABI
TEKN K ARA TIRMA DA RES BA KANLI I
MALZEME LABORATUVARI UBES MDRL
ANKARA-2010
T.C.
ULA TIRMA BAKANLI I
KARAYOLLARI GENEL MDRL
KARAYOLLARI
K LABORATUVARI EFL
LABORATUVAR EL K TABI
HAZIRLAYANLAR
Nuran KKER
Kimya Mhendisi
Fizik Labratuvar efi
Hamdi EN
Kimya Yksek Mhendisi
Malzeme Labratuvar ubesi Mdr
TEKN K ARA TIRMA DA RES BA KANLI I

MALZEME LABORATUVARI UBES MDRL
ANKARA-2010
2
NDEK LER
(0-8)
NUMUNE ALIMINDA D KKAT ED LECEK HUSUSLAR .................................................................. 6

LABORATUARIMIZDA TEST YAPILAN MALZEMELER TRLER ................................................ 8
YATAY
BLM -1
ARETLEME KULLANILAN MALZEMELER(8-60)
BOYANIN YAPISI VE TANIMLARI................................................................................................ 10

YOL ZG BOYALARI UYGULAMA ALANLARINA GRE BOYA T PLER ................................. 10
BOYALARDA KULLANILAN STANDARTLAR .............................................................................. 11
TS EN 1871 STANDARDINA GRE BOYALARA YAPILAN F
TCK TEKN K
KSEL TESTLER........................ 12
ARTNAMES NE GRE SO UK YOL ZG
ZELL KLER VE F
BOYASINA A T TEKN K
KSEL TESTLER ........................................................................................ 14
CAM KREC K MALZEMES NE A T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER .............. 25
TERMOPLST KLER ................................................................................................................... 31

SO UK UYGULAMA PLST KLER (TEK VEYA OK B LE ENL BOYALAR).......................... 35
BOYALARIN UYGULAMADAN NCE HAZIRLANMASI.............................................................. 38
BOYANIN
UYGULANMASI ESNASINDA YA ANILAN PROBLEMLER.................................... 40
BOYANIN YOLA UYGULANMASI ESNASINDA YAPILMASI GEREKEN

YOL C ZG BOYASININ
CAM KREC
LEMLER .................. 46
DEAL ATILMA KO ULLARI ................................................................ 49
N DEAL ATILAMA KO ULLARI ......................................................................... 50
TS EN 1436 YOL
ARETLEME MALZEMELER YOL KULLANICILARI
N YOL
ARETLER
PERFORMANSI STANDARDINA GRE ARAZ TESTLER ........................................................ 51

BOYA VE CAM KREC K DEPOLANMASINDA D KKAT ED LECEK HUSUSLAR ...................... 58
D EY
REFLEKT F MALZEME-
BLM -2
ARETLEME KULLANILAN MALZEMELER(60-91)
ASTM 4956-09 TRAF K KONTROL
N RETROREFLEKT F
KAPLAMA STANDARDI ............................................................................................................. 60

REFLEKT F MALZEMEYE A T TEKN K ZELL KLER VE F
TRAF K
KSEL TESTLER ........................ 76
ARET LEVHASINA A T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER ................... 77
.REFLEKT F OLMAYAN MALZEME ............................................................................................. 86

OMEGA PROF LTRAF K
ARET LEVHA D RE
NE A T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL
TESTLER...................................................................................................................................... 87
BLM -3
GVENL K BAR YERLER (91-100)
OTOKORKULUKLARA A T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER.............................. 91
BLM -4
CTP (CAM ELYAF TAKVIYELI POLYESTER MAMUL ) VE EL K YOL KENAR
KMELER (100-117)
CTP (CAM ELYAF TAKVIYELI POLYESTER MAMUL ) YOL KENAR D KMES NE A T TEKN K
ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER ...................................................................................... 100
EL K YOL KENAR D KMES A T TEKN K ZELL KLER VE F
BLM-5
TRAF K EMN YET KON LER VE UYARI ELB SELER (
(117-139)
TRAF K EMN YET KON

UYARI ELB SES -
A T TEKN K ZELL KLER VE F
GRLEB LME ZELL
TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER ................. 110
GVENL
YELEKLER )
KSEL TESTLER ...................... 117
NE SAH P (TS EN 471) MALZEMELERE A T
KSEL TESTLER......................................................................... 125
KAYNAKLAR .............................................................................................................................. 140
G
lkemiz Karayollar nda, trafik gvenli inin sa lanmas amac yla kullan lan yatay
(so uk ve s cak uygulanan yol izgi boyalar ve Cam krecikler) ve d ey (Standart
trafik
aret levhalar ) trafik i aretlerinin, otokorkuluk ve bariyerlerin, i gvenli i
yeleklerinin, emniyet konisi, yol butonlar gibi
trafik
gvenli i
ve yol kalitesini
art ran malzemelerin arge al malar , kalite kontrolleri ve fiziksel performanslar

fizik laboratuarlar
zda ilgili standart ve artnamelere gre test edilmekte sonular
de erlendirilmektedir.
Amac
z ise de
en teknolojiye ba
olarak arge al malar
n art lmas
hizmet dzeyinin devaml olarak ykseltilmesi ve trafik gvenli i alan nda kullan lan
malzemelerin kalite kontrollerinde olu an son teknik geli melerin lkemiz artlar na
uygun hale getirilerek uygulamaya konulmas
saglamakt r.
NUMUNE ALIMINDA D KKAT ED LECEK HUSUSLAR

Fizik Laboratuvar ndan verilen deney sonu raporlar , sadece deneye tabi
tutulan numuneler iin geerlidir. Dolay
yla numunelerin ; temsili al nmas ,
yap lacak deneyler iin istenen miktara uygun olmas gerekmektedir. Ayr ca
gnderme esnas nda hasar grmeyecek ekilde korunakl , mhrlenerek ve
tutanak ile gnderilmelidir.Laboratuvara gnderilmek zere al nan numunelerde
tabloda verilen miktar ve zelliklere de dikkat edilmelidir.
Malzeme Ad
So uk Yol izgi
Boyas
Deney
Numune zellikleri
Standard
TCK Teknik
artnamesi
Orijinal numune bozulmadan kendi orijinal

kutusunda Teknik
say da.
(Parti
artnamesinde belirtilen
numaralar
ve
retim
bozulmadan
kendi
tarihlerine dikkat edilmelidir.)

Cam Krecik
TCK Teknik
artnamesi
Orijinal
numune
ambalaj nda
Teknik
artnamesinde
belirtilen miktarda gnderilmelidir.

Termoplastikler
TCK Teknik Orijinal

artnamesi
ok
Boyalar
numune
gnderilmelidir.
Bile enli TCK Teknik Orijinal

artnamesi
numune ve eritilmi
kullan lan
numune
ve
malzemeler
bile en
ve
olarak
bile enin
kullan m % belirtilmelidir.
Reflektif Malzemeler TCK Teknik Malzeme hasar grmeyecek
artnamesi
ekilde her
renk iin en az 1m2 olarak gnderilmelidir.
Deney
Malzeme Ad
TCK Teknik
Otokorkuluklar
artnamesi
Omega Profil
artnamesi
CTP ve elik Yol

Kenar Dikmesi
Yele i
TCK Teknik
artnamesi
Emniyet TCK Teknik
Konileri
Trafik
Kaplama
kal
iin
otokorkuluk
numuneleri
orijinal
boyutunda
veya
gnderilemiyorsa en az 1m boyunda kesilip
gnderilecektir.
Galvanizlenmemi
malzemeden ekme, kopma,
akma
mukavemeti ve % uzama iin al nan ham
elik numuneler , kesilirken zarar
grmemesine dikkat edilmelidir. Bu
numuneler en az 10 adet olmak zere
di er
galvanizli otokorkuluk para
numuneleriyle birlikte laboratuvara gelmesi
gerekmektedir.
aret TCK Teknik
Dire i
Trafik
Numune zellikler
Standard
artnamesi
Gvenli i TCK Teknik

(Uyar
artnamesi
Galvanizli omega profil trafik i aret levha

direklerinin boylar n ve delik say lar n
llebilmesi iin laboratuvara orijinal
boyutlar nda (kesilmeden) gnderilmesi
gerekmektedir.
Galvanizlenmemi
malzemeden ekme, kopma, akma
mukavemeti ve % uzama iin al nan ham
elik numuneler , kesilirken zarar
grmemesine dikkat edilmelidir. Bu
numuneler en az 10 adet olmal r ve
Omega profil trafik i aret levha dire i
numuneleriyle birlikte laboratuvara gelmesi
gerekmektedir.
Numune Teknik
artnamesine gre
istenen
miktarda
olmamal
r.
artnamesinde
20
belirtilen
adetten
miktarda
gnderilmelidir. (En az 10 adet olmal
artnamesinde
gnderilmelidir.
Elbiseleri)
belirtilen
az
r.)
miktarda
LABORATUARIMIZDA TEST YAPILAN MALZEMELER TRLER
SO UK UYGULANN YOL ZG BOYALARI

TERMOPLAST K YOL ZG BOYALARI
OK B LE ENL BOYALAR
TRAF K
ARET LEVHASI BOYALARI
GALVAN ZL SA MALZEMELER
OTOKORKULUKLAR
TRAF K
ARET LEVHALARI
ALM NYUM MALZEMELER

ELEKTROSTAT K TOZ BOYA KAPLI SA MALZEMELER
KORKULUK BOYALARI
CTP LEVHA VE KENAR D KMELER
EL K YOL KENAR D KMELER
CAM KREC KLER
TRAF K EMN YET KON LER
REFLEKT F MALZEMELER
GVENL
YELEKLER
PVC-PE ER KL BORU NUMUNELER

JEOTEKST L MALZEMELER
JEOMEMRAN MALZEMELER
JEOGR D MALZEMELER
YATAY
BLM -1
ARETLEMEDE KULLANILAN MALZEMELER
BOYANIN YAPISINDA BULUNAN MALZEMELER VE TANIMLARI
BA LAYICILAR ; Boyan n kuruma, yap ma, sertlik, esneklik, fiziksel ve kimyasal

zelliklerine katk da bulunmaktad r.
P GMENT VE DOLGU MALZEMELER ; Boyan n renk ve rtclk zelliklerini

sa layan ve genellikle ba lay
ve zclerde znmeyen kat tanecikler
ZCLER; Boyan n uucu k sm
olu turan kimyasal malzemelerdir.Boyay
uygulama yap labilecek ak kanl a getirmek iin kullan rlar. zcler,boya

uyguland ktan sonra boya filminden uzakla arak atmosfere kar
r. Bu nedenle
gerekti inden fazla ilave edilmemelidir.
KATKI MALZEMELER
Boyan n baz
zelliklerini iyile tirmek, istenmeyen
geli meleri nlemek amac ile ok d k oranlarda kullan rlar.
YOL ZG BOYALARININ UYGULAMA ALANLARINA GRE T PLER

2.1. Boya (So uk Yol izgi Boyalar ) : Organik bir zcde veya suda as
kat maddeler ieren bir s
halde
rn . Boya, tek veya ok bile enli sistemler olarak
tedarik edilebilir. Boyalar f rayla, ruloyla, pskrtlerek veya ba ka bir yntemle

uyguland
nda
zc buharla mas ve/veya kimyasal yolla yap kan bir film
olu turur. Karayollar nda yola uygulanan boyalar n %80i bu boya gurubuna
girmektedir.
2.2. Termoplastikler: Blok, taneli veya toz halde tedarik edilen, zc iermeyen
aretleme malzemesi. Termoplastikler
larak eritilir ve daha sonra elveri li bir
uygulama arac ile uygulan r. Bunlar, so udu unda yap kan bir film olu turur.
2.3. So uk Uygulama Plastikleri: Tek veya ok bile enli ekillerde tedarik edilen
bir i aretleme malzemesi. Sistem tipine ba
kar
olarak, bile enler e itli oranlarda
r ve elveri li bir uygulama arac yla uygulan r. So uk uygulama plstikleri,
yaln zca kimyasal yolla yap kan bir film olu turur. Karayollar nda genellikle bu s
boyalar ift kompenentl olarak uygulanmaktad r.
10
fta
BOYALARDA KULLANILAN STANDARTLAR

1967 y nda uygulamaya giren ve 1989 y nda revize olan TS 604, Trafik Yol
Boyalar
TS 604 Trk standartlar Enstits taraf ndan iptal edilerek 2003 y nda TS
EN1871, Yol
aretleme Malzemeleri-Fiziksel zellikler standard na
geilmi tir.
2003 y nda Boyan n yola izilme i leminden sonra kalita kontrolu iin TS
1436 Yol i aretleme malzemeleri-Yol kullan lar iin yol i aretleri
performans standard na geilmi tir.
Yukar da verilen bu standartlara ve yap lan arge al malar na gre
TCK, So uk Yol izgi Boyas Teknik artnamesi haz rlanm
11
r.
TS EN 1871 STANDARDINA GRE BOYALARA YAPILAN F
TS EN1871, Yol
KSEL TESTLER
aretleme Malzemeleri-Fiziksel zellikler Standard na gre so uk
uygulanan yol izgi boyas na yap lan testler, a
da standard nda yer alan s ras na
gre verilmi tir.
1-KROMAT KL K KOORD NATLARI VE PARLAKLIK FAKTR

Yol i aretleme boyas
n gndz grlebilirli i, (parlakl k faktr)
ile tan mlan r.
Renk, EN 1436ya uygun olarak CIE standart sisteminin x,y kromatiklik koordinatlar ile
tan mlan r. Verilen k e noktalar vas tas yla x,y renk diyagramlar ndaki belirli blgelerle
rl
r.(izelge-2) Parlakl k faktr s
izelge 1 - Parlakl k faktr s
flar (izelge -1)
flar
Renk
Beyaz
Sar
Parlakl k faktr,
LF5
0,75
LF6
0,80
LF7
0,85
LF1
0,40
LF2
0,50
izelge 2 - Beyaz ve sar yol i aretleme rnleri iin kromatiklik koordinatlar

K e noktalar
Beyaz
Sar
0,355
0,305
0,285
0,335
0,355
0,305
0,325
0,375
0,494
0,545
0,465
0,427
0,427
0,455
0,535
0,483
2-RTME GC
Beyaz ve sar boyalar n kontrast oran (rtme gc), 300 m'lik bir yayma gereci ile
uygulanmas
n ard ndan ISO 2814'e gre deneye tbi tutuldu unda, beyaz boyalar iin
en az % 95, sar boyalar iin ise en az % 90 olmal
r.
3-DEPOLAMA KARARLILI I
Boya, kar
rma ile tekrar bnyeye birle tirilemeyen kabuk ve kelek iermemelidir. 4
veya stnde bir puan almal
r.
12
4-UV LE YA LANDIRMA
Genel
Boya, ISO 4892-3'e gre, a
tutulmal
olmal
da a klanan iki deney i leminden birisiyle deneye tbi
r. Deney sonras nda Parlakl k faktrndeki fark,

r (Burada
, izelge 3'te verildi i gibi
= orijinal parlakl k faktr deneyden sonraki parlakl k
faktrdr). Kromatiklik koordinatlar izelge 2'de verildi i gibi olmal
r.
UVA ile ya land rma

Numuneler, ISO 4892-3'e gre, lmba tipi I (UVA-340) alt nda, 60C 2C'ta 8 h'lik
ma ve 50C 2C'ta 4 h'lik yo unla
deneye tbi tutulmal
rmadan olu an dnglerle, 480 h sreyle
r.
UVB ile ya land rma

Numuneler, ISO 4892-3'e gre, lmba tipi II (UVB-313) alt nda 60C 2C'ta 8 h'lik
ma ve 50C+/- 2C'ta 4 h'lik yo unla
deneye tbi tutulmal
r.
izelge 3 - UV ile ya land rmadan sonra parlakl k faktrndeki

fark s flar
Renk
Beyaz ve sar
f
Aranmaz
UV 0
0,05
UV 1
5-KUSMA D RENC
Numuneler ilgili standard na gre deneye tbi tutuldu unda, parlakl k faktrndeki fark,
, izelge 4'te verildi i gibi, kromatiklik koordinatlar da izelge 2'de verildi i gibi
olmal
r.
Not - Bu deney, yaln zca do rudan asfalt yzeylere uygulanan boyalar iin geerlidir.
izelge 4 - Kusma direnci deneyinden sonra parlakl k faktrndeki fark s
Renk
f
BR0
Beyaz ve sar
Aranmaz
BR1
0,03
BR2
0,05
13
flar
TCK TEKN K ARTNAMES NE GRE SO UK YOL ZG BOYASINA A T TEKN K

ZELL KLER VE F KSEL TESTLER
1. GRN :
Boya kutusu a ld
nda; yzeyde kaymak tabakas , kesilme, p ht la ma, iri tanecikler,
yabanc maddeler grlmeyecek boya kendi kab nda 23 C 2 C s cakl kta ve %50RH
5 RHde uygun bir kar
kullanarak yakla k 150 devir/dakika h zda boya ktlesini
btnyle hareket ettirecek ekilde 2 dakika sre ile kar
ld
nda homojen duruma
gelecek ve dipte sert, kal n ve kar mayan bir kelti olmayacakt r.

2. CAM KREC KLER N TUTUNMASI:
Ama : Boya ve cam krecik uyumu llmektedir
Testte kullan lan cam krecik; TCK, Cam Krecik standard na uygun,
Da
; biri hareketli, di eri sabit 3 mm. kal nl kta ve her biri ayn dzende 4 mm.
ap nda delikler bulunduran iki levha ile iki da
elekten olu an ve ilgili dzenek,
ra; deve ty yada benzer zelli e sahip malzemeden yap lm ,

Tabak; taban 70mm.*150mm., yksekli i en az 40 mm. olan,
Deney paneli; cam TS 4320 EN ISO 1514e uygun;
Ovalama F ras ; kal n naylon, 60 k l gurubu birbirinden 5 mm. uzakl kta olacak ekilde
30mm* 65mm.* 6mm boyutlar nda polistren ya da benzeri tabana yerle tirilmi tir. Her
gurup ap
0,3mm., boyu 11 mm olan naylon 66 dan yap lm
11 k ldan meydana
gelmi tir.
ralama cihaz ; dakikada 45 d/d 5 d/d h zda 100 mm. uzunlukta gidip gelme hareketi
yapabilen, 100 gidip gelmeyi sayabilecek bir saya sistemi sisteme monte edilmi tir.
ralamay yapacak olan f ra gidip gelme hareketi yapan kolun ucuna serbest hareket
edecek ekilde monte edilmi tir. F ran n a rl k etkisi ayarlanabilir dengeleme a rl
ile dengelenerek yok edilmi tir.
lem; Da
da hareketli levha, sabit levha ile temas
edecek ve alt na gelecek ancak delikler alt alta gelmeyecek ekilde yerle tirilmi tir. ki
levha aras ndaki delikleri dolduracak ekilde ve yeterli miktarda yakla k 4 gr. cam
krecik levha zerine serpilir ve f ra ile dzgn olarak iki levha aras ndaki bo luklar
dolduracak ekilde yay r. Da
taba n merkezine yerle tirilir. Delikleri hareketli
levha cam krecikleri taba a d meye b rakacak ekilde kayd

cam krecikler 1mg hassasiyet ile tart r, (m1) tekrar da
zerine boya 350 m 25 m kal nl
r. Tabakta toplanan
ya konur. Deney paneli
nda ya film kalacak ekilde uygulan r.

14
Boyan n uygulanmas ndan en ge 20 saniye ierisinde da
test panelinin zerine
yerle tirilir ve zerinde bulunan cam krecikler boyaya b rak r. 60 dakika beklemeden
sonra hafife boya yzeyi f ralan r. Dklen cam krecikler tart r. (m2) Panel, 7gn
23 C
2 C s cakl kta ve %50RH
5 RHde bekletilir. Panel tart r. (m3) F ralama
cihaz na yerle tirilen panel zerine 300 gr a rl k uygulayan f ralama sisteminde 100
devir yapt
r. F ralamadan sonra panel tart r. (m4) Toplam boya alan (At) ve
ralanan yzey alan (Af), 1mm2 hassasiyet ile llr.

Boya yzeyinden dklen cam krecikler ( c ), ktlece yzde olarak;
C= [(m3-m4)*At / (m1-m2)*Af]*100 olarak hesaplan r. Boyadan dklen cam
kreciklerin oran ktlece %10u gemeyecektir.
3.
SKOZ TE:
Ama: Boyan n yol izgi makinalar ndan kolayca at lmas iin artnamesinde verilen
viskozite aral
kontrol edilir.
Boya; ASTM D 562 standard na uygun test cihaz ile 23 C 2 C s cakl kta ve %50RH
5 RH olan ortamda lld nde boyan n viskozitesi en az 80KU ve en fazla 95KU
olacakt r.
Viskozite lm cihaz
ZEY KURU
4. YZEY KURUMA SRES :
Ama: Boya test paneline uyguland ktan sonra
boyan n sarmad
15 dakika iinde lastik aparatlara
zaman gzlemlenir.
ASTM D711 standard nda belirtilen silindirik biimli lastik tekerli alet , TS 4320 EN ISO
1514e
%50RH
standard na gre haz rlanm

5 RH de 350 m
cam test paneline , 23 C 2 C s cakl kta ve
25 m ya film kalacak ekilde boya ekilir.Yzey kuruma
tespiti iin sre tutulmaya ba lan r. Cihaz 15 dakika sre ierisinde belirli peryotlarda
boya ekilen numune zerine rampas ndan serbest inmeye tabi tutulur. Lastik zerine
15
yap ma olmad
olmal
zaman tespit edilerek kay t edilir. Bu sre
en fazla 15 dakika
r.
Yzey kuruma test Aparat ve ya boya paneli
5. D P KURUMA SRES :
Ama: Boya test paneline uyguland ktan sonra sertle me kurumas
n gerekle ti i
zaman n gzlenmesi.
TS 4320 EN ISO 1514e standard na gre haz rlanm
cakl kta ve %50RH
5 RH de 350 m
cam test paneline 23 C 2 C
25 m ya boya filmi kalacak ekilde ekilen
numuneye, TS EN 29117 standard nda tan mlanan
metot uyguland
nda; A
da
verilen cihaz ile olu turulan boya yzeyinde deformansyon, dng izi, yzey
przll ve boya filminde incelme durumunun gzlenmedi i zaman tespit edilerek
kay t edilir Bu sre en az 30 dakika, en fazla 45 dakika olacakt r.
Dip kuruma test cihaz
6. ESNEKL K:
Ama: Temiz bir yzeye
uygulanan boyan n yap mas ,
ayr lma ve atlamalar n
olmamas zelli i gzlenmektedir.

Numune boyalar, TS 4320 EN ISO 1514e
standard na gre haz rlanan yumu ak
alminyum test panellerine TS 4321 standard nda verilen metotlardan birisi ile kuru film
16
kal nl
50 m
5 m olacak ekilde uygulan r.ilgili standard na gre oda s cakl
7 gn kurutulan paneller 12 mm. apl silindir mandrel
nda
ile TS 4328EN ISO 1519
standard na gre denenir. Boya filminde atlama, kabarma, dklme ve yzeyden pul
pul ayr lma grlmemelidir
12mm apl madrel etraf nda boya filminin denenmesi

Esneklik testi
7.
INMA DAYANIMI :
Ama: Test paneline uygulanm
boyan n silisli standard kum alt nda a nmas
gzlenmesi
Numune boya,
TS 4320 EN ISO 1514e standard na gre haz rlanan cam test
panellere TS 4321 standard nda verilen metotlardan birisi ile ya film kal nl
150 m
25 m olacak ekilde uygulan r. Test paneli, 24 saat 23 C 2 C s cakl kta ve %50RH

5 RH de bekletildikten sonra 3 saat 105 C 5 C s cakl kta etvde tutulur. Test paneli,
etvden kard ktan sonra oda s cakl
na d ene kadar beklenir ve deneye tabi tutulur.
Kullan lan Kum; iinde en az % 90 silis bulunan deniz kumu, 0,710 mm. elekten geip
0,600 mm. elek zerinde kalan gradasyona sahip olacakt r.
Huni; 5 litre kum kapasiteli, alt a kl
kapa
20 mm. ap nda olan, a p kapanan srgl
bulunan, i ap 20 mm, uzunlu u 900 mm. olan bir boru ile birle en hunidir.
Srgl kapak kapat r. 5 litrelik kum huniye doldurulur. Kumun borudan srekli bir
ekilde akmas ve boyal yzeye arpmas iin kapak tam ve h zl bir ekilde a r.
Bylece 5 litre kumun her kullan
ndan sonra deney paneli zerindeki boya gz ile
muayene edilir. Deney sonunda kumun dkld yerde 4 mmlik a lman n gzlendi i
an dklen kumun litre olarak miktar ve yap lan deney say
miktar 100 litreden az olmamal
r.
17
tespit edilir. stenilen kum
nma Dayan
test cihaz
8. SIZMAYA KAR I DAYANIM:

Ama: Bitml yzeye uygulanan boyan n bitm ile davran
n gzlenmesi
Boyan n bitml yzeye uygulanmas ndan 72 saat sonra boya filminin rengini
de
tirmesi incelenmektedir.
Bitm; AC 60-70 s
asfalt imentosu,
Bitm tepsiye doldurulur ve
kullan larak 175 C
10 C ye kadar
r. Bitm
eridi i zaman cetvel kullan larak dzgn bir ekilde bitm yay r. So umaya b rak r ve
24 saat 23 C 2 C s cakl kta ve %50RH
5 RH de s cakl kta bekletilir. Uzunlu u en az
50 mm. olan saydam erit, tepsinin 200 mm. kenar na paralel olacak ekilde 25 mm.
uza a bitm yzeyi zerine konur. ki takoz en az 50 mm. aral kla bitm yzey zerine
yerle tirilir. Boya filmi saydam erit ve bitm zerine b ak bir defa geirilmek suretiyle
uygulan r. Yatay durumda 23 C 2 C s cakl kta ve %50RH
5 RH de 72 saat kurumaya
rak r. Bitm zerindeki boya filminin ve saydam erit zerindeki boya filminin
ayd nlanma faktrleri fark en az 3 birim olmal
r.
zmaya kar dayan m iin

bitm zerine ekilmi boya filmi
18
9. D ZEL YAKITINA (MOTOR N) DAYANIM :

Ama: Test paneline uygulanan boyan n
dizel yak na
kar
davran
gzlenmektedir.
Panel; Alminyum paneller
izme Cihaz ; i ne ucu yar kresel, ap 1 mm. olan, Deney Panellerinden bir tanesi
TS 4314 dald rma metoduna(Metot 1)
kaptan al
r. Kurutma ka
gre 1 saat dizel yak nda bekletilir. Panel
ile kurutulur. 1 saat sonra boya filmi ste gelecek ekilde
uzun kenara paralel izilmenin yap laca
cihaz n kayabilen paneline yerle tirilir. nenin
stndeki tutamaca 0,8 kg.l k bir yk konur. Panel kayd
r. Kayd rma i i 3 defa yap r.
Deney paneli incelendi inde kaz narak boya filminin kalkmas ve alt test panelinin
gzkmesi kontrol edilir. 3 saat sonra boya filmi zerinde kabarma vb. bozukluklar olup
olmad
kontrol edilir, daha sonra deney paneli ayd nlanma faktrndeki azalma
birimden fazla olmamal
r.
Dizel yak na dayan m testi
10. TUZLU SUYA DAYANIM :

Ama : Boyan n tuzlu su kar
ndaki davran
gzlenmektedir.
% 20 lik NaCl zeltisi ierisine 72 saat bekletilmi 2 adet alminyum test panelinden
biri dald rma metodu ile 18 saat b rak r. Deney paneli sre sonunda kart r ve kurutma
ka
ile kurutulur. 5 dakika sonra izme cihaz na test paneli yerle tirilir.1 kg.l k yk konur
ve panel 3 defa kayd rma i lemine tabi tutulur. Boya filminde kabarma, yumu ama,
pullanma olmamal ve ayd nlanma faktrndeki azalma 3 birimden fazla olmamal
Tuzlu suya dayan m testi
19
r.
11. KME TAY
Ama: Boyalar n stok yerlerinde bekletildikten sonra yeniden uygulanmas gerekti inde
kar
rma
i leminin
gerekle tirilebilmesi
amalanmaktad r.
Al nd
dnemde
kullan lmayan depolarda kalan boyalar n tekrar kullan labilme zelliklerine bak lmaktad r.
TS 4325 standard na gre haz rlanan ve teste tabi tutulan numune verilen sre sonunda
a ld
nda, boya ierisine b rak lan spatula kendi a rl
olmamal , spatulan n geni yzeyi do rultusunda kar
nca dibe inmeli, sert bir kelek

ld
kar la lmamal ve homojen hale gelecek ekilde kar
ld
nda, hissedilir bir diren ile

nda viskozite de
imi ise
%5i gememelidir.
.
kme tayini testi
12. KROMAT KL K KOORD NATLARI (RENK TAY
):
Ama : Beyaz veya sar renkteki boyalar n standard gere i istenen kendi renk alanlar
iinde olup olmad
kontrol edilir.
TS EN 1871 150x75x0,60 ebatlar ndaki alminyum panele 400m35m kal nl kta bir ya
film olu turmak zere boya uygulan r. Panel, 23C5C s cakl k ve %50RH5RH'de ba l
nemde 7 gn sre ile kurumaya b rak r. Bu sre sonunda panelin renk koordinatlar ve
parlakl k faktr renk lm cihaz ile llr. Boya paneli zeriden llen renk koordinat
grafik alan
n iinde olmal
r.
20
0,375
0,335
0,365
0,355
0,355
0,345
Kromatiklik koordinatlar ve
llen de er
0,3198
0,335
0,325
0,285
0,315
0,305
0,285
0,295
0,305
0,305 0,315
0,325
0,335
0,345
0,355
Kromatiklik Koordinatlar
l len De er-1
Renk lm cihaz ve lm yap lan

boya paneli
13. PARLAKLIK FAKTR ( AYDINLANMA FAKTR):

Ama: Beyaz veya sar renkteki boyalar n standard gere i
gerekli olan ayd nlanma
gndz grnrlk zelliklerine bak lmaktad r.

TCK Teknik artnamesinde, Parlakl k Faktr iin TS EN 1871 gre yap lan teste beyaz
ve sar boyalar iin a
da verilen s
flar geerlidir.
RENK
SINIF
PARLAKLIK FAKTR
Beyaz
LF7
0,85
Sar
LF2
0,50
14. UV LE YA LANDIRMADAN SONRA PARLAKLIK FAKTRNDEK

(AYDINLANMA FAKTR ) FARK SINIFLARI:
Ama: Gne I
de
ve rutubet alt nda boyalar n renk ve ayd nlanma de erlerindeki
imler llmektedir.
21
TS EN 1871 gre
150x75x0,60 ebatlar ndaki alminyum panele 400m35m kal nl kta bir ya
film
olu turmak zere boya uygulan r. Panel ,23C5C s cakl k ve %50RH5RH'de ba l

nemde 7gn sre ile kurumaya b rak r. Bu sre sonunda panelin renk koordinatlar ve
ayd nlanma faktr renk lm cihaz
60C2Cta 8 saatlik
ile okunur. Ard ndan panel UV cihaz nda
ma ve 50C2Cta 4 saatlik yo unla
rmadan olu an dnglerle
168 saat deneye tabi tutulur. UV ile ya land rmadan sonra panelin tekrar kromatiklik
koordinatlar ve ayd nlanma faktr renk lm cihaz ile llr.
Ya land rma ncesi ve sonras boya panellerinin renk kodlar ve Ayd nlanma faktr fark
0,335; 0,375
0,365
0,355; 0,355
0,345
0,325
0,285; 0,325
0,305; 0,305
0,305
0,285
0,295
0,305
0,315
0,325
0,335
0,345
0,355
UV ncesi Beyaz
UV Sonras Beyaz
UV Test Sonucu
UV 2000 ya land rma cihaz (UV-A, UVB )
UV ile ya land rma ncesi ve UV ile ya land rma sonras llen de erler grafik alan
iinde olmal
rlar. UV ile ya land rma ncesi ve UV ile ya land rma sonras parlakl k
faktr fark ve s
daki gibi olmal
r.
RENK
SINIF
Beyaz ve Sar
UV-1
0,05
22
15. KUSMA D RENC DENEY NDEN SONRA PARLAKLIK FAKTRNDEK

(AYDINLANMA FAKTR ) FARK SINIFLARI:
Ama: Boyan n Bitml zeminde gsterdi i renk ve ayd nlanma faktrndeki de
im
llmektedir.TS EN 1871 e gre

zerine 1 gr bitm uygulanm
mukavva panelin kenarlar na 50 mm geni li inde effaf
bant konur. Haz rlanan mukavva panele 300m kal nl kta bir ya film olu turmak zere
boya uygulan r. Panel 20Cta 72 saat ve 45Cta 24 saat sreyle kurutulmas ndan sonra
effaf bant ve bitm yzeyi zerindeki boyan n kromatiklik koordinatlar ve parlakl k faktr
) renk lm cihaz ile llr.
Kusma direnci test

panelleri
0,335;
0,375
0,375
0,365
0,355;
0,355
0,355
0,345
0,335
0,325
0,285;
Kusma direnci test sonucu
0,325
0,315
0,305;
0,305
0,285
0,305
0,305
0,325
0,345
efaf Bant zerinden Beyaz
Bitm zerinden Beyaz
effaf film ve bitm zerinden llen de erler grafik alan iinde olmal
r. Mukavva panel
zerinde, effaf bant ve bitm zerindeki boyadan llen ayd nlanma faktr de erlerinin
fark
) ve s
daki gibi olmal
r.
RENK
SINIF
Beyaz ve Sar
BR-1
0,03
23
16.RTME GC:
Ama : Boyan n uyguland
zemini kapatma zelli i llmektedir.
TS EN 1871e gre Beyaz ve sar boyalar n kontrast oran (rtme gc), 300 m'lik bir
yayma gereci ile uygulanmas
n ard ndan ISO 2814'e gre deneye tbi tutuldu unda,
beyaz boyalar iin en az % 95, sar boyalar iin ise en az % 90 olmal
r.
rtme Gc Panelleri siyah ve beyaz zemin

okumalar
17. DEPOLAMA KARARLILI I

Ama: Boyan n depoland ktan sonraki degi imi, tekrar kar
p kullan labilme zelli i
gzlenmektedir.
Cam kavanoza 20mm ste bo luk kalacak ekilde boya konur. 0,1gr hassasiyetle tart r.
7gn 45 0C'de depolan r. Sarsma tablas nda 25000 darbe yap r. 4 defa bu i lem
tekrarlan r. Boya, kar
rma ile tekrar bnyeye birle tirilemeyen kabuk ve kelek
iermemelidir. Boyan n deney sonunda ktle kayb %2,0 yi gememelidir.

Boya TS EN 1871de verilen puanlama cetveline gre 4 ve zeri olmal
r.
So uk uygulama plstiklerinin bile enlerinin her biri, farkl kaplarda ayr ayr deneye tbi
tutulmal
r.
Depolama Kararl
iin al nan boya a rl

24
ECAM KREC K MALZEMES NE A T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER
1- TANIM VE KAPSAM:
Cam krecikler; boyalar, termoplastikler, so uk uygulama plastikleri ve s
halde
uygulanan di er i aretleme rnleri zerine, yol yzeyine uyguland ktan sonra dklerek
uygulanan malzemeler olarak tan mlan r. Bir arac n farlar ndan gelen
k demetini
srcye do ru geri yans tarak yol i aretlerinin gece grnrl n sa lamak iin
kullan lan effaf, kresel cam tanecikleridir. Malzeme, TS EN 1423 / Nisan 2003 Yol
aretleme Malzemeleri-Dklerek Uygulanan Malzemeler- Cam Krecikler, Kayma
nleyici Agregalar ve bunlar n kar
mlar ", TCK "Teknik
artnamesi" ve TS EN 1423/A1
Mart 2006 standartlar nda tan mlanan cam krecik zelliklerine uygun olacakt r.
2- GRN :
Cam krecikleri, effaf, temiz, renksiz, dzgn yzeyli ve kresel biimde olmal , atlak
veya k kl cam kreci i bulunmamal
ba ka bir malzeme kat lmamal
r. Cam krecik ierisine herhangi bir nedenle
r.
3- TANE BYKL DAGILIMI:

darece belirlenen cam kreciklerinin tane bykl da
, TS EN 1423/ Nisan 2003
standard nda belirtilen, ISO 565-R 40/3 serisi metal tel rg, yuvarlak ekilli, kare gzl
deney elekleri ile tayin edilmelidir.cam kreciklerin kmltif olarak en d k ve en
yksek ktlece yzdesi verilerek a klanmal
Tane bykl da
, eleklerin a
r. TS EN 1423e gre
daki kurallara (izelge 1) gre seilmesi
gerekmektedir
st emniyet ele i toplam cam krecik ktlesinin % 0 - % 2'sini tutmal
st anma ele i kreciklerin % 0 - % 10'unu tutmal
r,
r,
Arka arkaya iki ele in anma gz a kl klar aras ndaki oran en fazla 1,7:1'e
rland rmak iin, gerekirse ara elekler ilve edilmelidir,
Ara eleklerin her biri iin, tutulan cam kreciklerin kmltif olarak en d k (% N1)
ve en yksek (% N2) ktlece yzdesi aras ndaki fark % 40'tan fazla olmamal
- N1 < 40),
25
r (N2
Alt anma ele i kreciklerin % 95 - % 100'n tutmal

izelge 1 - Cam
r.
krecikler iin eleklerin seilmesi
ISO 565 R 40/3 elekler

st emniyet
st anma
Ara
Alt anma
Tutulan kmltif ktle, %

0-2
0 - 10
N1 - N2
95 - 100
Bu kurallar erevesinde elek boyutlar ve kmlatif tutulan yzdeler belirlenmelidir.

Cam Krecik blgeci ve elek analizi al mas
Yukar da otomatik eleme makinas nda Cam krecik numunesi yakla k 45 dakika
sarmaya tabii tutulduktan sonra el ile eleme i lemine ba lan r.
El ile eleme i lemi zaman n tesbiti

standard geregi kullan lan her bir
elekte bir dakikada geen miktar
ele e konulan numunenin ktlesinin
%1den az oldugu zaman eleme
lemini bitirme zaman olarak kabul
edilir.
Eleme i lemi tamamlanan numunelerin her bir elek zerinde kalan miktarlar tart r.
rnek-1 ile Tane Bykl Da
laboratuar al mas ve limitleri verilmi tir.
26
4- KAL TE ZELL KLER

Tane Bykl Da
deney yap lmal
deneyinden sonra her bir elekte tutulan k
r.En son elekten geen k
m dikkate al nmamal
zerinde kalan Grme blgesindeki cam kreciklerin
boyutlar
mlar kullan larak
r. Optik cihaz her elek

4-5mm olacak ekilde
bytme yapabilmelidir.
Krecik ba na yaln zca bir kusur dikkate al nd
nda, her iki durumda da tane ve yabanc
tanecik ieri i en fazla % 3 olmak kayd yla, kusurlu kreciklerin en fazla a rl kl yzdesi,
ap 1 mm'den kk olan krecikler iin % 20 ve ap 1 mm'ye e it veya daha byk olan
krecikler iin % 30 olmal
bykl da
r. Bu de erler
daki izelgede tan mlanm
r. Tane
, ap 1 mm'den kk ve 1 mm'ye e it veya daha byk olan
krecikleri ieriyorsa, bunlar, 1 mm anma gz a kl

kontrol edilmelidir.rnek -2de
Kalite zellikleri
ndaki bir elekle ayr lmal ve ayr ayr

laboratuar al mas ve limitleri
verilmi tir
Kalite zellikleri i lemi iin kullan lan Mikroskop ve Mikroskop alt nda cam krecik
grn
27
1.Elek
Analizi
Madde
Eleme Metodu
: Cam
Krecik
: Kuru
Cihazla, elle
Deney Ele inin : 200mm

Bykl
Deney Ele inin : Yuvarlak
ekli
Deney Ele i
: Kare
Gzlerin ekli
Elek Kafesi
: Tel rg
Elek
: ISO 565
areti
1-a Elek Analizinin Sonular

1
n izelge Halinde Gsterimi (TS 3479 ISO 2591-1)
Parac k
bykl ,d
m
3
Elenen K
mlar
Anma Gz A kl
5
Kmlatif Elek
Alt
Her bir elekte

kalan gr
3,00
%
0,2
850
99,8
850 d > 710
69,69
4,6
710
95,2
710 d > 600
244,67
16,2
600
79,0
600 d > 425
480,33
31,8
425
47,2
425 d >300
410,86
27,2
300
20,0
300 d > 180
246,67
16,3
180
3,6
180
54,88
3,6
1510,1
100,0
d > 850
m Ktle
Toplam
Orijinal Ktle
0,0
< 180
1510,15
Kay p
0,050
%Kay p
0,00
fland rma (TS EN 1423) TCK

ISO 565 R/40/3 Elekler m
Kmlatif Tutulan
Ktle
st Emniyet
850
st Anma
710
Ara
600
Ara
425
Ara
300
Alt Anma
180
28
TCK artnamesine gre

limitler
Kmlatif Tutulan Ktle
Min
Max
10
21
10
30
53
30
55
80
50
80
96
95
100
2
Kalite zellikleri
2-a Kusurlu Cam Kreciklerin Ag rl kl Yzdesi (TS 3479 ISO 2591-1)
Eleklerin
Yzdenin
Kusurlu
herbiri
Aritmetik Kreciklerin
Farkl Blgelerdeki kusurlu cam
Elek gz zerinde
Ortalamas
ag rl kl
kreciklerin yzdesi
a kl klar
tutulan
yzdesi
ktle
yzdesi n1
n2
n3
n4
n5
n6
850
0,2
0,0 0,0
0,0
0,0
0,0 0,0
0,0
0,00
710
4,6
15,8 18,2 5,9 13,0 8,3 5,0
11,0
0,53
600
16,2
11,4 3,2
3,0
8,3
6,9 3,4
6,1
1,02
425
31,8
2,3 6,5
4,9
0,0
2,2 0,0
2,6
0,87
300
27,2
0,0 8,3
3,0
0,0
2,9 5,6
3,3
0,93
180
16,3
1,9 1,9
0,0
0,0
5,9 7,4
2,8
0,48
180Alt
3,6
Elek st
96,4
%Toplam
Kusurlu Cam Kreciklerin Toplam A rl kl Yzdesi
3,84
2-b Tanelerin ve yabanc taneciklerin a rl kl yzdesi(TS 3479 ISO 2591-1)
Eleklerin
Yzdenin
Cam
Farkl Blgelerdeki cam olmayan
herbiri
Aritmetik
olmayan
tanelerin, yabanc parac klar n
Elek gz zerinde
Ortalamas
tanelerin,
yzdesi
a kl klar
tutulan
yabanc
ktle
parac klar n
n1
yzdesi
yzdesi
n2 n3 n4 n5 n6
850
0,2
0,0
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
0,0
0,00
710
4,6
0,0
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
0,0
0,00
600
16,2
0,0
4,0 4,0 0,0 0,0 0,0
1,3
0,22
425
31,8
0,0
0,0 0,0 0,0 3,1 2,0
0,9
0,28
300
27,2
0,0
0,0 0,0 1,6 0,0 1,5
0,5
0,14
180
16,3
0,0
0,0 0,0 0,0 3,3 0,0
0,6
0,09
180Alt
3,6
Elek st
96,4
%Toplam
Cam Olmayan Tanelerin, Yabanc Parac klar n Toplam A rl kl
Yzdesi
0,75
De erlendirme izelgesi (TS EN 1423)
Cam Kreciklerin ap
Kusurlu cam kreciklerin a rl kl
Tanelerin ve yabanc
mm
yzdesi,en fazla %
taneciklerin a rl kl
yzdesi
stenen en fazla % Bulunan % stenen en Bulunan %
fazla %
<1
20
3,84
3,0
0,75
1
30
3,0
rnek -2 al ma
29
3- CAM KREC KLER N KIRMA ND

Cam kreciklerin k rma indisi (n), TS EN 1423/ Nisan 2003 standard na gre tayin edilir.
lma indisi S
f A: n
1.5 uygun olmal
Cam kreciklerin k rma indisini tayin etmek iin deney yntemi

Cam kreciklerin k rma indisini tayin etmek iin kullan lan yntem, dolayl
ayd nlat lm
olarak
bir ortama dald rmad r. Shrber ven der Kolk yntemi olarak bilinen bu
teknik, cam krecikler iin de sz konusu oldu u gibi, yaln zca izotropik veya tek
yans tmal cisimlere uygulan r.
Prensip
Bir s
iine dald lm
effaf kat lar, mikroskopta bak ld
nda, koyu veya parlak bantlarla
rland lan bir grnt verir. ki cismin k rma indisleri aras ndaki farka,
kapasitelerine ve ayd nlatmaya ba
Eksenel ayd nlatma
olarak, grn de
da tma
ecektir.
artlar alt nda, k rma indisi farkl klar alg lanabilir, ancak dolayl
ayd nlatma artlar alt nda bantlar bir tarafta di er tarafa gre daha keskin oldu undan,
effaf kat lar bu
konumu, gelen
artlar alt nda dikkate de er lde daha belirgin olur. Bu kat lar n
n demetinin yn ve incelenen kat ile bu kat
rma indisleri aras ndaki farkla tayin edilir.A

ili kin tekni i gsteren
n iine dald ld
da verilen ekilde K rma indisi tayinine
ematik diyagram verilmi tir, dolayl olarak ayd nlat lm
ortama
dald rmayla k rma indisi tayini iin kullan lan teknik gsterilmektedir.
+ Cismin k rma indisinin s

= Cismin k rma indisinin s
- Cismin k rma indisinin s
taraf nda.
nkinden daha yksek olmas hali. Glge perde taraf nda.

n k rma indisine e it olmas hali. Glge yok, renkli kenarlar.
nkinden daha d k olmas hali. Glge, perdenin z t
30
TERMOPLST KLER
TANIM: Blok, taneli veya toz halde tedarik edilen, zc iermeyen s cak olarak
uygulanan i aretleme malzemesi.
TS EN 1871e gre termoplastik boyalara yap lan testler Is Kararl
nce ve Is Karal
Deneyinden
Deneyinden sonra testler olmak zere iki k
mda
incelenmektedir.
Is Kararl
Deneyinden nce Uygulanacak Deneyler
1-KROMAT KL K KOORD NATLARI VE PARLAKLIK FAKTR

Numuneler standard na gre deneye tbi tutuldu unda, parlakl k faktr izelge 1'te,
izelge 1 - Termoplstikler ve so uk uygulama plstikleri iin parlakl k faktr s
Renk
f
LF3
LF4
LF6
LF1
LF2
Beyaz
Sar
flar
Parlakl k faktr,
0,65
0,70
0,80
0,40
0,50
kromatiklik koordinatlar da izelge 2'deki gibi verilmelidir.

izelge -2 Kromatiklik Koordinatlar
K e noktalar
1
0,355
0,355
0,494
0,427
Beyaz
x
y
Sar
2
0,305
0,305
0,545
0,455
3
0,285
0,325
0,465
0,535
4
0,335
0,375
0,427
0,483
2-SO UK ARPMA:
Numuneler standard na gre haz rlan p verilen s cakl klarda deneye tbi tutuldu unda,
deneyi geen (k lmayan) numunelerin say
na bak r izelge 3'e gre s
fland rma
yap r.
izelge -3 So uk arpma S
f
Cl 0
Cl 1
Cl 2
Cl 3
flar
Deney s cakl
, C
Bilye
Aranmaz
0
-10 3
-10 3
a
a
b
31
Deneyi geen numune

say
Aranmaz
6
6
6
3-UV LE YA LANDIRMA:
Boya, ISO 4892-3'e gre, a
tutulmal
r. Parlakl k faktrndeki fark, (
) izelge 4'te verilmi tir. Kromatiklik
koordinatlar izelge 2'de verildi i gibi olmal
r.
UVA ile ya land rma

deneye tbi tutulmal
r.
UVB ile ya land rma

deneye tbi tutulmal
r.
izelge 4 - UV ile ya land rmadan sonra parlakl k faktrndeki fark s

Renk
f
UV0
UV1
Beyaz ve sar
flar
Aranmaz
0,05
4-ISI KARARLILI I:
rnn
kararl
iin reticinin beyan etti i s cakl k veya erime s cakl
numune ayn s cakl kta 6saat kar

Not
- Bu deney,
rmal
ndaki
da bekletilir.
uygulamas yla
nceden
ekillendirilmi
termoplstiklere
uygulanmaz.
Is Kararl
Deneyinden Sonra Uygulanacak Deneyler
5-KROMAT KL K KOORD NATLARI VE PARLAKLIK FAKTR(AYDINLANMA

FAKTR ):
Numuneler standart nda belirtilen panellere uyguland ktan ve istenen sre artlarda
bekletildikten sonra deneye tbi tutuldu unda, parlakl k faktrndeki fark,
beyaz hem de sar
renkli boyalar iin 0,10'dan fazla olmamal
koordinatlar izelge 5'de verildi i gibi olmal
r. Kromatiklik
r.
izelge 5 - Beyaz ve sar yol i aretleme rnleri iin kromatiklik koordinatlar

K e noktalar
1
2
3
0,355
0,305
0,285
x
Beyaz
y
0,355
0,305
0,325
0,494
0,545
0,465
x
Sar
0,427
0,455
0,535
y
32
, hem
4
0,335
0,375
0,427
0,483
6-BATMA:
Numune istenen artlarda haz rlan p deneye tbi tutuldu unda, deney sonunda batma
sresi iin bulunan ortalama de ere gre s
izelge 6 - Batma s
flar izelge 6'da verilmi tir.
flar
f
IN0
IN1
IN2
IN3
IN4
IN5
Batma sresi
Aranmaz
5 s - 45 s
46 s -5 min
2 min - 5 min
6 min - 20 min
20 min
7-TRGER YIPRANMASI:
Numune istenen zellikte haz rland ktan sonra
deneye tbi tutuldu unda, Deney
sonunda numunelerde olu an hacim kayb iin, ortalama de ere gre s
flar izelge
7'de verilmi tir.
izelge7- Trger y pranmas s
flar
Hacim kayb , cm3
3 mm kal nl k/16 kez
Aranmaz
< 2,5
2,5 - 5
-
f
TW0
TW1
TW2
TW3
TW4
Hacim kayb , cm3

1,5 mm kal nl k/5 kez
Aranmaz
< 1,5
1,5 - 3
8-UV LE YA LANDIRMA (KSENON ARK):

Malzeme, imalt
n belirtti i kal nl kta, standard nda belirtilen panellere veya Marshall
numunelerine uygulanmal ve ISO 4892-2'ye gre deneye tbi tutulmal

faktrndeki fark, (
) s
r. Parlakl k
flar izelge-8 verilmi tir. Kromatiklik koordinatlar yine
izelge -9 de verildi i gibi olmal
r.
izelge -8 Parlakl k Faktrndeki Fark

Renk
f
UV0
Beyaz ve sar
UV1
Aranmaz
0,05
33

K e noktalar
1
0,355
x
Beyaz
y
0,355
0,494
x
Sar
0,427
y
2
0,305
0,305
0,545
0,455
3
0,285
0,325
0,465
0,535
4
0,335
0,375
0,427
0,483
UV deneyi, 18 min'lik pskrtme veya ak tma ve 102 min'lik beklemeden olu an

dnglerle, 1000 h sreyle yap r. Ba l nem % 50, siyah standard s cakl
n verme gc (290 nm - 800 nm aras nda) 550 W/m2 olmal
45C ve
r. Marshall deney
numuneleri, cihaz n iine yatay olarak yerle tirilmelidir.

Not - Marshall deney numuneleri zerinde UV deneyi iin kullan labilecek cihazlar
Ksenon 250 deneyi, Gne deneyi veya Gne deneyi CPS+'d r.
9-TRGER YIPRANMASI (UV LE YA LANDIRMADAN SONRA):

Numune ISO 4892-2 ve standard nda belirtilen
deneye tbi tutuldu unda, hacim
kayb ndaki fark iin ortalama de erler izelge 10'da verilen s
flara uygun olmal
izelge 10 - UV ile ya land rmadan sonra Trger y pranmas s
r.
flar
Hacim kayb ndaki fark, cm3
f
TWU0
TWU1
TWU2
Aranmaz
0 - < 0,5
0,5 - 2,5
10-SARILIK NDEKS :
45 / 0 geometrisinde 2 gzlem a
, D65 tip lamba kullan larak AASHTO M 249-
98 standard na gre llen beyaz renkli termoplastik boyalarda sar k indeksi 0,12
de erini gemeyecektir.
11. ZGL A IRLIK:

AASHTO M 249-98 standard na gre beyaz ve sar termoplastik boyalarda zgl
rl k 2.15 gemeyecektir
34
SO UK UYGULAMA PLST KLER (TEK VEYA OK B LE ENL BOYALAR)

TANIM: Tek veya ok bile enli ekillerde tedarik edilen ve so uk uygulanan yatay
aretleme malzemesidir.
Karayollar nda genel olarak ift kompenantl olarak uygulanmaktad r.
1-KROMAT KL K KOORD NATLARI VE PARLAKLIK FAKTR:

Deneylerin her biri iin, belirtilen ekilde en az 500 g malzeme haz rlanmal
Malzeme, imalt
n belirtti i kal nl kta uyguland
nda ve standard nda gre deneye tbi
tutuldu unda, kromatiklik koordinatlar da izelge 1'de parlakl k faktr izelge 2'te,
verildi i gibi olmal
r.

K e noktalar
1
0,355
x
Beyaz
y
0,355
0,494
x
Sar
0,427
y
2
0,305
0,305
0,545
0,455
3
0,285
0,325
0,465
0,535
4
0,335
0,375
0,427
0,483
izelge -2 Parlakl k Faktr

Renk
f
LF3
LF4
LF6
LF1
LF2
Beyaz
Sar
Parlakl k faktr
>0,65
>0,70
>0,80
>0,40
>0,50
2-DEPOLAMA KARARLILI I:
Belirli bir sure bekletilmi
boyalar n , kar
rma ile tekrar bnyeye birle tirilemeyen
kabuk ve kelek iermemelidir. So uk uygulama plstikleri standard na gre deneye

tbi tutuldu unda, 3 veya stnde bir puan almal
r. So uk uygulama plstiklerinin
bile enlerinin her biri, farkl kaplarda ayr ayr deneye tbi tutulmal
r.
3-UV LE YA LANDIRMA:
Malzeme, standard nda a klanan panellere, imalt
ve ISO 4892-3'e gre, a
tutulmal
olmal
n belirtti i kal nl kta uygulanmal
r. Parlakl k faktrndeki fark,
izelge 3'te verilen s
r. Kromatiklik koordinatlar izelge 2'de verildi i gibi olmal
35
r.
flara uygun
izelge -3 Parlakl k Faktrndeki Fark

Renk
f
UV0
UV1
Beyaz ve sar
Aranmaz
< 0,05
Beyaz
K e noktalar
x
1
0,355
0,355
0,494
0,427
x
y
Sar
2
0,305
0,305
0,545
0,455
3
0,285
0,325
0,465
0,535
4
0,335
0,375
0,427
0,483
UVA ile ya land rma

deneye tbi tutulmal
r.
UVB ile ya land rma

deneye tbi tutulmal
r.
4-TRGER YIPRANMASI:
Numune standard na gre deneye tbi tutuldu unda, deney sonunda bulunan hacim
kayb ortalama de erine gre s
flar izelge 5'de verilmi tir.
izelge 5 - Trger y pranmas s

f
TW0
TW1
TW2
TW3
TW4
flar
Hacim kayb , cm3

3 mm kal nl k/16 kez
Aranmaz
< 2,5
2,5 - 5
-
36
Hacim kayb , cm3

1,5 mm kal nl k/5 kez
Aranmaz
< 1,5
1,5 - 3
5-UV LE YA LANDIRMADAN SONRA TRGER YIPRANMASI:

Numune ISO 4892-2 ve standard nda verilen metoda gre deneye tbi tutuldu unda,
deney sonunda bulunan hacim kayb ndaki fark iin ortalama de ere gre s
izelge 6'de verilmi tir.
izelge 6 - UV ile ya land rmadan sonra Trger y pranmas s
flar
Hacim kayb ndaki fark, cm3
f
TWU0
TWU1
TWU2
Aranmaz
0 - < 0,5
0,5 - 2,5
37
flar
BOYALARIN UYGULAMADAN NCE HAZIRLANMASI

Boya kutular nda a lmadan nce hasarl olmamas na dikkat edilmelidir.
E er ineltme yap lacak ise kullan lacak boya iin nerilen tiner kullan lmal
r.
(Fazladan ilave edilen tiner ba ka sorunlara sebep olur. Ekonomik kay pt r.)
2-bile enli boyalar nerilen oranda kar
lmal
r.(Uygulamada oran uygun
kullan lamaz ise erken kuruma ile az yap an veya ge kuruyarak yzeyi tozlanm
boyalar elde edilebilir)
Boyalar gnlk tketilecek miktardan daha fazla inceltimemelidir.
Boyada iyi bir kar
rma yap lmal
Termoplastik boyalarda reticinin beyan ettigi uygulama s cakl
na ve sresine
dikkat edilmelidir.(D k s cakl klar boyada yap ma ve performans d kl

yksek s cakl klarda boya kimyasal zelli ini kay p edeceginden tamamen verimsiz
boyalar elde edilebilir)
38
BOYA UYGULAMADAN NCE YZEY HAZIRLANMASI VE METODLARI
ag da verilen baz yzey temizleme metodlar , kullan lacak boya ve yzey

cinsine gre uygulamac taraf ndan en uygun olan tercih edilmelidir.
Pskrtme ile temizleme
Tel f ra ve z mpara makinas ile temizleme
Kumlama
Buhar veya su jeti ile temizleme
Alkali temizleme
Asitle temizleme
zc ile silme
zc buhar nda temizleme
Alevle temizleme
Fosfatlama
39
BOYANIN
UYGULANMASI ESNASINDA YA ANILAN PROBLEMLER
Karayollar Genel Mdrl , kontrol alt nda bulunan yol a
n yakla k %80 sath
kaplamad r. Bundan dolay boya al mlar nda maliyeti di er boya cinslerine gre daha
d k olan su veya solvent bazl so uk uygulanan yol izgi boyas al
na
gidilmektedir.
Birim m2 maliyeti yksek, fakat dayan m sresi daha uzun olan Termoplastik Yol izgi
Boyas ve ift Kompanantl Yol izgi Boyalar ise yol ve boya mr ile ba lant
olan
Beton Asfalt yollarda ( Genelde otoyollar ve otoyol standartlar nda imal edilmi yollarda)
uygulanmaktad r.
Soguk uygulanan yol izgi boyalar
n yola uygulamas esnas nda ya an lan problemler
Ekonomik mr k sa olan sathi kaplama yollarda sat h zelli inden dolay
(przll n yksek olmas )Yol izgi Boyas

ba ar
da ve cam kreci i uygulamas nda
zl klara sebep olmaktad r.
Uygulanan boyan n
At lan boyan n m2 ye d en miktar ndaki dzensizlik ve sonucunda
1. nce at lm
2. kal n at lm
ise abuk a nan

ise ge kuruyan tozlanan boyalar,
izgi makinas
kontrollerindeki hatalar,
n tabancas ndan at lma an ndaki dzensizliklerden dolay
saaklanma gibi grnm bozukluklar ve boya sarfiyat ,
At lan cam krecik miktar ndaki dzensizlik ve yzeye d mesindeki dengesiz
da
m,
Kutu iindeki boyan n izgi makinas na aktar
kar
s ras nda homojen
lmamas , kutu ilerinde boyalar n kalmas ,
Kuruma-sertle me-tam olmadan trafi e a lma ile olu an bozulmalar,
40
IDA VER LEN FOTO RAFLARDA BOYA UYGULAMASI ESNASINDA

YA ANAN BAZI BOZUKLUKLAR VER LM
R.
saaklanmadan dolay grnm bozuklu u Dzensiz

kal nl ktan dolay kuruma problemeri
Saaklanma ve gllenmelerden dolay dzgn olmayan grnm
41
Kenarlarda nce At lm
gllenmeler olu mu
Cabuk A nan boyalar orta k
mlarda kal n at lm
Yzey temizli i, tam kurumas gercekle meden at lan boya ve sonucunda

grnm bozuklugu gndz grnrl d k bir uygulama
Uzun Sre Gemesine Ra men

Kal n At lm oldugundan
Kurumam Boya
Yukar da ve izelgede
verilen kriterlere
dikkat edilerek,
boya yola
uyguland nda boyan n performans mrnde optimum dzeye ula lacakt r.
42
ZG BOYASINA ETK EDEN FAKTRLER

zcler
klim Ko ullar
Boya-Yzey li kisi
cakl k
YOL ZG
BOYASI
Uygulama
Ba
l Nem
Yzey Cinsi
Yzey Durumu
Yzey Temizli i
Yukar da verilen fotograf ve izelge dogrultusunda boyaya etki eden

de
kenler ana ba
klar ile de erlendirilmi tir
KL M KO ULLARI:
+10C lerden +50C nin zerinde de
+20C nin zerindeki s cakl k de
De
en Ba l Nem de erlerinde,
De
ken rzgar h zlar nda,
en s cakl klarda,
imlerinde,
SICAKLIK:
Uygulama an nda makinedeki boyan n s cakl
, ( Yol izgi makinalar nda
kontrollerinin bulunmamas )
Boyan n yola uygulama an ndaki s cakl
Boyan n uyguland
yzey s cakl
boya-yzey s cakl k ili kisine ba
boya-yzey aras ndaki yap ma problemi
43
olarak
YZEY C NS :
Boya at lacak yzeylerin de
Bitml S cak kar
kenli i,
m,( farkl bitmler, Modifiye edilmi , Emlsiyon asfalt v.s.)
BetonYol ,
Sathi Kaplama,
YZEY DURUMU:
Boya at lacak sath n,
Trafik yk etkileri,
Gne ten gelen UV etkisi, Ya
, Tabi Don, zcler (mazot, benzin vs.)
vb. etkilerle yzeyin olumsuz etkilenmesi,

Yzeyin a nm , atlakl yap
Yzeydeki agrega boyutu, yap
,
, yzeyde bulunan serbest malzeme,
ZCLER:
Asfalt yzeyine ya , benzin, mazot vb. kimyasal maddelerin dklmesi,
Kullan lan boya cinsine gre boyada bulunan zcler,(bu zcler bitm
yzeyinde kusmalara sebebiyet vermektedir.)
Yol yzeyinin Donmas na kar
kullan lan tuz+ agrega kar
mlar , s
buz
czler (boya ve yol yzeyinde a nmalara sebebiyet vermektedir.)
UYGULAMA:
Uygulanan boyan n
kontrollerindeki hatalar,
At lan boyan n m2 ye d en miktar ndaki dzensizlik ve sonucunda ince

abuk a nan yada kal n ge kuruyan boyalar,
Tabancadan at lan boyan n yzeye d en miktar ndaki dzensizlik,
At lan cam krecik miktar ndaki dzensizlik ve yzeye d mesindeki
dengesiz da
m,
Boyan n iyi kar
rma yap lmamas ndan dolay dolgunun ba lay
kalmas ,
Kuruma-sertle me olmadan trafi e a lma ile olu an bozulmalar.
44
ile ayr
YZEY TEM ZL
Boyan n yzeye daha iyi yap mas , istenen sre yolda kalabilmesi iin boyan n
at ld
zeminin
Tozlu , kirli olmamas na
Yzeyde serbest malzeme bulunmamas na dikkat edilmelidir.
Boyan n yolda daha uzun kalmas ve kaliteli hizmet verebilmesi iin,

uygulama esnas nda btn de
kenlere optimum dikkat edilmesi
gerekmektedir.
45
BOYANIN YOLA UYGULANMASI ESNASINDA YAPILMASI GEREKEN
LEMLER
1.KARI TIRMA:
izgi makinalar na boya konulmadan nce mutlaka boya ktlesini btnyle hareket
ettirecek ,homojen duruma gelecek ve dipte sert, kal n , kar mayan bir kelti olmayacak
hale gelene kadar iyi bir kar
rma yap lmal
r. Ayr ca ara iinde de kar
etmelidir. Ama: Bu kutular n dibinde boya kalmas
rma devam
engelleyerek sarfiyat
nleyecek ve yola homojen boya uygulamas sa layacakt r
2.YA F LM KALINLI I :
Boya yola uygulanma esnas nda Cam krecik uygulanmadan istenen boya kal nl
tespiti iin izgi makinas
n boya atmas ile e zamanl olarak sac malzeme yola
yerle tirilir ve an nda zerine at lan ya boya filmi kal nl
al
r. stenen kal nl k bu
ekilde tespit edildikten sonra Bulunan optimum kal nl a gre ara h
da tespit
edilmelidir.
Ama:Boya filminin kal n ve ince at mlar
kullan
engelleyecek yolda optimum boya
ve mr sa layacakt r.
Boya uygulama an nda, yola at lan sa

Ya film kal nl
tespit etmek iin
yola at lan sa
malzeme
46
Ya Film Kal
len Mastar
llen ya film kal nl

3.KURU F LM KALINLI I :
Ya film kal nl
al rken yola at lan sa malzemelerin zerinde boya filmi kuruduktan
sonra yola uygulanan boyan n kuru film kal nl
tespit edilebilir.
Kuru film kal nl

tespit etmede
kullan lan cihaz
termoplastik
ve cok kompenantl (bile enli) boyalarda Devletyollar ve Di er
yollarda (Otoyol D
ndaki Yollarda) ve Otoyollarda minimum kal nl k ve garanti
sreleri , trafik yo unlu una ba
olarak a ag daki tablolarda verilmektedir.
47
Devletyollar ve Di er yollarda (Otoyol D

Trafik Yo unlu u
ndaki Yollarda)
Minimum
Kal nl k (mm)
Garanti Sresi
YOGT<=25000 Ara
2yl
25000<Ara YOGT <=75000

Ara
1yl
75000<Ara YOGT <=150000

Ara
9 ay
150000 Ara < YOGT
6 ay
Otoyollarda
Trafik Yo unlu u
Minumum
Kal nl k(mm)
Garanti
Sresi
Kenar
izgi
Orta
izgi
YOGT<=25000 Ara
1,5
3yl
25000<Ara YOGT <=75000

Ara
1,5
2y l
75000<Ara YOGT <=150000

Ara
1,5
1y l
150000 Ara < YOGT
1,5
6 ay
48
4. YZEY SICAKLI I VE RUTUBET :

Boya yzeye at lmadan uygulanaca
iindeki boya s cakl
hem boya s cakl
yzeyin s cakl
, rutubeti ayr ca Ara
al narak kay t edilmelidir. Boyan n yola uygulamas an nda
hem de zeminin rutubeti ve s cakl
boyan n dayan
nda ve
yola yap mas nda ok nemlidir.
Yzey Durumunu,
cakl k
Rutubet tespit
etmede kullan lan
cihaz
Ara iinde boya

cakl almada
kullan lan cihaz
YOL C ZG BOYASININ
Yol izgi boyas ya
DEAL ATILMA KO ULLARI
ve esinti olmayan evre artlar nda ve ba l nemi
en ok %85 olan ko ularda uygulanmal
r.
Tozlama ve serbest malzeme olmayacak ekilde temiz ve kuru asfalt

yzeye uygulanmal
r. (Tozlu zemine at lan boyan n dayan
Optimum ya film kal nl
yakla k 550-600 mikronlarda uyguland
yakla k 0,30-0,35 mm(300-350 mikron) kuru film kal nl

kal nl klar boya yo unlu una ba
iyi olmayacakt r.)
olarak de
elde edilir. (bu
iklikler gsterebilir. Bu yzden ya
ve kuru film kal nl klar Boya uygulamaya ba lad
zaman mutlaka yukar da
verilen yntemlerle tespit edilmeli boya ve cam krecik uygulamas na sonra

ba lanmal
r.)
49
nda
CAM KREC
N DEAL ATILAMA KO ULLARI
Kullan lan boyan n ktlece yakla k %33 oran nda cam krecik
kullan lmal
r..
Cam krecikler boya ierisine homojen olarak at lmal
Cam kreciginin uyguland
boya yzeyi d
r.
ndaki yzeylere sa lmalar
engellenmelidir.
Cam krecik gradasyonu (Tane Bykl Da
) TS EN 1423 Yol
aretleme Malzemeleri-Dklerek Uygulanan Malzemeler- Cam Krecikler,

Kayma nleyici Agregalar ve bunlar n kar
mlar standard na ba
kal narak
boya mr boyunca gece grnrl grevini yapacak cam krecik gradasyonu

seilmelidir.
da verilen foto raflarla boya ierisinde kullan lan cam krecik grnmleri
ile ilgili rneklemeler verilmi tir.
Cam kreciklerin boya iinde grnm biimleri
50
Cam krecik grnm iyi hem boya yzeyinde mevcut hem de boya
ierisine yeterince yerle mi
Cam krecik yzeyde, boya

ierisine yeterli miktarda
girmemi
Cam krecik boyaya

gmlm
TS EN 1436 YOL ARETLEME MALZEMELER YOL KULLANICILARI

N
YOL ARETLER PERFORMANSI STANDARDINA GRE ARAZ TESTLER
Boyalarda kullan lan standartlardan olan TS EN 1436 Yol
Malzemeleri Yol Kullan
lar in Yol
aretleme
aretleri Performans standard sadece
boya de il;
Boya+Cam Krecik davran lar nada inceleyerek tm malzemelerin ve

uygulaman nda performans gsterir bir Standardd r.
51
Standarda gre;
ARA FARI AYDINLATMASI GECE YANSITMA ( RL)
GN I IGINDA VEYA YOL AYDINLATMASI ALTINDA YASITMA (Qd)
PARLAKLIK (ayd nlanma) FAKTR( )
KROMAT KL K KOORD NATLARI (x,y)
KAYMA D RENC (KDD,SRT)
Yola; Boya + Cam krecik uygulanmas tamamland ktan sonra belirli

periyotlarda yukar da isimleri a
da izelge 1,2,3,4,5 kriterleri verilen testler
yap larak
TCK Teknik artnamesinde seilen s
yap lmaktad r.(izelge -6)
Kuru Yol
flara gre de erlendirme
aretleri in (Qd Gndz Grnl ) s
flar
izelge-1
Yol Yzeyinin Tipi
Yol
Dag
En
D k (Gndz Grnrlk)
aretinin
Rengi
Parlakl k
Katsay
Asfalt
Beyaz
Qd mcdm-2*lx-1
Q0
Performans Belirlenmedi
Q2
Qd
100
Q3
Qd
130
Q4
Qd
160
imento Betonu (Beton Q0
Asfalt)
Q3
Qd
130
Q4
Qd
160
Q5
Qd
200
Q0
Q1
Qd
80
Q2
Qd
100
Q3
Qd
130
Sar
Q0 s
Ayd nlatma
, parlakl k faktr
degerine gre gndz grnrl nn gerekle ti i
durum iindir.
52
Kuru yol
aretleri iin Parlakl k (Ayd nlanma) Faktr
izelge-2
Yol
aretinin Yol Yzeyi Tipi
Rengi
k Ayd nlatmada En
D k Parlakl k Katsay
Beyaz
Asfalt
0
2
0,30
0,40
0,50
0,60
(Beton Asfalt)
0,40
0,50
0,60
, da
imento Betonu
Sar
0 s
Dag
0,20
0,30
0,40
k ayd nlatma alt nda ayd nlatma katsay
(Parlakl k Katsay
Qdn n de erine gre gndz grnrl nn gerekle ti i durumdur.
Yolda Kromatiklik Koordinatlar (x,y)ve ayd nlanma faktr ( ) Renk lm

cihaz
53
Kuru Yol
aretleri in RL (Gece Grnl ) s
flar
izelge-3
Yol
aretinin Tipi ve Rengi
En D k Geri Yans tma

(Gece Grnrlk) Parlakl k
RL mcdm-2*lx-1
Katsay
Kal
Beyaz
Sar
Geici
R0
R2
RL
100
R3
RL
150
R4
RL
200
R5
RL
300
R0
R1
RL
80
R3
RL
150
R4
RL
200
R0
R3
RL
150
R5
RL
200
R0 ara far ayd nlatmas alt nda geri yans tma olmaks
n yol i aretinin src
taraf ndan grnebilir olmas durumu iin d nlm tr.
Yola uygulanan boyan n Performans mr boyunca belirli aral klarda gece

(RL) ve gndz (Qd) grnebilme zelliklerinin kontrol iin kullan lan
cihazlardan grnm
54
TS EN 1436 Standart na gre yukar da foto raf verilen gece (RL) ve gndz
(Qd) grnebilme zelliklerinin kontrolnde kullan lan cihazlar n Standard lme
ko ullar
yol zerindeki ;
Gz Yksekli i =1,2m ve Far Yksekli i =0,65m olan binek otomobilin

src iin 30m lik bir grsel mesafeyi temsil edecek ekilde planlanm
a1(ayd nlatma A
a2 (gzlem A
) = 1,240,05
) =2,290,05
Cam Krecik
Boya
55
r.
Beyaz ve Sar Yol
aretleri in Kromatiklik Koordinatlar
izelge-4
K e Noktas No.
Beyaz Yol
Sar Yol
Sar Yol
Sar Yol
aretleri
aretleri S
aretleri S
aretleri S
f Y1
f Y2
0,355
0,305
0,285
0,335
0,355
0,305
0,325
0,375
0,443
0,545
0,465
0,389
0,399
0,455
0,535
0,431
0,494
0,545
0,465
0,427
0,427
0,455
0,535
0,483
f Y1 ve Y2 s ras yla kal
ve geici yol i aretlerine kar
gelir.
izelge -5 Kayma Direnci S
flar (KDD)(SRT)
En Kayma Direnci Deneyi (KDD)(SRD)
De eri
S0
S1
KDD 45
S2
KDD 50
S3
KDD 55
S4
KDD 60
S5
KDD 65
S0 s
Kayma Direnci llemedi i durum indir.
Islak ve kuru havalarda boyan n kayma direncinin tespitinde

kullan lan test cihaz
56
TCK Teknik
artnamesine gre Garanti suresi iinde belirli peryotlarda ve
garanti srenin sonunda uygulanan boyan n arazi performans lmleri TS EN

1436a gre al
edilen s
r. TS EN 1436 n n
flar a
TCK Teknik
artnamesine gre kabul
da izelge -6 verilmi tir.
izelge -6 TCK Teknik
artnamesi Boya iin istenen Yol Performans
Kriterleri
Performans De erleri
No
Deney Ad
stenilen De er
Gndz Grnrl
Q2
Qd 100mcd/lx*m2
Gece Grnrl (Islak)
RW2
RL 35mcd/lx*m2
Gece Grnrl (kuru)
R2
RL 100mcd/lx*m2
4 (**) Ayd nlatma Faktr
5 (**) Renk Koordinatlar
0,5
TS EN
1436
TS EN 1436 Tablo -6
S3
SRT (KDD)
55
aretlemeler in S1
SRT (KDD)
45
6 (**) Kayma Direnci (*)

a) Yaya Geitleri
b) Di er tm
(*) Bu lmler, BSK kaplamal yollarda yap lacakt r.

(**) Bu lmler, sadece i aretlemenin ilk yap ld anda yap lacakt r.
57
BOYA VE CAM KREC K DEPOLANMASINDA D KKAT ED LECEK

HUSUSLAR
Boya ve cam krecikler al nd klar dnem ierisinde kullan lmalar en uygun
olan r.Fakat al nan boyalar daha sonra kullan m iin depolanacak ise
Boya ve Cam krecik Malzemeleri kullan ma kadar depolarda kalmal

(Boyalar ve cam krecikler direk hava ko ullar na maruz b rak lmamal r.)
Boya deposu , k lc m, a k ate ve gne

nlar ndan korunmal
mmknse havaland rma sistemine sahip olmal r. (Toluen Bazl Boyalarda)
Cam krecik ve Boya Ambalajlar kullan ncaya kadar a lmamal ,kontrol

veya deneme amac yla a lanlar nce kullan lmal r.
Depoya nce giren malzemenin nce kmas sa lanmal
r.
r.
Boya kutular uzun sre depoda kalacak ise 2-3 ayda bir ters
evrilmelidir.
Kaplar ters evrilse dahi asla s
nt olmamal
r.
Dolu kaplar n a lmaks n 12 ay bekletilmesinde dahi kaplar n iinde

ve d nda paslanma meydana gelmemelidir.
Cam krecik Ambalaj artnamesinde istenen zellikleri sa lamal

ortamda bekletilmemelidir.)
58
r.(Rutubetli
D EY
BLM -2
ARETLEMEDE KULLANILAN MALZEMELER
59
REFLEKT F MALZEME- ASTM 4956-09 TRAF K KONTROL

RETROREFLEKT F KAPLAMA STANDARDI
1-Tan m :
Bu standart esnek, cam krecik veya prizmatik yap kullan larak olu turulan optik
sistem ile imal edilmi retroreflektif malzemeleri iermektedir.
2-Teknik zellikler:
Malzemeye ait temel zellikler, yap ma s
performans zellikleri, test metodlar ;
tan mlanm
r.
3-
D4956
ASTM
standard nda
flar , gn
alt ndaki renk kriterleri,
ASTM D 4956 standard nda gre a
tan mlanan
Kullan m yerlerine ve teknik zelliklerine gre s
malzemelerden
da
karayollar nda
flar:
Tip 1: Normal Performansl Malzeme, ( Cam krecik kullan larak imal edilmi .)
Tip 2: Normal Performansl Malzeme, ( Cam krecik kullan larak imal edilmi
Tip 3: Yksek Performansl Malzeme, ( Cam krecik veya Prizmatik yap kullan larak
imal edilmi .)
Tip 4: Yksek Performansl Prizmatik Malzeme,
Tip 5: Yksek Performansl Prizmatik Malzeme
Tip 6: Elastomerik vinil prizmatik Yksek Performansl Malzeme (Yap kans z)
Tip 8: Sper Yksek Performansl Prizmatik Malzeme (Uzun ve orta mesafeli gr ),
Tip 9: Sper Yksek Performansl Prizmatik Malzeme (Orta ve yak n mesafeli gr ),
Tip7ve Tip 10 kald lm
tip 8 zellikleri istenmi tir.
Tip11: Sper Yksek Performansl Prizmatik Malzeme
60
4-S
fland rma:
4.1.Retroreflektif levha beyaz yada renkli dz d
yzeye sahip ve tm yzeyinde
retroreflektr zelli i bulunan levhadan olu ur. dokuz tr ve be
fland rmas
vard r. e itleri 6.1de listelenen retroreflektif uygunluk, renk ve dayan kl k

gerekliliklerine gre belirlenir ve bu gerekliliklerin kar land
yap larda bulunabilir.
Retroreflektif levha iin tipik uygulamalar:
Tip
Tipik Uygulama
1. Karayolu
aretleme, yap alan cihazlar ve yol gstericiler
2. Karayolu
3. Karayolu
4. Karayolu
5. Yol gstericiler
6. Geici rulo i aretler, uyar i aretleri, trafik kon halkalar ve destek eritler
7. Yerine Tip -8 alm
r.
8. Karayolu
9. Karayolu
10. Yerine Tip -8 alm

11. Karayolu
r.
4.2. Retroreflektif levha a

Tip 1- Tasar m s
daki gibi s
fland labilir:
ve kapal mercek levhas olarak bilinen Retroreflektif levha. Bu
malzeme iin tipik uygulama daimi yol i aretleme, yap alan cihazlar ve yol
gstericilerdir.(Cam Krecikli)
Tip 2- Sper tasar m s
ve kapal mercek levhas olarak bilinen Retroreflektif
levha. Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol i aretleme, yap alan cihazlar ve yol
gstericilerdir.(Cam Krecikli)
Tip 3- Tipik olarak cam kapsll yksek yo unlu a sahip veya metallenmemi mikroprizmatik element Retroreflektif levha. Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol
aretleme, yap alan cihazlar ve yol gstericilerdir. materyalidir. (Kapsll Cam
Krecikli ve Mikroprizmatik)
Tip 4- Yksek yo unlu a sahip Retroreflektif levha. Bu levha tipik metallenmemi
mikro-prizmatik element materyalidir. Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol
aretleme, yap alan cihazlar ve yol gstericilerdir.
61
Tip 5- Sper yksek yo unluklu Retroreflektif levha. Bu levha tipik metallenmi mikroprizmatik element materyalidir. Bu malzeme tipik yol gstericiler iin kullan r.
Tip 6- Yap kans z elastomer yksek yo unlu a sahip Retroreflektif levha. Bu levha
tipik vinil mikro-prizmatik retroreflektif materyaldir. Tipik olarak turuncu geici uyar
aretleri, trafik kon halkalar iin ve destek eritler iin kullan r.
Tip 7-Tip 7n n kullan
son verilmi tir.Yerine tip-8 malzeme zellikleri aranmaktad r.
Tip 8- Retroreflektif levha. Bu levha tipik metallenmemi kp k eli mikro-prizmatik

retroreflektif element materyalidir. Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol
aretleme, yap alan cihazlar ve yol gstericilerdir.
Tip 9- Bu levha tipik metallenmemi kp k eli mikro-prizmatik retroreflektif element
materyalidir. Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol i aretleme, yap alan cihazlar
ve yol gstericilerdir.
Tip 10- Tip 10nun kullan
son verilmi tir.Yerine tip-8 malzeme zellikleri
aranmaktad r
Tip 11- Bu levha tipik metallenmemi kp k eli mikro-prizmatik retroreflektif element
materyalidir. Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol i aretleme, yap alan cihazlar
ve yol gstericilerdir.
Not 1- Tm retroreflektif levhalar, zellikle mikro-prizmatik levhalar, trleri tan mlayan
tablolarda sunulan standart geometriler aral
nda zel performans zelliklerine
sahip olabilir. Belirli uygulamalar belirli bir durumda istenen retrorefleksiyon seviyesine
ula lmas iin belirli bir rnn belirli bir tip dahilinde kullan
durumlarda ek performans zelliklerine ili kin bilgi al nmal
62
gerektirebilir. Bu
r.
5. Tipler ve Retrorefleksiyon Katsay
da tablolarda tipler ve bu tiplere ait renklere gre minimum sa lamas gereken

Retrorefleksiyon Katsay
lar verilmi tir.

Tablo 1- Tip 1 Levhas A
Sar
Turuncu Ye il
K rm
Gzlem Giri
Beyaz
a
a
0.2
-4
70
50
25
9,0
14
0.2
+30
30
22
7,0
3,5
6,0
0.5
-4
30
25
13
4,5
7,5
0.5
+30
15
13
4,0
2,2
3,0
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ ft2 (cd.Ix-1.m-2 )
Mavi
Kahverengi
4,0
1,7
2,0
0,8
1,0
0,3
0,3
0,2
Tablo 2- Gndz ayd nlatma faktr (%YA)

Renk
Metallenmemi
Metallenmi
Minumum
Maksimum Minumum
Maksimum
Beyaz
27
15
Sar
15
45
12
30
Turuncu
10
30
7,0
25
Ye il
3,0
12
2,5
11
rm
2,5
15
2,5
11
Mavi
1,0
10
1,0
10
Kahverengi
1,0
9,0
1,0
9,0
Floresans Sar -Ye il
60
Floresans Sar
40
Floresans Turuncu
20
A
Bu tabloda belirtilen ayd nlatma etmenleri ayd nlatma etmeni yans mas
(reflektivite) ile floresans ayd nlatma etmeninin toplam r. Ayd nlatma etmeni
uygun ekilde filtreden geirilmi
k kayna bulunan bir alet gerektiren
ayd nlat D65 zelliklerine yak nla ma sa lanarak yada E 2301 Test Yntemine
uygun bir ikili spektral fotometri kullan larak belirlenebilir
Gzlem Giri
a
a
Beyaz
Tablo 3- Tip-2 Levhas A

Sar
Turuncu Ye il
K rm
0.2
-4
140
100
60
30
30
0.2
+30
60
36
22
10
12
0.5
-4
50
33
20
9,0
10
0.5
+30
28
20
12
6,0
6,0
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ ft2 (cd.Ix-1.m-2 )
63
Mavi
Kahverengi
10
4,0
3,0
2,0
5,0
2,0
2,0
1,0
Tip1-Tip 2 Reflektif malzeme

ve mikroskop alt ndaki grnm
Tip -1 ve Tip 2 malzemelerinde cam

krecikler tm yzeye homojen olarak
yay lm r.Malzeme dz bir doku
grnmndedir. Bu malzeme iin
tipik uygulama daimi yol

aretleme, yap alan cihazlar ve
yol gstericileri olarak kullan rlar

Sar
Turuncu Ye il
K rm
Gzlem Giri
Beyaz
Mavi Kahverengi
a
a
0.1B
-4
300
200
120
54
54
24
14
0.1B
+30
180
120
72
32
32
14
10
0.2
-4
250
170
100
45
45
20
12
0.2
+30
150
100
60
25
25
11
8,5
0.5
-4
95
62
30
15
15
7,5
5,0
0.5
+30
65
45
25
10
10
5,0
3,5
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ ft2 (cd.Ix-1.m-2 ).
B
0.1 gzlem a de erleri yaln z szle mede yada sipari te al taraf ndan
belirtildi inde uygulanan ek gerekliliklerdir.
64
Kapsl iinde cam krecikli reflektif malzeme ve

mikroskop alt ndaki grnm
Tip 3-Cam Krecikli Retroreflektif malzeme kapsl iinde cam krecikli yksek
yo unlu a sahip. veya metallenmemi mikro-prizmatik retroreflektif
malzemelerdir. (Kapsll Cam Krecikli ve Mikroprizmatik olarak 2ayr tipi vard r )
Bu malzeme iin tipik uygulama daimi yol i aretleme, yap alan cihazlar ve yol
gstericileri olarak kullan rlar.
Gzlem Giri
a
a
Beyaz
Sar
Turuncu
Ye il
K rm
Mavi
Kahverengi
Floresans
Sar -Ye il
Floresans
Sar
0.1B
0.1B
-4 500 380 200

70
90
42
25
400
300
+30 240 175
94
32
42
20
12
185
140
0.2 -4
360 270 145
50
65
30
18
290
220
0.2 +30 170 135
68
25
30
14
8,5
135
100
0.5 -4
150 110
60
21
27
13
7,5
120
90
0.5 +30 72 54
28
10
13
6
3,5
55
40
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ft2(cd.Ix--1.m-2)
B
Sar
Turuncu Ye il
Gzlem Giri
Beyaz
rm
a
a
0.1B
-4
2000
1300 800
360
360
0.1B
+30
1100
740
440
200
200
0.2
-4
700
470
280
120
120
0.2
+30
400
270
160
72
72
0.5
-4
160
110
64
28
28
0.5
+30
75
51
30
13
13
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ ft2(cd.Ix-1.m-2 ).
B
0.1 gzlem a de erleri yaln z szle mede yada sipari te al
65
Mavi
160
88
56
32
13
6,0
taraf ndan
Floresans
Turuncu
150
70
105
50
45
22

Gzlem Giri
a
a
B
Beyaz
Sar
Turuncu
Ye il
rm
Mavi
Floresans
Sar -Ye il
0.1 -4
750 525 190
90
105
68
600
B
0.1 +30 300 210 75
36
42
27
240
0.2 -4
500 350 125
60
70
45
400
0.2 +30 200 140 50
24
28
18
160
0.5 -4
225 160 56
27
32
20
180
0.5 +30 85
60
21
10
12
7,7
68
A
2
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ ft (cd.Ix-1.m-2 ).
B
Floresans
Sar
Floresans
Turuncu
450
180
300
120
135
51
300
120
200
80
90
34
taraf ndan

Gzlem
a
B
Giri
a
Beyaz
Sar
Turuncu
Ye il
K rm
Mavi
Kahverengi
Floresans
Sar -Ye il
0.1 -4
1000 750 375
100 150
45 30
800
0.1B +30 460 345 175
46 69
21 14
370
0.2 -4
700 525 265
70 105
32 21
560
0.2 +30 325 245 120
33 49
15 10
260
0.5 -4
250 190 94
25 38
11 7,5
200
0.5 +30 115 86 43
12 17
5,0 3,5
92
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ft2(cd.Ix-1.m-2).
B
Gzlem
a
B
Giri
a
Beyaz
Sar
Turuncu
Ye il
rm
Mavi
Floresans
Sar -Ye il
0.1
-4
660 500 250
66
130
30
530
0.1B
+30 370 280 140
37
74
17
300
0.2
-4
380 285 145
38
76
17
300
0.2
+30 215 162 82
22
43
10
170
0.5
-4
240 180 90
24
48
11
190
0.5
+30 135 100 50
14
27
6.0
110
1.0o
-4
80
60 30
8.0
16
3.6
64
o
1.0
+30 45
34 17
4.5
9.0
2.0
36
A
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ft2(cd.Ix-1.m-2).
B
Gzlem
a
B
Giri
a
Beyaz
Sar
Turuncu
Ye il
rm
0.1
0.1B
0.2
0.2
0.5
0.5
1.0o
1.0o
Mavi
Kahverengi
Floresans
Sar
Floresans
Turuncu
600
280
420
200
150
69
300
135
210
95
75
35
taraf ndan
Floresans
Sar
Floresans
Turuncu
400
220
230
130
145
81
48
27
200
110
115
65
72
41
24
14
taraf ndan
Floresans
Sar -Ye il
Floresans
Sar
-4
830
620 290
83
125 37 25
660
500
+30 325
245 115
33
50
15 10
260
200
-4
580
435 200
58
87
26 17
460
350
+30 220
165 77
22
33
10 7,0
180
130
-4
420
315 150
42
63
19 13
340
250
+30 150
110 53
15
23
7,0 5,0
120
90
-4
120
90
42
12
18
5,0 4,0
96
72
+30 45
34
16
5,0
7,0
2,0 1,0
36
27
A
2
-1
-2
Minimum Retrorefleksiyon Katsay (RA)cd/fc/ft (cd.Ix .m ).
B
66
Floresans
Turuncu
250
100
175
66
125
45
36
14
Prizmatik Malzeme ve Pizmatik malzemelerin mikroskop alt ndaki grnm
Tip 3,4,5,6,8,9 ve 11 prizmatik malzemeler olup tipik yol gstericiler ve uyar i areti
olarak kullan rlar
Tablo 11 Renk zelliklerine li kin Limitler (Gndz)A
1
Renk
X
2
Y
3
Y
4
Y
Beyaz
0.303 0.300 0.368 0.366 0.340
0.393
0.274 0.329
Sar
0.498 0.412 0.557 0.442 0.479
0.520
0.438 0.472
Turuncu
0.558 0.352 0.636 0.364 0.570
0.429
0.506 0.404
Ye ilB
0.026 0.399 0.166 0.364 0.286
0.446
0.207 0.771
rm
0.648 0.351 0.735 0.265 0.629
0.281
0.565 0.346
B
Mavi
0.140 0.035 0.244 0.210 0.190
0.255
0.065 0.216
Kahverengi 0.430 0.340 0.610 0.390 0.550
0.450
0.430 0.390
Floresans 0.387 0.610 0.369 0.546 0.428
0.496
0.460 0.540
Sar -Ye il
Floresans 0.479 0.520 0.446 0.483 0.512
0.421
0.557 0.442
Sar
Floresans 0.583 0.416 0.535 0.400 0.595
0.351
0.645 0.355
Turuncu
A
Drt ift kromatik koordinat CIE Standart Ayd nlat
D65 ile llm CIE 1931
Standart Kolometrik Sistem artlar ndaki kabul edilir rengi belirler
B
Ye il ve mavi doyma s
spektral renkler iin kromatik CIE s
na kabilir.
67
6. Performans artlar :
6.1 Her bir tr iin minimum retrorefleksiyon levha gerekliliklerinin zetidir.
Tip 1- Minimum Retrorefleksiyon Kat Say
-Tablo 1; D
dayan m-24 ay, bkz
6.4; Gndz ayd nlatma Faktr-Tablo 2; Di er gereklilikler: yap al ma alan

uygulamalar iin levha belirlenmi se, d
dayan m 12 ay olur.
-Tablo 3; D
dayan m-36 ay, bkz

dayan m 12 ay olur.
-Tablo 4; D
dayan m-36 ay, bkz

dayan m 12 ay olur.
-Tablo5; D
dayan m-36 ay, bkz

dayan m 12 ay olur.
-Tablo 6; D
dayan m-36 ay, bkz

dayan m 12 ay olur.
-Tablo 7; D
dayan m-6 ay, bkz 6.4;
Gndz ayd nlatma Faktr-Tablo 2

Tip 7- Tr 8 olarak yeniden adland lm
r.
-Tablo 8; D
Gndz ayd nlatma Faktr- Tablo 2; Di er gereklilikler: yap

dayan m 12 ay olur.
-Tablo 9; D
Gndz ayd nlatma Faktr- Tablo 2; Di er gereklilikler: yap

al ma alan
al ma alan
dayan m 12 ay olur.
Tip 10- Tr 8 olarak yeniden adland lm
r.
-Tablo 10; D
dayan m-36 ay, bkz
6.4; Gndz ayd nlatma Faktr- Tablo 2; Di er gereklilikler: yap al ma alan

dayan m 12 ay olur
68
6.2.Retrorefleksiyon Katsay
7.3de belirtilen (bkz. Tablo1ve tablo 3-10) uygun levha
trne ili kin minimum gereklilikleri kar lar yada bu gereklilikleri a ar.
6.3.Gndz Rengi- Levha rengi (Ayd nlanma Faktr- Renk Kodlar ):

7.4 uyar nca test edildi inde Tablo 2 ve Tablo 11 nn gerekliliklerine uygun olur .
6.4.H zland lm
Dayan m Gereklilikleri:
Retroreflektif levha havaya dayan kl
r ve 7.6 uyar nca test
edildi inde herhangi bir
lma, kaz nma, ukurla ma, kabarma, kenar kalkmas yada k vr lmas yada 1/32- in
(0.8 mm)den fazla ekme yada geni leme grlmez. Retroreflektivite lmleri d
dayan
mteakiben 0.2 gzlem ve -4 ve +30 giri a lar nda yrtnz. Dayan m
sonras nda retrorefleksiyon kat say

Not 2- S3 d
(RA) Tablo 12de belirtilmi tir.
dayan kl k sonular al
n de erlendirme iin uygulayaca
ncaya kadar bu artnamenin kullan
suni olarak h zland lm
lar
dayan kl k yntemini
tan mlar.
6.5.Solmazl k:
7.4 ve 7.7 uyar nca test edildi inde belirtilen d
tablo 11 gerekliliklerine uygun olmal
dayan m sonras , rnek tablo 2 ve
r.
6.6.ekme-(Bzlme) :
7.8 uyar nca test edildi inde retroreflektif levha minimum 10 dakikada 1/32 in. (0.8
mm)den fazla yada 24 saatte 1/8 in. (3.2 mm)den fazla ekmez.
6.7.Esneklik:
Levha etkin olarak esnektir, 7.9 uyar nca test edildi inde atlama sergilemez.
6.8.Astar n kar lmas (Koruyucu Tabaka Yer De
tirmesi) :
Astar, tedarik edildi inde, su yada di er solsyonlarda slat lmaks

ve k lmaz, y rt lmaz yada levhadan yap kan blm s
69
n kolayca kar r
rmaz.(Bkz 7.10)
6.9.Yap ma:
7.5 uyar nca test edildi inde retroreflektif levhan n yap kan deste i, 2 in.
(51mm)den
daha fazla bir mesafe iin erit karmaks
flar iin 1 -lb (0.79 kg) a rl

kg) a rl
yada 4. yap kan s
n 1., 2. ve 3. yap kan

f iin 5 dk.l
na 1-lb (0.45
destekleyen bir erit olu turulur.
6.10 Darbe Direnci:

retroreflektif levha, darbe testi 7.11 uyar nca gerekle tirildi inde gerek darbe alan
nda atlama yada ayr katmanlara
blnme gibi bir durum sergilemez.
6.11 Parlakl k :
7.12 uyar nca test edildi inde retroreflektif levha 40dan az olmayan speklom
parlakl
n sahip olur. Bu test ASTM 4956-09da yer almamaktad r.
7.Test Yntemleri:
7.1 Test Ko ullar -Burada aksi belirtilmedike s
ca sar lm
ve sar lmam
test rnek
ve numuneleri testten 24 saat ncesinde 73+/-3F (23+/-2C) ve 50 +/- %5 rlatif

nemde konumland n.
7.2 Panel Haz rl klar :

Burada aksi belirtilmedike, test panellerinin kullan ld
testlerde retroreflektif materyal
rne ini artname B 209 yada B 209M uyar nca Ala m 6061-T6 yada 5052-H38den
alminyum kesi ini dzle tirmek iin uygulay n. Levhalar kal nl k olarak 0.020 in.
(0.508mm), 0.040 in. (1.016mm) yada 0.063 in. (1.600mm), ve 8e minimum 8in. (200e
200mm) olur. Alminyumu artname B 449, S
nce haz rlay n yada ya
f 2 uyar nca rnekler uygulanmadan
al n ve asitle hafife oyun. Retroreflektif levha imalat
tavsiyelerine gre panelleri rneklere uygulay n.

7.3 Retrorefleksiyon Kat Say
Test Yntemi E 810 uyar nca Retrorefleksiyon kat say
belirlenir.
7.4.Gndz Rengi:
7.4.1 CIE standard ayd nlat
D65 ve 1931 CIE 2 standart gzlemcisine ili kin
kromatik ve ayd nlatma faktr Y (%)yi Uygulama E 308, Test Yntemleri E 1347, E
1349 ve E 2301 ve Uygulamalar E 991, E 1164, E 2152 ve E 2153e gre belirleyin.
70
Ayd nlatma etmeni, ayd nlatma etmeni yans mas (reflektivite) ile floresans ayd nlatma
etmeninin toplam
r.
7.4.1.1 Floresans numuneleri iin numuneye ili kin fiziksel ayd nlatman n, uygun
ekilde filtreden geirilmi
k kayna
bulunan bir alet gerektiren ayd nlat
D65e
yak n zellikte olmas yada E 2301 Test Yntemine uygun bir ikili spektral fotometrinin
kullan lmas gereklidir.
7.4.2. tr 45/0 (0/45) aleti vard r: yuvarlak (annular) , dairesel (circumferential) ve
dzeysel (uniplanar) Prizmatik levhan n dairesel aletlerle lm oklu lm
gerektirebilir. Prizmatik levhan n dzeysel aletlerle lmnde ise oklu lmlere
kesinlikle gerek vard r.
7.4.2.1 lm geometrisinin dairesel olmas durumunda test laboratuar
deliklerin yuvarlak lm iin yeterli oldu unu onaylamal
yap
na gre de
n halkadaki
r. Bu, numunenin optik
ebilir, test laboratuar taraf ndan belirlenmelidir. Ayn numune
alan nda farkl rotasyonlardaki oklu lmlerin yuvarlar lme yak nla man n
sa lanmas amac yla ortalamas bulunabilir.
7.4.2.2 lm geometrisinin dzeysel olmas durumunda ayn numune aln nda artan
rotasyonlarda bir dizi lm yap r ve lm de erleri tm rotasyon iin ortalama olarak
al
r. Rotasyon say
olmal
yuvarlak lme kabul edilebilir dzeyde yak nla ma iin yeterli
r. Say numunenin optik yap
na gre de
ir ve test laboratuar taraf ndan
belirlenmelidir.
7.4.3
Gndz rengini lmek iin kullan lan aletler (spektrometre, kolorimetre) 45/0
yada 0/45 ayd nlatma ve izleme geometrisine sahip olmal
r. Rehberlik eden alette
hem ayd nlatma hem de izlemeye ynelik olarak 10lik delikler bulunur. Bundan farkl
ebatlar n kullan
7.5 Yap
lme sonular
etkileyebilir.
rma:
Levhaya, 7.2de belirtildi i gibi haz rlanm
minimum kal nl
0.040in. (1.016mm) olan
test paneli uygulay n. 6 in. (152mm ile 25.4) ile 1lik 4 in.(102mm) rne i bir test paneline
ba lay n. Uygun duruma getirin (Bkz 7.1) ve sonra bo uca a rl
dakikal
7.6 D
na 90 a da panel yzeyine do ru bo ta salland
verin ve 5
r.
Dayan kl k:
pozland rmalar standard uyar nca yrlr.. Pozland rma s ras nda test panelleri
arkaya a r ve yatay olarak 45 a yla ynelir ve Uygulama satndard uyar nca
ekvatora bakar. Tablo 12de belirtilen ay say
71
iin her blgeye iki panel olu turun.
Tablo 14de gsterilen ilkim trlerinin grld yerler iin pozland rmay yrtn.
Pozland rma ncesinde ve de erlendirme periyotlar s ras nda panel etiketleme,
konumland rma ve panel ta ma Uygulama standart uyar nca yap r.
7.6.1 Tip 6 Levhalar iin ASTM 4956-09un n grd montajlama yap lmal
r.
7.6.2 Pozland rma sonras panellerin y kanmas - Pozland rma sonras nda panelleri
yumu ak bir bez yada snger ve temiz su yada suland lm
deterjan solsyonu
(maksimum konsantrasyon suda a rl k olarak %1) ile hafife y kay

sonras nda temiz suyla durulay
z ve yumu ak temiz bir bez ile kurutunuz. Y kama ve
kurulama sonras nda panelleri oda s cakl

saat nce konumland
z. Y kama
nda herhangi bir zellik lmnden en az 2
z.
7.6.3Retrorefleksiyon kat say
n llmesi- Paneller 7.6.2. uyar nca y kan p,
durulan p konumland ld ktan sonra retrorefleksiyonu 0.2 gzlem ve -4 ve 30 giri

a
nda lnz. Maruz b rakma blgesinden her iki panel zerinde llen her bir
geometrideki retrorefleksiyon katsay
ortalamas
rapor edilir.
7.7 Solmazl k:
Solmazl
n test edilmesi iin d
dayan m rneklerinden birini kullan
z. 7.6.2 uyar nca
panelleri y kay n, kurulay n ve konumland n ve 7.4de belirtildi i gibi test edilir.
7.8 ekme (Bzlme):

9in.(229mmye 229)e 9 retroreflektif levha rne ini standart test ko ullar nda (bkz 7.1)
minimum 1 saat layner (astar) ile konumland r. Layneri kald
r ve yap kan kenar ile
dz bir yzey zerine rne i yerle tirilir. Laynerin kald lmas ndan on dakika sonra ve
tekrar 24 saat sonra boyutsal de
iklik miktar
tespit etmek amac yla rnek llr.
7.9 Esneklik:
Levhay yap kan mandrele temas edecek ekilde 1/8-in. (3.2-mm)lik mandrel (mil)
etraf nda 1 s iinde k
r. Test kolayl
ndan mandrele yap may nlemek iin
yap kana talk pudras dklebilir. Test rne i 11in. (229mm ile 70) ile 2 olur. Test
cakl
73 +/-3F (23+/-2C)dir.
7.10 Laynerin kar lmas - (Koruyucu Tabaka Sklebilirli i) :

Koruyucu layner, varsa, 160F(71)de 2.5psi (17.2kPa) a rl
zland lm
ekilde sakland ktan sonra kolayca kar r.
72
alt nda 4 saatlik
7.11 Darbe Direnci:

Retroreflektif malzemeyi 7.2de belirtildi i gibi 3*5* 0.040in. boyutlar ndaki
alminyum test paneli uygulay n ve 7.1deki gibi durumu test edin. Levhay , 5/8-in.
(15.8mm) yuvarlak ap ula 10in.-lb (1.13N-m) etkisi yaratmak iin gerekli yksekten
rak lan 2-lb (0.91kg) a rl
7.12 Speklom Parlakl
n etkisine maruz b rak n.
Retroreflektif levhan n speklom parlakl
Test standart nda tan mlananynteme
gre 85lik a da belirlenmelidir. (min %40)

ASTM 4956-09 dan bu madde c kar lm
Tablo 12 Tm klimler iin D
A
B
Tr
Aylar
1
2
3
4
5
6
8
9
11
24B
36B
36B
36B
36B
6
36B
36B
36B
r.
Dayan m Fotometri Gereklilikleri
Minimum Retrorefleksiyon Kat

Say Ra
Tablo 1n %50si
Tablo 3n n %65i
Tablo 4nin %80i
Tablo 5in %80i
Tablo 6un %80i
Tablo 7nin %50si
Tablo 8nin %80i
Tablo 9n %80i
Tablo 10n %80i
Ek bilgi toplamak iin daha k sa aral klarla test yap labilir

a al ma blgesi iin levha belirlenmi se d dayan m 12 ayd r.
Yukar da tablo 12de
verilen sre boyunca
de ik renk ve tiplere ait
reflektif malzemeler
arazide kullan ktan sonra
arazi kullan na uygun
reflektivite cihaz ile 0, 2
gzlem ve -4 ve 30 giri
a nda Levha zerinden
Retrorefleksiyon
Katsay
llr
(reflektivite) en az iki
de erin ortalamas al r.
Reflektif malzeme lgili tip
ve rengin tablo de erleri
ile kar la
r.
73
Tablo 13 Renk zelliklerine li kin Limitler (Gece)A

1
Renk
X
2
Y
4
Y
Beyaz
rm
0.513 0,487 0,500 0,470 0,545
0,425
0,572 0,425
Turuncu
0,595 0,405 0,565 0,405 0,613
0,355
0,643 0,355
Kahverengi 0,007 0,570 0,200 0,500 0,322
0,590
0,193 0,782
Sar
0,650 0,348 0,620 0,348 0,712
0,255
0,735 0,265
Ye il
0,033 0,370 0,180 0,370 0,230
0,240
0,091 0,133
Mavi
0,595 0,405 0,540 0,405 0,570
0,365
0,643 0,355
Floresans 0,480 0,520 0,473 0,490 0,523
0,440
0,550 0,449
Turuncu
Floresans 0,554 0,445 0,526 0,437 0,569
0,394
0,610 0,390
Sar
Floresans 0,625 0,375 0,589 0,376 0,636
0,330
0,669 0,331
Sar -Ye il
A
Drt ift kromatik koordinat CIE Standart Ayd nlat
D65 ile llm CIE 1931
Standart Kolometrik Sistem artlar ndaki kabul edilir rengi belirler.
Tablo 14- Retroreflektif Levhalar n D
A,B
klim tr
Tropik yaz ya muru
Pozland rma Kullan
iin klim Trleri
Ayl k s cakl k C
En s cak ay
En so uk ay Tipik blge rne i
28/34
18/22
Miami, FL
l (tercihi, ancak
28/34
nerilmez)
ste e bagl ancak nerilen Al ve sat
iklim C
10/17
Phoenix, AZ
aras nda zerinde mutab k kal nan
klim s fland rmas Koppen s fland rma sistemine uygundur.

Miami FL ve Phoenix AZden al nan pozland rma sonular uluslar aras olarak pek
ok materyal ve rn e idinin dayan kl
n de erlendirilmesinde rak m olarak al r.
C
Retroreflektif levhalar n d pozland rmalar AASHTO taraf ndan yrtlen National
Transportation Product Evaluation Program (NTPEP) ile gerekle tirilmi tir
B
S3. Suni Olarak H zland lm

S3.1 Kapsam- Bu ek test, d
Dayan kl k:
dayan kl k sonular al
zellikleri iin kullan labilir. Sonular al nd

dayan m testleri sonular
ncaya kadar geici levha
nda bu sonular laboratuar-h zland lm
yerini al r.
S3.2 Test Gereklilikleri- tablo S3.1de gerekli sreler iin drt kopya rne ini kar n.
Test rnekleri iin gerekli minimum uzunluk ve geni lik 70mm (2.75in.)dir. Su sprey
dngs s ras nda cihazdan panelleri kald rmay n. Cihazdan ay rken kuru
olduklar ndan emin olun. Maruz b rakma sonras nda 7.6.2 uyar nca onlar y kay n ve
konumland n. Sonra 0.2 gzlem ve -4 ve +30 giri a lar nda retroreflektiviteyi
74
ln. Drt kopya rne in ortalama retrorefleksiyonu tablo S3.1de tan mlanan
minimum gereklilikler seviyesinde yada bunlar n yukar
ndad r. Maruz kalma
sonras nda atlama, ukurla ma, kabarma, kenar kalkmas yada k vr lmas yada
1/32-in.(0.8mm)den fazla ekme yada geni leme gstermez. Ayn zamanda rnekler
7.4 ve 7.7 uyar nca test edildi inde Tablo 17 ve Tablo 6, 10, 12 yada Tablo 14
gerekliliklerine uygun olmal
r.
S3.3 Test Ko ullar -Uygulama G151 ve G152 gereklilikleri uyar nca filtre edilmi a k
alev karbon-ark maruz b rakma cihaz nda i lemi yrtnz. Filtre edilmi a k alev
karbon-ark speklom gc da
karbon ark iin gn
G152 gerekliliklerine uygun olacakt r. A
filtreleriyle Uygulama
daki maruz b rakma dngsn kullan n:
63+/-C (145+/-9F)da kontrol edilmi siyah panel s cakl
dengesi ile srekli
k.
Her 2 saatte (120 min) numunelere 18 dakika su pskrtlmeli Oda nemini kontrol
edebilen cihazlarda rlatif nemi yaln ztutulmal
k aral klar nda %50+/-5 dengesinde
r.
Tablo S3.1. Pozland rma Sreleri ve Suni H zland lm Dayan m

iin Fotometri Gereklilikleri
Tr
Saat
Minimum Retrorefleksiyon
Kat Say (Ra)
1
1000
Tablo 1in %50si
2
2200A
Tablo 3n n %65i
3
2200A
Tablo 4in %80i
A
4
2200
Tablo 5un %80i
5
2200
Tablo 6in %80i
6
250
Tablo 7n %50si
8
2200A
Tablo 8in %80i
9
2200A
Tablo 9n %80i
11
2200A
Tablo 10n %80i
A
Levha yap alan uygulamalar iin belirlenmi se h zland lm laboratuar dayan kl k
sresi 500 saattir.
Yukar da verilen Standard dogrultusunda laboratuar zda Reflektif malzemeye
yap lan testler ve ASTM 4956-09a gre madde numaralar a
da s ralanm r.
75
REFLEKT F MALZEMEYE A T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER
Reflektif malzeme iin a

da verilen maddeler, ASTM 4956-09 Trafik Kontrol in
Retroreflektif Kaplama Standard nda ve bir nceki blmde anlat lan k mda
tan mlanm r.
1.
Reflektivite: ASTM D 4956-09 6.2. maddesinde ( Retrorefleksiyon
Katsay deneyi) ; stenilen tipin teknik artlar
sa layacakt r.
2.
Ayd nlanma Faktr ve Renk Kodu : ASTM D 4956-09 6.3. maddesinde
stenilen tipin teknik artlar
sa layacakt r.(tablo-2 ve tablo11)
3.
zland lm D Dayan m ASTM D 4956-09 (
ortam ko ullar ile
ilgili ) 6.4 ve 6.5 maddelerinde belirtilen artlar dare tarf ndan gerek grlmesi
halinde yapt lacakt r.
4.
Bzlme : ASTM D 4956-09 6.6. maddesinde ; istenilen teknik
sa layacakt r.
5.
Esneklik : ASTM D 4956-09 6.7. maddesinde ; istenilen teknik
sa layacakt r.
artlar
artlar
6.
Koruyucu Tabaka Yer De tirmesi : ASTM D 4956-09 6.8. maddesinde
; istenilen teknik artlar sa layacakt r.
7.
Yap ma ASTM D 4956-09 6.9. maddesinde ; istenilen teknik
sa layacakt r.
artlar
8.
Darbe Direnci ASTM D 4956-09 6.10. maddesinde ; istenilen teknik
artlar sa layacakt r.
76
TRAF K
1.
ARET LEVHASINA A T TEKN K ZELL KLER VE F

TESTLER
TANIM
Arkas nda nceden kaplanm
s cakl kla (vakum aplikatr ile) veya bas nla (el,
merdane vb. gibi) yap abilen yap

optik elemanlar
KSEL
yzey bulunan, effaf plastik iine gmlm
reflektif malzeme zerine ipek serigrafi yntemiyle yaz yaz lmas ,
resim, sembol ve bordr te kil edilmesi suretiyle imal edilen trafik i aretleridir.
Tan mlanan bu trafik i aretleri her trl iklim ko ullar na dayan kl , przsz ve
dzgn yzeyli olacakt r.
Trafik i aretleri gn
d t nde geriye yans yan
nda grnebilir oldu u gibi, yzeyine dikey
k alt nda da grnebilir olacakt r.
Reflektif malzeme zerine ipek

serigrafi ve reflektif olmayan siyah
folyo ile yap lm sembol ve say lar
2- TANITIM
ARET :
Reflektif malzeme st tabakas
olu turan
effaf folyonun i k sm na retim
amas nda imalat taraf ndan konulmu tan m i areti bulunacakt r.

Tan m i areti, TCK olacak, tan m i aretinin tamam 20 x 20 mm.lik bir alana
s acak ekilde boyutland lacakt r.
Tan m i areti, reflektif malzemeden kimyasal veya fiziksel yolla, malzemeye tamiri
imkans z hasar vermeden
sklemeyecek
ekilde olacak, malzemenin etkili
performans sresince grnr halde kalacakt r.

Tan m i areti, malzemeye normal gzle 5 metre ve daha uzak mesafelerden
bak ld
nda kolayca grlemeyecek
yap rken malzemenin arkas nda
ekilde yerle tirilmi
k veya
k yans
olacakt r. Bu inceleme
bir cisim bulunmayacakt r.
Birbirine yak n tan m i aretleri aras nda, enine eksende 0.25 metre, boyuna
eksende 0.35 metre mesafe bulunacakt r. Tan m i aretindeki boyutlarda
tolerans kabul edilir.
77
% 20
3-KAL TE ARTLARI :
Geri yans
malzeme, d ey i aretlemede kullan lmadan nce a
da verilen
kalite artlar na uygun olacakt r.

3.1- Renklendirme :
Trafik i aretlerinin renkleri Karayollar Genel Mdrl nn tespit etmi oldu u renk
kodlar na uygun olacakt r. Trafik i aretleri, beyaz renkli reflektif malzeme zerine
bordr ve semboller, reflektif malzeme imalat
n tavsiye edece i saydam veya
opak serigrafi tutkal ve zcs kullan larak ipek serigrafi yntemiyle yap lacakt r.
ve semboller zerine yakla k 20-25 m2/lt
pek serigrafi i lemi, bordr
eklinde
yap lacakt r.
3.2- Yans
Fotometrik zellikler (Reflektivite, Retrorefleksiyon Katsay
deneyi :
ASTM D 4956-09 standard nda tan mlanan ve levhada kullan lan reflektif malzeme
istenen kendi tip ve renk s
f zelliklerine sahip olacakt r.
NOT: Beyaz renkli reflektif malzeme zerinde serigrafi yntemiyle elde edilen
saydam renkli blgeler iin geri yans ma katsay lar , kendi rengindeki reflektivite
de erlerin % 70'inden az olmayacakt r.
3.3- Renk Kodlar ve Ayd nlanma Faktr:
ASTM D 4956 -09 standard nda tan mlanan reflektif malzemelerde kullan lan
renklere gre renk kodlar Tablo 11de Ayd nlanma Faktr ise Tablo 2de verilen
de erlere uygun olacakt r.
3.4 - Alt Tabakaya Yap ma :
Galvanizli sacdan mamul levhaya s cakl kla veya bas nla yap
malzeme 4.5 blmnde belirtildi i
lm
reflektif
ekilde denendi inde, trafik i aretine zarar
gelmeden alt tabakadan ayr lmayacak ekilde olacakt r.
78
3.5 - Darbeye Dayan kl k :

Galvanizli sacdan mamul levhaya s cakl kla veya bas nla yap
malzeme 4.6 'da belirtildi i ekilde elik bir top arpt
lm
reflektif
zaman galvanizli sac
levhadan ayr lmayacak ve atlamayacakt r.

3.6 - Tuzlu Sise Dayan kl k :
4.7 blmnde belirtildi i
ekilde denenen rnek yzeyinde a nma, renk kayb
veya ayr lma olmayacakt r. Geri yans ma katsay
ve kromatiklik, 3.2 ve 3.3
blmlerinde belirtilen artlara uygun olacakt r.
3.7 - Ya mur artlar ndaki Fotometrik zellikler :

Bu deney, dare taraf ndan gerek grlmesi halinde yap lacakt r. Kurum d
nda
yapt lacakt r. ASTM D 4956 -09 standard nda tan mlanan ve istenen tipte orijinal
reflektivite zelliklerinin %90' ndan az olmamal
3.8 - Is De
ikliklerine Dayan kl k :
( 15.2 * 7.6 cm ) boyutunda 23 C 2 C ve % 50 2 RH rutubette temizlenerek

haz rlanan test paneline ;
cakta Dayan m: Yap
lan reflektif malzeme 71 C 3 C de 24 saat
bekletildikten sonra , 23 C 2 C % 50 2 RH da 2 saat b rak lan malzemeler

incelendi inde ; atlama, k lma,
soyulma, pullanma, laminasyonun
sklmesi
olmayacakt r.
So ukta Dayan m: Yap
lan reflektif malzeme -57 C 3 C de 72 saat
bekletildikten sonra , 23 C 2 C % 50 2 RH da 2 saat b rak lan malzemeler

incelendi inde ; atlama, k lma,
soyulma, pullanma, laminasyonun
sklmesi
olmayacakt r.
3.10 - Parlakl k :
ASTM D 4956-07 standard nda tan mlanan 6.11'deki deney sonucunda reflektif
malzemenin parlakl
Tan mlanmam
%40'dan d k olmayacakt r.(ASTM D 4956-09 bu deney
r.
79
4 - Deney Yntemleri ve Sonular n Yorumlanmas :

4.1- Deney Ko ullar :
Trafik i aret levhalar ya da deney iin gerekti inde bu i aretlerden kesilmi rnekler
24 saat sreyle 23
1 C s cakl kta ve % 50
5 izafi rutubette sakland ktan sonra
deneye tabi tutulacakt r.

4.2- Deney sonular
n yorumlanmas :
Btn deney sonular , denenmekte olan her bir i aretten al nan en az rne in
ortalamas olarak yorumlanacakt r.
4.3- Ayd nlanma Faktr ve Yans

Fotometrik zellikler (Reflektivite,
) deneyi :
ASTM D 4596-09 Ayd nlatma Faktr Tablo-2 ve reflektif malzeme ait fotometrik
zellikler ise standard nda tan mlanan kendi renk tipindeki minimum
de erleri
sa layacakt r.
Fotometrik zelliklerin lld reflektivite cihaz ndan ve test odas ndan grnm
Gzlem Ac
konumland
Gonyometre
Gzlem ac konumland
ve Gonyometre aras ndaki uzakl k
15m olmal r. Test karanl k ortamda yap lmal r.
80
(Kule)
Far
ac
n rneklendirildi i gzlem
n verildi i kule
Reflektif malzemenin veya reflektifli

Levha numunesinin yerle ti i giri
ac lar n verildi i Gonyometre
Not: Reflektif malzemeler levha yap
nda kullan lma a amas nda veya test iin
laboratuara gnderilme esnas nda malzeme hasar grmeyecek
ekilde korunarak
gnderilmeli, ayr ca y prat lma yap lmadan levha yap lma i leminde kullan lmal
da verilen foto raflarla bozulmu
yap lar ve bozulmam
orijinal grnmler
rneklenmi tir.
pranmam Prizmatik
reflektif malzemenin mikroskop
alt ndaki grnm (kendi
tipine ait yans ma zelli ine
sahip bozulmam dzgn
grnml prizmatik yap )
pranm Prizmatik reflektif

malzemelere ait mikroskop alt ndaki
grnm (kendi tipine ait yans ma
zelli i azalm bozulmu prizmatik
yap )
81
r.
pranmam Cam krecikli

normal performansl reflektif
malzemenin mikroskop alt ndaki
grnm (kendi tipine ait
yans ma zelli ine sahip
bozulmam dzgn grnml
cam krecikli )
pranm cam krecikli normal

performansl reflektif malzemenin
mikroskop alt ndaki grnm
(kendi tipine ait yans ma zelli ini
azalm grnml bozulmu cam
krecikli yap )
4.4- Renk :
ASTM D 4956-09 Tablo 11 gereklerine uyacakt r.
4.5- Alt Tabakaya Yap ma :
Trafik i aretleri ya da i aretlerden kesilen deney rnekleri en az 24 saat sreyle 4.1
blmnde anlat lan ko ullarda sakland ktan sonra denenecektir.
Trafik i aret levhas ndan kesilen deney rne i zerindeki reflektif malzeme bir aletle
(jilet veya b ak), trafik i aretinin alt tabakas ndan, sadece bir kenarda yakla k 2 x
2 cm.lik bir para kalacak
kart lmas na al
ekilde kaz nacakt r. Daha sonra kalan paran n elle
lacakt r. Bu i lemin, deney rne i zerinde b rak lan reflektif
malzemeye zarar vermeksizin gerekle tirilmesi mmkn olmamal
r. 2 x 2 cm.lik
bir para alt tabakadan soyulup kar lam yorsa, trafik i areti bu deneyi ba ar yla
gemi kabul edilecektir.
4.6- Darbeye Dayan kl k :
Trafik i aretlerinden kesilmi
15x15 cm.lik bir rnek 10x10 cm.lik a k bir alana
yerle tirilecektir. rne in ortas na 22 cm. ykseklikten 540 gr. a rl

ap nda elik bir top b rak lacakt r.
82
nda, 51 mm.
4.7- Tuzlu Sise Dayan kl k :

Trafik
aret levhas ndan al nm
bir deney rne i 22 er saatlik iki deneyde tuzlu
sis etkisine b rak lacakt r. Deneyler aras nda 2 saat zaman ayr lacak , bu s rada
rnek oda s cakl
nda kurumaya b rak lacakt r. Tuzlu sis ; 5 l sodyum klorr
95 l dam k suda eritilerek elde edilen bir tuz solsyonunu 352C ye atomize
ederek elde edilecektir. Yukar da verilen sre ve s cakl kta, korozyon test cihaz nda
tuzlu sise tabi tutulan numuneler, deneyden sonra dam k su ile y kanacak ve bir
bezle kurulanarak muayene edilecek ve numune yzeyinde a nma , renk kayb ve
ayr lma olmayacakt r.
Galvanizleme veya de ik
metodlarla kaplanm elik
Otokorkuluk ,trafik i aret
levhalar ,vb. malzemelerin
standard nda istenen tuz ve su
oran nda ve, belirlenen sre
iinde deney kabininde tuzlu
suya maruz b rak r, malzeme
kaplamas nda veya reflektif
malzemede olu an de im ve
pranmalar incelenir.
Tuzlu Sis Kabini
4.8- H zland lm
Bu deney,
Makine Y pranmas :
dare taraf ndan gerek grlmesi halinde yap lacakt r. reflektif
malzemeye ait deney numunesine h zland lm
makine y pranmas uyguland
nda,
numunede gzle grlr renk atmas , solma, atlama, kabuklanma v.b. bozulmalar
grlmeyecek ve suni y pranma deneyinden sonra fotometrik zellik
uyguland
nda ASTM D 4956-09 standard nda tan mlanan ve standard nda verilen
Tipde 0.2 gzlem ve -4 ve +30 giri

tan mlanan minimum yzde de
srelerde
deneyi
ac k
hava
Gereklilikleri Tm
im de erlerini sa layacakt r. Ayr ca levha belirli
a nmas ndan
klimler
a lar nda retroreflektivite tablo S3.1de
in D
sonra
da
Fotometri
(reflektivite)
Dayan m Sreleri ve Kullan m Yerleri
tablosunda verilen Minumum Reflektivite de erlerini sa layacakt r.
83
Bu i lem iin a
daki yntem veya aralardan birisi kullan lacakt r.
1) ASTM- G23 Metod1 E veya EH tipi iklimlendirme cihaz (rutubetlendirici kapal )
Deney Sresi : Tablo. kullan lan malzeme tipine gre sre seilmelidir.
2) ISO 105-B02 Ksenon Arkl iklimlendirme cihaz
zland lm makine y pranmas
n yap ld
test cihaz
4.9- Etiket:
Levhalar n arka yzeyinde, elle sklemeyecek ve hava artlar ndan etkilenmeyecek
bir etiket olacakt r. Etikette Firman n ad , imalat tarihi ve TCK mal
bulunacakt r.
84
r ibaresi
Fotometrik (reflektivite) Gereklilikleri Tm klimler in D

ve Kullan m Yerleri
Tip
Kullan m Yerleri
Aylar
Dayan m Sreleri
Minumum
Reflektivite Not-1
Tip-1 orta yo unlukta cam

krecikli Dz Dokulu (tasar m
)
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri
24
Tablo-1 Orijinal
reflektivite de erinin
%50
Tip-2 orta - yksek

yo unlukta cam krecikli Dz
dokulu (Sper tasar m s
)
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri
36
Tablo-3 Orijinal
%65
Tip-3 kapsl icinde cam

krecikli petek dokulu veya
metallenmemi
prizmatik
yap ya
sahip
yksek
yo unlukta.
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri
36
Tablo-4 Orijinal
%80
Tip-4 Yksek yo unlukta tipik

metallenmemi
mikro
prizmatik yap da
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri
36
Tablo-5 Orijinal
%80
Tip-5
Sper
Yksek
yo unlukta tipik metallenmi
mikro prizmatik yap da yol
aretlemelerinde
Yol kenar dikmeleri
36
Tablo-6 Orijinal
%80
Tip-6 Yap kans z elastomerik

yksek yo unlukta vinil mikro
prizmatik
yap da
uyar
aretleri ve eritlerde
Turuncu geici
katlamal uyar
aretleri, trafik koni ve
destek eritler
Tablo-7 Orijinal
%50
ASTM 4956-09 tip-7

Tip-7
Sper
yksek
kullan na son
yo unlukta
tipik
metallenmemi
mikro verilmi tir. Tip -8 olarak
fland lm
prizmatik
yap da
yol
aretlemelerinde (uzun ve
Orta Mesafe)
36
Orijinal reflektivite
de erinin %80
Tip-8
Sper
yksek
yo unlukta
tipik
metallenmemi
kp
k e
mikroprizmatik yap da yol
aretlemelerinde zun ve Orta
Mesafe)
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri Uzun
ve Orta Mesafede
yksek geri yans tm
zelligine sahip
36
Tablo-8 Orijinal
%80
Tip-9
Sper
yksek
yo unlukta
tipik
metallenmemi
kp
k e
mikroprizmatik yap da)
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri K sa
Mesafede yksek geri
yans tma zelligine
sahip
36
Tablo-9 Orijinal
%80
36
Orijinal reflektivite
de erinin %80
36
Tablo-10 Orijinal
%80
Tip-10
Sper
yksek ASTM 4956-09 tip-10
kullan na son
yo unlukta
tipik
metallenmemi
mikro verilmi tir. Tip -8 olarak
fland lm
prizmatik
yap da
yol
aretlemelerinde
(K sa
Mesafe)
Tip-11
Sper
yksek
yo unlukta
tipik
metallenmemi
kp
k e
mikroprizmatik yap da
Yol i areleme
Malzemeleri ve yol
kenar dikmeleri
85
.REFLEKT F OLMAYAN MALZEME
Trafik i aretlerinde yaz , rakam,
ekil, sembol ve bordr yap
nda kullan lan bu
malzeme, so uk yap an reflektif olmayan mat siyah renktedir.

TEKN K ZELL KLER:
Film Karakteristikleri:
Yap
tabaka dahil kal nl k minimum 0.08 mm olacakt r.
3.1.2 Maksimum Ykte ekme Dayan
- %Uzama:
100 mm * 300 mm boyunda malzemeye; geni lik 100 mm, ene aral
olacak ekilde 23 C 2 C % 50 2 RH da , 305 mm/ dk ekme h
yap ld
nda 100
mm
geni likteki malzemenin
olmal
r.Minimum uzama %100 olmal
mukavemeti
100 mm
ile deney
minimum
9 kg
r.
3.1.3 Boyutsal Stabilite:

10 mm x 25 mm ebad nda alminyum test paneline yap
lan malzeme 24 saat
23C 2 s cakl k % 50RH 2 rutubette bekletilir. Sre sonunda reflektif yzeyine

yap ma s
f 1 testi uygulan r. Test paneli 48 saat 65 C 2 s cakl kta bekletildikten
sonra malzemedeki boyutsal de
me 0.4 mm den fazla olmayacakt r.
3.1.4 Soyulma Yap mas :

Alminyum test paneline yap
rutubetli ortamda ko ulland
lan malzeme 24 saat 23 C 2 s cakl k % 50RH 2

r. Malzeme 305mm/dak ekme h
yne ters ynde soyulma yap ld
ile 180 yap
nda soyulma kuvveti minimum 1.1 kg/cm olacakt r.
Ayr ca, reflektif olmayan malzeme firma taraf ndan ihale kapsam nda getirilen
reflektif
malzeme
zerine
yap
bozulmadan ayr lmayacakt r.
86
sklmeye
al
ld
nda
malzemeden
OMEGA PROF LTRAF K
ARET LEVHA D RE NE A T TEKN K ZELL KLER VE

KSEL TESTLER
A- HAMMADDE VE RNE A T F
KSEL TESTLER VE TEKN K ZELL KLER:
1. Omega profil trafik i aret levha dire i iin kullan lacak ham sac malzeme mekanik
zellikleri TS EN 10025 standard na uygun teknik zelliklerde olacakt r.
2. Omega profil trafik i aret levha dire i imalat ,

llerde yap lacakt r .
ekil1 :5 mm kal nl ndaki Omega
profil iin ekil ve ller
ekil 2 : 4 mm kal nl ndaki Omega

profil iin ekil ve ller
4 0 2
9 ,5 0 ,5
R2=10
21
14
1=
422
8 3 2
9,
20 1
20 1
201
0
=1
201
99
2
=1
1=
=6
=7
43 2
R1
R1
R
35 2
9 , 5 0 ,5
R 2=12
ekil 1 ve 2de verilen
l l e r m i l im e t r e d ir .
Sac kal nl
i le i lg il i l , h a m s a c n o r t a l a m a k a l n l
o l u p t o le r a n s l a r v e g a l v a n i z k a l n l
d a h il d e ild ir.
D i e r l l e r e g a l v a n iz k a l n l k la r d a h i l d ir .
9,
l le r m ilim e t re d ir.
S ac kal n l
i l e i l g i li l , h a m s a c n o r t a la m a k a l n l
o lu p t o l e r a n s la r v e g a lv a n i z k a l n l
d a h i l d e i ld i r .
D i e r l le re g a lv a n iz k a l n l k la r d a h ild ir.
87
ekil ve
3. Trafik i aret levhalar
n monte edilmesi amac yla; 4 metrelik direkler zerinde bir
taraftan itibaren merkezlerinden birbirine 20 mm aral kl 120 adet, 3,5 metrelik direkler
zerinde bir taraftan itibaren merkezlerinden birbirine 20 mm aral kl 110 adet, 3
metrelik direkler zerinde bir taraftan itibaren merkezlerinden birbirine 20 mm aral kl
90 adet, 2,5 metrelik direkler zerinde bir taraftan itibaren merkezlerinden birbirine 20
mm aral kl 80 adet, 2 metrelik direkler zerinde de bir taraftan itibaren merkezlerinden
birbirine 20 mm aral kl
40 adet
9,5 mm. ap nda delikler bulunacak, delikler ayn
eksen zerinde olacakt r.

Galvaniz i leminden nce, direklerin d
bkey yzeyinde delikler ile ayn eksen
zerinde, delik olmayan kesimden 80 cm. ykseklikte, gzle rahatl kla okunabilecek
byklkte retici firma ad ve retim y
yaz lacakt r. (Bu hususta, retim ncesinde
dareden uygun gr al nacakt r.)

4. Galvanizleme i leminden nce; i lenmi omega profil trafik i aret dire i para
yzeylerinde, apak, k rp nt ,
nt , keskin u ve
kenarlar bulunmayacak, paslar
bertaraf edilecek, kenar ve delikler ondlas z ve apaks z olacak ve galvanizleme iin

gerekli temizlik yap lacakt r.
5. Omega
profil trafik i aret dire i imalat yla ilgili her trl i lem
tamamland ktan sonra; omega
profil TS 914 EN ISO 1461, Galvanizleme (S cak
Dald rma Metoduyla) normuna uygun olarak galvanizlenecektir.

6. Galvanizlemeden sonra omega profil trafik i aret levha dire i zerinde
herhangi mekanik i lem yap lmayacakt r. Galvanizlenmi yzeyler dzgn ve przsz
olacak, kabarc k, atlak veya kaplama bo luklar bulunmayacakt r.
7. Galvanizlenen paralarda deliklerin kapanmamas na, paralar n ucunda
inkonun damlalar halinde donmamas na dikkat edilecektir.
8. Galvanizden sonra kusurlar n rtu la dzeltilmesi ve ayr ca nemli birikinti

kal nt lar
(galvanizasyondan sonra nemli ko ullarda bekletme esnas nda olu an
beyaz veya koyu korozyon rnleri -primer inko asit ) kabul edilmeyecektir.
9. Kaplama Kal nl
Testi; TS 2311 EN ISO 2178 standard na gre yap lacak ve
kontrol edilecektir. [Gerekti inde; Kaplama A rl

88
(Kimyasal Metot ) TS 914 EN ISO
1461 standard na gre yap larak, kaplama kal nl
iin do rulama i lemi yap lacakt r.]
TS 2311 EN ISO 2178 standard na gre yap lan lmlerde, kaplama kal nl
iin llen de erlerden
tek
testi
de er en az 55, al nan tm lmlerin tamam
ortalamas ise en az 70 mikron olacakt r.

10. Galvaniz kaplama yap ma testi; ASTM A123, Standard Specification for
Zinc (Hot-Dip Galvanized) Coatings on Iron and Steel Products standard na uygun
olacakt r.
11. ekme ve kopma testi, dare personeli taraf ndan imalat n gerekle tirildi i
yerde, ham sac malzemeden al nacak numuneler zerinden yap lacakt r.
12. ekme dayan
, akma dayan
ve asgari uzama de erleri, dari personel
taraf ndan ham sac malzemen al nan numune zerinden yap lacakt r. TS EN 10025-2
standard nda belirtilen S235JR ve 1.0038 s
fa uygun akma ve ekme dayan
ile
asgari uzama de erlerini sa layacakt r. lgili izelge otokorkuluklar k sm nda (TS EN

10025-2 Nisan 2006 izelge 1,2) verilmi tir.
TS EN 10025-2 standard nda numune kal nl
na gre verilen ve otokorkuluklar
sm nda cizelge1 ve 2de belirtilen akma mukavemeti minimum 235 N/mm2, ekme
mukavemeti 360-510 N/mm2 ve yzde uzama de eri minimum %24 olacakt r.
89
BLM -3
GVENL K BAR YERLER
90
OTOKORKULUKLARA
T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER
GENEL TANIMLAR
Tarif
Bu k m, karayollar nda, trafi in gvenle seyrini sa lamak amac ile haz rlanan proje
ve artnamelere uygun olarak yolun tamam na veya belirli kesimlerine konacak
ay
ve koruyucu malzemelerin (otokorkuluklar n) imalat ve yerinde montaj
kapsar.
Otokorkuluklar sklebilir, tak labilir sistemlerdir.
1-EL K OTOKORKULUK ELEMANLARI:

Otokorkulu u te kil eden btn elemanlar; istenen
ekilde uygun olarak imal
edildikten sonra s cak dald rma yntemi ile inko galvaniz kaplamas yap lacakt r.
1.1-Otokorkuluk Ray (W- Kesitli kiri ): Otokorkuluk ray ; 3.00 mm kal nl
ndaki
DKP sacdan 470 (+4,2 -0) mm x 4300 (+10 -5) mm ebad nda kesilerek projesine uygun
ekilde W kesitli olarak imal edilecektir.
Yar ap 40 metreden daha kk kurplara yerle tirilecek otokorkuluk raylar ,
radyuslu ray olarak kurp yar ap na uygun
ekilde zel olarak imal edilir. Bu
ekillendirme i lemi s cak dald rma usul ile galvanizleme i leminden nce yap lm
olacakt r.
91
1.2- Otokorkuluk elik Dikmesi: Otokorkuluk elik dikmesi; 4.20 mm kal nl

+4,2
DKP sacdan 228 (
ndaki
-0) mm x 1900 ( 5) mm ebad nda kesilerek projesine uygun
ekilde Sigma-100 profil olarak imal edilecektir.

1.3- elik Takozlar:
1.3.1- U Takozu: Otokorkuluk U takozu; 5.00 mm kal nl
ndaki DKP sacdan 70 ( 2)
mm x 350 ( 5) mm ebad nda kesilerek projesine uygun ekilde U kesitli olarak imal
edilecektir.
1.3.2- 480 Takoz: Otokorkuluk 480 takozu; 3.00 mm kal nl
ndaki DKP sacdan
projesine uygun ekilde sa ve sol olarak imal edilecektir.

1.3.3- 780 Takoz: Otokorkuluk 780 takozu; 3.00 mm kal nl
ndaki DKP sacdan
projesine uygun ekilde imal edilecektir.

1.3.4- Kep: Takozlar n montesinde kullan lan ba lant
kal nl
ndaki DKP sacdan 130 ( 2) mm x 270 (
+3,6
paralar ; 4.00 mm
-0) mm ebad nda kesilerek
projesine uygun ekilde imal edilecektir.
1.4- Gergi Ku
: Gergi ku
, 5 mm kal nl
ndaki DKP sacdan 4140 ( 5) mm x
70 ( 2) mm ebad nda kesilerek projesine uygun ekilde imal edilecektir.
1.5- Ba lant Elemanlar : Otokorkuluklarda kullan lacak, c vata, somun ve rondela

gibi ba lant elemanlar ; TS 61, TS 79, TS 80, TS 528, TS 1020, TS 1021 ve TS
1026 standartlar nda belirtilen normlara uygun elikten yap lacakt r.
Bu malzemeler de di er btn otokorkuluk elemanlar gibi retildikten sonra sadece

cak dald rma yntemi ile galvanizlenmi olacakt r.
1.6-Genle me Eki: Kpr zerlerinde devam eden otokorkuluk hatlar nda, kpr
genle me derzlerine uygun nitelikte, 3 ve 5 mm kal nl
ndaki DKP sac kullan larak
projesine uygun olarak imal edilmi genle me ekleri kullan lacakt r.
92
1.7-U ve Ba
k Paralar :U ve ba
k paralar , 3 mm kal nl
ndaki DKP erit
salardan imal edilecektir.
2-HAMMADDE MALZEME VE RNE A T TEKN K ZELL KLER
2.1-Otokorkuluk elemanlar iin kullan lacak ham sac malzeme; TS EN
10025
standard na uygun mekanik zelliklerde olacakt r. C vatalar yap lacak otokorkuluk

tipine uygun kalitede olacakt r.
2.2-Otokorkulu u te kil eden btn elemanlar; kesme, delme,
ekillendirme,
kaynaklama vb imalatla ilgili her trl i lemleri tamamlad ktan sonra, s cak dald rma
yntemi ile inko galvaniz kaplamas yap lacakt r. Galvanizleme i leminden nce;
lenmi otokorkuluk elemanlar
n yzeylerinde, apak, k rp nt ,
nt , keskin u ve
kenarlar bulunmayacak, paslar bertaraf edilecek, kenar ve delikler ondlas z ve

apaks z olacak ve galvanizleme iin gerekli her trl temizlik yap lacakt r.
2.3- malat ile ilgili her trl i lem tamamland ktan sonra; otokorkulu u te kil eden
btn elemanlar TS 914 EN ISO 1461, Galvanizleme (S cak Dald rma Metoduyla)
normuna uygun olarak galvanizlenecektir.
2.4-Galvanizlemeden sonra otokorkuluk elemanlar zerinde herhangi mekanik i lem
yap lmayacakt r. Galvanizlenmi
yzeyler dzgn ve przsz olacak, kabarc k,
93
atlak veya kaplama bo luklar

elemanlar
bulunmayacakt r. Galvanizlenmi
otokorkuluk
n grnmnde dalgalanma bulunmayacakt r.
2.5-Galvanizlenen
paralarda
deliklerin
kapanmamas na,
paralar n
ucunda
inkonun damlalar halinde donmamas na dikkat edilecektir.
2.6-Galvanizden sonra kusurlar n rtu la dzeltilmesi ve ayr ca nemli birikinti

kal nt lar
(galvanizasyondan sonra nemli ko ullarda bekletme esnas nda olu an
beyaz veya koyu korozyon rnleri -primer inko asit ) kabul edilmeyecektir.
2.7-Kaplama Kal nl
Testi; TS 2311 EN ISO 2178 standard na gre yap lacak ve
kontrol edilecektir. [Gerekti inde; Kaplama A rl

ISO 1461 standard na gre yap larak, kaplama kal nl
(Kimyasal Metod ) TS 914 EN

iin do rulama i lemi
yap lacakt r.] TS 2311 EN ISO 2178 standard na gre yap lan kaplama kal nl
iin llen de erlerden
testi
tek de er en az 55, al nan tm lmlerin tamam
ortalamas ise en az 70 mikron olacakt r.
Kaplama Kal nl
lm Grnm
94
Metalik malzeme
yzeylerinde paslanma ve kaplama atmas
durumlar n olmamas iin Kaplama Kal nl
artnamesinde
istenen optimum seviyede al lmal r. (istenen ortalama
kaplama kal nl de erin ok stnde de erler arazide galvanizde
atmalara sebebiyet verebilir.
2.8-Galvaniz kaplama yap ma testi; ASTM A123, Standard Specification for Zinc
(Hot-Dip Galvanized) Coatings on Iron and Steel Products standard na uygun
olacakt r.
2.9-ekme ve kopma testi, dare personeli taraf ndan imalat n gerekle tirildi i
yerde, ham sac malzemeden al nacak numuneler zerinden yap lacakt r.
2.10-ekme dayan
, akma dayan
ve asgari uzama de erleri, dari personel
taraf ndan ham sac malzemen al nan numune zerinden yap lacakt r. TS EN
10025-2 standard nda belirtilen S235JR ve 1.0038 s
dayan
fa uygun akma ve ekme
ile asgari uzama de erlerini sa layacakt r. Tm bu de erler izelgede (TS
EN 10025-2 Nisan 2006 izelge-1ve 2) grlebilmektedir.
95
ekme Kopma ve % uzama Test Cihaz ndan Grnm

(Yk hcreleri 100kN,50kN ,20kN, 500N)
2.11-Otokorkuluk reflektr yap nda kullan lacak olan reflektif malzeme, ASTM-D
4956-09de belirtilen Tip 3n tm zelliklerini sa layacakt r.
Ham ekme ubu u
50kN yk hcresi ile al lan blm
96
izelge-1 - vurma dayan

zellikleria
sa Gsterili
16
EN
EN
10027-1 10027-2
ve
ye gre
CR1026
0a gre
S235JR
1.0038
S235J0
1.0114
S235J2
1.0117
S275JR
1 .0044
S275J0
1.0143
S275J2
1.0145
S355JR
1.0045
S355J0
1.0553
S355J2
1.0577
S355K2
1.0596
d
S450J0
1.0590
a
235
235
235
275
275
275
355
355
355
355
450
>16
40
225
225
225
265
265
265
345
345
345
345
430
verilen cins ve kalitede eliklerden imal edilen yass ve uzun mamullerin ortam s cakl
Asgari akma Dayan
MPab
Anma Kal nl
Mm
>40
63
215
215
215
255
255
255
335
335
335
335
410
>63
80
215
215
215
255
255
255
335
335
335
335
390
ReHa
ekme Dayan
Rm a
b
MPa
Anma Kal nl
Mm
>80 >100 >150 >200 >250

100 150 200 250 400c
215
215
215
235
235
235
315
315
315
315
380
195
195
195
225
225
225
295
295
295
295
380
185
185
185
215
215
215
285
285
285
285
-
nda mekanik
175
175
175
205
205
205
275
275
275
275
165
195
265
265
<3
3
100
360-510
360-510
360-510
430-580
430-580
430-580
510-680
510-680
510-680
510-680
-
360-510
360-510
360-510
430-580
430-580
430-580
510-680
510-680
510-680
510-680
550 - 720
>100
150
>150
250
350-500
350-500
350-500
400-540
400-540
400-540
450-600
450-600
450-600
450-600
340-490
340-490
340-490
380-540
380-540
380-540
450-600
450-600
450-600
450-600
530-700
Kal nl
600 mm olan levha, sac ve geni yass mamuller iin haddeleme ynne dik yn (t), di er btn mamuller iin
haddeleme ynne paralel yn (I) geerlidir.
b
1 MPa = 1N/mm2
c
d
De erler yass mamuller iin geerlidir.

Sadece uzun mamuller iin geerlidir.
97
>250
400c
330-480
380-540
450-600
450-600
izelge 2 - vurma dayan

verilen cins ve kalitede eliklerden imal edilen yass ve uzun mamullerin ortam s cakl
a
zellikleri
sa Gsterili
Deney
Kopmadan sonraki asgari uzama yzdesi a
Paras
%
Konumu
Lo = 80mm
Lo = 5,65 So
a
Anma Kal nl
Mm
Anma Kal nl
Mm
>1
EN
EN
10027-1 10027-2
ve
ye gre
CR1026
0a gre
S235JR
S235J0
S235J2
S275JR
S275J0
S275J2
S355JR
S355J0
S355J2
S355K2
d
S450J0
a
1.0038
1.0114
1.0117
1 .0044
1.0143
1.0145
1.0045
1.0553
1.0577
1.0596
1.0590
>1
1,5
>1,5
2
>2
2,5
>2,5
3
3
40
>40
63
>63
100
>100
150
nda mekanik
>150
250
>250 c
400
Sadece
J2 ve
K2
iin
17
18
19
20
21
26
25
24
22
21
t
I
15
15
16
16
17
17
18
18
19
19
24
23
23
22
22
21
22
19
21
18
t
I
13
14
14
15
15
16
16
17
17
18
21
22
20
21
19
20
19
18
18
17
t
I
12
-
13
-
14
-
15
-
16
21
17
19
17
18
17
18
17
17
21(I ve t)
18(I ve t)
17(I ve t)
17(I ve t)
Kal nl
600 mm olan levha, sac ve geni yass mamuller iin haddeleme ynne dik yn (t), di er btn mamuller iin
haddeleme ynne paralel yn (I) geerlidir.
De erler yass mamuller iin geerlidir.
Sadece uzun mamuller iin geerlidir.
98
BLM -4
CTP (CAM ELYAF TAKVIYELI POLYESTER MAMUL ) VE
EL K YOL KENAR D KMELER
99
CTP (CAM ELYAF TAKVIYELI POLYESTER MAMUL ) YOL KENAR

KMES NE A T TEKN K ZELL KLER VE F KSEL TESTLER
1 KONU: Trafik gvenli ini sa lamak amac ile tek tarafl (Beyaz veya K rm
veya ift tarafl reflektif (Beyaz ve K rm
mamul yap lm
) kullan larak Cam Elyaf Takviyeli Polyester
yol kenar dikmelerini kapsamaktad r.
EBATLAR, EK L VE
ARETLEME
1. Ebatlar ve ekil:
Cam Elyaf Takviyeli Polyester mamul yol kenar dikmesinin ve reflektrn ebatlar ve
ekli
daki gibi olacakt r:
Geni lik
: 100 mm
Ykseklik
: 1300 mm
rilik
: 10 mm
Kal nl k
: 3 mm
Reflektr ebad
: 150 mm x 70 mm
2. Toleranslar:
a) Geni lik-Ykseklik Tolerans :
Dikme ve reflektr iin yukar da verilen geni lik ve ykseklik llerinin tolerans
de eri
% 2 (yzde iki) dir.
b) Kal nl k Tolerans :
Dikmenin kal nl
ve egrilik iin yukar da verilen lnn tolerans de eri
%5
(yzde be ) tir.
3 . aretleme:
Yol kenar dikmesinin n yzne (d
bkey) TCK amblemi arka yzne (i bkey)
ise 1cm yksekli indeki karakterlerle, rnn hizmet mr boyunca kaybolmayacak

ekilde, imalat
n ad ile imalat tarihi (ay ve y l) bas lacakt r. Yol kenar dikmesinin
alt sivri ucundan 50 cm ykseklikte dz ve kesintisiz bir yatay siyah silinmez boya ile
yap lm
izgi ile gmme derinli i i aretlenecektir.
htiyaca gre Yol kenar dikmesinin iki taraf na i bkey yzne beyaz, d
yzne k rm
malzeme yap
reflektif malzeme veya Tek tarafl k rm

labilir.
100
veya beyaz
bkey
reflektif
GENEL ZELL KLER

1 Genel:
Bu Teknik
artnamede belirtilen standartlar a
daki test ve kriterlere uygun
olacakt r.
a)
Malzemenin Teknik zellikleri: Cam Elyaf Takviyeli Polyesterden retilen
kenar dikmede cam elyaf, dikmenin boyuna ve enine olmak zere her iki istikamette
olacakt r. Dikmenin her iki yz boyunca yzey tl kullan lacakt r. Dikme, profil
ekme metodu ile kaplanm , her iki yz dzgn, istenilen renklerde (beyaz renk
iin opak beyaz YI, sar renk iin istenilen renk kodunda ) ve homojen olacakt r.
Beyaz Renkli Malzeme in Sar k ndeksi;
Sar k ndexi (YI)
ASTM E 313 standart nda 45 / 0

geometrisinde 2 gzlem a , D65
tip lamba kullan larak YI al nacakt r.
Maksimum 12
Beyaz Renkli Malzeme in Sar k ndeksi (YI)=max 12

Sar Renkli Malzeme in Renk kodlar
Sar Renk in Renk
Kodlar
CIE Lab Standard Metoda gre 45 /

0 geometrisinde 2 gzlem a ,
D65 tip lamba kullan larak.Renk
kodlar al nacak
Sar Renkli Malzeme in

Renk kodlar L*= 72-74, a*= 10-12, b*= 86-88
101
L*= 72-74
a*= 10-12
b*= 86-88
b)
Esnek kenar dikmesi her trl hava artlar na, ultraviyole
nlara, ozon ve
hidrokarbonlara dayan kl , arpmalara mukavim, yzeyi arp lmam
olacak, metalik
olmayan ilk defa kullan ma sunulan polimerik malzemeden yap lacak ve
hava
artlar nda asgari 60 ayl k hizmet mrne sahip olacakt r. CTP kenar dikmesinin
retiminde yorulmu , y pranm
ve daha nce kullan lm
eski malzemeler
kullan lmayacakt r.
Yol kenar dikmeleri 60 ay boyunca mekanik zelliklerini muhafaza etmelidir. A

da
verilen arazi de foto raflar ekilmi CTP malzemeler zerinde grnen baz bozulma
rnekleri 60 ay boyunca gzlenmemelidir.
Dikmenin st taraf nda elyaf
ve cam tl yzeye c km
Dikmenin yzeyinde derin

atlamalar
Dikmenin yzeyinde ve reflektif malzemede ayr lma olmamal
102
r.
Dikmenin yzeyinde yzey bozukluklar kopmalar olamamal
r.
2- Ham Madde Belgesi :

Yol kenar dikmesi imalat
na ham maddeyi tedarik eden firma, maddenin maruz
kalabilece i her trl evre
artlar nda, 60 ay boyunca mekanik zelliklerini
muhafaza edece ini belgeleyecektir.
3- Grn :
Yol kenar dikmesinde, rnn mukavemetini ve kullan
etkileyecek delik, k k,
atlak, ukur, yan k, renk bozukluklar ve reinesi az blgeler gibi yzey kusurlar
bulunmayacakt r.
Dikme yzeyleri, zerine reflektif malzeme yap
labilecek
dzgnlkte olacak, yzeyde ya , stiren, aseton gibi reflektif malzemenin yzeye

yap mas
nleyecek maddeler bulunmayacakt r. Dikmenin renk da
gze
arpacak bariz farkl klar gstermeyecek, dikmenin her iki yz ve kenarlar dzgn
olacakt r. Dikmenin alt sivri ucu ve st k sm dzgn, apaks z ve atlaks z kesilmi
olmal
r.
103
A-MEKAN K ZELL KLER VE PERFORMANS

1- Yk Alt nda E ilme S cakl
Madde B.3e gre denendi inde, yk alt nda e ilme s cakl

0,25mm olmal
95 C en fazla egilme
r.
2- Aleve Dayan kl k:
Madde B.4e gre denendi inde, numune, alev almayan veya kendili inden
sner tipte olmal
r.
3- Darbe Dayan
Madde B.5deki deney uyguland
nda, darbe uygulanan nokta evresinde 6mm
ap ndaki alanda herhangi bir hasar veya atlak grlmemelidir.

4-S cakl k Dayan
/Esneklik:
Madde B.6 ya gre denendi inde,dikme d ey konuma gre 5 den fazla sapma
gstermemelidir. Numunede atlama, k lma, kopma ve paralanma olmamal
r.
5- Elastikiyet:
Madde B.7 deki deney uyguland
nda, malzeme orijinal haline dnecek ve
yzeyde herhangi bir hasar (atlama, k lma, kopma, paralanma ve kapak atma)
olu mayacakt r.
6- E ilmede ekme Dayan
Madde B.8deki deney, dikme ynne paralel ynde uyguland

ekme dayan
minimum 500 Mpa olmal
nda, e ilmede
r.
7- Ultraviyole I nlara Dayanakl k:

Bu deney dare taraf ndan gerekli grlmesi halinde kurum d
yapt lacakt r.Madde B.9 daki deney uyguland
aras nda renk de
imi olmamal
na
nda, numunedeki iki k
r.
8-E ilme (Defleksiyon):

Madde B.10 daki deney uyguland
olmamal
nda, meydana gelen sehim 254mmden fazla
r.
104
9-So
a Dayan m/Esneklik:
Madde B.11.e. gre denendi inde, dikme d ey konuma gre 5 den fazla sapma
gstermemelidir.
10-So ukta Darbe dayan
Madde B.12 ye gre denendi inde, dikme yzeyinde atlama, k lma ve da lma
olmamal
r.
11-Dikmeye Yap
lan Reflektif Malzeme zellikleri:
Reflektif malzeme ASTM 4956-09 Retroreflektive Sheets for Traffic Signsde

belirtilen
yksek performansl ve Karayollar Genel Mdrl (KGM)nn
Yksek Performansl Reflektif Malzeme Teknik

uygun ve bas nla yap
artnamesinde istenen kriterlere
labilen tipte olacakt r.
12-Reflektif Malzemenin evre Etkilerine Dayan kl

a)
Dikmeye yap
yap
lm
lan yksek performansl reflektif tabaka, sentetik reineyle
ve dzgn bir yzey taraf ndan kapsul iine al nm
ve/ veya prizmatik yap da
olacakt r. Tm iklim
optik merceklerden
artlar na dayan kl olmal
r.
Reflektif malzeme dikmeden elle paralanmadan ayr lmayacak yap da olmal ,

yzeyinde yzey bozukluklar , deformasyon bulunmamal
r.
b) Suya Dayan kl k:
Madde B.13 deki deney sonucunda, reflektif malzemede bir bozulma ve dikme
yzeyinden ayr lma olmayacakt r.
c) Is De
Madde
ikliklerine Dayan kl k:
B.14
deki
deney
uyguland
nda,
reflektif
malzeme
dikmeden
ayr lmayacakt r.
13-Reflektif Malzemenin Korunmas :
Reflektif malzemede, dikmenin nakli ve montaj esnas nda izik, s yr k, a nma ve
di er fiziki hasarlar n olu mas
nleyecek ekilde gerekli tedbirler al nacakt r.
105
B-DENEYLER:
1- Grn ve Boyut Muayenesi:
Her numune nce gzle muayeneye tabi tutularak, Genel zelikler madde 3.e gre
grn kontrolnden geirilecektir. Daha sonra dikmenin ve reflektif malzemenin
geni li i ve uzunlu u
1,0 mm hassasiyetle llecektir. Dikmenin kal nl
ise
mikrometre ile 0,01 mm hassasiyetle llecek ve dikme ve reflektif malzemenin

boyutlar
n Ebatlar,
ekil ve
aretleme madde .1 deki llere ve madde.2deki
toleranslara uygunlu u kontrol edilecektir.

2- Renk Tayini ve Sar k ndeksi:
Opak beyaz olarak retilen CTP Dikme ASTM E 313 standart nda 45 / 0
geometrisinde 2 gzlem a
, D 65 tip lamba kullan larak YI al nacakt r.
Bu
de er Genel zellikler madde 1 deki tabloda verilen de ere uygun olacakt r.

CTP dikmede kullan lan reflektif malzeme ASTM
4956-09 standard nda
verilen Yksek performansl malzeme zelliklerinde olacakt r. tan mlamalar na gre

(45 /0 ) lm geometrisinde 2 lik gzlem a
nda, D65 ayd nlatma kayna
kullan larak renk koordinat ve ayd nlanma faktr kriterleri madde 11 ve madde 12
de tan mlanan standart/ artname limitlerinden birisine uygun olacakt r.
3-Yk Alt nda E ilme Is
n Tayini:
Dikmelerin yk alt nda e ilme s cakl

gre hesaplan r . F= Deney Parcas
, kullan lan yk F= 2* *b*h2 / 3*L frmlne

n ortas na uygulanan yk
= Deney Paras
n en byk lif gerilmesi (Bu de er 18,5 kgf/cm )al ncakt r.
b= deney Paras
n Geni li i
h = Deney Paras
n Kal nl
L= ki eksen aras ndaki uzakl k

da oldu u gibi numune tek katl ve dzlemsel yerle tirilir. Numune llerine
gre yukar daki formlden deney paras na uygulanan yk hesaplan r. 0,01 mm
blntl dial ile egilme llr.
b
106
Bu ekilde bulunan yk alt ndaki numunenin 95 0 C e ilmesi mm olarak llr. Bu

de er A.1 maddedeki de eri sa lamal
r.
4-Alevlenme zelli inin Tayini:

Dikmenin alevlenme zelli i TS1066 veya ASTM D635e gre tayin edilecektir.
Deney sonucunun madde A.2te belirtilen zelliklere uygun olup olmad
na
bak lacakt r.
5-Darbe Dayan
Cihazlar:
Deneyi:
rl k paras
(1kg a rl kta, sert elik malzemeden yap lm ,ucu
yuvarlat lm ,silindirik elik malzeme)

Deney numunesinin yatay olarak yerle tirilebilece i destek. Darbeyi 120cm
ykseklikten, 90 lik darbe a
yla numune paras
n zerinde b rakabilecek
mekanizma.
b)
lem: Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r. Deney numunesi,
destek zerine yerle tirildikten sonra numunenin orta k sm nda tepe noktas na
yak n bir yere 120 cm ykseklikten 1 kg a rl
ndaki elik paras serbest d meye
rak lacakt r.
c) Deney sonucunda: numunede k lma, delik veya atlama olup olmad
izlenerek, sonular n madde A.3e uygun olup olmad
6 S cakl k/Esneklik Dayan
na bak lacakt r.
Deneyi:
Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r. Dikme 2saat sreyle +60 Cde
tutulacakt r. Daha sonra dikme d ey vaziyette gmme derinli i izgisinden
sabitlenerek st ucundan 90 bklecek ve yere paralel duruma getirilecektir. Dikme
serbest b rak lacakt r. Bu i lem, numune etvden (60 Clik ortamdan) kart ld ktan
sonraki 2 dakika iinde
rak
5 defa tekrarlanacakt r. Numunelerin her serbest
tan sonraki 30 saniye ierisinde kendili inden en fazla 5 sapma ile dik
konuma gelip gelmedi i gzlenecektir. Deney sonucunun madde A.4ya uygun olup
olmad
na bak lacakt r.
7-Esneklik (Elastikiyet) Deneyi:

Dikme yatay olarak yere b rak larak, zemine gmlen alt ucunun 30 cm yukar
ndan
numuneye ayakla bas p, br ucundan elle yukar ya kald lacak ve her iki ucu
107
birbirine de ecek
ekilde bklp tekrar ilk haline getirilecek, yani, yere paralel
duruma dndrlecektir. Bu i lem 3 defa tekrarlanacakt r. Deney sonucunda

numunenin madde A.5ye uygunlu u kontrol edilecektir.Bu deney 3 () adet numune
zerinde denenir.
8-E ilme-ekme Dayan
Tayini:
ilmede ekme dayan
TS 985 EN ISO178e gre tayin edilecektir. Deneyde
elde edilen de erlerin madde A.6de belirtilen de ere uygun olup olmad
na
bak lacakt r.
9-Ultraviyole I nlara Dayan m Tayini:
Test numunesinin yar
di er yar
kuvartz
n zerine
ise ultraviyole
k s zd rmayan uygun bir malzeme rtlecek ve
nlar veren yksek bas nl , c va arkl 360wattl k bir
tpn 30cm alt nda lamba
ultraviyole
klar na dik olacak
ekilde 16saat sreyle
nlar na tabi tutulacakt r. Bu sre sonunda dikme zerindeki kaplanm
yer a lacak ve
na maruz kalm
aras nda bir renk de

uygun olup olmad
m ile deney s ras nda rtl tutulan k
ikli i olup olmad
gzlenecektir. Sonucunun, madde A.7a
na bak lacakt r.
10-E ilme Deneyi:

Kenar dikmesinin ucuna, 910gr a rl k as ld
nda i ve d
bkeyde meydana
gelen sehim llecek ve sonucun madde A.8a uygun olup olmad

11-So
na bak lacakt r.
a Dayan m / Esneklik Deneyi:
Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r. Dikme 2saat sreyle -30 Cde
tutulduktan sonra, d ey vaziyette gmme derinli i izgisinden sabitlenerek st
ucundan 90 bklecek ve yere paralel duruma getirilip b rak lacakt r. Dikmenin
30saniye ierisinde kendili inden en fazla 5 sapmayla dik duruma gelip gelmedi i
gzlenecektir. Bu i lem, numune so utucudan kt ktan sonraki 2 dakika ierisinde 5
defa tekrarlanacakt r. Deney sonucunun madde A.9e uygun olup olmad
na
bak lacakt r.
12-So ukta Darbe Dayan m Deneyi:
a)
Deney 2 (iki) adet numune zerinde yap lacakt r. Dikme 2saat sreyle 30 Cde
tutulduktan sonra, A rl k paras
(900gr a rl kta, sert elik malzemeden
yap lm ,ucu yuvarlat lm ,silindirik elik malzeme)150cm ykseklikten, srtnmesiz

bir d ey k lavuz ierisinden d rlerek, dikmenin orta k sm ndaki yzeye
108
arpt lacakt r. Bu i lem, numune so utucudan kt ktan sonraki 10 dakika ierisinde

ayn numune zerinde 1 defa olmak zere 5 farkl noktada tekrarlanacakt r. elik
topun darbesine maruz kalan dikmenin yzeyi yatay durumda olmal ve dikme her iki
ucundan desteklenmelidir.
b) Deney 2 (iki) adet numune zerinde yap lacakt r. Dikme 2saat sreyle -30 Cde
tutularak so utucudan kart ld ktan sonra, 2dakika ierisinde elle, 90 lik yay izecek
ekilde, dz ve sert bir yzeye 3 defa arpt lacakt r. Sonular n madde A.10ye
uygun olup olmad
na bak lacakt r.
13-Reflektif Malzemenin Suya Dayan m Deneyi:

Reflektif malzeme numuneleri uygun bir kap ierisinde 23
suyuna tamamen bat lm
2 C s cakl kta
ehir
olarak 48saat sreyle bekletildikten sonra slak olarak
test edilecektir. Sonucun madde A.12.bye uygun olup olmad

14-Reflektif Malzemenin Is De
ikli ine Dayan
na bak lacakt r.
Numuneler;
-30 2 C lik etvde 2 saat,
23 2 C laboratuvar artlar nda 1 saat,
+80 2 Clik etvde 2 saat,
23
2 C laboratuvar
artlar nda 1 saat bekletilecektir. Bu i lem 3 defa
tekrarland ktan sonra, dikme ile reflektif malzeme aras nda bir ayr ma veya bozulma
olup olmad
kontrol edilerek, sonucun madde A.12.cye uygun olup olmad
bak lacakt r.
109
na
EL K YOL KENAR D KMES A T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER
1 KONU: Trafik gvenli ini sa lamak amac ile tek tarafl (Beyaz veya K rm
yada ift tarafl reflektif (Beyaz ve K rm
) kullan larak opak beyaz , veya istenilen
renk kodunda sar renkte esnek elikten retilen Yol Kenar Dikmesinidir.
2-EBATLAR, EK L VE
ARETLEME:
Ebatlar ve ekil
elik yol kenar dikmesinin ve reflektrn ebatlar ve ekli
ve a
artnamesine uygun
daki gibi olacakt r:
Geni lik
: 100 mm
Ykseklik
: 1300 mm
rilik
: 10mm
Kal nl k
: 1,5 mm (Kaplama Dahil )
Reflektr ebad
: Ykseklik x Geni lik (150 mm x 70 mm)
elik Malzeme Kal nl k : 1.2 mm paslanmaz elik

Her numune nce gzle muayeneye tabi tutularak, grn
kontrolnden
geirilecektir. Daha sonra dikmenin ve reflektif malzemenin geni li i ve uzunlu u

mikrometre ile 0,01 mm hassasiyetle llecektir. Dikmenin kal nl
ise mikrometre
ile 0,01 mm hassasiyetle llecektir.

Toleranslar
a) Geni lik-Ykseklik Tolerans :
Dikme ve reflektr iin yukar da verilen geni lik,
llerinin tolerans de eri
ykseklik ve reflektr ebad
% 2 (yzde iki) dir.
b) Kal nl k Tolerans :
Dikmenin kal nl
de eri
kaplama dahil ve egrilik iin yukar da verilen lnn tolerans
% 5 (yzde be ) tir.
aretleme
Yol kenar dikmesinin n yzne (d
bkey) TCK amblemi
(lleri
ekil 1de
verilmi tir), arka yzeyine (i bkey) ise 1cm yksekli indeki karakterlerle, rnn
hizmet mr boyunca kaybolmayacak ekilde, imalat
n ad ile imalat tarihi (ay ve
l) silinmez boya ile bas lacakt r. Yol kenar dikmesinin alt sivri ucundan 50 cm
ykseklikte, siyah boya ile yap lm
dikmeye yatay ynde, dikme geni li i kadar dz ve
kesintisiz gmme derinli i izgisi olacakt r.

110
Yol kenar dikmesinin i bkey yzne beyaz, d

malzeme yap
rm
bkey yzne k rm
lacakt r. Tek tarafl reflektif malzeme yap
, di er yar
reflektif
lacak dikmelerin yar
beyaz reflektif malzemeli olacakt r.
TEKN K ZELL KLER

Esnek kenar dikmesi her trl hava
artlar na, ultraviyole
nlara, ozon ve
hidrokarbonlara dayan kl , arpmalara mukavim, yzeyi darbe grmemi
olacak, d
hava artlar nda asgari 60 ayl k hizmet mrne sahip olacakt r. Yol kenar dikmesinin
retiminde yorulmu , y pranm
ve imalatta daha nce kullan lm
eski malzemeler
kullan lmayacakt r. elik yol kenar dikmesi; 70 mikron kal nl kta galvanizlendikten sonra,
70 mikron kal nl kta inko fosfat esasl anti korozif boya ile kaplanacakt r. elik yol
kenar dikmesinin bir yzeyi zerinde 10(on) ayr noktada yap lacak lm sonucunda
galvaniz ve inko fosfat esasl boyan n kal nl
140 mikron en fazla 160 mikron olmal
( kisinin toplam kal nl
) ortalama en az
r. Her bir noktada al nan tek lm de eri 120
mikrondan az olamaz.
1- Ham Madde Belgesi :
Yol kenar dikmesi imalat
na ham maddeyi tedarik eden firma, maddenin maruz
kalabilece i hertrl evre artlar nda, 60 ay boyunca mekanik zelliklerini muhafaza

edece ini belgeleyecektir.
2- Grn :
elik malzemeden retilen kenar dikmesinin her iki yz dzgn, przsz ve istenilen
renklerde
(beyaz ve sar ) homojen olacakt r.
Yol kenar dikmesinde, rnn mukavemetini ve kullan
etkileyecek delik, k k,
atlak, ukur, ezik, renk bozukluklar gibi yzey kusurlar bulunmayacakt r.

yzeyleri, zerine reflektif malzeme yap
Dikme
labilecek dzgnlkte olacak, yzeyde
ya , stiren, aseton gibi reflektif malzemenin yzeye yap mas
nleyecek maddeler
bulunmayacakt r. Yzeyinde boyas z blge renk bozukluklar , boya akmalar , boya

damlalar
nt yada ukurluklar olmayacakt r. Dikmenin her iki yz ve kenarlar
dzgn olacakt r. Dikmenin alt

przsz kesilmi olmal
ucu ve st k sm dzgn, apaks z, atlaks z ve
r.
111
3-Renk Tayini;
Beyaz renk elik Yol Kenar Dikmesi iin YI (Sar k ndeksi)
Beyaz Renkli Malzeme in Sar k ndeksi;
ASTM E 313standart nda 45 /
0geometrisinde 2 gzlem a
Sar k ndexi (YI)
Maksimum 4
D65 tip lamba kullan larak YI

al nacakt r.
Sar renkli elik Yol Kenar Dikmesi in Renk Kodlar
Sar Renk in Renk

Kodlar
CIE Lab Standard Metoda gre 45 /
L*= 72-74
0 geometrisinde 2 gzlem a
a*= 10-12
D65 tip lamba kullan larak.
b*= 86-88
4 -Yap ma Testi:
TS EN ISO 2409 standard na gre test edilen numune; S
Deney dare taraf ndan gerek grlmesi halinde kurum d
f 0 a uygun olacakt r.
na yapt lacakt r.
5- Esneklik (Elastikiyet) :
Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r.Dikme yatay olarak yere
rak larak, zemine gmlen alt ucunun 30 cm yukar
ndan numuneye ayakla
bas p, br ucundan elle yukar ya kald lacak ve her iki ucu birbirine de ecek
ekilde
bklp
tekrar
ilk
haline
getirilecek,
yani,
yere
paralel
duruma
dndrlecektir. Bu i lem 5 defa tekrarlanacakt r. Deney sonucunda numune orijinal

haline dnecek ve yzeyde atlama, k lma, kopma, paralanma ve kapak atma gibi
herhangi bir hasar olu mayacakt r.
6- Darbe Testi:
a) Cihazlar;
A rl k paras (1kg a rl kta, sert elik malzemeden yap lm ,ucu
yuvarlat lm ,silindirik elik malzeme)

Deney numunesinin yatay olarak yerle tirilebilece i destek.
Darbeyi 150cm ykseklikten, 90 lik darbe a
rakabilecek mekanizma.
112
yla numune paras
n zerinde
elik topun darbesine maruz kalan dikmenin yzeyi yatay durumda olmal ve dikme
her iki ucundan desteklenmelidir.
b)
lem a: Deney 2(iki) adet numune zerinde yap lacakt r. Deney numunesi,
oda s cakl
nda destek zerine yerle tirildikten sonra numunenin orta k sm nda
tepe noktas na yak n bir yere 150 cm ykseklikten 1kg a rl
ndaki elik paras 6
defa serbest d meye b rak lacakt r.

c)
Deney sonucunda; Numunede k lma, atlak, delik veya yar lma gibi
deformasyonlar grlmemelidir.
d)
lem b: Deney 2(iki) adet numune zerinde yap lacakt r. Deney numunesi, 2
saat sreyle 0 Cde tutulduktan sonra destek zerine yerle tirildikten sonra
numunenin orta k sm nda tepe noktas na yak n bir yere 150cm ykseklikten 1kg
rl
Deney
ndaki elik paras 6 defa serbest d meye b rak lacakt r.

sonucunda;Numunede
k lma,
atlak,
delik
veya
yar lma
gibi
deformasyonlar grlmemelidir.
7- S cakl k Dayan
/Esneklik:
Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r. Dikme 2saat sreyle +60 Cde
tutulacakt r. Daha sonra dikme d ey vaziyette gmme derinli i izgisinden
sabitlenerek st ucundan 90 bklecek ve yere paralel duruma getirilecektir. Dikme
serbest b rak lacakt r. Bu i lem, numune etvden (60 Clik ortamdan) kart ld ktan
sonraki 2 dakika iinde 4 defa tekrarlanacakt r. Numunelerin her serbest b rak
tan
sonraki 30 saniye ierisinde kendili inden en fazla 5 sapma ile dik konuma gelip
gelmedi i gzlenecektir. Dikme d ey konuma gre 5 den fazla sapma
gstermemelidir.
8-So
a Dayan m/Esneklik:
Bu deney 3 () adet numune zerinde yap lacakt r.Dikme 2saat sreyle -30 Cde
tutulduktan sonra, d ey vaziyette gmme derinli i izgisinden sabitlenerek st
ucundan 90 bklecek ve yere paralel duruma getirilip b rak lacakt r. Dikmenin 30
saniye ierisinde kendili inden en fazla 5 sapmayla dik duruma gelip gelmedi i
gzlenecektir. Bu i lem, numune so utucudan kt ktan sonraki 2dakika ierisinde 4
defa
tekrarlanacakt r.
Dikme
d ey
gstermemelidir.
113
konuma
gre
den
fazla
sapma
9- Ultraviyole I nlara Dayan kl k:

Bu deney dare taraf ndan gerek grlmesi halinde kurum d
na yapt lacakt r.
ISO4892-3 standard na gre 168 saat UVB-313 tip 2 lambas kullan larak 8 saat
60 C+/-2de radyasyonda, 4 saat 50 C+/-2de karanl kta al an periyotta teste
maruz kald
nda, numunedeki iki k
m aras nda renk de
imi ve boyada yzeyde
atlama, k lma, kopma, paralanma ve kapak atma gibi herhangi bir hasar
olu mayacakt r.
10-Dikmeye Yap
lan Reflektif Malzeme zellikleri:
10.1- Reflektif malzeme ASTM 4956-09 Retroreflektive Sheets for Traffic Signsde
belirtilen
yksek performansl ve Karayollar Genel Mdrl (KGM)nn
Yksek Performansl Reflektif Malzeme Teknik

uygun ve bas nla yap
artnamesi nde istenen kriterlere
labilen tipte olacakt r.
10.2-Reflektif Malzemenin evre Etkilerine Dayan kl

a) Dikmeye yap
yap
lm
lan yksek performansl reflektif tabaka, sentetik reineyle
ve dzgn bir yzey taraf ndan kapsul iine al nm
optik merceklerden
ve/ veya prizmatik yap da olacakt r. Tm iklim artlar na dayan kl olmal
r.
Reflektif malzeme dikmeden elle paralanmadan ayr lmayacak yap da olmal ,

yzeyinde yzey bozukluklar , deformasyon bulunmamal
r.
b) Suya Dayan kl k:
Reflektif malzeme numuneleri uygun bir kap ierisinde 23
suyuna tamamen bat lm
2 C s cakl kta
ehir
olarak 48saatsreyle bekletildikten sonra slak olarak
test edilecektir. Deney sonucunda, reflektif malzemede bir bozulma ve dikme

yzeyinden ayr lma olmayacakt r.
c) Is De
ikliklerine Dayan kl k:
Numuneler;
-30 2 C lik etvde 2 saat,
23 2 C laboratuvar artlar nda 1saat,
+80 2 Clik etvde 2 saat,
114
23
2 C laboratuvar
artlar nda 1 saat bekletilecektir. Bu i lem 3 defa
tekrarland ktan sonra, dikme ile reflektif malzeme aras nda bir ayr ma veya
bozulma olup olmad
Deney uyguland
kontrol edilecektir.
nda, reflektif malzeme dikmeden ayr lmayacakt r.
10.3-Reflektif Malzemenin Korunmas :

Reflektif malzemede, dikmenin nakli ve montaj esnas nda izik, s yr k, a nma ve
di er fiziki hasarlar n olu mas
nleyecek ekilde gerekli tedbirler al nacakt r.
LEYENLER
115
BLM-5
TRAF K EMN YET KON LER VE UYARI ELB SELER (
GVENL
YELEKLER )
116
TRAF K EMN YET KON
A T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER
A-GENEL TAR FLER :

Trafik Emniyet Konisi : Taban plakas , koni gvdesinden (Yans
yzey/yzeylerden) bir veya daha fazla blmden olu an plastik trevli bir
malzemedir.
Taban : Trafik konisinin koni gvdesini destekleyen, grnebilir bir st yzeye
sahip, alt yzeyi ta
yzeye temas eden en alt k sm r.( en az 4, en ok 8
adet e it kenarl dzgn bir geometriye sahip olacakt r)
Tip-1 Koni : Yksekli i 450 - 500 mm. aral
nda olan koni (reflektifsiz).
h (ykseklik)= 450-500 mm
aral nda
Reflektifsiz alt gen tabanl Koni
Tip-1A Koni : Gvde yzeyine reflektif malzeme yap

mm. aral nda olan koni.
lm , yksekli i 450 - 500
h (ykseklik)= 450-500 mm
aral nda
Koni gvdesine ift reflektif

malzeme uygulanm , drtgen
tabanl koni
117
rnek teknik resim cizimidir. Kullan ma ynelik farkl

Koni izimleri olabilir.
Tip-2 Koni : Yksekli i 750 - 900 mm. aral
nda olan koni (reflektifsiz).
Tip-2A Koni : Gvde yzeyine reflektif malzeme yap

mm aral nda olan koni.
lm , yksekli i 750 - 900
h (ykseklik)= 750-900mm
aral nda
Koni gvdesine ift Reflektif

uygulanm , drtgen tabanl
Koni
Reflektif Yzeyler: Gece grnrl n art rmak amac yla, koni gvdesine
yap
lm olan geri yans tma zelli ine sahip blmveya blmlerdir.
118
TEKN K ZELL KLER :

1- Malzemeler :
Koni gvdesinin yap ld
malzemenin yzey sertli i ASTM D 2240a gre test
edildi inde, koni sertli i 70 -85 Shore-A aras nda olacakt r.
Emniyet konisi (koni gvdesi ve taban ) tek para halinde imal edilecektir.
Ancak, koninin taban k sm nda Tablo-1 ile madde 3.3. verlen Stabilite Testitinde
ngrlen a rl k ve stabiliteyi sa layacak kal nl kta bir a rl k katman bulunacakt r.
rl k katman n bulundu u taban ile gvde birbirinden ayr lmayacak ve a rl k
katman nda rejenere malzeme (herhangi bir rnde daha nce kullan lm
malzeme) kullan lmayacakt r.
2- ekil, l ve Toleranslar:
2.1- Koni rengi, koni gvdesi ve taban boyunca homojen olacakt r.
2.2- Her bir tip iin teslim edilen koniler, ayn tip ve ekilde olacakt r.
2.3- Taban st yzeyi zerinde,
kabartma yaz
20 x 60 mm.lik alana s acak
amblemi bulunacakt r. TCK kabartma yaz
ekilde TCK
amblemi fiziksel ve
kimyasal yollarla silinmeyecek zellikte imal edilmi olacakt r.

2.4-
ekil: Koninin ekli, TS EN 13422 Mart 2008 standard nda belirtilen S1 s
llerinde olacakt r.
S1 s
Koni Gvdesinin kenarlar ile koninin d ey ekseni aras ndaki a , asgari
trafik konisinin yksekli inin (H) %75lik st blm iin (10+/-2,5)0 olmal
konisi yksekli inin, taban plakas
r.Trafik
n stndeki %25lik alt blm iin koni
kenarlar ile trafik konisinin d ey ekseni aras ndaki a 7,50
-14,50 aras nda
art labilir.
2.5- Taban : Taban ekli yuvarlak veya en az 4, en ok 8 adet e it kenarl
dzgn bir geometriye sahip olacakt r. Koni taban keskin k eli olmayacak,
daki
yuvarlat lm
ekilde grld zere k e mmkn oldu unca byk bir a ile

olarak imal edilecektir.
119
2.6- Boyut, A rl k ve Toleranslar :

TABLO-1 Trafik Emniyet Konisinin yksekliklerine ba
YKSEKL K (mm)
en kk a rl klar
KON T
EN AZ
EN OK
IRLIK
(kg)
Tip-1 ve Tip-1A
450
500
En Az 1.8
Tip-2 ve Tip-2A
750
900
En Az
2.7- Depolama ve Depolama Yksekli i:

Koniler, bir di erinin stne istiflendi inde iki zde
trafik konisinin toplam
yksekli i, tek bir trafik konisinin yksekli inin 1.2 kat
(1.2 H) gemeyecektir.
Trafik konileri st ste istiflendi inde birbirlerine yap mayacak ve varsa konilerin
yans
yzeyi / yzeyleri hasar grmeyecektir.
2.8- Trafik Konisinin st K sm :

Koni tepe d
ap 60 15 mm, tepe delik ap 40 5 mm. olacakt r.
2.9- Taban plakas
n d
kenar kal nl
15 mm.yi geiyorsa taban plakas
yerle im alan , koni yksekli inin 0,75 kat na (0,75xH) e it apta bir dairenin iinde
kalacakt r.
Taban plakas
plakas
n d
kenar kal nl
15 mm.ye e it veya daha az ise taban
n yerle im alan , koni yksekli inin 0,90 kat na (0,90xH) e it apta bir
dairenin iinde kalacakt r.

Not: Taban k e yuvarlamas , mmkn oldu unca byk bir a ile yuvarlat lm
olacak, bu konuda imalata ba lamadan nce dareden uygun gr al nacakt r.
2.10- Bu Teknik
artnamede aksine bir de er belirtilmedike emniyet konileri iin
toleranslar %5 olacakt r.
3. Performans zellikleri:
3.1- Renk Tayini ve Fotometrik zellikler:
Renk tayini ve ayd nlanma faktr, a
da verilen TS EN 13422 Mart 2008
standard ndaki izelge 2 ve izelge 3Bye uygun olacakt r (Tablo 2 ve Tablo 3).
120
a) Beyaz Renkte Reflektif Malzeme in :

TABLO 2
X
Y
Ayd nlanma
Faktr ( )
0.355
0.355
0.305
0.305
0.285
0.325
0.335
0.375
En Az 0.20
Ayd nlanma
Faktr ( )
0.690
0.310
0.575
0.316
0.521
0.371
0.610
0.390
b) Koni Gvdesi in :
TABLO 3
X
Y
3.2- Gece Grnrl in Geri Yans tma Katsay
En Az 0.11
(R') Tayini :
Tip-1A ve Tip-2A emniyet konisinde kullan lan reflektif malzeme iin geri yans tma
iddeti katsay lar , TS EN 13422 Mart 2008 Standard , izelge-4B S
f R2B s
na
uygun olacakt r (Tablo 4).

Koni gvdesi zerine yap
lm
reflektif malzeme zerinden lm al nd
nda ise
minimum geri yans tma iddeti katsay lar TS EN 13422 Mart 2008 Standard ,
izelge-5 S
f R4e uygun olacakt r (Tablo 5).
Gzleme A
12 dakika
20 dakika
1 derece
TABLO- 4 Reflektif Malzeme

Giri A
Beyaz iin (R')
(Cd/lux/m)
250
200
110
180
150
95
20
15
5
5
15
40
5
15
40
5
15
40
121
TABLO 5 Koni yzeyine yap
lm
reflektif malzeme
GZLEM AISI
BEYAZ
12 dakika
220
20 dakika
130
2.0 derece
2,5
3.3- Stabilite Testi :

TS EN 13422 Mart 2008 Standard , a
da Tablo 6da zetlenen minimum test
yklerine uygun olacakt r.

TABLO-6
YKSEKL K (mm)
KON T
EN AZ
EN OK
Uygulanan Test
Yk (N)
Tip-1 ve Tip-1 A
450
500
5.0
Tip-2 ve Tip-2 A
750
900
7.4
3.4- D rme Dayan
Testi :
TS EN 13422 Mart 2008 Standard , madde 7.6ya gre en az 2 saat (32+/- 2)0 ve (18+/-2)0 artland lan deney numuneleri zerinde uygulan r. test edildi inde, konide
patlama, k lma, ayr lma, ekil ve renk bozuklu u olmayacakt r.
3.5- Reflektif Malzemenin Koni Yzeyine Yap ma Testi :

Tip-1A ve Tip-2A emniyet konisi zerine yap
yukar dan a
lm
olan reflektif malzeme,
ya do ru dikey olarak kesilir. Koni ile reflektif malzeme arakesitinde
25 mm.den fazla ayr lma, soyulma olmayacakt r.

Ayn
zamanda birden fazla kattan olu an reflektif malzemede de her bir kat iin
25 mm.den fazla ayr lma olmayacakt r. Konide kullan lan plastik trevli malzeme ile
zerine yap
lan reflektif malzeme aras nda yap ma uyumu olacakt r.
122
3.6- D k S cakl klarda Darbe Diren Testi :

TS EN 13422 Mart 2008 Standard , Madde 7.5e gre (-18+/-2)0 en az 2 saat
artland
p ortamdan kar ld ktan sonra 1 dakika iinde deney tamamlanmal
test yap ld
r.
nda, koni gvdesinde ve reflektif malzeme yzeyinde y rt lma, k lma
veya hasar meydana gelmeyecektir. Deneyden sonra trafik konisi orjinal eklini
koruyacakt r, reflektif malzemenin geri yans tma iddeti de erleri, orjinal
de erinin/de erlerinin %80ninden az olmamal
3.7- Kopma Dayan
r.
ve Uzamas :
ASTM D 638 - TS 1398-2 EN ISO 527-2e gre kopma uzamas minimum % 200
ve kopma dayan
minimum 6.0 MPa olacakt r.
3.9- Ya land rma (Ultraviyole I nlar na Kar
) Dayan
Koni gvdesinden kesilerek al nan numunelerde ASTM-G 53de ve/veya TS EN

ISO 4892-3 tan mlanan QUV-A veya QUV-B lambas ile toplam 240 saatlik (10
gn) uygulama yap ld
nda; numunelerde k lma, atlama, hacimsel de
im
(bzlme-geni leme), kabuklanma, pullanma, tabakala ma, ayr lma

olmayacak, Tablo-2 ve Tablo-3de verilen minimum ayd nlanma de erlerindeki
de
im % 15den fazla olmayacak, kromatiklik koordinatlar Tablo-2 ve Tablo-
3deki s
rlar iinde kalacakt r.
.10- Is De
ikliklerine Dayan m :
Numuneler s cakl k de
imlerinin 1 evrimi (periyodu) a
uygulamaya 3 defa (3 gn) maruz b rak ld
daki gibi tan mlanan
nda; Madde B-3.9daki kriterleri
sa layacakt r.
+ 20 C den 30 C ye gei sresi
5saat
-30 C bekleme sresi (so utucuda)
2 saat
-30 C da kart lan numunenin laboratuvar ko ullar nda
2 saat
bekleme sresi
+ 20 C den + 60 C ye gei sresi
4saat
60 C da bekleme sresi (Etvde)
2 saat
60 C dan sonra laboratuvar ko ullar nda bekleme sresi 2 saat
123
3.11- Koni Gvdesine Yap

Dayan kl
zerine
lm
Reflektif Malzemenin Suya
:
reflektif
malzeme yap
23 2 C de suya tamamen dald lm
lm
koni numunesi, uygun bir kap iinde
olarak 48 saat bekletilip slak durumda gzle
muayene edildi inde koni ile reflektif malzeme arakesitinde herhangi bir kabarma,
hava veya su kabarc
olu umu, ayr lma, pullanma ve herhangi bir deformasyon
olu mayacakt r.
124
UYARI ELB SES -
GRLEB LME ZELL
NE SAH P (TS EN 471)
MALZEMELERE A T TEKN K ZELL KLER VE F
KSEL TESTLER
1 - AMA
Uyar elbisesinin amac , gndz herhangi bir ayd nl k ortamda ve karanl kta
aralar n
farlar yla
ayd nlatma
alt nda,
tehlikeli
durumlarda
grlebilirli ini sa lamak iin amalanan ve kullan
kullan
n mevcut grntsn
belirtme zelli ine sahip yelekler.

Performans zellikleri, mmkn oldu u kadar en kk alanlar ve malzemelerin
zellikleri ile birlikte rengini ve geri yans tmay
da kapsar. Deney metotlar ,
giyecekler koruma i lemlerine maruz kald klar nda, en az bir korumay sa lamal
r.
2-TAR FLER
2.1 - Yksek Grlebilme zelli ine Sahip Uyar Elbisesi:
Her zaman gze arpmay sa lamas amalanan uyar elbisesidir.
2.2- Fluoresan (Parlak) Malzeme:
Absorplanm
dalga boylar ndan daha uzun dalga boylar nda, optik
may yayan
malzemedir.
2.3 Fon ( Arka Plan) Malzemesi :
Byk oranda gze arpmas amalanan renklendirilmi
ancak geri yans
amalanmam
2.4- Geri Yans
fluoresan malzemedir;
malzemeler iin bu standard n zellikleriyle uygun olmas
r.
(Retroreflektif ) Malzeme:
Yelekler zerinde uygulanacak Geri yans
bir malzemedir; ancak fon malzemesi
iin bu standard n zellikleriyle uygun olmas amalanmam

(Retroreflektif ) malzeme hem gn
grlebilir olacakt r. Geri Yans
nda, hem de
r. Geri Yans
gece geri yans ma ile
(Retroreflektif) n yz optik geri yans tc
elemanlar ierecek, arka yz ise
ve bas n ile fon malzemesine yap may
sa layacak bir yap kan tabakaya sahiptir.
125
3 - FOTOMETR K TER MLER

Kullan lan fotometrik terimler, CIE No. 17 (1987) ve No.54 (1982)'de tarif edilmi tir.
4 - TASARIM
4.1 - T PLER VE SINIFLAR
Uyar elbisesi s
fta grupland
r. Her bir s
en kk malzeme alanlar na sahip olmal
f izelge 1'e gre giyecekle birlikte
r. Giyecekler fon malzemesinin ve geri
yans tma malzemesinin gerekli alanlar yla veya alternatif olarak birle tirilmi
performans malzemesinin gerekli alanlar yla uyumlu olmal
f a ag da izelge-1de verilmi tir. Karayollar
r. TS EN 471 ayr lan 3

gvenli i yeleklerinde
kullan lan minumum alanlar izelge -2de verilmi ir.

ZELGE 1 - Metre kare cinsinden grnebilir malzemenin en kk alanlar
Fon malzemesi (arka Plan

Malzemesi)
Geri yans tma (Retro
reflektif veya yans
)
malzemesi
Birle tirilmi performans
malzemesi
f3
giyecekler
0,8
f 2 giyecekler
0,50
f1
giyecekler
0,14
0,2
0,13
0,10
0,20
ZELGE 2 - Metre kare cinsinden grnebilir malzemenin en kk alanlar

Alanlar m2
Fon malzemesi (arka Plan
0,5
2
Malzemesi) m
Geri yans tma (Retro
0,13
reflektif veya yans
)
2
malzemesi Alan m
4.2 - TASARIM ZELL KLER

aret yele i hari olmak zere, fon malzemesi yatay olarak gvde, kollar ve
pantolon bacaklar
evrelemelidir.
Karayollar nda kullan lan yelekler iin geri yans tma malzemesinin bantlar
geni li i 50mmden az olmayacakt r. Yelekler, gvde evresinde aralar ndaki a kl k

126
50mm az olmayan 2 adet yatay bicimli reflektif malzemeye sahip olacak ve reflektif
malzeme eritleri her bir omuz zerinden nden arkaya en st gvde eridi ile
birle ecektir.Alt gvde eridinin alt blmnn bitti i yer, yele in alt ete inin en az
50mm zerinde olacakt r.
4.3 - LLER
ller, TS EN 340' n zelliklerine uygun olmal
5 - FON MALZEMES VE B RLE
LM
r.
PERFORMANS
MALZEMELER NE A T KURALLAR
5.1 RENK
5.1.1- Fon Malzemesi:
Kromatiklik izelge 3'de tarif edilen alanlar n birisinin iinde yer almal ve Parlakl k
Faktr en az izelge 3' saglamal
r.
5.1.2- Yeni Birle tirilmi Performans Malzemesi:

Kromatiklik izelge 3'de tarif edilen alanlar n birisinin iinde yer almal ve parlakl k
faktr en az izelge 3' saglamal
Hassas geri yans
r.
malzemenin konumunun ortalama ayt nlatma faktr, Madde
7.3'de belirtilen iki dnme a lar nda lld nde, izelge 3'n zelliklerine uygun
olmal
r.
Hassas geri yans
malzemenin konumunun kromatikli i, Madde 7.3'de belirtilen
iki dnme a lar nda lld nde, izelge 3'n zelliklerine uygun olmal
r.
ZELGE 3 - Renk, Fon Malzemesi

Renk
Fluoresan sar
Fluoresan portakalrm
Fluoresan k rm
Kromatiklik
koordinatlar x
|y
0,387
0,610
0,356
0,494
0,398
0,452
0,460
0,540
0,610
0,399
0,544
0,376
0,341
0,579
0,344
0,655
0,655
0,579
0,606
0,690
0,344
0,341
0,314
0,310
127
En kk parlakl k faktr
Pmin
0,76
0,40
0,25
5.1.3 - Ksenon Deneyinden Sonra Renk:

Maruz kalmadan sonraki renk fon malzemeleri iin izelge 3'de koordinatlarla
belirtilen alanlar ierisinde olmal ve ayd nlatma faktr ve izelge 3'deki en kk
de ere kar
k gelenden daha az olmamal
Deney numunesinin
k dayan kl
r.
TS EN 105-B02 (ISO 105-B02) Metot 1'e gre
tespit edilmelidir. Mavi skala kontrol standard numaras 5. k rm

rm
malzemeler iin 3. ad ma de
ve portakal-
inceye ve sar malzemeler iin mavi skala
kontrol standard numaras 4. gri skalan n 4. ad
na de
inceye kadar maruz
kalmaya devam edilir.

5.2 - FON MALZEMES
5.2.1- Ovmaya Kar
Renk dayan kl
N RENK DAYANIKLILI I
Renk Dayan kl
TS EN 105-A02 (ISO 105-A02)'ye gre tespit edildi inde (kuru ve
ya ) gri skalan n en az 4. ad
nda olmal
r. Deney TS 717 (ISO 105-X12)'ye gre
yrtlmelidir.
5.2.2- Terlemeye Kar
Renk dayan kl
Renk Dayan kl
TS EN 105-A02 (ISO 105-A02)'ye gre tespit edildi inde
numunenin renk de
ikli ine ait gri skalan n en az 4. ad
nda olmal ve TS 423-3
(ISO 105-A03)'e gre tespit edildi inde renk vermeye ba
olarak en az 3. ad mda
olmal
r. Deney TS 398 (ISO 105-E04)'e gre yrtlmelidir.
5.2.3 -Y kamada, Kuru Temizlemede, Hipokloritle A artmada ve S cak

Preslemede Renk Atmas (Dayan kl
):
Uyar etiketi zellikleri izelge 4'de belirtildi i gibi oldu unda renk dayan kl
izelge 4'de verilen performans kurallar
edilmelidir.Karayollar
(dayan kl
gvenli i
) izelge -5de verilmi ir.
128
ve deney metotlar na gre tespit
yeleklerinde
kullan lan
renk
Atmas
ZELGE 4 - Renk Atmas

Gri skalan n dayan kl k derecesi (en az)
Arka Plan Malzemesi Yans
malzeme
Bak m lemleri
ve birle ik
Deney metodu
malzemesiz parlak
olmayan malzeme
Renk de tirme 4 ila 5 Lekelenme 4 ila 5 Ev
kama
Lekelenme 4
ISO105-C06a
Veya sanayi
ISO-105-C06-E2S
Lekelenme 4 ila 5 ISO-105-D01
Kuru Temizleme Renk de tirme 4
Lekelenme 4
ISO-105-N01
Hipokloridle renk Renk de tirme 4
a lmas
cak S
rma Renk de tirme 4 ila 5 Lekelenme 4
ISO-105-X11
Lekelenme 4
a= Bak m
lemlerine gre
Not: Parlak olmayan malzemelerin renk hasl
n belirlenmesi iin do rudan arka plan
malzemelerin liflerine kar
k gelen liflere biti ik durumdaki tek bir lifin seilmesi
tavsiye edilir.
Numuneler sadece diki
yeri izgileriyle temas eden blmlerle 60
mayan bir s cakl kta havada as larak kurutulmal
C s cakl
r.
ZELGE 5 - Renk Atmas

Bak m
lemleri
Renk de tirme 4 ila

5
Lekelenme 3
kama
a= Bak m
5.3
Gri skalan n dayan kl k derecesi (en az)
Deney metodu
Ev
ISO105-C06a
Veya sanayi
ISO-105-C06-E2S
lemlerine gre
- MALZEMEN N BOYUT DE
KL
5.3.1 Karayollar Teknik artnamesinde Fon malzemesinin boyut de
ikli i,
uzunlukta ve geni likte %3' gememelidir.( TS EN 471+A1 2009da bu de er

%5 gememelidir)
5.3.2- Numune malzemesinin haz rlanmas , i aretlenmesi ve llmesi i lemi TS
4073 (ISO 3759)'a (Madde 7 hari) uygun olarak yap lmal
5.3.3-
r.
kama veya kuru temizlemenin sebep oldu u boyut de
ikli i iin Madde
5.3.2'ye gre haz rlanan bir numune, TS EN 340'da belirtildi i gibi 5 temizleme
lemine maruz b rak lmal
r.
129
5.4
- FON MALZEMELER
N MEKAN K ZELL KLERI
5.4.1- Dokuma Malzemelerin Gerilme Dayan
boylamas na, en az 850 N

enlemesine, en az 650 N
Numuneler gerilme dayan
tutulmal
iin TS 253 (ISO 5081)'e gre deneye tbi
r. Deney numuneleri 60 mm x 300 mm olmal
ekil bozuklu u oran
(100 10) mm/min olmal
durumda deneye tbi tutulmal
r.
r. Numuneler sadece kuru
r.
TS EN 471+A1 2009da zg ve atk (en,boy) do rultusundaki germe dayan

kuma
ktlesiyle g/m2 cinsinden blnm
cinsinden) 2olmal
Germe dayan
en az 400Nluk germe dayan
(N
r.
EN ISO 13934-1e gre denenmelidir.
5.4.2- rlm Malzemelerin K lma Dayan

En az k lma dayan
lma dayan
1000 kN/m2 olmal
(Sklme Dayan
r.
30 mm ap ndaki deney numunesi kullan larak, TS 293 (ISO
2960)'a gre deneye tbi tutulmal
r.
TS EN 471+A1 2009da
En d k sklme dayan
800 kN/m2 Sklme Dayan
, 30mm ap ndaki
deney numuneleri EN ISO 13938-1e gre denenmelidir.

5.4.3- Kaplanm
Kuma lar ve Tabakalar
n Gerilme Dayan
ve Y rt lma
Direnci:
Yksek grlebilme kabiliyetine sahip uyar elbisesine ait fon malzemeleri, germe
dayan
iin Madde 5.5.1. in zelliklerini kar lamal
r.% 50den daha fazla
uzama olan malzemelerde bu zellik uygulanmaz(TS EN 471+A1)

Karayollar Teknik
artnamesinde
fon malzemesi TS EN 343'n Madde 4.4 ve
Madde 4.5'inde verilen kurallar n hepsini yerine getirmelidir.
TS EN 471+A1 2009da
rt lma Direnci ISO 4674 MetotA.1e gre belirlenmelidir.ve en az 25N olmal
130
r.
5.5 - SU PENETRASYONUNA D REN

Kirli ve/veya so uk havada giyilebilecek yksek grlebilme kabiliyetine sahip uyar
elbisesine ait fon malzemesi, TS EN 343'n ve Madde 5.1'inde verilen kurallar n
hepsini yerine getirmelidir.
5.6 - SU BUHARI D RENC VE SU BUHARI GE RGENL K ND
5.6.1- Dokunmu veya rlm Kuma lardan Mamul Fon Malzemesi
Su buhar direnci 5 (m2Pa)/w'yi gememelidir.
Su buhar geirgenlik indisi 0,15'den daha byk olmamal
Deney, TS EN 343'de belirtilen metoda uygun olmal
r.
r. Sonular 3 lmenin
ortalmas olarak ifade edilmelidir.

TS EN 471+A1 2009da
Deney EN 31092ye yap lamal
r.
6 - GER YANSITICI MALZEME VE B RLE

MALZEMEYE A T FOTOMETR K VE F
LM
ZELL KL
KSEL PERFORMANS
KURALLARI
6.1 - YEN MALZEMEN N GER YANSITICI PERFORMANS KURALLARI
Farkl performans geri yans
malzeme ve birle tirilmi
performans malzemesi
deneye tab tutulmadan nce, uygulanabilidi inde izelge 6, izelge 7 ve izelge

8'nin kurallar na uygun olmal
izelge 6 olup s
r. Karayollar i gvenli i yeleklerinde kullan lan
f 2d r
lmeler, Madde 7.3'de tarif edilen metotla yap lmal
r.
Geri yans tma kat say lar na sahip malzemeler e1=0 ve e2=90'lik iki dnme
a
nda lldgnde %15'den daha farkl k gsteren yans tma katsay
malzemeler ynlendirmeye hassas olarak tarif edilir.
131
olan
ZELGE 6 - Ayr Performans Malzemesine Ait Geri Yans man n En Kk

Katsay
, cd/(Lx.m2) cinsinden, S
f2
Gzlem A
5
330
250
25
10
12'
20'
1
1 30'
Giri a
20
290
200
15
7
30
180
170
12
5
40
65
60
10
4

Katsay , cd/(Lx.m2) cinsinden S f 1
Gzlem a
Giri a
5
250
120
25
10
12'
20'
1
1 30'
20
220
100
15
7
30
135
75
12
5
40
50
30
10
4

Katsay , cd/(Lx.m2)
cinsinden,
Gzlem a
Giri a
5
20
30
40
12'
65
50
20
5
20'
25
20
5
1,75
1
5
4
3
1
1 30'
1,5
1
1
0,5
Ynlendirme hassasiyeti
a
olan
malzeme, Madde 7.3'de belirtilen iki dnme
ndan birinde izelge 6 veya izelge 7 veya izelge 8 (hangisi uygunsa)'de
verilen geri yans tma kat say

dnme a
na ait asgar zellikleri yerine getirmeli ve di er
nda elde edilen bu de erler izelge 6 veya izelge 7 veya izelge 8
(hangisi uygunsa)' deki de erlerin % 75'inden az olmamal

performans malzemelerine ait de erler her renk iin geerlidir.
132
r.Birle tirilmi
2 - DENEYE MARUZ BIRAKILDIKTAN SONRA GER YANSITICI PERFORMANS

KURALLARI
Madde 6.1'e gre denenen numuneler, izelge 9 'de belirtildi i gibi e itli i lemlere
maruz b rak lmal
r. Her bir deney numunesi maruz b rak ld ktan sonra,
izelge -9 Deneye maruz b rakma
Maruz b rakma
nma
ilme
So ukta katlanmak
cakl k de imi
kama
Kuru temizleme
Ayr performans geri

yans
malzeme
7.4.1
7.4.2
7.4.3
7.4.4
7.4.5.1
Birle tirilmi
performans malzemesi
7.4.1
7.4.2
7.4.3
7.4.4
7.4.5.1
7.5
uygulanabildi inde, Madde 6.2.1, Madde 6.2.2 ve Madde 6.2.3'n fotometrik
kurallar
n tamam
sa lamal
r.
6.2.1 - Ayr Performans Malzemesi:

Ayr performans geri yans
malzemelere ait R' geri yans tma kat say
gzlem a
olmal
ve 5'lik giri
, 12' lik
nda lld nde, minumum 100 cd/(lx.m2)'
r.
6.2.2 - Birle tirilmi Performans Malzemesi:

Birle tirilmi performans malzemeye ait R' geri yans tma kat say
a
ve 5'lik giri a
, 12' lik gzlem
nda lld nde, 30 cd/(lx.m )'yi gemelidir.
Madde 7.5'e gre ya murun etkisinin tespitinde geri yans tma kat say
2
cd/(lx.m )'yi a mal
, 15
r.
6.2.3 Ynlendirme Hassasiyeti olan Malzemeler:

Maruz b rak ld ktan sonra yerle tirmeye hassas malzemeye ait R' geri yans tma kat
say
Madde 6.2.1 veya Madde 6.2.2'nin ayn zelliklerine uygun oldu unda,
Madde 7.3'de belirtilen iki ynlendirmeden
birisine uygun olmal
yerle tirmelerde bu de erlerin %75'inden az olmamal
133
r.
ve di er
7 - DENEY METOTLARI
7.1 - NUMUNE ALMA VE ARTLANDIRMA:
Numuneler; deney numuneleri, ticar olarak mevcut kaliteyi temsil eden mevcut
ticar byklklerden tesadf olarak al nmal
r. (Sondajlama Usulu) Numunelerin
haz rlanmas l, ekil ve miktar her bir deney i lemi iin gerekti i gibi olmal
Deneylerin say
tutulmal
r.
aksi belirtilmedike, her bir malzemeden bir numune deneye tbi
r. artnamesinde belirtilen say ya dikkat edilmelidir.
Numunelerin artland lmas : Numuneler en az 24 saat sreyle (202)C s cakl kta

ve % (655) ba l nemde
deneyler numunenin
artland lmal
r. Deney di er
artlarda yap yorsa,
artland rma atmosferinden al nmalar ndan sonra, 5 dakika
iinde yrtlmelidir.
7.2 - RENK TESP
Renk, polikromatik ayd nlatma D65 ve 45/0 geometri ve 2 standard gzleyici ile CIE
1931standard kolorimerik gzlemci)'de tarif edilen i leme gre llmelidir.
Numune, yans
0,04'den daha kk olan bir siyah altl a sahip olmal
7.3 - GER YANSITICI FOTOMETR K PERFORMANSIN TESP

R' geri yans tma kat say
r.
N METOT:
CIE yay n no 54.2 'de belirtilen i leme gre tespit
edilmelidir.
lmeler, 10 cm x 10 cm'lik kare numuneler zerinde veya nceden deneye tbi
tutulan numune boyutlar nda yap lmal
bykl zerinden yap lmal
r. Veya n deneydan geirilmi
r.
Numuneye ait R', e=0 ve e=90"lik dnme a

a
numune
ile 12 dakikal k bir gzlem a
n iki konumunda ve 5'lik bir geli
nda llmelidir. 0 konumu a
yollardan birisiyle tespit edilir:

-
Her her numune zerinde a k bir ba lang noktas i aretiyle,
Malzemenin imalt taraf ndan verilen a k bir talimat ile.

aret veya talimat mevcut de ilse, e=0 konumu rastgele seilebilir.
134
da verilen
7.4 - MARUZ KALMADAN SONRA GER YANSIMA

7.4.1 A nma:
Deney numunesi, TS EN 530 Metot 2'ye gre ynl dokuma z mparas kullan larak
nd lmal
r. Numuneler 5000 evrimden sonra llmelidir.
7.4.2 Bklme(Esnetme):
Deney numunesi, EN ISO 7858 Metot A'ya gre bklmelidir. Numuneler 7500
evrimden sonra llmelidir.
7.4.3- So ukta Katlanma:
Deney numunesi (-201)C'lik bir s cakl ktaTS 6894 (ISO 4675)'e gre maruz
rak lmal ve katlanmal
r.
lmeler, en az 2 saat sreyle Madde 7.1'e gre atmosferik

artland ld ktan sonra yap lmal
7.4.4- S cakl k De
artlara yeniden
r.
imine Maruz B rakma:
180 mm x 30 mm'lik llerdeki numuneler, srekli olarak de

evrimine maruz b rak lmal
im s cakl klar n bir
r.
a) 12 saat sreyle (502)C, hemen sonra,

b) 20 saat sreyle (-302)C'de,
c) En az iki saat sreyle, Madde 7.1'e gre artland rma.
7.4.5- Y kama, Kuru Temizleme:
Giyecekteki uyar (bak m) etiketi giyece in y kamaya uygun oldu unu gsterdi inde
Madde 7.4.5.1'de belirtilen i lem uygulanmal
r. Giyecekteki uyar etiketi giyece in
kuru temizlemeye uygun oldu unu gsterdi inde Madde 7.4.5.2'de belirtilen i lem
uygulanmal
r. Uyar etiketi, giyece in hem y kama hem de kuru temizlemeye
uygun oldu unu gsterdi inde, Madde 7.4.5.1 ve Madde 7.4.5.2'de belirtilen i lem
ayr deney numuneleri zerinde ayr , ayr uygulanmal
r.
7.4.5.1- Uyar (Bak m) Etiketine Gre Y kama:

300 mm x 250 mm'lik 3 elbise kuma
numunesi, iki erit aras mesafe 50 mm
olmak zere her biri 250 mm x 50 mm boyutundaki geri yans

eridiyle haz rlanmal
r.
135
malzemenin 2
a) Ayr performans geri yans
malzeme:
Deney numuneleri EN ISO 6330 Metot 2A'ye gre y kanmal
r.
Belirtilmi y kama evrimi etikette belirtilen say da (Madde 8 ve Madde 9'a bak
deney numunesine
(505)C'de s
uygulan r.
Son y kama
lmadan kurutulmal
evriminden
sonra
z)
numuneler
r.
b) Birle tirilmi Performans Malzemesi

Deney numuneleri EN ISO 6330 Metot 5A'ye gre y kanmal
r.
Belirtilmi y kama evrimi etikette belirtilen say da (Madde 8 ve Madde 9'a bak
deney numunesine
(505)C'de s
uygulan r.
Son y kama
evriminden
sonra
z)
numuneler
lmadan kurutulacakt r.
7.4.5.2- Uyar (Bak m) Etiketine Gre Kuru Temizleme:

Numuneler Madde 7.4.5.1'e gre haz rlan r.
Deney numunesi, EN ISO 3175 -2 Madde 8.1)'ye gre kuru olarak temizlenmelidir.
Deney numunesi uyar etiketinde belirtilen say da (Madde 8 ve Madde 9'a bak
z)
temizleme evrimi iin temizlenmelidir.

7.5 - YA MURDA (SA ANAK YAGI TA) GER YANSITICI PERFORMANS
Numuneler bu standard n EK A's na gre deneye tbi tutulmal
r.Malzeme
kurudu u zaman yerle tirmeye ( ynlendirmeye) hassasiyet gsterirse , lmeler

kurudu u zaman llen en d k performans veren dnme a
8-
nda yap lmal
r.
ARETLEME
8.1- GENEL
ARETLEME:
EN 340d a tarif edilmi i aretleme zelliklerini kar lamal
r.
rnn kendi zerinde veya rne tak lan etiketler zerinde,

- Grnebilir ve okunabilir ekilde tak ,
- Temizleme i leminin uygun say
aretleme,
kullan ld
hemen
anlamay
iin
kal
olarak yap lmal
sa layacak ve kolay
yeterli byklkte olmal
r.
okunabilir
karakterlerin
r.
NOT - 2 mm'den daha kk rakamlar n ve 10 mm'den daha kk piktogramlar n

kullan lmas tavsiye edilir. Rakamlar ve piktogramlar n beyaz zemin zerine siyah
olmas tavsiye edilir.
136
8.2- ZEL
ARETLEME:
aretleme a
daki bilgileri ihtiva etmelidir:
a) malt veya yetkili temsilcisinin ad , ticar unvan veya di er tan m

vas talar ,rn tipi, ticar ismi veya kotunun gsterimi,
b) TS EN 340'a gre boyut gsterimi,
c) Bu standard n numaras (TSEN 471 eklinde),
d) Piktrogram ve uygulanabilirse performans seviyesi.
Lego plastik bask

olacakt r
X
Y
n grn
Arka grn
ekil-1
Lego plastik bask

olacakt r
Arka grn
n grn
ekil-2
137
NOT - Piktrogram n yan ndaki ilk numara (burada X), izelge 1'e gre malzemenin
f alan
gsterir. kinci numara ise (burada Y), izelge 6 veya izelge 7ya gre
geri yans
malzemenin s
gsterir. ekil -1 ve ekil -2de yelek rnekleri
verilmi tir.
9 - KULLANMA TAL MATI:
Koruyucu elbise piyasaya sunuldu u lkenin resmi dilinde yaz lm
talimat yla birlikte sat a sunulmal
En az a
r. Btn bilgiler net olmal
kullanma
r.
daki bilgiler verilmelidir:
a) Giyinme; nas l giyilip nas l kart laca ,

b) Yanl
kullan m iin gerekli uyar lar,
c) Kullan mda s
rlamalar,
d) Depolama; do ru olarak nas l depolanaca
ve muhafaza edilece i (bak m
kontrolleri aras ndaki en byk periyotlarla),

e) Bak m ve temizleme nas l temizlenece i veya komple y kama veya kuru
temizleme talimatlar yla do ru bir ekilde kirin nas l giderilece i.
Giyece in performans seviyesini bozmaks
n temizleme i lemlerinin say
EK A
ISLAK GER YANSITICI PERFORMANSINI LME METODU
A.1 PRENS P:
Malzemenin bir numunesi d ey bir dzleme monte edilir ve srekli pskrtlen su
damlalar na maruz b rak r.
lmeler, slat lm
yzeyin geri yans tma katsay
kart larak (pskrtme devam
ettirilirken), bir ya mur du unda bir yzeyin optik davran
taklit ederek yap r.
A.2 DONANIM:
Numunenin su pskrmesi iine monte edilmesi iin uygun bir cihaz, TS EN (471de
tarif edilmi tir)
A.3 LEM:
Geri yans ma kat say
slak deney artlar
sapan
ktaki de
n (R') llmesi iin cihaz, slak deney cihaz yla kuru ve
n her ikisinde birden kalibre edilir ve bu iki deney art ara nda
ikli e ait bir dzeltme tespit edilir.
138
Kenar uzunlu u 50 mm'den daha kk olmayan dzgn ve kare biimindeki

malzeme numunesi, d ey bir dzlemde d ey haldeki numune tutucuya herhangi
bir noktada tutucunun, numune kenar ndan d ar ta mayaca
ekilde tak r. E er
malzeme Madde 6.1'de belirtildi i gibi kuru iken" yerle tirmeye hasas" ise, onu kuru
iken en d k performans verdi i llerin al nabilece i konumda yerle tiriniz.
Ba
k ayarlan r ve ba
a su verilir. Normal musluk suyu numuneye numunenin
btn yzn kapl yacak
ekilde pskrtme zarf biiminde verilir. Numunenin
yzeyi ve su arpmas aras ndaki 8 a
5'den az olmamal ve numuneye arpma
debisi mm/saat cinsinden yada bir toplay

it olmal
da lld gibi 50/tan9'l k bir yap a
r. lmelerden nce ve lmeler boyunca pskrtme en az 2 dakika
sreyle kararl durumda kalmal
r.
139
KAYNAKLAR
(B LG
N)
TS EN1871, Yol
aretleme Malzemeleri-Fiziksel zellikler
TS 1436, Yol i aretleme malzemeleri-Yol kullan

aretleri performans
lar iin yol
TS EN 1423 , Yol aretleme Malzemeleri-Dklerek Uygulanan

Malzemeler- Cam Krecikler, Kayma nleyici Agregalar ve bunlar n
kar mlar
TS 3479 ISO 2591-1 Elek Analizi- Blm1- Delikli Metal Levha Ve
Tel rgl Deney Eleklerini Kullanma Metotlar
ASTM D 4956-09 Standard Specification for Retroreflective
Sheeting for Traffic Control (Trafik Kontrol in Retroreflektif Kaplama
Standard )
TS EN 10025-2 S cak Haddelenmi Yap elikleri Blm 2:
Ala ms z Yap eliklerinin Genel Tenik Teslim artlar
TS 2311 EN ISO 2178 Mantetik Metaller zerindeki Manyetik
Olmayan Kaplamalar- Kaplama Kal nl
n llmesi Manyetik Yntem
TS 10381 Trafik
aret Levhalar Cam Elyaf le Takviyeli Plastikler
TS EN 13422 D ey Yol
De tirilebilir Uyar Cihazlar Ve S
aretleri Koniler ve Silindirler
aretleri Ta nabilir zellikte ekli

r Belirleyicileri Ta nabilir yol trafik
TS EN 471 Profesyonel Kullan m in Yksek Grnebilirlik Uyar

Olan Giyecek Deney Metotlar ve zellikleri
Karayollar Teknik artnamesi 2006
D ey ve Yatay i aretlemede Kullan lan malzemelerin her y l
yenilenen TCKTeknik artnameleri
140

Karayolları Fizik Laboratuvarı Işleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Karayolları Fizik Laboratuvarı Işleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

ULA TIRMA BAKANLI I

TEKN K ARA TIRMA DA RES BA KANLI I

NUMUNE ALIMINDA D KKAT ED LECEK HUSUSLAR .................................................................. 6

BOYANIN YAPISI VE TANIMLARI................................................................................................ 10

ARTNAMES NE GRE SO UK YOL ZG

KSEL TESTLER ........................................................................................ 14

CAM KREC K MALZEMES NE A T TEKN K ZELL KLER VE F

KSEL TESTLER .............. 25

TERMOPLST KLER ................................................................................................................... 31

UYGULANMASI ESNASINDA YA ANILAN PROBLEMLER.................................... 40

BOYANIN YOLA UYGULANMASI ESNASINDA YAPILMASI GEREKEN

DEAL ATILMA KO ULLARI ................................................................ 49

N DEAL ATILAMA KO ULLARI ......................................................................... 50

ARETLEME MALZEMELER YOL KULLANICILARI

PERFORMANSI STANDARDINA GRE ARAZ TESTLER ........................................................ 51

KAPLAMA STANDARDI ............................................................................................................. 60

KSEL TESTLER ........................ 76

ARET LEVHASINA A T TEKN K ZELL KLER VE F

KSEL TESTLER ................... 77

.REFLEKT F OLMAYAN MALZEME ............................................................................................. 86

NE A T TEKN K ZELL KLER VE F

KSEL TESTLER ...................................................................................... 100

EL K YOL KENAR D KMES A T TEKN K ZELL KLER VE F

TRAF K EMN YET KON

A T TEKN K ZELL KLER VE F

GRLEB LME ZELL

TEKN K ZELL KLER VE F

KSEL TESTLER ................. 110

KSEL TESTLER ...................... 117

NE SAH P (TS EN 471) MALZEMELERE A T

KSEL TESTLER......................................................................... 125

KAYNAKLAR .............................................................................................................................. 140

aret levhalar ) trafik i aretlerinin, otokorkuluk ve bariyerlerin, i gvenli i

yeleklerinin, emniyet konisi, yol butonlar gibi

art ran malzemelerin arge al malar , kalite kontrolleri ve fiziksel performanslar

zda ilgili standart ve artnamelere gre test edilmekte sonular

olarak arge al malar

NUMUNE ALIMINDA D KKAT ED LECEK HUSUSLAR

yla numunelerin ; temsili al nmas ,

Orijinal numune bozulmadan kendi orijinal

tarihlerine dikkat edilmelidir.)

belirtilen miktarda gnderilmelidir.

TCK Teknik Orijinal

Bile enli TCK Teknik Orijinal

renk iin en az 1m2 olarak gnderilmelidir.

CTP ve elik Yol

Emniyet TCK Teknik

aret TCK Teknik

Gvenli i TCK Teknik

Galvanizli omega profil trafik i aret levha

gnderilmelidir. (En az 10 adet olmal

LABORATUARIMIZDA TEST YAPILAN MALZEMELER TRLER

SO UK UYGULANN YOL ZG BOYALARI

ARET LEVHASI BOYALARI

ALM NYUM MALZEMELER

PVC-PE ER KL BORU NUMUNELER

BOYANIN YAPISINDA BULUNAN MALZEMELER VE TANIMLARI

BA LAYICILAR ; Boyan n kuruma, yap ma, sertlik, esneklik, fiziksel ve kimyasal

P GMENT VE DOLGU MALZEMELER ; Boyan n renk ve rtclk zelliklerini

ve zclerde znmeyen kat tanecikler

ZCLER; Boyan n uucu k sm

olu turan kimyasal malzemelerdir.Boyay