Mobilne radio komunikacije

Uvod u beine
komunikacione sisteme

Koncept nastave na MOBK

Predavanja
T t ij li ((svake
Tutorijali
k sedmice)
d i )
Laboratorijske vjebe (svake druge sedmice)

Ispiti

MATLAB i SIMULINK
2 parcijalna ispita (predavanja), minimalno 10 bodova za
prolaz
l po parcijalnom
ij l
iispitu
it
usmeni ispit (20 bodova teorija + 20 bodova zadaci)

Zadae

Uvod

Spektar govora

Prenos izmeu 2 ovjeka direktno problemi?

Slabljenje sa udaljavanjem
Smetnje (aditivni i multiplikativni) i interferencija

Prenos preko beinog kanala, na vee udaljenosti

Modulacije

Uvod

Historijski razvoj beinih komunikacija

Prvii primjer
P
i j b
beinih
i ih kkomunikacija
ik ij - Markoni
M k i 1897
prenos telegrafskih signala
1934. godine, u SAD-u se razvija radio sistem za policiju, baziran
na AM (5000 korisnika, problem sa umom) poboljanja sa FM
1946. godine, u SAD-u se razvija prvi javni mobilni telefonski
sistem
predajnici velikih snaga (50 km), koji su pokrivali cijele
gradove
neefikasno koritenje
j ogranienog
g
g frekventnog
g spektra
p
120 kHz kanal, sistem obsluuje trenutno oko 500 korisnika, a
ima oko 10 miliona korisnika (ograniena irina spektra,
fiksna irina kanala, nepovezanost sa PSTN mreom...)

Uvod

Historijski razvoj beinih komunikacija

1960-ih
1960
ih AT&T celularni
l l i kkonceptt ffrequency reusa
signal slabi sa udaljenou 2 dovoljno udaljena korisnika
mogu koristiti istu frekvenciju bez interferencije
smanjuje se irina kanala na 60 kHz, 666 duplexnih kanala, 40
MHz spektra, FDMA
Snaan razvoj beinih komunikacija poinje od 1970. godine, sa
razvojem pouzdanog, minijaturnog hardware-a

Uvod

Historijski razvoj beinih komunikacija

2G:1990-ih
2G
1990 ih prvii di
digitalni
it l i celularni
l l i sistemi
i t i
Problem nekompatibilnosti sistema (3 razliita standarda u
SAD, Evropi, Japanu)
nemogunost roaming-a
Pan Evropski digitalni celularni standard GSM
GSM 1990-ih, u 900 MHz opsegu;
p g dominantan p
prenos g
govora

Mobilni celularni sistemi:

2G (GSM)
GPRS/EDGE
3G/3.5G odnosno UMTS, HSxPA
4G LTE

Neki celularni sistemi kroz istoriju

Neki celularni sistemi kroz istoriju

Uvod

Paging sistemi
B i i sistemi
Beini
i t i ((cordless)
dl
)
Satelitski sistemi
Radio relejne veze
veze, radio i TV difuzija
difuzija...
WPAN (Bluetooth, ZigBee, UWB...)
WLAN (802.11x)
WiMAX

Paging sistemi

Sistemi za slanje kratkih poruka za korisnike

N
Numerike,
ik alfanumerike
lf
ik ili glasovne
l
poruke
k

Sistem mora biti jako pouzdan, sa velikom

pokrivenou ak i u sluaju
p
j p
prepreka
p
Ako je slabljenje signala veliko, a SNR mora biti
dovoljno dobar snaga uma to manja opseg B
to manji; R<B to znai da se mogu ostvariti male
brzine prenosa

potisnuti sa pojavom GSM-a

Beini telefonski sistemi

Ovi sistemi predstavljaju preteu dananjih modernih

sistema mobilne telefonije i generalno oznaavaju sisteme
koji obezbeuju dvosmjernu beinu govornu
komunikaciju male mobilnosti (5-10 km/h) i male snage

5 mW (mala predajna snaga omoguava viesatni rad koritenjem

malih jeftinijih baterija, ali uz ogranieni domet radio-veze od 2050 m u zatvorenom i do 200 na otvorenom
1. generacija analognih telefona na niskim frekvencijama; problem
upadanja u veze, jer su svi telefoni koristili iste frekvencije
2. g
generacija
j digitalnih
g
telefona, opsezi
p
1.9 GHz, 2.4 GHz itd.
(uvodi se i frequency hoppnig)
Nema preusmjerenja poziva izmeu baznih stanica; kada telefon
izae iz zone pokrivanja, veza se prekida

Beini telefonski sistemi

Zadatak 1:

Neka
N
k se u celularnom
l l
telefonu
t l f
kkoristi
i ti b
baterija
t ij kkapaciteta
it t 1
Ah. Ako telefon ''troi'' 35 mA u slobodnom modu i 250 mA
tokom poziva. Koliko dana e telefon raditi u sluaju da
korisnik obavi jedan 3
3-minutni
minutni razgovor dnevno?

Rjeenje 1:
C=1 Ah I1=35 mA I2=250 mA t2=3 min
t2=24*60-3 min C=(I1*t1+I2*t2)*ndana
ndana=60[Amin]/((250*3+35*1437)*0.001)=1.175 dana

Satelitski sistemi

Klasificiraju se u odnosu na visinu orbite u kojoj se

nalaze sateliti:

LEO (~2000 km)

MEO (~9000 km)
GEO (~40000 km)

prvi satelit Sputnik (1957. godine) - LEO

prvi satelit u geostacionarnoj orbiti 1963
1963. godine
dananja primjena satelita

TV difuzija
j

Celularni telefonski sistemi

Veliki broj korisnika na velikom podruju pokrivanja,

uz ogranien sprektar
Povrina se dijeli u male elije, i koristi se frequency
reuse koncept
p
Pri prelasku korisnika iz jedne u drugu eliju poziv se
ne prekida - handoff
Osnovne komponente svakog beinog celularnog
sistema: mobilne i bazne stanice, MSC

Celularni telefonski sistemi

Celularni telefonski sistemi

Celularni telefonski sistemi

Celularni telefonski sistemi

Zadatak 2:

Neka
N
k je
j snaga GSM
GSM, IS-95
IS 95 i USDC ((celularni
l l i sistemi)
i t i)
baznih stanica jednaka na jednakim udaljenostima. Ukoliko
se pretpostavi samo postojanje termikog uma, te idealan
prijemink pokazati dobitak SNR
prijemink,
SNR-a
a u sluaju koritenja
USDC sistema, u odnosu na IS-95 i GSM.

Rjeenje 2:

N0 = kT (W/Hz) - gustina snage termikog uma u Watt-ima

po 1 Hz propusnog opsega
k = = 1,3803*10-23J/K - Boltzmann-ova
T - temperatura u kelvinima (apsolutna temperatura); sobna
temperatura se specificira kao T = 170C ili 290 K
P = BN0 = kTB i SNR = Ps/P