Tema:Matematika ne jeten e

perditshme
Matematika sht pr do njeri
MATEMATIKA nuk sht vetm pr shkenctart. Ajo sht pr t gjith ne. Kur dilni npr
dyqane, kur lyeni ose rregulloni shtpin, ose kur dgjoni buletinin meteorologjik, po prdorni
dhe po nxirrni dobi nga parimet e matematiks.

Rregullimi I shtpive
Le ta zm se keni nevoj t shtroni pllakat e dyshemes s apartamentit tuaj dhe keni nj sasi
t kufizuar parash. Para se t shkoni n dyqan, n fillim uleni dhe llogaritni far ju duhet. Pyetja
m e rndsishme sht: sa material duhet t blini? Pr kt mund tju vij n ndihm po t keni
pak njohuri n gjeometri.Zakonisht mimi i pllakave pr t shtruar dyshemen llogaritet me
metr katror. Nj metr katror, pr shembull, sht nj metr i gjat dhe nj metr i gjer. Para
se t vendosni sa material ju nevojitet, n fillim duhet t llogaritni sa sht siprfaqja e
dyshemes n seciln dhom dhe n korridorin e apartamentit tuaj. N planimetrit e shumics
s apartamenteve dhomat paraqiten n formn e katrorve dhe t drejtkndshave. Kshtu
formula e mposhtme do tju ndihmoj t gjeni siprfaqen e dyshemes: S = a x b (siprfaqja S
sht e barabart me gjatsin a her gjersin b). Kjo sht formula gjeometrike pr t
njehsuar siprfaqen e drejtkndshit ose t katrorit.Pr t ilustruar si prdoret kjo formul le ta
zm se ju do t shtroni me pllaka do dhom, prve kuzhins dhe banjos. E matni do dhom
dhe bni nj planimetri. Katrort dhe drejtkndshat n planimetri tregojn prmasat dhe
vendndodhjen e dhomave. Duke prdorur formuln e msiprme gjejme sa metra katror pllaka
na duhen. Edhe fjala gjeometri vjen nga greqishtja dhe fjal pr fjal do t thot t matsh
tokn. Ajo prfshin studimin e siprfaqes, largsis, vllimit dhe t veorive t tjera t figurave,
trupave dhe vijave. Ekzistojn formula praktike pr do figur dhe trup t mundshm me dy ose
tri prmasa. do dit shkenctart, inxhiniert si dhe ata q merren me rregullimin e shtpive i
prdorin kto formula pr t llogaritur me saktsi sa material u nevojitet. Por matematika nuk
kufizohet vetm me aritmetikn dhe gjeometrin.

Matematikn e prdorim do dit

Pjes t tjera t matematiks jan algjebra dhe njehsimi integral dhe diferencial. Gjat shekujve,
matematika sht br vrtet nj gjuh universale q flitet nga dokush pavarsisht nga kultura,
feja ose gjinia. N shkenc, industri, tregti dhe n jetn e prditshme matematika ka aftsin t
zgjidh disa nga problemet m t vshtira q ndeshim. Qoft nse po prpiqeni t zgjidhni
misteret e universit, qoft nse jeni duke br bilancin e familjes, nj nga elsat e suksesit
sht t dish t prdorsh gjuhn e numrave.

Punoi:Jurgen Habilaj