HASAN FIRAT

TARH NOTLARI

>>>TARH DERS NOTLARI<<<

NOTLAR SORU ZMLERNE YARDIMCI OLACAK EKLDE
TABLOLAR HALNDE HAZIRLANMITIR
>>TARH SORU BANKASI KPSS SORU BANKASI
HAZIRLANMAKTADIR<<<
HAZIRLANINCA STEDEN YAYINLANACAKTIR
KAYNAK GSTERLMEK ARTIYLA YAYINLANMASI
SERBESTTR.

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI
TRK SLAM DEVLETLER

LK TRK DEVLETLER
HK.
NVAN

lteberhakananyuhan
idikutyabgutanhukaan
erkin
HK.
Ota(adr)rgin(taht)davul
SEMBOL
kotuz(sorgu)tu(sancakyay
Bayrakparakale,saray
SOSYAL
Ou(aile)budun(slale)boy
HAYAT
budun(millet)il(devlet)
Savatasz
S Buyrukbakan
Tamgadamgac
Yarmakmadeni

para
Z Aygucibabakan
Tekinehzade
Urugslale
L
Yargucu,yarganyarg
Tiginprens

Toy,kengekurultay
Kamdubez para
K
aman,kamdin adam
Bedizciressam
Yucenaze treni
Ayukihkmet
Balbalmezar ta
Kurganmezar
Saguat
Kouk iir
nal,ar,ataman,
Alhazine gr.
klynetici asker
Baaynetici
Apasivil ynetici
adst dz.
Umacennet
Ynet
Orgunkutsal hayvan
Tamucehennem
Yada takutsal ta
dil yersuruh
D
Alp er tungaiskit
E
Ouz kaanhun
S
Treyi
T
,yaradl,g,karabalasgunuygur
A
Ergenekongktrk
N
Manaskrgz
Dede korkutouzlar

TAK
VM

12 Hayvanl
trk takvimi
hicri

miladi
rumi
celali

ALFA
Orhun,Uygur,sod,Kiril,arap,
BELER
brani,latin
DNLER Gktanr,Budizm,mani,Zerdtlk
Hristiyanlk,Musevilik,islamiyet
S
Uygurlardan nce:
A
Dokuma,maden,resim,oymaclk,mzik,
N
Heykeltra,
A
Uygurlardan sonra: + mimari,fresko,
T
Minyatr

HASAN FIRAT

BLM ADAMLARI-EDEBYATILAR
Kii
Eseri
Yusuf has
*Kutadgu bilig
hacip

kagarl
Mahmut

*Divan- lgatit trk:

edip Ahmet

*Atabetl hokayk:

Ahmet
yesevi
firdevsi

*Divan hikmet:

nizaml mlk

*Siyasetname

mer hayam
enveri
Muhammed
bin kays
Farabi

* Rbailer
*Kaside
*kangl lgat

bni sina

:*el kanun fit-tp

*ahname

*el medinettl fazla

*el mania al akl,
*fsus l hikem,
*ihsal ulum(bilimlerin
snf landrlmas)

ibni rt

Gazali

:*ihyal_ulumjddjn :* *

Biruni

*kitab tarih
*,asasl bakiye,
*kitabs saydele fittp

Buhari

*cami sahih
*kt i sifte

Elrazi
bn Yusuf
Ulu bey
Utbi
Harezmi
bni trk

zellikleri
*Islam edebiyatnn ilk
yazl rnei
*karahanhlar
*mutluluk veren bilgi
*ilk trk dnyas haritas
*karahanllar
*Araplara
*Trkeyi retmek
*uygur alfabesi
*karahanllar dnemi
*karahanllar
*gazneli mahmuta
*gazneliler
*farsa
*Seluklu
*b . seluldu
*b . seluklu
*Szlk
*harzemahlar
*aristoyu aklamtr
*ikinci retmen
*felsefe matematik, astonomi,
siyaset,fizik
*bile mi milletleri ileri
srd
*avicenna
*slam filozoflarnn
reisi
*medikal
Psikolog
*tp, astronomi ,fizik
felsefe
*aristoyu batya tanft
*averreos
*akl dinden stn tutar
*mutezile akmn temsil eder
*Islam felsefesi
*din her eyden stndr
*dnyann gne
etrafnda bir ylda dndn
sylemitir
*serbest dnce

*kimyager
*sarkac buldu
*ilk rasatane
*astronomi
*tarihi yemin
*kitabul cebr
*matematiki
*necmeddin Kbra saf iyddin,
* Fahreftin razi,

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT
Kii
Mevlana

Yunuz emre
Hoca dehhani
Germiyanl
ahmedi
Muhyiddin Arabi
Hac bekta
veli
Ravendi
Kerimuddin
aksarayi
Eflaki
afirin
bnurrezzak
Yazczade ali
Ali kuu
Ali ir nevai

TARH NOTLARI
Eseri
:*mesnevi ,divan kebir,
*fihi mafih,
*mektubat
*divan,
*risaleftn nushiyye
*Seluklu ahnamesi
*divan iskendername *cemid-
huid
*eyhi ekber
*vahdeti vcut
*makalat
*rahatssdur
*msamerettlahbar
*menakibl
*tarihi meyyafarikin
*tevarihiali Seluk
*matematik ve astronomi
*muhakemeftl lgatteyn

DANIMENTLLER
1. Nikar Ulu Camii
2. Kayseri Ulu Camii
3. Kayseri Kokluk Camii
4. Yabasan Medresesi
5. Tokat Niksar Medr.

MENGCEKLLER
1. Divrii Kucukkale Ca
2. Divrii Ulu Camii
3. Turan Melik Sifahanesi
ARTUKLULAR
1. Diyarbakr Ulu Camii

ANADOLU SELUKLU
CAM
1. Konya Alaaddin
2. Nide Alaaddin

2. Mardin ulu Cami

3. Malatya ulu
4. Kayseri Hond HatunKl.
5. Hac Klc
6. Amasya bunmal
gkmed
7. Sinop Ulu
8. Beysehir Esrefolu
9. Ankara Arslanhane
10. Afyon Ulu
11.biyarbakr ului
12. Kzltepe
ANADOLU SELUKLU
MESCTLER
1. Konya Ta mescit
2. Harput Arap Baba

3. Mardin Medresesi
ANADOLU SELUKLU
MEDRESELER
1. Konya Karatay
2. Konya nce Minareli
3. Konya Srcal Medrese
4. Sivas Gok
5. Sivas Cifteminareli
6. Kayseri cifte Medrese
7. Afyon Kubbeli
8. Krsehir Kocabey
9. Tokat Gok Medrese
10. Erzurum Cifte
Minerali
11 .Sivas Buruciye

ANADOLU SELUKLU
KMBET-TRBE
1 .Sitte melik
2 .Emir saltuk
3.Melik daniment gazi
4. Mama hatun.
5. Ahlat ulu
6.Kayseri dner
ANADOLU SELUKLU
KERVANSARAY
1.Alay han
2.Evdir han
3.Alara han.
4.arapsa han.
5 Sultan han
6.Karotay
7.Azkara.
8.Hekim han.
MMAR SNANIN
ESERLER
1. stanbul Sehzade Camii2. stanbul Suleymaniye
Camii-Kalfalk
3. Edirne Selimiye CamiiUstalk
19.YY ESERLER
1. Beylerbeyi Saray
2. Dolmabahce saray
3. Craan Saray
4. Yldz Saray
OSMANLILAR
KURULU-ERKENDNEM
1. znik hac Ozbek Camii
2. znik Yesil Camii

ANADOLU SELUKLU
SARAYLARI
1. Beyehir kubadabad
saray
2. Kayseri kubadiye saray
ANADOLU SELUKLU
KKLER
1.Konya alaaddin kk
2.Kayseri Haydar bey
kk
ANADOLU SELUKLU
BMARHANE
1.Gevher nesibe
2. Daruifa
3 .Gyasiye
4.Ttorumtay
5.Turan melek
YUKSELME-KLASK
DNEM
1. Fatih Camii ve Kulliyesi
2. Rum Mehmet Pasa Camii
3. Atik Ali Pasa Camii
4. Beyazd Kulliyesi
5. rumeli hisar
DAILMA-GE DNEM18.YY
1. Nuri Osmanye Camii
2. Laleli Camii
3. Uskudar Valide Camii
4. Beylerbeyi Camii
5. Aynal Kayak Kasr
6. shak Pasa Saray
7. Sadabat Kasr
8. 111. Ahmet Cesmesi

3. Nilufer Hatun mareti

4. Bursa Hudavendigar
Camii
5. Bursa Ulu Camii
6. Bursa Yldrm Camii
7. Bursa Yesil Camii
8. Bursa Muradiye Camii
9. Edirne Eski Camii
10. Edirne Muradiye Camii
11. Edirne Ucserefeli Camii
12. Anadolu camii

3.Konya Sral mescid

4 Akehir Gdk minare mescidi

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI

OSMAN BEY DNEM

I. MURAT DNEM (Hdavendigar)

lk olarak Karacahisar arkasndan Bilecik, Yarhisar, negl,

Kprhisar ve Yeniehiri ald.
Osmanl ilerleyiini durdurmak isteyen Bizans ile Koyunhisar
Savan yapt (1302). Bu sava Osmanl ile Bizans arasndaki ilk
savatr.
Not 1: lk para Osman Bey dneminde baslmtr. Osmanl
Beylii bu dnemde bir devlet haline gelmitir.
2. Osman Beyin, eyh Edebalinin kzn almas din adamlar ve
halkn Osmanlya olan desteini artrmtr.

Ankaray geri

ald.
Hamitoullar Beyliinden Akehir ve Beyehir satn ald.
Germiyan Beyinin kz ile olu Yldrm evlendirerek KtahyaTavanl gibi yerleri eyiz olarak ald.
Karamanoullarna ilk kez sefer yapt.
Rumelide Rum ve Bulgar kuvvetlerini Sazldere Savanda
yenerek Edirneyi ele geirdi (1363).
Trklerin

Edirneyi

almalar

zerine

Srplar,

Bulgarlar,

Macarlar, Eflakllar birleerek, Osmanllar ile Srpsnd

ORHAN BEY DNEM

Savan yaptlar (1364). Bu sava Osmanl Devletinin Hallar

Bursay alarak bakent yapmtr.

Orhan Beyin zniki kuatmas Bizans ile Palekenon (Maltepe)
Savana neden olmutur. Orhan Bey bu zafer ile znik ve
zmiti almtr. Bylece Bizansn Anadoludaki tm topraklar
Osmanllara gemitir.
Orhan Bey, Karesi Beyliine son verdi. Bylece Anadoluda
Trk birlii kurma almalar ilk kez bu dnemde balam oldu.
Karesi donanmas Osmanllara gemitir. Bu donanma ile de
Osmanllar Rumeliye gemitir.
Orhan Bey, Bizans tahtn ele geirmek isteyen Kantakuzene,
olu Sleyman Paa komutasnda ordu gndererek,

Orhan Beyin lm ile Ahilerin eline geen

onun

imparator olmasn salad. Buna karlk Bizanstan impe

Kalesini ald. impe Kalesi Osmanllarn Rumelide ald ilk
topraktr.
Sleyman Paa Rumelide fetih hareketlerine devam ederek
Marmara kylarn ele geirdi.
Sleyman Paa Ankaray ald.
Not :
1. Yaya ve msellem adnda ilk dzenli ve srekli ordu kuruldu.
2. Fethedilen yerlere Kad ve subalar atand.

ile yapt ilk sava ve ilk zaferdir. Bu zafer sonucunda

Bulgar Krall Osmanlya vergi vermeyi kabul etti.
Osmanlnn Balkanlarda ilerlemeye devam etmesi zerine,
Balkan Devletleri yeniden birleerek Osmanl ile irmen
Savan yapt (1371). Bu sava da Osmanl kazand.
Osmanlnn Plonikte yenildi (lk yenildi). Bu yenilgiden
cesaret alan Hallar Osmanl ile I. Kosava Savan yapt
(1389). Osmanl devleti bu sava kazand. I. Murat sava
meydannda gezerken bir Srp askeri tarafndan ehit edildi.
Not :
1. lk kez Yenieri Oca kuruldu.
2.lk kez Tmar Sistemi uygulanmaya baland.
3. Topu Oca kuruldu.
4.Rumeli Beylerbeylii kuruldu ve ynetime Lala ahin Paa
getirildi.
5.Osmanllar ilk kez topu, I. Kosava Savanda dman
korkutmak iin kullandlar.
6.Osmanl devleti tam tekilatl hale gelmitir.
7. Vezir-i azamlk, kazaskerlik ve defterdarlk kuruldu.

3. znikte ilk Osmanl Medresesi ald.

4. Osmanlda ilk divan tekilat bu dnemde kuruldu.
5. Osmanlda ilk kez vezirlik tekilat bu dnemde kurulmu ve
Alaaddin paa ilk Osmanl veziri olmutur.

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI
YAVUZ SULTAN SELM DNEM
Babas

II. BAYEZD DNEM

ve

kardelerine

kar

mcadele

eden

Yavuz

bu

mcadeleyi kazanarak tahta gemitir.

Fatihin lm zerine Amasya Valisi olan olu Bayezid stanbula

gelerek tahta geti.

1-Osmanl ran likileri

Kardeleri ile yapt mcadeleyi kazanan Yavuz, byk tehlike

Bayezidin zayf karakterli olmas, bu dnemde ortaya kan Cem

olarak grd ah smailin zerine yrmtr.

Sultan Olay ve taht kavgalar bu dnemin snk gemesine neden

Nedenleri:

olmutur.

Yavuzun padiahln ah smailin tebrik etmemesi

1-Cem Sultan Olay

ah smailin Anadolu da ayaklanmalar kartmas

Cem Sultan II. Bayezide kar Memlklerin de kkrtmas ile

Bu nedenlerden dolay Yavuz, ah smail ile aldran Savan

birka kez taht mcadelesine girimi ise de malup olarak Rodos

yapt (1514).

ovalyelerine snm ve onlar tarafndan papaya gtrlmtr.

Sonular:

Bylece sorun uluslar aras bir sorun haline gelmitir.

Douda en byk tehlike olan, Safevi Devleti tehlikesi uzunca bir

Cem Sultan Olaynn Osmanlya Etkileri :

sre etkisiz hale getirildi.

a- Batdaki seferler duraklam

Dou ve Gneydou Anadolu blgeleri Osmanl topraklarna

b- Endls Emevilerine gerekli yardm gtrlememi

katld.

c- Safevi tehlikesi nlenememi

Sava dn birok sanat, bilgin ve air stanbula getirildi.

d- II. Bayezid dneminin snk gemesine neden olmu

Sava dnnde Dulkadiroullar Beylii ile yaplan Turnada

e- Papa

Sava (1515) ile Dulkadiroullar Beylii Osmanl Devletine katld.

ve

Avrupa

tarafndan

bask

unsuru

olarak

kullanlmtr.
2-Karamanoullarnn Yklmas (1483)

Not: Dulkadiroullar Beyliinin alnmas ile Anadolu Trk birlii

kesin olarak salanmtr.

Karamanoullar II. Bayezid tarafndan kesin olarak ykltr.

2-Osmanl Memlk likileri
3-Bodan Fethinin Tamamlanmas:
Kili ve Akkerman alnarak Bodann fethi tamamlanmtr. Bylece
Krm ile kara balants salanm ve Lehistan ile ilk ilikiler

Nedenleri:
ah smail ve Memlklerin Osmanlya kar ittifak
kurmas

balamtr.

Dulkadiroullarn Osmanlya katlmasna Memlklerin

4-Osmanl-Memlk likileri

Fatih

itiraz
Fatih zamannda bozulan ilikiler bu dnemde sava haline
dnmtr.
Nedenleri:
a-Memlklerin Cem Sultan kkrtmalar ve korumalar
b-Karamanoullarn desteklemeleri

dneminde

balayan

iki

devlet

arasndaki

anlamazlklar
Yavuzun Mslmanlar bir bayrak altnda toplayarak
slam birliini gerekletirmek istemesi
Yavuzun baharat yolunu eline geirmek istemesi
Yavuz Sultan Selim, Kansu Gavri ile Mercidabk Savan yaparak

c-Fatih dneminden beri devam eden Hicaz u yollar sorunu

(1516) Suriye, Filistin blgesini ele geirdi. Sava srasnda Kansu

d-Dulkadiroullar Beyliinin Memlklere kar Osmanldan yardm

Gavri ld.

istemesi
Bu savalar srasnda her iki tarafta bir sonu elde edememitir.

Yavuz,

Memlk hkmdar Tomanbay ile Ridaniye Savan

yaparak Memlkleri ykmtr (1517).

Sonular:

5-Osmanl-Venedik Savalar:
Venediklilerden Modon, Koron, nebaht kaleleri ve Navarin liman
alnmtr.
Otranto seferinden sonra, elimizden kan Ayamavra ve Kefalonya
kaleleri geri alnmtr.

Memlk Devleti ortadan kaldrlmtr.

Msr Osmanl devletine katld.
Savalmadan Hicaz Osmanl devletine katlmtr.
Baharat yolu Osmanlnn eline gemitir.
Mukaddes emanetler stanbula getirildi.
Halifelik Osmanl Devletine geti.

6-Osmanl ran likileri

ah smail, Akkoyunlu Devletini ykarak yerine Safevi Devletini
kurdu.ah smail Anadoluyu ele geirmek amac ile Anadolu da ii

Osmanl hazinesi azna kadar dolmutur.

Venedikliler Kbrs adas iin Memlklere dedikleri
vergiyi Osmanl Devletine demeye baladlar.

propagandas yaparak, ahkulu syannn kmasna neden oldu.

ahkulu yakalanarak idam edildi.

Not:

Yavuz Sultan Selim dneminde btn mcadeleler doulu

II. Bayezidin ii faaliyetlerine kar pasif davranmas zerine

devletler ile yaplm, batl devletler ile herhangi bir mcadele

Trabzon Valisi Selim babasna kar isyan etmi ise de baarsz

olmamtr. Bu dnem batl devletler ile mcadelenin olmad tek

olmutur. Daha sonra yenieri ve ordunun destei ile baa gemitir.

dnemdir.

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT
Merkez isyanlar
II. Osman (Gen Osman)

TARH NOTLARI
17.yzyl

c- Kprl Mehmet Paa

Valide Turhan Sultann teklifi zerine, Kprl Mehmet
Paa baz artlar karlnda sadrazam olmay kabul etmitir.

Bylece art koarak sadrazam olan ilk kii olmutur.

17. yzylda slahat yolunda ilk ciddi adm Gen Osman atmtr. Gen
Faaliyetleri:
Osmann slahatlar unlardr:
1- lk i olarak ilmiye snf ile urat. Ulemaya n
eyhlislamn fetva vermek dndaki yetkilerini elinden ald.
asihatlarda bulundu.
Bylece ilmiye snfnn devlet ilerine karmasn nlemitir.
2- Devletten haksz yere alnan
2- Maliyeye nem verdi. Din adamlarna ve askerlere fazladan verilen
paralar kesti.
paralar kesti.
3- Erdeldeki isyan bastrd.
3- Gen Osman, saray d evlilik yaparak saray halka amaya almtr.
4- Savatan
kaan
yenierileri
Gen Osman bu yn ile sosyal alanda slahat yapan ilk padiahtr.
cezalandrd.
4- lk kez Yenieri Ocan kaldrmay dnmtr. Bunu haber alan
5- Devletin gelir ve giderlerini dengeleyerek maliyeyi dzenledi.
yenieriler Gen Osman ldrmlerdir.
6- Devlet kadrolarna iin ehli olan kiileri atad.
IV. Murat
7-anakkale Boazndaki Venedik ablukasn kaldrd.
1- ki, ttn, gece sokaa kma yasa getirmitir.
8-Venedikliler tarafndan igal edilen mroz, Limniyi geri ald
2- Koi Beye duraklamann nedenleri ve areleri ile ilgili Ko
d- Kprl Fazl Ahmet Paa
Bey Risalesini hazrlatt.
Babas Kprl Mehmet Paadan sonra sadrazam oldu.
3- Kuvvet ve iddet yoluyla devlet otoritesini yeniden
1- Maliyeye nem vererek bte an kapatt.
salamtr.
2- Orduyu disiplin altna ald.
4- Yenieri ve sipahi zorbalarn ortadan kaldrd. Bu durum
3- Venediklilerden Girit adasn ald.
stanbulda asayi ve gvenliin yeniden kurulmasn salad.
4- Avusturyadan Uyvar kalesini alp, Vasvar Antlamasn imzalad.
5- ran zerine iki sefer dzenledi. Bu seferler srasnda
5- IV. Mehmet ile Lehistan seferine karak Buca Antlamasn
Anadoludaki Celaliler ortadan kaldrlm, emniyet ve gvenlik
imzalad.
salanmtr.
17. yzylda kprller ailesinden sadrazamlk makamna getirilen
6- Tmarlar eskiden olduu gibi savalarda yararllk
dier devlet adamlar unlardr:
gsterenlere verilmitir.
e- Merzifonlu Kara Mustafa P.
a-Kuyucu Murat Paa
II. Viyana kuatmasndaki baarszl yznden idam edildi.
I. Ahmet devrinde sadrazam olmutur. Celali isyanlarna kar
f- Kprl Fazl Mustafa Paa
sert tedbirler ald. Bunun iin bir ok isyancy idam ettirdi.
- Amcazade Hseyin Paa
b-Tarhuncu Ahmet Paa
Kutsal ttifak savalarna son vererek Karlofa ve stanbul
IV. Mehmet zamanndasadrazam oldu. Tarhuncu Ahmet
Antlamalarn imzalad.
Paann slahatlar unlardr:
Islahatlarn zellikleri
1- Hazineye borcu olan kiilerden bu borlar tahsil etti.
1- Bu dnem slahatlar gelime aamas bulamam
2- Bte ann saray masraflarnn okluundan ve lzumsuz
Dnce aamasnda kalmtr.
harcamalardan kaynaklandn grerek bunlar azaltmaya alt.
2- Kuvvet ve iddet yolu ile lkede asayiin salanmas
3- Osmanlda ilk defa resmi devlet btesini hazrlad.
yoluna gidilmitir.
4- Divan yeleri ve baz yneticilerden hazineye para aktard.
3- Islahatlarda Avrupa rnek alnmamtr.
kar elden giden kimselerin faaliyetleri sonucunda,
4- Yenieri, ulema ve halkn tepkisi ile karlamtr.
Tarhuncu Ahmet Paa idam edilmitir.
5- Ynetim, hukuk ve teknik alanlarda slahat yaplmamtr.
6- Duraklamaya zm olmad.
7- Islahatlarn arlk noktasn ordu ve ekonomi oluturur.
8- Islahatlarn ncln padiah ve devlet adamlar
yapm ve slahatlar ahslara bal kalmtr.

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI

18.YZYIL
I. Abdlhamitin Islahatlar
Devri Ocan
Islahatlar
SratLale
Topular
gelitirdi. (1718-1730)

LALE DEVR

Karadeniz ve Ee kylarnda yeni tersaneler kuruldu.

1718 Pasarofa Antlamas ile balayp,

1730 Patrona Halil syan ile sona eren devire Lale Devri denir.
Devrin Padiah III. Ahmet, sadrazam ise Nevehirli Damat
brahim Paadr.

Ordunun subay ihtiyacn karlamak iin stihkam Okulu

ald.
Askerlikle ilgili bat dillerindeki eserler Trkeye evrildi.
Mali alanda da almalar yapld. Temelde i borlanma

Lale Devri Islahatlar:

esasna dayana Esham Sistemi kuruldu.

Avrupaya ilk kez geici eliler gnderildi.

Sait Efendi ve brahim Mteferrika ilk kez Trk matbaasn
kurdu (1727).

3. selim

Yalovada bir kat fabrikas kuruldu.

Tulumbaclar Bl ad ile ilk kez bir itfaiye bl kuruldu.
stanbulda bir kuma fabrikas ve ini atlyesi kuruldu.
lk kez iek as uyguland.
stanbulun eitli yerlerinde pek ok ktphane ald.
Pek ok dou klasii Trkeye evrildi.
Not 1: Lale Devri Osmanl Devletinde, batnn stnlnn
kabul edildii ve batnn rnek alnarak slahatlar yapld ilk
dnemdir.
Not 2: Lale Devri, bu dnemde devam eden Osmanl-ran
Savalar hari genelde bar bir politikann benimsendii
devir olmutur.
III. Ahmetten sonra tahta geen I. Mahmut ilk i olarak
stanbulun asayiini yeniden salad. Patrona Halil ve
arkadalar yakalanarak idam edildi.

Topu

Paa,

ve Humbarac ocaklarn modern usullere gre

yeniden bir dzene soktu.

Humbarac Ahmet Paa orduda blk, alay, tabur
sistemini kurdu.
Avrupai

tarzda

III. Selim Nizam- Cedit Ocann ihtiyacn

karlamak iin rad- Cedit adyla ayr bir hazine
kurdurdu.
Kara ve Deniz Mhendishanesi gelitirlerek,
Mhendishane-i Berr-i Hmayun ve Mhendishane-i
Bahr- Hmayun ad verildi.
Batdaki bilim, teknik ve siyasi alandaki gelimeleri
takip edebilmek amacyla Londra-Paris-Viyana-Berlin
Franszca okullarda ilk kez yabanc dil olarak
okutulmaya baland.
Yerli mal kullanm iin aba harcand.
lk devlet matbaas kuruldu.

Islahatlar:
bir Fransz olan Humbarac Ahmet

kurdu.

gibi merkezlerde daimi elilikler kuruldu.

I. Mahmutun Islahatlar

Aslen

Avrupai tarzda Nizam- Cedit Oca ad ile bir ordu

subay yetitirmek amac ile Kara

Mhendishanesi kuruldu.
Maliyeyi dzeltmek amac ile almalar yapld.
III. Mustafann Islahatlar

1806-1812 Osmanl Rus Savann devam

ettii bir srada, Nizam- Cedit Ordusunun stanbulda
olmamasn frsat bilen baz yenieriler, slahatlarn
nemini kavrayamayan halk kitlesini de yanlarna
alarak Kabak Mustafa nderliinde ayaklandlar.
syanclar Nizam- Cedit klalarna basarak oca dattlar.
III. Selimi tahttan indirerek yerine IV. Mustafay padiah ilan
ettiler.
18. Yzyl Islahatlarnn Genel zellikleri
17.yzyl slahatlarndan farkl olarak Avrupa rnek alnmtr.
18. yzyl slahatlar 17. yzyl slahatlarna gre daha

Fransz Baron d Tott topu ve istihkam askerlerini

kkldr.

dzenlemeye alt. Hafif ve hzl toplar dkld.

Askeri alanda arlkldr.

Srat topular Oca kuruldu.

Islahatlar, yapan kiilerin dneminde geerli olmu bir devlet

Halite Hendeshane adyla denizcilik ve topuluk retimi

politikas haline gelememitir.

yaplan yeni bir okul ald.

Islahatlar, yenierilerin, halkn ve ulemann tepkisiyle

Deniz subay yetitirmek amacyla Deniz Mhendishanesi

karlamtr.

kuruldu.

Ynetim ve hukuk alannda slahat yaplmamtr.

Maliye alannda da almalar yapld. III. Mustafa devri

17. yzyl slahatlarna gre daha baarldr ama devletin

18. yzylda maliyenin en iyi durumda olduu devirdir.

k nlenememitir.

Bu dnemde maliye ak vermemitir.

Devlet adamlar tarafndan yaplmtr

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI

Srp ve Yunan syanlar

Msr ve Boazlar Sorunu

A- Srp syan

II. Mahmut, Msr Valisi Kavalal Mehmet Paaya Mora isyann

Nedenleri:
1-Gerileme ve dalma dneminde Avrupaya yaplan seferlerde Srp
topraklarnn sava alan haline dnmesi
3-Fransz htilalinin yayd milliyetilik ve bamszlk ilkelerinin
etkisi,
4-Avusturya ve Rusyann Balkanlar kontrol altna almak iin buradaki
aznlklar Osmanlya kar kkrtmas
5-Srbistanda grev yapan yenierilerin halka kt davranmas,
Bunlarn sonucunda 1804te Kara Yorgi nclnde ilk isyan
kmtr.

Mahmuttan Mora valiliine karlk Suriye valiliini istemitir. II.

Mahmutun bunu kabul etmemesi zerine Mehmet Ali Paa isyan
etmitir.
Mehmet Ali Paann olu brahim Paa komutasndaki Msr
Ordusu, Suriyeyi ele geirmi ve Ktahyaya kadar ilerlemitir.
Zor durumda kalan II. Mahmut, Rusyadan yardm istemek
zorunda kalmtr. Rus ordu ve donanmas stanbul nlerine gelince,
bu durumdan ngiltere ve Fransa rahatsz olmutur. Bunun zerine

Sonular:
1-Srplar Edirne Antlamas ile i ilerinde serbest, d ilerinde
Osmanlya baml oldular (1829).
2-Berlin Antlamas ile Srbistan tam bamszln kazand (1878).
Osmanl

Devletinde

milliyetilik

akmlarndan

etkilenerek

bamszlk iin ilk isyan eden ilk toplum Srplardr.

Ktahya Antlamas (1833)

Bu antlamayla, Mehmet Ali Paaya Suriye ve Girit valilii, olu
brahim Paaya da Adana valilii, ek olarak verilmitir.
Hnkar

skelesi Antlamasn yapt (1833).

Hnkar skelesi Antlamasnn Maddeleri:

1-Milliyetilik akmnn etkisi

1-Osmanl Devleti bir saldrya urarsa Rusya, asker yardm

2-Etnik-i Eterya Cemiyetinin kurulmas (1814)

yapacak fakat masraflarn Osmanl karlayacak

3-Rusya, Fransa ve ngilterenin Rumlar kkrtmas

2-Rusya saldrya urarsa Osmanllar, Boazlar kapatacak

4-Osmanl Devletinin zayflam olmas

Rusyann desteini alan Etniki Eterya, Eflak ve Bodan da isyan
balatt (1820). Osmanl Devleti Msr Valisi Mehmet Ali Paann
yardm ile isyan bastrd.
Rusya

birleerek

Yunanistana

bamszlk

verilmesini istediler. II. Mahmutun bunu kabul etmemesi zerine

devletin donanmas, Navarin Limannda Osmanl donanmasn yaktlar
(Navarin Baskn 1827). Rusyann da dou ve batda ilerlemesi zerine
zor durumda kalan Osmanl Devleti Edirne Antlamasn imzalad
(1829).
Edirne Antlamasnn Maddeleri:
1-Osmanl Devleti, Yunanistann bamszln tanyacak
2-Srbistan i ilerinde bamsz, d ilerinde Osmanlya bal olacak
Not:Rumlar Osmanl Devletinden ayrlarak bamsz olan ilk millet
olmutur.

Paa arasnda Ktahya Antlamasnn imzalanmasn salamlardr.

Antlamaya ramen Mehmet Ali Paaya gvenemeyen II.

Nedenleri:

ngiltere,

ngiltere ve Fransa harekete geerek, II. Mahmut ile Mehmet Ali

Mahmut, Rusyann desteini salamak iin Rusya ile

B-Yunan syan

Fransa,

Edirne Antlamas ile bamsz olmas zerine, Mora valilii Mehmet

Ali Paaya verilememitir. Bunun zerine Mehmet Ali Paa, II.

2-Osmanl Devletinin merkezi idaresinin zayflamas

Not:

bastrsa Mora ve Girit valiliklerini vaat etmiti. Ancak Yunanistann

3-Antlama 8 yl yrrlkte kalacak

Not: Bylece ilk kez boazlar sorunu ortaya kmtr.
Rusyann desteini alan II. Mahmut, Mehmet Ali Paaya haddini
bildirmek iin Mehmet Paaya sava at. Yaplan Nizip Savan
(1839), Osmanl ordusu kaybetti. Bu arada II. Mahmut lm yerine
olu Abdlmecit tahta gemitir.
Hnkar iskelesi Antlamasna gre Rusyann yardm etmesinden
ekinen ngiltere, Msr sorununu uluslar aras bir konferansa ekti.
Fransa hari Avrupann byk devletlerinin katld, Londra
Protokol imzaland (1840).
Londra Protokol Maddeleri:
1-Suriye, Adana, Girit, Cidde, Osmanlya geri verilecek
2-Msr Osmanlya yllk vergi verecek
3-Msr hukuken Osmanl Devletinin olacak, ynetimi Mehmet Ali
Paaya verilecek
Not: Bylece Msr Sorunu halledilmi oldu.
Msr Sorununu halleden Avrupal Devletler tekrar bir araya
gelerek Londra Boazlar Szlemesini (Londra antlamas 1841)
imzaladlar.
Londra Boazlar Szlemesinin nemi:
1-Boazlar uluslar aras bir stat kazand
2-Boazlar sorunu zld.
3-Boazlarn sava gemilerine kapatlmas ile Rusyann Akdenize
inmesi nlendi.
Not: Msr Sorunu balangta bir i sorun iken sonralar d sorun
haline dnt.
Not: Osmanl Devletinin kendi valisi ile bile baa kamayacak
gte olduu ortaya kt

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI
Krm Sava (1853-1856)

1877-78 Osmanl-Rus Sava (93 Harbi)

Nedenleri:

Nedenleri:

1-Ruslarn, stanbul ve Boazlara yerlemek ve Balkanlarda

1-Almanya ve talyann siyasi birliini kurmasyla Avrupada

kendisine bal devletler kurmak istemesi

meydana gelen gelimelerden Rusyann faydalanmak istemesi

2-Ruslarn, kutsal yerlerde Ortodokslar lehine baz haklar elde

2-Rusyann Krm Savayla kaybettii haklar elde etmek

etmek istemesi

istemesi

3-Rusyann isteklerini Osmanl Devletine kabul ettirebilmek iin

3-Karadeniz kylarn silahlandrmak istemesi

Prens Menkiofu olaanst yetkiler ile stanbula gndermesi

4-Rusyann Balkan devletlerini kkrtmas. Bunun zerine

Rus ordularnn Osmanl topraklarna girmesi ile sava balad.

Rus

donanmas,

Sinop

Limanna

baskn

yaparak

Osmanl

donanmasn Yakt (Sinop Baskn 1853).

Hersek, Srbistan, Karada ve Bulgaristanda isyanlar kt.

Yeni bir Osmanl-Rus Savan istemeyen Avrupal devletler
stanbulda bir konferans topladlar (stanbul Konferans

Rusyann Boazlar ve Akdeniz zerinde oluturduu tehdit,

1878). Bu konferansta Srbistan ve Karadadan Osmanl

ngiltere ve Fransay harekete geirdi. ki devlet Osmanlnn

askerlerinin ekilmesini, Bosna Hersek ve Bulgaristana da

yannda savaa katldlar.

zerklik verilmesini istediler. Osmanl bu istekleri i ilerine

talyan birliini kurmak iin Fransann desteine ihtiya

duyan Piyomento (Sardunya), Fransann yannda savaa girdi.
Bu ittifak karsnda, Rusya zor durumda kalarak

mdahale sayarak reddetti.

Bunun zerine Rusya Osmanl Devletine sava ilan etti.

Paris

Ruslar Kafkaslarda Gazi Ahmet Muhtar Paay, Balkanlarda ise

Antlamasn imzalamtr.

Gazi Osman Paay yenerek, Osmanl Devleti ile Ayestefanos

Paris Antlamasnn Maddeleri:

(Yeilky) Antlamasn imzalad.

1-Osmanl Devleti bir Avrupa Devleti saylacak, toprak btnl

Ayestefanos Antlamas (1878)

Avrupal devletlerin garantisi altnda olacak ve Avrupa devletleri

Bu Antlama ile Ruslar tarihi emellerine ulama yolunda nemli

hukukundan yararlanacak

bir adm atmtr. Rusyann bymesini istemeyen ngiltere ve

2-Karadeniz tarafsz hale getirilecek sadece ticaret gemilerine

Avusturya yanlarna Almanyay da alarak savaa itiraz etmitir.

ak tutulacak

Rusya bu devletler ile sava gze alamadndan Berlin

3-Rusya ve Osmanl Devleti Karadenizde sava gemisi ve tersane

Antlamasn hazrlamak zorunda kalmtr (1878).

bulunduramayacaktr.

Berlin Antlamasnn Maddeleri:

4-Rusya, Osmanl Devletinin i ilerine karmayacak, alnan

1-Srbistan, Karada ve Romanya bamsz olacak

topraklar taraflara geri verilecek

2-Batum, Kars, Ardahan ve Artvin Rusyada, Dou Beyazt ve

Paris Antlamasnn nemi:

Elekirt Osmanlda kalacak

Osmanl Devleti, Avrupa Devleti sayld.

3-Bulgaristan e ayrlacak

Osmanl Devletinin dalma dneminde imzalad en karl

4-Osmanl Devleti Rusyaya sava tazminat deyecek

anlama oldu.

5-Yunanistana Teselya Blgesi verilecek

Osmanl toprak btnlnn Avrupal devletlerinin garantisi

6-Ermeni ve Rum aznlklara ayrcalklar verilecek

altnda bulunmas, Osmanl Devletinin kendi topraklarn koru-

7-Bosna-Hersek

yamayacak kadar gsz olduunu gsterdi.

Avusturyaya braklacak

Osmanl

Devleti

bu

savatan

galip

kmasna

ramen

Osmanlya

ait

olacak

fakat

ynetimi

Berlin Antlamasnn nemi:

Karadenizde donanma bulunduramayacak maddesi ile yenik

19. yzylda imzalanan en ar antlamadr.

devlet durumuna dmtr.

Ermeni meselesi ilk defa Berlin Antlamas ile gndeme

Bu antlama ile ngiltere ve Fransa Akdenizde gvenliklerini

gelmitir.

salamlardr.

Bulgaristann paralanmas ile Ruslarn Akdenize inmesi

Rusyann

Osmanl

Devleti

zerindeki

emelleri

bir

sre

nlenmitir.

engellenmitir.

Osmanl Devletinin Berlin antlamasndaki en nemli kar Dou

Not: Krm sava srasnda Osmanl padiah Abdlmecit, ilk kez

Beyaztn geri alnmasdr. Buna karlk Kbrs ngilizlere s

ngiltereden bor para almtr.

olarak verildi.

Not: Osmanl Devleti, yabanclarn Paris Antlamasnda, i

Not: Ayestefanos Antlamas, Avrupal devletlerin mdahalesi

ilerimize karmasn engellemek iin Islahat Fermann ilan etti.

ile uygulanamamtr. Bu nedenle l domu bir antlamadr. Bu

yn ile Sevr Antlamasna benzer.

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI

II. Mahmut Devrindeki Yenilikler

Tanzimat Ferman

Bu dnemde askeri, ynetim, mali, kltrel ve eitim alannda

slahatlar yaplmtr.

Tanzimat Ferman Padiah Abdlmecit zamannda, Hariciye

Nazr (Dileri Bakan) Mustafa Reit Paa tarafndan
hazrland.

A-Askeri Alandaki Islahatlar

1. Sekban- Cedit ve Ekinci ocaklarn kurdu.

Nedenleri:

2. 1826 ylnda Yenieri Ocan kaldrd (Vakay- Hayriye). Yerine

1. Avrupal devletlerin i ilerimize karmas-

Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusunu kurdu.

na engel olmak

Not:Yenieri Ocann kaldrlmasyla padiahn otoritesi yeniden

2. Avrupal devletlere yaknlk salamak

salanmtr. Ayrca yaplacak olan slahatlarn nndeki en byk

3. Msr meselesinin halledilmesinde Avrupal

engel kaldrlmtr.

devletlerinin yardmn salamak

Mustafa Reit Paa hazrlad program 3 Kasm 1839

B-Ynetim Alanndaki nklaplar

tarihinde Glhane Parknda halk huzurunda okudu. Bunun iin

1. II.Mahmut ayanlar ile Sened-i ttifak imzalad. Bu antlamaya

gre

ayanlar

devlet

otoritesini

tanyacak

ve

bu fermana Glhane Hatt Hmayunu da denir.

slahatlar

benimseyecek buna karlk ayanlar bulunduklar yerde vergi

Tanzimat Fermannn Maddeleri:

toplama yetkisine sahip olacaklard. Sened-i ttifak, padiahn

1. Mslman, Hristiyan ve Musevi btn halkn, can, mal ve

yetkilerini snrlayan ilk belgedir. Ayrca devlet ayanlarn varln

namus gvenlii salanacaktr.

bu belgeyle resmen tanmtr.

2. Vergiler herkesin gelirine gre toplanacak-

2. Divan tekilat kaldrlarak nazrlklar (bakanlklar) kuruldu.

tr.
3. Askere alma ve terhis ilemleri belli kurallara balanacaktr.

3. Dirlik sistemi kaldrld. Bunun yerine devlet memurlarna maa

4. Herkes kanun nnde eit olacak, her gcn stnde kanun

baland.

gcnn olduu kabul edilecek

4. Posta, polis ve karantina tekilat kuruldu.

5. Hi kimse yarglanmadan haksz yere idam edilmeyecektir.

5. Msadere usul kaldrlarak zel mlkiyet ve miras hakk

6. Herkes mal ve mlk sahibi olabilecek, isterse satabilecek

tannd.

veya miras brakabilecek.

6. Askeri amal ilk nfus saym yapld.

7. Memurlara fes ve pantolon giyme zorunluluu getirildi.

Tanzimat Fermannn nemi:

8. Memurlar i ileri ve d ileri olmak zere ikiye ayrld.

Osmanl Devletinde ilk kez kanun gcnn stnl kabul

edilmitir.

C- Eitim ve Kltr Alanndaki nklaplar

Padiah ilk kez kendi gcnn de stnde kanun gc

1. stanbulda ilkretimin zorunlu olmas kabul edildi. Fakat

olduunu kabul etti.

uygulanamad.

mr boyu olan askerlik 5 yla indirildi. nce sadece

2. Yksek okullara renci yetitirmek amac ile rtiye okullar

Mslmanlarn yapt askerlik tm halka yaygnlatrld.

ald.

Tanzimat Ferman ile Osmanl Devletinde Mslmanlar ve

3. Enderun Mektebi kaldrlarak yerine devlet memurluu iin

gayrimslimler kanun nnde eitlendi.

Mekteb-i Maarif-i Adliye okulu kuruldu.

Osmanl tarihinde batl hukuk kurallarna geiin ilk

4. Orduya subay yetitirmek iin Harp Okulu ald.

aamasn oluturur.

5. lk resmi gazete olan Takvim-i Vakayi karld.

Tanzimat Fermannn ilan edilmesinde Avrupal devletlerinin

6. lk kez Avrupaya renciler gnderildi.

basks olmamtr.

7. Mekteb-i Tbbye ve Mzkay- Hmayun gibi yksek okullar

ald.

Not:Osmanl tarihinde Tanzimat Ferman ile balayp (1839),

8. II.Mahmut resmini yaptrarak devlet dairelerine astrd.

I.Merutiyet Dnemine (1876) kadar geen dneme Tanzimat

9. Yabanc mzik serbest brakld.

Dnemi denir.

D) Ekonomik Alandaki Islahatlar

1. ngilizler ile Balta Liman Antlamas imzaland
2. Yerli mal kullanm tevik edildi.

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI
Islahat Ferman

II. Merutiyet

Krm Sava srasnda ngiltere ve Fransa, Osmanl Devletine yapm

olduklar

yardm

istemilerdi.

karlnda Hristiyanlara

Bunun

zerine

Osmanl

baz

padiah

haklar

verilmesini

Abdlmecit,

I. Merutiyetin kapatlmas zerine harekete geen Jn

Trkler, ttihat ve Terakki rgtn kurdular (1889). rgt,

Paris

II. Abdlhamite merutiyeti tekrar ilan etmesi iin bask

Antlamasna Hristiyanlar koruyucu bir madde konulmasn engellemek

yapt. Padiah merutiyeti ilan etmeyince, ttihat ve Terakki

iin Islahat Fermann ilan etmitir.

rgtne bal bulunan Niyazi Bey ve Enver Bey birlikleriyle

Balkanlarda ayakland. Ayaklanmann bymesini istemeyen

Islahat Fermannn Maddeleri:

II.Abdlhamit, ikinci kez merutiyeti ilan etmitir (1908).

1- Herkes dil, din ve mezhep zgrl- ne sahip olacak,

Bylece II.Merutiyet dnemi balamtr.

2-Karma mahkemeler oluturulacak herkes kendi dinine gre yemin

31 Mart Olay (13 Nisan 1909)

edebilecek

Merutiyet kartlar stanbulda bir isyan karttlar. Bu

3-Aznlklar il meclisine ye olabilecek

isyana 31 Mart Olay denir.syan Selanikten yola kan,

4-Aznlklara, hakaret ifade eden szckler kullanlmayacak

kurmay bakanln Mustafa Kemalin yapt Hareket Ordusu

5-Aznlklarda devlet memuru olabilecek ve istedikleri okula girebilecekler

bastrmtr.

6-Mslman olmayanlardan alnan cizye vergisi kaldrlacak

Sonular:
1876 Anayasas tekrar yrrle girdi.

Islahat Fermannn nemi:

Anayasa

Bu ferman Tanzimat Fermannn geniletilmi eklidir.

zorlatrlmtr.

Avrupal devletlerin basks sonucunda ilan edilmitir.

ttihat ve Terakki bu ayaklanmadan II.Abdlhamiti sorumlu

Bu ferman ile aznlklar, Mslman halktan daha ayrcalkl hale geldiler.

tutarak onu tahttan indirmi, yerine V. Mehmet Reat padiah

Avrupal devletler Islahat Fermannn ilan edilmesine ramen aznlk

yaplmtr.

haklarn bahane ederek Osmanl Devletinin i ilerine karmaya devam

Karklklardan yararlanmak isteyen Avrupal devletler baz

ettiler.

yerleri igal etti.

I. Merutiyet

-Yunanistan, Giriti igal etti (1908)

Mithat Paa, Namk Kemal, Ziya Paa gibi baz aydnlar devletin iine
dt kt durumdan kurtulmas iin, Merutiyetin ilan edilmesi

deiiklii

ile

padiahn

meclisi

kapatmas

-Avusturya-Macaristan, Bosna-Herseki
igal etti.

gerektiini savunuyorlard Bu aydnlarn bulunduu bu gruba Gen

-Bulgaristan, bamszln ilan etti.

Osmanllar ( Yeni Osmanl-

Bu dnemde lkeyi ttihat ve Terakki Cemiyeti ynetti.

lar) veya Jn Trkler deniyordu.

ttihatlar ynetimde Trklk fikrine nem verdiler.

Jn Trkler, merutiyeti ilan etme yanls olmayan padiah Abdlazizi

Basna uygulanan sansr kaldrld.

tahttan indirerek yerine V. Murat kardlar. Jn Trkler, sal bozuk

olan V.Murat ay sonra tahttan indirerek, merutiyeti ilan edeceine sz

Not: 31 Mart Olay Osmanl tarihinde rejime ynelik ilk isyan

veren II.Abdlhamiti tahta geirdiler.

hareketidir.

II. Abdlhamit, szn yerine getirmek iin Mithat Paay sadrazamla

getirerek merutiyeti ilan etti (23 Aralk 1876).
Merutiyetin lannn nemi:
Merutiyetin ilan ile ilk kez halk, padiahn yannda ynetime ortak
olmutur.
Halk ilk defa seme-seilme ve temsil hakkn kullanmtr.
Osmanl Devletinde Mutlakiyet olan ynetim ekli sona ermi, Merutiyet
ynetimi balamtr.
Osmanl tarihinin ayn zamanda Trk tarihinin ilk anayasas olan, Kanun-
Esasi ilan edilmitir.
Meclis-i Mebusan ve Meclisi Ayan olmak zere iki meclis ald. Meclis-i
Mebusann yelerini halk, Meclis-i Ayann yelerini padiah seti.
II. Abdlhamit, 1877-78 Osmanl Rus Savan (93 Harbi) bahane ederek
meclisi kapatt. Bylece merutiyet sona erdi. Tekrar mutlakiyet balad.
Mutlakiyet: Hkmdarn kaytsz artsz ynetimi elinde bulundurmas.
Merutiyet: Monari ile ynetilen devletlerde hkmdarn bakanl
altndaki parlamento (meclis) ynetimi.

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT
Havza Genelgesi 25 Mays 1919
Nedenleri
Askerlerin dalmasn nlemek.
Milli Mcadeleyi balatmak ve Halk Bilinlendirmek
Alnan Kararlar
Askerlerin terhisini nleyerek kendine balamak
Halktan miting ve gsteri yapmasn, igalcilere protesto
telgraflarn ekmelerini
istedi.
zellikleri ve Sonular
Milli Mcadelenin baladnn bir gstergesidir.
stanbul hkmeti Mustafa Kemali geri ard. Fakat, M.
Kemal buna uymad.
Amasya Genelgesi 22 Haziran 1919
Nedenleri
Milli Mcadeleyi halka mal etmek
Dank halde bulunan cemiyetleri birletirmek
Alnan Kararlar
Vatann btnl ve milletin bamszl tehlikededir. (Mili
mcadelenin
gerekesi)
Milletin istiklalini milletin azim ve karar kurtaracaktr. (Yntem)
stanbul hkmeti sorumluluklar yerine getirememektedir.
Milli bir kurulun varl gerekmektedir. (Temsil Heyeti fikri)
Sivas ve Erzurumda bir kongre toplanacaktr
zellikleri ve Sonular
Kurtulu savann amac, gerekesi ve yntemi ilk kez akland.
Milli mcadelenin ilannn belgesidir. Trk milleti rgtlenmeye
arlmtr.
Not
M. Kemal, stanbul hkmeti tarafndan 9.Ordu Mfettii olarak
Anadoluya
gnderilmiti. Havza genelgesinden sonra 3. Ordu Mfettiliine
dntrld. Amasya
genelgesi zerine grevden alnnca M. Kemal askerlikten istifa etti.
Erzurum Kongresi (3 Temmuz 7 Austos 1919)
Nedenleri
Dou sorunlarn grmek
Milli mcadeleyi rgtlemek
Alnan Kararlar
Milli snrlar ierisinde vatan bir btndr blnemez.
stanbul hkmeti igallere kaytsz kalmas durumunda geici bir

hkmet

kurulacak.
Hkmeti milli meclis seecek
Meclis kuruluncaya kadar bu grevi Temsil heyeti yapacak
Manda ve Himaye kabul edilemez.
Milli iradeyi hakim ve milli kuvvetleri stn klmak esastr.
zellikleri ve Sonular
Manda ve himaye ilk kez red edildi.
Blgesel bir kongre olmasna ramen ald kararlar bakmndan
ulusaldr.
Mustafa Kemalin sivil olarak katld ilk kongredir.
Mustafa Kemalin gc artmtr
Not
15. Kolordu komutanlnn merkezinin Erzurumda olmas ve
Erzurumun Dounun merkezinde olmas nedeniyle tercih edildi.

TARH NOTLARI
Sivas Kongresi (-11 Eyll 1919)
Nedenleri
-Milli Mcadeleyi grmek
-Erzurum Kongresi kararlarn grmek
-Milli Mcadeleyi halka mal etmek
Alnan Kararlar
-Erzurum kongresi kararlar kabul edildi.
-Misak- Milli esaslar belirlendi.
-Manda ve himaye kesin olarak red edildi.
-Btn cemiyetler Anadolu ve Rumeli mudafai hukuk cemiyeti ad
altnda topland.
-Temsil heyeti kuruldu.
-Ali Fuat Cebesoy bat cephesi komutanlna atand.
-Mebusan Meclisinin toplanmas istendi.
zellikleri ve Sonular
-Ulusal bir kongredir.
-Mustafa Kemalin liderlii kabul edildi. Temsil Heyeti bakanlna
getirildi. Temsil
heyeti oluturuldu.
-Btn cemiyetler birletirildi
Not
Damat Ferit Paa, kongreyi datmak iin Ali Galip Beyi
grevlendirdi. Fakat o bunu
baaramaynca istifa etti. Milli Mcadelenin ilk siyasi baarsdr.
Amasya Grmesi (11 Eyll 1919)
Nedenleri
-Ali Rza paa hkmetinin milli mcadeleye scak bakmas
Sonular
-Manda ve Himayenin ret edilmesi
-Vatann btnl ve istiklalinin korunmas
-Mebusan Meclisini toplanmas
-Seimlerin serbeste yaplmas
-Anadolu hareketini aciz gsterici mdahalelerde bulunulmamas
-tilaf devletleriyle grmelerde Temsil Heyetinin de fikrinin
alnmas
Sonular
-stanbul Hkmetinin Anadolu hareketini resmen tandn
ortaya koydu.
-Meclisi Mebusan topland

BALIKESiR KONGRESi(26-30 Temmuz) 1919

Yunanllarn Balkesire kadar gelmeleri zerine vatanseverler
tarafndan toplanmtr.
Yunanllara kar Kuvay-i Milliye birlikleri adl eteler
oluturulmutur.
Amasya genelgesinin kararlar grlerek onaylanmtr.
Blgeseldir.
Bat cephesi oluturulmutur.
Padiaha ballk karar alnmtr.
ALAEHiR KONGRESi (15-25 Austos)1919
Balkesir kongresinin kararlarn kabul etmitir
Erzurum kongresinin kararlarna kar kmtr
Sivas kongresine pek olumlu baklmamtr.
Gerekli olmas halinde Yunan igallerine kar itilaf
devletlerinden yardm istenmesi kararlatrlmtr.
Amasya genelgesi kararlarna uyulmas karar alnmtr.
Blgesel niteliklidir.
Milli mcadele tarihimizde Bat Cepheleri diye anlan bir ete
birlii kurulmutur.
itilaf devletlerinden yardm alnabilecei karar alnd.

HASAN FIRAT

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT
Dier Blgesel Kongreler
o Edirne kongresi (9 Mays 1919)
o Lleburgaz kongresi (Nisan 1919)
o Nazilli kongresi (7 Austos 1919)
o Afyon kongresi (2Austos 1920)
o Pozant kongresi (5 Austos 1920) M.Kemalin katld son
kongredir.

D
O

U
C
E
P
H
E
S

Savalar
1. Osmanldan kalan dzenli ordu savamtr
2. Bu cephede Ermenilere ve Grclere kar savald
3. Dou Anadoluda bir Ermeni devletinin kurulmasn balangta
Rusya I. Dnya savandan sonra ingiltere ve ABD destekledi.
NOT: Harbord raporunun sonucu ABDnin desteini ekmesine
sebep oldu.
Ermeniler;
Kars
Ardahan FORML: KASIK
Sarkam
Idr
Kulp
igal ettiler. Daha sonra buraya atanan 15. kolordu komutan
Kazm Karabekir 28 Eyll 1920 de Ermenilere kar taarruza geti.
Trk kuvvetleri 30 Ekim Kars , 7 Kasm da Batum u geri ald bu
baarlar zerine Ermeniler bar istemek zorunda kald.
GMR ANTLAMASI (3 Aralk 1920)
1.Ermeniler igal ettikleri Trk blgelerinden geri ekilecektirler.
2.Aras nehri ve ldr gl snr kabul edilecektir.
3.Ermeniler Sevr Antlamasn kabul etmeyecekler.
4.Ermenistan TBMM hkmetine kar dmanca hareketlerde
bulunmayacakt.
5.Ermenistan Trkiye` ye kar hibir ekilde dmanca tavr
ve davranta bulunmayaca, TBMM hkmetinin Ermenistan
devleti istedii taktirde ona askeri ve siyasi yardmda
bulunaca kararlatrlmtr.
nemi Ve Sonucu:
1.TBMMnin uluslar aras alanda kazand ilk siyasi ve askeri
baarsdr.
2.TBMMyi ve misak- milliyi tanyan ilk devlet Ermenistan
olmutur.
3.Sevrin geersizliini ortaya koyan ilk antlamadr.
4.Sovyet Rusya ile TBMM ilikileri hzlanmtr.
5.Dou cephesi kapand.
NOT
>5 Aralk 1920de Sovyet Rusyann Ermenistan igal etmesi ile
Gmr Antlamas yrrle giremedi. Bu antlama Kars antlamas
ile kesinlik kazanacaktr.
Dou Snrmz Belirleyen Antlamalar
Gmr Antlamas
Ermenistan ile 03 Aralk 1920
Moskova Antlamas
Rusya ile 16 Mart 1921
Kars Antlamas
Rusya ve Bal Kafkas Cumhuriyetleri 13
Ekim 1921
NOT
>Dou cephesinde Ermenilerin kaybetmesi ve dou snrnn gvenlii
saland iin kuvvetler Gney ve Bat cephelerine kaydrld.
>23 ubat 1921de Grcistan ile Batum antlamas yapld. Ardahan,
Atvin ve Batum Trkiyede kalacaktr. Ancak Moskova antlamas ile
Batum Rusyaya bal Grcistana brakld.
>Ankara ya ilk eli gnderen devlet GRCiSTAN dr

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI
GNEY CEPHESi
1. Mondros ile birlikte ingiltere birlikleri Urfa-Antep-Mara igal ettiler. Ancak
daha sonra bir protokolle ingiltere bu yerleri Fransaya brakt.
2. Bu cephede Fransz ve Ermenilerle (Suriyeye g ettirilmi Ermeniler-tehcir
kanunu) kar savald.
3. ilk atma ve ilk direni Hatay Drtyola olmutur.
4. Franszlara kar Kuvay-i milliye birlikleri savamtr.
5. Burada(Hatay-Drtyol) yaplan etin savalar sonucunda Fransa yenildi.
6. Bundan dolay 1921de Antepe Gazi.1973 Maraa Kahraman,1984de Urfaya
anl nvan verildi
7. Bu cephede savalar bitecek ancak antlama Sakarya savandan sonra
cephenin kesin kapan salanacak ve 20 Ekim 1921de Ankara antlamas
imzalanacaktr.

NOT
Gney cephesini dier cephelerden ayran en nemli zellik bu
cephede dzenli ordunun katks olmadan yresel kuvvetler ile
kurtarlm olmasdr.( Sadece KUVAY-I MiLLiYE )
NOT: Gney cephesi kapatlnca birlikler batya kaydrlyor.
BATI CEPHESi
Gediz taarruzu (24 Ekim 1920)
1. Ali Fuat Paa emrindeki Kuvay-i milliye ile erkez Ethem emrindeki
Kuvay-i seyyare Yunanllar zerine taarruza getiler ancak baarl
olamadlar.
2. Bunun zerine erkez Ethem, Ali Fuat Paa ile dier komutanlar
sulad onlar da erkez Ethemi sulad.
3. Bu olaylar zerine M.Kemal, A. Fuat Cebesoyu Moskova eliliine
atad. Bat cephesi yeniden dzenlendi
Bilecik Grmeleri (5 Aralk 1920)
16 Mart 1920de istanbulun resmen igal edilmesinden sonra Damat
Ferit tekrar babakan oldu. Ankara-istanbul ilikileri gerginleti.
istanbul hkmeti Kuvay-i milliye hareketini bastramaynca Damat
Ferit istifa etti.Onun yerine Tevfik Paa geti.Tevfik Paa Ankara
hkmeti ile grme talebinde bulundu.Bilecik istasyonunda
gerekleen grmeler srasnda M.Kemal istanbul hkmetini
tanmadn bildirdii gibi onlar (izzet Paa ve Salih Paa) gzaltna
alarak Ankaraya gnderdi.iki bakan istanbula dndklerinde istifa
edeceklerinin szn verince serbest brakldlar.
nemi: TBMM ilk defa istanbul hkmeti tarafndan tannmtr.
Bat Cephesindeki Btn Savalarn Nedenleri:
1.Sevr antlamasn yumuatp kabul ettirmek.
2.Ankaraya ulap meclisi datmak.
3.Kurtulu savana son vermek.
4.MEGALO iDEAy gerekletirmek(Byk Yunanistann kuruluu
Bizansn anlandrlmas)
I.inn Sava ( 6-10 Ocak 1921)- savunma
Nedeni:
1.Sevri Trklere kabul ettirmek.
2.TBMMyi datmak.
3.Kurtulu savana son vermek.
4. erkez Ethem isyanndan yararlanmak.
Sonular:
1. Yunanllar yenildi.
2. Dzenli ordunun ilk askeri baarsdr.
3. erkez Ethem isyan bastrld.
4. TBMMye olan gven artt.
5. Dzenli orduya katlm artt.
6. Yeni Trk Anayasas hazrland.(Tekilat- Esasiye 20 Ocak 1921)
7. istiklal Mar kabul edildi.(12 Mart 1921)
8. kuvay milliye sona ermitir. Fakat kuvay milliye ruhu sona
ermemitir.

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT
I.inn Zaferinin D Siyasetteki Sonular:
1.Londra konferans
2.Afganistan ile dostluk antlamas
3.Moskova antlamas
FORML: iLAM( inn, Londra, Afganistan, Moskova)
NOT:22 ubat 1921de Sovyet Rusya ile Trk-Sovyet grmeleri
balad.Bunun sonucu olarak 16 Mart 1921de Sovyet Rusya ile TBMM
arasnda Moskova Antlamas imzaland.
NOT: 1 Mart 1921de Afganistan ile dostluk antlamas
imzaland,bylece Afganistan,TBMM hkmetini tanyan ilk doulu
Mslman devlet oldu.
II.iNN ZAFERi (23 Mart 1921)-SAVUNMA
Nedeni:
Londra konferansnda isteklerini kabul ettiremeyen itilaf devletleri
Yunan ordusuna tekrar destek verdiler. Sevr antlamasn zorla kabul
ettirmek isteyen Yunan ordusu taarruza geti.
Sonu:
1.Aslhanlar savanda Yunanllar geri pskrtld ancak Dumlupnardan
karlmalar salanamad.
2.Yunan ordusu yenildi. Ancak dzenli ordu taarruz gcne ulamadndan
dolay daha fazla ilerleyemedi.
3.talyanlar Anadoludan ekilmeye baladlar.
4.Franszlar Zonguldak boaltt. TBMM ile bar grmelerine balad.
5.ismet inn generallie ykseldi.
6.Kuzey ve Gney birlikleri birletirilip balarna ismet inn getirildi.(Bat
cephesi birleitirildi)
7. ingiltere ile esir deiimi antlamas imzaland.
NOT:1.inn ve II. inn zaferleri milli mcadele asndan nemleri dman
oyalayarak zaman kazandrmak olmutur.
NOT: M.Kemal innye ektii telgrafta siz orada yalnz dman deil
milletin makus talihini de yendiniz.demitir.
Uyar: italyanlar II. innden sonra kuvvetlerini boaltma karar almlar
ancak boaltmay Sakarya zaferinden sonra tamamlamlardr.
NOT: Kurtulu sava srasnda ingiltere ve italya ile scak savalar
yaplmamtr.

ASLIHANLAR DUMLUPINAR SAVAI 8-11 NiSAN 1921

Trk ordusu saldrya geecektir ancak nemlii bir sonu elde
edilmeyecektir.

KTAHYA- ESKiEHiR SAVALARI (10-24 Temmuz 1921)

savunma+saldr
Nedeni:
o Trk ordusunun taarruz gcne ulamadn anlayan Yunanllar
ingiltereden aldklar silah ve malzeme yardmyla saldrya getiler.
o Eskiehir-Afyon-Ktahyay igal ettiler. M.Kemal ordu daha fazla
kayp vermesin diye Sakarya nehrinin dousuna ektiriyor. Bunun
zerine M.Kemal ok eletiriliyor.
Sonular:
1.M.Kemale youn muhalefet yaand.
2.TBMMye duyulan gven sarsld.
3.Meclisin Kayseri veya Sivasa tanmas gndeme geldi.
4.Trk ordusu bu savata yenilince italyanlar Anadoludan
ekilmeyi durdurdular.
5.Fransa ise grme sresini uzatt.
6. Kuvay- Milliyenin kurulmas gndeme geldi.
7.italya ekilme ilemini durdurdu.
NOT: Kurtulu savandaki ilk ve tek yenilgimizdir
SAKARYA MEYDAN MUHAREBESi (23 Austos-12 Eyll 1921)
Nedenleri:
Sevri yumuatp kabul ettirmek.
TBMMyi datmak.

Kurtulu savana son vermek.

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI
Geliimi

Trkler iin lm-kalm savadr.

Parolas Ya istiklal ya lm
Mustafa Kemal Hatt mdafaa yoktur sath mdafaa vardr.O
sath btn vatandr.Vatann her kar topra Trk milletinin
kan ile slanmadka vatan terk edilemez.demitir.
NOT: Kurtulu savanda M.Kemalin komuta ettii ilk savatr.
Sonular:
1.Ktahya-Afyon-Eskiehir geri alnd.
2.Trk ordusunun son savunma savadr.
3.Trk ordusunda II. Viyana 1683 yenilgisinden sonra Avrupa
karsnda devam eden gerileyi sona erdi.
4.TBMM M.Kemale Mareallik rtbesi ve Gazilik nvan verdi.
5.italyanlar Anadoludan tamamen ekildiler.
6.Rusyaya bal Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars antlamas,
Franszlar ile Ankara antlamas imzaland.
7. itilaf devletleriyle Esir deiimi antlamas imzaland.( Maltadaki
Trk esirler serbest braklmtr)
8.Yunan ordusu yenildi.
NOT: Ukrayna ile dostluk antlamas imzaland.
NOT: Btn bu baarlar sonucu itilaf devletleri savaa son vermek
iin 22 Mart 1922de anlama iin teklifte bulundular. Ancak bu
teklifler Sevrin az deitirilmi hali olduundan TBMM tarafndan
iddetle reddedildi. itilaf devletlerinin amac: Yunan ordusuna zaman
kazandrmakt.
NOT: M.Kemale mareallik Sakarya zaferinden sonra verildi.(19
Eyll 1921) Fevzi akmaka Dumlupnardan sonra.
NOT: Sakarya savanda Genel Kurmay Fevzi akmakt.
BYK TAARRUZ
ilk Taarruz savamzdr.
1. Ama dman imha etmek, yani Anadoludan atmaktr.
2. Bir yl boyunca hazrlk yapld.
3. Taarruz ncesi M.Kemalin Bakomutanl 3 ay ve daha sonra
sresiz uzatld.
4. Gazi Mustafa Kemal bu sava kendi ynettii iin bu ismi almtr.
5. Hazrlk evresinde muhalefet ok sertleti bazlar neden
bekliyoruz dman g toplayacak bazlar bar grmelerini
kabul edelim demekteydi. Ancak bar grmeleri Sakarya
sonrasnda da Sevrin grlmesine dayanyordu.
6. Meclisteki sert muhalefet M.Kemalin Bakomutanln uzatmad
bu srada M.Kemal evinde hasta yatmaktayd. Ertesi gn meclise
geldi gizli oturum istedi ve konuma yapt. Konumasnda Ben
grevimin bandaym, brakamam, brakmayacam. Dedi. Bu
konuma M.Kemalin kiiliinin kararllk ynn ortaya koyar.
NOT: Teklif-i milliye emirlerinin en fazla etkisi Byk Taarruzda
grld.
Sonular:
>Sava Trk ordusu kazand.
> M.Kemal Ordular ilk hedefiniz Akdeniz szn bu savata
sylemitir.
> Trk ordusu; 9 Eyllde izmire, 11 Eyllde Bursaya, 18 Eyllde
anakkale boazna ulaarak Bat Anadoluyu dman igalinden
kurtard.
> Kurtulu savann askeri safhas sona erdi.
NOT: inebolunun nemi byktr. nk konumu itibariyle
M.Kemalin Anadoluya kt yer olan Samsuna yaknl, istanbuldan
karlan silahlarn Bat cephesine ulat yerdir.
NOT: Dmanlarn krlma noktas yani dmann ana kuvvetlerinin
yok edildii gn 30 Austos olduundan 30 Austosu Zafer bayram
olarak kutluyoruz.

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT
Cumhuriyetilik
TBMMnin almas (23 Nisan 1920)
1921 ve 1924 anayasalarnn hazrlanmas
Saltanatn kaldrlmas (1 Kasm 1922)
Cumhuriyetin ilan edilmesi (29 Ekim 1923)
Siyasi partilerin kurulmas
Kadnlara seme ve seilme hakknn verilmesi (1934)
Ordunun siyasetten ayrlmas (1924)
Milliyetilik
Milli bir Trk Devletinin kurulmas
TBMMnin almas (1920)
Kabotaj Kanununun karlmas (1926)
Trk Tarih Kurumunun kurulmas (1931)
Trk Dil Kurumunun kurulmas (1932)
Kapitlasyonlarn kaldrlmas
Bamsz gmrk politikasnn uygulanmas
Yabanclara ait iktisadi kurulularn ulusallatrmas
Trk Parasn Koruma Kanununun karlmas
Okullarda derslerin Trke okutulmas

Halklk
TBMMnin almas (1920)
Cumhuriyetin ilan (1923)
Soyad Kanunun karlmas (1934)
Kadnlara siyasi haklarn verilmesi (1934)
Millet mektepleri ve Halkevlerinin almas
Klk Kyafet Kanununun kabul (1925)
Aar vergisinin kaldrlmas (1925)
Toplumda ayrcalk belirten unvanlarn kaldrlmas (1934)
Devletilik
Baz zel Trk kurulularnn devletletirilmesi
Milli Korunma Kanunu
Yabanclara ait ekonomik kurulularn devletletirilmesi
Kalknma planlarnn hazrlanmas (I. ve II. be yllk sanayi
planlan)
Devlet Bankalarnn kurulmas (Smerbank, Etibank)
Laiklik
Saltanat kaldrld (1 Kasm 1922).
Halifelik kaldrld (3 Mart 1924).
3 Mart 1924te eriyye ve Evkaf Vekleti kaldrld. Yerine Diyanet
ileri Bakanl ve Vakflar Genel Mdrl kuruldu.
Tevhid-i Tedrisat Kanunu (retim Birlii Kanunu) kartld (3 Mart
1924).
Tekke, zaviye ve trbeler kapatld (30 Kasm 1925).
Medeni Kanun kabul edildi (17 ubat 1926).
apka inklb yapld (1925).
Devletin dini slamdr. maddesi anayasadan kartld (10 Nisan 1928).
Milletvekillerinin yemin ekli deitirildi (10 Nisan 1928).
Alt Atatrk ilkesi anayasaya girdi (5 ubat 1937).

zmir iktisat kongresi kararlar-1923

Hammaddesi yurt iinde olan endstri kollarnn kurulmas,
zel giriimcilerin desteklenmesi,
Yatrmclara kredi salayacak bankalarn kurulmas,
Gnlk tketim mallarna ncelik verilmesi,
zel teebbsn(Liberalizm) gcnn yetmedii durumlarda devletin
(devletilik) nclk etmesi,
nemli kurulularn ulusallatrlmas,
Yerli mal kullanm tevik edilecek,(milliyetilik)
Yerli mallarn kara ve deniz tamaclnda ucuz tarife ile tanmas
salanacak,(Yerli malnn rekabet gc artrlyor.)
Gmrk vergileri yerli sanayiyi koruyacak ekilde dzenlenecek,
Demir yolu yapm programa balanacak,
i haklar geniletilecek. Sendikal haklar verilecek,(KPSS 2010 ckt.)
Teknik eleman yetitirilmeye nem verilecek,
Aar vergisi kaldrlacak.

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI
Siyasi alandaki devrimler

Saltanatn Kaldrlmas (1 Kasm 1922)

Kadnlara siyasi haklarn verilmesi (1930 Belediye - 1933

Muhtarlk - 1934 Milletvekili)

Ankara'nn Bakent Olmas (13 Ekim 1923)

Cumhuriyetin lan (29 Ekim 1923)
Halifeliin Kaldrlmas (3 Mart 1924)
ok Partili Rejim Denemeleri ( Terakkiperver
Cumhuriyet Frkas, 1924, Serbest Cumhuriyet Frkas,
1930)

Toplumsal ve Sosyal alanda yaplan devrimler

Kadnlarn Erkeklerle Eit Haklara Sahip Olmas(1934)

Lkap ve Unvanlarn Kaldrlmas (26 Kasm 1934)

Tekke ve zaviyelerin kapatlmas (30 Kasm 1925)

apka ve Kyafet Devrimi (apka Kanunu), (25 Kasm

1925)
Soyad Kanunu (21 Haziran 1934)
Laiklik (1928)
Milletleraras Takvim ve Saatin, Yeni Rakamlarn Kabul
ve llerde Deiiklik (26 Aralk 1925 - 26 Mart 1931)

Eitim ve kltr alanndaki devrimler

Millet Mekteplerinin Almas (1928)

Dil Devrimi (1932)

retimin Birletirilmesi (3 Mart 1924)

Medreselerin Kapatlmas (1924)
Maarif Tekilat Hakknda Kanun (1926)
Harf Devrimi (1 Kasm 1928)
Gzel Sanatlarda Yenilikler(1928)
Trk Tarih ve Dil Kurumlarnn Kurulmas (12 Nisan 1931,
12 Temmuz 1932)
niversite Reformu (1933)
niversite reniminin Dzenlenmesi (31 Mays 1933)

Hukuk alanndaki devrimler

Mecellenin Kaldrlmas (1924 - 1937)

Trk Medeni Kanunu (1924 - 1937)
Trk Ceza Kanunu (1926).
Yeni Anayasann Kabul (1924)
Tekilat- esasiye Kanunu (1921)
er'iyye Mahkemelerinin Kapatlmas (1924)
Ekonomi alanndaki devrimler

zmir ktisat Kongresi (1923)

Aar(r) Vergisinin Kaldrlmas (17 ubat 1925)
iftinin zendirilmesi(1925)
rnek iftliklerin Kurulmas (1925)
Tarm Kredi Kooperatifleri'nin Kurulmas (1925)
Kabotaj Kanunu (1 Temmuz 1926)
Sanayi Tevik Kanunu (28 Mays 1927)
Toprak Reformu (1929)

I. ve II. Kalknma Planlar (1933, 1937)

Yksek Ziraat Enstits'nn Kurulmas (1933)
Ticaret ve Sanayi Odalarnn Kurulmas (1935)

http://hasanfirat.wordpress.com

HASAN FIRAT

HASAN FIRAT

TARH NOTLARI

http://hasanfirat.wordpress.com