Professional Documents
Culture Documents
TS. L Vn Hong
V Trc Thanh Hoi
Hunh Th Hng
Nguyn Th Ngc Lan (26 06)
Nguyn Th M Linh
Bn c b
n tng
vi hnh
nh bn?
Ni dung
Lch
s siu dn
Hin tng siu dn
Tnh cht t
Cc l thuyt lin quan
Cht siu dn nhit cao
ng dng
Lch s siu dn
Nm 1908 Kamerlingh Onnes t
bc tin u tin trong vic ra siu dn khi
ng ha lng c kh tr cui cng l Heli
ti trng i hc tng hp quc gia Leiden,
H Lan.
Kamerlingh Onnes
Lch s siu dn
Siu
Lch s siu dn
Nm 1930 hp kim siu dn u tin
c tm ra.
Nm 1933 Meissner v Ochsenfeld tm ra
hin tng cc ng sc t b y ra khi
cht siu dn khi lm lnh cht siu dn
trong t trng. Hiu ng ny c t tn
l hiu ng Meissner.
Lch s siu dn
Nm 1957 l thuyt BCS ra i bi
Bardeen, Cooper, v Schriffer.
Nm 1986, J.G. Bednorz v K.A Muller
(Thy S) tm ra hin tng siu dn c
trong hp cht gm La Ba Cu O vi
nhit chuyn pha nm trong vng nhit
Nit lng.
Lch s siu dn
Ngay sau s kin nm 1986 nhit ti
hn ca cc cht siu dn nhanh chng vt
qua nhit ha lng N2 (77.6 K)
Ngy nay mt s thng tin cn cho rng
c th ch to c cht siu dn nhit
xp x nhit phng di dng cc mng
mng siu dn cha Bi.
Gii
Alexei A. Abrikosov
Vitaly L. Ginzburg
Anthony J. Leggett
R ()
R ()
Phi kim
TC
Tonset
Siu dn
Tmid
Bn dn
TCO
T (K)
T (K)
Tnh cht t
Hiu ng Meissner
Nm 1933, Meissner v Ochsenfied pht
hin ra rng: Nu cht siu dn c lm
lnh trong t trng xung di nhit
chuyn pha TC, th ng sc ca cm ng
t B s b y ra khi cht siu dn.
T
H c H o 1
TC
S ph thuc ca t trng ti hn
vo nhit v ng cong ngng
Vi H0 l t trng ti T = 0 v ti T = TC th Hc(TC) = 0.
(1)
M
1
Ha
4
(2)
H = Ha + M = 0
M
1
Ha
HE J
rot
E
J0
rot
E0
= dB
C rot E
dt
H
dB
a
0
+ dt
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
nh nghch t ca
t dn khng l tng
Mu khng l tng cho thy:
C ba t trng ti hn khc nhau
(HC1, HC2 v HC3).
C ng cong t tr.
C t thng b hm (by).
1
k
2
k
1
Loi I
Loi II
H < Hc1
H > Hc2
u
u
r
u
u
r
r
*
(r ). (r ) nS (r )
r
nS (r ) : Nng (nh x) ca cc in t siu dn.
A(r ) (r ) ( r ) | (r ) | ( r ) 0
2m
c
r r
r
r
iqh
J S *(r ) (r ) (r ) *(r )
2m
r r r
q 2
*(r ) (r ) A(r )
mc
L thuyt BCS
L thuyt c a ra nm 1957 bi
John Bardeen, Leon Cooper v Robert
Schrieffer.
Bardeen, Cooper, and Schrieffer c
nhn gii Nobel nm 1972 cho s pht trin
l thuyt siu dn.
Cp cooper
c trng tng tc
ht ca in t - in t
c th dn n s xut
hin cc i in t lin
kt.
Cht siu dn
nhit cao
cao
Ngy
cao
Nm
(gi tt l Hg-12(n-1)n
vi n= 1,2,3)
CuBa2Can-1CunO2n+4 (gi tt l Cu-12(n-1)n vi
n=1,2,3)
A1-xb2xCuO2 (A l kim loi t him, B l kim
loi kim hoc valency)
ng cacbon Fulren
(Fullerene) l vt liu
ng nano c bn
k lc v tr thnh
siu dn khi c pha
tp cht thch hp.
ng dng
ng dng
Truyn
ti in nng:
Hin nay c tnh truyn ti in nng s
chu hao ph mc 15 n 20 % do nu
c th truyn ti bng dy siu dn s gip
tit kim c khon chi ph kh ln.
ng dng
Bom E: T trng siu dn s to ra mt
dao ng hu thit b truyn ng in t.
Thit b ny tng c qun i M s
dng nm 2003.
Tu chy trn m t.
Hnh 5.2
S hot ng ca tu chy trn m t
Tu Yamanashi
Hiu ng treo t
(s dng nam chm siu dn nhit cao YBCO)
SQUIDS
SQUIDS(Superconducting
Tch chit t
My pht in siu dn
Thit b d tm cc
mch in sai hng bng
siu dn nhit cao.
My gia tc ht bng
cht siu dn nhit cao