NR.

5/5 DREJTOR: PETRIT KUÇANA

SPECIAL ISSUE
www.gazetaalbania.co.uk
Tel: 02082169527 albania7@gmail.com LONDON MAY 2008

Britania
radikalizon
dhënien e
vizave
shqiptarëve

Fundjavë shqiptare
në Birmingham

SONILA
Teuta Topi:
VJESHTA, “Ja të fshehtat
shqiptarja
e kinemasë
e jetës
britanike PRESIDENCIALE”
Bejme transport mallrash
Londër – Shqipëri
07727033937
07817797374 Mirëpret të gjithë Shqiptarët në Mbretërinë e Bashkuar
100%
Kompensim

A keni patur një Aksident?

Recovery Service:
24 HOURS 7 DAYS
Zyra 1
Unit 5, 318 Lincoln Road
Ne mund t’ju ndihmojmë
Enfield EN3 4AA Stafi ynë ju ndihmojnë në çdo moment për kompletimin e të gjithë
A WEEK Tel: 0208 805 4900 procedurave të aplikimit tuaj.
Fax: 0208 804 1408 Nëse keni patur: Aksident trafiku, Aksident me Ainicab, Accident në
punë ose rreshqitje, apo pengim Atehere mund të aplikoni
Zyra 2 Stafi yne punon me bazë No WIN, NO FEE !
41 Stoke Newington High
Zëvendësimi i automjetit – Ne kemi nje game te gjere makinash nga
St. London N16 8EL
Saloons, Prestige, Hatchbacks, People Carriers and Minicabs.
Tel: 0207 249 4015 Te gjitha automjetet minicab jane P.C.O.
Fax: 0207 249 3997 te licensuara me radio adaptors.

Britania radikalizon dhënien e
vizave shqiptarëve
NGA MUHAMED VELIU
Përsëri ndryshime në ligjin britanik të emigra-
cionit me ndikim direkt në marrjen e vizave për
bashkim familjar apo viza martese për emigratët
shqiptarë në Angli që aplikojnë në ambasadën
britanike në Tiranë.
Ndryshimet e fundit e bëjnë pothuajse të pa-
mundur për shqiptarët që kanë jetuar ilegalisht në
Angli të paisjen me vizë martese me shtetase bri-
tanike apo europiane nga Ambasada Britanike në
Tiranë.
Efektet e këtij ligji po ndjehen dita ditës nga
shqiptarët që janë dëbuar nga Anglia apo janë
kthyer në mënyrë vullnetare kryesisht për tu mar-
tuar me shtetase nga BE apo për të kryer bashkim
familjar.
Mësohet se amendimet e reja që mba-
jnë firmën e ministrit Liam Byrne konsistojnë në
paragrafin 320 të këtij ligji. Ato prekin personat
që kanë qenë në Angli më parë ilegalisht dhe tani
aplikojnë për vizë pranë ambasadave të këtij
vendi.
Nëse personat që kanë marrë leje qëndrimi në
Britaninë e Madhe dhe kanë thyer vizën e
punësimit apo studentore më shumë se 28 ditë
atëherë konsekuencat në marrjen e vizës janë si
më poshtë.
Një vit qëndrim në Shqipëri dhe më
mas aplikim për vizë nëse i përkasin kategorisë
së mësipërme dhe janë kthyer vullnetarisht pa sh-
penzimet e shtetit.
Pas pesë vjet qëndrimi në Shqipëri më
pas aplikim për vizë nëse e keni lënë Britaninë
vullnetarisht por jeni kthyer me shpenzimet e
shtetit, për shembull nëpërmjet ndihmës vull-
netare të kthimit (assisted voluntary return).
Masat rënduese në marrjen e vizës prekin më së
shumti ata të cilët janë dëbuar nga Anglia pasi
janë kapur nga autoritetet e emigracionit dhe janë
cilësuar si emigrantë ilegalë, apo ata që janë
dëbuar pasi kanë bërë burg dhe në mbarim të tij
me urdhër gjykate janë dëbuar.
Atyre u duhet të presin dhjetë vjet. Pastaj mund
të aplikojnë për vizë.
Teknikisht ky ligj hyn në fuqi më 1
Tetor 2008 por ministria e brendëshme Home Of-
fice ka filluar ta aplikojë atë që më 1 Prill, poho-
jnë burime pranë kësaj ministrie që mbulon edhe
çështjet e emigracionit.
Sipas faqes online të Ambasadës britanike në
Tiranë, mësohet se pasi ky ligj të hyjë në fuqi e
drejta apelimit në rast refuzimi do të jetë e ku-
fizuar vetëm në apelim në bazë të ligjit të të drej-
tave të njeriut dhe ligjit për marrëdhëniet mes
racave.
Ndryshimet në ligj u japin të drejtë
konsujve britanik të vizave të hetojnë edhe rastet
kur personat që paraqiten për vizë dhe kanë qenë
më parë në Britani me emra apo nacionalitet
tjetër.
The Albanian ka mësuar se numri refuzimeve për
viza martese në Ambasadën Britanike në Tiranë
gjatë katër muajve të parë të vitit 2008 ka qenë i
lartë.
LONDON MAY 2008 2
Ndryshon ligji emigracionit.
Vështirësi për shqiptarët në bashkimet
familjare e vizat e martesës
pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShoëPage&c=
Heqja nënshtetësisë Shkrimi nuk është opinion i autorit apo The Al- Page&cid=1050510496145&a=KArticle&aid=1
banian. Ai është bazuar në ndryshimet e fundit të 203953779902
britanike ligjit të emigracionit si dhe të dhënat që ofron Po ashtu nga konsultimet me ekspertë të emigra-
Ambasada britanike në Tiranë përmes faqes së saj cionit në Londër dhe lajmet më të fundit nga faqja
online. zyrtare e Home Office
Zbulimi mashtrimit ka ardhur
Të dhënat marra për shkrimin e mësipërm mund http://www.homeoffice.gov.uk/passports-and-
për vetë fajin e personat mba-
ti gjeni në këtë link immigration/
jtës të pasaportave britanike. Ata i kanë paraqitur
http://www.britishembassy.gov.uk/servlet/Front?
në ambasadë certifikata lindjeje të noterizuara në
Ministrinë e Punëve të Jashtme të
Shqipërinë që vërtetojnë se ata nuk
kanë lindur në Kosovë, ashtu siç
shkruhet në pasaportat e tyre por në
Shqipëri.
Kjo është bërë për efekt të sjelljes së
bashkëshorteve apo dërgimin e garan-
cive për familjarët për tu paisur me
vizë.
Të tilla raste janë raportuar nga Am-
basada Britanike në Tiranë Home Of- A keni patur një AKSIDENT dhe nuk ka
fice që ka ngritur një departament të qene FAJI JUAJ?
veçantë për hetimin e rateve ku nën-
shtetësia britanike është marrë me
mashtrim, një akt i dënueshëm me Ne ju ofrojme keto sherbime:-
gjobë dhe burgim.
Këto sanksione i parashikon neni 41 i
ligjit britanik për shtetësinë të vitit PER AUROMJETIN TUAJ
1981. -Zevendesim te automjetit tuaj FALAS
Për këtë çështje pritet një vendim për- -Ruajtje e makines se demtuar FALAS
fundimtarë nga Home Office e cila do
të këmbëngul deri në gjykata që këtye -Vlersim te demit te makines FALAS
personave përveç heqjes së nënshtetë- -Riparim ose mbulim te vleres
sisë të përballen me drejtësinë.
Proceset e tilla do të marrin në shqyr-
tim përse është bërë mashtrimi,gjend- Per Ju
jen familjare, statusin e punës dhe -Ndihme ne te gjitha dokumentet
kontributin në shoqërinë Britanike. -Ofrojme zevendesimin e mjetit
Deri më tani Home Office ka çuar në
gjykatë një shqiptarë për të cilin ka -Mbulojme compensimin e demtimit
vërtetuar se ka përfituar nënshtetësinë tuaj
me mashtrim. dhe mos harroni ju do te merrni
Për të është ngritur akuza për dhënie të
deklaratës së falcifikuar kur ka ap- 100% te te gjitha pavare
likuar për nënshtetësi britanike. te kompensuara nga demtimi
Ekspertë të emigracionit e shikojnë
këtë rast si një “Test Case” (rast tes-
timi) nga Home Office. Nëse shqiptari
e humb këtë rast atëherë për Home Of-
fice kjo bëhet një “Case Law” (prece-
dent ligjor) e cila do të merret si
shembull për rastet e tjera.
Për këtë rast mësohet se avokatët e
shqiptarit do të argumentojnë në
gjykatë se ai ka dy fëmijë që kanë lin-
dur në Londër dhe se ata si familje
kanë dhjetë vjet që jetojnë në këtë
vend.
Burime nga Home Office pohojnë se
ky institucion po përgatit një politikë
të re posaçërisht për këto raste pasi e
kanë kuptuar se problemi ka qenë më i
madh seç e kanë menduar.
 LONDON MAY 2008 3
NDRYSHIME NE RREGULLAT E EMIGRA- apo debuar nga Mbreteria e Bashkuar.
CIONIT TE MBRETERISE SE BASHKUAR Aplikimet do te refuzohen per periudhat e
Duke filluar nga data 1 Prill 2008, mbi bazen e meposhteme duke marre si pikenisje daten qe Megjithate, Ministrat kane bere nje perjashtim
Paragrafit 320 (7b) te Rregullave te Emigra- aplikanti eshte larguar nga Mbreteria e ne paragrafin 320 (7b) me qellim qe te nxisin
cionit, te gjithe aplikanteve do t’ju refuzohet Bashkuar : njerezit qe ndodhen ne Mbretrine e Bashkuar
viza nese ata kane MASHTRUAR ne nje ap- • 1 vit nese jane larguar vullnetarisht dhe ilegalisht per t’u kthyer dhe te kerkojne vize
likim te meparshem gjate 10 viteve te fundit. jo me shpenzimet e shtetit britanik hyrje sipas Rregullave te Emigracionit. Per te
• 5 vjet nese jane larguar vullnetarisht me perfituar nga ky perjashtim, Oficeri i Emigra-
Pervec kesaj, aplikanteve duhet t’ju refuzohet shpenzimet e shtetit (p.sh nepermjet Programit cionit duhet te bindet qe aplikanti :
viza (per periudhat e specifikuara si me poshte) te Rikthimit Vullnetar); • Eshte larguar vullnetarisht nga Mbrete-
nese ata : • 10 vjet nese ata jane larguar me force ria e Bashkuar ne periudhen 17 Mars 2008 (data
• Kane kerkuar e shpalljes se ndryshimeve) deri ne 1 Tetor
leje qendrimi duke 2008 (data 1/10 e pershire) ;
mashtruar • Nuk eshte perpjekuar te pengoje duk-
• Kane hyre ilegal- shem rregullat e emigracionit. (Kjo nenkupton
isht ne MB qe shkelja e rregullave te emigracionit nga ana
• Kane qendruar nje individi ka qene aq serioze saqe do te ishte
me shume se afati i vizes refuzuar mbi bazen e paragrafit te vjeter 320
per me teper se 28 dite (11) te rregullave te emigracionit.
(ose per cfaredo peri-
udhe nese jane larguar E drejta e ankimit eshte ne perputhje me kate-
me shpenzimet e shtetit gorine e vizes qe kerkon aplikanti. Te gjithe ap-
duke perfshire ketu Pro- likantet do te kene te drejta te kufizuara ankimi
gramin e Rikthimit Vull- mbi bazen a Aktit per te Drejtat e Njeriut apo
netar apo programe te Aktit te Marredhenieve Racore.
njejta) ; ose kane thyer ZYRA E VIZAVE
kushtet e vizes (p.sh AMBASADA BRITANIKE, TIRANE
kane punuar ilegalisht). 26 MARS 2008

A keni pasur një aksident? JR JONES SOLICITORS

Avokati Naim Hasani
ne sherbim te komunitetit
shqiptar ne Angli
Hiqe stresin
duke na kontaktuar Ne mund t’ju ndihmojme
Shërbim i shpejte dhe miqësor Per te gjitha ceshtjet e emigracionit
1-Bashkime familjare perfshire bashkeshortet, femi-
jet dhe prinderit
2- Aplikime per VISA martesore dhe VISA per te fe-
juarit e personave me leje te perhershme qendrimi
me Birtani apo me shtetesi Britanike.
Tel. Falas 3- Leje qendrimi apo hyrje si partner I pamartuar I
personave me shtetesi Birtanike apo leje te perher-
08003761226 shme qendrimi. Leje qendrimi si student, leje punes-
imi apo qendrim per experience pune apo si Migrant
me Kualifikim te Larte etj.
TRAZIM NË MINIMUM ZHDËMTIM NË MAKSIMUM 448 West Green 4- Processe divorcimi dhe ndarja e pasurise per ciftet
Në rast lëndimi personal ju merrni 100% të kompensimit. Road Tottenham qe divorcohen. Perfaqesim ne procedurat per mbrijt-
Shërbimi është falas
N15 3PT jen e femijeve.
5- Nse jeni refuzuar nga Home Office si familje per tu
Ju ofrojmë makina të të gjitha llojeve brenda 24 orësh 02088897799 perfshire ne Amnesti per arsye te ndryshme.
Prestigjioze, makina te vogla.
6- Nese keni pesuar aksidente ne pune dhe aksidente
Kontaktoni 24 ore te trafikut rrugor dhe nuk ka qene faji juaj dhe
Mini Cab dhe Black TAXI Marrje te makinës nga kerkoni kompensim.
numër emergjencie
vendi i aksidentit dhe ruajtje e saj 7- Kompania operon skemen e ndihmes ligjore falas
07809362252 per ata persona qe nuk jane ne mardhenje pune ose
kane te ardhura te vogla.
Address: 58 Uxbridge Road, Ealing London W5 2ST
CHAMPION CLAIM Tel: 02082310440 e-mail nhasani@jrjones.co.uk
 LONDON MAY 2008 4

NGA MUHAMED VELIU Blerja e testit të nënshtetësisë ,

B
lerja e testit të nënshtetësisë
britanike i ka kushtuar rëndë
një familje emigrantësh shqip-
tarë nga Birminghami. Ata janë dëbuar
nga Anglia për thyerje të rregullave të
marrjes së nënshtetësisë britanike.
Mashtrimi që familja e Ekrem Isait
kishim kryer duke paguar një person
tjetër për të kryer testin e nënshtetësisë
"Jeta në Britaninë e Madhe" është zbu-
luar kur ata janë paraqirtur në inter-
vistën përpara marrjes së pasaportës
britanike. Duke ngjallur çudi tek ofi-
cerët e Home Office që zhvillojnë këtë
intervistë ata kishin shkuar të
shoqëruar me një përkthyes.
Një veprim i tillë ka lënë të
kuptohen se ata nuk flasin anglisht dhe
si të tillë si është e mundur që ata të
kenë kaluar testin e detyrueshëm. Ky
dyshim i krijuar ja ka lënë vendin një
sërë pyetjesh të tjera më të detajuara
nga ku ashkëshortët e familjes Isai pa
rrugëdalje kanë deklaruar të vërtetën
duke pranuar se nga mos-ditja e
anglishtes ata kishin dhënë para për
testin.
Një veprim i tillë është cilë-
suar nga autoritetet e emigracionit si
thyerje e rregullave të marrjes së nën-
shtetësisë britanike. Familja Isai men-
donte se duke treguar të vërtetën do të
mund ta kalonte situatë vetëm me kaq.
Nga gëzimi të shkuarit për të marrë
pasaportën britanike ata janë dërguar
në një qendër ndalimi në Angli.
Pas qëndrimit disa ditor atje
janë dëbuar për në Shqipëri. Autoritet e
emigracionit i kanë thënë atyre nëse
dëshirojnë të apelojnë dënimin mund
dëbon nga Anglia familjen shqiptare
ta bëjnë përmes përfaqësuesit ligjor.
MASHTRIMI
Grupet kriminale shqiptare në Angli
për 700 sterlina, të japin në dorë certi-
fikatën e kryerjes së një testi shtetëror
të detyrueshëm përpara përfitimit të
nënshtetësinë britanike.
Ky mekanizën ka dy vjet që njihet dhe
zhvillohet në komunitetin shqiptarë në
Angli duke ngjallur shqetësim në au-
toritetet britanike të emigracionit.
Në prangat e policisë ka rënë një
shqiptarë 35 vjeçar që besohet se është
PRANGOSET SEKSERI SHQIPTAR NË
LONDËR.
ME QINDRA PERSONA NË SITË PASI
PAGUAN PËR KALIMIN E TESTIT
njëri prej sekserëve të këtyre testeve.
Emri i tij nuk bëhet publik për arsye
hetimi.
Ai po gjykohet në gjëndje të
lirë dhe do të rikthehet në stacionin
e policisë për hetime të mëtejshme
në muajin shtator. Policia e zonës
Sheffield njoftoi se një grup shqip-
tarësh ishin nën hetim për këtë krim.
Besohet se me qindra persona nuk e
ka bërë testing, por kanë paguar
grupin e shqiptarëve 700 stërlina duke
marrë nga ata certifikatën e kalimit të
testit.
Mësohet se mekanizmi është
shumë i thjesht. Mjeshtrit e këtij
mashtrimi shkonin në disa qendra me
emrat e personave që duhet të kalonin
tekstin duke e zhvilluar atë në emër të
tyre.
Kjo ndodh pasi shqiptarët të cilët
duhet të mësojnë pyetjet e testit të qua-
jtur "Jeta në Britaninë e Madhe" nuk e
bëjnë një gjë të tillë por gjejnë rrugën
më të shkurtër për të paguar sekseserët
e testeve.
Grupet kriminale shqiptare
nuk janë të vetëm në këtë biznes. Ata
kanë rekrutuar edhe punonjës të qen-
drave ku zhvillohen testet duke paguar
edhe ata.
Një vit më parë katër punonjë të një
qendre në zonën Broomhal do të ar-
restoheshin për krimin e falcifikimit të
këtij testi. Tre prej tyre ishin drejtorë
që qendrës City Ëide në qytetin e
Sheffieldit.
TESTI
Testet e nënshtetësisë u vunë në zbatim
në Nëntor të vitit 2005 për të siguruar
integrimin sa më të plotë të emi-
grantëve në Angli. Kalimi testit është
një prej elementëve të detyrueshëm për
të kaluar në fazën tjetër të aplikimit për
nënshtetësi britanike.
Testi zgjat 45 minuta dhe ka 28 pyetje
përgjigjet e të cilave duhet ti japësh
përpara një kompjuteri ku dalin pyet-
jet.
Në ato raste kur ministria e
brendshme Home Office ka zbuluar se
në qendra të caktuara ka patur abuzime
me testin e nënshtetësisë, ka dërguar
letra anullimi personave të dyshuar.
Përballë një situate të tillë ata duhet ta
ripërsërisin testing nga fillimi.
Në një prononcim për The Albanian
një zëdhënës i ministrisë së brend-
shme britanike Home Office për këtë
çështje tha:
"Ne besojmë se testi qytetarisë
duhet të jetë i standarteve më të
larta. Jemi duke punuar ngushtë
me autoritet e ndryshme rregulla-
tore duke investiguar ç'do lloj in-
formacioni që ne marrim në lidhje
me shkelësit e procedurave të testit.
Nëse në vëmendjen tonë do të vinë
provat e duhura, për persona që
mundësojnë marrjen e testit në
mënyrë jo legjitime, ne do të çojmë
para ligjit për ndjekje penale thye-
sit e tij.”

Stuart Miller&Co Solicitors

SPECIALIST NË ÇËSHTJE TË KOMPLIKUARA DHE TË PROFILIT TË LARTË
Specialist in Complex and High Profile Case Work

Experienxe in: Experiencë në:

SERIOUS FRAUD MASHTIME SERIOZE

MURDER VRASJE
TERRORISM TERRORIZEM
HUMAN RIGHTALL TE DREJTAT E NJERIUT
ASPECTS OF CRIMINAL DEFENCE TË GJITHA ASPEKTET
ALSO MENTAL HELTH E MBROJTJES LIGJORE
SEMUNDJE MENDORE

Telefono tani
Free 24’hr Police Station Advice
24 ORË KËSHILLË LIGJORE FALAS
ADRESA NË STACIONIN E POLICISË
247 HIGH ROAD
WOOD GREEN
LONDON N22 8HF
EMERGJENCI
TEL 02088885225 Call Now TEL: 07980000076
 LONDON MAY 2008 5

Amosu Robinshaw
A Class Motors Solicitors
Me eksperiencë AUTO GARAZHE
10 VJEÇARE NË ANGLI Firmë e specializuar
Bëjmë Servisimin,
riparimin e në fushën e krimeve
të gjitha LLOJEVE
dhe MODELEVE
të automjeteve Stacion Policie
BEJMË Magistrates Court
GJITHASHTU EDHE Crown Court
KONTROLLIN TEKNIK (MOT)
Garazhi ynë është i liçensuar për lëshimin e
çertifikatës së emotisë Për çdo nevojë tuajën në fushën e veprave penale
kontaktoni një ndër avokatet më të mirë
Nese thoni se keni shkuar nga Gazeta
Mos harroni! “The Albanian” përfitoni;
në Londër Nick Robnshaw ose
*10% ZBRITJE juristin shqiptar Nalton Shtembari
Si dhe shërbime të tjera: *LARJE FALAS te automjetit tuaj Kjo firme punon me fonde
Goma, Balancim, nga Ndihma Ligjore (Legal Aid) ose privatisht
Rregjistrimin e gomave, PRONARI AGIM HALILI
skanimin e problemeve JU MIREPRET Amosu Robinshaw Solicitors
TEL: 020 8459 0077 Tel: 020 7582 9645 Bondway Commercial Centre
elektrike,
MOB: 07932 024 665 Fax: 020 7820 1815 71 Bondway
të gjitha riparimet
A CLASS MOTORS Nalton: Vauxhall
mekanike, saldime etj 34C Park Royal Road
si dhe larjen Park Royal NW10 7LN 07801 437 460 London
e makinave SW8 1SQ

INVESTIGIM
NGA MUHAMED VELIU
është kthyer në mit krimi
A shqiptar në Mbretërinë e
Bashkuar apo mbetet vërtet
pjesë e realitetit tonë?
Ka nga ata që fajësojnë mediat bri-
tanike për të kthyerin e shqiptarëve në
stereotipa të krimit, të tjerë persona
pranojnë se në këtë vend ka emigruar
llumi shqiptarëve që kishin aktivitete
kriminale në vende të ndryshme
evropiane.
Ndërkohë ka nga atë të cilët që thonë
se krimet e shqiptarëve janë as më
shumë as më pak në nivelin e komu-
nitete të tjera. Me të drejtë përballë
kësaj situate ku për këtë çështje ka
mendime të ndryshme lind pyetja.
A janë krimet e shqiptarëve në Angli
mit mediatik apo realitet?
Për ti dhënë një përgjigje sa më të de-
tajuar kësaj “enigme” The Albanian
ndërmori një monitorim të përditshëm
proceseve gjyqësor përmes faqes së
internetit http://www.hmcourts-ser-
vice.gov.uk, ku anonçohen listat ditore
e proceseve gjyqësore rezultoi se për
ç’do ditë gjykatat angleze kanë
gjykuar shtetas shqiptarë. Gjatë të
gjithë muajit Prill këto gjykata kanë
shqyrtuar 35 raste me të akuzuar
shqiptarë.
Të dhënat janë vetëm për gjykatat e
krimeve që njihen si “Crown Courts”.
Nëse atyre do ti bashkëngjiten edhe
rastet e gjykatave të një shkalle më të
ulët “Magistrate Courts” atëherë
padyshim numri do të ishte akoma më
i madh.
Krimet për të cilat janë gjykuar
bashkatdhetarët tanë janë nga më të
ndryshmet.
Duke filluar nga problemet me drej-
timin e makinës pa patentë, grabitje
me armë, grabitje shtëpish e vijuar me
krime më të rënda si përdhunimi,
trafiku kokainës, tentativë vrasjes, ar-
mëmbajtje pa leje, vrasje dhe trafikim
e shfrytëzim personi për qëllime pros-
titucioni.
Një përkthyese shqiptare e cila nuk
deshi ti përmendet emri, deklaroi se
nuk ka ditë që mos të thirret në sta-
cione policie për të përkthyer të ndalu-
arit shqiptarë.
Ajo shtoi se gjatë karrierës së saj pesë
vjeçare si përkthyese të pakta kanë
qenë ditët kur nuk është thirrur për të
përkthyer nga gjykatat e krimeve në të
gjithë Anglinë.
Në dhjetë vitet e fundit krimi shqiptarë
në Britaninë e Madhe ka qenë aktiv, si
pasojë e ardhjes në këtë vend të
shumë elementëve kriminal nga vende
të ndryshme të Evropës.
Shumë raste trafiku prostitucioni kanë
zënë faqet e para të shtypit britanik
madje shumë prej tyre janë shndërruar
në skenarë teledramash në stacionet e
Krimet e shqiptarëve
në Angli, mit mediatik
apo realitet?
“Krimi shqiptarë në Angli fakte dhe shifra. Gjatë muajt Prill, 35 shqiptarë në gjykatat an-
gleze. Statistikat e Ministrisë britanike të Drejtësisë japin shifrën e 257 shqiptarëve në
burgjet angleze nga ku 50 prej tyre të dënuar për shfytëzim prostitucioni”
vendit ishull. Ja lista e 35 procese
Sipas një raporti katër vjet më parë të
gjyqësor ndaj shqiptarëve
lëshuar nga ministria e brendshme
Home Office thuhej se 70% e vajzave Data-1 Prill 2008
që punonin si prostituta në zonën e Emri-N Murraku
distriktit të dritave të kuqe SOHO Gjykata- Plymouth Magistrate
Court
kontrolloheshin nga shqiptarët.
Akuzat-Drejtim makine me
Vitin e fundit po vërehet një rritje e
patentë jo të vlefshme
rasteve kur grupet kriminale shqiptare
Dënimi-1,700 stërlina gjobë
janë përfshirë në trafikun e Kokainës.
Dy muaj më parë 10 shqiptarë do të Data-3 Prill 2008
prangoseshin në qytetin e Oksfordit. Emri-I. Ferko
Atyre ju gjetën dy laboratorë kokaine. Gjykata- Southëark Crown
Ndërsa në disa raste doganierët e por- Court Londër
Akuzat-Kotroll, shfrytëzim,
tit Ramsgate kanë kapur korrierë
trafikim 2 vajza lituaneze për
shqiptarë që transportonin Kokainë
prostitucion
nga Belgjika për në Angli.
Dënimi-6 vjet burg
Sipas ministrisë britanike të drejtësisë
në vitin 2007 në burgjet angleze ishin Data- 3 Prill 2008
219 shqiptarë mes tyre 3 gra. Për katër Emri-F. Paca
mujorin e parë të 2008 sipas statis- Gjykata-Inner London Crown
tikave që ofron kjo ministri numri Court
Akuzat- Posedim dhe për-
shqiptarëve në burgjet angleze është
dorim psaporte të falsifikuar
rritur. Ky numër tashmë është 257 per-
Dënimi-Seanca radhës 01 Maj
sona.
2008
Po të krahasosh listën e të burgosurve
evropian shqiptarët renditen në vendin Data- 4 Prill 2008
e dytë me më shumë të burgosur pas Emri-M. Gashi
polakëve me 402 të burgosur që vua- Gjykata-Canterbury Crown
jnë dënime në Angli pas përfshirë Court
Akuzat- Trafik 5,5 kg kokainë
shifrat për Skocinë dhe Irlandën.
nga Belgjika
Një situatë e tillë kriminalistike që sa
Dënimi-Ende i padënuar. Pra-
vjen e rritet nuk bën gjë tjetër veçse ia
noi akuzat.
nxin akoma më shumë imazhin shqip-
tarëve të ndershëm në Britaninë e Data- 4 Prill 2008
Madhe. Emri-A. Boka
Kësaj çështje të imazhit të keq të Gjykata-Canterbury Crown
shqiptarëve në mediat britanike në lib- Court
Akuzat- Trafik 5,5 kg kokainë
rin e tij më të fundit akademiku Gëzim
nga Belgjika
Alpion i ka kushtuar një kapitull të
Dënimi- Seanca gjyqësore e
veçantë ku për shqiptarët e krimit sh-
radhës 14 Maj 2008
prehet si më poshtë.
“Kombi shqiptarë përfshi shumicën e Data-7 Prill 2008
qytetarëve e saj që jetojnë në Emri-E. Selimi
perëndim duke zbatuar ligjin, kanë Gjykata-Cambridge Crown
shumë se ç’të falënderojnë bashkëpa- Court
Akuzat-Tentativë vrasje në
triotët e tyre të përfshirë në krime, për
bashkëpunim, armbajtje paleje
ndëshkimin jo të drejtë e kolektiv që
Dënimi-I pafajshëm-Dëbuar në
u bëhet atyre në Perëndim. Disa per-
Shqipëri, krim të mëparshëm
sona të papërgjegjshëm të botës së
krimit, nuk duhet të shikohen si për- Data-7 Prill 2008
faqësuesit e shqiptarëve”. Emri-F. Isufi
Gjykata-Wood Green Crown
Court
Akuzat-Ngacmim seksual,
dëmtime banese
Dënimi-750 paund kompesim
ndaj viktikës
Data-7 Prill 2008
Emri-Sh. Krasniqi
Gjykata- Snaresbrook Crown
Court Londër
Akuzat- Përdorim prostitute në
rrugë për blerje seksi
Dënimi- Sentenca 6 Maj 2008
Data-7 Prill 2008
Emri-G. Meta
Gjykata- The Laë Courts
Brighton
Akuzat- Plagosje personi me
dashje
Dënimi- Seanca gjyqësore e
radhës 12Maj 2008
Data-8 Prill 2008
Emri-L. Nika
Gjykata- Southëark Crown
Court Londër
Akuzat-Grabitje me armë
Dënimi-9 Maj 2008
Data-9 Prill 2008
Emri-B. Berisha
Gjykata- Southwark Crown
Court Londër
Akuzat-I përgatitur për të
shkuar në grabitje
Dënimi-14 Maj 2008
Data-10 Prill 2008
Emri-B. Mazrreku
Gjykata- Southëark Crown
Court Londër
Akuzat-I përgatitur për të
shkuar në grabitje
Dënimi-14 muaj burg
Data-14 Prill 2008
Emri-A. Shehu
Gjykata-Croydon Crown Court
Londër
Akuzat-Plagosje me qëllim,
Thyerje të qetësisë publike
Dënimi-Procesi gjyqësor
vazhdon
Data-15 Prill 2008
Emri-E. Meta
Gjykata-Redbridge Magistrate
Court Londër
Akuzat-Përdorim prostitute në
rrugë për blerje seksi
Dënimi-3 muaj heqje patente,
£285 gjobë
Data- 16 Prill 2008
Emri- B. Dobrushi,
Gjykata-Cambridge Magistrate
Court
Akuzat-Rrahje të një roje sig-
urine në një klub nate
Dënimi-6 muaj burg
Data-16 Prill 2008
Emri- D. Canaj
Gjykata- Cambridge Magis-
trate Court
Akuzat- Rrahje të një roje sig-
urine në një klub nate
Dënimi-6 muaj burg
Data-17 Prill 2008
Emri-E. Elezaj
Gjykata-Southëark Crown
Court Londër
Akuzat-Trafikim,
përdhunim,shfrytëzim për
prostiticion të një 17 vjecareje
Dënimi-2 vjet burg
Data-18 Prill 2008
Emri-N. Selini
Gjykata- Leeds Crown Court
Akuzat-Trafik dhe kontroll
personi për prostitucion
LONDON MAY 2008 6
Dënimi-4 vjet burg
Akuzat-Përdhunim të një vajze
polake
Data-21 Prill 2008
Dënimi- Procesi gjyqësor
Emri-E. Demucaj
vazhdon
Gjykata- Stratford Crown
Court
Data-28 Prill 2008
Akuzat-Rrahje të një shoferi
Emri-A. Lala
autobuzi
Gjykata- Chelmsford Crown
Dënimi-3 vjet burg
Court
Akuzat-Përdhunim
Data-21 Prill 2008
Dënimi- Procesi gjyqësor
Emri-L. Popaj
vazhdon
Gjykata- Croyden Magistrate
Data-28 Prill 2008
Court Londër
Emri-Y. Delaj
Akuzat-Prodhim dhe distribu-
Gjykata- Southwark Crown
cion të dokumentave falce
Court
Dënimi- Seanca radhës 23
Akuzat-Rrahje, plagosje me
Qershor 2008
dashje
Dënimi- Procesi gjyqësor
Data-21 Prill 2008
vazhdon
Emri-M. Berisha
Gjykata- Croyden Magistrate
Data-28 Prill 2008
Court Londër
Emri-B. Brahimi
Akuzat-Prodhim dhe distribu-
Gjykata- Southëark Crown
cion të dokumentave falce
Court
Dënimi-Seanca gjyqësore e
Akuzat-Konspiracion në gra-
radhës 23 Qershor 2008
bitje parkingjesh
Dënimi- Procesi gjyqësor
vazhdon
Data-22 Prill 2008
Emri-A. Tafshiu
Data-28 Prill 2008
Gjykata- Ëoolëich Crown
Emri-F. Musliu
Court Londër
Gjykata- Southwark Crown
Akuzat-Armbajtje zjarri paleje
Court
Dënimi- Seanca gjyqësore e
Akuzat-Konspiracion në gra-
radhës 2 Maj 2008
bitje parkingjesh
Dënimi- Procesi gjyqësor
Data-23 Prill 2008
vazhdon
Emri-Z. Veseli
Gjykata- Canterbury Crown
Data-28 Prill 2008
Court
Emri-A. Ibrahimi
Akuzat-Rrahje, plagosje per-
Gjykata- Southwark Crown
soni të qëllimëshme
Court
Dënimi- Procesi gjyqësor
Akuzat-Konspiracion në gra-
vazhdon
bitje parkingjesh
Dënimi- Procesi gjyqësor
Data-25 Prill 2008
vazhdon
Emri-A. Murtati
Gjykata- Westminster Magis-
Data-28 Prill 2008
trate Court Londër
Emri-E. Hazimi
Akuzat-Proces ekstradimi.
Gjykata- Southwark Crown
Dënuar në mungesë për gra-
Court
bitje më armë ne Shqiperi
Akuzat-Konspiracion në gra-
Dënimi-Seanca gjyqësore e
bitje parkingjesh
radhës 19 Maj 2008
Dënimi- Procesi gjyqësor
vazhdon
Data-25 Prill 2008
Emri-A. Dega
Data-28 Prill 2008
Gjykata- Snaresbrook Crown
Emri-M. Haziri
Court Londër
Gjykata- Kingston U Thames
Akuzat-Posedim dhe tentativë
Crown Court
shpërndarje Kokaine
Akuzat-Grabitje
Dënimi- Seanca gjyqësore e
shtëpish,posedim sendesh të
radhës 2 Maj 2008
vjedhura
Dënimi- Procesi gjyqësor
26-Data-28 Prill 2008
vazhdon
Emri-R. Geca
Gjykata- Central Criminal
Data-29 Prill 2008
Court Old Bailey Londër
Emri-F. Oseni
Akuzat-Vrasje të shtetasit bri-
Gjykata- Maidstone Crown
tanik Lee Rayner
Court
Dënimi- Procesi gjyqësor
Akuzat-Tre Grabitje
vazhdon
Dënimi- Procesi gjyqësor
Data-28 Prill 2008
vazhdon
Emri-K. Disha
Gjykata- Central Criminal
Court Old Bailey Londër
 LONDON MAY 2008 7

“Karnavalizmi total i jetës socile”

NGA YLLI PERMETI
Që nga datat historike, sporti,
politika, feja apo homoseksu-
aliteti, qytetari i sotëm gjëndet në
një pasivitet të pa parë
–përse vallë!?
jë ndër çështjet më delikate që shtrohet
ativë (lë vend këtu për të gjetur edhe faktor të
tjerë nga ju). Bëhet fjalë për një karnavalizëm
total i jetës sociale, i të gjitha virtyteve njerëzore,
i zvetënimit të vlerave të njeriut dhe mbivlerësimi
i forcës së parasë. Dhe pytja që lind është, përse
njerëzit reflektojnë në këtë pafytyrësi të pafund?
Le të shohim pra disa prej nënfaktorëve, një nga
një, që luajnë rol kryesor në jetën e qytetarit.
1) Është karnavalizuar sporti.
Sporti është mbi të gjitha lojë. Si ka mundësi të
karnavalizohet loja, duke ditur që vetë loja është
“karnavale”[…]. Ja se ç’po ndodhë me sportin në
përgjithësi dhe ku ai karnavalizohet.
Është sanksionuar që sporti të luhet një
herë në javë, dhe lojrat olimpike një herë
në katër vjetë, me qëllim që të jetë
prezentë gjithmonë në jetën sociale. Deri
këtu s’ka asgjë të keqe. Ajo që është për
të bërë përshtypje, është gjithë ajo indus-
tri, që lufton me mish dhe me thonjë, që
pa to.
4) Gay Pride, (gjermani) ç’ju
kujton!...Eshtë karnavalizimi absolut i homosek-
sualëve, duke dalë të shfrenuar, dhe duke bërë
nga veprimet më skandaloze, dhe të gjitha këto
në praninë e kamerave, dhe e gjithë kjo në emër
të demokracisë. A është kjo për të luajtur
mëndsh???
E gjithë kjo skenë, është e përpunuar
nga njeriu i sotëm, i cili s’bënë gjë tjetër veçse
është kthyer në një spektator apatikë, pasivë, që lë
gjithçka të kalojë ashtu pa u ndjerë, në jetën e tij
personale, familjare, dhe shoqërore. Janë
shoqëritë më apatike që ka parë njerëzimi duke
mbivlerësuar “kamjen” dhe nënvlerësuar qënien
njerëzore.
Në këtë kontekst bënë pjesë edhe karnavalizimi
i datave hitorike në shqipëri, që nëqoftë se dikush
n’a vëzhgonte nga lartë (them në qoftë se!), do
t’a përshkruante si lajthitje totale, si skizofreni që
ka prekur të madh dhe të vogël.
Zgjohuni…dhe gjeni zgjidhjen.

N për diskutim në globalizimin tregëtar,

kulturor por dhe atë panpolitikë është
edhe çështja e festave kombëtare, qofshin ato de-
rivate të rrymave të ndryshme politiko – revolu-
cionare. Dita e njëzetë e tetë dhe e njëzetë e nëntë
nëntorit, kujton te çdonjëri nga ne, përpjekjet e të
parëve tanë që lanë jetën dhe sakrifikuan çdo gjë
për luftën, së pari, ndaj okupatorëve dhe së dyti,
për një shtet demokratik dhe të të drejtave të
njeriut.
Pyetja që shtrohet “urbi ed orbi” është:
ç’do ndodh në të ardhmen e afërt apo të largët, që
përshkohet nga e njëjta frymë pax America, qoftë
kjo e fundit rracionale apo irracionale. Cilat do
jenë kriteret në të cilat, do t’mbështeten shoqëritë
qofshin ato të vogla apo të mëdha? Cilat festa do
t’iu lëmë pasardhësve tanë, kur shohim se konfeti
apo kotijonetë e rrymave politike të cilat janë në
mocion të plotë, sa vijnë dhe zvetënohen? Cili do
jetë devocioni, dhe për më tepër etnologjia e një
kombi? Pra, po të shkoj dikush dhe të vëzhgoi
kulturat perëndimore, ajo që zakonisht vihet ré
është ankthi që i ka kapluar, në të gjitha sferat e
jetës, ato familjare, në pasigurinë bashkëshortore,
në atë ekonomike, tradicionale dhe njëra nga më
kryesoret është, pasiguria e sovranitetit të shtetit
ku jeton çdo kush. Por sikur mos të mungonin
këto të fundit, vëmë ré, habitshmërisht që kemi
pasiguri dhe në datat historike. Koperniku dikur
shkruante, se toka lëviz rreth vetes, dhe të gjithë
planetët e tjerë, rreth diellit. Sikur sot shkencë-
tarët të vërtetonin të kundërtën, pak rëndësi do
kishte.
Njeriu më i famshëm në shkencat e
natyrës, «Hebraiku – Einstein», konfirmoi teo-
remën e relativitetit në shekullin e XX –me pak
fjalë, çdo gjë që n’a rrethon është relative, apo e
thënë ndryshe në shqip ″pothuajse″ […]. Tetëm-
bëdhjetë vjetë tashmë, çdo gjë e lënë pas, vihet
në dyshim, dhe debatohet cila datë ka qënë e
vërtetë për pavarësinë, apo për çlirimin e
shqipërisë nga okupatorët. Është për t’u shqetë-
suar apo për t’u alarmuar ky fak? Për mua është
për të vënë kújen! Dhe ja ku gjënden faktorët rel-
të sponsorizoi ″prodhimin″ e saj. Sikur
mos të mjaftonte vetëm kaq, sportistët
gjatë javës nuk luajnë, dhe vëndin e tyre
e marrin qytetarët, duke u aktivizuar në
baste, në loto, dhe më the të thash. A –
po, harruam karnavalizimin e sportit që
bëhet para dhe pas zhvillimit të ndeshjes,
me konflikte dhe huliganizëm. Kjo bënë
që qytetarët të mendojnë më shumë për
sportin sesa pëëëër, fjala vjen, për
bashkeshorten, familjen dhe mbi të gjitha
për punën që ata kryejnë gjatë javës.
Rezultati, asnjë risi apo novacion në sek-
torin e punës (meqënëse jetojmë në kom-
peticionin ″noeliberal”). A nuk ju duket e
gjithë kjo një karnavalizëm qesharak!!!.
2) Le të shohim një
sektor tjetër të jetës sociale. Politika!
Eshtë një ndër sektorët më të karnaval-
izur të politikës “non sense”. Dhe për të
cilën tashmë derdhet shumë ngjyrë dhe
përdoret termi i ri ″teater politikë″ apo
″top show″, ku marrin pjesë politikanë
dhe diskutohen po të njëjtat çështje që
diskutojnë në parlament, sikur mos të
mjaftonte ky i fundit. Po karnavalizimin
tjetër a keni parë? Ai i kryeministrit apo
i politikëbërësve të opozitës që kur shko-
jnë në një lagje të varfër apo diku tjetër,
marrin me vehte kamerat. Përse i duan
ato!... dihet, për karnavalizëm. Pra kar-
navalizmi, është shumë i nevojshëm për
të gjithë politikanët. Simboli i saj në
Shqipëri, është vetë kryeministri.
3) Kush tjetër n’a mbeti
për t’u karnavalizuar? Kush tjetër, feja,
që nga kisha autoqefale, dhe deri te ba-
ballarët e myslymanizmit. Me ç’mënyrë?
Dihet, duke hapur institute teologjike,
dhe më pas duke u shpërkënduar njerëzit
nga “normal” në njerëz me mjekërr, me
kapele dhe veshje karakteristike që vetëm
në karnavale i sheh. Po orgjitë e manas-
tireve a keni parë? Ata kanë kuptuar edhe
karnavalizimet me kamera, s’bëjnë hap

Adresa
Tirana £198
Prishtina £195
Rruga me 9 Grand Parade
Green Lanes
London N4 1JX

Stamboll £130 e shkurter 02082110001

02082110050
Te gjitha taksat e perfshira
per ne Adresa
156 Stoke Newington Road
London N16 7XA
vendlindje 02072540066
www.tulipholidays.com
info@tulipholidays.com

NGA NERTILA QARRI
a ku gjendem, në Mbretërinë e
J Bashkuar. Londra - metropoli i
ëndrrave të shumë të rinjve të ven-
dit tim. Metropoli i ëndrrave të mija.
Eksploroj qytetin dhe mahnitem me
bukuritë e tij. Bukuritë janë të
panumërta - por, ka diçka që nuk dua të
mbesë pa parë.
Ajo diçka ndoshta ia kalon
edhe bukurive të këtij mega qyteti. Ajo
që unë nuk dua të ndodhë - është që në
fund të qëndrimit tim këtu, në MB, të
kthehem në Kosovë pa u takuar me
bashkëkombës të mi, pa hyrë në rrjed-
hat e jetës së komunitetit shqiptarë
këtu, pa kontribuar qoftë edhe një
grimcë në jetën e tyre kulturo-artistike
në shtetin e Mbretëreshës.
Nuk thonë kot: "Rasti është
mbreti i botës". Nga një mik arrita që
rastësisht të siguroj adresat elektronike
të disa OJQ-ve e gazetave shqipe në
MB. Ndërkaq, mu dha rasti të filloja të
bashkëpunoja me gazetën "The Alban-
ian" dhe organizatën Edit Durham. Si
adhuruese dhe në të njëjtën kohë
ushtruese e profesionit të gazetarisë në
Nuk është muri i
Berlinit, e as ai kinez…
qytetin tim të lindjes në Gjakovë, nuk
e kisha fare të vështirë të shkruaja për
gazetën mujore në fjalë. Në të njëjtën
kohë mikpritja dhe dëshira e stafit të
"The Albanian" për të bashkëpunuar
i bëri gjërat edhe më të lehta. Ndjehe-
sha edhe më e motivuar kur krahas bo-
timit të shkrimeve të mia, merrja edhe
ftesa për organizime të ndryshme të
komunitetit shqiptarë në raste festash
e ngjarjesh tjera të shënuara siç ishte
shpallja e Pavarsisë së Kosovës.
Fatkeqësisht për mua, nuk
mundja të mirrja pjesë në disa prej
tyre, por me gjithë dëshirë do të cekja
një organizim pjesë e të cilit isha edhe
unë.
Është fjala për organizimin e
vikendit të Shkrimtarëve Kreativ nga
“Midlands Ethnic Albanian Founda-
tion” (MEAF) dhe shoqata “Edit
Durham”, vikend ky I mbajtur në
Birmingham.
Një organizim i tillë dukej t'ju kishte
munguar të gjithë krijuesve pjesëmar-
rës. Rreth 30 krijues nga vende të
ndryshme të trojeve shqiptare, të gjithë
të shpërndarë në pjesë të ndryshme të
Anglisë u mblodhën së bashku për një
vikend - i cili sa ishte vikend pune,
ishte edhe vikend argëtimi.
U diskutua për letërsinë, për pengesat
që krijuesit letrarë shqiptarë hasin në
mërgim, për kënaqësinë apo stresin që
sjellë të shkruarit, mvarrësisht nga
rrethanat në të cilat shkruajmë e për
shumë gjëra të tjera të lidhura me
letërsinë.
Krijuesit shqiptarë të
ndryshëm në moshë, të ndryshëm në
eksperiencën lidhur me letërsinë - por
të njëjtë në një prizmë: të gjithë
dashamirës të fjalës së shkruar dhe artit
të letërsisë shprehën lirshëm mendimet
e tyre duke hasur në mirëkuptimin e
bashkëbiseduesve. Krahas punës nuk
munguan edhe shakatë e pijet për shën-
det e suksese të të gjithëve.
Ajo që më së shumti vlen të
ceket është se ai trajnim nuk përfundoj
me aq. Entuziazmi i pjesëmarrësve u
“dokumentua” me shumë ide për të
ardhmen e krijimtarisë letrare shqipe
ne MB, ide të cilat u hodhën në letër. U
planifikua edhe mënyra e realizimit të
tyre. MEAF dhe Edit Durham shpre-
hën dëshirën për përkrahje të mëtut-
jeshme të këtij grupi krijuesish – për të
cilin shpresohet të rritet në numër.
Të kemi një klub letrar
NiCKS MOTORS
Per te gjitha
problemet e
automjetit tuaj
drejtohuni tek ne
315/332 Cann Hall Rd London
E11 3NN
Tel:07940770150 / 07956368267
shqiptar, takime më të
shpeshta të krijuesve,
të botohet antologjia e
tretë "Lërmëni pak
athdhe", të ketë më
shumë bashkëpunime
në mes artistëve shqip-
tarë nga të gjitha sferat
e artit e shumë ide të
tjera hyjnë në planet e
këtyre krijuesve dhe
Edit Durham e MEAF.
Ndërkaq de-
risa punët për realizim
të këtyre planeve janë
në progres e sipër, ky grup krijuesish
padyshim hyn në listën e miqve të
gazetës "The Albanian" që do të ftohen
në ndejen e organizuar me rastin e 4
vjetorit të themelimit të gazetës, te
shtunën me 17 Maj. Do të mblidhen
sërish, bashkë me shumë miq të tjerë,
për të festuar së bashku 4 vjetorin e
punës së gazetës, njërit ndër gurëve më
të qëndrueshëm të “murit” kulturo-
artistik, gazetaresko -letrar (apo si të
doni quajeni), të ndërtuar nga shqip-
tarët në MB.
Nuk thonë kot se "Gurë,
gurë - bëhet murë". Ndërkohë, unë nd-
LONDON MAY 2008 8
jehem e privilegjuar që jam në mesin e
të ftuarve për këtë festë dhe që po e
përjetoj ngritjen e këtij “muri” shqiptar
në MB. Nuk I ngjan aspak murit të
Berlinit apo atij Kinez. Është e
kundërta e tyre – është mur transparent
me idealin për bashkimin e krijuesve
shqiptarë të të gjitha sferave të artit, të
cilët për momentin jetojnë në MB.
Të gjithë do të festojmë me 17 Maj - e
do të ngremë dolli për shumë përvje-
torë të tjerë të gazetës "The Albanian",
për vazhdimësinë e botimit të saj
ndoshta edhe atëherë kur ne të jemi
plakur e gjenerata të tjera shqiptarësh
do të jetojnë e punojnë në MB.
*Auto
Repairs
*Service
*Spares
 LONDON MAY 2008 9

ORTENZ & CO
Are you confused and uncertain as where to get help with
your accounting issues? A po paguani më shume se
You don’t have to sa duhet taksa?
Aeni gjoba për të paguar
We can sort out the following with
kundrejt Inland Revenue?
best solutions at a reasonable fee
Mendoni përpara se të paguani
•
•
Self Assessment Tax Return
New Business set up
ORTENZ &
• Accounts
•
•
PAYE
VAT
CO
• Management Accounts,
monthly or quarterly ju ndihmon
• Company Formation
• Limited Company Accounts
•
•
Inheritance Tax Planning
Capital Gains Tax
Plus, Contact: Gentiana Hakia
(MAAT) Accountant
Tel: 020 8220 1872
•
•
Business Plans
Cash-Flow Forecast and Projected
Profit
free Fax: 020 8594 2233
Mob: 07792 610 020
Email: gentaomeri@hotmail.com
• Tax enquiries by H.M Revenue
and Customs Consultation 32-34 North Street
Barking Essex
IG11 8AW

*Criminal Law • Human Rights • Specialist Fraud Panel . Extradition . Higher Courts Advocates

CRIMINAL DEFENCE SOLICITORS

LEGAL AID NDIHME LEGALE
Experienxe in: Experiencë në:
CRIMINAL LAW ÇËSHTJE KRIMINALE
Klientëve tanë iu
HUMAN RIGHTS TË DREJTAT E NJERIUT
shërbejmë me
SPECIALIST FRAUD PANEL SPECIALIST PËR ÇËSHTJE MASHTRIMESH
përkthyes në gjuhen
EXTRADITION EKSTRADIM
shqipe
TERRORISM ÇËSHTJE TERRORIZMI
ROAD TRAFFIC OFFENCES PËR SHKELJE TË RREGULLAVE TË TRAFIKUT
Higher Courts Kati i 1-rë dhe kati i 3-të
24’hr police station
Advocates Euston Road London NW1 2SA
attendance
Magistrate Court TEL: 020 7837 3456
Crown Court FAX: 020 7837 9696
24 HOURS
TELEPHONE DX 37905 Kings Cross
përballë undergroundit e-mail: info@bsblaw.co.uk
020 7837 3456 në KINGS CROSS Website: www.bsblaw.co.uk
 LONDON MAY 2008 10

AVOKATIA PRAGASH & MCKENZIE PRAGASH & MCKENZIE SOLICITORS

Office 1: 894 Garrat Lane, Tooting Broadway, London SW17 0NB Tel: 020 8682 2332 Fax: 020 8767 8607 E-mail: k.berberi@pmlaw.co.uk
Office 2: 791a London Road, Thornton Heath, Croyden CR7 6AW Tel: 020 8689 0089 Fax: 020 8684 1840 www.pragashmckenzie.com

Ju lutem mos hesitoni te kontaktoni juristin Shqiptaro-Britanik z. Kastriot Berberi - Legal Consultant
Telefono tani: 020 8682 2332
ÇESHTJE EMIGRACIONI
- Aplikime per bashkim familjar me bashkshorten, femijen apo prinderit.
- Aplikime per viza per te martuarit, fujuarit, bashkejetuesit me persona qe gezojne shetesi britanike apo leje qendrimi te perheshme ne Britani.
- Aplikime per lejim qendrimi te perhershem dhe te perkohshem ne Mbreterine e Bashkuar.
- Aplikime per lejim qendrimi ne baze te lejes se punes apo si student.
- Aplikime per Dokument Udhetimi (Travel Document). - Aplikime per shetesi Britanike (Naturalisation).

SHITJE DHE BLERJE - IMMIGRATION, NATIONALITY AND ASYLUM

- CONVEYANCING
- Shitje dhe blerje prona private apo bisnese. - Kontrata residenciale dhe komerciale. - CRIMINAL
- E drejta per te blere prone apo bisnese. - Mortgage dhe Remargage (borxh bankar i siguruar me prone). - WELFARE AND BENEFITS
- HOUSING / LANDLORD AND TENANT
- CIVIL LITIGATION
ÇESHTJE FAMILJARE
- PERSONAL INJURY
- Divorce. - Ndarje jo ligjore (Seperation). - Urdhera gjykate urgjente. - DEBTS
- Perkujdesje per femije. - Pagesa te detyrueshme te prinderit per femijet pas divorvit. - MATRIMONIAL
- WILLS, TRUSTS AND PROBATE
- EMPLOYMENT etc…
ÇESHTJE BIZNESI
- Fillim bisnesi. - Blerje e shitje bisnesi. - Licensa alkoli etj. - Kontrata punesimi.- Transferime kontraktash, etj
- Falimentime dhe mbyllje bisnesi. - Neglizhence profesionale. - Padi gjygjsore per mosmarveshje pronash apo bisnesi.

ÇESHTJE PUNESIMI
- Perfaqesojme pononjesit ose punedhenesit. - Diskriminime ne pune per arsey racore, fetare, seksi apo aftesise fizike. - Shkarkim i padrejte nga puna.

ÇESHTJE KRIMINALE
- Perfaqesime, apelime dhe keshilla ligjore ne rast arrestimi / ndalimi nga policia.

ÇESHTJE AKSIDENTESH - Demtim personal. - Aksidente ne rruge - Aksidente ne pune. - Neglizhence mjeksore etj.

10 000 kopie
“The Albanian”
ekziston një mënyrë për të menduar për biznesin tuaj...
Shume biznese i besojnë gazetës suksesin te tyre.
The Albanian Newspaper
122 White Hart Line London N17 8HP
www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com
Tel/fax : 02082169527
 LONDON MAY 2008 11

U ka marrë malli për një expreso?

Por expreso të vërtetë rrallëkund e gjeni
Shqiptarët thonë se Kafe Doro bën expreson
më të mirë në Londër
Festat më të
paharruara
për ju

Ditëlindje Eja dhe binduni

Fejesa Stafi yne ju
mirepret
Martesa

Expreso, Kapuçino, Late, pije alkolike

Parkingu eshte mbrapa kafese, falas

All parties catered

for:
weddings,
birthday
parties,
private functions,
is available for
hire.
 LONDON MAY 2008 12

NGA BASHKIM METALIA
ë një kafe në veri të Londrës ,
FUNDJAVA E KRIJUESVE
SHQIPTARË NË BIRMINGHAM
"Edith Durham" organizuan një fund-
jave letrare me krijues ; poet dhe
shkrimtarë shqiptarë që jetojnë dhe
punojnë në Britani. Kjo fundjavë do të
kalohet në një hotel ku në hollet e së
cilit do të zhvillohej dhe takimi.
Menjëherë pas akomodimit
në Hotelin Harborn Hall, u bë hapja
zyrtare nga Organizuesit Dritan Dema,
Krytear i MEAF, Petrit Kuçana,
Kryetar i " Shoqata Edith Durham" dhe
bashkëpunim si " një model edhe për legjuar që punon me një grup kaq en- ulimi dhe ndihmesa që duhet t'u jipet
organizatat dhe organizma të tjera tuziast dhe intelektual shqiptarë. kësaj kategorie në çapat e para të kri-
shqiptare që veprojnë e
punojnë në Britani,
shembull që duhet të
ndiqet më me përkush-
tim dhe këmbëngulje in-
telektuale"
Zonja Pranvera Smith si
punonjësja më re e fon-
dacionit tha ndër të tjera

N krijuesit shqiptarë në MB,

duke u mbedhur një nga një e
filluan ditën e shtune dhe bashkë me të
Pranvera Smith, (MEAF Integration
Support Officer) , duke uruar pjesë-
marrësit për angazhimin e tyre në një
debat të tillë letrarë..
se - " po bëjmë përpjek-
jet tona në ndihmë të ko-
munitetit , në integrimin
e tij në shoqërinë bri-
një udhëtim goxha të gjatë.
Me vete mbartnin ndjesitë dhe krijimet
e tyre artistike të derdhura në vitrinën
grafike të Antologjisë; “Lërmëni pak
atdhe" dhe të tjerë librave me emrat e
tyre në to.
Ishte një atmosferë e pa-
përsëritshme dhe me një emocion i
veçantë , pasi ishte hera e parë në llojin
e vet që po organizohet një fundjave
letraro-artistike në mënyre të orga-
nizuar, nga krijues dhe autor shqiptarë
që jetojnë dhe punojnë në Mbretërinë e
Bashkuar.
Ishte hera e parë jo se nuk ishin takime
të tilla , porse tanimë kishte marrë për-
masa të mëdha të një manifestimi,
artistik, kundrejt situatës integruese
dhe emancipuese të komunitetit shqip-
tarë në UK.
Ky realitet i ri manifestues
kishte për qellim të inkuadronte poten-
cialet dhe prurjet e njëpasnjëshme në
lëmin letrar dhe artistik të shqiptarëve.
Ishte më se e bindshme dhe produktive
organizimi dhe faqosja e këtij modeli
integrues në hierarkinë e aktiviteteve
dhe projekteve të shumëllojta (për fat
të keq të paidentifikuara mirëfilli,
shumë të tilla) nga individ , aktivistë,
dhe personalitete të fushave të
ndryshme të jetës.
Kështu falë bashkëpunimit

Më tej shpjegoj dhe hallkat e orga- jimtrisë së tyre.

nizimit dhe punës së MEAF.
Ky eveniment letrarë me krijues shqip-
tarë në Britani përcaktoj atë qasje in-
telektuale që do ta quaja një lëvizje të
qenësishme, jo vetëm me karakter të
integrimit shoqërorë por edhe atë le-
trarë.
Debati mbi letërsinë, duke
iu referuar krijimtarisë së shqiptarëve
në emigracion , evoluimit të letërsisë
shqiptare në MB , inkurajimit të
brezave të rinj për ta vazhduar këtë
rrugë artistike e tregoj më se miri lajt-
motivi i sipërmendur.
Bie fjala u diskutua për
melankolinë letrare të cilën e shtjelloj
poetja Alma Verria, u diskutua mbi
mënyrat e komunikimit letrarë në
përgjithësi dhe atij poetik në veçanti.
U lexuan (recituan) poezi nga An-
tologjia "Lërmëni pak Atdhe" nga të
"Bashkpunimi i MEAF me tanike, etj." gjithë të pranishmit.
dhe mirëkoordinimit të këtij projekti
"Edith Durham" është një vazhdimësi Gjithashtu një falënderim të veçantë Tematikë interesante u bë
ambicioz dhe për të ardhmen, Fonda-
e vitit të kaluar"- tha z. Dema. bëri edhe këshilltarja e MEAF Znj. dhe inkurajimi i krijuesve të rinj si
cioni i MEAF-it (Midlands Ethnic Al-
Ndërkohë z.Kuçana e konsideroi këtë Merilyn Burrill e cila u ndje e privi- shtysë për ta në rrugën artistike , stim-
banian Foundation) dhe Shoqata
U fol gjithashtu për mundësitë e zg-
jerimit të të shprehurit , jo vetë në
poezi, por dhe në dramë , prozë, pik-
turë etj. U soll ndër diskutime ndihma
që mund të jipet dhe u munduan të
gjinden modalitetet e zgjidhjes së kësaj
çështejeje, si në aspektin financiar
edhe në anën profesionale në lëmin le-
trarë.
Këmbëngulje pati edhe tek inkurajimi
i shkrimit sidomos tek brezat e rinj.
U kërkua gjithashtu që komuniteti të
ishte një hallkë e pashkëputur , i infor-
muar mbi gjithçka ,dhe aktivitet i
çfarëdolloj që ndodh në UK.
Debatin letrarë e konsideruan me të
madhe një produkt pozitiv.
Autori i njëmbëdhjetë librave për
fëmijë dhe të rritur z.Naim Berisha e
konsideroi, duke debatuar bazuar dhe
nga eksperienca e tij dhe formimi in-
telektual , si një diçka shumë pozitive
dhe promovim i vlerave letrare.
Edhe z.Fatmir Terziu falënderoi orga-
nizuesit e takimit.
 LONDON MAY 2008 13
Duke trajtuar temat dhe hi-
erarkinë letrare si një lëmi më vete dhe
duke bashkërenduar në suazën e
bashkërendimit të këtyre takimeve, Z.
Terziu nënvizoj modalitetet e eveni-
menteve të tilla sesi dhe në ç’baza
duhet të zhvillohen ato.
Korrektësia e takimit në
fjalë ishte me të vërtetë
për tu lavdëruar dhe për
tu marrë në konsider-
atë- ishte absolutisht një
MODEL!
Me një atmosferë me të vërtetë
mbresëlënëse, diskutimi vazhdoi mbi
temat e ndryshme nga autorët ku të
gjithë dhanë mendimin e tyre të
pavarur.
Madje u krijuan "Tre grupe
pune" ku secili në mënyrën më origji-
nale parashtruan larmi kërkesash dhe
detyrash, përballë njëri-tjetrit, duke
krijuar platforma të dobishme për kri-
juesit dhe të gjithë ata që u nevojitet
ndihmë. Si ndaj krijuesve ashtu dhe të
tjerë me kapacitete intelektuale në sub-
jekte dhe drejtime të ndryshme.
Padyshim, ky takim dhe mënyra orga-
nizative, ishte, jo vetëm më i madhi
deri më tani, bërë nga krijuesit shqip-
tarë ,porse ishte dhe mëse praktik , me
një agjendë të parapërcaktuar mirë dhe
qartë si dhe një shtysë e fuqishme ,
padyshim për krijuesit dhe vizionarët
e artit.
Madhësia e këtij evenimenti
nuk duhet të nënvizohet vetëm atëherë
kur ka pjesëmarrje të madhe , por kur mirë për Pavarësinë e Kosovës" ,orga- Shoqata Edith Durham
ka cilësi dhe produktivitet. nizuar dhe sponsorizuar nga Shoqata dhe MEAF treguan se dijnë të or-
Të gjithë , pa përjashtim ,shprehën pa "Edith Durham". ganizojnë dhe dijnë të të manaxho-
rezerva kënaqësinë që morën pjesë në Fituesi me poezinë më të mirë ishte jnë kapacitetet intelektuale.
këtë fundjavë letrare. përzgjedhur të shpallet në këtë takim Nëpërmjet këtyre aktiviteteve kanë
Të gjithë e panë si të udhës se krijuar individu-
takime të tilla janë frytdhënëse, alitetin e tyre, mision-
dhe më një rëndësi me të vërtetë arizimin dhe një
të madhe si përsa i përket , fazës vizion të qartë për të
integruese të komunitetit shqip- ardhmen.
tarë , ashtu dhe krijimit të një
modeli të ri dhe me vlera , e artit
letrare dhe atij në tërësi. DY FJALE PËR
Mendimet e shkëm- KËTO
byera ishin fjala me peshë e DY SHOQATA
gjithsecilit , ku transmetohej dhe
trajtohet me çiltërsi dhe individ- MEAF është ndërtuar
ualizëm, kërkesa e kohës dhe
momentumi i hapësirës ku jeto-
het dhe punohet. Dhjetë tërësi. I ka dhënë prioritet dhe një
Do të ishte mëse e domos- vjetët e fun- rëndësi të veçantë ,botimit në mënyrë
doshme që të mbahen aktivitete dit të periodike të Antologjisë " Lërmëni pak
të tilla dhe të tregojmë nivele të MEAF-it atdhe" me autor shqiptarë , që jetojnë
ngritura qytetarie; se ne dimë të deba- Çmimi iu dha z. Nikolin Nilaj me k a n ë dhe punojnë në Britaninë e Madhe.
tojmë, dimë të argumentojmë , dimë poezinë e tij "KOSOVA" treguar Gjithashtu "Edith Durham " ka marrë
dhe të punojmë në grup . Me fundjavën e krijuesve shqip- rritje të kë- përsipër që të zhvillojë edhe mësimin e
Krahas kësaj atmosfere të këndshme tarë u krijuan premisa të reja dhe tyre përp- gjuhës shqipe për fëmijët shqiptarë.
,ishte akurduar edhe një çmim special padyshim që meritë kryesore u jekjeve Ambientet ku zhvillohet mësimi i
bazuar në konkursin "Krijimi më i ngelet organizuesve. duke afruar shqipes, shtohet nga dita në ditë me
vullnetarë fëmijë që dëshirojnë që të mësojnë
dhe ak- gjuhën amtare.
tivistë të Ky takim në këtë fundjavë të
devotshëm Krijuesve shqiptarë ishte më i madhi
në shërbim në llojin e vet .
të komu- Urojmë që takime të tilla të zhvillohen
mbi baza vullnetare, duke nitetit. më shpesh.
vënë në mbështetje praktike Shoqata "Edith Durham" ka dhënë www.meaf.org.uk
tek shqiptarët , në problemet e edhe ajo kontributin e saj vullnetarë në www.edithdurham.com
tyre të emigracionit , ako- promovimin e vlerave dhe qasjeve le-
modimit ,çështje dhe këshilla traro-artistike. Pjesëmarrës në
ligjore. Është angazhuar në organiz- Fundjavën e Krijuesve shqiptarë
Merret me edukimin, mësimin imin e takimeve letrare me poetë, në Birmingham.
e gjuhës shqipe , anglishtes, shkrimtarë ,me shoqata dhe aktivistë të Agim Shabani, Alma Verija,
organizime të festave kom- ndryshëm që veprojnë në Britani. Bashkim Metalia, Behar Nela, Dri-
bëtare etj etj. Janë mundësuar takime edhe me autor tan Dema, Fatmir Terziu, Gerhard
Promovon integrim dhe inku- me famë mbarëshqiptare dhe botërorë Pregapuca, Ilir Thaci, Lusi Kras-
rajon komunitetin shqiptarë si ajo me shkrimtarin e njohur shqiptar niqi, Marsela Hoxha, Naim
për tu mundësuar atyre,poten- Fatos Kongolin, Berisha, Nertila Qarri, Nikolin
cialet sociale përkrah Takimet letrare sidomos janë bërë në Nilaj, Petrit Kuçana ,Pranvera
shoqërisë britanike. mënyrë periodike me Klubin e poetëve Smith. Shpresa Vitia, Tauland Omi
dhe dashamirës të letërsisë dhe artit në
 LONDON MAY 2008 14

NJË SHQIPTARE
10-VJEÇARE NË LIBRIN E
SHKRIMTARËVE TË VEGJËL TË
BRITANISË SË MADHE
NGA ALEKO LIKAJ mbështetjes për të ardhmen disa talentë me mjaft të dhëna për të ardhmen e saj udhën Evisës në krijim-
britanikë. Në këtë rrugë e para ishte në fushën krijuese. tarinë e saj, ka përgëzuar
hkolla e Evisës ka dorëzuar kri- Evisa Terziu, që u nderua edhe me cer- Çertifikata është e firmosur së pari shkollën Broad-

S jimtari të disa fëmijëve të saj të

talentuar për kompeticionin e
Shkrimtarëve të Vegjël të vitit 2008 në
tifikatën “Merit” dhe me motivacionin
‘talent në krijimtari’ duke shtuar ‘ka
shkruar një krijimtari distinktive’ dhe
nga manaxherja e kompeticionit në
fjalë Allison Jones. Kompeticioni i
shkrimtarëve të vegjël pasi i ka hapur
water në Londër, për këtë
dhuratë të çmuar për
kompeticionin dhe jo
vetëm kaq, siç shprehen
Britani të Madhe”, - thuhet në letrën e
dërguar nga editorja e kompeticionit Afford dhe Jones, kjo
Evisa ka një sërë krijimesh që tashmë
me adresë në Remus House, të Peter- pjesë e përzgjedhur është një eveni-
me ndihmën e shkollës së saj dhe
borough, zonja Michelle Afford. Më ment i shquar dhe me domethënie të
drejtuesve të revistës do të shohin edhe
tej ajo sqaron: “është kënaqësi t’ju la- madhe shtysë për bashkëmoshatarët e
dritën e botimit. Më pas ato do të
jmërojmë se krijimi i Evisës “Gjëra që saj në Mbretërinë e Bashkuar e më tej
përmblidhen në një libër më vete të
mund të gjeni…” është seleksionuar për fëmijët e vendlindjes së saj,
quajtur “Antologjia e shkrimtarëve të
nga juria si fituese e kompeticionit dhe Shqipërisë. Dhe të parët që i kanë
vegjël”.
është përfshirë në publikimin e librit afruar shanset e para talentes së re,
Por talenti i Evisës nuk është vetëm
“Little Laureates 2008 London” (Lau- Evisa Terziu, janë drejtuesit e revistës
krijimtaria letrare, ajo pak kohë më
reatët e Vegjël të 2008-ës në Londër). “Scribbler!” e vetmja revistë në Angli,
parë ka fituar një kompeticion tjetër në
Sipas letrës së dërguar prindërve të va- Wells, Iralandë e Veriut dhe Skoci, për
fushën e kompozimit të grafikës ku re-
jzës së talentuar 10 vjeçare, Evisa fëmijët. Revista në fjalë i ka afruar
alizoi me një mori frutash të krijojë një
Terziu, mësohet se ky kompeticion botim të krijimtarisë së Evisës në faqet
logo dhe të fitojë kompeticionin e klu-
është i gjashtëmbëdhjeti i rradhës me e saj për çdo numër të saj.
bit “Star” në Londër.
tematikë të përmirësuar. Meqënëse Kjo e bën fituesen e këtij
Prindërit e saj, dy intelektualë shqip-
kompeticioni ka qenë më i kompletuar, kompeticioni akoma më të lumtur dhe
tarë, Luçiana dhe Fatmir Terziu, ndje-
edhe seleksionimi ka qenë më i madh më të sigurtë në krijimtarinë e saj për
hen krenarë për vajzën e tyre.
duke gjetur rrugën e botimit dhe të ardhmen e saj të cilësuar premtuese.

Are you a Kosovar man aged between 18 and 25?

Have you arrived in the UK between 1997 and 2000? THUAJE EDHE TI
If so, I would greatly appreciate your help…. FJALËN TËNDE…
I am currently undertaking a thesis research project
for my Professional Doctorate in Counselling Psy- Redaksia e gazetës “The Albanian” fton të gjithë ata që dëshirojnë
chology at the University of East London. të bëhen pjesë e misionit tone shumëdimensional.

I am investigating young Kosovar men's experi-
ences of adaptation in the UK. I am particularly in-
terested in how people talk about these
experiences.
If you’re interested and feel you have something to
say then I’d like to hear from you. The study will in-
volve an interview and is likely to last up to 1 hour.
It will be conducted in English.
Please get in touch if you think you’d like to partici-
pate or just want further information. Alternatively, if
you know someone who fits this category, please
can you pass on these details.
Ju mund të dërgoni shkrimet në adresë të redaksisë dhe kujdesuni
që shkrimet tuaja:
-të përmbajnë një argument të qëndrueshëm dhe një përfundim logjik,
-të përçojnë një perspektive e cila të dëshmojë një lidhje të drejtpër-
drejtë a të anasjelltë me interesat dhe vlerat e botës shqiptare dhe më
tej,
-të jenë të ndërtuara mirë dhe mbështetur në shembuj relevante,
-të kenë stil,
-të jenë të shkruara duke patur në mendje se masa e lexuesve nuk
është në korent me të gjitha ngjarjet, pra me një gjuhe shpjeguese dhe
të thjeshte,
Për më tepë jeni të lutur të kontaktoni me redaksinë e gazetës

I look forward to hearing from you. The Albanian Newspaper

Newspaper in English and Albanian Language based in London
Rozina Thaci 122 White Hart Line London N17 8HP
E-mail: rozinathaci@yahoo.co.uk www.gazetaalbania.co.uk
Tel: 0794 739 3745 albania7@gmail.com
Tel/fax:02082169527

NGA MUHAMED VELIU
FOTO: ALBAN BYTYCI
K
rijimtarisë artistike
akademikut shqiptarë Gëzim
Alpion i është shtuar edhe një
të
tjetër libër.
Disa ditë më parë është botuar libri i tij
më i ri, “Encounters with Civiliza-
tions” From Alexander the Great to
Mother Tereza”.
Libri është ndërtuar me një koleksion
esesh të ndryshme shkruar nga Alpion
në Shqipëri, Egjipt, Britaninë e Madhe
dhe Indi, gjatë periudhës kohore 1993-
2007.
Këto ese të zgjedhura me kujdes nga
autori shqiptarë i cili punon si lektor në
universitetin e Birminghamit, trajtojnë
tema historike, kulturore,të medias,
çështje sociale dhe politike.
Alpion në titullin e librit jo pa qëllim
ka zgjedhuar të përdorë emrat e dy per-
sonaliteteve sa të ndryshëm po aq të
suksesshëm.
Atë të Alexander the Great dhe shenj-
tores shqiptare Nënë Terezës. Që të dy
me origjinë nga Maqedoni dhe që të dy
shqiptarë të cilët kanë lënë gjurmët e
tyre në Indinë e largët.
Kapitulli i parë i librit që i kushtohesh
Shqipërisë nis me një intervistë
imagjinare me Muhamed Ali njeriu që
udhëhoqi Egjiptin gjatë periudhës
1805-1848.
Kjo vepër e Alpion do të promovohej
në Parlamentin Britanik.
Përmes një ceremonie të thjeshtë miq,
akademikë, studiues të çështje
shqiptare u mblodhën për të dëgjuar
disa fjalë nga vetë autori rreth veprës
së tij më të re.
Veprimtaria ishte organizuar në sallën
e quajtur “Jubile” nën kujdesin e de-
putetit John Grogan përfaqësues i
grupit gjithë partiak Britani -Shqipëri
dhe zotit Alban Bytyci nga “Klubi
londinez i lëvizjes Mjaft”
“Ne në grupin gjithë partiak Britani -
Shqipëri jemi të prirur të promovojnë
ç’do lloj aktiviteti që mban firmën e
anëtarëve të komunitetit shqiptarë në
Angli. Ata po japin një kontribut në
shoqërinë tonë, kështu është detyra
jonë promovimi punës së tyre” tha në
fjalën e tij deputeti Grogan.
Sekretari i parë i Ambasadës Shqiptare
LONDON MAY 2008 15
Vepra e Gëzim Alpion
promovohet në
Parlamentin Britanik
në Londër zoti Myzafer Alushi u sh- pozitive të individëve brenda komu- anë të këtij libri ti sjellë lexuesit shumë një ndër shkaqet që imazhi Shqipërisë
preh se tashmë është bërë traditë që nitetit shqiptarë në Britaninë e aspekte të kontributit në civilizim që do të jetë i dobët gjithmonë. Çështja e
vepra të autorëve shqiptarë të pro- Madhe.” ka dhënë Shqipëria, duke hedhur përmirësimit të imazhit të Shqipërisë
movohen në këtë sallë të parlamentit Gjatë një interviste për Shqip Gëzim poshtë shumë ide të gabuara se është një mision që duhet të merret në
britanik. Alpion autori librit “Encounters wëith Shqipëri ka qenë një vend i humbur i dorë nga intelektualët shqiptarë”
“Kjo tregon se intelektualët shqiptarë Civilizations” From Alexander the izoluar në Ballkan. deklaron Gëzim Alpion.
janë duke dhënë një kontribut të madh Great to Mother Tereza” shprehet “Të katra civilizimet e përmendura në Nga kjo vepër autori Gëzim Alpion
në ndërtimin e imazhit pozitiv të vendit jashtëzakonisht i kënaqur që vepra e tij libër i kanë dhënë njëri tjetrit. veçon dy ese që i ka më shumë për
tonë këtu në Britaninë e
Madhe”, u shpreh ai.
Vetë Alpion në fjalën
përshëndetëse që në fil-
lim tha se ai e quante
veten të nderuar dhe me
fat që vepra e tij po pro-
movohej në një vend
kaq historik siç është
ndërtesa e parlamentit
britanik. Më tej në emër
të gjithë shqiptarëve që
jetojnë e punojnë në
Britaninë e Madhe Al-
pion ka falënderuar
qeverinë britanike për
ndihmën e dhënë jo
vetëm akademikëve
shqiptarë por të gjithë
njerëzve të thjeshtë për
tu integruar në
shoqërinë britanike.
“Ç’farë Bri-
tania ka bërë për shqip-
tarët nuk mund të
krahasohet me atë që
kanë bërë vendet e tjera
evropiane” ka theksuar
Alpion.
Kjo vepër e akademikut
shqiptarë ka qenë një
mundësi e mirë për
Klubin Londinez të
lëvizjes Mjaft për të
përmbushur një pikë të programit të më e re të promovohet në tempullin e Shqipëria në mënyrë indirekte është zemër. Dialogum me Muhamed Aliun
tyre që ka të bëjë me përmirësimin e demokracisë botërore siç është parla- ajo bazë nukleare si të thuash e cila që dhe Imazhi Shqipërisë në mediat
imazhin e Shqipërisë dhe shqiptarëve mentin Britanik. në kohën e Aleksandrit kontribuoi apo perëndimore.
në Britaninë e Madhe. “Për mua si autor është një gjatë perandorisë Otomane kur shqip- Të shkruarit rreth Muhamed Aliur për
Alban Bytyci nga kjo lëvizje bashkor- kënaqësi e madhe që një anëtar i Parla- tarët bënin karrierë në perëndim sic Alpion ka qenë një ngacmim i kaher-
ganizatori veprimtarisë do të shprehej mentit Britanik tregon interes. Unë nuk bëjnë sot në New York. Më vonë pastaj shëm. Ai tregon se gjithmonë është
se “Ky libër i zotit Alpion padyshim e shikoj si një interes për veprën time në kohën e Nënë Terezës që dha kon- ngacmuar nga fakti se në Egjipt
është një vepër e cila përmbush qël- por si një dashamirësi e një politikani tributin e saj në Indi përfshi edhe Muhamed Ali është një figurë jashtëza-
limin tonë për promovimin e aspekteve britanik ndaj një kulture shqiptare. Muhamed Aliun në Egjipt. konisht e respektuar madje për Egjip-
Është nder për kulturën tonë, për jetën Pra, ky ka qenë qëllimi që tianët kur përmendet fjala Shqipëri
akademike. Jam i lumtur të shikoj kaq këto tema dhe ndërtema të ndërthuren respekti është në nivelet maksimale.
shumë njerëz të ardhur nga Shqipëria, me njëra tjetrën me qëllim kryesor të “Ky është një leksion i mirë
Holanda, India përfshi shumë kolegë pasqyrimit të kontributit që ka dhënë për politikanët shqiptarë për tu zhgjuar
anglezë të universitetit të Birming- Shqipëria në civilizimin botëror”. nga gjumi e mësuar nga politikanët e
hamit të cilët kanë ardhur në këtë pro- Sipas Alpion jo paqëllim disa ese të tij suksesshëm shqiptarë siç është rasti
movim dhe interesohen për kulturën e i kushtohen medias britanike dhe Muhamed Aliut apo të tjerëve. Është e
vendit tim.” imazhit të ndërtuar prej saj ndaj shqip- papranueshme,është ofenduese të lex-
Më tej Alpion tregon se ideja për ta tarëve që jetojnë dhe punojnë në Bri- osh komente se Shqipëri është një vend
shkruar këtë libër lindi kur ai po taninë e Madhe. i varfër me kapacitete intelektuale. Ajo
vizitonte Indinë kohë në të cilën ai po Për këtë Alpion pranon se imazhi që unë theksoj në libër është se
bënte kërkimet për librin kushtuar Shqipërisë dhe shqiptarëve në Britan- Shqipëria është në këtë gjendje që
Nënë Terezës. inë e Madhe është i ulët dhe se për këtë është sot, me këtë imazh të bastarduar
Shtytësi për ta shkruar këtë jo gjithmonë faji duhet tu lihet të falë klasës politike” pohon Alpion.
libër duke përmbledhur ese të shkru- tjerëve. Gëzim Alpion në fund të intervistës
ara në katër vënde ku Alpion ka jetuar, “Ky imazh është i ulët pasi klasa poli- thotë se ai do të kishte shumë dëshirë
erdhi nga një profesor kanadez i cili i tike shqiptare nuk është ende e që këtë libër ta botonte edhe në shqip
sygjeroi ndërtimin e librit në këtë ndërgjegjësuar për të kuptuar se ç’farë po për momentin ende nuk ka marrë
formë. misioni të madh historik ka. Është ndonjë ftesë nga botuesit shqiptarë.
Por sipas Alpion ai ka dashur që më mazhi i dobët që këta politikanë kanë
 LONDON MAY 2008 16

VËZHGIM
Droga, një mallkim tjetër
për shqiptarët në Britani
pirë e duke u dëfryer në shtëpitë e Përdorimi i drogës dhe substancave
shokëve të tij ku mblidheshin e pinin
narkotike ka pasur efekte tepër
alkool e merrnin sasi të kon-
siderueshme të kokainës. dëmprurëse për shqiptarët në MB.
NGA ELDA MEMIAJ Kjo përveç problemeve Injoranca ndaj efekteve shkatërruese të
shëndetësore filloi të sillte tek Arbeni saj ka qenë dukuria kryesore
dhe familja e tij probleme të mëdha fi- problematike Çfarë ka ndodhur dhe si
jë nga dukuritë më prob-

N lematike që e kanë shqetësuar

shoqërinë shqiptare në MB,
ka qenë abuzimi me substancat
nanciare. Kjo solli edhe humbjen e
shtëpisë së tyre, kur s kishin fonde të
mjaftueshme për të përballuar kredinë
bankare mujore. Përveç kësaj më vonë
është trajtuar ky problem në
komunitet? “The Albanian”
sjell faktet rrëqethëse.
narkotike apo drogën siç njihet në
edhe e shoqja e lodhur nga sjelljet e tij
gjuhën popullore. Sidomos tek të rin-
dhe problemet e shumta familjare e di- rit gjithnjë e në nga ai, e cila fillonte me marrjen e
jtë është vënë re se kanë filluar të
vorcoi. Mbasi i humbi të gjitha Arbeni rritje të person- sasive të konsiderueshme të drogës
eksperimentojnë me substancat
u detyruar të shkonte në Shqipëri ku ave me kombësi nga një pjesëtar i klanit dhe shpërndar-
narkotike dhe alkoolin.
me ndihmën e familjes po mundohet shqiptare që jen e tyre në baza të tjera ku pasi nda-
Kjo dukuri u bë më evidente në
ta lerë drogën. Ka filluar të ketë prob- merren me hej në sasi më të vogla, më pas
shoqërinë shqiptare në periudhën e
leme me zemrën me gjithë moshën e trafikimin dhe shpërndahej tek konsumatorët nëpër
tranzicionit. Midis gjërave të tjera që
tij të re dhe peshon veç 60 kilogramë. shpërndarjen e klubet e ndryshme Londineze nga per-
filluan të vinë nga kontakti me botën,
Ka rreth 5 muaj që si ka parë fëmijët e drogës në Bri- sona të tjerë dhe nganjëherë edhe nga
ishte edhe përballja me abuzimin e
tij që jetojnë me të ëmën në Londër. tani. Shpesh vetë Jovani. Nga kjo ai përfitonte të
substancave narkotike.
Me ardhjen në Britani, mjaft përballemi në holla dhe sasi të vogla droge falas.
shqiptarë u përballën me një rritën me shtypin e ditës Tashmë sipas personave me anë të të
mënyrë të re jetese dhe një një tjetër me histori ku persona të caktuar që u cilëve ai ka informuar gazetën tonë,
ndryshim kulturor-social. Ar- filozofi përkasin bandave të organizuara që Jovani dëshiron të dalë nga kjo vorbull
syeja përse shumë të rinj filluan jetese nën merren me drogën dhe prostitucion kriminale por e ka shumë të vështirë
të provojnë drogën qe dhe për sistemin ko- janë kapur nga autoritet Britanike. për shkak të implikimeve me anëtarët
tu adaptuar me jetesën e munist dik- Nuk shihet më si sensacion implikimi e kësaj bande të cilët e shtyjnë të vazh-
bashkëmoshatarëve të tyre ven- tatorial. I shqiptarëve në ngjarje të tilla. Mjaft dojë.
das. Nevoja për tu integruar dhe Prindërit të rinj përfshihen në krimin e orga- Ai na tregon edhe për
për tu bërë pjesë e një grupi të tanë janë më nizuar për të financuar problemin e Matildën nga Fieri e cila punon si
caktuar shoqëror qe një shtysë tradicionalë tyre si përdorues droge. Ata shoqëro- prostitutë në një flat në qendër të Lon-
e rrezikshme drejt përdorimit të n ë hen me personat që merren me sh- drës të drejtuar nga e njëjta bandë.
drogës. mendimet përndarjen e substancave narkotike Matilda porsi Jovani kishte ardhur në
Niveli social i familjes dhe d h e dhe vëne në rrezik jetën si dhe lirinë e Britani me studime dhe ishte në vitin e
edukimi i marrë në djepin veprimet e tyre duke kryer akte jo-ligjore. parë të universitetit për menaxhim kur
familjar ka qenë mjaft i rëndë- tyre, pasojë u ngatërrua me njërin nga pjesëtarët e
sishëm tek mjaft të rinj. Është e ambientit Një rast i tillë është dhe ai i bandës.
vënë re se të rinjtë kanë qenë në të cilin u Jovanit nga Vlora i cili për shkak të Ai i mësoi përdorimin e
grupi shoqëror më problematik rritën, ku përdorimit të kokainës dhe hashishit, kokainës e shumë shpejt ajo filloi ta
përsa i përket drogës e sidomos liria e filloi të shpërndante substanca përdorte gjithnjë e më tepër. Kjo rezul-
midis djemve të rinj. Ndikim veprimit narkotike për të financuar këtë prob- toi në rënien në mësime dhe më pas e
mjaft të madh ka pasur edukimi d h e lem të tij. Ai filloi të shoqërohej me detyroi ti futej prostitucionit për të fi-
i tyre në shkolla ku studionin mendimit disa persona të cilët merreshin me nancuar zakonin e saj, kjo sidomos
bashkë me të rinj me prejardhje qe një transportimin dhe shpërndarjen e nga shtytjet e personit me të cilin
nga vende ku përdorimi i shoqërohej, për të cilin Jovani
Hashishit është shumë i lartë si preferon të mos japë shumë detaje
psh Jamajka. Influenca sepse kjo do të rrezikonte jetën e tij
shoqërore është shumë e rëndë- edhe më tepër na thotë.
Por siç pohon ai vetë për gazetën tonë, Na shokojnë shumë këto
sishme sidomos tek adoleshentët. ëndërr që sillte
akoma s’ka mundur ti largohet drogës fakte dhe pyesim veten çfarë do të
Megjithatë ka patur edhe raste kur kjo pasoja më të
dhe na e tregon historinë e tij për të in- bënim nëse do gjendeshim në situata
dukuri është vënë re edhe tek grup- mëdha sesa
formuar të tjerët për pasojat e të tilla. Duhet mjaft kujdes për të mos
mosha më madhore. Në raste të tilla thjesht frika
tmerrshme që sjell droga në jetën e rënë pre e drogës dhe e implikimeve
kjo ka ndikuar në mënyrë tepër dra- nga opinioni.
përdoruesve dhe të atyre që i rretho- të tjera që sjell. Megjithatë nuk është
matike në familjet e tyre. Megjithatë tek
jnë. aq e lehtë sa duket, ka shumë faktorë
Arbeni 37 vjeçar nga Tirana erdhi në familjet tona
Histori si kjo e Arbenit s që nga edukimi familjar e shoqëror e
Londër me të fejuarën në fund të vihet re një
janë kaq të rralla midis shqiptarëve. deri tek faktorët e shumtë
viteve 90-të dhe si të gjithë shqiptarët dëshirë më e
Sidomos tek më të rinjtë ndodhin edhe psikologjikë që e shtyjnë një njeri të
e ardhur këtu filloi të integrohej në madhe për ti
më shpesh incidente të lidhura me bëhet përdorues i drogës. Është mjaft
jetën Britanike. Dy vjet më pas, ai dhe ndihmuar
abuzimin e drogës. Mungesa e e rëndësishme që të krijojmë një am-
e fejuara u martuan dhe shpejt pas fëmijët apo të
edukimit ndaj pasojave të drogës në bient sa më të shëndetshëm për fëmi-
kësaj patën 2 fëmijë. Ndërkohë Arbeni afërmit tanë
familje, për shkak të faktorëve si mos jët tanë dhe tu rrimë sa më pranë
kishte filluar punë si ndihmës menax- kur hasin në
përballja e prindërve të tyre me drogën shokëve e të afërmve tanë që vuajnë
her në një restorant Italian ku më vonë probleme. Kjo
më parë dhe mos informimi i duhur nga ky problem e ti drejtojmë në in-
u bë menaxher. Midis shokëve në mbase është
social informativ në Shqipëri më parë, stancat e duhura mjekësore për
punë ai pati edhe kontaktet e para me një “pasojë” e
kanë sjellë shpesh tek të rinjtë për- ndihmë. Shpresojmë që krijimi i qen-
kokainën. mirë që ka ard-
dorimin e drogës. Kjo sepse familja drave sociale ku shqiptarët e Britanisë
Në fillim i dukej sikur qe diçka të hur si rrjedhim
është baza ku nis edukimi dhe zhvil- të diskutonin problemet e tyre si ai i
cilën e kishte në dorë, e më pas filloi ta I traditave
limi social-psikologjik i fëmijës. drogës s’do të vonojë.
përdorte gjithnjë e më tepër, sidomos shqiptare të
Tek ne shqiptarët vihet re një konflikt
sa herë gjërat nuk shkonin ashtu siç dashurisë
brezash më i madh se tek popujt e tjerë ( Emrat e personave të lartpër-
duhej në punë apo familje. Filloi të familjare dhe
perëndimorë ku komunikimi prind- mendur janë ndryshuar për shkak
largohej nga gruaja emocionalisht dhe afërsisë fis-
fëmijë është më i dukshëm. Kjo drogës nga Hollanda dhe Spanja për të natyrës delikate të këtij shkrimi)
të vinte në shtëpi gjithmonë e më nore.
dukuri është më e përhapur tek të rin- në Britani.
vonë, shpesh në orët e para të mëngje- Problemet e drogës tek shqiptarët janë
jtë e sotëm sepse prindërit e tyre u Kjo qe zanafilla e krijimit të një rutine
sit pasi kishte dalë gjithë natën duke edhe më komplekse për shkak të num-
 LONDON MAY 2008 17

Ku, kur dhe si do të ndikojë

“Credit Crunch” në ekonomitë
NGA EMANUEL BAJRA
e dy shteteve Shqiptare ?
nivelin e thithjes së fondeve në mënyrë
që të rrisë likuiditetin e aseteve dhe
Kur u bënë thirrjet për konferencën e
kapitalit lëvizës ( kjo u krijon mundësi
donatorëve (që shihet si mundësi që
bankave të rrisin portofolet e veta çka
Kosova të thithë fondet më të shpër-
detyrimisht do të thotë se hua-marrja
blyeshme ndonjëherë që janë ndarë një
nga institucione tjera është lehtësisht e
shteti të ri), kurrë nuk ishte menduar se
mundur dhe e rritë riskun e modelimit
do të flitej për fonde të shumave mil-
të kredive për një kohë të gjatë).
iardëshe.Kosova do të fitojë jo më pak
se dy miliarda euro .Këto fonde është
Rekomandimi i fundit i FMN-së prek
programuar të shpenzohen me projekte
drejtpërsëdrejti komunitetin bankar
të cilat “shumë shpejt” do të mund të
Shqiptar e Kosovarë dhe shkakton
shpalosen për publikun – deri më tani
precedent në jetën e ekonomive tona
mbetet të presim.
pasi që mungesa e një eksperience të
Në Shqipëri në anën tjetër kemi akoma
përballimit me këto turbullira finan-
trende të kthimit në vetvete nga
ciare do të shkaktojë kriza.
vetvetja, pa asnjë hezitim, fare pa asnjë
Kjo nuk do të thotë se nga
përtesë elita politike në Shqipëri po ia
kjo fatkeqësi nuk do të kemi fitues e të
mpshonë vetvetes, me kataklizmat e
pasur çmendurisht – vetëm duhet një
kundërshtitë mbi propozimet për ligjin
Bilanci i pagesave në të dy ciare por nuk bëhet më specifik se kaq vëmendje e hollësishme në reko-
për presidentin si edhe me ligjin për re-
Shkruhet shumë në mediat botërore se vendet ka qenë stabil për një periudhë : mandimin e fundit që të kuptohet se sa
format në drejtësi. Tema e Ekonomisë
ndikimi i uljes së vlerës së patundsh- të gjatë dhe kjo është një shtytje e mirë “ Shumica e vendeve që janë i madh është implikimi – bankat do të
në Shqipëri zë vendin e tretë ose të
mërive do të prek të gjitha tregjet për tërë sistemin bankar pasi që de- në tranzicion apo po dalin nga ai në rrisin interesin e kamatave, kjo në
katërt, akoma Shqipëria si shtet nuk ar-
botërore veçanërisht vendet që janë në pozita të mira pa prekje në thesarin e veçanti në Evropën Juglindore – po vendet tona me konsumatorë gjithnjë
riti të e paraqes veten si të mirëfilltë
tranzicion e post-tranzicion. Këtu kemi rezervat shtetërore ( pa marrë parasysh tregojnë një ekspozim të fuqishëm të të uritur për fonde si bizneset e vogla,
për thithje investimesh të jashtme.
një problem në mesin e shumë proble- se tani për tani nuk dihet bilanci i rez- deficiteve financiare në të ardhmen ekonomitë familjare , bizneset jo
Ndërsa bota arriti të I përfundojë tri
meve që ekonomitë tona përballen për ervave në Shqipëri a Kosovë ) krijon pasi që të ardhurat e portofolit kapital, zyrtare por tatim-paguese, bizneset e
ciklime ekonomike duke përfunduar
sa kohë. Pikërisht zhvillimi i mundësi për ndërhyrje të mëvonshme borxhit publik po e rëndon edhe më pazareve dhe tezgave – do ta rrisë edhe
në recesione të buta e të forta. Ndërsa
ekonomisë së tregut që detyrimisht në bilancin e kredive të bankave pri- tepër stabilitetin financiar dhe shumë më shumë interesimin dhe nevojat për
ekonomitë Shqiptare akoma nuk kanë
duhet të operojë me anë te injektimeve vate Shqiptare. shpejtë këto vende do të ballafaqohen huamarrje. Fonde nuk do të ketë pasi
arrit të formësojnë imazhin e tyre apo
bankare, tanimë ka marrë një goditje të me mbështetje në publik për mbulimin që shumica prej bankave nuk kanë
sadopak të arrijnë të bëjnë një zhvillim
fuqishme. Ndërkaq paraqiten probleme në e borxheve të krijuara nga akumulimet portofole të kapitalit ndërkombëtarë të
minimal në drejtim të prosperitetit pro-
Bankat opra- e jashtme.” ( FMN – raporti i 2-të i sta- jashtëm dhe në plan afatgjatë këto in-
gresiv.
cionale mikro- bilitetit financiar , Prill 2008 ) stitucione duhet t'i kthehen autoriteteve
Këto dy ekonomi të cilat
kreditore në Pastaj raporti nuk ndalon qendrore për shpëtim me kërkesa mil-
kanë kapacitetin të ndikojnë në rajon e
Kosovë e Shqipëri këtu ai procedon me rekomandimet për iardëshe të fondeve për të zhvilluar
më gjerë – janë pikërisht duke shkuar
po aplikojnë një një të ardhme të pa parashikueshme biznesin pa bankrotuar ose pa u futur
në drejtim të kundërt nga zhvillimet si
grabitje në masë të për ekonomitë e vendeve në zhvillim . nën administrimin e shtetit.
edhe proceset globale. Në Kosovë, në
madhe të klienteles “ Fletorja e balancave të kapitalit Në anën tjetër do të hapen
vend se të kemi forcim të individit si
me anë të rritjes së ndërkombëtar e institucioneve mundësitë e përhapjes së mikro-kre-
bazë për një zhvillim kolektiv dhe
interesave në ka- ndërkombëtare është e tëra e mbështe- dive që kanë karakterin shkatërrues fi-
prosperitet të gjerë, ecet me ritme të
mata , tranzak- tur në konvertibilitetin e dollarit, hegj- nanciar i njohur si Mikro-kredi “ Fast
zhvillimit të pasurimit grupor e mafioz.
sione minimale, fondet, si edhe institucioneve tjera Cash” ku kompani të ndryshme duke i
Në Shqipëri në anën tjetër kemi zhvil-
xhirollogari rrjed- financiare të cilat detyrimisht do ta shfrytëzuar rezervat e tyre biznesore
limin e një ekonomie e bazuar në
hëse (ku për një rrisin çmimin e dollarit duke e shtyre arrijnë që të ofrojnë kredi me përcindje
monopole e që prekin caqet edhe majat
hapje xhirollogarie atë në dobësi e kjo do të shtrëngojë mbi 50% me mundësi qasjeje në fonde
e politikës – është për të ardhur keq që
të thjeshtë lypset edhe më shumë rripin e huamarrjes dhe 24 orë shtatë ditë në javë. Ky sistem do
këto dy shtete tanimë s’kanë gjetur atë
një pagesë kontin- brenda hua – marrjes nëpër bankat e të mund të funksionojë vetëm e ko-or-
rehatllëkun e vetë ekonomik e më pak
uele prej dy eu- vendeve në zhvillim.” dinuar në bazë të ligjeve non-ekzis-
politik. Nga zhvillimet e fundit të tren-
rosh). Pastaj kemi Shih figurën më poshtë : tente dhe liberalizmit të pjesërishëm të
deve financiare duke marrë parasysh
angazhimin im- tyre. Kjo në kundërshtim me ligjet
këtu valutën e konvertibilitetit, tregjet
ponues të ka- ekonomike do të shkaktojë një grum-
ndërkombëtare, huamarrja dhe huad-
matave të interesit bullim-mal borxhesh publike e që në
hënia e ndërsjellë në mes të institu-
të lartë në produktet e tjera financiare vazhdimësinë e fondeve e prurjeve nga Raporti i FMN-së rekomandon se In- mënyrë të rrejshme do ta rrisë opti-
cioneve financiare e bankave – mund
sic janë ; siguria personale, shtëpiake, diaspora në muajt e dy vitet e stitucionet financiare të vendeve në mizmin në konsumatorë dhe konsum
te vërejmë se potenciali I madh që
kredi personale , të paluajtshmërive, ardhshme Shqipëria do të përjetojë një zhvillim duhet medoemos të rrisin të brendshëm.
kishte ekzistuar jo më vonë se 12 muaj
më parë po ikën dhe ajo zbrazëtirë po kredi biznesi mikrokredi që janë vitale ulje të theksuar ekonomike si edhe cik-
zëvendësohet me një frikë dhe për ciklin ekonomik në vend. limi i kredive do të stagnojë thellë-
mungesë optimizmi në kapitalizëm. Në Kosovë ky keq-menax- sishtë. Kjo do të ndikojë edhe në
Nuk është koha të bëhen eufemizma him i pasurisë individuale ka shteg krijimin e një besueshmërie në sis-
politike a ideologjike në këtë mes por pikërisht në mungesën e regullatorit fi- temin bankar e që do të ketë edhe
vlen të theksohet se proceset e zhvil- nanciar e që hezitimet akoma po vazh- reperkusione politike duke pa mundë-
limeve ekonomike Brenda sistemit dojnë e po bëhen endemike. Ndërsa suar kështu vazhdimësinë e reformave
kapitalist po fillon të akumulojë lodhje në Shqipëri sistemi bankar është duke të ndërmarra nga qeveritë Shqiptare në
dhe debakël të pjesërishëm. ecur në rrugë të sigurt dhe që me ndih- vazhdimësi.
mën e likuiditetit të fuqishëm Shqip-
Në grafikun e paraqitur më tarë si rezultat i subvencioneve nga Qeveria Shqiptare duhet të
poshtë kemi të ilustruar më së miri diaspora po e fuqizojnë edhe më përshpejtojë reformat ekonomike e në
paraqitjen e një fenomeni të uljes së shumë sistemin e kredive. Shqipëria veçanti ato të mekanizmave financiare.
pasurisë individuale të akumuluar në për një kohë shumë të shkurtër do të Një rregullator i fuqishëm por fleksibil
SHBA e cila diametralisht ndikon arrije të integrohet në sistemin global i duhet sistemit financiar Shqiptarë si
thellë në tregjet Evropiane e botërore, të shkëmbimeve të ideve mbi në Kosovë ashtu edhe në Shqipëri. Në
pastaj kemi edhe ndikimin e patundsh- fenomenet financiare dhe ekonomike. raportin e fundit të FMN-s mbi Sta-
mërive në relacion me rritmet e GDP- Se sa do të sjellë stabilitet në kuptuesh- bilitetin Financiar dhe ekonomik
së. mërinë e një kapitalizmi të tillë global shkruhet se risqet në kreditë
mbetet të shihet. ndërkombëtare do të sjellin kontrak-
sione ( Shtrëngime) të forta eko-finan-

PROF.DR.BEQIR ISMAILI
KAIRO
Shoqëria njerëzore ka vlerësuar dhe
vazhdon të vlerësojë individët apo sis-
temet që u ngritën prej tyre, kur ato
kanë përcjellë vlera për kombet e tyre
apo dhe më gjerë. Jo të pakta janë
rastet kur prijës të caktuar, periudhat e
sundimit të të cilëve janë etiketuar si
periudha të arta, kanë hyrë jo vetëm në
histori si njerëz të shquar por, janë
afruar në rangjet e mitologjisë, pavarë-
sisht se periudha e sundimit të tyre nuk
është prejhistorike. Një nga shkaqet që
çon në një fenomen të tillë është se,
periudhat që kanë ardhur më pas kanë
qenë të një niveli shumë më të ulët
politik dhe ekonomik se ato të më-
parëshmet. Këtu vlen të përmendim
udhëheqësin e shquar të periudhës Ab-
asite në Bagdat, Harun Ar- Rashid, që
u përfshi dhe në eposet mitologjike si
“Një mijë e një net” etj. Një përng-
jasim të tillë e gjejmë dhe me
themeluesin e Egjiptit të ri, Mehmet
Ali Pasha.
Shtetet e reja arabe që dolën
pas periudhës së Halifatit Osman, e
kanë parë Mehmet Ali Pashën dhe
periudhën e tij, si një simbol të një
shteti të fuqishëm ekonomikisht dhe
politikisht si brenda kufinjve po ashtu
dhe në sferën ndërkombëtare. Kjo gjë
bëri që periudha e tij të merrej si shem-
bulli që duhej arritur. Ndërsa në nivelet
politike çështja trajtohej e tillë, në
nivelet kulturore e shkencore, person-
aliteti i tij dhe i shtetit që ai themeloi e
udhëhoqi u bë objekt studimesh të
mirëfillta. Mehmet Ali Pasha ka zënë
vend në librat, studimet e mendim-
tarëve, studiuesve, gjurmuesve dhe
historianëve, duke u bërë një nga më të
studiuarit si në aspektin historik dhe
në fushën e përkthimit.
Por nuk mjaftuan tërë këto
shkrime për këtë etapë të rëndësishme
historike. Njerëzit e shquar nuk mund
ti shmangen dhe respektit të popullit të
thjeshtë. Me qindra ngjarje, fakte apo
dhe gojëdhëna, filluan të përçoheshin
në popull, si nga ata që e përjetuan
periudhën e tij të ndritur historike por
dhe nga ata që erdhën më pas. Në
mjediset popullore Mehmet Aliu u bë
simboli i mirësisë dhe i personalitetit.
Aq të shumta ishin rrëfimet për të sa që
studiues të ndryshëm filluan të merren
drejt përdrejt me mbedhjen e këtyre
rrëfimeve.
Prandaj u shkruan libra të shumtë me
shije të veçantë, të cilat u mbështetën
në gojëdhënat, deklaratat gojore dhe
ato më shkrim, të cilat mbështeteshin
në tregimet dhe rrëfimet e gjyshërve
dhe të stërgjyshërve që i kishin ruajtur
vite më radhë. Njëri nga këta është dhe
libri: “Mehmet Ali Pasha i Madh dhe
veçoritë e kësaj familje mbretërore”.
Ky libër u përpilua nga burime të sig-
urta që u ruajtën në memorien e
njërëzve të asaj periudhe, që kishin
mbajtur në mend dhe kishin përjetuar
historinë e Egjiptit bashkëkohor. Për
secilën familje përshkruhej histori e
MEHMET (MUHAMED) ALI
PASHA NË BOTIMET DHE
DORËSHKRIMET ARABE
veçantë, histori që sot e kësaj dite
vazhdon të mësohet nga të vegjëlit dhe
të mëdhenjtë, si dhe është
mbresëlënëse në zemrat e tyre.
Në punën time, jam munduar që të
përmbledh titujt e këtyre librave,
broshurave, emrave të autorëve, të li-
brave, pa marrë parasysh ishin këto bo-
time apo dorëshkrime, duke u ndalur
në historinë e botimeve dhe duke
shkuar gjithashtu edhe nëpër shtëpi të
ndryshme botuese, e që dihet shumë
mirë se gjithë këto nuk gjenden në një
vend. Më shumë kam kërkuar në
Shtëpinë Botuese Kombëtare të Egjip-
tit dhe në Arkivën e Aleksandrisë.
Nuk mund të them se këtu kam tubuar
tërë materialin që ndodhet brenda kë-
tyre librave ose broshurave, porse do ti
përmend titujt e librave dhe emrat e au-
torëve të këtyre librave, në mënyrë që
t’ua bëj me dije se janë shkruar shumë
libra për Mehmet Aliun dhe kon-
tributin e tij.
Gjatë kërkimeve në bib-
liotekën kombëtare të
Egjiptit në Kairo, bib-
liotekën e Aleksandrisë si
dhe bibliotekën e shoqatës
së historianëve të Egjiptit,
kam gjetur më shumë se
158 libra të madhësive të
ndryshme, e në mesin e
tyre edhe 18 dorëshkrime,
që trajtonin jetën dhe
veprën e Mehmet Ali
Pashës dhe familjes së tij.
Disa prej të cilave do ti
përmendim më poshtë, me
shqiptimin e tyre në ara-
bisht në mënyrë që studi-
ues të ndrydhëm të kenë
mundësinë e hulumtimit.
Botimet për Mehmet Ali Pashën dhe
familjen e tij, mund të klasifikohen në
katër etapa. Etapa e para janë librat e
botuar nga viti 1850 e deri më 1951, ku
dhe dinastisë së Mehmet Ali Pashës po
i vinte fundi. Periudha e dytë 1952 -vit
ky që përkon me largimin e familjes
mbretërore nga Egjipti- e deri më
1970, librat e shkruar për Mehmet Ali
Pashën dhe familjen e tij, në territoret
arabfolëse, ishin mjaft të rrallë për të
mos thënë të papërfillshëm. Periudha e
tretë 1971 -1995 shënon një rigjallërim
në fushën studimore për Mehmet Ali
Pashën. Kulmin e saj fusha studimore,
historiko – politike për të e njohu pas
vitit 1995 e në vazhdim, që unë e kam
klasifikuar si periudha e katërt. Në këtë
periudhë janë përfunduar veprat më të
rëndësishme në lidhje me jetën dhe
veprën e këtij udhëheqësi të shquar të
Egjiptit modern, siç quhet dhe nga vetë
egjiptianët sot. Megjithëse për
Mehmet Ali Pashën është shkruar
shumë, ka akoma pjesë të jetës së tij,
ku informacioni është mjaft i pakët ose
mungon fare. Kështu p.sh. për periud-
hën para se ai të mbërrijë në Egjipt nuk
dihet veçse shumë pak, ndërsa për
fëmininë e tij nuk dihet thuajse asgjë,
gjë që ka lënë shteg për spekullime të
ndryshme mbi origjinën e tij, vendlind-
jen, prejardhjen e secilit prej prindërve
etj. Kjo ka bërë që mjaft studiues apo
peudostudiues, sidomos ata që janë të
mveshur me një pekt të errët të na-
cionalizmave të sëmura, apo ata që
vuajnë për madhështi dhe që të gjithë
njerëzit e shquar në rajon apo dhe më
gjerë, mundohen që pa tjetër t'a
paraqesin prej vendit të tyre.
Siç u përmend më lart, peri-
udha e parë e botimeve mbi Mehmet
Ali Pashën, karakterizohen nga
paraqitja kronologjike e ngjarjeve siç
janë psh: librat: “Muhamed (Mehmet)
Aliu dhe Gadishulli Arabik” i Autorit
Abdurrahim Abdurrahman, botuar në
vitin 1875 ne Kairo, ku paraqiten në
mënyrë të hollësishme, fushatat që
ndërmori Mehmet Ali Pasha me urdhër
të Sulltan Osmanit, mbi kryengritësit
në Gadishullin Arabik. Diçka të ng-
jashme do të gjejmë në librin: “Projekti
i fushatës së Muhamed Aliut mbi Al-
gjeri”, i autorit Husejn Muhamed Ab-
dullah El Hunejdi botuar më 1941.
Por librat kronologjikë
përmbledhin në mënyrë të detajuar dhe
mënyrën e ndërtimit dhe administrimit
të Egjiptit nga Mehmet Aliu pa harruar
dhe vetë jetën e këtij titani. Kështu për-
pjekjet e para do ti gjejmë në vitin
1875 nga Abdurrahman Zeki i cili në
librin me titull: “Peruidha e Muhamed
(Mehmet) Aliut, 100 faqe nga historia
e periudhës së Muhamed Aliut”, i cili
pa kuptuar megjithëse me një punim jo
shumë voluminoz ishte bërë shkëndija
e historografisë Arabe e veçanërisht
Egjiptiane për këtë udhëheqës të
shquar. Këtu vlen të përmendim dhe
punime të tjera p.sh. libra të tillë si ai i
Abdulhalim El Mësrit me titull :
“Muhamed Aliu i Madh” apo “Kalen-
dari i Nilit, Periudha e Muhamed
Aliut” shkruar nga Emijn Sami më
1936, përkthimin e librit vërtet të vlef-
shëm dhe voluminoz të Eduart Xhoanit
të vitit 1921 me titul: “Egjipti në
shekullin e 19, kronologji përmbled-
hëse e ngjarjeve të banorit të xhenentit-
Muhamed Ali Pasha”.
Ndërkohë që dhe aspektet e
ndërtimit të shtetit që e bënë Mehmet
Aliun një figurë të shquar kanë zënë
vend në botimet e kësaj periudhe. Psh:
“Ushtria tokësore dhe detare e Egjiptit
në kohën e Muhamed Aliut”, botuar
më 1935 nga Omer Tosun, por dhe në
fusha të tjera si: Fabrikat dhe shkollat
ushtarake në periudhën e Mehmet Ali
Pashës, Historia e Arsimit në Egjipt në
periudhën e tij, Bujqësia, politika e
brendëshme, lëvizjet kombëtare dhe
zhvillimi i sistemit të shtetit në Periud-
hën e Mehmet Aliut, Mehmet Aliu dhe
Europa, marrëdhëniet e tij me Hilafetin
Osman e shumë fusha të tjera.
Periudha e dytë nuk është
shquar për ndonjë llojshmëri botimesh
apo dhe sasi. Në këtë periudhë vlen të
përmenden disa studime të vleshme në
fushën e artit siç është libri i Mahmud
Muhamed Exh-Xheuherit me titull:
“Pallate dhe orendi , nga Muhamed
Aliu e deri tek Faruku”, i cili përpiqet
të na japë një pamje të trashigimisë
kulturore të trashëguar por për fat të
keq aspekti ideologjik ka ndikuar në të
LONDON MAY 2008 18
(të mos harrojmë se libri është botuar
më 1954, vetëm dy vjet pas përzënies
së familjes Mbretërore nga ana e na-
cionalistëve arabë). Pjesa tjetër e bo-
timeve me shumicë është përzier dhe
me ideologjinë e kohës, por pa harruar
dhe një vlerësim të një prej arritjeve
më të mëdha të Egjiptit në periudhën e
sundimit të familjes së Mehmet Ali
Pashës – Kanali i Suezit. Megjithatë
mund të përmendim librin e autorit Al-
bert Horani me titull: “Mendimi Arab
në periudhën e rilindjes 1798 – 1939”,
apo librin e autorit Abdulkerim ebu
Nasër, botuar më 1968 me titull:
“Kanali i Suezit, 100 vjet nga
Muhamed Aliu deri tek Xhemal Abdun
Nasër”, si përpjekje dinjitoze po ta kra-
hasosh periudhën e represionit në të
cilën u shkruajtën.
Periudha e tretë dhe e katërt
janë shumë të ngjashme me njëra
tjetrën. Së pari sepse janë zhveshur nga
ndikimet ideologjike, janë më pak kro-
nologjike dhe me shumë analitike. Bo-
timet e këtyre dy periudhave përpiqen
të analizojnë, të zbulojnë dhe pse jo të
kritikojnë, por dhe të nxjerrin në pah
fakte historike të pa treguara apo të
anashkaluara më parë. Nacionalizmi
apo ndjenjat e madhështisë ia kanë
lënë vendin të vërtetave historike dhe
mendjeve të ftohta deri diku pa kom-
plekse.
Disa nga këto libra
mbështeten në burimet historike nga
gjuhë të ndryshme si nga anglishtja,
frengjishtja, turqishtja dhe vetë ara-
bishtja. Librat e shkruara për Mehmet
(Muhamed) Aliun në këtë aspekt janë
të shumta dhe të llojllojshme. Shumica
e tyre edhe pse nuk janë shkruar në
gjuhën arabe, janë përkthyer në këtë
gjuhë. Akoma dhe sot po përkthehen
materiale të ndryshme për këtë temë,
në mënyrë që të mësohet kjo etapë e
rëndësishme në historinë e Egjiptit.
Ne na mbetet të themi se historianët
hasën në vështirësi derisa e nxorrën në
pah një pjesë mjaft të madhe për të
vërtetën e kësaj epoke, sepse atyre iu
dashur të krijojnë një lloj barazie mes
të kaluarës dhe të tashmes, gjë që
ndryshojnë shumë në mes tyre.
Megjithatë është për të
ardhur keq që një pjesë goxha e
vlefshme e historisë së Mehmet
Ali pashës nuk është servirur
akoma për lexuesit dhe studiue-
sit. Këtu kam për qëllim një
sasi të konsiderueshme
dorëshkrimesh në formë librash
dhe fermanësh, të cilat vazhdo-
jnë të pluhurosin raftet
ndërkohë që tituj që ata mbajnë
janë mjaft intrigues si p.sh.:
Fermanë të kohës së Mehmet
Aliut në gjuhë arabe dhe os-
mane si, “Përmbledhje e përk-
thimeve të fermanëve Esh
Shahanije, të lëshuara nga valiu
Muhamed (Mehmet) Ali”.
Nga këtu shohim se histori-
anët e studiuan palodhshëm duke u

bazuar në burimet e reja historike duke
u munduar ta nxjerrin në pah të
vërtetën dhe të fshehtën rreth Mehmet
Aliut, por intersimi i tyre u përqëndrua
më shumë tek personaliteti i Mehmet
Aliut si themelues i Egjiptit bashkëko-
horë, sundues i tij dhe familjen e tij e
cila trashëgoi fronin mbretëror. Ai dhe
familja e tij patën një ndikim të
drejtëpërdrejtë në historinë e Egjiptit.
Për këtë u shkruan shumë
libra, broshura, u mbajtën sesione
shkencore për jetën dhe personalitetin
e Mehmet Aliut dhe Egjiptit si shtet.
Këto libra u mbështetën në burime të
vërtetuara pa marrë parasysh ishin këto
deklarata me gojë apo me shkrim,
dokumente të shkruara shtypi,
dorëshkrime, burime nga përkthime të
ndryshme ose nga njerëz që jetuan në
kohën e sundimit të tij dhe trashëgim-
tarëve të tij, që kishin për bazë doku-
mente të prera.
Autorët e këtyre librave dhe
vetë librat ngërthenin në vete një faktor
shumë të rëndësishëm për përparimin
shkencorë të shkencave shoqërore dhe
kulturore, prandaj asnjëherë nuk mund
të themi se këta autorë shkruan sipas
mendjes së tyre apo anuan kah ndonjë
personalitet më shumë se sa në ndonjë
tjetër, kjo u bë nga shkaku sepse lua-
jtën rolin e dijetarit që më shumë bazo-
het në burime të sigurta dhe të forta.
Nga kjo e shohim rolin e studiuesve në
shkencat shoqërore, ku në histori
njihen si dijetarë të shkencave, që
nuk u ndalën vetëm me ato që u
përshkruajtën shkurtimisht, por e
kapën shtjellimin e lëndës në thel-
lësi duke mos anuar kah supozimet
e tyre personale apo sipas intere-
save të njerëzve që jetuan në këtë
kohë, gjë që në fund solli një
studim objektiv dhe të frytshëm.
Kur i kthehemi sferës historike dhe
asaj të përkthimit, atë që prezen-
tuan historianët nga mundësitë e
tyre në çdo kohë dhe vend, shohim
se ky studim hyn në radhën e
studimeve më të vështira, sepse
kërkon një vërtetim të saktë, një
vërtetim të thellë, që kërkon një
analizë rreth përkthyesit dhe lid-
hjes së jetës së tij me të gjitha rry-
mat që parqiten gjatë jetës së tij,
kohës së sundimit të tij dhe
shoqërisë e cila ndodhej në atë
kohë. Patjetër, kjo do qasje studimi
me serozitet sepse luan rol shumë
të rëndësishëm, prandaj të gjitha
kontrastet që paraqiten kërkojnë
një shtjellim të veçantë. Pra histo-
ria ka regjistruar heronj të
ndryshëm që ia shndritën popullit
kohën që jetuan.
Kjo gjithashtu është
edhe një shkollë për ne sepse na bënë
të ditur se njeriu kurrë nuk ka qenë në
boshllëk, por një qenie e cila gjithmonë
ka tentuar të veprojë dhe të organizojë
jetën në mënyrën më të mirë. Prandaj
etapa e sundimit të Muhamed Ali
Pashës njihet si periudha kur për
Egjiptin u vendos një shkollë e re real-
iste, shkollë e rrymave të reja mendore
që meriton studim.
Nga kjo shkencëtarët tentuan të shkru-
LONDON MAY 2008 19
ajnë libra të shumtë për Mehmet Ali
Pashën, historinë e jetës, arritjet e tij
rreth zhvillimit të Egjiptit, si dhe dësh-
timet që ndodhën ndonjehërë, në këtë
rrugë të gjatë e të vështirë.
Nga e gjithë kjo gjejmë se
janë botuar dhe shumë libra
që përshkruajnë jetën per-
sonale të Mehmet Aliut, pra
monografi, studime të
veçanta për personalitetin e
tij, që i bëri të mundur jo
vetëm historisë Arabo -
Egjiptiane të përfitojë në
sfera të ndryshme, por edhe
asaj botërore pasi rreth
kësaj etape u shkruan dhe u
përkthyen vepra të shumta.
Këto arsye, por dhe vlerësimi për
njeriun që ideoi një shtet modern dhe
të përparuar e të civilizuar, bënë që
qeveria Egjiptiane ta shpallë vitin
2005, i cili përkon me 200 vjetorin e
ardhjes së Mehmet Ali Pashës në
pushtet në Egjiptit, si vit jubilar, duke
programuar konferenca studimore,
simpoziume, emisione të ndryshme
mediatike por dhe, një promovim
vlerash me mbështjetjen e institucion-
eve kryesore në vend.

Ju mund të dërgoni shkrimet në adresë të redaksisë dhe kujdesuni që

THUAJE EDHE shkrimet tuaja:

-të përmbajnë një argument të qëndrueshëm dhe një përfundim logjik,

-të përçojnë një perspektive e cila të dëshmojë një lidhje të drejtpërdrejtë a të

TI FJALËN
anasjelltë me interesat dhe vlerat e botës shqiptare dhe më tej,
-të jenë të ndërtuara mirë dhe mbështetur në shembuj relevante,
-të kenë stil,
-të jenë të shkruara duke patur në mendje se masa e lexuesve nuk është në ko-
rent me të gjitha ngjarjet, pra me një gjuhe shpjeguese dhe të thjeshte,

TËNDE… Për më tepë jeni të lutur të kontaktoni me redaksinë e gazetës

The Albanian Newspaper

Redaksia e gazetës “The Albanian” fton të gjithë ata që dëshirojnë të bëhen Newspaper in English and Albanian Language based in London
pjesë e misionit tone shumëdimensional. 122 White Hart Line London N17 8HP
www.gazetaalbania.co.uk

ÇDO TË DIELË NË WOOD GREEN LIBRARY NGA ORA 1.30

Shkolla “Edith Durham”
122 White Hart Line
London N17 8HP
www.edithdurham.com
edithdurham@gmail.com
Tel/fax:02082169527

Edith
Durham
 LONDON MAY 2008 20

Sofra
Bar restorant

Ju ofrojmë mikpritjen shqiptare

Vetëm tek Bar Restorant Sofra do të gjeni
kuzhinën e papërsëritshme shqiptare.
kuzhinën mesdhetare si dhe atë të Adresa
kombinuarën shqiptaro-turke. Nga SOFRA
nuk do të mbeteni asnjëherë të zhgënjyer 421 Green Lanes
Ejani dhe binduni për këtë
Harringay N4 1EY
nëse vërtet dëshironi të pini një

Bar Restorant Prizreni kafe të qetë, nëse dëshironi një

ambient të këndshëm dhe komod
nëse kërkoni cilësi të lartë
shërbimi LUMI Ju mirëpret
Të gjitha kampionatet e futbollit
2 minuta nga stacioni i trenit
LIVE Seven Sisters
643 Seven Sisters Road Lon-
don N15 5LE
Tel: 07782559849
LUMI
LUMI HAND
CAR WASH
From

NDËRRIM GOMASH TË REJA DHE TË VJETRA

PREJ £9.99 LARJA E MAKINËS SUAJ KUSHTON
Adresa
Ofertë £3.99
678 Seven Sisters Road
London N15 5LE 65-67Stamford Hill
Tel: 07782559849 London N16
 LONDON MAY 2008 21

Netët
Speci
ale m
e DJ a
rab 6
.am-2
pm
TANGINE D’OR
E PAPERSERITSHME
Nuk do të gjeni ambjent më të mirë
për festat tuaja
Ditëlindje
Fejesa Adresa
Martesa etj. 92 Seven Sisters Road
London, N7 6AE
Këtu mund të gjeni llojshmëri të ushqimeve të Tel 020 7700 0134
www.taginedor.co.uk,
kuzhinës arabe tepër e pëlqyer nga shqiptarët info@taginedor.co.uk

Fundjaven e fundit te cdo

ALB-UK TRANSPORT muaji bejme grumbullimin e
mallrave ne Birmingham
TRANSPORT MALLRASH

LONDER - SHQIPERI 07727033937

www.alb-uktransport.com

Transportojme mallra per ne Shqiperi

*Çmime speciale per pesha mbi 30 Kg
*Mbledhje falas neper shtepite tuaja per pesha te renda
07817797374
*Hapur cdo te shtune dhe te diele 10 AM-04 PM ne:
Safe store 105 Mayes Road Wood Green London N22 6UP
NGJITUR ME SHOPING CENTRE

NGA MUHAMED VELIU
FOTO:PATRICK GOSLING
onila Vjeshta mbase në Shqipëri
S është një emër krejt i panjohur.
Në Britaninë e Madhe falë talen-
tit dhe vendosmërisë ajo dalë ngadalë
po bëhet një emër gjithnjë e më i njo-
hur në qarqet e kinematografisë së këtij
vendi.
Ajo është një aktore, tashmë e afirmuar
në këtë vend ku jeton që prej nëntë
vitesh.
Një kërkim i shpejtë në mo-
torrin kërkues Google me emrin e saj,
të drejton në dhjetëra faqe online, ku
emri saj është prezent.
Emrin e aktores shqiptare e
gjen në bankën më të madhe me të
dhëna për njerzit e artit e quajtur “The
Internet Movie Database”. Krahas një
foto artistike në këtë faqe të dhënat që
dalin janë shumë sinjifikative.
Vendlindja Berat-Albania.
Por, kush është aktorja shqiptare e
kinematografisë britanike e cila
preferon të mbajë një profil të ulët larg
shkrimeve apo lajmeve në median bri-
tanike përfshi atë shqiptare?
Vetëm insistimi prej gazetari
bën që më në fund pas afro një viti nga
shkëmbimi mesazheve të para, ajo të
jetë ballë përballë për të t’ju përgjigjur
një mori pyetjesh.
Sonila vjen në kohë në një pasticeri
Italiane të qetë me pak njerëz në një
prej lagjeve më të këndëshme të Lon-
drës e quajtur “Angel”.
Që në fillim miqërore.
“Më në fund ja ku u
takuam”. Kjo është batuta e parë
shoqëruar nga një buzëqeshje e saj,
duke ç’tensionuar menjëherë situatën
përballë njeriut të medias, duke dashur
të thotë “Më pyet sa më pak dhe saktë.
Më pëlqen media por jo të jap inter-
vista”.
Megjithatë ajo që në pamje të parë re-
flekton mirësi të një vajze shqiptare e
cila megjithëse ka nëntë vjet në Angli,
Sonila Vjeshta, shqiptarja
e kinematografisë britanike
E PANJOHUR NË SHQIPËRI, TEJET
E SUKSESSHME NË BRITANINË E
MADHE. PËR HERË TË PARË
RRËFIMI EKSKLUZIV I AKTORES
QË JETON NË LONDËR.
ka studiuar në një shkollë aktrimi an-
gleze, më të shumtën e miqve e ka an-
glez, ende nuk e ka zhdukur aksentin e
një vajze me origjinë nga qyteti 1001 e
dritareve. Në botën e kinematografisë
ajo nuk është aspak rastësisht.
“Që e vogël jam angazhuar në Pallatin
e kulturës në Berat, duke recituar vjer-
sha për partinë “ thotë ajo duke qeshur
natyrshëm.
E më pas vjershave do t’ia
linin vendin interpretimet e para në
vitin 1996 kur Sonila do të niste
studimet në Akademinë e Arteve të
Bukura në Tiranë për të cilën kujton se
të gjitha vendet ishin zënë dhe ajo
mundi të hyjë në këtë shkollë nga listat
shtesë. “Edhe sot nuk arrij që ta kuptoj
sa me fat isha të hyja në këtë shkollë.
Isha e 11-ta që do të pranohesha. Ky
është numri i fatit pasi kam lindur me
11 Shkurt.” rrëfen Sonila tek sa shijon
një kafe me qumësht Soje.
Ky fat nuk është lënë pa u shfrytëzuar
nga Vjeshta për tu shkolluar e mbaruar
atë me rezultate maksimale.
Nuk harron të flasë me shumë respekt
për pedagogët në veçanti për njërin
prej tyre të madhin Birçe Hasko për të
cilin tregon.
“Kur shkoj në Tiranë dhe takohem me
profesor Birçen ai nuk më lë të paguaj.
Është njëri prej atyre që ka bërë shumë
për mua në mjeshtërinë e aktrimit.
Sonila ishte një ndër vajzat që morën
pjesë në bashkëpunimin në Milano dhe
me pas u shfaq tek publiku shqiptar
gjithashtu, me teatrin eksperimental
italian "ATIR".
Asaj i ishte besuar me rolin e një prej
bakanteve në shfaqjen "Bakantet" të
Euripidit të cilën Sonila e përshkruan
si një shfaqje fantastike ku me të inter-
pretuan edhe gjashtë shoqet e saj të
kursit ardhur nga Tirana.
E nëse aktrimi saj dhe
kolegëve shqiptarë do të
duartrokitej në Itali në
Shqipëri publiku e priti
pak me sy të hapur këtë
pjesë pasi kishte disa
skena nudo, dhe tone në
koncepte artistike dhe
shoqërore kontraverse.
Dëshira për të ud-
hëtuar e çon Sonilën në
Angli ku ajo kishte disa
miq. Ishte viti 1999 kur
për herë të parë do të
shkelte në këtë vend pa e
ditur se për të do të bëhej
vendi i realizimit të një ën-
drre të madhe. Konso-
lidimit të saj si aktore.
Tani pas më shumë se
nëntë vjet me ç’farë ka ar-
ritur nuk ka dyshim se ajo
ka bërë zgjedhjen e duhur.
Megjithëse kishte një
shkollim mjaft të zgjedhur dhe të
vlefshëm nga “Fakulteti i Lartë te
Arteve” në Tiranë, kjo nuk e
ndalon për të ndjekur një ndër
shkollat më të mira angleze të ak-
trimit e predominuar në fushën e
teatrit të cilën Sonila e quan si
dashurinë e saj të madhe.
Edhe për tre vjet të
tjera ajo do ti dedikohej kësaj
shkolle në qytetin e bukur verior
anglez të Mançesterit. Adoptimi
me kulturën angleze dhe jetën në
këtë vënd përveç shkollës ishte
një tjetër aspekt që duhej real-
izuar për aktoren shqiptare.
Arritja kësaj do të realizohej
përmes punëve vullnetare në
kohën e lirë.
“Në mendjen time ishte vetëm një
gjë. Të aktroja. Të marrësh
vendime të drejta në fushën e artit
është e vështirë. Me mbarimin e
shkollës në Angli e diplomimin
mu desh të gjeja një agjent që do
të më prezantonte si aktore.
Fillimi është vështirë pasi agjenti që
gjeta mundohej të më gjente punë si
modele e jo si aktore. Kjo nuk ishte ajo
që doja të bëja pasi kisha studiuar për
aktore dhe jo modele” tregon Sonila
për hapat e parë në industrinë kine-
matografike britanike ku konkurrenca
është e madhe njëkohësisht e egër.
Pasi ka lënë Mançesterin ku ka kaluar
tre vjet si studente ku krahas studimeve
nuk ka lënë pa shijuar jetën e natës plot
ngjyra të këtij qyteti ndalesa e
ardhshme Londra.
Sonila kujton se që në fillim
nuk munguan ftesat për intervista nga
agjentë të ndryshëm. Vjen momenti in-
tervistës së parë që për të ishte shumë
e rëndësishme. Sonila kujton se ishte
pikërisht një ditë pas datës 7 Korrik
2005 kur terrorizmi kishte goditur
metrotë e Londrës. Kjo nuk e frikësoj
apo ndalonte të shkojë në kohë në atë
intervistë për të cilën thotë.
“Doja të tregoja angazhimin tim mak-
simal. Intervista shkoi mirë. Ata që më
intervistuan më thanë se i ngjaja ak-
tores Sandra Bullock, gjë e cila mund
të ishte diçka jo në favorin tim. I thashë
me vendosmëri. Unë nuk i ngjaj asaj,
megjithatë ajo nuk është aspak e keqe
si paraqitje edhe po ti ngjaj. Pata dhe
disa intervista të tjera nga të cilat më
në fund zgjodha agjenten time e cila
punon shumë dhe përpiqet të më gjej
sa më shumë rrole. Kështu ajo më sig-
uroi të merrja pjesë provat e filmit
“Wanted” ku luan Angelina Joly që do
të jetë në kinema së shpejti.
Intervistat shkuan mirë, por regjizori
Timur Bekmambetov vendosi ta heqë
rrolin tim nga filmi dukë më kërkuar
ndjesë” vijon së treguari ajo për ekspe-
riencën londineze që pamvarëisht nga
ky mor realizim rroli vendoshmëria e
saj mbeti në shkallën maksimale.
Filmi i radhës në të cilën do të luante
ishte “Charlie White” një produksion
britanik me kastë aktorësh të rinj ku
Sonila luan rrolin e të dashurës së një
modeli, të cilit i nëpër festa i qepën
shumë vajza nga pas. Kjo nuk i pëlqen
Charlit djalit që kërkon të jetë një Play-
boy, ta duan të gjithë vetëm e vetëm se
ai vjen nga një familje e pasur. Charlie
i zhytur thellë në spiralen e Kokainës
mahnitet nga bukuria e Skarlet që
luhet nga Vjeshta në rrolin e
këngëtares evropiane të Popit por ajo
nuk është e interesuar në të. Ai i hedh
helm në një gotë shampanjë të dashurit
duke e vrarë më pas në banjo kjo
vetëm e vetëm të bënte të tijën
këngëtaren e bukur. Ky film
do të fitonte një sërë çmimesh ndër to
atë të “Best Feature Digital Film Festi-
val 2005” në Los Angelos USA, “11
Bradford Film Festival””Comonow-
elth film Festival në Angli”. Tashmë
akulli ishte thyer. Ofertat për prova
skenike në filma të ndryshme sa vinë e
shtohen për aktoren shqiptare si për
shembull në një ri-kthim provash për
"The Dark Knight" e cila është
sekuenca e "Batman Begins" me regji-
zor Christopher Nolan, te cilin Sonila e
takoi personalisht. Gjithashtu konkuroi
për Hostel II me regjisor Elia Roth dhe
producent Quentin Tarantino. Sonila
thotë se pavarësisht nuk ka munduar të
luaj në këto filma ajo është e vetëdi-
jshme për vështirësitë në këtë zanat,
por ajo prêt e duruar rrolet e tjera, nor-
male për shumë aktor në industrinë e
kësaj mjeshtërie.
Dhe pritja nuk do të ishte e
gjatë. Ka vetëm pak kohë që ajo ka
përfunduar se xhiruari rollin goxha
LONDON MAY 2008 22
kryesor të Kashës
një vajzë polake
në teledramën e
BBC e quajtur
“Belonging”. Kjo
është një dramë që
ka disa vite që
shfaqet në gjigan-
tin mediatik bri-
tanik. Sonila
kujton se për këtë
rroj ju desh të më-
sonte si të luante
poker. “Kasha
është një vajzë ça-
maroke. Jeta e saj
është e përkëd-
helur financiarisht
dhe me vëmëndje
prej familjes, me
bodygard, e
shofer.
Ka dëshirë të jetë
kudo dhe ti bëj të
gjitha. Mu desh
disi një kohë e
gjatë për tu përsh-
tatur me këtë rol.
Më në fund ja dola
mbanë. Publiku do
ta ndjekë atë në
Dhjetor 2008” tre-
gon ajo.
Po tani me ç’farë
po merret ajo?
“Pritja për aktorët është një diçka nor-
male. Jam duke pritur ftesën e radhës
nga agjentja ime për ndonjë rrol të
mundshëm” përgjigjet ajo.
Pavarësisht nga kjo pritjeje ajo ka vite
që prêt një ftesë akoma më të rëndë-
sishme të cilën e quan një ëndërr. Të
luaj në një film shqiptarë për të cilin
thotë. “Do të isha shumë e lumtur
të më vinte një ftesë nga regjisorët
shqiptare si Gjergj Xhuvani të luaj në
filmat e tij. Për mua do të jetë një
ëndërr e bërë realitet. Nuk ka dyshim
se kjo vajzë shqiptare të arrije ç’do ob-
jektiv që ja vë vetes pasi arma e saj më
e fuqishte për të shkuar përpara është
vendosmëria në rrugën e artit që ka zg-
jedhur që kur ishte e vogël duke
recituar vjersha për partinë.
Si pa u kuptuar kanë kaluar më shumë
se 60 minuta. Sa më shumë të rrish me
Sonila Vjeshtën aq më shumë ke se
ç’farë pyet. Është koha për një gotë
verë. Ashtu bëjmë. Shkojmë në barin
më të afërt. Tashmë kur diktofoni im
është i mbyllur ajo nis të pyes për
sekretet e gazetarisë. Përsëri duke
qeshur përsëri e gjen batutën e radhës
duke thënë . “Nuk duhet ti besosh
gazetarëve”.Mbase kjo ka qenë edhe
arsyeja përse ajo kërkon të jetë larg vë-
mendjes së tyre. Si do që të jetë një gjë
është evidente. Thjeshtësia është tipari
kryesor për Sonilën, ndryshe nga
koleget e saj aktore kapricoze, gjë e
cila e bën atë një të intervistuar më
shumë se speciale për cilindo gazetar
që do të përballet me të. Mbi të gjitha
ajo është një shqiptare e cila në mënyrë
të padiskutuar e rreshton atë në krahun
e shembujve pozitiv të shqiptarëve të
suksesshëm në Britaninë e Madhe.
 LONDON MAY 2008 23

KATËR VJET
NGA BASHKIM METALIA

" THE ALBANIAN"

e lajmit.
Gazetaria dhe gazetari
realist demaskojnë
shkakësinë e ndërlikuar
të marrëdhënieve njerë-
lobalizmi dhe ecuria e zhvil-

G limit tërësorë ka kapërcyer

nivelin e të menduarit normal,
duke dhënë në terren hapësira dhe vari-
zore...
Gjithçka e thënë dhe e
stërthënë nga analistë
dhe publicistë të njohur
ante që mund t'i konkurosh , sfidosh
për rolin dhe misionin e
dhe të sakrifikosh më shumë sesa men-
gazetarisë , do ta lidhja
dohet. Lidhshmëria e faktorëve social-
me një arsye më
politik, derivon skemën e jetës dhe e
konkrete ; se sa jemi në
zhvillon atë në hapësirën e gjerë glob-
gjendje që të ruajmë de-
ale duke ngjizur kështu mentalitet të ri
vizën dhe moton e gaze-
dhe një kulturë që pason një sintezë të
tarisë si të tillë?
re eksperimentale.
Moduli i vlerësimeve dhe
* *
pasqyrimi i kontrasteve në realitet sjell
*
në një farë mënyre ndërgjegjësim , për-
ballje me të( realitetin ) dhe kra-
Kur është fjala për pro-
hasimisht merr qëndrim me ose pa
fesionin e gazetarit dhe
përkrahje për të joshur modelin ose për
gazetarinë në përgjithësi
ta injoruar atë. Logjikisht dhe praktik-
mendja të vete men-
isht këto "sarkazma" rutinore përvijo-
jëherë tek informacioni ,
hen përmes nesh duke i ndjerë ose jo;
më saktë lajmi dhe
pasojat e secilës, i vëmë re vetëm
cilësia e tij, si dhe
atëherë kur biem pre e tyre.
rëndësia që ka ky lajm
Globalizmi nuk është një kafshatë që
për publikun.
nuk kapërdihet por një luks i përjetuar
Në kushte të
...pjesërisht,herë--herë i shfrenuar, i
pafavorshme të viteve
zvetnuar nga tejngopja ose uria ....dhe
90-ta shqiptarët emi-
më tutje dhe një sfidë e mundimshme
gruan jashtë shtetit për
për arritje të kërkesave me rëndësi që
një mirëqenie të tyren. dhe e mbrojti etikën e profesionit duke Gazeta është cilësuar si një përfaqë- urë lidhëse dhe udhërrëfyese në rang
ky(globalizmi) i proklamon me të
Në vendet që ata zbarkuan u gjendën u përpjekur që të servire atë çka është suese e denjë e komunitetit shqiptar në informimi dhe më gjerë .
madhe ; lirinë e të drejtën popujve
përballë një sfidë të vërtetë njerëzore. më e prekshme më e domosdoshme MB. Çdo aktivitet i organizuar prej tyre
dhe kombeve.
U mungonte pothuaj gjithçka . dhe më e kuptueshme për lexuesin e Kam parasysh krahas, ndih- është pasqyruar dhe dhënë për pub-
Historia botërore i ka përjet-
Duke filluar që nga familja , shoqëria e saj . mës që ka dhënë drejtpërsëdrejti në likun ashtu siç e kanë organizuar pa e
uar të gjitha format e mundshme të
deri tek fjala dhe e drejta e tyre.. U vendos një marrëveshje e heshtur këtë drejtim , ka arritur që të ngjyrosur me laktik të panevojshëm.
ulje-ngritjeve dhe shkak-pasojave
Shqiptarëve u duhej një zë i fuqishëm mes dy palëve dhe u munduan që të ndërgjegjësojë shumë praktika jo Do të shtoja këtu se "The Albanian" ka
gravitacionale social-politike. Të gjitha
, një lajmëtarë dhe pasqyrë e kohës. kontribuojnë paralelisht në ecurinë dhe shumë të qarta dhe produktive brenda qenë në shumë raste edhe iniciatore
këto dukuri dhe zhvillime kanë bal-
Dhe ky zë nuk mbeti i ngjirur! integrimin e komunitetit. komunitare.. dhe ideatore e këtyre aktiviteteve.
lëpërballë një kundërshtar që teston
Në vitin 2004 një grup intelektualësh Gazetarët u angazhuan që ti shërbejnë Jo vetëm duke i pasqyruar por dhe Modeli pozitiv i krijuar prej këtij po-
profesionalisht motivacionet e tyre.
"të arratisur" nga katrahura e luftërave vetëm lexuesve të tyre, duke e thënë duke sqaruar , demaskuar në mënyrë tenciali mediatik ka bërë që të përqen-
Profesionalizmi i këtij zhanri i tejkalon
të pakuptimta në trojet shqiptare, ven- atë të vërtetë të sinqertë. publike se modeli që grupe apo individ drohet vëmendja në ato fenomene që e
përmasat e ndërgjegjes selektive dhe i
dosën që të krijojnë një medium infor- Nuk pranuan asnjë ofertë tunduese për të caktuar mund të shkaktoj një de- shqetësojnë më shumë shoqërinë
shtjellon ngjarjet në këndvështrim të
mativ më saktë një gazetë dhe ta botimin e gazetës,as dhe u ndikuan nga formim të integrimit dhe prosperitetit shqiptare në MB.
misionit që i ka vënë vetës dhe kjo
publikonin atë për bashkëkombësit e sponsorizuesit (kur ka pasur të tillë) që komunitar shqiptar. Ka kritikuar dhe demaskuar ato
quhet gazetari .
tyre me qëndrim në Mbretërinë e të deformojnë lajmin ose përmbajtjen Asnjëherë nuk është munduar që të fenomene dhe gjeste ndoshta ngan-
Gazetaria është model shoqërorë që
Madhe. e gazetë. anohet me abuzivzëm apo të behët jëherë dhe arrogante për të cilat është
sfidon realitetin, e pasqyron atë duke e
Padyshim nuk ishte e lehtë që të Nuk u shfrytëzua për favore personale avokati i djallit për një arsye apo tjetër. bërë jo pak jehonë.
lakuar vazhdimisht në mënyrën e vet
mirëorganizosh në kushtet e atëher- apo për ndonjë shantazh ndaj dikujt etj Asnjëherë nuk ka treguar mungesë ma- Misioni i saj si i çdo media të shkruar
narrative ; informuese për publikun e
shme një organ mediatik si në aspektet Kjo ishte ana profesionale e gazetës. turie, profesionalizmi dhe etike ndaj dhe vizive, është që të jap dhe të ko-
gjerë.
ekonomike ashtu dhe ato sociale. Ndërkohë krahas etikës mediale, çdo aventure dhe përpjekje të jashtme munikojë me publikun atë çka sheh si
Gazetari dhe profesioni i tij
Nga përkushtimi dhe këmbëngulja e gazeta "The Albanian" shërbeu si një që janë munduar, për t’ia ulur reputa- vlere dhe antivlerë , pozitive dhe neg-
janë një hallkë që nuk kanë vijë
këtyre intelektualëve arritën që të nx- nxitëse, udhërrëfyese dhe promotore e cionin e gazetës. ative ,bashkëpunuese dhe përçarëse
ndarëse.
jerrin në dritë gazetën e pagëzuar "Al- shumë aktiviteteve dhe promovimeve Katër vjetët e gazetës "The Albanian" etje etj.
"Gazetarët kanë tashmë disa karakter-
bania" e cila në ndryshim me kohën e , absulitisht të shumta, në një periudhe karakterizohen nga një punë kolosale Ndaj e them me shumë pasion se të
istika të shkencëtarëve , shpesh pa e
"Albania" të F.Konicës tashmë kishte kohore akoma (katër vjeçare) të e cila frytin e saj e sheh tek komuniteti jesh një prej atyre që kontribuon në
ditur as vetë këtë. Ajo çka eksplorojnë,
një kointigjent më të madh të lexuesve shkurtë dhe interesimi që tregojnë për ta pasur këtë media nuk është vetëm një dëshirë
midis tyre përmendim : skepticizmin,
shqiptarë... Nëpërmjet saj u pasqyruan dhe u për- një faqe të biznesit të tyre të publikuar personale , por një obligim qytetarë
çiltërsinë, një instikt për operacional-
Lajtmotivi ishte i qartë dhe i ar- collën tek komuniteti shqiptar, talente . dhe profesional në shërbim të përcjell-
izmin, ndjenjën e paqartësisë të së
syetueshëm : "Albania" si Gazeta e të reja ,si në sport , art, dhe në shumë Ana komerciale e saj ka jes së informacioneve në hapësirën
vërtetës,kursimin.....etj.
shqiptarëve në mbretërinë e bashkuar fusha të tjera te jetës. patur dhe do ta ketë mbështetjen sido- shqipfolëse dhe më tej.
Plurarizmi demokratik që lë të vërtetë
kërkonte që të informonte dhe të Këto talente të reja , me të drejtë u cilë- mos të shqiptarëve dhe jo vetëm , duke Uroj që misioni i "The Albanian" të
të dalin në shesh nga ndeshjet e shume
mbante një lidhje të gjallë me zhvil- suan dhe si ambasadorë të vlerave tona formuar kështu një potencial dhe vlerë përmbushet dhe të krijojë një baza-
opinioneve, është një mjedis i mirë ,
limet koherente me vendin amë dhe ato kombëtare. të mirëfilltë,, do ta quaja ekonomike, ment të fort tek shqiptarët dhe jeta e
për shkencëtarët dhe gazetarët" - thot
që ndodhnin përreth tyre. Në kërkim të këtyre vlerave, stafi i të shqiptarëve në MB. tyre në MB.
Philip Meyer në "Gazetaria e saktë"
Asgjë nuk ishte e lehtë , duke filluar që redaksisë së gazetës, u vu në shërbim Bashkëpunimi dhe proceset nëpër të Katër vjetori i saj shërben si një nxitje
Pra gazetaria dhe shërbyesit e saj janë
nga botimi i saj e deri në shpërndarjen të vazhdueshëm që të jetë gjithnjë në cilat kanë kaluar nëpër këto katër vjet të mëtejshme për stafin dhe
veçse pasqyruesit model të realitetit që
e saj nëpër pikat dhe vendndodhjet e kërkim të këtyre talenteve. të "The Albanian" tregojnë për një bashkëpunëtorët e saj për punuar me
i rrethon.
shqiptarëve. Në "The Albanian" e gjetën veten dhe ecuri dhe sukses të vazhdueshëm në devotshmëri e përkushtim në drejtim të
Duhet ta theksojmë se flasim gjith-
Duke pasur parasysh ato çka botën e tyre te shprehjes dhe komu- rritje. informacionit.
monë për gazetari të mirëfilltë.
u shtjelluan pak më sipër , mendoj së nikimit me publikun shumë gazetarë Duke filluar që me organizatat
Dhe ajo çka ne perceptojmë si të tillë,
në kushtet që u ndërtua Gazeta " Alba- profesionist, politikanë, poetë,aktorë (shoqatat) shqiptare që veprojnë anë e Jetë të gjatë "The Albanian"!
pikë së pari na shkon mendja tek vlera
nia" në mënyrë të kënaqshme e ruajti etj, jo vetëm shqiptrë por dhe të huaj. kënd Britanisë së Madhe ka qenë një
 LONDON MAY 2008 24

MENDIMI JUAJ ËSHTË

NiCKS MOTORS SHUME I VLEFSHËM PËR NE
Per te gjitha
Ne jemi shumë të interesuar për mendimin tuaj në lidhje me gazetën
problemet e “The ALBANIAN”

www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com
Kjo besojmë se do të shërbente më së miri si një barometër për të
automjetit tuaj orientuar më mirë politikën tonë editoriale.
drejtohuni tek ne

122 White Hart Line London N17 8HP

1. A mendoni se trajtohen sa duhet problemet e emigracionit?
A mendoni se ka akoma tema dhe probleme në lidhje me emigracionin
që
mund të trajtohen?

The Albanian Newspaper

2. A mendoni se duhet zgjeruar aktualiteti, pra duke pasqyruar më

*Auto

Tel/fax:02082169527
shumë çfarë ndodh me shqiptarët këtu, apo në diasporë?
3.A mendoni se janë përfshirë sa duhet problemet me të cilat
përballen mërgimtarët shqiptarë ne diasporë, konkretisht në Britaninë
e madhe?

Repairs 4. A mendoni se ka informacione të mjaftueshme nga Shqipëria, Kosova

apo trojet e tjera shqiptare?
5. A mendoni se është trajtuar mjaftueshëm tema mbi "ambasadorët"
më të mirë, që na nderojnë në Mbretërinë e Bashkuar, përfshirë në

*Service rubrikën profil?

6. A besoni se do të ishte e rëndësishme shtimi i faqeve për rubrikën
opinion?
7. Çfarë mendoni për dosierët, copëzat e panjohura të historisë sonë?

*Spares 8. Çfarë mendoni për faqen e fëmijëve, apo kuzhinën shqiptare?

8. A mendoni se janë të mjaftueshme 4 faqe në gjuhen angleze?
9. Çfarë do të donit të lexonit më tepër në gazetë?
10. Çfarë mendoni se mund të hiqet?

315/332 Cann Hall Rd London TË NDERUAR LEXUES!

Jeni të lutur që të kontaktoni me redaksinë e gazetës

E11 3NN "The ALBANIAN" për të shfaqur mendimet tuaja. Çdo mendim i juaji do të jetë i
mirëseardhur.
Tel:07940770150 / 07956368267 Ne kërkojmë që të jemi sa më afër jush.
Na ndihmoni që t'ju ndihmojmë

MISS SHQIPTARJA MB
2008 Do you want to register your company as

A company limited by guarantee with the Companies house?

Or
A company limited by shares with the Companies house?
Or
A community Interest Company with the Companies house?

Do you want to register your charity or community organisa-

ALBA-MEDIA UK dhe MISS ALBANIANS tion as
UK Ltd filluan regjistrimet për spektaklin e
vitit 2008. A charity with the Charity Commission?
Ftohen të gjitha vajzat shqiptare që jetojnë
në Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlande t’i In collaborations with The ALBANIAN newspaper
bashkohen listës për përzgjedhjen e we can assist you to get the registration you wish for your
princeshës shqiptare në UK. company or your charity.
ALBA-MEDIA UK garanton pjesëmarrjen në
evenimentet më të bukura në Shqipëri dhe If you need this services or more information please email
at Albania7@gmail.com , Tel: 07863583420
në botë.
Gjithashtu për të gjitha vajzat pjesëmarrëse Or email us on rco.consultancy@gmail.com
do japim çmime dhe dhurata fantastike të
cilat i mundëson vetëm ALBA-MEDIA UK
INTERCONEXIS CONSULT
Për më shumë informacione kontaktoni me koordinatoren www.interconexis.com
ARJOLA CENI në tel. 07843619372
ose alba-media@hotmail.co.uk, www.missshqiptarja.org.uk
www.albamedia-uk.com
 LONDON MAY 2008 25

“N Ë H I M A R Ë N
E GREKËRVE”!
Një vizitë në qytetin e harruar…
NGA EDVIN LAMCE “Foto e fundit nga ky qytet ishte një shtëpi
U gjenda në një autobus që nisej nga e vjetër rreth 50 m, mbi bulevard.
Saranda për në Himarrë, në orën 14.30.
Për rreth 2 orë e 30 minuta më duhej të
isha në atë autobus të vjetërruar, prod-
Në të, një flamur kuq e zi valvitej atë
him i viteve 70, që ngjitej e zbritej
rrugëve të ngushta të bregedetit. Bor- mëngjes për të plotësuar kështu panoramën
shi, Porto Palermo , kodra me ullishte
dhe brezare, dhe deti poshtë në të ma-
jtën time, ishin pamje të mrekul-
time për Himarrën shqiptare, ku flitet së
lueshme që nuk i kisha zbuluar
asnjehre më parë. Kjo sikur ta hiqte sh-
pesh mendjen nga ai udhetim me një
shumti greqisht”
autobus të prishur që ende ishte në
rrezikshme, Himarra do lidhej me turistët. Qyteti në një fund prilli, është
punë për të transportuar njerzit që je-
Vlorën dhe me Sarandën me një rrugë thuajse bosh dhe shikon njerzit që sapo
tojnë në vijën Himarrë –Sarandë.
të re, skavatorë dhe makina ndertimi kanë filluar të rregullojnë dhomat për
Shoferin tonë thatanik dhe që tymoste
kishin nisur punën nga Saranda për të turistët. Cekane që zhurmojnë dhe
cigare pa fund, e njinin të gjithë, në tonte por i përgjigjej gjithmonë në Në Himarrë, dëgjohej edhe djalekti
dalë në Dukat të Vlorës, Tabela e njerës që varen nëpër shkallë me furca
cdo kthesë, ai i binte borisë për të bërë shqip. Ndërsa mua që nuk kisha orë, gegë, kishte një numër jo të vogël ve-
punimeve tregonte vitin 2009, vit kur që lyejnë is ustallarë të vërtetë. E ve-
më të gjallë atë perlë të natyrës dhe ora në telefonin tim ishte coroditur riorësh që beharit punonin në ndërtim-
rruga do jetë e zgjeruar dhe e sigurte. canta është se e gjithë familja punon
shqiptare, por edhe për të njoftuar nga valët e Ëind Greece, mu desh të tari, pasi vendasit punonin në vendin
Autobusi dhe rruga e veshtirë mes për mirëmbajtjen e ambjenteve, të
pasagjerët që autobusi i tyre ishte afër. pyesja një plakë që ishte në sediljen fqinjë...Emigrim i brëndshm quhet, por
maleve dhe detit, më bëri të mendoj shtuara në shtëpitë e tyre për viziotërët
Rruga shumë e ngushtë e vështirsonte tjetër. Pyetjes sime: “ sa është ora?”, në që për mua ishte suprizë. Në Himarë
thellë dhe të kuptoj më shumë atë që shijojnë bregdetin shqiptar në këtë
udhëtimin, dhe ndonjherë për minuta shqip, ajo u përgjigj: “Pende”. I cudi- kishte veriorë?!! Dhe kështu ky vend
krahinë që në histori, ka qënë ndryshe! qytet.
të tëra duhet të prisje pasi një mjeti tur, u gëzova pasi e kisha kuptuar që po më shfaqej shumë cuditshëm sa
Krahinë shqiptare, por e izoluar shumë Në perëndimin e diellit, sheh pleq që
tjetër dhe autobusit tonë u duhej të isha afër, kishin kaluar dy orë e gjysëm fillova të dyshoj edhe për gazetarinë
nga pjesa tjetër, dhe deti me kultrurat rrinë ulur kafeneve të vogla të bule-
shkëmbeheshin në një pikë ku poshte dhe tani ne duehet të ishim afër Himar- dhe televizionet shqiptare që ishin
që mund të vinë nga andej, është një vardit të vetëm që shkon paralel me
ishte deti, në një humnerë rreth 300 m, rës. Ora ishte pesë, “pende” sic i thonë marrë shume me Himarrën por që as-
arsye që Himarra duhet të kuptohet detin. Ndersa në greqisht sheh të
në mes një asfalt i gjerë jo më shume në greqisht. Fjalë që unë e di, ashtu sic njehrë nuk kishin shkruar apo transme-
ashtu sic është. Himarra është një shkruara shumicën e dyqaneve dhe far-
se dy metra, dhe lart shpati i di rreth 30 fjalë të tjera nga greqishtja. tuar për këto detaje që janë shumë më
krahinë e vecantë gjeografike, e macinë, këtë të fundit e kupton nga
malit…Shoferi që harronte të thithte Edhe pse duhet ta falenderoja, dhe të rëndësishme.
rrethuar nga male të zhveshura në një shenja me gjarpin që sillet në kupë. Po
cigaren, dhe që rrotullonte sa majtas shumë mirë mund t’ja ktheja Në shtepinë ku do flija gjeta
gji në detin Jon, e fshatrat që shtrihen ashtu në rrugë dëgjon njerzit që për-
dhe djathats timonin, për tu rregulluar “Efkaristo” pasi e dija dhe këtë fjalë, një mikpritje nga ana e të zotërve të
të gjitha në lartësi dhe deti gjithmonë shëndeten së shumti në greqisht.
mu në buzë të greminës, djersitej deri unë nuk bëra kështu, se di as vetë por shtëpisë, dhoma ime që e kisha marrë
poshtë… Ndërsa shoferi ynë i autobusit, një hi-
sa dilte me sukses, dhe vazhdonte ktheva kokën dhe vazhdova soditjen me qera vetëm për një natë, lidhej me
Kur futesh në qytet, kupton shpejt se mariot i vjetër, fliste vetëm shqip,
rrugën. Në fakt më në fund kjo rrugë time nga deti! dy dyer grila me një kopësht të bukur
vërtet Himarra është një vend i harruar, madje edhe kur një pasagjer i zonës i
nuk do të ishte më e ngushtë dhe e Ndërsa tek ecja në qytet dhe me trendafila, dhe me të mbjella të se-
që gjallërohet vëtëm në muajt kur vinë drejtohej në gjuhën greke, ai e kup-
kujtoja ndodhinë me plakën në auto- zonit qe e zonja e shpisë kujdesej. Ajo
bus, mundohesha të kuptoja atë qtytet quhej Foni, dhe ishte minoritare greke.
të vogël, dhe që mua më zgjonte Nuk e pyeta por ndersa flisnim bashke,
shumë mendime dhe pyetje! shpesh nderpriste, pasi duhet ti kthente
Mendimet e mia i prishi një grua rreth “xhuvap”, të bijës në greqisht. Darkën
të tridhjetave, që duhet të ishte me e hengra me një byrek të bërë nga
probleme mendore, kishte zënë vend zonja dhe me sallatë jeshile të sapo
në trotuar dhe vazhdonte të fliste me marrë nga kopshti. Bisedova pak me të
vete pa fund fjalë në shqip. Se di as edhe për djalin e vëtëm të shtëpisë, i
vetë por se kuptoja as vetë, pse në Hi- cili studionte në Janinë për mjekësi, më
marrë duhet të mendoja shumë dhe të një bursë të mirë të qeverisë greke. Ajo
kuptoja se c’farë gjuhe flisnin njerzit ishte e lumtur pasi i biri ishte duke ard-
dhe pse?! Ecja dhe mundohesha të hur për Pashkë.
kuptoja gjithcka që mund të shihja, Në fakt kur isha student, e
njerzit, qytetin, jetën e Himarrës, në kisha kuptuar që asnjeherë nuk kisha
atë ditë të bukur Prilli. njohur studentë nga Himarra...
U ula për të pirë dicka në një bar- Në mëngjes duhet të nisesha shpejt me
restorant buzë detit, dhe që për cudinë të njejtin autobus drejt Sarandës, kisha
time do më duhej të njihesha me një lënë cantën dhe kisha zënë një vend në
realitet tjetër. Kamarieri muk duk nga autobus.
trojet jashtë, më kishte thënë : “ne Veten e gjeta duke shfry-
kemi caj t’limonit”, më vonë e mora tëzuar minuatat e fundit në atë qytet,
vesh që pronari i barit ku unë po pija, dhe duke bërë shkrepje në celuloidin
ishe shqiptar Maqedonie dhe gjthë tim. Foto e fundit nga ky qytet ishte një
punonjësit vinin cdo sezon nga Tetova. shtëpi e vjetër rreth 50 m, mbi bule-
Tek pija cajin tim, shihja gjithë gjirin e vard. Në të, një flamur kuq e zi
Himarës dhe e kuptoja se pa detin Hi- valvitej atë mëngjes për të plotësuar
marra s’mund të bënte dot, pasi qe e kështu panoramën time për Himarrën
mbyllur nga të gjitha anët me male! Në shqiptare, ku flitet së shumti greqisht.
histori mendova se deti kishte sjellë U ktheva në autobus i lumturuar pasi
shumë të mira dhe shumë miq e armiq s’do kisha më shumë pyetje për Hi-
me anijet e tyre. marën!
 LONDON MAY 2008 26

4 years “The Albanian”

10 000 kopie

0777 8192291
Magic Flute Hall “The Albanian”
ekziston një mënyrë për të
menduar për biznesin tuaj...
Bëjmë pronetime të çdo lloj feste,

Shume biznese i besojnë

ditëlindje, fejese martese etj
Kontaktoni SOFINË tel:

gazetës suksesin te tyre.

The Albanian Newspaper The Albanian Newspaper
122 White Hart Line London N17 8HP
Nëse dëshironi që të keni një www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com

festë të paharrueshme ka vetëm

Tel/fax : 02082169527
një emër

New SWS Garage

Mechanical
Services
Ofrojme sherbime te garantuara
Çmime konkuruese
Per cdo problem te makines suaj
General Servicing mund te kontaktoni ne cdo kohe
Engine repairs apo te vini tek servisi yne.
Braking Systems, Oferte speciale per shqiptaret
Clutches, Kenaqesia juaj eshte detyra jone
Exhaust Electronics,
Electrical, &
Welding Tyres Fitted
& Wheels Balanceda
Car wash
348 Hermitage Road
London N15 5BR
Tel:0208809 2221
Fax: 0208809 9111
Mobile:
07976 716 175

NGA AKIL KOCI
ompozitori Musa Piperku hyn
LONDON MAY 2008 27
shum edicione të ‘’Akordeve muzikore
te Kosovës’’dhe fitues i shtatë ,,Okari-
nave,,, dhe dy ,,Lyrave të argjendta,, si
dhe dy,,P llaketave të arta,,,siç ishin
emërtuar atëherë çmimet e këtij festi-
Homazh për
vali.
Gjatë asaj kohe merr pjesë në shum
festivale të tjera,sçi ishin ato të
Opatisë,Shkodrës,Prizrenit,Sara-
kompozitorin
Musa Piperku
jevës,Tetovës dhe gjakovës.
Ka lënë mbi 600 këngë të zhanreve të
ndryshme dhe librin ,,Tingujt Gaz-
mor,, për shkollën fillore në
bashkëpunim me Gjorgje Smok-
varskin.
Musa Piperku vdiq me 14 qershor I devotshëm në krijimtari, i
2005.
devotshëm në jetë dhe në
KËNGA SI SINTEZË
FRYMËZIM marrëdhënje me njerëzit
Musa Piperku ishte njeri i devotshëm,i ,Musa Piperku la një
qetë,i matur dhe i këndshëm,veti këto
që e dallonin prej të gjithë kijuesve trashigimi muzikore të denjë
tanë.

K në radhën e kompozitorëve të
parë kosovarë.Shfaqja e tij në
skenën tonë muzikore nga fillimi i
viteve 70 (krahas Severin
Kajtazit,Tomor Berishës, Krist
Lekaj,Akil Kocit, Muharem Qenës,
Çazim Dushkut,Fahri Beqirit,Esat Riz-
vanollit,Gjergj Kaçinarit etj.),lidhet me
punën që bëri si bashkëpunëtor dhe
redaktor në Radio –Prishtinëën e
atëhërshme, për të ndjekur një rrugë e
cila tashmë ishte përvijuar qartë nga
një fond i konsiderueshëm i krijimeve
muzikore në gjininë e muzikës zbav-
itëse te ne.
Ai u bashkangjit në ketë
rrugë me plotë sukses të plotë dhe sh-
pejt u bë ndër më të dalluarit e kësaj
fushe.
Musa Piperku u lind më1 gusht të vitit
1945 në Dibër,ku kreu shkollën fillore,
për të vazhduar shkollën e mesme
muzikore në Prizren e më pastaj edhe
Akademinë muzikore në Beograd.
Pas diplomimit, u kthye në vendlindje,
ku punoi si profesor në Gjimnazin e
Dibrës dhe aty zhvilloi aktivitet të den-
dur, sepse menjëherë formoi orkestrën
e mandolinatave dhe korin e
shkollës.Zhvilloi një aktivitet të den-
dure artistik dhe në shoqërinë artistike
‘’Liman Kaba’’ të Dibrës.
Gjatë viteve ’71-72 punon
si bashkëpunëtor i muzikës në Radio
Shkup, kurse në vitin 1973 vjen në
Radio Prishtinë.
Disa vjet u mor me SHKA “Ramiz
Sadiku” të Prishtinës, si udhëheqës
artistik i saj.
Musa Piperku është pjesëmarrës në
Por temperamenti i tij krijues gu-
fonte me një dinamikë të brendshme,
plotë veçanti dhe forcë krijuese.
Për një kohë të shkurtër u bë kompoz-
itori më i dalluar i këngës shqipe në të
tri zhanret, ate zbavitëse në muzikën e
frymës popullore dhe për fëmijë.
Edhepse këto zhanre të muzikës zbav-
itëse nuk konsiderohen,si ,,elitiste,,
Musa Piperku bëri që edhe ky lloj i
muzikës të ngrihej në një shkallë më të
lartë artistike dhe të konsiderohej i re-
spektueshëm.Me ato këngë që krijoi,ai
u bë kaq popullor,sa që shumë këngë-
tarë,grupe dhe shoqëri interpretonin
me ëndje këngët e tij.
Këngët e Musait dhe tërë puna e tij
krijuese paraqet një sintezë të gjërë
frymëzimi.
Përqë dëgjuesin e këngës së tij, ato
ishin melodi të freskëta gjithnë të
reja,sepse ai i kompozoj me shije
ngase autori mjeshtrisht integroj në
kompozimet veta folklorin tonë të
pasur.
Kjo veçori e të krijimeve të
Musa Piperkut ishin ,,modus
vivendi,,,sepse këngët e tija ka qenë të
kapshme,favorizuese,realiste me ideale
të sinqerta të një natyre të qetë por të
gëzuar, kurse objekti i këngës së tij ka
qenë gjithnjë në shërbim të së bukurës
në art, i orientuar nga realja që pasqy-
ronte me besnikëri jetën tonë të përdit-
shme me të gjitha sfidat e saj.
Një veçori e tillë i ofronte mundësi çdo
këngëtari për interpretim,pasi gama
melodike dhe ajo ritmike ishin në shër-
bim të një natyre të qetë, siç ishte edhe
ajo e autorit,në një kohë që ato të
për respekt.Për një kohë të
shkurtër ai u bë kompozitori i
ynë më i dalluar i këngës
shqipe
kemi kompozuar jetuar të gjithë ikjen e tij,sepse kemi
muzikë zavitëse dhe humbur njeriun krijues,që aq shumë e
mbështetura në tabanin kombëtar në
kemi krijuar këngë të reja,por Musa donte dhe e ndjnte muzikën shqiptare.
traditën tonë të pasur.
Piperku na e ka kaluar të gjithëve,pa Tani që ai nuk është më,e ndjemë më
Musa Piperku ishte një kri-
ndonjë pompozitet dhe zhurmë,siç shumë mungesën e tij,sepse ambienti
jues dinjitoz dhe i përkushtuar me tër
dinim të bënim të gjithë ne. ynë muzikor dhe i kulturor në
qenjën e tij ndaj muzikës
përgjithësi akoma kishte nevojë për
zbavitëse,popullore dhe ate për fëmijë,
këtë krijues dhe krijimtarinë e
të cilave ua kushtojë tërë jetën,duke na FIGURË E tij,sidomo në këtë kohë,kur përjetojmë
lënë një opus shumë të madh.
krizë serioze të identitetit tonë kultur-
Ate me plotë të drejt mund KOMPLETUAR orë,krizë të vlerave dhe një krizë
ta quajmë ,,Mohikan i fundit,, i një
shumë më të madhe pikërisht në atë
muzikë tashmë ,,të perënduar,, e cila, ARTISTIKE fushë që me aq përkushtim e lëvroi
mjerisht,tashmë shumë pak ose aspak
Musa Piperku.Nu i shte e rastit që
kompozohët në Kosovë, sepse tani
shumë këngë të Musa Piperkut i mbije-
krijohet një ,,muzikë e re,,, përmes
Musai ka krijuar shumë këngë, rreth tuan të gjitha sfidat e zhbërjes dhe de-
mjeteve elektroakustike.
600 syresh,por emblema e këngës gradimit.Prandaj,shembëlltyra e
Kompozitorët si e quajnë vetën edhe
zbavitëse shqipe pa dyshim është kompozitorit të shquar Musa Piperku
pa ditur asnjë notë krijojnë këngë të
,,Prandvera në Prishtinë,,e cila tashmë tani del në një dritë më të qartë,sepse
reja duke përdorur bloqe të tëra
ka hyrë në antologjinë e këngëve zbav- bëhet fjalë për një figurë të kompletuar
ritmesh dhe orkestrimesh të llojllo-
itëse shqipe të tipit klasik,po e quaj artistike në të gjitha aspektet e krijim-
jshme duke filluar që nga ritmet orien-
,,klasikë,, sepse ky është përkufizimi tarisë muzikor.Dhe ne,ish-kolegët e
tale e deri te ato latino amerikane që
më i saktë i krijimtarisë së këtij kom- tij,sikundër edhe Kosova,duhet të jemi
nuk kanë të bëjnë asgjë më këngë e
pozitori. krenar që kemi pasur një krijues të
mirëfillët shqipe si thonë tani kritikët
Ai ka qenë personalitet i for- tillë.Prandaj,mendoj se,në shenjë të
muzikor.
muar dhe i plotë në profesionin e tij kujtimi dhe nderimi për ketë krijues,do
Pra,Musa Piperku ishte
duke na lënë një krijimtari të denjë për të ishte mirë që,komuna e vendlind-
klasiku i fundit i një kënge që mbijetoi
respekt.Sa më shumë i dëgjoi këngët e jes,Dibra,sikundër edhe Prishtina,ku
mbi 50 vjet në hapësriën tonë
tij,me nostalgji i kujtoj ato ditë që i dha kontributë të madh dhe kaloi vitet
muzikore,duke u bërë ballë të gjitha
kemi kaluar kryesisht së bashku në më të mira krijuese emrin e Musa
svidave që e kanë përcjellë gjatë tërë
punë dhe në festivale dhe gjithnjë men- Piperkut të emërtojnë ndonjë rrugë ose
kohës ketë krijimtari.Shumë prej nesh
dojë se sa humbje të madhe kemi për- institucion,sepse ai e meritonte këtë.

pjesë e misionit tone shumëdimen-

THUAJE sional.

Ju mund të dërgoni shkrimet në adresë

se masa e lexuesve nuk është në korent
me të gjitha ngjarjet, pra me një gjuhe shp-
jeguese dhe të thjeshte,

EDHE TI të redaksisë dhe kujdesuni që shkrimet

tuaja: Për më tepë jeni të lutur të kontaktoni
me redaksinë e gazetës
-të përmbajnë një argument të qën-

FJALËN drueshëm dhe një përfundim logjik,

-të përçojnë një perspektive e cila të dësh-
mojë një lidhje të drejtpërdrejtë a të anas-
The Albanian Newspaper
Newspaper in English and Albanian Lan-
jelltë me interesat dhe vlerat e botës guage based in London

TËNDE… shqiptare dhe më tej,

-të jenë të ndërtuara mirë dhe mbështetur
në shembuj relevante,
122 White Hart Line London N17 8HP
www.gazetaalbania.co.uk
albania7@gmail.com
Redaksia e gazetës “The Albanian” fton -të kenë stil, Tel/fax:02082169527
të gjithë ata që dëshirojnë të bëhen -të jenë të shkruara duke patur në mendje

”
INTERVISTË ME
KRYETARIN E
SHOQATËS
“ÇAMËRIA”
NË AMERIKË, Z.
SALI BOLLATI.
INTERVISTOI
BLERIM CIROKA
Z. Bollati, dicka rreth prejardhjes
suaj Çame?
S. Bollati: Kam lindur në qytetin e
Paramithisë të Çamërisë Shqiptare më
1937 në shtëpinë time, pranë Kullës
Mesjetare të Bollatëve (qëndron edhe
sot si i vetmi muze i qytetit) - poshtë
kalasë së Ajdonatit (kështu quhej
Paramithia). Familja e jonë është nga
më të vjetrat, dokumentuar që nga viti
1611. Sipas thënave, stërgjyshi, emrin
e të cilit me ka vënë gjyshi Muharrem,
ishte Muhtar (drejtues i pushtetit lokal)
i Paramithisë dhe Kryetar i Degës së
Lidhjes së Prizrenit për Paramithinë..
Gjyshi ishte imam, ndërsa babai im
Ibrahim ka luftuar me armë në dorë më
1912-13 kundër invaduesve greke dhe
mbeti si mësues në Sarandë deri me
1917, kur u kthye për të ri-ngritur fla-
murin tonë kuq e zi në Paramithi. Nëna
Betula ishte ndër shumë të rrallat vajza
që kishte arsim.. Jetonim shumë të
lumtur (babai punonte si teknik
duhanesh në fabrike), pavarësisht se në
vitet 20, me të ashtuquajtur reformë
agrare na ishte marrë fshati Selan që
ishte çifliku i jonë që zotëronim prej
shekujsh.
2. Si u realizua genocidi grek ndaj
popullit të pafajshëm Çam dhe çfarë
mbani mend nga fëmijëria juaj në
Çamëri?
S. Bollati: Ashtu siç thashë shtëpia
jonë e madhe ndodhet (është edhe sot e
banuar nga grekët) në majë të kodrës
prej nga shihet e gjithë Paramithia.
Pranë kishim edhe familje të krishtera,
me fëmijët e tyre luanim gjithë ditën
pa asnjë dallim nga njëri-tjetri. Por, me
1940 kur morën në internim babain
bashkë me gjithë burrat e tjerë musli-
manë, nëna na tha që të mos luanim më
me Mihalin dhe Jorgon - komshinjtë
tanë. Kur u kthyen nga internimi me
1941 babai me gjithë burrat e tjerë, e
kam të ngulitur në mendje ngritjen e
Flamurit Kuq e Zi. Në fëmijët kën-
donim e hidheshim, ndërsa babai me
shokët qanin nga gëzimi. Në shkollën
shqipe që u hap për herë të parë, Fer-
hati, vëllai më i madh, ishte nxënësi
më i mirë. Më 27 Qershor 1944, në
mëngjes zgjohemi të trembur, nga
Sali Bollati: “ÇAMËRIA
PLAGË PËR ÇDO
SHQIPËTAR TË NDERSHËM”
breshërit e armëve. Nëna na veshi sh-
pejtë e shpejtë dhe ikëm tek shtëpia e
daj Muhametit që ndodhej në qendër,
puq me sahatin e qytetit. Aty erdhën e
morën zervistat babain 52 vjeçar që
bashkë me burrat e tjerë i grumbulluan
tek shkolla, i masakruan dhe i vranë.
Ne ikëm të tmerruar për në shtëpi. Po
aty kishin rrëzuar nga shkallët dhe
pushkatuar gjyshin 82 vjeçar. Ndërsa
Ferhatin 13 vje ç ar, rrugës për tek
shtëpia e hallës e kishin pushkatuar
pranë një kaçubeje ku ishte fshehur. Ne
me nënën shkuam për tu strehuar
bashkë më shumë familje të tjera në
ish-Medresenë; aty erdhën dhe e
morën edhe nënën time 36 vje ç are që
e pushkatuan mbrenda në Xhamin e
Bollatëve. Mua, me motrat Qerime, 10
vjeçare, dhe Makbule, 2 vjeçe, së
bashku me vëllain e vogël Farukun 5
vjeçar na futën në burg, ku na nbajtën
deri në nëntor. Aty nga mungesa e
ushqimit dhe papast ë rtia më vdiqen
gjyshja, 72 vjeçare, bashkë me motrën
2 vjeçare. Në nëntor bashkë me të
tjerët e burgut na hypen në makina dhe
mbas një natë në Gumenicë (edhe ajo
natë e tmershme nga zervistat),
ushtarët angleze na hypën në anije dhe
na zbarkuan në Sarandë. Rrugës duke
ecur, afër Vlorës, Faruku 5 vjeçar, nga
lodhja dhe urija u sëmurë dhe vdiq të
nesërmen. Të gjitha këto dhe shumë të
tjera për të vetmin faj të tyre se ishin
SHQIPTARË
3. Sot ku janë të përqendruar më
shumë Çamët nëpër botë?
S. Bollati: Shumica janë në Shqipëri
mbi 200.000, ka shumë në Turqi
(fatkeqësisht shumica të turqizuar,
pavarësisht se Turqia është mike e
vërtetë), në Çamëri ose Thesproti siç
është emërtimi i sotëm nga grekët,
duhet të jenë mbi 100.000 Çame të
besimit të krishterë (sa për dijeni me
1877 Dhespoti i Çamërisë përktheu
Dhjatën e Re në shqip meqenëse
Çamët e krishterë nuk kuptonin asnjë
fjalë në meshën greke - S. Muselimi -
"Istoriko Peripato anas tis Thesprotia"
- botim i 1997 në Janinë). Po kështu
jemi të shpërndarë në Itali, Gjermani,
Kanada dhe ShBA etj.
4. Për tu kthyer tek aspekti politik:
sa mendoni se ka bërë shteti i
Shqipërisë politikë ndaj kthimit të
Çamëve tek pronat e tyre?
S. Bollati: Shteti Shqiptar në kohën e
mbretit Zog, e ka ngritur vazhdimisht
problemin e Shqiptarëve të Çamërisë,
kishte n/prefekture të Çamërisë, kon-
vikt “Çamëria”, ku studjonin djem
Çame, këndohej :..Në Kosovë e
Çamëri, do valojë përsëri Flamuri
KUQ E ZI!" Po kështu e ka ngritur
vazhdimisht në forumet ndërkom-
bëtare. Por, fatkeqësisht, rregjimi ko-
munist i pas-luftës si rregjim
anti-shqiptar, e mohoi plotësisht këtë
problem ashtu si edhe për shqiptarët e
Kosovës dhe të trojeve të tjera etnike
shqiptare. Dhe më e keqja është se
duke e mohuar përgatiti një elitë poli-
tike që edhe sot, në kohën e mbrojtjes
së të drejtave të njeriut, po për interesa
të mbajtjes së kolltuqeve nuk duan ta
pranojnë se ky është problem kombëtar
dhe jo vetëm problem pronash. Kjo
megjithëse në 1994-shin parlamenti i
Shqipërisë e pranoi genocidin grek
ndaj Shqiptarëve të Çamërisë, por për
faqe të zezë të qeveritarëve të të gjitha
ngjyrave me 2004-shin po ky parla-
ment nuk e miratoi Rezoluten
Çame??!! Unë e kam ngritur gjith-
monë se mohimi i Çamërisë i lë shteg
të hapur pretendimeve bizantinomes-
jetare të të ashtuquajturit vorioepir siç
po bën kryeambasadori i greqisë Jan-
ullatos.
5. A mendoni se pas pavarësimit të
Kosovës forcat shqiptare gjithandej
kanë më shumë mundësi të përqen-
drohen tek çështja e Çamërisë?
S. Bollati: Shumë drejtë, pas Kosovës
Shqiptare të Pavarur, jam më se i
bindur se edhe me ndihmën e
vëllezërve shqiptarë të Kosovës,
Maqedhonisë e Malit te Zi, do të zgjid-
het patjetër edhe problemi i Çamërisë
Shqiptare si Problem Kombëtar, jo
vetëm Human, por edhe Politik. Këtu
dua të theksoj një të vërtetë shumë
domethënëse: Në qoshen time të punës
ne bashkinë e New York-ut, mbaja
pranë flamurit amerikan dhe flamurin
tonë. Kur vinin shqiptarë nga Kosova,
Mal i Zi ose nga Dibra, më pyesnin se
nga jam. Kur ndëgjonin se jam nga
Çamëria, e dinin të gjithë se Çamërinë
e kishte pushtuar greku. Po për çudi,
kur vinin të tjerë nga Bureli, Elbsani
ose Berati nuk e dinin se ku bie Çame-
ria. Ky është rezultati i edukatës "atd-
hetare" së kohës se enverit
antishqiptar.
6. Sa ka mundur komuniteti Çam të
ruaj identitetin kombëtar ndaj asim-
ilimit të vendeve pritëse?
S. Bollati: Në 1991-shin isha një ndër
themeluesit dhe organizatorët e
Shoqërisë Çamëria. U përpoqëm dhe
filluam ta bëjmë të njohur edhe prob-
lemin tonë si brenda ashtu edhe në fo-
rumet ndërkombëtare. Krijimi i
PDI-së, megjithëse me një fare vonese,
është organizim i djemëve nga
Çamëria që me fillimin duket se zgjid-
hja edhe e këtij Problemi Kombëtar do
të marri zgjidhjen e duhur. Ata po
punojnë me shumë përkushtim, kurajo
dhe mençuri. Ata arritën për të parën
herë ta ngrejnë problemin Çam në
Këshillin Europian. Tubimet përkujti-
more që organizohen në Qafën e Botës
i kujtojnë grekut se Shqiptarët e
Çamërisë nuk e harrojnë vendin e tyre.
Sa më shumë të bashkëpunojnë me
historianë atdhetarë si B. Meta, P.
Xhufi, Sh. Delvina etj., e sa më shumë
dokumenta me vlerë të paraqesin në is-
LONDON APRIL 2008 28
titucionet dhe forumet ndërkombëtare,
aq më shpejt do zgjidhet problemi ynë.
7. Çfarë mendoni, konkretisht, se
duhet bërë zgjidhjen e kësaj Çësht-
jeje?
S. Bollati: Problemi ynë nuk është
problem pronash. Pra duhet zgjidhur si
problem i të Drejtave të Njeriut. Të nji-
het genocidi grek ndaj popullësisë
Çame, të njihet shtetësia që kemi (une
kam një çertifikatë lindjeje zyrtarisht
të lëshuar nga Bashkia e Paramithisë
dhe të vërtetuar nga Bashkia e Gu-
menicës në 1998-tën) si shtetas grek i
besimit musliman (jo kombësia).
Shteti grek të çdëmtojë vrasjet dhe
reprezaliet që ka ushtruar ndaj popullit
të pafajshëm të Çamërisë. të na njohë
shtetësinë dhe të gjitha të drejtat e
njeriut si pronën, gjuhën, shkollimin,
jo më shumë se çbën shteti shqiptar për
pakicën greke jo-etnike në Shqipëri
8. Sa e ka arritur qellimin e saj par-
tia PDI-ja, konkretisht?
S. Bollati: Përsa i përket lobimit të
PDI-së ka bërë një punë të shumë të
lavdërueshme në Këshillin e Europës,
krahas punës së mëparshme të
shoqërisë Çamëria. Ne këtu në ShBA,
kemi asistuar në disa takime të Kon-
gresit Amerikan për të drejtat e njeriut,
duke paraqitur edhe materiale
përkatëse për Genocidin Grek. Por me
thënë të drejtën ende nuk kemi bërë aq
sa duhet për të njohur opinionin e gjërë
për këtë problem. Këtu duhet theksuar
vepra e shumë të nderuarve Z. Miranda
Vickers dhe James Pettifer, për
sudimet dhe publikimet shkencore që
bëjnë për problemin Shqiptar në
përgjithësi dhe atë Çam në vecanti.
9. Çfarë lobimi kemi pasur deri tani
ne zyrat diplomatike te perëndimit
dhe ShBA-ve për zgjidhjen e çësht-
jes Çame?
S. Bollati: Shoqëria shqiptare nëpërm-
jet Shoqërisë Çamëria, PDI-së, Institu-

NGA DAUT DAUTI
ur në Kosovë është ora 7:30 e
K mbrëmjes, në Londër është
6:30. Për mua është pjesa më
e rëndësishme e ditës që e pres me
padurim, për arsye se në këtë kohë fil-
lojnë lajmet kryesore të RTK. E tërë
neuroza e dështimit që përjetoj gjatë
ditës më rregullohet në këtë pjesë të
mbrëmjes që më vjen sikur t'i isha nën-
shtruar terapisë në klinikën më të
famshme psikiatrike të Londrës. Ulem
para televizorit, ngjitem për ekran, dhe
e kthej televizorin kah RTK-ja, duke
mos e bërë aspak hesap as BBC-në.
Gjatë kohës sa zgjasin lajmet, unë
ekzaltohem nga gazetaria kosovare e
RTK-së dhe mahnitem nga deklaratat
e kryetarit, kryeministrit dhe “zëd-
hënës”-kryeministrit të Kosovës.
Gjatë 30 minutave të
ardhshme në dhomë mbretëron qetësi
absolute, se kështu e do puna. Të gjithë
atë që dëshirojnë të qëndrojnë me mua,
duhet t'i përshtaten regjimit tim. Të
mos pipëtijnë dhe të mos i heqin sytë
nga ekrani. Kush nuk e do këtë regjim,
ngjitet një kat më lart. Kjo është për
mua aq e rëndësishme sa që këtë punë
e dinë edhe fqinjët e mi. Këtë e dinë
mirë edhe fqinja ime e parë, Lucy
(Lusi) e cila pak para orës 6:30 (7:30
në Kosovë), del në oborrin e saj, e merr
qenin dhe dy macet e saja dhe i fut
brenda në mënyrë që të mos lehin apo
mjaullijnë rastësisht. Me siguri, Lucy,
disi ia mbyll gojën edhe papagallit të
saj, i cili ka origjinë diku nga Karaibet.
Njësoj veprojnë edhe fqinjët e mi të
tjerë që i kam në anën e majtë. Marek-
u dhe gruaja e tij e bukur Barbara,
vetëm një herë i janë nënshtruar qor-
timit dhe vërejtjeve të mia të egra.
Gjithmonë e kam ditë që polakët janë
tit te Studimeve Çame dhe Gazetes
"Çameria-Vatra amtare" si edhe me-
dias shqiptare , duke filluar nga
viti1991, ka filluar të njihet pak a
shumë me problemin Çam. Këtu nuk
duhet lënë pa kujtuar problemin e em-
igrantëve të shumtë shqiptarë që ndod-
hen për punë në Greqi. Prania e tyre
atje paraqitet si "justifikim" që prob-
lemi Çam të mbetet në hije të politikës
shqiptare dhe ngritjes se nevojshëm të
tij si gjatë vizitave të autoriteteve greke
në Shqipëri dhe aq më pak në arenën
ndërkombëtare. Kështu që roli dhe
vepra e PDI-së është për tu lavdëruar
dhe shpresëdhënëse.
10. Ka raste që disa artikullshkrues
të ndryshëm, Çamët i identifikojnë
si muslimanë. Sa i përshtatshëm
është ky qëndrim dhe pse?
S. Bollati: Përsa i takon fesë, fatkeqë-
sisht edhe për mungesë kulture, Çamët
në shumicën e rasteve paraqiten si të
masakruar dhe dëbuar nga trojet e tyre
etnike se ishin muslimanë. Në fakt,
popullësia e Çamërisë Shqiptare në dy
shekujt e fundit, ka qenë pothuajse
gjysëm për gjysëm e besimit musliman
dhe e krishterë. Kemi bashkëjetuar në
mirëkuptim me njëri-tjetrin, pa prob-
leme. Eshtë për tu nënvizuar fakti se në
muslimanët i thërisnim Çamët e kr-
Vazhdon njohja...
shumë të kulturuar.
RTK mund të kritikohet për
shumë çka, por ata lajmet i fillojnë me
kohë. Sapo filluan lajmet qendrore dhe
ja lajmi kryesor: "Vazhdon njohja e
shtetit të Kosovës, shtetit më të ri në
botë. Sot republikën tonë të pavarur e
ka njohur edhe Republika e Nauru-
së…" Wow (d.mth. heu!), bëra jo
vetëm nga gëzimi, por edhe pak nga
kureshtja, e më shumë nga inati që nuk
kisha dëgjuar kurrë për këtë vend.
Menjëherë pas Ishujve Marshall, edhe
Nauru-ja krisi. Me siguri që udhëhe-
qësia jonë kosovare është ndier
krenare edhe një herë, por unë kurrë
nuk besoj që Fatmir Sejdiu, Hashim
Thaqi dhe Jakup Krasniqi me shokë,
që gëzohen më shumë se unë kur
Kosovën e njohin shtetet e huaja.
Ekzaltohem dhe bërtas nga gëzimi.
Lucy, Marek-u dhe Barbara, siç e kam
zbuluar së voni, mendojnë se unë gjatë
kësaj kohe shikoj reprezentacionin e
Kosovës duke luajtur futboll dhe se gë-
zohem kur ndonjë lojtar i yni shënon
gol. Tashti kur e kam hequr flamurin e
mëparshëm dhe e kam vendosur fla-
murin e ri, aty te antena satelitore në
oborr, fqinjëve të mi u kam krijuar
konfuzion pa hesap. Nejse, le ta vrasin
mendjen edhe ata. Fqinjët e mi kanë të
drejtë të mendojnë çka të duan, por unë
kam vendosur të mos u tregoj kurrë se
çfarë shikoj në TV në këtë kohë të
mbrëmjes dhe cila është domethënia e
flamurit të ri. Tek e fundit, pasi që je-
tojmë në një shtet me traditë
demokratike shumëshekullore, kemi të
drejtë të mendojmë çka të duam.
Sapo fillova të mendoj për
gjestin korrekt apo veprimin e duhur
politik të Republikës së Nauru-së, krisi
telefoni dhe gruaja ime brofi në këmbë
për t'u përgjigjur. Ajo i di rregullat.
Unë nuk flas as në telefon gjatë kësaj
kohe. Ajo, nga korridori hyri në dhomë
duke ma bërë me dije se është thirrje
ishterë- "ROMEI". Të kuptohemi, pra
të krishterët nuk ishin greke, por të
kishës orientale me drejtues papatin e
Romës, pra Romei, ashtu siç janë edhe
sot arbëreshët e Italisë. Sipas kushteve
të Perandorisë Osmane, ashtu siç
ndodh zakonisht edhe sot, më të privi-
legjuarit konsideroheshin ata të besimit
muslimanë dhe si pasojë ata zotëronin
edhe pronat më të mëdha.
Kështu që kisha greke për të
vënë në jetë pretendimet bizantine, se
çdo ortodoks është grek, filloi t`i quajë
ortodoksit shqiptarë të Çamërise
“greke”, duke na quajtur ne musli-
manët shqiptarë si “turq”. Dhe për re-
alizimin e megalide-së
mesjetaro-bizantine, autoritetet greke
që pushtuan padrejtësisht Çamërinë
Shqiptare në 1913-tën, u përpoqën me
të gjitha mënyrat: shkëmbimet e popul-
latës, vrasjet, shpronësimet, ndalimin
e gjuhës shqipes dhe genocidin e
ushtruar më 1944-1945, të arrijnë të
dëbojnë me dhunë mbi 30.000 shqip-
tarë të besimit Islam, synim që shqip-
tarët Çam të krishterë t`i asimilonin
dhe kështu të arrinin aty që sot të ngre-
jnë në të gjitha format dhe mjetet di-
nake karakteristike greke, absurditete
për të ashtuquajtur "minoritet etnik
grek" në vendin tonë.
Një gjë tjetër dua të përmend këtu, në
me rëndësi. "Anglisht" tha ajo, se për
shqip, kot e kanë ata që më thërrasin se
nuk flas në këtë gjuhë në këtë termin.
"Richard"-i më tha gruaja me gjysmë
zëri dhe me plot kujdes për të mos më
trazuar.
Duke e vrarë mendjen për
Nauru-në, e kapa telefonin pa patur
idenë se kush është Richard-i. Nuk më
kujtohej asnjë Richard në ato momente
gëzimi. Por, e dini tashmë,që kur nuk e
njihni njeriun në telefon, vazhdoni
bisedën taktike deri sa arrini te pika ku
vërtetoni nëse ju kujtohet apo jo per-
soni. Njësoj bëra edhe unë. Dhe, m’u
kujtua Richard-i, me të cilin kishim
studiuar bashkë, gati dy dekada më
parë. Gjithmonë kam menduar se ai
është nga Australia, eventualisht nga
Zelanda e Re.
"Jam Richard Stephan-i."
dhe vazhdoi "Urime pavarësia" më tha
me anglishten e tij me theks australian
apo me atë të Zelandës së Re. ‘Kafe
dynja’, thoshte gjyshja ime në këso
raste. Miku im më qortoi shoqërisht që
kisha harruar se ai është nga Nauru-ja.
Në fakt, unë e kam ditur që Richard-i
është nga Nauru-ja, por kam menduar
se Nauru-ja është ndonjë fshat në Aus-
trali apo në Zelandë të Re. Pastaj,
vazhduam bisedën deri sa u kryen edhe
lajmet e dyta të RTK-së. Mësova aq
shumë fakte nga miku im i cili tashti
më dukej si vëlla pasi që shteti i tij
Paramithi me 28 qershor 1944, krahas
vrasjeve dhe masakrave ndaj Çamëve
muslimanë është masakruar dhe
pushkatuar nga zervistat edhe i krish-
teri Çam z. Spiro Calluka. Ai u
pushkatua se fliste shqip dhe gjith-
monë e kudo e kishte treguar vehten se
ishte shqiptar.
Pra e thënë me pak fjalë,
dëbimi nga trojet tona etnike, është
"mbuluar" me dallimet fetare, dhe të
ashtuquajtur "bashkëpuntorë",në një
kohë që vetë zervistat dhe qeveria
kuislinge e Ralisit, ishin bashkëpuntorë
të gjermaneve. Për të vërtetuar se cfarë
quhet sipas grekëve bashkëpunim, po
ju them se në vitin 1949, kur po për-
fundonte lufta civile në Greqi, komuni-
stat grekë në bashkëpunim me
enveristat shqiptarë erdhën në Shqipëri
për të rekurtuar Çamët në atë luftë
midis grekeve.
Çamët refuzuan, ata u shpre-
hen se mund të luftojnë atje vetëm me
flamurin shqiptar. Ata nuk shkuan të
luftojnë midis grekëve. Dhe si "shpër-
blim" qeveria komuniste e Tiranës in-
ternoi mbi 600 burra Çame për 9 muaj
në Gramsh.
Ndërsa komunistat greke që
u mundën dhe u shpërndanë në ish-
vendet komuniste, u lejuan në vitet 70
të kthehen në Greqi, të marrin edhe
kishte njohur shtetin tim.
Por, më shumë u gëzova për
arsye se aktiviteti i qeverisë së
Kosovës ka shënuar edhe një sukses ne
bindjen e shteteve për të njohur
Kosovën e pavarur. Në gjuhën
shtetërore, kësaj pune i thonë aktivitet
i suksesshëm diplomatik.
Merreni me mend, Nauru-ja,
ish-koloni britanike, pastaj territor aus-
tralian, sot është një shtet i pavarur
që ka 21 km katrorë territor, me
13.048 banorë. Me fjalë tjera, me
territor dhe banorë sa Isniqi apo pak
ma e vogël se Zhegra. E veçanta e
këtij shteti është se nuk ka kryeqytet.
I ka tri vendbanime të shpërndara në
ishull qe kur e përthekon ka 30 km,
si tri mëhalla që i ka Isniqi, se Zhe-
gra ka më shumë.
Nauru-ja sot radhitet ndër
shtetet e varfra, si Kosova, por nuk
ka qenë gjithmonë e këtillë. Deri
para disa viteve popullsia e kësaj ujd-
hese-shtet ka qenë më e pasura në botë.
Kanë eksportuar aq shumë fosfate, sa
që naurujasit janë pasuruar tej mase.
Në një moment iu ka rënë ndërmend
që të importojnë edhe fuqi punëtore.
Nga ky moment, naurujasit janë shtrirë
nën hije të palmave dhe të vetmen
punë që kanë bërë ka qenë numërimi i
parave. Kanë blerë kerre të shtrenjta
sportive. Kurrë nuk e kam kuptuar
nevojën e naurujasve për vetura aq të
shpejta kur në tërë vendin e tyre kanë
vetëm 30 km asfalt, dhe ku shpejtësia
maksimale është e kufizuar në 35 km
në orë. Sa keq që situata me Fatmir Li-
majn është ndryshe, se edhe ai do të
shtrihej në plazh dhe do të bënte kokr-
rën e qejfit si gjithë qytetarët tjerë të
këtij vendi mik. Nuk duhet lënë pa për-
mendur se shefi i stacionit të vetëm të
policisë - që ka vetëm 19 policë - nget
Lamburgini. Merreni me mend tashti
se çfarë vetura kanë patur të tjerët. Të
mos flasim për qeverinë.
pensione të formojnë edhe partinë e
tyre komuniste (ata sot protestojnë
kundër Kosoves Shqiptare të Pavarur).
Pra, kush luftoi me armë në dorë
kundër demokracise greke nuk quhet
bashkëpuntorë me armikun per te vet-
men arsye se është i krishterë, pra grek.
Këto janë disa nga konceptimet mod-
erne të demokracisë antike greke?!
11. Krahas atyre qe kemi shikuar
permes tv apo internetit Çfare mund
te na thoni rreth Çameve qe sot je-
tojne ne Çameri?
S. Bollati: Dihet që gjuha është një nga
karakteristikat dalluese të një kombi. I
nderuari Prof. B. Meta, në librin e bo-
tuar në 2002, "Tensioni Greko-Shqip-
tar", midis të tjerash nënvizon se
ambasadori shqiptar gjatë vizitës në
Gumenicë me 1972, bisedon me
kryetarin e asaj bashkie shqip.
Ai i thotë se këtu ka shumë
fshatra që flasin shqip, bile ka pleq që
nuk dijne të flasin greqisht, në Kastrize
ka mbi 1800 banorë që flasin vetëm
shqip. Ndërsa kryetari i Prevezës i
thotë gjithashtu që në prefekturën e tij
ka mbi 40 fshatra që flasin shqip. Dhe
për "shqiptarizmën" e enveristave, këto
të vërteta u deshën t`i zbulohen shqip-
tarëve vetëm me 2002.
Bile vajza ime Betula (mban
LONDON MAY 2008 29
Por, një ditë kur u harxhuan
fosfatet dhe kur nuk kishin çfarë të
shesin më, kishte krisur gazepi. Pop-
ullsia qe ngritur në këmbë dhe e hid-
hëruar me qeverinë, kishte djegur
ndërtesën e burgut pasi që kjo ishte e
vetmja ndërtesë që njihej si pronë e
qeverisë.
Tashti duket se gjërat do të
ndryshojnë edhe në Nauru. Ky ishull,
ish-parajsë, ka gjasa të bëhet normal.
Kështu ka premtuar në zgjedhjet e fun-
dit Marcus Stephan-i, i cili tashti është
kryetar i këtij shteti. Marcus Stephan-
i, para se të bëhej kryetar ka qenë kam-
pion në tërë Republikën e Nauru-së,
për ngritjen e peshave të rënda. Në lid-
hje me ardhmëninë e vendit të vet, ai i
ka deklaruar BBC-së: "Jemi duke bërë
aq sa mundemi për t'u larguar nga kjo
situatë e rëndë. Jeta më nuk do të jetë
e mirë si përpara, por do të ndërtojmë
një jetë të rehatshme". Kush e di,
ndoshta edhe ne mund të përfitojmë
nga shkëmbimi i përvojave. P.sh. mund
të provojmë që kryetar të shtetit të
Kosovës ta bëjmë Aziz Salihun.
Ndoshta naurujasit do të na mësonin si
t'ia shesim Serbisë apo Rusisë pluhurin
e KEK-ut në vend të fosfateve, pasi që
ata duket se kanë përvojë në këtë
biznes. Për në fund, gati harrova, që
kryetari i Republikës së Nauru-së është
axha i mikut tim Richard Stephen-it
"S'do të thotë gjë kjo punë. S’del gjë
prej kësaj pune", më tha Richard-i. E
krahasova këtë fakt me mua dhe situ-
atën e Kosovës. Sikur Fatmir Sejdiu të
ishte axha im, unë garant do të bëhesha
ambasador i Kosovës në Britani të
Madhe. Por, kjo nuk vlen për Richard-
in, për arsye se shteti i tij është më i
vogël dhe më i dobët se shteti im,
Kosova. Nauruja nuk ka mundësi të
ketë asnjë ambasador, kurse ne do t'i
kemi së paku 20. Kështu ka thënë
krye-aristokrati, Skënder Hyseni, të
cilit unë i besoj pa marrë parasysh se
çfarë thotë. Asnjëherë më parë nuk
jam ndier i fuqishëm sikur këtyre
ditëve të fundit. Kurrë nuk e kam ditur
që Kosova është kaq e madhe dhe kaq
e fuqishme. Thank you Marshall Island
and God Bless you Republic of Nauru.
emrin e nënës time që u masakrua nga
grekët me 1944), mbas kthimit nga
shërbimi (ish-punonjëse e ministrisë së
jashtme), më thotë e mallëngjyer se ata
që takuam në Pargë e Prevezë, flisnin
shqip duke na thënë mos u besoni kë-
tyre palogrekëve. Kjo ishte më 1996-
n.
Pra sot, me plotë gojë, kemi
të drejtë të themi se atje vazhdojnë të
jetojnë shqiptarë Çame të besimit të kr-
ishterë, që fatkeqësisht ju ndalohet te
flasin gjuhën e tyre shqipe në publik.
Dhe qeveritarët e sotëm në Tiranë duke
pasur frikë për kolltuqet, jo vetëm hes-
htin por as nuk e ngrejnë zërin për të
drejtat humanitare të tyre, por me
lëshimet që bëjnë rrisin orekset mes-
jetare të grekëve për gjasmë të drejtat e
minoritetit të tyre në Shqipëri. Dhe kjo
quhet "miqësi strategjike"??!.
Sa do të vazhdojë ky turp??!
Kam shumë besim se Kosova
Shqiptare e Pavarur dhe SHBA-të me
gjithë vendet e vërteta demokratike do
ta mbështesin zgjidhjen e kësaj të
drejtë e të pamohueshme. Së shpëjti do
njihet dhe, qeveria greke do të detyro-
het ta pranojë se, ndaj Shqiptarëve të
Çamërisë ka kryer genocid dhe si pa-
sojë do njohë të drejtat e minoritetit
Shqiptarë në Çamëri.
 LONDON MAY 2008 30

Blue
EYES
Ambientet më komode që mund t’i keni vizituar ndonjëherë
HAPUR 6 DITE TE JAVES NGA ORA 9.00 AM DERI NE ORET E VONA
Hyrja falas nga ora 9-11 PM E HENA PUSHIM

Nen shoqerine e vajzave me te bukura

SHERBIM I PAKRAHASUESHEM ÇMIMET ME KONKURUESE PER ÇDO
LLOJ FESTE, DITELINDJE, FEJESA, MARTESA, PARTY ETJ ETJ

South Way WembleyHA 9 0HB

Ngjitur me stadiumin e Wemblit
Tel: 0208 795 2424
Mob: 07855781966

Nga data 15 Maj

Surprizë

164 Fonthill Road

London N4 3HP 07515866678

NGA KASTRIOT DERVISHI
12 nëntori i vitit 1943 ishte një ngjarje
e shënuar për Malësinë e zonës së
Shkodrës. Në rrethanat e krijuara ku
Italia fashiste kishte kapitulluar,
komiteti i 14 shtatorit 1943 kishte sh-
pallur pavarësinë e vendit he Kuvendi
Kombëtar i 1943-t kishte rrëzuar
vendimet e asamblesë së 12 prillit
1939, rreziku i komunizmit në vend
shihej shqetësim i madh. Qeveria e
sapokrijuar e Rexhep Mitrovicës dhe
Këshilli i Naltë i kishin pozitat e br-
ishta. Rreziku i komunizmit në vend,
ishte shqetësues. Nuk kishte dyshim se
prapa të ashtuquajturës “lëvizje Na-
cionalçlirimtare” nuk ishte gjë tjetër
veçse Partia Komuniste që ishte në lid-
hje me armiqtë shekullorë të
Shqipërisë. Për të gjitha këto u hartua
kjo besëlidhje që botohet në numrin e
sotëm të gazetës. Ajo u shpërnda në
formë broshure, dhe ky material është
marrë nga dosja gjyqësore në ngarkim
të një personi, i gjykuar sigurisht për
arsye politike.
Program-veprimi në bazë të
besëlidhjes së Malcis Madhe,
Rranxave dhe Postribës
Formula e betimit:
Betohem n’emën të Perëndisë, mbi
nderin tem dhe mbi flamurin kombëtar
se do ta zbatoj me përpikni të gjitha
pikat e besëlidhjes dhe të program-
veprimit të Malcisë së Madhe, të Rran-
cave e të Postribës, për mbarëvajtjen e
vendit, për nderimin e gjakut të derd-
hun prej të parëve tanë për liri dhe për
të mirën e të mbarën e atdheut.
Sot ditën e premte 12 nanduer 1943, u
mblodhën ne Koplik paria e popullit të
Malcis, Madhe, të Rranxave dhe të
Postribes, të cilët në bazë të Besëlid-
hjes, caktuen program-veprimin që
vijon:
1 kërkue ndihmën e bajrakut ma t’afërm
Tue njofte në misët e Këshillit të Naltë
të Regjencës elitën e patriotizmës
shqiptare, tue qenë të bindun se ata
kane për të dijtë me i ruejte ma së miri
interesat tona kombëtare, tue ju
mbeshtetë thirrjes së tyne, shpallë në
fletoren “Kombi”, nr. 20 datë, 30 tetor
1943 dhe programit të Qeverisë shpallë
në fletoren "Kombi” nr. 24, date 8 nën-
tor 1943, Malsia e Madhe, Rranxat dhe
Postriba vendosen me njoftë dhe me
bashkëpunue me Qeverin Shqiptare pa
ju shmange pikave të besëlidhjes dhe
këtij program-veprimi;
2 Por në qoftë se komunistat vendas
Tue marrë parasysh se veprimtaria e
Partisë Komuniste: terrorizëm, vrasje,
premje rrugash, grabitje e plaçkitje,
bashkëpunim me fqinjët tonë, përtej
kufinit, në kundërshtim flagrant me in-
teresat tona kombëtare (si qe kalimi i
nji çete nëpër Theth të Shalës për në
Mat te Zi), u vendos qi të gjith pjestarët
e ksaje partie te ftohen me u largue me
të mirë nga Malcija e Madhe, Rranxat
dhe Postriba mbrenda nji afati prej 10
BESA E MALËSIVE
kundër komunizmit
Akti i 12 nëntorit 1943 që
ndalonte edhe gjakmarrjen
Betohem n’emën të Perëndisë, mbi
nderin tem dhe mbi flamurin
kombëtar se do ta zbatoj me
përpikni të gjitha pikat e besëlidhjes
dhe të program-veprimit të Malcisë së
Madhe, të Rrancave e të Postribës, për
mbarëvajtjen e vendit, për nderimin e
gjakut të derdhun prej të parëve tanë
për liri dhe për të mirën e të mbarën e
atdheut.
ditësh, d.m.th. deri me datën 22 nan-
duer 1943.
Në rasë se nuk largohen
brenda afatit të caktuer, çdo bajrak do
të parashofi me i largue me forcë.
Kush ndeshë, përcjell, mban a
përkrahë pjesëtarë të Partisë Komu-
niste, bjen në faj të katundit, katundi
në faj të bajrakut e bajraku në faj të ba-
jraqeve të tjera të Malcis Madhe, të
Rranxave e të Postribës.
Nëse ndonji bajrak i mban
dhe nuk bindet me përzanë, ka me
qene përgjegjës dhe bajraqet e tjera do
ta shtrëngojnë me forcë e me i largue.
Nëse ndonji bajrak nuk mundet me i
shtypë çetat komuniste, ka për të
e, po nevoja, edhe ndihmën e ba-
jraqeve të tjera.
Komunistat vendas ftohen
m'e lanë rrugën e gabueme qi kanë nd-
jeke deri tash. Na jemi gati me u a shtri
dorën vllaznisht per nji bashkëpunim
sa ma të sinqertë për të mirën e të
mbarën e Atdheut.
Nëse ndonji komunist ven-
das e mohon idenë e përfaqësueme, ai
do të betohet në prani të bajrakut, do të
lëshoje nji deklaratë dhe do paraqesë
dy dorëzanës. Dorezanës do të jenë
njata qi, t’i pranojë dhe t' i kërkojë ba-
jraku.
ngulin kambë në rrugën e deritashme,
do të pësojnë fatin e të tjerëve si u sh-
pjegue ma nalt.
Të njëjtat masa do të merren
kundra çdo personi a partie që zhvillon
aktivitet antikombëtar si propagandë
serbo-malazeze, etj.
3 Postribës, si edhe atë t’atdheut e për
Për me mujtë me përballue çdo
mësymje të jashtme të fqinjve tanë, për
LONDON MARCH 2008 32
rastesh, aj qi vret nuk asht Për te mujte me ndalue aktivitetin e
përgjegjës as nuk bjen në gjak, propagandistave nder ne, vendoset me
mbasi vepron n’interes të popullit
dhe t’Atdheut, në përshtatje me
ndihmue autoritetet ne kontrollimin
dhe kapjen e tyne. Për kët qëllim cak-
ligjët e R. M. K në fuqi. tohen si vende ndalimi dhe kontrollim
mjetesh udhtimi: Kopliku, Dedajt
5
(Shkrel), Bajza ehe Tuzi.
Ndalohet zbrazja e armëve për
qef. Në rsate festash, dasmash etj, 9
mund të shprazet një sasi e pakët
armësh, tue lajmue dhe tue marrë
Ne rast se ndonji prej parise së Malcis
Madhe, te Rranxave e te Postribes nuk
pëlqimin e parisë së bajrakut. mundet me u paraqite nder mbledhjet e
ndryshme, do te dergojne nji perfaq-
6
sues te vetin tue i dhanë letër për-
faqsimin e tue mos harrue me shënue
Ne rasë se sulmohet kufiai, ba-
jraku i sulmuem ka me lajmue
edhe kto fjalë: Deklaroj se kan me
qene të pranueme edhe prej meje te
me shkrim bajrakun ma të aferm
e ky ka me kushtrimue bajraqet e
gjitba vendimet: sido që pranohen prej
përfaqësuesit tem.
tjera me qitje pushkesh te ku-
fizuemë dhe me ramje të kum-
bonve. Bajraqet e ndryshme kane 10
Ne se vritet ne Malci te madhe,
të ndaluar çdo pro- Rranxa e Postribe a kudo njeti,
pagandë të brend- ndonji pjestar i Malcis, i Ranxave e
shme edhe për të i Postribes prej Partis Komuniste a
qenë gati me çdo rryme tjetër, bajraku i të vramit
marrë pjesë në të e me te të gjitha bajraqet e tjera do
ardhshmen në çdo t'hakmerren.
veprim që ta 11) Malcija e Madhe, Rranxat dhe
kërkojë e mira e Postriba janë gati dhe do të ftojnë
Atdheut, vendoset me bashkëpunue të gjithë vllaznit
organizimi shqiptare e veçanërisht Shkodren
ushtarak – vullne- me nenprefektura të saja, qi t'i
tar- vendas i Malë- përgjegjen frymës se BESELID-
sisë së Madhe, i HJES dhe këtij PRO-
Rranxave dhe i GRAMVEPRIMI.
Postribës me par- Ky programveprimi pranohet me
inë e vet në krye, zane të përbashkëta prej paris së
si mbas një or- popullit të Malcis. Madhe, të
ganike që do të Rranxave e të Postribës dhe përfor-
përpilohet. cohet me vula, dhe nënshkrime si
edhe me nji betim solemn mbi fla-
4 mur kombtar e arme, kopja e të cilit
i bashkangjitet këtij program
veprimi.
Tue marrë
parasysh propa-
Nënshkruhet nga:
gandën e madhe
që po zhvillohet
-Krerët e Hotit
gjatë vijës së
-Krerët e Koçës
kufinit, parashihet
-Krerët e Fundës (Luarë – Le-
plotësimi i batal-
me u nise simbas nji plani qi do të cak- dini)
ionit të Rojës M. K.. Deri me krijimin
tohet. -Krerët e Grudës
e këtij batalioni është detyrë kombëtare
-Krerët e Tuzit
e çdo pjesëtari të Malcisë me ndalue
7 -Krerët e Reçit
çdo propagandë e kontrabandë.
Kush ka për të nxanë kontrabandë, Tue marre parasysh kohen kritike
-Krerët e Vranës e Vllanës
-Krerët e Lohës
malli ka për të mbetë i tij. Kontrabandë nëpër të cilën po përshkohet vendi i
-Krerët e Rrjollit
konsiderohet njajo që kalon e nxehet jonë e për të mujte me ba nji bashkim
-Krerët e Koplikut
pa autorizim të rregullt të autoriteteve sa ma te ngushtë, vendoset qi çdo ba-
-Krerët e Kastratit
në vijë të kufinit ujë e tokë. jrak të lidhin besë e të ndalojë marrjen
-Krerët e Buzës së Ujit
Kush ka për të nxanë propagandista, ka e gjaqeve deri 10 ditë mbas mbarimit
-Krerët e Postribës
për të pasë mirënjohjen dhe falnder- të luftës. Porsa të kryhet ky veprim me
-Krerët e Shkrelit
imin e Malcis Madhe, të Rranxave e të randsi, besa ka me u lidhe edhe nder-
mjet bajraqeve të tjera.
-Krerët e Tripeshit
Major Mul Delia, major Dodë
ma tepër ka për t’u propozue për një
Nikolla, kapiten Llesh Marashi,
shpërblim. 8
kapiten Gjelosh Luli
Për vrasje qi mund të bahen në kso

NGA FLORI SLATINA
eatri “Aleksander Moisiu” i
T Durrësit, sikurse Teatri Kombë-
tar, teatri i Shkodrës, i Korçës,
Fierit apo Vlorës, me një bërthamë të
mirë aktorësh ka shënuar në historinë e
tij një periudhë të suksesshme në artin
tonë skenik. Nga ky teatër kanë dalë
disa breza të shquar aktorësh, të cilët
vit pas viti krijuan fizionominë e
vërtetë të këtij arti magjik. Së bashku
me trupën e varietesë, një nga më të
njohurat në shkallë vendi, që prej 37
vjetësh gëzon “statusin” trupë profe-
sioniste, në përbërje të së cilës ishin
regjisori "Artisti i Popullit" Gjergj
Vlashi, “Mjeshtri i madh” Haxhi
Rama, aktorët Spiro Strati, Meropi
Xhoja, Enver Likmeta, Ramazan
Njala, Aleksandër Pepa, Hadil Hasa,
Aleks Llazari, Marie Dema, Lumturi
Dashi, Eli Tirana, Roland Koça e
Muharrem Hoxha etj, kanë një kon-
tribut të çmuar edhe në filmin artistik.
Janë afro 20 aktorë të kësaj trupe që
janë angazhuar në filmin shqiptar herë
pas here, duke bërë në total rreth 150
personazhe, ku pa dyshim, në majën e
këtyre artistëve qëndrojnë aktorët e
shquar Guljelm Radoja, Mirush
Kabashi, Vangjel Heba, Xhevdet Feri,
Marta Burda, Liri Lushi, Lyfti Hoxha,
Spiro Urumi, Nikolin Xhoja etj. Le t’i
marrim me radhë këtë artistë të shquar
një pjesë e të cilëve nuk jetojnë më por
kanë mbetur të pavdekshëm, pikërisht
nga ky sukses e kjo pjesëmarrje e tyre
në filmin shqiptar.
1 si dhe në filmat “Kush është vrasësi”,
Guljelm Radoja “Artist i merituar”,
një aktor i shquar, me një karrierë të
suksesshme në teatrin “A. Moisiu”, por
edhe në Teatrin kombëtar. Ka interpre-
tuar në filmin shqiptar mbi 35 role, që
nga fillimi i viteve 70. Ndër rolet e tij
më të suksesshme janë fotografi te
“Shtigje lufte”, tenente Gurabardhi
“Në fillim të verës”, Stefan Bardhi te
“Mësenjtorja”, gjeneral gramafoni te
“Gjeneral Gramafoni”, Lym Kepi te
“Nëntori i dytë”, Petro te “Kush vdes
në këmbë”, prifti te “Kthimi i ushtrisë
së vdekur”, i huaji te “Dashuria e fun-
dit”, etj. Karakteristikë është se shu-
mica janë role kryesore, të vlerësuara
edhe me çmime e medaljone.
2 6
Mirush Kabashi “Artist i merituar”,
përveç rolit mjeshtëror të Sokratit në
teatër, si dhe disa roleve në teatrin e
Durrësit, ka një kontribut të çmuar në
filmin artistik, duke interpretuar në
mbi 20 filma. E ka nisur karrierën në
një film televiziv “Zani partizani”, e
më pas shkëlqeu në disa role, ku veço-
jmë Shazivarin tek “Koncert në vitin
36”, njeriu me shishe “Emblema e
dikurshme”, piktori “Ne vinim nga
lufta”, Nikollaqi te “Karnavalet”,
Bakja te “Gëzhoja e vjetër”, Brahushi
te “Dora e ngrohtë”, Lithani “Kohë e
largët”, Maku te “Zëvëndësi i grave”,
etj. 3 aktore që karrierën e nis në Teatrin
Nikolin Xhoja “Artist i popullit”, ka
Durrsakët e
filmit shqiptar
Aktoret e estrades dhe teatrit
"Aleksander Moisiu" ne filmin shqiptar
në galerinë e tij 8 role, por ka mbetur
në kinemanë tonë për dy role nga më
të bukurit e saj, atë të Xha Beqos te
filmi “Kapedani” dhe Përparimtarin
tek “Çifti i lumtur”. Por me mjeshtëri
të lartë janë interpretuar edhe rolet e
tjera si kuzhinieri te “Horizontet e ha-
pura”, Magazinieri “Udhëtim në pran-
verë”, baca Leka te “Thirrja” apo rolet
e tjera në filmat “Furtuna”,
“Ndërgjegjja”, Në prag të jetës”. Ka
një kontribut të madh në teatrin e Dur-
rësit pasi ka qenë themelues e shtylla
qendrore e tij.
4.
Vangjel Heba “Artist i merituar”, një
artist i kompletuar, me një karrierë të
gjatë e të suksesshme në teatrin “Alek-
sandër Moisiu”, me mbi 22 role në
filmin artistik, ku shquhet për interpre-
timin të gjallë, të besueshëm e me nivel
të lartë artistik, veçanërisht në rolet e
tij në rolet e Vasilit “Furtuna”, Mur-
rashi te “Toka jonë”, Aliu te “Malet me
blerim mbuluar”, Fane Mërtiri “Gurët
e shtëpisë sime”, dom Gjoni “Thirrja”,
Dr. Sokrati te “Botë e padukshme”, etj.
U nda nga jeta para disa ditësh.
5 “Këtu bën ftohtë”, “Vals i ngrirë në Pr-
Xhevdet Feri “Artist i merituar”,,
përveç angazhimit disa roleve në
teatrin e Durrësit, ka interpretuar në
filmin shqiptar mbi 15 role, kryesisht
role të para, duke u vlerësuar me
çmime për interpretimin e tij. Shquhet
për rolet e tij si Marko “Vëllezër dhe
shokë”, Pali “Besa e kuqe”, Agroni
“Hijet që mbeten pas”, Martini te
“Treni niset në shtatë pa pesë”, “Gjon
Kodri te “Vitet e pritjes”, Trimi “Për-
rallë nga e kaluara”, Sako te “Dasma e
Sakos”, etj. Së fundi interpreton edhe
në filmin Koha e kometës” të Fatmir
Koçit. Për filmin ka kontribut edhe si
drejtor i QKK.
Spiro Urumi “Artist i merituar”, një
aktor i shquar i teatrit “Aleksandër
Moisiu”, me një kontribut të çmuar në
dhjetëra role. Ka interpretuar mbi 15
role në filmin shqiptar, duke nisur nga
roli i H. Fulcit në filmin “Vitet e para”.
Më pas ka interpretuar me sukses
Markalleshin tek “Ilegalët”, Dago te
“Mysafiri”, zoti Maman “Ne vinin nga
lufta”, “Abdurrahman Harizi “Asgjë
nuk harrohet”, konsulli “Pranverë e
hidhur”, investitori i huaj te “Fundi
marrëzisë”, etj.
7 Violeta Dede, u shfaq në filmin shqip-
Marta Burda “Artist i merituar”, një
Kombëtar, por që u dallua për nivel të
lartë në teatrin “Aleksandër Moisiu”.
Ka interpretuar në film mbi 15 role, ku
shquhet për interpretime të saj në fil-
mat “Nusja dhe shtetrrethimi”,
Balonat”, “Dorina”, “Përtej mureve të
gurta”, “Radiostacioni”, “Agimet e
stinës së madhe”, “Zëvëndësi i grave”,
etj. U nda nga jeta në vitin 1995.
8 Muharrem Hoxha, përveç aktivitetit të
Liri Lushi e nisi karrierën e saj me një
rol qendror në filmin “Thirrja”, atë të
sekretares së Partisë. M pas interpretoi
me sukses edhe në filmat “Zonja nga
qyteti”, Dorina te “Dorina”, “Blerta
“Yje mbi Drin”, Dila “Rruga e lirisë”,
ishtinë” etj. Në teatrin “A. Moisiu” ka
interpretuar afro 20 vjet duke interpre-
tuar afro 50 role. Prej disa vitesh jeton
në mërgim.
Lufti Hoxha “Artist i merituar”, ka
qenë një nga figurat qendrore të teatrit
të Durrësit, duke interpretuar në mbi
80 role, por ka interpretuar edhe në
film mbi 13 role, duke u angazhuar që
në vitin 1963 te “Detyrë e posaçme”.
Më pas ka pasur sukses në filmat “Ile-
galët” në rolin e të dehurit, Ndueja te
“Thirrja”, krushku te “Dollia e dasmës
sime”, babai i Tilit te “Shoku ynë Tili”,
hamalli te “Nata e parë e lirisë”, Leko
te “Vetmi” etj.
10
Xhelal Tafaj ka interpretuar mbi 10
role në filmin shqiptar, por është nga
aktorët bazë të teatrit të Durrësit, me
një galeri të madhe rolesh. Në film e
ka nisur karrierën me rolin e ushtarit
italian te “Tomka dhe shokët e tij”.
Ndër rolet e tjera veçojmë Fationi te
“Mysafiri”, Tranieri “Shokë të një
skuadre”, Rreshteri “Pranverë e hid-
hur”, Kristaq Bushi te “Kronikë e një
nate” etj.
11
tar në rolin e Shpresës në filmin “Sh-
përthimi” dhe më pas interpretoi mbi
12 role, ku shquhet veçanërisht për
rolet e saj në filmat “Gëzhoja e vjetër”
Miranda, Shpresa te
“Skëterrë 43”, Linda te
“Një ndodhi në port”, Lil-
iana te “Ku po xhirohej një
film”, gruaja e Martinit “Të
paftuarit”, si dhe në filmat
“Vrasje në gjueti”, “Kro-
nikë e një nate” etj.
12
Fadil Hasa “Artist i mer-
ituar”, një aktor i shquar i
Estradës së Durrësit, me
një kontribut të jashtëzakonshëm në
këtë estradë, i mirënjohur anembanë
vendit. Ka interpretuar në film pak
role, por janë të paharrueshme rolet e
tij në komeditë “Zëvëndësi i grave”, në
rolin e magazinierit”, dhe së fundi roli
në komedinë “Mao ce Dun”.
13
madh në teatrin e Durrësit, ka interpre-
tuar edhe në disa filma në role të vegjël
para viteve 90, si p.sh te filmi i tij i
parë “Lundrimi i parë”, por me sukses
në filmat televizivë, kinokomedi të
Arian Çuliqit, si p.sh komshiu “Pak
fresk sonte”, e më pas “Fundi i mar-
rëzisë”, “Gjithë fajet i ka paraja”,
“Dashuri me krisma”, etj.
14
Aishe Stari “Artist i merituar”, me një
sukses të madh në estradën e qytetit të
Durrësit, me qindra role në skeçe e par-
odi, por e angazhuar edhe në filmin
shqiptar me mbi 5 role, ku veçohen fil-
mat “Udhëtim në pranverë”, “Fije që
priten”, “Fundi i marrëzisë”, “Dashuri
me krisma” etj.
15
Ali Bega, një aktor dramatik i teatrit të
Durrësit, por ka interpretuar mbi 7 role
në film, si p.sh në filmat “Zani parti-
zani”, “Dorina”, “Intendenti”, “Si
gjithë të tjerët”, “Dhe vjen një ditë”,
“Gurët e shtëpisë sime”, “Rrethi i ku-
jtesës” etj. Në vitet 90 u shkëput nga
teatri e jeton në emigracion.
16
Hysen Bashhysa si aktor i Durrësit ka
interpretuar dhjetëra role në teatër,
duke qenë aktiv edhe sot. Në film ka
pesë role, duke filluar nga filmi “Një
udhëtim i vështirë”, “Në pyjet me
dëborë ka jetë”, “Dorina”, Gjurmë në
kaltërsi”, “Vals i ngrirë në Prishtinë”.
17
Rozeta Feri, si aktore e Durrësit ka in-
terpretuar, përveç teatrit, edhe 5 role në
film përkrah bashkëshortit, Xhevdetit,
disa role si p.sh në filmin “Dhe vjen
një ditë”, “Vitet e pritjes”, “Tradhti
bashkëshortore”, “Gjoleka, djali
LONDON MAY 2008 33
Abazit” etj.
18
Pëllumb Deçolli , si aktor komik, ka
interpretuar me sukses mjaft role në
teatër, por ka interpretuar disa role
pikantë në filmin shqiptar, duke nisur
me rolin në filmin “Goditja”, por veço-
hen rolet e tij në filmat “Karnavalet”
dhe “Dy herë mat”.
19
Drita Nikolla ka interpretuar disa role
në teatrin “Aleksandër Moisiu”, por në
film shumë pak. Mbahet mend për një
role qendror në filmin “Eja”, atë të
nënës.
20
Meropi Xhoja ka interpretuar në film
tre role të vegjël, nënën tek filmi “I teti
në bronx”, po nënën në filmin “Do-
rina” si dhe një rol të vogël në filmin
“Kapedani”.
21
Spiro Strati, i dalluar në dhjetëra role,
skeçe e parodi në varietenë e Durrësit,
është angazhuar në film në dy role të
vegjël, një në filmin “Udhëtim në
pranverë” dhe tjetrin në filmin tele-
viziv “Plumba perandorit”.
22
Ramazan Njala, ka interpretuar në
film vetëm një rol në kinokomedinë
“Cirku në fshat”.
23
Edhe Milto Profi ka një rol të vogël në
filmin televiziv “Dorina”, film që u bë
sipas ekranizimit të dramës me të
njëjtin titull, ku interpretuan të gjithë
aktorët e teatrit “Aleksandër Moisiu”.
Regjisorët e filmit shqiptar e kanë
pasur shumë të lehtë angazhimin e kë-
tyre artistëve, pasi teatri i Durrësit,
ashtu sikurse ai i Korçës, i Vlorës, i
Shkodrës, kanë qenë një bazë shumë e
mirë për ta. Përveç aktorëve që u për-
mendën më lart ka pasur edhe të tjerë
që kanë interpretuar në role të
ndryshme, sikurse ka mjaft aktorë të
tjerë durrsakë që nuk kanë qenë pjesë e
trupës së teatrit apo varietesë së Dur-
rësit.
Sot Teatri dhe Varieteja po kalojnë mo-
mente të vështira, edhe pse herë pas
here gjallërohen na ndonjë shfaqje sa
për të thënë se jemi ende gjallë. Nuk
ka më atë shkëlqim. Regjisorja Driada
Dervishi i është bashkangjitur trupës
me sukses, duke huazuar edhe aktorë
të tjera nga Tirana apo rrethet. Suksesi
në Maqedoni i kësaj trupe është provë
se ky teatër apo ajo trupë e varietesë
mund të ngjallet e të jetë edhe një herë
në lavdinë e dikurshme.
 LONDON MAY 2008 34
-Për mua familja me gjithë
komponentët e saj janë
gjithçka. Kur më pyesin se
si është martesa, gjithnjë
Teuta
përgjigjem: Martesa është
si dëshiron ta kesh, dhe
varet shumë nga mençuria
e gruas. Nëse do ta drejtosh
Topi:
Ja të
mirë arrin ta kesh të suk-
sesshme, nëse do t’i japësh
drejtim të gabuar e nis për
tek negativja. Për mua

qenit gjithnjë e shigjetuar. Mendoj se
duhet të jem e tillë vetëm atëherë kur
duhet të jem, dhe kur më takon, për
fshehtat
kryesorja në jetë janë
Bamiri dhe vajzat e mia.
Janë qëllimi kryesor i jetës sime.
Po të meta a ka yt shoq? Apo është

gjëra shumë të rëndësishme. Nuk më
pëlqen që jeta ime e përditshme të dalë
në treg. Do më pëlqente t’i fshihesha
kësaj dukshmërie. Nëse më parë vija
në punë dhe isha e pavështruar nga
e jetës
momenti që thuhen vetëm të mirat..
-Tani në këtë moment nuk më duket se
ka. Ka gjëra shumë të parëndësishme

PERGATITI PRANVERA SMITH

Gruaja e parë e vendit, zonja Teuta
Topi është vetëm 46 vjeç, punon në
sektorin e politikave rurale në Min-
istrinë e Bujqësisë dhe është një
grua shumë e rezervuar, që nuk i
pëlqen aspak dritat e protago-
nizmit, krejt ndryshe nga
bashkëshorti i saj me të cilin ka 30
vite njohje. Por ndërkohë mbi këtë
familje ka vite që qarkullojnë dhe
shumë thashetheme. A është një
familje thjesht skematike që e ka
ruajtur formatin e saj për hir të
karrierës politike, apo kemi të
bëjmë me një thashethemnajë që
shumë herë ndërtohet si aureolë e
profesionit të lakmuar të politikës?
Kemi realizuar këtë intervistë me
zonjën Topi, për të treguar të fshe-
htat e familjes presidenciale, por
njëkohësisht dhe për të shuar kuri-
ozitetin e të gjithëve, nëse është një
familje e shëndetshme apo jo?
Bashkëshorti juaj duket një natyrë
e butë, e qetë, një njeri shumë kariz-
matik. Ndoshta me këto veti ju ka
bërë për vete që në fillim?
-Kështu ka qenë gjithmonë, i qetë dhe
i arsyeshëm. Njeri që e ka mbajtur
gjithnjë fjalën në angazhimet që ka
marrë, si brenda familjes ashtu dhe si
person në përgjithësi. Ne kemi 31 vjet
që jetojmë bashkë. Jemi njohur në një
kohë kur kemi qenë shumë të rinj. Unë
kam qenë 15 vjeç dhe ai 19 vjeç.
Duke qenë përballë gjithë këtij in-
teresimi bombastik nga ana e medi-
ave, gjithë këto të thëna rreth
familjes tuaj... Çfarë ju shkakton e
gjitha kjo?
-Më shqetëson shumë, me thënë të
drejtën. Unë ndihem më e emocionuar
tani që flas me ju, sesa kur Bamiri bëri
betimin dhe mori detyrën e tij si presi-
dent. Tani, dashur pa dashur jemi
kthyer në qendër të vëmendjes. Por
unë nuk e pëlqej shumë dukjen, dhe të
shikimi i të tjerëve, tashmë dhe kjo gjë
më është kthyer në problem. Kanë
shkuar gazetarët dhe tek vëllai, tek
babai, tek fqinjët. Më duket e ekzag-
jeruar. Është një situatë që nuk përcillet
këndshëm tek unë. Por tani jetojmë në
demokraci dhe liria e fjalës ekziston.
Duke qenë në një pozicion të tillë ka
dhe shumë thashetheme ndaj jush.
Si ndjeheni përballë të tilla faktesh?
-Është e vërtetë që rreth nesh ka shumë
thashetheme. Edhe kur Bamiri u fut në
politikë janë përhapur shumë fjalë dhe
thashetheme. Meqë bashkëshorti im e
kishte me dëshirë futjen në politikë,
kam bërë një pakt me të dhe me veten,
për t’i pranuar dhe thashethemet si
pjesë e profesionit të politikës. Çdo
karrierë e ka një lloj risku. Por kur
thashethemet kanë ngacmuar vajzën
time, mund t’ju them se ka qenë një
grusht shumë i rëndë për mua. Që ke-
qdashja të arrijë deri tek fëmija, men-
doj se është një teprim që nuk e përtyp
dot asnjë prind. Le pastaj unë, që jam
shumë e lidhur me
vajzat.
Dukeni një
bashkëshorte shumë
e lumtur, që lëvdoni
vajzat, që lëvdoni
bashkëshortin. Mos
vallë është diçka ide-
ale, shumë e bukur
për të qenë e
vërtetë?
që nuk mund t’i klasifikosh si të meta.
Ai më qetëson dhe mua. Por ai ka lu-
ajtur një rol të rëndësishëm në jetën
time, duke më ndryshuar dhe natyrën.
Unë kam qenë një vajzë shumë e
mbyllur. Sot që flas më shumë, që jam
më e shoqërueshme janë meritë e tij
dhe e hapjes së tij mentale dhe sociale.
Duke ndenjur me të kam ndryshuar
dhe unë. Ndoshta dhë zëri më është
ngritur pakëz si volum.
A ka diçka në natyrën tuaj që do të
donit ta ndryshonit?
-Nuk e di. Nuk besoj. Unë nuk kam
qenë ndonjëherë natyrë që dua të
dukem. Nuk e kam të preferuar këtë.
Ndoshta kjo ka qenë dhe fakti që nuk
kam patur shumë shumë dëshirë që
Bamiri të ishte president.
Po tek Bamiri çfarë do donit të
ndryshoje?
-Ndoshta ndonjë gjë, por është më
mirë ta mbaj për vete dhe t’ia them
vetë.
A prireni ndonjëherë të jeni grua
posesive, ta kontrolloni burrin tuaj
ku është dhe çfarë po bën?
-Jo shumë. E pyes, por jo shumë. Nuk
jam tip ngacamane. Pastaj im shoq ka
natyrë të hapur, dhe pa e pyetur nis e
tregon vetë.
Keni xhelozi për njëri tjetrin?
PRESIDENCIALE
“kur thashethemet kanë ngac-
muar vajzën time, mund t’ju
them se ka qenë një grusht
shumë i rëndë për mua”
-Në rini, po. Tani kanë ardhur duke u
zbehur.
Duke qenë se bashkëshorti juaj ka
qenë gjatë gjithë kohës në qendër të
vëmendjes dhe sidomos një burrë i
pashëm ka sjellë ndonjëherë prob-
leme mes jush?
-Jo se kam parë ndonjëherë si problem
pamjen e tij. Në sytë e mi, ai ka qenë
gjithnjë i mrekullueshëm, sepse e kam
dashuruar që kur kam qenë ende e re.
Në kohën kur ka ndodhur kjo nuk isha
shumë e njohur me jetën. Nënat tona
nuk kishin bërë shumë biseda siç
bëjmë ne me vajzat tona. Them që i
kam kaluar me sukses edhe xhelozitë
për partnerin.
Disa teori thonë se një dashuri zgjat
tre vjet. Në të shtatën fillojnë
krizat…Sa ka zgjatur kjo e juaja?
-Unë mendoj se një grua e zgjuar, i
kalon krizat. Nuk besoj në këto teori që
ju thoni. Dashuria për mua mbetet e
përjetshme.
Si mund t’i kapërcesh krizat?
-Jeta është e gjatë dhe
njeriu duhet të jetë i
fortë për të kapërcyer
dhe vështirësitë në
çift. Familja është një
institucion i rëndë-
sishëm që duhet re-
spektuar dhe ruajtur.
Në fakt, flitet shumë
se ka patur kriza në
familjen tuaj. A ka
ndonjë të vërtetë në
këtë mes?
-Jo. Ata që janë për-
folur kanë arritur dhe
në veshin tim. Me
thënë të drejtën nuk e
kam vrarë mendjen,
as unë dhe as Bamiri.
Në përgjithësi njerëzit
priren të deformojnë
realitetin.
Po kur keni dëgjuar
thashetheme për
bashkëshortin si i
keni prituar dhe përjetuar?
Shqetësimi kryesor i Bamirit kam qenë
unë. Për vete nuk i kam marrë kurrë se-
riozisht gjërat. E njoh shumë mirë
Bamirin dhe kam shumë besim tek ai.
Qarkullojnë zëra se jeni të ndarë,
dhe pse nuk jeni të divorcuar zyrtar-
isht. A mund të pranoni me zë të
lartë që jeni një çift i shëndetshëm,
me një marrëdhënie normale?
-Marrëdhënia jonë shkon mirë dhe je-
tojmë me njëri tjetrin normalisht. Jemi
shumë të lidhur si familje, në të gjitha
komponentët.

CIKLI I
KRESHNIKËVE
Cikli i kreshnikëve
ose këngët epike për
agët e Lugjeve të
Verdha, është cikli
më i gjerë dhe më i
pasur që kemi
trashëguar në leg-
Nga Jeni Myftari jendën epike
shqiptare. Ky cikël
është ruajtur mjaft i plotë dhe ka figuracion dhe
larmi të madhe artistike. Këndohet kryesisht në
Veri.
Në këtë cikël tregohen bëmat e Gjeto Basho
Mujit, heroi kryesor, të vëllait të tij, Sokol
Halilit dhe të tridhjetë agëve, të cilët jetojnë në
Lugjet e Verdha. Përshkrimi i personazheve
është i mbinatyrshëm; ata kanë fuqi të madhe,
flasin me orët, luftojnë me mazdrake (topuz),
gjaku i tyre derdhet si lumë, i kanë mustaqet
nga një pash, e hedhin topuzin me aq forcë sa,
ngrihet pluhur nëntë pash lart etj.
Martesa e Halilit
Fort po shndrit njaj diell e pak po nxeh!
Ç'po e merr fryma rrapin e Jutbinës!
Borë e madhe paska ra,
randojnë ahet për me u thye.
Kan' cetinat vetëm kreshtat,
ushtojnë lugjet prej orteqesh,
prej orteqesh kah po bijnë ndër gropa.
Kan' ra vashat me gja1 n'lumë,
kan' gjet lumin ngri akull,
kan' nis vashat me lyp krojet,
kan' gjetë krojet tanë ngri hej!
Ka dalë Muji me kreshnikë,
a thue ndeshet me ndoj gja malit.
Sa shpejt diellin ma zu reja!
Shpejt ma endi njei pëlhur t'gjanë e t'gjatë,
e ia ka veshun majat rreth e rrotull.
Që kur janë kap trimat-o te lumi,
kaq përzi i ka fryma e plajm e re.
Askurr' nji shoshojnë trimat s'po e njohin,
ngrinë trimat, u sharruen,
por n'breg t'lumit - kulla e Mujit,
t'tanë për darkë Muji i ka ndalë.
Kqyr ç'ka bani Gjeto Basho Muji;
E ka vu një barrë dru t'vogël n'zjarr,
treqind vetë priher m'u nxeh.
Sa shpejt fryma burrave u ka ardh',
sa shpejt gjaku trimave po u nxehet!
Kan' marrë llafin e po llafiten2,
kan' marrë gazin e po gazmojn',
kan' nisë trimat Mujin, po pyesin:
-N'vatër tande, Muje, kemi qillue,
mos na ki randë Muje për nji fjalë.
Qysh Halilin s'e martove?!
Jan' martue krejt mosha e tij,
djemt'e tyne n'loj të tanë kan' dal'.
A t'u dhimbsen paret për me i dhan'?
A t'u dhimben dasmat për me i ba?
Tutna djalin dikush po na e rre3,
shpesh e shpesh po bie n'Kotorre t'Reja,
rob të gjallë djalin po e zan'',
le konakun, Muje, po ta fikin,
ma zi fisin, Muje, po ta koritin.
-Faqebardh', more shokë,ju qofshi
se mir' hallin po ma ditki, burra!.
Ju t'pavllazën shokë s'keni qillue,
kujt po i dhemb dasma për vlla t'vet?
Ky edhe s'asht or burra cub4 flligshish,
Mir' e njihni se asht daji trimnish-
Atëher' djali ka nis' me fol':
-Kah kam vlla e kah kam motër,
vdeksha para n'u martofsha,
se gjith' grat' e Krahinës ku jan',
se gjith' vashat e Jutbin's ku jan',
bash si motra qe po m'duken.
Dheu m'ka mblue e fat s'i qita vedit,
Edhe unë
dua të mësoj
shqip
po s'e mora Tanushën e kralit.
E un' Tanushën vet' e kam pa,
gja ma t'mir' s'sheh njeri, nën kët' diell.
Vetulla e saj e drejt' si fiskaja,
shtegu i ballit, si shtegu i malit,
kur merr hana me prendue.
Syni i saj, si kokrra e qershis',
e ka qerpikun, si krahu i dallndyshes.
Fytyra e saj, si kuqet molla n'degë,
hunda e drejt-o si kalemi i Tushës.
Goja e vogël si lulja që shpërthen,
dhambët e bardhë si gurëzit e lumit,
fill mbas shiut, kur po i shndrit dielli.
Qafa e saj, si qafa e pëllumbit,
shtati i saj porsi shtat cetine.
Mishi i dorës posi rremi i shemshirit5,
Por n'qafe m'paci mori Bjeshkët e Nalta,
kurrrkund nji shteg që nuk m'a latë,
për me dalë deri në Krajli!-
Sa mir' nama bjeshkët m'i paska gjue6!
Sa shpejt deti ka ndigjue!
E e ka çue nji frym' t'fort',
e e ka çue nji frym' t'nxeht'.
Bijn' orteqet nëpër gropa,
ushtojnë malet si prej motit!
Por tri dit' e ma s'ka zgjat'.
A shkri bora e ka ra n'lum'.
Por tri jav' e ma s'ka zgjat'.
Ç'ka e ka ba lumi at' t'bardh?
T'bardhët e bjeshkëve
krejt e ka mbytë n'det.
Ç'po këndojne bilbilat n'mal,
ç'po lodrojn' f'mija n'fush'.
-Shpejt me dal' te t'bani7,
se ka shpërthye ahi!-
Atëher' djali Mujit i ka than':
-Qetash gjokun8, Muje, ti me ma dhan'.
Atëher' djali i ka kcye9 gjokut n'shpin':
-T'mir' u pafshim! -Mujit i ka than'.
Ka marr' rrugën për krali.
Dy her' djalin kurrkush s'e ka pa.
Kalojn' male e kalojn' lugje,
Kalojn' breshte10 e kalojne ashte11,
kalojn' dit' e kalojn' net.
-Ç'ka ka hana që s'po del?
Kan' pyet bilbilat e malit.
Pritni pak more zogjt e malit,
ju me k'ndue tjetër punë s'keni.
Hana sonte ka ndodh' zan',
ka nji ndore12 me përcjell'.-
Q'atëher' djali sa kish ra n'breg t'lumit,
ka lidh' gjogun brenda n'nji imshte13.
Imshta ishte tan' ahishte.
Vetë shatorret14 nëpër muzg të natës po i lyp
Kur ka mbrrit' te çadra e kuqe,
ka zan' vend përmbas nji lisi,
rranjët e lisit shpërnda n'lum'.
Sa urtisht djali që po e msyn15.
Ma ka nxjerr thikë ma t'mprehtën,
Kamba-doras asht avit'16.
-Po kët fytyr' ku e ka pa,
që po më gjet17 me të Halilit?-
Ma gjatë djali s'ka durue:
-Po je a njeri që ke besë?
-T'u thafshin krahët more djalë i ri
se fort thellë që paske hy!.
Hajde mbrenda, djalo; - po i thot'
se ja vdesim të dy përnjiher',
ja të dy kemi me pshtue18!-
Atëher' djali mbrenda ka hy,
e ka marr' vasha për dore.
Shpejt e shpejt te nj'odë19 i prin,
i ka zgjedh' nji palë petka20 ma t'mirat,
krejt si çikë21 djali po ngjan.
N'breg t'detit, përmbi shkamb,
dymbëdhjetë katesh kulla e naltë,
kurrkund shoqen nuk e kishte.
Treqind hapash kulla e gjan',
t'tana ballet guri t'lëmue,
anash krejt guri t'latue22.
Latue shkambi prej mermeri,
aty gurrat me flladitë23,
aty kopshti me u mahitë24,
aty velat me valzue25,
me valzue për shpin' t'detit.
Me Halilin brenda kan' hy.
Sa fort shpejt kralica26 gati asht ba!.
Kur ka pa sokol Halilin,
a dredhë27 mbrapsht si dridhet gjarpni,
edhe derën e ka shkrepë28,
Fill te krali29 paska shkue.
-T'kan' ardh' cubat e Jutbinës
e ty kullat t'i kan' zaptue,
erzin30 marrë, çikat çnjerëzue31! -
Krali shpejt qenka shtrëngue,
t'dy prej krahu krajli i ka kapë,
n'burgje t'thella Halilin e ka ndrye32,
rrugën e madhe Tanushës ia ka dhan'.
Mirë po e ndal Jovani33 e po e pyet:
-Ç'asht ky vaj34 Tanushe lum motra? - i thot'-
Se kso35 britme kurrë nuk kemi ndi36!
-Rob kan' zan' Halilin e Mujit,
e mue rrugët baba m'i ka dhan',
ma për t'gjallë te shpia mos me kthye!.
Nji fjalë Mujit te dera me ia çue,
me i ra mbrapa Halilit sa ma parë,
ndryshe djali n'burgje t'u ka kalb! -
E ka gjet' nji njeri t'besës,
menjiher' Mujit natën ia ka nisun.
N'nestret37 nadje38 djali asht kape te kulla,
nji ka nji punët ia kallzon Mujit.
T'madhe burri paska nisë me qeshë:
-A t'kam thanë taraku39 i Kotorrit,
se Kotorret kan' me t'hangër kryet?.
Ka dalë trimi n'beden t'kullës,
me nji kushtrim ka thirr' Jutbinë e Krahinë.
-S'kam ç'ka u them more agët e mi
veç m'koriti sokol Halili.
Me u shtrëngue burra si të mundni,
se dita e vdekjes ma e vështirë nuk vjen! -
Kan' ba ashtat trimat me ushtue,
kan' ba lumin trimat m'u turbullue,
kan' ba gjoket trimat me flutrue,
e t'jan' kape te Kotorret e Reja.
Nëpër ranë t'detit Muji i ka shpërnda:
-Vër40 me gojë mos guxojë kush me ba.
Se shum' njerëz qenkan mbledhë n'Kotorre!
Me kushtrim krali i ka thirrë -
Midis logut41 asht nji djalë i ri,
hekrat duersh bugagitë42 kambësh,
ai asht Halil aga i ri.
Mbarë Kotorret me atë po qeshin:
-A po e sheh Halil, vdekjen me sy?
Kurrë ma ngushtë43, Halil, a thue ke qen?
Kuvend burrash djali paka shtrue.
-S'asht ngushtë njeriu deri n'ditë të vdekjes
-Fjalën e mbrame44 n'paç me e folë
se ty jeta m'at hu t'u ka sosë!.
-Pesë dekika45 liri me më dhanë:
Tjetër t'mirë ne t'parët s'na kan' lanë,
kurrnji nesh mos me vdekë në shtrat,
por me shpatë m'u pre t'uj këndue.-
Edhe duert mirë ia shpengojnë46,
ia kan' dhan' lahutën n'dorë.
Kurrkush djaloshin vesh s'e ka marrë,
krejt po e këndon kangën n'gjue47 t'parëve.
Qaty48 Muji nëpër fushë ka dalë,
e e ka ba nji piskamë49 të madhe.
Jan' shembë kullat gjer n'themele,
u trand50 deti me hy brenda,
Kan' gjëmue51 malet si për mot t'lig52!
Kurrnji trimat nuk po e lan' me ikë.
Luftë e rreptë aty qe po bahet,
Me dhambë trimat duen shoshojne me shkye53,
me dhambë gjoget duen shoshojnë54 me e
marrë.
Notojnë kurmat55 thellë n'det,
notojnë trupat nëpër gjak.
LONDON MAY 2008 35
Hiç s'po lodhet Gjeto Basho Muji,
sa thellë trimi m'paska hy!.
Muji djalin e ka shpengue,
a turrë djali si i tërbue,
gjallë me dorë kralin e ka zan',
me shpin n'hu ditët i mbaroi.
Qatëherë56 burrat kan' rrok unat57,
shpejt qyteti ka marr' zjarr,
ka marr' zjarr krejt në fund e n'majë.
Sa fort Muji m'asht tërbue!
Aspak dhimbë trimi s'po ka,
as për kullat që rrënohen,
as për t'vdekun që shkrumbohen!.
Tri herë dielli ka prandue58,
tri herë hana ka ague59,
kurrkund zjarri me pushue.
1. Gja – bagëti.
2. Llafiten – bisedojnë.
3. Rre – gënjen.
4. Cub – njeri i keq.
5. Shemshir – lloj druri.
6. Gjue – gjuajtur.
7. T'bani – stan në bjeshkë.
8. Gjogun – kalin.
9. Kcye –kërcyer, hipur.
10.Breshte - pyll me bredha.
11.Ashte - pyll me ahe.
12.Ndore - në mbrojtje.
13.Imshte - ahishte me drurë të rinj.
14.Shatorret – çadra të kampit ushtarak.
15.Msyn – sulmon.
16.Avit – afruar.
17.Gjet – ngjan.
18.Pshtue – shpëtuar.
19.Odë – dhomë.
20.Petka – rroba, veshje.
21.Çikë – vajzë.
22.T'latue – të gdhendur.
23.Flladitë – freskon.
24.Mahitë - për të kaluar kohën
25.Me vallzue - për të lundruar
26.Kralica – mbretëresha
27.Dredhë – tërhequr.
28.E ka shkrepë – e ka hapur me forcë.
29.Krali – mbreti.
30.Erzin – nderin.
31.Çnjerëzue – çnderuar.
32.Ndrye – mbyllur.
33.Jovani – një mik.
34.Vaj – e qarë.
35.Kso – kështu.
36.Ndi – dëgjuar.
37.N'nesret – të nesërmen.
38.Nadje – në mëngjes herët.
39.Taraku - dem, mëzat.
40.Vërr me gojë – të pipëtijë (të bëjë zë,
zhurmë).
41.Logut – luginë, fushë.
42.Bugagitë – prangat.
43.Ngushtë – vështirësi.
44.E mbrame – e fundit.
45.Dekika – minuta.
46.Shpengojnë – lirojnë.
47.N'gjue – në gjuhë.
48.Qaty – aty (në atë vend).
Vijon>>

Kuzhina shqiptare
NGA NAIM TREZHNJEVA
TONY
Sup me speca të kuq dhe lentils
Përbërësit e recetës
15 ml vaj gjelle
1 qep mesatare e grirë imët
1 spec I djegës pa fara
1 lug kafeje xhinger I grirë imët
1 lug kafeje natmeg pudër
3 speca të kuq pa far ate prera ne fije
gjatësore
150 gr lentils(me ngjyrë portokalli
me formë si fara speci) te zbutura në
ujë të ftohët për 10 min
300 ml lëng zarzavatesh
100 ml krem kokosi(ose qumësht
kokosi)
500 ml ujë I valuar
Krip dhe piper
Mënyra e përgatitjes së recetës
Në fillim ngrohim vajin në një tenxhere
të thellë dhe I kaverdisim qepët ne zjarr
te ngadaltë pastaj shtojmë specin e
djegës xhingerin natmegin dhe I gatua-
jmë për afro 15 minuta pastaj shtojmë
specat e kuq lentilin dhe I përziejmë për
1 minuta. Pastaj shtojmë lëngun e zarza-
vateve dhe te gjithë përbërësit I ziejmë
dhe për 15- 20 minuta. Në një enë të
veçante përziejmë kremin e kokonatit
me ujin e valuar dhe e përziejmë mirë
deri sa të tretet mirë dhe e leme mënjane.
Përbërësit e supës nga tenxherja I hed-
him në mikserin ushqimor dhe i pro-
cesim ne shpejtësi mesatare për 3 minuta
deri sa të formohet një masë kremi. Pas-
taj masën e kthejmë prapë në tenxheren
që ishte dhe ja shtojmë tretësirën e
kokonatit dhe e ri-ngrohim në zjarr të
ngadaltë dhe për 10-15 minuta deri sa të
lidhen mirë përbërësit dhe është gati për
servirje me bukë të thekur dhe me
spërkatje të majdanozit të gjelbër sipër.
Gjoks pule e mbështjelle me
proshutë vici ose derri dhe borzilok
aromatik
E shërbyer me pure patatesh nga
Shishtaveci
Perbërsit e recetës
4 fileta gjoks pule pa lëkure
8 proshuta vici te prera holl për
mbështjellje
1 tufë borzilok aromatik me gjethe të
mëdha
50 ml vaj ulliri
50 gr gjalpë
600 ml lëng mishi pule nga numri 1 I
gazetës
100 ml krem I trash qumështi
1 tufë qepë të njoma shumë të reja te
prera imët
Krip dhe piper
Për purenë e patates
! kg patate shishtaveci të qeruara
dhe të prera në katrash
50 gr gjalp120 ml qumësht
Piper dhe krip
Mënyra e përgatitjes së recetës
Ngrohim furrën në temperaturë 220 G
celsius dhe në një tenxhere me ujë të val-
uar futim patatet e prera me krip dhe
piper për ti zier për 20-25 min. Shtrijmë
2 fletët e proshutës të ngjitura njëra me
tjetrën në dërrasën prerëse te mishit dhe
mesin e tyre e mbulojmë me gjethet e
berzilkut te freskët dhe pasi i kemi
spërkatur filetot e gjoksit me krip dhe
piper I vendosim sipër gjetheve në mes
të fletëve të shtrira dhe i mbështjellim
me kujdes duke I shtrënguar fort në
mënyrë që në mes të fletës së proshutës
dhe sipërfaqes së filetos së pulës te mbu-
lohen tërësisht gjethet e borzilokut në
mes në mënyrë që ta ruajnë ngjyrën dhe
të mos digjen gjatë pjekjes.
Ne një tigan të kromuar hed-
him vajin e ullirit dhe gjalpin dhe e
kaverdisim pasi të filloj të kërcej, hed-
him filetot e mbështjella dhe i skuqim
nga 4 minuta në çdo anë deri sa të marrin
ngjyrën e kuqërreme pastaj i kalojmë në
tavën e pjekjes dhe i futim në furrë duke
I pjekur për 12-18 minuta. Në një tenx-
here mesatare valojmë lëngun e mishit të
pulës dhe e shtërrojmë për gjysmë pastaj
ja shtojmë qepët e njoma dhe kremin e
trash të qumështit dhe e përfundojmë
duke e përzier mirë me krip dhe piper
sipas dëshirës dhe e lëmë në një anë.
Patatet për purenë pasi janë
zier, I shtypim me shtypsin e puresë
duke ua hedhur gjalpin në fillim dhe
duke I shtypur prapë pastaj ja shtojmë
qumështin dhe nëse duhet shtuar edhe
pak kripe dhe piper në fund e përziejmë
mire që të mos ngelet as një dramcë. E
shërbejmë në piatanc duke e vendosur
purenë në mes të pjatës dhe e presim
fileton në mes në mënyrë diagonale dhe
e vendosim në të dy anët e puresë në
mënyrë që të duket qartë prerja dhe
mbushja e gjetheve jeshile në mes dhe
në fund e spërkatim me salcën e kremit
qumështit dhe qepëve të njoma dhe në
fund spërkatet me bishta qepësh të
njoma të prera imët diagonalisht.
`Paj me mbushje salmoni karkaleca
dhe spinaq
Përbërësit e re-
cetës
500 gr salmon I
freskët
Lëkura dhe
lëngu I nji por-
tokalli të vogël
1 lug kafeje dill I
prerë imët(dill
esht erëz aro-
matike)
200 gr spinaq I
freskët
50 gr krem
djathi(Philadel-
phia)
25 gr gjalpë
50 gr qepë të
njoma të prera
imët
50 gr karkaleca
të freskët të
qëruar dhe gat-
uar
1 vezë e rrahur
Brumi trash
(pastry)
450 gr miell I
bardh me % të
lart gluteni
300 gr gjalpë
320 ml ujë I fto-
hët nga frig-
oriferi
Ne fillim për-
gatitim brumin
duke përzier në një enë të thellë miellin
e situr me gjalpin dhe e përziejmë me
majat e gishtërinjve deri në mas për-
sheshi dhe pastaj ja shtojmë ujin duke e
përzier mirë dhe e rrahim duke e shtypur
për sipërfaqe të tavolinës së gatimit dhe
pasi të formohet një mas e lidhur mirë e
futim ne frigorifer dhe lemë deri sat a
përgatitim mbushjen.
Për mbushjen presim
salmonin në dy fileta të njëjta dhe ja
heqim lëkuren pastaj përziejmë lëngun e
portokallit me millin dhe e lyejmë
salmonin mirë që të marinohet për 1 orë.
Nxjerrim brumin nga frig-
oriferi dhe e ndajmë ne 2 pjesë te
barabarta dhe çdo kulaç te brumit e hol-
lojmë në formë drejtkëndëshi dhe njërën
pet për shtresën e poshtme I shtrijmë në
tavë të lyer me gjalpë dhe I futim në
furrë për ti pjekur afro 15 minuta në tem-
perature 200 gradC deri sa të marrin
ngjyrën e kuqërreme dhe e lëmë mënjanë
që të ftohen. Ziejmë spinaqin për 2- 3
minuta pastaj e shtrydhim dhe e
përziejmë me kremin e djathit, në një
tigan kavërdisim qepët për 3-4 min pas-
taj shtojmë lëkuren e portokallit dhe
karkalecat e gatuar. Mu në mes te petës
së pjekur vendosim salmonin e marinuar
me sipërfaqen e lëkurës së hequr nga ana
e poshtme.
Sipër shtrojmë spinaqin me
djathin pastaj shtrojmë karkalecat dhe
qepët e kaverdisura dhe ne fund e mbu-
lojmë me fileton e dytë te salmonit me
pjesën e lëkurës hequr lart në mënyrë
simetrike qe mbushja të jetë mu ne
mesin e të dy filetave dhe ne fund hollo-
jmë petën e dytë dhe e mbulojmë
salmonin duke e vendosur petën sipër
petës së pjekur dhe duke e mbuluar tërë
mbushjen në mes pastaj e lyejm me
vezen e rrahur mirë me furçe dhe e futim
në pjekje duke e shpuar nga lart petën në
mes në dy vende dhe piqet për 40 min-
uta në temperature 200 gradC .Shërbehet
I ngrohtë I prerë në thela dhe shoqërohet
me sallat jeshile mikes
Petanik ose lakror I hapur me zarza-
vate mesdhetare
Përbërësit e recetës
Brumi për petën
150 gr miell I bardh normal
75 gr gjalp
5 lug kafeje ujë I ftohët nga frig-
oriferi
Mbushja
2 speca të kuq të prera në shirita të
imët
1 kungull jeshil I prerë në gjysëm
rrathë të vegjël
1 kungull I zi mishi I prerë në ka-
trash dhe me madhësi të kungullit
jeshil
3 lug gjelle vaj ulliri
2 thelbinj hudhre të shtypur
1 tuf majdanoz I prerë imët
250 ml krem qumështi I trash
150 gr djathë kaçkavall I grirë në
rende
Krip dhe piper
Mënyra e përgatitjes së recetës
Në fillim sitim miellin dhe e përziejmë
me gjalpin e prerë në copa kubike të
vogla dhe e shtupim ne miell me majat e
gështrinjëve deri sa të bëhet një përshesh
dhe pastaj ja shtojmë ujin duke e përzier
me një lug metalike deri sa të lidhet
masa dhe atëherë e ngjeshim sipër
tavolinës me të dy shuplakat deri sa të na
formohet nji mas brumi si kulaç për hol-
lim.
Në një tavë të thellë hedhim të
gjitha zarzavatet e prera dhe I spërkatim
me vaj ulliri krip dhe piper dhe I futim
në furrë dhe I pjekim për 30 -35 min në
temperature 220 G Celsius deri sat ë
zbuten dhe të marrin ngjyrën e kuqër-
reme. Spërkatim me miell sipërfaqen e
tavolinës dhe e hollojmë brumin sa për
masat e një tepsie mesatare
dhe e shtrijmë ne këtë tepsi të
lyer me gjalpë dhe shpojmë
me piru për gjatë gjithë sipër-
faqes e mbulojmë sipër me
letër të bardh kulinarie dhe
sipër letrës vendosim guraleca
të rrumbullakët porcelani ose
ne mungesë fasule te vjetra
apo oriz dhe e futim në pjekje
për 12 min në temperature 200
gradC. Përgatitim tretësirën
për mbushjen duke rrahur
vezët mirë pastaj shtojmë
kremin e qumështit maj-
danozin e grirë krip piper
gjysmën e djathit dhe ju japim
dhe një përzierje duke I lan
mënjan.
Pasi piqet peta hiqet nga zjarri
I hiqet letra me guralecët e
porcelanit dhe në fund
spërkatet gjysma e djathit
kaçkavall të mbetur dhe sipër
djathit shtrohen zarzavatet e
pjekura duke I shperndarë në
mënyrë uniforme pastaj në
fund hidhet përzierja me vezë
dhe krem qumështi dhe futet
në furrë për tu pjekur për 30
minuta në temperature 190
gradC dhe pas pjekjes pritet në
racione dhe shërbehet për
apetaizer me sallat që dëshi-
roni
Bukë e ëmbël me banane
Përbërësit e recetës
LONDON MAY 2008 36
250 gr miell I bardh ëmbëlsirash (self
raising flour)
½ lug kafeje sodë buke
100 gr gjalpë I prerë në kubike të
vogla
100 gr sheqer I imët ëmbëlsirash
4 banane
2 vez
100 gr arra të thërrmuara
2 lug gjelle qumësht panda(con-
densed milk)
1 maj gështrinjësh kiks spais(mixed
spice)
1 lug kafeje e vogël vanilje lëng
Mënyra e përgatitjes së recetës
Ngrohim furrën në temperature 180
gradC lyejm nji tepsi katrore me gjalpë
dhe e spërkatim me miell pastaj në nji en
të thellë sitim miellin dhe sodden mik
spajsin ,ne një enë të dytë përziejmë she-
qerin dhe gjalpin bashkë dhe I përziejmë
mirë deri në masën krem pastaj shtojmë
bananet e shtypura imët dhe vezët e
rrahura mirë vaniljen dhe qumështin
panda dhe I përziejmë dhe njiherë mirë .
Në këtë përzierje hedhim
millin me përbërësit e tjerë dhe e
përziejëë mirë dhe me kujdes qe milli të
tretet plotësisht pastaj në fund shtojmë
arrat dhe e hedhim në enën e pjekjes e
nivelojmë dhe e futim në furrë duke e
përfunduar pjekjen për 1 or pas pjekjes e
ftohim dhe e presim ne feta mesatare dhe
është gati për tu shërbyer me çaj dhe
kafe
Ëmbëlsirë me molla dhe manaferra
Përbërësit e recetës
2 pako peta të ngrira të kollajshme
për tu holluar
6 mollë
1 limon lëngu
2 lug gjelle gjalpë
75 gr mjaltë trumëze
1 maj gishti kripë
1 vezë
1 lug kafeje kanellë
2 lug gjelle sheqer
Pak miell për spërkatje kur ta hol-
loni petën
Mënyra e përgatitjes së recetës
Në fillim ngrohim furrën ne temperature
200 gradC. Lexojmë etiketat e për-
dorimit të paketës së petave dhe organi-
zojmë përgatitjen e ëmbëlsirës duke
filluar me qërimin dhe prerjen e mollëve
ne copa të vogla me madhësi të njëjtë të
gjitha dhe I lyejmë në lëngun e limonit
dhe I kaverdisim në gjalpë në një tigan
alumini per 5 minuta deri ne ngjyrën e
kuqërreme.
Pastaj shtojmë mjaltin dhe
kripen dhe I transferojmë ne furrë për ti
pjekur dhe për 15 minuta pastaj I
shtypim me piru ne pure dhe I lemë mën-
janë të ftohen dhe pasi ftohen I
përziejmë me manaferrat. Ne një enë të
vogël rrahim vezën sheqerin dhe kanel-
lën pastaj ne sipërfaqen e tavolinës
spërkatim me miell dhe e hollojmë petën
qe është e gatshme dhe e ndajmë ne katër
drejtkëndësha të barabartë dhe në një
tepsi të lyer me gjalpë I vendosim dhe I
lyejmë me furçe me përbërjen e vezës
dhe shpërndajmë ne mënyrë te barabartë
mbushjen ne dy petat qe janë shtruar dhe
me dy petat e tjera I mbulojmë në
mënyrë simetrike duke I lyer me
tretësirën e vezës duke e spërkatur me
sheqer dhe kanell sipër dhe I futim ne
furrë për ti pjekur afërsisht 25 minuta
shërbehen me akullore.

“Të kemi shëndetin” themi shpeshherë
kur përballemi me probleme të vogla a
të mëdha në jetën e përditshme. Se
shëndeti fizik e mendor janë ato çka e
bëjnë të plotë trupin e njeriut e vetë
jetën. Sigurisht, sëmundjet mund të
kurohen në spitale e klinika mjekësore,
por, nëse do ishte e mundur, parandal-
imi është rruga më e sigurt për një jetë
të gjatë e të shëndetshme. Por dhe në
ato raste kur dikush është prekur nga
një sëmundje e caktuar, ekzistojnë pro-
cedura të thjeshta që mund të ndiqen
në kushtet e shtëpisë, të cilat ndihmo-
jnë në mos përkeqësimin e gjendjes.
Çelësi është gjithnjë tek in-
formacioni.Specialistët e shëndetësisë
kanë deklaruar se 35 për qind e së-
mundjeve në trupin e njeriut shfaqen
nga mungesa e njohurive. Jo pak herë
është vërtetuar se janë vetë njerëzit ata
që e dëmtojnë kolesterolin, që krijojnë
probleme me mushkëritë, që acarojnë
funksionimin e mëlçisë apo që nuk ku-
jdesen aq sa duhet për mirëqenien or-
ganike. Në shumë raste këshillat
vlejnë për të evituar shfaqjen e një së-
mundjeje të caktuar dhe në raste të
tjera për ta kuruar atë.
ZEMRA
Si të luftoni sëmundjet kardiake
1-Pakësoni ushqimet me yndyrë,
shtoni perimet dhe frutat e freskëta
në dietën tuaj.
2-Bëni çdo ditë të paktën 30 minuta
ecje.
3-Bëni çdo ditë të paktën 15 minuta
ushtrime.
4-Konsumoni një gotë verë të kuqe
në ditë.
5-Evitoni, alkoolin, duhanin.
Kolesteroli
Këshilla për të ulur kolesterolin
6-Për të ulur përqindjen e lartë të
kolesterolit nuk duhet të pini cigare
dhe nëse pini, mundoheni ta ulni
numrin e tyre deri sa ta ndaloni
krejtësisht.
7-Merruni me ushtrime fizike në
mënyrë të rregullt. Mbani një
peshë ideale (pesha ideale është ajo
që keni pasur kur keni qenë 25
vjeç).
8- Favorizoni më tepër konsumin e
peshkut se sa të mishit.
9-Përdorni më shumë vajin e ullirit
se sa gjalpin në përgatitjen e vak-
teve.
10-Kujdes me ëmbëlsirat e
ndryshme, sepse bëhen gjithnjë me
shumë vezë, po ashtu duhet të
largoni nga ushqimet tuaja gjalpin,
djathin, sallamet e ndryshme.
OBEZITETI
Si të mposhtini mbipeshën
11- Duhet të lëvizni duke caktuar
kohë për aktivitete çdo ditë.
12- Zgjidhni ushqimin cilësor, duke
i dhënë organizmit gjithçka për të
cilën ai ka nevojë.
13- Yndyrat dhe sheqernat kanë
shije të mirë dhe ju nevojitet një
masë e caktuar e tyre çdo ditë.
14- Balanconi dietën tuaj, të gjitha
ushqimet mund t’i vendosim në
dietë të shëndetshme.
15- Planifikoni një meny të shumël-
lojshme gjatë ditës.
16- Planifikoni të kaloni 5-10 min-
uta relaks çdo mëngjes.
KËSHILLA PËR
SHËNDETIN
17- Mundohuni të jeni korrektë me
ushqimin, hani nga të gjitha
llojet, por me kufi.
ANEMIA
Çfarë duhet të konsumojnë ane-
mikët
18-Anemikët duhet të konsumojnë
fruta me vitaminë C.
19-Anemikët duhet të konsumojnë
spinaq dhe barëra jeshile.
20-Fiku, shalqiu dhe luleshtrydhja,
efikase për t’u trajtuar.
21-Anemikët duhet të pinë 150
gram lëng karotash në ditë.
22-Çajin, kakaon dhe kafen duhet
t’i marrin tri orë përpara se të
hanë, pasi ndryshe vështirëson tret-
jen.
23-Pacientët duhet të pinë çdo ditë
150 ml lëng të rrepës së kuqe, para
buke.
24-Këshillohet të konsumohet sa
më shpesh domatja.
25-Të sëmurët duhet të marrin
gjithashtu, çdo ditë 10-15 fruta të
mandarinës për një kohë prej 20-25
ditë.
REUMATIZMA
Si ta kurojmë reumatizmëm
26-Bëni dy herë në javë ushtime
gjimnastikore të lehta.
27-Merrni here pas herë (një herë
në dy ose tre muaj) tableta multivi-
taminë.
28-Jetoni në ambiente që nuk janë
të ftohta.
29-Bëni plazh çdo vit dhe e rëndë-
sishme është që të shtriheni në
rërën e mëngjesit dhe pasdites.
30-Pini sa më shumë çarja me bimë
jeshile.
31-Përdorni ujë mineral.
32-Hani sa më shumë fruta me vit-
aminë C dhe A.
33-Sa herë që ndjeheni të lodhur
përdorni paracetamol ose medika-
mente të tjera me përmbajtje
paracetamoli.
SPONDILIATROZA
Si të evitojmë dhimbjet
34-Çdo mëngjes duhet të bëni të
paktën 15 minuta ushtrime për
muskujt e qafës.
35-Duhet të bëni në darkë dush me
temperaturë mesatare.
36-Duhet të evitoni stresin dhe
dëgjimin e televizorit me zë të lartë.
37-Pirja e çajrave të ndryshëm,
veçanërisht me mente, bën mirë
për sëmundjen.
38- Ecja, shëtitjet pasditeve ndih-
mojnë për një gjumë më të mirë.
39-Zgjedhja e dyshekut, e jastëkut
duhet të jetë e kujdesshme, në
mënyrë që ato të përshtaten me
masën e qafës.
40-Kurimi i sëmundjes ka për bazë
kortizonin.
41-Për të hequr dhimbjen nuk
duhet të pini asnjëherë paraceta-
mol dhe aspirina.
SINOZITI
Këshilla për sëmundjen
42-Evitoni diellin në pikun e vapës.
43-Mbani gjithmonë syze edhe në
dimër, edhe në verë
44-Përdorni sa më shumë ushqime
me fibra.
45-Në rast se ju fillojnë dhimbje
është mirë që të konsumoni men-
jëherë kafe.
46-Evitoni zhurmat e larta, të mag-
netofonit, televizorit.
47-Për t’u qetësuar, qëndroni në
qetësi të plotë dhe në një ambient të
mbyllur, dhe në errësirë për të pak-
tën 30 minuta.
MIGRENA
Këshilla për të evituar dhimbjen:
48-Kontrolloni tensionin çdo ditë,
pasi luhatjet e tij janë shkak për
shfaqjen e krizave të migrenës.
49-Kuroni dhimbjet e dhëmbëve,
dhimbjet e syve, sinozitet apo
bllokimin e hundëve, pasi ato
bëhen shkak për migrenë kronike
edhe pas këtyre sëmundjeve.
50-Evitoni zemërimin, emocionet e
forta, shokimet, çlironi tensionet,
çlirohuni nga streset.
51-Evitoni mbilodhjen, ndryshimin
e rutinës, çrregullimet e gjumit, çr-
regullimet seksuale.
52-Mos qëndroni në vende me
zhurmë të lartë, në ambiente me
drita të zbehta si dhe ambiente me
lagështirë.
DIABETI
Ushqimet që duhet të konsumojnë
pacientët:
53-Pacientët me diabet duhet të
kontrollojnë peshën.
54- Duhet të kufizojnë sheqernat e
rafinuara.
55- Duhet të rrisin sasinë e fibrës
në dietë.
56- Yndyrat duhet të jenë vajra me
një lidhje dyfishe.
57- Duhet t’i shtojnë dietës së tyre
arra.
58- Efikase edhe bajamet.
PANKREASI
Këshilla për të mos u dëmtuar
pankreasi:
59-Mospërdorimi i alkoolit është
këshilla numër një e specialistëve të
shëndetësisë për të evituar
pankreasin.
60-Femrat dëmtohen më shpesh
sesa meshkujt nga sëmundja, pasi
stomaku i tyre e ka më të vështirë
tretjen e ushqimeve, për këtë arsye
atyre u këshillohet të përdorin sa
më pak kripë, yndyrna.
61-Për të luftuar sëmundjen e
pankreasit këshillohet një jetë sa
më e qetë, pa strese dhe çrregullime
nervore.
VESHKAT
Si të evitoni sëmundjet e veshkave:
62-Evitoni kripën e tepërt.
62-Pini sa më shumë lëngje.
64-Konsumoni çaj nga trëndafili i
egër.
65-Konsumoni lëng kumbulle.
66-Pini më shumë se 1 litër e
gjysmë ujë mineral në ditë.
LONDON MAY 2008 37
MUSHKËRITË
Si të ndihmoni mushkëritë:
67-Përdorni sa më shumë produkte
me mish.
68-Shëtisni të paktën 1 orë në ditë
në një pyll të mbushur me pemë
dhe në ajër të pastër.
69-Mos përdorni duhan.
70-Mos jetoni apo flini në një
dhomë me duhanpirës.
71-Përdorni sa më shumë lëngje
dhe supëra.
72-Çdo ditë duhet të konsumoni
një gotë verë, preferohet e kuqe.
73-Peshku dhe nënproduktet e tij
janë shumë efikase për “mirëqe-
nien” e mëlçive.
GURËT NË TËMTH
Si të luftoni shfaqjen e gurëve në
tëmth:
74- Duhet të konsumoni çaj rigoni.
75- Për kurimin e sëmundjes,
përveç bimës shërbejnë edhe gje-
thet e thara në hije.
76- Përdoreni erëza në ushqime.
Përveç shijes së mirë, parandalojnë
sëmundjet.
77- Përdorni sa më pak ushqime të
skuqura dhe kripë.
78- Pini sa më shumë lëngje dhe ujë
natyral.
KRIZAT E BARKUT
Evitoni dhimbjet e barkut me:
79-Përdorni ushqime të pasura me
hekur.
80-Mish, peshk, shpretkë.
81-Vezë, perime, fruta.
82-Fruta që përmbajnë vitaminë C
etj.
83-Kafe, çaj, kakao apo edhe lëngje
të tjera, që përmbajnë kafeinë,
duhet t’i marrin dy orë para ose
pas ushqimit.
84-Hurmat janë tepër efikase për të
trajtuar dhimbjet e barkut.
MËLÇIA
Ushqimet që kurojnë dhe dëmtojnë
mëlçinë:
85-Përdorimi i 20-40 gramëve
alkool në ditë dëmton mëlçinë.
86-Mosha është një ndër faktorët
kryesorë të dëmtimit të mëlçisë,
pasi sa më e vogël që të jetë mosha
e konsumatorëve të alkoolit aq më
të rënda janë dëmtimet.
87-Predispozicioni gjenetik është
një ndër faktorët kryesorë të shfaq-
jes së sëmundjes.
88-Këshillohet konsumimi i pro-
dukteve të mishit.
89-Këshillohet përdorimi i rrepave
të kuq, lakrës së kuqe dhe broklës.
90-Këshillohet të mos pihen shumë
kafe gjatë ditës, të mos konsumohet
birra dhe lëngjet me gaz.
DIETA DHE SHËNDETI
Si të mbash oreksin nën kontroll:
91- Edhe pse frutat e thata nuk
përmbajnë yndyrë dhe kalori, është
mirë t’i konsumosh.
92- Buka bën pjesë tek karbo-
hidratet të cilat janë një burim
shumë i rëndësishëm energjie për
organizmin.
93- Gjatë ditës duhet të konsumo-
hen tre vaktet kryesore: Mëngjesi,
dreka dhe darka, dhe dy deri në tre
vakte të ndërmjetme: Paradite,
pasdite. (VIJON)
 LONDON MAY 2008 38
TIRANA, Albania, Roads, railways,
ports and airports are being upgraded
in Albania, where investment in infra-
structure has dramatically increased,
despite the challenges posed by
ALBANIA BOOSTS
poverty. IPS asked Albania's minister
for transport Sokol Olldashi to discuss
why the country's ambitious bid to link
itself with Europe's trade and tourism
TOURISM INDUSTRY BY
routes is so important to this previ-
ously isolated nation.

How important is transport infra-

BUILDING ROADS, PORTS
structure investment for Albania?

It is the most important investment in

the country. During the communist pe-
riod our infrastructure was very poor,
especially in the road and railway sec-
tor, and now we are trying to catch up.
Compared to 2004 we are investing six
times more in road infrastructure. In
2004 we spent 65 million euros, and in
2008 we will invest 470 million.

Isn't this is a huge strain for the

budget? How do you find funds for
this?

We've had a very good fiscal perform-

ance in the last few years. Incomes are
increasing. We took important meas-
ures against corruption, and this has
helped the state budget. We are priva-
tizing and we have a 6 percent GDP
growth, and all this while lowering
taxes. We have lowered the tax on
labor; we are applying a 10 percent flat
tax, which is very attractive for in-
vestors. We also receive loans from
several banks.

Which sectors are benefiting from

these large investments?

We have increased investments in all

sectors of infrastructure: ports, avia-
tion, railways. We are building the
basic network of roads in the country
starting from the north-south axis,
which will soon be completed and con-
nect Greece to Montenegro
through Albania. The road to Macedo-
nia is already built, and the biggest
project
will connect us to the border with
Kosovo. The highway is under con-
struction right now and represents the
greatest infrastructure project, because
the terrain is very difficult, going
through various mountains, and there
will be 12 kilometers of tunnel and 25
bridges.
The section connecting to Kosovo has
been highly controversial. Your prede-
cessor was accused of approving the
project before the cost was known, and
critics say the tender was not open, and
costs could increase again.
It was a fully transparent project.
Everything was done in consultation
with different foreign institutions. In-
ternational bodies evaluated the offers,
and five big companies from abroad
were part of the tender, with none of
them having even a single
remark against the process.
Are you also developing smaller
roads that will lead to so far inacces-
sible beaches deemed important to
making the most of the country's
tourism potential?
We are building several of them, con-
necting the north-south axis to the sea,
such as the one connecting Vlora to
Saranda along the coast, and which has
only touristic purposes.
What do you expect to gain from all
these improvements in infrastruc-
ture?
It will serve many purposes: industry
growth, to facilitate the movement of
people and goods, boost tourism and
bring development to the most remote
parts of the country. In April we will
start a very important project for
tourism and agriculture, which will
consist of building 4,000 kilometers of
rural roads; this will be a huge step for-
ward in solving the problems of rural
areas.
Will this stop the massive move-
ment of the population from rural
to urban centers?
It will slow it down but not stop it.
When in the early 1990s communism
collapsed, we had 73 percent of the
population living in rural areas; now
this number is down to 50. The ten-
dency will be to come closer to the Eu-
ropean average.
Albanian roads are consid-
ered very unsafe and constitute a big
public health issue.
This is a very complex problem. It's
not enough to just take easures to make
roads safer. If we look at statistics and
compare ourselves to other countries
in the region, our numbers are quite av-
erage. In my view our weakest point is
the procedures for
licensing new drivers. We have to im-
prove the control and quality of driving
schools. Almost 80 percent of road ac-
cidents occur during the day, in good
weather conditions and on our best
roads, so it's mostly a problem of
speeding. I Driving is still quite a nov-
elty for most Albanians. This can have
an influence. We must consider that
motorization among Albanians is still
low for European standards, but traffic
will increase permanently in future
years together with the rate of motor-
ization. We have 10 vehicles per 100
inhabitants, and I believe the European
average to be at around 60 per 100 in-
habitants.
But this increased rate of motorization
is catching some cities off guard and
causing traffic congestion and environ-
mental problems.
We are also helping the
local governments invest in city infra-
structure. For example, in Tirana we
are cooperating with the city authori-
ties to financially assist them in impor-
tant infrastructural projects, such as the
building of a ring road.
The railway sector is not very devel-
oped in Albania, many cities cannot
be reached by train and there are
hardly any international connec-
tions. Are you interested in improv-
ing this?
There is only an international connec-
tion with Montenegro. It is true that the
conditions of the railway system are
very poor: The railway is not electri-
fied, and during the transition period,
investment in the sector has been neg-
ligible. But regarding our connection
to Macedonia, our lines, though in
poor condition, go
until 3 kilometers of the border; the
problem is on their side. We are work-
ing with the European Commission to
reform the sector aiming at investing
and improving infrastructure after hav-
ing a clear view of what will be done
with the railway sector in this country.
We are evaluating some expressions of
interest in reaching a
concession areement by companies
from the Czech Republic, witzerland
and Italy, but this has to be carefully
evaluated because Brussels is not
pushing too much for a full concession
of the railways. We need to find a bal-
ance between our obligations to
the European Community standards
and our need to accelerate investment
in the railway infrastructure.
Are ports a more pressing priority?
We are investing in ports, increasing
their capacity for instance by modern-
izing our main port in Durres. We are
even considering building a new port
in the Durres area to prepare for the fu-
ture needs of the country. This port
only has capacity for
11 million metric tons per year, and we
estimate that in 20-25 years this won't
be sufficient.
Are there any plans to build more
airports?
The Mother Theresa Tirana Airport is
very successful: The number of pas-
sengers increased by 30 percent in one
year. But we are studying the possibil-
ity for a new airport in the south, in
Saranda, which would be a touristic
one. Developing tourism has been de-
fined as a strategic goal for Albania,
but poor infrastructure and long travel
hours are not helping in attracting
tourists to areas outside Tirana.
In recent years tourism has been in-
creasing. Last year there was an in-
crease of close to 40 percent.
Obviously infrastructure is a very im-
portant factor in attracting tourists but
not the only one. We have some prob-
lems, but we are the cleanest country
in the region if you look at coastlines.
Industrial pollution is very low, 80 per-
cent of the sea coast is fully virgin, as
God made it, and in the south it is es-
pecially beautiful. Moreover this is a
very quiet country with very low crim-
inality. There are no places where you
cannot walk or drive at night, and I be-
lieve Albanians are the most hos-
pitable people in the region.
 LONDON MAY 2008 39

Last year St-Tropez, this year...

Saranda. Cathy Packe joins easy-
CruiseOne as the ship visits the Alban-
ian Riviera for the first time – and is
A cruise with no frills,
swept away by the experience

ALAMY
Tower at Butrint
Just before noon local time two days
but lots of thrills
ago, a sleek navy-and-white ship, with
the years construction continued bathed in sunshine, tall, dark green cy- local restaurants didn't appeal. May, so one group hired a car while
a discreet but distinctive orange stripe
downhill. There are walls from the presses standing out against the dustier Plenty was thrown in for free: a hot-tub another booked the services of a local
along its side, glided towards the Al-
Greek times, a Roman bathhouse, a olive trees and red rocks. on deck (extremely popular), dolphins taxi.
banian port of Saranda: easyCruiseOne
vast early Christian basilica, a tower Some passengers made their own way beside the ship, and gorgeous scenery Some easyCruisers went hiking, up
had arrived, bringing the era of low-
and castle that were the work of the to Delphi, preferring the challenge of as the ship sailed through the islands steep hills and through fields of wild
cost cruising to this former Stalinist
Venetians. Most of the remains are the local bus for a fare of €3.20 (£2.60) of the Ionian Sea. flowers and breath-taking scenery to
enclave.
shrouded in vegetation, which gives rather than the excursion price of €55 On the first morning most of us turned the Arethousa spring. Ithaca is believed
The harbour hardly looked able to
them an ethereal quality, as if covered (£44). They arrived too late to see the out on deck to witness easyCruiseOne by some experts to have been the home
cope; we docked, after much shouting
in green dustsheets. museum, but they did manage to visit slide into the narrow Corinth canal of Odysseus, and this is where his
of instructions from the Greek crew to
Saranda was the fourth stop on our the Temple of Athena, lower down the from the Saronic Gulf to the Gulf of swineherd is supposed to have brought
Albanian port workers, at a concrete
voyage, a trip that otherwise concen- valley. Corinth, towed by a tug. his pigs to drink. The most adventur-
platform under a crane that looked
trates on Greece's westernmost islands Price was the main attraction for many The first attempts at building a canal ous hired scooters and roared off.
ready to hoist us ashore. Although the
– Ithaca, Paxos, Zakynthos and Ke- of the 78 passengers on the cruise. through the narrow strip of land that When we reached Paxos the following
hydrofoil that links Saranda with Corfu
falonia are all on the itinerary. In most Joan, a widow from Manchester, ap- joins the Peloponnese to mainland day, most were inclined to relax and
was moored alongside us, the place ap-
places we were offered an excursion, preciated not having to pay a hefty sin- Greece were made by the Roman em- enjoy the picturesque surroundings of
peared better equipped to deal with
although there was no obligation to do gle supplement for a cabin. Nick and peror Nero; it was eventually com- Gaios harbour. The town has a pleasant
freight than human cargo.
anything, other than, perhaps, enjoy a Stephanie were backpackers from pleted more than 1,800 years later, in little square lined with tavernas and
The town, as far as any of us could see
beer or a coffee in a local café. Canada. They'd concluded that an the late 19th century. The canal is some bars, although most were deserted.
from the deck, looked only partially
But in addition to Albania, the route in- easyCruise was the cheapest way to four miles long, spanned by bridges; at We'd come to Greece ahead of the
built. Half-constructed hotels and
cluded a few mainland stops that gave see the Greek islands; the fare they the far end is a road that sinks down summer season, and there was an air of
apartment buildings dotted the land-
us the chance to .............................. ex- paid worked out at around £10 each a into the water when a ship is sailing anticipation as hotel owners spruced
scape, though with little sign of life.
plore some of Greece's cultural high- night – and that included transport as out, rising again to let cars cross on up their properties in readiness for the
Visiting Albania was the main attrac-
lights. well as accommodation. their way in and out of modern tourist invasion. In Corfu, by compar-
tion for many of the passengers on this
Monday's port was Itea, a typical, if The basic price of an easyCruise buys Corinth. ison, there were a few more visitors
voyage – but we were not here for
uninspiring Greek harbour town; its a cabin for the 11-night trip. Standard But watching the canal come and go and opportunities to pick up bargains
Saranda. We'd docked in southern Al-
selling point is that it is a half-hour bus cabins are ensuite; an outside cabin was a rare opportunity to view the in Corfu Town.
bania's biggest town to visit Butrint, an
ride from Delphi, one of the most im- costs extra, as does a superior room, world from the water. The key to an This maiden Albanian cruise of easy-
archaeological site a few miles to the
portant religious centres of ancient which comes with a sofa, bathroom easyCruise is that very little time is CruiseOne ends in Athens next Thurs-
south. A Greek city from around the
Greece and the place to which pilgrims products and slippers. Four couples spent at sea – at least during waking day. There are places to visit before
fifth century BC, it was developed by
from all over the Greek empire came had bagged luxury cabins on the top hours. On most days the ship sets sail then, including the ruins of Mycenae.
the Romans and later occupied by
to consult the oracle. deck, with private balconies. But the between two and five in the morning, But midway through the cruise, reac-
Byzantines, Bulgarians, Venetians,
Shortly after we docked, an air-condi- rules are egalitarian: you get what you arriving at the next destination before tions seem positive.
French and Ottomans before being
tioned coach took us up to the site. pay for. There is an extra charge if you midday. So there was time for a long Dana Herbst, a retired naval officer
abandoned in the 18th century.
There Christina, a local guide, took us want your cabin cleaned, or need clean lie-in and a leisurely breakfast before from Florida, speaks for many of the
The road from Saranda to Butrint was
through the museum, explaining the sheets or towels. There's a bar, a laun- going ashore to explore. passengers. He is on his 201st cruise,
built for a visit by the Soviet leader
importance of the god Apollo and the dry service, and a spa where massages, The ship is relatively small (a maxi- and is loving it. "The ports of call are
Nikita Khruschev in 1959, who recom-
origins of the many statues on display. facials and pedicures can be booked. mum of 200 passengers), so she can different," he says, "and the crew are
mended turning the ancient city into a
She then took us to the ruins, identify- You can buy a meal package – a conti- dock at small ports. In Ithaca, we all fun people. This is an adventure."
submarine base. Luckily, it has been
ing each building and then leaving us nental breakfast and a three-course moored at Vathy, an attractive if sleepy TRAVELLER'S GUIDE
excavated and is protected.
on our own to explore the vast Temple lunch or dinner – for €12 (£9.60) a day. little port. Excursions were offered, but
A walk around the site reveals a city of
of Apollo and the theatre and stadium This suited some people; others pre- most of us preferred to go off on our The Independent
considerable size. Building began at
higher up the hill. ferred to eat ashore, eating on the ship own. We were too early for the island's
the top of the hill with an acropolis
The spectacular countryside was when the fancy took them, or when the bus service, which doesn't start until
larger than the one in Athens, and over

http://www.albaniantourism.com/

NGA PETRIT KUÇANA
dërsa kujton motivet që katër
N
vite më parë na shtynë
fuqishëm për zbatimin e një
projekti të detajuar për pasjen e një
gazete shqiptare në Britaninë e Madhe
, na bien ndërmend fjalët e një
rilindësi që i shkruan një miku të tij;
“Kësaj here po shes orën e dorës dhe
do të botoj gazetën, herë të tjera zoti
e bëftë mbarë”.
Tek askush më mirë se stafi që
themeluam gazetën “The Albanian”
nuk marrin më shumë kuptim këto
fjalë.
Ne vendosëm që të hapim
gazetën kur kishim shumë pak kon-
takte në numrat tanë të telefonit, kur
akoma nuk kishim mësuar mirë Lon-
drën, aq më tepër qytetet e tjera të Bri-
tanisë, kur njihnim vetëm tre apo katër
biznesmenë shqiptarë në të gjithë Bri-
taninë, dy apo tre shoqata, shumë pak
kontakte dhe lidhje...
Vërtet shumë nga ne befa-
sohemi nga guximi që patëm për hap-
jen e një gazete, por në fund të fundit
ishim të vendosur për këtë dhe ja sot
pas katër vitesh bindemi se bëmë atë
që duhet bërë. Me një staf tepër pro-
fesionalist dhe me bashkëpunëtorë
tejet të shumtë “The Albanian” vjen në
këtë 4-vjetor në formatin e një gazete
ambicioze, që në historinë e gazetarisë
shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar u
regjistrua si gazeta e gjashtë e shqip-
tarëve në MB, por e vetmja që rezistoi
pa u mbyllur.
Shumëdimensionaliteti i
misionit që pati dhe ka kjo gazetë, u
implementua gjatë këtyre katër viteve
duke arritur në një stad, ku vërtetë
jemi krenarë që bashkëpunëtorët ndje-
hen të lumtur që janë bërë pjesë e
gazetës, pjesë e misionit që saj.
Cili isht ai gazetar, apo in-
telektual që mori apo merr mundimin
për të shkruar dy rradhë dhe që ka për
të thënë diçka nuk iu bashkëngjit mi-
sionit të gazetës “The Albanian”?
Që në krye të herës pamë që “The Al-
banian” u shndërrua në një shkollë
gazetarie, unike në llojin e saj. Natyr-
isht që katër vite nuk janë edhe aq
shumë për një media, por duke parë
rolin që luajti “The Albanian” besojmë
se zë një vend të merituar në his-
torikun e medias shqiptare në Britani
dhe më gjerë.
Lexuesit për këto katër vite,
janë dëshmitarët e transformimeve
rrënjësore që ka pësuar gazeta jonë,
(kujtomë që numri i parë ishte vetëm
me 16 faqe), por natyrisht që iu përsh-
LONDON MAY 2008 40
tat edhe zhvillimit dhe integrimit të
komunitetit shqiptar në Mbretërinë e
Bashkuar.
Brenda trekëndëshit misional in-
formim, edukim, argëtim jemi përp-
jekur që të ofrojmë më të mirën e
mundshme tek lexuesi ynë. Por pas
katër vjetësh shohim që fenomeni i
Përvjetori I
tëhuajsimit është dobësuar ndjeshëm,
prandaj kemi vendosur që të shohim
në sy realitetin, edhe të mirën edhe
(gjysëm) të keqen, pra për të mos i
hyrë në hak informimit, mbase për t’i
lënë më shumë ndikim edukimit.
Pra kemi menduar se “faqet
e zeza” deri diku do të shërbejnë si
edukim. Pas katër vitesh gazete pa
asnjë lajm të zi në gazetë, mendojmë
se shkalla e integrimit të lexuesve
është në masë të tillë që nuk do të
ndikohen për humbjen e identitetit,
por thjesht do të edukohen. Përsa i
përket rubrikave të tjera besojmë se
kemi gjetur ekuilibrin më të mirë të
Përvjetori II
mundshëm. Kjo është vënë re edhe
nga testet e herëpashershme që iu
bëhen lexuesve.
Në rrugën katër vjeçar të
Përvjetori III
konsolidimit si gazetë, tashmë kemi
hyrë në një fazë ku “nuk kërkojmë më
Boss për gazetën” siç na sygjeronte
miku ynë Bejtullah Destani në num-
rin parë. Përkundrazi jemi kthyer në
partnerë suksesi të shërbimeve që iu
ofrohen komunitetit.
Pra kaluan katër vjet me
“The Albanian”.
Një histori e tërë brenda për-
brenda historikut të gazetës.
Misioni ynë vazhdon.
Gëzuar!