Professional Documents
Culture Documents
H Ni Nm 2014
MC LC
MC LC ........................................................................................................................ 1
DANH MC K HIU V CH VIT TT ................................................................ 4
DANH MC BNG ........................................................................................................ 5
DANH MC HNH V ................................................................................................... 6
M U ........................................................................................................................ 11
1 GII THIU H THNG IU KHIN B BIN I IN T CNG SUT 12
1.1 Gii thiu h thng iu khin b bin i in t cng sut ........................... 12
1.2 Mt s vn v ng/ngt cho Tiristor ........................................................... 13
1.2.1 Qu trnh m Tiristor ................................................................................. 14
1.2.2 Qu trnh kha tiristor ................................................................................ 15
1.2.3 Cc yu cu i vi tn hiu iu khin tiristor ......................................... 15
1.2.4 Mch khuch i xung m Tiristor ............................................................ 16
1.3 Mt s vn v iu khin cho MOSFET, IGBT ........................................... 17
1.3.1 Phn tch qu trnh m/ kha i vi MOSFET ........................................ 17
1.3.2 Phn tch qu trnh m/ kha i vi IGBT............................................... 19
1.3.3 Mch driver cho MOSFET v IGBT ......................................................... 20
2 H
THNG
IU
KHIN
CC
B
BIN
I
PH
THUCEquation Chapter (Next) Section 1 ............................................................... 24
2.1 Driver cho h thng iu khin cc b bin i ph thuc ............................... 24
2.1.1 Khi ng pha v to in p ta .............................................................. 25
2.1.2 Khu so snh .............................................................................................. 27
2.1.3 Khu to xung ............................................................................................ 28
2.1.3.1 Khu to xung kp ............................................................................... 28
2.1.3.2 Khu to xung chm ............................................................................ 29
2.1.4 Khu khuch i xung................................................................................ 30
2.1.5 V d v mch driver cho h thng iu khin nhiu knh........................ 30
2.1.6 S dng IC chuyn dng lm driver cho chnh lu ph thuc .................. 32
2.2 Thit k h thng iu khin vng kn cho chnh lu tiristor............................ 35
2.2.1 M hnh ha khi iu ch rng xung .................................................. 35
2.3 Kt qu m phng ............................................................................................. 38
2.3.1 Chnh lu cu mt pha ............................................................................... 38
2.3.2 Chnh lu cu ba pha ................................................................................. 39
2.3.2.1 iu khin vng h .............................................................................. 39
2.3.2.2 iu khin vng kn ............................................................................. 40
2.4 Bi tp ................................................................................................................ 41
3Equation Chapter 1 Section 1 H THNG IU KHIN B BIN I DC/DC . 44
3.1 Phng php m hnh ha b bin i kiu DC/DC ......................................... 44
3.1.1 Phng php trung bnh khng gian trng thi .......................................... 44
3.1.2 Phng php trung bnh ha mch ng ct .............................................. 46
3.2 M hnh ton hc b bin i kiu buck ........................................................... 49
3.2.1 Phng php trung bnh khng gian trng thi .......................................... 49
3.2.2 Phng php trung bnh ha mch ng ct .............................................. 52
3.3 M hnh ton hc b bin i kiu boost .......................................................... 53
3.3.1 Phng php trung bnh khng gian trng thi .......................................... 53
3.3.2 Phng php trung bnh ha mch ng ct .............................................. 55
3.4 M hnh ton hc b bin i kiu buck boost............................................... 57
3.4.1 Phng php trung bnh khng gian trng thi .......................................... 57
3.4.2 Phng php trung bnh ha mch ng ct .............................................. 59
3.5 M hnh b bin i DC/DC lm vic trong ch dng in gin on (DCM)
59
3.5.1 M hnh trung bnh .................................................................................... 59
3.6 Phng php iu khin tuyn tnh cho b bin i DC/DC ............................ 63
3.6.1 Nguyn l iu khin in p (Voltage mode) .......................................... 63
3.6.2 Nguyn l iu khin dng in (Current mode) ...................................... 63
3.6.2.1 M hnh b bin i DC/DC iu khin theo nguyn l dng in .... 64
3.6.3 Nhc li mt s kin thc v l thuyt iu khin t ng........................ 66
3.6.4 Mt s b b s dng trong cu trc iu khin DC/DC converter .......... 68
3.6.5 Tuyn tnh ha khu iu ch rng xung .............................................. 73
3.7 Cu trc iu khin tuyn tnh cho b bin i kiu buck ................................ 74
3.7.1 iu khin trc tip .................................................................................... 74
3.7.2 iu khin gin tip ................................................................................... 80
3.7.2.1 iu khin theo nguyn l dng in trung bnh ................................. 80
3.7.2.2 iu khin theo nguyn l dng in nh .......................................... 83
3.8 B bin i kiu boost ....................................................................................... 83
3.8.1 iu khin trc tip .................................................................................... 83
3.8.2 iu khin gin tip ................................................................................... 86
3.9 Bi tp ................................................................................................................ 89
3.10 B bin i PFC ................................................................................................ 90
3.10.1 S mch lc........................................................................................... 90
3.10.2 Cu trc iu khin b bin i PFC ......................................................... 91
3.10.2.1 Thit k mch vng dng in ........................................................... 91
3.10.2.2 Thit k mch vng in p ............................................................... 92
3.10.3 Bi tp ........................................................................................................ 92
4Equation Chapter (Next) Section 1 H THNG IU KHIN NGHCH LU C
LP
94
4.1 S mch lc b bin i nghch lu c lp ................................................ 94
4.2 M t ton hc nghch lu p ............................................................................ 94
4.2.1 M t ton hc nghch lu ngun p mt pha............................................ 94
4.2.2 M t ton hc nghch lu ngun p ba pha .............................................. 96
4.3 Phng php iu ch rng xung cho nghch lu mt pha .......................... 98
4.3.1 Phng php iu ch hai cc ................................................................... 98
4.3.2 Phng php iu ch n cc .................................................................. 99
4.3.3 Kt qu m phng phng php iu ch rng xung cho nghch lu mt
pha ............................................................................................................ 102
4.4 Phng php iu ch rng xung cho nghch lu ba pha........................... 104
4.4.1 Phng php Sin PWM ........................................................................... 104
4.4.2 Phng php iu ch vector khng gian (SVM) .................................... 105
4.4.2.1 Khi nim vector khng gian ............................................................. 105
4.4.2.2 Phng php iu ch vector khng gian .......................................... 106
4.4.3 Kt qu m phng phng php iu ch rng xung cho nghch lu ba
pha ............................................................................................................ 114
4.5 B thi gian cht deadtime trong nghch lu ngun p................................... 116
4.6 Xy dng mch vng dng in cho nghch lu ngun p mt pha ............... 116
Cc ch vit tt
Ch vit tt
PWM
CX
Cc k hiu
K hiu
n v
V
uo, Uo
*
V
uo
uin, Uin
V
uC, UC
V
iL, IL
V
*
A
iL
d, D
A
i
V
u
A
d
s
Tx
T
s
s
p
Rad
L
H
C
F
ud
V
udk
V
ngha
iu ch xung cho chnh lu Tisitor
ngha
in p trung bnh v xc lp u ra b bin i DC/DC
Lng t in p u ra b bin i DC/DC
in p trung bnh v xc lp u vo b bin i DC/DC
in p trung bnh v xc lp trn t C
Dng in trung bnh v xc lp chy qua cun cm L
Lng t dng in qua cun cm b bin i DC/DC
H s iu ch v gi tr xc lp ca n
Bin thin tn hiu nh dng in quanh im lm vic xc lp
Bin thin tn hiu nh in p quanh im lm vic xc lp
Bin thin tn hiu nh h s iu ch quanh im lm vic xc lp
Chu k iu ch
Chu k in p li
Ton t Laplace
H s p mch in p ra ca b chnh lu
Gc m Tiristor
Gi tr cun cm
Gi tr t in
Gi tr trung bnh in p u ra ca b chnh lu Tiristor
in p iu khin b chnh lu Tiristor
DANH MC BNG
B ng 5.1
DANH MC HNH V
Hnh 1.1
Hnh 1.2
Hnh 1.3
Hnh 1.4
Hnh 1.5 S mch nguyn l tiu biu m Tiristor, (a) dng bin p xung, (b) Dng
IC cch ly 16
Hnh 1.6
Hnh 1.7 th dng xung dng in, in p trn MOSFET (a) Qu trnh iu khin
m, (b) Qu trnh iu khin kha ...................................................................................... 18
Hnh 1.8
Hnh 2.1
Hnh 2.2
Hnh 2.3
Hnh 2.4
Hnh 2.5
M hnh trung bnh b bin i DC/DC, a)B bin i Buck, b)B bin i
49
Hnh 3.4 S mch in b bin i kiu buck (a), S mch in b bin i kiu
buck trong thi 1(b), S mch in b bin i kiu buck trong thi 2 (c).................... 49
Hnh 3.5
Hnh 3.6 S mch in b bin i kiu boost (a), S mch in b bin i kiu
boost trong thi 1(b), S mch in b bin i kiu boost trong thi 2 (c) .................. 53
Hnh 3.7
Hnh 3.8 S mch in b bin i kiu buck - boost (a), S mch in b bin
i kiu buck - boost trong thi 1(b), S mch in b bin i kiu buck - boost trong
thi 2 (c) 57
Hnh 3.9
Hnh 3.12 Mch in tng ng b bin i Buck (DCM) trng thi xc lp........... 62
Hnh 3.13 Cu trc iu khin tuyn tnh cho b bin i DC/DC, a) iu khin trc tip
(direct mode), b) iu khin gin tip (indirect mode). ...................................................... 64
Hnh 3.14 Minh ha th Bode ca G ( j ) [6].............................................................. 67
Hnh 3.15 th bode ca b b Lead c cu trc (3.94)................................................. 69
Hnh 3.16 th bode ca b b c cu trc (3.105) ........................................................ 71
Hnh 3.17 th bode ca hm b b (3.108) .................................................................. 72
Hnh 3.18 Cu trc iu khin trc tip b bin i kiu buck ......................................... 74
Hnh 3.19 th Bode ca hm truyn t (3.118)........................................................... 75
Hnh 3.20 th Bode ca hm truyn t (3.118) v b b (3.94) ................................. 76
Hnh 3.21 th Bode ca hm truyn t (3.118) v b b (3.124) ............................... 77
Hnh 3.22 Cu trc nh gi nh hng in p u vo v u ra b bin i kiu
Buck
77
Hnh 3.23 Kt qu m phng Buck converter s dng b b (3.94) ................................. 78
Hnh 3.24 Kt qu m phng Buck converter s dng b b (3.124) khi in p ngun c
p mch vi bin 1V, tn s 100Hz.............................................................................. 78
Hnh 3.25 Kt qu m phng Buck converter s dng b b (3.124) ............................... 79
Hnh 3.26 Kt qu m phng Buck converter s dng b b (3.124) khi in p ngun c
p mch vi bin 1V, tn s 100Hz.............................................................................. 79
Hnh 3.27 Cu trc iu khin gin tip theo nguyn l dng in trung bnh b bin i
kiu buck 80
Hnh 3.28 th Bode ca hm truyn t (3.129).......................................................... 81
Hnh 3.29 th Bode ca hm truyn t (3.131).......................................................... 82
Hnh 3.30 Kt qu m phng Buck converter theo nguyn l iu khin dng in trung
bnh
82
Hnh 3.31 Cu trc iu khin gin tip theo nguyn l dng in nh b bin i kiu
buck
83
Hnh 3.32 Kt qu m phng Buck converter theo nguyn l iu khin dng in nh`
83
Hnh 3.33 th Bode ca hm truyn t (3.138)........................................................... 84
Hnh 3.34 th Bode ca hm truyn t vng h (Gvd.Gc) ......................................... 85
Hnh 3.35 Kt qu m phng b Boost theo nguyn l iu khin in p ...................... 86
Hnh 3.36 Cu trc iu khin gin tip theo nguyn l dng in nh b bin i kiu
Boost
86
Hnh 3.37 th bode ca hm truyn t Gui ( s ) bin i kiu Boost ........................... 87
Hnh 3.38 th bode ca hm truyn t Gui ( s ) v b b (3.103) bin i kiu Boost 88
Hnh 4.1
pha
94
Hnh 4.2
mch
95
Hnh 4.3
mch
96
Hnh 4.4
Hnh 4.7
Hnh 4.9
Hnh 4.10
Hnh 4.12
Hnh 4.13
Hnh 4.14
Hnh 4.15
Trng thi mch nghch lu ngun p tng ng vector chun ..... 108
Hnh 4.16
Hnh 4.17
Hnh 4.18
Hnh 4.19
Hnh 4.20
Hnh 4.21
Hnh 4.22
Hnh 4.23
Hnh 4.25
Hnh
Hnh 4.26
mt pha
116
Hnh 4.27
Hnh 4.28
ba pha
118
Hnh 4.29
Hnh 4.30
Hnh 4.31
Hnh 5.1
Hnh 5.2
10
M U
11
12
Hnh 1.1
13
Hnh 1.2
Hnh 1.3
14
Khi dng vo cc iu khin ca tiristor bng 0 hay khi h mch cc iu khin tiristor
s cn tr dng in ng vi c hai trng hp phn cc in p gia ant-catt. Khi in
p UAK<0 theo cu to bn dn ca tiristor hai tip gip J1, J3 u phn cc ngc, lp J2
phn cc thun, nh vy tiristor s ging nh hai it mc ni tip b phn cc ngc. Qua
tiristor s ch c mt dng in rt nh chy qua, gi l dng r. Khi UAK tng t n mt
gi tr in p ln nht Ung,max s xy ra hin tng tiristor b nh thng, dng in c th
tng ln rt ln. Ging nh on c tnh ngc ca it qu trnh b nh thng l qu
trnh khng th o ngc c, ngha l nu c gim in p UAK xung di mc
Ung,max th dng in cng khng gim c v mc dng r. Tiristor b hng.
Khi tng in p ant-catt theo chiu thun, UAK>0, lc u cng ch c mt dng in
rt nh chy qua, gi l dng r. in tr tng ng mch ant-catt vn c gi tr rt
ln. Khi tip gip J1, J3 phn cc thun, J2 phn cc ngc. Cho n khi UAK tng t
n gi tr in p thun ln nht, Uth,max, s xy ra hin tng in tr tng ng mch
ant-catt t ngt gim, dng in chy qua tiristor s ch b gii hn bi in tr mch
ngoi. Nu khi dng qua tiristor c gi tr ln hn mt mc dng ti thiu, gi l dng
duy tr Idt, th khi tiristor s dn dng trn ng c tnh thun, ging nh ng c
tnh thun it. on c tnh thun c c trng bi tnh cht dng c th c gi tr
ln nhng in p ri trn ant-catt th nh v hu nh khng ph thuc vo gi tr ca
dng in.
Trng hp c dng in vo cc iu khin (IG>0)
Nu c dng iu khin a vo gia cc iu khin v catt qu trnh chuyn im lm
vic trn ng c tnh thun s xy ra sm hn, trc khi in p thun t n gi tr
ln nht, Uth.max. iu ny c m t trn Hnh 1.3 bng nhng ng nt t, ng vi
cc gi tr dng iu khin khc nhau, IG1, IG2, IG3,... Ni chung nu dng iu khin ln
hn th im chuyn c tnh lm vic s xy ra vi UAK nh hn.
Tnh hnh xy ra trn ng c tnh ngc s khng c g khc so vi trng hp dng
iu khin bng 0.
Tiristor c c tnh ging nh it, ngha l ch cho php dng chy qua theo mt chiu, t
ant n catt v cn tr dng chy theo chiu ngc li. Tuy nhin khc vi it,
tiristor c th dn dng ngoi iu kin phi c in p UAK>0 cn cn thm mt s iu
kin khc. Do tiristor c coi l phn t bn dn c iu khin phn bit vi it l
phn t khng iu khin c.
1.2.1
Qu trnh m Tiristor
15
dng c rng xung nht nh, do cng sut ca mch iu khin c th l rt nh, so
vi cng sut ca mch lc m tiristor l mt phn t ng ct, khng ch dng in.
1.2.2
Mt tiristor ang dn dng s tr v trng thi kha (in tr tng ng mch antcatt tng cao) nu dng in gim xung, nh hn gi tr dng duy tr, Idt. Tuy nhin
tiristor vn trng thi kha, vi tr khng cao, khi in p ant-catt li dng (UAK > 0)
cn phi c mt thi gian nht nh cc lp tip gip phc hi hon ton tnh cht cn
tr dng in ca mnh.
Khi tiristor dn dng theo chiu thun, UAK > 0, hai lp tip gip J1, J3 phn cc
thun, cc in tch i qua hai lp ny d dng v lp y tip gip J2 ang b phn cc
ngc. V vy m dng in c th chy qua ba lp tip gip J1, J2, J3. kha tiristor li
cn gim dng ant-catt v di mc dng duy tr (Idt) bng cch hoc l i chiu dng
in hoc p mt in p ngc ln gia ant v catt ca tiristor. Sau khi dng v bng
khng phi t mt in p ngc ln ant-catt (UAK < 0) trong mt khong thi gian ti
thiu, gi l thi gian phc hi (trr), ch sau tiristor mi c th cn tr dng in theo c
hai chiu. Trong thi gian phc hi c mt dng in ngc chy gia catt v ant. Dng
in ngc ny di tn cc in tch ra khi tip gip J2 v np in cho t in tng
ng ca hai tip gip J1, J3 c phc hi. Thi gian phc hi ph thuc vo lng in
tch cn c di tn ra ngoi cu trc bn dn ca tiristor v np in cho tip gip J1, J3
n in p ngc ti thi im .
Hnh 1.4
1.2.3
16
iu khin v catt cng lm pht nng tip gip ny. V vy tn hiu iu khin cng phi
b hn ch v cng sut. Cng sut gii hn ca tn hiu iu khin ph thuc rng ca
xung iu khin. Nu tn hiu iu khin l mt xung c rng cng ngn th cng sut
cho php c th cng ln.
Yu cu v tn hiu iu khin tiristor [2]:
+ cng sut th hin bin in p (UGK), dng in (IGK).
+ rng xung l mt yu cu quan trng m bo dng IV vt qua gi tr dng
duy tr Ih, khi ngt xung van vn gi c trng thi dn. Thc t, rng xung iu
khin ch cn c 500s l m bo m van vi cc dng ti.
+ C sn xung dc ng m van chnh xc vo thi im qui nh, thng tc
tng in p iu khin phi t 10V/s, tc tng dng iu khin 0,1A/s.
1.2.4
S mch nguyn l tiu biu m Tiristor, (a) dng bin p xung, (b) Dng IC
cch ly
Hnh 1.5
S tiu biu ca mt mch khuch i xung iu khin tiristor c cho trn Hnh
1.5. S Hnh 1.5a c gii thch nh sau: Kha transistor T c iu khin bi mt
xung c rng nht nh, ng ct in p pha s cp bin p xung. Xung iu khin
a n cc iu khin ca tiristor pha bn cun th cp. Nh vy mch lc c cch
ly hon ton vi mch iu khin bi bin p xung. in tr R hn ch dng qua transistor
v xc nh ni tr ca ngun tn hiu iu khin. it D1 ngn mch cun s cp bin p
xung khi transistor T kha li chng qu p trn T. it D2 ngn xung m vo cc iu
khin. it D3 mc song song vi cc iu khin v c th song song vi t C c tc dng
gim qu p trn tip gip G-K khi tiristor b phn cc ngc.
D1
ULN2803
G1
+E
T1
1
R1
1k
D3
R2
120R_2W
10
5
EI_20
Rb
Vb
Q1
FR107
D2
R3
FR107 1k
C1
102_2kV
K1
Hnh 1.6
17
Bi tp: Tnh chn phn t mch KX Hnh 1.5a cho mt Tiristor vi yu cu: IG =
0,2A; UGK = 5V; rng xung l 100s.
1.3.1
Hnh 1.7
18
Trn th Hnh 1.8a, A1 c trng cho in tch np cho t (CGS + CGD) trong khong
t1 n t2, A2 c trng cho in tch np cho t CGD trong khong t2 n t4.
Nu coi it khng D khng phi l l tng th qu trnh phc hi ca it s nh
hng n dng sng ca s nh c ch ra trong Hnh 1.8a, theo dng ID c nh
nh cao thi im t2 tng ng vi dng ngc ca qu trnh phc hi it D.
Dng sng ca qu trnh kha th hin trn Hnh 1.8b. Khi u ra ca vi mch iu
khin DRIVER xung n mc khng VGS bt u gim theo hm m vi hng s thi
gian T2 = (Rdr + RGext + RGin).(CGS + CGDh) t 0 n t1, tuy nhin sau thi im t3 th hng
s thi gian li l T1 = (Rdr + RGext + RGin).(CGS + CGDl). T 0 n t1 l thi gian tr khi
kha td(off), dng iu khin phng in cho t CGS v t CGD. Sau thi im t1 in p VSD
bt u tng t ID.RDS(on) n gi tr cui cng ti t3, trong khi dng ID vn gi nguyn
mc c. Khong thi gian t t2 n t3 tng ng vi mc Miller, dng iu khin v in
p trn cc iu khin gi nguyn gi tr khng i. Sau thi im t3 dng ID bt u gim
v n khng thi im t4. T t4 MOSFET b kha hn.
Hnh 1.8
1.3.2
19
Hnh 1.9
20
Hnh 1.10
21
Tnh chn in tr cc iu khin RG, thng thng c tnh theo cng thc sau:
V + VGE
RG = GE
Rg
(3.4)
I GP
2
Cng sut tiu tn ln nht trn in tr RG l: I GP
RG
Trong : Rg l ni tr ca cc iu khin.
V nguyn tc cc driver cho MOSFET v IGBT l ging nhau v cc phn t ny c
cu trc bn dn c iu khin ging nhau. Tuy nhin trong khi MOSFET c th iu
khin kha li d dng nh a tn hiu iu khin gia G v S v mc 0V th IGBT thi
gian kha b ko di hn do cu trc bn dn ging nh tranzito thng. Ngoi ra vic
kha IGBT khng th ch ng nh MOSFET, khi qu ti IGBT c th ra khi ch
bo ha, tn hao cng sut trn phn t c th tng vt, ph hng phn t. Chnh v vy
driver cho IGBT thng l cc mch lai (hybrid), trong kt hp mt driver ging nh
MOSFET vi cc mch bo v chng qu ti khc.
(a)
(b)
Hnh 1.11
22
Ngoi ra, driver cho IGBT c tch hp qu ti bng cch theo di in p gia collect
v emit trong thi gian c tn hiu m, nu in p ny ln hn 5 n 7V mch s t ng
pht tn hiu qu ti v thc hin kha IGBT li vi thi gian kha c ko di ra gp 10
ln (ti 10S). Nh vy IGBT s kha li qua vng tuyn tnh, dng ti khng b ngt t
ngt, trnh c xung qu in p nh thng van. Chc nng bo v ny gi l
desaturation, ngha l kho qua vng khng bo ho.
Hnh 1.12
Hnh 1.13
Hnh 1.14
23
24
min
max 180
25
Khi ng pha v to in p ta
Hnh 2.3 Bin p ng pha cho chnh lu ba pha (a) u /Y, (a) u Y/Y
26
gia in p udk ( t ) = ur ( t ) .
ur ( t ) = U c , m
U c ,m
u
= 1 dk
U
c ,m
(2.1)
U c ,m
(2.2)
u
= dk
U c ,m
Nhn xt: Trong mch iu khin chnh lu dng dng rng ca i ln s cho quan h
gia in p rng ca v gc iu khin t l thun (ngha l in p iu khin ln th
gc m ln). Mt khc ta cng bit rng quan h gia gc iu khin v in p u
ra chnh lu nhn c li tun theo qui lut t l nghch U d = U do cos ( ) (ngha l tng
th U d gim). Nh vy tng ng vi vic tng in p iu khin s dn n gim in p
chnh lu, iu ny nhiu khi khng thun li cho h thng iu khin vng kn. quan
h ny thun, ta c th s dng dng rng ca sn xung.
c. Vi in p ta hnh csin nh trn Hnh 2.6, gc c xc nh bng:
U
(2.3)
= arccos dk
U
c
,
m
27
Khu so snh
Mch so snh mt cng, s Hnh 2.7a, dng so snh hai tn hiu khc du. Do
dng u vo OP khng ng k nn ta c:
28
R2
R1
U1 +
U2
(2.4)
R1 + R 2
R1 + R 2
Nu U i( ) > U i( + ) = 0 V , u ra OP v l tng s ln bng m v cng. Tuy nhin tn
hiu u ra s b hn ch bi in p ngun nui v in p ri trn tranzito khuych i
u ra, nn thc cht in p ra c gi tr bo ho, nh hn ngun nui 1,5 2 V. Trong
trng hp ny u ra bo ho mc +1,5 V - Un.
Nu U i( ) < U i( + ) = 0 V , tng t nh vy u ra bo ho mc -1,5 V+Un
Mch so snh hai cng, s Hnh 2.7b, dng so snh hai tn hiu cng du. Do
dng u vo OP khng ng k nn ta c:
Nu U1 > U2 th Uo = +1,5 V - Un.
Nu U1 < U2 th Uo = -1,5 V + Un.
Mt IC in hnh thc hin chc nng so snh l LM339, trong c cha 4 phn t
khuch i thut ton.
U i( ) =
2.1.3
Khu to xung
2.1.3.1
Khu to xung kp
29
thc hin c cc mu xung theo Hnh 2.9, trc tin ta to c cc xung chnh
(thc cht l cc xung n), sau tin hnh ghp xung n thnh cc xung kp s dng
cc php ton logic nh sau:
TX1
OR
T1
TX2
OR
T1
TX3
OR
T4
TX4
OR
T4
TX5
OR
T5
TX6
OR
T6
Hnh 2.10 S dng mch logic xy dng biu pht xung kp cho chnh lu cu ba pha
2.1.3.2
Dng xung chm l dng thng dng nht v cho php m tt van lc trong mi trng
hp, vi mi dng ti v nhiu s chnh lu khc nhau. Xung chm thc cht l mt
chm cc xung c tn s cao gp nhiu ln tn s li (fx = 612kHz). rng xung ca
mt chm xung c th c hn ch trong khong (100130) in, v nguyn tc n
phi kt thc khi in p trn van lc m n iu khin i du sang m.
30
uta
uk
So snh
uss
AND
To
xung chm ud
uxc
ud
KX
uxc
2.1.5
31
tn s cao. Khu khuch i xung cui cng dng tranzito v bin p xung a tn hiu n
cc iu khin G v catt K ca tiristo
R7 -Un R9
R6
R1
A
R2
C2
R3
C1
R5
U1A
Uk
R4
D1
D2
SET
C4
D3A
CLR
B
Uk
Ux
C
Uk
Ux
R13
R15
R14
R12
U1D
U1C
+24V
G4
G1
K4
D2A
K1
R19
R22
D2C
R17
D2B
D4
Uk
D1A
G
Ux
D3 R11
+24V
C3
U1B
R8
R16
+Un
DZ
R10
R20
R18
D2D
R21
G6
G3
K6
K3
G2
G5
K2
K5
32
180
360
2.1.6
33
4. Q1 u ra 1 o
5. VSYNC u vo ng
b,
6. Inhibit u vo cm,
7. QZ u ra Z,
8. VSTOP =VREF in p
chun, xc nh bin
ca rng ca.
9. R9 in tr mch to
rng ca,
10. C10 t in mch to
rng ca,
11. V11 in p iu khin,
12. C12 t to rng
xung,
13. Tn hiu to iu
khin bng xung rng,
14. Q1 u ra 1,
15. Q2 u ra 2,
16. VS ngun cung cp
34
VSYNC
V10
V11
0V
V15 Q2
V14 Q1
V15 Q2 (nu chn 12
ni xung GND
V14 Q1 (nu chn 12
ni xung GND
V2 Q1 Nu chn 12
ni xung GND
V4 Q2 (Nu chn 12
ni xung GND )
V3
V7
0
180
35
id
id*
GPI ( s )
udk
id
id
id*
GPI ( s )
udk
Ld
GDCX ( s )
ud = Krudk
id
Rd
E
Hnh 2.17 H thng iu khin vng kn cho chnh lu Tiristor (a) S khi, (b) mch in
tng ng
2.2.1
(2.5)
u
(2.6)
= 1 dk
U c,m
T (2.5), (2.6) ta c mi quan h gia in p u ra Tiristor v in p iu khin
Tiristor l:
u
p
u
(2.7)
K r = d = U 2m
sin sin dk
U c ,m
udk
p U c ,m
H s K r thay i ph thuc vo in p iu khin udk v c xc nh cho tng im
lm vic c th. Mc d vy, vi mc ch thit k b iu chnh (h thng chnh lu phi
36
p
sin
U c ,m
p
(2.8)
u (s)
( s ) = d = K r ,m e 2 p
udk ( s )
T
GDCX
K r ,m
(2.9)
T
1+ s
2p
K
1 + sTz
1
GPI ( s ) =
(2.11)
= K p + i = K p 1 +
sTp
s
sTi
im khng (zero) ca b iu chnh GPI ( s ) c la chn bng im cc ca i
tng Gi ( s ) ngha l:
Tz = Td =
Ld
Rd
(2.12)
id*
1 + sTz udk
sTp
K r ,m
T
1+ s
2p
ud
1
Rd (1 + sTd )
id
n2
s 2 + 2n s + n2
(2.14)
37
n2 = 2 pK r ,m / ( Rd TpTd )
p
n =
(2.15)
1
0, 71 , t (2.15) ta c:
2
K T
T p = r ,m
(2.16)
pRd
T (2.13) hm truyn kn mch vng dng in khi c b iu chnh tham gia vo:
i (s)
1
(2.17)
Gk ( s ) = d*
=
2
id ( s )
T 2 T
2
s + p s +1
2p
Trong h thng iu khin ni cp (cascade) th hm truyn kn ca mch vng dng
in s c xp x theo (2.18) thun li cho tng hp cc mch vng iu chnh pha
ngoi cng.
i (s)
1
Gk ( s ) = d*
(2.18)
id ( s ) T
p s +1
Sau khi xc nh c tham s cho b iu chnh dng in, cn phi nh gi nh
hng nhiu do ngun sc in E tc ng ln mch vng dng in vi cc tham s b
iu chnh c xc nh.
id
E
1
Thng thng la chn =
Rd (1 + sTd )
ud
K r ,m
T
1+ s
2p
udk 1 + sT
z
sTp
s
s + 1
i (s)
2 p
Gd ( s ) = d
=
(2.19)
E ( s ) i* s =0
d( )
Rd (1 + sTd ) s
s + 1 + 1
2 p
38
2.3 Kt qu m phng
2.3.1
Chnh lu cu mt pha
i
-
Th1&Th2
Thyristor3
a
Thyristor1
g
Th1&Th2
U_a
+
v
-
Id
Va1
1
Th1&Th2
U_dk Th3&Th4
Th3&Th4
Udk
iA & iB
i
-
iB1
DRIVER
+
v
-
Vd
a
Vd
220V/50Hz
1-phase Source
Th3&Th4
Scope
Va
Thyristo2
g
Thyristor4
TIRISTOR
1PHA
b. S mch lc
4
300
250
200
1
iA(A)
Ud(V)
a. S m phng
350
150
100
-1
50
-2
-3
-50
-4
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
10
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
0.06
0.07
0.08
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
c. in p u ra chnh lu
10
0.09
0.1
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
2.3 Kt qu m phng
2.3.2
39
Chnh lu cu ba pha
iu khin vng h
2.3.2.1
T3
T4
Th5
T5
0.6
Th6
T6
DRIVER
Thyristo5
T1
T3
T5
Mux
U_dk
Udk
g
Th4
U_ba
Thyristor3
g
Thyristor1
T2
Th3
U_bc
Th2
Id
T1
Th1
U_ac
iA & iB
i
-
iB1
i
-
iB12
+
v
-
Vd
Synchronization Voltages
+
v
-
-1
Vab
Gain1
Vd
3
TIRISTOR
3PHA
c
Scope
+
v
-
Gain
Vca
-1
k
Vbc
+
v
-
Thyristor4
Thyristo6
Thyristor2
380V/50Hz
3-phase Source
T4
T6
T2
Vc
a
Vb
Va
b. S mch lc
a. S m phng
600
500
400
2
Ud(V)
iA&iB(V)
300
200
-2
100
-4
-100
-6
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
c. in p u ra chnh lu
10
1
0
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
0.06
0.07
0.08
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
10
0.09
0.1
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
40
iu khin vng kn
2.3.2.2
Tz = R = 2e 4
d
(2.21)
T = K r ,mT = 0, 0054
p
pRd
p
K r ,m = U 2m
900
800
700
4
2
iA&iB(A)
Ud(V)
600
500
400
0
-2
300
-4
200
-6
100
0
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
-8
0.1
c. in p u ra chnh lu
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
10
Id
Id*
5
Id&Id*(A)
Udk(V)
7
6
4
3
5
2
3
2
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
-1
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
e in p iu khin
0.1
2.4 Bi tp
41
2.4 Bi tp
Bi tp 1: Thit k h truyn ng ng c mt chiu c tham s ch ra trong Bng 1,
s dng chnh lu cu ba pha iu khin hon ton s dng Tiristor.
Bng 1.1
in tr phn ng
in cm phn ng
in tr phn kch t
in cm phn kch t
in cm h cm
Moment qun tnh
in p kch t
Tc nh mc
in cm ni tip mch phn ng
ng c
Ra = 0.0597
La =0.0009H
Rf = 150
Lf = 112,5H
Laf = 2,621
J = 5kgm2
Uf = 150V
1750 vng/pht
Lu =15e-3H
t (s)
42
Bi tp 2:
Thit k b ngun dng dng chnh lu Tiristor, l u vo ca thit b bin i cho l
nu thp trung tn Hnh 2.24.
M t: L nu thp trung tn c s dng rng ri ti Vit Nam, vi di cng sut nh
t 100 n 750kW, cng sut ln c 1 n 10MW. B bin i thng dng cu trc chnh
lu Tiristor cu 3 pha, cng vi cun khng mt chiu, to nn ngun dng, nghch lu
cng hng ngun dng song song, tn s t 500Hz n 2400Hz (tn s thp ng di cng
sut cao)
GPI ( s )
udk
Modulator
Ld
e (t )
id
(a)
id*
GPI ( s )
udk
+
- ud = Krudk
Ld
E
id
(b)
Hnh 2.25 S thay th chnh lu cu ba pha to ngun dng
Yu cu:
o Tnh chn tham s mch lc ca chnh lu cu ba pha to ngun dng
cho nghch lu cng hng, vi ti l cun dy l in cm ng vi cc
tham s sau: Cng sut ti Pt = 300kW, in p nh mc trn cun dy:
Ut = 800VAC v tn s lm vic l 1kHz, h s cng sut ti cos = 0,4.
2.4 Bi tp
43
44
B bin i DC/DC a dng v cu trc b bin i, v c phn loi theo chc nng:
b bin i DC/DC gim p (buck converter), b bin i DC/DC tng p (boost
converter), b bin i DC/DC tng-gim p (buck-boost converter).
Trong x ( ) l gi tr tc thi.
Mi quan h gia in p v dng in trung bnh qua phn t th ng L, C c ch
ra nh sau:
diL ( t )
= uL ( t )
L
dt
(3.2)
C duC ( t ) = i t
C ( )
dt
Ni dung phng php trung bnh khng gian trng thi c thc hin tng qut theo
cc bc di y.
Bc 1: S dng cc nh lut Kirhoff vit phng trnh mch in b bin i DC/DC
trong trng thi 1 di dng chun ha
dx
=A1x +B1u
(3.3)
dt
y =C1x +D1u
Bc 2: S dng cc nh lut Kirhoff vit phng trnh mch in b bin i DC/DC
trong trng thi 2 di dng chun ha
45
dx
=A 2 x+B 2u
(3.4)
dt
y =C2 x+D2u
Theo [7], M hnh trung bnh m t mt b bin i DC/DC vi s tham gia ca h s
iu ch d c vit nh sau:
dx
dt = dA1 + (1 d ) A 2 x+ dB1 + (1 d ) B 2 u
y = dC1 + (1 d ) C2 x+ dD1 + (1 d ) D2 u
Hay (3.5) c vit li di dng tng qut:
dx
=Ax+Bu
dt
y =Cx + Du
Trong :
A = dA1 + (1 d ) A 2
B= dB1 + (1 d ) B 2
C= dC1 + (1 d ) C2
D = dD1 + (1 d ) D2
(3.5)
(3.6)
(3.7)
Y =C ss X + D ssU
Do m hnh (3.6) l phi tuyn, th hin qua php nhn gia h s iu ch d v bin
trng thi x , nn mun thit k b iu chnh theo phng php tuyn tnh cn thit phi
tm c m hnh khc ph hp hn m t m hnh b bin i DC/DC di gic
quan h hm truyn t. Theo [7], m hnh tn hiu nh l gii php thc hin tng
trn v phc v cho cng vic thit k b iu khin tuyn tnh sau ny. M hnh tn hiu
nh ca b bin i DC/DC c vit li nh sau.
dx
B ss u + ( A1 A 2 ) X + ( B1 B 2 ) U d
dt =A ss x+
y =C x + D u + ( C C ) X + ( D D ) U d
ss
ss
2
1
2
1
(3.9)
Trong :
A ss = DA1 + (1 D ) A 2
Bss = DB1 + (1 D ) B 2
Css = DC1 + (1 D ) C2
Dss = DD1 + (1 D ) D2
Mi quan h gia gi tr trung bnh, gi tr xc lp v tn hiu nh c ch ra:
(3.10)
46
x = X + x
u = U + u
(3.11)
y = Y + y
d = D + d
U u
(3.12)
Y y
D d
y ( s )
d ( s )
= Css ( sI A ss ) ( A1 A 2 ) X + ( B1 B 2 ) U + ( C1 C2 ) X + ( D1 D2 ) U
1
u ( s ) = 0
(3.13)
+ Hm truyn t gia u ra v u vo (khi cho d = 0 ).
y ( s )
u ( s )
= Css ( sI A ss ) B ss + Dss
1
(3.14)
d ( s ) = 0
x ( s )
d ( s )
= ( sI A ss ) ( A1 A 2 ) X + ( B1 B 2 ) U
1
(3.15)
u ( s ) = 0
x ( s )
u ( s )
3.1.2
= ( sI A ss ) B ss
1
(3.16)
d ( s ) = 0
Phng php trung bnh khng gian trng thi trn y c u im l c c s ton hc
r rng. Cc bc tnh ton ch da trn cc php bin i ma trn v c th t ng ha
bng mt s cng c hu hiu nh Matlab, Mathcad, Tuy nhin vic s dng cng c
ton hc thun ty lm tch ri ngha vt l, dn n nhng kh khn khi gii thch cc
c tnh thu c v tin hnh hiu chnh trong qu trnh thit k.
Phng php trung bnh ha mch ng ct (switching network averaging) vi xut
pht ban u t trung bnh ha phn t ng ct (switch averaging) l cch lm t u khi
mun m hnh ha cc mch in t cng sut. Ngy nay phng php ny li gy c s
quan tm v m hnh thu c gn vi m hnh vt l, c th m t c cc phn t gy tn
tht nh in tr khi dn dng ca van, st p trn van, mt s mch in k sinh (v d
47
I1 = DI 2
H phng trnh (3.17) m t mt mng in hai ca l my bin p l tng vi h s
truyn p l D v c biu din di dng s mch in nh Hnh 3.1b. T (3.17)m
hnh trung bnh ca mng hai ca cng c vit li theo (3.18), y cng c coi nh
my bin p l tng vi h s truyn p l d ( t ) v c biu din di dng s mch
in nh Hnh 3.1c.
u2 ( t ) = d ( t ) u1 ( t )
(3.18)
i
t
=
d
t
i
t
(
)
(
)
(
)
1
2
I1
i1
I2
i2
it
1
t
1
i2t
U2
U1
u2
u1
u2t
1: D
1: d ( t )
48
d ( t ) = D + d ( t )
u1 ( t ) = U1 + u1 ( t )
i1 ( t ) = I1 + i1 ( t )
u2 ( t ) = U 2 + u2 ( t )
i t = I + i t
2( ) 2 2( )
T (3.18), (3.19) ta c:
(3.19)
U + u = D + d (U + u )
1
1
2 2
(3.20)
I1 + i1 = D + d I 2 + i2
u = U d + Du + du
1
1
1
2
(3.21)
i1 = Di2 + I 2 d + di
2
H phng trnh (3.21) c vit li:
u2 = U1d + Du1
(3.22)
i1 = Di2 + I 2 d
H phng trnh (3.21) c biu din di dng s mch in nh Hnh 3.2b.
i1 ( t ) 1: d t
i1 ( t )
i2 ( t )
( ) i2 ( t )
u1 ( t )
u2 ( t )
)(
u1 ( t ) I 2 d ( t )
U1 d ( t )
u2 ( t )
Hnh 3.2 Mng in hai ca, a) tn hiu trung bnh, b) Mch in in tng ng c tuyn
tnh ti im lm vic cn bng
T mng in hai ca c biu din bng mch in tng ng vi tin hiu trung
bnh v mch in tng c c tuyn tnh ti im lm vic cn bng, ng dng m
hnh b bin i Buck, Boost, Buck-Boost.
49
i1t
iLt
iLt
uot
uot
i1
iL
iL
uo
uo
1: d ( t )
1 d ( t ) :1
Hnh 3.3 M hnh trung bnh b bin i DC/DC, a)B bin i Buck, b)B bin i Boost
Hnh 3.4 S mch in b bin i kiu buck (a), S mch in b bin i kiu buck trong
thi 1(b), S mch in b bin i kiu buck trong thi 2 (c)
3.2.1
50
di
L L = rLiL uo + uin
dt
duC
R
1
=
iL
uC
(3.23)
C
d
t
R
+
r
R
+
r
C
C
R
( rC iL + uC )
uo =
R + rC
H phng trnh (3.23) c vit li theo dng khng gian trng thi (3.3) vi ma trn
c xc nh theo (3.24).
1 RrC
1
R
+ rL
1
L R + rC
L ( R + rC )
RrC
R
A1 =
; B1 = L ; C1 =
; D = 0;
1
R + rC R + rC
R
1
1
0
C
R
+
r
C
R
+
r
(
)
(
)
C
C
(3.24)
S dng nh lut KV ta c h phng trnh m t s mch in ca b bin i
buck converter trong trng thi 2.
di
L L = rL iL uo
dt
duC
R
1
=
iL
uC
(3.25)
C
R + rC
R + rC
dt
R
( rC iL + uC )
uo =
R
+
r
C
H phng trnh (3.25) c vit li theo dng khng gian trng thi (3.4) vi ma trn
c xc nh theo (3.26).
RrC
R
+ rL
R + rC
RrC
( R + rC )
0
R
A2 =
; B 2 = ; C2 =
; D2 = 0 (3.26)
0
R
r
R
r
+
+
R
1
C
C
R
r
R
r
+
+
( C )
C)
(
Nh vy, b bin i kiu Buck converter c m t trn khng gian trng thi theo
dng chun (3.6) nh sau:
1 RrC
1
R
+ rL
1
L ( R + rC ) iL + d u
iL = L R + rC
L in
R
1
1 uC 0
uC 1
(3.27)
C
R
+
r
C
R
+
r
(
)
(
)
C
C
R iL
uo = RrC
R + rC R + rC uC
Theo (3.7) ma trn h thng trong h phng trnh (3.27) c ch ra nh di y:
51
1 RrC
1
R
+ rL
1
L R + rC
R
L ( R + rC ) ; B = d ; C = RrC
A=
L
; D = 0
1
R
+
r
R
+
r
R
1
1
C
C
0
C
R
+
r
C
R
+
r
( C )
C)
(
(3.28)
Theo (3.8), im lm vic cn bng ca b bin i Buck c tnh nh sau:
U o = U C
(3.29)
U C = RI L
U = r I + DU
in
o L L
Do h s iu ch im lm vic xc lp 0 D < 1 , theo (3.29) b bin i buck
converter mang c im b gim p.
S dng Toolbox Symbolic Math trong Matlab (chng trnh chi tit nm phn ph
lc), ta s tm c cc hm truyn b bin i Buck dng tng qut theo cc cng thc
(3.13), (3.14), (3.15), (3.16).
+ Hm truyn in p u ra v h s iu ch.
uo ( s )
d ( s )
=
uin ( s ) = 0
RU in (1 + Crc s )
+ Hm truyn in p u ra v in p u vo.
uo ( s )
RD (1 + Crc s )
=
uin ( s )
R + rL + ( L + RrC C + RrLC + rL rC C ) s + ( RLC + rC LC ) s 2
(3.30)
(3.31)
d ( s ) =0
uo ( s )
d ( s )
=
uin ( s ) =0
RUin
R + Ls + RLCs 2
+ Hm truyn in p u ra v in p u vo.
uo ( s )
DR
=
uin ( s )
R + Ls + RLCs 2
(3.33)
(3.34)
d ( s ) =0
(3.35)
52
3.2.2
U1 d
u1
u1
I 2 d
u2
u0
Trong Z RC =
R (1 + srC C )
1 + sC ( R + rC )
(3.38)
= U1
R + rL
d ( s ) u s = 0 u2 ( s ) d ( s )
R + rC
RrL
L 2
1( )
1 + s C rC +
+ s LC
+
R + rL R + rL
R + rL
(3.39)
u ( s )
Nu xt hm truyn t u vo n in p u ra th 2
= D , do tr thnh:
u1 ( s )
d ( s )= 0
u0 ( s )
u1 ( s )
53
u0 ( s ) u2 ( s )
R
= D
u2 ( s ) u1 ( s )
R + rL
(1 + srC C )
R + rC
RrL
L 2
1 + s C rC +
+ s LC
+
R + rL R + rL
R + rL
(3.40)
T (3.39), (3.40) cho thy hm truyn t u vo iu khin n u ra v t u vo
n u ra u xut hin im zero m 1/ rC C , gi l im zero ESR. H s khuch i
d ( s ) = 0
iL
io
iC
rC
uin
V
C
iL r L
a)
io
D
iC
rC
uin
V
C
uo
uc
iL
uo
rL
io
iC
rC
uin
uc
b)
uo
uc
c)
Hnh 3.6 S mch in b bin i kiu boost (a), S mch in b bin i kiu boost trong
thi 1(b), S mch in b bin i kiu boost trong thi 2 (c)
3.3.1
R
uC
uo =
R + rC
H phng trnh (3.41) c vit li theo dng khng gian trng thi (3.3) vi ma trn
c xc nh theo (3.42).
54
0
1
rL L
A1 =
; B1 = L ; C1 = 0
; D1 = 0 (3.42)
1
1
R
+
r
0
C ( R + rC )
R
=
iL rL iL
uC + uin
L
R + rC
dt R + rC
1
duC R
(3.43)
=
iL
uC
C
R + rC
dt R + rC
R
uo =
( uC + rC iL )
R + rC
H phng trnh (3.43) c vit li theo dng khng gian trng thi (3.4) vi ma trn
c xc nh theo (3.44).
1 RrC
1
R
+ rL
1
L R + rC
L ( R + rC )
RrC
R
A2 =
; B 2 = L ; C2 =
; D2 = 0
1
R + rC R + rC
R
1
1
0
C ( R + rC )
C ( R + rC )
(3.44)
Nh vy, b bin i kiu Boost converter c m t trn khng gian trng thi theo
dng chun (3.6) nh sau:
RrC
R
1
d
rL + (1 d )
(
)
1
L ( R + rC ) iL
( R + rC )
iL L
=
+
u
u
u L in
1
R
1
1
C
C 0 (3.45)
(1 d )
C ( R + rC )
C ( R + rC )
RrC
R iL
u
= (1 d )
o
R + rC R + rC uC
RrC
1
R
rL + (1 d )
(1 d )
L
L ( R + rC )
( R + rC )
A=
R
1
1
(1 d ) 1
(3.46)
C ( R + rC )
C ( R + rC )
RrC
R
B = L ; C = (1 d )
; D = 0
R + rC R + rC
0
Theo (3.8), im lm vic cn bng ca b bin i Boost c tnh nh sau:
55
U o = U C
(3.47)
U C = (1 D ) RI L
U = (U in rL I L ) ( R + r )
c
C (1 D ) R + rC
Do h s iu ch im lm vic xc lp 0 D < 1 , theo (3.47) b bin i boost
converter mang c im b tng p.
S dng cng thc (3.13), (3.14), (3.15) ta c hm truyn ca b bin i kiu boost
(gi thit rc = 0, rL = 0 ).
+ Hm truyn in p u ra v h s iu ch.
R (1 D ) U c I L Ls
uo ( s )
=
(3.48)
2
d ( s )
R ( D 1) + Ls + RLCs 2
uin ( s ) = 0
+ Hm truyn in p u ra v in p u vo.
uo ( s )
R (1 D )
=
2
uin ( s )
R ( D 1) + Ls + RLCs 2
(3.49)
d ( s ) =0
(3.50)
in
3.3.2
i2 = (1 D ) i1 I1d
T mch in c m t theo (3.52) kt hp vi s mch lc b bin i Boost, ta
c mch in m t b bin i Boost vi tn hiu nh (ch rng u2 = uo , U 2 = U o ).
56
i1
i 2
U o d
I1 d
u1
uin
u2
u0
Vit phng trnh cho nt dng in qua t C, ch xt vi cc thnh phn xoay chiu:
I1 d + i2 = (1 D ) i1
(3.53)
u
I1 d + o = (1 D ) i1
Z RC
R (1 + srC C )
1
+ rC R =
l tr khng mch ti.
Trong : Z RC =
1 + sC ( R + rC )
sC
Vit phng trnh cho mch vng dng in qua cun cm:
uin = i1 ( rL + sL ) U o d + (1 D ) uo
(3.54)
Thay biu thc dng i1 (3.53) vo (3.54) v vit di dng ton t Laplace:
I
uo ( s )
d ( s ) 1 +
( rL + sL ) = uin ( s ) + U o d ( s ) (1 D ) uo ( s ) (3.55)
1 D (1 D ) Z RC
Biu thc (3.55) c vit li:
( rL + sL ) u s = u s + U d s I1 r + sL (3.56)
(
)
(1 D ) +
( ) in ( )
o ( )
(1 D ) Z RC o
(1 D ) L
u ( s )
uo ( s )
T c th thy vi Gvg ( s ) = o
;
G
s
=
s xc nh c:
(
)
vd
u ( s ) = 0
uin ( s ) d ( s ) =0
d ( s ) in
Gvg ( s ) =
Gvd ( s ) =
uo ( s )
uin ( s )
uo ( s )
d ( s )
d ( s ) = 0
uin ( s ) = 0
(1 D ) R (1 + srC C )
2
1 + sC ( R + rC ) ( rL + sL ) + (1 D ) R (1 + srC C )
(1 D ) R U o
I1
( rL + sL ) (1 + srC C )
1 D
2
1 + sC ( R + rC ) ( rL + sL ) + (1 D ) R (1 + srC C )
U o (1 D ) I1rL
zero1 =
I1 L
zero = 1
2
rc C
(3.57)
(3.58)
(3.59)
57
Hnh 3.8 S mch in b bin i kiu buck - boost (a), S mch in b bin i kiu buck
- boost trong thi 1(b), S mch in b bin i kiu buck - boost trong thi 2 (c)
3.4.1
R
uC
uo =
R + rC
H phng trnh (3.60) c vit li theo dng khng gian trng thi (3.3) vi ma trn
c xc nh theo (3.61).
1
0
1
rL L
(3.61)
A1 =
; B1 = L ; C1 = 0
; D = 0
1
1
R + rC
0
C ( R + rC )
58
di
L L = rLiL uo
dt
duC
R
1
=
iL
uC .
(3.62)
C
dt
R
+
r
R
+
r
C
C
R
( rC iL + uC )
uo =
R + rC
H phng trnh (3.62) c vit li theo dng khng gian trng thi (3.3) vi ma trn
c xc nh theo (3.63).
1 RrC
R
1
+ rL
L R + rC
L ( R + rC )
RrC
0
R
A2 =
; B 2 = ; C2 =
; D2 = 0
1
R + rC R + rC
R
1
1
0
C ( R + rC )
C ( R + rC )
(3.63)
Nh vy, b bin i kiu buck - boost converter c m t trn khng gian trng thi
theo dng chun (3.6) nh sau:
RrC
1
R
rL (1 d )
(1 d )
L ( R + rC ) iL d
( R + rC )
iL L
+
u
u =
u 0 in
1
R
1
1
C
(3.64)
(1 d )
C
R
+
r
C
R
+
r
(
)
(
)
C
C
RrC
R iL
u
1
=
d
(
)
o
R + rC
R + rC uC
RrC
R
1
(1 d )
rL (1 d )
L
L ( R + rC )
( R + rC )
A=
R
1
1
1
(3.65)
(1 d )
C ( R + rC )
C ( R + rC )
d
RrC
R
B = ; C = (1 d )
; D = 0
R + rC
R + rC
0
U o = U C
(3.66)
U C = (1 D ) RI L
U = ( rL I L + DU in )( R + rC )
o
(1 D ) R + rC
Tng t nh b bin i kiu buck, s dng Toolbox Symbolic Math trong Matlab ta
cng tm c cc hm truyn ca b bin i kiu buck-boost.
3.4.2
59
60
Xt s b bin i buck cho trn hnh 2-23. Ta s theo phng php nh phn
2.3.2 xy dng mch in trung bnh tng ng cho dng sng dng in, in p ti
hai ca ca mng mch ng ct. Dng sng dng in, in p trong ch DCM cho
trn hnh 3-1. Theo dng sng dng in, in p, ta cn xc nh cc gi tr trung bnh ca
cc u vo, u ra ca mng ng ct u1 ( t ) , u2 ( t ) , i1 ( t ) , i2 ( t ) theo cc bin trng thi ca
s l dng qua cun cm, in p trn t, bin u vo l in p ngun vg, v cc
khong thi gian iu khin d1Ts , d 2Ts .
iL(t)
ipk
t
0
vL(t)
dTs
Ts
Vg-Vo
t
0
-Vo
i1(t)
q1
t
0
v1(t)
Vg
t
i2(t)
0
q2
t
0
v2(t)
Vg
Vo
0
d1Ts
d2Ts d3Ts
u1 ( t ) = u g ( t )
(3.67)
u2 ( t ) = d1 ( t ) u g ( t ) + d 2 ( t ) 0 + d3 ( t ) uo ( t ) = d1 ( t ) ug ( t ) + d3 ( t ) uo ( t )
61
(3.68)
T
d1 ( t ) d1 ( t ) + d 2 ( t ) Ts
1 s t
i2 ( t ) = i2 ( ) d =
( u g ( t ) uo ( t ) )
Ts 0
2L
(3.70)
vL ( t ) = d1 ( t ) vg ( t ) v0 ( t ) d 2 ( t ) vo ( t ) + d 3 ( t ) 0 = 0
vg ( t ) v0 ( t )
d 2 ( t ) = d1 ( t )
vo ( t )
(3.71)
d 3 ( t ) = 1 ( d1 ( t ) + d 2 ( t ) ) = 1 d1 ( t )
vg ( t )
vo ( t )
v2 ( t ) = vo ( t )
d12 ( t ) Ts
(3.72)
i1 ( t ) =
v1 ( t ) v2 ( t )
L
2
d 2 t T v ( t ) v ( t ) v2 ( t )
i2 ( t ) = 1 ( ) s 1 1
2L
v2 ( t )
2L
d ( t ) Ts
Coi Re(d1) l in tr o tng ng. Thc cht khng c in tr no trong b bin
i v ta ang gi thit cc phn t u l l tng. Cng sut gi tng tiu th bi Re
c chuyn ra ngoi qua cng ra ca mng. Phng trnh (3.73) cho thy trong ch
dng gin on DCM b bin i c m t bi m hnh in tr khng tn hao (LossFree Resistance LFR).
T Error! Reference source not found. m hnh trung bnh c th hin bng s
trn hnh 3-2 bi in tr o Re(t) v mt ngun cng sut ph thuc bng:
Trong Re ( d1 ) =
2
1
v1 ( t ) v2 ( t )
p (t ) =
Re ( d1 )
(3.74)
62
Re ( d1 )
p (t )
Hnh 3.11 Mch in tng ng b bin i Buck (DCM) vi tn hiu trung bnh
T m hnh trung bnh cho b bin i Buck trong ch DCM Hnh 3.11, ta c th
tin hnh phn tch ch xc lp c c mi quan h gia in p vo ra v iu
khin. Khi phn tch ch xp lp, ta ngn mch cc cun cm v tn s bng 0 tr
khng in cm bng 0 v h mch cc t in v DC tr khng ca t bng v cng.
Re ( D1 )
I 2 = R = R
(3.75)
U
1
2
I1 =
Re
Vg2
Re
Rt ra c quan h in p vo ra nh sau:
Uo = U g
Theo quan h vo ra M =
VoVg
Re
Vo2
R
2
1 + 1 + 4 Re / R
(3.76)
(3.77)
Uo
ca buck converter trong ch DCM ph thuc vo h
Ug
s iu ch D (thng qua Re ( D ) =
2L
) v thng s ca ti R.
D 2Ts
63
Hnh 3.13 S khi iu khin trc tip (direct mode) cho b bin di DC/DC
Nguyn l ny c thc hin vi hai mch vng ni cp (trong mch vng dng in
v ngoi l mch vng in p). u ra b iu chnh in p chnh l lng t cho b
iu chnh dng in, u ra b iu chnh dng in l h s iu ch s c a n
khi PWM (nguyn l iu khin dng in trung bnh Average current mode Hnh
3.14a ) hoc ni n cng R ca Flip-Flop kiu RS (nguyn l iu khin dng in nh
Peak current mode Hnh 3.14b) mt s ti liu gi l cu trc iu khin gin tip
(indirect mode). Nguyn l iu khin theo dng in nh c s dng ph bin cho cc
b bin i DC/DC v tch hp trong mt s IC chuyn dng nh: UC38xx, TPS6103...
i vi cu trc iu khin Hnh 3.14, nhim v ca vng dng in l phi c thi
gian p ng nhanh m bo dng in thc bm theo dng in t v c bng thng
rng. Do , hm truyn t gia in p u ra v lng t dng in cho mch vng
dng in, c xp x gn ng l hm truyn t gia in p u ra v dng in thc
(dng in chy qua cun cm), thit k b iu chnh in p vng ngoi.
u ( s )
u ( s )
(3.78)
Gvd ( s ) = *o
o
iL ( s )
iL ( s )
uin ( s ) = 0
uin ( s ) = 0
64
uo*
iL*
uo*
iL*
Hnh 3.14 S khi iu khin gin tip (indirect mode) cho b bin i DC/DC, a) iu khin
nguyn l dng in trung bnh, b) iu khin theo nguyn l dng in nh
3.6.2.1
Trong hm truyn t
d ( s )
iL ( s )
uin ( s ) = 0
uin ( s ) = 0
thy c ngha vt l ca nguyn l iu khin theo dng in, ta s dng phng php
trung bnh mch ng ct.
a. Xt v d cho b bin i Buck c s mch lc
Theo mch in Hnh 3.2a cng sut trung bnh cn bng gia u vo v u ra mng
in hai ca u1 ( t ) , i1 ( t ) , u2 ( t ) , i2 ( t ) nn ta c:
u1 ( t ) i1 ( t ) = u2 ( t ) i2 ( t )
(3.80)
u1 ( t ) i1 ( t ) = u2 ( t ) iL ( t ) = u2 ( t ) ic ( t )
(3.81)
65
Thay cng thc (3.19) vo(3.81), kt hp vi biu thc cn bng cng sut ch xc
lp ( U1 I1 = U 2 I 2 , I 2 = I c ) ta c:
i1 ( t ) = i c ( t ) U 2 + u ( t ) I c u ( t ) I1
(3.82)
2
1
U1
U1
U1
Phng trnh (3.82) c m t trn mch in hnh Hnh 3.15. T (3.82) ta c m hnh
tn hiu nh cho buck converter, iu khin bng dng in nh th hin trn hnh 4-8.
Hnh 4-8 cho thy cng ra mng ng ct th hin l ngun dng, c gi tr i c ( t ) . Dng
in cng vo c phn lm ba thnh phn. Thnh phn lin quan n i c ( t ) th hin
bng ngun dng c lp v lin quan n v o ( t ) th hin bng ngun dng ph thuc, cn
U
thnh phn lin quan n v g ( t ) th hin qua in tr o m 1 , th hin c tnh ca
I1
ngun thu cng sut u vo.
i1
uin
u1
i 2
U
ic 2
U1
U1
I1
u2
Ic
i
U1 c
u2
u0
Hnh 3.15 Mch in tng ng b bin i Buck theo nguyn l iu khin dng in vi tn
hiu nh
u2 ( t ) = uo ( t ) + L
dic ( t )
(3.83)
dt
T mch tng ng Hnh 3.15 c th thy rng u ra mng ng ct l ngun dng
i c ( s ) qua cun cm L ti ti. V l ngun dng nn cun cm khng th nh hng ti
quan h gia
uo ( s )
. Do hm truyn t iu khin n u ra c dng n gin sau:
i c ( s )
uo ( s )
i c ( s )
=R
(3.84)
sC
Nh vy iu khin theo dng in bin buck converter thnh ngun dng. Hnh 3.15
cng ni ln rng hm truyn t in p vo n in p ra bng 0:
u ( s )
Gvg ( s ) = o
=0
(3.85)
uin ( s ) ic =0
Phng trnh (3.85) ni ln rng s thay i in p vo vg(t) khng nh hng n in
p ra v dng qua cun cm L ch ph thuc vo iu khin ic(t). H thng iu khin s
hiu chnh h s iu ch d gi dng qua cun cm khng i, khng ph thuc vo s
thay i ca in p vo.
b. Xt v d cho b bin i Boost c s mch lc ...
Theo mch in Hnh 3.2a cng sut trung bnh cn bng gia u vo v u ra mng
in hai ca u1 ( t ) , i1 ( t ) , u2 ( t ) , i2 ( t ) nn ta c:
Gvc ( s ) =
v g = 0
66
u1 ( t ) i1 ( t ) = u2 ( t ) i2 ( t )
(3.86)
u1 ( t ) i1 ( t ) = u2 ( t ) iL ( t ) = u1 ( t ) ic ( t )
(3.87)
Thay cng thc (3.19) vo(3.81), kt hp vi biu thc cn bng cng sut ch xc
lp ( U1 I1 = U 2 I 2 , I1 = I c ) v thnh phn u1 ( t ) ic ( t ) , u2 ( t ) i2 ( t ) ta c:
i 2 ( t ) = u ( t ) I c + i c ( t ) U1 u ( t ) I 2
1
2
U2
U2
U2
ch xc lp ca b bin i Boost ta c:
U1 = (1 D ) U 2
I 2 = (1 D ) I1
U 2 = U o
U 2 = R
I 2
V ta cng c mi quan h sau:
di ( t )
uin ( t ) = u1 ( t ) + L c
dt
T (3.88), (3.89), (3.90), phng trnh (3.88) vit di dng ton t Laplace sau:
1
sL
1
i 2 ( s ) = u ( t )
+ i c ( t ) (1 D )
u2 ( t )
in
R
(1 D ) R
(1 D ) R
u1
ic
(3.89)
(3.90)
(3.91)
i 2
i1
uin
(3.88)
sL
ic (1 D ) 1
(1 D )2 R
u2 R
uin
(1 D ) R
u0
Hnh 3.16 Mch in tng ng b bin i Buck theo nguyn l iu khin dng in vi tn
hiu nh
3.6.3
G (s) =
Hm c tnh tn c hiu l:
Y (s)
U (s)
b0 + b1s + + bm s m
a0 + a1s + + an s n
67
( m n)
G ( j ) = G ( s ) s = j
(3.92)
(3.93)
+ H kn s n nh nu (c ) nm pha bn ng ( ) = .
68
b)
a)
3.6.4
s
1 +
z
Gc ( s ) = Gco
s
1 +
(3.94)
fz . f p
(3.96)
fp
fz
fz
fp
(3.97)
69
1 sin
f z = fc
1 + sin
f = f 1 + sin
c
p
1 sin
+ Xc nh ( tnh ton f z , f p ):
D tr pha h h bao gm b b v i tng c nh ngha nh sau:
PM = arc Gh ( j ) = ( 1800 )
(3.98)
(3.99)
(3.100)
(3.101)
(3.102)
||Gc||
Gco
fp
fp
fz
Gco
fz
fp/10
f max =
f p fz
10fz
+45/decade
<Gc
-45/decade
0
fz/10
f
Vi mc ch trit tiu sai lch tnh iu chnh, b b (3.94) c b sung thm thnh
phn tch phn, lc ny cu trc b b tr thnh (3.103). Trong thc t ngi ta vn s
dng bin thn b iu chnh ny sang cu trc theo ,c s dng lm b iu chnh in
p trong ch iu khin dng in (Current mode).
70
s
1 +
1 z
(3.103)
Gc ( s ) = Gco
s
s
1 +
p
Hm truyn (3.103) cn gi l b b loi II, c thc hin bng cc phn t tng t
nh sau:
C2 = RG
p
co
p
1
(3.104)
C1 = C2
z
1
R2 =
z C1
71
s L
1 +
1+
s
z
Gc ( s ) = Gco
= Gco GPID ( s )
s
1 +
p
Tn s z v p vn c xc nh theo (3.99).
(3.106)
1
| f = fc
GPID ( j ) .GDT ( j )
d. B b c hai im khng, hai im cc:
s
s
1 +
1 +
z1 z 2
Gc ( s ) = Gco
s
s
1 +
1 +
p1 p 2
Gc 0 =|
(3.107)
(3.108)
72
Gc ( j ) (dB)
Gc ( j )
Vi mc ch trit tiu sai lch tnh iu chnh, b b (3.108) c b sung thm thnh
phn tch phn, lc ny cu trc b b tr thnh:
s
s
1 +
1 +
1 z1 z 2
Gc ( s ) = Gco
(3.109)
s
s
s
1+
1 +
p1 p 2
Hm truyn (3.109) cn gi l b b loi III, c thc hin bng cc phn t tng t
nh sau:
73
z
C 2 =
p RGco
C = C p 1
2
1
z
R2 =
z C1
R1
R3 =
p
C3 = R
p 3
(3.110)
3.6.5
udk ( t )
(3.111)
U c,m
Tuyn tnh ha quanh im lm vic xc lp theo cng thc sau:
d ( t ) = D + d ( t )
(3.112)
udk ( t ) = U dk + udk ( t )
Thay (3.112) vo (3.111) ta c:
U + udk ( t )
D + d ( t ) = dk
(3.113)
U c,m
Mt khc ch xc lp ta cng c:
U
(3.114)
D = dk
U c ,m
T (3.113), (3.114)ta c:
u ( t )
d ( t ) = dk
(3.115)
U c ,m
Mt khc, i lng iu khin c tnh ton chu k hin ti n chu k tip theo
mi tc ng n i tng iu khin, nh vy gia h s iu ch v hm iu khin a
1
1
n s b tr chu k pht xung ( Ts ) [11].
2
2
Phng trnh gia h s c vit di dng hm truyn t:
d ( s ) T2s
1 1
GPWM ( s ) =
e
(3.116)
udk ( s )
U c ,m 1 + Ts s
2
Tuy nhin, tn s pht xung PWM rt ln ( Ts rt b so vi tn s thc hin cc phng
php m hnh b bin i DC/DC), v vy trong thit k b iu chnh DC/DC ngi ta ch
s dng hm truyn t (3.117) m hnh ha khi PWM.
74
d ( s )
1
=
(3.117)
udk ( s ) U c , m
Hm truyn khi PWM theo (3.117) s dng thit k mch vng iu khin s dng cc
IC tng t: UC38xx...Tuy nhin, i b iu chnh c thit k v thc thi trn vi iu
khin, thng thng ngi ta s dng hm truyn t GPWM ( s ) = 1
GPWM ( s ) =
0
1
=
= 1kHz
2 2 LC
(3.119)
C
= 9,5 (19, 5dB)
L
T (3.34) hm truyn in p u ra v in p u vo.
u ( s )
DR
Gvg = o
=
uin ( s ) R + Ls + RLCs 2
Hnh 3.24 ch ra cu trc iu khin trc tip cho b bin i kiu buck.
uin
Gvg ( s )
Q0 = R
uo*
Gc ( s ) d
Gvd ( s )
uo
(3.120)
75
Bode Diagram
60
System: Gvd
Frequency (Hz): 101
Magnitude (dB): 29
Magnitude (dB)
40
System: Gvd
Peak gain (dB): 48.5
At frequency (Hz): 1e+003
20
0
System: Gvd
Frequency (Hz): 5.44e+003
Magnitude (dB): -0.0481
-20
0
Phase (deg)
-45
System: Gvd
Phase Margin (deg): 1.16
Delay Margin (sec): 5.95e-007
At frequency (Hz): 5.42e+003
Closed Loop Stable? Yes
-90
-135
-180
2
10
10
10
Frequency (Hz)
Theo (3.99) vi PM
f
Gvdo 0 = 0.28 -11.0568dB .
(3.121)
fc
= 550 v d tr pha ca hm truyn t (3.118) l DT = 1,160 .
1 sin ( 53,84 )
f z = fc
= 3, 26kHz
0
1
+
sin
53,84
(
)
(3.122)
1 + sin ( 53,84 )
= 30, 63kHz
f p = fc
0
1 sin ( 53,84 )
Gco _ PD
f
Gvdo 0 = 1
fz
fc
fp
Gco = 1,13
(3.123)
76
Magnitude (dB)
50
0
System: sys
Frequency (Hz): 9.89e+003
Magnitude (dB): 0.0574
-50
-100
45
Phase (deg)
System: sys
Phase Margin (deg): 54.5
Delay Margin (sec): 1.52e-005
At frequency (Hz): 9.94e+003
Closed Loop Stable? Yes
-45
-90
-135
-180
2
10
10
10
10
10
Frequency (Hz)
s L
1 + 1 +
z
s
Gc _ PID ( s ) = Gco _ PID
(3.124)
s
1 +
p
Cc im cc v im khng c gi nguyn theo (3.122), v L c la chn bng
1/10 tn s ct c (s la chn ny ch l gi , trong thc t ta c th thay i nh trong
v d trn tn s L c chn bng 1/20 ca tn s ct c ) hn ch s thay i d tr
pha nh mong mun l 550.
Theo (3.107) thnh phn Gco _ PID c gi tr tha mn bin ca h thng c gi tr
bng 1 tn s ct f c (m bo tn s ct ca h bng fc ), ngha l :
Gco _ PID
f
1+ L
fc
Gco = 1,12
f
Gvdo 0 = 1
fz
fc
fp
(3.125)
77
Bode Diagram
100
Magnitude (dB)
50
-50
-100
0
System: sys
Phase Margin (deg): 51.6
Delay Margin (sec): 1.45e-005
At frequency (Hz): 9.88e+003
Closed Loop Stable? Yes
Phase (deg)
-45
-90
-135
-180
1
10
10
10
10
10
10
Frequency (Hz)
uo* = 0
Gc ( s ) d
Gvd ( s )
uo
uo ( s )
u g ( s )
=
u0*
( s )= 0
Gvg ( s )
1 + Gc ( s ) Gvd ( s )
(3.126)
0
( ) = 2 100 = arcT ( j ) = 2 100 = 76, 77
Do , nu in p u vo c dao ng vi bin 1V ti tn s 100Hz, nh hng
in p u vo tc ng in p u ra ch cn l 0,0033V.
S dng lnh [mag,phase]=bode(Gvg,2*pi*100) ta c:
Gvg ( j )
= 0,54
= 2 100
(3.128)
0
( ) = 2 100 = arcGvg ( j ) = 2 100 = 0, 61
78
25
uC(ref)
20
iL(a)
Dong dien qua c uon c am (A )
uC(s)
D ien ap ra (V )
uC(a)
15
10
100
50
iL(s)
0.001
0.002
0.003
0.004
0.005
t(s)
0.006
0.007
0.008
0.009
-50
0.01
0.001
0.002
0.003
0.004
0.005
t(s)
0.006
0.007
0.008
0.009
0.01
25
14.56
uC(ref)
14.55
20
uC(s)
uC(a)
Dien ap ra (V )
Dien ap ra (V)
14.54
15
10
14.53
14.52
14.51
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
14.5
0.02
0.022
0.024
0.026
0.028
0.03
t(s)
0.032
0.034
0.036
0.038
0.04
150
25
uC(a)
iL(a)
Dong dien qua c uon c am (A )
uC(s)
20
D ien a p ra (V )
79
uC(ref)
15
10
100
50
iL(s)
0.001
0.002
0.003
0.004
0.005
t(s)
0.006
0.007
0.008
0.009
-50
0.01
0.001
0.002
0.003
0.004
0.005
t(s)
0.006
0.007
0.008
0.009
0.01
15.008
30
15.006
25
uC(a)
15.004
uC(s)
D ien ap ra (V )
Dien ap ra (V)
20
15
15.002
15
10
14.998
5
14.996
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
14.994
0.02
0.022
0.024
0.026
0.028
0.03
t(s)
0.032
0.034
0.036
0.038
0.04
80
3.7.2
3.7.2.1
uo*
Gcv ( s )
iL*
Gci ( s )
iL
Gvg ( s )
Gvd ( s )
uo
Gid ( s )
Gig ( s )
uin
Hnh 3.33 Cu trc iu khin gin tip theo nguyn l dng in trung bnh b bin i kiu
buck
s
1+
i ( s )
1
Gid ( s ) = L
= Gido
2
d ( s ) u s = 0
s
s
in ( )
1+
+
Q00 0
Trong :
V
28
Gido = in =
3
R
1
f0 = 0 =
= 1kHz
2 2 LC
(3.129)
(3.130)
C
Q0 = R
= 9,5 (19, 5dB)
L
1
f1 =
= 666.66Hz
RC
T (3.33) v (3.35) hm truyn gia in p u ra v dng in chy qua cun cm
c vit li theo (3.131).
u ( s )
R
Gui ( s ) = o
=
(3.131)
iL ( s )
s
uin ( s ) = 0
+ 1
1
81
Bode Diagram
60
Magnitude (dB)
40
System: Gid
Frequency (Hz): 8.89e+004
Magnitude (dB): 0.0262
20
-20
90
Phase (deg)
45
System: Gid
Phase Margin (deg): 90
Delay Margin (sec): 2.8e-006
At frequency (Hz): 8.91e+004
Closed Loop Stable? Yes
0
-45
-90
0
10
10
10
10
10
10
Frequency (Hz)
Gci _ o
f
1 + Li Gid _ o 1 + c 0 = 1
1 f c
c
0
( ) = 2 100 = arcGid ( j ) = 2 89 e 3 = 0, 61
(3.133)
(3.134)
82
Magnitude (dB)
-10
-20
Phase (deg)
-30
0
System: Gui
Phase Margin (deg): 109
Delay Margin (sec): 0.00101
At frequency (Hz): 300
Closed Loop Stable? Yes
-45
-90
0
10
10
10
10
10
Frequency (Hz)
25
14
uC*
20
12
uC
Dien ap ra (V)
10
15
10
iL
iL*
4
5
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
0
0
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
a. in p ra
b. Dng in chy qua cun cm
Hnh 3.36 Kt qu m phng Buck converter theo nguyn l iu khin dng in trung bnh
83
3.7.2.2
uo*
Gcv ( s )
iL*
iL
Gi ( s ) 1
Gui ( s )
uo
Hnh 3.37 Cu trc iu khin gin tip theo nguyn l dng in nh b bin i kiu buck
Lu = 1 =
25
15
uC*
20
Dong dien qua cuon cam (A)
Dien ap ra (V)
uC
15
10
10
iL
iL*
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
84
s
s
1+
1
esr RHP
u ( s )
Gvd ( s ) = o
= Gvdo
2
d ( s )
s
s
1+
+
Q00 0
(3.138)
Trong :
1 D =
U in 10
=
= 0,6667
U c 15
Uc
15
=
= 22, 5
1 D 0,6667
Uc
IL =
= 4,5 A
R (1 D )
Gvdo =
f esr
(3.139)
1
= esr =
= 2,84kHz
2 2 rc C
f0 =
f RHP
0 (1 D )
=
= 778,02Hz
2 2 LC
RU c (1 D )
= RHP =
= 5, 53kHz
2
2 LI L ( R + rC )
Bode Diagram
40
Magnitude (dB)
30
20
10
0
-10
360
Phase (deg)
315
System: Gvd
Phase Margin (deg): 16.5
Delay Margin (sec): 5.04e-006
At frequency (Hz): 9.07e+003
Closed Loop Stable? Yes
270
225
180
1
10
10
10
10
10
Frequency (Hz)
85
Gvd ( j )
= 1, 42
=c
0
( ) =c = arcG ( j ) =c = 202,96
(3.140)
Bin ca b b c xc inh:
Gc ( j ) = =
c
1
Gvd ( j ) =
(3.141)
Hay:
Gco
f p2
f p1
fz2
f z1
Gvd ( j ) = = 1
(3.142)
Gco = 9,38
Bode Diagram
60
Magnitude (dB)
40
20
0
-20
-40
360
Phase (deg)
315
270
225
180
-1
10
10
System: untitled1
Phase Margin (deg): 87.8
Delay Margin (sec): 0.000315
At frequency (rad/sec): 4.86e+003
Closed Loop Stable? Yes
1
2
3
10
10
10
10
10
Frequency (rad/sec)
10
86
25
u0
20
20
Dong dien qua cuon cam (V)
u0*
Dien ap ra (V)
15
10
-5
15
10
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
-5
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
a. in p ra
b. Dng in chy qua cun cm
Hnh 3.41 Kt qu m phng b Boost theo nguyn l iu khin in p
3.8.2
Gcv ( s )
iL*
Gi ( s ) 1
iL
Gui ( s )
uo
Hnh 3.42 Cu trc iu khin gin tip theo nguyn l dng in nh b bin i kiu Boost
87
Bode Diagram
10
Magnitude (dB)
5
0
-5
-10
-15
Phase (deg)
-20
0
-45
System: Gui
Phase Margin (deg): 130
Delay Margin (sec): 0.00141
At frequency (Hz): 256
Closed Loop Stable? No
System: Gui
Phase Margin (deg): 93.4
Delay Margin (sec): 5.41e-006
At frequency (Hz): 4.79e+004
Closed Loop Stable? No
-90
1
10
10
10
10
10
Frequency (Hz)
(3.143)
0
0
( ) =c = arcGui ( j ) =c = 290, 43 ( 70 )
Do thnh phn tch phn c gc pha khng i -900, nn t d tr pha mong mun ca
h v theo (3.102) ta s tnh d tr pha ca thnh phn Lead (mt im zero v mt im
cc) nh sau:
1
PD = arc
1800 + PM arcGui ( j ) =
c
j =
(3.144)
c
1 sin 250
= 3,19kHz
f z = fc
1 + sin 250
(3.145)
1 + sin 250
88
Gc ( j ) = Gui ( j ) = = 1
c
(3.146)
Kt hp vi (3.143)
Gco
1
( j )
fp
=c
fz
0,18 = 1
(3.147)
Gco = 1,11e + 5
Bode Diagram
80
Magnitude (dB)
60
40
20
0
Phase (deg)
-20
-90
System: untitled1
Phase Margin (deg): 45.7
Delay Margin (sec): 2.68e-005
At frequency (Hz): 4.74e+003
Closed Loop Stable? Yes
-135
-180
1
10
10
10
10
10
10
Frequency (Hz)
18
u0
16
u0*
14
Do ng q ua c u on c am (A )
Dien ap ra (V )
20
15
10
iL
12
10
iL*
8
6
4
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
a. in p ra
b. Dng in chy qua cun cm
Hnh 3.45 Kt qu m phng b bin i Boost theo nguyn l iu khin dng in nh
3.9 Bi tp
89
3.9 Bi tp
B bin i Buck, Boost, Buck-Boost c tham s Bng 3.1 lm vic trong ch dng
in lin tc (CCM) v c iu khin theo phng php iu ch rng xung PWM,
v kha bn dn l l tng.
B ng 3.1
Tham s b bin i Buck, Boost, Buck-Boost
Tham s b bin in p uin = 28V, in p ra uo = 15V
i Buck
in cm L = 50H
T in C = 500F v rC = 0,1
Tn s pht xung fx = 100kHz.
Ti R = 3
Tham s b bin in p uin = 10V, in p ra uo = 15V
i Boost
in cm L = 62H
T in C = 300F v rC = 0,187
Tn s pht xung fx = 100kHz.
Ti R = 5
Tham s b bin in p uin = 30V, in p ra uo = 15V
i Buck-Boost
in cm L = 100H
T in C = 697F v rC = 0,01
Tn s pht xung fx = 100kHz.
Ti R = 5
1. Xy dng m hnh tn hiu trung bnh ca cc b bin i trn theo phng php
khng gian trng thi, nhn xt c im m hnh.
2. Tnh im lm vic xc lp ca m hnh.
3. Xy dng m hnh tn hiu nh da trn phng php m hnh mng ng ct v
khng gian trng thi (SSA).
4. Thit k cu trc iu khin cho b bin i trn theo ch
a. iu khin in p.
b. iu khin dng in.
5. Kim chng kt qu m hnh ha v thit k bng phn mm Matlab
90
3.10.1 S mch lc
S mch lc b bin i PFC s dng mt cu chnh lu khng iu khin diode v
b bin i DC/DC kiu Boost.
id
iL
us
is
iL
uin = us
us
is
iL
id
us
uin = us
iL
uo
t
d (t )
1 d ( t ) :1
Hnh 3.47 B bin i PFC, a) S mch lc, b) M hnh trung bnh, c,d) c tnh dng in,
in p ca s mch lc
S dng m hnh trung bnh b bin i Boost, b qua st p trn cun cm, v gi thit
in p u ra ch c thnh phn DC.
Ud
1
=
us 1 d
(3.148)
U s sin (t )
d = 1
Ud
Theo s Hnh 3.47 dng in id ( t ) c tnh nh sau:
id = (1 d ) iL =
Us
1 Us
1 Us
I L sin 2 (t ) =
IL
I L cos ( 2t )
Ud
2 Ud
2 Ud
(3.149)
id = I d id 2
91
1
i d ( t )
C d 2
T (3.149), (3.150) p mch in p trn t ud 2 ( t ) c vit li:
ud 2 ( t ) =
ud 2 ( t ) =
Us IL
1 Us IL
cos ( 2t ) d (t ) =
sin ( 2t ) = Vd 2 sin ( 2t )
C U d 2
4CU d
(3.150)
(3.151)
iL
iL*
uo*
uo
uin
uin
1/ u
2
in
1
T
t +T
in
dt
(3.152)
uini
1
1
uin = uini .Ts = uini
= i=n
T i =n
T
/
T
N
i =n
s
(3.153)
( )
92
s
1 +
z
1
Gc ( s ) = Gco
s
s
1 +
(3.155)
u ( s )
2
Gui ( s ) = o
= o
(3.156)
ic ( s ) u s =0 i2 ( s ) u s =0 ic ( s ) u s =0
in ( )
in ( )
in ( )
Theo mch in ta c:
1 R
1
=R
=
(3.157)
RC
sC
2
uin ( s ) = 0
1+ 2 s
Mt khc, ti tn s thp c th coi cun cm b ngn mch, quan h tr thnh :
i2 ( s )
1
(3.158)
=
ic ( s )
1 D
uo ( s )
i2 ( s )
uin ( s ) = 0
T , ta c:
U R
1
s
(3.159)
RC
U
2
o
uin ( s ) = 0
1+ 2 s
La chn b b cho mch vng iu chnh in p, h h c d tr pha l 450, tn
s ct ca mch vng in p fcv = 15Hz.
s
1 +
z
1
Gc ( s ) = Gco
(3.160)
s
s
1 +
u ( s )
Gui ( s ) = o
ic ( s )
3.10.3 Bi tp
Thit k cu trc iu khin b bin i PFC c cc tham s sau.
1. Thit k mch vng dng in theo mc 3.10.2.1.
2. Thit k mch vng in p theo mc 3.10.2.2.
3. Tnh ton khu b in p u vo (Feedforward voltage).
4. M phng bng phn mm Matlab kim chng kt qu thit k.
93
B ng 3.2
Us,rms = 120V
f= 50Hz
250V
250W
fs = 100 kHz
C = 220 F
rC = 100m
L = 1mH
R = 250
94
4.2.1
95
U dc 2
U dc 2
uaN
1
=
Ts
t +Ts
aN
dt
(4.2)
Gi thit in p mt chiu U dc bng phng (do cht lng ca mch lc trc khi vo
mch nghch lu), gi tr trung bnh uaN c vit li nh sau:
U
U
uaN = S a dc = ma dc
(4.3)
2
2
Tng t, in p pha b v im trung tnh ca s Hnh 4.2 c xc nh nh sau:
U
ubN = Sb dc
(4.4)
2
in p u ra mch nghch lu uab c ch ra:
U
uab = uaN ubN = ( S a Sb ) dc
(4.5)
2
Thng thng hai hm iu ch c la chn tri du (iu ch n cc), ngha l
m = ma = mb . Do , gi tr trung bnh in p u ra mch nghch lu c xc nh:
U
uab = ( ma mb ) dc = mU dc
(4.6)
2
Trong nhiu ng dng ca nghch lu ngun p mt pha, gi tr trung bnh uab c dng
hnh sin. Do d, hm iu ch t l thun vi in p uab v c vit di dng tng qut:
m = M sin (t + )
(4.7)
96
4.2.2
U dc 2
uaN = S a 2
U dc
(4.8)
ubN = Sb
2
U dc
ucN = Sc 2
uab = ( S a Sb ) 2
U dc
(4.9)
ubc = ( Sb Sc )
2
U dc
uca = ( Sc S a ) 2
Khi mch ti u tam gic th in p trn ti l in p pha theo (4.9), khi mch ti u
hnh sao ta c in trn ti c dn dt theo cc bc sau:
uab 1 1 0 uan
u = 0 1 1 u
(4.10)
bc
bn
uca 1 0 1 ucn
Nu ti ba pha cn bng, (4.10) c th vit li:
uab 1 1 0 uan
u = 0 1 1 u
bc
bn
0 1 1 1 ucn
in p trn ti c xc nh:
1
uan 1 1 0 uab
2 1 1 uab
1
ubn = 0 1 1 ubc = 3 1 1 1 ubc
ucn 1 1 1 0
1 2 1 0
(4.11)
(4.12)
97
uan
2 1
u = 1 1 1 uab
(4.13)
bn 3
u
bc
ucn
1 2
T (4.9) v (4.13), in p trn ti c vit li da trn hm chuyn mch nh sau:
( 2Sa Sb Sc ) U dc
uan =
3
2
( 2Sb Sa Sc ) U dc
(4.14)
ubn =
3
2
( 2Sc Sb Sa ) U dc
ucn =
3
2
( 2ma mb mc ) U dc
uan =
3
2
( 2mb ma mc ) U dc
(4.16)
ubn =
3
2
( 2mc mb ma ) U dc
ucn =
3
2
m = M sin ( t )
a
(4.17)
mb = M sin t
mc = M sin t +
Cng thc hm iu ch ma , mb , mc theo (4.17) chnh l ba sng sin chun trong phng
sin PWM. Do ma + mb + mc = 0 , nn (4.16) c th vit li nh sau:
U dc
uan = ma 2
U dc
(4.18)
ubn = mb
2
U dc
ucn = mc 2
98
uan , ubn , ucn mong mun. Ngoi ra, theo (4.18) ta thy c bin in p ra ti ln nht
U
mch nghch lu ngun p c iu ch theo phng php sinPWM l dc .
2
Cn i vi phng php SVM, gi tr trung bnh in p ti u ra mch nghch lu
c vit li:
( 2d a db d c ) U dc
uan =
3
2
( 2db d a dc ) U dc
(4.19)
ubn =
3
2
( 2dc db d a ) U dc
ucn =
3
2
S3
S1
S3
PWM 1
PWM 2
a
Udc
Cdc
a
Udc Cdc
b
S4
S2
o
m
o
PWM
b
S4
S2
PWM 1
PWM 2
PWM
-m
PWM
a)
PWM
PWM
b)
Hnh 4.4 Gii php iu ch rng xung cho nghch lu mt pha, a) iu ch lng cc, b)
iu ch n cc
4.3.1
99
Hnh 4.5 Dng sng in p theo phng php iu ch hai cc, a) Sng mang v tn hiu iu
khin, b) in p u ra mch nghch lu
Phng php iu ch PWM ni trn ch yu c thc hin bng linh kin Analog.
hiu r hn bn cht, ng thi to iu kin thc hin thun li bng k thut Digital (s
dng cho vi iu khin), ta c th nhn thc vn di gc nhn vector cho phng php
iu ch lng cc nh sau:
Hnh 4.6 Trng thi mch nghch lu theo phng php iu ch hai cc
Phng php iu ch n cc
100
uao
Udc
ubo
Udc
uab
Udc
-Udc
Hnh 4.7 Dng sng in p theo phng php iu ch n cc, a) Sng mang v tn hiu iu
khin, b) in p u ra mch nghch lu
Phng php iu ch PWM ni trn ch yu c thc hin bng linh kin Analog.
hiu r hn bn cht, ng thi to iu kin thc hin thun li bng k thut Digital (s
dng cho vi iu khin), ta c th nhn thc vn di gc nhn vector cho phng php
iu ch n cc nh sau. Nu nh ngha trng thi lgic ca hai im A, B (hai u ca
in tr ti) l 1 khi chng c ni vi cc dng, l 0 khi chng c ni vi cc m
ca mch DC. Khi y, mt nghch lu n vi 2 nhnh van c th to c 22 = 4 trng
thi lgic vi s mch minh ha hnh di:
101
u0 = u 3 = 0
u ab cos
u cos
Ts = ab
Ts
T1 =
u1
U dc
T = T T
0
s
1
(4.21)
(Ts T2 )
u ab cos
u cos
Ts = ab
Ts
T2 =
u1
U dc
T = T T
0
s
2
(4.22)
102
T
T1
T
, d2 = 2 , d0 = 0 .
Ts
Ts
Ts
Nh vy, gii php iu ch n cc ta phi dng hai knh PWM iu khin mch
nghch lu mt pha.
Trong : d1 =
4.3.3
0.65
300
0.6
200
0.55
100
U ab (V )
0.7
0.5
0.45
-100
0.4
-200
0.35
-300
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
103
-400
0.02
0.022
a. H s iu ch
0.024
0.026
0.028
0.03
t(s)
0.032
0.034
0.036
0.038
0.04
b. in p u ra mch nghch lu
30
20
iS (A)
10
-10
-20
-30
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
m+
400
m-
0.65
300
0.6
200
0.55
100
Uab(V)
0.7
0.5
0.45
-100
0.4
-200
0.35
-300
-400
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
a. H s iu ch
0.07
0.08
0.09
0.1
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
b. in p u ra mch nghch lu
0.1
104
25
20
15
10
iS(A)
5
0
-5
-10
-15
-20
-25
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
PWM 1
PWM 2
PWM 3
PWM 1
PWM 2
PWM 3
4.4.1
105
m = M sin ( t )
a
(4.23)
mb = M sin t
mc = M sin t +
4.4.2
4.4.2.1
1
u 2
2
2
ub
(4.27)
u =
3
3
3 0
uc
2
2
Trong h ta in p 3 pha c biu din bng 1 vector quay c gc ti tm h
trc ta , ln xc nh bng U m = (u2 + u2 ) v quay xung quang gc ta vi vn
u
tc gc = (vi = arctan( ) ). Cch biu din nh vy c gi l 1 vector khng
u
gian.
Vi h 3 pha cn bng v i xng cc pha in p c bin bng nhau, v gc lch
tng ng 2/3.
106
ua = U m cos(t )
u = U m (t )
(4.28)
ub = U m cos(t )
3
uc = U m cos(t + 3 )
Khi vector khng gian u s c ln bng U m v quay quanh gc ta vi vn tc
gc bng . Trong trng hp tng qut vi h 3 pha i xng (c th cn bng hoc
khng cn bng) vector khng gian in p 3 pha c th biu din bi 2 thnh phn thun
v nghch.
u = u p + un
(4.29)
Trong
u p = U pm p
m
u n = U n n
Qu o in p ba
pha sin v cn bng
u
p
Qu o in p ba pha
sin v mt cn bng
u
n
4.4.2.2
107
Vector
Van dn
chun
u0
S2 , S 4 , S6
ua
ub
uc
u ab
u bc
0
-1/3 U dc
0
-1/3 U dc
0
U dc
0
2 / 3U dc 0
u1
S6 , S1 , S 2
0
2/3 U dc
u2
S1 , S 2 , S3
1/3 U dc
1/3 U dc
-2/3 U dc
u3
S 2 , S3 , S 4
-1/3 U dc
2/3 U dc
-1/3 U dc
0
- U dc
u4
S3 , S 4 , S5
-2/3 U dc
1/3 U dc
1/3 U dc
- U dc
u5
S 4 , S5 , S6
-1/3 U dc
-1/3 U dc
2/3 U dc
u6
S5 , S6 , S1
1/3 U dc
-2/3 U dc
1/3 U dc
0
U dc
u7
S1 , S3 , S5
0
U dc
2 / 3U dc ( / 3)
U dc
2 / 3U dc (2 / 3)
0
- U dc
2 / 3U dc ( )
- U dc
2 / 3U dc ( / 3)
2 / 3U dc (2 / 3)
108
Hnh 4.15 Trng thi mch nghch lu ngun p tng ng vector chun
ln bng khng. T cc cp vector bin chun ny, khng gian vector chia lm 6 sector
u nhau, c m l / 3 .
109
u1 = u 2 = u3 = u 4 = u5 = u 6 = 2 / 3U dc
u 0 = u 7 = 0
u3
(4.30)
u2
uS
u0
u4
u1
u7
u5
u6
Tuy nhin, cng c phng php khc cho php ta c c thng tn v v tr vector
in p, ch bng cc xt du cc thnh phn in p dy, theo thut ton Hnh 4.18.
110
usa = us
us
usb =
us
usc =
us
+ 3us
2
3us
us
(* )
u2
u0
u7
u s = d1.u1 + d 2 .u 2
u1
um d1
um d 2
(4.32)
1
u S
d1 un um uS
=
(4.33)
= A nm
d u
2 n um uS
u S
H iu ch d 0 - thc hin vector khng s c xc nh:
d 0 = 1 d1 d 2
(4.34)
V d trong trng hp vector in p u S nm trong sector 1, u S c biu din theo 2
vector chun u1, u2. Theo (4.32) vector in p u S c vit li nh sau:
uS u1
u = u
S 1
111
2
3
u2 d1
= U dc
u2 d 2
1
3 d1
1 d 2
(4.35)
2
d1
1 3
d = U
2
dc 0
1
1
3 u S
=
1 u S U dc
2
0
3
u S
u S
2 = A nm
u S
u S
3
(4.36)
Hon ton tnh ton tng t khi v tr vector in p nm trong sector cn li. Kt qu
tnh ton ma trn A nm c tng hp theo bng sau:
B ng 3.3
Bng tng hp ma trn A nm trong mi sector s dng trong (4.33)
A nm
A nm
A nm
2
1 3
=
U dc
0
1 3
=
U dc 1
1 3
=
U dc 1
Sector 1
1
1
3
1
3
=
2
1
U dc
0
3
Sector 3
1
2
0
1
3
=
U dc 3
0
2
Sector 5
1
3
1
1 2
3
=
1
U dc 3
3
2
Sector 2
2
3
3
1
3
1 2
3
2
A nm
=
1
U dc 3
3
3
2
2
Sector 4
1
2
1
0
3
1 3
1
3
=
A nm =
3
3
U dc 1
U dc
2
2
3
Sector 6
1
1
2
3
3
1 3
1
3
=
A nm =
2
2
1
U dc
U dc
3
0
0
3
1 3
=
U dc 1
2
3
Pha a
Pha b
Pha c
u1
1
0
0
u2
1
1
0
u7
1
1
1
u0
0
0
0
112
Nh vy, nu trng thi cui cng ca chu k trc tng ng vi vector chun u0, th
trnh t thc hin m bo cc van bn n trong mch nghch lu t chuyn mch nht
s l: u0 u1 u2 u7. Trng thi cui cng ca chu k trc tng ng vi vector
chun u7, th trnh t thc hin m bo cc van bn n trong mch nghch lu t
chuyn mch nht s l: u7 u2 u1 u0. Ta c mu xung a ra trong sector 1 c
ch ra trn Hnh 4.21. Bng cch a ra mu xung Hnh 4.21 cho php ta gim cc thnh
phn hi bc cao do chuyn mch gia cc van c lp li trong 1 chu k trch mu, cc
1
thnh phn hi sau php iu ch s c tn s l f h = k .2 f s (vi f s = ) iu ch i
Ts
xng.
d
d a = 2 0
4
d 0 d1
db = 2 +
4 2
d d d
dc = 2 0 + 1 + 2
4 2 2
(4.37)
113
Sector
Sector
1
Sector
2
Sector
3
Sector
Sector 4
Sector 5
Sector 6
114
dc = d0/2 + d1
dc = d0/2 + d1
Ngoi ra, trong mt s ng dng ngi ta c th s dung phng php iu ch c
bit: iu ch hai nhnh van, iu ch ngu nhin...[].
U dc / 3
2U dc / 3
U dc / 2
Hnh 4.23 Qu o vector in p theo phng php iu ch rng xung cho nghch lu ba
pha ngun p
4.4.3
1
0.9
400
0.8
0.7
200
Uab(V)
0.6
0.5
0.4
-200
0.3
0.2
-400
0.1
0
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
a. Hm iu ch nghch lu ba pha
0.1
-600
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
a. in p dy u ra nghch lu ba pha
0.1
115
50
40
30
20
iS(A)
10
0
-10
-20
-30
-40
-50
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
600
0.9
0.8
400
0.7
200
Uab(V)
0.6
0.5
0.4
-200
0.3
-400
0.2
0.1
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
a. Hm iu ch nghch lu ba pha
-600
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
a. in p dy u ra nghch lu ba pha
50
40
30
20
iSa(A)
10
0
-10
-20
-30
-40
-50
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
t(s)
0.06
0.07
0.08
0.09
0.09
0.1
0.1
116
4.6.1
is*
Gc ( s )
us*
GPWM ( s )
us
uL
is
Hnh 4.26 S mch in thay th mch vng dng in nghch lu ngun p mt pha
K
Kp + i
s
us*
1
T
1+ s s
2
us
1
R (1 + sT )
(4.38)
(4.39)
(4.40)
is
117
Tuy nhin, i vi nghch lu ngun p mt pha lng t dng in is* lun thay i,
nu s dng cu trc iu khin PI th lun tn ti sai lch iu chnh. V vy, cn nghin
cu mt cu trc b iu chnh dng khc (cu trc iu chnh kiu cng hng PR)
gii quyt vn ny.
Ks
Gc ( s ) = K p + 2 i 2
(4.42)
s + 0
Phng thc thit k b iu chnh ny c thit k trn min tn s, trn c s la
chn bng thng (bandwidth) cho hm truyn h thng kn []. Thng thng, bng thng
c la chn trong khong 10 ln tn s c bn v 1/10 tn s pht xung vo mch
nghch lu m bo h thng c p ng ng hc nhanh v n nh.
Hm truyn kn mch vng dng in
GPR ( s) =
i (s)
i* ( s ) u
(K s + K s + K )
+ ( K + R ) s + ( K + L) s + K
2
=
L
( s )=0
Ls 3
2
0
2
0
+ 02 R
)
G ( j ) =
K + L ( ) + ( K + R ) ( )
L ( ) + K
K
arctan
G ( j ) = arctan
K ( )
( K + R ) ( )
( K i )
PR
2
0
PR
2
0
+ K p2 02 2
2
0
i
2
0
2
0
(4.43)
(4.44)
2
0
(4.45)
GPR ( j ) =
Kp
( L ) 2 + ( K p + R )2
(4.46)
Kp = R +
( Lbw )
+ 2R2
(4.47)
Ki =
. ( R + K p ) + 2. ( Lbw ) 2.K p2 Lbw
(4.48)
bw
dau +
Bc 3: Kho st mch vng dng in trn min tn s vi b iu chnh dng in
kiu PR b sng hi bc 1 (sng c bn).
118
4.6.2
4.7.1
i*s
Gc ( s )
u*s
GSVM ( s )
us
uL
is
Hnh 4.28 S mch in thay th mch vng dng in nghch lu ngun p ba pha
=
+
+ u La
u
Ri
L
sa
sa
dt
disb
(4.49)
+ u Lb
usb = Risb + L
dt
disc
usc = Risc + L dt + u Lc
Phng trnh (4.49) c vit li trn h ta tnh thng qua php chuyn v ta
CLAKE.
dis
us = Ris + L dt + u L
(4.50)
di
s
u = Ri + L
+ u L
s
s
dt
Phng trnh (4.49) c vit li trn h ta quay dq (tc quay bng tc quay
ca vector dng in v in p), thng qua php chuyn v ta CLAKE v PARK.
disd
di
sq
u = Ri + L
+ s Lisd + u Lq
sq
sq
dt
119
4.7.1.1
PR
us*
is
is
is*
is
us*
us
SVM
PR
C dng in
is
is
uL
NLNA
is
abc
4.7.1.2
120
usd = ud + u Ld Lisq
usq = uq + u Lq + Lisd
(4.53)
*
*
uq = Kp (isq - iSq ) + Ki (isq - isq )dt
(4.54)
Trong :
Ts Chu k iu ch
TL Hng s thi i tng trong mch vng iu chnh dng in:
K p = T
s
(4.56)
K = R
i Ts
Gc s = s dt c xc nh nh ph thuc vo ng dng ca nghch lu ngun p
ba pha. i vi ng dng ni li, gc s s c xc nh t thut ton vng kha pha
PLL. i vi ng dng nghch lu ngun p lm vic c lp, gc s = s dt vi s l tn
s c bn ca in p u ra mch nghch lu.
4.8 Bi tp
121
u Ld
u d
isd*
isd
usd*
us*
usq*
us*
isd
is
isq
is
is
isq
uL
us
u q
isq*
uLq
is
1
s
uL
4.8 Bi tp
Bi tp 1: Thit k b iu chnh cho mch vng dng in ca nghch lu c lp
ngun p mt pha c cc tham s Bng 4.4, s dng phng php iu ch n cc. Cu
trc iu khin m bo bin lng t dng in thay i t 2030A.
B ng 4.4
Tham s s mch lc nghch lu ngun p mt pha
in p mt chiu t vo mch nghch lu
Ti mch nghch lu
Udc = 300V
R= 5
L = 2mH
5kHz
50Hz
122
123
5.1.1
124
dx
= Ax + Bu
dt
Phng trnh (5.1) c vit li di dng:
dx
e At Ax = Bu
dt
d
e At x ( t ) = e At Bu
dt
Ly tch phn (5.2) trong khong t 0 n t ta c:
(5.1)
(5.2)
At
x ( t ) = x ( 0 ) + e A Bu ( ) d
0
t
(5.3)
x ( t ) = e x ( 0) + e
At
A ( t )
Bu ( ) d
x ti thi im ( k + 1) T nh sau:
x ( k + 1) T = e
A ( k +1)T
x ( 0) + e
A ( k +1)T
( k +1)T
x ( kT ) = e
x ( 0) + e
(5.5)
e A Bu ( ) d
A ( kT )
( kT )
e A Bu ( ) d
(5.6)
A ( k +1)T
( k +1)T
( kT )
e A Bu ( ) d
(5.7)
Hay
T
x ( k + 1) T = e AT x ( kT ) + e AT e At Bu ( kT ) dt
0
x ( k + 1) T = e AT x ( kT ) + e A Bd u ( kT )
0
G ( T ) = e AT
T
T A
A
1
AT
H
B
d
T
=
e
=
(
)
e d B = A ( e I ) B
0
0
(5.8)
(5.9)
Theo phng php ny e AT c khai trin trc tip thnh chui ly tha.
2
v
AT )
AT )
(
(
AT
e = I + AT +
+ =
2
v!
v =0
Vi chu k trch mu b, loi b cc thnh phn bc cao, c ly xp x:
e AT I + AT
u ra y ( kT ) c tnh nh sau:
125
(5.10)
(5.11)
y ( kT ) = Cx ( kT ) + Du ( kT )
(5.12)
S dng (5.4), (5.12) thu c m hnh trng thi gin on ca i tng iu khin
c dng tng qut nh di y:
x ( k + 1) = G (T ) x ( k ) + H (T ) u ( k )
(5.13)
y ( k ) = Cx ( k ) + Du ( k )
Ly bin i z ca h phng trnh sai phn (5.13).
zx ( z ) = AX ( z ) + Bu ( z )
(5.14)
tm hm truyn coi iu kin u bng khng:
[ zI A ] x ( z ) = Bu ( z )
(5.15)
1
x ( z ) = [ zI A ] Bu ( z )
u ra vit li trn min gin on z:
y ( z ) = Cx ( z ) + Du ( z )
(5.16)
T (5.15), (5.16) hm truyn gia u ra y ( z ) v u vo u ( z )
y (z)
1
= C [ zI A ] B + D
u ( z)
Khng mt tnh tng qut (5.17) c vit di dng:
b + b z 1 + b z 2 + + bm z m
G ( z ) = 0 1 1 2 2
a0 + a1 z + a2 z + + an z n
G ( z) =
(5.17)
(5.18)
126
5.3.1
Vmax A / D
U max A/ D
= U q
2 n A/ D
(5.19)
V d:
Vmax A/ D = 2, 0V
V0 = 3,3 2% V0 = 0, 066V = 66mV
2, 0
nA/ D = log 2
= 5 cn ADC 5bit
0,
066
Vi V0 = 3, 3 1% V0 = 0, 033V = 33mV
n A/ D = 6 cn ADC 6 bit
5.3.2
127
(5.20)
(5.21)
(5.22)
(5.23)
128
5.3.3
Thi im trch mu c ADC c thc hin chnh gia thi gian ton hoc toff trong
mi chu k iu ch.
129
Hnh 5.4 Nguyn tc thc hin chc nng iu ch rng xung theo k thut s (DPWM)
130
m ( s )
2c pk
m ( s )
2c pk
131
Phng php
Backward Euler
Mi quan h gia s v z
z 1
s=
zT
s=
Forward Euler
Phm vi ng dng
fs
> 20
f fud
z 1
T
fs
f fud
> 20
fs
2 z 1
> 10
f fud
T z +1
b. Phng php xp x ZOH: Gi tr trch mu c gi nguyn n thi im trch mu
mi (xp x hnh ch nht).
c. FOH: Ni suy tuyn tnh gia hai gi tr trch mu
Vic xp x t min lin tc sang min gin on s c h tr thc hin da trn phn
mm Matlab theo c php: c2d(Gc(s),TS,METHOD) tm c hm truyn gin on
Gc ( z ) .
s=
Tustin
5.5.1.1
Gc ( z )
Gvd ( s )
uo
s L
1 + 1 + s
z
(5.28)
Gc ( s ) = Gco
s
1 +
p
S dng lnh c2d(Gc(s),TS,METHOD) tm c hm truyn gin on Gc ( z ) .
132
5.5.1.2
is*
Gc ( z )
us
2U dc
is
1
Ls + R
Hnh 5.9 Mch vng iu chnh dng in thc hin bng k thut s
1
(5.31)
3Ts
1+
s
2
Kt hp m hnh dng in c xy dng da trn phng trnh cn bng in p ca
nghch lu ngun p mt pha, ta c mch vng iu chnh dng in c m t trn min
ton t s nh di y.
uL
G ( s) = e
is*
K
Kp + i
s
us*
1
3T
1+ s s
2
us
1
R (1 + sT )
is
5.5.2
133
5.5.2.1
uo*
Gc ( z )
e sTd
GPWM ( s )
e sTd
uo
Gvd ( s )
Gvd ( s )
Gp ( z )
GZOH ( s )
z 1
Gvd ( s )
Gp ( z )
Hnh 5.11 Mch vng iu chnh cho b bin i Buck theo in p
(5.32)
Hm truyn GPWM ( s ) coi nh khu trch mu gi chm ZOH, nn (5.32) c vit li:
sT (1 e sTs )
G p ( z ) = Z e d
Gvd ( s )
(5.33)
s
Mt khc thi gian tr do thc hin thut ton iu chnh l mt chu k trch mu (ngha
l tn hiu iu khin tnh ton c thi im th k th n thi im th (k+1) mi tc
ng ln i tng iu khin, v tr do thc hin thut ton iu khin Td = Ts ). Nn
(5.33) c vit li:
G (s)
G p ( z ) = z 1 (1 z 1 ) Z vd
(5.34)
s
Tuy nhin, thc t khi thit k b iu chnh thng thng chng ta s dng phn mm
Matlab tm ra c hm truyn G p ( z ) theo cc bc sau:
Bc
1:
Khai
bo
hm
truyn
php
mu s ca hm truyn Gvd ( s ) .
134
0.05586 z + 0.05573
(5.35)
z 2 1.989 z + 0.9934
S dng cng c sisotool trong Matlab ta s thit k h h c d tr pha PM=400 v tn
s ct f c = 10kHz . Bng cch b sung thm hai im khng thc (real zero), mt im cc
thc (real pole), v mt khu tch phn. Tham s v cu b b c tnh nh sau (do cng
c sisotool tnh ra).
5.9861 ( z - 0.9041)( z - 0.9687 )
Gc ( z ) =
(5.36)
( z - 0.05082 )( z -1)
Gp ( z ) =
Magnitude (dB)
20
0
-20
-40
G.M.: 8.93 dB
Freq: 23.1 kHz
Stable loop
-60
-80
0
Phase (deg)
-45
-90
-135
-180
-225
-270
-2
10
-1
10
10
Frequency (kHz)
10
10
5.5.2.2
uo*
135
e sTd
e sTd
GPWM ( s )
G ( s)
uo
G ( s)
Gp ( z )
z 1
GZOH ( s )
G ( s)
Gp ( z )
Hnh 5.13 Mch vng iu chnh dng in thc hin bng k thut s, a) Mch vng dng in,
b) Mch in tng ng, c) Mch in tng ng.
(5.37)
Mt khc thi gian tr do thc hin thut ton iu chnh l mt chu k trch mu (ngha
l tn hiu iu khin tnh ton c thi im th k th n thi im th (k+1) mi tc
ng ln i tng iu khin, v tr do thc hin thut ton iu khin Td = Ts ).
G p ( z ) = z 1Z H ( s ) G ( s )
Trong hm truyn ca khu trch mu gi chm ZOH c dng:
1 e sTs )
(
H (s) =
s
T (5.38), (5.39) ta c:
(5.38)
(5.39)
G (s)
G p ( z ) = z 1 (1 z 1 ) Z
(5.40)
s
Theo (4.39) hm truyn i tng ca mch vng iu chnh nghch lu ngun p mt
1/ R
, thay vo (5.40) ta c:
pha l G ( s ) =
L
s + 1
R
1
1
G p ( z ) = z 1 (1 z 1 ) Z
(5.41)
R
s L s + 1
R
Tuy nhin, thc t khi thit k b iu chnh thng thng chng ta s dng phn mm
Matlab vi on Script di y tm ra c hm truyn G p ( z ) .
Kt qu hm truyn G p ( z )
136
Gp ( z ) =
Ts=2e-4;%200us (5kHz)
0.0995
0.0995 2
=
z
(5.42)
Td=2e-4;
z 2 0.99 z 1 0.99 z 1
sys = tf(1,[L R],'inputdelay',Td);
Gpz=c2d(sys,Ts,'zoh');
b1 = b2 = b3 = 0
Trong : a1 = 0.99
V = 0.0995
s
Theo [], la chn cu trc iu khin dng in kiu PI theo (5.44), ta s p dng tiu
chun ti u module s ta c b tham s nh sau:
1 + d1 z 1 )
z + d1 )
(
(
GPI ( z ) = Vr
= Vr
(5.44)
z 1
1 z 1
d1 = a1 = 0.99
Trong :
1
V =
= 3.3501
r V ( 3 + 5b + 7b + 9b )
s
1
2
3
(5.45)
(5.46)
5.5.2.3
137
Ts
us ( k ) u L ( k )
Ls
(5.48)
Ls
is ( k + 2 ) is ( k ) + 2u L ( k )
Ts
(5.50)
138
B ng 5.2
K hiu
Udc_max
Gii hn o
800V
IS_max
US_max
50A
350V
ngha
in p mt chiu ln nht t vo mch nghch
lu ngun p.
Bin dng in pha ln nht
Bin in p pha ln nht
b). Thut ton iu ch vector khng gian cho nghch lu ngun p ba pha
Xt v d trong sector 1, t (4.36) tnh c h s iu ch d1 , d 2 cho hai vector chun
u1, u2.
1
2 1
3
3
d
1 3 3 us
1
1
us
=
=
(5.54)
2
2
d U
us
1 us U dc
2
dc
0
3
0
3
U s _ max 1 3 dsp
3 dsp
us
d1 =
dsp us
2
U dc _ max udc 2
(5.55)
U
1
d
(
)
s _ max
3usdsp
dsp
d 2 = U
dc _ max udc
(5.56)
us = K p + i ( is* is )
s
Thc hin chun ha lut iu chnh (5.56) vi gi tr dng in pha ln nht Is_max v
in p pha ln nht Us_max
139
K pU s _ max * dsp
dsp
u
k
is ) ( k ) isdsp ( k )
=
(
)
(
p
I s _ max
dsp
K iTcU s_ max * dsp
dsp
dsp
(5.57)
ui ( k ) = ui ( k 1) +
( is ) ( k ) is ( k )
I
s _ max
140
[1]
V Minh Chnh, Phm Quc Hi, Trn Trng Minh (2007) in t cng sut, NXB
Khoa hc v K thut.
[2]
[3]
Trn Trng Minh (2009) Gio trnh in t cng sut, NXB Gio dc.
[4]
[5]
[6]
Nguyn Don Phc, Phan Xun Minh, Hn Thnh Trung (2008); L thuyt iu
khin tuyn tnh; In ln th 3, Nh xut bn Khoa hc v K thut.
[7]
[8]
Ned Mohan (2003) First courses on power electronics and drives, Published by
MNPERE.
[9]
Remus Teodorescu, Marco Liserre, Pedro Rodrguez (2011); Grid converters for
photovoltaic and wind power systems; 2011 John Wiley & Sons, Ltd.
[10] Simone Buso, Paolo Mattavelli (2006) Digital Control in Power Electronics,
LECTURES ON POWER ELECTRONICS.
[11] J. F. Silva and S. F. Pinto (2011) Advanced Control of Switching Power Converters,
pp. 1038-1058.
[12] Robert Sheehan () Understanding and applying current-mode control theory
[13] Cc bi bo ng trn tp ch v hi tho v lnh vc in t cng sut.
141
PH LC