Mga Uri ng Dulang

Pantanghalan
Macbeth ni William Shakespeare
at 20 Questions ni Juan Ekis

Dula
Angdulaay isang uri ngpanitikan.

Nahahati ito sa ilang yugto na maraming

tagpo. Pinakalayunin nitong itanghal ang
mga tagpo sa isang tanghalan o entablado.
Ang dula ay isang uri ng panitikang ang
pinakalayunin ay itanghal sa tanghalan.

Uri ng Dula Ayon sa Anyo

Komedya

Katawa-tawa, magaan sa loob dalhin ang

tema, at ang mga tauhan ay laging
nagtatagumpay sa wakas.
Trahedya
ang tema nitoy mabigat o nakasasama ng
loob kaya nakakaiyak, nakalulunos ang mga
tauhan, karaniwang sila ay nasasadlak sa
kamalasan, kabiguan, kawalan, at maging sa
kamatayan, kaya nagwawakas na malungkot.

Uri ng Dula Ayon sa Anyo

Melodrama o Soap Opera
itoy sadyang namimiga ng luha sa manonood na
parang wala ng masayang bahagi sa buhay ng tahanan
kundi pawang problema na lamang ang nangyayari sa
araw-araw. Itoy karaniwang mapanonood sa mga de
seryeng palabas.
Tragikomedya
magkahalo ang katatawanan at kasawian gaya ng
mga dula ni Shakespeare na laging may mga tauhang
katawa-tawa tulad ng payaso para magsilbing
tagapagpatawa, subalit sa huliy nagiging malungkot na
dahil nasasawi o namamatay ang bida o ang mga bida.

Parse dulang puro tawanan at halos walang

saysay ang kuwento. Ang mga aksiyon ay

slapstick na walang ibang ginawa kundi
magpaluan, maghampasan at magbitiw ng
mga kabalbalan.
Parodya anyo ng dulang mapanudyo,

ginagaya ang mga kakatwang ayos, kilos,

pagsasalita at pag-uugali ng tao bilang isang
anyo ng komentaryo o pamumunang katawatawa ngunit may tama sa damdamin.

Proberyo kapag ang isang dula ay may

pamagat na hango sa mga bukambibig na

salawikain, ang kuwentoy pinaiikot dito upang
magsilbing huwaran ang tao sa kanyang
buhay.

Elemento ng Dula
1.Simula- mamamalas dito ang tagpuan,
tauhan, at
sulyap sa suliranin.
2.Gitna- matatagpuan ang saglit na
kasiglahan, ang
tunggalian, at ang kasukdulan.
3.Wakas- matatagpuan naman dito ang
kakalasan at
ang kalutasan

20 Questions ni Juan Ekis

(halimbawa ng isang dulang may isang yugto

Ilarawan si Yumi
Itsura
Pananaw

20 Questions ni Juan Ekis

(halimbawa ng isang dulang may isang yugto

Ilarawan si Jigs
Itsura
Pananaw

20 Questions ni Juan Ekis

(halimbawa ng isang dulang may isang yugto

Paghihinuha:
Sila nga kaya ang maging unang
failure ng tradisyon ng kanilang
barkada?

Pokus ng Pandiwa
POKUS SA BENEFAKTIB O TAGATANGGAP-

paksa ang tumatanggap sa kilos ng pandiwa.

Ito ay sumasagot sa tanong na para kanino?
Ang mga panlaping maaaring gamitin ay
(ipinag-, i-,
-ipag)
Halimbawa:
Noon, ipinagsisibak pa ng kahoy ng mga lalaki
ang mga babae.

POKUS SA BENEFAKTIB O
TAGATANGGAP
Ipaglalaban niya ang kanyang asawa nang patayan.
Tanong: Sino ang tagatanggap ng kilos?/Sino ang
ipaglalaban ng persona sa pangungusap?
Kanyang asawa
Tanong: Ano ang kilos o pandiwa sa pangungusap?/Ano
ang gagawin niya para sa asawa?
Ipaglalaban
Samakatuwid, ang pandiwa ay may pokus sa benefaktib
o tagatanggap.

Pokus ng Pandiwa
POKUS SA INSTRUMENTAL O GAMIT-ang

paksa ang kasangkapan o bagay na

ginagamit upang maisagawa ang kilos ng
pandiwa. Ito ay sumasagot sa tanong na sa
pamamagitan ng ano?
Ang mga panlaping maaaring gamitin ay
(ipang-, ipinang- maipang-.)
HALIMBAWA:
*Ipinamunasni Marcoang basahansa mesa.
(ang basahanang gamit o instrumento upang
maisagawa ang kilos)

POKUS SA INSTRUMENTAL O
GAMIT
Sa wakas, maipanghuhulog ko na ang
suweldo ko sa paluwagan!
Tanong: Ano ang gagamitin niyang
panghulog sa bangko?
- Suweldo sa paluwagan (paksa)
Tanong: Ano ang gagawin niya sa kanyang
suweldo?
- Ipanghuhulog/Maipanghuhulog (pandiwa)
Samakatuwid, ang pandiwa ay may pokus sa
instrumento o gamit.

Pagsasanay
Tukuyin ang pokus ng pandiwa ng mga
sumusunod na pangungusap.
Batayang Pangungusap: Ang tubig sa banyo.
Ipinagsalok niya ng tubig sa banyo ang

kanyang kuya.
Ipinanlinis niya ang tubig sa banyo para sa

kanyang kuya.

Pagsasanay
Batayang Pangungusap: Ang mga Lumads.
Ipinagpoprotesta ng mga aktibista ang lahing

Lumads.
Ang kalagayan ng mga Lumads ay

ipinangangampanya ng mga politikong

gustong bumango ang pangalan.