Professional Documents
Culture Documents
Ditt e agjruesit
> <
1436
&
Ditt e agjruesit
Parathnie
Prkthyesi
Ditt e agjruesit
1 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
O besimtar! Ju sht urdhruar agjrimi, ashtu si
u ishte urdhruar atyre para jush, q t mund t
ruheni nga t kqijat. Agjrimi zgjat disa dit, por,
nse ndonjri prej jush sht i smur ose duke
udhtuar, le t agjroj aq dit sa i ka prishur n ditt
e tjera pas. Ata q kan vshtirsi pr t agjruar,
duhet t ushqejn si shpagim nga nj t varfr pr do
dit agjrimi. E, nse ndonjri jep m shum se kaq,
kjo sht edhe m mir pr t. Por, agjrimi juaj sht
m i dobishm, n qoft se e dini. [Kuran, 2: 183, 184]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: "Kur t vij nata e par e
muajit t Ramazanit prangosen shejtant dhe xhint rebel, mbyllen
portat e zjarrit dhe nuk hapet asnjra nga to, hapen portat e
Xhenetit dhe nuk mbyllet asnjra nga to, pastaj thrret nj thirrs:
O ti q e do t mirn nxito, o ti q e do t keqen ndalo! Allahu liron
njerz nga zjarri, madje pr do nat (t Ramazanit).1
Ditt e agjruesit
Synimi
Le t jet synimi yt q t dalsh nga ky muaj me mkate
t falura dhe t shndrruara n sevape (shprblime)!
Shtes
Seleft, gjasht muaj e lutnin Allahun ta arrinin
Ramazanin dhe gjasht t tjer tua pranonte at.
Ditt e agjruesit
2 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Muaji i Ramazanit sht ai, n t cilin ka zbritur
Kurani, q sht udhrrfyes pr njerzit, plot me
shenja t qarta pr rrugn e drejt dhe dallues (i s
mirs nga e keqja). Pra, kushdo nga ju q dshmon
kt muaj, le t agjroj! Sa i prket atij q sht i
smur ose gjendet n udhtim e sipr (le t agjroj
m von) aq dit sa nuk i ka agjruar. Allahu dshiron
q tjua lehtsoj dhe jo q tjua vshtirsoj. Ai
dshiron q t plotsoni numrin e ditve t agjrimit
dhe q ta madhroni Allahun (n fund t agjrimit),
pr shkak se ju ka drejtuar n rrug t drejt e q ta
falnderoni At. [Kuran, 2: 185]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Kur t vij Ramazani
hapen portat e Xhenetit, mbyllen portat e zjarrit dhe prangosen
shejtant.2
Lot
Kta lot i derdh pr ata njerz q nuk e njohin vlern
dhe shenjtrin e ktij muaji t bekuar, e pritn at si t
gjith muajt tjer, me mkate e mosbindje ndaj Allahut t
2
Muttefekun alejhi.
Ditt e agjruesit
Ditt e agjruesit
3 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Kur robrit e Mi (besimtar) t pyesin pr Mua,
(thuaju se) Un jam afr, i prgjigjem lutjeve t
lutsit, kur ai m lutet Mua. Prandaj, le ti prgjigjen
thirrjes Sime dhe le t m besojn Mua, pr t qen
n rrug t drejt. [Kuran, 2:186]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Atij q e agjron
Ramazanin me besim dhe duke llogaritur n shprblim, do ti falen
mkatet e kaluara.3
Shkreptim
A e dini se lutjet e agjruesit nuk kthehen mbrapsht?!
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Tre vetve lutjet nuk u
kthehen mbrapsht: agjruesit deri sa t bj iftar, prijsit t drejt dhe
atij q i sht br zullum (padrejtsi).4
3
4
Muttefekun alejhi.
Kt hadith e shnon Tirmidhiu dhe e cilson si hasen (t mir).
Ditt e agjruesit
Ditt e agjruesit
4 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Tani sht e lejuar pr ju q, gjat netve t
agjrimit, t shkoni me bashkshortet tuaja. Ato jan
petk pr ju e ju jeni petk pr ato. Allahu e di mir se
ju e keni mashtruar veten (duke shkuar me grat para
se t zbriste lejimi), por Allahu e ka pranuar pendimin
tuaj dhe jua ka falur gabimin. Prandaj, ju lejohet
bashkimi me bashkshortet tuaja dhe tani krkoni at
q ka caktuar Allahu pr ju. [Kuran, 2: 187]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Ai q e ushqen nj agjrues
e ka shprblimin e njjt me t, pa iu zvogluar agjruesit aspak
shprblimi.
Solidarsi
Dikush nga seleft sht pyetur: Prse sht ligjruar
agjrimi? Ai sht prgjigjur: Q i pasuri ta shijoj urin
e t mos e harroj t uriturin.
Vlla i dashur dhe motr e nderuar, sa her ju bie
ndrmend pr nevojtart?!
Ditt e agjruesit
Garoni pr te i Gjithmshirshmi
Haseni, Allahu e mshiroft, ka thn: Allahu e bri
muajin e Ramazanin maraton pr robrit e Vet, n t ciln
ata garojn t nnshtruar ndaj Allahut pr t fituar
knaqsin e Tij. Disa njerz garuan dhe fituan, ndrsa disa
t tjer mbetn mbrapa dhe humbn. Sa e uditshme sht
puna e atij q qesh e dfrehet n ditn kur fitojn t
devotshmit dhe humbasin dshtakt.
Ditt e agjruesit
10
5 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Dhe hani e pini derisa t dallohet fija e bardh
(bardhsia) e agimit nga fija e zez (errsira e nats),
pastaj plotsojeni agjrimin derisa t bjer mbrmja.
Mos iu afroni atyre (bashkshorteve) gjat kohs kur
mbylleni pr adhurim n xhami! Kta jan kufijt e
Allahut, prandaj mos iu afroni atyre! Kshtu, pra,
Allahu ua shpjegon njerzve urdhresat e veta, q ata
t ruhen nga t kqijat. [Kuran, 2:187]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Nuk mbush i biri i
Ademit en m t keqe sesa barkun e tij. I mjaftojn atij disa
kafshata sa pr ta mbajtur veten. Por, nse e mund egoja, ather le
ta l nj t tretn pr ushqim, nj t tretn pr pije dhe nj t tretn
pr frymmarrje.6
Pikpyetje
Nse Ramazani sht muaj i agjrimit, ather prse
llogaritet n mesin e muajve n t cilt ka m s shumti
Ditt e agjruesit
11
Ditt e agjruesit
12
6 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
O besimtar, prmendeni shpesh Allahun. [Kuran,
33:41]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Shembulli i atij q e
prmend Allahun dhe i atij q nuk e prmend At sht sikurse
shembulli i t gjallit dhe i t vdekurit.7
Thnie nga brezat e par
Ebu Derdaja, Allahu qoft i knaqur me t, thoshte:
Pr do gj ka ngushllim, e ngushllimi i zemrave sht
dhikri (prmendja e Allahut t Lartsuar).
Thnie e urt
Ibn Kajimi, Allahu e mshiroft, thoshte: Zemrn e
ngurtsojn dy gjra: pakujdesia dhe mkatet, kurse e
ngushllojn dy t tjera: krkimi i faljes dhe prmendja e
Allahut.
Dobi
Dhikri (prmendja e Allahut) ka t mira t shumta, prej
tyre: e prz shejtanin, e gzon t Gjithmshirshmin, i
7
Muttefekun alejhi.
Ditt e agjruesit
13
Ditt e agjruesit
14
7 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Ata q shpenzojn pasurin e vet n rrug t
Allahut, i shmbllejn atij q mbjell nj kokrr nga e
cila dalin shtat kallinj, ku secili kalli ka nga njqind
kokrra. Allahu ia shton (shprblimin) edhe m tepr
kujt t dshiroj; Allahu sht Mirbrs i madh dhe
i Gjithdijshm. [Kuran, 2:187]
Hadith
Nga ibn Abbasi, Allahu qoft i knaqur me t, prcillet
t ket thn: I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i
Allahut qofshin mbi t, ishte njeriu m bujar, e veanrisht n
Ramazan, kur e takonte Xhibrili e ia msonte Kuranin. I Drguari
i Allahut ishte m bujar n mirsi sesa flladi i ers.8
Ndodhi nga brezat e par
Ibn Omeri, Allahu qoft i knaqur me t, kur agjronte
gjithher hante iftar me skamnort, madje nse e pengonte
ndonjher familja e tij nga ta, at nat nuk hante ushqim!
Shndritje
Imam Shafiu thoshte: Kam dshir q njeriu ta shtoj
bujarin gjat Ramazanit, q ta ndjek kshtu rrugn e t
Drguarit t Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut qofshin
8
Muttefekun alejhi.
Ditt e agjruesit
15
Ditt e agjruesit
16
8 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Ata flinin pak natn, ndrsa n agim krkonin
falje (nga Allahu). [Kuran, 51: 17,18]
Hadith
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, thoshte: Atij q falet n Ramazan me besim
dhe duke llogaritur n shprblim, do ti falen mkatet e kaluara.9
Krahasim
N kohn e tabiinve kndohej sureja el-bekare n tet
rekate t teravive, po qe se imami e lexonte at n
dymbdhjet rekate, iu dukej se ka lexuar pak Kuran.
Gjithashtu, disa nga seleft bnin hatme (e lexonin tr
Kuranin) n namaz do tri net, disa t tjer do shtat net
e disa t tjer do dhjet net, kurse n shumicn e xhamive
tona nuk bhet asnj hatme.
Muttefekun alejhi.
Ditt e agjruesit
17
9 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Kan shptuar besimtart. [Kuran, 2:187]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Vrtet robi e fal namazin,
kurse nuk i shkruhet atij m shum se nj e dhjeta, nj e nnta, nj
e teta, nj e shtata, nj e gjashta, nj e pesta, nj e katrta, nj e treta
ose gjysma e tij.10
Ndodhi nga brezat e par
Kur binte n sexhde Rabi ibn Hajthem dukej si rrob
e shtrir, saq edhe zogjt qndronin mbi t.
Tregim
Ismail Et-Tusi thoshte: Njher, derisa ishim duke e
falur namazin e sabahut, me ne ishte edhe Ali ibn Fudajli,
imami lexoi suren Rrahman, ku sht edhe ajeti: Atje do
t ket virgjresha syulur, t cilat para tyre nuk i kan
prekur as njerz, as xhin. (Sureja Er-Rrahman: 56).
Pasi dha selam imami, e pyeta at: Ali, a e dgjove ajetin
q e lexoi imami? M tha: Cilin? i thash: (Atje do t
ket) hyri syzeza npr tenda. (Sureja Er-Rrahman:
72). Ma ktheu: M preokupoi ajeti 35 i ksaj sureje, t cilin
Kt hadith e shnojn Ahmedi dhe Ebu Davudi, ndrsa Albani e
cilson si sahih (t shndosh).
10
Ditt e agjruesit
18
Ditt e agjruesit
19
10 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
N t vrtet, ky Kuran udhzon drejt asaj q sht
m e mira dhe u jep lajmin e gzuar besimtarve, q
bjn vepra t mira, se ata do t ken shprblim t
madh. [Kuran, 17:9]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Agjrimi dhe Kurani do
t ndrmjetsojn pr robin n Ditn e Gjykimit. Agjrimi do t
thot: Zoti im, un e kam privuar at nga ushqimi dhe epshet gjat
dits, kshtu q ma mundso t ndrmjetsoj pr t. Kurse, Kurani
do t thot: Un e kam privuar at nga gjumi natn, kshtu q ma
mundso t ndrmjetsoj pr t. Ather, do t ju lejohet t
ndrmjetsojn.11
Thnie nga brezat e par
Kur vinte muaji i Ramazanit Zuhriu thoshte: Vrtet,
Ramazani sht lexim Kurani dhe dhnie e ushqimit.
Kshill
Ibn Mesudi, Allahu qoft i knaqur me t, thoshte:
Mbajtsi (hafzi) i Kuranit duhet t shquhet natn kur
njerzit flen, ditn kur njerzit han, t dallohet me t
11
Ditt e agjruesit
20
Ditt e agjruesit
21
11 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Ky (Kuran) sht nj libr i bekuar, q Ne ta kemi
zbritur ty (Muhamed), pr t prsiatur mbi vargjet e
tij dhe pr tu kshilluar me t mendart. [Kuran,
38:29]
Hadith
Ebu Bekri, Allahu qoft i knaqur me t, i tha njher
t Drguarit t Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t: O i Drguar i Allahut, ke filluar t
thinjesh, kurse ai tha: M kan thinjur suret: hud, el-uakia,
el-murselat, amme jetesaelune dhe sureja idhesh-shemsu kuuiret.12
Thnie nga brezat e par
Ibn Mesudi, Allahu qoft i knaqur me t, thoshte:
Mos e recitoni Kuranin sikur t ishte poezi, as mos e
lexoni at sikur t ishte proz, por ndaluni n udirat e tij,
tundni zemrat me t dhe mos synoni mbarimin e sures!
Ide
Bje nj hatme t veant, t ciln un do ta quaja
hatmeja e prsiatjes, duke mos e kaluar asnj ajet pa e
msuar diturin dhe punn q gjendet n t! Nuk ka t
keqe edhe nse kjo hatme zgjat nj vit ose edhe m shum.
12
Ditt e agjruesit
22
Shndritje
Ibn Kajimi thoshte: Ta lexosh nj ajet me prsiatje
dhe duke e kuptuar sht m mir sesa ta bsh nj hatme
pa prsiatje dhe pa e kuptuar.
Ditt e agjruesit
23
12 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Me t vrtet, Faltorja e par e ngritur pr
njerzit, sht ajo n Bekk (Mek), e bekuar dhe
udhrrfyese pr popujt. N t ka shenja t qarta (q
jan): vendi i Ibrahimit (mekami Ibrahim); (fakti q)
kush hyn n t sht i sigurt; ... [Kuran, 3:96-97]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Umreja n Ramazan sht
e barabart me nj haxh. [Muttefekun alejhi] Ndrsa, n nj
transmetim tjetr thuhet: sht e barabart me nj haxh s
bashku me mua. [Muslimi]
Thesar
Prej thesareve q i arrin njeriu kur e bn umren n
Ramazan sht namazi n Qabe, sepse si ka thn i
Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut qofshin
mbi t: Nj namaz n Qabe sht m i mir se njqindmij namaze
n vende tjera. 13
Ditt e agjruesit
24
Ditt e agjruesit
25
13 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
At Dit keqbrsi do t haj gishtat e duarve t
veta, duke thn: Ah, sikur ta kisha marr rrugn (e
drejt) me t Drguarin! Ah, sikur t mos e kisha br
filanin mik. [Kuran, 25: 27, 28]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Njeriu sht n fen e
mikut t vet, kshtu q shikoni se me k po shoqroheni!14
Thnie nga brezat e par
Shekiku thoshte: Shoqrohu me njerzit si
shoqrohesh me zjarrin, prfiton nga ai, duke u ruajtur
mos t t djeg.
Poezi
Mos e shiko personin, por at q e shoqron
Sepse do njeri rrugs s mikut shkon
Zgjidhe pr shoqrim at q sht m i mir
E mos shoqro t keqin, t biesh n mynxyr.
14
Ditt e agjruesit
26
Mesazh
El-Ahnef ibn Kajsi i shkroi nj mikut t vet: Kur ta
gjesh mikun e prshtatshm ruaje si syt e ballit, ngase
shoku i prshtatshm sht m i mir se fmija i
paprshtatshm, sepse Allahu i Lartsuar i tha Nuhut,
paqja e Allahut qoft mbi t, pr t birin e tij: O Nuh, ai
nuk sht nga familja jote, ai ka br pun t keqe.
[Kuran, 11:46]
Ditt e agjruesit
27
14 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Thuaju besimtareve q t ulin shikimet e tyre (nga
e ndaluara), ta ruajn nderin e tyre (nga
marrdhniet e jashtligjshme) dhe t mos i shfaqin
stolit e tyre. [Kuran, 24:31]
Hadith
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, ka thn: Dy grupe t banorve t zjarrit nuk
i kam par ende; disa njerz me kamxhik si bishta t lopve, me t
cilt i godasin njerzit dhe disa gra t veshura t zhveshura, joshse e
q lakohen, kokat e tyre duken si gunga devesh. Ato nuk do t hyjn
n Xhenet e as q do ta ndiejn aromn e tij.15
Shndritje
T durosh duke ulur shikimin nga gjrat e ndaluara
sht m leht sesa ti durosh pasojat e shikimit t ndaluar.
15
Ditt e agjruesit
28
15 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Prandaj, msoni nga kjo, o ju largpams! [Kuran,
59:2]
Hadith
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, ka thn: Vrtet, Allahu shtrin dorn e Tij
natn q t pendohet ai q ka br keq ditn dhe e shtrin dorn e Tij
ditn q t pendohet ai q ka br keq natn, derisa t lind dielli
nga perndimi.16
Kshill
Vlla dhe ti, motr! Kaloi pjesa m e madhe e ktij
muaji t bekuar, cili nga ne llogariti vetveten n t dhe
shptoi?! Cili nga ne ia diti rndsin ktij muaji dhe ia dha
hakun?! Kush nga ne vendosi q ti ndrtohen dhoma
shumkatshe n Xhenet para se t mbyllen portat? do
muaj mund t jet i zvendsueshm, prve muajit t
bekuar t Ramazanit.
16
Ditt e agjruesit
29
16 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
O besimtar, friksojuni Allahut dhe do njeri le t
shikoj se ka prgatitur pr t nesrmen! Kijeni
frik Allahun, sepse Ai di do gj q bni ju! [Kuran,
59:18]
Hadith
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, ka thn: Nuk do t lvizin kmbt e robit
Ditn e Kijametit pa u pyetur pr katr gjra: pr jetn e tij si e ka
kaluar; pr diturin e tij, far ka vepruar me t; pr pasurin e tij,
nga e ka marr dhe ku e ka shpenzuar dhe pr trupin e tij ku e ka
prdorur.17
Thnie nga brezat e par
Haseni thoshte: Besimtarin sa her q e takon e gjen
duke e llogaritur veten: far deshe t bsh, far deshe t
hash, far deshe t pish... Ndrsa, t keqit i kalon jeta pa
e llogaritur veten.
Ide
Para se ti mbyllsh syt pr t fjetur, silli ndrmend
ndodhit e dits s sotme, analizoji punt q i ke br,
17
Ditt e agjruesit
30
Ditt e agjruesit
31
17 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Zoti yt ka urdhruar, q t mos adhuroni asknd
tjetr prve Atij dhe, q t silleni mir me prindrit.
Nse njri prej tyre ose t dy arrijn pleqrin te ti,
mos u thuaj atyre as uh!, mos i kundrshto, por
drejtoju atyre me fjal respekti. Lsho para tyre
kraht e pruljes prej mshirs dhe thuaj: O Zoti im,
mshiroji ata, ashtu si m kan rritur, kur un isha i
vogl! [Kuran, 17:23,24]
Hadith
Nj njeri erdhi te i Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i
Allahut qofshin mbi t, dhe krkoi leje prej tij pr t shkuar n
xhihad, ndrsa i Drguari e pyeti at: Gjall i ke prindrit?
-Po. u prgjigj njeriu.
Ather, i Drguari, paqja dhe lavdrimi i Allahut qofshin mbi
t, tha: Me ta bj xhihad (jepe mundin tnd n mirsjellje ndaj
tyre).
Thnie nga brezat e par
Ibn Omeri, Allahu qoft i knaqur me t, pa nj njeri
q bnte tavaf rreth Qabes, duke e mbajtur nnn e tij n
shpin. Ky njeri e pyeti at: O Ibn Omer, a mendon se ia
kam dhn hakun? Ibn Omeri ia ktheu: Jo, madje as
edhe pr nj smbim q ka prjetuar gjat lindjes sate,
Ditt e agjruesit
32
Ditt e agjruesit
33
18 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
dhe ata q mbajn lidhjet (familjare) q ka
urdhruar Allahu t mbahen, q kan frik Zotin e
tyre e i friksohen llogaris s rnd. [Kuran, 13:21]
Hadith
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, thoshte: Nuk sht mbajts i lidhjeve
farefisnore ai q i mban ato kmbyerazi, por ai q i lidh ato kur
shkputen.
Thnie nga brezat e par
Ali ibn Husejni i tha t birit: O bir im! Mos u shoqro
me at q i shkput lidhjet farefisnore, sepse, me sa e kam
par un, ai sht i mallkuar tri her n Librin e Allahut.
Shndritje
Ibn Ebi Hamza thoshte: Kuptimi gjithprfshirs i
lidhjes farefisnore sht: lidhja e do gjje t mir dhe
shmangia nga t kqijat aq sa sht e mundur.
Si mbahen lidhjet farefisnore
Lidhjet farefisnore mbahen nprmjet vizitave,
ndihms me pasuri, prgjigjes ndaj ftesave, urimeve,
ngushllimeve, ndihmess n larjen e borxheve,
Ditt e agjruesit
34
Ditt e agjruesit
35
19 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Adhuroni Allahun dhe mos i shoqroni Atij asgj
(n adhurim); silluni mir me prindrit, t afrmit,
jetimt, t varfrit, fqinjt e afrt dhe t largt, me at
q keni pran,... [Kuran, 4:36]
Hadith
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, ka thn: Aq shum m kshilloi Xhibrili pr
fqinjin saq mendova se do ti jap t drejt trashgimie.18
Paralajmrim
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, ka thn: Nuk ka besuar n mua njeriu q fle
i ngopur, duke e ditur se fqinji i tij i afrt sht i uritur.19
Shndritje
Nga Muxhahidi prcillet se familja e Abdullah ibn
Omerit, Allahu qoft i knaqur me t, kishin therur nj
dele. Kur erdhi Ibn Omeri n shtpi i pyeti ata: A i
dhuruat ndonj pjes nga ajo fqinjit ton jehudi? A i
dhuruat ndonj pjes fqinjit ton jehudi?20
Muttefekun alejhi.
Kt hadith e shnojn Bezzari dhe Taberaniu, senedi i tij sht hasen.
20 Kt e shnojn Ebu Davudi dhe Tirmidhiu, ndrsa Albani e cilson si
sahih.
18
19
Ditt e agjruesit
36
20 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
... andaj bni gara pr pun t mira! T gjith do
t ktheheni te Allahu e Ai do tju lajmroj pr
shtjet, rreth t cilave kishit kundrshti. [Kuran, 4:36]
Hadith
Aisheja, Allahu qoft i knaqur me t, thoshte: I
Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut qofshin mbi t,
kur hynte dhjetditshi (i tret i Ramazanit) shtrngonte rripin,
gjallronte natn dhe e zgjonte familjen.21 Ky sht termi i
Buhariut. Ndrsa, n transmetimin e Muslimit thuhet:
Jepte mundin e tij gjat dhejtditshit t fundit si asnjher tjetr.
Paralajmrim
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, ka thn: Nuk ka besuar n mua njeriu q fle
i ngopur, duke e ditur se fqinji i tij i afrt sht i uritur.22
Thnie nga brezat e par
Sufjan Eth-Theuriu thoshte: M plqen q kur t hyj
dhjetditshi i tret (i Ramazanit) njeriu t falet natn, t
bj sa m shum prpjekje dhe ta zgjoj familjen e tij q
21
22
Muttefekun alejhi.
Kt hadith e shnojn Bezzari dhe Taberaniu, senedi i tij sht hasen.
Ditt e agjruesit
37
Ditt e agjruesit
38
21 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Lartsuar thot n Kuran:
Ne e kemi zbritur (Kuranin) n Natn e Kadrit. E
kush mund t ta shpjegoj ty se sht nata e Kadrit?
Nata e Kadrit sht m e mir se njmij muaj.
Engjjt dhe Shpirti (Xhibrili), me lejen e Zotit t tyre,
zbresin n kt nat, me t gjitha vendimet. Paqe
sht ajo deri n lindjen e agimit. [Sureja el-Kadr: 1-5]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Atij q falet n Natn e
Kadrit me besim dhe duke llogaritur n shprblim, do ti falen
mkatet e kaluara.23
Paralajmrim
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, gjithashtu ka thn: Ju erdhi ky muaj, n
t cilin gjendet nj nat q sht m e mir se njmij muaj,
ai q privohet nga ajo nat ai sht ndaluar nga do e mir,
dhe pa dyshim se nga ajo pengohet vetm ai q sht vrtet
i privuar.24
Muttefekun alejhi.
Kt hadith e shnon Ibn Maxheja, kurse Mundhiriu e cilson si hadith
sahih (i shndosh).
23
24
Ditt e agjruesit
39
Ide
Po qe se dshiron t jesh ngadhnjimtar n Natn e
Kadrit, ather duhet ta japsh mundin tnd n dhjet
nett e fundit dhe jo vetm n disa prej tyre, si veprojn
shum njerz t cilt bjn prpjekje vetm n natn e
njzeteshtat, meq sipas mendimit (q e mendojm) m
t sakt Nata e Kadrit zhvendoset n dhjet nett e fundit.
Ditt e agjruesit
40
22 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Mos iu afroni atyre (bashkshorteve) gjat kohs
kur mbylleni pr adhurim n xhami! Kta jan kufijt
e Allahut, prandaj mos iu afroni atyre! [Kuran, 2:187]
Hadith
Nga Enesi, Allahu qoft i knaqur me t, prcillet se i Drguari
i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut qofshin mbi t, bnte
itikaf (ngujohej n xhami pr adhurim) n dhjetditshin e tret t
Ramazanit derisa i erdhi vdekja, ndrsa pas tij bnin itikaf grat e
tij.25
Thnie nga brezat e par
Zuhriu thoshte: sht pr tu uditur me muslimant,
e kan ln itikafin edhe pse i Drguari i Allahut, paqja
dhe lavdrimi i Allahut qofshin mbi t, nuk e kishte ln
at asnjher q nga ardhja e tij n Medine.
Shkreptim
Ibn Rexhebi thoshte: I Drguari i Allahut, paqja dhe
lavdrimi i Allahut qofshin mbi t, bnte itikaf n kt
dhjetditsh, pr ta zn Natn e Kadrit, duke mos u
marr me pun tjera, n mnyr q t vetmohej n
25
Muttefekun alejhi.
Ditt e agjruesit
41
Ditt e agjruesit
42
23 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Nxitoni drejt faljes s gjynaheve nga Zoti juaj dhe
Xhenetit, hapsira e t cilit sht sa qiejt e Toka dhe
q sht prgatitur pr t devotshmit, t cilt japin
lmosh edhe kur jan n mirqenie, edhe kur jan
n vshtirsi, e mposhtin zemrimin dhe ua falin fajet
njerzve. Allahu i do bamirsit. [Kuran, 3:133,134]
Hadith
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, ka thn: Zilia sht e lejuar vetm n dy raste:
Nse nj njeriu Allahu ia mson Kuranin, ndrsa ai e lexon at nat
e dit dhe kur e dgjon fqinji i tij duke lexuar thot: Ah sikur tm
jepej edhe mua ajo q i sht dhn filanit, t veproja sikurse ai. Po
ashtu, nse nj njeriu Allahu i jep pasuri, ndrsa ai e harxhon at
n t vrtetn (n gjra q e knaqin Zotin) e ndokush thot: Ah
sikur tm jepej edhe mua ajo q i sht dhn filanit, t veproja
sikurse ai.26
Thnie nga brezat e par
El-Haseni thoshte: Nse ndokush prpiqet t garoj
me ty n shtjet e dunjas, garo me t n shtjet e
ahiretit.
26
Buhariu.
Ditt e agjruesit
43
24 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
E megjithat, ata qen urdhruar vetm q t
adhuronin Allahun me prkushtim t sinqert, duke
qen n fen e pastr (t Ibrahimit), si dhe t falnin
namazin e t jepnin zekatin. Kjo sht feja e drejt.
[El-Bejjine: 5]
Hadith
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, ka thn: Vrtet, veprat vlersohen sipas
qllimeve dhe donjri do t marr at q ka pasur pr qllim.27
Gjithashtu, ka thn: Me t vrtet, Allahu nuk i shikon
trupat e fizionomit tuaja, por i shikon zemrat dhe veprat tuaja.28
Shkreptim
Kur qante Ejub Es-Sahtijani thoshte: Ah, sa flam e
vshtir, n mnyr q t mos e kuptonin njerzit se ai
qante nga frika q kishte ndaj Allahut!
Kurse Ibn Sirini bnte muhabet gjat dits dhe qeshte,
mirpo kur vinte nata fillonte t qante e t vajtonte.
27
28
Muttefekun alejhi.
Muslimi.
Ditt e agjruesit
44
25 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Me t vrtet, ata q dridhen nga frika e Zotit t
tyre, q besojn n shpalljet e Zotit t tyre, q nuk i
shoqrojn asgj (n adhurim) Zotit t tyre, dhe q,
kur japin at q japin, zemrat e tyre i kan plot frik,
ngaq do t kthehen te Zoti i tyre, ata nxitojn t
bjn vepra t mira dhe pr kto pun jan t part.
[Kuran, 23:57-61]
Hadith
Aisheja, Allahu qoft i knaqur me t thoshte: E pyeta
t Drguarin e Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut qofshin mbi
t, pr kt ajet: A bhet fjal ktu pr ata q pin alkool, bjn
amoralitet dhe vjedhin? M tha: Jo, oj bija e Siddikut, por pr ata
q agjrojn, falin namaz, japin lmosh dhe megjithat kan frik
se nuk do tu pranohet, t ktillt garojn n pun t mira.29
Thnie nga brezat e par
Ebu Bekr, Allahu qoft i knaqur me t, kapte gjuhn
e vet dhe thoshte: Kjo m solli n kt gjendje (e bnte
kt nga frika se gjuha e tij do ta sjell n shkatrrim).
29
Ditt e agjruesit
Vargje
Si su turprove o robi im
Zoti im kur t m thot
Nga krijesat mkatet i fshehe
E Mua m erdhe me gjynahe plot
Vall, si do t prgjigjesh?!
45
Ditt e agjruesit
46
26 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Thuaju (o Muhamed): Nse ju e doni Allahun,
ather m ndiqni mua, q Allahu tju doj dhe tjua
fal gjynahet! Allahu sht Fals i Madh dhe
Mshirplot. [Kuran, 23:57-61]
Hadith
I Drguari i Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, thoshte: I tr ummeti im do t hyj n Xhenet,
prve atij q nuk pranon. I than: E kush refuzon, o i Drguar
i Allahut?! I Drguari tha: Ai q m bindet mua do t hyj n
Xhenet, ndrsa ai q m kundrshton mua, vese ka refuzuar.
Thnie nga brezat e par
Sufjan Eth-Theuriu thoshte: Fjala nuk pranohet pa
vepr, fjala dhe vepra nuk pranohen pa nijet dhe as fjala,
vepra dhe nijeti nuk pranohen pa qen n pajtim me
sunetin e t Drguarit t Allahut.
Tregim
El-Humejdiu thoshte: Isha n Egjipt kur imam Shafiu
na tregoi nj hadith t Pejgamberit, paqja dhe lavdrimi i
Allahut qofshin mbi t, ndrsa nj njeri e pyeti: O babai i
Abdullahut, a punon sipas ktij hadithi? Ather imam
Shafiu tha: A mos vall m ke par duke dal nga kisha,
apo mos ndoshta dukem i veshur si prift?! Nse vrtetohet
Ditt e agjruesit
47
Ditt e agjruesit
48
27 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Vrtet, ata q jan t durueshm, do t
shprblehen pa mas. [Kuran, 39:10]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: sht e uditshme shtja
e besimtarit, e tr puna e tij sht n t mirn e tij. Nse e godet
dika q e gzon ai falnderon dhe kjo sht mir pr t, ndrsa nse
e godet ndonj e keqe bn durim e edhe kjo sht mir pr t.
Trndafili i dlirsis
Nga Ataja prcillet se Ibn Abbasi i ka thn: A ta
tregoj nj grua t Xhenetit? I thash: Ma trego! M tha:
Kjo grua zezake. Ajo shkoi te Pejgamberi, paqja dhe
lavdrimi i Allahut qofshin mbi t, dhe i tha: Un e kam
leukemin dhe zbulohem, kshtu q lute Allahun q tm
shroj! I Drguari i Allahut i tha: Nse dshiron duro dhe
do ta kesh Xhenetin, e nse dshiron e lus Allahun t t shroj.
Ajo tha: Ather, po duroj, mirpo un zbulohem, kshtu
q lute Allahun t mos zbulohem! Ather, Pejgamberi,
paqja dhe lavdrimi i Allahut qofshin mbi t, u lut pr t.
[Muttefekun alejhi]
Ditt e agjruesit
49
28 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
O besimtar! Kijeni frik Allahun ashtu si i takon
Atij dhe vdisni vetm duke qen musliman! [Kuran,
3:2]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: Ki frik Allahun kudo q
t jesh, t keqen pasoje me nj t mir, e cila e shlyen at, dhe me
njerzit sillu mir!30
Thnie nga brezat e par
Talik Ibn Habibi thoshte: Devotshmri sht t
punosh n bindje ndaj Allahut, me drit nga Allahu, duke
shpresuar n shprblimin e Tij, duke iu shmangur
mosbindjes ndaj Tij dhe duke pasur frik nga ndshkimi i
Tij.
30
Muslimi.
Ditt e agjruesit
50
29 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Allahu pranon vetm prej t devotshmve.
[Kuran, 5:27]
Hadith
I Drguari i Allahut, Muhammedi, paqja dhe lavdrimi
i Allahut qofshin mbi t, ka thn: I dshtuar qoft ai njeri q
e z Ramazani dhe i kalon pa iu falur gjynahet!31
Thnie nga brezat e par
Ali ibn ebi Talibi, Allahu qoft i knaqur me t, n
natn e fundit t Ramazanit thrriste duke thn: Ah,
sikur ta dinim se kush sht i pranuar q ta urojm dhe
kush sht i privuar q ta ngushllojm!
31
Ditt e agjruesit
51
30 Ramazan
Ajet Kuranor
Allahu i Madhrishm thot:
Dhe adhuroje Zotin tnd derisa t t vij vdekja!
[El-Hixhr: 99]
Hadith
Dy burra nga fisi Kudaa pranuan Islamin n kohn e
t Drguarit t Allahut, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, njri nga ta ra shehid (dshmor), kurse
tjetri vdiq pas nj viti. Talha Ibn Ubejdullahi na tha: Nj
nat e pash n ndrr Xhenetin, e pash at q kishte
vdekur m pas duke hyr n Xhenet para dshmorit. Kjo
gj m uditi, kshtu q n mngjes i tregova pr kt t
Drguarit t Allahut. Ai, paqja dhe lavdrimi i Allahut
qofshin mbi t, m tha: A nuk ka agjruar ai nj Ramazan
m shum sesa dshmori, a nuk i ka falur gjashtmij rekate (farz)
m shum se ai dhe kaq e kaq rekate sunet?32
Shndritje
Ende e ke mundsin, mos e humb at!
32
Ditt e agjruesit
52
Prmbajtja
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Parathnie
1 Ramazan
2 Ramazan
3 Ramazan
4 Ramazan
5 Ramazan
6 Ramazan
7 Ramazan
8 Ramazan
9 Ramazan
10 Ramazan
11 Ramazan
12 Ramazan
13 Ramazan
14 Ramazan
15 Ramazan
16 Ramazan
17 Ramazan
18 Ramazan
19 Ramazan
20 Ramazan
21 Ramazan
22 Ramazan
23 Ramazan
24 Ramazan
1
2
4
6
8
10
12
14
16
17
19
21
23
25
27
28
29
31
33
35
36
38
40
42
43
Ditt e agjruesit
26
27
28
29
30
31
32
25 Ramazan
26 Ramazan
27 Ramazan
28 Ramazan
29 Ramazan
30 Ramazan
Prmbajtja
53
44
46
48
49
50
51
52
Ditt e agjruesit
54