UNIVERSITETI I SHKENCAVE TE

APLIKUARA FERIZAJ

Drejtimi:Menaxhment Industrial

Punim Seminarik
NGA LNDA:

E-Biznesi

TEMA:

E-biznesi dhe dimensionet e tij

PUNOI:

PRANOI:

Flamur Rexhepi
Ardiana Rexhepi

Dr. sc. BislimLekiqi

Ferizaj, 05.05.2016
1

Prmbajtja
1.

HYRJA................................................................................................................... 3

2.

E-Biznesi............................................................................................................... 4

2.1. E-COMMERCE....................................................................................................... 5
2.2.E-SERVICE............................................................................................................. 6
2.3. Raporti me e-biznesit, e-commercit dhe e-shrbimit..........................................6
3.

Top 10 kompanit m t suksesshme n e-biznes.............................................................7

4.

WWW.AMAZON.COM............................................................................................ 8

5.

PRMBLEDHJA.................................................................................................... 10

6.

DISKUTIMI........................................................................................................... 10

7.

KONKLUZIONE.................................................................................................... 11

8.

REKOMANDIMET................................................................................................. 11

9.

LITERATURA........................................................................................................ 12

1. HYRJA
Prparimet e fundit n teknologji kan krijuar nj rritje n "shrbimin e teknologjis " kto
zhvillime po ndryshojn mnyrn q firmat e shrbimeve dhe konsumatort ndrveprojn dhe
jan ngritur nj mori t hulumtimit dhe praktiks shtjet q kan t bjn me ofrimin e
e-shrbimeve. Pr m tepr, teknologjia e informacionit (IT) ka br nj ndikim t
jashtzakonshm n botn e biznesit. Proceset e biznesit dhe operacionet q prdoret pr t marr
dit t tra apo jav tani mund t bhet n nj koh t shkurtr me ndihmn e IT. Kjo e bn
individt dhe konsumatort t jen t shrbyer m mir se n t kaluarn , kjo ka br q t
shamangen burokratit npwr administra , radht e gjata dhe vet jeta sht br shum
dinamike dhe pr kt e-biznesi sht nj lehtsim i dyanshm .
Interneti as nuk posedohet e as nuk menaxhohet nga ndonj qender administrative. Po ashtu edhe
n nivel t ndonj shteti, nuk ekziston ndonj autoritet qendror administrativ, prandaj, guzimi q
duhet t marr prsipr ai q vendos t bj nj faqe tregtie elektronike sht ai i shembejs s
murit t mungess s besimit q aktualisht ruajn prdoruesit n bot, kryesisht n prdorimin e
karts s kredis pr pagesat.
Kompanit qe merren me shitje prmes internetit krijojn Web faqe mjaft t prsosura dhe
dinamike, n t ciln vend t posam luan edhe dizajni, futja e informacioneve t sakta, por
edhe mbshtetja multimediale (audio dhe video). Ndryshe kto shitore elektronike quhen
OnlineShop.
Web faqet pr shitje online prdorin sistemin e blerjes me shport, ku nj sistem i veant i krijuar
sht prshatatur n form t shports, dhe gjrat t cilat dshirojm ti blejm vendosen n
shportn virtuale ku m von kryhet pagesa prmes shrbimeve bankare. Posa t bhet pagesa
nga blersi menjher fillon procesi i drgimit t mallit t porositur tek blersi. Shitoret moderne
online i ofrojn blersit mundsin q produktet e tyre ti shohin n formn 3 dimensionale dhe ti
lexojn informacione pr produktin prkats.N kuadr t binzesit elektronik zakonisht
shtjellohen tri qshtje kryesore siq jan ; e-biznesi , e-shrbimet dhe e-comerce . N kt
punim seminarik , n pika t shkurtra do t mundohemi ti diskutoj n lidhje me prkufizimin
dhe dallimet ndrmjet kta t tre, n mnyr q t ket nj kuptim m t mire

2. E-Biznesi
Me shkmbimin elektronik t t dhnave n vitet 1960 jan rritur edhe nevoja t tjera t
ndryshme t shrbimeve dhe shkmbimeve ,n vazhdn e prdorimeve ka filluar edhe
e-biznesi t shfrytzoje kt zhvillim t teknologjis. Dhe dikur n vitet 1990, kryesisht
nprmjet internetit, q e-biznesi sht shfaqur si nj tipar thelbsor i shum organizatave
, u b pjes e strategjive t kompanive, E-biznesi sht br nj fakt i pashmangshm i
jets, gati si thelbsore pr tregti . Me zhvillimin e teknologjis avancimi i e-biznesit ka
nj ndikim t madh pr operimin e prditshm t bizneseve. Pr m tepr, e-biznesit
zgjeron lidhjen e organizats pr t prfshir furnizuesit e saj, punonjsit dhe partnert e
biznesit. E-biznesit sht vala e ardhshme n revolucionin teknologjik krijuar nga
Interneti .
E-biznesi sht prcaktuar si "Prdorimi i rrjeteve elektronike pr biznesin (zakonisht me
teknologjin e internetit ). Sipas Turban et al. (2006), e-biznesi i referohet nj prkufizim
m t gjer t e-tregtis, jo vetm blerjen dhe shitjen e mallrave dhe shrbimeve, por
konsumatort edhe servisin, duke bashkpunuar me partnert e biznesit dhe kryerjen e
transaksioneve elektronike brenda nj organizate. E-biznesi ofron nj platform globale
ku individt dhe organizatat ndrveprojn, komunikojn, bashkpunojn dhe marrin
shum informacione. Pr e-biznesin autor t ndryshem kan dhn prkufizime ndr ta
sht edhe Currie (2006) I cili , ka deklaruar se web-faqet e-biznesit e t sistemeve jan
bazuar gjithnj q t paraqesin nj avantazh konkurrues pr kompanit dhe kan psuar
ndryshime t mdha organizative n mnyrn m pozitve t mundshme. Bizneset n
platformen e internetit siguroj nj mjedis t informacionit t pasur me t cilin
konkurrentt mund t identifikojn, t rrisin bashkpunimin ose dhe pr t prmirsuar
risit apo inovacionet n produkt .
E-biznesi sht n rritje me nj norm shprthyese. Si nj mjet pr t rritur pjesn e tregut
ekzistues, duke gjet kanale pr t hyr n tregje t reja, duke prparuar n aleancat me
partnert e biznesit dhe duke rritur marrdhniet n mes kompanive dhe konsumatorve
n nj nivel t ri dhe t papar.
E-biznesit sht nj mjet i pashembullt, E-biznesi sht revolucioni n mnyrn se si
sht kryer m pare dhe si kryeht tani biznesi. N mnyr t ngjashme kjo e bn m
shum se e-commerce si ajo ndrlidh tr dhe organizimin zgjatur duke lejuar pr t
prmirsuar komunikimin midis furnizuesit, punonjsit dhe konsumatort. Prve ksaj
e-biznesit mundson organizats q t lidhet mire me t gjith punonjsit, konsumatort
ose klientt, furnizuesit, dhe akterve t tjer, pavarsisht nga rajoni gjeografik , me
e-biznesin jan t ndrlidhura shum afr. Ajo prfshin trheqjen dhe mbajtjen e
konsumatorve dhe n t njjtn koh me partnert e biznesit n nj komunikim dixhital.

E-biznesi mundson ofruesit e shrbimeve pr t bashkvepruar me furnizuesit dhe

konsumatort e tyre duke prmirsuar mardhniet dhe potencialisht mund t oj n
besnikri dhe pastaj rezulton n rritjen e fitimeve dhe prparsi konkurruese pr firm .

2.1. E-COMMERCE
Popullariteti i madh i internetit n vitet e fundit ka qen i nxitur kryesisht nga perspektiva e
kryerjes s biznesit online. Me rritjen e shpejt globale n tregtin elektronike, bizneset jan
prpjekur pr t fituar nj avantazh konkurrues duke prdorur e-commerce pr t bashkvepruar
me klientt . E-commerce referohet kryesisht pr blerjen dhe shitjen e aktiviteteve n Internet, i
cili prfshin transaksione t tilla si vendosjen e urdhrave, kryerjen e pagesave, dhe ndjekja e
dhnia e urdhrave n internet.
E-commerce sht prcaktuar si blerjen dhe shitjen e shrbimit t produktit ose informacion
prmes rrjeteve kompjuterike kryesisht internetit dhe njerzit menjher mendojn pr blerjet e
konsumit me pakic nga kompani t tilla si Amazon , e-bay, aliexpres etj. Megjithat, ecommerce i referohet t dy transaksionet financiare dhe informative t ndrmjetsuara
elektronike n mes t nj organizate dhe ndonj pal e tret .M tej, Singh (2001) ka mbshtetur
prkufizimin duke iu referuar e-commerce pr nj shrbim online ofruar pr konsumatorin pr t
mbshtetur prvojn e tyre tregtare n lidhje me internet.
E-commerce n mnyr eksponenciale dhe ka br rritjen e disponueshmris s informacionit,
duke i dhn klientve qasje n m shum njohuri, t cilsis m t mir dhe m shpejt se m
par. Avancimi teknologjik udhhoqi nj zhvillim eksploziv n tregtin elektronike, shkaqet e q
jan n internet si World Wide Web (WWW), t cilat jan br tregti elektronike shum m t
arritshme. Internet e-commerce prfshin tregtimin elektronik t mallrave fizike dhe t aktiveve
jo-materiale t tilla si informacioni. Kjo prfshin t gjitha hapat e tregtimit t tilla si marketing
online, urdhrimin, pagesa dhe mbshtetje pr shprndarjen (distrubuimin) n kohn sa m t
shpejt.
E-commerce sht duke u prdorur kudo n jetn e prditshme. Tani nga dita n dit prdoret
pr do gj nga autorizimin karts s kreditit, rezervimin e udhtimeve (turistike,zyrtare etj) ,
transferimet e fondeve n t gjith botn, pika e shitjes (POS) transaksionet n pakic, sistemet
bankare elektronike. Kjo ndihmon t gjenerojn krkess pr produktet dhe shrbimet dhe
prmirson menaxhimin t mirfillt, pagesa dhe funksionet e tjera mbshtetse . Mnyr t
ngjashme, e-commerce ul koston e krijimit, prpunimin, shprndarjen etj. Lehtson m tej
prfitimet t cilat prfshijn pr t prmisuar imazhin, shrbimin e konsumatorve, proceset e
thjeshtuara, si dhe duke eliminuar pun letr dhe rritjen e fleksibilitetit
Pr m tepr, e-commerce nuk sht vetm n lidhje me blerjen dhe shitjen ashtu si sht edhe
komunikimi n lidhje me mnyr elektronike, por luan dhe nj rol duke bashkpunuar dhe duke
br zbulimin e informacionit . Ajo mund t prfshij internetin, programe groupware, rrjetet
publike e-mail , teknologjive t tilla si shkmbimin elektronik t t dhnave dhe elektronike
transferimin e fondeve dhe m shum n koht e fundit me shrbimet e lidhura me telefona
celular dhe televizionit digjital . E -commerce sht br shum popullore pr shkak t
5

prfitimeve dhe komoditetit q sjell s bashku si ajo nuk sht m nj alternativ, ajo sht nj e
domosdoshme. E-commerce sht i bazuar n prgjithsi n transaksion monetar dhe shrbimeve
elektronike q jan pjes e tregtis elektronike.

2.2.E-SERVICE
E-shrbime jan t rndsishme n ( B2C ) pr menaxhimin e marrdhnieve t konsumatorve
dhe rritjen e shitjeve. Shpejtsia e avancimit t teknologjis t tilla si wireless, broadband, smart
kartela, t dhnat magazinimin, dhe t gjitha kto po kontribuojn n drejtim shum efektiv dhe
servisimine produkteve si nj lehtsim pr konsumatorve q jan n shnjestr e biznesit , duke
i siguruar m shum zgjedhje, mundsi dhe n fund t fundit fuqin pr t mbajtur konsumatort
me biznesin . M tej e-shrbim ofron nj model t ri biznesi pr organizatat q veprojn n
mjedisin elektronik.
Ka disa arsye kryesore pr firmat pr zhvillimin e shrbimeve elektronike. S pari, Shapiro dhe
Varian (1999) argumentuan se n diferenc e blerjes s konsumatorit dhe t shrbimit shpenzimet
jan prgjithsisht shum m t ulta nse ajo shitblerje kryhet online. S dyti, e-shrbimit t
veqanta mnyr efektiv japin nj cilsi t lart, n koh dhe n thellsi informacion produkti i
dshiruar nga ana e konsumatorve . E-Shrbimet e gjithashtu t siguroj konsumatort me
prfitime t tilla si t mir krahasimet me cilsin mimit dhe n proceset e krkimit t prshtatur
n baz t kritereve t rndsishme . S fundi, prdorimi i e-shrbimeve mundson firmave pr t
zhvilluar nj kuptim t thell t sjelljes konsumatore.

2.3. Raporti me e-biznesit, e-commercit dhe e-shrbimit

E-biznesit sht nj term i gjer prdorur pr t shprehur sjelljen e biznesit t tilla si blerjen dhe
shitjen, shrbimin e klientve dhe duke bashkpunuar me partnert prmes internetit ,sipas t
cilit e-shrbimit dhe e-commerce mund t krijohet si dy dimensionet e saj themelore . Qllimi i
e-biznesit sht shum m e gjer se ajo e e-commerce. Qllimet e-biznesit prfshin produktet
fizike dhe shprndarjen e mallrave, si nj pjes integrale e procesit t prgjithshm t
transaksionit. N mnyr t ngjashme, e-commerce prqndrohet kryesisht n blerjen dhe shitjen
e mallrave fizike ose produkteve q rezulton n shkmbim monetar, ndrsa e-shrbimit i
referohet ofrimin e shrbimeve nprmjet internetit duke paguar ose pa pages pr shembull; n
rastin e abonimit pa pagese permes e-mailit dhe qasjes ne internet te marrjes se informacioneve
ose shlfetimit te revistave.
N t vrtet pjes e e-biznesit sht edhe e-shrbimi , megjithat sipas disa eksperteve te fushes
prkatse kan br dallimin n mes t e-commerce dhe e-shrbimeve, si dy skajet e nj
vazhdimsije, e-commerce sht blerja baz dhe shitja e produkteve, kurse e-shrbimi sht
ofruar shrbim me ose pa kushte, ose me nj kontrat shrbimi, pasi q sht bler produkti.

E-biznes dhe e-commerce jan dy koncepte t veanta t tilla si e-commerce prdor internetin
pr t lidhur konsumatort me firmat, ndrsa e-biznesit prfshin web, si dhe mjete t tjera t
nevojshme pr t ndrlidhur sistemet e informacionit dhe t t dhnave, t brendshme apo t
jashtme, te-commerce krkon ndrveprim t njeriut pr t plotsuar formularin gjat procesit t
blerjes megjithat, e-biznes lejon shum procese t jen plotsisht t automatizuara duke
prmirsuar efikasitetin e proceseve t biznesit.

3. Top 10 kompanit m t suksesshme n e-biznes

N ditt e sotme, tregtia n internet sht br nj alternativ pr lokalet fizike. Blersit nuk
kan nevoj m pr t shkuar n market q t humbasin kohe , por prderisa kan internet nga
paisjes elektornike t tyre ( kompjutert , smartfont, tablett) , mund t blejn online.
Ktu sht top lista e 10 nga kompanit m t njohura e-biznesit (dhe ju mund t keni dgjuar
emrat e tyre);
1. AMAZON.com: Amazon.com, sht nj shits me pakic online n Amerikn edhe m gjer
ndrkombtarisht. Produktet e saj jan sende t ndryshme t tilla si veshje, elektronik, sende
ushqimore dhe shum m tepr !. Ata fokusohen n zgjedhjen, mim, dhe komoditetin.
2. DELL.com: Dell sht nj lider n elektronik e-commerce, kjo on n industrin e
kompjuterve si nj nga kompanit e para q lejojn klientt e saj q t rregullojn, konfigurojn,
dhe blejn e kompjutert online.
3. eBay sht kompani pr shitjen e mallrave dhe shrbimeve, t komunikimit online dhe
pagesave dhe ofertat online ose ofertave pr blersit dhe shitsit n t gjith botn.
4. BUY.com - Buy.com sht nj shits me pakic online. Ata filluan shitjen e kompjuterve dhe
elektronike n vitin 1997. Gama millionshe e produkteve nga pajisjeve kompjuterike dhe
software n filma, elektronik, mallrave sportive dhe m shum.
5. COSTCO.com - Costco Wholesale Corporation sht duke vepruar si magazine e
antarsimit q ofrojn przgjedhje t gjer t produkteve t marks dhe etikets private n
kategorit , vet-shrbimin objekteve depo. Produkti i kompanis prfshijn rroba , ushqime dhe
alkool, pajisje shtpiake, etj
6. JCP.com - J.C Penney Company, punon pr t rritur mundsin e ofruar nga programet
passhkollimi me qllim t forcimit e fmijve me mjetet e nevojshme pr sukses n jet.
7. SMARTBARGAINS.com sht nj arti e blerjeve me cmim t volitshm. Oferta ka t bj
me zgjedhjen e mimit m t ult dhe cilsi t mir n mbar globin . Dhe ata madje kan nj
sistem t dobishm.

8. ABEBOOKS.com - Abebooks sht nj treg online pr libra. Ajo ofron m shum se 11

milion shkrime nga m t rejat, t prdorura, si dhe mijra shkrime t publikuara n faqen e saj
nga mijra shits n mbar botn.
9. AE.com - American Eagle Outfitters, sht duke vepruar si nj shits me pakic q
angazhohet n dizajn, marketing dhe shitjen e veshjeve, aksesorve, dhe produkte te kujdesit
personal n Shtetet e Bashkuara dhe Kanada. Kompania ofron xhinse dhe veshjeve t tilla si
pajisje, kpuc, n mbledhjen e Partnerve. Prve ksaj, ajo ofron produktet e saj npr faqet e
saj t internetit, duke prfshir ae.com, aerie.com, martinandosa.com, dhe 77kids.com.
10. GAP.com - Gap sht nj nga shitsit m t mdha n bot , me rreth 3,100 dyqane me t
hyra prej 14.2 miliard $. Produktet e saj prfshijn bazat veshjet, t tilla si xhins, khakis dhe
bluza; veshje t mods; veshje rastsor dhe pajisje; veshje t lindjes;, veshje gjumi, sportive;
kpuc dhe pajisje; dhe produkte te kujdesit personal disa nga emrat e tyre jan nn Gap, Old
Navy, banane Republiks, dhe emrat e markave Athleta.

4. WWW.AMAZON.COM
Amazon.com sht nj ndr web faqet q m s miri e ka shfrytzuar e-binesin dhe mbetet nj
udhrrfyes pr kompanit e tjera. Amazon ka hartuar nj model t ri t brit biznes q nga vitet
e 90-ta duke prdor internetit dhe Web faqet si nj vend pr transaksione. Dhe n t njejtn koh
duke i msuar konsumatort pr t zvendsuar distancn fizike me klikime nga shtpia.
Amazon ka krijuar modele e e-biznesit dhe e-commerce dhe ka gjeneruar fitime t mdha pr
pr kompanin. Amazon.com, sht nj nga kompanit m t famshme t e-commerce , ajo u
themelua n 1994 nga Jeff Bezos dhe ishte nj nga kompanit e para amerikane q ka shitur
produktet online n internet.
N fillim Amazon.com sht konsideruar si nj librari online, por pas nj kohe me
shumllojshmri t mallrave si elektronike, software, DVD, video games, CD muzik, MP3,
veshje, kpuc, prodhimet shndetsore, etj. Emrin origjinal i kompanis ishte Cadabra.com, por
menjher pasi ka br fam n Internet Bezos ka vendosur t ndrroj emrin e biznesit t tij
"Amazon", pasi q sht lumi m voluminoz n bot. N vitin 1999 Jeff Bezos u shpall si
Personin e Vitit nga Time Magazine n njohjen e suksesit t kompanis. Edhe pse selia kryesore
e kompanis sht e vendosur n SHBA, WA, Amazon ka ngritur faqet e internetit t veanta n
vende t tjera ekonomikisht t zhvilluara si Britania e Madhe, Kanadaja, Franca, Gjermania,
Japonia, dhe Kina. Kompania mbshtet dhe vepron faqet e internetit me pakic pr shum
biznese t famshme, duke prfshir Marks & Spencer, Lacoste, NBA, Bebe Dyqane, Target, etj.

Amazon sht nj nga bizneset e para e-commerce q ka krijuar nj program t marketingut dhe
n ditt e sotme kompania merr rreth 40% t shitjeve t tij nga bashkpuntort dhe shitsit e
pals s tret. Sipas hulumtimeve t bra n vitin 2008, domeni Amazon.com trhequr rreth 615
milion klientve do vit.
Themeluesi Bezos Pas leximit t nj raport mbi t ardhmen e internetit q parashikonte rritje
vjetore Web commerce n 2.300%, Bezos ka krijuar nj list t 20 produkteve q mund t
tregtohet n internet. Ai e ka ngushtuar listn pr at q ai mendonte ishin pes produktet m
premtuese t cilat prfshihen: Disqet kompakte, pajisje kompjuterike, programe kompjuterike,
video, dhe libra. Bezos n fund vendosi se biznesi i tij i ri do t ishte te shes libra online, pr
shkak t krkess s madhe n mbar botn pr letrsin, t pikave t ult t mimeve pr librat,
s bashku me numrin e madh t titujve n dispozicion n shtyp. Amazon ishte themeluar
fillimisht n garazhin Bezos 'n Bellevue, Washington.
Ky evolucion i Amazon nga Web site pr partnerin e-commerce n platform t zhvillimit sht i
shtyr nga fryma e inovacionit, q sht pjes e ADN-s s kompanis. E-commerce sht ende
n fillimet e saj. N vitet q vijn, ju do t shihni Amazon krijuar teknologji t reja, t zgjerohet
n m shum terrene gjeografike dhe t vazhdoj pr t prmirsuar jetn e blersit dhe shitsit
n mbar botn.
far ishte ajo q bri diferencn dhe sot bn Amazon pranuar globalisht, si vendi m i mir pr
t bler mallra online. Ajo ishte n qendr t klientit dhe parashikim t sakt tek trendet e
ardhshme tregtare q ndihmuan Amazon. Plani fillestar i biznesit t themeluesit Jeff Bezos ishte
vet i ndryshm nga t tjert. N fillim t shekullit t 21-t, kur shum nga e-kompanit nuk
mundn t mbijetojn, ishte Amazon q ishte n krye t tregut nga fillimi sin je kompani shume e
vogl duke prfunduar n nj shtritje eksluzive ndrkombtarisht. Mnyra Amazon trajton
klientt e saj ka qen n qendr t suksesit t pabesueshme q ka prjetuar. Amazon me t vrtet
ka qen nj kompani q e ka kuptuar nevojat e klientit dhe tregoi se duhet br biznes n
mnyrn m t mir t mundshme.Me prdorshmrin e saj t leht dhe disponueshmrin e
edicioneve internet n rritje nga dita n dit, shitjet flak kontribuan shum pr Amazon duke
arktuar fitime prej 61 miliard dollar dhe 97,000 t punsuar n vitin 2012 . Gjithkush ishte
trhequr pr t bler n Amazon, por sekreti i suksesit t Amazon sht se si ata kan ruajtur
marrdhniet e tyre me klientt. Amazon mbshtetet nga komentet dhe kritikat q konsumatort
japin. Kjo ndihmon miliona njerz t tjer pr t br vendim t drejt dhe n fund t dits t jen
t knaqur me blerjen e tyre. Amazon sht lider n inovacion dhe sht e para n marrjen e
gjrave t thjeshta dhe trheqse pr klientt e tyre. Ato ofrojn nj mundsi pr krijimin e nj
liste dshirash dhe gjithashtu sugjerojn produktet q do t jen t interesuar n baz t
produkteve dhe shrbimeve q kemi bler. Amazon ofron njerzve mundsin pr t shitur
prodhimet e tyre duke prdorur platformn e tyre.
Duke pasur nj qasje t veqant drjet produkteve dhe shrbimeve amazon.com ka shfryzuar
9

qysh hert tregtin elekronike dhe me nje investim fillestar rreth 2000 dollar tani kompania
ka vlern e mbi 27.000.000 dollarve!

5. PRMBLEDHJA
Biznesi elektronik, i njohur si e-commerce konsiston n blerjen ose shitjen e produkteve ose
shrbimeve duke prdorur nj sistem elektronik si sht interneti.
N industrin e telekomunikacioneve ecommerce mund t nnkuptohet edhe si bashksia e
aplikacioneve t dedikuara transaksioneve komerciale.
Kuptimi i termit Biznes Elektronik ka ndryshuar me kalimin e kohs. N fillim i referohej
transaksioneve komerciale n form elektronike, n pergjesi bazohej mbi nj teknologji t
quajtur EDI (Elektronic Data Interchange) e cila prdorej pr t drguar dokumenta komerciale
n form digjitale.
N vijim do ti shtohen edhe funksione t tjera, q nga blerja e produktese ose e shrbimeve duke
prdorur WWW (World Wide Web) duke prdorur servera t sigurt (t karakterizuar nga adresa
q fillon me HTTPS, nj protokoll q kripton t dhnat e klientit q shkmbehen gjat nj blerje
n internet n mnyre q ta mbroj at) dhe me shmbimin e pagesave on line (si jan pagesat
me karta krediti).

6. DISKUTIMI
sht e zakonshme t mendohet se interneti do t rrit diferencn n zhvillim n mes t vendeve
t pasura dhe atyre t varfra. N realitet, nj pjes e madhe e e-tregtis m shum varet nga
msimi intensiv se sa nga kapitali. Dituria teknike e nevojshme pr e-commerce sht leht e
kapshme n Web katalogt n internet dhe n libra me nj mim simbolik.

10

Mund t themi lirisht, se asnj vend apo kompani n bot, nuk mund t thor se ka nj
eksperienc t gjat n e-commerce. Me fjal t tjera, t gjith jan gati fillestar n kt fush.
Edhe n Kosov pas vitit 1999 filloi me shpejtsi t madhe shfrytzimi i teknologjis informative
dhe me kt, edhe i Web publikimeve, ku nga njerz nga mbar hapsira Shqiptare jan krijuar
Web faqe dhe forume diskutimesh, q ka qen faza fillestare pr zhvillimin e TI (teknologjis s
informacionit) dhe n vitet e fundit ka filluar iniciativa pr hapjen e ueb faqeve pr tregti
elektronike . Nj ndr rastet m suksesin m t madh jan faqet e kompanive TOP SHOP
(www.topshop-ks.com)[, eBLEJ.COM (www.eblej.com) , BLEJ24 (blej24.com).

7. KONKLUZIONE
Nuk ekziston ndonj definicion i pranuar gjrsisht pr termin electronic commerce ose ecomerce, tregtia elektronike. Megjithat ky term prdoret q t mbuloj distribuimin,
tregtimin (marketingun), shitjen ose drgimin e mallrave dhe shrbimeve me mjete elektronike.
sht e qart se interneti mund t prdoret pr transaksione komerciale n mes t dy kompanive
apo n mes t kompanis dhe konsumatorit t fundit.
Definimi i termit biznes elektronik n perndim viteve t fundit shfrytzohet termi q fillon me
shkronjn "e" dhe q tregon teknologjit e ndryshme t reja drgesash n internet. E-commerce
sht blerja apo shitja prmes internetit, veanrisht prmes servisit World Wide Web. N
praktik ky term shpesh shfrytzohet n vend t termit e-bussines q d.m.th drgim prmes
internetit.

Transaksionet komerciale kalojn npr tri shkall kryesore:

Reklamimi dhe hulumtimi,

Porostija dhe pagesa,

Stadi i drgimit t mallit ose shrbimit.

Cili do stad ose t gjith mund t kryhen n internet dhe mund t mbulohen me
konceptin e e-tregtis.
11

8. REKOMANDIMET
Kompanite duhet t mundohen t aplikojnet gjitha format e tregtis elektronike, n mnyr q
t realizojn performance sa m t lart. Ato nuk duhet t ngeln vetm me aplikim e e-mailt apo
t promocionis t produktit dhe kompanis nfaqn e internetit, por duhet t prpiqen q
filozofin e aplikimit t tregtis elektronike ta prshtasin dhe ta adobtojn me menyren e t
brit biznes.
Kompanit e reja nuk duhet t presin deri sa t konsolidohen n treg pr ta prdorut tregtin
elektornike. Ato duhet menjher t fillojn aplikimin dhe pr t prfituar n koh avantazhet q
ofron tregtia elektronike.
Kompanit duhet t prpiqen t realizojne nj prceptim sa m mire nga ana e konsumatorve
dhe t komunikojn sa m afr me ta duke prdorur aplikimin e tregtis elektronike. N kt
mnyr ata do t rrisin performance e kompanis n treg

9. LITERATURA
Dispenc Dr.sc. Ilir Doqi
Skript e autorizuar Dr.Milihate Berisha
Nj pjes marr nga tema e doktorraturs s Zheneta Ndregjoni me temen : Aplikimi I
tregtis elektornike tek bizneset e vogla dhe t mesme. Rast studimi rrethi i Tirans.

12