UNIVERSITETI I TIRANËS

FAKULTETI I EKONOMISË
DEPARTAMENTI : FINANCË
TEMË DIPLOME : PROGRAMI MASTER

TEMA: BANKAT ELEKTRONIKE

PUNOI : PEDAGOGU UDHËHEQËS:

Anxhela Seferi Prof. Dr. Sherif Bundo

TIRANË , 2022

1
DEDIKIME DHE FALENDERIME

Dedikimi : Këtë diplomë ja dedikoj familjes time, dhe rrethit tim të ngushtë shoqëror, e cila me mbështetjen
dhe besimin e tyre të vazhdueshëm , më inkurajuan të mos hiqja dorë nga shkollimi dhe formimi I vetvetes
profesionalisht.

Falenderimet : Falenderimet në rradhë të parë I takojn prindërve të mi , që më kanë mbështetur dhe

vazhdojnë të më mbeshtesin pa u lodhur kurrë , falenderoj të gjithë pedagogët e Fakultetit t ë Ekonomisë , të
cilët më kanë dhënë një formim apsolutisht shumë të mirë akademik.
Falenderoj gjithashtu , prof. Sherif BUNDO për mbështetjen dhe ndihmën që më ka dhënë gjatë punimit të
diplomës.
Dhe së fundi , faleminderit VETES time që ja dola!

1
ABSTRAKT

Globalizimi dhe integrimi i tregut kanë ndryshuar rrënjësisht zakonet tregtare të konsumatorëve, veçanërisht
atyre që jetojnë në vendet e zhvilluara. Faktori kryesor i këtij ndryshimi është përhapja e shpejtë e internetit
në të gjithë spektrin e jetës së përditshme, pasi shërbimet që ofrohen nëpërmjet tij, mbulojnë një gamë të
gjerë aktivitetesh njerëzore, deri në atë masë sa shërbimet tradicionale konsiderohen të vjetruara.
Një shërbim e-banking ka ardhur duke u rritur me shpejtësi vitet e fundit. Sigurisht, kjo ka qenë një mundësi
që nga vitet 1980 në Shtetet e Bashkuara, por ishte kryesisht prerogativë e disa bankierëve dhe agjentëve të
aksioneve. Që atëherë, në veçanti, që nga fundi i dekadës së fundit, përdorimi I tij është përhapur në
publikun e gjerë konsumator. Arsyeja kryesore që ka kontribuar në përhapjen e e-banking është lulëzimi i e-
commerce, pasi kryerja e e-shopping ka çuar në njohjen e konsumatorit me internetin dhe ka investuar në
kënaqësinë e tij me lehtësinë, shpejtësinë dhe sigurinë. të transaksioneve. Për këtë arsye, bankat në ditët e
sotme investojnë shuma të mëdha në sistemet bankare elektronike, për të rritur bazën e klientëve që i
përdorin ato.
Hulumtimet dhe studimet kanë treguar se përdorimi i platformave të bankave elektronike, ul kostot operative
të bankave, ndihmon në rritjen e kënaqësisë së klientëve të tyre dhe rrit përfitimin e tyre. Synimi parësor i
bankave, pra, është depërtimi i bankingut elektronik në gjithnjë e më shumë përdorues, individë dhe biznese.
Megjithatë, përshtypja e bankingut elektronik në mendjet edhe të klientëve më skeptikë si një rrjet bankar
alternativ, kërkon padyshim ekzistencën e sistemeve të integruara dhe të besueshme e-banking.
Për sigurinë e transaksioneve elektronike dhe përgatitjen e kontratave në distancë, ligjvënësi komunitar dhe
kombëtar, në bashkëpunim të drejtpërdrejtë me organizatat ndërkombëtare, është përpjekur të sigurojë
mbrojtjen e konsumatorit dhe të drejtave dhe detyrimeve të tij në përgjithësi. Objekti i punimit aktual është
prania e bankingut elektronik në realitetin modern shqipëtar, nëpërmjet evolucionit të teknologjisë dhe
nevojave të reja të shoqërisë, gjë që çoi në konceptimin e idesë së krijimit të tij, pasi bankat nuk mund të
qëndronin. pa përfshirë në të dhënat e reja të zhvillimit global.

1
ABSTRACT

Globalization and market integration have radically changed the trading habits of consumers, especially
those living in developed countries. The main factor of this change is the rapid spread of the internet across
the spectrum of daily life after the services provided through it, cover a wide range of human activities, up to
to the extent that traditional services are considered obsolete.
An e-banking service has come growing rapidly in recent years. Of course, this has been an opportunity
since 1980s in the United States, but was largely the prerogative of some bankers and stock agents. Since
then, in particular, since the end of the last decade, the use of its has spread to the general consumer public.
The main reason he contributed to The spread of e-banking is the boom of e-commerce, as conducting e-
shopping has led to acquainting the consumer with the internet and has invested in his satisfaction with ease,
speed and safety. of transactions. For this reason, banks nowadays invest large sums in electronic banking
systems, to increase the customer base that uses them those.
Research and studies have shown that the use of electronic banking platforms, reduces banks' operating
costs, helps increase their customer satisfaction and increases their benefit. The primary goal of banks,
therefore, is the penetration of electronic banking in more and more users, individuals and businesses.
However, the impression of banking electronic in the minds of even the most skeptical customers as an
alternative banking network, requires obviously the existence of integrated and reliable e-banking systems.
For the safety of electronic transactions and preparation of distance contracts, community legislator and
national, in direct cooperation with international organizations, has tried to ensure the protection of the
consumer and his rights and obligations in general. The objective of the current paper is the presence of
electronic banking in the modern Albanian reality, through the evolution of technology and the new needs of
society, which led to the conception of the idea of creating it, as the banks could not stand. without including
in the new data of global development.

1
METODOLOGJIA

Për të realizuar këtë punim jam mbështetur në dy burime të dhënash, burimet e të dhënave primare dhe në
burimin e të dhënave sekondare.

Të dhënat primare
Punimi është filluar me mbledhjen e të dhënave primare, të cilat janë marrë kryeaisht nga literatura shqiptare
, angleze dhe greke ; të dhëna të marra nga interneti etj. Të dhënat e mësipërme më kanë ndihmuar në
aspektin teorik dhe më gjërë.

Të dhënat sekondare
Të dhënat sekondare janë marrë kryesisht nga intervistat dhe analizat që disa nga ekonomistët , specialiatët
ekonomik , drejtuesit e bankave kanë dhënë në lidhje me këtë cështje. Cfarë është e-banking, si ka nisur ,
dhe sa ka ndikuar pandemia me përhapjen më të gjërë të veprimeve elektronike , sesa ayre drejtë për drejtë
në banka.

1
HYRJE

Si shumica e njerëzve besoj që ju keni dëgjuar të flitet për internet banking, por ka shumë mundësi të mos e
keni përdorur vetë atë. Ju vazhdoni të paguani faturat e telefonit, dritave dhe ujit në sportelet përkatëse,
vazhdoni të tërhiqni apo depozitoni personalisht paratë në sportelet e bankës tuaj. Ndoshta ju ndodh të
shikoni në internet interesat që bankat e ndryshme ofrojnë për depozitat, komisionet që ato mbajnë për
llogaritë apo kushtet që duhen plotësuar për të marrë një kredi, megjithatë kur vjen puna për të vendosur e
për të vepruar, ndiheni më mirë e më të sigurt kur ndodheni brenda mureve të një banke, përballë një personi
fizik, i cili ju ilustron me rradhë shërbimet dhe ju këshillon për atë që sipas tij është më e përshtatshme për
ju. Të përdorësh Internet Banking nuk do të thotë të ndryshosh zakonet e përdorimit të parasë. Përkundrazi,
me ndihmën e teknologjive të informacionit dhe komunikimit, mundësohet kapërcimi i orareve, humbjet e
kohës dhe aspektet burokratike të bankingut tradicional, për të administruar më shpejt dhe në mënyrë më
eficiente financat personale. Në ditët e sotme, një pjesë e mirë e bankave tregtare ofrojnë forma të ndryshme
të internet banking, i njohur ndryshe edhe si online banking ose electronic banking (e-banking). Sfida e kësaj
industrie është dizenjimi i këtij kanali të ri për ofrimin e shërbimeve bankare, në mënyrë të thjeshtë e të
besueshme për t’u përdorur nga klientët. Në fund të fundit, bankat kanë breza të tërë që përpiqen të fitojnë
besimin tonë dhe nuk mund të rrezikojnë gjithçka me një faqe interneti të ngatërruar, të lodhshme e mbi të
gjitha jo të sigurt.

Cfarë është Internet Banking...

Të gjitha bankat janë të pranishme në internet me një faqe të tyren, që jep informacion të përgjithshëm mbi
bankën dhe mbi shërbimet që ajo ofron. Megjithatë, internet banking shkon një hap më tutje, pasi u lejon
klientëve të futen nëpërmjet internetit në llogaritë e tyre on-line 24 orë në ditë, 7 ditë në javë, drejtpërsëdrejti
nga shtëpitë ose zyrat e tyre dhe të kryejnë operacionet bankare që duan. Me fjalë të tjera, internet banking
mund ta përkufizojmë si një nga shërbimet në distancë, të ofruar nëpërmjet kanaleve elektronike të
shpërndarjes dhe të komunikimit, të produkteve dhe shërbimeve tradicionale dhe të reja bankare. Megjithatë,
duhet theksuar se internet banking, të paktën në fazën aktuale, nuk tenton të zëvendësojë kanalet tradicionale
të shpërndarjes së produkteve bankare. Ai qëndron bashkë me një tërësi kanalesh, që shkojnë nga ato
tradicionale (si sportelet e filialeve) tek ato automatike (si ATM, Pos), në kuadrin e plotësimit dhe të
përforcimit të raportit klient – bankë, për të realizuar të ashtuquajturën strategji shumëkanalëshe.

1
1.1. E-commerce , Zhvillimi historik dhe qasja konceptuale
Ardhja e internetit në fund të viteve 1980 ka mundësuar zhvillimin rrënjësor të formave të ndryshme të e-
commerce, si shërbimet online, si dhe forma të reja të rrjeteve sociale masive dhe shpërndarjes së njohurive.
Një faktor kyç në nxitjen e përdorimit të gjerë të e-commerce nga bizneset ishte nevoja e tyre për të
përballuar sfidat e tregjeve financiare konkurruese dhe, nga ana tjetër, kostoja e ulët, disponueshmëria e
informacionit dhe ekzistenca e infrastrukturës dhe aplikacioneve të integruara, të cilat ishin në gjendje të
mbështesë procedurën në tërësi.
Nevoja e botës moderne të biznesit për rinovim, shpejtësi dhe përshtatje ndaj kërkesave të transaksioneve
tregtare, nëpërmjet përdorimit të teknologjisë së re dhe telekomunikacionit, me qëllim përmirësimin e
marrëdhënieve të komunikimit të dyanshëm me klientët - konsumatorët, çoi në konceptimin e ideja dhe futja
e një praktike të re, ajo e e-commerce. Padyshim që transaksionet elektronike, pra përgatitja e kontratave në
distancë, paraqesin një larmi të madhe në mënyrën e kryerjes së tyre dhe dallojnë dukshëm nga transaksionet
konvencionale të tregtisë tradicionale, të cilat në epokën e re mund të trajtohen si të pamjaftueshme. Në këto
lloje të reja kontratash, vazhdimit të kësaj i kushtohet një seksion i veçantë analize.
Tregtia elektronike (ose e-commerce) përkufizohet si tregti, ushtrimi i së cilës kryhet me mjete elektronike
dhe ka të bëjë me mundësinë e lidhjes së transaksioneve tregtare nëpërmjet rrjeteve të telekomunikacionit
dhe në veçanti internetit. Ai përfshin gamën e aktiviteteve ekonomike midis bizneseve (B2B: Business to
Business) ose midis bizneseve dhe konsumatorëve (B2C: Business to Consumer) .
Koncepti i tregtisë elektronike përfshin shumë aktivitete të ndryshme, si tregtia elektronike e mallrave dhe
shërbimeve, tregtia elektronike, faturimi elektronik, transferimi i kapitalit elektronik, reklamimi dhe
aktivitete të tjera ekonomike dhe tregtare. Aplikimet e tij kanë të bëjnë me produkte (të tilla si mallra të
konsumit, pajisje të specializuara mjekësore) por edhe shërbime (si informacion, këshilla financiare, ligjore,
arsim, etj.) .
Përparësitë e rëndësishme të e-commerce janë, ndër të tjera, se përmes internetit mund të kërkohet dhe të
arrihet çmime të ulëta, ndërsa në të njëjtën kohë i ofrohet mundësi e madhe e zgjedhjes së produkteve dhe
shërbimeve, pra mundësi të rëndësishme, si dhe fleksibilitet në mënyrat e pagesës. Përveç kësaj, është një
proces shumë i shpejtë, ekonomik dhe i lehtë, gjë që e bën atë gjithnjë e më tërheqës, si për konsumatorin
mesatar, ashtu edhe për biznesin modern.
Në veçanti, aplikimi i zakonshëm i e-commerce sot shfaqet në kategorinë B2C, ku palët janë biznesi nga
njëra anë dhe konsumatori nga ana tjetër. Në këtë rast, konsumatori është qëllimi kryesor i kompanisë dhe
nëpërmjet informacionit të saj nga faqja e saj në internet për produktet dhe shërbimet e saj, zgjedh dhe
përdor për blerjet e saj atë që njihet si "para elektronike (ose dixhitale)".

1.2. Paratë elektronike

Paraja elektronike nënkupton totalin e njësive të vlerës së ruajtur në të ashtuquajturat "karta inteligjente", të
cilat - në vend të shiritit magnetik ose në të njëjtën kohë me të- bartin një mikroprocesor, d.m.th. mikroçipin,

1
dhe është zakonisht kartat me parapagesë ose me vlerë të shtuar (p.sh. kartë telefonike) ose me shumë
qëllime (p.sh. e-portofol) dhe në hard disqet, në formën e njësive të vlerës monetare (blerëse), për të cilat
janë parapaguar dhe të cilat ruhen në memoria e një PC, transmetohen përmes rrjeteve të telekomunikacionit
(më së shpeshti, nëpërmjet internetit) 10 dhe kombinoni avantazhet e tij para të gatshme dhe të kontabilitetit.
Ato mund të përdoren si për pagesa me pakicë ashtu edhe për pagesa përmes rrjeteve të telekomunikacionit,
si p.sh. interneti. Për këtë arsye, bëhet një dallim midis "parave të rrjetit" dhe "parave me kartë" .

Sipas AK Mallerou, termi para elektronike, në një kuptim të gjerë, i referohet formave të ndryshme të
pagesave elektronike, siç janë transaksionet financiare përmes ATM-ve dhe transaksionet me telefon ose
mjete bankare elektronike. Përfundimi i këtyre transaksioneve mundësohet nga përdorimi i sistemeve
kompjuterike, të cilat mundësojnë komunikimin ndërmjet palëve të interesuara (rast pas rasti, ndërmjet
huadhënësit, debitorit dhe bankës së secilit prej tyre.
Kuptimi , paraja elektronike i referohet vlerës monetare me shumë qëllime të parapaguara, e përdorur si
zëvendësim i parave të gatshme (monedha dhe kartëmonedha), kryesisht për të shërbyer transaksione me
vlerë të ulët, kështu që paraja elektronike në kuptimin e ngushtë përfshin kartat e parapaguara ose ndjekjen
elektronike, por edhe ndjekja elektronike. paratë e rrjetit .
Gjithashtu, disa përdorin termin “para elektronike” duke iu referuar pagesave elektronike, pra kryerjes së
pagesave direkte. debitimet dhe kreditimet elektronike të llogarive bankare të huadhënësit dhe debitorit
përkatësisht, zakonisht duke përdorur kartela. Megjithatë, ai sqaron se paratë elektronike aktuale duhet të
trajtohen si një "portofol elektronik" dhe si rrjedhim si karta, të cilat ruajnë paratë brenda tyre, të ndara në
çdo përdorim.
Së fundi, sipas Bankës Qendrore Evropiane, e cila përvetëson kuptimin e ngushtë të termit, paraja
elektronike përkufizohet si ruajtja elektronike e vlerës monetare në një instrument (ose pajisje) të caktuar
teknik, i cili mund të përdoret gjerësisht për të kryer pagesa për bizneset. , jashtë emetuesit, pa përfshirë
domosdoshmërisht llogaritë bankare në transaksione, por duke vepruar si një mjet portativ me parapagesë.
Ne përmendim ndryshimet e mëposhtme midis parasë elektronike dhe asaj fizike: Paraja natyrore ka veçori
të sigurisë fizike, ndërsa paraja elektronike bazohet në teknika moderne teknologjia e enkriptimit.
-Paratë elektronike mund të qarkullohen përmes kujtdomrrjeti i telekomunikacionit (p.sh. rrjeti
kompjuterik), duke e bërë atë i përshtatshëm për pagesa në distancë.
-Paratë elektronike mund të përdoren për transaksione shuma të vogla, ndërkohë që paratë fizike bëhen
jofitimprurëse në to, pasi kostot e menaxhimit do të përfaqësonin një pjesë shumë të madhe të vlerës së
transaksionit.
Në çdo rast, kur bëhet fjalë për emetimin dhe qarkullimin e parave elektronike, duhet të sigurohet që vlera
elektronike e ngarkuar në kartat e parapaguara dhe e ruajtur në memorien e kompjuterëve të jetë e barabartë
me depozitat bankare përkatëse të çdo përdoruesi, si humbjet e kërcënuara. - për shkak të dështimit të një
botuesi - mund të jetë relativisht i vogël për çdo individ, por mjaft i madh për sistemin në tërësi. Megjithatë,
është një fakt i padiskutueshëm që paratë e reja dixhitale janë parë si një formë e re e "parave të përditshme",
duke sjellë një epokë të re të sistemeve dixhitale të pagesave online.

1
1.3. Prania e e-commerce në Shqipëri

E-commerce (tregtia elektronike) është një ndryshim paradigmë që ndikon në të dy komponentë; tek
tregtarët dhe konsumatorët. E-commerce është më shumë se një mënyrë tjetër për të rritur praktikat
ekzistuese të biznesit. Ajo po çon në ndryshim të plotë të mënyrën tradicionale të të bërit biznes. Ky
ndryshim i rëndësishëm në modelin e biznesit po dëshmon një rritje të jashtëzakonshme në mbarë globin dhe
Shqipëria nuk është një përjashtim. Një depërtim masiv i internetit ka shtuar rritjen e tregtisë elektronike dhe
më shumë, veçanërisht bizneset e reja kanë përdorur gjithnjë e më shumë këtë opsion si një model biznesi që
diferencon. Hulumtimi i tanishëm është ndërmarrë për të përshkruar skenarin e e-Commerce, për të
analizuar tendencat e e-Commerce në Shqipëri, problematikat dhe rekomandimet që japin specialistët në
lidhje me të.
1.3.1. Kompanitë më të mira shqiptare në e-commnerce në Shqipëri
1) 123.al
Është i pari site shqiptar që hapi rrugën drejt shitjeve online.I themeluar nga Laidi Ferruni, sipërmarrësi
largpamës që edukoi tregun shqiptar mbi blerjet online. 123.al negocion me bizneset në qytetin tuaj, në
mënyrë që ju të përfitoni çmimin më të ulët për shërbimin që kërkoni.
http://www.123.al/
2) Tag.al
Një platformë që shërben për promovimin në web të ofertave të bizneseve me ulje të forta të çmimeve. I
lidhur fort pas portalit ikub.al duke u renditur në 20 sitet më të klikuara në shqipëri, është kthyer në një nga
lojtarët kryesore të tregut të e-commerce.
http://www.ikub.al/Tag/Default.aspx
3) Kaymu.al
Një platformë për tregtinë online prezente në më shumë se 40 vende të botës. Futur fuqishëm në tregun
shqiptar me një marketing agresiv në median sociale. Kaymu ka si fokus kryesor shitjen e veshjeve dhe
aksesorëve, duke thjeshtëzuar blerjen online me cash-on-delivery (pagesë në dorë).
http://www.kaymu.al/
4) Dyqantaxi.com
Të pranishëm në treg që prej vitit 2011 si pjesë e kompanisë NetTrade Albania. Një markë që po tërheq çdo
ditë e më shumë blerës. Emri dyqantaxi.com është i lehtë për tu mbajtur mend dhe shpreh qartë misionin e
themeluesve.
http://dyqantaxi.com/sq/argetim – muzike/video-game/playstation-4/

1
5) Simjalti.al
Ky dyqan është orientuar kryesisht për shitjen e produkteve për femra, fëmijë dhe bebe. Vjen si rezultat i një
bashkëpunimi dypalësh nga një kompani në Shqipëri me një në E-COMMERCE 10 kompanitë shqiptare më
të mira në Hong Kong. Eksperienca e dy kompanive, sjell shërbim cilësor online në Shqipëri me çmime të
favorshme direkt nga prodhuesi në Azi.
http://simjalti.al/sq/
6) Grepi.al
Operon në tregun shqiptar që prej vitit 2013. Një faqe ndryshe që ofron një gamë të gjerë produktesh, duke
filluar nga: pajisjet elektronike, tek çarçafët dhe mbulesat, e deri tek librat.
https://www.grepi.al/
7) Fshf.org
Një ndër federatat më të suksesshme të këtij viti, synon të jetë e tillë edhe në tregun e shitjeve online. Mund
të porositni produktet e Kombëtares Shqiptare dhe çdo produkt tjetër nën logon e FSHF-së.
http://www.fshf.org/index.php/sq/
8) Neptun.al
Ka nisur aktivitetin në vitin 1993. 41 Një ndër kompanitë më të mëdha në vend, me një rrjet të gjerë
dyqanesh në Tiranë e rrethe. Lider në shitjen e pajisjeve elektro-shtëpiake në tregun online.
http://neptun.al/new/
9) Globe.al
E mirëpozicionuar në tregun e pajisjeve elektrike, tashmë po forcon pozitat e saj në tregun online. Kompania
vepron në fushën e shitjeve me pakicë dhe shumicë duke ofruar markat më të njohura për konsumatorin
shqiptar.
http://www.globe.com.al/
10) Ebuy.al
Pjesë e ikub.al. Ofron një shumë- llojshmëri produktesh duke plotësuar kërkesat e çdo blerësi online.
Ofrojnë një treg të hapur për të gjitha kompanitë që duan të bëhen pjesëmarrëse dhe duan të shesin diçka në
këtë platformë.
http://www.ebuy.al/

1
1