You are on page 1of 25

'Drkdua&pDolawmfpif a':atmifqef;pkMunf\ touf(65)ESpfjynfh arG;aeYtwGuf

olawmfpifa':atmifqef;pkMunfESifh awGqkHar;jref;jcif;
wwd,tBudrf xkwfa0jcif;twGuf bmomjyefqkdol \ trSm
,ck wwd,tBudrfajrmufxkwfa0jcif;onf a':atmifqef;pkMunf\ touf (65)ESpfjynfharG;

aeYukd av;pm;*kPfjyKaomtm;jzifh xkwfa0vkdufjcif; jzpfonf/

'kwd,tBudrfxkwfa0jcif;(2009)rSm tar&duefvlrsKd; rpˆwm*sif0yf aetdrftwGif; 0ifa&mufrIESifh

rw&m;qifNyD; a':atmifqef;pkMunftay: ta&;,lum zrf;qD;rI oufwrf;wkd;cJhonfhpOfu jzpfonf/

yxrtBudrf xkwfa0jcif;(2005)udk a':atmifqef;pkMunf\ touf ESpf(60) jynfh arG;aeYtwGuf

xkwfa0cJhjcif;jzpfonf/

]olawmfpifa':atmifqef;pkMunfESifh awGYqkHar;jref;jcif;}onf uavm'D,m 'ΩGdif;zl;pf(Claudia

Dreifus)\ ]awGUqkHar;jref;jcif;(Interviews)pmtkyfrS jyefqkdvkdufjcif; jzpfonf/ uavm'D,m 'ΩGdif;

zl;pfonf a':atmifqef;pkMunf yxrtBudrfaetdrftus,fcsKyfrS vGwfajrmufvmNyD;umv(1995-ckESpf?

Ekd0ifbmv)wGif jrefrmjynfokdY vma&mufÌ a':atmifqef;pkMunfESifh awGUqkHar;jref;jcif; jyKvkyfcJhol

jzpfonf/ xkdawGUqkHar;jref;jcif;udk wkdif;rfpf(Times)r*¾Zif;BuD;u pmvkH;a&(4600)rQjzifh azmfjycJhNyD;

jzpfonf/ okdYaomf olr\ awGUqkHar;jref;cJhonfrsm;udk pkaygif;xkwfa0aom(,ck bmomjyefqkdonfh pmrl

yg0ifaom) pmtkyfwGifrl pmvkH;a&(1100) xyfrHjznfhwif; a&;om;azmfjycJhonf/

xl;jcm;csufrSm olr\ ]Interviews}pmtkyfwGif awGUqkHar;jrefcJholrsm;udk rmwdum pOf&mü

]olawmfpifrsm;} }'Ûeduynm&Sifrsm;} ]EkdifiHomaumif;rsm;} ]rD'D,mtausmftarmfrsm;} ]uAsmq&mrsm;}

]topfawGUqkHar;jref;cef;rsm;}pojzifh tkyfpkcJG azmfjycJh xm;NyD;? a':atmifqef;pkMunfukdrl ]wdAuf 'vkdif;


vm;rm;} ]tJef'Ωl;,ef;(rmwifvlomuif; vufΩkH;jzpfcJhNyD; tar&duefvTwfawmftrwf? ukvor*¾ tar&d

uefoHtrwfBuD; jzpfcJhol)wkdYESifh ,SOfwJGum ]olawmfpif}pm&if;wGif xnfhoGif;azmfjycJhygonf/

rSefygonf/ a':atmifqef;pkMunfum; uavmh'D,m'ΩGdifzl;pf ÒTef;qkdxm;ouJhokdY ]tm&Swkduf&Jh

'Drkdua&pDolawmfpifwpfyg;}ygay/

þpmtkyfudk uRefawmf wwfEkdiforQ xyfrH xkwfa0jzpfjcif;uvnf; ]a':atmifqef;pkMunfukd

olawmfpifwpfyg;tjzpf}uRefawmf av;pm;,kHMunfΩkHru ppftmPmykdifwkdYtaeeJY olawmfpifwpfyg;udk

jypfrSm;aeaomaMumifh oHa0*&ap&ef jzpfygonf/

,ck wwd,tBudrfwGif yxrtBudrfESifh 'kwd,tBudrfxuf ykdrkd acsmatmif pum;vkH;tenf;i,f

rQukdom wnf;jzwfjyKjyifxm;ygonf/

rnfokdYyifjzpfap-

bmomjyefqkd&mwGif rl&if;tmabmfESifh cRwfacQmfwdrf;yg;rI &Sdygu uRefawmfwGif vkH;0 wm0ef&Sdyg

aMumif; 0efcHawmif;yefvsuf . . .

xl;rkduf 
                      19-6-2010

 
]]olawmfpifa':atmifqef;pkMunfESifh awGYqkHar;jref;jcif;}}

]]xl;jcm;wJh EkdifiHa&;tckduftwefYumvrSm jrefrmjynfudk uRefr a&muf vm rdykHyJ/ &Sif[m


aetdrfrSm ajcmufESpfMum tus,fcsKyfcH&NyD;aemuf vSnfhvnfoGm;vmzkdY? {nfhonfawGudk vufcH

awGUqkHzkdYtwGuf vGwfvyfaeNyD/ okdYayr,fvnf; ckxdawmh e0w(SLORC)[m cgwkdif;vkdyJ tckdif

trm ajcuk wf,lxm;qJ yJ/ uRefr ajymwm [kwfygovm;&Sif/}}


]]r[kwfbl;/ 'Dtaetxm;udk xl;jcm;w,fvkdY uRefr rawG;rdbl;/ jrefrmjynf[m vrf;qkHvrf;cGrSm

a&mufaewmvkdY uRefr wu,fudk ,lqrdygw,f/ vmr,fh a&SUESpfuawmh uRefrwkdYtaeeJY uRefrwkdY&Jh

yef;wkdifawGqD b,favmuf jrefjref ta&mufoGm;r,fqkdwm tqkH;tjzwfay;r,fh umvjzpfygw,f/ ykdNyD;

jrefjrefoGm;EkdifzkdYqkdwm yg0ifywfoufaeolwkdif; tJ'Dtajctaeudk b,fvkd wkefYjyefYr,fqkdwJh tcsufay:

wnfrSDaeygw,f/ vlwkdif;qkd&mrSm jrefrmjynfwGif;u tkyfpkawGa&m? EkdifiHwumtokdif;t0kdif;a&m tygt0if

jzpfygw,f/}}

]]'gayr,fh vGefcJhwJh aEG? &Sif vTwfvmNyD;uwnf;u jrefrmjynf wGif;rSm bmajymif;vJGrIrS


jzpfay:vmykH r&ao;bl;aemf/}}
]][kwfygw,f/ tmPmykdifawGu olwkdY&Jh w&m;0ifrl0g'awGudk rajymif;vJGao;ygbl;/ 'gayr,fh

uRefrwkdY trsKd;om;'Drkdua&pDtzJGUcsKyf[m tBuD;tus,fudk ykdrkd wuf<uvmwm trSefygyJ/ uRefr rvGwf

cifwkef;u &Sifvkd EkdifiHjcm;om; owif;*sme,f orm;wpfa,mufudk ajymEkdifqkdEkdifwJhol r&SdcJhygbl;/

]jyÛemawG &Sdw,f/ uRefrwkdY jynfolawG 'ku©cHpm;aeMu&wm 'DjyÛemawG jzpfw,f}vkdY b,folrS

ajymEkdifwm r[kwfbl;/ 'gayr,fh ckqkd&if 'DtaMumif;awGudk uRefr ajymEkdifw,f/ uRefr ajymwmawG[m

tjcm;olawGtaeeJYvJ ajymaeqkdaeMu&rSmawG jzpfw,f/


'gaMumifh rl0g'tajymif;tvJGxuf ykdwJh vufawGUqefwJh tajymif;tvJG &Sdvmygw,f/ tmPmykdif

awG ajymif;vJGwmxuf uRefrwkdY azmfaqmifr,fvkdY qkH;jzwfxm;wJh tajymif;tvJGawG &Sdygw,f/}}

]]ta&SUOa&myrSm 1980-ESpfrsm;umvtwGif;u jynfola wG[m rvGwfvyfayr,fhvnf;


vGwfvyfwJhtvm; olwkdY jyKrlaqmifΩGufMur,fvkdY qkH;jzwfcJhMuw,f/ &Sif&Jh enf;AsL[mua&m
'grsKd;vm;/}}
]][kwfygw,f/ uRefr[m vGwfvyfaewJhtvm; jyKrlaqmifΩGufaeygw,f/ uRefr vkyfoifhw,fvkdY

xifwmudk uRefr vkyfw,f/ 'gayr,fh vGwfvyfw,fqkdwm bmudk qkdvkdwmvJ/ uRefrwkdY&Jh t&Suf

taMumufawG? uRefrwkdY&Jh rdom;pk0wÅ&m;awG? uRefrwkdY&Jh wm0efawG pwJh ΩIaxmifhuae 'DvGwfvyfw,f

qkdwmudk &Sif Munfh&if wu,fyJ vGwfvyfwJh ol r&Sdygbl;/

]]&Sif rSefw,fxifwmudk vkyfEkdifukdifEkdifwm[m vGwfvyfwmvkdY uRefr ,lqw,f/ 'Dtjrift&

uRefr[m aetdrftus,fcsKyfusaepOfrSmawmif tifrwef vGwfvyfw,f/ bmaMumifhvJqkdawmh 'g[m

uRefr&Jh aΩG;cs,frI jzpfvkdYygyJ/ uRefr tcsdefraΩG; xGufoGm;Ekdifw,fqkdwm uRefr odw,f/ ]uRefr EkdifiHa&;

qufrvkyfawmhygbl;}vkdY ajymvkdufΩkHav;ygyJ/ 'gayr,fh 'Drkdua&pDvIyf&Sm;rIrSm yg0ifzkdY[mu uRefr&Jh

aΩG;cs,frI jzpfw,f/ 'gaMumifhrkdY uRefr[m vkH;0 vGwfvyfw,fvkdY cHpm;cJhw,f/ BuD;rm;us,fajymwJh

avmuBuD;udk uRefr pJGvrf;w,frufaecJhwm r[kwfbl;/ uRefrtaeeJY tjyifxGufoGm;csifwJh pdwf

rcHpm;cJh&bl;/ uRefrrSm tjyifxGuf vnfywfcsifwJh qE¥ rjzpfay:cJhbl;/}}

]]'DoabmrsKd ;eJY &Sif&Jh Ak'®bmomw&m;u &Sifudk taxmuftyHhjzpfapcJh ovm;/}}


]]odyftaxmuftyHhjzpfapw,fvkdY uRefr xifw,f/ uRefr&Jh b0tpdwftykdif;rSm tawmfBuD;

vTrf;rkd;xm;wmrkdY uRefr&Jh Ak'®bmomw&m;aMumifhvm;? uRefr&Jh pΩkdufvm;qkdwm ajymzkdY cufw,f/

'gayr,fh ckawmh uRefrtaeeJY Ak'®bmom0iftjzpf BuD;jyif;cJhwm[m uRefr&Jh pΩkduf wpdwfwykdif;vkdYyJ


uRefr ,lqw,f/ uRefrajymwJhtwkdif;yJ uRefr[m odyfudk vGwfvGwfvyfvyfBuD; cHpm;cJhygw,f/ 'g[m

uRefr&Jh wm0efyg/ uRefr[m yifukd,fobm0tm;jzifh odyfukd pnf;urf;useol jzpfw,fvkdY uRefr xifrd

w,f/ pnf;urf;usewJh b0udk uRefr odyfoabmus ESpfNcKdufygw,f/ wif;MuyfwJh ppftpkd;&aMumifh

tcsKdUvlawGrSm odyfNiD;aiGUpdwfysufwmawG jzpfMuayr,fh uRefrukdawmh NiD;aiGU pdwfysufjcif; rjzpfapygbl;/

wu,fyJ 'DvkdrkdY paeeJYwe*FaEGaeYawGrSm uRefr tNrJ tjyifxGufwmyg/

]]pae? we*FaEGrSty usefwJhaeYawGrSm uRefr[m ta&SUawmiftm&SpD;yGm;a&; tajctaeawG?

EkdifiHa&;? EkdifiHa&;tawG;tac:awGeJY ywfoufwJh taMumif;t&mawGudk uRefr zwfw,f/ 'g[m tvkyfyJ/

EkdifiHa&;t& qefYusiftefwkolawG&Jh b0txky‹wÅdawG tajrmuftrsm;uawmh pdwfazsmfajzrItwGuf uRefr

zwfwmawGyg/ odyf pdwf0ifpm;p&maumif;aMumif; uRefr awGU&w,f/ EIdif;,SOfxm;wJh rSwfpkawGMuae

wmyJ/ olwkdY BuKHUawGUjzpfysufwmawGeJY olwkdY b,fenf;b,fykH ukdifw,fajz&Sif;w,fqkdwmawG r[kwf

vm;/ aeΩl;&Jh ukd,fwkdifa&;txky‹wÅdudk odyfBudKufw,f/ qmca&mAfeJY &S&efpuDwkdY&Jh ]bmrxD(Fear No

Evil)}udk odyfBudKufw,f/ ppfaMumar;jref;wmawGtm;vkH;udk ol &ifqkdifajz&Sif;ykH[m odyfudk pJGaqmifrI

&SdwmyJ/}}

]]&Sifukd tNrJvkd ppfaMumar;jref;Muovm;/}}


]][ifhtif;- tJ'DvkdYawmh r&SdcJhygbl;/ yxrqkH;tBudrf uRefrudk ppfaMumar;jref;zkdY olwkdYvmawmh

olwkdYtaeeJY uRefrudk yxrtajz ray;rjcif; uRefru olwkdY&Jh ar;cGef;awGudk ajzqkdEkdifrSm r[kwfbl;vkdY

ajymvkdufw,f/}}

]]tJ'Daemuf olwkdYtaeeJY uRefrukd ajzMum;&if olwkdY&Jh ar;cGef;awGudk uRefru ajzrSmvm;vkdY

olwkdYu ar;jyefw,f/ uRefr&Jh ar;cGef;awGudk uRefr auseyfavmufatmif olwkdY ajzqkdr,fqkd&if

uRefrtaeeJY jyefajzzkdY pOf;pm;r,fvkdY uRefru ajymvkdufw,f/ olwkdY vpfa&m/


]]'kwd,tBudrf olwkdY vmjyefw,f/ ]&SifwkdYudk ar;xm;wJh ar;cGef;awGudk &SifwkdY rajzao;oÌ

&SifwkdY&Jh ar;cGef;awGudk uRefrpOf;pm;rSm r[kwfbl;}vkdY olwkdYudk ajymvkdufjyefw,f}}

]]1989-ckESpfxJrSm wwd,tBudrf olwkdY vmjyefw,f/ 1990-ckESpf aΩG;aumufyJGrSm ukd,fpm;vS,f

trwftjzpf uRefrygwDu uRefrukd wifoGif;w,fvkdY ajymzkdYyg/ tqkdjyKcH&wJh ukd,fpm;vS,ftjzpf uRefrudk

olwkdY ppfaq;ar;jref;zkdY vmw,f/ 'Dawmh ]ukd,fpm;vS,ftrwftm;vkH;udk &SifwkdY ar;jref;wmyJvm;}vkdY

uRefru ar;vkdufw,f/ ][kwfuJh}vkdY olwkdYu ajzw,f/ tJ'Daemufawmh olwkdY t&ift&ifu ar;cJhwJh

tvm;wl ar;cGef;awG uRefrudk olwkdY pÁar;awmhwmyJ/

]]&Sifaetdrftus,fcsKyfusaepOf rSm pm;aomufzkdY aiGaMu;jywfwJh tcsdeftcgawG &Sdw,f


qkdwm trSefyJvm;/}}
]][kwfygw,f/ 'gaMumifh uRefr avsmhpm;ygw,f/ aemuf- tpm;tpm0,fzkdY uRefr aiGvkdwJh

tcgrSm uRefrtdrfu y&dabm*ypˆnf;awGudk uRefr a&mif;ypfygw,f/ etzu uRefrudk aiGaMu; ay;zkdY

urf;vSrf;cJhygw,f/ 'gayr,fh wu,fyg/ olwkdYqDu aiGaMu;ukd uRefr ,lrSm r[kwfygbl;/ 'gaMumifh

'Dudpˆudk uRefrwkdY aqG;aEG;MuNyD;? ]aumif;NyD- 'Dy&dabm*ypˆnf;awGxJu wcsKdUudk uRefr a&mif;csr,f}vkdY

qkH;jzwfcJhw,f/ a&mif;vkdY&wJh aiG uRefrudk ay;zkdY olwkdYu oabmwlw,f/ aemufawmh tJ'Dy&dabm*

ypˆnf;awGudk *kda'gifrSm odrf;pnf;xm;vkdufNyD; uRefrudk aiGay;w,f/}}

]]&Sifhudk vTwfay;vkdufawmh 'Da&mif;cswJhwmawGtwkdif; jyef &zkdY &Sif BudK;pm;cJhovm;/ tJ'D


ypˆnf;awGu &SifhrdbawG ykdifwmawGav/}}
]][ifhtif;- uRefr rBudK;pm;cJhygbl;/ etzu tJ'Dypˆnf;awGukd jyefay;vkdcJhwm jzpfNyD; uRefru

tJ'DtwGuf aiGay;acscJhygw,f/}}
]]'gqkd ck- &SifrSm &Sifhrdbypˆnf;awG vuf0,fjyef&SdNyDaygh/}}
]]r&Sdawmhygbl;/ tJ'Dypˆnf;awGudk uRefr jyefa&mif;ypfvkdufNyD/ tJ'Dvkd ypˆnf; awGtay: uRefr

oHa,mZOfwG,f raeygbl;/ aemufwpfaMumif;uawmh tpnf;ta0;awG twGuf 'Dtcef;udk uRefr vkdtyf

aewmrkdY tcef;udk &Sif;xm;vkdufwmyJ ykdaumif;ygw,f/ uRefrtaz[m aoNyD/ uRefrtar[m aoNyD/

bmaMumifhrsm; uRefrtaeeJY olwkdY&Jh y&dabm*ypˆnf;awGudk zufwG,faerSmvJ/}}

]]Zlvkdifv &Sifudk vTwfvkdufNyD;wJhaemufrSm or®wuvifweftaeeJY jrefrmEkdifiHtay:


xm;wJh ol&Jh rl0g'[m ykdNyD; a&SUaemufnDÒGwfoifhw,fvkdY &Sif ajymcJhw,f/ w&m;0ift& tar&d
uefjynfaxmifpk[m 'Drkdua&pDvIyf&Sm;rIudk axmufcHaewmyJ/ 'gaMumifh wdwdyytm;jzifh &Sif
bmudk qkdvkdwmvJ/}}
]]tJ'Dpum;udk uRefr ajymwJh tcsdefwkef;u tar&dueftpkd;&rSm ckdifrmwJh rl0g'wpf&yf r&SdcJY

wmaMumifhygyJ/ olwkdY&Jh rl0g'[m bmjzpfoifhw,fqkdwmeJY ykdrkdNyD; a&SUaemufnDÒGwfwJh tultnDawGeJY

olwkdY vkyfukdifEkdifwmawGudk qkH;jzwfcsufcszkdY olwkdY BuKd;pm;aewkef;yg/ tJ'Dwkef;u tar&dueftpkd;&[m

a&SUaemufnDÒGwfw,fvkdY uRefr rxifbl;/}}

]]'gjzifh a&SUaemuf nDÒGwfrI r&Sdwm b,fvkdae&mrsKd;rSmvJ/ jrefrmjynf rSm qkdifwnfcsifwJh


pD;yGm;a&;vkyfief;&SifBuD;awG rsm;pGmeJY pdwfqE¥xJrSmvm;/}}
]][kwfygw,f/ 'gayr,fh tar&duefjynfaxmifpkwif r[kwfygbl;/ 0ifa&mufvkyfukdifcsifwJh

pD;yGm;a&;orm;awG&Jh EkdifiHwkdif;ygyJ/ wu,fvkdY olwkdY[m ykdufqHvkyfzkdY tcGifhtvrf; wpf&yfwnf;udkyJ

pOf;pm;r,f? EkdifiHa&;tajctaeudk odyf ta&;rpkdufbl;qkd&if wu,fyg tJ'DEkdifiHa&;tajctaeu olwkdY&Jh

pD;yGm;a&; vkyfief;tay: oufa&mufrI &Sdaeygw,f/}}


]]etzu 1996-ckESpfudk ]jrefrmhc&D;oGm;ESpf}vkdY trnfay;cJhygw,f/ tu,fÌ urÇmvSnfh
c&D;onfawG vm&if vlUtcGifhta&;tay: tJ'Dc&D;oGm;ESpfu taxmuftuljyKrSmvm;}}
]]b,fES,fh jyKEkdifrSmvJ/ vrf;wkdY? wHwm;wkdY? &xm;vrf;wkdY pwJh urÇnc&D;oGm;vkyfief; tajccH

taqmufttkH tawmfrsm;rsm;udk t"r®vkyftm;ay;apckdif;wmawGeJY wnfaqmufaewmyg/ (e,fawGrSm)

tdrfaxmifpkwkdif; vkyftm;ay;Mu&w,f/ wu,fvkdY &SiftaeeJY vkyftm;ay; rvkdufEkdifbl;qkd&if &Sif[m

ykdufqH ay;&awmhrSmyJ/}}

]]rEÅav;(jrefrmEkdifiH&Jh 'kwd,tBuD;qkH;NrdKUBuD;)rSmqkd jynfolawG[m olwkdY&Jh a&S;u opfom;awG?

0g;awGeJY vkyfxm;wJh NcHpnf;Ωkd;awGudk tkwfeH&HeJY tpm;xkd;ckdif;wm cH&w,f/ EkdfifiHjcm;{nfhonfawG

txifBuD;atmif vkyfwmvkdY uRefr xifw,f/ tJ'D jynfolawG[m olwkdY&Jh opfom;tdrfawGudk tkwf

rsufESmpmawGvJ wufay;&r,f/ tJ'Dvkd rvkyfEkdifwJh olawG[m aqGpOfrsKd;quf olwkdY&hJ rdom;pkawG

aexkdfifcJhwJh tdrfawGuae z,f&Sm;ay;&rr,f/ etz[m urÇmvSnfhc&D;onfawGtwGuf oefY&Sif;aumif;rGef

wJh ae&m zefwD;csifwmrkdY yk*Hwpf0kdufu ΩGmawG b,favmufrsm;rsm; ajymif;aΩGUay;&w,fqkdwm vlwkdif;

odaewmyJ/ odyfoyf&yfwJh qdyfcHawG vkyfzkdY {&m0wD(jrpf)urf;yg;ay:u tajccsaexkdifolawG tawmf

rsm;rsm; z,f&Sm;cHae&w,f/

]]aΩTGwd*kH(bk&m;)rSmqkd ESpfaygif;&mcsDaeNyDjzpfwJh avSum;taqmufttkHawGudk etzu pwif zsuf

csypfaewm &Sif odom;yJ/ etzu tJ'DavSum;taqmufttkHawG tm;vkH;udk odyfopfoGm;atmif vkyf

awmhr,faygh/ 'DavSum; taqmufttkH&Jh txufu trkd;/ tJ'Dtrkd; tpdwftykdif;awG[m jynfolawG

vSL'gef;xm;cJhwm/ Ak'®bmom0if ΩIaxmifhuae Munfh&if tJ'gawG[m wpfyg;olawG&JH aumif;rIawG

jzpfwmaMumifh tJ'gawGudk zsufcsypfwm odyfrSm;w,f/ urÇmvSnfhc&D;onfawG txifBuD;apΩkHavmufeJY

jynfolawG&Jh aumif;rIawGudk &Sif rzsufcsypf&bl;/ etz[m tJ'gawGudk rGrf;rHxdefodrf;oifhwm/ 'gay

r,fh etz[m rGrf;rHxdef;odrf;jcif;qkdwmudk aumif;aumif; oabmaygufw,fvkdY uRefr rxifrdbl;/}}


]]wpfnrSm etzeJY odyfrvJeHyoifhwJh vlwpfa,mufeJY uRefr pum;ajymrdawmh oludk
uRefru ]bmaMumifhrsm; ppfAkdvfcsKyfawG[m olreJY xkdifNyD; raqG;aEG;EkdfifwmvJ}vkdY ar;w,f/ ol&Jh
tajzu ]rvkdbl;? etz[m tjcm;olawGeJY vkyfief;vkyfEkdifw,f}wJh}}
]][kwfygw,f/ 'g[m tNrJvkd &SdaewJh olwkdY&Jh oabmxm;/ olwkdY[m olwkdYeJY tvkdwltvkdyg

awGeJYyJ tvkyfvkyfr,f/ uRefrwkdYuawmh tJ'Dvkd r[kwfbl;/ 'gtjyif uRefrwkdY aqG;aEG;zkdY bmaMumifh

vkdtyfw,fqkdwm[m 'gaMumifhyg/}}

]]etz[m &Sifudk tkyfcsKyfcGifh ay;rSm r[k wfbl;vkdY etztokdif;t0kdif;u ajymw,f/ &Sif


taeeJY vlom;csif;pmemaxmufxm;wJh vkyfief;rsKd;awGyJ vkyfoifhw,fvkdY olwkdYu awG;xifxm;
Muw,f/}}
]]bmaMumifhvJ/ bmaMumifhrsm; olwkdYu uRefrudk vlom;csif;pmemrI tvkyfawGavmufyJ vkyfap

csif&wmvJ/ uRefr[m tpGrf;tp r&Sdbl;vkdY olwkdY ,lq&if b,ftvkyfudkrQ uRefrudk vkyfzkdY olwkdYtaeeJY

wkdufwGef;tm;ay;wmrsKd; vkyfraeoifhbl;/ olwkdY ajymaewmu olwkdYtaeeJY EkdifiHa&;rSm uRefr ryg0ifap

csifwmyJ jzpfw,f/ ]bmaMumifhvJ}vkdY &Sif ar;Munfh/ olwkdYu tajzwpfckwpfavawmif ay;rSm r[kwf

bl;/ wu,fyg- olwkdYu uRefrcifyGef;udk qJGxnfhajymvdrhfr,f/ 'gayrJh 'g[m usKd;aMumif;qDavQmfwJh

qifajcwpfckrS r[kwfyJ/

]]uRefrrSm axmufcHolawG trsm;tjym; &SdwmaMumifh olwkdY uRefrudk raqG;aEG;csifwmvkdY uRefr

xifw,f/ 1988-ckESpfu awGUqkHaqG;aEG;zkdY uRefrwkdYu pwif awmif;qkdawmh olwkdY&Jh wkefYjyefcsufu

]EkdifiHa&;ygwD 200ausmf &Sdwm/ wpfckcsif;qDudk uRefawmfwkdY rajymqkdEkdifbl;/ ygwDwpfckwkdif;udk uRefawmf

wkdY tcsdefray;EkdifwmrkdY NLDukd uRefawmfwkdY raqG;aEG;Ekdifbl;}vkdY jzpfw,f/ aemufESpfusawmh EkdifiHa&;

ygwDwpf&mausmfu olwkdY&Jh ajyma&;qkdcGifh&Sdoltjzpf uRefrudk owfrSwfaxmufcHay;Muw,f/ tJ'Dawmh

etzOu˙|u ]tJ- olru EkdifiHa&;ygwDwpf&mausmfudk ukd,fpm;jyKr,f/ usKyfrSm wpfa,mufwnf;/ 'gqkd


b,frQawmhrvJ}oabmrsKd; ajymjyefw,f/ raqG;aEG;? rajymqkdzkdYtwGuf olwkdY[m qifajc tNrJ &Smw,f/

'Dwkdif;jynftay: olwkdY jyKrlqufqHhaeykHu 'gygyJ/ 'Dwkdif;jynfudk ]zufqpf'pˆaeEkdifiH}vkdY wpfcgu vlwpf

a,muf ajymbl;w,fvkdY uRefr xifw,f/}}

]]etz&Jh a,bk,soabmxm;tay: &Sifhxifjrifcsufay;xm;ygovm;/}}


]]jrefrmjynfolwkdif;u ay;xm;ygw,f/ tmPmudk qufvufcsKyfudkifcsifwJh qE¥vkdY uRefr ,lq

w,f/ vGefcJhwJh ig;ESpf? ajcmufESprf Sm olwkdY tawmfrsm;rsm;[m aumif;aumif;aecJhpm;cJhNyD;awmh olwkdY&Jh

tcGifhtxl;cHtaetxm;awGudk olwkdY rpGefYvTwfcsifwmvkdY uRefr ,lqw,f/}}

]]tpkd;&eJY eD;pyfolawGudk wpfa,mufa,mufu ar;jref;ajymqkdMunfh&if tJ'DolawGu


&Sifhudk jrefrmjynfeJY rqkdifyJ taemufu arG;xm;wmtjzpf omomxkd;xkd; ajymqkdazmfjyMuw,f/}}
]]tkd;- [kwfy/ 'Dpum;[m tJ'DolawGudk 0rf;omtm;& jzpfoGm;r,fqkd&if uRefrygwDudk axmufcH

wJh jrefrmjynfolawGtm;vkH;udk olwkdY b,fvkd &Sif;jyrvJ/ 1990-jynfhESpf aΩG;aumufyJGrSm uRefrwkdY[m

ukd,fpm;vS,ftrwfae&m 82 &mckdifEIef; tEkdif&cJhwmaemf/ uRefrawmif 0ifrNyKdifcJhbl;/ uRefru aetdrf

tus,fcsKyfusaewm/}}

]]'Drkdua&pD[m taemufwkdif;&Jh t,ltqjzpfNyD; tm&SeJY roifhavQmfbl;vkdY etzudk


axmufcHoltcsKdUu ,kHMunfaewJh rSwfcsuftay: &Sif b,fvkd xifjrifygovJ/}}
]]ckdif;EIdif;csufwpfckudk uRefrwkdY vkyfMunfhr,fqkd&if ΩkyfjrifoHMum; rwDxGifEkdifao;wJh wkdif;jynf

wpfjynf[m ]uJ- wkdYrSm ΩkyfjrifoHMum;puf r&Sdao;cifrSmyJ tqifhtwef;rDwJh ΩkyfjrifoHMum;pufudk wkdY

t&if wDxGifMur,f}vkdY rajymygbl;/ olwkdY[m tar&duefwkdY? *syefwkdYuae oGm;0,fvkdufMuwmyJ/ olwkdY

[m olwkdYukd,fykdif xkwfvkyfrI rvkyfcif? ΩkyfjrifoHMum;puf &SdzkdY jiif;y,fwJh wkdif;jynf[m rkdufwmyJvkdY


,lqMurSmyJ/ tjcm;wkdif;jynfawGrSm 'Drkdua&pDudk taumiftxnfazmfaeMuNyDyJ/ uRefrwkdY[m 'Drkdua&pD&Jh

tm;enf;csufawGeJY tm;omcsufawGudk ykdif;jcm;okH;oyfEkdifpGrf; &SdMuNyD/ uRefrwkdY&Jh ukd,fykdif tajctaeawG

t& b,fykHb,fenf; csrSwftaumiftxnfazmfMur,fqkdwm qkH;jzwfEkdifpGrf; &SdMuygw,f/}}

]]&Sifhudk yxrqkH; aetdrftus,fcsKyfcspOfwkef;u t*FvefrSm aexkdifMuwJh &SifhcifyGef;eJY


uav;awGeJY ywfoufvkdY &Sif awmfawmf awG;awmrdw,fvkdY &Sif ajymcJhw,f/ aemufqkH; 'Dvkd
awG;awmaewm raumif;bl;vkdY &Sif em;vnfoabm aygufvmwmrkdY &Sif &yfypfvkdufw,f/ 'Dvkd
&yfypfzkdY b,fES,fh jzpfEkdifrSmvJ/}}
]]EkdifiHa&;tusOf;om;trsm;pk[m tJ'Dvkd vkyfw,f/ &Sif bmrS rwwfEkdfifwJh udpˆ&yfawGtay:

awG;NyD; pdwf'ku© cHpm;aewm raumif;bl;vkdY todw&m;&SdwJh ol[m em;vnfygw,f/ urÇmay:&Sd ae&m

wkdif;u EkdifiHa&;tusOf;om;awG[m 'Dvkdpum;yJ &Sifudk ajymMuvdrfhr,f/}}

]]olwkdYeJY ywfoufNyD; awG;awmrdwm odyfemusifcHpm;&vkdY r[kwfvm;/}}


]]'DvkdawG;awmwmu aumif;usKd; r&SdvkdYyg/ 'Dvkdenf;eJY &Sifhrdom;pkudk &Sif rulnDryHhykd;ay;Ekdif

ygbl;/ 'gu trsm; em;vnfvufcHxm;wJh todw&m;yJ/}}

]]&Sif&Jh pdwfxdef;csKyfrIatmufrSm &Sif[m b,f vkd ajymif;vJvmcJhovJ/}}


]]'Dar;cGef;udk vlawG ar;Muygw,f/ uRefrvJ rodbl;/ wu,fawmh 'DtaMumif;udk uRefr

av;av;eufeuf pOf;pm;ae&if;? ckqkd ig[m trsm;BuD; onf;cH&r,fvkdY uRefr em;vnfoabmaygufvm

wmyg/ uRefr pdwfwkdpdwfxGufwmrsKd; r&Sdygbl;/ 'Dvkd jzpfwm[mvJ uRefrrSm w&m;xkdifzkdY tcsdefawG

trsm;BuD; &SdcJhwmaMumifhyg/ w&m;xkdifjcif;[m owdw&m;udk wu,fyJ zGUHNzdK;wkd;wufapNyD;? pdwfvIyf&Sm;rI

awGudk ykdvkdY aumif;aumif; xdef;csKyfrdapw,fvkdY uRefr xifw,f/}}


]]odyfrMumcifrSmyJ &Sif[m tusOf;cscH&rIudk aeom;MuvmcJhw,f r[kwfvm;/}}
]]csufcsif;qkdovkdyJ 'DtusOf;cscH&rIudk uRefr aeom;usoGm;ygw,f/ aetdrftus,fcsKyf tcscH

xm;&rIatmufrSm uRefr aeawmhr,fvkdY pdwfESvkH; 'kH;'kH;csxm;vkdufNyD;? (&,farmoHrsm;) tJ'DtusOf;cscH&rI

udk uRefr pdwf&Sdoavmuf aysmfaysmfBuD; cHpm;&awmhr,faygh/ wwfEkdiforQ tusKd;&Sd&Sd aeypfwm ykdaumif;

w,faygh/ w&m;xkdifwm? pmzwfwm? avhusihfcef;vkyfwm? tdrftwGuf vkdufumawG csKyfvkyfwm tp&Sd

ojzifh tusKd;&Sdr,fvkdY uRefr awG;rdorQ tvkyfudpˆawGtrsm;BuD;udk vkyfzkdY uRefr pDpOfw,f/

]]uRefrcifyGef; 'Dudk vmwJh tacgufawGxJu wpfacgufrSm olu ]aemh'pfx&uf}wpfck 0,fvm

w,f/ tJh'Dypˆnf;u oltwGuf 0,fxm;wmjzpfayrJh okH;jzpfwJhqDudk ra&mufcJhbl;/ uRefr cg;emwm jzpf

w,fvkdY olMum;awmh 'gav;u taxmuftuljzpfrSmyJvkdY ol awG;rdw,f/ olu uRefrtwGuf NAdwdoQ

pG,fpkHusrf;wpfpkHvJ ,lvmcJhw,f/ olwkdYu uRefrudk ESpfaygif;rsm;pGm aetdrftus,fcsKyfcsxm;avawmh

zwfzkdY&m uRefrrSm vkHvkH avmufavmuf jzpfoGm;wmaygh/}}

]]&Sif&Jhzcif atmif qef;&Jh tarGtESpf awGtay: 'DrSm wpfa ,mufwnf; av;av;eufeuf


pOf;pm;zkdY &Sifh&Jh tcsdefawGudk tokH; rcsbl;? csw,fqkdwm uRefrvJ rawG;awmwwfygbl;/
EkdifiHa&;NydKifbufawGu &Sifhtazudk vkkyfBuHawmh &Sif[m ESpfESpforD; tΩG ,fyJ &Sdao;w,faemf/}}
]]rpOf;pm;ygbl;/ uRefr 'DvkdrsKd; rvkyfcJhbl;/ &Hzef&HcgrSmawmh uRefrtazeJY ywfowfNyD; uRefr

wu,fyJ pOf;pm;rdygw,f/ 'gayr,fh 'Dvkd awG;awmwm[m odyfNyD; aerxdxkdifromjzpfaprSmyJ/ &Sif[m

twdwfrSm rae&bl;/ aemufNyD; uRefrtaz[m touf quf&Sifraeawmhbl;av/ 'gudk aumif;aumif;

owd&Sdae&r,f/ ckqdk tiftm; &SdzkdY ol&Jh pdwf"mwfrS uRefr wu,fyJ &,lxm;NyD;? tem*gwfrSm bmawG

vkyf&r,fqkdwm qkH;jzwfcsufcszkdY ol vkyfcJhwJh vkyf&yfawGu uRefrudk tultnD taxmuftyHhay;w,f/


'gayr,fh tusOf;cscHxm;&pOf umvtwGif; uRefr&Jh tcsdefawGudk [kd;vGefcJhwJh ESpfrsm;u qkH;oGm;wJh

uRefr&Jh tazeJY vufyGef;woD;jzpfzkdY tokH;csypfw,fqkdwm vkH;0 aysmhnhHtm;enf;wmyJ/}}

]]&Sif[m &Sifhtaz&Jh "mwfykHudk Munfh&if; ]'DrSm tazeJYorD; ESpfa,mufwnf; ygyJvm;}vkdY


awG;rdavh&Sdw,fvkdY owif;orm;wpfa,mufudk wpfcgu &Sif ajymcJhbl;w,faemf/}}
]][kwfygw,f/ wpfcgw&HrSmawmh uRefrtaz&Jh "mwfykHudk Munfh&if; ]odyf[kwfwmyJ- tazeJY

orD;wkdYygyJuvm;}vkdY awG;rdygw,f/ 'gayrJh tJ'Dvkyf&yfudk [moaESmwJh oabmrsKd;eJYyJ uRefr vkyfwmyg/

&Sif pOf;pm;Munfh/ uRefrtaz[m ol qkH;pOfu odyfudk EkysKdao;wm/ 'gaMumifh uRefrtzkdY oludk touf

BuD;&ifhol wpfa,muftjzpf awG;MunfhvkdY r&ygbl;/ uRefru oludk oli,fcsif;wpfa,muftjzpfeJYa&m?

zcifwpfa,muftaeeJYyg av;pm;txifBuD;rdwmyg/ uRefr 'ku©a&mufaecsdefrSm uRefrtyg;rSm &yfaewJh

vlwpfa,muf[m ol jzpfw,fvdkY uRefr cHpm;w,f/ ]uRefr[m wpfa,mufwnf; jzpfayr,fh ol&Jh &yf

wnfaxmufcHrI uRefrrSm &Sdaewm uRefr odaew,f/}}

]]&SifhtaruvJ xl;jcm;xufjrufwJh trsKd;orD;wpfa,mufyJ aemf/}}


]][kwfygw,f/ uRefrtaztay:rSm tar[m odyfudk MoZmvTrf;rkd;cJhygw,f/ uRefr&Jhtaz[m

odyfudk xl;jcm;ESpfvkdzG,faumif;wJh a,musfm;wpfa,mufjzpf&r,fvkdY uRefr xifjrif,lrdwJh taMumif;

tcsufawGxJu wpfcsufuawmh uRefrtar[m odyfudk pdwf"mwfrmoljzpfvkYdyg/ uRefrtar[m udk,fh

aΩG;cs,frIeJYukd,f toufarG;0rf;aMumif;jyKcJhwJh trsKd;orD;/ tdrfrIudpˆxrf;wJh pΩkdufrsKd; r[kwfbl;/ uRefr

tazeJY vufxyfwJhtxd wkdifatmifygyJ/ aemufawmh uRefrtaz&Jh ukd,fusifhw&m;eJY tvGef ESpfvkdzG,f

aumif;wJh yk*¾Kdvfwpfa,mufqkdwJh tcsufu uRefrtartay: vkH;0 tEkdif,loGm;w,fvkdY uRefr

xifw,f/ 'gudk vltawmfrsm;rsm;uawmh owdrxm;rdygbl;/ jynfolawGu uRefrtazudk BuHUckdifwJh


ppfom;wpfa,muf? yg;eyfwJh EkdifiHa&;orm;wpfa,muf pwmawG taeeJYom awG;xifxm;Muwmyg/

'gayrJh ol[m odyfudk pdwfaumif;ESvkH;aumif;&SdNyD;? cspfcifp&m aumif;ygw,f/

]]tifrwef pdwf"mwfBuHUckdifNyD; odyf pnf;urf;BuD;oljzpfwJh uRefrtar[m uRefrtaz touf

xif&Sm;&Sdaeao;ovkd awG;xifxm;wJhtvm; rdcifwpfa,muftjzpf uRefrwkdYudk ysKd;axmifcJhw,f/ uRefr

tar&Jh pGrf;yum;[m omref&Jh txufrSm &Sdygw,f/ wpfcgw&HrSm uRefrtar[m yifukd,fobm0tm;jzifh

ukdyJ uRefrtazxuf owdÅ aumif;w,fvkdY uRefr xifrdw,f/ uRefrvkdyJ uRefrtaz[m owdÅaumif;zkdY

avhvmcJh&r,fvkdY uRefr xifrdw,f/ uRefrtaruawmh bmrS raMumufbl;/

]]uRefrtazudk uRefr rrSwfrdygbl;/ uRefr ESpfESpforD;tΩG,frSm ol uG,fvGefoGm;wmyg/ tJ'D

aemuf uRefrtar[m tdrfaxmifOD;pD;jzpfcJhNyD; ol vkyfaqmif&rSmawGuae aoGzDroGm;yJ pGrf;aqmifEkdifcJhol

wpfa,mufjzpfwmrkdY trsKd;orD;[mvJ trsKd;om;vkdyJ tpGrf;owÅd &Sdw,f? pGrf;aqmif&nf &Sdw,fqdkwm

uRefrtaru uRefrukd jyocJhw,f/ 'gayr,fhvJ 'DtaMumif; uRefrtaru uRefrudk xkwfazmfajymcJhwm

r[kwfbl;/ uRefrtar[m trsKd;orD;awG&Jh tcGifhta&;awGudk ajymqkdaqG;aEG;wJh rsKd;qufxJu r[kwf

bl;/ Oyrm uRefrtar[m tdE¥d,oHtrwfBuD; jzpfcJhw,f/ 'gayr,fh 'g[m trsKd;orD;wpfa,muf tjzpf

&&SdatmifjrifcJhwmyJvkdY taru rcHpm;cJhbl;/}}

]]&SifhrdefYcGef;awGrSm jynf olawGtaeeJ Y aMumufΩGHUjcif;rS uif;a0;atmif b,fykHb,fenf;


vkyfaqmifEkdifw,fqkdwm ajymavh&Sdw,f/ &Sif bmudk qkdvdkwmvJ/}}
]]&Sif rSefw,fvkdY odxm;wmudk vkyfaqmifzkdY&m &Sif&Jh taMumufw&m;awGu &Siftay: wm;jrpf

vmwmudk &Sif cGifhrjyKoifhbl;qkdwmygyJ/ &Sif raMumufoifhbl;vkdY qkdwm r[kwfygbl;/ aMumufwmu ykHrSef

jzpfΩkd;jzpfpOfyg/ 'gayr,fh &Sif rSefw,fvkdY odxm;wmudk vkyfaqmifzkdY wm;jrpfydwfyifcH&wm[m tEÅ&m,f

&Sdygw,f/ &SifrSm taMumufw&m;awG &Sdaeayr,fh rSeu


f efwJh enf;vrf;twkdif; &Sifhb0udk &Sif OD;wnf

vkyfaqmifoGm;oifhw,f/
]]tmPm&Sifpepfudk &ifqkdifae&wJh oltaeeJY olukd,fol ar;cGef;xkwf&rSmu ]ig[m bmudk

aMumufaewmvJ}vkdY ar;&r,f/ axmifudk aMumufwmvm;/ axmifxJ a&mufrSmudk aMumufwmvm;/

tpm;taomufqkd;rSm? ΩkdufrSm pwmawGudk aMumufwmvm;/ bmyJjzpfjzpf &ifqkdif&awmhr,fqkd&if

&SiftaeeJY b,fykHb,fenf; ukdifwG,fajz&Sif;r,fqkdwm qkH;jzwfcsufcs&r,f/ uRefrwkdY&UJ vli,fNLD

ausmif;om;xJu wpfa,muf ajymovkd ajym&&if ][kwfNyD- olwkdYu uRefawmfudk Ωkduf&if uRefawmfu

atmfrSmaygh}/}}

]]&Sif pkd;&dyfaMumufΩGHUwJh acsmufcsm;wkefvIyfp&mtjzpfoESpfawG wu,fawmh &SdrSmayghaemf/}}


]]&Sdygw,f/ wu,fyg/ EkdifiHa&;orm;wpfa,muftaeeJY &Sif csrSwfvkdufwJh qkH;jzwfcsufawG[m

&Sifukd,fwkdifawmh r[kwfayr,fh tjcm;olawGudk xdckdufepfemapwmrsKd; rSm;rSm;,Gif;,Gif; vkyfrdrSmudk

wu,fyJ aMumufΩGHUygw,f/ 'gayr,fh wu,fyJ ppfrSefwJh awmfvSefa&;[m pdwf"mwfykdif;qkdif&m awmfvSef

a&;jzpfw,fqkdwm uRefr ,kHMunfygw,f/ vrf;ay:xGufNyD; vufoD;a0SUwmrsKd;avmufeJY jzpfwm r[kwfyg

bl;/ awmfvSefa&;[m twGif;u vmwmyg/ jynfolawGtaeeJY wkdif;jynfudk odyfxdckdufepfemapwJh pepf

wpfckudk ajymif;vJ&awmhr,fvkdY qkH;jzwfcsufcsNyD; olwkdY wwfEdkifwJh enf;vrf;eJY 'Dtajymif;tvJudk vkyfzkdY

&m olwkdY[m oEÈd|mefckdifckdifrmrm csxm;&ygr,f/ uRefrrSm csxm;ovkd jzpfw,f/ tjcm;olawG csxm;

ovkd jzpfw,f/ NLDtzJGU0if OD;0if;xdefudk pOf;pm;Munfhyg/ olrSm uav;ig;a,muf &Sdw,f/ olUtzkdY

olU,kHMunfcsuftwGuf olUZeD;tygt0if vlajcmufa,muf&Jh b0awGudk pGefYvTwfay;qyfxm;&w,f/

uRefrxufpm&if trsm;BuD; ykday;qyfxm;&w,f/

]]uRefruav;awG vkHNcHKab;uif;w,fqkdwm uRefr odxm;w,f/ olwkdY[m olwdkYtcGifhta&;awG

ukd tmrcHay;wJh wkdif;jynfwpfjynf(NAdwdef)rSm &Sdaewmjzpfw,f/ olwkdYrSm *Ωkpkdufr,fh zcif&Sdw,f (bmom

jyefpum;csyf- ,cktcg zciffrSm uGefvGefNyD;jzpf)/ 'gaMumifh 'DtwGuf uRefrrSm ylyifp&m r&Sdygbl;/}}


]]'vkdif;vm;rm;[m oludk 0ef;&HaewJh tajctaetwGif;rS m usifhokH;vkdufwJh enf;AsL[m
awGu &Sifudk b,ftwkdif;twmtxd vTrf;rkd;w,fqkdwm uRefr rawG ;wwfygbl;/ zdpDvTrf;rkd;vm
wJh tmPmyg0gawGeJY &ifqkdifvmNyDqkd&if olu tΩIH;ay;zkdY Ωkd;Ωkd;av; jiif;qefvkdufwmyJ/}}
]]'g[m enf;AsL[mvm; okYr[kwf pdwftajctaewpf&yfvm;qkdwm uRefr rajymwwfbl;/}}

]]EkdifiHa&;eJY w&m;xkdifjcif;wkdY jcm;em;rI uRefrudk ajymjyygOD;/}}


]]aumif;NyD/ &Sif w&m;xkdifaeckdufrSm &Sifudk jcifwpfaumifu vmudkfufr,fqkd&if ]ukdufw,f

ukdufw,f udkufw,f}&Sif rSwfr,f/ tJ'Djcifukdufwmudk &Sif owdcsyfNyD; &Sif[m tomav; qufxkdifae

vkdfufΩkHyJ/ tJ'Djcifudk [efYwm;vkdY r&bl;/ tJ'Djcifudk &Sif cgxkwfzkdY rBudK;pm;&bl;/

]]'gayr,fh EkdfifiHa&;Muawmh 'Dvkd r[kwfbl;/ b,fudpˆrsKd;rqkd tjcm;olawG rxdckdufrepfematmif

rvkdrkef;xm; tmCmwpdwfxm;awG ray:aygufvmatmif wwfEkdiforQ uRefrwkdY BudK;pm;&r,f/ uRefrwkdY

vufrcHEkdifwJh tvkyfudpˆrsKd;awGudk vlawG vkyfvmMuNyDqkd&if 'Drkdua&pDenf;vrf;usvIyf&Sm;rIawGudk

udk,fpm;jyKwJh ygwDwpfcktaeeJY uRefrwkdYtaeeJY xkdifraeEkdifyJ ]olwkdYawmh 'g vkyfw,f? olwkdY 'g vkyf

w,f}vkdY ajymrSmyJ/ rvkyfatmifaygh/ Oyrmjy&&if olu uRefrwkdY&Jh vlawGudk rw&m; zrf;qD;axmifcsae

&if uRefrwkdYtaeeJY w&m;oGm;xkdifrSwfaerSmr[kwfyJ ]olwkdY rw&m;bl;? olwkdY rw&m;bl;? olwkdY rw&m;

bl;}vkdY ajymrSmyJ/ uRefrwkdYtaeeJY wpfckck vkyf&r,f/ 'DtrIawGudk uRefrwkdY wifjyajymqkd&r,f/ 'Dwifjy

ajymqkdrI[m b,fokdYb,fykH qufjzpfoGm;w,fqkdwm uRefrwkdY MunfhMu&r,f/}}

]]Ak'®bmom0ifOD;a&odyf rsm;w,f qkdwJh uarÇm'D;,m;? jrefrm? wd bufa wGrSm aMumufcref;


vdvd tMurf;zufwJh acgif;aqmif ay:aygufavh&Sdwm bmaMumifhvJvkdY taemufwkdif;om; tawmf
rsm;rsm;taeeJY rpOf;pm;wwfatmifrdw,f/}}
]]Ak'®bmomw&m;udk vufcH,kHMunfwJh wkdif;jynfawGtaeeJY olwkdYrSm Ak'®bmomw&m; vkdtyfae

wmaMumifh? Ak'®bmomw&m;eJY xdef;csKyf&r,fh olwkdY&JhvltzJGUtpnf;awG twGif;rSm tMurf;zufrIawG jzpf

ay:aewmaMumifh 'Dvkd tMurf;zufwJh acgif;aqmifawG ay:aygufavh&Sdwmvm;vkdY uRefrvJ wpfcgwpf&H

a0uJGr&bl;/

]]'gayr,fh wu,fawmh tMurf;zufrI[m Ak'®bmomwkdif;jynftwGuf owfrSwfuefYowfxm;wm

r[kwfygbl;/ trSefygyJ-/ Ak'®bmom0if wkdif;jynfawGrSm tMurf;zufwJh tpkd;&awG uRefrwkdY &ifqkdifBuKH

awGU &Sdaewm bmaMumifhvJvkdY uRefrwkdYtaeeJY &Sif;jyzkYd cufae&wm[m tJ'Dtpkd;&awG udk,füu olukd,f

olwkdY Ak'®bmom0ifvkdY a<u;aMumfaewmaMumifh ygyJ/ wu,fvkdY &Sifom 'DrSm tcsdeftvkHtavmuf ,lNyD;?

ΩkyfjrifoHMum;udk &Sif Munfhr,fqkd,if bkef;BuD;ausmif;awGrSm vSL'gef;? bk&m;rSm qkawmif;eJY wu,fh Ak'®

bmom0ifaumif;awGyDyD jyKrlaewJh AkdvfcsKyfawGudk &Sif jrif&ygvdrfhr,f/ 'gaMumifhrkdY 'Dvkd tMurf;zufrIawG

bmaMumifhrsm; &Sdae&wmvJvkdY wpfpkHwpfa,muf[m rpOf;pm;wwfatmif jzpfrdyg/ jzpfay:vmr,fh rSwfcsuf

wpfcsufuawmh olwkdY[m Ak'®bmomw&m;udk jynfhjynfh00 rusifhokH;wm jzpfaumif;jzpfr,fqkdwmyJvkdY

uRefr xifw,f/}}

]]wpfzufuvJ &Sif[m trsKd;orD;jzpfwmaMumifrkdY ppfwyfu &Sifudk z,fxkwfwmvkdY &Sif


rpOf;pm;rdbl;vm;/}}
]]uRefrudk olwkdY z,fxkwfw,fvkdY uRefr rxifrdygbl;/ olwkdY[m uRefrukd z,fxkwfxm;oa,mif

aqmifaeMuwmvkdY uRefr xifw,f/ 'gayr,fh uRefr[m trsdK;orD;wpfa,mufjzpfwmrkdY 'DvkdYvkyfw,fvkdY

awmh uRefr rxifbl;/ olwkdY vkyfcsifwmudk jyif;jyif;xefxef qefYusifaMumif; uRefr[m ukd,fpm;jyK

aewmrkdYyg/ olwkdYudk ,SOfajymolrSeforQudk olwkdY rBudKufbl;vkdY uRefr xifw,f/}}


]]e0wAkdvfcsKyfawGu &SifeJY &SifhygwDwkdYtaeeJY b,fawmhrS rtkyfcsKyfap &bl;qkdwJh t,l
tqudk tckdiftrm csxm;ykH&w,f/}}
]][kwfygw,f-/ uRefrtzkdYawmh olwkdY[m uRefreJY ywfoufNyD; awG;awmpOf;pm;ae&if; tcsdefawG

udk tv[Û jzKef;wD;aeykH&w,f/}}

]] ]&SifwkdY&Jh tMuyftwnf;u &SifwkdY vGwfajrmufzkdY uRefrwkdY ulnDcsifw,f? 'Drkdua&pD


twGuf toGiful;ajymif;a&;vkyf&mrSm &SifwkdYudk uRefrwkdY ulnDcsifw,f}vkdY e0wAkdvfcsKyfawGudk
&Sif xyfwvJvJ ajymcJhw,f/ olwkdYuawmh wif;rmaewkef;yJaemf/}}
]]olwkdYtaeeJY 'Drkdua&pDudk wu,f rvkdcsifwm jzpfr,f/ wpfpkHwpfa,muftaeeJY 0kdif;rpOf;pm;

ay;Ekdifwm 'gygyJ/}}

]]'gayr,fh- AkdvfcsKyfawG wkefYjyefvmr,fvkdY arQmfvifh&if; &Sif[m awGUqkH aqG;aEG;ÒIdEIdif;


MuzkdY awmif;qkdwm vkyfaewkef;yJvm;/}}
]]tajctaeawGtm;vkH; tqkH;owfr,fh vrf;aMumif;[m pm;yJG0kdfif;ay:rSmomrkdY wpfcsdefr[kwf

wpfcsdefrSm olwkdY wkefYjyefvm&ygvdrfhr,f/ ]usKyfwkdY b,fawmhrS rajymqkd raqG;aEG;bl;a[h}vkdY olwkdY[m

ajym&if;? aemufawmh olwkdYtaeeJY ajymqkdaqG;aEG;rIeJY tqkH;owfcJhMuw,f/ uRefrqkdvkdwmu olwkdY[m

vufeufawGeJYom tajzwpf&yf &SmawGUrSmvkdY tckdiftrm twif;tMuyf olwkdY ajymaecJhwJh ae&mawG

jzpfwJh vpfbD&D;,m;wkdY? tef*kdvmwkdYudk Munfh/ ykdNyD; OmPftajrmftjrif&SdwJh jynfolawG[m pm;yJG0kdif;

awGUqkHaqG;aEG;rIudk ydkjrefjrefvkyfMuwmrkdY tJ'DjynfolawG[m 'ku© odyfra&mufMubl;/

]]&Sifodygw,f/ uRefrudk aetdrftus,fcsKyfcsxm;csdefrSm tcsdefawmfawmfrsm;udk bDbDpDem;axmif

&mrSm uRefr okH;pJGcJhw,f/ aemufNyD; awmiftmz&dueJY,cif,l*kdqvmAD;,m;wkdYu tjzpftysufawGudk

uRefr aoaocsmcsm avhvmMunfhw,f/ awmiftmz&durSmqkd vljzLtpkd;&[m olwkdYtaeeJY olwkdY&Jh


jyÛemawGtay: ajymqkdaqG;aEG;rS jzpfr,f qkdwJh aumufcsufqD aemufqkH;a&mufvmNyD;? olwkdYtaeeJY

awGUqkHaqG;aEG;rI vrf;aMumif;udk aΩG;cs,fcJhw,f/ ,l*kdpvm;AD;,m;rSmqkd olwkdY[m olwkdY&Jh jyÛemawGudk

olwkdYtaeeJY wkdufwmckdufwmeJYyJ ajz&Sif;&r,fvkdY awG;xifxm;cJhw,f/ aemufqkH; olwkdY[m wkdufwm

ckdufwmudk awGUqkHaqG;aEG;ajz&Sif;vm&awmhw,f/ 'gayr,fh tpykdif;rSm olwkdY[m ajymqkdaqG;aEG;zkdY

tjynfht0 rawG;awm;cJhMuawmaMumifh tJ'Dwkdif;jynfrmS olwkdY tkH<uaygufuGJcJhMuvkdY jzpf&wJh 'ku©oku©

tvkH;pkHudk Munfhprf;yg/

]],l*kdpvm;AD;,m;rSm jrefrmjynfeJY wlwJhtcsufuawmh tmPmykdiftpkd;&wpf&yfu wkdif;jynfrSm

twif;t"r® vkyfxm;wJh nDÒTwfrIyg/ tJ'DnDÒTwfrI[m jynfoltaeeJY olwkdY[m twlwuG vufwJGae

xkdifvkyfudkifEkdifr,fvkdY ckdifckdifrmrm xifjrif,lqxm;wJh ppfrSefwJh nDÒTwfrI r[kwfygbl;/ tJ'Dtajctae

[m wpfcsdefcsdefrSm tpdwfpdwft>rm>rm uJGrSm aocsmw,f/

]]tJ'DnDÒTwfrI[m qkd;0g;pGmeJY ed*kH;csKyfcJhw,f/ zdtm;okH;aygif;tkd;ayguf uJGwmrsKd;vkd jynfolawG

cHpm;cJh&wJh rausrcsrf;rI? em;usnf;rI? xdckdufepfemcJhrIawGtm;vkH;udk olwkdYtaeeJY onf;cHatmiftnf;xm;

&vGef;wmrkdY olwkdY[m raqG;aEG;EkdifcJhwmyJ/ 'Du 1988-ckESpf (ppftpkd;&udk qefYusifonfh vrf;ay: vlxk

qE¥jyyJGrsm;jzpfay:aecsdef)[m tJ'DaygufuJGrIrsKd; jzpfw,f/ ,l*kdpvm;AD;,m;rSmavmufawmh odyfrqkd;cJhbl;/

jrefrmjynfolvlxkBuD;udk qufvufNyD; zdEkdyfaer,fqkd,if? olwkdYudk twkta,mifnDÒTwfrIqD twif;t"r®

qJGoGif;aer,fqkd,if aemufxyfaygufuJGrIBuD; rMumcif jzpfay:vmygvdrhfr,f/ aemufNyD; 1988-ckESpfrSm

uRefrwkdY BuKHcJhwmxuf ydkNyD; qkd0g;wmrsKd; jzpfaumif;jzpfygvdrhfr,f/

]]tmPm&Sif tkyfcsKyfrIESpfumvatmufrSm jrefrmjynfolvlxkBuD;;taeeJY wpfOD;tay: wpfOD ;


,kHMunf wJh pdwf"gwfawG vTifhaysmufoGm;NyDvm;/}}
]][kwfygw,f/ uRefr odyfudk pkd;&dyfrdygw,f/ 'Drkdua&pDvIyf&Sm;rIBuD;rSm jynfolvlxk ryg0ifatmif

[efYwm;wJh tpkd;&&Jh enf;vrf;awGxJu wpfckuawmh jynfolvlxkBuD;udk EkdifiHa&;rSm pdwfr0ifpm;apyJ


pD;yGm;a&;rSmom pdwf0ifpm;atmif wGef;tm;ay;wmyg/ qkdvkdwmuawmh 'DEkdifiHtwGif;rSm ykdufqHvkyfwm

oufoufavmufukdyJ &Sif[m tmΩkHpkdufaer,fqkd,if odyfwif;wif;MuyfMuyf r&SdwmawGrSm &SiftaeeJY

om,mrI,l&r,f/ vmbfpm;rIeJY tusifhysufrIawG tajrmuftrsm; qufjzpfaer,f/ ydkufqHvkyfwmtay:

rSmwif tmΩkHpkdufxm;zkdY &Sifudk ajymxm;r,fqkd,if? aemufNyD; &Sif[m ykdufqHvkyfEkdifoaΩGU vkyfwmtay:

t&om cHwwfoGm;atmif &Sifudk ykHoGif;xm;r,fqkd,if &SiftaeeJY udk,fusifhodu©mw&m; wu,fyJ qkH;ΩIH;

oGm;r,f/ &SiftaeeJY 'ku©a&mufrSmawmh r[kwfbl;/ 'gaMumifh wpfpkHwpfa,mufudk vmbfxkd;wmxuf

'Drkdua&pDvIyf&Sm;rIudk tm;ay;wm odyftEÅ&m,fBuD;w,fvkdY wcsKdUu awG;xif,lqxm;Muw,f/}}

]]&efukefrSm &Siftay: qefYusifhwJh wD;wkd;vIyf&Sm;rI&Sdaew,fvkdY uRefrudk ajymMuw,f/


tBuD;qkH;pJGcsufuawmh &SifrSm EkdifiHjcm;om;cifyGef;&SdaewmyJ/ ]tjcm;,Ofaus;rIu wpfpkHwpf
a,mufudk cspfBudKufrdwm bmrSm;}vJvkdY ajymNyD; &SiftaeeJY wkHjyefcJhw,faemf/}}
]]a,bk,stm;jzifh jrefrmjynfolvlxkrSm rSm;w,fvkdY rxifrSwfygbl;/ wu,fwrf;awmh jrefrm

wpfa,mufudk uRefr vufxyfwmudk olwkdY ykdESpfoufoabmusrSmaygh/ wpfzufuvnf; uRefrom

jrefrmwpfa,mufudk vufxyfxm;r,fqkd,if oludk axmifxJ oGif;aumif; oGif;xm;avmufNyD/ uRefrudk

xdef;odrf;xm;pOftwGif; NLDvkyfazmfudkifzufawGtaeeJY olwkdY&Jh rdom;pkawGtay: pdk;&drfylyefovkdrsKd;

r&SdcJh&wm[m uRefr uHaumif;wmyJ/ olwkdY[m jyify&Sd tmPmykdifwkdY jyKorQEk&wJh olwkdY&Jh rdom;pkeJYywf

oufvkdY tNrJ ylyefae&w,f/ 'g[m olwkdYtzdkY aemufxyftydk 0efxkwf0efykd;ygw,f/ tJ'Dae&mrSmawmh

uRefr&Jh cifyGef;eJY uav;awG[m jynfyrSm vkHNcKHab;uif;aewmrkdY 'D0efxkwf0efydk;u uRefr vGwfajrmuf

cJhygw,f/}}
]]&Sif&JhcifyGef;[m ESpfq,f&mpkola wmfpifawGxJu wpfa,mufjzpfykH&w,f/ t*FvefrSm
uav;awG udk olwpfa,mufwnf; ajraxmifajrmufay;ae&w,f/ &Sifudk axmufcHrIawG&atmif
ol pnf;ΩkH; vIyf&Sm;w,f/ &Sif&JhEkdifiH a&;oEÈd|mefudk ol pdwf uoduatmifh jzpfrdykHr&bl;/}}
]]ol[m olawmfpifwpfa,mufawmh r[kwfygbl;/ 'gayr,fh ol[m tifrwefawmfwJh cifyGef;

aumif;wpfa,muf ygyJ/}}

]] 'DN*dKvfurÇmhrSm ]rif; 'gvkyfwm ig em;vnfw,f}vkdY ajymwJh cifyGef;onf rsm;pGm &Sdw,f


aemf/}}
]][kwfygw,f/ uav;okH;a,muf&SdNyD; axmifig;ESpftcscH&wJh tnmu rdef;c av;i,fwpf

a,mufeJY uRefr ckyJ pum;ajymaeygw,f/ olrcifyGef;[m odyfudk cspfcifESpfvkd zG,faumif;aMumif;ajym

jyw,f/ olu axmifxJrSm olreJYawGUzkdY uav;udk tNrJac:vmw,f/ olrcifyGef;u udpˆ0dpˆwkdif;udk

qufvkyfoGm;w,f/ tJ'Dvkd tjcm;cifyGef; a,musfm;awG &Sdygw,f/}}

]]&Sif&Jh vufxyfxdrf;jrm;rI[m omref vufxyfxdrf;jrm;rI r[k wfawmhbl;vkdY &SifajymcJhw,f/


&Sif bmudk qkdvkdcJhwmvJ/}}
]]qkdvkdwmu uRefrwkdY[m cJGaeMu&w,f/ 'g[m omrefvufxyfxdrf;jrm;rI r[kwfawmhbl;aygh/

uRefrwkdY[m a&ajrjcm; vufxyfaeMu&awmhrSmygvkdY uRefr qdkvkdomyg/ 'Dvkd jzpfcJhwmyJav/}}

]] ]olra,musfm;[m EkdifiHjcm;om;jzpfΩkH b,furvJ tJ'Dvl[m *sL;vlrsKd; jzpfw,f}qkdNyD;


&efukefrSm tESHYtjym;jyefUaewJh vufurf;pmawG&Sdw,fvkdY uRefrudk vlwpfa,mufu ajymw,f/}}
]]tJ'Dvl[m *sL;vkdY olwkdYu ajymovm;/ wpfcgwpf&HrSm uRefra,musfm;[m rlqvifwpfa,muf

vkdY olwkdYu ajymw,f/ at;av- wpfcgwpf&HrSm uRefrrSm a,musfm;awG trsm;BuD; &Sdw,fvkdY olwkdYu
ajymw,f/ wpfcgwavrSm uRefrrSm a,mufsm;av;a,mufawmif &Sdw,f ajymw,f atmufarhw,f/

olwkdYtajymtwkdif; olwkdY cHpm;rdwmudk olwkdY ajymcsvkdufwmyg/

]]jrefrmΩGmwpfΩGmrSm tJ'DvkdtajymawGudk r,kHMunfwJh tifrwef av;pm;cspfcifp&m tzGm;

wpfa,muf &Sdw,f/ uRefrrSm a,musfm;av;a,muf&Sdw,fvkdY xifjrif,lq&w,fvkdY tJ'DtzGm; Mum;awmh

][kwfygath- olr&Jh t&nftcsif;awGtm;vkH; igrSm &Sd,if igvJ a,musfm;av;a,muf &SdrSmyJ}vkdY tzGm;u

qkdw,f/}}(&,foHrsm;)

]]&Sif&Jhom;awGtaeeJY EkdifiHa&;[m olwkdY&Jhrdcifudk olwkdYxHrS qJG,loGm;wmrkdY EkdifiHa&;udk


rkef;wD;aervm;/}}
]]jrefrmjynftajctaeeJY ywfoufNyD; uRefrcHpm;oavmuf olwkdY jyif;jyif;xefxef cHpm;rdr,fvkdY

uRefr rxifrdbl;/ olwkdYtaeeJY 'Dvkdjzpfwm jzpfΩkd;jzpfpOfudpˆyg/ olwkdY[m jrefrmjynfrSm BuD;jyif;cJh&wmrS

r[kwfyJ? ckvJ jynfyrSmom aexkdifaeMuwmyg/ 'gaMumifh &Sif;ygw,f/ jrefrmjynfeJYywfoufNyD; uRefr

cHpm;ykHrsKd; olwkdY cHpm;rSm r[kwfygbl;/

]]uRefrom;ti,fu vQyfppf*pfwmwD;w,f/ ol[m *pfwmeJY cJGNyD; raeEkdifbl;/ aemufqkH;tBudrf

'DrSm &SdaepOfu ]uRefaemf&Jh rdef;cav;rdwfaqG}qkdNyD; owdxm; ajymoGm;cJhw,f/ olrSm wpfa,muf&Sdw,f

qkdwm uRefrudk ol today;w,f/ olu olr&Jh "mwfykHudkawmh uRefrudk xkwfrjyygbl;/}}

]]&Sifh&Jh rdefYcGef;awGxJu wpfckrSm vltkyfBuD;taeeJY olwkdY&Jh uav;awG udk 'Drkdua&pDqefwJh


jynfolawG jzpfvmapcsif ,if 'Duav;awGudk rΩkdufESufzkdY &Sif av;av;eufeuf wkdufwGef;cJhw,f/
bmaMumifh &Sif 'Dpum;udk ajym&wmvJ/}}
]]jrefrmjynfrSm taMumufw&m;vTrf;rkd;aevkdYyg/ jrefrmjynfwGifru wkdif;jynf tawmfrsm;rsm;rSm

jynfolvlxkBuD;u olwkdY&Jh uav;awGudk tusKd;oifhtaMumif;oifh ajymqkd&r,fhtpm; jzef;ueJY jrnfatmif

ΩkdufNyD;? ajcmufvefYNyD; oifjyMuw,f/

]]ckwavmav;wifyJ tdrfwpftdrfqD uRefr a&mufoGm;cJhw,f/ tJ'DtdrfrSm pm;yJGay:u rkefYawGudk

EIdufaewJh uav;wpfa,mufudk MuD;wJholwpfa,mufu rEIdufzkdY wm;wm? tJ'Duav;u r&yfbl;/ 'Dawmh

oltazu ]bmaMumifh igajymwmudk rif; em; raxmifvJ? rif;u igudk raMumufbl;aygh}vkdY ajymw,f/

uRefrvJ tawmf wkefvIyfoGm;w,f/

]]tJ'DrdefYcGef;xJrSm uRefrqkdvkdwmuawmh aMumufvkdY emcHvmwm? aMumufvkdY ckdif;orQ vkyfwJhol

[m uav;aumif;wpfa,muf jzpfw,fqkdwmawGudk &Sif oabmrusoifhbl;/ jrefrmjynfolawGudk

taMumufw&m; oGwfoGif;ay;wJh 'Dvkdenf;vrf;rsKd;udk uRefr rBudKufbl;/ tJ'DtaMumufw&m;[m rdom;pk

twGif;u pwifwmyJ/}}

]]uRefr 'Dudk a&mufNyD;qkduwnf;u ]atmifqef;pkMunf[m uRefawmfwkdY&Jh arQmfvifhcsufyg}


vkdY jrefrmtawmfrsm;rsm; ajymqkdwm uRefr Mum;&ygw,f/ 'gudk axmufqMunfh&if vkyfBuHcH&rSm
twGuf &Sif tNrJyJ pkd;&drfaMumufvefYae&ovm;/}}
]]raMumufbl;- uRefr raMumufygbl;/ jzpfEkdifacswpfcktjzpf uRefr todtrSwfjyKxm;ygw,f/

]wu,fvkdY uRefrudk olwkdY vkyfBuHr,fqkd,if? tJ'DvkyfBuHrItay: tjrwfxGufatmif vkyfMuyg}vkdY

uRefr&Jh vkyfazmfudkifzufawGudk uRefr tNrJyJ ajymygw,f/ 'DvkyfBuHrIeJY ywfoufNyD; odyfylyefaep&m

taMumif; r&Sdygbl;/ wpfaeYus uRefr ao&r,f qkdwm uRefr odxm;wmyJ/}}

]]ppftpkd;&[m &Sifudk jyefzrf;qD;zkdY&m jzpfEkdifacsodyf&Sdw,fvkdY jrefrmjynf ta&; apmifhMunfh


aeol tawmfrsm;rsm;u qkdw,f/}}
]][kwfygw,f- 'DjzpfEkdifacs[m uRefr vkyfudkifaewmudk odyf tusKd;oufa&mufrI jzpfrSm r[kwf

ayr,fhvJ 'g[m jzpfEkdifacswpf&yfvkdYawmh uRefr tNrJyJ ,lxm;ygw,f/}}

]]tJ'Dvkd xyfjzpf&if &Sif bmvkyfrvJ/ pnf;urf;pepfcsrSwf aexkdifwmudkyJ jyefvkyfOD;rSm


vm;/}}
]]uRefrudk aetdrftus,fcsKKyfyJ csxm;rvm;? axmifxJ ykdYxm;rvm;qkdwmay: rlwnfwmayghav/

axmif[m tawGUtBuKHopfwpfck jzpfayraygh/ tJ'DtawGUtBuKH[m pdwf0ifpm;p&m aumif;rSmyg/}}

]] &Sifudk xdckdufepfematmif vkyfwJholawG&Sdw,fqkdwm &Sif vufcHw,faemf/}}


]]'gayr,fh uRefrudk olwkdY odyfxdckdufepfematmif rvkyfcJhao;bl;/ olwkdY awG;xifxm;wmu

uRefrudk olwkdY vkyfxm;wmawG[m uRefrudk wu,fyJ rxdckdufrepfemapbll; qkdwmyJ/ qkd;0g;wJh

yk*¾Kdvfa&;wkdufckdufrIawG[m jynfolvlxktaeeJY olwkdYudk qefYusifatmif olwkdY vkyfcJhwmawGyJ/ 1990-

jynfhESpf aΩG;aumufyJGrwdkifcifu ]olwkdYxJu wpfa,mufu yg;pyfudk [vkdufwkdif; uRefrwkdYbufudk rJawG

oGef;&vmw,f}vkdY uRefrwkdY qkdavh&Sdw,f/}}

]]tar&duefjynfolvlxkudk &SifeJY ywfoufNyD; odem;vnfapcsifwm bmvJ/}}


]]tJ'guawmh uRefrwkdY[m 'Drkdua&pDeJY reD;ao;wJhtjyif 'Drkdua&pDjyKa&;qD wkd;wufcsOf;uyf

vmNyDqkdwJh t&dyfvu©Pm vkH;0 r&Sdao;ygbl;/ (etzu zJGUpnf;ykHtajccHOya'twGuf rlMurf; a&;qJG&ef

usif;yaeaom) trsKd;om;nDvmcH[m usif;yom usif;yaew,f 'Drkdua&pDjyKa&;twGuf ajcvSrf;wpf&yf

vkH;0 r[kwfygbl;/ tar&duefawG trsm;pk[m olwkdY&JhtcGifhta&;awGtwGuf tmrcHawG trsm;BuD; &&Sd

xm;w,fvkdY uRefr ,lqxm;w,f/ okdYaomf olwkdYtrsm;pk[m 'Drkdua&pDqefwJh zJGUpnf;ykHtajcOya't&

tmrcH ray;xm;wJh uRefrwkdY&Jh vkHNcKHrI[m b,fvkdb0rsKd;qkdwm em;rvnfMubl;/ 'gaMumifh uRefrwkdY&Jh


&ifqkdifBuKHawGUcHpm;ae&wJhtxJ olwkdY 0ifcHpm;MunfhzkdY awmif;qkdcsifNyD;? wu,fvkdY olwdkY[m tcGifhta&;

tm;vkH; ydwfyifcHxm;&&if olwkdYtaeeJY b,fES,fh cHpm;&r,fqkdwm ar;jref;csifygw,f// uRefrwkdYtay:

a0;vHacgifzsm;&Sd wkdif;jynfwpfjynfrSm 'ku©oku©a&mufaeMuwm udpˆr&Sdygbl;vkdY rjrifzkdY? tu,fÌ uRefr

wkdYudk cGifhjyKr,fqkd,if urÇmBuD;twGuf trsm;BuD; vkyfaqmifΩGufay;EkdifwJh vltcGifhta&;awGvkdtyfaewJh

vlom;awGtjzpf jrifzkdY&m olwkdYudk uRefr ajymcsifygw,f/

]]&Sifhtazu &Sifvkyfudkifaewmudk *kPf,lr,fvkdY &Sif ,lqygovm;/}}


]]ajym&rSm odyfapmygao;w,f/ ]at;- rif; vkd&if; ra&mufao;bl;}vkdY olajymr,fvkdY xifw,f/

uRefrwkdY 'Drkdua&pD &NyD;&ifawmh uRefrtwGuf ol *kPf ,laMumif; olajymr,fvkdY uRefr xifrdygw,f/

+ + + + +

   

You might also like