You are on page 1of 64

twGJ 10 trSwf (4)

Edk0ifbm 2010

w&m;r#wr+r&Sw
d hJ 2010 a&G;aumufyJG
twkta,mifomjzpfonf//

trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJ hcsKyf (vGwfajrmufe,fajr)


*syefXmecGJrS xkwfa0 jzef hcsDonf//
tr
trsKdsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ hcsKyf
(vGwfajrmufe,fajr)
*syefXmecGJ
National League For Democracy
(Liberated Area)
Japan Branch

opmP t"dXme
mef
(1) igwdk honf EdkifiHawmfESifh wdkif;&if;om; jynfolrsm; tay:
opPm &Syd grnf//
(2) igwdk honf 'Drdkua&pDta&;awmfyHk acwftqufqufwGif
usq;kH oGm;aomtmZmenfo&l aJ umif;rsm;tay:opPm&Syd grnf//
(3) igwdk honf tzGJ hcsKyftay:opPm&SdI ay;tyfaom wm0efESifh
0wW&m;rsm;udk ausyGefpGm xrf;aqmifygrnf//
(4) igwdk honf 'Drdkua&pD EdkifiHawmfopf xlaxmifEdkifonf txd
toufpGef@I wdkufyGJ0ifoGm;&efopPmt"dXmefjyKygonf//
wm0ef c H p mwnf ;
vS[ef
wG J b uf w m0ef c H rS
omaZmfarmifarmif pmrlrsm;udk }udKqdkvSsuf
jrodef;
-'Drdkua&pDpepf awG;ac:usifhoHk;a&;
pmwnf ; -vl@tcGifta&;av;pm;vdkufemqufqHa&;
0if;atmif -trsdK;om;EdkifiHa&;pdwf"gwf&Sifoefxufjrufa&;
ausmnf eG f h wdk t
h wGuf
omEd_;xGef; taxmuftuljyKonfh pmr_rsm;udk
av;pm;pGmjzifh zdwfac:tyfygonf//
pmpD p m&k d u f qufoG,f&ef
oef@aZmfrif;/xG%f;jrifh w,f v D z k e f ;
atmifudkudkZif / 0if;ausmfxG; 03-5974-1981
090-4532-0568
b ¾ma&; 090-6040-8282
xGef;+idrf;
rmrmoef; zuf p f
03-3362-1594
"gwf y H k
auoDodef;/nDnDxGef; tD ; ar;vf
pkd;atmif0if; shweratueditors@gmail.com

pmtk y f c sKyf pmrlrsm;ay;ydk &h ef


ausmfrdk;Edkif
NLD(LA)JB
jzef @ csd a &; OFFICE
(303)Villapallet Bldg,
cifpdk; 1-3-23 Nishi Sugamo
odef;Om%f0if; Toshima-ku,
Tokyo 170-0001
Japan
rsuf E S m zH k ; http;//www.nldlajpbranch.com/index.htm
aZ,smrif;xGef;/ udkwGwfa&$/ pmrlrsm;udk ay;yd@k &mwGif uavmiftrnf/ trnf&if;/ qufo, G &f efz;kH eHygwf
aZ,sm0if; vdypf mrsm;udk yl;wGaJ zmfjyay;yg&ef txl;arwWm&yfct
H yfygonf//
ucsifacgif;aqmif NLD *g&0jyK pm-53-54 a&$&wktmabmf pm-5
owif;ydwyf ifr_ a0zef pm--54-55 xkwfjyefcsufrsm;
RFA NLD xkwfjyefa=unmcsuf pm-8-10
'kw,
d t}udrf yifvn
Hk v
D mcH pm-55-56 NLD(LA)uav;+rdK h a=unmcsuf pm-7
RFA
a':atmifqef;pk=unf v$wfay;&ef pm-57 aqmif;yg;
RFA ppfwyfeJ hEdkifiHa&;a&m&if pm-11-14
OD;0if;wif trsK;d om;qk& pm-58 OD;0if;xdef
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 tdrrf uf rufraeeJ h
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
OD;0if;wif pm-15-
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
tajccHOya'jyif&ef pm-16-19
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 jrwfcdkifOD
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 tm%mvrf;eJ yh xrqk;H ae h pm-19-21
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
*gr%d
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
ppfu|eftjzpf EGHESpfrcHeJ h pm-22-24
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 jrodef;
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
tm&kOH ;D rSmar$onf=h um pm-24-26
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
jrifhrdk&fxGef;
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
wyfrawmfta=umif; pm-27-32
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 'kAdkvfrSL;}uD; at;jrifh
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
a&$0ga&mif tvGefrSm pm-33-40
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
rZdPsr
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
ESvkH;om;ykH&dyfrsm; pm-41-43
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 pme,fZif;eJ o h wif;ynm pm-60
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
EdkifiHwumowif;u ¾

12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
vl t
h cGiahf &;tpD&ifcpH m pm-44-
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 RFA
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
a':atmifqef;pk=unf t,lcH pm-45
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
jAdwed f avbmygwnD v D mcH pm-46-47
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 ra0ESi;f okef
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 NLD &yfwnfcGifhavsmufxm; pm-48
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 NLD 'kOuUX OD;wifOD;tm; *g&0jyK pm-49
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 a':atmifqef;pk=unf rJay;&efjiif;qdk pm-50-51
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 NLD w&m;qGJqdkonfhumv pm-51
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 VOA
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 rif;udkEdkifarG;ae h pm-52-53
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678 RFA
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678
urB m ua&m jref r muyg uef h u G u f a eonf h = um;rS 2010 a&G ; aumuf y G J u d k
ppf t m%m&S i f r sm;u 7-11-2010 ae h w G i f ZG w f t wif ; usif ; ycJ h o nf / / *syef a &muf
jrefrmh'rD ukd a&pDta&; v_y&f mS ;ae=uaom tiftm;pkrsm;tygt0if jrefrmvlrsK;d ta,muf
500 eD;yg;avmufu tcGeftaumuf&kH;a&S hwGif eHeuf 10;00 em&DrS nae 4;00 txd
tcsdef&Snf qENjycJh=uonf/
qENjyaomtiftm;rsm;jym;vSojzifh owfrSwfxm;aom {&d,mtjyif teD;em;

a&$ ywf0ef;usif wckvkH; qENjyolawG azG;azG;v_yfv_yfr#&SdcJhonf// vGefcJhaom tESpf(20)


avmufw;Hk qDu opf}uD;0g;}uD;rsm;ESihf tkt
ah wmf. pdw+f idr&f yfuu G w
H q Hk ikd ;f qdik ;f wdww f wd q
f w
f ckonf ckawmh qENjy a=uG;a=umforH sm;ESihf b0*fnaH eawmhonf/
d q
f w
d f &Sv
d aS om wdu k sK+d rdK

/ Edik if w
H umrS oH&;Hk [k ac:a0g ynuf=uaom jrefrmoH&;Hk onfvnf; jrefrmvlrsK;d rsm;twGuf

& 0ifaiGceG af umufcH aom tvkyw f ckwnf;udk wpdu k rf wfrwf aumufcH aeawmhonft
oH&kH;[laom a0g[m&rSonf tcGeftaumuf&kH; qufa=u;&kH; [kyif ac:a0gI tokH;cH
cJh&onftxd edrfhusavsmhqif; cJh&onf//
h wGuf

wk 2010 a&G;aumufyo JG nf tm%m&Sipf epfoufq;kd &Snaf prnfh 2008 tajccHOya'udk


touf0ifaprnfh wenf;tm;jzifh ppftm%m&Sifpepf w&m;0iftpdk;&jzpfap&ef &Snf&G,fI
usif;yaom a&G;aumufyGJjzpfonf// 2008 tajccHOya'wGif ppftm%m&Sif}uD;pdk;a&;
tydk'frsm;ESifh 'Drdku a&pDpepfxGef;um;a&;udk t[ef htwm;jzpfapaom tcsufrsm;udk
tm jyefvnfjyKjyifay;&ef trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ hcsKyfrS tpOfwpdkuf awmif;qdkcJhygonf// 29-
4-2009 ae w h iG f xkwjf yefaom a&$*w Hk ikd af =unmpmwrf;jzifv h nf; w&m;0ifawmif;qkcd o hJ nf/
/ w&m;0ifawmif;qdk&mwGifvnf; wdkif;jynfESihf vlrsKd;wdk h. a&S ha&;udk tusKd;rsm;aprnfh

abmf awmif;qdkr_rsKd;jzifh tnifomqkH; tEl;nHqkH; oabmxm;rsm;ESifh awmifqdkqENjyKcJhonf//


tm%mydkifrsm;rS rvdkufavsmcJh 2010 a&G;aumufyGJqdkif&m Oya'rsm;wGifvnf;
trsKd;om; 'Drdkua&pDtzGJ hcsKyfESifh a':atmifqef;pk=unf tygt0if yg0ifoifhyg0ifxdkufaom
vlrsm; ryg0ifrygwf oufEikd af tmif t[ef t h wm; tydwt f qdk rh sm; yg0ifaom rw&m;aom
vkyfxkH; vkyfenf;rsm; yg0ifonfh Oya' pnf;urf;rsm; trdef htm%mrsm; xkwfjyefcJhonf//
xdu
k o hJ kd ah omvky&f yfrsm; Oya'rsm;a=umifh trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGJ ch sKyfonf 2010
a&G;aumufyu JG kd oydwaf rSmufqENjya=umif; w&m;0ifxw k jf yefa=unmcJo h nf// jynfov l x l u
k kd
vnf ; Oya'abmif t wG i f ; rS rJ a y;yd k i f c G i f h & S d o vd k rJ y ay;vd k v #if v nf ; rd r d q EN t &
ray;bJaeEdkifa=umif; tygt0if 2008 tajccHOya'ygtcsufrsm;ESifh 2010 a&G;aumufyGJ
&nf & G , f c suf r sm;onf ppf r S e f a om 'D r d k u a&pD E d k i f i H a wmf o pf xl a xmif a &;qD o d k h
OD ; rwnf a =umif ; / wenf ; tm;jzif h 2010 a&G ; aumuf y G J o nf ppf t m%m&S i f p epf
ouf p d k ; &S n f a pa&;twG u f tuG u f u sus pD p Of x m;aom twk t a,mif
a&G;aumufyjJG zpfa=umif; wdik ;f &if;om;jynfov l x l w k &yfv;Hk em;vnf oabmayguv f matmif
a[majympnf;&kH;I 2010 a&G;aumufyGJoydwfarSmufa&;vrf;pOfudk az:aqmifcJh=uonf//
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ hcsKyf (vGwfajrmufe,fajr)*syefXmecGJtaejzifhvnf; r[m
rd w f t if t m;pk r sm;ES i f h yl ; aygif ; aqmif & G u f u m trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zG J h c sKyf . r_ 0 g'
NGOrsm; jrefrmtodkif; t0dkif;rsm;twGif; us,fus,fjyef hjyef h jzef hcsDEdkifatmif wwfpGrf;or#
aqmif&GufcJhygonf//
7-11-2010 ae h tcG e f t aumuf & k H ; a&S h q EN j yyG J o nf trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zG J h c sKyf
(vGwfajrmufe,fajr)*syefXmecGJ tygt0if r[mrdwftiftm;pkw&yfvkH;u trsKd;om; 'Drdkua&pDt
zGJ hcsKyf. 2010 a&G;aumufyGJoydwfarSmufa&; a=unmcsuftay: tjrifhrm;qkH; axmufcHyGJ}uD;
w&yfyifjzpfygonf//
ud p P a wG u d k tumtuG , f a y;xm;wJ h Oya'awG t rsm;}uD ; ygaewmud k v nf ; owd x m;
apcsifygw,f?
'kw, d tcsuu f awmh a&G;aumufyq JG ikd &f m Oya'awGrmS Edik if aH &;ygwrD sm; rSwyf w
kH ifjcif;Oya'[m
yg0ifoifh yg0ifxdkufaomol txl;ojzifh a':atmifqef;pk=unfeJ@ trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@tcsKyf
ryg0ifEdkifatmif wrif&nf&G,f+yD; xkwfjyefxm;r_awGESifh bufvdkufr_@awGyg0ifaewma=umifh ygwD
rSwfyHkrwifbJaecJh+yD; a&G;aumufyGJaumfr&SifeJ@wuG a&G;aumufyGJqdkif&m jyKrlaqmif&Gufr_ hawG[m
&d k ; om;r_ r &S d j cif ; / w&m;r#wr_ @ r&S d j cif ; awG a =umif h 2010a&G ; aumuf y G J [ m *syef t ygt0if Ed k i f i H
wumuawmif;qdkaeaom vGwfvyfI w&m;r#waom a&G;aumufyGJw&yf vHk;0rjzpfEdkifawmhwm
xif;&Sm;ae+yD;jzpfwJhtwGuf oydwfarSmufuef@uGuf a=umif;a=unmcJhwmyg?
ed*;Hk csKyftaeeJ@owday;ajym=um;csiw f muawmh trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf tygt0if
wdkif;&if;om;jynfolvlxkw&yfvHk;eJ@ wdkif;&if;om;vlrsKd;pk vufeufudkiftzGJ@ tpnf;rsm;uyg uef@uGuf
oydwfarSmuf qef@usifaewJh 'D2010a&G;aumufyGJudk rwmqD;EdkifcJh&if a'oqdkif&mvkH+cKHa&;awG/
vltcGit hf a&;csK;d azgurf a_ wG/ ppfajy;'kuo Q nf udpaP wGtjyif ppftm%m&Siaf wGqufvuf tkycf sKyfae&if
aemifwcsdeftm&SrSm ajrmufudk&D;,m;vdk EdkifiHrsKd;wEdkifiH wdk;vmp&m &Sdaew,fqdkwm owday;
ajym=um;csifygw,f?

ppfreS w
f hJ _idr;f csrf;a&;jzpfbkd q
h w
kd m enf;wrsKd;yJ &Sw
d ,f//
tcsif;csif;-um;rSm ,k-H unfr&+ &dS r,f/usrwdk t
h csif;csif;
-um;rSm arwWm&S&d r,f//
usrwdk Eh ikd if o
H l Edik if o
H m; wdik ;f &if;om; vlrsKd;rsm;tm;
vk;H &J t
h -um;rSm wu,fvkd ah rwWm&Srd ,f/ ,k-H unfr&+ dS
r,f qd&k ifawmh ppfreS w f hJ _idr;f csrf;a&;ujzpfay:vm
rSmaygh//
a':atmif q ef ; pk = unf
1996 ckESpf2v 17 &uf
zm;tHwiG af [majym
wyfeJ hEkdifiHa&;a&m&if ig;yg;wifrubl;
q,fyg;txd arSmufwwfw,f
OD;0if;xdef 15-10-2010

usaemfu h kd 1941 ckEpS rf mS arG;w,f? awmfveS af &; ta=umif;awGukd usaemft h aeeJ@ rodc&hJ bl;?
aemuf rsKd;cspfpdwfeJ@ v_yf&Sm;wJh ausmif;om;awG/ vli,f awGudkvnf; rrDcJhbl;? 'gayr,fh bmudk
rDovJqkdawmh w¶kwfjzLta&;tcif;udk usaemfwkd@u rDw,f? w¶kwfjzLta&;tcif; jzpfwJhcsdefrSm
usaemfu 5 wef;/ 6 wef;qkad wmh tJ'rD mS pdwu f Ed;k =um;ae+yD?
tJ'Dvdk tcsdefrSm w&kwfjzLu Armjynfudk 'Dvkd usL;ausmfvmwJh tcgusawmh tJ'Dta&;
tcif;[m wrsKd;om;vkH;&JΠta&;tcif;qdk+yD;rS wyfrawmfu wdkuf&w,f? wyfrawmfu tifrwef
vl}udKuf rsm;aewJh tcsdefvnf;jzpfaew,f?
usaemf }uD ; jyif ; vmwJ h tcgusawmh uH t m;avsmf p G m ppf w uU o k d v f qk d w may:vm+yD ;
vli,fawGudk pkaqmif;wJh tcgrSm usaemf ppfwuUokdvfudk 1959 ckESpfrSm a&mufoGm;cJhwmaygh? 0ifcGifh
ajz&w,f/ atmifwJhvl a¶G;+yD;rS OTT (Adkvfa&G;) udkac:/ tJ'DtcgusrS usaemfwdk@u ppfwuUokdvf
ta¶G;cH&wmaygh? tywfpOf 5 ayghav?
tywfpOf 1 eJ@ 2 wkef;uawmh ppfwuUodkvfu Axl;rSm/ Adkvfavmif;awGu 4 ESpf oifwef;
wufwt hJ cgrmS tm;wJh tcsed rf mS =unf=h uzd@k pmtkyq f idk af wG/ ¶ky¶f iS ¶f aHk wGq&dk if aumif;aumif; r&Sw d thJ wGuf
4 ESpof ifwef;om;awG taeeJ@ jyifyavhvmp&m udpaP wGenf;w,f? aemuf+yD;awmh tyef;ajzp&mawG
enf;w,f qkd+yD;awmh ar+rdKΠ(jyifOD;vGif) ukd ajymif;ypfvkdufwm?
usaemfw@kd ppfwuUov kd wf ufwek ;f u tkycf sKyfrp_ epfqw kd m tar&duef 0ufpyf KdG ifh ppfwuUov kd u
f
tkycf sKyfyt Hk wkid ;f Advk af vmif;tcsi;f csi;f tkycf sKyfwphJ epf (Senior Junior system) vkyx f m;ygw,f? tJ'v D dk
tkyfcsKyfwJhtcgrSm p+yD;awmh vkyfwJh tcsdefrdk@vdk@vm; rodbl;? tckacwfvdkawmh tay:u senior uae
junior udz k w
d m tifrwef enf;w,f? trde@f twkid ;f yJ vky=f uw,f? wdwu d sus vky=f uw,f?
tckusawmh Senior u Junior udk nêi;f qJwmawG tvGet f u|aH wG =um;&aew,f? Senior u
rsufrkef;usKd;wJhaumif qkd&if ae@a&m na&m ta=umif;&Sm+yD; tjypfay;awmhwmyJ?
vuf a xmuf a rS m uf c k d i f ; w,f ? *|rf ; xk d ; ck d i f ; w,f ? aemuf + yD ; awmh r S xk y f w ef ; ck e f + yD ; awmh
wcsKd Œ qk d & if a ygh a v qk d ; qk d ; &G m ;&G m ; '%f & m&+yD ; awmh xG u f o G m ;wJ h Ad k v f a vmif ; awG a wmif ¶ S d w ,f ?
'grjzpfoifb h ;l ? 'grsK;d awGukd b,fvdk umuG,f oifo h vJq&dk if oufqidk &f m Akv d af vmif;wm0efusawGrmS
wm0ef¶Sdw,f? wyfcGJt&m¶dSawGrSm wm0ef ¶Sdw,f? 'gudk wm;ukd wm;jrpf&r,f?
usaemfwkd@acwfwkef;u tjypfay;w,fqkdwm tvGeftu|Hr[kwfbl;? cg;ywfrajymifwmwdk@/
zdeyfrajymifwm wk@d q&kd if tjypfay;w,f? b,fvv kd yk vf qJ akd wmh ausmyd;k tdwx f rJ mS tkwcf aJ v;vk;H xnfh
+yD;awmh nae em&D0ufavmuf avhusifhcef; vkyf&w,f? cH&wJhvluvnf; oufomw,f? tck
aemufykdif;rSm awmfawmf &ufpufw,f?
tJ'Dacwfu wuUokdvfay:cgpqkdawmh ausmif;rSma&mufvmwJh pmayydkif;u q&mawGa&m/
avhusifha&;ydkif;u q&mawGa&m tifrwefawmf=uw,f? q&mawGqkd&if tar&duef ppfwuUodkvf/
Command and General Staff aumvd y f / tJ v d k a e&mawG u qif ; vmwJ h yk * ~ K d v f a wG ¶ S d w ,f ?
awmfayhqkdwJhq&mawGukd a*gif;acguf a¶G;vmwJh q&maumif; orm;aumif;awG rDvkdufwmaygh?
ESpfpOfESpfwdkif; ausmif;qif;wJh Adkvfavmif;awGudk awmfatmif/ +ydKifqdkifcsifpdwf&Sdatmifqdk+yD;rS
trSwfawGudk tuJjzwf+yD; qkawG bmawG ay;=uwmaygh? trSefawmh Adkvfavmif;wkdif;u awmfcsif=u
w,f/ qk&csif=uw,f? tJ'Dawmh qk&zdk@twGuf ay:ay:xifxif }udK;pm;wJhvl¶Sdovkd }udwf+yD;}udK;pm;
wJhAdkvfavmif;awG ¶Sdw,f?
usaemfuawmh }udw}f udK;pm;wmvnf; r[kwb f ;l / ay:ay:xifxifvnf; }udK;pm;wmr[kwb f ;l ?
'gayr,fh cswJh pnf;rsOf;twdkif;ukdawmh tvkyfvkyfw,f? aemuf usaemfu enf;enf;awmh ^m%f&nf
xufaewJhtcsdefqdkawmh pmawGbmawG &w,f?
'gayr,fh yxrESpf rSmwke;f u &ly/ "mwk eJ@ t*Fvyd f oif&w,fAsm? usaemfw@dk u awmausmif;
uvmwmav? 5 wef;avmufusrS t*Fvyd pf m oif&wJt h cgusawmh b,fvrkd S pmrvku d Ef idk b
f ;l ? yxr
vywfpmar;yGw J ek ;f u 8 bmomrSm 4 bmom usw,f? vlu awmfawmf ajcmufjcm;oGm;w,f? bm
a=umifh ajcmufjcm;oGm;vJqkdawmh usaemfh&JΠsenior vnf;jzpf/ ausmif;aebuf oli,fcsif;vnf;jzpfwJh
oli,fcsif;wa,mufu pmar;yGJusvdk@ ajcvsifwyfudk &JabmftjzpfeJ@ajymif;oGm;&w,f?
[m 'DrmS pmar;yGu J s+yD/ 'kuyQ q
J +kd yD; pGyu
f suv f u
kd w f m 'kw, d vywfpmar;yGrJ mS awmh usaemfu
&lyeJ@ "mwk ESpfbmomyJ usawmhw,f? usaemfu n 7 em&Duae 9 em&D ykHrSefusufw,f? tm;wJh
tcsdefqkd&if pmusufw,f/ tjyifvnf;odyfrxGufjzpfbl;? atmufwkdbm ESpf0ufpmar;yGJ +yD;wJhtcgrSm
avhvma&; xGuf=uw,f? yky`m;wkd@ rif;bl;wkd@ yk*Hwkd@rSm 2 ywfae+yD;awmh jyefvmw,f? jyefvm+yD;
atmifpm&if;xGufawmh usaemfu yxr &w,f? udk,fhukd,fudk,fvnf; tHh=ooGm;w,f? bmjzpfvkd@
vJqkdawmh usaemfu pmusufwm bkef;}uD;awG usufovdk usufwmudk;?
'kwd,ESpf/ wwd,ESpfrSm usaemfhudk rDwJhvl odyfr¶Sdawmhbl;? aemufqHk;ESpf a&mufwJhtcsdefrSm
pmayqk & r,f q k d w m usaemf h u d k , f u saemf o d w ,f ? 'gayr,f h =uG m ;vJ r =uG m ;bl ; ? ol r sm;uk d v nf ;
xkwfrajymbl;? atmifppfonf qkudkawmh usaemfhtaeeJ@ odyfrxifbl;? tJ'gu pmayydkif;a&m/
avhusifha&;ydkif;yg awmfrS&rSmav? +yD;awmh usaemfu udk,fhudk,fudk,f pmayqk&r,fvdk@ odaeawmh
aemufxyfwqk &rSmr[kwfbl;vdk@ wGufxm;w,f?
usaemfw@kd ausmif;qif;yGrJ mS Adv k cf sKyf}uD; pef;,kwufw,f? ppfa&;jyeJ@ csw D uf/ tav;jyK+yD;awmh
qkawGudk b,folawG&vJ qdkwmudk a=unmawmhr,f? tJ'Dtcsdef pdwfxJrSm awmfawmfodcsifae+yD?
tJ'DrSm atmifppfonfqktwGuf usaemfh emrnf atmfac:vkdufwJhtcgusawmh usaemftHh
tm;oifhoGm;+yD;awmh wpuUef@ ESpfpuUef@avmuf ikdifoGm;w,f? ikdifoGm;+yD;rS owdqGJ/ tav;jyK/
AdkvfcsKyfpef;,kqDoGm;+yD;awmhrS tJ'Dqkukd,l/ tJ'DcsdefrSm pdwfu vrf;omavSsmufae&wm/ vlu
avxJa&mufaeovdkyJ [m+yD; ajrmufaew,f?
'kw, d t}udrf a=unmwmu avhusiahf &; xl;cseG q f /k tJ'guakd wmh usaemfw@dk quD udv k =S unf
qdkwJh Adkvfavmif; &oGm;w,f? wwd, ac:wmu pmayxl;csGefqk/ tJ'DqktwGuf usaemfhemrnfudk
xyfac:wJhtcsdef tJ'DrSm bmjzpfoGm;vJqkdawmh pdwfu ajrmufoGm;w,f? vrf;avSsmuf&ifawmif
avSsmufrSef;rodawmhbl;? oli,fcsif;awG csD;usL;wmawmifrS avxJrSm vGifhoGm;ovkdcHpm;&w,f?
bmjzpfvkd@vJqkdawmh 'gu ppfwuUokdvforkdif;rSm usaemfu yxr OD;qkH;&vkdufwmyJ?
pmayxl;c|efqktwGuf a¶$wHqdyfay;w,f? atmifppfonfqktwGuf ay;wJh aiG"m;uawmh
tckxufxdtdrfrSm ¶Sdw,f? tJ'D"m;udk t*FvefEkdifiH &SufzD; ukr`%Du vkyfwmyg?
usaemf atmifppfonfqk&w,f qdkayr,fhvnf; npmpm;yGJrSm tckacwfvdkrsdK; wyfcsKyf}uD;eJ@ pm;yGJ
w0dik ;f wnf; xdik +f yD; pm;&wmrsKd ;r&Sb d ;l / pm;csiw f 0hJ ikd ;f rSmpm;/ vl}uD;awG/ Adv
k cf sKyfpef;,kw@kd / ausmif;tky}f uD;
wdk@ bmwkd@ pm;wJh0kdif;u oyfoyfxm;wm? usaemfwkd@udk v$wfxm;ay;awmh ausmif;qif;yGJ[m
ausmif;om;wa,muf&JΠausmif;qif;yGJ yDyDoo jzpfoGm;wmaygh?
ausmif;qif;awmh usaemf p+yD;wm0efxrf;aqmif&wJh rdcifwyf&if;u oeu (5) usHKaysmfrSm
tJ'Dtcsdefwkef;u jrpf0u|ef;ay:rSm olykefawGu jynfhvkd@? tvHeD¶Sdw,f/ tvHjzL¶Sdw,f/ u&if¶Sdw,f?
+rdKŒuaexGuf em&D0uftwGif; olwkd@eJ@ wkdufyGJjzpfavhjzpfx¶SdwJh a'oaygh? tifrwefyJ =urf;wrf;w,f/
tifrwefvnf; cufcJw,f? usaemfwkd@ om&if usaemfwkd@ wkdufvdk@ olwdk@ucHoGm;&w,f? olwdk@
om&ifvnf; wyfpkvkdufjyKwfwJhtxd wdkufwJh wkdufyGJawG ¶Sdao;w,f?
usHKaysmfrSm wESpfavmufae+yD;awmh rtlyifajymif;w,f? rtlyifajymif;wJhtcsdefrSm usaemfwdk@
ta¶SŒajrmufa'o uGwfckdif tck erfhzwfum/ rkef;ay:/ wmrdk;nêif; rSm0if&w,f? tJwkef;u ucsif
vGwaf jrmufa&; wyfrawmf (KIA) ayg/h Auy ray:ao;bl;?
jrpf0u|ef;ay:rSm ae&wkef;uvnf; ajymufusm; eJ@yJ twdkufcH&wm? ta¶SŒajrmufydkif;udk
0if & awmh v nf ; KIA u ajymuf u sm;vk d wd k u f a ewJ h t cgusawmh od y f + yD ; awmh xl ; xl ; jcm;jcm;
uGmjcm;wmrsdK;r¶Sdbl;? a&ajr awmawmif tajymif;tvJawmh ¶Sdwmaygh?
tJ'Dwkef;u &JabmfawG/ t=uyfawGu awmfawmf¶kd;w,f? b,fvkd ¶kd;ajzmifhovJqkd&if olykef
ppf a =umif ; u bd e f ; awG rd w ,f / enf ; wmrS r [k w f b l ; rd w m/ *k e f e D t d w f w vk H ; qd k & if 1 yd \ m/ 2
yd\mavmuf&SdwJh bdef; 3/ 4/ 6 vkH; avmufygw,f? tJ'Dvdk *kefeDtdwfawG tvkH; 20/ 30 rdw,f?
usaemfw@kd u tJ'gawGukd vm&_;d rSm&Sw d hJ wdik ;f ppfXmecsKyfukd oGm;+yD;tyfvu dk w f myJ? vk;H 0 uk, d af &;ud, fk wf m
rokH;bl;?
tcku wyfrawmfudk t&rf;csŒJ vku d af wmh ta&twGuf rsm;oGm;+yD; t&nftcsi;f &Sw d ohJ al wGu
enf;oGm;+yD? aiGa&;a=u;a&;udv k nf; t"du xm;vm=uw,f? a'otvdu k f apmif&h wJw h yfawGukd olw@kd &ŒJ
vrf;a=umif;xJ ukefawGwif+yD; jzwfoef;wJh axmfvm*sD/ armfawmfqkdifu,f/ um; rSeforSs qufa=u;
ay;&w,f? tJ'Dqufa=u;udk olwkd@cGJ,l=uowJh? tJ'Dqufa=u; cGJ,lwJhpepfu [kd;wkef;u olykef
awGvyk w f m? tckacwf wyfrawmf}uD;u tJ'aD vmufawmif jzpfomG ;+yDvm; qd+k yD;awmh usaemf awmfawmf
tHh=ordw,f/ 0rf;vnf; enf;w,f?
aemufwcku usaemf ppf&Hk;rSm wm0efxrf;aqmif&wJh tcsdef AdkvfcsKyf}uD;wifOD; EkwfxGuf
oGm;wJhtcgrSm t&m¶SdawG yGpdyGpdajymvm=uw,f? tJ'Dwkef;u usaemfvnf; ajymrdygw,f? okd@aomf
usaemfajymwmu udk,fhtxuf vl}uD;udk ESajrmvkd@/ udk,fh[mukd pdwfrcsrf;omvdk@ ajymrdwmyJ¶Sdw,f?
'gayr,fh tJ'rD mS Akv d }f uD;tke;f ausmjf rifw h @kd Adv
k pf =H unfw@kd u rauseyfv@dk csr,f/ jyKr,f bmnmqdw k mudk
oJhoJhawmh=um;wmaygh?
=um;wJt h cgrmS Adv k }f uD;tke;f ausmjf rifh udak wmh usaemfrajymbl;? bmjzpfv@dk vq J adk wmh usaemfe@J
ole@J tvSr;f a0;vk@d Akv d pf =H unfuakd wmh usaemfajymw,f? a[h rif;wd@k tJ'grsK;d awG rajymeJ@? Adv k cf sKyf}uD;
wifO;D xGuv f @k d rauseyf&if xGu?f 'gayr,fh iguawmh rxGucf sib f ;l ? bma=umifv h qJ adk wmh wyfrawmfukd
jrwf E k d ; w,f / wyf r awmf x J r S m quf a er,f ? tJ ' D c g;oD ; wJ h cH p m;csuf u d k a wmh azsmuf & rS m yJ v d k @
ajymwJt h cgusawmh tke;f ausmjf rifw h @dk pH=unfw@dk aemufxyf usaemfu h kd tquftoG,f rvkyaf wmhb;l ?
1976 Zlvikd f 20 &ufae@ owif;em;axmifwhJ tcgusawmh tpk;d &tzG@J e@J Ekid if aHh cgi;f aqmifrsm;udk
vkyf}uHr,fh t&m&Sd awGudk azmfxkwfw,fqkd+yD;awmha=unmw,f? tJ'DrSmygwJh tkef;ausmfjrifhwkd@/
pH=unfw@dk / xGe;f ausmw f @dk u usaemfe@J odwahJ umifawGcsn;f yJ tJ'rD mS tHv h nf;tH=h ooGm;w,f? tJ't D csed rf mS
usaemfu ¶Srf;jynfa&mufae+yD/ rkdif;&ª;cGif ac:wmaygh?
tJ'Djy\emjzpfawmh usaemfhudk a¶SŒwef;u jyefac:/ a&=unftkdif ydk@/ tJ'DudpPbm=um;ovJ/
ywfoufr&_ v dS m;/ tke;f ausmjf rifw
h @kd e@J &if;ES;D vm;/ tpHyk J usaemfu h kd ppfa=uma&;vkyw f ,f? tr_vnf;+yD;a&m
usaemfhudk wyfxJrSm qufrae&awmhbl;qkd+yD;rS yifpifay;vdkufwm? tJ'g 1977 ckESpf Zefe0g&Dv aygh?
usaemf zwfcJhzl;wJh AdkvfcsKyfatmifqef;&JΠrdef@cGef;wckqdk&if AdkvfcsKyfb0eJ@ EkdifiHa&;vkyfvkd@r&bl;/ wyfeJ@
EdkifiHa&; a&m&if ig;yg;rubl;/ q,fyg;arSmufwwfw,fvkd@ajymoGm;wm? tckacwf &JabmfawGvnf;
usaemfajymwm =um;Edkifr,fqdk&ifawmh wyfrawmfeJ@ EkdifiHa&; a&mvkyfr,fqkd&if jy\em t}uD;
tus,fwufEkdifw,fqkdwJh[mukd xyf+yD; owdrlapcsifygw,f?
OD;0if;xdeof nf jrefrmhwyfrawmfxw J iG f 15 ESpf 0ef;usif wm0efxrf;aqmifco hJ nf? ppfwuUov kd f
orkdif; wavSsmufwGif atmifppfonfqkESifh pmayxl;c|efqkudk yxrqHk; &&SdcJholjzpfonf? 1977 wGif
wm0efrS t+idr;f pm; ay;cHc&hJ +yD; trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzGŒJ csKyf (NLD) rS Adv k cf sKyf}uD;a[mif; OD;wifO;D ESihf
a':atmifqef;pk=unfw@kd . ud, k af &; t&m&Sd tjzpf aqmif&u G cf ohJ nf? OD;0if;xdeu f kd ppftpd;k &u 1989
rS 1995 ckEpS t f xd axmif'%f 5 ESpcf /JG 1996 rS ,ckEpS f Zlvikd v f txd axmif'%f 14 ESpEf iS hf 2 v=um
csrSwfcJhygonf//

OD;0if;xdef
OD;0if;wif
tdyfruf rufrae=ueJ@awmh
atmufwb
dk m 1/ 2010
e,l;a,mufwrdk ;f rf owif;pmwGif yg&aSd om OD;0if;wif. An Election Not Worthy of Support
aqmif;yg; wpdwf wa'oukd rkd;rcu qDavsmfatmif jyefqkdonf?
----a&G;aumufyJGu tvkyfrjzpfEkdifbl;qkd&if jy\em ajz&Sif;whJ enf;vrf;u bmjzpfrvJ---
Oa&myEkid if wH csKŒd u ppftyk pf &k ŒJ a&G;aumufyu GJ dk apmif=h unhaf e=u&kw H if rubJ axmufcv H u
dk =f u
ao;w,f? usaemfwkd@eJ@ awG@wkef;u olwkd@ bmajymvJqkdawmh a&G;aumufyJG[m wckwnf;aom
xGuaf yguf jzpfw,f/ NLD u 0if+ydKifoifw h ,fw?Jh
usaemfw@dk u ppfusG eo f uf&nS af &;ukd w&m;0if rvkyaf y;Ekid b f ;l vk@d jyef&iS ;f jyawmh wjcm;olawGudk
oGm;ndES i_d ;f ygw,f? ndES i_d ;f +yD;awmh tckq&dk if ppftyk pf &k ŒJ a&G;aumufyaGJ wmfu0dk ifz@dk ulnw D mawGvyk af e+yD?
ppftyk pf u k dk axmufcw H Jh ynm&Siaf wG/ tcGit fh a&;orm;awGudk ulnaD e=u+yD? tJ'v D al wGu Oa&mytxd
oGm;+yD;awmh ppftpkd;&&JΠa&G;aumufyJGukd a&mif;pGHatmifvkyf&if;eJ@ olwkd@oabmuswhJ EkdifiHa&;ygwDawG
tul t nD & zk d @ vk y f a e=uygw,f ? 'D r k d u a&pD t a&; v_ y f & S m ;r_ x J u wcsKd Œ ygwD a wG [ m Oa&my&J Œ
axmufcHr_awG &aeayr,hf a&G;aumufyJGrSm tEkdif&zkd@tcGihftvrf;u enf;enf;av;yJ&dSw,f? olwkd@
rJ q G , f p nf ; &k H ; wmawG u wae@xuf w ae@ yk d + yD ; twm;tqD ; awG e J @ }uKH a e&+yD ? ppf t k y f p k u
jynf o l @ v$ w f a wmf / trsKd ; om;v$ w f a wmf / jynf e ,f e J @ wk d i f ; v$ w f a wmf a wG r S m ae&mtuk e f & zk d @
vdrfwmnmwm +cdrf;ajcmufwmawG vkyfrSmyJ? v$wfawmfrSm ppfwyfu 25 &mckdifE_ef; tvkdtavsmuf
ae&m&r,fvkd@ qkdw,f? tckawmh ppfwyfeJ@ ol@vlawGuyJ &mE_ef;jynfh ae&m&zkd@ wjznf;jznf;
odomvmae+yD? wcsKdŒwav uHaumif; axmufrvkd@ ta&G;cH&yg+yDwhJ/ tajymif;tvJ vkyfzkd@ b,fvkd
tcGihfta&;&EkdifrvJ/ v$wfawmfu tpkd;& zJG@vkd@ r&bl;/ ppfbufa&;&meJ@ ywfouf+yD; vkyfykdifcGihfr&dSbl;/
orRwu cef@tyfwmawG/ bwf*suf owfrSwfwmawGukd jiif;ykdifcGihfr&dSbl;?
a&G;aumufyJGu tvkyfrjzpfEkdifbl; qkd&ifjy\em ajz&Sif;whJ enf;vrf;ubmjzpfrvJ qkdwhJ ar;cGef;
ay:vm+yD ? tJ ' D enf ; vrf ; uawmh awG @ qk H a qG ; aEG ; wh J enf ; vrf ; yJ ? 'guk d usaemf w k d @ ajymaewm
ESpfaygif;rsm;pGm &dS+yD/ ppftpkd;&/ a':atmifqef;pk=unf acgif;aqmifwhJ trsKd;om; 'Drkdua&pDtzJG@csKyf/
wkdif;&if;om; ukd,fpm;vS,fawG t"dy`m,f&dS&dS EkdifiHa&;t& aqG;aEG;tajz&Sm=uwmuyJ jrefrmjynf
jy\emawGukd +idrf;+idrf;csrf;csrf; &Sif;vkd@ &whJ wckwnf;aom enf;vrf;ygyJ?
ppfwyfuawmh aqG;aEG;csipf w d f b,f&rSd vJ/ 'gayr,hf Ekid if w H um t0ef;t0kid ;f u tav;teuf
xm;jyD;awmh ppftkyfpkukd xdxda&mufa&muf zdtm;ay;Ekdifr,f qkdygawmh/ 'gqkd&if jynfyzdtm;eJ@
jynfwGif;u t=urf;rzuf v_yf&Sm;r_awGa=umihf ppftkyfpku aqG;aEG;yJGpum;0kdif;ukd a&mufvmrSmyJ?
Oa&myu usaemfw@dk rdwaf qGEidk if aH wG[m a&G;aumufyu GJ ae xGuaf y:rvmEkid w f Jh t&mwckudk
arSsmf wvifhvifhjzpfraeeJ@awmh/ tdyfruf rufrae=ueJ@awmh? aqG;aEG;yJGawG ay:aygufvmzkd@twGuf
ppftkyfpkukd xdxda&mufa&muf ta&;,lzkd@ vkyfoihfyg+yD? jrefrmjynf vl@tcGihfta&; csKd;azmufr_awGukd
pkHprf;ppfaq;r,hf ukvor*~ aumfr&Sifwck ay:aygufvmatmif olwkd@ p+yD;vkyfoihfyg+yD?
tajccHOya' jyifqif&ef vrf;jy=u,ftzGJ h jrwfcikd Of ;D
pmwif
06 atmufwb kd m 2010
2008 ckEpS f zG@J pnf;yHtk ajccHOya'wGif yg&adS om yk'rf 124 (u) yg pum;&yfjzpfonfh (zGŒJ pnf;yHk
tajccHOya' tm%mwnf+yD;aemuf) qdak ompmom;wGif Oya'qdak om pum;vH;k tm; y,fzsu+f yD;rSom
(yxrt}udrf jynfol@v$wfawmf) usif;yEdkifrnf jzpfo+zifh 2008 ckESpf zGJŒpnf;yHkudk jyefvnfjyif
qifoifah =umif; yJc;l +rdKŒtajcpdu k f vrf;jy=u,ftzG@J u Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zG@H +zdK;a&;aumifpD
OuUÏ AdkvfcsKyfrª;}uD;oef;a&$xH ,ae@tdwfzGifhay;pm ay;ydk@vdkufa=umif; od&Sd&onf?
tqdkygpmtm; ,ae@eHeufwGif pmwdkufrSwqifh EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESifh zGH@+zdK;a&;
aumifp¶D ;kH / aejynfawmf[k vdyrf I l ay;yd@k vu
kd jf cif;jzpfonf[k vrf;jy=u,ftzG@J rS a&SŒae}uD; OD;at;jrifu h
acwf+ydKifodk@ ajym=um;onf?
u “yk'fr 124 (u) yg zGJ@pnf;ykHtm%m wnf+yD;aemufqdkaom pum;&yfygaeojzifh a&G;cs,f
wifajrêmufyJG +yD;aomfvnf; yxrqk;H ac:,l usi;f y&rnfh jynfo@l vw $ af wmfukd ac:r&jzpfaeygw,f? yk'rf
(441) t& jynf a xmif p k v $ w f a wmf usif ; yonf h a e@rS tm%mwnf r nf j zpf o jzif h yxrt}ud r f
jynfol@v$wfawmf usif;ycsdefwGif jynfaxmifpkv$wfawmf rusif;y&ao;bl;qdkwm odapcsifw,f” [k
ajymqdkonf?
od@k twGuf 2008 ckEpS f zG@J pnf;ykOH ya'udk rjyifbJ aevd@k r&a=umif; odapvdo k nf? rSm;,Gi;f aeonfh
zGJ@pnf;ykHESifh a&G;aumufyGJjyKvkyf&ef roifha=umif;vnf; ajymjycsifonf[k OD;at;jrifhu qufvuf
ajymqdkonf?
jynfaxmifpk orRwjrefrmEdkifiHawmf/ zGJ@pnf;ykHtajccHOya'rl=urf; (2008 ckESpf) wGifyg&dSonfh
Oya'yk'rf 124 (u) wGif “zG@J pnf;ykH tajccHOya' tm%mwnf+yD;aemuf yxrt}udrf jynfo@l vw $ af wmf
ykHrSeftpnf;ta0;udk EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESifhzGH@+zdK;a&;aumifpDu ac:,lusif;y&rnf” [k
azmfjyyg&Sdonf?
,if;azmfjyyg zGJ@pnf;ykHrl=urf;rS ta=umif;tcsufeSifhywfoufI jynfytajcpdkuf jrefrmEdkifiH
a&SŒaersm;aumifpD Oya'oHk;oyfa&;XmerS OD;rsdK;u “usaemfwdk@tzGJ@ oabmxm;udk &Sif;&Sif;vif;vif;
ajymqdkxm;+yD;yg+yD? 'DzGJ@pnf;yHkudk jyifqifzdk@ ruygbl;/ zsufodrf;zdk@yg? tck[mrSmu jynfol@v$wfawmfudk
a&G;aumufyt JG +yD; &ufaygi;f (90) twGi;f ac:,l&rnf/ jynfo@l vw $ af wmf pwifac:,lonf&h ufrS &ufaygi;f
(15) &uftwGi;f jynfaxmifpv k w$ af wmfukd ac:,l&rnf qd+k yD; yk'rf (78) rSm jyÏmef;xm;w,f/ 'guu kd
ajymif;jyef jzpfaeygw,f? jynfaxmifpkv$wfawmf pwifac:,lrSom zGJ@pnf;yHkpwif touf0ifrSm
jzpfw,fvdk@vnf; yk'fr (441) rSm wdwdvif;vif;azmfjyxm;ygw,f” [k axmufjyajymqdkonf?
odk@twGuf TjyÏmef;csufrsm;onf jynfolvlxkudk Oya'rsm;jzifh vSnfhpm;jcif;omjzpfa=umif;/
xdk@tjyif jynfol@v$wfawmfudk etztpdk;&u ac:,lrnfjzpfjcif;/ jynfaxmifpkv$wfawmfudk em,u
uom ac:,lciG jhf yKjcif;wd@k jzifh vSnphf m;xm;a=umif;udv k nf; jrefrmESihf urBmh jynforl sm; odapcsio f nf[k
qufvufajymqdkonf?
zG@J pnf;ykt
H wnfjzpfonf qdak ompum;&yfEiS hf zG@J pnf;ykt H m%mwnfonf qdak ompum;&yfonf
t"dy`m,frwlbJ zGJ@pnf;ykHtm%mwnfjcif;tm; rnfonfhOya'ESifhrSs rxdef;csKyfEdkifa=umif;/ tm%m
wnfjcif;udk zGJ@pnf;ykHOya'xJrSmomvSsif jyÏmef;&jcif;jzpf+yD; tjcm;Oya'rsm;udkom tkyfcsKyfaeaom
tpdk;&u y,fzsufEdkifa=umif;/ zGJ@pnf;ykHOya'udk jynfolvlxkuom qENcH,lyGJjyKvkyfI jyifjcif;/ jznfhpGuf
jcif ; / tpm;xd k ; jcif ; jyKEd k i f a =umif ; / etztpd k ; &onf vl x k w if a jrê m uf x m;aom w&m;0if t pd k ;
&r[kwfojzifh ydkIyifqdk;a=umif; a&SŒae}uD; OD;at;jrifhu ajym=um;onf?
jrefrmhEikd if aH &; avhvmapmif=h unfh txl;jyKaeol Edik if aH &;odyr`H [mbG@J & udak usmv f if;OD;uvnf;
“trSew f u,fqkd qENc, H yl JG usi;f y+yD;uwnf;u zGŒJ pnf;yHu k tm%mwnf&rSm/ +yD;awmhrS vuf&t Sd pd;k &u
tdraf pmift h pd;k & tjzpfyJ xde;f xm;&rSm? 'gayr,fh olw@kd u 'Dvkd rvkyEf ikd af wmh b,ftcsed rf mS zGŒJ pnf;yHu k
pwif tm%mouf0ifrvJqdkwm r&Sif;bl;jzpfaew,f” [k a0zefajymqdkonf?
xdik ;f Edik if w
H iG f a&G;aumufyJG usi;f y+yD;onfEiS fh zG@J pnf;yHt k opfonf csucf si;f tm%mouf0ifum
a&G;aumufyYJG tEdik &f &do S nft h zGŒJ udk tpd;k &u csucf si;f tm%mv$t J yfvu kd uf m v$waf wmfusi;f yonhf
tcsdefudk rapmifhawmha=umif;/ jrefrmEdkifiHYrl ,if;udpPrSm r&Sif;vif;a=umif; ajym=um;onf?
a':atmifqef;pk=unf &ifqidk af e&wJh tr_e@J ywfouf+yD; tpGypf JG cH&wJh olawGbufu oufao
4 OD; wifc&hJ mrSm rlvw&m;&k;H rSm wOD;om cGijhf yKcJ+h yD; 'Dupd t P wGuf wkid ;f w&m;&k;H ukd wif&mrSm aemufxyf
wOD; ay;cJhygw,f? tckwcg ty,fcHxm;&wJh usefoufao 2 OD;jzpfwJh OD;wifOD;eJ@ OD;0if;wifwkd@ukd
A[kw d &m;&k;H rSm quf+yD; t,lcH wifc&hJ mrSm ZGev f 17 &ufae@u A[kw d &m;&k;H u t,lcv H m$ ukd oabmwl
vufcHvkdufyg+yD? 'DudpPeJ@ ywfouf+yD; tm&Svl@tcGifhta&; aumfr&SifrS a&S@aeOD;rif;vGifOD;utckvkd
ajymygw,f?
OD;rif;vGifOD; ----- rlvw&m;&kH;rSm uwnf;u cGifhjyKay;&rSmjzpfw,f? tJ'Dvkdr[kwfbJeJ@
'Dw&m;&kH;u w&m;pD&ifa&; tay:rSm aps;a&mif;ovdkrsKd; [kdqpf'DqpffeJ@ vkyfwJh OpPmuawmh rdrdjyXmef;
xm;wJh w&m;pD&ifa&; qkdif&mrlawGukd rdrdukd,fwkdif csKd;azguf+yD;awmh aemufykdif; roufomawmhrS
aemufqkH; tavSsmhay;vkdufw,fvkd@yJ usaemfwkd@taeeJ@ xifjrifcsufay;csifygw,f?
ar; ------ OD;rif;vGifOD; ajymoGm;wJh rwwfomvkd@ pum;vkH; ygygw,f? eJeJavmuf &Sif;jy
ay;ygcifAsm;? b,fvkdykHpHrsKd;ukd ajymovJcifAsm;?
OD;rif;vGiOf ;D ----- Ekid if w H umu zdtm;awG rsm;vmwJt h cgrmS Ekid if w
H umu apmif=h unfah ewJh
tajctaeu ykrd +dk yD; qk;d vmwJh tcsed rf mS awmh 'Dtm%mykid af wGu rvku d ef m&if rjzpfb;l / vl@tcGit hf a&;
pHawGe@J tnD vkyOf ;D rS jzpfr,fq+dk yD;awmh vku d af vsmvkud wf ,fv@dk bJ usaemfw@dk ajymcsiw f ,f?tm&Sv@l tcGihf
ta&; aumfr&Sirf S a&S@aeOD;rif;vGiOf ;D ajymjyoGm;wmyg? tvm;wlyJ ppftpk;d &xHrmS axmufvrS ;f a&;rSL;eJ@
25 ESp=f um wm0efxrf;aqmifczhJ ;l +yD; tar&duefEidk if H 0g&iS w f ef+rKd@ jrefrmoH&;Hk rSm oHrLS ;}uD;tjzpf wm0ef
xrf;aqmifcJhbl;ol OD;atmifvif;xGÉfuvnf; tckvkdajymygw,f?
OD;atmifvif;xGÉf ----- tcktajctaeu olwkd@enf;emwckukd ajymif;+yD;awmh =unfhokH;
vkud w f ,fv@dk usaemfjrifygw,f? rlvyxru olw@dk tpDtpOfwusaygah v/ tuGucf s+yD;awmhrS 'Dtr_udk
jrefjrefppf+yD;awmhrS jrefjrefaxmifcsvkdwJh owif;udk usaemfodcJhygw,f? olwkd@ajym=um;csuft&
a':atmifqef;pk=unfukd armfpukdrSm 3 ESpfxm;vkduf AkdvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$uae+yD; ol@wyfawGukd
E_wfrdef@ ay;vkdufw,fvkd@ usaemfod&ygw,f cifAsm;?
ar; ------ tckqv dk @dk &&dS if ykpH u
H wrsK;d ajymif;oGm;w,faygah v? bma=umifh ajymif;oGm;w,fv@dk
jrifygvJcifAsm;?
OD;atmifvif;xGÉf ------ t"duuawmh EdkifiHwum zdtm;ygygw,f cifAsm;? ,kH=unfr_
vkH;0r&SdwJh taetxm;rsKd; a&mufoGm;wm jzpfygw,f cifAsm;? usaemfwkd@ odxm;wmu olwkd@
xif x m;wmu 'D a vmuf jyif ; jyif ; xef x ef e J @ zd t m;ay;vmr,f v k d @ ol w k d @ rwG u f x m;ygbl ; ?
w&kwu f vnf; trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&; vrf;a=umif;ukd ajymvku d w
f hJ tay:rSm olw@dk awmfawmf
av; tm;rvkd tm;r& jzpfygw,f? w&kwfeJ@ ywfouf+yD; usaemfwck okH;oyf+yD; wifjycsifwmu
w&kwfEkdifiHjcm;a&;0ef}uD; 2008 ckESpf Armjynfukd vmpOfokH;u tpnf;ta0;rSm w&kwfEkdifiHjcm;a&;
0ef}uD;eJ@ AkdvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$wkd@ tajctae enf;enf;avmuf wif;rmoGm;wJh taetxm;av;
jzpfcyhJ gw,f? tJ't D csed u
f vnf; w&kwEf idk if jH cm;a&; 0ef}uD;u ukvor*~ vk+H cKHa&;aumifpu D ae+yD;awmh
xkwjf yefwhJ a=ujimcsuu f dk jrefrmtpk;d &taeeJ@ vkud ef mzk@d vm+yD; azsmif;zswhJ taetxm;rsK;d jzpfygw,f?
tJ'Dwkef;u wif;rmwJh taetxm;ukd jrefrmtpkd;&taeeJ@ qnfawGaqmufaeygw,f? wHwm;awG
aqmufaeygw,f? wkid ;f &if;om; 17 zG@J &Syd gw,f qkw d hJ ykrH eS af ygah v/ 'Dpum;awGe@J yJ jyefw@Hk jyefcyhJ gw,f?
tJ'Dawmh tJ'Dpum;awGeJ@ rvkHavmufawmhbl;? cifAsm;wkd@ wu,fvkyf&r,f qkdwJhtaetxm;rsKd;
ajymqkdoGm;wJh tay:rSm enf;enf;av;aygh tajctae tJ'Dup+yD; w&kwfu p+yD;awmh oabmxm;
ajymif;oGm;w,fvk@d usaemfajymcsifygw,f?
*syefe@J ywfouf+yD;awmh usaemf ok;H oyf&&if *syef[m usaemfw@dk &Spd Of wavSsmufv;Hk aygah v
tqifajycJhygw,f? *syefu jrefrmtpkd;&rS vdrf+yD;awmh [kdvSnfh'DvSnfh vkyfaewm tm;vkH;rodbl;?
aemufqkH;Asm ukefukefajym&&if ajrmufukd;&D;,m;eJ@ Arm yvl;yvJ vkyfaewJhOpPmukd *syeftpkd;&u
odawmhow d ,f? b,favmuf}uD; xJx0J if0if tEkjrLAk;H udpaP wG/ usew f Jh Missile udpaP wG/ aemufq;Hk
( --- ) AkH; vkyfwJh udpPawGu olwkd@rodygbl;? tckawmh odvmwJhtcgrSmvnf; *syefu ArmEkdifiHu
'Dtwkdif; xm;vdk@awmh r&bl;? trsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&; vrf;a=umif;ay:rSm jzpfzkd@vkdw,fqkdwJh
ok;H oyfcsuaf wG ay:wJt h cgrmS Armtpk;d &taeeJ@ awmfawmfav; t=uyftwnf;}uHKcJw h mukd usaemfw@dk
awG@&w,f?
ar; ----- a':atmifqef;pk=unf&hJ tr_jzpfpOfu aoG;&k;d om;&k;d jzpfw,fv@dk vm;/ b,fv=dk um;
rdovJ?
OD;atmif;vif;xGÉf ----- aemufq;Hk =um;&wJh owif;t& Ekid if jH cm;a&; 0ef}uD;Xmeonf 'kw, d
t}udrf rpPwm &ufawm jrefrmjynf jyef0ifvmwJh udpPukd odygw,f? odvnf;odw,f/ oufqdkif&m
udkvnf; owif;ykd@cJhw,f?
'kwd,tcsufu rpPwm &ufawm 'kwd,t}udrf jrefrmjynfa&mufaewmukd a'gufwm
wifrsKd;0if; odoGm;wJhtwGufa=umifhrkd@ a'gufwm wifrsKd;0if;ukd ta=umif;jycsufr&SdbJeJ@ zrf;+yD;awmh
xdef;odrf;vkdufwm jzpfygw,f? tJwmuvnf; a':atmifqef;pk=unftdrfukd roGm;cifrSm zrf;qD;xdef;
vkdufwmyg?
wwd, tcsufu=uHhckdifzGH@+zKd;a&;wJh ywfoufaewJh OpPmukd aejynfawmftokdif;t0kdif;rSm
&SdwJholawGtm;vkH; od=uygw,f? aocsmpkHprf;ppfaq; az:xkwfr,fqkd&ifawmh }uHhckdifzGH@+zKd;a&;.
vufcsufvkd@ usaemfwkd@ taxmuftxm;eJ@ az: jyEkdifygw,f?
ar; ---- tck ODatmifvif;xGÉf ajymjywJhtcsufawGu OD;atmifvif;xGÉf rSef;q+yD;ajymae
wmvm;? 'grSr[kwf b,fvkdodvJcifAsm;?
Services awG&Sdygw,f? 'Dyk*~Kdvfrsm;u usaemhqDukdenf;rsKd;pkHeJ@ qufoG,f+yD;awmhrS message awG
usaemhqDukd ykd@ay;ygw,f?
OD;atmifvif;xGÉ&f hJ ajymjycsujf zpfygw,f? 'guawmh a':atmifqef;pk=unftm; tr_qifwmeJ@
ywfouf+yD; pkpnf;wifjycsufyJ jzpfygw,f?
jrwfcikd Of ;D

tm%mvrf;0ay:u
yxrqHk;ae hrsm; *gr%d
twdkuftcHygwD}uD;[m a&G;aumufyGJrSm &Sif;&Sif;vif;vif;tEdkif&cJhayrJh tm%m&SifawG[m
awmfawmfe@J a&G;aumufy&JG v'f udk rxkwjf yefay;bJ aemufq;kH rSm rv$o J mvd@k xkwjf yefvu kd &f +yD;aemuf
'Da&G;aumufyGJ[m tm%mv$Jray;avmufao;bl;/ aemufxyf a&G;aumufyGJopf vkyfzdk@ vdkw,fqdk+yD;
a&G;aumufyGJxyfvkyfcJhygw,f? tm%m&Sif}uD;[m a&G;aumufyGJ topfrSmawmh aocsm ayguftEdkif
&atmif tzufzufujyifqifcJhygw,f? a&G;aumufyGJopf t}udKumvrSm twdkuftcHygwD}uD;udkvnf;
trsKd;rsKd;ESdyfuGyf npfywf t=urf;zufcJhygw,f? 'ga=umifh twdkuftcHygwD}uD;[m aemufqHk;rSm
a&G;aumufyo JG pfukd r 0ifz@kd qH;k jzwfvu
kd &f ygawmhw,f? twdu
k t
f cHr&Sw
d hJ a&G;aumufyrJG mS tm%m&Si}f uD;
[m rJ 85 &mcdkifE_ef;ausmfeJ@ tEdkif&oGm;yg awmhw,f?
twdkuftcHygwD}uD;[m a&G;aumufyGJ r0ifvdkufwJhtwGuf aemufqHk;ae@rsm; a&mufoGm;+yD/
ed*Hk;csKyfoGm;+yDvdk@ tm%m&Sif atmufqGJawGu 0rf;omtm;& vufcarmif;cwfcJh=uygw,f? 'gayrJh
'DygwD}uD;[m rdrd rlv&yfwnfcsuf ay:rSmyJ cdkifcdkifrmrm qufvufwdkufyGJ0ifcJhwJhtwGuf a&G;aumuf
yGJopf+yD;vdk@ 3 vt=umrSm tm%mcGJa0a&;pmcsKyf csKyfEdkifcJh+yD; aemufxyf 6 v t=umrSmawmh
tm%m&ygwDeJ@ twdkuftcHygwDwdk@&JΠtrsKd;om;nD!Gwfa&; (!Gef@aygif;) tpdk;&udk atmifjrifpGmzGJ@pnf;
EdkifcJhwJh twGuf 'Drdkua&pDvrf;a=umif;ay: pwifajccsEdkif cJhygawmhw,f?

jzpfpOf
tckazmfjycJhwJhjrifuGif;[m tmz&duwdkufu ZifbmabGEdkifiHrSm 2008 ckESpfu wu,fjzpf
cJyh gw,f? twduk tf cH trf'pD yD gwD acgi;f aqmif pAef*¶D ikd f u tm%m&Sif rl*gbD udk 2008 rwf 29 &uf
a&G;aumufyGJrSm tEdkif&cJhayrJh rl*gbD u rJvdrf+yD; trf'D pDygwD[m rJ 50 &mcdkifE_ef;ausmfr&vdk@qdkum
'kwd, tcsDa&G;aumufyGJudk 2008 ck ZGef 27 &ufrSm jyefvkyfcdkif;cJhygw,f? (w u,fawmh pAef*D¶dkif
[m rJ 51 od@k r[kwf 67 &mcdik Ef e_ ;f &cJah yrJh rl*gbu
D uvdru f npfvyk +f yD; twdu
k t
f cHu 47²9 &mcdik Ef e_ ;f /
rl*gbD u 43²2 &mcdik Ef e_ ;f &w,fv@kd a&G;aumuf yG+J yD;wvt=um arv 2 &ufae@usrS w&m;0if a=unm
cJhwm jzpfygw,f?)
tJ'D yxra&G;aumufyGJ+yD;awmh twdkuftcHygwDXmecsKyfudk 0ifpD;eif;+yD; ¶Hk;csKyfrSm&Sdaeol
tm;vH;k udk zrf;oGm;wm/ v$waf wmft rwfawGtygt0if ygw0D ifawGukd zrf;wm ¶du k Ef u S wf m owfjzwf
wm (yxra&G;aumufyGJeJ@ 'kwd,a&G;aumufyGJ=um;rSm t wdkuftcHygwD0if tenf;qHk; 43 a,muf
towfccH &hJ ygw,f)/ &yfx&J mG xJ vSsKŒd 0SuAf ;kH cGw J mawG/ twdu k t f cHukd rJay;cJw h hJ rJ qEN&iS jf ynfov l x l ak wG
wdkif;&if;om;vlrsKd;pki,fawGudk ESdyfpuf nêOf;yef;wm +cdrf;ajcmuf t=uyfudkifwmawG t}uD;tus,f
vkycf w hJ ma=umifh ZGef 22 &ufrmS pAef*¶D ikd &f ŒJ trf'pD yD gwu D a&G;aumufyrJG 0ifz@kd ordik ;f 0if qH;k jzwfcsuu f kd
csvdkufygw,f? 'D vdkeJ@ 'kwd,t}udrf a&G;aumufyGJrSm tm%m&Sif rl*gbD[m +ydKifbufr&SdbJ rJqEN
85²5 &mcdkifE_ef;&+yD; EdkifoGm; ygawmhw,f?
Edik if w
H umydik ;f rSmawmh ukvor*~rmS w¶kwf eJ@ ¶k&mS ; wd@k u ADwt kd m%moH;k umuG,af y;ayrJh
urBmhEdkifiHawGu jyif;xefxda&mufwJh pD;yGm;a&; ydwfqdk@r_awGcsEdkifcJh+yD; t"du axmufcHay;aewJh
awmiftmz&duEdik if u H , kd Yf u tifwifwifjzpfvm/ (tm z&duwdu k &f ŒJ tmqD,jH zpfw)hJ tmz&du or*~u
vnf; zdtm;ay;/ t"duEdkifiHjcm;aiG&Smay;aewJh pdefawGvnf; a&mif;r&atmif ydwfqdk@cH&/ wEdkifiHvHk;
umv0rf;a&m*gjzpfwmuvnf; tm%m&Siftpdk;& b,fvdkrSxdef;r&ovdk w¶kwf-¶k&Sm;vnf; r
u,fEdkifjzpfcJh&ygw,f?
'Dvekd @J ZGev
f 27 &ufa&G;aumufyrJG mS rl*gbD rJ “tjywftowf” eJ@tEdik &f +yD; orwjzpfcahJ yrJh
trf'pD yD gwu D jyif;xefvw S hJ t=urf;zufru_ kd &ifqikd +f yD; =uHch ikd wf &hJ yfwnfcsuef @J wdu k yf 0JG ifra_ =umifh rl*gbD
Edik +f yD;wvrjynfch if Zlvikd f 25 &ufrmS tdref ;D csi;f awmiftmz&duEdik if H y&Dw;kd &D;,m;+rdKŒawmfrmS tm%m&
tpdk;&eJ@ twdkuftcHawGt=um; 'dkif,mavmh pvkyfcJh&ygw,f? wcsdef u rl*gbDudkaxmufcHcJhwJh
awmiftmz&du orw trfbDuD u =um;0ifaphpyfay;cJhwm jzpfygw,f? pufwifbm 11 &ufrSm
awmh rl*gb[ D m qAef*¶D ikd f eJ@ tm%mcGaJ 0a&; pmcsKyfukd vufrw S xf ;dk vdu
k &f ygawmhw,f? 'DpmcsKyft&
rl*gb[ D m orw &mxl;udk quf,x l m;ayrJh qAef*¶D ikd ef @J trf'pD yD gwu D kd 0ef}uD;csKyf&mxl;eJ@ tpd;k &0ef}uD;
&mxl;tm;vH;k ay;vdu k &f ygawmhw,f? 'g ayrJh rl*gbu D trsK;d om;vHjk cHKa&;aumifpu D kd qufuikd x f m;+yD;
ppfwyfukd qufvuf csKyfuikd x f m;ygw,f? 2009 azazmf0g&D 13 &ufrmS awmh qAef*¶D ikd [ f m 0ef}uD;csKyf
tjzpf usrf;opPmusdefqdk+yD; w&m;0if &mxl;vufcHcJhygw,f?
tcktcsdefrSm ZifbmabGEdkifiH[m wif;jynfhusyfjynfh'Drdkua&pDEdkifiH rjzpfao;ygbl;? rl*gbDeJ@
vufudkif'kwf=uHhzGwfawG/ ppf wyf/ &J/ vHkxdef;wdk@[m vpf&ifvpfovdk trf'DpDygwDeJ@ jynfoljynfom;
awGtay: ESdyfpufwm rw&m;vkyfwmawG &Sdaeyg ao;w,f? 'gayrJh a&G;aumufyGJ rwdkifrDumvueJ@
pm&ifawmh trf'DpDygwDtwGuf tcGifhtvrf;trsm;}uD; &oGm;yg+yD? EdkifiHt ay: pD;yGm;a&;ydwfqdk@r_awG
¶kyfodrf;+yD; 0ef}uD;csKyfqAef*D¶dkif tpdk;&tzGJ@taeeJ@ pD;yGm;a&;jyKjyifajymif;vJr_awGudk twdkif;twm
wcktxd tawmftwefvkyfEdkifvmygw,f? rl*gbD taeeJ@ tm%m&Sifpepfudk qufvufxdef;odrf;zdk@
}uKd;pm;aeaomfvnf; &mE_ef;jynfhvkyfcsifovdk vkyfvdk@ r&awmhygbl;? 'DvdkeJ@ twdkuftcH trf'DpDygwD&JŒ
ed*Hk;vdk@ r[mynmausmfrsm; wGufqcJhwm[m tm%mvrf;r ed'gef;tp jzpfaewm awG@&ygawmhw,f?

aemufcH
ZifbmabGEikd if [
H m 1980 ckEpS rf mS vuf&o
dS rwrl*gbD acgi;f aqmifwhJ vufeufuikd f awmfveS af &;
enf; tajccHeJ@ tm%m& vm+yD; vGwfvyfa&; &vmcJhygw,f? wcsdefu rmhufpf0g' armfpDwHk;0g'awG
a=uG;a=umfwJh awmfvSefa&;orm; jzpfcJhayrJh tm%m &vmwJhtcg ZdrfawG@oGm;vdk@ ukvm;xdkif
ay:urqif;awmhbJ twdkuftcHawG wdkif;&if;om; vlrsKd;i,fawG tm;vHk;udk &uf&ufpufpufESdrf
eif;cJhygw,f? (1982 eJ@ 1985 =um;rSmwif vl 20000 ausmf towfcHcJh&w,f?) wdkif;jynf&JŒ
pnf;pdrOf pPmtm;vH;k udv k nf; ud, k yf ikd vf okd abmxm; oH;k jzKef;ypfcw hJ t
hJ wGuf wcsed u f tmz&duwdu k rf mS
tcsr;f omqH;k pm&if;0ifcw hJ hJ ZifbmabG[m pD;yGm;a&;'va[musqif;+yD; use;f rma&;/ ynma&;/ vlra_ &;
EdkifiHa&;/ 'kuQaygif;pHkzdpD;vdk@ tmz&duwdkuf&JΠvlrrm}uD;jzpf vmcJhygw,f? (wEdkifiHvHk; xrif;awGiwf
umv0rf;a&m*gawG jzpfaecsdefrSm tm%m&Sif orw rl*gbDuawmh tmz&du wdkufrSm tcrf;em;qHk;
eef;awmf}uD;aqmuf+yD; aecJhygw,f?)
awmfveS af &;atmifjrif+yD; Edik if v H w G v f yfa&;oufwrf; tESpf 20 od@k r[kwf rl*gbD tm%m&Siv f yk af ecJw h hJ
tESpf 20 vH;k vH;k bmajr,mawmfveS af &;rS rvkycf b hJ J pD;yGm;a&;awG csw G cf sKu
H svmvd@k ausmif;om;awG/
tvkyform; awG/ tpdk;&0efxrf;awG/ wdkif;&if;om;vlenf;pkawG&JΠEdkifiHa&;rauseyfr_awG rsm;oxuf
rsm;vmwJh 2000 jynfEh pS 0f ef;usiu f srS vlxu k t
kd m¶Hv
k zJ$ @kd vl jzLajr&Si}f uD;awGyikd w
f hJ ajr,mawGuo kd rd ;f ,l/
ajr,ma0jcrf;a&;awGvkyf+yD; awmfvSefa&; &Jabmfa[mif;awG/ aus;vufvlxk awGudk pnf;¶Hk;acsG;odyfzdk@
vkyfvmwm jzpfygw,f?
'gayrJh aiGa=u;azmif;yGr_u (a':vm oef; 100˜000 100 billion dollar wef odk@r[kwf
100˜000˜000˜000 wef aiGpuULawG xkwf&avmufatmif) &mcdkifE_ef; 231 oef; txdwufvm+yD;
tvk y f v uf r J h E _ e f ; u 90 &mcd k i f E _ e f ; ud k a &muf v mawmh b,f v d k y J tvd r f t nmr_ d i f ; awG w d k u f a yrJ h
'D r d k u a&pD v d k v m;wJ h jynf o l @ buf a wmf o m;awG [ m t=urf ; zuf z d E S d y f r _ a wG tjyif ; txef E S d y f
uGyfr_awG=um;uae =uHh=uHhcHwdkufyGJ0ifcJh=u&mu tck aemufqHk;rSm jynfol@tpdk;&a&SŒajy; tm%mcGJa0
=um;jzwftpdk;&tqifh udk a&mufvm+yDjzpfygw,f?

vufawG@
tckvnf; ArmjynfrSm tJift,fvf'Du 2010 a&G;aumufyGJtwGuf rSwfyHkrwifzdk@ qHk;jzwf
vdu k w
f t
hJ wGuf qH;k jzwfcsurf mS ;oGm;+yD/ &uf 60 jynf&h if Edik if aH &;ygwt
D jzpfu ysujf y,f oGm;awmhr,f/
ygwDwcktjzpf &yfwnfEdkifr,fh aemufqHk;ae@awGudk a&mufae+yDvdk@ ppfusGef tvH¶SL;awG tm%m&Sif
yGpJ m;awGu a[mifoaH y; ae=uygw,f? 'gayrJh tmz&duwdu k u f ZifbmabG Edik if rH mS tckvkd a&G;aumufyJG
r0ifwm vHk;0rSefoGm;+yD; aemufqHk;rSm tm%m&Sifu avSsmhcJh&wm om"utxift&Sm; &Sdaeygw,f?
'ga=umifh tJift,fvf'D ygwD0ifawG/ 90 ckrSmEdkif+yD;om; v$wfawmf udk,fpm;vS,fawGuom wu,f
vkyrf ,fq&kd if vuf&dS umv[m tJit f ,fv'f &D ŒJ tm%mvrf;0u yxrqH;k ae@rsm; jzpfomG ; ygvrd rhf ,f?
*gr%d

usrwdk uh ,kd w
f ikd v
f nf; Edik if t
H usKd; xrf;aqmif
r,fq&kd if &mxl;rufvkd h tm%mrufvkd h r[kwyf J
eJ h wu,fyJ usrwdk Eh ikd if uH kd wd;k wufapcsifwphJ w
d f
xm;&r,f//
a':atmif q ef ; pk = unf
1996 ckEpS f 1v 16 &uf
ppfu|eftjzpf EGHESpfrcHeJ h
jrodef;
atmifyo JG ydwf qifE-JG u
27-10-2010
ppfwyfu a&;qGx J m;onfh tajccHOya'. t"du ausm&d;k jzpfonfh t&yfom; Edik if aH &;orm;udk
r,Hk=unfr_/ vl@tzJG@tpnf;wcktwGif; trsm;jynfolESifh oufqdkifaom tcef;u¾wGif nDnGwfonfh
oabmwlnDcsufwck wnfaqmufa&;tay: r,Hk=unfr_wkd@udk azmfn$ef;aeygonf? t"dtm;jzifh
trsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&;udk rvdkvm;aom ppftm%m &Sifwdk h. wudk,faumif;qefaom vuf
euf j zif h j ynf o l u d k zd E d S y f t k y f c sKyf v d k a om tm%m&S i f p epf ud k v d k v m;onf / / ppf w yf u tcG i f h x l ; cH
vlwef;pm;w&yfukd xlaxmifvmcJo h nfukd awG jh rifae &ygonf// wyfrawmfonf Edik if EH iS jhf ynfo h lt
h usK;d
udkaqmif&Guf&rnfhtpm; EdkifiHa&;wGifyg0if vmaoma=umifh wdkif;jynfonf,ae htxd wnf+idrf
at;csrf;r_r&&SdEdkifao;ay//
'Drdkua&pDEdkifiHa&;oDtdk&Dt& EkdifiHa&;ygwDwcku jynfoltrsm;pk. axmufcH a&G;cs,fr_jzifh
jynfo@l vw $ af wmf ae&mtrsm;pkukd tEdik &f cJv h sif wdik ;f jynfwiG f Edik if aH &;wnf+idrrf E_ iS hf Edik if zH @GH +zdK; wd;k wuf
r_wdk@ &&dSEdkifygonf?
a&G;aumufyt JG +yD; jzpfvmr,fh v$waf wmfEpS &f yfaygi;f &JΠjynfov l x l uk om olw@kd qENe@J tusKd ;
pD;yGm;udk trSefwu,f udk,fpm;jyKEdkifr,fh udk,fpm;vS,fudk a&G;Edkifr,fqdk&ifvnf;bJ ppfwyfu ae&m
25 &mcd k i f E _ e f ; ,l x m;aoma=umif h a&G ; aumuf y G J t +yD ; ay:ayguf vmr,f h v $ w f awmf taeeJ @
vlxt k usKd ;&Srd ,fh Oya'topfawGukd jyXmef;oGm;Edik rf mS jzpfw,fv@kd rxifygb;l // 'DtwGuf eufeuf&i_d ;f &di_ ;f
oH;k oyf=unfrh ,fq&kd if t"du tcsuEf pS cf suf awG@&rSmyg? yxrtcsuu f zG@J pnf;yHk tajccHOya' topfe@J
tJ'aD tmufrmS zG@J pnf;r,fh v$waf wmfxrJ mS 'Dru kd a&pDabmifxu J vkyu f ikd af qmif&u G Ef ikd rf ,fh &mcdik Ef e_ ;f eJ@
wGufr,fqdk&if v$wfawmftrwf tenf;qHk;jzpfaerSmaocsmygw,f// Oay'jyKtzGJ@jzpfwJh jynfaxmif
pkv$wfawmfrSmvnf; tenf;pkom&&SdrSmjzpfygw,f? jynfol@v$wfawmf (440 ae&m) eJ@ trsdK;om;
v$waf wmf (224 ae&m) ESp&f yfaygi;f xm;wJh jynfaxmifpk v$waf wmfrmS pkpak ygi;f 664 ae&m &Syd gw,f/
/ 0ef}uD;csKyfodef;pdef tygt0if ppfAdkvfcsKyf}uD;rsm; t&yf0wfvnfum tpkvdkuf tjyKHvdkuf
Ed k i f i H a &;ygwD x J 0 if a &muf v mwmud k =unf h v sif o d o mxif & S m ;aeygw,f tem*wf jref r mEd k i f i H u d k
ppfom;vlwu G f t&yfomta&+cKHrsm;jzifh qufvuftyk cf sKyfvakd oma=umifh tpkvu kd tf jyKHvu kd f ajymif;a&G
hvmjcifjzpfw,f// tajccHOya'udkvnf; olwdk hvdkovdka&; qGJxm;+yD; ppftpdk;ydkif EdkifiHa&;ygwDjzpfonfh
=uHcdkifzGifh+zdK;a&;ygwD(USDP )jzifh EdkifiHydkifb¾maiG udktokH;jyK+yD; tcGifhta&;rsm;&,lum enf;rsKd;
pkHjzifhvdrfnmI tEdkif&atmifvkyfaqmifrSmjzpfygw,f//
a&G;aumufyGJt}udK vkyfief;aqmifwmawG vkyfaqmifwJhae&mrSm ppftpdk;&&JΠrrSswr_awG
eJ@ywfouf+yD; EdkifiHa&;ygwDawG=um;rSm rcHr&yfEdkfifjzpfr_awG wdk;yGm;vmaewJh tcsdefvnf; jzpfaeyg
w,f?2008 zGJ@pnf;yHktajccHOya'yg tcsuftvufawGudk tajccH+yD; ajym&&if topfzGJ@pnf;r,fh
v$wfawmfESpf&yfaygif;&JΠtifwdkuftm;wdkuf aqmif&GufEdkifpGrf;u tawmfhudk ra&r&m&SdvSygw,f?
EdkifiHwck&JΠwnf+idrfr_eJ@ zGH@+zdK;wdk;wufr_twGuf Oya'pdk;rdk;r_[modyfudk ta&;}uD;wJhtwGuf
'Dtcef;u¾udk qHk;jzwf&mrSm Oya'jyKtzGJ@eJ@ tkyfcsKyfa&;tzGJ@awGudk cGJa0tyf ESif;xm;wJh wm0efeJ@
vkyfydkifcGifhawGtwdkif; qHk;jzwf&rSm jzpfygw,f? ppfwyfudk EdkifiHom; rsm;xuf tcGifhxl;ay;xm;aom
tajccHOya'omjzpfaoma=umifh 'Drdkua&pDpHE_ef;rsm;ESifh aoGzDaewmudkawG h&Sd&ygw,f// jynfol
q
h ENjzifah &G;cs,w f ifajrSmufaom ud, k pf m;vS,rf sm;jzifh tpd;k &udk v$waf wmfwiG zf JG ph nf;&rnf// tajccHOya'
udvk nf; jynfou l a&G;cs,x f m; aomv$waf wmftrwfrsm;u a&;qG&J rnfvkd h tajccHOya'wGiyf g&ydS gonf/
/ od@k aomfvnf; xko d tD &dk ED iS fh rwljcm;em;onfh tcsurf mS jrefrmEdik if . H tajccHOya'u ppfwyf
tkyfpdk;olrsm;udk qef@usifrnfh EdkifiHa&;ygwDwcku v$wfawmfwGif v$rf;rdk;r_ r&dSap&ef a&;qGJxm;jcif;
jzpfygonf?
xdk@a=umifh tajccHOya'ukd v$wfawmfESpf&yfwGif ppfwyfu cef@tyfonfh udk,fpm; vS,f 25
&mcdkifE_ef; yg0ifrnhfpnf;urf;jynfh0aom'Drdkua&pD azmfaqmifa&;qdkonfh t,ltqtay: tajccH
a&;qGJcJhygonf? EdkifiHa&;ygwD wcku rJtrsm;pkjzifh tEdkif&&dScJhaom 1990 jynhfESpf a&G;aumufyGJrsdK;
xyfrH ray:aygufap&ef vkyfaqmifonfh tpDtrHwck jzpfygonf?
uk,d pf m;vS,af ygi;f 440 &drS nhf jynfo@l vw $ af wmfwiG f ppfwyfu ae&maygi;f 110 ,lxm;onf/
uk,d pf m;vS,f 224 ae&m&daS om trsKd ;om;v$waf wmfwiG f 56 ae&m &,lxm;ygonf? xd@k tjyif jynfe,f
ESifh wdkif;a'o}uD;rsm;/ udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh& a'orsm;&dS Oya'jyKv$wfawmfrsm;ESifh tzJG@rsm;wGifvnf;
tvm;wl a0pkudk &,lxm;ygonf? tajccHOya' yk'fr 121 (n) wGif tpdk;&0efxrf;rsm; v$wfawmf
a&G ; aumuf y G J r sm;wG i f 0if a &muf ,S O f + yd K if j cif ; rjyK&ef wm;jrpf x m;aomf v nf ; ppf r _ x rf ; rsm;uk d
jcGif;csufjzihf cGihfjyKxm;ygonf?
v$waf wmfwiG f 25 &mcdik Ef e_ ;f om &,lxm;aomfvnf; ppfwyfonf Oya'jyKa&; vkyif ef;rsm;wGif
t"du t[ef@ twm; jyKEdik yf gonf? tajccHOya'udk jyifqif&mwGiv f nf;aumif;/ Oya'topf wckcu k kd
jyXmef;vkdonfh tcgwGif vnf;aumif; v$wfawmfudk,fpm;vS,f 75 &mcdkifE_ef;ausmf. axmufcH
twnfjyKr_ &&dS&ef vdktyfygonf?
odk@&mwGif ppfwyfu umuG,fa&;ESifh vkH+cHKa&;qkdif&m Oya' wckckudk twnfjyKvkdvSsif
v$waf wmf. twnfjyKcsuu f kd &,l&efrvdk od@k r[kwf twnfjyKay;&efom jzpfonfukd tajccHOya'yk'rf
20 (c) wGif wyfrawmfonf wyfyikd ;f qdik &f m udpP tm;vH;k udk vGwv f yfpmG pDrcH ef@cJG pD&if aqmif&u G yf ikd cf iG hf
&dSonf[k jyXmef;xm;onf?25 &mE_ef;jzifh t&m&mudk t"duxdrf;csKyfxm;onfrSm xif&Sm;aeygonf//
xdk@tjyif umuG,fa&;ESifh vHk+cHKa&;&m udpPrsm; twGuf v$wfawmfaumfrwDrsm;/ aumfr&Sif
rsm;ESihf tzJ@G rsm; zJ@G pnf;onft h cg ppfwyf ud, k pf m;vS,rf sm;jzifo h m zJ@G pnf;&efEiS hf vkyif ef;tay: rlwnfI
vdktyfrSom wjcm;udk,fpm;vS,frsm; xnfhoGif;&efudk tajccHOya'yk'fr 115 ESifh 147 wdk@wGif azmfjy
xm;ygonf?
2008 ckESpf tajccHOya'. yk'fr 60 t& orRwudk orRw a&G;cs,fa&;tzJG@u a&G;cs,f
wifajrSmufrnf jzpfygonf? orRw a&G;cs,fa&;tzJG@udk zJG@pnf;&mwGif tkyfpk 3 ckudk tajccHxm;rnf
jzpfonf? jynfol@v$wfawmf/ trsdK;om;v$wfawmfESifh xdkv$wfawmf ESpf&yf pvHk;rS ppfwyfudk,f
pm;vS,frsm;u oD;jcm; wwd,tzJG@tjzpf yg0ifygrnf? tzJG@wckcsif;pDu orRwavmif;wOD;pDudk
a&G;cs,f&rnf jzpfonfh twGuf ppfwyfuvnf; wOD;ukd a&G;cs,fay; rnf jzpfygonf?
1990 jynhfESpfwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyfu rJtrsm;pkjzifh tEdkif&&dSouJhodk@ EdkifiHa&;
ygwD wckonf jynfo@l vw $ af wmfae&m 330 . trsm;pkukd tEdik f &&dES ikd yf gonf? od@k &mwGif vnf;aumif;
wdk@. orRwavmif;onf orRwtjzpf a&G;aumuf wifajrSmufEkdif&ef aocsmayguf arSsmfvifhxm;I
r&Edkifyg? ta=umif;rSm tajccHOya'yk'fr 59 (C) u orRwwOD;. t&nftcsif;rsm;wGif ppfa&;wGif
tu|rf;w0if&dS&rnf qdkonfh tcsuf yg0ifaeonf? xdktcsufonf ppfom;r[kwfonfh t&yfom;
orRwavmif; wOD;udk orRwtjzpf a&G;aumufwifajrSmufjcif;rjyK&[k rqdkxm;aomfvnf; xdkodk@
uef@owfxm;onfhESifh wlygonf?
xd@k tjyif umuG,af &;ESihf vH+k cHKa&;qkid &f m udprP sm;wGif orRw. tcGit hf m%mrsm;udk uef@owf
xm;ygonf? orRw. oabmwlnDr_ rygbJ wyfrawmf umuG,fa&;OD;pD;csKyfonf umuG,fa&;0ef
f}uD;Xme/ jynfxJa&; 0ef}uD;Xme/ e,fpyfa&;&m0ef}uD;Xme wkd@rS 0ef}uD;rsm;udk vGwfvyfpGm cef@tyf pDrH
aqmif&GufydkifcGifh &dSygonf?
,if;onf ppfwyfESifh t&yfom;tpdk;&wdk@t=um; rrSswonfh tm%mcGJa0r_ jzpfonf[k
tajccHOya'udk avhvmqef;ppfolrsm;u ajymEdkifygonf? wjcm;aom 'Drdkua&pD tajccHOya'rsm;ESifh
qef@usifvsuf TtajccHOya'u ppfwyfudk t}uGif;rJh tm%m ay;tyfxm;jcif; jzpfonf?
xdk2008 tajccHOya'udk twnfjzpfaprnfh 2010 a&G;aumufyGJonf 'Drdkua&pDESifhvl ht
cGifhta&;rsm; yg0ifr_r&Sdjcif; trsKd;acgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfESifh wdkif;&if;om;acgif;aqmifrsm;/
ausmif ; om;acgif ; aqmif r sm;/ 'D r d k u a&pD v _ y f & S m ;ol r sm; yg0if c G i f h r &atmif Oya'jzif h uef h o wf
xd r f ; od r f ; xm;jcif ; / 2008 tajccH O ya'onf wzuf o wf a &;qG J u m tm%m&S i f pepf u d k
oufqdk;&Snfaprnfhtjyif wrsKd;om;vkH; ppfu|eftjzpfodk hoGwfoGif;cH&rnfh 2010 a&G;aumufyGJtm;
vuf c H E d k i f p &mta=umif ; r&S d a y// a&G ; aumuf y G J Oya'rsm;onf v nf ; vG w f v yf I w&m;r#wr_ r &S d
a&G;aumufyGJ. tajccH=uaom vGwfvyfpGmrJay;cGifh/ vGwfvyfpGm pnf;&kH;cGifh/ vSnfhvnfa[majymcGifh/
rJay;&efpnf;rsO;f pnf;urf;rsm;avhvmcGi/hf rJ&aHk pmifh =unfch iG /hf owif;vGwv f yfciG /hf Edik if H wumaqmif=h unfh
avhvma&;tzGJ hrsm;udkjiif;y,fjcif;wdk ha=umifh EdkifiHwumtodkif;t0dkif;taejzifh vufrcHEdkifyg/
xGufay:vmrnfh twkta,mif tpdk;&opfonf urBmhutodtrSwfjyKvdrhfrnfr[kwfay/ 2010
a&GaumufyGJonfvnf; twkt,mif a&G;aumufyGJjzpfaoma=umifh a&G;aumufyGJ+yD;aemufydkif;wGifvnf;
vlxt k m;jzifh qENjyyGrJ sm; Edik if t
H ESH +rdK &h mG i,frsm;rSpI +rDK }h uD;rsm;xd awmifajrmuf jzefu h m(ajymufusm;
oydwf) qifEGJ&ef tcsdefwefjyD[k wdkufwGef;Edk;aqmftyfygonf// jrodef;

tm&kHOD;rSm ar$onfh=um jrifrh &kd x


f eG ;f

&ky&f iS 0f goemygow l ikd ;f 'Dacgi;f pOfukd jrifwmeJ yh J od=ur,fxifygw,f// u|eaf wmfu, kd wf ikd uf vJ
&kyf&Sif0goemygoljzpfjyD; i,fpOfu &kyf&Sif&kHawG/ &kdwfuGif;awG=um;xJrSm }uD;jyif;vm oljzpfvdk h tckvJ
tifwmeuf&kyf&Sifvdkif;awGrSm tcsdef&oavmuf t+rJ0if=unfhjzpfygw,f// +yD;cJhwJh(2)vavmufu
=unf h & wJ h & k y f & S i f u awmh (tm&k H O D ; rS m zl ; onf h = um) emrnf a usmf & k y f & S i f o &k y f a qmif
(60)ausmyf g0if&u dk u f ;l xm;wJh acwfo;Hk acwf ordik ;f a=umif;aemufcH Edik if aH &;jzpf &yfreS f Zmwfum;}uD;qdk
vdk h0rf; omtm;& tcsdefukefcHjyD; xdkif=unfhvdkufygw,f//
t+rJ w rf ; tcsd e f u d k vk a e&wJ h E d k i f i H r S m 'D u m;ud k = unf h + yD ; awmh uk e f o G m ;wJ h t csd e f a wG u d k
ES a jrmvd k r qk H ; bl ; Asm--tcsd e f u k e f & k H a vmuf q d k & if a wmf y gao;w,f tck [ mu tcsd e f w if r u
OD ; aES m uf p G r f ; tif a wG y g uk e f q k H ; &vd k h y gbJ / / omrmef & k y f & S i f ( 2)um;pmavmuf = umatmif =unf h
&wJhtcsdeftwGif;rSm tawG;tm&kHawGZa0Z0gjzpf a'goawGjzpf+yD; usefcJh&vdk hygyJ// &kyf&Sif=unfh +yD;&cJhwJh
cHpm;r_&oawGxJrSm wcgrSr&cJhbl;ao;wJh &ovdk hajym&avmufatmif xl;jcm;ygw,f/
ud,k rf rDcS w hJ ahJ cwfeJ yh wfoufwjhJ yuGuaf wGu=kd unf&h if; Za0Z0gjzpf&ovdk ud, k rf cDS hJ &Scd hJ =uHKcJ&h wJh
umvjyuGufawGrSm t"du o&kyfaqmifawGajymwJh pum;vkH;awGudk=um;&wm a'goawGwGuf
tukodkvfawGwufcJh&ygw,f// awmfawmfav;udk wzufapmif;eif; twW}uD; pGmeJ h atmufwef;usus
rJ q G , f 0 g'jzef h &k d w f x k w f x m;wJ h &k y f & S i f v d k h a jym&if rS m ;r,f r xif y g/ (&k y f & S i f o nf jynf o l h t
wGuf)qdkwJhaqmifyk'f b,fvdkjzpfoGm;+yD b,facsmifxJudka&mufoGm;wm vJvdk har;csifrdygw,f//
jrefrmh&kyf&SifESpf (90)jynfh/ jrefrmjynf&kyf&Sif&kHrsm;ESpf(100)jynfhESpfrSm trSwfw& jzpfavmufwJh
Zwfum;}uD;ygyJ//
t&if u vJ wjcm;Ed k i f i H a wmf u m;awG =unf h c J h z l ; ygw,f / / 'D a vmuf t xd r qd k ; 0g;cJ h y g t
jcm;u¾awGuzkd ,f+yD; jrefrmhobm0&_cif;awG emrnf}uD;wefc;kd }uD;bk&m;awGukd tvGr;f ajy zl;& =unf&h
vdk ah useyfrad yrJh 'Dum;ud=k unf+h yD; qef u h sib f ufcpH m;r_awGeJ h 'Dpmudak &;jzpfwhJ txdygyAJ sm//
(wacwfrmS wa,muf)qdw k phJ um;xufy+kd yD; &Sm;&Sm;yg;yg; ay:aygucf w hJ hJ OD;oef h vdk yk*Kd~ vfrsK;d udk
omrmeft&yfom;wa,mufavmuf tqifhjzpfatmif ajymxm;ygw,f// 1990 a&G;aumufyGJrSm
NLD ud k r J a y;cJ h w J h wEd k i f i H v k H ; rS m &S d = uwJ h jynf o l a wG u d k v J vl x uf t qif h e d r f h w J h wd & p> m ef a vmuf
tqifjh zpfatmif (b,fou l rkd aJ y;&rSe;f rodavmufatmif pOf;pm;Om%fr&Sw d hJ taeeJ )h ajymxm;ygw,f/
/ wu,f u awmh tck v mrJ h a &G ; aumuf y G J r S m usd e f ; aoayguf t Ed k i f & zd k h wpf a jy;aewJ h y gwD u d k
rJay;rJholawGuom tJh'Dtqifh&SdwJh vlawGjzpfygvdrfhr,f// tJ'DygwDtEdkif& +yD;&if vlpifppfuae
wd & p> m ef a wG v d k usKH ; oG i f ; cH & rS m jzpf v d k h y gyJ / vl y k * ~ d K vf tenf ; pk t wG u f o m 'D v d k r jzpf E d k i f a yrJ h
jynfoltrsm;wum trsm;uawmh tJ'Dtwdkif;jzpfrSm trSefygyJ jrefrmhordkif; rSm tvGefta&;ygcJhwJh
txifu&yk*~dKvf}uD;awGudkvJ apmfum;ykwfcwfajymqdkxm;'gawG awmf awmfrsm;rsm; yg0ifygw,f//
aemufq;Hk +yD;cge;D rSm 'Dru kd a&pDvy_ &f mS ;aewJh tzGJ rh sm;udk Edik if aH &; vkypf m;olrsm;tzGJ h (a':vmpm;awG)vdk
hajym+yD; Zwfum;tqkH;owfxm;ygw,f//
'D&yk &f iS ef J yh gwo f uf+yD; jy\emawGqufwu kd af y:vmwmudk trsm;od=urSmyg &ky&f iS f 'g&u dk w f m
Zwf n $ e f ; a&;q&m emrnf } uD ; yk * ~ d K vf a wG wa,muf E S i f h w a,muf abmvD a bmyk w f ovd k
tjypfv$Jcs=uygw,f/ trSm;trSefudkawmh um,uH&SifawGyJod=urSmjzpfygw,f// tckavm avmq,f
&kyf&Sifo&kyfaqmifav;awGvnf; ESpfOD;ESpfzuf t}udK;&Sdatmifvkyf=u oGm;=uwJhEdkifiH jcm;yGJawGrSm
tjyeftvSef&kyfodrf;=u zsufodrf;=u ADZmy,fzsufcH&vdk h trsKd;rsKd;qkH;&_H;epfem ysufpD;=u&wm 'Dae
htxd=um;vdk hrqkH;wJh owif;awGjzpfvmygw,f// &kyf&Sifavmuom;rsm; udkvJ udk,fcsif;pmrday;rJh
'Davmuftxd &kyfysufqif;ysuf ordkif;vdrfZwfum;}uD;tjzpf (ar$wJh =um)jzpfatmif yHhydk;cJh=uwmudk
tH=h ovdk rh qk;H yg 'Dum;&J h t"du o&kyaf qmifae&mawGrmS ryg&wJt h Ekynm&Sirf sm;uawmh tcktcsed rf mS
}udwf+yD;0rf;omaervm; ryg&avjcif;qdk+yD; 0rf;enf;aervm;awmh rajymwwfyg//
aocsmwmuawmh u|ef a wmf w d k h E d k i f i H t wG u f tck t csd e f [ m trS e f w u,f u d k y J
tm&k%Of ;D tcsed t f cgjzpfaeygw,f// wGuaf y:vmrJah erif;eJ t h wl topfjzpfvmrJah e&mrSm r*Fvm &Sad tmif
om,mvS y atmif vk y f a qmif z ef ; wD ; &rS m uawmh jynf o l t m;vk H ; &J h wm0ef j zpf y gw,f /
(tm&k H O D ; rS m ar$ o nf h = um)uawmh b,f a vmuf t xd q uf a r$ O D ; r,f r od y g// tck v d k t a&;}uD ; wJ h
vuf u sef t csd e f a v;twG i f ; rS m aumif ; aomar$ j cif ; rsm;om jzpf v mygapvd k h y J qk a wmif ; aerd y g
awmhw,fcifAsm//
2010-10-10 trSww f &
jrifrh &kd x
f eG ;f
pum;csyf - --- u|ef a wmf [ m jref r mh & k y f & S i f u d k tvG e f c spf j rwf E d k ; ol y g tEk y nm&S i f a wG u d k
t+rJcs;D usL;av;pm; *k%, f pl mG tm;ay;aeoljzpfygw,f// jrefrmh&yk &f iS f urBmtxd&ifabmifwef; apcsiw f m
u|eaf wmfq h ENtrSeyf g 'ga=umifv h J 'Daqmif;yg;udk *&k%ma'gaomeJ h a&;jzpf ajymjzpf jcif;omjzpfygw,f/
/ oufqikd o f rl sm;u u|eaf wmfu h kd arwWmydk =h u(jyefq=J u)r,fq&kd ifvnf; cH ,lzkd t h oifyh gycJ ifAsm//

h
wyfrawmf
ta=umif;
waphwapmif;
odaumif;p&m
tcef ; quf (33) 'kAdkvfrSL;}uD;at;jrifh (+idrf;)

1991 'grrS [kwf 1992 vd@k usaemh & J @ tod r S m ; cJ h w mud k y J ,l u sH K ;r&jzpf c J h
xifygw,f? (ABSDE) ausmif;om;av; rsm; &ygw,f? wu,f awmhvnf; trSefw&m;[m
u ylqmwdkuf wGef;r_@t& AdkvfcsKyf ausmfaZmxH trSew f &m; omjzpfygw,f? trSeu f kd trSet f wdik ;f
pma&;quf oG,fcJhygw,f? 'gayrJh pmu (e0w) t&S d u d k t &S d t wd k i f ; rvd r f r nm0ef c H & J w m ud k u
a'gufwkdif/ wvufudkif/ opPmcH/ trftdkif/ ppfr Adv
k cf sKyf&@J &d;k om;r_@ wnf=unfr@_ /owW&d rdS @_ ukd a&mif
vdkif wdk@&J@ apmufwHk;csKyf/ cif!Gef@qDa&mufoGm;vdk@ jyef[wfwmuawmh jiif;r&wJh tcsufyg?
jynfwGif;u tzsef;tnm&Sif;vif;yGJrSm usaemhudk Advk cf sKyfukd em;eJ@ rem z0g;eJ@emygv@kd &dak o
aumif;aumif; tykwcf sawmhwmygy/J aemufyikd ;f us av;pm;pGm yef=um;yg&ap/ 'g[m ppfom;aumif;
rSyJ orD;jzpfol a'gufwmvSausmfaZmrS wqifh wOD;&J@ usifh0wf ysufjym;cJh w,fvdk@ a&;&ifus
AdkvfcsKyf ausmfaZmeJ@ qufoG,f r_@&cJhygw,f? aemf vGerf ,frxifyg/ ydv k @kd &ifem p&maumif;wmu
usaemfAv kd cf sKyfausmaf Zmudk =unf!kd av; AdkvfcsKyf[m tJ'Dtcsdefu omrmefppfom;uav;
pm;tm;xm;cJhwm trSefyg / AdkvfcsKyfausmf aZm wOD; r[kwfyJ tqifhjrifhppfwdkif;rSL;wOD; jzpfaevdk@
udk,fwdkifa&; twˆKy`wWd udkvnf;pdwf0ifwpm; ygyJ ? usaemf p pf o m; aumif ; wOD ; taeeJ @ t
wefbdk;xm; umavhvm zwf&_@rSwfom;cJhygw,f? vm;wl u sif h 0 wf y suf j ym;wJ h tvk y f r sd K ;awmh
pwkww ˆ zJG wfvu kd &f awmh tvGet f rif; a=uuG0J rf; rvkyfaumif;bl;/ rvkyfoifhbl;/ rvkyftyfbl;vdk@
enf;/ pdwx f cd u
kd rf cd &hJ ygw,f? Advk cf sKyfu,
kd f wdik u
f ,H k = unf c H , l y gw,f ? 'ga=umif h a wmh =unf ! d k
[d k w csd e f u (Auy) wd k @ xH q uf o G , f + yD ; wyf & J @ av;pm;r_@ rysuf,Gif;ygbl;/ t,l0g'eJ@ ,Hk=unf
owif;awGay; cJhygw,fvdk@ tao;pdwf0efcHum csufjyif;jy r_@udkomtjypfwif &ygvdrfhr,f?
a&;om; wmudkzwfcJh&vdk@ jzpfygw,f? olrsm;ajym 1955 ckEpS f wyfrawmfordik ;f rSww f ikd w
f ck
wmqd k w m qd k , if u saemf v H k ; 0vuf r cH Ed k i f y g/ t& usL;ausmo f w
l &kwjf zL wd@k &@J XmecsKyfjzpfaom
AdkvfcsKyfudk,fwdkif&dk;&dk; om;om;/ yGifhyGifhvif;vif;/ xdik ;f / jrefrm e,fpyf rsO;f ay:&Sd vG,v f ef;}uD;pcef;udk
0efcHa&;om;wmrdk@ vHk;0Ookef ,Hk=unfvufcHcJh ajrmufydkif; wdkif;ppfXmecsKyf wdkif;rSL;/ AdkvfrSL;csKyf/
&ygw,f? oa&pnfol ausmfaZm OD;pD;wJh “&ef}uD; atmif”
usaemf A d k v f c sKyf u d k =unf ! d k a v;pm; ppfqifa&;wdkufyGJ0if wyfzGJ@rsm;u atmifjrifpGm
oHa,mZOfjzpfcJhwm uawmh0efcH&rSmygyJ/ usaemf acsr_ef;wdkufcdkuf armif;xkwf EdkifcJhwm ordkif;wGif
tu|i;f rJh =unfnakd v;pm; wefb;kd xm; cJw h hJ wcsed f cJ h y gw,f ? “bk & if h a emif ” ppf q if a &;xd k ; ES u f
acsr_ e f ; r_ @ a=umif h rd k i f ; qwf vG i f j yif r S z,d k z &J
+ydKuGJqkwfajy;oGm;wJh w&kwfjzLawG[m xdkif;e,f =unf0if;a&m AdkvfrSL;}uD; cspfcdkif ( pdefyGJpm; NLD
pyfrsO;f vG,v f ef; }uD;pcef;rSm cHppfae&mopfwnf eJ@ POCL tzGJ@&J@ twGif;a&;rSL;) wdk@ ESpfOD;pvHk;[m
aqmufumajymifajymif wif;wif;yJ tajcjyKv_yf jrif;jcHom;rsm; jzpf=uygw,f?
&Sm; ae=uw,fvdk@ od&ygw,f// vG,fvef;}uD;
e,fpyfrsOf;awmifay:pcef;rSm zifckxdkifum xdkif; 1956 wyfrawmfordik ;f &J@ tqpf tauG@
ppfwyf/&J/ EdkifiHa&;orm;/ pD;yGm;a&;orm; wcsdK@eJ@ rS m wd k u f w d k u f q d k i f q d k i f / tm%m& (zqyv)
vuf 0 g;csif ; &d k u f + yD ; bd e f ; vk y f i ef ; ud k wG i f w G i f twGif;rSm tykwf eH@v_difv_dif/ +rdKifqdkifpGm oif;jyef@
=uD;vkyfpm; ae=uw,fvdk@ tqdk&Sdygw,f? vG,f aewJ h u mvvd k @ owd j yK rd y gw,f ? 1956 a&G ;
vef;pcef;[m xdik ;f bufrS &moDra&G; um;vrf; aumufyrJG mS ajray: (Auy) txnf}uD; ysurf sm;&J@
rsm; azguf+yD;/rJa[mifaqmif/ rJaqmuf/ rJq&AD;/ (yrnw) wdk@u jynfol@axmufcHrJ awmfawmf
Zif;r,fpwJh+rdK@rsm;udk vG,fulpGmoGm;vm ul;oef; rsm;rsm;av;&um v$ w f a wmf r S m ae&m&vm
EdkifwJh e,fpyftcsuftjcm pcef;wckvnf; jzpfyg cJJh=uwm/ owdjyKrdygw,f? tHh=o bG,f&m 'Djzpf
w,f? w&kwjf zLwd@k aemuf ydik ;f rSm bde;f bk&if cGeq f m pOfu (zqyv) twGi;f rSma&m wyfrawmf xJrmS
[m 'D p cef ; }uD ; rS m yJ q,f p k E S p f e J @ csD + yD ; tajc yg *,uf±dkufcJh=uwm/ zwf±_rSwfom;rdcJhygw,f?
jyKvkyfpm;oGm;cJhwm rSwfom;rdygw,f? 'DjzpfpOfeJ@ qufpyfvdk@ 0ef}uD;csKyfOD;EkeJ@ cspfoli,ff
&ef}uD;atmif ordkif;0ifppfqif a&;}uD; csif;a&mif;&if;/ OD;ausmf+idrf;wdk@[m ±_ ha'gifhcsif;
atmifjrif+yD;pD;oGm;wJh aemufydkif;rSm tm%m& rwl=uovd/k jrifcsuf uGm[ aewmawG@&ygw,f?
(zqyv)tpdk;& twGif;rSm v$rf;rdk;cs,fvS,fpGm OD ; Ek u / (zqyv) wG i f ; rS m v'f p m;r_
us,fusyfvkyf pm;ae=uwJh OD;ausmf+idrf;trSL;jyKwJh t*wdvdkufpm;r_@/ tkyfpkzGJ hr_ heJ@ jynfolwdk@eJ@ wp
qd k & S , f v pf E d k i f i H a &; orm;rsm;[m (zqyv) wpuif;uGm vmcJhvdk@ pnf;±Hk;a&;/ ,dk,Gif;usqif;
acsr_ef; okwfoif&Sif;vif;a&;twGuf wyfrawmf wmvdk@ qifjcifajrmfjrif w,fcifAsm/ vlawmf/ vl
xJu t+r‡;D pm;buf / acgi;f pm;bufu/ qd&k , S v f pf npf}uD; OD;ausmjf idr;f uawmh xm0& &efo/l iyG}uD;
wyfrSL;wcsdK@eJ@ pnf;0g;&dkufum/ rlvu}udKwif}uH (Auy) wdk@&J@ ya,m*vdk@ &dk;pGwfcJhwm awG@&yg
&G,fcsuf twdkif;(r)oHk;vHk;e,fajr “atmifrmC” w,f? qd&k , S v f pfw@kd &@J vufo;kH enf; AsL[m twdik ;f /
ppfqifa&;}uD; udk tm;oGefcGefpdkuf qifEGJap (Auy)ud k vuf p wH k ; acsr_ e f ; ok w f o if & S i f ; vif ;
cJ hygawmhw,f? “atmifrmC” ppfqifa&;}uD;udk bd@k om aZmif;ay; a&S@wef;wif b0ifcu kd q
f yJ cJ ifAsm/
ajrmuf y d k i f ; wd k i f ; ppf X mecsKyf uG y f u J r _ @ atmuf / 'DrSmwGif OD;Eku ol0ef}uD;csKyfuaewESpfxGuf+yD;/
acsmuf t ajcjyK/wyf r [m (10)&J @ wyf r if ; / Ad k v f OuUXtjzpfeJ@ (zqyv)&J@ oyGwftl vdkufr_@udk
rSL;}uD;=unf0if;u OD;pD;+yD;qifEGJcJh wmjzpf ygw,f? pnf;±Hk;&Sif;vif;r,f/ uGmuG,fa&; }uD;OD;AaqG/
Ad k v f r S L ;}uD ; =unf 0 if ; [m OD ; AaqG 0ef}uD;csKyfuvkyfayawmhvdk@ trdef@awmfrSwfvdkuf
(usm;}uD;) &J@ ZeD;a':EkEkaqG&J@ nDr a':pef;pef;&J@ ygawmhw,f?
cifyGef;yg/ umuG,fa&;}uD;/ usm;}uD;AaqGeJ@ Adkvf 'g[m (zqyv)uGJbdk@ ed'gef;tp Zmwf
rSL;}uD;=unf0if;wdk@[m r,m;nDtudk rsm;jzpf=u vrf ; pcJ h w mvd k @ a&;&rvd k y gyJ / uH Z mwmZ,m;
ygw,f? uG u f z ef v myH k u vnf ; qef ; us,f v S y gw,f ?
(8)av;vHk;ordkif;0ifumvwHk; u rsdK;cspf OD;AaqG0ef}uD; vkyfaepOfrSm nDawmfav; qdk&S,f
&Jabmfa[mif;tzG@J okawoe tzG@J crJG mS Adv k rf LS ;}uD; vpf wyf r S L ;}uD ; =unf 0 if ; u (Auy) A[d k u
=unf 0 if ; u OuU X / usaemf u twG i f ; a&;rS L ; odrf;qnf;rdwJh zdkifwGJudk tpGrf;ukefod'd<wif rGrf;
qdkawmh eD;eD;uyfuyf/ &if;&if;ESD;ESD;wGJvdk@ v_yf&Sm; rH u m aq;a&mif p H k c s,f o vd k wyf x J u qd k & S , f
atmif}uD;xHwifoGif; awmhygyJ/ tcsdK&Smoum pGJcsufwifr&wm odawmhrS (1959)ESpfwyfrawmf
awG@qo kd vdk Adv k af tmif}uD;u tud}k uD; ppfO;D pD;csKyf tufOya'/ Ak'< (44)udk udik pf +JG yD;/ 'kAv kd rf LS ;}uD;b0eJ@
ae0if;xHrqdkif;rwG wifjyvdkufygawmhw,f? 'Dae wyf u ae+yD ; t+id r f ; ay;cJ h w mvd k @ od & ygw,f ?
&mrSm ppfpnf;vkyfxHk;vkyfenf;abmifausmfwm AdkvfrSL;csKyfausmf aZmuvnf;/ jypfr_@ jzpfpOftay:
owdjyKrdygw,f? orm&dk;us ( Proper Chenel ) ygwf0ef;usifoufaoawGt& xkacsckcHvdk@ &Edkif
t& qdk,if/ wyfr[m (10)[m/ (ryp)&J@ uGyfuJ wJt h aetxm;udk odv@kd xifyg&@J &H;k wifw&m;pGb J @kd
r_@atmufurdk@ (ryc) rS wqifhom ppf±Hk;csKyfudk awmif; qdk cJhw,fvdk@ od&ygw,f? tr_@[mppf
wifjyoGm;&rSmav (wr[-10)u ppf&Hk;csKyfudk w&m;&H;k udk ra&mufcyhJ gb;l ? jrif;orm;yDy/D cJy;kd ay;
wduk &f u kd w f ifjycGihf r&Sb
d ;l vd@k usaemfem;vnfw,f? wmom cH o G m ;&&S m ygw,f ? Ad k v f r S L ;csKyf a usmf
rSm;wm/ rSew f m tyxm; ppfwyfrmS xH;k pH aZmt+idr;f oGm;wJt h wGuf (ryc)wdik ;f rSL;opftjzpf/
vkyfxHk;pnf;rsOf;rsm;u rnfodk@ yif&Sdapumrl v#Kd@ =unf; 3305/ AkdvfrSL;csKyfatmifa&$ (,ck NLD /
0Suzf ikd w f }JG uD; uawmh em;bl;/ rif;orm;ppfO;D pD;csKyf OuU X )ud k w m0ef a y;cef @ tyf c J h w mawG @ &ygw,f ?
Adkvfae0if; vufudk a&mufoGm;&Sm+yDav/ xdkpOf tJ'DumvrSm wyfrawmf&J@xyfydkif; &mxl;ae&m
umv u jrif;orm;}uD;&J@ ukvm; xdik [ f mvnf; awmf rsm;rsm; tajymif;tvJ &SdcJhygw,f? rSwfrd
,dkifeJ@eJ@jzpfaewm owd jyKrdygw,f? jrif;orm; or#t& (wyc)&J @ ppf O D ; pD ; rS L ; (yxr)wef ; /
oif t wd k i f ; tajy; jref w J h jrif ; ud k cJ y d k ; ay;bd k @ Ad k v f r S L ;}uD ; armif a &$ u wyf r [m (5)wyf r if ;
t}uH t zef rrrS e f r uef / ,k w W d a A' qef q ef / jzpf o G m ;cJ h y gw,f ? 0ef } uD ; csKyf a [mif ; OD ; Ek u
jrefjrefvkyfbdk@ om &Sdawmhwmudk;/ wcsdefu aoG; oD & d v uF m Ed k i f i H u tjyef r S m (zqyv) tpd k ; &
aomuf&Jabmf/ &Jbuf/ cdkif;wJhEGm;/ apwJhu|efqdk twGi;f rSmvnf; ae&mjy\em wufcw hJ m owdjyK
wmawGriJhEdkifawmhbl;aygh/ twWtusdK;pD;yGm;awmh rdygw,f? AdkvfrSL;csKy fausmfaZmudpPaqG;aEG;,if;
txdcdkufcHEdkifyghrvJ? oHtrwf}uD; OD;vSarmif&@J t}uHjyKcsurf mS jrpfzsm;
acwW0ef}uD;csKyfO;D AaqGx/H Advk f atmif}uD;/ cHcJhwmvdk@ zwf&rSwf&ygw,f?
Adkvf=unf0if;tjyif/ rSwfrdor#/ AdkvfrSL;}uD; armif wyf r awmf & J @ ord k i f ; ajymif ; vJ j zpf x G e f ;
armif/ 'kAdkvfrSL;}uD; cspfp qdk&S,fnpfwyf rSL;}uD; ayguaf jrmufr@_ rsm;eJ@ ,SuEf , G f qufpyf r_@tenf;eJ@
rsm;/ qdk&S,fnpf}uD; OD;ausmf+idrf;/ w&kwfjynf/ oH trsm;&Sdwyfwm avhvmoHk;oyfawG@&Sd&ygw,f?
trwf O D ; vS a rmif e J @ (zqyv) twG i f ; a&;rS L ; (48§49)0ef ; usif r S m pwif a vmif u |rf ; cJ h & wJ h
ocifausm'f eG ;f wd@k tygt0if wd@k e@J twlppfO;D pD;csKyf/ jynfwGif; ppfrD;}uD;a=umifh wyfrawmf[m yxr
Adkvfae0if;u v#dK@0SufzdkifwGJ}uD; udkwifjyum wm t}udr+f ydKuGo J mG ;cJ&h +yD;/ pnf;vH;k r_ +ydK uGo J mG ;cJ&h wm
0ef r uif ; ol / ol & J a umif ; ppf o l } uD ; Ad k v f r S L ;csKyf owd j yKrd y gw,f ? Ad k v f a e 0if ; eJ @ Ad k v f a Z,swd k @
ausmfaZmudk wyfrawmfu z,f&Sm;bdk@ tqdkwif ESpOf ;D ae &m tm%m/ &mxl;cGuaf pmif;ckwcf =hJ u+yD;/
oGif;cJhowJh? aoG;aomuf &Jabmf/ &Jbufo;kH usyd 0f if Adv k v
f usmF
(34) udk axmufxm;iJh!Smjcif;r&Sd/ tpdk;&tzGJ@ wGif;
uomru Ed k i f i H a &;pnf ; 0d k i f ; tjyif buf o d k @ yif
ppfOD;pD;csKyfAdkvf ae0if;u wcsdefuaoG; aomuf pepfwus uefxw k cf =hJ uwm ordik ;f rSmavhvmrSwf
&J a bmf o H k ; usd y f 0 if Ad k v f ausmf a Zmud k &J a bmf om;cJh&ygw,f?
pdwftjynfh eJ@ pmem axmufxm;+yD; oufouf wyfrawmf&@J tem*gwrf mS tvm; tvm
!Sm!Sm }udK;pifwifrvdk@ xifyg&J@ ppfOya'csKyf aumif;+yD; tm;xm;bG,f&m ppfacgif;aqmifrsm;
OD ; bpd e f x H z d k i f w G J } uD ; tyf + yD ; t}uD ; qH k ; Ak ' < e J @ jzpfvmEdkif=uwJh &JabmfoHk;usdyf0if AdkvfaZ,s eJ@
*syefppfwuUodkvfqif; tbdk;wefppfacgif; aqmif vrf;cGv J u kd wf mrd@k ydI k ±_wu f ek af wmhwmygy/J ygvrD ef
rsm; (BIA) (BDA) (PBF) wyf r awmf t quf twG i f ; rS m tm;+yd K if vrf ; cG J t k y f p k c sif ; csJ = uawmh
qufrSm wdkif;jynfeJ@ wyfrawmftwGuf oufpGef@ anmifjrpfwl;vdkuf=uwm/ ykwfoifOawGyg wyHkw
}ud K ;yrf ; tr_ @ xrf ; vm=uwJ h wyf r S L ;/ wyf A d k v f yif}uD; ay:vm awmhwmudk;/ ordkif;rSm&Sufp&m/
awGvnf; z,dzk &J +ydKuGu J m awmxJ a&mufomG ;cJh pdwfr csrf;ajrhp&m/ wbufeJ@wbuf/ i,fusdK;/
&+yD; aoolao/ a=uol a=uawG@c&hJ vd@k pdwx f cd ukd cf hJ i,fem/ az:vdk@ uavmf=uwm/ =um;&/ jrif&cJh
&ygw,f? rSwfrdor# a&;jy&ygvsif/ Adkvfpdefwif/ ygw,f? ydkvdk@qdk;oGm;wmu OD;Ek&J@ “oef@&Sif;”u
AdkvfoufxGef;/ AdkvfvSarmf/ AdkvftmVm0u/ Adkvfyk/ OD ; ausmf + id r f ; &J @ “wnf + rJ ” ud k ajray:uG e f r sLepf /
Adkvfodrf;/ polwdk@jzpf=uygw,f? txnf}uD;ysurf sm; trsm;pk yg0ifwhJ “yrnw”&J@
wcgw&HrmS jrefrmEdik if aH &; jzpfysuaf jymif; (*)rJxJeJ@ uyf+yD;Edkifvdkufvdk@yJ jzpfygw,f?
vJrt _ pOfukd ±_jrifzwf±_ rSwo f m;,if;u usaemfrh mS wu,fawmhvnf; (zqyv) tuGJt+yJ
b0ifrus pdwfxJrSm rodk;roef@ jzpfrd+yD;/ Zmwf [m Edik if aH &;ygww D ck&@J jzpf+rJ"rRwmW twdik ;f / ygwD
vrf; taxGaxGrSm yg0ifv_yf&Sm;cJh=uwJh/ ordkif;0if wGif;tm;+ydKifr_ 'grSr[kwftwGif; 0da&m"dw&m;
yk*d~KvfEdkifiHa&;ynm&Sif}uD;rsm;udk uav;uvm;/ t& rvGrJ a&Smifom/ jzpf=uwmyg/ Edik if aH &; ygww D @kd
r[m;',m; EdkifvGef;=uw,fvdk@ xifjrif,lqcJh oabmobm0t& jzpf = uwmyg/ Ed k i f i H a &;
rdygw,f? txl; ojzihf Edik if aH wmf0ef}uD;csKyf OD;Ek&@J ygwD w d k @ oabmobm0t& jzpf a vh j zpf x &S d w J h
Zmwf[efygyg/ tla=umifa=umif EdkifyHkudk rcsifhr&J ed , mrw&m;vd k @ jrif y gw,f ? ord k i f ; rS m vnf ;
*&k%m a'gojzpfryd gw,f? ynm&Srd @kd owdjzpfcw J m &SdcJhw,f? jzpfcJhw,f vdk@a&;&rSmyJ/ pHjyKjy&vsif/
vm; awmh rodbl;ayghaemf/ uarBm'D;,m;u rif; (GCBA) }uD;vnf;uGc J =hJ uw,fav/ wd@k Armtpnf;
om;}uD;oD[Ekv/kd Aavmif;AvJ/ tajymif;tvJEikd f &Hk;}uD;vnf; jycJhwmyJav uGefrsLepfvnf;tjzL/
vGe;f w,fv@kd xifryd gw,f? 'gukd OD;Ekuvnf; ol&@J teDuGJcJhwmygyJ/ &JabmfjzLa&muif;vdk@vm;/ 0g=u
“wmawpaeom;”pmtk y f r S m tawmf u av; ovk d jzLcJ h = uwm awG @ cJ h & ygw,f ? qd k & S , f v pf
0efcHxm;wm zwf&ygw,f? awG a &m bmrsm;xl ; vd k @ vnf ; Asm/ ocif v G i f /
1957 ck E S p f r S m w&k w f j ynf o H t rwf u ocifvSau|wdk@u qdk&S,feDqdk+yD;/ +zJ=u/ csJ=uwm/
pum;pyf+yD; 0ef}uD;csKyf qufrvkyfyJ/ armfpDwHk;vdk awG@cb hJ ;l ygw,f? a[m tckvnf;/ (zqyv)}uD;/
OuUXvkypf m;bd@k t}uHjyKcsuu f kd jrpfzsm;cH+yD;/ tawG; tESpf (40)cdkif+rJ&r,fqdkwJh/ aºuG;a=umfrS rpJao;
acgifvGef;oGm;wJh OD;Ek[m 0ef}uD;csKyf &mxl;udk bl;/ ygpifatmifu=JG u +yJ=ucs=J uwm &GrH ek ;f pufpw k f
ZGwfjyef,lcJhwm owdjyKrdygw,f? 'gonfyifvsif p&maumif;vSygw,f?
(zqyv) tuG J t +yJ Z mwf vrf ; }uD ; ud k pcJ h w m ( 35 )
vdk@qdk&ygvdrfh/ usaemfwdk@ qdk&dk;pum;t& rpGef;
,if;u vnf;&Sd/ uZGef;cif;uyg oDqdkovdkayghAsm/ 1958 rSm (zqyv) uGw J ,f qd, k if yJwyf
e*dv k u f tufoyH gvmwJh (zqyv) }uD;[m 1958 xJukd tuG/J t+yJ/ t+yJvid_ ;f *,uf}uD;u &du k cf wf
rSmawmh zH;k r& zdr& [ufwufuJG &awmh wmygy?J cJhawmhwmygyJ/ wyfxJrSmuvnf; ‘tpuwnf;
tkyfpkwdkufyGJudk trSefwu,f ajyvnfoGm;ap&ef ,S O f o ud k ’ qd k o vd k / 1945 ck E S p f z uf p pf a wmf
(zqyv)nD v mcH / 'grS r [k w f a&G ; aumuf y G J vSeaf &;rSm jrpfzsm;cH+yD;/ uGejf rKepf/ qd&k ,
S v
f pfE, G 0f if/
topfeJ@ usif;yajz&Sif;cJh,if jy\em r}uD;xGm; ygwDoHa,mZOf jyif;xefolawG&Sdovdk/ wu,fh
Ed k i f y J / aooG m ;&ef od k @ r[k w f / yaysmuf a umif ; ppf o m;ppf p pf / ygwD o H a ,mZOf u if ; wJ h tjzL
yaysmufoGm;Edkifr,fvdk@ ,lqrdygw,f? a&mifrsdK;cspf/ ppfAdkvf/ ppfom;awG&,fvdk@ (3)rsdK;
&S d c J h w m/ jiif ; r&wJ h o m"uyg/ uG e f j rKepf a wG / olrsm;u Adv k rf LS ;}uD;armifarmif/ Adv
k rf LS ;}uD;atmif
wavmpifoGm;awmh qdk&S,fnpfeJ@ tjzLa&mifrsdK; }uD; wdk@ jzpf+yD;/ AdkvfrSL;}uD; wifaz pma&;q&mr
cspfppfAdkvf/ ppfom;awGusefcJhwmawG@ &ygw,f/ a':cif E S i f ; ,k & J @ cif y G e f ; (oeu-4)wyf & if ; rS L ;/
qdk&S,fnpf wyfrSL;awGu rlvZmwdjy+yD; wpcef; Adv
k rf LS ;ausmaf omif; wd@k wawGu Zmwfy@kd Zmwf&H
x=uawmhwmygyJ? awGv@kd qdyk g w,f/ t"duo&kyf aqmifrif;om;}uD;
tm;awmh e mygw,f / a&;p&m &S d v mrd k @ u awmh Adv k af e0if;aygh cifAsm/ Zmwfum; xkwv f yk f
t&Sdyuwdtwdkif;a&;jy&rSmyJ/ qdk&S,fvpfwyfrSL; wJh ukr`%Duawmh tm%mrJh (wnfjrJ-zqyv)
rsm;xJrSm tºuGwufqHk;uawmh acsmuftajcjyK qdk&S,fnpf tpk&S,f&m0ifrsm;vdk@ a&;&rSmygyJ?
wyfr[m (10)u wyfrif;/ AdkvfrSL;}uD;=unf0if;yJ ppfwyftm%modrf;r_@ (yxr-ydkif;)'grS
jzpf y gw,f ? “wnf j rJ ” xd y f o D ; usm;}uD ; AaqG r[kwfppfwyftm%mtEk=urf;pD;r_@ Zmwfvrf;[m
(aemifwiG Ef mG ;}uD; vd@k ac:=uw,f) eJ@r,m;nD tud/k jynf w G i f ; rS m omru/ jynf y rS m yg ausmf = um;
aqGawmfrsdK;awmfolwOD;yg/ olu toHukef[pf vl}udKufrsm;vdk@ tu,f'rDa&$pifqkudkyif qGwf
vdkufyHku “ygvDrefrSm (8)rJav;uyf+yD; ±_H;wmeJ@ cl;cJhowJhAsm/ o&kyfaqmif&mrSm ynmygvGef;+yD;
udAk aqGcr#mtjyifawmifrxGu&f J &Smawmhb;l ” wJh obm0usus olrwlatmifpGrf; aqmifvkyfpm;cJh
rE aW v;wufum (ryc) wdik ;f rSL;/ Adv k rf ;lS csKyfatmif EdkifcJh=uvdk@ 0ef}uD;csKyfOD;Eka&m Adkvfae0if;wdk@ ESpfOD;
a&$(,ck NLD . OuUX)eJ@ w&yfwnf;om; (ryc)rS pvH k ; [m tu,f ' rD / a&$ p if & k y f q k u d k yl ; wG J p G w f
(G:1) 'kAv kd rf LS ;}uD;cspcf ikd f (uG,v f eG /f pdeyf pJG m;NLD cl;cJhw,fvdk@ =um;bl;em;0&SdcJhygw,f/ 'DZmwfum;
twGif;a&;rSL;) wdk@udk &ifzGifhcsOf;uyfpnf;&Hk; odrf; rSm vl=urf; rif;om;tjzpf ausm=f um;cJo h ul awmh
oGif;awmhw,f vdk@ tqdk&Sdygw,f? oef @ &S i f ; tm%m&jynf x J a &;0ef } uD ; / Ad k v f r if ;
rSerf rSe/f [kwrf [kwaf wmh rodb;l aygAh sm/ acgifjzpfygw,f? tcktcsdeftxd 'DZmwfvrf;trSef
ordkif;rSefa&;ol/ ajymolrSr&Sdao;yJudk;/ AdkvfrSL}uD; udk xJxJ0if0if yDyDjyifjyif ajymqdka&;om;olray:
=unf0if;[m &efuek o f @kd yg qif;csvm+yD;/ Adv k af rmif ao;ygbl;/ vdrfpOfudk wpGef;wpomqGJxkwf a&;
armif/ Adkvfatmif=uD;/ qdk&S,fnpfxdyfoD;wckeJ@yg om;ajymqdkae=uwmawG@&ygw,f?
pnf;0g;&du k +f yD;/ tm%m&l; ESmbl;/ jrif;orm; ppfO;D tJ'u D mvu/ usaemfu =unf;wyf
pD;csKyfudkyg csOf;uyfwifjy today;cJhowJh tcsKyf vuf a &G ; pOf a bmvH k ; orm;rsm; pk p nf ; xm;&S d & m
a&;&vsif ppf w yf u tm%m od r f ; +yD ; oef @ &S i f ; (7.CRS.MESS) ,ck t rS w f (2)ppf a q;&H k /
tm%m& tpd;k &udk jzKwfcsbkd yh jJ zpfygw,f? qd&k , S f a*:'G i f v rf ; )+rd K @rausmif ; teD ; rS m ae&ygw,f /
vpfwdk@&J@ wynfhvuf&if;/ t&dk;t&if;uddkuf/ rD'D xl;xl;jcm;jcm; eHeufabmvHk;avhusifh&mrS jyef
,mynm&Sif taxmufawmf vSatmifuvnf; ta&muf/ pcef;tkyfcsKyfol t&mcHAdkvfyDwm/ u
csdefudkufum pmpDvdk@ “cufzG,f&,f}uHK/ vufeuf abmvHk;orm;tm;vHk;udk wef;pDum (7-CRS)
u,fpHktnDeJ@” qdkwJh ppfwyftm%modrf; pnf vuf e uf w d k u f ud k a rmif ; oG m ;ygawmh w ,f / w
awmf}uD;udk &dkufaqmfpnf[D;cJhwm trSwf&ae yg a,mufukd &dik zf ,fwvufusnf (50)pDxw k f ay;+yD;/
ao;w,f? (STAND - BY) aebd k @ trd e f @ ay;ygawmh w ,f /
tm%modr;f pDrcH suu f kd (ryp) rE aW v;rSm abmvHk;orm;rsm;[m aoewfrudkif&wmESpfeJ@
pwif a &;qG J v k y f p m;cJ h = uwmwJ h Zmwf ! $ e f ; a&; csD=um+yDav/ &dkifz,fawGjyefudkif&awmh [dkcsdef/
q&mu Ad k v f r S L ;}uD ; =unf 0 if ; / o&k y f j ytr$ e f ; 'Dcsed ef @J [m;p&mvdjk zpfae=uygw,f/ bma=umifrh eS ;f /
wifolu (ryp)wdkif;rSL;/ AdkvfrSL;csKyfatmifa&$/ b,folrSrod=uygbl;?
&dkufuGif; wm0efcHu (ryp) ppfOD;pD;rSL; (y) 'kAdkvf usaemfu ppfouftEkq;kH qdak wmh pDe, D m
uG , f v G e f ) [m usaemh & J @ tzG J @ acgif ; aqmif j zpf wyfr[m wcsdK@eJ@ ppf&Hk;csKyfu Adkvfarmifarmif/
ygw,f ? usaemh & if x J r S m r&S i f ; vif ; / b0if r Ad k v f a tmif } uD ; wd k @ vuf 0 g;csif ; &d k u f + yD ; wcsd K @
usjzpfaevdk@ udkxGef;atmifudk uyf+yD; wdk;wdk;wdwf +rdK@rsm;udkyif pD;eif;odrf;ydkuf+yD; jzpfaeyg+yD?
wdwf ar;rdwmayg/h &efou l b,fov l /J b,frmS vJ/ 'Dv_yf&Sm;r_@udk oabmvnf;rwl/ rESpf+rdK@
b,fudkcsDwuf+yD;wdkuf&rSmvJ-ayghav/ udkxGef; wmrdk@ / (wyc)wdkif;rSL;/ AdkvfrSL;csKyf'D/ au/ b
atmifu “igvnf;rodbl;/ rif;yg;pyfydwfxm;prf; vdyfuawmh cyfcGgcGg/ cwfuif;uif;aecJhwmawG@
pyf r pk e J @ ”vd k @ a[muf w meJ @ +id r f a ecJ h & ygw,f ? &ygw,f ? Ad k v f c sKyf b vd y f c r#m ujym;jzpf a yrJ h /
wu,fygyJAsm/ bmrSef;nmrSef;tvsif;rodygbl;/ Armpdwt f rsm;}uD;&So d l opPm&Sw d hJ wuJph pfom; ppf
tdyf,mab;rSm aoewf}uD;xm;+yD; (3)(4)&uf ppf jzpfw,fv@kd tqk&d ydS gw,f? qd&k , S n f pf wyfrLS ;
avmuf cdk;vdk;ckvk jzpfcJh&ygw,f? rsm; vkypf m;ae=uwmudk ppfO;D pD;csKyf Adv k af e0if;u
a&'D,dk/ owif;pmawGrSm =um;&/ zwf& bmrSrodbl;qdkwm[m ,Hkwrf;pum;w&yfom
awmh r S y J / ppf w yf t m%mod r f ; r_ @ 'grS r [k w f jzpfEdkifygw,f? acs;pm;+yD; usdefr,fqdk,ifawmif
ppf w yf t m%mtEk =urf ; pD ; rS K @ ta=umif ; od & ,Hkvdk@r&/ acs;}udKufvdk@pm;w,fvdk@oma&;&ygr,f/
ygawmhw,f/ ppfwyfxdyfydkif;rSmawmh jym,mcwf uGyfuJr_@atmuf (ryc)wdkif;rSL;&J@vkyfpm;r_@rsm;eJ@
ae=uwmayghav/ txl;ojzihf ppf&Hk; w0dkufrSm ppf & H k ; csKyf u ud k , f & J @ OD ; pD ; t&m&S d r sm;v_ y f & S m ;/
ppfum;awGw0D0DeJ@ wyfxJu qdk&S,fvpfxdyfoD;/ vkyfpm;aewmudk rodbl;qdk,if/ 'DavmufEkH/ t/
Ad k v f r S L ;}uD ; atmif } uD ; / Ad k v f r S L ;}uD ; armif a rmif / xHk wdkif;+yD; apmufoHk;ruswJh ppfOD;pD;csKyf rsdK;
AdkvfrSL;}uD; wifazwdk@[m t&rf;udk tvkyf±_wf/ b,fwyfrawmfrSmrS &Sdrnf[k usaemfrxifyg?
t±_ w f t xk w f a wG v k y f a e=uwmawG @ &ygw,f / wyf r sm; ta&$ @ tajymif ; / xl ; jcm;wJ h
t&m&Sdppfacgif;aqmif}uD; rsm;&J@ aetdrfrsm;u v_yf&Sm;r_@[lor# ppfOD;pD;csKyfodudkod&ygr,f/ rod
usaemfw@kd &@J eD;eD;/ OD;0dpm&vrf;ay:rSm &S=d uygw,f/ [efaqmifaewmom jzpfygr,f? od&SdEdkifwJh enf;
aemufydkif;rSmawmh &efukefjrLrif;}uD;/ AdkvfrSL;}uD; vrf ; awG w yH k w yif } uD ; &S d y gw,f ? ppf q if a &;
xGef;pdef[m &efukef+rdK@oef@&Sif;a&;udk aZmufcsvkyf pnf;a0;yGJawG axmufvSrf;a&;tpD&ifcHpm awGu
awmhwm awG@&ygw,f? usL;ausmfwJawG&Sif;vif; vdrfnmwifjyvdk@ &aumif;wmrSr[kwfwmyJ/ bm
z,f&Sm;+yD; omauw/ OuUvmy+rdK@opfrsm;qDudk wckr[ S ef@wm;ydwyf ifwmrvkyb f ;l qdak wmh olu, dk f
a&$@ajymif;wnfaqmufwm awG@&ygw,f? wdkifu tvdkwltvdkyg/ 'grSr[kwfwynfh vdrRm/
( 36 ) q&mtmygwv f w G /f enf;AsL[mudk wdwyd y usio hf ;kH
aewmvd k @ a&;&rS m yJ A sm/ zH k ; avor#uk e f ; umrS
(1958) ppfwyf&J@ EdkifiHa&;rSm 0ifa&muf ay:qdkwmvdk/ (8)av;vHk;ordkif;0ifta&;tcif;
pGufbufr_@eJ@ ygwfouf+yD; wyfrawmf vGefpGm umvrSm az:aumif vkyfolwdk@ uaz:=uawmh/
eHrnfysuf cJh&ygw,f? OD;Ek&J@ EdkifiHa&;vyfjrifr_@eJ@ ay:ukefcJhwmygyJav/ 'Dawmh az:aumifawG udk
vdrfrmyg;eyfpGmupm;EdkifcJhr_@a=umifh zGJ@pnf;yHk t t!S d K ;taw;}uD ; }uD ; rm;rm;xm;+yD ; /ynmygyg
ajccHOya'eJ@tnD wyfrawmfudk tm%m v$Jay; jyefudkifcJhwmowdjyKrdygw,f?
wm&,fvdk@ wyfrawmfoduQmudk qnfwifwJhtae
eJ@ ,kwadW A' qefqef/ yHak z:cJw
h mrSwo
f m; rdygw,f?
tm%m&oef @ &S i f ; (zqyv)tpd k ; &u ,ck v d k 'kAdkvfrSL;}uD;at;jrifh (+idrf;)
at;at;om=unf tm%mv$ J r ay;v#if v nf ;
ppf w yf u tif t m;oH k ; tm%mod r f ; bd k h pD r H
a&$0ga&miftvGefrSm (3) (4)
ar&eH rZPdsr
usrwd@k awGukd tem;ay;awmh reuf (4)em&Dc+JG yD;vd@k (5)em&Dawmifx;kd cge;D ae+yD? rsuv
f ;kH awGukd
usifaewmyJ? wnvHk;wa&;rS rtdyf&ao;vdk@ yifyef;&wJhtxJ olwdk@ppfwJh[mawGudk ajz&wm/
OD;Zif;wdk@twGuf pdwfyl&wmawGeJ@ usrwdk@ udk,fa&mpdwfygqif;&JcJh&ygw,f? 'gayr,fh awmfao;w,f/
=um;bl;xm;wJh ppfa=uma&;awGavmuf r=urf;vdk@aygh?
a&SŒquf bmqufjzpft;kH r,fqwkd m rodEikd af o;awmh b,favmufyJ yifyef;aeae wpufav;rS
tem;r,lEdkifyJ jzpfaecJh&w,f?
usrwdk@udk tcsKyfxJawmh rxnhfygbl;? tcsKyfcef;awGeJ@ ‘‘'D t csd e f r S m usrwd k @ u
od y f r a0;wJ h a e&mawG r S m yJ td y f & mav;awG jyif a y;+yD ; t+rJ w rf ; apmif h = unf h a y; &rS m
td y f z d k @ ajymw,f ? usrwd k @ td y f & muae tcsKyf c ef ; xJ u d k jzpfvdk@ tdrfom qdkayr,fhvnf;
vSrf;jrifae&ayr,fh tcsKyfom; wa,mufrS r&SdwmawG@&w,f? wa,muf wnf ; oG m ;cG i f h r&S d y g
{uEœolwdk@ tcsKyfom;awGudk ae&majymif;xm;wmyJjzpfr,f? bl ; / wm0ef t & yg’’wJ h ?
usrwdk@ udpPawGudk vlod rcHcsifwmvnf; ygrSmayghav?
tdyf&m qdkayr,fhvnf; [dkbuf/ 'Dbufaumif;aumif; vSnf@r&wJh cHkav;awGyg? pma&;pm;yGJ
2vH k ; avmuf u d k quf x m;wmrsd K ;ygyJ ? usrarmif a v;awG u awmh tapmif h & J o m;awG e m;u
cHkwef;vsm;av;ay:rSm usyfusyfwnf;wnf;tdyf&ygw,f?
usrwd@k ab;ywfywfvnfrmS tapmifah wG&w dS ,fav? usrwd@k trd o f moGm;&ifvnf; aemufuae
ygwmyJ ? rd e f ; rcsif ; rd k @ awmf a o;w,f / / ‘‘vd k u f z d k @ rvd k b l ; &S i f h ² ² usrwa,muf w nf ;
oGm;&Jygw,f’’vd@k ajymvdu k af wmh ‘‘'Dtcsed rf mS usrwd@k u t+rJwrf; apmif=h unfah y;ae&rSmjzpfv@kd tdro f m
qdkayr,fhvnf; wa,mufwnf; oGm;cGifh r&Sdygbl;/ wm0eft&yg’’wJh?
'D v d k y J tarrsuf E S m opf o G m ;awmh v nf ; wa,muf u vd k u f o G m ;wmyJ qd k a wmh
usrtjrifuwfvmw,f? ae&xdkif&wmvnf; rvGwfrvyfeJ@ usOf;usyfwmayghaemf? 'geJ@ usrwdk@awG
tdyf&mxJay+yD; vSJaevdkufw,f? vlutdyfcsifaeayr,fhvnf; pdwfxJu tylu tdyfcGifhray;awmh
arS;ueJaysmfr,f=uHvdkuf qwfceJ vef@Edk;vdkufeJ@ b,fvdkrS =um=umtdyfr&bl; jzpfaew,f? 'ga=umifh
ud,k u hf u kd ,kd v
f nf; owde@J jyefjyeftm;ay;aerdw,f? ‘‘OD;Zif;wd@k awmif awmxJawmifxrJ mS a&Smifwrd ;f +yD;
yif y if y ef ; yef ; v_ y f & S m ;aeao;wm/ bk e f ; =uD ; awG tyif y ef ; cH + yD ; aeyl u sJ u sJ rd k ; &G m xJ r S m arwW m yd k @
pDwef;vSnfhvnfEdkifao;wm/ olwdk@vkyfief;pOf=uD; tqufjywf roGm;&atmif igu 'Davmufawmh
yg0if a y;qyf E k d i f & raygh / wu,f w rf ; ajym&&if igwd k @ ud k ppf w ,f q d k w m =um;zl ; / zwf z l ; xm;wJ h
ppfa=uma&;awGxufpm&if uav;upm;p&m tqifah vmufyg? 'Davmufawmh cHEikd &f nf&&dS rayg’h ’qdw k hJ
tawG;awGeJ@ twwfEdkifqHk; pdwfudk tm;jznfhaerdw,f?
reuf v if ; cgeD ; vbuf & nf q d k i f a wG zG i f h c sd e f u sawmh taru reuf p mpm;zd k @ tapmif h & J o m;av;
wa,muf u d k yd k u f q H a y;+yD ; vbuf & nf e J @ tD = umauG ; 0,f c d k i f ; vd k u f & w,f ? a&oef @ Al ; av;awG y g
&atmif&Sm0,fcJhzdk@ rSmvdkuf&ao;w,f? awmfao;wmaygh? olwdk@ zrf;r,fvkyfwkef;u aoaocsmcsm
jyifjyifqifqif vkyfcJhvdk@? a=umufae+yD; bmrS rjyifqifrdvdk@ ydkufqHom ygrvmcJhbl;qdk&if usrwdk@rSm
a&awmif aomufp&m&Srd mS r[kwb f ;l ? nuvnf; wnvH;k olw@kd ar;wJah r;cGe;f awGom ajzay;ae&wm
a&av;wcGuaf wmif rwdu k =f ubl;? usrwd@k uvnf; olw@kd qaD tmufusc+H yD; awmif;&r,fh tjzpfrsKd ;awmh
tjzpfrcHEdkifbl;av? 'ga=umifh a&qmvdk@ tmacgifawG ajcmufaeayr,fhvnf; onf;cH+yD;aevdkufw,f?
reuf7²em&DavmufrS usrwd@k reufpmpm;zd@k tqifajyawmhw,f? taruawmh rsuEf mS opf+yD;
tqifoifhjzpfayr,fh usrwdk@uawmh aemufu waumufaumufvdkufaewJh tapmifhawGa=umifh
rsuEf mS opfz@kd awmif pdwrf ygv@kd rsuEf mS ropfryd J pm;vdu k af wmhw,f? reufpm pm;w,fom ajym&wmyg
wu,fwrf;awmh rpm;Edik yf gb;l ? nuusrwd@k ajzvdu k w f hJ pum;vH;k awGxrJ mS olw@kd twGuf oJveG pf &Edik f
p&mawGrsm; ygomG ;avrvm;? 'Dtcsed q f kd OD;Zif;eJ@tazwd@k b,fvakd e=uygrh vJqw kd hJ tawG;awGe@J a&udyk J
xyfumxyfumaomufaerdw,f?
wu,fawmh &Jr;_ =uD;vSrsKd ;&Sed u f ynmwwf/ ol@ypkH u H trsuaf 'goudk “Ed k i f i H a wmf t wG u f t
zHk;uG,fxm;wwf+yD; aoG;at;at;eJ@ &ufpufr,fh yHkrsdK;vdk@ usru &rf ; ta&;=uD ; wJ h vl w a,muf
,l q rd w ,f ? 'ga=umif h y J ppf a =uma&;umvrS m usrwd k @ ud k &JΠeHygwfwJh? tJ'Dvlw a,mufudk
ud, k x
f vd ufa&muf ¶du k Ef uS w f mrsKd ; r&S=d uwJt h jyif rvGiv f iG jf rifq
h w
kd hJ rd v d k u f w meJ @ Ed k i f i H a wmf t wG u f
toHk;eJ@ avajyxdk;+yD; ar;w,fav? ‘‘ighudkrsm; acsmhwdkif;aysmh tawmf tusd K ;&S d o G m ;rS m qd k
²²ajcmufwkdif;a=umufr,fh tpm;xJu xifaevm;rodbl;’’ vdk@ vm;yJ ” ²²
awG;rd+yD; pdwfudkowd/ owdqdk+yD; t+rJwif;xm;&w,f?
tarhudktdrfrSm ppfwkef;uawmh cifAsm;eJ@usKyf qdk+yD;cyf¶dkif;¶dkif;/ cyfrmrm ajymwm usr=um;cJh&wmyJ?
'ga=umif h txif u d k r =uD ; wm? eif ² ²²ig²²²'D a umif r pojzif h roH k ; ayr,f h v nf ; 'guvnf ; ol w d k @
ppfa=uma&; enf;wckvdk@ usrxifw,fav?
OD;Zif;u tarwdk@ pdwfylaerSmpdk;vdk@ arwWmydk@ vrf;avSsmufaewJh umvawGrSm usruwqifh
zkef;ac:cJhzl;w,f? tarwdk@ tazwdk@u touf=uD;ae+yD/ tazuqdk touf(70)ausmf/ taruawmh
touf(60)0ef;usifrSmav? wEdkifiHvHk;rSmvJ wufwuf=uG=uG bkef;=uD;awG arwWmydk@ vrf;avSsmuf
ae=uwmrdk@ OD;Zif;twGufpdwfyl+yD; tazwdk@ usef;rma&;udk xdcdkufaerSmpdk;vdk@ OD;Zif;u zkef;quf
ta=umif;=um;wmyg? oltEœ&m,f uif;aeygw,fqw kd hJ ta=umif;/ aemufyikd ;f zke;f tquftoG,rf &&if
pdwfrylzdk@eJ@ usef;rma&;udk *¶kpdkuf=uzdk@ta=umif; tareJ@taztwGuf twdkcsHK;+yD;rSmcJhygw,f?
usrwdk@ rdwˆDvmpufr_ZHkrSm vrf;ta&twGufu (5)vrf;yJ&Sdw,f? =um;vrf;awG tygt0if
qdk&ifawmh vrf;(10) ck&Sdw,fvdk@ ajym&rSmaygh? 'gayr,fh t"duuawmh vrf;(5)vrf;ygyJ? usrwdk@
zkef;ajymcsif&if pufr_ZHkvrf;wdkif;u zkef;qdkifawGrSm wvSnfhpDqufjzpfw,f? OD;Zif;vnf; a&$0ga&mif
vrf;avSsmufaewJh umvawGrSmzkef;ac:&if usrwdk@eJ@cifwJh qdkifuyJ ac:wwfw,f?tJ'Dzkef;qdkifav;u
vlvnf;&Sif;/ ywf0ef;usifvnf; &_yf&_yf,Suf,Suf odyfr&Sdwma=umifh wjcm;qdkifawGxufpm&if;
ydkvGwfvGwfvyfvyf &Sdovdk jzpfaeawmh tJ'Dqdkifav;udkyJ usrwdk@awG oHk;jzpf=uygw,f? 'guawmh
tm%mydkifawGu arwWmydk@vrf;avSsmufaewJh bkef;=uD;awGudk rowfcif tcsdefxdayghav?
tm%mydik af wG OD;Zif;&JΠzke;f eHygwu f &kd +yD; vdu k af wmh usrwd@k pufrZ_ x kH u
J eHygwu f kd qufczhJ ;l wm
oJveG pf &oGm;w,fxifyg&ŒJ ? atmufwb kd mv (5)&ufae@reufapmapmyJ zke;f qdik ef @J tifrwef &if;ES;D wJh
aumifrav;wa,mufu tdrfvm+yD; usrudk wdk;wdk;av;uyfajymw,f? olu usreJ@vnf; nDtrvdk
&if;ESD;aewmudk;?
‘‘tr qufzl;wJh zkef;eHygwfudk csuf(check) cdkif;ae+yD? EdkifiHawmftwGuf t&rf;ta&;=uD;wJh
vlwa,muf&JΠeHygwfwJh? tJ'Dvlwa,mufudk rdvdkufwmeJ@ EdkifiHawmftwGuf tawmftusdK;&SdoGm;rSm
qdkvm;yJ? tJ'gaocsm*¶kpdkufay;+yD; tJ'DeHygwfeJ@ zkef;0ifvm&if b,ftdrfu b,fol@udkac:w,fqdkwm
aocsmrSwf xm;zdk@eJ@ olwdk@qDta=umif;=um;zdk@udk ajymoGm;w,f? wcgrS rjrifbl;wJhvlqdk&ifvnf;
yHkpHudkaocsmrSwf+yD; tcsdefrD owif;ydk@yg? 'D(pufr_ZHk)0ef;usifrSmyJ olwdk@&Sdaer,fvdk@ ajymw,f?
tJ'dowif;udk wdwdususay;Edkif+yD; wm0efododeJ@ yl;aygif; aqmif&GufEdkifoludk EdkifiHawmfu xdkufxdkuf
wefwefudk qkcstHk;rSmvdk@vnf; ajymoGm;ao;w,fwJh tr’’
“usrod w mu pm
usrrd w f a qG aumif r av;u tJ v d k v majymawmh usrvnf ; apmif u d k a jymwmyg/ tJ ' gawG
tpur,Hkcsifbl;aygh? odyfta&;r=uD;avmufygbl;/ wcgwav wck r S em;rvnf y gbl ; &S i f /
vdt k yfrS qufwm qdak wmh awmf¶w Hk ef¶Hk jy\em r&Sad vmuf ygb;l ²² wu,f y g/ wu,f a jymwmyg
qd+k yD; pdwaf t;at;yJxm;vdu f ,f? wu,fvnf; usrwd@k OD;Zif;eJ@ qd k + yD ; renf ; &S i f ; cJ h & w,f
k w
zkef; tquftoG,f odyfrvkyfjzpfcJhbl;? tr”
a&$0ga&mif tpydkif;umvawGrSm tquftoG,f&cJhayr,fh arwWmydk@wJh bkef;=uD;awGudk
ypfowfae+yD OD;Zif;vnf; a&Smifwdrf;ae&+yDqdkwJh tcsdefawGrSmuwnf;u zkef;rqufjzpf=uawmhwm?
OD;Zif;udk,fwdkifuvnf; owdawmh&Sdygw,f? usrwdk@ qDudk tquftoG,f rvkyfawmhbl;av?
'Dvq kd akd wmh jy\em odyrf &Sad vmufb;l xifwmayg?h 'gayr,fh tm%mydik f ,Eœ&m;u=uD;awmh
&ufydkif;twGif;rSmyJ pufr_ZHkxJu zkef;qdkifawG/ vbuf&nfqdkifawGeJ@ vrf;ab; uGrf;,mqdkifav;
awG r S m utp vl p d r f ; awG / usrwd k @ wcgrS rjrif b l ; wJ h v l a wG q d k w m ajccsif ; vd r f a ewmyJ ? 'D a wmh
usrodvdkuf+yD/ b,folb,f0gqdkwmudk olwdk@ wdwdususom rodao;wm 'Dpufr_ZHkxJrSm OD;Zif;eJ@
ywfoufwJhvl &Sdaew,fqdkwm olwdk@ &dyfrdae+yDvdk@?
ol w d k @ twG u f tcuf t cJ j zpf a pwmwck u usrwd k @ rd o m;pk & J Πaemuf a =umif ; &mZ0if u d k
pufr_ZHkxJrSm odol tawmf&Sm;w,f? usrwdk@u rauG;wdkif;/ayguf+rdKŒuae+yD; 2005 Edk0ifbmvxJrSmrS
rdwv Dˆ mpufrZ_ u kH kd ajymif;vmwmqdak wmh wu,fwrf;ajym&&if vlopfawGav? usrwd@k armifErS awGe@J
cifrif&if;ES;D wmuvG+J yD; usrwd@k ro d m;pkta=umif; odyrf od=uovdk usrwd@k rdom;pkrmS OD;Zif;wyg;&Sw d ,f
qdkwmudkawmif wcsdKΠrod=ubl;?
'gayr,f h v nf ; aemuf & uf y d k i f ; ol w d k @ owif ; twd t us &oG m ;wmjzpf r ,f ? 'ga=umif h
usrwd k @ td r f u d k nwG i f ; csif ; tif ; tm;oH k ; +yD ; 0if p pf c J h w maygh ? owif ; r&cH E d k i f ¶ d k ; vm;/ &ef u k e f r S m
w+yKH=uD;zrf;+yD;+yDav? ausmif;wdu k af wG 0ifp;D +yD; ¶du
k Ef u
S zf rf;qD;&muygomG ;wJh wcsKd Œud, k af wmfav;awGu
OD;Zif;udk aumif;aumif;odxm;=uw,f? wcsKd Œu twlwv JG yk zf ;l =uw,fqakd wmh OD;*rB&D aemufa=umif;udk
wpGef;wprod b,f&SdygawmhrvJ/ odvdkuf=u+yDaygh?
'gh t jyif zrf ; rd w J h v l t rsm;pk u d k ppf w J h t xJ r S m rjzpf r aeygwJ h ppf c suf w ck u *rB D &
ud k o d v m;qd k w myJ a v? bk e f ; =uD ; rajymeJ @ bmrS e m;rvnf y J bk e f ; =uD ; awG t wG u f a0,sma0pP
vduk v f yk af y;wmrSe;f wdwu d sus od&vd@k jyefvw $ af y;&r,fh olawGuakd wmif *rB&D udk odrodaocsmatmif
*¶kwpdkuf ppfao;wmqdkyJ? ('guawmhh OD;Zif;tzrf;cH&+yD; aemufydkif; tawG@t=uHK&Sdoltrsm;pk&JŒ
jyefvnfajymjycsuft&yg)?
‘‘*rB&D udo
k v d m;qdak wmh odwmaygv h @kd ajzvdu
k w
f ,f/ [kww f ,fav²² orD;u Edik if aH &;qdwk mudk
odypf w d 0f ifpm;cJw h mr[kwb f ;l / ud, k yhf nma&;avmufyJ t"duxm;cJw h mav? bke;f =uD;awG vrf;avSsmuf
aewJhumvawGrSmvnf; a&'D,dkudk aumif;aumif; em;axmifcsdefr&awmh 'DyGJ=uD;udk OD;aqmifaewm
*rB D & vd k @ b,f o d y gh r vJ / bk e f ; =uD ; awG OD ; aqmif + yD ; arwW m yd k @ vrf ; avS s muf w ,f qd k w mavmuf y J
em;vnfxm;wm? tJawmh orD;u odwmayghvdk@ ajzrdvdkufw,f? tJrSm pawG@awmwmyJ tra&/
tquf t oG , f & S d v m;/ tck ol b ,f r S m yk e f ; aevJ / eif u aum b,f t zG J Πtpnf ; uvJ / eif h o l i ,f
csif;awGuaum bmawGvkyfaevJ/ b,folawGeJ@ eiftwlvrf;avSsmufcJhwmvJ/ b,fESpfa,muf&SdvJ/
*rB&D qdw k m bke;f =uD;twkrw _ vf m;²²²td;k pHak ewmyJ? orD;vnf; a=umifomG ;wmayg?h [if--usrodwmu
pmapmif u d k a jymwmyg/ tJ ' gawG w ck r S em;rvnf y gbl ; &S i f / wu,f y g/ wu,f a jymwmyg qd k + yD ;
renf;&Si;f cJ&h w,ftr? tJ'gow l @kd ur,Hv k @kd vSnyhf wfar;aewm =umawmhacgi;f awmifuu kd v f mw,fav?
uH a umif ; vd k @ jyef v G w f v mwm ywf 0 ef ; usif tajctaeud k ravh v mrd c J h w J h tusd K ;quf u
rvG,fbl;tra&? axmifwoufpHoGm;&Edkif w,faemf’’
(tif;pdefaxmifrSm axmif0ifpm awG@ae&wJh umv(2008 0ef;usif)u rdwfaqGwa,muf
ajymjycJhzl;wJh tawG@t=uHKav;awGxJu aumufE_wfcsufyg)?

tydik ;f (4)

atmufwb kd mv (14) &uf reufyikd ;f udk a&mufae+yDayg?h usrpdwx f rJ mS t"du pd;k &drrf ad ewmu
nwk e f ; u usrac:vd k u f w J h zk e f ; a=umif h OD ; Zif ; pd w f y l + yD ; td r f b uf j yef v S n f h v mrS m ud k y gyJ ? usrwd k @
tdrf0ef;usifrSm p&z/ tufpfbD/ =uHzGH@pwJhtzGJŒaygif;pHk ae&m,lxm;=uwmrdk@ OD;Zif;wdk@ tdrfbufudk
jyefvSnfvmwmeJ@ tzrf;cH&awmhrSm aocsmae+yDav? 'ga=umifh usr pdwfxJ tawmfhudk aomu
rsm;ae&wmyg?
reuf(9)em&Davmufusawmh &Jtkyftqifhavmuft&m&Sdu usrwdk@bufudkvm+yD; ajym
oG m ;w,f ? ‘‘cif A sm;wd k @ td r f j yef & awmh r S m yg’’ wJ h ? ol w d k @ u jyef y d k @ r,f q d k a wmh usrwd k @ vnf ;
arSsmfaerdwmayghaemf? 'DvdkeJ@ tJ'dae@ wae@vHk; usrwdk@ &Jpcef;xJrSmyJaecJh&w,f? ppfwmar;wmawmh
rvkyf=uawmhygbl;? ae@v,fpmeJ@ naepm xrif;udkvnf; udk,fhbmom0,fpm;vdkuf&w,fav?
nrdk;csKyfwJhtxd usrwdk@ukd jyefydk@r,fqdkwmudk arSsmfaerdwmyg? 'gayrJh t&m&SdtqifhawG wa,mufrS
ay:rvmbl;/ jyefy@kd r,fqw kd mvnf;pum;om tzwfwifaew,f taumiftxnfray:ao;bl; qkad wmh
odk@avm²²odk@avmaygh? tapmifh&Jom;av; wOD;uawmh ajym&Smw,f?
at;aygh olwdk@u rw&m;vkyfxm;wmudk zHk;uG,fcsifawmh igwdk@udk olykefvdk@ pGyfpGJ+yD aygh?
ajym=uygap[m/ wu,f h rd a umif ; zcif o m;orD ; u qif j cif w wf y gw,f ? pOf ; pm;^m%f r&S d w J h
olawGuom olwdk@ ajymovdkxif/²²
‘‘nbuf=uD; zrf;vmwmqdkawmh nusrSyJ jyefydk@ r,fxifw,f’’ wJh? tif;--olutJ
vdkajymawmhvnf; [kwfovdkvdkygyJavqdk+yD; arSsmf&jyef ao;wmyJ? n(8)em&DavmufrS usrwdk@udk
tdrfjyefydk@zdk@ vmac:=uw,f? vmzrf;wkef;uavmuf tkyfpkawGrrsm;ayr,fh tckvnf; ta,muf(20)
0ef;usifavmuf aemufuygwmyJ? usrwdk@tdrfudka&mufawmh ywf0ef;usifu vlawGu [dkae&mwpk
'Dae&mwpkeJ@ tuJcwfae=uw,f? usrwdk@udk b,fvdkxifaevJawmh rodbl;? tcsif;csif;awmh wD;wdk;
pum;qdak e=uwm? usruawmh cyfwnfwnfy/J ud, k u f r[kww f mvkyxf m;wmrS r&Syd ?J rwkev f y_ yf gb;l ?
'gayr,fh odw,frdk@vm;/ usrwdk@e,fp¶dkufav?
enf;enf;av;rv_yfvdkufeJ@ a&mufvm=u+yD/ OD;pyfpk/ a':pyfpk/ rpyfpkwdk@wawG? pufr_ZHkqdkwJh
e,fajruusOf;wJhtjyifudk &uUef;puf¶kHawGuvnf; usrwdk@ tdrfab;ywfywfvnfrSm &Sdaeawmh vlu
ydkpHkwmaygh tckvnf;=unfh/ udk,fhtdrfjyefa&mufvdk@ vGwfvGwfvyfvyf tem;,lr,f&Sdwkef; &if;ESD;wJh
rpyfpkwdk@qDu owif;pum;a=umifh pdwfxJw,f+yD; r=unfvSbl;?
‘‘vufeufawGrdoGm;vdk@qdk’’
‘‘[ifb,fhES,f’’
‘‘[kwfw,ftr tjyifrSm ajymae=uwm aoewfawGu trsdK;pHk tvuf(50)avmuf&Sdw,f?
vuf y pf A H k ; awG / axmif A H k ; awG v nf ; renf ; bl ; qd k y J ? tJ ' ga=umif h trwd k @ td r f u d k ouf q d k i f & mu
ta&;ay:0ifpD;+yD; rdom;pkvdkuf zrf;oGm;&wmwJh’’
‘‘[,f ,kwfrmvdkuf=uwm²² igwdk@rdom;pku tJvdkvkyfyghrvm;[/ b,folawGu
v$ihfaewmvJ’’
‘‘vl=uD;awGu ajymwmwJh/ +yD;awmh&Sdao;w,f? trwdk@armif OD;Zif;uvnf;jrefrmhtoHudk
AHk;cGJ+yD;xGufajy;oGm;vdk@ tJ'g toJtoefvdkuf&Smae=u&wmqdk+yD; owif;awGxGufaew,f’’
‘‘a=omf--at;aygh olw@kd u rw&m;vkyx f m;wmudk zH;k uG,cf siaf wmh igw@kd ukd olyek v f @kd pGypf +JG yDayg?h
ajym=uygap[m/ wu,frh ad umif;zcifom;orD;u qifjcifwwfygw,f? pOf;pm;^m%f r&Sw d ohJ al wGuom
olwdk@ajymovdkxif/ olwdk@ajymovdk xyfajymae=uvdrfhr,faemh? wu,fom igwdk@tdrfu vufeuf
awGrdoGm;vdk@ igwdk@udkzrf;oGm;&wmqdk&if 'DtcsdefrSm igwdk@awG'Dtdrfudk jyefa&mufvmp&m ta=umif;
r&Sdbl;av’’
‘‘tif;--[kwfw,faemf/ trwdk@udkzrf;oGm;wm rae@nuqdkawmh ckjyefydk@wmqdk w&uf
yJ&Sdwmaygh’’
‘‘[k w f w ,f w&uf y J & S d w J h t jyif u d k igwd k @ tm;vH k ; ud k vuf z sm;eJ @ awmif r xd = ubl ; /
at;at;aq;aq;yJ/
OD;Zif;b,frSm&SdEdkifrvJqdkwmar;+yD; tckjyefv$wfay;wmyJ’’
‘‘[kwfwmaygh? aiGcsnf;ray;Edkifvdk@ twdkifcH&wJh wcsdKŒvlawGawmif olwdk@u tarESrqJ+yD;
xdk;=udwf zrf;=uwm/ aoewfawG awG@w,fqdk&if trwdk@b,facsmifrvJ? olwdk@udk ykefuefr,fh
olawGyJaemf’’
‘‘at;aygh/ tJ'ga=umifh rdaumif;zcifom;orD;u em;vnfrSmygqdk’’
‘‘'geJ@²²trarmifOD;Zif;udk olwdk@u bmjzpfvdk@ vdkcsifaewmvJ[if’’
‘‘OD;Zif;udk olwdk@u bkef;=uD;awGarwWmydk@wJhtxJrSm OD;aqmifaewJholvdk@ xifae=uyHk&w,f?
tJ'ga=umifh vdkcsifaewmjzpfr,f’’
‘‘a=omf--od+yDod+yD/ vBuf&nfqdkif(+*dK[fwkpavmif;)rSm wcg=unfhvdkuf&w,f/ &efukef
rSmbke;f =uD;awG vrf;avSsmuf+yD; arwWmyd@k =uwmav trsm;=uD;yJaemf/ ukeaf ps;E_e;f awGusatmifqv kd m;yJ?
tJxJrSm OD;aqmifwm trwdk@armif²²[kwfvm; tr’’
‘‘odbl;av olwdk@uawmh wyftyf=uD;ajymae=uwmyJ’’
‘‘a=omf ²² [kwfvnf;bmjzpfwmrSwfvdk@/ bkef;=uD;awGarwWmydk@wmyJ
r*Fvm&Sdygw,ftr&m zrf;p&mrvdkygbl;aemh’’
‘‘tck[mu vdkufzrf;¶kHwifrubl;awmfa&/ vrf;ray:rSm aoewfawGeJ@ ypfowf+yD;xm;vdk@
bkef;=uD;awG udk;,dk@um;,m;eJ@ xGufajy;=u&/ aoukef=u&wm renf;bl;wJh’’
‘‘[if [kwv f m;tr/ usr =unf&h wke;f u bke;f =uD;awGarwWmyd@k aewm at;at;aq;aq;ygy’J ’
‘‘tif; ajym&rSmawmh tcufom;aemf/ omrmeftawG;eJ@qdk ,Hkcsifp&mudkr&Sdbl;’’
bkef;=uD;awGudk vrf;ray:rSm pypf+yDqdkuwnf;u usrwdk@qDrSm +*dK[fwkpavmif;awGudk
vdkufydwfcdkif;awmhwm?
'D rpyfpak v;u &uUe;f orav;? olw@kd ow d mu &yfuu G xf u J ta=umif; pyfprk ,f/ xrif;pm;zd@k
twGuf &uUef;,ufr,f? ol@tvkyfu'gyJ&Sdwm/ olwdk@rSm odcsifwwfcsif/ wenf;tm;jzifh pyfpkcsifwJh
pdfwfav;awG&Sd=uayr,fh b0ay;tajctaet& waeukef ,uUef;pufab;rSmyJ tcsdefukefae&awmh
olwdk@b0av;udk usrESajrmrdw,f tif;²²
olwdk@b0awGudk ESajrmrdw,fomajym&wmyg? usrwdk@b0 uvnf; w,f+yD;xl;vSwm
r[k w f y gbl ; ? bG J Π&+yD ; tvk y f r &S d t ud k i f r &S d e J @ rd b vk y f p m cd k u yf a e&wmav? tck v nf ; =unf
j*dK[fwkpavmif;rSm wcg=unfhvdkuf&+yD; bkef;=uD;awGarwWmydk@wm at;at;aq;aq;yJvdk@ rpyfpkav;u
xifaewm? ol@rSm a&'D,dk em;axmifzdk@ tcsdefr&Sdovdk a&'D,dkvnf; r0,fEdkif&Smbl;? pavmif;awmifrS
vBuf&nfqdkifrSm vrf;=uHKwkef;0if=unfh&wJhoabm/ +yD;awmhvnf; bkef;=uD;awGudk vrf;ray:rSm
pypf+yDqdkuwnf;u usrwdk@qDrSm +*dK[fwkpavmif;awGudk vdkufydwfcdkif;awmhwm? t&if&ufawG
wk e f ; uawmh usrarmif a v;awG v nf ; vB u f & nf a omuf & if ; oG m ;=unf h = uw,f a v? aemuf y d k i f ;
e,fxdef;u ydwfcdkif;vdk@qdk+yD; vBuf&nfqdkifvJ pavmif;rzGifh&Jawmhbl;? 'gayr,fh wcsdKŒawGuawmh
a&SŒudkbmquf+zpfrvJqdkwm odcsifwJhpdwfawGeJ@ cdk;=unfh=uygowJh? usrwdk@uawmh a&'D,dkuyJ
tajctaet&yf & yf u d k em;pG i f h a e=u&wmaygh ? 'D v d k e nf ; enf ; yg;yg; od = um;xm;wmav;eJ @
bkef;=uD;awGarwWmydk@wmudk at;at;aq;aq; xifaewJh aumifrav;twGuf usr odoavmufudk
jyef&Sif;jyay;vdkuf&w,f?
‘‘bk e f ; =uD ; awG a rwW m yd k @ wmu uk e f a ps;E_ e f ; awG = uD ; jrif h + yD ; vl a wG q if ; &J ' k u Q a &muf a evd k @
ajyvnf&m ajyvnfr_ &apzd@k apwemxm;+yD;vky=f uwm/ arwWmqdw k hJ pdwx f m;av;awG vlwikd ;f vlwikd ;f rSm
&Sdaezdk@u tifrwef ta&;=uD;w,fr_wfvm;/ 'ga=umifh rif;uGef;wdydÉu q&mawmf=uD;wdk@ touf
=uD;vmwJhtcg w&m;yGJawGwdkif; arwWmta=umif;eJ@ =oumo bk&m;&Sdcdk;w&m;awGudkyJ ta[m
rsm;w,fvdk@ajym=uw,fav? q&mawmf=uD;u arwWm"mwfawGacgif;yg;&if vlawG qif;&J'kuQawmhr,f
qd k w mud k o d v d k @ arwW m yd k @ wJ h vuF m av;awG u d k a wmif E_ w f w d k u f c say;+yD ; vd k u f q d k c d k i f ; cJ h a o;wm?
tckbek ;f =uD;awGuvnf; arwWow k yf &dwaf wmfe@J wdyÉd u q&mawmf=uD;arwWmyd@k vuFmav;awGuq kd +kd yD;
vlawGukd tcsi;f csi;f pmemoem;r_&adS tmif/ tjyeftvSef arwWmxm;wwfwhJ pdwu f av;awG 0ifatmif
qd k w J h apwemeJ @ =ud K ;pm;=uwm? wu,f a wmh t&yf & S p f r suf E S m / t&yf q ,f r suf E S m /p=um0Vm
teEœrmS &S=d uolawG tm;vH;k twGuu f kd arwWmyd@k =uwmyg? tJ't d xJrmS olw@kd twGuv f nf; ygygw,fat?
'ga=umif h bk e f ; =uD ; awG y d k @ wJ h arwW m [m jynf o l y J c srf ; omap tk y f c sKyf o l tm%myd k i f a wG a wmh
qif;&Japqdk+yD;rygbl;? tJ'gudk bkef;=uD;awGu vlxktHk=uGr_jzpfatmif v_H@aqmfw,f/ olwdk@tm%mudk
xdyg;awmhr,fq+kd yD; ypfowfawmhwmyJ’’ ajymr,fo h majym&wm? arwWmyd@k whJ bke;f =uD;awGukd aoewfe@J
ypfowfw,fqdkwJh pum;udk vufrcHcsif=ubl;jzpfaew,f? t"duuawmh rpyfpkvdkrsdK; vlwef;pm;
ydkif;awGuaygh? olwkd@u jzpfEdkifyghrvm;qdkwJh oHo,rsdK;awG &Sd=uw,f? wu,fwrf; Ak'<bmom0if
wa,muf&JΠtjrifeJ@pOf;pm;=unfh &ifvnf; 'DudpPu tawmfudk,Hk&cuf=uD;jzpfaewmudk;? 'gayr,fh
+*dK[fwpk avmif;udck ;kd zGi+hf yD; wdu
k ¶f u
kd f =unfv h u
kd &f olawG uawmh rcHcsrd cHomeJ@ qJq=kd udr;f 0g;aeawmhwm
usrwdk@em;eJ@ qwfqwf=um;cJh&wmyJav?
rpyfpkav;vnf; usrajymwmudk raumif;wwfvdk@ em;axmifay;aewmvm;/ 'grSr[kwf
xjyef&rSm tm;emvd@k vm;awmh rodb;l em;awmhaxmifay;aewmyJ? odyaf wmh ,Hck siyf kH r&bl;xifw,f?
(10)em&DcaJG vmufnOf@euf+yDqakd wmhrS E_wq f uf+yD; jyefomG ;awmh usrwd@k vnf; tdy&f m0ifz@kd jyif&wmayg?h
rae@u tdyfa&;ysufcJhorSsudk twdk;cs tdyfvdkufr,fqdkwJh pdwful;eJ@ n(11)em&D rxdk;cif tdyf&m0ifcJh
awmh w ,f ? od y f r =umbl ; ? td r f a &S Πu w'k e f ; 'k e f ; eJ @ xk j yef w ,f ? tJ ' gn (12)em&D a usmf a e+yD a ygh ?
usrwd@k vnf; 'Dval wGvm jyef+yDxifw,fq+kd yD; wHcg; zGiahf y;vdu k w f ,f? &Jr;_ =uD;vSrsKd ;&Sed ef @J taygi;f tygawG
tdrfxJwef;0ifvm+yD; [dk=unfh'D=unfheJ@ rsufpdawGupm;aew,f? tawmfvnf; pdwfv_yf&Sm;aeyHk&ovdk
armvnf;armaeyHkyJ?
taru bmudpP&Sdjyef+yDvJ Adkvf=uD;qdkawmhrS cifAsm;om;eJ@ cifAsm;a,mufsm; 'DtdrfxJrSm&Sdwm
usKyfwdk@odxm;w,f? tJ'g ckcsufcsif;xkwfay;yg qdk+yD; ajymawmhwmyJ? usrwdk@uvnf; 'g²²igwdk@udk
wrif 'k u Q a y;aewmyJ v d k @ tpu xif x m;rd a yr,f h &J r _ ; =uD ; vS r sd K ;&S d e f & J ΠyH k p H u d k = unf h + yD ; vnf ;
pdwfxJawmhenf;enf; xifhaerdw,f? ol@yHkpHu usrwdk@udk vmzrf;wkef;ueJ@ wjcm;pDjzpfaewmudk;?
'gayr,fh OD;Zif;wdk@ jyefvmwmudk usrwdk@ odrxm;awmh r&Sdygbl;/ jyefvmrSef;awmif usrwdk@ rod
ygbl;qdk+yD; jiif;=uwmaygh? 'gayr,fhvnf; olwdk@u tdrfxJudk cGifhrawmif;awmhyJ ywfar$=uw,f?
tdrf+cH0dkif;=uD;wckvHk; acsmif=udKacsmif=um;utp rusefatmif ar$=uw,f? tdrfacgifrdk; ywfywf
vnfudkvnf; "mwfrD;awG xdk;+yD;&Smw,f? ajratmufcef;awGrsm; vkyfxm;wm &Sdrvm; qdk+yD;awmif
oHo, 0ifao;qkdyJ?
olwdk@oHo,0ifvnf; 0ifEdkifp&myJudk;/ usrwdk@ tdrfaqmufwm b,fvuform;q&mrSrac:
tjyifvlrygyJeJ@ tazudk,fwdkifOD;pD;+yD; rdom;pktm;vHk; 0dkif;vkyf=u&wm? tJ'ga=umifh ywf0ef;usifu
vlwcsdKΠt"dutm;jzifh &yfuGufvl=uD;vdkvdk tdrf+cH0dkif;=uD;wckvHk; acsmif=udKacsmif=um;utp rusef
atmif ar$=uw,f? tdrfacgifrdk;ywfywfvnfudkvnf; "mwfrD;awG xdk;+yD;&Smw,f? ajratmufcef;
awGrsm;vkyfxm;wm &Sdrvm;qdk+yD;awmif ²²²
=uHcdkifa&;toif;uvdkvdk vlawG awG;=uwm tawG;rvGefygbl;? 'gayr,fh ajratmufcef;
wu,fr&Sdwmawmh usrwdk@udk,fwdkifyJ odw,fav/ usrwdk@tazu vufr_ynm tawmfpHkpHk&w,f?
tdrfaxmify&dabm*ypPnf;awGqdkvnf; tawmf vuf&majrmufatmifvkyfwwfw,f? tif*sifpufawG
vnf; u|r;f u|r;f usiu f sif jyifwwf/ qifwwfw,f/ +yD;awmh aoewfvnf; ypfwwfw,f/ ppfwyfxrJ mS
q,fEpS af usmf wm0efxrf; cJb h ;l wmud;k / OD;ae0if; 1962 tm%modr;f wke;f u tazwd@k ud, k w
f ikd yf gc&hJ wm?
jynfolydkifodrf; wmawGutp vkyfcJh&bl;w,fvdk@ ajymjyw,f? tJ'Dwkef;u tedÏm¶kHawGudk oHa0*&+yD;
tm%modrf;+yD; odyfr=umbl;/ tazvnf; aq;cGifheJ@ ppfwyfxJu xGufcJhawmhwm? aq;cGifhvdk@om
emrnf w yf & wmyg wu,f w rf ; usef ; rma&;u ck c sd e f t xd oef o ef r mrm&S d w k e f ; av? 'guvnf ;
tazwa,muf w nf ; r[k w f y gbl ; ? tawmf r sm;rsm; OD ; ae0if ; ppf w yf x J r S m raecsif a wmh v d k @
aq;vufrw S af wG vky+f yD; xGuu f ek =f uwm renf;bl;vd@k ajym=uw,f? tckaemufyikd ;f awmhaq;vufrw S ef @J
xGufcGifh&Edkifzdk@ rvG,fawmhbl;wJh? 'ga=umifh ppfajy;awG tawmfrsm;aewm jzpfr,faemf?
&Jr;_ =uD;vSrsKd ;&Sed w
f @kd tzGŒJ usrwd@k tdru
f kd pdw=f udKufar$aESmuf&mS azG+yD;rS pm&Guaf wGjyw,f? wu,fyJ
a=unmcsufawG/ v_H@aqmfpm&GufawG/ 'gayr,fh 'DavmufeJ@uawmh usrwdk@u r,Hkbl;av? 'gawGu
olwdk@ vkyf=uHr_vnf; jzpfEdkifwmyJr_wfvm;? usrwdk@udk wrifpdwf'kuQay;csifvdk@udk 'Dvdk aESmuf,Suf
aewmvdk@ usru wGufxm;vdkufw,f? 'ga=umifh usrwdk@u rodbl;/ rjzpfEdkifbl;vdk@yJ wGifwGif
=uD;ajymaerdw,f? 'DawmhrS [ef;quf tvGwfwckudk jyw,f? OD;Zif;wdk@ pD;vmwJh qdkifu,feHygwfawG
qdkifu,fta&mifawGudk odvm;ar;w,f?
usrwdk@uawmh rodbl;aygh/ eHygwfawG/ta&mifawGudkodzdk@rajymeJ@ qdkifu,f&SdrSef;awmif
rodb;l vd@k ajzvdu k wf ,f? wu,fvnf; rodygb;l ? +yD;awmhrS 'D[ef;quf pm&Guaf wGe@J qdik u f ,fwpD;udk
pufrZ_ kH (3)vrf;xJrmS olw@kd rv d u kd w
f ,f? qdik u
f ,fp;D vmwJh olawGuawmh&mS &if;eJ@ aysmufomG ;w,fw?hJ
usrwd@k vnf; tH=h oaewmayg?h olw@kd awG tkyv f ukd =f uD;vdu
k zf rf;wm rrdb;l qdak wmhvnf; jzpfEikd yf grh vm;?
+yD;awmh pufr_ZHkxJrSmvnf; olwdk@ vltiftm;urenf;csxm;wm²² bma=umifh rrd&rSmvJaygh? [kwfrS
[kwfygh rvm;/ wu,fwrf; OD;Zif;wdk@om pufr_ZHkxJ0ifvmcJh&if olwdk@vlawGu [dkuwpk 'DuwpkeJ@
xGufvmjyD; ydwfzrf;=uvdk@ OD;Zif;wdk@ b,fvdkrS a&SmifvGwfrSm r[kwfbl;av?
a':atmifqef;pk-unf.
ESvkH;om;ykH&dyfrsm;
&J & if h ( uae'g)

tykdif; (1) usaemf a':atmifqef;pk}unfukd tefwDpkvkd@yJac:ygw,f? ol@ukdowdpxm;rdwm


1980ausmf umv0ef;usifavmuf+zpfr,fxifyg&JŒ/ OD;atmif}uD;u ayzl;v$mr*~Zif;uae tcef;quf
awG u k d a &;aeawm@ tef w D t a}umif ; uk d p od c J @ bl ; ygw,f ? 'D v k d e J @ 1988 vl x k t a&;awmf y k H } uD ;
ay:ayguv f mawm@ tefwv D xl ak &SŒukpd xGuv f mwm tm;vk;H vnf;todygy?J tJ't D csed u
f usaemf olŒukd
owdxm;rdwm AkdvfcsKyfatmifqef;&JΠorD;wpfa,muft+zpfeJ@yJowdxm;cJ@rdwmyg? aemuf ygwDacgif;
aqmifwpfa,muf+zpfc@J ygw,f? tJ't D xdvnf; usaemf@&ifxrJ mS odyt f av;euf}uD;awm@r&Sv d aS o;ygb;l
'gayrJ@ b,ftcsdefup+yD; owdxm;rdvmovnf;qkdawm@ usaemf@ Zmwd+rdKΠa&eHacsmif;ukd pnf;&kH;a&;
c&D;pOf t+zpfa&muf&v dS mwJ@ 1988( Ek0d ifbmvrsm;+zpfrvm;rodb;l ) tJ'u D p+yD; tefw&D ŒJ eSv;Hk om;yk&H yd f
awG[m usaemf@ &ifxx J ;dk azmuf0ifa&mufvmcJ@wmyg? usaemf wif+y+cifw@J ta}umif;t&mu tefwpD k
&JŒpdwfaepdwfxm; wenf;tm;+zif@ ESvkH;om;ykH&dyfawG ta}umif;yg/ trSefa+ym&&if tefwDpkeJ@usaemf
xdawG@z;l wJ@umvu awmfawmfwadk wmif;cJ@ygw,f? 'gayrJ@ tJ'w D adk wmif;wJ@umvav;wpfct k wGi;f rSm
usaemf tefwDpkeJ@ }udrfzefrsm;pGm}uKHcJ@bl;ygw,f? pum;awG trsm;}uD;a+ym+zpfcJ@bl;w,f/ tvkyfawG
yl;aygif;vkyfaqmifcJ@bl;ygw,f? tJ'Dtcsdefumvrsm;u usaemf[m tv,fykdif;+refrm+ynf ( a+rvwf
a'ou ausmif;om;acgif;aqmif wpfa,mufyg )? NLD ygwD0ifwpfa,mufr[kwfygbl;? tefwDpkeJ@
ygwo f ufv@dk xdawG@qufqb H ;l wJ@ tcsed af wGupvk@d tefw&D ŒJ ESv;Hk om;ukx d ;dk azmuf 0ifa&muf av@vm
aewm tckxdyJqkdygawm@ wenf;tm;+zif@ pdwfaepdwfxm;ayg@? ukd,f@EkdifiH/ ukd,f@vlrsdK;ukdOD;aqmifrJ@
ol&JŒpdwfaepdwfxm;/ p&kdufoGif+yifvuQ%m t&nftcsif;qkdwmawG[m odxm;oif@wJ@ tcsufawGvkd@
usaemfc, H yl gw,f? 'Dae&mrSm vufcEH idk w f mawG&o dS vk/d vufrcHEidk wf mawGvnf;&Scd @J ygw,f? }udKufwmawG/
r}udKufwmawG/oabmwlwmawGrwlwmawG po+zif@ }uHKawG@c@J b;l ygw,f? ok@d aomfvnf;usaemf@ tae
eJ@ tefwpD u k v dk ufcEH idk w f @J tcsux f rJ mS Akv
d cf sKyfatmifqef; orD;wpfa,muf/ ygwaD cgi;f aqmifwpfa,muf
xufausmfvGefwJ@ rSwfcsufwpfcku usaemf@&ifxJrSm&Sdaevkd@yg? usaemfvufcHxm;wmu tefwDpk[m
'Dae@tcsdefrSm “ vlxkacgif;aqmifwpfa,muf” 'DvkdyJvufcHxm;w,f? vlxkacgif;aqmifwpfa,muf
qkdwm vlxktwGuftvkyfvkyfae&awm@ trSefawG&Sdovkd trSm;qkdwmvnf;}uHKawG@EkdifwmygyJ/
'gobm0wpf c k y g ?'guk d v nf ; tef w D u k d , f w k d i f u 0ef c H a +ymqk d c J @ wmawG & S d y gw,f ? 'D a e&mrS m
usaemftaeeJ@uawm@ wif+ycsufrsm;ukdbmrSwfcsufwpfpkHwpf&may;bkd@rS t&nftaoG;r&Sdygbl;/
tefwpD &k ŒJ ESv;Hk om;yk&H yd f ( wenf;tm;+zif@ usaemfe@J qaHk wG@c@J &wJ@umvrsm;rS wpfpw d w
f a'o ukad umuf
E_wfwif+y+cif;rSsom+zpfygw,f? ? usaemf@&JŒtawG@t}uHKrsm;ukdwif+y&mrSm +zpf&yfrSefawG+zpfw,f
qkdwmukdawm@ &J&J}uD;tmrcHa+ymEkdifygw,f? tefwDpktyg0if b,fwpfpkHwpfa,mufukdrS azmfvHzm;
a&;oGm;rSmr[kwb f ;l qkw d m ukv d nf;}udKa+ym+cifygw,f? a':atmifqef;pk}unf[m +refrm+ynfov l x
l u k dk
OD ; aqmif r _ @ ay;ek d i f o l v m;/ ray;Ek d i f o l v m;qk d w muk d ol @ &J ΠES v k H ; om;uk d 0 if a &muf } unf @ &atmif y g?
t+ynf@tpkHr[kwf&ifawmifrS wpfpdwfwpfa'oavmufyJ+zpf+zpfayg@ ?

ES v k H ; om;yk H & d y f ' k d i f , m&D ( 1 )

tefwDpka+rvwfc&D;pOf xGufvmcJ@wJ@ 1988 Ekd0ifbmvavmufxJrSmyg? 88vlxkta&;


awmfykH}uD;uvnf;+yD;cgpqkdawm@ ekdifiHa&;'Da&t[kefuvnf; wpftkHaEG;aEG;/ a'ocHvlxku tefwDpk
vmrSmukdtawmfav;ukdarSsmfvif@ae}uw,f? ol@rSm yg&rDygvmvkd@vm;rodbl; wkdawmif;vSwJ@ ekdifiH
a&;+zwfoef;r_@ ceav;rSm wpfEkdifiHvkH; vlxk&ifxJ xkd;azmufae&m,lEkdifcJ@w,f? AkdvfcsKyfatmifqef;&JŒ
&ifaoG;rkd@ vlxku}udKqkdrdw,fqkd&if om;+zpfol OD;atmifqef;OD; vmcJ@&ifa&m 'DvkdarSsmfvif@ }udKqkd
Ekdifrvm;qkdwJ@ar;cGef;uar;p&myg? tJ'Dtcsdefumvu tnma'orSmuvnf; aqmif;&eH@oif;wJ@
tcsdefqkdawm@ tawmfav;ukdaevkd@xkdifvkd@aumif;wJ@taetxm;yg? a&eHacsmif;+rdK@e,f trsdK;om;
'Drkdua&pDtzGJ@csKyf&JΠtvkyftr_@aqmifvl}uD;tcsdK@eJ@twl usaemfwkd@ ausmif;om;tzGJ@u tefwDpkvmrJ@
vrf;c&D;rSm oGm;a&muf}udKqkad y;&ygw,f? tefwu D ewfarmufuae a&eHacsmif;uku d ;l vmrSmyg? tefwpD k
um;wef;qku d vf mw,fq&dk ifyJ ceav; &yfcidk ;f +yD; E_wq f uf}uvkyaf ewJ@tcsed rf mS usaemfu ausmif;om;
wpfzGJ@ukd tefwDvm+yDqkdwJ@ ta}umif;vrf;c&D;rSm&SdaewJ@ vlxkukdta}umif;}um;bkd@v$wfvkdufygw,f?
tefwDwkd@um;wef;+rdKŒxJukd0ifa&mufvmw,fqkd&ifyJ vrf;ab;0J,m wpfbufwpfcsufrSm vlxkawG[m
xGuv f m}u atmf[pfEw _ q
f uf}ueJ@ tawmfu0dk rf;ajrmufp&myg? 'Dvedk @J tefwpD um;a+ymrJ@ +rdKŒv,fu
cef;rwpfckta&mufrSmawm@ vlxk}uD;[m wpfa,mufeJ@wpfa,muf vrf;avSsmufvkd@r&Ekdifavmuf
atmifrsm;+ym;vGe;f vSygw,f? ygvmwJ@ ok;H a&mifcs,af usmif;om;vli,ftzG@J e@J a'ocHausmif;om;or*~
u ausmif;om;awG/ +rdK@e,fygwDu wm0ef&SdolawG 0ef;&H+yD; tefwDpkukd um;xJuac:vmcJ@w,fqkd&ifyJ
“ a':atmifqef;pk}unf ----usef;rmygap ”
a':aatmifqef;pk}unf----usef;rmygap
”qkdwJhqkawmif;axmyem+yLwJ@ toHawG+rnf[D;xGufvmvkdufwm rkd;,HyGif@oGm;rwwfygyJ? aemuf
tefwDpk [mcef;rxJrSm yxrpum;a+ymygw,f? +yD;awm@ cef;r +ywif;aygufuae &yf+yD; vlxkukd
rdef@cGef;a+cGygw,f? vufckyfoHawG wpfa+zmif;a+zmif; / qkawmif;oHawG tvDvDeJ@ a[ma+ymyGJ+yD;qkH;
oGm;ygw,f? a[ma+ymyG+J yD;vk@d cef;ray:uae atmufuq dk if;vmw,fq&dk ifyJ tefwpD k xGuv f @dk r&atmif
vlxk}uD;u ydwfqdk h+yGwfodyfaeygw,f? ol@ukd+rifbl;+cifvkd@ awG@bl;+cifvkd@ ponf ponf+zif@ayg@
usaemfwkd@u tefwDpkukd 0ef;&H+yD; um;&Sd&mukdac:aqmifvmwJ@ tcsdefrSm-----------“ tarpk---
-tarpk usaemf tar@uk d a wG @ +yD ; vuf a qmif a y;+cif v k d @ &G m uae ta+y;vmwmyg -----
'Dvufaqmifav;vnf;ay;y&ap --+yD;awm@ uefawm@vnf;uefawm@y&ap ” qk+d yD; vlwpfa,mufqu D
toH+ym}uD;eJ@atmf[pfoH[m &kwfw&uf pl;xGufvmygw,f? usaemfwkd@wpfawG owdxm;}unf@
vku d af wm@ ol@yu Hk aus;vuf [eft+ynf@/ toufu 20ausmt f &G,f ykq;dk 0wfxm;yku H vnf; yko d yD wf
oDeJ@ tefwDpk&kwfw&uf&yf+yD; vSrf;}unf@vkdufygw,f/ tJ'Dvli,fu vlawG}um;uae ZGwfa&S@
uk d & k e f ; xG u f v m+yD ; txk w f w pf x k w f u k d tef w D p k q D v S r f ; urf ; vk d u f y gw,f ? tef w D u vS r f ; ,l
vk d u f w ,f q k d & if y J usaemf u ol @ qD u aewpf q if @ csuf + cif ; vG J a +ymif ; ,l v k d u f w ,f aoaocsmcsm
}unf @ vk d u f a wm@ u|wf u |wf t d w f t }unf a &mif a v; eJ @ xk w f x m;wJ @ xef ; vS s uf ( wpf y d o m
avmufawm@&Sdrvm;rodbl; ) / +yD;awm@ tJ'Dvli,fu tefwD&JΠa+ctpkHem;rSmxkdifwJ@+yD; 3}udrfwkdif
OD;cs&Sdckd;cJ@w,f? rwfwyfx&yfawm@ ol@&JŒrsuf0ef;tpkHrSm rsuf&nfawGeJ@&$Jepfae+yD; ikdcsvkdufw,f ?
ikdoHygtoH}uD;eJ@
“ tar---usKyfwkd@ukd u,fyg ---usKyfwkd@iwfae+yD ” qkd+yD; csKH;yGJcsikdygawm@w,f? vlxk}uD;
crsm &kwfw&uftH@tm;oif@oGm;w,fxifygw,f? toHawG[mcsuf+cif;qkdovkd acwW +idrfouf
oGm;w,f? usaemf tefwDukd}unf@vkdufawm@ tefwD&J@rsuf0ef;tpkHrSm a}uuGJerdwfykH tcsdK@ukdawG@
vkduf&ovkdyJ? tefwDpku vlxkqDukdvSnf@+yD; pum;a+ymvkdufw,f
“ +ynfolvlxk}uD;ukd usr wpfcka+ym+cifygw,f ----- 'Dvli,fav;vkd 'kuQawG a0aewJ@
olawG[m +refrmekid if rH mS oef;aygi;f rsm;pGm&Sad eygw,f -------'g[m bm+zpfv@dk 'Dv+dk zpf&ovnf;qk&d if
---pepfraumif;vk@d yg ( vufcyk o f rH sm; )------------------'Dpepfudk usrwk@d +yL+yifb@dk vydk gw,f-
----+ynfolvlxk}uD;u - usrwkd@ukd0kdif;0ef;ulnDaxmufyH@ay;}uyg------( ay;r,f----ay;r,f )
vlxkqDu toH}uD;u aqmif@xGufvmygw,f?

“ usr toufe@J cENm&Sad eoa&$@ +refrm Ekid if &H @J Ekid if aH &;wm0efawG xrf;aqmifomG ;r,fqw
dk m
------- uwday;ygw,f ( vufckyfoHrsm; )
aemufykdif; usaemfodwmuawm@ tJ'Dvli,f[m +rdK@eJ@ odyfra0;vSwJ@ aus;&Gmwpf&Gmu+zpf+yD;
/ ,mvkyfukdifpm;aewJ@ qif;&JvSwJ@ vlwpfOD;+zpfa}umif;eJ@ tefwD+yeftoGm;+yD;rSmawm@ &Jpcef;uae
ac:,lppfaq;ar;+ref;a}umif;od&ygw,f? 'gayrJ@ axmifusoHawm@ r}um;rdygbl;?

'Dvedk @J tefwpD k [m acsmuf+rdK@uq dk ufvuf c&D;ESicf @J ygw,f/ acsmufuausmif;om;tzG@J wpfz@JG u


a&eHacsmif;rSm vm}udKygw,f? acsmufu ausmif;om;awGu usaemfuadk +ymvmygw,f ? acsmufrmS awm@
+yoem&Sda}umif; tkyfpkESpftkyfpkeJ@ trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf qkdif;bkwf ESpfckuGJaea}umif; / wpfcku
ausmif;om;vkli,frsm;tyg0if +rdK@rd+rdK@z vlxktrsm;qkH;yg0ifwJ@ ( 88 vlxkta&;awmfykHu tkyfpk ) eJ@
aemufwpftkyfpku a&SŒaer a':+rif@+rif@a}uG OD;aqmifwJ@ tkyfpkqkd+yD; uGJaea}umif; +yoem}uD;a}umif;
po+zif@a+ymvmawm@ usaemfvnf;acgif;awmfawmfpm;oGm;ygw,f? tJ'Dowif;pum;ukd usaemfu
rod*D F (tJ'u D mvu tefwpD k teD;em;rSmaeol ) ukt d }urf;a+ym+y+yD; um;ay:rSm tefwpD u k adk +ymay;bk@d
ta}umif;}um;cJ@ygw,f? +zpf+cifawm@ acsmuf+rdK@a&mufw,fqkd&ifyJ nae 6em&Dausmfavmuf&Sd+yD
tkypf Ek pS tf yk pf rk mS vlenf;pktyk pf +k zpfw@J a':+rif@+rif@a}uGw@dk tzG@J }udKqkw
d @J ae&mu trsm;pk}udKqkrd @J ae&m&JŒ
xdyrf mS &Sad eawm@ tefwpD ;D eif;vku d yf gvmwJ@um;wef;}uD;u a':+rif@+rif@a}uG wk@d }udKqkwd @J ae&mrSmyJ &yf+yD;
um;ay:uvlawGqif; pwifem;awm@r,f@ t&dyt f a&mifawGawG@ae&awm@ usaemf acgi;f awG}uD;vmw,f
+yoemu pawm@r,f ? tefwDuawm@ a':+rif@+rif@a}uGwkd@ tdrftay:xyfwufoGm;+y;D at;at;vlvl&Sd
ae+yD/ usaemf@pw d x f rJ awm@ rod*D F ra+ymvk@d om+zpfr,fq+dk yD; ol@udk ar;}unf@awm@ olvnf; tefwu D adk +ym
xm;wmyJw@J tefwu D b,fvpdk Of;pm;xm;ovJ olvnf;rodb;l qkad +ymawm@ usaemfvnf; bmvky&f rSe;f
rodawm@bl; ---- tJ'DtcsdefrSm ausmif;om;wpfa,mufu usaemfukdvma+ymw,f ausmif;om;
vli,fawG ta,muf 100avmuf 'DukdcsDwufvmae+yDwJ@----------
Edik if w
H um
owif;
vl@tcGifth a&;tpD&ifcpH mopfwiG f
RFA
xl;jcm;aom tcsufrsm;yg0if 2010-10-20

tESpf 20 twGi;f yxrqH;k t}udrf usi;f yrJh a¶G;aumufyJG jzpfayrJh twdu k tf cH Ekid if aH &;orm;
awGe@J wdik ;f &if;om;awGukd 0ifa&mufciG hf ay;rSom trsm; vufcH ,H=k unfEidk w f hJ a¶G;aumufyJG jzpfr,fv@kd
ukvor*~ vl@tcGit hf a&; txl;ud, k pf m;vS,f Mr Tomas Ojea Quintana u atmufwb kd m 20 &uf
'Duae@ ajym=um;ygw,f?
tar&duefjynfaxmifpk e,l;a,muf+rdKΠukvor*~ taxGaxGnDvmcHrSm atmufwdkbmv
20 &ufae@ 'Duae@ jrefrmpHawmfcsdefn oef;acgifausmfrSm rpPwmuifwm;em;u udk,fwdkif tpD&ifcH
wifjyrSm jzpfygw,f?
vl@tcGifhta&; tpD&ifcHpmopfrSm a¶G;aumufyGJ rwdkifrD r&Sdrjzpf ta&;ygwJh vGwfvyfpGm
qENazmfxkwf a[majymcGifh/ vGwfvyfpGm pk¶Hk;pnf;a0;cGifh eJ@ vGwfvyfpGmoif;yif;zGJŒpnf;cGifhpwJh tajccH
vl@tcGifhta&;awGudk ydkuef@owfxm;wm awGŒ&w,fvdk@vnf; azmfjyxm;ygw,f?
jrefrmEkdifiH tm%mydkifawGu usL;vGefaewJh vl@tcGifhta&; csdK;azmufr_awGudk pHkprf;+yD; ta&;,lzdk@
ta&;ygovdk jrefrmtpdk;&taeeJ@ wm0efvnf; &Sda=umif;/ tpdk;&u pHkprf; azmfxkwfzdk@ ysufuGuf&if/
'grS r [k w f pH k p rf ; azmf x k w f E k d i f p G r f ; r&S d & if 'D w m0ef [ m Ek d i f i H w um tod k i f ; t0d k i f ; tay:rS m
usa&mufvma=umif;/ 'gha=umifh ppf&mZ0wfr_eJ@ vlom;xktay: usL;vGefwJh EkdifiHwum &mZ0wfr_
ajrmufrajrmuf pHpk rf; ppfaq;a&; ukvor*~ aumfr&Siw f &yfzŒJG zd@k Ekid if w
H umrSm wm0ef&adS =umif;vnf;
'DtpD&ifcHpmrSm azmfjyxm;ygw,f?
jref r mEd k i f i H q d k i f & m uk v or*~ vl @ tcG i f h t a&; txl ; ud k , f p m;vS , f & J h 'D u ae@ wif j yrJ h
tpD&ifcHpmopfrSm xl;jcm;+yD; jrefrmhEkdifiHa&;twGuf av;eufwJh tcsuftvufawG yg0ifygw,f?
'Dtcsuaf wGuawmh (1) a¶G;aumufyeJG @J ywfoufv@kd uef@owfwmawG &Sad e+yD; tajccH cGijhf yK&rJh tajccH
vl@tcGifhta&;awGudk csdK;azmufaea=umif;/ a¶G;aumufyGJaumfr&Sif[m vGwfvyf wJh tzGJŒtpnf;
r[kwo f vdk Ekid if aH &;ygwaD wGtay:rSm trsKd ;rsKd ; uef@owf zdEydS x f m;wm awG&adS ea=umif;/ (2) jrefrmEkid if rH mS
vlom;xkw&yfvHk;tay: usL;vGefwJh EkdifiHwum jypfr_ajrmufwJh &mZ0wfr_awG jzpfyGm;aew,fqdkwm
cdkifvHkwJh owif;tcsuftvufawGt& od&Sd+yD; 'Dtr_awG wu,fjzpfrjzpf pHkprf;ta&;,lzdk@ yxrqHk;
jref r mtpd k ; &rS m wm0ef & S d + yD ; / jref r mtpd k ; &u wm0ef y suf c J h & if Ek d i f i H w um tod k i f ; t0k d i f ; rS m
wm0ef&Sda=umif;/ &Sif;&Sif;vif;vif; axmufjyxm;ygw,f?
jrefrmEkdifiHqdkif&m ukvor*~ vl@tcGifhta&; txl;ukd,fpm;vS,f rpPwm uifwm;em;&Jh
tpD&ifcHpmrSm tcef; 5 cef;yg+yD; ydk'fcGJ 91 ck &Sdygw,f? vl@tcGifhta&; tajctaeawGeJ@ ywfoufvdk@
a¶G ; aumuf y G J tcif ; tusif ; / Ek d i f i H a &;tusOf ; om;ud p P / wd k i f ; &if ; om;ta&;/ w&m;pD & if a &;/
vl@tcGifhta&;qdkif&m EkdifiHwumOya' av;pm;vdkufemr_awG yg0ifygw,f?
'DaemufrS txl;ud, k pf m;vS,&f hJ ed*;kH csKyfe@J wdu
k w
f eG ;f awmif;qdck suf 5 csuf azmfjyxm;ygw,f?
'DtpD&ifcHpmyg xl;jcm;csufawGta=umif; jrefrmEkdifiH vl@tcGifhta&;eJ@ ywfoufvdk@ u|rf;usifol 3
OD;eJ@ qufoG,f+yD; RFA rS udkausmfrif;xGef;u pkpnf;wifjyxm;ygw,f?

a':atmifqef;pk-unf.txl;t,lcH
w&m;&kH;csKyfu vufcHvkdufjyD
2010-10-20
a':atmifqef;pk=unfeJ@twl a':cifcif0if;wkd@om;trd&JΠtxl;t,lcH avSsmufxm;r_ukd
jrefrmEkdifiH w&m;¶Hk;csKyfu vufcHvkdufa=umif; atmufwdkbm 20 &uf 'Duae@ aeŒvnfykdif;rSm
a=unmw,fvkdΠod&ygw,f?
a':atmifqef;pk=unf/ a':cifcif0if;eJŒ orD; r0if;rrwkd@ukd ppftpkd;& tif;pdefc¶dkif txl;
w&m;¶Hk;u rESpfu axmif'%f 3ESpfpD csrSwfcJhwJh twGuf &efukefwkdif;w&m;¶Hk;ukd t,lcH0if&mrSm
y,fcscH&wJh twGuf w&m;¶Hk;csKyfukd jyifqifr_ wifoGif;cJhygw,f?
tJ'gukdvnf; xyfrHy,fcs cHcJh&jyefwJhtwGuf w&m;¶Hk;csKyfukd txl;t,lcHtjzpf r=umcifu
wifoGif;cJh&mrSm =um;emzkd@ vufcHa=umif; tckvkd oabmwlvkdufwm jzpfygw,f?
'gha=umifh a':atmifqef;pk=unf&Jh a&SŒaeawGu 'Dtr_twGuf aejynfawmfukd oGm;a&muf+yD;
t+yD;owf avSsmufvJ=u&zkd@ &Sdw,fvkd@vnf; od&ygw,f?
(27-09-10)&ufu +Adwed f avbmygwD nDvmcHrSm )
ra0ESif;yGifhokef&J@ Speech
jrefrmbmomjyef

u|efrtazukd u|efr yxrOD;qHk; jrifawG@zl;wmuawmh oHwdkifawG=um;uwqifh jrifawG@&wJh


tusOf;axmifxJu tcef;av;xJrSm jzpfygw,f? u|efru 4 ESpfyJ &Sdygao;w,f? ol[m ol@&Jh 1988
ckrSm ppftm%m&Sifpepf qef@usifwJh ta&;awmfyHkrSm yg0ifv_yf&Sm;cJhr_a=umifh tusOf;uscJhygw,f?
tckaemufxyfwcg2007 ckESpf rSm +idrf;csrf;pGm v_yf&Sm;cJhwJh ta&;tcif;rSm yg0ifcJhvdk@ axmif'%f 65
ES p f E S i f h 6v tuscH x m;&ygw,f ? ol u usef ; rma&; awmf a wmf r aumif ; jzpf a eygw,f ? ol @ rS m
ES v H k ; a&m*g&S d y gw,f ? 'gayrJ h ol q uf v uf touf & S i f z d k @ twG u f vd k t yf a ewJ h aq;0g;uk o cG i f h u d k
jiif;y,fjcif;cHae&ygw,f? 'gayrJh u|erf &Jh taz[m Edik if aH &; tusO;f om; 2200 ausmx f uJ rS wOD;om
jzpfygw,f? rsm;pGmaom tusO;f om;awG[m ESyd pf ufniS ;f yrf;jcif;udk cHae&ygw,f? olw@kd [m qd&k mG ;vSwhJ
tajctaeatmufrSm &Sdae=u+yD; or&dk;us aq;0g;ukocGifhudkvnf; r&=uygbl;?
+yD;cJhwJh oHk;ESpfumvtwGif;rSm EdkifiHa&;tusOf;om; OD;a&[m ESpfqeD;yg; wdk;vmygw,f?
Adv
fk cf sKyfawG[m 'Dru kd a&pD jyefvnfwnfaqmufaeygw,fv@kd urBmudak jymaeygw,f? Ed0k ifbmrSm olw@kd u
a&G;aumufyGJjyKvkyfzdk@ &Sdygw,f? 'gayrJh 'Da&G;aumufyGJu jrefrmjynfudk ppfrSefwJh ajymif;vJr_udk
aqmifusOf;ay;rnfh a&G;aumufyGJ r[kwfygbl;? 'Da&G;aumufyGJ[m ppftm&Sifpepf qufvuftm%m
csKyfudkifxm;zdk@twGuf yHkaz:xm;wJh a&G;aumufyGJom jzpfygw,f? ppfom;wcsdK@ ppf,leDazgif;uae
t&yf0wfvJvdkufwJh tajymif;tvJom jzpfygw,f? u|efrwdk@[m bmrSruGmjcm;oGm;wJh tm%m&Sif
wrsdK;wnf;udk t&yf0wfeJ@ yHkpHajymif;+yD; xyfawG@&rSm jzpfygw,f? u|efrwdk@ jynfolawG cHpm;ae&wJh
a0'emawGu qufvuf &SdaeOD;rSm jzpfygw,f?
yxrOD;qHk;taeeJ@ bmawGjzpfaew,fqdkwm u|efr ajymjycsifwmu u|efrwdk@&Jh acgif;aqmif
a':atmifqef;pk=unf[m qufvuf+yD; tusOf;usaeygw,f? olr&Jh ygwD[m zsufodrf;jcif; cHxm;
&ygw,f ? ppf t k y f p k u d k qef @ usif + yD ; b,f o l y J bmyJ a jymajym tusOf ; csjcif ; cH & ygw,f ? [mo
vkyfwmawmif/ uAsmav; pyfwmawmif tusOf;uscH=u&w,f? rD'D,m qifqmuvnf; rsm;oxuf
rsm;vmaeygw,f? jrefrmjynf ta&S@ydkif;u wdkif;&if;om;vltenf;pk {&d,mawGrSm t&yfom;awGudk
0if a &muf w d k u f c d k u f r _ a wG quf v uf & S d a eqJ jzpf y gw,f ? pmoif a usmif ; awG u d k zsuf q D ; cH & wm/
&GmawGr;D &_@d c&H wmeJ@ uav;awG/ uav;i,fi,fav;awGygrusef ypfowfc&H wJh tpD&ifcpH mawGukd Burma
Campaign UK u vufc& H &Sx
d m;wJh tpD&ifcpH mrSm az: jyxm;wm awG@&ygw,f? +yD;cJw h hJ 15 wmumv
twGi;f aus;&Gmaygi;f 3500 udk zsuq f ;D jcif; cHc&hJ ygw,f? 'gawG[m ppftm%m&Siaf wGu u|erf wd@k Eikd if H
twGuf 'Dru kd a&pD az:aqmifwhJ vky&f yfawG r[kwyf gb;l ? 'gawG[m tm%mudk ol@tvdv k kd b,fawmhrS
pGe@f vw $ rf mS r[kww f hJ vlrqefpmG &ufpuf=urf;=uKwfvw S hJ vlowform;awG&hJ vky&f yfom jzpfygw,f?
u|efrtaeeJ@ avbmygwDeJ@ jrefrmEkdifiHta&;udk axmufcHtm;ay;wJh avbmtpdk;&udk
aus;Zl;wifpum; ajym=um;csiyf gw,f? avbmtpd;k & (UK) [m urBmay:rSm ppftyk pf &k hJ a&G;aumufyu JG kd
wGef;tm;awGeJ@ qufvufOD;aqmif+yD; jrefrmEdkifiHtay: EU u pD;yGm;a&; ylaygif;aqmif&Gufr_ jzwf
awmuf&ef/ urBmvH;k qkid &f m vufeuf a&mif;ay;r_ jzwfawmuf&ef wd@k twGuf zdtm;ay;vkyaf qmifay;yg?
u|erf taeeJ@ avbmtpd;k & 0ef}uD;csKyfa[mif; Mr Gordon Brown ESihf Edik if jH cm;a&; 0ef}uD;a[mif;
Mr David Miliband wd@k ukd u|er f wd@k jrefrmEdik if H vGwaf jrmufa&;twGuf vky&f mS ;r_ukd bmtusKd ;tjrwfrS
r&S d b J vd _ u f v S J p G m axmuf c H t m;ay;r_ t wG u f txl ; ud k aus;Zl ; wif a =umif ; u|ef r ajym=um;
ygw,f(vufckyfoHrsm;) ? 'DtwGuf usGefrwdk@ wu,fyJ 0rf;ajrmuf&ygw,f?
'gayrJh urBmhukvor*~udkawmh u|efrtaeeJ@ tckajymwJhtwdkif; rajymEdkifygbl;? u|efr
wdk@rSmtaxGaxG twGif;a&;rSL;qDu jrefrmEdkifiHta&;eJ@ ywfouf+yD; pdk;&drfrda=umif; Message
awGr=umc%vufcH&&Sdygw,f? 'gayrJh bmvkyfaqmifcsufrS r&SdcJhygbl;? jrefrmppftpdk;&[m 'Drdkua&pD
jyKjyifajymif;vJa&; vkyaf eygw,fv@kd xyfcgwvJvJ *wday;cJyh gw,f? 'gayrJh b,fawmhrS *wdrwnfb;l UN
uvnf; tajctae tajymif;tvJudk apmifh=unhf&atmifvdk@ xyfcgwvJvJ ajymcJhygw,f? EdkifiHa&;
tusO;f om;awG tusO;f axmifxrJ mS ao=u&rnft h a&;ukd bma=umifh u|erf wd@k apmif=h unhaf ezd@k vdak o;
vJ? trsdK;orD;awG rk'drf;usifhcH&rnfh ta&;udk bma=umifh u|efrwdk@ apmifh=unhfaezdk@ vdkao;vJ?
aemuf x yf &G m awG x yf + yD ; rD ; &_ d ΠcH & rnf h t a&;ud k bma=umif h usG e f r wd k @ apmif h = unh f z d k @ vd k a o;vJ ?
rsdK;qufwck+yD;wck uav;awG[m iwfrGwfacgif;yg;um a=umufvef@w=um;eJ@ }uD;jyif;vmcJh&w,f?
ol w d k @ &J h uav;awG u d k qH k ; &_ H ; cJ h & w,f ? wjcm;wd k i f ; jynf & J h tpd k ; &awG [ m 'gud k vpf v sL&_ u m
bmrSrvkyfay;EdkifbJ aejrJwdkif; aeEdkifw,f? 'Dvdk tjzpfqdk;awGudk qufvuf+yD; vufcHaevdk@ rjzpfbl;?
rSeuf efwhJ zdtm;rsKd ;udk ay;Edik jf cif; r&Scd whJ t hJ wGuf jrefrmjynfu Adv k cf sKyfawG[m zdtm;qdw k mudk
vHk;0*&krpdkufbl;? EdkifiHwum zdtm;qdkwm wu,fyJ r&Sdrjzpf xdef;odrf;zdk@ vkdtyfygw,f? toHk;jyKvdk@
&orSs zdtm;rSeforSsudk usGefrwdk@ toHk;jyKzdk@ vdkygw,f? AdkvfcsKyfawGudk a':atmifqef;pk=unf/
wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifawGe@J oH;k yGiq hf ikd f aqG;aEG;a&; jzpfvmatmif zdtm;ay;zk@d vdt k yfygw,f? u|erf wd@k
ydkrdkjyif;xef+yD; ydkrdkaumif;rGefwJh pD;yGm;a&; ydwfqdk@r_udk jyKvkyfzdk@ vdktyfygw,f? ppftkyfpkudk 'Dvdk
aphpyfa&;twGuf zdtm;ay;zdk@ OD;aqmifwJh aphpyfaqmif&Gufa&;atmufrSm u|efrwdk@ urBm}uD; wckvHk;
nD n G w f z d k @ vd k t yf y gw,f ? aumf r &S i f u oG m ;+yD ; ppf t k y f p k & J h vl o m;awG t ay: usL;vG e f w J h urB m h
&mZ0wfr_qdkif&m pHkprf;ppfaq;a&;udk aqmif&Gufzdk@ vdkygw,f?
'Da&G;aumufyGJ}uD; +yD;oGm;&if u|efrtazwdk@udk axmifxJ oGif;xm;wJh Oya'awG tygt0if
ppf t m%m&S i f p epf u d k axmuf y H h + yD ; rw&m; zd E S d y f c sKyf c s,f x m;wJ h Oya'awG tm;vH k ; w&m;0if
jzpfoGm;vdrfhr,f? wcgwav usrrSm arSsmfvifhcsufuif;rJhoavmufeD;yg; cHpm;&rdygw,f? wcgwav
usrtazudk usrwouf b,fawmhrS jyefawG@EdkifawmhrSm r[kwfawmhbl;vdk@ xifrdw,f? 'gayr,fh
usr[m usrtaz&JΠ&JprG ;f owW&d rdS u _ kd trSw&f aeygw,f? ol[m b,favmufyJ a0'em cHpm;ae&ygap
olb,fawmhrS ,H=k unfcsuu f kd pGe@f vw $ rf mS r[kwb f ;l qdw
k m u|erf odaew,f? u|erf wd@k [m vGwv f yfr&_ hJ
atmifyu JG kd qifEikd rf ,fqw
kd m odygw,f? 'gayrJh u|erf wd@k 'DtwGuf oifw@kd &hJ tultnDukd vdt k yfygw,f?
oifw@kd [m awmiftmz&duudk tultnDay;zd@k twGuf a&mufcyhJ gw,f? xd@k twl u|erf wd@k jrefrmEkid if &H hJ
vGwfvyfr_twGufvnf; tultnDay;=uyg? aus;Zl;wifygw,f??

ar;vfrS&&Sdonf?
a':atmifqef;pk-unfu ygwD
&yfwnfciG t
hf wGuf avSsmufxm;
(rZP s d r )

e,l;a'vD (rZPsrd )? ? jrefrmh'rD u


kd a&pDacgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unfu trsK;d om; 'Dru kd a&pD
tzJG@csKyfygwD qufvuf&yfwnfcGifh &&Sda&;twGuf =um;emay;&ef &efukefwdkif; A[dkw&m;¶Hk;csKyf odk@
a&SŒaersm;rSwqihf ,ae@ avSsmufxm;vdkufonf?
a':atmifqef;pk=unfxrH S a&SŒaeuk, d pf m;vS,v f pJ$ m &&Sxd m;onhf a&SŒaeOD;=unf0if;ESifh a&SŒae
OD;Om%f0if;u ,ae@ eHeuf 11 em&DwiG f wifjyavSsmufxm;cJ+h yD; w&m;¶H;k rSwyf w kH if t&m&Su d wifoiG ;f cGifh
jyKrjyKudk reufjzef eHeufwGif ta=umif;jyefrnfjzpfonf?
“ygwD&yfwnfcGihf udpPudk usaemfwkd@ wifwmyg? oD;jcm; oufomcGihf Oya't& usaemfwkd@u
w&m;pGJwmudk;/ pum;&yfrsm; teuft"dy`m,fzGihfqkda&; Oya'/ 'Dtay:rSm rlwnf+yD;awmh usaemfwkd@
wifygw,f? ygwDtaeeJ@ r[kwfygbl;/ ygwD taxGaxGtwGif;a&;rª;taeeJ@/ a':atmifqef;pk=unf
emrnfe@J pGw J m jzpfygw,f” [k a&SŒae OD;Om%f0if;u ajymonf?
EdkifiHa&;ygwDrsm; rSwfyHkwifa&; Oya't& ygwD w&m;0if &yfwnfr_udk ysufjy,faprnfh Oya'
yg&o dS jzifh teft,f'u D {+yDv 29 &ufae@wiG f ppftpd;k &udk w&m;pJq G &kd ef =udK;yrf;cJah o;onf? od@k aomf
&efukefwkdif; w&m;¶Hk;u olwdk@. avSsmufxm;csufudk y,fcscJh+yD;aemuf ,ckwzef A[dkw&m;¶Hk;csKyfodk@
avSsmufxm;jcif; jzpfonf?
jynfaxmifpk a&G;aumufyGJ aumfr&Sif. EdkifiHa&;ygwDrsm; rSwfyHkwifa&; Oya't& owfrSwf
xm;onhf tcsdeftwGif; jyefvnfrSwfyHkrwifvSsif tvdktavsmuf ygwDtjzpfrS ysufjy,fa=umif; +yD;cJh
onhv f 15 &ufae@wiG f aumfr&Siu f a=unmcJo h nf? xdOk ya't& trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJ@G csKyfEiS t hf jcm;
EdkifiHa&;ygwD 9 ygwDrSm w&m;0if &yfwnfcGifh ysufjy,fcJhonf?
a&SŒae OD;Om%f0if;url 1988 ckESpfwGif ygwDrSwfyHkwifcJh+yD;/ ,ck aumfr&Sif Oya'topf
jyÏmef;cJhaomfvnf; Oya'ta[mif;t& &&SdcHpm;xdkufaom tcGihfta&;rsm; qufcHpm;cGihf &Sda=umif;ESihf
Oya'onf aemufa=umif;jyef oufa&mufr_ r&Sdap&ovdk/ tu,fI xdkodk@oufa&mufapvdkygu
Oya't& azmfjy&a=umif;ESihf vuf&Sd jyÏmef;csufrsm;onf olwdk@ygwDtay: tusKd;oufa&mufr_ r&Sd[k
ajymonf?
Adv
k cf sKyfr;ª =uD; apmarmifu 1988-89 ckEpS w f iG f ygwpD t kH axGaxG a&G;aumufyu JG kd a&G;aumufyJG
udk usi;f y+yD;aemuf jynfo@l vw $ af wmf Oya'yk'rf 3 wGif jyÏmef;xm;onhf Oya't& a&G;aumufwif
ajrmufcH&onhf jynfol@v$wfawmf udk,fpm;vS,frsm;jzihf jynfol@v$wfawmfudk zGJ@pnf;ay;&rnf[k
jyÏmef;cJhonf?
1990 ckEpS f arv a&G;aumufyw GJ iG f teft,f'o D nf rJqENe,f 482 ae&mteuf 389 ae&m
tEkdif&&SdcJhonf? odk@aomf tm%modrf; AdkvfcsKyf=uD;apmarmif. EkdifiHawmf +idrf0yfydjym;r_ wnfaqmuf
a&;tzJG@rSonf vuf&Sd EdkifiHawmf at;csrf;om,ma&;ESihf zHG@+zdK;a&;aumifpD vufxuftxdolwdk@udk
“tm%mydkifawGu olwdk@vkyfay;r,fqdkwmudk rvkyfbJeJ@ ysufuGufwmawG &Sdw,f? 1973 ckESpf
pum;&yfrsm; t"dym` ,frsm; zGiq fh ckd suf Oya'qdwk m &Sw d ,f? tJ'rD mS yk'rf 14 jyÏmef;csurf mS yk'rf cGJ u
/c/ */ C qd+k yD; 4 ck &Sw
d ,f? tJ'D 4 ckukd zwfvu kd vf @kd &&dS if b,ftzG@J tpnf;/ b,fy*k Kd~ vfrqdk olbmomeJ@ol
[dkwkef;u =udK;pm;yrf;pm; vkyfvmcJhwJh &+yD;om; tcGihfta&;/ cHpm;cGihfrsm;udk aemufOya'a=umihfrdk@
qHk;&_H;r_ rjzpfap&/ rxdcdkufap&bl;? qdkawmh teft,f'D&JΠ&v'fawGu oJxJa&oGef rjzpfap&bl;/
rxdcu kd &f bl;? tJ'D jyÏmef;csurf sm;eJ@tnD wenf;tm;jzihf Oya' pd;k rd;k a&;udk tm;ud;k tm;xm; vky+f yD;awmh
pGw
J m” [k a&SŒae OD;=unf0if;u ajymonf?

pifumyla&muf a&$jrefrmrsm;rS usif;yjyKvkyfwJh


trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyf
'kwd,OuUÏ OD;wifOD;tm; *g&0jyKyGJ tcrf;tem;
'D r d k a 0,H

pifumylEdkifiHrSm rsufpdcGJpdwfukozdk@ a&muf&SdaewJh trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyf 'kwd,OuUÏ


bbOD ; wif O D ; tm; pif u myl E d k i f i H a &muf a&$ j ref r mrsm;rS jref r mh & d k ; &mxH k ; wrf ; pOf v meJ @ tnD
*g&0jyKE_wfqufyGJ tcrf;tem;tm; ,ae@ae@vnf 1em&Du wdkyg,dk; jrefrm bkef;=uD;ausmif;rSm
usi;f yjyKvkycf yhJ gw,f²²? tpDtpOfukd ae@vnf(1)em&DrS (2)em&Dxd usi;f yjyKvky&f ef pDpOfxm;aomfvnf;
bbOD;wifO;D tm; vma&muf *g0&jyKol rsm;jym;aoma=umifh aevnf (2)em&Dct JG xd =umjrifch w hJ ,fv@kd
qdkygw,f? vlOD;a& 200 ausmfcef@ bbOD;wifOD;tm; av;pm;cspfcifolrsm;rS vma&muf awG@qHk
*g&0jyKE_wfquf =ua=umif;od&Sd&ygw,f?

pifumylrS bbudkav;pm;cspfcifol wpfOD;rS ajymqdkwmuawmh t&rf;tm;&zdk@ aumif;ygw,f²²²


vlwdkif;&JŒ&ifxJrSm pdwf"mwfawG usefaeao;w,f qdkwmod&awmh t&rf;=unfE_;zdk@ aumif;ygw,f²²
vlOD;a& 250avmuf &Sdr,fxifw,f²² vl=uD;vli,f t&G,frsdK;pHkav²² bbudk teD;uyfawGŒ&jyD;
bbay;wJh qkawmif; arwWmoHawG =um;&wm t&rf;=unfE;_ 0rf;omrdygw,f" [kajymqdo k mG ;ygw,f²²²

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyf 'kwd,OuUÏ bbOD;wifOD;[m jyD;cJwJh pufwifbmv 28&ufae@u


pifumylEikd if H od@k rsupf cd pJG w
d u
f o
k &ef a&muf&cdS yhJ gw,f? rsupf w
d iG ;f aoG;,dpk ;D r_a=umifh rsupf t
d wGi;f v$m$ udk
aoG;cJrsm;u zHk;tkyfcJhwJh twGuf Tang Tock Seng aq;&kHrSm jyD;cJhwJh pufwifbmv 30&ufae@u
jrefrmq&m0efrsm;rS atmifjrifpmG cGpJ w d u
f o
k cJyh gw,f²²? reufjzef wevmFae@rmS q&m0ef. xyfrpH rf;oyf
ppfaq;jyD; q&m0ef. cGifhjyKcsuf &&Sdygu 14&ufae@wGif jrefrmjynfodk@ jyefcGifh&&SdrSm jzpfygw,f²²?
"mwfyHkrsm;twGuf udk0if;jrifh/ rat;rmeJ@ ArmhaoG;wdk@tm; aus;Zl;wifygonf²²?
a':atmifqef;pk-unf
rJay;zdk hjiif;qdk
VOA

12 atmufwdkbm 2010
Ed0k ifbmv 7 &ufae@rmS usi;f yr,fh a&G;aumufyrJG mS a':atmifqef;pk=unfukd rJay;cGijhf yKwm[m
ppftpd;k &u xkwjf yefxm;wJh a&G;aumufyq JG ikd &f m Oya'awGe@J vGaJ csmaf ew,fv@kd a':atmifqef;pk=unfu
axmufjyvdkufovdk a&G;aumufyGJrSm olrJay;rSm r[kwfbl;vdk@vnf; oufqdkif&m tm%mydkifawGudk
ajymvdu k w
f ,fv@kd olŒudk 'Duae@ oGm;awGŒcJw h hJ a&SŒaeawGuwqifh a':atmifqef;pk=unfu ajymvdu k f
ygw,f? vmr,fh a&G;aumufyGJrSm rJay;cGifh&Sda=umif; oufqdkif&m tm%mydkifawGu a':atmif
qef;pk=unfudk aetdrfrSm vma&muf ta=umif;=um;pOf tckvdk ajymvdkufwmvnf; jzpfygw,f?
tjynfhtpHkudk roif;oD&du wifjyay;xm;ygw,f?
vmr,fh a&G;aumufyGJrSm rJay;cGifhjyKwJhta=umif; r=umao;cif &ufydkif;uyJ aetdrfrSm
oGm;a&muf ta=umif;=um;cJhwJh tm%mydkifawGudk a':atmifqef;pk=unfu 'g[m Oya'a=umif;eJ@
vGJacsmfaew,fvk@d jyefvnfaxmufjycJhwmyg? 'guvnf; +yD;cJhwJh rwfvu ppftpdk;&u xkwfjyefcJhwJh
a&G;aumufyGJqkdif&m Oya'xJrSm jypf'%f uscHae&olrsm;[m a&G;aumufyGJwGif 0ifa&muf,SOf+ydKifcGifh
r&Sdrvdk rJay;ydkifcGifh r&Sda=umif; jyÏmef;xm;wmrdk@ tck ol@udk rJay;cGifh ay;vdkufwm[m Oya't&
=unfrh ,fq&kd if vGaJ csmaf ew,fv@kd ajyma=umif; 'Duae@ a':atmifqef;pk=unfukd aetdrrf mS oGm;awGŒcJw h hJ
a&SŒae OD;=unf0if;u ajymygw,f?
“xkwjf yefwhJ Oya'awGxrJ mS pum;&yfwck ygw,f? axmif'%f uscaH e&ol/ tJawmh w&m;¶k;H
w¶kH;¶kH;u jypf'%f pD&ifxm;oludk qkdvkdonfwJh? xkdolu tJ'D csrSwfwJh jypf'%fudk rauseyfvkd@
t,lcHxm;olvnf; yg0ifonfvdk@ qkdawmh a':pku tJ'DtxJ ygaewmaygh? tck t,lcHxm;wmvnf;
rauseyfvdk@ t,lcHxm;wm? tJawmh olu axmif'%fuscHae&ol qkdwJhbufrSm oGm;ygwJhoabm
jzpfaew,f? a':pku ol@rmS Voting Right/ rJay;ykid cf iG hf r&Sb d ;l qk+d yD;awmh tJ'gukd &Si;f jyvdu
k w
f ,f?”
'ghtjyif Edk0ifbmv 7 &ufae@rSm jyKvkyfr,fh a&G;aumufyGJudk rJray;bl;vdk@vnf; a':atmif
qef ; pk = unf u ajymygw,f ? a':atmif q ef ; pk = unf u d k aetd r f t us,f c sKyf csxm;wJ h tr_ t ay:
txl;t,lcHv$mudk vmr,fh atmufwdkbmv 18 &ufae@ w&m;¶kH;csKyf &efukefrSm =um;emrSmrdk@
'Dt,lcHv$m udpPtwGuf a&SŒaeawG jzpf=uwJh OD;=unf0if;eJ@ OD;^m%f0if;wdk@ 2 OD; 'Duae@ aetdrfrSm
a':atmifqef;pk=unfudk oGm;awGŒcJhwmvnf; jzpfygw,f?
“t"duawmh usaemfw@kd jyifqifvmcJ=h uwmeJ@ a&;om; avSsmufvcJ suu f kd a':pkukd oGm;jywm?
tJawmh oluvnf; tJ'D[mudk usaemfwdk@eJ@ zwfvnf; zwf=unfhw,f/ aqG;aEG;vnf; aqG;aEG;w,f?
aqG;aEG;+yD;awmhrS tcsuf av;ig;csuyf J xyf+yD;awmh jznfo h ihw f ,fv@kd ajymw,f? jznfah y;apcsiw f ,fv@kd
ajymw,f? tJawmh tJ'D av;ig;csuf usaemfwkd@qDrSm ygw,f? usefwJh[mawGvnf; &Sif;jycJhw,f?”
rESpf =o*kwfv 11 &ufae@u csrSwfvdkufwJh 'Djypf'%ftwGuf rlv tif;pdefw&m;¶Hk;rSm 0ifcJhwJh
t,l c H u d k v nf ; y,f c scJ h o vd k &ef u k e f w d k i f ; w&m;¶H k ; rS m rES p f puf w if b m 4 &uf a e@u wif w J h
t,lcHv$mudkvnf; atmufwkdbmv 2 &ufae@rSm yvyfcJhzl;wmrdk@ 2 }udrfxd vufrcHbJ &Sdxm;cJh+yD;
tckawmh w&m;¶kH;csKyfrSm txl;t,lcHv$m vufcHrcH =um;emrSmvnf; jzpfygw,f?
'g[mvnf; ppftpdk;&u 1974 tajccHOya'udk 2008 tajccHOya'eJ@ tpm;xdk;cJhw,fvdk@
a=unmxm;+yD;umrS a':atmifqef;pk=unfudk pGJqdk&mrSm tajccHOya'a[mif;udk toHk;jyKxm;wm
jzpfw,fvdk@ OD;=unf0if;u axmufjyygw,f?
“tifrwef ta&;}uD;wJhtcsuf/ 74 zGJŒpnf;ykH tajccHOya'u 88 ckESpfu &yfqkdif;oGm;w,f
qkdwmudk &efukefwkdif; w&m;ol}uD;u trdef@cscJhw,f? tJ'gu usaemfwkd@&JΠtjrwf/ atmifyGJ/ tJvdk
ajymEkid w
f ,f? ok@d aomf w&m;ol}uD;u tJ'aD e&mav;rSm tJ'v D rf;a=umif;ay: a&muf+yD;umrS jyef+yD;awmh
*auGŒ auGŒ+yD;awmh 74 zGJŒpnf;ykH tajccHOya'xJu yk'fr 5 ckeJ@ a':atmifqef;pk=unf&JŒ rlv
tcGithf a&;awGaygAh sm/ Fundamental Rights awG uef@owfwmayg?h vSnyhf wf+yD; xGuo f mG ;wm?”
a&SŒae OD;=unf0if; ajymjycJhwm jzpfygw,f?
a':atmifqef;pk=unf&JΠtxl;t,lcHtwGuf vdktyfwmawGudk xyfrHjznfhpGuf+yD;&if tr_udk
=um;emr,fh atmufwdkbm 18 &uf rwdkifcif a':atmifqef;pk=unfeJ@ xyfrHawGŒqHkzdk@ &Sdw,fvkd@vnf;
ajymygw,f?

w&m;pGq
J x
kd m;onfh umv NLD ygwD
&yfwnfr_ ysufjy,fjcif;r&Sd
14 atmufwb
kd m 2010 VOA

trsK;d om; 'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf(NLD) ygw[ D m Oya'a=umif;t& w&m;0if tzGŒJ tpnf;wcktjzpf
'Duae@txd quf+yD; &yfwnfaewkef;yJ qdkwJhta=umif; ygwDtwGif; a=unmcsuf wapmifudk 'Duae@
xkwjf yefvu
kd yf gw,f? a&G;aumufyJG aumfr&Siu f NLD ygwu D kd rw&m;toif; a=unmcJw h meJ@ ywfouf+yD;
NLD bufu w&m;pGJqdkr_udk EdkifiHawmf w&m;¶Hk;csKyfu vufcHxm;wma=umifh ygwD rysufjy,fao;wJh
oabmvd@k a&SŒae OD;^m%f0if;u ajymygw,f? tjynft h pku
H kd udak usmaf tmifviG u
f wifjyay;xm;ygw,f?
NLD ygwD[m 'Duae@txd w&m;0if EdkifiHa&;ygwD wcktjzpf quf+yD; &yfwnfaewkef;yJ
qdw
k t
hJ a=umif; wEdik if v H ;kH rSm&Sw
d hJ NLD ygw0D if tiftm;pkawGukd 'Duae@yJ pmyd@k vu kd w
f thJ a=umif; ygw&D ŒJ
ajyma&;qdkcGifh&dSol OD;^m%f0if;u &Sif;jyygw,f?
“usaemfwkd@ trsKd;om; 'Drkdua&pD tzGJŒcsKyf[m 1988 ckESpfuwnf;u w&m;0if rSwfykH
wifxm;w,f? tck a&G;aumufyGJ Oya'awG ay:aygufvmwJh tcgrSm EkdifiHa&;ygwDrsm; rSwfykHwifjcif;
Oya't& xyfrH rSwfykHrwif&if tvkdtavsmuf ysufjy,fw,fvdk@ azmfjyw,f? tJ'D azmfjycsufeJ@
ywfouf+yD;awmh trsKd;om; 'Drkdua&pD tzGJŒcsKyf[m tpkd;&udk EkdifiHawmf w&m;¶kH;csKyfrSm w&m;pGJqkd
aqmif&Gufaew,f? 'Dw&m;pGJqkd aqmif&GufaewJh tr_udkvnf; EkdifiHawmf w&m;¶kH;csKyfu vufcH+yD;
rSwfykHwifeHygwf ay;xm;ygw,f?
“'ga=umifh tckvdk w&m;pGJxm;wJhtwGuf 'DumvrSm usaemfwkd@ trsKd;om; 'Drkdua&pD
tzGŒJ csKyf[m ysujf y,fjcif; r&db
S ;l / qufvuf &yfwnfaew,fv@kd usaemfw@dk tzGŒJ csKyf pnf;¶k;H a&; tzGŒJ awGukd
ta=umif;=um;wJhpmyg?”
NLD ygwb D ufu w&m;0ifaewke;f yJv@kd ajymaeayrJh 'Dtcsuu f kd ppftpd;k & tm%mydik af wGbufu
b,fvdk oabmxm;w,f qdkwmudkawmh rodEdkifbl;vdk@ OD;^m%f0if;u qdkygw,f?
“tJ'g usaemfwkd@ rodbl;? tm%mykdifawG olwdk@ pOf;pm; okH;oyfwJhudpP? usaemfwkd@uawmh
Oya't& NLD [m ysujf y,fjcif; r&Sb d ;l / qufvuf&yfwnfw,f qkw d m Oya' tcsut f vufrsm;ay:rSm
tajccH+yD; w&m;pGJwifxm;wmyg?”
t&ifumvawGwek ;f uqdk NLD ygw&D ŒJ v_y&f mS ;r_awG rSeo f rSs ppftpd;k & tm%mydik af wGbufu
t+rJrjywf apmif=h unfw h mawG/ owday; +cdr;f ajcmufwmawG/ zdtm;ay;wmawG/ zrf;qD; ta&; ,lwmawG
udk t}udrf}udrf vkyfcJhayrhJ 2010 a&G;aumufyGJrSm NLD ygwDu ryg0ifawmhbl;vdk@ ajymcJh+yD;aemufydkif;
NLD &JΠv_yf&Sm;r_awGudk tm%mydkifawGbufu bmrS ta&;,l aqmif&Gufwm r&Sdawmhygbl;? 'Dvdk
xl ; jcm;csuf w J h tajctaeawG [ m bma=umif h j zpf v mw,f v d k @ xif o vJ v d k @ OD ; ^m%f 0 if ; ud k
ar;=unfhygw,f?
“usaemfwkd@u a&G;aumufyGJ r0ifawmhbl;? NLD qkdwmvnf; olwdk@ajymwJh Oya't&qkd
r&Sdawmhbl;? 'DtajctaersKd;rSm NLD udk olwkd@ taESmihft,Sufay;&if NLD &Sdw,fqkdwJh t"dy`m,f
a&mufEkdifw,f qkdwmvnf; pOf;pm;p&m tcsufwcsufvdk@ usaemfawmh tJ'DvdkyJ jrifygw,f?”NLD
ygwD&JŒ ajyma&;qdkcGifh&Sdol a&SŒae OD;^m%f0if; ajymjycJhwm jzpfygw,f?
vmr,f h atmuf w d k b mv 18 &uf a e@us&if a':atmif q ef ; pk = unf aetd r f t us,f c sKyf
cscx H m;&wJh udpeP @J ywfouf+yD; txl;t,lcv H m$ udk w&m;¶H;k csKyf &efuek rf mS =um;emzd@k &v
dS @kd reufjzefus&if
a':atmifqef;pk=unfeJ@ w&m;Oya'qdkif&m udpPawG ajymqdkcGihf&a&; a&SŒae OD;^m%f0if;eJ@tzGJŒ[m
aetd r f r S m tus,f c sKyf uscH a e&wJ h a':atmif q ef ; pk = unf e J @ awG ΠqH k z k d @ tm%myd k i f a wG q D r S m
cGifhawmif;xm;w,fvdk@vnf; OD;^m%f0if;u ajymygw,f?

88 ausmif;om;acgif;aqmif
udkrif;udkEkdifarG;ae h usif;y
2010-10-18RFA
axmif'%f 65 ESpf csrSwfcHxm;&wJh 88 rsdK;qufausmif;om; acgif;aqmif ukdrif;ukdEkdif&Jh 48
ESpfajrmuf arG;ae@yGJukd &efukef+rdKŒ oCFef;u|ef;+rdKŒe,frSm &SdwJh rdom;pkaetdrfrSm atmufwdkbm 18
&uf 'Duae@ reufykdif;u usif;ycJh+yD;/ EkdifiHa&;acgif;aqmifawG/ 88 rsdK;qufrdom;pkawG tygt0if vl
200 ausmf wufa&mufcJhw,fvkd@ od&ygw,f?
88 rsd K ;quf ausmif ; om; ud k r if ; ud k E d k i f 2007ck E S p f Zef e 0g&D v u ES p f & S n f axmif ' %f r S
vGwfajrmufcJh+yD;aemuf rdom;pkaetdrfwGif awGŒ&onfh rSwfwrf;yHk jzpfygonf?
&Spfav;vHk; vlxkv_yf&Sm;r_ukd OD;aqmifcJhwJh ausmif;om;tiftm;pk&Jh acgif;aqmifjzpfol
ukdrif;ukdEkdifukd av;pm; *k%fjyKwJhtaeeJ@ usef;rma&; raumif;wJh=um;u 'DarG;ae@yGJukd tav;xm;
wufa&mufcJhwm jzpfw,fvkd@ teft,f'D A[kdtvkyftr_aqmif tzGJŒ0if OD;0if;wifu ajymygw,f?
“ta&;awmfykH jzpfaewJh umveJ@ ta&;awmfykH pjzpfwt hJ csed u
f p+yD;awmh acgi;f aqmifEikd w f m
ausmif;om;tiftm;pkrsm; jzpfw,f? tJ'D ausmif;om; tiftm;pkawGxrJ mS udrk if;udEk ikd u f acgi;f aqmif
jzpfwJhtwGuf 'gu ta&;}uD;wJh udkrif;udkEdkifudk u|efawmfwdk@ &Spfav;vHk; ta&;awmfyHk}uD;udk rarhwJh
twGuf &Spfav;vHk; ta&;awmfyHk}uD;udk 'Dae@txd u|efawmfwdk@ av;pm;wJhtaeeJ@ udkrif;udkEdkif
wdk@udkvnf; quf+yD;awmh av;pm;&r,f/ *k%fjyK&r,f 'ga=umifh u|efawmfwdk@ udkrif;udkEdkif&Jh arG;ae@[m
ta&;}uD;w,fvdk@ owfrSwfygw,f?”
ukdrif;ukdEkdif[m 1988 ckESpf 'Drkdua&pD awmif;qkdv_yf&Sm;r_ ta&;awmfyHkrSm jrefrmEkdifiH
ausmif;om;or*~rsm; tzGJŒcsKyf OuUÏtjzpf OD;aqmifr_ tcef;u¾u yg0ifcJh+yD;/ 1989 -2006 eJ@
2007 ckESpfawGrSm t}udrf}udrf zrf;qD;axmifcscHcJh&ygw,f? aemufqHk;t}udrftjzpf 2007 ckESpf
=o*kwv f twGi;f ppftpk;d &u ol@udk zrf;qD;cJw
h m jzpfygw,f? ukrd if;ukEd idk [
f m tck a0;vHwhJ &Sr;f jynfe,f
usdKif;wHktusOf;axmifrSm 65 ESpf uscHae&+yD;/ usef;rma&; odyfraumif;bl;vkd@ od&ygw,f?

ucsifacgif;qmifrsm;udk NLD ud,


k fpm;vS,ftzGŒJ *g&0jyK
RFA

2010-10-18
ucsifjynfe,fudk pnf;¶Hk;a&;qif;aewJh trsdK;om;'Drdkua&pD tzJGŒcsKyf NLD tzGJŒ c&D;pOf&Jh
aemufqHk;ae@tjzpf atmufwdkbm 18 &uf 'Dduae@ jrpf}uD;em;+rdKŒrSm jrefrmh vGwfvyfa&;ordkif;0if
ucsifacgif;aqmifawGudk oGm;a&muf *g&0jyKcJh=uw,fvdk@ od&ygw,f?
NLD tzGJŒ[m jrpf}uD;em;+rdKŒudk aom=umae@u a&muf&Sdwmjzpf+yD; paeeJ@ we*FaEGESpf&uf
wedkif;a'ozufudk c&D;qufcJhwmvdk@ qdkygw,f? c&D;pOfeJ@ywfouf+yD;/ tzGJΠacgif;aqmif OD;tkef;}udKifu
RFA udk ckvkd ajymjyygw,f?
“[dw k ae@uwke;f u wEdik ;f +rdKŒudk naezuf a&mufw,f? wEdik ;f +rdKŒe,f OuUÏ olu OD;emEk*smwef
(pmvHk;aygif; toHxGuftwdkif;) &Jh tdrfrSm tzGJŒ0if 50 avmufu vm+yD;awmh }udKqdkae=uygw,f?
tJ'DrSmyJ u|efawmfwdk@ aqG;aEG;yGJ vkyfygw,f? pdwfyg0ifpm;wJh wdkif;&if;om; acgif;aqmifawG tygt0if
vlaygif; 100 ausmfavmuf wufygw,fcifAs? wEdkif;uae+yD;awmh rae@u nu jyefa&mufw,fAs?
'Dae@u u|eaf wmfw@kd jrpf}uD;em;rSm ucsiv f rl sKd ;eJ@ wdik ;f jynftusKd ;/ jynfaxmifpt
k usKd ;aygAh sm/ pGr;f pGr;f wrH
pGr;f aqmifcw
hJ hJ ucsiw
f ikd ;f &if;om;xJu Edik if aH &;acgi;f aqmif}uD;rsm;&Jh olw@kd &hJ rdom;pkawGukd useG af wmfw@kd
u|ef a wmf acgif ; aqmif + yD ; awmh a ygh A sm/ u|ef a wmf w d k @ OD ; at;omatmif e J @ twl u|ef a wmf w d k @
tzGJŒ0iftm;vHk; vdkuf+yD;awmh *g&0jyK=uygw,f?”
oGm;a&muf *g&0jyKcJholawGuawmh AdkvfcsKyfatmifqef;eJ@ twl vGwfvyfa&; wdkufyGJ0ifcJhol
uG,fvGefol Adkvfrª; jApfwl;&Jh ZeD;udk reufydkif;rSm *g&0jyKcJjhyD;/ rGef;vGJydkif;rSm 'l;0g; OD;aumfZaemf eJ@ 'l0g;
OD ; vwf v wf *sH k ; wd k @ ud k *g&0jyKcJ h } uygw,f ? 'gh t jyif ed k i f i H a &;tusOf ; om; ud k Z *emwd k @ &S d a ewJ h
jrpf}uD;em;axmifudk oGm;a&muf+yD; axmifwGif;rSm&SdwJh edkifiHa&;tusOf;om;awGtwGuf ygq,fawG
ydk@cJhw,fvdk@vnf; ofd&ygw,f?
ucsifjynfe,fudk oGm;a&mufwJh NLD tzGJŒtaeeJ@ +idrf;csrf;a&;,lxm;wJh KIO ucsifvGwf
ajrmuf a &; tzG J ΠeJ @ awG ΠqH k c G i f h r &cJ h b l ; vd k @ od & ygw,f / 'D t a=umif ; awG e J @ ywf o uf + yD ; RFA rS
OD;wifatmifcdkifu owif; ay;ydk@xm;ygw,f?

a&G;aumufyJG owif;ydwyf ifr+


tif'dkeD;&Sm;ESifh rD'D,mrsm;u a0zef RFA

2010-10-19
ppftpdk;& Ekd0ifbm a¶G;aumufyGJrSm EkdifiHwum avhvmolawGeJ@ EdkifiHjcm; owif;axmufawG
owif; 0ifa&muf&,lcGifh ydwfyifvdkufwmeJ@ ywfoufvdk@ tif'dkeD;&Sm;EkdifiHu a0zefvdkufygw,f?
jynfaxmifpk a¶G;aumufyGJ aumfr&Sif OuUÏ OD;odef;pdk;u a¶G;aumufyGJrSm EdkifiHjcm;rS owif;
orm;rsm;ESifh apmifh=unfh avhvmolrsm;udk vufcHrnf r[kwfa=umif; atmufwdkbm 18 &ufae@u
aejynfawmfwGif &Sif;vif; ajym=um;onfudk em;axmifaeaom EdkifiHjcm; oHwrefrsm; jzpfygonf?
EdkifiHjcm; owif;rD'D,mawGudk 0ifa&muf owif;,lcGifh ay;jcif;tm;jzifh jrefrmjynfolawGeJ@
EdkifiHwumu umv&Snf=um apmifh=unfhaewJh jrefrmtpdk;&&Jh a¶G;aumufyGJ &nf¶G,fcsuftwGuf
toifhawmfqHk; jznfhqnf;ay;&m a&mufw,fvdk@ tif'dkeD;&Sm; EkdifiHjcm;a&;Xme ajymcGifh&ol rpPwm
wDuk zdkifZmq&u ajyma=umif; atmufwdkbm 19 &uf 'Duae@xkwf Jakarta Post owif;pmu
a&;ygw,f?
rae@u aejynfawmfwGifjyKvkyfwJh jrefrmppftpdk;& a¶G;aumufyGJaumfr&Sif&Jh owif;pm
&Sif;vif;yGJrSm a¶G;aumufyGJ umvtwGif; jynfyu avhvmolawGudka&m EkdifiHwum owif;axmuf
awG u d k a &m 0if a &muf c G i f h j yKrS m r[k w f a =umif ; aumf r &S i f O uU Ï OD ; od e f ; pk d ; u ajymcJ h y gw,f ? 'D v d k
ajymqdkcJhwmeJ@ ywfouf+yD; jrefrm ppftpdk;&taeeJ@ a¶G;aumufyGJudk trsm;vufcHEkdifrJh udpP&yfawG
vkyfaqmifzdk@ tcGifhta&;awG qHk;¶H_;aea=umif;/ ppftpdk;&taeeJ@ a¶G;aumufyGJudk EkdifiHwumtwGuf
odomaprJh yGifhyGifhvif;vif; &Sdzdk@ qEN&Sda=umif; rae@u jyKvkyfwJh tar&duef EkdifiHjcm;0ef}uD;Xme
owif;pm&Sif;vif;yGJrSm ajymcGifh&ol rpPwmzdvpfca&mfvDu ajymcJhygw,f?
wcsdefwnf;rSmvnf; ppftpdk;& usif;yrJh a¶G;aumufyGJ rwdkifrDumv owif;pmvGwfvyfcGifheJ@
a¶G;aumufyJGtay: owif;rD'D,mawG&Jh azmfjyr_awGeJ@ ywfoufvdk@ avhvmcsuf tpD&ifcHpmwapmifudk
pvdkAufuD;,m;EkdifiHtajcpdkuf Memo 98 tzGJŒu 'Duae@ xkwfjyefvdkufygw,f?
'DtpD&ifcHpm[m a¶G;aumufyGJrwdkifcif 3 vtvdk jrefrmjynfwGif; owif;pm/ *sme,fawG/
wDAD/ a&'D,dkawGeJ@ jynfytajcpdkuf owif;rD'D,mawGu a¶G;aumufyJGta=umif; azmfjywmawGudk
avhvmoH;k oyf+yD; pm&if;eJ@wuG azmfjyxm;ygw,f? 'DtpD&ifcpH mrSm ppftpd;k & xde;f csKyfxm;wJh tpd;k &ydik f
owif;rD'D,mawG[m b,fowif;pm usifh0wfudkrS vdkufemjcif;r&SdyJ wzufowf a&;om;azmfjy
xkwfv$ifhae+yD; ¶kyfoH vdkif; 3 cku t"du azmfjycsufawG[m ppftpdk;& xdyfwef; acgif;aqmif 3 OD;&Jh
owif;awGom jzpfa=umif; awGŒ&Sd&w,fvdk@ qdkygw,f?
tpd k ; &owif ; rD ' D , mjzpf w J h jref r m ¶k y f j rif o H = um; tpD t pOf a wG r S m trnf e mrtm;jzif h
ppftpd;k &0ef}uD;csKyf OD;ode;f pde&f hJ trnf[m 56 &mcdik Ef e_ ;f yg0if+yD; Adv k cf sKyfr;ª }uD; oef;a¶$u 39 &mcdik Ef e_ ;f /
a¶G;aumufyaJG umfr&Sit f zGŒJ OuUÏ OD;ode;f pd;k trnfu 4 &mcdik Ef e_ ;f ausmyf J azmfjywmawGŒ&w,fv@kd vnf;
tpD&ifcHpmu qdkygw,f?
jynfytajcpdkuf owif;rD'D,mawGuawmh u¾pHku owif;awGudk azmfjy+yD; twdkuftcH
'Drdkua&pDygwDjzpfwJh trsdK;om; 'Drdkua&pDtzGJŒcsKyfeJ@ a':atmifqef;pk=unfta=umif; jynfhjynfh00
azmfjyovdk wjcm; Ekid if aH &;tzGŒJ tpnf;awG&hJ oabmxm; &yfwnfcsuaf wGukd aphiatmif azmfjyxm;wm
awGŒ&a=umif;/ 'gayrJh ppftpd;k & owif;rD', D mawGu a&muf&w dS hJ yx0D0if taexm;txd jynfyrD', D m
awGu us,fjyef@Ekdifjcif; r&Sdwma=umifh jrefrmjynfolawG taeeJ@ a¶G;aumufyGJrSm rSefuefwJh a¶G;cs,f
rJay;Ekid rf _ &SEd idk yf grh vm;qdw
k m oHo,jzpfp&m &Sad =umif;vnf; Memo 98 tzGŒJ tpD&ifcpH mrSm azmfjyxm;
ygw,f?
tm&SEdkfifiHrsm; a¶G;aumufyGJ apmifh=unfha&;tzGJŒ (ANFEL) uvnf; jrefrmEdkifiHrSm a&SŒv 7
&uf ppftpdk;&u usif;yrJ@ a¶G;aumufyGJudk avhvmapmifh=unfhcGifh r&cJhayrJh tjyifuae qufvuf
pkHprf; avhvmoGm;r,fvkd@ ajymygw,f ?
'Dta=umif;eJ@ ywfouf+yD; tJ'DtzGJŒ&Jh !Gef=um;a&;rª;udk RFA 0dkif;awmfom; ukdcifarmifpdk;rif;
u ar;jref;+yD; tckvdk wifjyxm;ygw,f?

'kw,
d t}udrf yifvnHk v
D mcH ac:zdk h VOA

twkud t
f cH tiftm;pk awmif;qkd 24-10-2010

Ek d 0 if b mv 7 &uf a e@rS m usif ; yzk d @ jyif a ewJ h a&G ; aumuf y G J [ m jynf o l a wG vk d v m;wJ h
tajymif;tvJw&yfudk ay;pGrf;EkdifwJh a&G;aumufyGJrsKd; r[kwfwJhtwGuf 'kwd,t}udrf yifvkHnDvmcHrsKd;
ac:qdkEkdifzkd@ wkdif;&if;om; acgif;aqmifawG/ trsKd;om; 'Drkdua&pD tzGJŒcsKyf acgif;aqmifawGeJ@ 0g&ifh
Ekid if aH &;orm;}uD;awGu awmif;qkv d u dk =f uygw,f? 'Dawmif;qdck suu f kd ppfuidk ;f wkid ;f / uav;+rdKŒrSm 'Dae@yJ
qk;H jzwfcsuf a=unmpmwrf;wapmif xkwjf yef+yD; vufrw S af &;xk;d cJw
h myg? tjynft h pku H kd rat;at;rmu
wifjyay;xm;ygw,f?
uav;+rd K ŒrS m Zd k r D ; trsKd ; om; uG e f * &uf y gwD & J Œ 22 ES p f a jrmuf ES p f y wf v nf a e@vk y f c sd e f
atmufwb kd mv 24 &ufae@rmS yJ uav;+rdKΠqk;H jzwfcsuf a=unmpmwrf;ukd wkid ;f &if;om; acgi;f aqmif
awG/ 'Drkdua&pD tiftm;pku acgif;aqmifawG pkaygif;+yD; oabmwl vufrSwfa&;xkd;cJhwm jzpfygw,f?
a=unmcsufxJrSmawmh 2008ckESpf zGJŒpnf;ykHt&vkyfr,fh 2010 a&G;aumufyGJ[m 'Drkdua&pDa&;/
vl@tcGihfta&;/ trsKd;om; jyefvnfoihfjrwfa&;twGuf vkyfaqmifEkdifvdrhfr,fvdk@ r,lqwma=umihfvdk@
qkdygw,f?
a=unmcsupf mwrf;ukd zwf=um;cJw h hJ Zkrd ;D trsK;d om; uGe*f &ufygwu D wkid ;f &if;om;acgi;f aqmif
OD;usihf&Sif;xefuawmh olwkd@&JŒoabmwlnDcsuf tcsuf 3 csufeJ@twl olwdk@bma=umifh 2010
a&G;aumufyGJudk vufcHEkdifjcif;r&Sdbl; qkdwmukd tckvdk ajymjyygw,f?
“oabmxm;uawmh usaemfwkd@tm;vkH; oabmwlwmyJ? tm;vHk;u tcsuf 3 csufygw,f?
tJ'Dtcsuf 3 csufrSm jynfolvlxktm;vkH; awmifhwaewJh ppftm%m&Sifpepf csKyf+idrf;zdk@/ tck ae&m
wumrSm vl@tcGifhta&; r&bl;/ vlvlcsif; wef;wla&; r&Sdbl;/ 'kwd,tcsufrSmawmh tJ'gawGukd
tcka&G;aumufyGJeJ@ b,fawmhrS ajymif;vJEkdifr,f r[kwfbl;?
“wu,f ajymif;vJ&rSmuawmh a':atmifqef;pk=unf tygt0if 'Drkdua&pD bufawmfom;
awGu aqG;aEG;+yD; 'kwd,t}udrf yifvkHnDvmcHvkyf&if usaemfwdk@tm;vkH; oabmwlvkyf=uwmyg?
usaemfwkd@ cH,lcsufu tJ'gyJ? tpnf;ta0; r+yD;ao;awmh b,fol/ b,fESpfa,muf xkd;r,fqkdwm/
+yD;awmhvnf; trsm;}uD; xkd;r,fqkdvnf; xkd;rSmyg? 'DrSmawmh vl 1˜000 ausmfavmuf&Sdw,f? 'gayrJh
trsm;}uD;awmh rvdkbl;?”
tckvrkd sK;d wkid ;f &if;om;acgi;f aqmif tm;vk;H eJ@twl trsK;d om; 'Dru kd a&pD tzGŒJ csKyfu acgi;f aqmif
awG/ 0g&ifh Ekid if aH &;orm;}uD;awG vufrw S af &;xk;d oabmwlxm;wJt h wkid ;f 'kw, d t}udrf yifvn Hk vD m
cH}uD; ac:r,fu h pd [ P m vmr,fh ppftpd;k & usi;f yr,fh Ek0d ifbmv 7 &uf a&G;aumufyJG rwkid cf if jzpfEidk rf ,fh
tvm;tvm &Syd govm;vd@k ar;wJt h cgrmS awmh uav;+rdKΠqk;H jzwfcsuf a=unmpmwrf;udk vufrw S af &;
xk;d &mrSm acgi;f aqmifyg0ifcw hJ hJ trsK;d om; 'Drudk a&pD tzGŒJ csKyf&ŒJ A[kOd ;D aqmif aumfrwD0if OD;0if;wifu
tckvdk ajymjyygw,f?
“a&G;aumufyJG rwkid cf ifuawmh rvkyEf idk yf gb;l ? bmjzpfv@dk vq J akd wmh tukev f ;Hk 'gawGu ndêEid_ ;f
aqG;aEG;&rSmawG trsm;}uD; &Sad o;wmuk;d ? od@k aomf usaemfw@kd &ŒJ &nfreS ;f csuu f ukd qdv k w
kd mu 'kw, d
yifvn Hk vD mcH&ŒJ tESpo f m&u 'Dae@ ay:ayguaf ewJh Ekid if aH &; jy\emawG[m 'Dtwkid ;f awmh ajz&Si;f vk@d
r&bl;? 'kwd, yifvkHnDvmcHrsKd; usif;y+yD;awmh EkdifiHa&;enf;eJ@ ajz&Sif;oGm;rS &r,fvdk@ usaemfwkd@
,kH=unfw,f? tJ'ga=umifh tJ'DnDvmcH}uD;udk tjrefqkH; usif;yoGm;Ekdifatmif }udK;yrf;r,fayghAsm?
“b,fawmhvkyfjzpfr,f qdkwmawmh ajymvdk@ r&ygbl;? usaemfwkd@ twGif;rSm ajymoGm;wJh
twkdif;yJ tjrefqkH; usif;yoGm;EkdifatmifqkdwJh &nf&G,fcsufxm;wJh twkdif;yJ wwfEkdiforSsawmh
tajctaeay;&if ay;ovdk vkyfoGm;rSmyg?”
'D o abmwl n D c suf &zk d @ twG u f wk d i f ; &if ; om; acgif ; aqmif a wG e J @ trsKd ; om; 'D r k d u a&pD
tzGJŒcsKyfwkd@u }udK;pm;vkyfaqmifcJh=u+yD; 0g&ifhEkdifiHa&;orm;}uD;awGuvnf; yl;aygif;yg0if oabmwl
vufrw S af &;xk;d cJw
h mvnf; jzpfygw,f? 'DoabmwlncD suf vufrw S af &;xk;d r_udk }udKwif pDpOfxm;=uwm
jzpf+yD; 'Dae@rSmyJ uav;+rdKŒrSm xkwfjyefa=unmcJhwm jzpfygw,f?
a':atmifqef;pk=unfudk v$wfay;zdk@
=opaw;vs v$wfawmftrwfawG qENjy RFA

24-10-2010
jrefrmh 'Drkdua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unf vGwfajrmufa&;twGuf Burma Cam-
paign Australia tzG@J u OD;pD;+yD; =opaw;vsei dk if H qpf'eDjrdKv
h ,fu Apfw;dk &D;,m;yef;jcHrmS 'Duae@ qENjy
cJh=uygw,f?
'DqENjyyGJrSm =opaw;vs Green ygwDu txufv$wfawmftrwf Scott Ludlam/ vuf&Sd
tm%m& avbmygwt D rwf Janelle Saffin tygt0if v$waf wmftrwf 15 OD;u aetdrt f us,cf sKyf
15 ESpf uscHae&wJh a':atmifqef;pk=unfeJ hEkdifiHa&;tusOf;om;awG vGwfajrmufa&;twGufv_yf&Sm;r_
awGukd axmufct H m;ay;zd@k a=unmcsuw f apmif xkwjf yefvu kd af =umif; Burma Campaign Australia
tzGJ h 'g&u kd w
f m a'guw f mjrifch sKd u RFA udak jymygw,f?
“olwkd@ajymoGm;wJhtxJrSm a':atmifqef;pk=unf[m vHk;0 tjiif;yGm;p&m r&SdwJh jrefrmjynf
olvlxka&m EkdifiHwumuyg todtrSwfjyKcH&wJh 'Drkdua&pD acgif;aqmifjzpfw,f/ 'ga=umihf a':atmif
qef;pk=unf vGwfajrmufa&;[m vlwa,muf vGwfajrmufa&; r[kwfawmhbJ oef;aygif; 60 &SdwJh
tzdEydS cf H jrefrmjynfoal wG vGwaf jrmufa&;qkw d hJ taeeJ@ *k%jf yK+yD; ajymoGm;w,f? od@k aomfvnf; etz
ppftkyfpku a&G;aumufyGJ+yD;&ifawmif a':atmifqef;pk=unfudk v$wfay;yghrvm;qkd+yD; olwdk@ oHo,
&SdaewJhta=umif;/ 'ga=umifhrkd@ =opa=wvs tpdk;&a&m EkdifiHwumtpkd;&awGeJ@ tzGJ@tpnf;awGa&m
a':atmifqef;pk=unf vGwfajrmufa&;udk tav;xm;+yD; 'Dxufru aqmif&Gufoihfw,fvdk@ ajymoGm;
ygw,f? aemuf jrefrmEkdifiHrSm a':atmifqef;pk=unf tygt0if jrefrmhta&; v_yf&Sm;aewJh oHCm
awmfawG/ ausmif;om;awG/ vlrsK;d pkacgi;f aqmifawG/ vlra_ &; v_y&f mS ;olawG tm;vH;k Ekid if aH &;tusO;f om;
2 axmif a usmf ud k rv$ w f a y;bJ quf o G m ;r,h f c&D ; pOf r S e f o rS s [m b,f a wmh r S trsKd ; om;jyef
vnfoihfjrwfa&;udk OD;wnfrSmr[kwfbl;/ 'ga=umifh EdkifiHa&; tusOf;om; vGwfajrmufa&;[m t"du
tusqHk;eJ@ tjrefqHk; vkyfoihfwJhtvkyfjzpfw,f qkdwmudk av;av;eufeuf ajymqkdoGm;w,f”
jrefrmppftpd;k & usi;f yr,hf a&G;aumufyeJG @J ywfouf+yD; qef@usi&f KS wfcsa=umif;eJ@ a&G;aumufyJG
&vm'fuv kd nf; todtrSwf jyKrSmr[kwaf =umif;/ a&G;aumufyeJG @J ywfouf+yD;vnf; =opaw;vs tpd;fk &udk
wku d wf eG ;f oGm;rSmjzpfa=umif; v$waf wmftrwfawGu ajym=um;cJw h ,fv@dk a'guwf mjrifch sKd u ajymygw,f?
qENjyyGJrSm avbmygwD trwf Helen Westwood / Green ygwDtrwf Dr John Kaye eJ@
=opaw;vs AI tzJ@G u Ms Jennie Leon pwJh trsKd ;orD; acgi;f aqmifawGu jrefrmhta&;eJ@ ywfouf+yD;
tus,fw0ifh ajymqdkcJh=uw,fvdk@ od&ygw,f? 'ghtjyif ppftpdk;&eJ@ aemufwufvmr,hf tpdk;&[m
EkdifiHawmf&JΠo,HZmwu &vmwJh 0ifaiGawGeJ@ EkdifiHjcm; &if;eSD;jrSyfESHr_uae &vmr,fh 0ifaiGawGeJ@
tm%m&Sifpepfudk oufqkd; &SnfapEkdifwJhtwGuf EkdifiHjcm; &if;ESD;jrSyfESHr_awGudk &yfqkdif;oGm;atmif 'grS
r[kwf odoo d mom avsmu h somG ;atmif olw@kd taeeJ@ vkyaf qmifomG ;r,fv@dk v$waf wmftrwfawGu
ajymqdkcJha=umif;vnf; od&ygw,f?
OD;0if;wifukd
trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;
ol&Jaumif;qk csD;jrifh
RFA 2010-10-25
atmuf w d k b m 24 &uf rae@ u ppf u d k i f ; wd k i f ; uav;+rd K ŒrS m usif ; y+yD ; pD ; oG m ;wJ h Zd k r D ;
trsdK;om;uGef*&uf wnfaxmifjcif; 22 ESpfajrmuf tcrf;tem;rSm NLD ygwD u A[dk aumfrwD0if
OD;0if;wifudktrsdK;om; jyefvnfoifhjrwfa&;aqmif ¶Gufol ol&Jaumif;tjzpf *k%fjyKvkdufw,fvdk@
pHkprf;od&Sd&ygw,f?
'Dqkudk OD;0if;wifudk,fpm; csif;jynfe,f pnf;¶Hk;a&;c&D;pOf oGm;a&mufwJh NLD ygwD0ifawGu
vufcH,lcJhygw,f?'DqkcsD;jrSifh&wmeJ@ ywfouf+yD; ZdkrD;trsdK;om;uGef*&ufu OuUÏ OD;ylusif&Sif;xefu
ckvdkajymygw,f?
“usGefawmfwdk@ t"du &nf¶G,fcsufu 'Dacwf'DcsdefrSm usGefawmfwdk@ tajccHOya'vnf;
useG af wmfw@kd jynfov l xl t
k wGuf bmrS ta=umif;xl;rSm r[kwzf ;l ? 'g ppftm%m&Sipf epfukd wnfjrJz@kd yJ
jzpfw,f? tck a¶G;aumufyJG qdw k mvnf;yJ tJ'D tajccHOya'udk twnfjyKzd@k jzpfaeawmh ta=umif;xl;rSm
r[kwzf ;l ? wu,f ta=umif;xl;zd@k vdw k mu trsKd ;om; jyefvnfoifjh rwfa&; vkyzf @kd u ta&;t}uD;qH;k yJ?
tJ'DrSm t"du usGefawmfwdk@ tm;udk;tm;xm;&wJh vlawGu OD;0if;wifwdk@/ OD;wifOD;wdk@ jynfolvlxkudk
pnf;¶Hk;Edkifw,fqdk+yD;awmh tJ'D tjrifeJ@ ol@udk 'Dqkudk tyfESif;wmyg?”
ZdkrD;trsdK;om; uGef*&uftaeeJ@ tvm;wlqkudk NLD ygwD 'kwd,OuUÏ OD;wifODd;udkvnf;
csD ; jrê i f h c J h b l ; ygw,f ? OD ; wif O D ; aetd r f tus,f c sKyf u vG w f v mwJ h tcsd e f u 0g&if h
Ekid if aH &;orm;}uD;rsm;tzGŒJ eJ@ wdik ;f &if;om;tzGŒJ rsm;u }udKqdyk JG vkycf ahJ =umif;/ tJ'aD e@u csi;f trsKd ;om;ae@e@J
wd k u f q d k i f w ma=umif h OD ; wif O D ; ud k v nf ; trsd K ;om; jyef v nf o if h j rwf a &; ol & J a umif ; qk u d k Zd k r D ;
trsdK;om;uGef*&ufu yxrqHk; csD;jrêifhcJhwm jzpfw,fvdk@ od&ygw,f?

pme,fZif;ESifoh wif;ynm 0if;atmif


owif;wcka&;&mwGif tcsuftvuf jynfpkH&r,f qdkwmuawmh t"dutcsufyjJ zpfygw,f? owif;wckjzpfzdk@
owif;t*F g&yfawGESifh jynfhpkHnDnGwf&r,fqdkwm ta&;=uD;qkH;ygb?J owif;rSef/ owif;aumif;wyk'frSm r&Sdrjzpf/ ygudkyg
&r,fh owif;t*F g&yf 6-rsKd;&dSygw,f? t*Fvdyfvdkqdk&if 5w and 1h jrefrmvdkqdk&ifawmh(b)6-vkH;vdk@ vG,fvG,fulul
rSwfom;Edkifygw,f? tJ'gawGuawmh who odk@ whom b,folb,folukdqdkwm/ what bmudk/ b,ft&mudkqdkwm/
where b,fae&m/b,fa'orSmqdkwm/whenb,ftcsdef/ b,fumvrSm qdkwm/ why b,fvt kd a=umif;a=umif/h b,f
etz a&G;aumufyGJudk todrSwfrjyKbdk h
*syeftpdk;&udk EdkifiHa&;tzGJ htpnf;rsm;awmif;qdk

jrefrmhta&;aqmif¶GufaewJh *syefa&muf jrefrmh 'Drdkua&pDa&; v_yf&Sm;r_tzGJŒ0ifawG[m Edk0if


bm 5 &uf 'Duae@ EdkifiHjcm;a&;Xmeudk oGm;a&muf+yD; 'kwd, edifiHjcm;a&;0ef}uD;eJ@ awGŒqHkum
a¶G;aumufyGJ&v'fudk todtrSwfrjyKzdk@ ajymcJhw,fvdk@ od&ygw,f?
'gjh yif rdrw
d @kd twdu
k t
f cHtiftm;pkawGu ppftpd;k &eJ@ ,SO+f ydKif+yD;oGm;zd@k e,fpyfrmS &Sw
d hJ wdik ;f &if;
om;acgi;f aqmifawGe@J 1990 jynfh a¶G;aumufyrJG mS ygwhJ acgi;f aqmifawG pkjyD; zuf'&,f jynfaxmifpu k kd
tajccH+yD; zuf'&,fygvDrefudk rae@uyJ zGJŒcJha=umif;udkvnf; *syef 'kwd, EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;udk
&Sif;jycJhw,fvdk@ RFA udk ajym=um;oGm;ygw,f?

jrefrm a&G;aumufyGJudk edkifiHwumu


a0zef
BBC 7 edk0ifbmv 2010
jrefrmedkifiHrSm 'Duaeh usif;ycJhwJh &Ga;aumufyGJ[m vGwfvyfjyD; w&m; rsSwwJh &Ga;aumufyGJ
jzpfvmrSm r[kwb f ;l vdhk tar&duef orRw tdb k m;rm;u oabmxm; a=unmcsuf wapmif xkwjf yefchJ
ygw,f? 'D&aG ;aumufy[ JG m vGwv f yf w&m;rsw S rSk r&So
d vdk w&m;0if &Ga;aumufyJG jzpfa&; edik if w
H um
pHeSkef;awGeJhvnf; udkufnDrSk r&Sdbl;vdkh a=unmcsufxJrSm az: jyxm;ygw,f?
tar&duef tpdk;&taeeJh jrefrmedkifiH&Jh tajctaeudk a&S hqufjyD; teD;uyf apmifh=unfhae
r,fvdkhvnf; a=unmcsufxJrSm az: jyxm;ygw,f?
=opa=w;vseikd if rH mS a&mufaewJh tar&duef edik if jH cm;a&; 0ef}uD; a[vm&D uvifwef uvnf;
'D&Ga;aumufyGJ[m csdK h,Gif;rSkawGtrsm;juD; &Sdaew,fvdk h a0zefajymqdkvdkufygw,f? 'gayrJhvnf;
a&G;aumufyJG tjyD; wufvmrJh aemuftpd;k &opftaeeJh jrefrmedik if rH mS tajymif;tvJawG jzpfvmatmif
aqmifus^f;ay;edkifzdk h olrtaeeJh arsSmfvifhaeygw,fvdkh ajymoGm;ygw,f?
jAdwdef edkifiHjcm;a&; 0ef}uD; 0DvsH [dwf*fuvnf; 'Da&G;aumufyGJ[m csdK h,Gif;rSkawG &SdaejyD;
jrefrmedkifiH wdk;wuf ajymif;vJa&;twGuf udk,fpm;jykrSm r[kwfbl;vdk ha0zef ajymqdkvdkufygw,f?
jrefrmedkifiHqdkif&m jAdwdosS oHtrwf}uD; tif'&l; [dkif;ef uvnf; 'Duaeh a&G;aumufyGJ[m
ufyjJ zpfygw,f? owif;wckjzpfzdk@ jrefrmedkifiHudk 'Drdkua&pD vrf;a=umif;ay:aqmifus^f;ay;edkifzdk htrsdk;om;&if=um;apha&;udk az:aqmif
umif;wyk'frSm r&Sdrjzpf/ ygudkyg ay;edik zf kd /h tcGit hf vrf;aumif; wck jzpfcahJ yrJh tckawmh 'DtcGit hf a&;udk aumif;aumif;}uD; vufvw $ f
wmh(b)6-vkH;vdk@ vG,fvG,fulul qkH;&SkH;oGm;&jyDvdkh bDbDpDudk ajymoGm;ygw,f?
t bmudk/ b,ft&mudkqdkwm/ 'D&Ga;aumufyGJudk EU Oa&my or*~udk,fpm;vS,f tzGJ hudk avhvm=unfh&SkcGifhay;cJhayrJh EU
y b,fvt kd a=umif;a=umif/h b,f tzGJhuawmh vGwfvGwfvyfvyf apmifh=unfh avhvmcGifh &SdrSm r[kwfwJhtwGuf oGm;a&muf =unfh&SkrSm
owif ; wck tcsuf t vuf j ynf h p k H z d k @ twG u f tJ ' D ( 6)vk H ; ud k t"d u xm;jyD ; a&;rd b d k @
tcsuf t vuf p k a qmif ; rd z d k @ txl ; owd x m;&ygr,f ? od k @ twG u f a =umih f owif ; wck a &;zd k @
jyif q if & onf h t cg/ 'grS r [k w f o wif ; wck t wG u f t csuf t vuf pk a qmif ; &onf h t cg/ 'grS r [k w f
owif;wck&,lw,fh tcgrsKd;rSm/ tJ'D 6 ckpvkH;ygzdk@wckckarh rusefrdapzdk@ txl;owdjyK&ygvdrfhr,f?
vufcsKd;a& =unfhvdk@ vufacsmif; 10-acsmif;pvkH;awmif rjynfhayr,fhvnf;/ wu,fvufawG@
owif;a&;wJhtcg/ owif;,lwJhtcgrSmawmh wckckarhaecJhwmrsKd;jzpfEdkifygw,f? ( tJ'gtjyif rdrd&J@
tcsuf t vuf [ m b,f ( b)trsKd ; tpm;xJ u qd k w m ud k uG J u G J j ym;jym;od a ezd k @ vd k y gw,f ?
wcsKd @ (b)trsKd ; tpm;awG u d k &S i f ; &S i f ; vif ; vif ; od E d k i f a yr,f h v nf ; / wcsKd @ awG u awmh
a&maxG;aewwfygw,f?
Oyrm-Why ES i f h What,HowESi fhWhat pojzif h r uG J r jym;jzpf E d k i f w,f h ( b)awG & S d w mrd k @ wck c k
rusefrdap&eftwGuftxl;*&kjyKzdk@ vdktyfygw,f?) udk,fha&;wJhowif;/ udk,fh&,lwJh owif;[m(b)6-
vk H ; ES i f h jynf h p k H z d k @ twG u f tcsuf t vuf &S m azG p k a qmif ; wJ h t cgrS m =ud K wif j yif q if rl w ck t ae
ESifh(owif;rSwfpkykHpH) vdk[mrsKd; rdrdbmomjyKvkyfxm;oifhygw,f? pm&GuftvGwfwckckrSm(b)6-vkH;udk
acgif ; pOf u av;awG taeES i f h c G J j cm;jyD ; a&;xm;vk d u f y g? tJ ' D a cgif ; pOf u av;awG & J @ atmuf
'grS r [k w f a b;zuf r S m pma=umif ; 3-4 a=umif ; cef @ pmuG u f v yf u av;awG csef x m;cJ h y g? owif ;
tcsut f vuf pkaqmif;&wJt h cgrsK;d rSm/ tJ'u D u G v f yfukd oufqikd &f macgi;f pOftvdu k f tcsut f vufrsm;
a&;rS w f j cif ; jzif h jynf h j ynf h p k H p k H pk p nf ; Ed k i f r S m jzpf y gw,f o wif ; wyk ' f t wG u f vk d t yf w J h t csuf
tvuf(b)6vkH;udktjynfhtpkH pkpnf;jyD;onfhaemuf rSmawmhowif;udkvuf awG@ a&;cs=unfhzdk@ygbJ?
a&S @ OD ; pG m owif ; &J @ yxrpmyd k ' f (First Paragraph) xJ r S m tJ ' D ( b)6-vk H ; pvk H ;
yg0if a tmif a &;om;zd k @ vd k t yf y gw,f ? (b)6vk H ; ud k oif h a wmf w J h t pD t pOf ES i f h a &;om;Ed k i f y gw,f ?
b,f ( b)ud k a &S @ uxm;&r,f / b,f ( b)ud k a emuf u xm;&r,f q d k w m oD ; jcm;owf r S w f c suf r &S d y g?
owif;yxrqkH;wyk'fvkH;udk 0gusESpfa=umif;/ okH;a=umif;xufydkI ra&;rdap&ef owdxm;&ygvdrfhr,f?
xd@k tjyif 0guswa=umif;wdik ;f udv k nf;/ t*Fvyd b f momESijhf zpfygu 27-vk;H cef@/ jrefrmbmomESijhf zpfygu
t=urf;zsif; 32-vkH;xufrydkap&ef *&kpdkufzdk@vdktyfygw,f? ?
aemuf o wif ; wyk ' f r S m awmh tJ ' D o wif ; &J @ t"d u azmf j ycsif w J h t a=umif ; t&m/
tcsuftvufawGudk(b) wckcsif;tvdkufcsJ@xGifa&;om;Edkifygw,f? b,f(b)udkt"ducsJ@xGifa&;
om;&r,f/ tao;pdwaf &;om;oifw h ,fqw kd muawmh owfrw S cf surf &Syd g? owif;a&;ol. tawG@t=uHK/
t&nftcsif;ESifhqkH;jzwf&rSmomjzpfygw,f? b,f(b)rsKd;u owif;wefzdk; ( News Values ) &Sdw,f/
owif ; .t"d u &nf & G , f c suf u d k a y:vG i f a pwm b,f ( b)rsKd ; qd k w mud k ok H ; oyf q k H ; jzwf E d k i f & ef
ud,k yf ikd t f &nftaoG;wckjzpfwhJ (News Sense)&Szd @kd vykd gw,f? 'Dae&mrSm txl;owdxm; &rSmuawmh
owif;rSm xifjrifcsuf/ ,lqcsuf/ okH;oyfcsufvdkrsKd;awG rxnfhoGif;rdatmifygbJ?
owif;t*F g&yfawGjzpfwJh(b)6vkH;ESifhjynfhpkHjyD;/ a&;xkH;a&;enf;ESifhvnf; nDnGwfwJhowif;
wyk'fa&;om;jyD;wJhaemufawmh/ owif;&J@0daooawGjzpfwJh/ t*Fvdyfvdkawm (5-c) ESihfjynfhpkHrl&dS/r&Sdudk
qef ; ppf z d k @ /ppf a q;zd k @ vd k y gw,f ? 'D a e&mrS m owif ; pmayES i f h & \pmay uG J j ym;jcm;em;rl u d k
od&Sdem;vnfxm;zdk@ta&;=uD;ygw,f? owif;pmayESifh&\pmaya&;om;=u&mrSm &nf&G,fcsufrwl=u
ovd/k udpw P cku=kd unfw h hJ &Sak 'githf jrifrmS a&m/ teuft"dyg` ,af umuf,w l ahJ e&mrSmyg jcm;emrl&ydS gw,f?
tJ'ga=umifh a&;om;wJhae&mrSmvnf;/ a&;enf;a&;[ef uGJjym;ygw,f?
vG , f v G , f u l u l e m;vnf & &S d z d k @ rd r d a &;om;wJ h o wif ; [m owif ; &J @ 0d a ooawG j zpf w J h
ES i f h j ynf h p k H n D n G w f zd k @ vd k y gw,f ? tJ ' D em;vnf o abmayguf x m;wJ h tJ ' D u d p P w ck / owif ; wck u d k
y&dowfem;vnfatmif/ oabmayguaf tmif &Si;f &Si;f vif;vif; a&;om;wifjywwfz@kd ta&;=uD;ygw,f?
(ud k , f w d k i f a wmif r S em;rvnf w J h u d p P w ck u d k &S i f ; vif ; pG m a&;zd k @ rjzpf E d k i f o vd k /
ud k , f w d k i f e m;vnf a omf j im;vnf ; y&d o wf t rsm; tvG , f w ul e m;vnf a tmif ra&;om;Ed k i f & if
rdrd&J@owif;[m tcsnf;tESD;jzpfoGm;ygvdrfhr,f?) rdrdudk,fwdkif ususee em;vnfjyD; &Sif;&Sif; vif;vif;
a&;om;EdkifrSom y&dowfawGtaeESihfvnf; vG,fvG,fululoabmaygufrSmjzpfyg
w,f ? 'gtjyif v nf ; rd r d & J @ owif ; ud k y&d o wf ' d k ; ueJ / a'guf u eJ e m;vnf E d k i f a tmif / vG , f v if h
wul o abmayguf E d k i f a tmif wd k w d k w k w f w k w f E S i f h uspf u spf v pf v p f ( Concise ) jzpf a tmif
a&;om;zdk@vdkygw,f?
“Newsare about facts and facts and facts.” vd k @ qd k w J h t wd k i f ; y&d o wf taeES i f h od c sif w J h
tcsuef m;vnfcsiw f hJ tcsut f vufawG jynfjh ynfph pHk Hk yg0ifatmifComprehensive jzpfatmif a&;om;rdz@kd
owd j yK&ygvd r f h r ,f ? “News is as it is new,it is no told.” qd k w J h p um;twd k i f ; rd r d & J @
owif;[mvuf&rdS suaf rSmuf ypPKy`eEf iS hf qufpyfr&l adS ezd@k ( Current) jzpfaezd@k ta&;=uD;ygw,f? xd@k twl
b,f o wif ; [m ork d i f ; /&mZ0if r [k w f w mrd k @ vuf i if ; jzpf y suf w J h ta=umif ; t&m
vuf&SdrsufarSmuftajctaeESifh ywfoufwJhtjzpftysufudpPomv#ifjzpfzdk@vdkygw,f?
aemufq;Hk taeESihf rdr&d @J owif;[m wdusreS u f efrl ( Correct) jzpfz@kd &Sad ezd@k vdyk gw,f? “ ajcu|&H if
ES l w f v d k @ &aomf v nf ; / pum;u|H a om ES l w f r &” wmrd k @ owif ; rS e f u ef r l & S d z d k @ &Ed k i f o r#
owif;XmeawGuae&&SdwJhowif;awGudk wdkufqdkif=unfhzdk@vdkygw,f? owif;Xme 2-ck&J@ owif; 2-ck
wdkufwdkufqdkifqdkifoGm;wlaecJh&if tJ'Dowif;[m rSefuefw,fvdk@ ,lqEdkifygw,f? owif;2-ck[m
tajccH t m;jzif h w l a omf v nf ; tao;pd w f r S m jcm; em;aewmawG & S d E d k i f y gw,f ?
tJ'DtcgrsKd;rSmawmhtwdtusa&;zdk@c, J Of; wmrdk@t=urf;zsif; tm;jzifheD;pyfrl&SdwmudkbaJ zmfjyoifhygw,f?
Oyrmtm;jzifh---owif;wcku---ta,muf20---vdk@azmfjyjyD; tjcm;owif;wck=uawmh---
ta,muf 30---vdk@ qdkaecJh&if rdrd&J@ owif;rSmawmh ---ta,muf20-30t=um;---'grSr[kwf-
-25a,muf0efusifvdk@a&;oifh ygw,f?
tusOf;csKH;jcifh;
rdr&d @J owif;[m ta=umif;trsK;d rsK;d a=umihf tusO;f csK;H zd@k / twdck sK;H zd@k vdt k yfw@J tcgrsK;d &Syd gw,f?
Oyrm---owif ; pmwd k u f u vuf c H a zmf j yay;Ed k i f w J h pma=umif ; a& t&vnf ; aumif ; /
toH v $ i f X meu xk w f v $ i f h a y;Ed k i f a omtcsd e f twd k i f ; twmt&vnf ; aumif ; tusOf ; csKH z d k @
vd k t yf w wf y gw,f ? tusOf ; csKH ; zd k @ twG u f a &S ; OD ; pG m owif ; wyk ' f v k H ; ud k tprS t qk H ; wd k i f owif ; &J @
&nf & G , f c suf e m;vnf a tmif tjyef j yef t vS e f v S e f z w f( Synonym ) teuf t"d y ` g ,f w l a eaom
pum;vk H ; rsm;ud k jzKwf y pf E d k i f y gw,f ? xd k @ aemuf r S m awmh atmuf q k H ; tyd k ' f r S p jyD ; wyk ' f v k H ; ud k
jzKwfcsIaomfvnf;aumif;/ rsOf;wm;xm;wJh pum;vkH;/ pum;qufawGxJu owif;&J@ &nf&G,fcsuf/
teuft"dy`g,fudk xdcdkufrlr&SdEdkifwmawGudk jzKwfypfjcif;jzifh tusOf;csKH;/ t
wdkcsKH;Edkifygw,f?
0if;atmif
2010 a&G;aumfyGJ -udKwifrJay;onfh tpDtpOftm;
'Dru
kd a&pDtzGJ t
h pnf;rsm; uef u
h u
G q
f ENjy-uonf/
etz.2010 a&G;aumufyt JG m; NLD (LA)JB ESifh
'Dru
kd a&pDtzGJ t
h pnf;rsm; uef u
h uG q
f ENjy-uonf/
etz.2010a&G;aumufyGJtm;
qef u
h sif csDwufqENjyyGJ (wdu
k sKd)

trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJ hcsKyf (vGwfajrmufe,fajr)


*syefXmecGJrS xkwfa0 jzef hcsDonf//

You might also like