You are on page 1of 89

rwfv twGJ 9 trSwf 11 1

wm0ef c H p mwnf ;
vS[ef
rS
twd k i f y if c H p mwnf ; pmrlrsm;udk }udKqdkvSsuf
armifarmifvS}udKif
-'Drdkua&pDpHepf awG;ac:usifhoHk;a&;
pmwnf ; -vl@tcGifta&;av;pm;vdkufemqufqHa&;
aomif;jrifhOD; / rif;rif;odef; -trsdK;om;EdkifiHa&;pdwf"gwf&Sifoefxufjrufa&;
wdk t
h wGuf
pmpD p m&k d u f taxmuftuljyKonfh pmr_rsm;udk
oef@aZmfrif;/xG%f;jrifh av;pm;pGmjzifh zdwfac:tyfygonf//
wifEG,fxGef; / xGef;rif;Edkif qufoG,f&ef
w,f v D z k e f ;
b ¾ma&;
03-5974-1981
xGef;+idrf;
090-4532-0568
rmrmjrifh/ rmrmoef;
090-6040-8282
"gwf y H k
zuf p f
nDnDxGef;/auoDodef;
03-3362-1594
pmtk y f c sKyf
tD ; ar;vf
ausmfrdk;Edkif shweratueditors@gmail.com

yHkESdyf pmrlrsm;ay;ydk &h ef


ausmfnGef@/ omEdk;xGef;
cifpdk;/aZ,sm0if; NLD(LA)JB
odef;Om%f0if; OFFICE
(303)Villapallet Bldg,
1-3-23 Nishi Sugamo
jzef @ csd a &; Toshima-ku,
wGwfa&$/ Tokyo 170-0001
Japan
atmifjrwfxGef;/ 0if;atmif http;//www.nldlajpbranch.com/index.htm
pmrlrsm;udk ay;yd@k &mwGif uavmiftrnf/ trnf&if;/ qufo, G &f efz;kH eHygwf
pmtk y f t jyif t qif vdypf mrsm;udk yl;wGaJ zmfjyay;yg&ef txl;arwWm&yfct
H yfygonf//
jrodef;/aZ,smrif;xGef;

2 rwfv twGJ 9 trSwf 11


tcef;quf xkwfjyefa=unmcsuf pm - 6
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ hcsKyf . ordkif;
tusOf; pm- 42 tpD&ifcHpm;rsm; pm - 10

wyfrawmfta=umif; h h xl;jcm;rSww f rf;


tydkif; (21-22) ordkif;jzwfoef;jcif; xJu
('k-Adv
k rf LS ;}uD;at;jrif)h pm-54 OD;wifOD; . b0pmrsufESmrsm;pkpnf;r_

udk,fa&;tusOf; pm - 22
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
jyefvnfvGwfajrmufvm pm - 26
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
'Dy,
J if;onf Edik if aH wmf h h pm - 28
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
ol&Jaumif;qk pm - 31
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 NLDeJ h uifwm;em; pm - 33
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
jynfoludk tvkyftau|;jyK pm - 35
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
OD;wifOD;. 'g%f&m 'g%fcsufrsm; pm - 36
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 aqmif;yg;rsm;
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
qdak &;&Su
d qdt
k yf&m.
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
armifvS[ef pm - 52
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 ykp>m
wu,faqmif&Guf&r,fh
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 OD;xGef;+idrf; pm - 61
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
tif t m;uawmh
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
ud k , f h j ynf w G i f ; u
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
aetdrt
f us,cf sKyfb0rS h h h
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 baumif; pm - 68
tm;yJ jzpfwJhtwGuf
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
jynfol vlxkawGu vkyf&r,fvdk@yJ/
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 oZifeD tydik ;f (8-9)
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
uk d , f h t csif ; csif ; wk d i f ; &if ; om;awG e J @
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
rif;[ef pm - 71
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
twlwuG vkyf&r,fvkd@yJ
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 payh(pf)
usaemf
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 &ef+idrf;atmif pm - 77
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
wk d @ u ,k H = unf w ,f ? ”
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
rdef;rom;ayrJh
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 eef;cifaxG;jrifh pm - 79
OD ; wif O D ;
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456
v_yf&Sm;r_ "gwfyHkrsm; pm - 82

rwfv twGJ 9 trSwf 11 3


tpOftvm awmfveS af &;ESihf acgi;f aqmifrw _ @kd onf wckEiS w hf ck qufpyf aeaom
oabm&So d nf? tpOftvmonf vlwa,muf yk*Kd~ vfwOD; oljzwfoef; vm&aomacwf
(odk@ ) twdwfumvwcktwGif; olbmawGvkyfcJhovJqdkwJh &mZ0if [m ol@tpOf
tvmjzpfonf? 'DtpOftvmjzpfwnfro _ nf ol@tqifEh iS o hf l ordik ;f u wefz;kd jzwf=uonf?
ordik ;f onf azsmufzsuI f r& zefwnf;,lIvnf; r&yg?
awmfveS af &;onf vuf&adS cwf pepf xufaumif;rGeaf om acwfpepfwckqo D @kd

a&$ OD;wnfI ajymif;vJaomoabm jzpfonf? wjznf;jznf;csif; ajymif;vJ wwfonf


vnf;&So
wygwt
d nf? w[kex f ;kd ajymif;vJwmrsK;d vJ &Sw
D m%m&Sipf epfrS ygwpD 'kH rD u
d wfonf? &Spaf v;vH;k ta&; awmfy}kH u;D onf
kd a&pDpepfqo D @kd OD;wnfaom awmfveS af &; w&yf

& yifjzpfonf? ppftm %m&Sipf epfo@kd ajymif;vJapaom awmfveS af &; r[kw?f ppfreS af om
'Drdkua&pDEdkifiHawmfopfw&yf ay:xGef;a&;twGuf awmfvSefaom awmfvSefa&;
w&yfjzpfonf?
awmfvSefa&;w&yfjzpfay:vmonfESifh acgif;aqmifr_onf awmfvSefa&;rS

wk arG;zGm;ay;p+rJ? acgi;f aqmif.t&nftcsi;f tpOftvm OD;aqmifro


atmifjrifjcif; usq;kH jcif;rsm;tay:tqH;k tjzwfay;onf? xufjrufaom acgi;f aqmif
_ nf awmfveS af &;

tpG r f ; owW d & S d a omacgif ; aqmif / cH , l c suf ,H k = unf c suf c d k i f r maomacgif ; aqmif /
ud, k , fh =kH unfcsuf cH,cl suf tay: opPm&Sad omacgi;f aqmifrsm;onf awmfveS af &;udk
tm atmifjrifatmif pGrf;aqmifEdkif=uonf? pGrf;aqmifEdkifaom atmifjrifapEdkifaom
vrf;pOfrl0g'rsm;udk csrSwfay;Edkif=uonf? acgif;aqmifqdk&mwGifvnf; vkyf,laom
acgi;f aqmifrsm; vnf;&Sw d wfonf? [pfwvmemZDuo hJ @kd aomyk*Kd~ vrf sm;/ Adv
k cf sKy}f u;D ae0if;

abmf uJoh @kd aomyk*Kd~ vrf sm;onf pepf/ 0g'wckukd 0g'jzef@aºu;a=umf+y;D (0g) ay:yifacwfpm;aeaom
pepfwckudk ckwHk;vkyf+yD;/ 0g'jzef@I acgif;aqmifr_udkvkyf,lwwf=uonf? xdk0g'tay:
ajcajcjrpfjrpfem;vnfonfum;r[kw/f vufc, H =kH unfonfum;r[kw?f trnfemrudo k m
0g'wcktjzpfoHk;jcif; omjzpfonf? ,ae@ jrefrmhppftm%m&Sifrsm;onf vufeuf
tiftm;udt k ajccHI rw&m;tm%modr;f tkypf w k pk. OD;aqmifae&olrsm;rd@k acgi;f aqmif
[kyif owfrw S &f cyfcufcuf&v dS o
S nf?
awmfveS af &;.oabmobm0wGif wefjyefawmfveS af &;vnf; yg0ifwwf=upjr?J
acwfa[mif;pepfa[mif;udk pGJ vrf;ae=uaomyk*Kd~ vfrsm;/ tm%m&Sirf sm;/ tm%m&Si. f
aemufvdkufrsm;u wdk;wufaomawmfvSefa&;udk zsufvdkzsufqD; vkyfwwfaom
oabmobm0vnf;&Sw d wfpjrJ? awmfveS af &;ordik ;f wdik ;f wGif wefjyefawmfveS af &;rsm;
awG@&wwfpjrJ? azmufjyefaomvlonf avmuwGif&SdwwfpjrJwdk@onf "rRwm[kyif
qdEk ikd yf gonf?

4 rwfv twGJ 9 trSwf 11


awmfveS af &;udt k ajccHI ay:ayguv f maomacgi;f aqmifrsm;wGif awmfveS af &;oabmobm0twdik ;f
tzG@J tpnf; wck ygww D ckukd tajccHI acgi;f aqmifru _ kd &,l=u&onf? xdrk w S qifh jynfov l x l .k ,H=k unfu;kd pm;r_ukd
&,lpnf;¶Hk;&onf? jynfolvlxkvufcH,Hk=unfvmygu EdkifiHa&;acgif;aqmif/ jynfolvlxkacgif;aqmif/
trsKd;om;acgif;aqmif[lI tqifh qifh wufvSrf;&pjrJyifjzpfonf? AdkvfcsKyfatmifqef;onf yxr -
ausmif;om;or*~acgi;f aqmif/ 'd@k Armtpnf;t¶H;k acgi;f aqmif/ od@k ro S nf æ trsK;d om;acgi;f aqmiftqift h xd
jynfolvlxkrS axmufcHtm;ay;r_/ ,Hk=unfudk;pm;r_udk &&Sdvm&ol jzpfonf? EdkifiHwdkif; EdkifiHwdkif;wGif
wdk;wufaomacwfpepfrsm;udk wnfaxmif=upjrJ? xdkodk@ acwfpepfajymif;&mwGif awmf vSefa&;[lonfvnf;
&S d w wf = upjrJ ? awmf v S e f a &;twG i f ; rS ayguf z G m ;vmaom acgif ; aqmif r sm;onf v nf ; &S d w wf = upjrJ ?
acgi;f aqmifrsm;onf jynfo@l qENukd b,favmufu, kd pf m;jyKovJ? jynfov l xl b
k ufu b,favmuf&yfwnfovJ?
wdkif; jynfESifhvlrsKd;tusKd;udk b,favmuf tav;teufxm; pOf;pm;vkyfaqmifovJ/ wefzdk;xm;ovJ?
'Drw S af usmufukd tpOf tvm[kac:onf?
avmued,mrt& acwftqufqufudk jzwfoef;vmaomolrsm;onf tawG@t}uHK&Sdwwf=upjrJ?
'DtawG@ t}uHKudkodrf;=uHK;I tpOftvm[kqdkv#if rSefaumrSefEdkifygrnfvm;? ordkif;udkrSwfwrf;wif&mwGif
acwf+ydKifrSwfwrf;rsm; udk udk;um;&onfum;rSef.? udk;um;aomrSwfwrf; rSefzdk@ cdkifzdk@awmhvdkonf?
jrefrmhEdkifiHa&;ordkif;rSef jyKpkaomynm&SifwOD; u acwf+ydKifrSwfwrf;rsm;udk pkaqmif;&mwGif rSwfwrf;wifol.
tpOftvmtay:rlwnfI rSwfwrf;udk wefzdk;jzwf&onf [k qdkrdef@zl;onf? acwfopfjrefrmhEdkifiHa&;ordkif;udk
‘0dkiftrfbDat’ uponf[kqdkygv#if ESpfw&moDoDav;pGef;ao;onf? ESpfw&mordkif;onf ysLacwf/
yk*Hacwfordkif;avmuf &Sm&rcufyg? rSwfwrf;rSwf&maygrsm;vSaom acwf}uD;twGif;jzpfchJ aom ordkif;w&yfrdk@
acwf+ydKifrw S w f rf;rsm;tjyif acwf+ydKifvyl *k Kd~ vfrsm;yif use&f adS eao;qJ/ v_y&f mS ;aeqJ/ OD;aqmifr_ ay;aeqJ? od@k aomf
tpOftvmawmhumG vSonf?
ESpfw&moDoDpGef;aom acwfopfjrefrmhEdkifiHa&;ordkif;pOftwGif; ,ae@ trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyfukd
OD;aqmif aeaomacgif;aqmifrsm;onf touf&Spfq,fausmfrSonf udk;q,fausmftwGif; &Sd=uaom
acgif;aqmifrsm;jzpf=uonf? ordkif;tpOftvmwGif rSwfausmufwifcH0Hhaom ordkif;0ifyk*~dKvfrsm;jzpf=uonf?
jrefrmhvw G v f yfa&;}udK;yrf;r_ordik ;f / wyfrawmfordik ;f / zufqpfawmfveS af &;ordik ;f / acwfajymif;awmfveS af &;ordik ;f
tqufqufwiG f ol@¾ESio hf l tpOftvmaumif; rsm; &S=d uaomyk*Kd~ vfrsm;yifjzpf=uonf?
'DtpOftvmaumif;rsm;udk tajccHI &Spfav;vHk;ta&;awmfyHk}uD;rS arG;zGm;ay;cJhaom jynfolvl
xkacgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unfukd 0dik ;f &HIacwfopfpepfopfw&yfukd xlaxmifEikd &f ef 0dik ;f 0ef;ulnyD yHh ;kd jcif;tm;jzifh
Ed k i f i H t usKd ; jynf o l vl x k t usKd ; jynf a xmif p k } uD ; tusKd ; ud k aemuf q H k ; xG u f o uf t xd xrf ; aqmif
ay;ae=uaomyk*~dKvfrsm;yifjzpfonf? vGwfvyfa&; usKd;yrf;pOfumvESifh vGwfvyfa&;&+yD;umv/ awmfvSefa&;
aumifpDacwf/ wygwDpepfatmufjzwfoef;vm&aom tawG@t}uHK oifcef;pmtzHkzHkwdk@udk tajccHI acwfqdk;
pepfq;kd }u;D twGi;f trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyuf kd rlv&nf¶, G cf suf raysmufapbJ a&S@vyk if ef;pOf rl0g'}u;D w&yfjzpfaom
a¶$ * H k w d k i f a =unmpmwrf ; ud k owf o wf r S w f r S w f csrS w f a y;Ed k i f a vmuf atmif wm0ef auscJ h = uonf ?
a¶$*Hkwdkifa=unmpmwrf;onf tem*gwfjrefrmEdkifiHwnfaqmufa&;twGuf toufaoG; a=um jzpfonf?
'DtoufaoG;a=umud0k ikd ;f &H&rnf? umuG,af pmifah &Smuf&rnf? yg0ifun l &D rnf? taumiftxnfay:a&; twGuf
ud, k pf rG ;f Om%fprG ;f &So d r# ay;qyf&rnfrmS jrefrmEdik if o H m;wdik ;f . wm0efw&yfyifjzpfayonf?

rwfv twGJ 9 trSwf 11 5


xkwfjyefa-unmcsufrsm;

trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGJ ch sKyf


trSw(f 97§c)taemufa&$*w Hk ikd v
f rf;
A[ef;+rdK eh ,f/&efuek +f rdK h

2010 ckEpS /f azaz:0g&v


D (17)&uf
1371 ckEpS /f waygi;f vqef;(5)&uf

a=unmcsut
f rSw-f 4§ 02 § 10

trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGJ ch sKyf. 'kw,
d OuUX OD;wifO;D onf 2010 ckEpS /f azaz:0g&v
D (13)&uf
ae hn (8;30)em&DwGifaetdrftus,fcsKyfrS jyefvnfvGwfajrmufvmonfhtwGuf trsKd;om;'Drdku
a&pD tzGJ ch sKyfu v_u d v
f pJS mG }udKqdyk gonf//

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ hcsKyf. 'kwd,OuUX OD;wifOD;onf rdrdwdk hEdkifiHwGif 'Drdkua&pDESifh


vl@tcGifhtta&;rsm; &&Sda&;twGuf tzGJ hcsKyf. 'kwd,wm0ef/ A[dkOya'jyKtaxmuftuljyKtzGJ@.
OuUX wm0ef/ A[dvk rl t
l axmuf tul tzGJ . h OuUX wm0efrsm;udk jyefvnfxrf;aqmifae+yD;jzpfa=umif;/
a=unmvdkufonf//

xdk htjyif awG hqkHaqG;aEG;a&;ESifh trsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&;wdk htwGuf tpOfwpdkuf }udK;


yrf;aeaom taxGaxGtwGif;a&;rSL; a':atmifqef;pk=unftygt0if wdkif;&if;om;vlrsKd;rsm;/ 88
rsKd;qufausmif;om;acgif;aqmifrsm; ponfhEdkifiHa&;tusOf;om;tm;vkH; jcGif;csufr&Sdtjref qkH;jyefvnf
v$wfay;&ef awmif;qdkvdkufonf/

15-2-2010 ckEpS w
f iG f usi;f yaom A[dt
k vkytf r_aqmiftzGJ .
h
tpnf;ta0;qk;H jzwfcsut f &//

A[dt k vkyt
f r_aqmiftzGJ h
trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGJ ch sKyf

6 rwfv twGJ 9 trSwf 11


xkwfjyefa-unmcsufrsm;

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr)
NATIONAL LEAGUE FOR DEMOCRACY (Liberated Area)

63 ESpfajrmuf jynfaxmifpkae@ xkwfjyefa=unmcsuf


2010 ckESpf azaz:0g&Dv (12) &ufae@wGif 63 ESpaf jrmuf jynfaxmifpkae@ usa&mufjyefjyD jzpfayonf ?

vGefcJhaom 63 ESpfumv / &Srf;jynfe,f yifvHkjrdK@wGif jrefrmedKifiH vGwfvyfa&; =udK;yrf;cJh=uonfh trsdK;


om; acgif;aqmif=uD;rsm; pk&Hk;pnf;a0;=ujyD; / e,fcsJ@vufatmufrS vGwfvyfa&;udk twlwuG &,l&ef oabm
wlnDcsuf ESif h/ tem*gwfwdkif;jynfudk trsdK;om;tm;vHk; tqifhtwef;wl tcGifhtvrf;wl &ydkifcGifhwl 'Drdkua&pD
usus cHpm;cGifh&Sdaprnfh jynfaxmifpk edKifiHawmftjzpf wnfaqmuf&ef oabmwlnDrSK &cJh=uonf ?

12-2-1947 ae@wGif xdkuJhodk@ vGwfvyfa&; ESifh ppfrSefaom jynfaxmifpk wnfaqmuf&ef =udK;pm;


cJh=uaomfvnf; / Zlvdkifv (19)&ufwGif jrefrmh vGwfvyfa&; acgif;aqmifrsm; jzpfaom AdkvfcsKyf atmifqef; ESifh
trdsK;om; acgif;aqmif=uD;rsm;udk vkyf=uHowfjzwf vdkuf=uonfhtcg / vGwfvyfa&;udk t&,ledKifcJh vifhupm; /
'kwd,&nfrSef;csuf jzpfonfh jynfaxmifpk wnfaqmufa&; rSm vrf;vJGcJh&onf ? rlv &nfrSef;cJhonfrSm wef;wl
nDrSsrSK&Sdaom jynfaxmifpk edKifiHawmfw&yf jzpfaomfvnf;/ trdsK;om; acgif;aqmif=uD;rsm; usqHk; cJhjyD;aemuf /
zJG@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'a&;qGJ &mwGif Armjynfudk A[dktpdk;& ESifh ylaygif; a&maxG;xm;onfh edKifiHzJG@pnf;rSK
jzpfvmcJhonf ?

Todk@jzifh Arm edKifiHa&;acgif;aqmifrsm; tay: wdkif;&if;om; vlrsdK;rsm;. ,Hk=unfrSK ysufjy,fcJh&jyD;/ jynf


wGif;ppfrD; =uD;xGm;jcif;/ wdkif;jynf zG@HjzdK;wdk;wufrKS qkwf,kwfjcif; rsm;=uHKawG@vmcJh&onf? q,fESpfausmf=um
jyD;aemuf xdk edKifiHa&; jy\emrsm;udk ajz&Sif;&eftwGuf edKifiHa&;acgif;aqmifrsm; wdkif;&if;om;acgif;aqmif rsm;
pkaygif;tajz&Sm=u&m / zJG@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'udk jyefvnf jyifqifa&;qGJa&;udpP ay:aygufvmcJhonf ?
yXrOD;pGm 1961 ckESpf ZGefv (8) &ufrS (16) &uf awmif=uD;jrdK@Y jyKvkyfaom nDvmcHwGif &Srf;/ u,m;/
ucsif / u&if / csif;/ rGef/ &cdkif / wdkif;&if;om; udk,fpm;vS,f 330 wuf&mufjyD; zJG@pnf;yHk tajccHOya' udk
jyifqifa&;qJG&ef aqG;aEG; obmwlcJhonf ? wzef 1962 ckESpf azaz:0g&Dv (24)&uf wGif edKifiHw0Srf;u
vlrsdK;aygif;pHk yg0ifaom jynfaxmifpk wnfaqmufa&;rl qdkif&m ESD;aESmzvS,fyJGudk / &efukefjrdK@ jrefrmhtoH
toHv$ifh cef;raqmifwGif jyKvkyfcJhonf? xdkESD;aESmzvS,fyJG jyKvkyfqJumv 1962 ckESpf rwfv (2) &ufwGif
AdkvfcsKyfae0if; OD;pD;aom ppfwyfu vuf&Sd tpdk;&tzJG@ udkzrf;pD;I edKifiHawmf tm%mudk odrf;,lcJhonf ?
Todk@jzifh vGwfvyfa&; acgif;aqmif=uD;rsm; &nfrSef;cJhonfh / yifvHkoabmwlnDcsuf jzpfaom wdkif;&if;
om; tcGifhta&;/ trsdK;om; wef;wlnDrSsa&;rsm; vHk;0qHk;&SHk;vdkufcJh&&Hkru/ edKifiHwckvHk; 'Drdkua&pD ESifh vl@tcGifh
ta&; uG,faysmufcJh& ayawmhonf ?

ppfwyfu tm%modrf;,lcJhonfh awmfvSefa&;aumifpDacwf rqvacwf rS ,ae@ etzacwfxd/


ppftpdk;& zdESdyfcsKyfcs,frSK vufatmuf jrefrmedKifiH vlrsdK;aygif;pHkwdk@onf / ynma&; usef;rma&; pD;yGg;a&; e,f
yg,ftoD;oD;wGif csGwfjcHKus ae&jyD; / edKifiHwumwGif trsdK;om; *k%foduQg usqif;vmcJh&onf ? Todk@
jrefrmedKifiHvlrsdK;pkH jynfoltaygif; vlrSK'kuQ t00 udk cHpm;ae&aomfvnf;/ ppftpdk;&onf jynfolwdk@
qif;&JwGif;rS vGwfajrmuf&m vGwfajrmufa=umif;/ wdkif;jynf wdk;wufzG@HjzdK;&m wdk;wufa=umif; twGuf
OD;pm;ay;jcif; r&SdyJ / ppftkyfpk0if AdkvfcsKyfrsm; tm%mwnfjrJa&; udkom tpOfwpdkuf tm;xkwfc. Jh ?

rwfv twGJ 9 trSwf 11 7


xkwfjyefa-unmcsufrsm;
vuf&Sd tajctaewGifvnf; etz ppftpdk;&onf tm%mjrJa&;udkyif &nfrSef;I 2008 tajccH Oya'
t& 2010 a&G; aumufyJGudk jyKvkyf&ef jyifqifaejyefonf ?

2008 tajccHOya'onf 'Drdkua&pD pHESKef; ESifh udkufnDjcif;r&Sdonfrsm; yg0ifaeovdk jynfaxmifpkpepf


pkzJG@rSK ta,mifaqmifxm;onfh wjynfaxmifpepf zJG@pnf;yHkomjzpfonf? t&yfom;rsm; edKifiHa&;Y yg0ifaqmif
&GufcGifhudk uef@owfxm;jyD;/ ppftkyfpkuom &moufyef tkyfcsKyfcGifh&Sd&ef tmrcHcsuf &,lrnfh wzufowf a&;
qJGxm;onfh tajccHOya' jzpfonf ?
odk@jzpf&m 2008 tajccHOya'jzifh jyKvkyfrnfjzpfaom 2010 a&G;aumufyJGrS xGufay:vmrnfh tpdk;&
onf jrefrmedKifiH. vlrSKa&;/ pD;ygG;a&;/ edKifiHa&; tusyftwnf;rsm;udk ajz&Sif; edKifrnfr[kwf ? txl;ojzifh
trsdK;om;wef;wla&; tcGifhta&;nDrsSa&; w&m;rsSwa&;udk jznfhpGrf; ajz&Sif; edKifrnf r[kwfay ? csKyfIqdk&vsif
2008 tajccHOya' ESifh2010 a&G;aumufyJGonf jrefrmjynf edKifiHa&; tusyftwnf; . xGufayguf r[kwfonfh
tjyif / ppftkyfpk oufwrf;&Snfa&; Oya'abmif0ifa&; twGuf tpDtrHrsS jzpfa=umif; xif&Sm; aeonf ?

wu,fwrf; wdkif;jynf zG@HjzdK;wdk;wufa&; wnfjidrfa&; jidrf;csrf;a&;udk vdkvm;jrwfedK;onf qdkygu/


vGwfvyfa&; acgif;aqmif=uD;rsm; csrSwfxm;cJhaom yifvHkpmcsKyf oabmwlnDcsuf ESifhtnD/ trsdK;om; nDnGwf
a&;&Sdonfh 'Drdkua&pDusaom jynfaxmifpkppfppf udkwnfaqmuf&rnf ? xdkodk@wnfaqmufedKif&eftwGuf 1990
jynfha&G;aumufyJGwGif jynfolw&yfvHk; a&G;cs,faxmufcHcJhaom trsdK;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf tqdkjyK xm;ouJh
odk@ vlrsdK;pHk yg0ifaom trsdK;om; nSdESdKif;rSK nDvmcH=uD;w&yf ac:,lusif;y&ef vdktyfygonf ?
xdk@jyif 2010 ckESpftwGif; a&G;aumufyJG jyKvkyf&ef jyifqifaerSKudk &yfwef;u &yf&rnf? 2008 zJG@pnf;yHk
tajccHOya'yg 'Drdkua&pD pHESKef; ESifhrudkufnDaom tcsufrsm;udk jyifqifay;&rnf? t"dy`g,f&Sdaom awG@qHk
aqG;aEG;a&;udk pwif&vdrfhrnf ? odk@rSom ,ae@ jrefrmedKifiHwGif =uHKawG@ae&aom qif;&JrGJawrSKrsm;/ ynma&;
usef;rma&; vlrSKa&; csGwfjcHKusrSKrsm; / ukd,f usifhw&m; ysufpD;rSKrsm; / taxGaxG edKifiHa&; tusyftwnf;rsm; rS
vGwfajrmuf edKifrnfjzpfonf ?

trdsK;om; 'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr) onf rdciftzJG@csKyf . a&$*Hkwdkifa=unmpmwrf;yg


&yfwnfcsuf ESifh tnD -
- tzJG@csKyf acgif;aqmifrsm; tygt0if edKifiHa&; tusOf;om;tm;vHk; ¹cif;csufr&Sd vGwfajrmufa&; /
- 2008 ckESpf zJG@pnf;yHk tajccHOya'rS 'Drdkua&pDpHESKef; ESifh rudkufnDonfh tcsufrsm;udk jyifqifa&; /
- t"dy`g,f&Sdaom awG@qHkaqG;aEG;yJGrsm; ay:aygufa&; /
&nf&G,fcsufudk wpdkufrwfrwf OD;wnfI vlxkvrf;pOf twdkif; jyD;ajrmuf atmifjrifatmif =udK;yrf;
&GufaqmifoGm;rnf ?

trdsK;om; 'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr)onf jrefrmedKifiHtm; ppftm%m&Sif vufatmuf


rS vGwfajrmufjyD; 'Drdkua&pD zuf'&,f jynfaxmifpkedKifiH wnfaxmifedKifonftxd / vlrsdK;pHkjynfolwdk@ ESifh
twlvufwJGI rqkwfrepf wdkufyJG0if oGm;rnfjzpfa=umif; (63) ESpfajrmuf jynfaxmifpkae@wGif xkwfjyef a=unm
tyfygonf ?

- vlrsdK;pHkjynfol tm;vHk; aoG;pnf;nDnGwf=u


- ppftm%m&Sifpepf rkcsusqHk;&rnf
- zuf'&,f jynfaxmifpk wnfaqmufa&; atmif&rnf

A[dkaumfrwD /
trdsK;om; 'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr) / 2010 ckESpf azaz:0g&Dv (12)&uf ?

8 rwfv twGJ 9 trSwf 11


xkwfjyefa-unmcsufrsm;

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr)
NATIONAL LEAGUE FOR DEMOCRACY (Liberated Area)

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf 'k-OuUX ol&OD;wifOD; jyefvnfv Gwfajrmufvmjcif;ESifh ywfoufI


xkwfjyefa=unmcsuf

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf. 'k-OuUX OD;wifOD;onf 2010 ckESpf azaz:0g&Dv (14)&ufae@wGif a etdrf


tus,fcsKyfrS jyefvnf vGwfajrmufvma=umif; =um;od&onfht wGuf rdrdwdk@ trsKd;om;'Drdkua&pD tzGJ@csK yf
(vGwfajrmufe,fajr) taejzifh rsm;pGm 0rf;omrdygonf?

,ae@tcsdefonf trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftaejzifh EdkifiHa&;t& ta&;ygonfhtcsdef a&muf&Sdaej cif;ESifh


twl tzGJ@csKyftm; jyefvnftm;aumif;vm&ef&nf&G,fI A[dkOD; pD;tzGJ@rsm;/ jynfe,f/ wdkif;ESifh jrdK@e,frsm;udk
jyefvnfpkzGJ@aeonfh tcsdefumvESifhvnf; udkufnDaeayonf? 'k-OuUX OD;wifOD;taejzifh tzGJ@csKyf.
wm0efrsm;udk qufvuf wm0ef,loGm;rnf[k =um;od&onfht ay: rdrdwdk@rS rsm;pGm tm;& *k%f,lrdygonf?

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf 'k-OuUX OD;wifOD;taejzifh usef;usef;rmrmjzifh tzGJ@csKyftm; qufvuf


OD;aqmifr_ay;&ef rdrdwdk@taejzifh wdkufwGef;tyfygonf?

'k-OuUX OD;wifOD; vGwfajrmufjcif;rS tpjyKI a':atmifqef;pk=unfESifhwuG tzGJ@csKyf acgif;aqmifrsm;


tygt0if EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;tm;vHk; tjrefqHk; jyefvnfv$wfay;&ef/ jrefrmwEdkifiHvHk;&Sd trsKd;om;
'Drdkua&pDtzGJ@csKyf&Hk;rsm;tm; tjrefqHk;jyefvnfzGifhcGifhjyK&ef/ ppfrSefI t"dy`g ,fjynfh0aom awG@qHkaqG;aEG;yGJrsm;
tjrefqHk;jyKvkyfI wdkif;jynf. jy\emrsm;udk EkdifiHa&;enf;jzifh tjrefqHk;ajyvnfatmif ajz&Sif;ay;&ef etz
tm; awmif;qdkvdkufygonf?

A[dkaumfrwD
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr)

&ufpGJ ? ? 2010 ckESpf/ azaz:0g&dv (14) &uf


qufoG,f&ef - 'k-OuUX a'gufwmat;ausmf (084 3235671)
- wGJzuftwGif;a&;rSL; (1) OD;atmifaZmfaxG; (086 1946711)

rwfv twGJ 9 trSwf 11 9


trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ hcsKyf tpD&ifcpH m
trSwf 9977§c / taemufa&$*kHwdkifvrf;
A[ef;jrdK he,f/ &efukefjrdK h
2009 ckEpS /f {jyDv(28-29) &ufae@rsm;wGif trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf
A[dt
k vkyt
f rSKaqmiftzG@J EiS hf jynfe,f § wdikd ;f pnf;&k;H a&;tzG@J rsm;rS ud, k pf m;vS,rf sm;/
jynfo@l vw
$ af wmfu, kd pf m;vS,rf sm; awG@qn Hk EdS KdS if;aqG;aEG;yGo
J @kd wifoiG ;f onfh
pnf;&kH;a&;vkyfief; tpD&ifcHpm
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfonf 1988 ckESpf/ 'Drdkua&pDta&;awmfykH=uD;rS aygufzGm;vm
jcif;jzpfonf? xdk@a=umifh tzGJ@csKyfpwifxlaxmifcsdefrSyif tzGJ@csKyf. t"du&nf&G,fcsufonf ppfrSef
aom 'Drdkua&pDpepf xlaxmifa&;yifjzpfonf? xdk&nfrSef;csufonf jynfolvlxkwpf&yfvkH;. wpf
nDwpf nGwfwnf;awmif;qdkcsufjzpfjyD; tzGJ@csKyfpnf;&kH;a&;vkyfief;pOf. rlv&nfrSef;csufvnf;jzpf
ygonf?
Ù ygwD p k H ' D r d k u a&pD taxG a xG a &G ; aumuf y G J u mv pnf ; &k H ; a&;tajctae Ù
ta&;awmfykH=uD;udk tiftm;okH;jzdKcGJjcif;cHcJh&jyD;aemuf 'Drdkua&pDawmif;qdkcJhaom jynfol
taygif ; onf tzG J @ csKyf . tvH a wmf a tmuf o d k @ pk a 0;a&muf & S d v mcJ h y gonf ? vG w f v yf a &;Ad o k u m}uD ;
AdkvfcsKyfatmifqef;. orD;jzpfol tzGJ@csKyf. acgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfonf jynfolvlxk
. ,kH=unfudk;pm;r_udkcsufjcif;&,lEdkifcJhjyD; tzGJ@csKyf. pnf;&kH;a&;tiftm;udk jrifhrm;pGm jrSifhwifay;
EdkifcJhonf? odk@aomf tzGJ@csKyfoufwrf;(2) vausmfwGif tzGJ@csKyf. acgif;aqmifrsm;=um;Y t=uyf
twnf;wpfckay:aygufcJh&m 'Drdkua&pDenf;vrf;t& ajz&Sif;EdkifcJhygonf? xdkumvaemufydkif;wGif
wdkif;§jynfe,ftm;vkH;&Sd jrdK@e,frsm;tm;vkH;eD;yg;wGiftzGJ@csKyf. pnf;&kH;a&;aumfrwD tqifhqifhudk
&yfuGuf§aus;&Gm tqifhrsm;txd azmfaqmifEkdifcJhygonf? xdkpOfu tzGJ@csKyf OuUX OD;wifOD;ESifh
taxGaxGtwGif;a&;rSL; a':atmifqef;pk=unfwdk@. pnf;&kH;a&;c&D;pOfrsm;rSmvnf; r=uHKzl;atmif
atmifjrifrSKrsm;&&SdcJhygonf? txufESifhatmufajc tzGJ@tpnf;rsm;=um;qufqHa&;twGuf quf
oG,fa&; vrf;a=umif;rsm;pepfwusxlaxmifEdkifcJhygonf? 1989-ckESpf {jyDvrSpI wdkif;tcsKd h&Sd+rdK h
e,fnDvmcHrsm;udk 'Drdkua&pDenf;vrf;rsm;t& pwifac:,lusif;yEdkifcJhygonf?
wzufrSvnf; tzGJ@csKyfonf tjcm;EdkifiHa&;ygwDrsm;ESifhtwl wdkif;jynfwGif=uHKawG@ae&
aomtcuftcJrsm;udk ajz&Sif;Edkifa&;twGuf EdkifiHawmfjidrf0yfydjym;rSKwnfaqmufa&;tzGJ@ESifhawG h
qkHaqG;aEG;ajz&Sif;&efawmif;qdkcJhygonf? xdkodk@awmif;qdkaeqJ 1989-ckESpf ZGefvrSpwifI A[dkt
vkyftrSKaqmiftzGJ@ twGif;a&;rSL;ESifh tzGJ@0ifwpfOD;tygt0if tzGJ@csKyf A[dkacgif;aqmifrsm;tm;
pwifzrf;qD;xdef;odrf;cJhygonf? xdk@aemuftm%mydkifrsm;u tzGJ@csKyftm; zdESdyfacsrSKef;rSKrsm;udk
wdk;jrSifhcJh&m Zlvdkifv(20)&ufae@wGif OuUX OD;wifOD;/taxGaxGtwGif;a&;rSL;a':atmifqef;pk=unf
tygt0if A[dktvkyftrSKaqmiftzGJ@0ifrsm; A[dkvkyfief;aumfrwD0ifrsm;/ A[dkOD;pD;tzGJ@0ifrsm;ESifh
twl tzGJ@csKyftzGJ@0iftrsm;tjym; xdef;odrf;jcif; cHcJh&ygonf? odk@aomf useftzGJ@csKyf A[dktvkyf
trSKaqmiftzGJ@ESifh acgif;aqmifrsm;u qufvufOD;aqmifcJhjyD; 1989-ckESpf 'DZifbmvwGif EdkifiH
vk H ; u|wf t pnf ; ta0;usif ; yum 1990 jynf h E S p f a&G ; aumuf y G J u d k 0 if & ef qk H ; jzwf c suf c scJ h y gonf / /
,if;a&G;aumufyGJwGif0ifa&muf,SOfjydKif&ef jynfol@vGwfawmfudk,fpm;vS,favmif;rsm;udk pDppfa&G;
cs,f&mY tajccH&rnfh rlrsm;teuf “ tzGJ@csKyf. EdkifiHa&;ESifh pnf;&kH;a&;OD;aqmifrSKudk vdkufemrnfh
10 rwfv twGJ 9 trSwf 11
tpD&ifcpH m
yk*~dKvfrsm;yg0if&ef” [laom tcsufwpfcsuf yg0ifcJhygonf? 1990-jynfhESpf {jyDvqef;wGifEdkifiHvkH;
u|wfatmifEdkifa&;tpnf;ta0;udk ac:,lusif;ycJhjyD; 1990-jynfhESpf arv(27)&ufwGifusif;yaom
ygwDpkH'Drdkua&pD taxGaxGa&G;aumufyGJY jynfol@vGwfawmfudk,fpm;vS,f(392)ae&mtxd tEdkif
&&SdcJhygonf?
Ù a&G;aumufyGJjyD; pnf;&kH;a&;tajctae Ù
jynfolvlxku ygwDpkH'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJwGif qENrJay;I 4if;wdk@udk,fpm;vkyf
aqmifcGifhudk v$Jtyfay;jyD;jzpfojzifh 1990-jynfhESpf Zlvdkifv 28-29/ &ufae@rsm;wGif usif;yaom
*ENDcef;rpnf;a0;yGJrS OuUX OD;wifOD;/ taxGaxGtwGif;a&;rSL; a':atmifqef;pk=unf wdk@tm; v$wf
ay;a&;/ a&G;aumufyGJwGif tEdkif&ygwDjzpfonfh trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfESifh EdkifiHawmfjidrf0yfyd
jym;rSKwnfaqmufa&;tzJG@wdk@t=um; awG@qkHaqG;aEG;a&;ESifh a&G;aumufyGJ&vm'fjzpfaom jynfol@
vGwfawmfac:,lusif;yay;a&;;wdk@udk wkdif;jynfESifh jynfolvlxktusKd;twGufawmif;qdkcJh=uygonf?
‚if;*ENDcef;r pnf;a0;yGJaemufydkif;wGif zdESdyfrSKrsm; xyfrHjyKvkyfcJhjyD;/ tzGJ@csKyfacgif;aqmifydkif;trsm;pk
tygt0if tzGJ@csKyfpnf;&kH;a&; tzGJ@tqifhqifhrS tzGJ@0ifrsm;/ tzGJ@csKyftzGJ@0ifrsm; trsm;tjym;zrf;
qD;xdef;odrf;cH&jcif;/ ajccsKyfjzifh aexdkifcJh&jcif; ponfhwdk@udk cHcJh=u&ygonf?
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf. A[kdtvkyftrSKaqmiftzGJ@tygt0if jynfe,f§wdkif;ESihf jrdK@
e,f/pnf;&kH;a&;aumfrwDrsm;. 1990-ckESpf {jyDv(26)&ufae@wGifwnf&Sdonfhtiftm;twdkif;xm;
&Sd&ef/ jznfhwif;jcif;jyifqifzGJ@pnf;jcif;ponfwdk@ rjyKvkyf&ef nGef=um;csufudk ygwDpkH'Drdkua&pD taxG
axG a &G ; aumuf y G J u sif ; ya&;aumf r &S i f ( A[d k ) rS 1991-ck E S p f =o*k w f v wG i f (4)vcef @ uG m jyD ; aemuf
aemufa=umif;jyefIxkwfjyefcJhygonf?trSefppfppf EdkifiHa&;ygwDrsm; rSwfykHwifjcif; Oya't& tqifh
qifhaompnf;&kH;a&;tzGJ@rsm;tm; jyifqifjcif;/ jznfhpGufjcif;/ zGJ@pnf;jcif;/ tzGJ@0ifopfpkaqmif;jcif;
wdk@rSmvGwfvyfpGm aqmif&GufydkifcGifh &Sdygonf? jrdk@e,fygwDpkH'Drdkua&pD taxGaxGa&G;aumufyGJ usif;
ya&;aumf r &S i f tzG J @ cG J t csKd @ uvnf ; ygwD p k H ' D r d k u a&pD t axG a xG a &G ; aumuf y G J u sif ; ya&;aumf r &S i f .
(26-4-91)nG e f = um;csuf t & (5)OD ; atmuf a v#menf ; aom jrd K @e,f p nf ; &k H ; a&;tzG J @ rsm;tm; ysuf
jy,fjyD;jzpfonf[k qdkum jrdK@e,fpnf;&kH;a&;tzGJ@qdkif;bkwfrsm;udkyifjzKwfcsydkifcGifh r&SdbJ jzKwfcscJh=u
ygonf? ygwDpkH'Drdkua&pD taxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&Sif. 1989-ckESpf rwfv (22)
&ufpGJyg a=unmcsuftrSwf-245/ tydk'fwGif-----
ÙÙÙ ,ckrSwfykHwifxm;aom EdkifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;rsm;onf Taumfr&Sifu =uD;=uyfzGJ@pnf;
ay;aomtzG@J tpnf;r[kwb f J rdrw d @kd qENtav#muf ygwzD @JG pnf;ykrH sm;/ &nf&, G cf suEf iS hf vkyf
ief;pOfrsm;tm;a&;qGjJ yD; em,uESihf tvkyt f rSKaqmiftzG@J 0ifrsm;udk a&G;cs,zf @JG pnf;xm;
jcif;jzpfygonf?
ÙÙÙ [kvnf;aumif;/ tydk'f(4)wGif----
ÙÙÙ xdkodk@rSwfykHwifpOfu wifjyaom oufqdkif&mygwDtzGJ@tpnf;rsm;. zGJ@pnf;ykHpnf;rsOf;rsm;/
&nf&, G cf suEf iS fh vkyif ef;pOfrsm;/em,uESihf tvkyt f rSKaqmiftzG@J 0ifrsm; pm&if;udrk l aumf
r&Siuf rSww f rf;wifxm;ygonf? xd@k tjyif tvkyt f rSKaqmiftzG@J EiS hf zG@J pnf;ykpH nf;rsO;f rsm;
jyKjyifajymif;vJr&_ I dS aumfr&Sio f @kd xyfrw H ifjyvmonft h cgwiG v f nf;aumfr&Siu f qufvuf
vufrw S w f rf;wifxm;v#u&f ydS gonf?Ù [kvnf;aumif; twdtvif;azmfjy&Syd gonf?
Ta=unmcsuo f nf Edik if aH &;ygwrD sm;. zG@J pnf;ykEH iS hf tzG@J 0ifrsm;pm&if;udk ygwpD 'Hk rD u
kd a&pD
rwfv twGJ 9 trSwf 11 11
tpD&ifcpH m
taxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Siu f ajymif;vJjcif;/ jyifqifjcif; rjyKEdik v f rl sK;d aygi;f pkH
trsKd;om;ndkEdSKif;rSK nDvmcH=uD;wpf&yf ac:,lusif;yrnf?” [laom EdkifiHa&;&yfwnfcsuf/
---Ed k i f i H a wmf j id r f 0 yf y d j ym;rS K wnf a qmuf a &;tzG J @ . a=unmcsuf t rS w f - 1§90 tyd k ' f ( 20)t&zG J @
pnf ; yk H t ajccH O ya' a&;qG J a &;onf jynf o l @ ud k , f p m;vS , f r sm;. wm0ef j zpf a =umif ; azmf j ycsuf ?
---trsKd;om;nDvmcHusif;ya&; ndkESdKif;aqG;aEG;yGJ OD;aqmifusif;ya&;aumfrwD OuUX. “ nDvmcH
udk,fpm;vS,frsm;. aqG;aEG;csuftay: 'Drdkua&pDenf;vrf;ESifhtnDyJ jzpfvdrfhrnf” [laom t=udK
ndKESdKif;aqG;aEG;yGJY ajym=um;csuf?
---jynfolua&G;aumufwifajrSmufay;vdkufaom jynfol@udk,fpm;vS,frsm;taejzifh jynfol@buf
rS &yfwnfjyD; aqG;aEG;t=uHjyKEdkifrnf [l ,kH=unfcJhjcif;?” ponfwdk@a=umifh jzpfygonf? trsKd;om;
nDvmcHodk@ wufa&mufpOfumvtwGif; wufa&mufaomudk,fpm;vS,frsm;u tzGJ@csKyf. pnf;&kH;
a&;aumfrwDtqifhqifhxH nDvmcHtawG@t=uHKrsm; jyefvnf&Sif;vif;cGifh&cJhaomfvnf; txufyg
azmfjyyg nGef@=um;csufrsm;a=umifh wdk;csJ@pnf;&kH;a&;/ jznfhwif;zGJ@pnf;a&;/ jyifqifzGJ@pnf;a&;ponf
wdk@ (odk@r[kwf)tzGJ@csKyfESifhtqufjzwfcHxm;&jcif; paomtcuftcJrsm;tjyif vufawG@tm;jzifhw
&m;0ifaqmif&Guf&ef tcuftcJtusyftwnf;rsm;pGm=uHKawG@cJh&ygonf? ?
1995-ckESpf Zlvdkifv (10) &ufae@wGif taxGaxGtwGif;a&;rSL; a':atmifqef;pk=unfae
td r f w G i f tusOf ; csxm;jcif ; rS v G w f v mjyD ; aemuf tzG J @ csKyf p nf ; &k H ; a&;rS m od o d o momEk d ; =um;vmcJ h y g
onf? aetdrfjcHa&S@a[majymyGJrS tpysKd;cJhaom jynfolvlxk. wuf=uGrSKrSm wpfpwpfpt&Sdef&vm
cJhygonf? 1996-ckESpfwGif OuUX OD;atmifa&$ESifh taxGaxGtwGif;a&rSL; a':atmifqef;pk=unfwdk@
tm; jynfol@vGwfawmfudk,fpm;vS,frsm;/ jynfe,f§wdkif; pnf;&kH;a&;tzGJ@rsm;/ jrdK@e,fpnf;&kH;a&;t
zG J @ rsm;u “jref r mEd k i f i H w G i f ppf r S e f a om'D r d k u a&pD tk y f c sKyf a &; ,E W & m; ay:ayguf o nf h w d k i f a tmif ”
vk y f y d k i f c G i f h r sm; vk H ; 0v$ J t yf a =umif ; vuf r S w f a &;xd k ; ay;tyf c J h y gonf ? 1997-ck E S p f puf w if b mv
27-28 &ufae@ a':atmifqef;pk=unf. aetdrfwGif usif;ycJhaomtxl;nDvmcHwGif jynfol@vGwf
awmfudk,fpm;vS,frsm; tygt0if jynfe,f§wdkif;ESifh jrdK@e,fpnf;&kH;a&;tzGJ@ toD;oD;rSwufa&muf
vm=uaom udk,fpm;vS,frsm;u wuf=uGpGmaqG;aEG;=ujyD;/ tzGJ@csKyf pwifxlaxmifpOfrSpIcsrSwf
xm;cJhaomrl0g'vrf;pOft&yf&yfudk ajymif;vJvmaom tajctaeESifhtnD rGrf;rHEdkifcJhygonf?tajc
cHtzGJ@tpnf;rsm; jyefvnfzGJ@pnf;a&;vkyfief;rsm;udkvnf; aqmif&GufEkdifcJhygonf?
tm%myd k i f r sm;onf 1998-ck E S p f puf w if b mv(27)&uf tzG J @ csKyf x l a xmif o nf h (10)ES p f
ajrmuftcrf;tem;wGif jynfol@vGwfawmfwpf&yf ay:aygufa&;twGuf pDpOfcJh&m tzGJ@csKyfrSa&G;cs,f
cHcJh&aom jynfol@vGwfawmf udk,fpm;vS,ftm;vkH;eD;yg;ESifh jynfe,f§wdkif; jrdK@e,fpnf;&kH;a&;aumf
rwD0ifrsm; tm;vkH;wdk@udk ‚if;wdk@. wyf&if;rsm;wGifxdef;odrf;xm;cJh&m tcsKd@rSm 2001-ckESpfZGefv
txd csKyfaESmifcHcJh&ygonf? tcsKd@rSmvnf;ta=umif;rsKd;rsKd;jy w&m;pGJqdk axmif'%ftjypfay;jcif;cH
cJh=u&ygonf?
a':atmifqef;pk=unf. pnf;&kH;a&;c&D;pOfrsm;udk wm;jrpfydwfyifcJh&m taxGaxGtwGif;a&;
rSL;ESifh A[dktvkyftrSKaqmiftzGJ@0iftcsKd@ tygt0iftzGJ@csKyftzGJ@0ifrsm;rSm armfawmf,mOfrsm;ay:
Y &uf=um&SnfpGmaexdkifcJh&onfhjzpf&yfrsm; t=udrf=udrfjzpfay:cJh&ygonf? wzef 2000-ckESpf puf
wif b mv(21)&uf a e@rS p I taxG a xG t wG i f ; a&;rS L ;tm; aetd r f w G i f jyef v nf c sKyf a ES m if c J h = ujyef y g
onf?
12 rwfv twGJ 9 trSwf 11
tpD&ifcpH m
Ù ,kH-unfrSK wnfaqmufa&;umv Ù
2002-ckESpf arv(6)&ufae@wGif tm%mydkifrsm;u taxGaxGtwGif;a&;rSL;tm; jcGif;csuf
r&Sd jyefvGwfay;jyD;aemuf pmrsufESmopfwpf&yfzGifhvSpfa=umif; a=unmcJhygonf? xdkae@wGifyif
a':atmifqef;pk=unfu wdkif;jynfESifh jynfolvlxktusKd;twGuf tm%mydkifrsm;ESifh yl;aygif;aqmif
&Guf&ef toifh&Sda=umif; urBmoda=unmcJhygonf?xdkaemufydkif;umvrsm;wGiftzGJ@csKyf.pnf;&kH;a&;
vkyfief;rsm;vkyfaqmif&mY,cifuavmufzdESdyfrSKrsm; r&Sdawmhonfudk awG@&ygonf? jrdK@e,fpnf;&kH;
a&;tzGJ@rsm;udk jyefvnfzGJ@pnf;v#uf oufqdkif&ma&G;aumufyGJaumfr&Sifodk@ ta=umif;=um;tod
ay;cGifh&&SdcJhygonf? ,cifu tm%mydkifwdk@. zdtm;ay;rltrsKd;rsKd;a=umifh jzKwfcsxm;cJh&aomtm
%mydkifwdk@u twif;t=uyf jzKwfcsxm;cJhaom tzGJ@csKyf. qdkif;bkwfrsm;teuf tcsKd@udk jyefvnf
wifcGifh&cJhygonf?
xd k u mvtwG i f ; wG i f trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf E S i f h urB m uk v or*~ t ygt0if Ed k i f i H w
umtzG J @ tpnf ; rsm;/ Ed k i f i H j cm;oH & k H ; rsm;t=um; w&m;0if q uf q H a &;rsm wd k ; csJ @ vmEd k i f c J h y gonf ?
2002-ckESpf arvrS 2003ckESpf twGif; 'k-OuUX OD;wifOD;ESifh taxGaxGtwGif;a&;rSL; a':atmif
qef;pk=unfwdk@. pnf;&kH;a&;c&D;pOfrsm;wGif jynfolvlxk. axmufcHtm;ay;yg0ifr_rSm wpfpwpfp
jrifhwufvmcJh&m/ tm%mydkifrsm;u qef@usifzdESdyfrSKrsm; jyefvnfpwifvm=uygonf? 2003-ckESpf
arv c&D;pOf. atmifjrifrSKrSm tjrifhqkH;twdkif;twmodk@a&mufcJhjyD;aemuf arv(30)&ufae@Y 'D
yJ,if;jrdK@e,fwGif;Y t=urf;zufwdkufcdkufcHcJh&ygonf? wpfEdkifiHvkH;&SdtzGJ@csKyf&kH;rsm;udk aomhcwfcsdwf
ydwfjcif; cHcJh&ygonf? 'k-OuUX§ taxGaxGtwGif;a&;rSL;ESifh c&D;pOfwGifvdkufygvmonfhtzGJ@0ifrsm;
udk tusOf;axmifrsm;wGif csKyfaESmifxm;,kHr#ru A[dktvkyftrSKaqmiftzGJ@0iftm;vkH;udk aetdrf
wGif tus,fcsKyfcsxm;cJhygonf? A[dktvkyftrSKaqmiftzGJ@0ifrsm;jzpf=uaom OD;oef;xGef;/ OD;vS
az/ OD;vGef;wifESifh OD;nGefa0wdk@ jyefvnfvGwfajrmufvm=uonfhtcg OD;oef;xGef;aetdrfwGif quf
oG,fa&;&kH;zGifhvSpfI tzGJ@csKyf. pnf;&kH;a&;vkyfief;rsm;udk jyefvnfpwifEdkifcJhygonf? ?
Ù 2004 ckESpf{jyDvaemufydkif;&kH;csKyfwpfckwnf;vSKyf&Sm;cGifh&Sdonfhumv Ù
2004-ckESpf {jyDv(20)&ufae@wGif tzGJ@csKyfOuUX OD;atmifa&$ESifh twGif;a&;rSL; OD;vGifwdk@
jyefvnfvGwfajrmufvm=ujyD; tzGJ@csKyf. a&$*kHwdkifvrf;&Sd &kH;csKyfudk jyefvnfzGifhvSpfcJhygonf?xdkum
vrwdkifrSDtwGif;EdkifiHawmfat;csrf;omm,ma&;ESifh zGH@jzdK;a&;aumifpDu ikif;wdk@wpfzufowfcsrSwf
xm;onfh EdkifiHa&;vrf;jyajrykHt& qufvufusif;yrnfhtrsKd;om;nDvmcHodk@wufa&muf&ef ,cif
uwufa&mufcJhonfh tzGJ@csKyfudk,fpm;vS,frsm;xH zdwfpmrsm;ay;ydk@cJhygonf?trsKd;om;nDvmcHodk@
jyefvnfwufa&muf&ef tm%mydkifwdk@ESifhoabmwlnDrSK &&SdcJhjyD;aemuf nDvmcHodk@ wufa&mufcg
eD ; tcsd e f wpf & uf t vd k w G i f r S tm%myd k i f w d k @ u oabmwl n D r S K ud k wpf z uf o wf y ,f z suf c J h o nf ?
xdk@a=umifh 2004-ckESpf arv(14)&ufae@wGif tzGJ@csKyftaejzifh wufa&mufvdrfhrnfr[kwfa=umif;
a=unmcJyh gonf? ?
xdktcsdefrsm;rSpjyD; tzGJ@csKyf&kH;taqmuftOD;twGif;wGif A[dkvli,fvkyfief;tzGJ@/A[dktrsKd;
orD;vkyfief;tzGJ@/ &efukefwdkif; pnf;&kH;a&;aumfrwDwdk@ygyl;wGJzGifhvSpfI pDrHcef@cGJa&;ESifh &kH;vkyfief;
rsm;/ pnf;&kH;a&;vkyfief;rsm;udk tcsdefjynfh jyefvnfxrf;aqmifEdkifcJhygonf?odk@aomf jynfe,f§wdkif;
ESifh jrdK@e,fpnf;&kH;a&;tzGJ@&kH;rsm;udkacwW[kqdkjyD; tm%mydkifwdk@u csdwfydwfxm;jcif;rSm ,ae@xuf
wdkifjyefvnfzGifhvSpfay;jcif; r&Sdaoma=umifhpnf;&kH;a&;aumfrwDtqifhqifhwdk@rSm pnf;&kH;a&;aumfr
rwfv twGJ 9 trSwf 11 13
tpD&ifcpH m
wD 0 if r sm;. aetd r f r sm;wG i f quf o G , f a &;vrf ; a=umif ; rsm; zG i f h v S p f I pnf ; &k H ; a&;vk y f i ef ; rsm;ud k
aqmif&Gufv#uf&Sdae=uygonf? ?
xdk@aemuf tusOf;om;rsdK;pkH aomif;aygif;rsm;pGm wpfokwfjyD;wpfokwf vGwfajrmufvm
cJh=u&m/xdktxJwGif EdkifiHa&;tusOf;om; tenf;i,fomyg0ifcJhygonf? tzGJ@csKyfrS tusOf;uscHA[dk
tvkyftrSKaqmiftzGJ@0ifrsm;/ A[dkOD;pD;tzGJ@0ifrsm;/ A[dkvkyfief;tzGJ@0ifrsm;/ jynfol@vGwfawmfudk,f
pm;vS,frsm;ESifh useftusOf;usacgif;aqmifrsm;/ pnf;&kH;a&;aumfrwDtqifhqifhrS aumfrwD0ifrsm;/
vl i ,f t zG J @ 0if r sm;xJ r S tcsKd @ jyef v nf & S d y gonf ? tzG J @ csKyf . A[d k t vk y f t rS K aqmif t zJ G @ ES i f h j ynf e ,f §
wdkif; pnf;&kH;a&;aumfrwDrsm;/awG@qkHaqG;aEG;yGJrsm;udk 2005-ckESpf/ 2006-ckESpfESifh 2007-ckESpf puf
wifbmvrsm;wGif usif;yEdkifcJhygonf? xdktpnf;ta0;rsm;wGif tzGJ@csKyf. vufawG@=uHKawG@ae&
aom vufiif;jy\emrsm;tm; aqG;aEG;ajz&Sif;EdkifcJhonfhtjyif/ tzGJ@csKyf. a&S@vkyfief;pOfrsm;ESifh
ywfoufI t=uHjyKwifjyEdkifcJhygonf? ?
tm%myd k i f r sm;u 2008-ck E S p f arvwG i f jynf v k H ; u|wf q EN c H , l y G J u d k usif ; y&ef pD p Of a om
tcgwGif/xdkqENcH,lyGJwGif twnfjyKrnfh zGJ@pnf;tkyfcsKyfykH tajccHOya'rl=urf;udk tzGJ@csKyfuvufr
cH E d k i f a oma=umif h jynf o l r sm;u uef @ uG u f q EN r J a y;&ef atmuf a jctxd pnf ; &k H ; vS K H a qmf c J h y gonf ?
odk@aomf tm%mydkifrsm;u ‚if;wdk@jyXmef;xm;aom qENcH,lyGJOya'/ enf;Oya'rsm;ESifh rnDaom
enf;vrf;rsm;jzifh axmufcHrJrsm;udk &,ljcif;ponfhwdk@jzifh tajccHOya'rSK=urf;tm; twnfjyKcJhyg
onf? xdkqENcH,lyGJ t=udKumvtwGif; pnf;&kH;vSHKaqmfrSKvkyfief;rsm;a=umifh tcsKd@tqufjywfae
aom tzG J @ csKyf a tmuf a jctzG J @ tpnf ; rsm; jyef v nf & S i f o ef v mcJ h o nf u d k a wG @ jrif & ygonf ? ?
2008-ckESpf pufwifbmv(23)&ufae@wGif tzGJ@csKyftwGif;a&;rSL; OD;0if;wifh/A[dktvkyf
trSKaqmiftzGJ@0if OD;cifarmifaqG/ A[dktrsdK;orD;vkyfief;tzGJ@acgif;aqmif a'gufwma':ar0if;jrifh
&efukefwdkif;pnf;&kH;a&;aumfrwD 'kwd, OuUX a'gufwmoef;jidrf;/ yJcl;wdkif;pnf;&kH;a&;aumfrwD wGJ
buftwGif;a&;rSL; OD;atmifpdk;jrifhwdk@ vGwfajrmufvmcJh&m ikif;wdk@tm;vkH;rSm tzGJ@csKyf.rlvwm
0efrsm;udkjyefvnfxrf;aqmifae=ujyD;jzpfygonf? xdk@jyif A[dktvkyftrSKaqmiftzGJ@. vkyfief;wm
0efrsm;udk 0dkif;0ef;ulnDyHhydk;&eftwGuf A[dktvkyftrSKaqmiftzGJ@u qkH;jzwfcsufcsI yk*~dKvf(12)OD;
ud k vk y f i ef ; vd k t yf c suf t & wm0ef a y;cJ h y gonf ? Tonf r S m A[d k t vk y f t rS K aqmif t zG J @ wd k ; csJ h j cif ;
A[dkaumfrwDzGJ@pnf;jcif;wdk@ r[kwfyg? A[dktvkyftrSKaqmiftzGJ@u vkyfoifhvkyfxdkufI vkyfaqmifcJhjcif;
jzpfygonf?
Ù pnf;&kH;a&;vkyfief;rsm; vuf&Sdtajctae Ù
tzGJ@csKyf. t"dutiftm;pkwpf&yfjzpfaom vli,frsm;. zGJ@pnf;a&;vkyfief;rsm;udk ,cif
utxuf j ref r mjynf v l i ,f z G J @ pnf ; a&;wm0ef c H / atmuf j ref r mjynf v l i ,f z G J @ pnf ; a&;wm0ef c H r sm;[k
cGJjcm;wm0efay;cJhygonf? 2008-ckESpf atmufwdkbmvrSpI vli,fzGJ@pnf;a&;vkyfief;rsm;t&SdefjrSifh
wifEkdif&ef/ vli,ft=uHay;aumfrwDESifh vli,fvkyfief;azmfaqmifa&;tzGJ@wdk@udk zGJ@pnf;wm0efay;cJh
ygonf?,cktcg vli,fvkyfief;azmfaqmifa&;tzGJ@onf jynfe,f§wdkif;rsm;odk@ uGif;qif;umvli,f
taxmuf t ul t zG J @ rsm; zG J @ pnf ; ay;v#uf & S d y gonf ? tm%myd k i f r sm;u zd t m;ay; wm;jrpf r S K rsm;
a=umifh vkyfief;pOfrsm;zsufodrf;cJh&onfrsm; &Sdaeaomvnf;jynfe,fESifhwdkif;rsm;wGif t&Sdeft[kefr
ysufatmif qufvufaqmif&Gufae=uygonf? xdk@tjyif tzGJ@csKyf 'k-OuUX OD;wifOD;ESifh taxGaxG

14 rwfv twGJ 9 trSwf 11


tpD&ifcpH m
twG i f ; a&;rS L ; a':atmif q ef ; pk = unf t ygt0if Ek d i f i H a &;tusOf ; om;rsm; vG w f a jrmuf a &;twG u f
awmif;qdkonfh vufrSwfa&;xdk; vSKyf&Sm;rSKrsm;udkvnf; aqmif&GufcJhygonf? ?
A[dktrsKd;orD;vkyfief;tzGJ@onf 2006-ckESpfESifh 2007-ckESpfrsm;wGif t*F gae@wdkif; 0wfjyK
qkawmif;yGJrsm;/ ykHrSefjyKvkyfcJh&m tm%mydkifrsm;u aESmifh,Suf[ef@wm;rSKrsm;&SdcJhygonf? xdkt=uyf
twnf ; rsm;=um;rS quf v uf a qmif & G u f c J h & m oH C mta&;tcif ; ay:ayguf v mjyD ; aemuf w G i f o H C m
awmft&Sifoljrwfrsm;tm;qGrf;avmif;yGJrsm;udk tzGJ@csKyf(XmecsKyf)&kH;a&S@Y t*F gae@wdkif; qufvuf
aqmif&Gufv#uf&Sdygonf? tzGJ@csKyf. jynfe,f§wdkif; pnf;&kH;a&;tzGJ@rsm;teuf &efukefwdkif;pnf;&kH;
a&;pnf;&kH;a&;tzGJ@onftcsdefjynfh&kH;zGifhaqmif&GufEdkifygonf? rE Wav;wkdif;pnf;&kH;a&;tzGJ@taejzifh
vnf;qufoG,fa&;vrf;a=umif;rsm;zGif@I ae@pOfykHrSefvSKyf&Sm;aqmif&GufEdkifygonf?rGefjynfe,f/{&m
0wDwdkif;/yJcl;wdkif;ESifh rauG;wdkif;pnf;&kH;a&;aumfrwDrsm;onftzGJ@csKyf&kH;wGif ykHrSeftpnf;ta0;rsm;
rSefrSefusif;yEdkif=uygonf? odk@aomf ucsifjynfe,f/ ppfudkif;wdkif;/ &cdkifjynfe,fpnf;&kH;a&;tzJG@rsm;
rS m tm%myd k i f r sm;. zd E S d y f r S K a=umih f r=umc%qd k o vd k zsuf o d r f ; &yf e m;xm;&wwf y gonf ?
xdk@a=umifh &cdkifjynfe,fpnf;&kH;a&;tzJG@ ykHrSeftpnf;ta0;udk &kH;csKyfodk@ajymif;a&$@aqmif&GufcH&onf
rsm; &SdcJhygonf?usefjynfe,f§wdkif; pnf;&kH;a&;tzGJ@rsm;. ykHrSeftpnf;ta0;rsm;ta=umif; owif;
ay;ydk@vufcH&&Sdjcif; r&Sdyg? ?
Ù xl;jcm;jzpfpOfrsm; Ù
EdkifiHwumtvkyform;tzGJ@csKyf( International Labour Organization-ILO ). quf
oG,fa&;&kH;udk 2002-ckESpfrSpI &efukefjrdK@wGif zGifhvSpfcJh&m trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfESifh w&m;
0ifqufqHrSKrsm;&cJhygonf? t"du OD;wnf csufjzpfaom t"rRvkyftm;ay;rSKudpP &yfrsm; tjyif
uav;ol i ,f p pf o nf r sm;ud p P / vl u k e f u l ; jcif ; ud p P w d k @ ES i f h p yf v sOf ; I A[d k t vk y f t rS K aqmif t zG J @ u
wm0ef , l q uf o G , f a qmif & G u f v suf & S d y gonf ? xd k u d p P r sm;twG u f wuf = uG p G m aqmif & G u f o l r sm;tm;
tm%mydkifrsm;u oG,f0dkufaomenf;rsKd;pkHjzifh zdESdyfcJh&mtcsKd@rSm axmif'%fESpf&SnfcHpm;ae=u&yg
onf ? 2002-ck E S p f r S p I tzG J @ csKyf E S i f h urB m uk v or*~ w d k @ yl ; aygif ; vsuf ck c H t m;usqif ; rS K a&m*g
( HIV -AIDS ) ESifh ywfoufI tqifhwlt&G,fwlynmay;a&;tpDtpOf ( PEER EDUCATION )
t&tzGJ@csKyftzGJ@0ifrsm;udk oifwef;ay;vsuf a&m*gonfrsm;t=um; 0ifa&mufpnf;&kH;ynmay;
aqmif&Gufay;cJh&m rsm;pGmatmifjrifrSK&cJhygonf? xdkvkyfief;pOfwGif wuf=uGpGmyg0if=uolrsm;tm;
tm%myd k i f r sm;u zd t m;ay;aES m if h , S u f c J h a omf v nf ; atmif j rif p G m aqmif & G u f a eqJ j zpf y gonf ? ?
2008-ckESpf arv(2-3)&ufae@rsm;wGif wdkufcwfcJhaom em*pfrkefwdkif;'%fa=umifh/&efukef
wdkif;awmifydkif;ESifh {&m0wDwdkif;tESHtjym;wdk@wGif odef;csDaom jynfolrsm; toufqkH;&SLH;&jcif;/
oef;csDaomjynfolvlxktwd'kuQa&muf&jcif;wdk@ jzpfay:cJhygonf? xdkudpPjzpfv#ifjzpfjcif;/trsKd;om;
'Drdkua&pDtzGJ@csKyfA[dktvkyftrSKaqmiftzGJ@u ukvor*~tygt0if tjynfjynfqdkif&mtzGJ@tpnf;
rsm;ESifhEdkifiHrsm;odk@u,fq,fa&;ESifhjyefvnfxlaxmifa&;tultnDrsm; jzpfonfhenf;jzifh 'kuQonf
rsm;xHodk@ a&mufatmifay;=uyg&ef arwWm&yfcHcJhygonf? tzGJ@csKyftaeESifhvnf; em*pfrkefwdkif;'g%f
u,fq,fa&;aumfrwDudk zGJ@pnf;wm0efay;cJhygonf? xdkaumfrwDonf tzGJ@csKyftzGJ@0ifrsm;/jynfol
rsm;xH r S tvS L aiG E S i f h ypP n f ; vuf c H j cif ; / 'k u Q o nf r sm;xH a &muf a tmif a0iS v S L 'gef ; jcif ; ponf w d k @
udkjynfe,f §wdkif; pnf;&kH;a&;aumfrwDrsm;/ jrdK@e,fpnf;/ &yfaus;pnf;rsm;. yg0ifrSKjzifhaqmif&Guf
cJh&m xl;jcm;aom atmifjrifrSKrsm; &cJhygonf? ?
rwfv twGJ 9 trSwf 11 15
Ù okH;oyfcsuf Ù tpD&ifcpH m
ESpf(20)ausmfumvtwGif; tzGJ@csKyf. pnf;&kH;a&;vkyfief;rsm; atmifjrifrl twuf§tus
taetxm;udk avhvmokH;oyfv#if Todk@awG@&ygonf? tzGJ@csKyfonf jrifomcdkifrmaom &nfrSef;
csufwpfpkHwpf&mudk OD;wnfaeonfhtcgwGif tajccHtzGJ@csKyftzGJ@0ifrsm;tygt0if wpfEdkifiHvkH;rS
jynfolrsm;. wuf=uGEdk;=um;rSKonf tjrifrm;qkH;ESifh tus,fjyef@qkH;odk@ v#ifjrefpGma&muf&SdvmjyD;
=uHKawG@&onfhtcuftcJrsm;udk &J0HhpGm&ifqdkifEdkifpGrf;&Sd=uonfudkawG@&ygonf?( Oyrm-a&G;aumuf
yGJt=udKumv) xdk@enf;wlpGmyif rdrdwdk@ cspfcif,kH=unfudk;pm;aom acgif;aqmifrsm;u udk,fwdkif
vma&mufI xdawG@pnf;&kH;aomtcgrsm;wGifvnf; tyifyef;qif;&JcHvsuf wuf=uGpGmyg0if=uonf
udk a':atmifqef;pk=unf. ra&rwGufEdkifaom pnf;&kH;a&;c&D;pOfrsm;uoufaocHvsuf&Sdygonf?
wpfzeftajccHpnf;&kH;a&;vkyfief;pOfrsm;udk aqmif&GufEdkifrSKrSmvnf;/ tzGJ@csKyfacgif;aqmif
ydkif;ESifhtm%mydkifwdk@t=um; qufqHrSKtay:wGi ft"durSDwnfaeonfudk rjiif;Edkifyg? acgif;aqmif
ydkif;qufqHa&;ajyjypfaev#if atmufacsrS pnf;&kH;a&;tzGJ@0ifrsm;tay:zdESdyfrSKrSmavsmhusvmv#uf/
quf q H r S K rajyvnf y guES d y f u G y f u ef @ owf c suf r sm; wd k ; IjyKvk y f v monf u d k awG @ &ygonf ?
( Oyrmtm;jzifh- ,kH=unfrSKwnfaqmufa&;umv ) odk@aomfvnf; tzGJ@csKyfu ajyajyjypfjypfvdkuf
vdkufavsmavsm&Sdv#if tm%mydkifwdk@u vGwfvyfpGmpnf;&kH;cGifh/vSKyf&Sm;cGifh jyKvdrfhrnf[k rqdkEdkifyg?
Oyrmtm;jzif h - tzG J @ csKyf o nf trsKd ; om;nD v mcH w uf a eonf ok H ; ES p f w mumvtwG i f ; tajccH p nf ;
&kH;a&;aumfrwDrsm;tm; jyKjyifzGJ@pnf;jcif;/ tiftm;wdk;jrSifhjcif; ponfhwdk@udk jyKvkyfcGif r&cJhyg? wpf
zeftpydkif;wGif ikif;wdk@ucGifhjyKI odk@r[kwfta&;r,lI pnf;&kH;vSHKaqmfrSKvkyfief;rsm;/ wdk;jrSifhvkyf
aqmifvmcJhI vSKyf&Sm;rSKt&Sdeft[kef jrifhwufvmv#ifvnf; csufjcif;qdkovdk wpfbufowf tif
tm;okH;I jzdKcGif&ef 0efrav;onfudkawG@&ygonf?
tcsKd@udpPrsm;wGifvnf; EdkifiHwumrSawmif;qdkrSKrsm;tygt0if tajctaet&yf&yfa=umifh cGifhjyK
xm;oa,mif&Sdaeaomfvnf;/trSefwGif aemufuG,frS zdtm;ay;/ ta&;,lrSKrsm;udkvnf;awG@ae&yg
onf?Oyrm---em*pf avab;tultnDay;a&;udpP/ ( International Labour Organization-ILO )
ud p P r sm; ( HIV - AIDS ) ud p P r sm;?xd k @ a=umif h t zG J @ csKyf . tem*wf p nf ; &k H ; a&;vk y f i ef ; pOf r sm;twG u f
tpD t pOf c srS w f & mwG i f jrif o m cd k i f r maom OD ; wnf c suf y ef ; wd k i f & S d a &;/ rd r d w d k @ acgif ; aqmif r sm;
vG w f v yf p G m aqmif & G u f c G i f h & &S d a &;tajccH pnf ; &k H ; a&;tzG J @ tpnf ; rsm; vS K yf & S m ;Ed k i f o nf h * G i f
wpfck&&Sda&;ponfhwdk@tm; xnfhoGif;pOf;pm&efvdka=umif;okH;oyfrdygonf?
Ù ed*kH;csKyf Ù
tzGJ@csKyf pwifzGJ@pnf;wnfaxmiff onfrS ,ae@txd tzGJ@0ifxk. &yfwnfcsufcdkifrmrSK/ t
cuftcJtusyftwnf;rsm;ESifh zdESyfrSKtrsKd;rsKd;=um;rS ravsmhaom ZGJ/ vkHv/ 0d&d,wdk@jzifh =uH@=uH@cH
&yfwnfrSKwdk@udktzGJ@csKyfu av;pm;*k%f,lpGmjzifh rSwfwrf;wiftyfygonf? tzGJ@csKyfuvnf;rdrdwdk h
csrSwfxm;aom rl0g'oabmxm;rsm;ESifh a&G;aumufyGJwGif jynfolrsm;tm; ay;xm;aomuwdu
0wfrsm;udk av;pm;vdkufemjyD;pepfwuspnf;&kH;vSKyf&Sm;v#uf&Sdygonf? ?
xdk@tjyif tzGJ@csKyf pnf;vkH;nDnGwfrSKESifh pnf;urf;&SdrSKwdk@udk tav;xm;a&; uspfvspfcdkifrm
aomEdkifiH a&;tzGJ@tpnf;wpf&yfjzpfa&;/ rnfonfhtajctaewGifrqdk tzGJ@csKyfvkyfief;rsm;udk jynf
ol@wdk@. qENoabmxm;rsm;ESifhtnD taumiftxnfazmfoGm;a&;/'Drdkua&pDvSKyf&Sm;rSKatmifjrif
a&;wdk@ twGuf tzGJ@csKyf. EdkifiHa&;OD;aqmifrSK qufvuf&Sifoef xufjrufa&;wdk@udk pDrHaqmif&Gufvsuf&Sd
ygonf? ?
16 rwfv twGJ 9 trSwf 11
tpD&ifcpH m

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(vGwfajrmufe,fajr)*syefXmecGJ
azazmf0g&Dv ykHrSefvywftpnf;ta0;okd@wifoGif;aom
a&S@vkyfief;pOf tpD&ifcHpm
&ufpJG - 7 - 2 - 2010
ta=umif;t&m ? ? trsKd ;om;'Drukd a&pDtzG@J csKyf (vGwaf jrmufe,fajr) *syefXmecGrJ S 2010
ck E S p f t wG u f a &S Πvk y f i ef ; pOf w &yf c srS w f I taumif t xnf a zmf a qmif & G u f j cif ; tay: tpD t &if c H
pmwifoGif;jcif;?
u|efawmfwdk@ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr) *syefXmecGJrS 2010 ckESpfonf
jref r mEd k i f i H t em*wf t wG u f ta&;}uD ; aomES p f t jzpf v nf ; aumif ; / 2010 ck E S p f o nf
jrefrmEdkifiHa&;tajymif;tvJw&yfudk OD;wnfaeonf[k oHk;ouf,lqIvnf;aumif;/ 2010 ckESpftwGif;
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr) *syefXmecGJtaejzifh XmecGJtzGJ@csKyftzGJ@0if (185)
wuf a &muf a om 2008-2010 A[d k t vk y f t r_ a qmif o uf w rf ; wwd , (6)vywf n D v mcH w G i f
XmecGJtzGJ@csKyftzGJ@0ifrsm; yg0ifaqG;aEG;aom a&$*Hkwdkifa=unmpmwrf;yg tcsuftvufrsm;tay:tajccHI
*syefXmecG. J tiftm;/ r[mrdwt f zG@J tpnf;rsm;. pdwyf g0ifpm;r_/ axmufct H m;ay;r_ twdik ;f twmrsm;udk
qifjcifoHk;oyfI *syefXmecGJrS 2010 ckESpftwGuf a&SŒvkyfief;pOfw&yfudk csrSwfcJhygonf?
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf (jynfwiG ;f A[k)d rS xkwjf yefa=unmcJah om a&$*w kH ikd af =unmpmwrf;udk
*syefXmecGJrS (10 h 5 h2009) ae@wGif axmufcHyGJw&yfusif;ycJhygonf? tqdkygaxmufcHyGJwGif *syefEdkifiHrS
'Drdkua&pDta&; vSKyf&Sm;ae=uaom tzGJ@tpnf;aygif;pHkrS yg0ifyl;aygif; axmufcHcJh=u+yD; *syefEdkifiHtwGif;
us,fus,fjyef@jyef@axmufcHtm;ay;r_&&ef ydkrdkaqmif&Gufoifha=umif; aqG;aEG;t}uHjyKcsuf rsm;udk&,lI
a&$ * H k w d k i f a =unmpmwrf ; tm; *syef v $ w f a wmf E S i f h *syef t pd k ; &yd k i f ; twG i f ; us,f u s,f j yef @ jyef @
od & S d e m;vnf a p&ef aqmif & G u f E d k i f a &; twG u f jref r mh ' D r d k u a&pD t a&;ud k wwf w wf º uG º uG
yg0if a qmif & G u f a e=uaom ul n D y H h y d k ; ay;ae=uaom *syef v l r sd K ;rsm;/ toif ; tzG J @ tpnf ; rsm;/
or*~rsm;tygt0if *syefvw $ af wmftrwfrsm;/ *syefynm&Sirf sm;. aqG;aEG;wifjycsu/f t}uHjyKulnrD r_ sm;udk
t&,lI (23-11-2010)ae@wGif Tokyo +rdK@wGif a&$*Hkwdkifa=unmpmwrf; ESD;aESmzvS,fyGJw&yfudk
usif;ycJhygonf?
a&$*Hkwdkifa=unmpmwrf; ESD;aESmzvS,fyGJusif;yEdkif&ef *syefEdkifiH&Sd 'Drdkua&pDta&;v_yf&Sm;ol
tzG J @ tpnf ; rsm;. tul t nD E S i f h yg0if a xmuf c H r _ & &S d E d k i f & ef t wG u f zd w f a c:cJ h y gonf ? trsm;pk r S
yg0ifaqmif&GufvmcJh+yD; xl;jcm;csuftaejzifh a&$*Hkwdkifa=unmpmwrf; ESD;aESmzvS,fyGJ usif;ya&;wGif
*syef E d k i f i H & S d w d k i f ; &if ; om;tif t m;pk t m;vH k ; yg0if y l ; aygif ; axmuf c H r _ a y;jcif ; yif jzpf y gonf ?
od k @ ygI tzG J @ csKyf . a&S @ c&D ; twG u f txuf y gtpOf t vmaumif ; rsm;ud k quf v uf xd e f ;
odrf;=uum }udK;yrf;aqmif&GufoGm;=uyg[k tzGJ@csKyfu tav;teuf,kH=unfygonf? ?
A[dt
k vkyt
f rSKaqmiftzG@J
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
&efuek jf rdK@
rwfv twGJ 9 trSwf 11 17
tpD&ifcpH m
a&$*w kH ikd af =unmpmwrf; ES;D aESmzvS,yf }JG uD;wGif *syefEikd if &H dS tiftm;t}uD;qH;k aom tvkyo f rm;or*~wck.
t"d u axmuf c H t m;ay;r_ u d k &&S d c J h + yD ; jref r mh ' D r d k u a&pD & &S d a &; v$ w f a wmf t rwf r sm;or*~ r S
tifwdkuftm;wdkuf yl;aygif;yg0ifulnDyHhydk;r_a=umifh jrefrmh'Drdkua&pD tiftm;pkrsm;u wenf;tm;jzifh
*syefEdkifiHwGif jrefrmtwdkuftcHtiftm;pkrS OD;pD;usif;yaom jrefrmhta&;aqG;aEG;yGJodk@ yxrOD;qHk;t}udrf
*syef t pd k ; &yd k i f ; rS wm0ef & S d o l r sm;jzpf = uaom 0ef } uD ; ES i f h Ed k i f i H j cm;a&; 'k - 0ef } uD ; tqif h t xd
yg0ifwufa&mufaqG;aEG;t}uHjyK axmufcHtm;ay;r_rsm; &&Sdonftxd atmifjrifcJhygonf?
a&$*Hkwdkifa=unmpmwrf;. ESD;aESmzvS,fyGJatmifjrifr_&vm'fudk qufvuftaumiftxnfazmf
aqmif&Guf&efESifh jrefrmEdkifiHa&; wdk;wwfajymif;vJr_jzpfay:vmEdkif&ef *syefEdkifiHrS ydkrdkyg0ifaqmif&Gufay;
a&;twGuf *syefXmecGJrS jrefrmhta&;udktm;ay;aqmif&Gufae=uaom *syefvlrsdK;rsm;/ jrefrmhta&;
u|rf;usifaom *syefynm&Sifrsm;/ jrefrmhta&;udk pdwf0ifwpm;&Sdaeaom *syefv$wfawmftrwfrsm;ESifh
*syefvl@abmiftzGJ@tpnf;rsm;/ tvkyform;or*~rsm;ESifh oGm;a&mufawG@qHkaqG;aEG; t}uHOm%frsm;&cJh+yD;/
*syefXmecGJ.tiftm;ESifh vkyfaqmifEdkifaom pGrf;&nf/ r[mrdwftiftm;pkrsm;rS yl;aygif;yg0ifvmEdkifaom
tiftm;udktajccHI 2010 ckESpftwGuf *syefXmecGJ. a&SŒvkyfief;pOfw&yf csrSwfaqmif&GufEdkif&ef (10-
1-2010) ae@wGifusif;yaom *syefXmecGJ vpOfyHkrSeftvkyfaumfrwDpnf;a0;yGJwGif tvkyfaumfrwD0if
(68)a,mufESifh *syefXmecGJtzGJ@0if (46)a,mufwdk@. oabmwlaxmufcHr_udk &,ltwnfjyKcJhygonf?
*syefXmecG. J a&SŒvkyif ef;pOfEiS hf yufoufaom XmecGt J wGi;f aqG;aEG;r_w&yfukd (24 ³ 1 ³ 2010)
ae@wG i f Tokyo Ikebukuro t&yf Y usif ; ycJ h & mwG i f XmecG J t zG J @ csKyf t zG J @ 0if r sm;
yg0ifaqG;aEG;t}uHOm%fjyKcJh&m jrefrmEdkifiH tem*wfEdkifiHa&;ESifhyufoufI xifjrif,lqcsuf ESpf&yfudk
wifjyaqG;aEG;vm=uygonf? yxr ,lqcsufonf trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (jynfwGif;A[dk).
awmif;qdkcsufjzpfaom a&$*Hkwdkifa=unmpmwrf;yg tedrfhqHk;awmif;qdkcsufjzpfaom tcsuf(3)csufudk
rvdu k af vsmbJ/ ppftm%mydik rf sm;rS 2010 a&G;aumufyu JG kd wzufowfusi;f ycJyh gu &ifqikd &f rnfjh y\em/
'kw, d tcsut f aejzifh ppfwyfrx S yfrH tm%modr;f cJyh gu &ifqikd &f rnfjh y\em/ tqdEk pS &f yfyif jzpfygonf?
xd k t qd k E S p f & yf o nf *syef X mecG J . csrS w f x m;aom a&S Πvk y f i ef ; pOf r sm;aqmif & G u f & mwG i f
atmifjrifEikd af &;twGuf xnfo h iG ;f pOf;pm;p&m tqdrk sm;tjzpf oabmwl,q l vufccH yhJ gonf? xdek nf;twl
*syefXmecGJ. a&SŒvkyfief;pOfudk *syefvlrsdK;ynm&Sif wa,mufESifhaqG;aEG;&mwGif ppftm%mydkifrsm;.
vk y f a vh v k y f x &S d a om jy,k * f j yuG u f r sm; (Oyrm- urB m ES i f h Ed k i f i H w umud k vS n f h p m;&ef
a':atmifqef;pk=unfESifh AdkvfcsKyfrSL;}uD;tawG@jy+yD; vSnfhpm;r_jy,k*f) udkvnf; owdxm;a&Smif&Sm;
ajz&Sif;Edkif&eftwGufvnf; }udKwifpOf;pm;p&m tcsufrsm;tjzpf t}uHKjyKwifjyr_rsm; &&SdcJhygonf?
a&$*Hkwdkifa=unmpmwrf; ESD;aESmzvS,fyGJjzpfajrmufa&;twGuf txl;tm;wwfoa&m ulnDyHhydk;ay;cJhaom
tvk y f o rm;or*~ . jref r mh a &;&m±k H ; (102)}ud r f a jrmuf tpnf ; ta0;wG i f v nf ; *syef X mecG J .
a&S Πvk y f i ef ; pOf u d k oG m ;a&muf w if j yaqG ; aEG ; cJ h & m *syef t vk y f o rm;or*~ r S oabmwl
ul n D & ef t oif h & S d a =umif ; ES i f h t}uH j yKwif j ycsuf w &yf taejzif h *syef t m%myd k i f r sm;ud k , f w d k i f
a&G;aumufyGJpdwf!Gwfaeaom jy\emudkacszsufEdkif&ef }udK;pm;aqmif&Gufa&;/ tem*wfjrefrmEdkifiH
wnf a qmuf a &;onf vuf & S d } uH K awG @ ae&aom jref r mEk d i f i H a &;tusyf t wnf ; ud k rajz&S i f ; ygu
wnf + id r f a t;csrf ; r_ r &&S d E d k i f a =umif ; ud k *syef t pd k ; &tygt0if *syef t m%myd k i f t od k i f ; t0ef ; rS
vufcHoabmaygufvmatmif cdkifvHkaoma=umif;jycsufESifh odomxif&Sm;aom oufao taxmuf
txm;/ owif;tcsuftvufrsm;udk &Edkifor#pkaqmif; wifjyEdkif&ef ta&;}uD;a=umif; t}uHjyKr_rsm;
18 rwfv twGJ 9 trSwf 11
tpD&ifcpH m
ay;cJhygonf? a&$*Hkwdkif a=unmpmwrf; ESD;aESmzvS,fyGJrS&vm'fudk tajccHIcsrSwfaqmif&Gufaom
*syefXmecGJ. a&SŒvkyfief;pOfudkESD;aESmzvS,fyGJwGif yg0ifulnDyHhydk; ay;cJh=uaom jrefrmh'Drdkua&pDta&;
tzGJ@tpnf;toD;oD;udk &Sif;vif;wifjyt}uHOm%fawmif;cH&mwGifvnf; wdkif;&if;om;tzGJ@tpnf;wzGJ@SrS
pOf ; pm;&ef a wmif ; qd k o nf h r S w f c suf r S vG J I tm;vH k ; aomtzG J @ tpnf ; rsm;. oabmwl a xmuf c H r _
(Mandate)ud k & &S d c J h y gonf ? xd k @ aemuf wd k i f ; &if ; om;tzG J @ tpnf ; tm;vH k ; pk p nf ; xm;aom
nD!w G af omwdik ;f &if;om; tzG@J tpnf;rSwm0ef&ydS *k Kd~ vfrsm;/ rl0g'a&;&m OD;aqmify*k Kd~ vfrsm;ESihf *syefXmecGrJ S
C E C wdk@ (31³ 1 ³2010)ae@wGif (AUN) ±k;H cef;Y oGm;a&mufawG@q& kH iS ;f vif;wifjy&mwGif (AUN) C E C ESihf
rl0g' a&;&mwm0ef&dS yk*Kd~ vfrsm;. oabmwlnrD E_ iS hf (Mandate) ud&k &Scd yhJ gonf? wdik ;f &if;om; ta&;ESihf
yufoufaomowif; tcsuftvuf/ oufaotaxmuftxm;rsm;udk ulnDyHhydk;ay;rnhf oabmwl
nDcsufudkvnf;&&SdcJhygonf?
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(vGwfajrmufe,fajr)*syefXmecGJrS a&SŒvkyfief;pOfudk csrSwf&mwGif
xnfhoGif;pOf;pm;aom tcsufrsm;taejzifh-
-trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(jynfwGif;A[dk). rl0g'rsm; a&SŒvkyfief;pOfrsm;/ xkwfjyefa=unm
csufrsm;/ acgif;aqmifrsm;. tqdktrdef@ a[majymcsufrsm;tay: tajccHIvnf;aumif;/
-trsd K ;om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf ( vG w f a jrmuf e ,f a jr) rd c if A [d k X mecsKyf . a&S Πvk y f i ef ; pOf
oabmxm;rsm;tay: tajccHIvnf;aumif;/
-trsd K ;om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf ( vG w f a jrmuf e ,f a jr)*syef X mecG J . tif t m;ES i f h v k y f y d k i f c G i f h
t&nftaoG;tay: tajccHIvnf;aumif;/
-*syefEikd if &H dS jrefrmh'rD u
kd a&pDta&; r[mrdwrf sm;. yl;aygi;f yg0ifrt _ ay:tajccHI xnfo h iG ;f pOf;pm;
oHk;oyfIvnf;aumif;/
-*syefvlrsdK; tzGJ@tpnf;/ tpnf;±kH;rsm;ESifh *syefvlrsdK;ynm&Sifrsm;/ v$wfawmftrwfrsm;tygt0if
*syeftm%mydkift odkif;t0dkif;. t}uHjyKcsufrsm;/ ulnDyHhydk;r_tiftm;rsm;/ pdwf0ifpm;r_rsm;udk
awG@qHkaqG;aEG;I t}uHOm%frsm;awmif;cH&,lr_rsm; jyKvkyfI csifhcsdefoHk;oyf csrSwfcJhygonf?
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf(vGwaf jrmufe,fajr)*syefXmecGrJ S a&SŒvkyif ef;pOfukd atmifjrifatmif
taumiftxnfazmf aqmif&Guf&mwGif
-XmecGJwGif A[dktvkyftvkyftr_aqmif (6)OD; tpkHtnDoabmwlqHk;jzwfcsuf&,lonf/
-tvkyftr_aqmifaumfrwDtpnf;ta0; qHk;jzwfcsuf&,lonf/
-vywfyHkrSef A[dkaumfrwDtpnf;ta0;wGif wifjyaqG;aEG;t}uHjyKcsufrsm;&,lIA[dkaumf
rwD0iftpnf;ta0;rS twnfjyKcsuf&,lonf/
-*syef/ jrefrm r[mrdwt f zG@J tpnf;toD;oD;ESihf awG@qakH qG;aEG;&Si;f vif;wifjy+yD;/ trsKd ;om;'Dru kd
a&pDtzGJ@csKyf(vGwfajrmufe,fajr) *syefXmecGJrS OD;aqmifvkyfydkifcGifh (Mandate)rsm; w&m;0if
awmif;cH&,l+yD; aqmif&Gufonf/
txufyg pOf;pm;vkyfaqmifcsufrsm;tay: tajccHpOf;pm;oHk;oyf+yD; *syefXmecGJtaejzifh 2010
ckEpS t
f wGi;f trsKd ;om; 'Dru kd a&pDtzG@J csKyf (vGwaf jrmufe,fajr) *syefXmecGrJ S ,ae@&ifqikd af e&aom jrefrm
EdkifiHa&; tusyf twnf;rsm;ESifh tem*wfjrefrmEdkifiH wnfaqmufa&;twGuf tcuftcJjzpfaeaom
t"d u &if q d k i f a e &aomjy\emonf jynf o l v l x k E S i f h wd k i f ; &if ; om;vl r sd K ;rsm;. ,H k = unf u d k ;
pm;tm;xm;aom trsdK;om;acgif;aqmif/ jynfolvlxkacgif;aqmif/ wdkif;&if;om;acgif;aqmifrsm;ESifh
rwfv twGJ 9 trSwf 11 19
tpD&ifcpH m
wdkif;&if;om;jynfolvlxkt=um; tquftoG,fjzwfawmufxm;jcif; jzpfonf[k oHk;oyf,lqygonf?
xdkoHk;oyf,lqcsufrsm;tay: tajccHI trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(vGwfajrmufe,fajr)*syefXmecGJ
taejzifh tem*wfjrefrmEdkifiHwnfaqmufa&;twGuf ta&;}uD;qHk;ESifh tvdktyfqHk;aomtcsufonf
a':atmifqef;pk=unftygt0if wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;/ jynfov l x
l ak cgi;f aqmifrsm;udk c|i;f csurf &Sd
v$waf y;a&;ESihf vHak vmufaomtcsed f twdik ;f twmw&yftxd acgi;f aqmiftcsi;f csi;f / awG@qHak qG;aEG;cGi/hf
acgif;aqmifrsm;ESifh wdkif;&if;om;jynfolvlxkrsm;t=um; awG@qHkaqG;aEG; a[majympnf;±kH;cGifh&&Sda&;udk
*syeftpdk;&rS =um;0ifaqmif&Gufay;&ef *syeftpdk;&tm; awmif;qdkwdkufwGef; a&; udk*syefXmecGJtaejzifh
a&SŒvkyfief;pOftjzpf oufrSwfaqmif&Guf&ef oabmwlqHk;jzwfcJhygonf?
txuf y ga&S Πvk y f i ef ; pOf u d k c srS w f & mwG i f a&$ * H k w d k i f a =unmpmwrf ; yg tcsuf t vuf r sm;
tay:rlwnfI *syefXmecGJrS jzpfEdkifacst&SdqHk;aom awmif;qdkr_w&yfudkpOf;pm;&mwGif a&G;aumufyGJ
tay:pdw! f w G af eaom *syeftpd;k &tm; a&G;aumufyaJG emuf jzpfvmay:vmEdik af jc&Sad om tajctaeonf
,ae@&ifqdkifae&aomjy\em. tusdK;&vm'fjzpfa=umif;/ a&G;aumufyGJ[lonfh 'Drdkua&pDc&D;wGif
rjzpf r aejzwf o ef ; &rnf h rS w f w d k i f w ck j zpf a omf v nf ; jref r mjynf . yuwd t ajctaeonf
a&G;aumufyGJusif;yEdkif&ef toifhjzpfaeaomtajctaewGif rwnf&Sdaejcif;udk tusdK;ta=umif;jyI
tud k ; tum;tcd k i f t vH k w if j yEd k i f a &;onf a&S Πvk y f i ef ; pOf . atmif j rif a &;twG u f t"d u tcef ;
u¾rSyg0ifaeonf? xdkodk@pnf;±kH;&mwGif 2008 tajccHOya'yg jyifqifp&mtcsufrsm;udk tajccHwifjy
&rnf? a':atmifqef;pk=unfEiS hf wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;tay: wdik ;f &if;om;jynfov l x l .k axmufcrH /_
,H k = unf t m;xm;r_ r sm;ud k xif & S m ;apaom taxmuf t xm; ta=umif ; jycsuf cd k i f c d k i f v H k v H k
oufaojyEdkifaomt csufrsm;tay: rlwnfaeygonf? wdkif;&if;om; tiftm;pkrsm;. oabmxm;rsm;
udkvnf; vdktyfygonf?
,ae@tcsed x f d *syefXmecGrJ S awG@qakH qG;aEG;aeaom t"dutcsuo f nf acgi;f aqmifrsm;tcsi;f csi;f /
acgif;aqmifESifh jynfolrsm;t=um; jzwfawmufxm;&Sdjcif;a=umifh jynfolŒqENonf ppftm%m&Sif
pepf u d k r }ud K uf rES p f o uf a omf v nf ; a&G ; cs,f p &mr&S d jzpf a eaom jy\em/ jynf o l v l x k rJ o nf
puULrJjym;oufoufjzpf+yD; jynfo@l qEN tppftrSerf [kwaf =umif;/ jynfov l x l qk ENreS &f &S&d ef jynfov l x
l rk S
,H k = unf u d k ; pm;aomacgif ; aqmif r sm;ES i f h vG w f v G w f v yf v yf awG @ qH k E S D ; aES m wd k i f y if c G i f h & &S d a &;onf
,ae@tvdktyfqHk;jzpfa=umif; avmufudkom OD;wnfaqG; aEG;ae&ygonf?
2008 tajccHOya' w&m;0ifrr_ 0ifr/_ 1990 jynfah &G;aumufyJG todtrSwjf yKr_twdik ;f twmrsm;udk
ajz&S i f ; &ef tcsd e f / taxmuf t xm;/ ajz&S i f ; csuf / oH o ,tusd K ;quf r sm;/ tqH k ; tjzwf a y;
Ed k i f a &;twd k i f ; twmrsm;t& u|ef a wmf w d k @ trsd K ;om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf (vG w f a jrmuf e ,f a jr)
*syefXmecGt J aejzifh rpGr;f Edik af om tcsurf sm;&Sad ejcif;/ vGwaf jrmufe,fajr. XmecGw J &yfjzpfaejcif;wd@k a=umifh
a'oqdik &f mEdik if u H kd =um;0ifa&;wdu k w f eG ;f r_onf tcsed w f tkd wGi;f txda&mufq;kH jzpfrnf[k ,lqoH;k oyfI
*syefXmecGJrS txufyga&SŒvkyfief;pOfudk csrSwfI taumiftxnfay:atmif pGrf;pGrf;wrHvkyfaqmif&jcif;
jzpfygonf?
xdak &SŒvkyif ef;pOfawmif;qdck suo f nf *syefXmecGw J &yfwnf;tm;jzifh jynfph +kH yD;ajrmufatmifjrifEidk &f ef
tcuftcJrsm;&Sdygonf? xdk@twGuf r[mrdwfrsm;tiftm;udk&,l+yD; aqmif&Guf&mwGif pkpnf;r_tiftm;/
pnf;±kH;r_tiftm;udk jyo&ma&mufaponfhtjyif 0dkif;0ef;ulnDr_rsm;vnf;&cJhapygonf? *syefXmecGJ
taejzifhvnf; txl;}udK;pm;aqmif&Guf&ef &nf&G,f&if;&Sdygonf? rdcifA[dkXmecsKyf tygt0if EdkifiHwum
(vG w f a jrmuf e ,f a jr) XmecG J r sm;. ul n D y H y d k ; r_ u d k & ,l & ef v nf ; txl ; vd k t yf y gonf ? txl ; ojzif h
20 rwfv twGJ 9 trSwf 11
tpD&ifcpH m
trsd K ;om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf (jynf w G i f ; A[d k ) . oabmxm;t,l t qrsm;ES i f h vG J a csmf r oG m ;ap&ef
(vGwfajrmufe,fajr) rdcifA[dkXmecsKyf. ulnDyHhydk;r_/ vrf;!¸efr_rsm;u *syefXmecGJ a&SŒvkyfief;pOf
atmifjrifa&;twGuf t"duwGef;tm;[k ,Hk=unfygonf?
trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr) *syefXmecGJ. a&SŒvkyfief;pOf taumif
txnf a zmf a &;wG i f *syef X mecG J t wG i f ; yg0if v _ y f & S m ;ae=uaom XmecG J t zG J @ csKyf t zG J @ 0if r sm;ES i f h
em*d k , mpnf ; ±k H ; a&;a'orS tzG J @ csKyf t zG J @ 0if r sm;. tif t m;tay:tajccH I *syef j ynf w G i f ; &S d
r[mrdwftiftm;pkrsm;. yl;aygif;yg0ifr_tiftm;onf t"dutiftm;pkjzpfonf[k ,Hk=unfygonf?
(vGwfajrmufe,fajr) rdcifA[dkXmecsKyfESifh EdkifiHwumXmecGJrsm;. 0ef;&Hr_/ ulnDr_/ yHhydk;r_rsm;onfvnf;
a&SŒvkyfief;pOfaqmif&Gufa&;twGuf tqifajy acsmarG@apEdkifonfh wGef;tm; taxmuf tyHhrsm;
jzpfapEdkifonfhtwGuf xdktiftm;pkrsm;tm;vHk; yg0ifyufoufvmatmif pnf;±kH;pGrf;aqmifa&;onfvnf;
t"duusaomtcsuf[k xifjrif,lqrdygonf?
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr) *syefXmecGJ. a&SŒvkyfief;pOftaumiftxnf
azmfaqmifa&;. t"dutiftm;pkrsm;twGif; a&SŒvkyfief;pOfESifhyufoufaom aqG;aEG;wdkifyifr_rsm;udk
tpOfrjywfaqmif&u G jf cif;tm;jzifh t}uHOm%fopfrsm; &&SEd ikd yf gonf? *syefXmecGt J wGi;f em*d,
k mpnf;±k;H a&;
a'otygt0if tzGJ@csKyftzGJ@0iftm;vHk; yg0ifvmap&efESifh a&SŒvkyfief;pOfESifhyufoufaom oabmxm;
t,ltqrsm;/ vkyfief;pOfrsm;/ vkyfaqmifcsufrsm;udk em;vnfoabmaygufatmif &Sif;vif;wifjyr_rsm;
aqG;aEG;wdkifyifr_rsm;/ ESD;aESmzvS,fr_rsm;udk jzpfEdkifor# jzpfEdkifatmifaqmif&Gufjcif;onf *syefXmecGJ.
a&SŒvkyfief;pOfatmifjrifa&;twGuf t"duusaom vdktyfcsufw&yftjzpf rSwf,lygonf?
ed * H k ; csKyf t aejzif h trsd K ;om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf (vG w f a jrmuf e ,f a jr) *syef X mecG J o nf
trsdK;om;'Drdkua&pD tzGJ@csKyf (jynfwGif;A[dk). a&$*HkwdkifnDvmcH. vrf;!¸efcsufrsm;jzpfaom
--,ckuJhodk@ EdkifiHtwGuf tqHk;tjzwfay;&rnfh vrf;qHk/ vrf;cGodk@a&muf&SdaecsdefwGif trsdK;
om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf o nf jynf o l @ tusd K ;twG u f jywf o m;aomqH k ; jzwf c suf u d k csrS w f &
rnfomjzpfonf//jyifqifonfqdk&mwGifvnf; rdrdjzpfcsifonfrsm;xJrS jzpfoifhonfrsm;udkvnf;aumif;/
wzef jzpfoifhonfrsm;xJrS jzpfEdkifacsrsm; udkvnf;aumif;/ taotcsma&G;xkwfI jyifqif&ygrnf?
[kqdkaom trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[kdtvkyftr_aqmiftzGJ@. a&$*HkwdkifnDvmcHEdkifiHa&;
tpDt&ifcHpm vrf;!¸efcsufudk tajccHIvnf;aumif;/
--tzG@J csKyf. tem*wfpnf;±k;H a&;vkyif ef;pOfrsm;twGuf tpDtpOfcsrw S &f mwGif jrifom cdik rf maom
OD;wnfcsufyef;wdkif&&Sda&;/ rdrdwdk@acgif;aqmifrsm; vGwfvyfpGmaqmif&GufcGifh&&Sda&;/ tajccHpnf;±kH;a&;
tzGJ@tpnf;rsm;v_yf&Sm;EdkifonfhcGif (*Gif) wck&&Sda&;wdk@tm; xnfhoGif; pOf;pm;&efvdka=umif;/
--tzGJ@csKyf. pnf;vHk;nD!Gwfr_ESifh pnf;urf;&Sdr_wdk@udk tav;xm;a&;/ uspfvpfcdkifrmaom
EdkifiHa&;tzGJ@tpnf;w&yfjzpfa&;/ rnfonfh tajctaewGifrqdk tzGJ@csKyfvkyfief;pOfrsm;udk jynfolwdk@.
qENoabmxm;rsm;ESit hf nD taumiftxnfazmfomG ;a&;/ 'Dru kd a&pDvy_ &f mS ;r_ atmifjrifa&;wd@k twGuf
tzGJ@csKyf.EdkifiHa&;OD;aqmifr_ qufvuf&Sifoefxufjrwfa&;wdk@udk pDrHaqmif&Gufv#uf&Sdygonf?
[k q d k a om trsd K ;om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf A[d k t vk y f t r_ a qmif t zG J @ . a&$ * H k w d k i f n D v mcH
pnf;±kH;a&;vkyfief; tpD t&ifcHpm &nf!¸ef;csufrsm;tay: tajccHI trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
(vGwaf jrmufe,fajr) *syefXmecGrJ S txufyga&SŒvkyif ef;pOfukd csrw S t
f aumiftxnfazmf aqmif&u G &f jcif
;jzpfyga=umif; tpDt&ifcHwifjytyfygonf?
A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@
rwfv twGJ 9 trSwf 11 21
OD;wifO;D . b0 pmrsufEmS rsm; pkpnf;r+

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJhcsKyf
'kwd,OuUX
OD;wifOD;
.
udk,fa&;tusOf;//

tz OD;armif}udKifESifh trd a': jrwifwdk hrS 1927 ckESpf/rwfv 12 &uf(1288 ckESpf/ waygif;
vqef; 10 &uf)ae hwGif {&m0wDwdkif;/ ykodrf+rdK h/a&ausmf}uD;&GmwGif arG;zGm;cJhygonf//
ykodrf+rdK h A[dktrsKd;om;xufwef;ausmif;wGif 10wef;atmifonftxd ynm oif=um;cJhonf/
/ xdktwGif; 'kwd,urBmppf}uD; pwifjzpfyGm;I awm&GmwGif ppfab;a&SmifaepOf zcif uG,fvGefoGm;
onfhtwGuf acwW udk&if0wfcJhonf// ykodrf+rdK h/ A[dktrsKd;om;txuf wef;ausmif;wGif ynmoif=um;
aepOf 1936-38 ckEpS /f wEdik if v H ;Hk ausmif;om;oydwf jzpf+yD;/ ausmif;rS jyKvkyo f nfh pDwef;vSnvhf nf
qENjyyGJrsm;wGif yg0ifv_yf&Sm;cJhonf// ausmif;rS OD;pD;zGJ honfh yifeDvli,f wyfzGJ hwGifyg0ifcJhonf//
1943 ckESpfaemufydkif;/ touf 16 ESpf jynfht+yD;wGif ppfxJ0if&eftwGuf &efukef+rdK h odk h
a&mufvm+yD; ArmhumuG,fa&;wyfrawmf (BDA)ppf0ef}uD;&kH;/ A[dkuif;wyf (,QK y'krRm uGif;ae&m)wGif
wyfom;tjzpf pwif0ifa&mufco hJ nf// Adv
k o
f ifwef;ausmif;/ wuf&ef twGu/f t&nftcsi;f ppfpmar;yGEJ iS hf
ppf0ef}uD;&kH;vlawG hppfaq;r_ ajzqdk+yD;r=umrD 0ifqmwef;vsm; (,QK orRwtdrfawmf0if;twGif;)wGif
zG i f h v S p f x m;onf h tcsuf j yavh u sif h a &; wyf & if ; wG i f oif w ef ; wuf a epOf r*F v m'k H w wd , tygwf
Adv
k o f if;wef;ausmif; ( Third Batch Officer Training School )odk h Adv k af vmif;oifwef;wufciG &hf cJo
h nf/
/ 1944 ckESpf Edk0ifbmv 10 &ufae hwGif wwd,ywf Adkvfoifwef; qift+yD; ArmhumuG,fa&;
wyfrawmf(BDA) wGifjyefwrf;0ift&m&Sd tvkyfoifAdkvf (rDem&kdwf&Sdcef;) wvdkif;okH;yGif; txl;=u,fjzifh
&mxl;cef htyf jcif;cH&onf// wm0efus&m ajrmufydkif;wdkif; AdkvfrSL;Axl;xHwGif owif;ydk@+yD;/ wm0ef
ay;csut f & 1944 'DZifbmF vwGif yJc;l odk o h mG ;a&muf+yD; Adv
k rf LS ;vSordeEf iS t
hf wl wm 0efxrf;aqmifum
zuf p pf a wmf v S e f a &;twG u f jyif q if c J h o nf / / zuf p pf a wmf v S e f a &;umvY yJ c l ; acsmif ; zsm; ES i f h
ppfawmif;jrpf0Srf;wGif wm0ef,lcJh&onf//
wyfrawmfjyefvnfzGJ hpnf;ay;rnfhtpDtpOft& rsKd;cspfArmhwyfrawmf(PBF)zsuf odrf;onfhtcg
Zmwd&Gmodk hjyefvmcJhonf// 1964 ckESpf wuUodkvfqufwuf &eftwGuf &efukefjrdK hodk hjyefvmcJhonf//
&efukef+rdK hodk ha&muf+yD; rsKd;cspfArmhwyfrawmf ÏmecsKyf zGifhvpfxm;&m avmif;0pPvrf;( ,ck tif;,m;
+rdKifvrf; rif;uGe;f awm&bke;f }uD;ausmif; )wGif Armhwyfrawmf twGujf yefxrf;0ift&m&Srd sm; *ENpD mcsKyft&
a&G;cs,fcef hxm;aeonfhowif; =um;&I oGm;a&mufpkHprf;&m r_vwm0efxrf;aqmifcJhonfh awmfvSefa&;
wdkif; (4) /wyf&if; (102)pm&if;wGif aemifjyefvnfzGJ hpnf;rnfh ArmhwyfrawmfwGifwdkuf&kduf jyefwrf;0if

22 rwfv twGJ 9 trSwf 11


t&m&St d jzpf (odk rh [kw)f t*Fvyd f bk&ifph pfwuUov kd w f iG f Adv
k af vmif;tjzpf ausmif;wuf&ef axmufcx H m;
ojzifh t&m&Sdtjzpfjyefvnfav#mufxm;cJh&m (=unf; 3651) 'kwd,Adkvf ( Second Lieutenant )
tjzpfceftyfcHcJh&onf// xdkaemufjrif;+cH+rdK h&Sd +Adwdo#ppfwyfrS ppft&m&Sdrsm; oif=um;ay;onfh tajccH
ppfynmoifwef; wufa&muf&onf/xdkaemuf 1946 ESpfqef;wGif ar+rdK h(odk h) ,ckjyifOD;vGif wGif
t&m&Sid ,frsm;oifwef;odk h Adv k rf LS ;ausmaf Zm/ Akv d rf LS ;pef;,k/ Adv k rf LS ;atmifa&$/ Adv k }f uD; wifarmif (jrwfxef)
wdk hESifh wJwckxJwGiftwlaexdkifI wufa&mufcJhonf//
1947 ckEpS f Ed0k ifbmvwGif puFmyl&dS +Adwo d #ta&S zh sm; wyfrsm;qdik &f m ÏmecsKyfrS OD;pD;zGiv hf pS of nfh
ppfqifa&;avhusirhf o _ ifwef;odk h 1948 ckEpS f Zefe0g&v D tvnftxd wufa&mufc&hJ onf// 1950 ckEpS w f iG f
w&kyfjynfol hvGwfajrmufa&;wyfrawmf. xdk;ppfqif wdkufcdkufr_a=umifh jrefrmEdkifiHodk@ usL;ausmf0if
a&mufvmcJhonfh w&kyfjzLwdkhudk Armwyfrsm;u &Gyf&Gyfc|Hc|H wGefvSefwdkuf cdkufcJhonfh twGuf ol&bGJh
csD;jrifhjcif;cHcJh&onfhtjyif tjcm;ppfajrjyiftoD;oD;wGif &J0ifhpGmwdkufyGJ0ifcJhonfhtwGuf jyif;xefpGm'%f&m
rsm;&ouJo h kd o
h &l aJ umif;rSww f rf;0ifEiS hf aZ,sausmx f ifbJG u h kd cs;D jrifjh cif;cHc&hJ onf// wyfrsm;tm; &Gy&f yG cf |cH |H
wGefvSefwdkufcdkufcJhonfhtwGuf ol&bGJ hcsD;jrifhjcif;cHcJh&onf//
1964 ckESpf 'DZifbmv 12 &ufae hwGif awmfvSefa&;aumifpD a=unmcsuf trSwf (59)jzifh
taemuf awmifwdkif; ppfÏmecsKyfwdkif;rSL; AdkvfrSL;}uD;wifOD;tm; awmfvSefa&;aumif pD0iftjzpf cef htyf
cJo
h nf// 1972 ckEpS f {+yDv 20 &ufae w h iG f awmfveS af &;aumifpD a=unmcsuf trSw(f 100)jzifh Adv k rf LS ;csKyf
wifOD;tm; umuG,fa&;0ef}uD;Xme 'k0ef}uD;tjzpf wm0efay;tyf chJonf// 1974ckESpf rwfv 3 &ufae@
wGif jynfaxmifpkqdk&S,fvpforRw jrefrmEdkifiHawmf / jynfol hv$wfawmf yxr t}udrftpnf; ta0;rS
AdkvfrSL;csKyfwifOD;tm; umuG,fa&;0ef}uD;Xme 0ef}uD;tjzpf wm0efay;tyfcJhonf//
1974 ckEpS f ukvor*~tawGaxGtwGi;f a&;rSL;csKyfa[mif; OD;oef ph smyeta&;tcif; 1976 ckEpS f
ZGefv 6 &uf tvkyform;ta&;tcif;wGif jynfolvlxktxdtcdkufenf;atmif aqmif&GufcJhojzifh
jynfov l x
l .k =unfnKd av;pm;r_ cHc&hJ onf// 1974 ckEpS f rwfv 1&ufae rh S 1976 ckEpS f rwfv 6 &ufae@
txd umuG,fa&;OD;pD;csKyfESifh umuG,fa&;0ef}uD;Xme0ef}uD; tjzpf wm0efxrf;aqmifcJhonf// 1976
ckEpS f pufwifbmv 10 &ufae w h iG f tif;pde+f rdK t
h usO;f axmifteD;&Sd txl;w&m;&k;H wGif &efuek w f ikd ;f w&m;
ol}uD;tzGJ hOuUX OD;tkef;armif/tzGJ h0ifrsm;tjzpf OD;jrwfwdk;/ Od;armifarmif0if;wdk h yg0ifonfh &efukefwdkif;
w&m;ol}uD;tzGJ o h kd h jynfol &h w J yfzJG /h owif;wyfzJG rh LS ;&k;H / &JrLS ;OD;pd;k jrifu h Edik if aH wmfacgi;f aqmifrsm;tm;vkyf
=uH o wf j zwf & ef pD p Of a qmif & G u f r _ / jref r mh
qdk&S,fvpf vrf;pOf ygwDtm; zsuf&ef=uHpnfr_
tm;ay; ulnDr_wdk@jzifh Adkvf}uD; tkef;ausmfjrifhESifh
Adkvf}uD; 0if;odef;wdk@ tm; EdkifiHawmfykefuefr_jzifh
w&m;pGJqdk&mwGif odvsufxdefcsefcJhonf [kqdk
um xnfhoGif; w&m;pGJqdkjcif;cHcJh&I oufao
taxmuftxm; r&Sb d J axmif'%f 7 ESpf tjypf
ay; cHcJh&onf// 1980 jynfhESpfwGif vGwf+idrf;
csr;f omcGijhf zifh axmifrjS yefvw $ o f nf// /

rwfv twGJ 9 trSwf 11 23


vGwf+idrf;csrf;omcGifhjzifh axmifrSvGwfvm+yD;aemuf omoemhabmifodk h 2 ESpfcef h0if a&mufcJhonf//
xdk haemuf vlxGuf+yD; Oya'ynm avhvmoif,l qnf;yl;&m 1984-86 ckESpfrsm;twGif;
rSwfykHwifa&S hae( R.L )atmifvufrSwf&cJhonfhtjyif Oya'ynmbGJ h (LLB )yg &&Sd cJhonf// 1988 ckESpf
=o*kwfv 27 &ufae heHeufydkif;wGif &efukef+rdK h AdkvfcsKyfatmifqef;vrf; taxGaxGa&m*g ukaq;&kH}uD;
ta&;ay:Xmea&S hY usif;yaom vlxktpnf;a0; }uD;wGif 'Drdku a&pDjyefvnf&&Sda&;twGuf pnf;&kH;
a[majymcJh onf// 1988 ckESpf =o*kwfv 8 &ufae hwGifzGJ hpnf;cJhonfh wyfrawmf wyfrSL;a[mifrsm;ESifh
&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ w h iG f 'kw, d OuUX tjzpf aqmif&u G cf o hJ nf// 1988 ckEpS f =o*kwv f 29 &uf eHeuf
10 em&DwGif A[ef+rdK he,f 0uFbmvrf; jcHtrSwf 10 aetdrfwGif
tzGJ h0if 21 OD;jzifh zGJ hpnf;cJhonfh 'Drdkua&pDESifh+idrf;csrf; a&;tzGJ h
(,m,D) wGif taxGaxGtwGi;f a&;rSL;tjzpf yg0ifc+hJ yD; pufwifbmv
10 &ufae h wGif E_wfxGufcJhonf// 1988 ckESpf pufwifbmv 24
&ufae w h iG f zGJ ph nf; cJ+h yD; 27 &ufae w h iG f w&m;0ifrw S yf w Hk ifco hJ nfh
trsKd;om; 'Drdkua&pDtzGJ hcsKyfwGif 'kwd,OuUX jzpfvmcJh+yD; xdkESpf
'DZifbmv 10 &ufae w h iG f (OuUX OD;atmif}uD; Ekwx f u G o f mG ;ojzifh
)OuUX jzpfvmonf//
1989 ckESpf Zlvd_ifv 20 &uf ae hwGif EdkifiHawmftm; aESmifh,Suf zsufqD;vdkolrsm;. ab;
tE W & m,f r S umuG , f a qmif h a &S m uf o nf h O ya't& ta&;,l j cif ; cH c J h & +yD ; /aetd r f t us,f csKyf j zif h
(6)vuscH c J h & onf / /'D Z if b m 22 &uf ae h w G i f tif p d e f a xmif t wG i f ; &S d txl ; ppf c k H & k H ; t rS w f ( 5)rS
tvkyfESifhaxmif'%f 3ESpf uscHap&ef tjypf'%fcsrSwfcJhonf/tjypf'%fjynfhcgeD;wGif aemufxyfppfckH&kH;
twifcHcJh&+yD; ,cifu pGJqdkcJhonfh pGJcsuftwdkif; aemufxyf axmif'%f 7 ESpf csrSwfcHcJh&onf// 1995
ckEpS rf wfv wGiaf xmifrjS yefvw G o f nf/ 1992 ckEpS f Zefe0g&v D
24 &ufae w h iG f trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGJ ch sKyf tzGJ 0h iftjzpfrS
xkwfy,fjcif; cH&+yD; 1995 ckESpf atmufwdkbmv 9 &ufae@
wGifjyefvnfzGJ@ pnf;cJhonfh trsKd; om;'Drdkua&pDtzGJ hcsKyf
A[dktvkyftr_ aqmiftzGJ hwGifOuUXtjzpf jyefvnfxrf;
aqmifchJ onf//
2000 jynfEh pS f =o*kwv f 24 &ufae w h iG f trsK;d om;
'Drdkua&pDtzGJ hcsKyf taxGaxG twGif;a&;rSL; a':atmifqef;
pk=unf &efukefwdkif;pnf;&kH;a&;aumfrwD OuUX ocifpdk;jrifh/
&efuek w f ikd ;f pnf;&k;H a&;tzGJ 0h if a'guw f m rsK;d atmifEiS hf tzG@J csKyf@
vli,f 16 OD; ,Ofarmif;ESpfOD;wdk hESifhtwl aumhrSL;+rdK hESifh
uGrf;+cHukef; +rdK hrsm;odk h ygwDpnf;&kH;a&;vkyfief;rsm; vkyf
aqmif&ef toGm; 'v+rdK htxGufwGif tm%mydkif rsm;.
wm;jrpfyw d pf kd jh cif;cH&+yD; 9 &uft=um pufwifbmv 1 &ufae@
nOfeh ufoef;acgif wGif twif;t"rR csKyfaESmifzrf;qD;+yD; aetdrf
odk h jyefydk hcHcJh&um aetdrftus,fcsKyfjzifh 2000 jynfhESpf
pufwifbm 14&ufae htxdaecJh&onf//
24 rwfv twGJ 9 trSwf 11
2000 jynfhESpf pufwifbmv 22 &ufae hwGifa':atmifqef;pk=unfESifhtwl rE Wav;+rdK hodk h
rD;&xm; jzifhc&D;oGm;&ef &efukefblwm}uD;odk ha&muf&SdpOf tm%mydkifrsm;u [ef hwm;+yD; zrf;qD;csKyf
aESmifI &JrGefwyfpcef;wGif txdef;odrf;cHcJh&onf// xdk haemufaetdrfodk hjyefydk hI tus,fcsKyf csxm;+yD;
2001 ckEpS f =o*kwv f 26 &ufae h naeydik ;f wGirf S jyefvnf vGwaf jrmufco hJ nf//
2003 ckESpf arv 30 &ufae hwGif ucsifjynfe,f pnf;&kH;a&;c&D;pOftwGif; 'DyJ,if; +rdK hteD;Y
tm%mydik rf sm;u pepfwusjyifqifwu kd cf ukd cf o
hJ nfh aoG;acsmif;pD;vky=f uHowfjzwf r_}uD;rS toufraobJ
zrf;qD;xde;f odr;f cHc&hJ +yD; ppfuikd ;f wdik ;f uav;axmifwiG f zrf;qD;xde;f odr;f xm;&mrS 2004 ckEpS f azaz:0g&v D
14 &ufae h nydik ;f wGif &efuek +f rdK ah etdro f kd h jyefykd +h yD; aetdrt f us,cf sKyfjzifh qufvufxed ;f odr;f cHc&hJ onf/
/ 2005 ckEpS f azaz:0g&v D 14 &uf ae w h iG f 1975 ckEpS w f iG jf yÏmef;I 1991 ckEpS wf iG f jyifqifxwk jf yefco
hJ nfh
EdkifiHawmftm;aESmuf ,SufzsufqD;vdkolrsm;. ab;tE W&,frS umuG,fapmifha&SmufonfhOya' yk'fr
10(c)jzifh 2006 ckESpf azaz:0g&Dv 13 &ufae htxd aetdrftus,fcsKyfoufwrf; 1 ESpfxyfwdk;cJhonf//
jypf'%f jynfhajrmufonfh 2006 azaz:0g&Dv 13 &ufae hwGif wzef aemufxyfjzpf'%foufwrf; 1ESpf
xyfwdk;jcif;cHcJh&onf// xdkaemufwzef jypf'%fjynfhajrmufonfh 2007 ckESpfwGifvnf; jypf'%fqufvuf
wd;k jcif;cHc&hJ um ,QKtcsed w f iG f trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGJ ch sKyf. 'kOuUX OD;wifO;D onf tus,cf sKyfoufwrf;
(6)ESpjf ynfo h nfh 2010 ckEpS f azaz:0g&v D 13 &ufae n h 8em&D 30 rdepfcef@ wGif jyefvnfvw G af jrmufvm
cJhonf//
xdk ah emuf trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf&;kH Y ygw. D vkyif ef; wm0ef rsm;udk jyefvnfxrf;aqmifc&hJ m
A[d k t vk y f r _ a qmif a umf r wD tpnf ; ta0;wG i f wuf a &muf I tpnf ; ta0; obmywd t jzpf
aqmif&u G cf o hJ nf// A[dv k rl t
_ axmuftultzGJ w h iG f OuUXwm0ef/A[dOk ya'jyK tzGJ w h iG f vnf; OD;aqmifol
tjzpf2010 ckESpf azazmf0g&Dv 15 &ufae hrS pwifI vkyfief;wm0efrsm;udk aqmif&Gufv#uf&Sdygonf/

rSwfcsuf// /
atmifvif;Edkif bavmufwGif wifxm;aom udk,fa&;tusOf;udk om;jzpfol udkoef hZifOD;rS tenf;i,f
jznhfpGufzmfjyygonf//

rwfv twGJ 9 trSwf 11 25


OD;wifO;D . b0 pmrsufEmS rsm; pkpnf;r+

jyefvnfvGwfajrmufvmonhf
azazmf0g&D 13 &ufaehnaeykdif;
u awGh&onhf
OD;wifOD;
(bDbDpD/ rdk;rc tifwmeufrS)
aetdrftus,fcsKyfusaecsdefrSm Oa&my abmvkH;yJGawGukd wDADGuwqihf=unhfw,f/ b0 tawG@
t}uKH rSwfwrf; a&;w,fvkd@ trsKd;om; 'Drkdua&pD tzJG@csKyf (NLD) 'k OuUÏ OD;wifOD;u bDbDpD
toHv$ihfXmeukd paenu ajymygw,f? ppftpkd;&&JΠtEkdifusifh/ touftE W&m,fjyKwmawG &dSayr,hf
wkdif;jynf+idrf;csrf;a&;twGuf aphpyfaqG;aEG;vkdw,fvkd@vnf; ajymygw,f? ppftpkd;& xkwfjyefzG,f&dSwhJ
a&G ; aumuf y J G q k d i f & m Oya'awG u k d avh v mzk d @ apmih f q k d i f ; aew,f v k d @ vnf ; qk d y gw,f ? bD b D p D u
xkwfv$ifhoGm;w,f OD;wifOD; &JΠajym=um;csufawGukd rkd;rc tifwmeuf pmrsufESm a&mufvmolrsm;
zwf&_Ekdifzkd@ jyefvnf pmpD+yD; azmfjyay;vkdufygw,f? OD;wifOD;u ol txdef;odrf;cHae&whJ umv 6 ESpfukd
b,fvkd ausmfjzwfchJovJ qkdwm yxrqkH; ajymjyygw,f?
usaemfu Ak'b < mom0if jzpfawmhAsm &wemok;H yg;ukd txl; ukid ;f &di_ ;f &awmhwmayg?h aemuf+yD;awmh
vnf; Ak'<&JΠyXmef;wkd@/ y&dwf}uD; 11 okwfwkd@ / "rRp=umwkd@ - - - pojzihfayghAsm/ tzrf;cHae&whJ
a':atmifqef;pk=unfeJ@wuG xdef;odrf;cHae&whJ 'Drkdua&pD tiftm;pk tm;vkH; tjrefqkH; vGwf=uygap/
tjrefqkH; awG@qkH aqG;aEG;Ekdif=uygap/ bk&m;uk ukw,fayghAsm/ aemufawmhvnf;yJ just to kill the
time (tcsed u f ek af tmif) aygAh sm usaemfu i,fi,fwek ;f u abmvk;H orm; qkad wmh/ abm0goemygawmh
abmvkH;yJGawGukd rvGwfwrf; =unhfw,fAs? y&DrD,mvd*f }udKufwhJyJGawGukd =unhfygw,f? refcsufpwm
,lEkdufwufwkd@/ cs,fvfqD;wkd@/ tmqife,f wkd@/ vDAmylwkd@ pojzihfaygh? aemuf - trsm;wkdufwGef;vkd@/
usaemhfrdom;pku wkdufwGef;vkd@ ukd,hf&JΠtusKd;ta=umif;av;ukdvnf; a&;jzpfw,fAs? pmtkyfvnf;
usaemfxifw,f tkyf ESpfq,f/ tpdwfavmufawmh a&;xm;wmyJ? pmtkyfpmwrf;awG zwfygw,fAsm/
tcgtm;avsmfpGm ay:vmwhJ pmtkyfawGaygh?
2007 ck E S p f oH C mOD ; aqmif w h J v_ y f & S m ;r_ } uD ; rS m ( NLD )&J Πaqmif & G u f r _ e J @ ywf o uf v k d @
tm;r&=uwhJolawG &dSygw,f? tJ'geJ@ ywfouf+yD; OD;wifOD;&JΠtjrifukd odcsifygw,f//
odwhJ twkdif;yJ a':atmifqef;pk=unfuvnf; taESmiftzJG@ cHae&whJtcsdef/ usaemfuvnf;
taESmiftzJG@ cHae&whJtcsdefrSm usefaewhJolrsm;u tzJG@csKyf}uD;ukd rm;rm;rwfrwf &yfEkdifatmif/
a':atmifqef;pk=unf vGwv f mwhJ tcsed rf mS aumif;aumif; &yfwnfEidk af tmif aqmif&u G &f whJ udpaP wGvnf;
&dSawmh xdef;xdef;odrf;odrf; csdefcsdefqqeJ@ vkyf&wm jzpfygw,f? 'ga=umihfrkd@ e,fawG e,fawGrSmu
trsK;d om;'Dru dk a&pD tzJ@G csKyf0ifawGu a'otvku d f txdu k t f avsmuf aqmif&u G =f uwmawGudk tzJ@G csKyf
taeeJ@ 'Dtwkdif;twmtaeeJ@ aqmif&Gufwmukd auseyfESpfoufvdrfhr,fvkd@ usaemf ,kH=unfygw,f?
26 rwfv twGJ 9 trSwf 11
a':atmifqef;pk=unfe@J OD;wifO;D xde;f odr;f cHxm;&vk@d NLD rSm A[kcd sKyfuidk rf _ ykrd sm;vmw,fv@dk
ajymoH =um;&ygw,f? 'grsKd;u tckacwf tcktajctaeeJ@a&m oihfawmfyg&JŒvm;?
csKyfuidk w
f m r[kwyf gb;l / tjyifrmS u bmav;yJjzpfjzpf wckck vkyv f u
dk v
f yk v
f udk f tzJ@G csKyf0ifawG[m
jyif;xefwhJ taESmiftzJG@ txdef;todrf; tcsKyftaESmif 'gawG odyfcH&whJtwGuf csdefcsdefqq vkyf&whJ
oabmawGygAsm? olwkd@[m taumif;qkH; twwfEkdifqkH; vkyfukdif=uw,fvkd@yJ usaemf ,kH=unfygw,f?
OD;wifO;D tus,cf sKyfu vGwv f w G cf si;f rSmyJ NLD a&$*w Hk idk f a=unmpmwrf;ukd ukid pf o GJ mG ;r,fv@dk
ajymchJygw,f? ppftpkd;&uvnf; 'DESpfxJ a&G;aumufyJG vkyfr,fvkd@ a=unmxm;+yD;yg+yD? 'Dawmh ESpfbuf
tqifajyzkd@ jzpfvmyghrvm;? wjcm; a&G;cs,fp&ma&m bmawGrsm; &dSygao;ovJ?
'guvnf; a':atmifqef;pk=unf ajymwhJ pum; &dyS gw,f/ tcsed f rusao;bl;/ tcsed rf usao;bl;
vk@d ol ajymvku d yf gw,f? ck avmavmq,frmS awmh a&$*w Hk idk pf mwrf;eJ@ ywfouf wht J ykid ;f rSmyJ ckid cf idk rf mrm
&yfwnfxm;&whJ taetxm;vkd@ usaemfwkd@ jrifygw,f? a':atmifqef;pk=unfuvnf; oufqkdif&m
t}uD;tuJrsm;eJ@ awG@+yD;awmh aqG;aEG;csifygw,f/ 'gawG &dSw,f/ tJ'ga=umihf a=ua=uvnfvnf
aqG;aEG;vkduf&ifawmh 'Djy\em[m acsmacsmarmarmeJ@ ajyajy vnfvnf jzpfoGm;p&m ta=umif;
&dSw,fvkd@ usaemf jrifygw,f?
awG@qkHaqG;aEG;whJtqihf a&mufatmifvkd@ b,fvkdenf;vrf;eJ@ oGm;&if taumif;qkH; jzpfrvJ?
usaemfwkd@u tajzwckukdawmh wkdif;jynfukd ajym&r,f qkdwmukd oabmaygufygw,f? ajym&
r,fh[mvnf; avmavmq,f olwkd@bufuvnf; 'Dae@txd odwhJtwkdif;yJ a&G;aumufyJGOya'wkd@/
'geJ@ywfoufwhJ pnf;rsOf;wkd@/ ygwDrsm;rSwfykHwifjcif; (Oya')wkd@u bmrS rxGufao;awmh a':atmif
qef;pk=unf ajymaewhJ tcsdef rusao;bl; qkdwhJ rl[m avmavmq,frSmawmh avsmfuef oifhjrwf
w,fvkd@ usaemfu 'DvkdyJ ajym&awmhrSmyJ?
OD ; wif O D ; u umuG , f a &;OD ; pD ; csKyf a [mif ; tjzpf wm0ef xrf ; aqmif c h J z l ; awmh tck
vGwfvmwhJtcgrSm ppfacgif;aqmifykdif;eJ@ qufqHa&; ykdaumif;vmr,hf taetxm;a&m &dSygovm;?
aqG;aEG;zk@d ajymvmwm tckrS r[kwb f ;l / 1988 ckEpS u f wnf;u ygy?J usaemfw@dk u aqG;aEG;zk@d [mukd
wpkdufrwfrwf &yfwnfaeygw,f?
tESpf 20 vk;H vk;H aphpyf aqG;aEG;zk@d ajymvmwm tcktcsed rf mS a&m atmifjrifr,hf taetxm;rsK;d
awG@&ygovm;?
aphpyf aqG;aEG;whv J rf; r[kw&f if b,fvedk nf;vrf;eJ@ vkyrf vJv@dk cifAsm;wk@d xifovJ/ ql&rvm;
yl&rvm; b,fvkdvJ/ t=urf;zufwmukdawmh tpuwnf;u tzJG@csKyfu rlr[kwfawmh/ a':atmifqef;
pk=unf ukd,fwkdifuvnf;yJ +idrf;csrf;a&;ukd enf;rsKd;pkHeJ@ arSsmfrSef;whJ acgif;aqmif qkdawmhum usaemfwkd@u
aqG;aEG;whJenf;vrf;yJvkH;yrf;&rSmyJ?
OD ; wif O D ; a&m/ a':atmif q ef ; pk = unf a &m 'D y J , if ; ta&;tcif ; t+yD ; rS m xd e f ; od r f ; cH & wmyg/
'DyJ,if;udpPtay: b,fvkdokH; oyfygovJ? EkdifiHa&;t& vkyf}uHr_wckvkd@ ,lqygovm;?
'Dvkdajym&if tajz ay:r,f xifw,f/ a':atmifqef;pk=unf[m ol&owWd/ "rRowWd jynhfwhJ
acgif;aqmifAs? 'DyJ,if;rSm ol[m toufvk+yD;awmh uHaumif;axmufrvkd@ vGwfvmw,fayghAsm/
usaemfvnf; tvm;wlyJ/ usaemfuawmh ol@avmuf ta&;r}uD;ygbl;? anmifESpfyifnDvmcH wufzkd@
jzpfvmawmh ole@J usaemfw@dk CEC (tzJ@G csKyfacgi;f aqmifrsm;) awG@ciG &fh w,f/ olajymwhJ pum;u tifrwef

rwfv twGJ 9 trSwf 11 27


wzufrS
'DyJ,if;onf EdkifiHawmfv+yf}uHr+[k
aumif ; ygw,f / / 'D j zpf & yf e J @ ywf o uf + yD ; OD;wifOD; a_ym}um;
wvk;H wyg'rS usr rajymawmhygb;l / [kb d ufu
vlawGeJ@ aqG;aEG;w,f/ tJ'Dwkef;u AkdvfcsKyf
oef ; xG e f ; wk d @ / jynf x J a &;0ef } uD ; Ak d v f r S L ;}uD ;
wifvd_ifwkd@ +yD;awmh axmufvSrf;a&; ykdif;u
yk*~KdvfawG yg=uw,f? 'DyJ,if;udpPeJ@ ywfouf
wm tm;vk;H ukd bmrS rajymawmhb;l / a&SŒquf
EkdifiHtwGuf tusKd;&dS&m &dSa=umif;/ }uD;yGm;&m
}uD;yGm;a=umif; vkyzf @dk 'v D adk wmh ajymvku d w f ,f?
Ek d i f i H a &;tusOf ; om; tm;vk H ; uk d
v$wfay;yg/ e,frSm ydwfyifxm;whJ tzJG@csKyf&JΠ(acwf+ydKif) 14 azazmf 0 g&D 2 010
vkyif ef;awG tm;vk;H ukd zGicfh iG fh ay;+yD;awmh ygwD azazmf0g&D (13) &ufae@ aetdrftus,fcsKyfrS
wck taeeJ@ aqmif&u G pf &mudpP t00 vkyzf @dk &,f vGwfajrmufvmaom teft,fvf'D'k-OuUÏ OD;wifOD;
aemufjyD; qufvuftajz&Smzkd@udpP 'guawmh ESihf n (10) cef@wGif oGm;a&mufawG@qkH pum;ajym
anmifESpfyifrSm ajymr,fqkd&ifvnf; anmif qdck ohJ nhf teft,fv'f AD [dk tvkyt f r_aqmifwOD;jzpfol
ESpfyif(nDvmcH)wufajymr,f ayghAsm/ 'Doabm OD ; 0if ; wif t m; acwf + yd K if u quf o G , f a r;jref ; um
av;awG ajymvk d u f a wmh vma&muf w h J OD;0if;wif. jyef vnfajym=um;csufrsm;udk wifjyxm;
yk*~KdvfawGu tifrwef 0rf;omw,f/ 0rf;om ygonf?
vk d u f wmqk d + yD ; jyef o G m ;wh J t a=umif ; uk d yxrqkH; usaemfajymcsifwmuawmh ol@usef;
usaemfwkd@ukd &Sif;jyawmh usaemfwkd@ odw,f? rma&; tajctaeaumif;ygw,fwJh? ol@rSm rsufpdxJ
usaemfw@dk &ŒJ Ekid if aH &;tusO;f om;awGawmh uae aoG;,dkwmayghAsm? tJ'g&dSwmu ty ol@usef;
vGwfvmawmhrSmyJ qkd+yD;awmh OD;atmifa&$u rma&; aumif;ygw,fwJh? usaemf vnf; 0rf;om&
acgif ; aqmif + yD ; awmh nD v mcH w uf r ,f / wmaygh A sm? aemuf w ck u ol j yif y Ed k i f i H a &;awG e J @
b,f o l a wG w uf r ,f qk d + yD ; awmh pm&if ; awG ywfouf+yD; in touch jzpfyg w,fw?hJ bmvd@k vq J akd wmh
a&;xm;vkyfxm;w,f? tJ'Dvkd 0rf;yrf;womeJ@ ol @ td r f r S m pavmif ; wd k @ bmwd k @ &d S a ewJ h t cgusawmh
vkyf=uwmyJAs? jynfolvlxkuv$ifh wJh[mawGa&m/ tmtufzfatwdk@
'gayr,h f aemuf y k d i f ; usawmh 'gr AG D t d k a twd k @ bmwd k @ u v$ i h f w mawG a &m rjywf e m;
[kwfjyefbl; qkd+yD; ajym+yD;awmh/ aemufykdif; axmifae+ydD; awmh jynfyEdkifiHa&;udk od&dSaeygw,fwJh?
wufcsifvJae rwufcsifvnf; oabmyJ qkd+yD; wcsdefwnf;rSmyJ usaemfwdk@&JΠ&yfwnfcsufawGudkvnf;
awmh / wuf & if v nf ; usaemf w k d @ tm;vk H ; u olaumif;aumif; oabmaygufw,fvdk@ ajymoGm;yg
tcsKyftaESmifeJ@ EkdifiHa&;orm; qkd&ifvnf; w,f? OD;wifO;D [m Edik if aH &;eJ@ rjywfrvyf r uif;ruGm
tcsKyftaESmifeJ@ wuf qkdwhJoabm tJ'Dvkd &dSaew,f qdkwm od&ygw,f?
[mav; awGu jzpfchJw,fAs? aemufwcku ol 'DyJ,if;udpPudk awmf awmf
rsm; rsm;ajymygw,f? 'DyJ,if;rSm olykefowf jzwfr_
}uD;udk ausmfv$m;wJh ae&mrSm a':atmifqef;pk=unfeJ@
28 rwfv twGJ 9 trSwf 11
oleJ@ ESpfa,muf &dSwmudk;? ol@&JŒokH; oyfcsufu aewJh vli,fawGvnf; t¶dkufcH&w,f? tukefvkH;
bmvJqdkawmh 'D 'DyJ,if;jzpf&yf[m trSefawmh 0¶kef;okH;um;jzpfoGm;wJhtcgusawmh tJ'DrSm ol
EdkifiHa&;v_yf}uHr_yJwJh? bmvdk@vJqdk awmh olwdk@ a':atmifqef;pk=unf&ŒJ vk+H cHKa&;twGuf a':atmif
&efukef/ rEœav;/ rkH&Gmwdk@udk ausmfjzwfvdkufwJh qef ; pk = unf u m;armif ; wJ h uav; awG u ae
tcgusawmh bmoGm;awG@ovJqdkawmh a':atmif a':atmifqef;pk=unf toufudk u,f vdkufwm
qef;pk=unfudk qef@usifwJh pmwrf;awG/ e,fcsJΠyJ w J h ? twif ; jzpf w J h e nf ; eJ @ jzwf o ef ; armif ;
vufuikd w f wk w f @kd ykqed ¶f ;dk wd@k qkw
d ahJ =uG; a=umfoaH wG/ oG m ;&w,f a ygh ? tJ ' D t csd e f r S m a':atmif q ef ;
aqmif y k ' f a wG / pmwrf ; awG ud k i f a qmif + yD ; awmh pk=unf&ŒJ Edik if aH &;owW/d "rRowWd udv k nf; olcs;D rGr;f
}uHhzG@HawGu uef@uGuf=uw,faygh? uef@uGufay w,f w J h ? 'gawG [ m a':atmif q ef ; pk = unf & J Œ
r,f h v d k @ 'D + rd K Œok H ; +rd K Œuk d ausmf j zwf v d k u f w J h tcg w&m;"rRbufrSm &yfwnfaewJh pdwf"mwfa=umihf
usawmh o l b moG m ; owd x m;rd v nf ; qd k awmh vnf ; ausmf j zwf E d k i f w m jzpf w ,f v d k @ vnf ; ol
a':atmifqef;pk=unfu tJ'Dvdk tzGJ@tpnf;awGeJ@ okH;oyf ygw,f?
&if q d k i f & wd k i f ; tJ ' D t zG J @ tpnf ; &J Πaemuf rS m aemufoludk,fwdkifvnf; a':atmifqef;pk
wa,muf r S r &d S a vmuf a tmif a':atmif q ef ; =unfwdk@ vGwfoGm;+yDqdkwJhtcgusrS ol@um;vnf;
pk=unfbuf ygvmw,fwJh/ aemufwcgtzGJ@xJu armif;oGm;&w,f? t=urf;zufwdkufcdkuf owfjzwf
tzGJ@0ifrsm;udk,fwdkifvnf; a':atmifqef;pk=unf ol a wG e J @ ol u d k , f w d k i f & if q d k i f c J h & w,f ? t"d u
aemufudk vkdufvmw,f?vli,fawGausmif;om; ta&;}uD;qkH;uawmh 'DyJ,if;udk olu (1) }uHhzGH@
awGqw kd mudk olw@kd ta=umif;trsK;d rsK;d eJ@ pnf;¶k;H +yD; vdk[m rsKd;awG qdk;0g;wJh[m/ (2) uawmh 'g[m
cd k i f ; apxm;aomf j im;vnf ; tJ ' D } uH h c d k i f z G H @ +zd K ; EdkifiHa&; t=urf;zufr_ jzpfw,fvdk@ olu okH;oyf
a&;tzGJ@xJrSm ygaewJh vli,fawGudku vdkufvm ygw,f? um,uH&Sifudk,fwdkif yg;pyfu ajym wm
=uw,fqdkwm olawG@w,faygh/ 'gu ol&JŒokH;oyf =um;&ygw,f?
csufaygh?tJ'Dtcsdfefup+yD; }uHhzGH@qdkwJh ppftpdk;&u aemufwcku a&$*kHwdkifa=unmpmwrf;eJ@
cdkif;apxm;wJh vufudkifwkwfrsm;jzpfwJh tzGJ@t ywfoufvdk@ ygwD&JŒrl0g'jzpfw,f/ ygwD&JŒawmif;
pnf;rsm;/ EdkifiHa&;ta&mifjyrsm;/ vlr_a&;ta&mifjy qdkcsufawG jzpfw,fvkd@ olowfrSwfw,f? 'gudk
tzG J @ tpnf ; &J Œ tif t m;awG [ mtuk e f v k H ; +yd K wpkw H &m ta=umif;jyefjcif; r&do S a&GŒumvywfv;Hk
aemufwcsufu 'DyJ,if;rSm tukefvkH; 0dkif;¶dkuf 'Drlay:rSm pGJpGJ+rJ+rJ &yfwnfoGm;r,fvdk@ ajymygw,f?
=uw,f ? vrf ; wavS s muf v k H ; =um;vmcJ h & wJ h aemuf w ck ta&;}uD ; wJ h w csuf u vl i ,f a wG e J @
a=uG ; a=umf o H a wG u d k y J arS m if x J r nf ; xJ r S m ywfouf+yD; ol@pum;xJrSmygvmwJhudpPu usaemf
=um;&w,f? =um;+yD;awmh a':atmifqef;pk=unf&JΠtrS e f t wd k i f ; ajym&r,f q d k & if rif ; ud k E d k i f w k d @ /
um;udv k nf; ¶du k w f ,f? ol@um;udv k nf; ¶duk w f ,f? udkudk}uD;wdk@qdkwJh ausmif;om;vli,fawG axmifxJ
tJ't D cgrmS ol a':atmifqef;pk=unfukd wdu k w f eG ;f rS m &d S a ewm r}ud K uf b l ; wJ h ? tjref q k H ; ol w d k @
w,f ? vG w f & musG w f & mud k oG m ;ygvd k @ qd k w mud k vGwaf jrmufa&;udv k nf; usaemfw@kd azmfxw k af qmif
roGm;bl;vdk@ ajymw,fwJh? usr&JΠvkyfazmfudkif &Gufay;&rSmyJwJh? bmvdk@vnf; qdkawmh vli,f
zufawGvnf; trsm;}uD;t¶dkufcH&w,f? awG [ m &S p f a v;vk H ; umv 'D r d k u a&pD t a&;
tJ't D csed t f cgrsK;d rSm usrxGurf oGm;Edik b f ;l awmfykH}uD;udk OD;aqmifcJholawG jzpfw,f? 'gudk
qkd+yD; t}udrf}udrfjiif;w,f? tJvdk jiif;aewkef;rSmyJ usaemf t od t rS w f j yKw,f w J h ? ol u d k , f w d k i f u
a':atmifqef;pk=unf um;ab;rSm rwfwwf&yf t+idr;f pm;,l+yD; tdrrf mS xdik af ewJh tcsed /f tJ't D csed rf mS
rwfv twGJ 9 trSwf 11 29
ausmif ; om;vl i ,f v_ y f & S m ;r_ a wG / vl x k } uD ; ta&;awmfykHrSm yg0ifaqmif&GufcJhwJholawGeJ@om
uae+yD;awmh ol@udkcsOf;uyf vm+yD;awmh ol@udk zG J @ pnf ; &r,f / ta&;awmf y k H &nf r S e f ; csuf r sm;ud k
Ed k i f i H a &;avmuxJ jyef a c:oG m ; w,f / Ed k i f i H a &; vufcHwJholrsm;eJ@om zGJ@pnf;&r,f?
pif j rif h a y: jyef w if a y;w,f q d k w J h taetxm; 'kwd, tcsufuawmh v$wfawmfvdk[m
&dSw,fwJh? qdkawmh 'Dvli,fawG&JΠ}udK;yrf;r_awG rsKd;/ a&G;aumufyGJvdk[mrsKd; vkyfwJhtcgrSmvnf;
vl i ,f a wG & J Πtm;xk w f r _ a wG / 'D r d k u a&pD bmyJajymajym ta&;awmfykHrSm yg0ifcJhwJholawG/
arSsmfrSef;csufawGudk usaemfwdk@ todtrSwfjyK& OD ; aqmif v _ y f & S m ;cJ h w J h o l a wG e J @ om usaemf w d k @
rSmyJwJh? olwdk@cHpm;ae&wJh 'kuQ okuQawGudkvnf; usif;yzdk@vdkr,f? aemufwcsufuawmh usaemfwdk@
tjref q k H ; ajy+id r f ; atmif vk y f & rS m yJ v d k @ ol u tm%mwkd@ bmwdk@&chJaomf okd@r[kwf jynfolu
ajymygw,f? v$ J t yf v d k @ usaemf w d k @ tpd k ; &tzG J @ vk y f i ef ;
tJ'geJ@ ywfouf+yD;vnf; usaemfuvnf; wm0ef a wG u d k xrf ; &G u f & r,f qd k & if v nf ; tJ ' D
ol @ ud k ajymygw,f ? OuU Ï }uD ; usaemf v nf ; tpd k ; &vd k [ mrsKd ; [m ta&;awmf y k H u uf b d e uf y J
'D t wk d i f ; yJ oabmxm;ygw,f ? usaemh f u d k , f jzpf&vdrfhr,fvdk@ usaemfaqG;aEG;cJhzl;wJhta=umif;
usaemfvnf; ta&;awmfyw Hk yfom;qd+k yD; ud, k u fh ,
kd f ol@udkvnf; ajymjyygw,f?
udk,f cH,l+yD;awmh vkyfaeygw,f? ta&;awmfykHudk aemufq;Hk tcsut f aeeJ@ olajymwJh [mu
usaemf w ef z d k ; xm;wJ h t wG u f a':pk e J @ usaemf awmh ol&JŒa':atmifqef;pk=unftay:rSm oabm
ajymzl ; wJ h p um;&d S y gw,f ? tJ ' gbm vJ q d k & if xm;ayg?h a':atmifqef;pk=unf&ŒJ t&dyu f kd cd+k yD;awmh
usaemfwdk@ygwD[m ta&;awmfykH uae aygufzGm; Ed k i f i H a &;vk y f a ewmyJ qd k w J h p um;ud k / 'gvnf ;
vmwJ h y gwD jzpf w ,f ? a':pk u d k , f w d k i f / ol t vG e f ES d r f h E S d r h f c scseJ @ ajymwmwck j zpf w ,f ?
OD ; wif O D ; ud k , f w d k i f / usaemf w d k @ uk d , f w d k i f [ m aemuf w ck u vnf ; a':atmif q ef ; pk = unf & J Œ
ta&;awmf y k H } uD ; uae ayguf z G m ;vmwJ h acgif ; acgif;aqmifr_ukd vkH;0O\kH cH,lw,fqdkwJh[mudk
aqmifrsK;d qufrsm; jzpfygw,f? tJ'ga=umihf usaemf urB m od u d k a=unmvd k u f w myJ ? 'gu ol b D b D p D
wdk@rsm; a&G;aumufyGJawG bmawGrsm;0if=ur,f? rS m ajymwJ h p um;vnf ; ygwmud k ; ? 'ga=umih f
aemuf w cg vl x k u wif a jrê m uf w J h t wG u f usaemfu OuUÏ&JŒ ajymqdkcsufawG[m EdkifiHa&;¶dk;
tpk;d &tzG@J vrkd sK;d jzpfr,fq&kd if usaemfw@kd pOf;pm;&rSm om;r_ & d S w ,f / Ed k i f i H a &;tajrmf t jrif & d S w ,f /
(3) rsKd;&dSygw,f? yxru bmvJqdk&if usaemfwdk@ acgif ; aqmif w if & r,h f v l u d k acgif ; aqmif w if
tzGJ@csKyf&JΠtm%mydkiftzGJ@jzpfwJh pDtD;pDtzGJ@vdkrsKd; &rSmyJqdkwJh/ acgif;aqmifoGm;wJhaemufudk vdkuf&rSm
okd@r[kwf pDpDtzGJ@vdk[mrsKd;[m usaemfwdk@ta&; yJqdkwmudk xGef;vif;jywJh oabmaqmifw,fvdk@
awmf y k H r S m yg0if w J h y k * ~ d K vf r sm;eJ @ tajccH + yD ; awmh usaemf,lqygw,f?
zG J @ &vd r f h r ,f ? tu,f I ta&;awmf y k H r S m usaemfwdk@[m a':atmifqef;pk=unfvdk
a&SŒwef;uae udk,fwdkifudk,fus yg0ifwm r[kwf acgif;aqmifrsKd;&xm;wm[m Ak'<bmom pum;eJ@
awmif r S wpk H w &myg0if r _ 'D v _ y f & S m ;r_ r S m yg0if w J h ajym&if Ak'<bmom a'oemusrf;awGrSm okH;avh
tzGJ@0ifrsm;eJ@ zGJ@pnf;&r,f? tenf;qkH; 'Dta&; okH;x &dSwJhpum;eJ@ ajym&if tawmfudk t&awmf
awmfyHk axmufcw H o hJ al wG 'Dta&;awmfy&Hk ŒJ &nfreS ;f w,fvkd@ igwdk@b0rSm t&awmfavpGvkd@yJ ajym&
csuf r sm;ud k vuf c H w J h o l a wG e J @ usaemf w d k @ rSmyJvdk@ usaemfajymcJhygw,f?
zG@J pnf;&r,f? A[dt k vkyt f r_aqmiftzG@J v[ kd mrsK;d u
ta&;awmf y k H w yf o m;awG e J @ om zG J @ pnf ; &r,f ?
30 rwfv twGJ 9 trSwf 11
OD;wifO;D . b0 pmrsufEmS rsm; pkpnf;r+

ol& OD;wifOD;udk
ol&Jaumif;qkcsD;jrifh
MIZZIMA NEWS

azaz:0g&v D 22 &uf 2010 ckEpS f 20 em&D


28 rdepf ?? ??
trsKd ; om;'D r k d u a&pD tzG J @ csKyf 'k O uU Ï
OD ; wif O D ; ud k jynf w G i f ; &S d w k d i f ; &if ; om; ygwD
rsm;jzifhzJG@pnf;xm;onfhUNA ESifh 0g&ifhEkdifiHa&;
vkyfazmfudkifbu frsm; u ,ckv 20&ufae@wGif
trsK;d om; jyefvnf oifjh rwf a&; ol&aJ umif;qkukd
csD;jrêifhvdkufonf//
tus,cf sKyfrS 6 ESp=f um uscH &jyD;aemuf
azaz:0g&Dv 13 &ufae@ wGif jyefvGwfvmonfh
NLD 'k OuUÏ OD;wifOD;udk &efukefwdkif; r&rf;ukef;
+rd K Œe,f & S d ocif o d e f ; az aetd r f Y ‚if ; wd k @ u
tcrf;tem;w&yf usif;yum trsKd;om; jyefvnf
oifjh rwfa&; ol&J aumif;qk rSww f rf;v$m ay;tyf
csD;jrêifhvdkuf fjcif; jzpfonf//
“jynfolvlxkvGwf+idrf;csrf;omcGifh&zdk@§
jynf olvlxktaeeJ@ 'Drdkua&pD&zdk@eJ@ 'Drdk ua&
pDwdkufyGJ atmifjrifzdk@ vkyfaewJhtwGufa=umifh
ol@ukd trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&; ol&J aumif;
qk a y;wm jzpf w ,f ” UNA xJ r S tzJ G @ t
pnf;wckjzpfonfh Zdrk ;D trsK;d om; uGef *&uf ZNC
OuUÏ ylusifh&Sif;xefu ajymonf//

rwfv twGJ 9 trSwf 11 31


qkcsD;jrêifhcH&ol NLD 'kOuUÏ OD;wifO;D u “trSeu f awmhAsm§ 'Davmufawmif ol&aJ umif; vnf;
r[kwfao;ygbl;Asm wu,fwrf;ajym&vdk@&Sd&if a':atmifqef;pk=unfwkd@ acgif;aqmif+yD; ygvmwJhtcgrSm
usaemf&ŒJ vkyu f ikd zf ;l wJh tawG@t}uHKawGt& a':atmifqef;pk=unfukd ulnzD @kd yJ ygvmwJo h yl g” [kajymonf/
/[ckv 20 &ufae@onf 62 ESpfajrmuf csif;trsKd;om;ae@ESifhvnf; wdkufqkdifaeojzifh ZNC OuUÏu
csif;¶dk;&m+cHKapmifwnfudkyg OD;wifOD;udk *k%fjyKonfhtaejzifh v$rf;+cHKay;cJhonf// “cJ&mcJqpf usaemfwdk@
csif;jynfe,fudk vm+yD;tjyef 'DyJ,if;rSm t¶dkufcH&w,f tckvdk cH&+yD;awmh yxrOD;qHk; tif;pdefaxmifrSm
rydk@bJ aetdrftus,fcsKyfcscHxm;&+yD; jyefvGwfvm wmjzpfygw,f//
uav;axmifrmS 8 vavmuf usw,f// OD;wifO;D udk usaemfw@kd jynfoal wGu toJpJG jzpfaew,f
tJ'DtwGuf ay;&jcif;jzpfw,f” [kylusifh&Sif;xefu ajymonf//
OD;wifOD;u “csif;wdkif;&if;om;rsm;xJu ay;wmqdkawmh aus;Zl;wifw,f/ 0rf;omw,f olwdk@
EdkifiHa&; arSsmfrSef;csuf/ &nf&G,fcsufawGudk wwfEdkiforSsulnDajz&Sif;ay;r,fqdkwJh oabmaqmif w,f
wdkif;&if;om;awG&JΠpnf;vHk;nDnGwfeJ@ ,kH=unfr_&rSmom 'DEdkifiHawmf}uD;[m jynfaxmifpk EdkifiHawmf
xl a xmif E d k i f r S m yg// wd k i f ; &if ; om;aygif ; pH k wzuf e J @ wzuf , k H = unf p d w f c spG m yg0if + yD ; aygif ; pyf w J h
EdkifiHawmf}uD;jzpfatmif wpdwfwa'otm;jzifh ulnDEdkifzdk@ pdwful;ygw,f” [kajymonf//
2003 ck arv 30 &ufae@wiG f NLDtaxGaxGtwGi;f a&;rª; a':atmifqef;pk=unfEiS hf pnf;¶H;k a&;
c&D ; xG u f a epOf ppf u d k i f ; wk d i f ; 'D y J , if ; t&yf w G i f ppf t pd k ; & aemuf c H j yK vl t k y f p k } uD ; .t=urf ;
zufwu kd cf u
kd cf &H +yD;aemuf OD;wifO;D tzrf;cHc&hJ onf// xdk ah emuf 2004 ckEpS f azazmf0g&v D 13 &uf ae@wiG f
aetdrftus,fcsKyf ajymif;a&$@uscH+yD;aemuf ,ckv 13 &ufae@wGif jyefvnfvGwfajrmuf vmcJhonf//
qkay;yJG tcrf;tem;wGif 0g&ifhEdkifiHa&; vkyfazmfudkifbufrsm;/ UNA tzGJ@0if wdkif;&if;om;
acgi;f aqmifrsm;ESihfNLD A[dt k vkytf r_aqmiftzG@J 0iftcsKŒd tygt0if vlO;D a& 50 eD;yg; wufa&muf cJo h nf/
tcrf;tem;wufco hJ nfh NLD CEC tzG@J 0if OD;tke;f }udKifu “OD;wifO;D u ol[m ol&owWd &Sad umif;
&Sv
d rd rhf ,f/ 'gayrJh a':atmifqef;pk=unf[m ol&owdt W jyif "rRowWyd g &Syd gw,f a':atmif qef;pk=unfvkd
acgif;aqmifrsKd;&wm tvGefuHaumif;w,fwJh/ olatmifjrifatmif 0dkif;+yD;awmh aqmif&Guf=uygvdk@
tcef;tem;rSm ajym=um;cJhw,f” [kk jyefajymjyonf//
qkay;tyfyw GJ iG f NLD 'k OuUÏ OD;wifO;D u 1988 ckEpS f 'Dru dk a&pDwu kd yf u
JG kd pwifc&hJ mwGif a&SŒwef;rS
yg0ifco hJ nfh ausmif;om;acgi;f aqmif udrk if;udEk ikd /f udu k }kd uD;/ udrk if;aZ,s/ udak Ï;=uG,f ud*k sirf /D udjk yHK;csKEd iS hf
udkjrat;wdk@.v_yf&Sm;r_aemufwGif yg0ifvmcJholomjzpfonf[kajymqdkcJha=umif; od&onf//
UNA wGif wdi k ;f &if;om;ygwrD sm;jzpfonfh rGet f rsK;d om; 'Dru dk a&pDwyfO;D (MNDF)/ Zkrd ;D trsK;d om;
uGe*f &uf (ZNC)/ &ckid 'f rD u dk a&pDtzJ@G csKyf (ALD) ESihf &Sr;f trsK;d om; 'Dru dk a&pD tzJ@G csKyf (SNLD) wd@k jzifh
zGJ@pnf;xm;+yD; 1990 a&G;aumufyGJwGif trwfavmif;rsm;tjzpf yg0if,SOf+ydKif cJh=u onf// odk@aomf UNA
udk ppftpdk;&rS w&m;r0if toif;tzJG@tjzpf ajymqdkxm;cJhonf//

32 rwfv twGJ 9 trSwf 11


NLDeJ@ uifwm;em;
aqG;aEG;csuf tjynhftpHk
1 February 2010 VOA News

ukvor*~&ŒJ jrefrmEdik if H vl@tcGit


hf a&; tajctaeqdik &f m txl;pHpk rf;ppfaq;a&;rSL; rpPwm wdrk mhpf
tkad [; uifwm;em; (Tomas Ojea Quintana) eJ@ trsK;d om;'Dru dk a&pDtzG@J csKyf NLD acgi;f aqmifawG
awG@qHkaqG;aEG;&mrSm aetdrftus,fcsKyfusaewJh jrefrmh'Drkdua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unf
vGwaf jrmufa&;udp/P 1990 jynhEf pS f a&G;aumufy&JG v'fukd taumiftxnf azmfa&;udp/P ,H=k unfcsuaf =umifh
tusOf;cscHxm;&olawGudk v$wfay;zdk@udpPeJ@ vGwfvyf w&m;rSsw+yD; tm;vHk;yg0ifwJh a&G;aumufyGJ
jzpfa&;qdkif&m udpP&yfawGudk aqG;aEG;cJhw,f vdk@NLD A[dktvkyftr_ aqmiftzGJ@0if OD;cifarmifaqGu
ADGtdkatudkajymygw,f? 'DaqG;aEG;csuf tjynhftpHkudk udkausmfausmfodef;u wifjyxm;ygw,f?
rpPwmuifwm;em;eJ@ NLD acgi;f aqmifawG[m &efuek +f rdKŒu jr&dyn f Kd a[mfw,frmS azazmf 0g&v D
18 &uf/ aom=umae@u wem&DeD;yg;=um awG@qHk aqG;aEG;cJh=uwmyg? NLD acgif;aqmif awGbufu
yxrqHk; aqG;aEG;csuf uawmh a':atmifqef;pk=unf vGwfajrmufa&;udpPjzpfygw,f? NLD 'kwd,OuUÏ
OD;wifO;D u ol[m 1974 ckEpS w f ek ;f u 10(u)/ 10(c) Oya'awGukd jyKpka&;qG&J mrSm yg0ifco hJ jl zpfwma=umifh
'DOya'awG&ŒJ oabmobm0eJ@ oufa&mufra_ wGukd tukef vH;k em; vnfa=umif;/ 'ga=umihf 'DOya'awGt&
aetdrftus,fcsKyf csxm;wJh a':atmifqef;pk=unfudk v$wfay;zdk@vdkae+yDjzpfa=umif;/ vl@tcGifhta&;
t&=unhf&ifvnf; v$wftyfwJh udpP jzpfa=umif; rpPwm uifwm;em;udk aqG;aEG;ajymqdk cJhw,fvdk@ NLD
A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@0if OD;cifarmifaqGu jyefajym jyygw,f?
a':atmifqef;pk=unfu AkdvfcsKyfatmifqef;orD;vnf; jzpfw,f/ jrefrmjynfolvlxk&JΠ'Drdk
ua&pDa&;udv k nf; OD;pD;OD;aqmifjyKaewJh yk*Kd~ vfjzpfw,f/ wdik ;f &if;om;rsm;&JΠta&;udv k nf; *&k pduk +f yD;awmh
zefqD;azmfaqmifEdkifwJh taetxm;rSm&SdwJh jrefrmEdkifiH&JΠ'Drdkua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unf
vGwfajrmufa&;udk 'kOuUX OD;wifOD; taeeJ@ txl;wvnf vdkvm;ygw,f qdkwJhta=umif; rpPwm
uifwm;em;udk ajymygw,f?
'gt
h jyif aetdrt f us,cf sKyfazmufzsurf e_ @J a':atmifqef;pk=unfukd axmif'%fcs rSw+f yD; +yD;csi;f yJ
axmif'%f xuf0uf avSsmah ygzh @kd ne$ =f um;cJw h hJ Adv
k cf sKyfrLS ;}uD; oef;a&$&ŒJ trde@f xrJ mS a':atmifqef;pk=unfu
aumif;rGefpGm aexdkifr,fqkd&if usefwJh axmif'%f wESpfcGJudk avSsmhaygh ay;r,fqdkwJhtcsuf/ trsKd;om;
jyefvnfoihjf rwfa&; vkyif ef;pOfxrJ mS a':atmifqef;pk=unf yg0if& r,fv@kd ppftpd;k &0ef}uD;csKyf Adv k cf sKyf}uD;
odef;pdefu ajymcJhwJh tcsufawGudk jyefaxmuf+yD; awmhvnf; aqG;aEG;cJh=uygw,f?
tJ'DESpfckudk nDnGwf+yD;awmh a':atmifqef;pk=unf[m wdkif;jynf&JŒtem*wftwGuf aumif;
rGefwJhtem*wf jzpfatmif pD;yGm;a&;ydwfqdk@r_awGudk ajz&Sif;zdk@ oufqkdif&m tm%mydkifawGeJ@ vuf
urf;xm;wJhtjzpfawmif a&mufae+yD qdkwJhtcgusawmh a':atmifqef;pk=unfudk rv$wfxkdufbl;/
v$wx f u
dk wf ,fqw kd m tjiif;yGm;p&m r&Sad wmhygb;l ? v$waf y;zd@k [mjzifh ausmaf wmifausmaf eyg+yD usaemfu
rwfv twGJ 9 trSwf 11 33
wifjyygw,f?
1990 jynhEf pS w f ek ;f u Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;a&;eJ@ wnfaqmufa&;tzG@J tpd;k &vufxufrmS ygwpD kH
'Drkdua&pD taxGaxG a&G;aumufyGJw&yf usif;yay;cJh+yD; v$wfawmftrwf ae&mtrsm;pkudk
NLD utEd k i f & cJ h y gw,f ? 'gayrJ h v nf ; jref r mppf t pd k ; &u tEk d i f & ygwD u d k tm%mv$ J r ay;bJ tJ ' D
a&G;aumufy[ JG m zG@J pnf;yHt k ajccHOya' a&;qGaJ &;twGuf usi;f ywmjzpfw,f qd+k yD; trsK;d om; nDvmcHukd
1993 ckESpfuae 2007 ckESpftxd 14 ESpf=um usif;ycJhygw,f?
90 jynhfESpf a&G;aumufyGJ&v'feJ@ywfouf+yD; NLD u ckcsdefxd udkifpGJxm;wJh &yfwnfcsufeJ@
oabmxm;udk NLD acgif ; aqmif a wG u rpP w m uif w m;em;ud k ajymjycJ h = uygw,f ? 1990 ck E S p f
a&G;aumufyGJ&v'f[m jynfolvlxk&JΠqENjzpfw,f? 'gudk ausmfv$m;ypfy,fzdk@ rxdkufygbl;? 1990 ckESpf
a&G;aumufyGJ&v'fudk oufqkdif&m tm%mydkifawGuae+yD;awmh 'gudk wenf;enf;eJ@ ajz&Sif;ay;zdk@
yxrtcsuf jzpfw,fvdk@ ajymygw,f? 'g[mbmvJqdkawmh jynfolawG&JŒ citizen right jynfolawG&JŒ
tcGifhta&;udk ypfy,f&mra&mufatmif usaemfwdk@ wifjyjcif;jzpfw,f?
jrefrmhEidk if aH &; tusyt f wnf;rSm jzpfay:wd;k wufrw _ ckck odoo
d mom jyEkid zf @kd q&kd if tusO;f axmif
toD ; oD ; rS m tzrf ; cH x m;&wJ h Ek d i f i H a &;tusOf ; om;awG tm;vH k ; vG w f a jrmuf a &;ud p P u d k t"d u
tusq;kH udp&P yftjzpf tpOfwpdu k f ajymqdck =hJ uygw,f? tck rpPwmuifwm;em;eJ@ awG@qw kH hJ tcsed f rSmvnf;
NLD wm0ef&o dS al wGu 'Dupd u P kd awmif;qkd cJ=h uygw,f?
,Hk=unfr_t& tusOf;axmifxJrSma&mufaewJh 'Drdkua&pDvdkvm;wJh EkdifiHa&;orm;awG 2100
ausmfudkvnf;yJ tjrefqHk;v$wfay;oifhw,fvdk@ usaemfwdk@ ajymygw,f? 'g[mvnf;yJ vl@tcGifhta&;eJ@
vH k ; 0 xd p yf a ewma=umif h r d k v d k @ ,H k = unf r _ a =umif h tusOf ; usw,f q d k w m ,H k = unf r _ a wmif r S vG w f
vyfpGmrvkyf&bl;qdkwJh tjzpfrsdK; ra&mufatmif tzrf;cHae&wJh yk*~dKvfawGtm;vHk;udk v$wfay;zdk@
awmif;qdkcJhygw,f?
'DESpftwGif;rSm ygwDpHk'Drkdua&pD a&G;aumufyGJawG usif;yr,fvdk@ jrefrmtm%mydkifawGu
a=unmxm;ygw,f? NLD uawmh a&G;aumufyGJ 0ifr,f-r0ifbl;qdkwmudk ckcsdefxd twdtvif;
ra=unmao;bJ a&$*w kH ikd af =unmpmwrf; xkwjf yef+yD; ygw&D ŒJ &yfwnfcsuu f kd ajymxm;ygw,f? 'Dpmwrf;yg
NLD &J Πawmif ; qd k c suf a wG u d k ck c sd e f x d a wmh jref r m ppf t pd k ; &u vd k u f a vsmr,f h t&d y f ta,mif
rjyao;ygbl;?
rpPwmuifwm;em;u NLD a&G;aumufyGJ0if r0if ar;jref;wJhtay: NLD wm0ef&SdolawG&JŒ
ajz=um;csuft& a&G;aumufyGJ0ifa&;udpPudk vrf;zGihfxm;qJjzpfw,f qdkwJhoabm awG@&ygw,f?
vGwfvyf+yD;w&m;rSswwJh a&G;aumufyGJjzpfzdk@u tifrwef ta&;}uD;ygw,f? 'ghtjyif tm;vHk;yg0ifwJh
a&G;aumufyGJ jzpfzdk@vnf; usaemfwkd@ vdkvm;w,fqdkwJhta=umif;/ +yD;awmh EdkifiHwumuae apmifh
=uyf=unfh&_wJh tzGJ@tpnf;rsdK; awG ygvmrSomvsif 'g[m jzpfEdkifr,fvdk@ usaemfwdk@u ajymygw,f?
bma=umifhvJqdkawmh a&G;aumufyGJjzpfw,f qdkvdk@&Sd&if NLD 0ifonfjzpfap/ r0ifonfjzpfap w&m;rSsw
vGwfvyfzdk@awmh vkdw,fvdk@ usaemfwdk@ ajymygw,f? tJ'Dawmh a&G;aumufyGJrSm wu,f vdk@rsm; NLD
r0ifbl;qdk&if b,fvdkjzpfrvJ qdkwJhtcgusawmh/ wu,fvkd@ NLD rygbl;qdk&if w&m;rSswvGwfvyfzdk@u
&mcdik ;f E_e;f 100 µ awmif jzpfomG ;rvm;vd@k xifw,fv@kd usaemfw@kd uajymyg w,f? wu,fv@kd NLD
yg ygr,fqv kd @kd &&dS ifawmh a&G;aumufyeJG @J ywfoufwu hJ pd aP wG tifrwefrwS &m; rSswvGwv f yfz@kd txl;*&kpu dk f
vkyfaqmif&rSm jzpfwJhtwGufa=umifh EdkifiHwum apmifh=unfhr_awG rygbJeJ@awmh a&G;aumufyGJ[m
34 rwfv twGJ 9 trSwf 11
w&m;rSsw vGwfvyfr,fqdkwJh taetxm;udk b,fvdkrS vufcH zdk@ta=umif; r&Sdygbl;vdk@ a&G;aumufyGJ
0if r0ifeJ@ywfouf+yD; ar;wJhtcgrSm ajz=um;cJhygw,f?
tjynfjynfqikd &f m tvkyo f rm;tzG@J ILO ud, k pf m;vS,af wG jrefrmEdik if u
H kd vma&muf csed w
f ek ;f ueJ@
NLD tquftoG,f rvkyc fwhJ m[m vkyif ef;vkyaf qmifwmawG aESmifah ES;+yD;awmh r vdv k m;tyfwu hJ pd aP wG
ay:vmrSm pdk;vdk@ wdkuf¶dkufrquf oG,fcJhbl;vdk@ od&wJhtwGuf 'g[m rjzpf xdkufwJh udpPjzpfa=umif;/
NLD taeeJ@ ILO tzGJ@eJ@ wdkuf¶dkuf qufoG,f ajymqdkzdk@&m[mvnf; t a&;}uD;wJhudpPjzpfw,fvdk@
rpPwmuifwm;em;udk aqG;aEG; ajymqdkcJha=umif; OD;cifarmifaqGu jyefajymjycJhygw,f//

jynfoludk tvkyftau|;jyKwJh
wyfrawmfjzpfzdkh
ol& OD;wifOD; wdkufwGef;
(AGt
D akd t)
jrefrmhwyfrawmftaeeJ@ tpOftvm aumif;awGukd xde;f odr;f +yD; jynfoal wGukd tvkyt f aus;G jyKwJh
wyfrawmftjzpf ajymif;vJzdk@ r=umao;cifrSm aetdrf tus,fcsKyfu vGwfajrmufvmcJhwJh (NLD)'k-
OuUÏ/ umuG,fa&; OD;pD;csKyfa[mif; AdkvfcsKyf}uD;a[mif; ol& OD;wifOD; u ppfwyft&m&SdawG/ wyfrawmf
om;awGudk wdkufwGef;vdkufygw,f? tbufbufu csKdŒ,Gif;aewJh wkdif;jynftajctaeudk jyefvnf
xlaxmifzdk@ ,kH=unfr_ wnfaqmuf+yD; oabmwlnDcsufawG &atmif }udK;pm;zdk@ vdkw,fvdk@ AGDtdkat
jrefrmydik ;f eJ@ oD;oef@ qufo,
G af r;jref;cef;rSm ajymqdck w hJ myg? tao;pdwu f kd uko
d ed ;f xdu
k Of ;D u wifjyay;xm;
ygw,f?
umuG,fa&;OD;pD;csKyfa[mif;/ NLD trsKd;om;'Drkdua&pD tzGJŒcsKyf&JŒ 'k-OuUÏ AkdvfcsKyf}uD;
a[mif;ol& OD;wifO;D u ol[m i,f&, G pf Of tcsed u
f wnf;u wyfrawmfrmS t&m&Sid ,f wa,muf tjzpf
wm0ef,lcJh+yD; aemufykdif;rSm umuG,fa&; OD;pD;csKyftjzpf wm0ef,lcJhwJhta=umif;/ wyfrawmf [m ol@&JŒ
tonf;ESvkH;xJrSm xm0& &SdaewJh ta=umif; AGDtdkat jrefrmykdif;eJ@ qufoG,f ar;jref; wJhtcsdef
ajymqkyd gw,f? ol[m wyfrawmfom;awGukd cspw f thJ a=umif;eJ@ 'gayrJv h nf; jynfoal wGukd ydck spw f t
hJ wGuf
'Drkdua&pDa&; v_yf&Sm;r_awGrSm yg0if aqmif&Guf aew,fvdk@ qkdygw,f?
vuf&dS wyfrawmf[m jynfoal wGukd tvkyt f aus;G jyKwJh wyfrawmfw&yf jzpfz@kd v+kd yD; vGwv f yfa&;
Adou k m/ trsK;d om; acgi;f aqmif}uD; Adv k cf sKyfatmifqef; csrw S cf w
hJ hJ tpOftvm aumif; awGukd xde;f odr;f zd@k
vdktyfw,fvdk@vnf; ajymygw,f?
“'DvdkyJ tpOftvmaumif;awGudk xdef;apcsifygw,f? tukefvkH; wm0ef&SdaewJholawG tm;vkH;
tvkdufaygh? jynfolomvSsif trd/ jynfolomvSsif tz/ jynfolwdk@ukdom tvkyftausG;jyKyg? EkdifiHukd
OD;aqmif acgif;&GufoGm;aewm jynfolvlxkyg? jynfolvlxk&JΠOD;aqmifr_atmufrSm wyfrawmfonf
wu,fhudk pHjyaumif;aumif;eJ@ jzpfwJh 0efxrf;aumif;}uD;awGaygh/ ukd,fh&JΠvkyfief;udpP t00udk

rwfv twGJ 9 trSwf 11 35


OD;wifO;D . b0 pmrsufEmS rsm; pkpnf;r+
usGrf;usifatmif vkyf+yD;awmh rdrd&JŒwm0efjzpfwJh EkdifiHawmf vkH+cKHa&;/
umuG,fa&;udk w&m;enf;vrf; rSefuefpGmeJ@ usifhokH;Ekdifatmifawmh
jzpfapcsifw,f/ 'gygyJ?”
tbufbufu c|w+f cKHusaewJh 'Dae@ jrefrmEkid if &H ŒJ tajctaeudk
jyefvnf wnfaqmuf Ekdifzdk@twGuf EkdifiHa&;t& oabmwlnDr_awGudk
&S m Ek d i f w J h ,k H = unf r _ wnf a qmuf z d k @ vd k t yf w J h ta=umif ; ud k v nf ;
OD;wifOD;u ajymygw,f? 'Dvkd ,kH=unfr_ wnfaqmufEkdifwJh tae
({&m0wD)
txm;udk zefwD;zdk@ jrefrmh'Drkdua&pD acgif;aqmif a':atmifqef;pk=unf
buf uawmh tqifoihf&Sdw,fvdk@vnf; olu ajymygw,f?
OD;wifOD;.
“wa,mufeJ@ wa,muf[m ,kH=unfr_ wnfaqmuf=uzkd@yJ? pdwf'%f&m
jynfolvlxkawG[m 'Dae@txd EkdifiHa&;tm;jzifh/ pD;yGm;a&;tm;jzifh/
vlr_a&;tm;jzihf c|wf+cKHusaewm? tJ'gudk nêdE_dif;aqG;aEG;+yD; wckeJ@wck '%fcsufrsm;
awGŒqkHaqG;aEG;+yD;awmh ,kH=unfr_ wnfaqmufvkd@ &Ekdifr,fh ae&mwck/ r=umao;cif u ppf
The area of agreement a&mufatmif vkyfr,fqkd&if vkyfvdk@ tpd k ; &. aetd r f t us,f c sKyf
&Ek d i f y gw,f v d k @ / ,k H , k H = unf = unf v k y f y g? a':atmif q ef ; pk = unf csxm;&mrS jyef v nf vG w f
bufuawmh 'Dvu dk pd eP @J ywfoufv@kd wpku
d rf wfrwf pGu J idk x
f m;wJh 0g'yg?” ajrmuf vmonfh touf (83)
jref r mjynf 'D r k d u a&pD a &; v_ y f & S m ;r_ r S m Ek d i f i H w um&J Πaxmuf c H ES p f & S d trd s K;om; 'D r d k u a&pD
tm;ay;r_ a wG u k d }ud K qk d w J h t a=umif ; / 'gayrJ h v nf ; wu,f w rf ; tzGJŒcsKyf 'k OuUX OD;wifOD;.
tajymif;tvJawG/ wkd;wufr_awG&Sdzdk@ jynfwGif;u tiftm;awGuom Ek d i f i H a &; t awG Πt}uH K rsm;/
aqmif&GufEkdifrSm jzpfwJh ta=umif;ukdvnf; tckvdk ajymqkdoGm;ygw,f? tem*wf tajrmf tjrif r sm;/
“'gayrJ h wu,f h t if t m;uawmh uk d , f h jynf o l v l x k y J ? trsdK;om; 'Drdkua&pD tzGJŒcsKyf
udk,fh[mukd vkyf=uyg? ukd,fh[mudkvkyfwJh tm;ukdyJ ukd,fu ,kH=unf . a&S Πvk y f i ef ; pOf rsm;ES i f h
wmyg? tJawmh Ekid if w H umu ulnaD e+yD; usaemfw@dk twGuf ajym=uw,f/ ywf o uf o nf rsm;ud k {&m
qkd=uw,f qdkwJh[mawG tay:rSm/ taxmuftyHhawG tay:rSmawmh 0wD r*~Zif;u qufoG,f ar;
}ud K qk d w ,f / tm;&w,f / quf v uf + yD ; awmh v nf ; }ud K qk d = uyg/ jref; I azmfjyvdu k f ygonf?
axmufcH=uyg? odk@aomf wu,faqmif&Guf&r,fh tiftm;uawmh OD ; wif O D ; onf 2003
ud, k jhf ynfwiG ;f u tm;yJ jzpfwt hJ wGuf jynfol vlxak wGu vky&f r,fv@kd yJ/ ckEpS f arv 30 &ufwiG f jzpfymG ;
ukd,fhtcsif;csif; wkdif;&if;om;awGeJ@ twlwuG vkyf&r,fvkd@yJ usaemf cJhaom 'DyJ,if; vlowfyGJt+yD;
wk@d u ,k=H unf w,f?” a':atmifqefpk=unfESihf twl
AGDtdkat jrefrmykdif;u qufoG,far;jref;wJhtcsdef AdkvfcsKyf}uD; zrf;qD;cHcJh&+yD; 7 ESpfeD;yg; xdef;
a[mif; ol& OD;wifO;D u vuf&dS jrefrmEkid if H tajctaeawGe@J jrefrmhwyf odrf; cHchJ&ol jzpfonf?
rawmf tay: ol@&JŒ oabmxm;awGudk ajymjycJhwm jzpfygw,f?jrefrmh ‚if;onf 1988 ckEpS f 'Dru kd a&pD
wyfrawmf taeeJ@ tpOftvmudk xde;f odr;f zd@k vdt k yfovdk tem*wfrmS a&;v_ y f & S m ;r_ u mvtrsd K ;om;
wyfrawmf&JΠorkdif;aumif;atmif aqmif&Gufzdk@vnf; vkdtyfw,fvdk@ 'D r d k u a&pD t zG J ΠcsKyf p wif w nf
OD;wifOD;u ajymygw,f? jrefrmjynf EkdifiHa&;rSm wyfrawmftaeeJ@ axmifpOfuwnf;uyg0ifco hJ jl zpf+y;D
ormorwf &SdwJh 'kdifvl}uD; ae&mu &yfwnfapcsifwJhta=umif;NLD jrefrmhwyfrawmfumuG,fa&;OD;
trsKd;om;'Drkdua&pD tzGJŒcsKyf 'k-OuUÏ OD;wifOD;u ajymjyoGm;ygw,f? pD;csKyfa[mif;wOD;vnf;jzpfonf?
36 rwfv twGJ 9 trSwf 11
ar;? ? 'Dy,J if; ta&;tcif;jyD;awmh tbwd@k txde;f odr;f cH&wJh jzpfpOfukd ajymjyay;yg?
ajz? ? a=omf ² ²²'D y J , if ; aemuf y d k i f ; rS m yxru 'D y J , if ; &J t csKyf x J r S m ae&wm aygh a v?
&JtcsKyfxJrSmaevdkuf+yD;awmh aemufolwkd@u uav;axmifukdydk@vdkufw,f? uav;axmif =uawmh
ol w k d @ wcgwnf ; tvH k y d w f t cef ; xJ wef ; xnf h v k d u f w ,f ? wa,muf w nf ; aygh / tcef ; yd w f a ygh ?
tJvakd e&wJo h abmayg?h tJawmhb,fvckd sKyfw,f? b,fvzkd rf;w,f qD;w,f qkw d muawmh bmrSrajymbl;?
tJolwkd@ajymoH=um;wmuawmh &ref,l+yD;awmhcsKyfw,f ajymwmyJ? tJawmh &ref,lr,fqkd&ifvnf;yJ
&ufaygif;tukefvHk;tjynfhqkd&ifvnf; 30 aygh? 'gayr,hfvdk@ 30 ausmfoGm;+yD;aevdkuf&wm tm;vHk; 8
vaevd k u f & w,f ? tJ a wmh aewm xd k i f w m ausG ; wmarG ; wmuawmh aumif ; aumif ; rG e f r G e f y gyJ /
aumif ; aumif ; rG e f q k d w muvnf ; tJ ' D r S m ausG ; wmud k y J enf ; enf ; aumif ; atmif j yKjyif + yD ; awmh
ausG ; wmaygh a v? tJ a wmh t J ' D v d k taeeJ @ awmh tpm;taomuf t aeeJ @ awmh rqd k ; ygbl ; ?
aemuf + yD ; awmh v d k w mjyKwm&S d & if awmif ; &if ay;vd k u f y gvd k @ vl } uD ; awG u rS m vd k u f w ,f w J h
tJawmhawmif;&ifawmhay;ygw,f?
Oyrmajym&&if [dkpm;zdk@aomufzdk@aumif;wJh tr,fav;awGbmav;awGxJ u enf;enf; yg;yg;
qD/ qm;/ i&kw/f =uufoeG f ayhgav 'gygy?J xnfah ygi;f pm;zd@k vkyzf @dk t'J gav;awG awmif;+yD; tJ'g rsKd ;aav;awG
ol w k d @ jznf h q nf ; ygw,f ? tJ a wmh aq;uk o ay;wmuawmh ae@wk d i f ; vd k v k d v m+yD ; awmh q&m0ef u
aoG;wkd;=unfhay;w,f? qkdawmh tJ'DrSmaewkef;uawmh bmjzpfovJqdkawmhu Adkufodyfatmifhw,f
aoaumifaygi;f vJukd atmifw h ,f? tJ'gawmh ud, k rhf mS ygvmwJh aq;aomufvu
dk &f if;eJ@yoJ ufomoGm;w,f?
tJawmh q&m0efuawmh apmapmydkif;uawmh axmif rSm&Sdw,f? aemufawmhaxmifrSm wm0ef&SdwJh
q&m0efav;u pmar; yGJatmifoGm;awmh olutJ 'Duaewqifh oD;oef@oifwef;oGm;wufawmh
rvmjzpfawmhbl;? tJvdkrvmjzpfwJh tcsdefrSm aemufawmhtpm;xdk;awmhvmygw,f? aemufydkif;=uawmh
b,f vdkjzpfoGm;vJ qkdawmh q&m0efac:ayr,fhvdk@ ckeuatmihfwm aysmufoGm;+yD;awmhrS a&muf
a&mufvmw,fayghav? tJ'Dvdk tcsdefav;awGawmh &Sdygw,f?pjyD; txdef;odrf;cH&wmu2003 ckESpf
'DyJ,if; ta&;tcif; ayghav? aemuf=uawmh 2004 ckESpfa&mufoGm;w,f? azazmf0g&D vxJrSmaygh?
tJ'Dae@nydkif;rSm olwkd@u ypPnf;ypP,awGxkyfzdk@ yvwfpwpftdwfawG vmay; wmaygh?
aemuf a r;vk d u f w J h t cg tbwae&moG m ;zd k @ &S d w ,f w J h 'D a vmuf y J ajymw,f ? reuf
rdk;vif;wJhtcg=uawmh txkwfawG bmawGjyifjyufvmxkwf+yD;awmhapmifh&if;eJ@ aemufqHk; ae@cif;ydkif;
usawmh axmifrSmac:+yD;awmh wae&moGm;r,f? ydk@r,f qkd+yD;awmh ajymcJhw,f? qkdawmhtJ'DvdkeJ@
apmifh&if;naeykdif; av,mOfeJ@ rE Wav;/ aemuf+yD;awmhrS tdrfa&mufw,f? tdrfydk@vkdufw,faygh?
tJtrd rf mS awmh Ekid if aH wmfaESmif, h u S zf suq
f ;D olrsm;. ab;tE &W m,frS umuG,jf cif;Oya'eJ@aygh tJ'g 10§c
eJ@ tdrfcsKyfcsvkdufw,faygh?
ar;? ? aetdrftus,fcsKyfeJ@ tusOf;axmiftcsKyfeJ@ b,fvdkuGmjcm;ygovJ? wquf wnf;rSmyJ
odcsifwmu tJ'DvdktcsdefumvawGudk tbtaeeJ@ b,fvdkrsm;jzwfausmfcJh ygovJ?
ajz? ? tdrfcsKyfcsvdkufwJhtcgusawmh tdrfcsKyfaewm uawmh tdrfcsKyf aygh?rdom; pkeJ@jyef
xm;wmyJ&Sdwmaygh/ taESmif tzGJΠeJ@ae&w,fqkdawmh b,fvm pdwfcsrf;omrvJ? tJawm htdrfcsKyf
tdrfrSmae&wJhtcgusawmh oGm;cGihfvmcGifh pnf;urf;awGuvnf;trsm;}uD;av? rawGŒEdkifbl;/ rvSLEkdifbl;/
ygwDtzGJ@tpnf;uae+yD;awmh rqufoG,fEkdifbl;? aemuf+yD;awmh pum;rajymEkdifbl;/ 'gawGtrsm;}uD;
uef@owfwmawG&w dS ,f? owif;pum;r=um;&bl;/ rajym&bl;/ qufv@dk r&bl;/ Ekid if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf;u
rwfv twGJ 9 trSwf 11 37
vlawGeJ@ rqufqH&bl;/ twif;tusyf tcsKyftaESmifawG&Sdwmaygh? wu,fawmh tdrfcsKyfqdk wmvnf;
csKyfaESmifxm;wmygy?J rxl;ygb;l / [drk mS uav;rSmcsKyfcsKyf/ tdrcf sKyf csKyfcsKyf/ rxl;ygb;l ? aemuf'=D um;xJrmS yJ
bm awG=um;=um;ae&vJqakd wmh ud, k &hf ŒJ vkyaf zmfuikd f zufawGaygah v/ Oyrm a':atmif qef; pk=unfw@dk
bmwk d @ qd k v nf ; yJ tif ; pd e f a xmif c sw,f / tJ a emuf yd k i f ; rS m usaemf v k d y J td r f c sKyf c sxm;
w,fqw dk m=um;&awmh pdwrf csr;f ombl;ayhg? 'gawGuawmh aomu&Sw d maygah v/ aemuf tdrrf mS uvnf;
b,fvdkvJqkdawmh bmrSawmh 'kuQray;ygbl;?
od k @ aomf v nf ; yJ td r f r S m ud p P & S d w ,f / vk y f p &m&S d w ,f q d k & if a wmh tJ o l w k d @ uol w k d @
udt k a=umif;=um;&w,f/ apmapmydik ;f wke;f uawmh E_wef @J ta=umif;=um;vd@k &w,f/ aemuf yf ikd ;f =uawmhh
E_wef @J wif r&awmhb;l pma&;wif&w,f? Oyrmqkv d @dk &S&d if aq;ppfr,f use;f rma&; udpq P &kd ifvnf; pmeJ@wif
qkdawmh atmufuvlawGuvnf;yJ olwkd@uwm0efcHcsifwJhowdW r&Sdbl;av? olwdk@u wckckqdk&if
olw@dk tjypfvw G af tmifqjkd yD; txuftxuf tqifq h ifah wGta=umif;=um; &awmh =umwmayg?h wu,fv@kd
aoaumif a ygif ; vJ j zpf & if a wmh jy\em &S d w maygh a v/ 'gayr,f h pd w f x J r S m qH k ; jzwf x m;ygw,f ?
aoaumif a ygif ; vJ j zpf & if a wmh td r f u um;eJ @ jzpf j zpf wuU p D e J @ jzpf j zpf aq;&H k u d k o G m ;r,f
aemufrSrif;wkd@vkdufcsifwmeJ@vdkuf vkyfcsifwm vkyfqdkjyD;awmhav? 'Dvdkawmhpdwfawmhul; xm;wmyJ?
'gayr,fhuHtm;avsmfpGmyJ aemufxyf ae&xdkif&wm udkowd}uD;rm;pGmeJ@aeawmh a&m*gb,qkd;qdk;0g;0g;
awmh r jzpf b l ; aygh ? 'gayr,f h td r f r S m wck c k j zpf + yD qk d y gawmh A sm [k w f v m; tJ , m;uG e f ; av;ysuf v d k @
vkyfcsifw,fqkd&ifvl awmhac:vkd@&w,f? 'gayr,fh ac:&wJhvludk ppfvm;ar;vm; vkyf=uawmh vlawGu
rvmcsif bl;?
aemuf 'DtJ,m;uGef;wyfzdk@qkd&ifvnf;yJ a&mif;whJvluawmh wyfr,fvdk@qkd+yD;awmh wyfayr,fh
tdrfudk 'DvdktajctaeeJ@ usawmh b,folrS vm+yD;rvkyfay;Ekdifbl;ayghh? tJ'grsKd;qkd vdk@&Sd&ifvnf;
ud, k ahf qG;rsK;d om;csi;f xJu vlvu kd &f mS +yD;awmh vky&f udik &f wmawGayg?h Oyrm a&pufysuw f ,f/ bmysuw f ,f/
nmysuw f ,fq&dk ifawmh jy\emawGuawmh tcuftcJawG uawmhtrsm;}uD; =uHKcJ&h wmayg?h &dw S mayg?h
aemuf pdw'f u k aQ &mufwthJ cgrsm;awmhvnf; vlu'kuaQ &mufw,faygh av/ tJ'gav;awGawmh&w dS maygah v/
aemuf atmufuvkyaf y; wJu h av;awGtaeeJ@uawmh olw@dk uawmhwwfEidk o f rSs trde@f &&ifawmhow l @dk u
ajyajy vnfvnf jzpfatmifawmhvkyfudkifay;ygw,f? 'Duav;awG vkyfudkifay;wmuawmh aus;Zl;
wif&rSmaygh? wwfEkdiforSs}udK;pm; vkyfudkifay;ygw,f? aemufwckuawmh bmjzpfvnf; qkd awmh
oG m ;csif w d k i f ; oG m ; vmcsif w k d i f ; vm vd k @ r&wJ h tcg=uawmh pd w f x J r S m npf n L; r_ a wG uawmh
trsm;}uD;&Sdwmaygh?
tJ'g tJ'DvkdyJ wjznf;jznf;eJ@ tqifajyatmifae&if;uae udk,fu ae@pOfbm vkyfvJqkdawmh
'D'%fawGudkausmfv$m;Edkiftmifqdk+yD;awmh 0dy\emw&m;vnf;vkyfjzpfw,f? t&ifwkef;u r[mpnfrSm
ES p f = umatmif ES p f E S p f + cd K uf + cd K uf v k y f w ,f ? tm;xk w f c J h z l ; w,f q d k a wmh tJ ' gud k j yef + yD ; awmh
w&m;tm;xk w f w ,f a ygh a v? w&m;tm;xk w f w ,f q k d a wmh v nf ; td r f r S m qk d w mu [d k & d y f o m
wk@d vrkd [kwb f ;l av/ jy\emawGu aomif;ajcmufaxmif&w dS ,f? &Sad wmh odyaf wmh orm"dtm;raumif;bl;?
'gayr,fh 'gudkawmh aemufrStjyifa&muf&ifawmh &dyfom oabmrsKd;quf+yD; usifhp&m&Sdwmusifhr,f/
vk y f r ,f / tm;xk w f r ,f a ygh a v? tJ reuf u d k a wmh bmvk y f v J q k d a wmh bk & m;0wf j yKw,f a ygh ?
tJaemuf+yD;awmh oDv,l w,faygh? aemuf[dk [dk'if;aygh yXmef;t&Snfaygh? yXmef;&GwfjyD; bk&m;rSm
ylaZmfw,f? aemuf+yD;awmh y&dwf}uD; 11 okwf&Gwfzwfw,f? aemuf+yD;awmh "rRp=um wcgwav
38 rwfv twGJ 9 trSwf 11
r[momr&okw/f aemuf+yD; awmh owdyXmefw&m; ponfjzihf aygah v 'gawG&w G zf wfygw,f aemufawmh
Ak'<pmay awGudk vnf; tcsdef&wJhtcgrS tcgtm;avsmfpGm zwfw,f/ rSwfom;w,f jyKw,f ayghav?
aemufawmh tdrfuZeD;eJ@ om;orD;av;awGuvnf;yJ wdkufwGef;w,faygh? udk,fhta=umif;
av;awmh a&;zd k @ aumif ; w,f q k d a wmh tJ ' geJ @ aumuf a &;w,f a ygh ? aumuf a&;wmuvnf ; yJ
awmfawmfapmapmwke;f uvnf; pdwt f m;wuf=uGpmG eJ@ a&;ygw,f? a&;awmhvnf; a&;tm;vnf;rqd;k ygb;l ?
'gayr,fh a&;&if;a&;&if;eJ@yJ aemufyikd ;f awG =uawmh 0rf;enf;p&m av;awGujzpfjzpfvmw,f? 0rf;enf;p&m
awGuay:ay:vmwJhtcg=uawmh qkdygawmh ta&;tcif; awGjzpfvmw,f? bmawGnmawGqkdawmha&;wJh
tm;uenf;enf;awmh pdwfusw,faygh?
tJvdka&;&if;eJ@ 0rf;enf;p&mawG jzpfvmwmu bmjzpfvJqkdawmh [dk tdrfu uav;uvnf;
ol@rSm arG;&myg ESvHk;a&m*gjzpfwJhtwGuf aq;&HkukowJhudpPuvnf; aemufqHk;ukowJh tcsdefwef
aomfvnf;yJ [kdaiGa&;a=u;a&;aygh aiGa&;a=u;a&; qkdwmuvnf; ta=umif;a=umif; awGa=umifh ayghav
aemufq;kH awmh uav;uaemufq;kH tonf;toefjzpfrS ac:+yD;oGm;jyawmh uav;uvnf; qH;k oGm;w,f?
tJ'Duav;qHk;+yD;awmh o+*õK[fwJh aemufwae@rSmyJ wyfrawmfwm0efuae+yD; awmh EkwfxGuf&w,f?
Ekwx f u G +f yD;awmh r=umcifrmS yJtcsKyfusw,f? tusO;f axmiftif;pderf mS ae&w,f? tif;pderf mS tm;vH;k aygi;f
7 ESpfusw,f? aemuf+yD;awmh pdwfxdcdkufp&mawG trsm;}uD;jzpfw,f? pdwfxdckdufp&mawGtrsm;}uD;yJ?
pdwfxJrSm pdwfrcsrf;omp&mawG pdwfrcsrf;omp&mawGqkdwmu udk,fu 'Davmufawmif vkyfudkifay;
&ufom;eJ@ jyefvnf+yD;awmh qufqcH &H wJt h ydik ;f rSm wcsKŒd ae&mawGu 0rf;enf;p&m awGtrsm;}uD;jzpfcw hJ ,f?
tJ a wmh t jyif a &muf w J h tcg=uawmh 'g'D t a=umif ; awG tck v d k j yef + yD ; awmh a &;&r,f jyK&r,f
qdwk thJ cg=uawmh pdwx f rJ mS pdwx f cd ukd w
f ,f? uav;qH;k oGm;+yD; tvkyu f Ekwx f uG &f w,f/ axmifusw,f/
qdkawmh tJ'gtckra&;bJeJ@&yfxm;wm awmfawmfav;yJ =umjyD? vcsD ESpfcsD eD;yg; avmufjzpfoGm;w,f?
ra&;bJ tJ'Dae&mrSmyJ &yfxm;w,f? tJawmhp+yD;awmh arG;uwnf;u ae+yD;awmh tJ'Dwyfrawmfu
wm0ef+yD;qHk;+yD;awmh tif;pdeftusOf;axmifuswJhtcsdefxd yxrtydkif;aygh tJ'DrSm&yfxm; w,f?
aemufa&;r,fqadk wmh quf+yD;awmh'aD e@ quf+yD;trsm;}uD;a&;p&m&Sw d ,faygah v? aemuf+yD;awmh
&[ef ; b0aewmwd k @ / aemuf + yD ; awmh ud k , f w uf v mwJ h a usmif ; eJ @ ywf o uf w J h wuU o k d v f y nm&yf e J @
ywfouf+yD;awmhaemufq;kH tJ'g Oya'ynm &zd@k Oya'ynmeJ@ajz&Si;f +yD;awmh tvkyv f yk pf m;zd@k 'gav;awG
usefao;w,f? aemuf ta&;tcif;jzpf+yD;awmh tckvdk tusOf; uscHae &wmawG tJ'gav;awGvnf;
a&;zd k @ usef w ,f ? xm;ygawmh tJ a wmh b ,f v d k a e&vJ q k d a wmh td r f r S m rd o m;pk eJ @ ae&aomf v nf ; yJ
pdwfuawmhtrSefwkdif;ajym&r,fqkd&ifawmh 'DtzGJ@csKyf owif;udkawmh rjywf em;axmif +yD;awmh
t+rJwrf;aygah vtm;emw,f? a=omf 'Dval wG use&f pfoal wGu 'Davmuf awmiftE &W m,frsm;=um;xJuae
tusyf t wnf ; awG = um;xJ u ae ygwD u sef a ecJ h a tmif u sLH ; uk e f ; +yD ; awmh vk y f u d k i f a e&&S m w,f ?
renf ; &yf w nf a e&w,f qd k w mpd w f x J u aeem;vnf a ew,f / pd w f r aumif ; jzpf a e&w,f ?
iguawmh ' D r S m rvk y f E k d i f b J e J @ taES m if t zG J @ rS m ae&w,f ? tJ ' D xJ u ae owif ; awG =um;wJ h tcg
pdwfxJrSmraumif;bl;? tJawmhvdk zdqD;r_av;awmh&Sdwmaygh? pdwfaomuav;vnf; &Sdwmaygh?
tJ'Dawmh ae&if;eJ@yJ aemufw}udrf xGuf&rSmvdkvdkeJ@ aevmvdkufwm tm;vHk;aygif; 6ESpfjzpf
oGm;w,fayghav? tJawmh wydkif;uawmhb,fvdkyJajymajymae&wm tcsKyftaESmifeJ@ae&wJhtwGuf
rdom;pkeJ@ae&aomfvnf;yJ wu,fpdwfxJrSmawmh raysmf&$ifEkdifygbl;? aemf tckvGwfvmw,f qdk vnf;yJ
t&ifwkef;uqdk&dk;pum;&Sdw,frkd@vm; &Sifvdifjyefvdk@ &Sd&ifvnf;yJ 0rf;ajrmufw,f? tdrfaxmif us&ifvnf;
rwfv twGJ 9 trSwf 11 39
0rf ; ajrmuf w ,f ? tusOf ; us&if ; uae vG w f a jrmuf w ,f q k d w J h [ mav? usaemf h tzd k @ awmh
tcsKyftaESmiftzGJ@tpnf;=um;xJrSm pdwfaomut}uD;trm;jzpfwJh[muae vGwfvmjim;aomf vnf;yJ
tckvkd taESmiftzGŒJ eJ@yaJ e&wmygyJ rxl;ygb;l ? [kwv f m; tdrrf mS oGm;w,f taygu0f rSm tapmifeh @J +cHxrJ mS
tapmif h e J @ ck v d k oG m ;&if v nf ; vk d u f w J h [ meJ @ ? aemuf + yD ; awmh aewJ h ae&m awG r S m qk d & if v nf ; yJ
awmuf a vS s muf = uD ; vd k u f a ewmtaES m if tzG J ΠawG e J @ yg? wu,f w rf ; awmh r vG w f vyf y gbl ; ?
aemuf + yD ; awmh ' D t vm;wl y J jyef p Of ; pm;=unf h v d k u f v k d @ &S d & if 'D r d k u a&pD a &;/ vl @ tcG i f h t a&;/
+idrf;csrf;a&;vkyfwJhyk*~dKvfrSeforSs tukefvHk;tusOf;usaewJh oabma&mufw,f vkd@yJcH,laew,f/ tJvdkyJ
cH p m;&wmygyJ ? tJ v d k a e&vd k @ awmmh p d w f x J r S m b0if r usygbl ; ? wcgwavawmh v nf ; od y f a 'go
jzpfw,faygah v?wcgwavawmhvnf;yJ odyrf cHr&yfEidk jf zpfw,f? wcgwavawmhvnf;yJ 'Db&k m; &JŒtqH;k
trudk em;axmif+yD;awmh udk,fhpdwfudkjyefqHk;r+yD; ae&wmawG vnf;trsm; }uD;&Sdwm aygh? aemuf
tzGJ@csKyfvkyfief;eJ@ywfouf+yD; tm;vHk;'DrSm vkyfudkif aewmudk ulnDcsifw,f?
Oyrmvli,fawGtydkif;/ vli,fawG/ +yD;awmh tjypfcsvdk@&Sd&ifvnf;yJ wcgwnf;bmac:rvJ
waygif;wnf;rcsbJeJ@ckESpfck &SpfckeJ@tr_awGwif+yD;awmhtjypf'%fawGudk csaewm/ ESpfaygif; 70 wkd@ 80
wk d @ 100 wk d @ 'gawG u pd w f x J r S m b0if r usbl ; ? tm;vH k ; pd w f x d c d k u f w ,f ? aemuf + yD ; awmh v nf ;
'DavmufawmifyJ &ufpufveG ;f w,f qkw d chJ pH m;r_uawmh awmufavSsmufjzpfwmyJ?a':atmif qef;pk=unf
ud p P r S m qk d & if a wmh trsm;}uD ; yJ 'D [ mrw&m;r_ y J v d k @ qd k + yD ; awmh 'D [ mawmf a wmf h u d k b 0if r us bl ; ?
bmwckrSw&m;rSswr_r&Sdbl;/ tJ'DvdkjzpfwJhtwGuf tJ'DcHpm;r_uawmh w&m;Oya't& jyefvnf+yD;
awmhajzmifhajzmifh rwfrwfjzpfatmif vkyfay;csifwhJpdwfu 0ifvmw,f/ jyefvnfjyD; ajzmifhajzmifh rwfrwf
jzpfapcsifw,f/ w&m;a&;udpPawGudk/ udk,fuwwfawmhrwwfygbl;/ Oya'orm; vnf;r[kwfygbl;?
udk,fuzwf&Hkzwfzl;wm/ ajymvkd@=um;&Hk=um;zl;wmyJ/ 'gayr,fh wwfEdkiforSsawmh ulnDcsifw,f?
ar;? ? [kwuf yhJ gtb tJ'v D kd tdrrf mS aewJt h csed /f tcgtm;avsmpf mG use;f rma&; ppfaq; zd@k t
wGufaum tqifajycJhyg ovm;?
ajz? ? qk d a wmh tJ ' gajym&OD ; r,f ? tJ a wmh yxrwcgtusOf ; uswk e f ; u xG u f v mawmh
tJaoG;wkd;uygvmw,f? b,favmufxdwkd;vnf;qkd&if usaemfawmifr,Hkbl;? 180-110 xdwkd;w,f?
tJwkef;uwcgwnf; csufcsif;aq;&Hk rSm=unfh+yD;awmholwkd@awmifvef@zsyfoGm;w,f? aq;&Hka&mufawmh
rS wkdif;=unfhvdkufawmh 180-110 aygh? tJvdkaoG;wkd;ae w,f? aemuf 'kwd,t}udrfrSm aq;pm;w,f?
enf ; enf ; awmh xd e f ; xd e f ; od r f ; od r f ; eJ @ aew,f ? aemuf w }ud r f = uawmh bmjzpf v mvJ qd k a wmh
tusOf;uswJhtcsdefrSm ESvHk;ckefwm rrSefbl; qD;usdwfuydkqkd;vmw,f? tJ'guk&w,f? tck w=udrf
txde;f odr;f cH&awmh bmygvmvJqakd wmh usaemfrh supf yd suo f mG ;w,fayg?h 'gawGu bma=umifh vJqadk wmh
aoG;wk;d (y&uf&mS ) a=umifh qdak wmh 'gtifrwefEw k hJ ae&mav;awGu aoG;usw d x
f uG wf ,f qkw d o
hJ abm
'D = um;xJ r S m vnf ; usaemf & J Πtjypf v J & S d y gw,f ? ck e ajymawmh bmomw&m;vk y f w ,f / bmawG /
nmawG a &;w,f q k d + yD ; awmh t jyif tcsd e f u k e f a tmif &k y f & S i f = unf h w ,f A sm? &k y f & S i f u vnf ;
trS e f w d k i f ; ajym&r,f q k d & if a wmh uk d & D ; ,m;um;=unf h w ,f A sm? tJ a wmh u d k & D ; ,m;um;uvnf ;
=unf&h if;=unf&h if;eJ@yJ qGaJ qmifra_ v;awG&v dS maawmhvnf; =unfjh zpfw,faygah emf/ tJawmh aemuf wcku
'gwifrubJ usaemfu tm;upm;vnf;0goemygawmh tm;upm;owif;qkd vnf;rvGwfbl; Asm?
qdkygawmh[kwfvm; y&D;rD;,m;vdpfwkd@ / wif;epf yGJwkd@aemuf+yD;awmh pydefrSmuefwJhyGJqkdwJh abmvHk;

40 rwfv twGJ 9 trSwf 11


toif;awGta=umif;vnf;odw,f/ abmorm;awGvnf;odw,f/ odawmh'Daumif [dkajymif;oGm;+yD?
[dkaumif[dkajymif;oGm;+yD b,faumif b,f a&mufoGm;+yD/'gawGvnf;odawmhabmvHk;yGJ uawmh
pdwfyg0ifpm;+yD;awmh tJ'gt=unfhrsm;w,f? tJabmvHk;yGJ jrefrm ,lEkdufwufeJ@ csJvfqD;wkd@eJ@ tmqif
e,f w k d @ vpf y gyl ; wd k @ e@J tJ ' gawG =unh f w mvnf ; rsm;w,f A sm? tJ ' ga=umif h 'D r suf p d j zpf w,f v d k @ yJ
atmufarhygw,f? tJawmh tckawmh aq;0g;ukor_ cHaewJhtwGufa=umifhrdk@vdk@awmh jyefvnf aumif;
r,fvdk@awmh xifygw,f?tus,fcsKyf ae&wkef;uawmh usef;rma&;eJ@ywfouf&ifvnf; tcuftcJawmh
trsm;}uD;&Sdw,f?
ta=umif;a=umif;aygif;rsm;pGm olwkd@uvnf; usaemfh udpPqdk&ifatmufu b,folrSat;
at;aq;aq; r,lcsifbl;?olwkd@u xpfceJ xpfceJ'Dvlvmajymw,fqkd&ifyJ pmeJ@ayeJ@ydk@wmyJ/ ydk@awmh
olwkd@enf;olwkd@[efeJ@ tjrefqHk;ydk@wmaygh/ 'gayr,fh =umwmygyJ? tenf;qHk;uawmh &dk;&dk;qkd&ifawmh
ESpfywfaygh/ wywfESpfywfqkdwmuawmh xHk;pHyJ? tJ'g tJvdkjzpfw,f qkdawmhusaemfu ckeajymovdkaygh?
aoaumifaygif;vJjzpfr,fqdk&ifawmh 'gudk,fh[mudk,f jzpfjzpf vkyf&rSmayghav? omreftaee@Juawmh
ol w k d @ tcsd e f u d k u f o G m ;wJ h t wG u f ol w k d @ utrd e f @ usvm+yD ; vd k @ &S d & if a wmh ol w k d @ u 'D a tmuf u
aumifwmxdkifwJhwm0efapmifhwJhuav;awGuawmh olwkd@jzpfoavmuf wwfoavmufukd tultnD
ay;+yD;awmh jzpfajrmufatmif aqmif&Gufay;ygw,f?
ar;? ? aemufwcku ar;csiw f mu a':atmifqef;pk=unfe@J ywfouf+yD;awmh tb&JŒoabm
xm;cH,lcsufb,fvkd&Sdyg ovJ?
ajz? ? a':atmifqef;pk=unfu jrefrmEkdifiHawmftwGuf 'Drkdua&pDeJ@ vl@tcGifhta&; +idrf;csrf;
a&;twGuf wu,fhudk tifrwefudk vdktyfaewJh acgif;aqmifaumif;wa,muf? ol@rSm'Dt &nft
csif;awGvnf;jynfhae+yD/ ol@bufutifrwef vdktyfwJhacgif;aqmifyDow,f? owWduawmhr ajymeJ@awmh/
ol&owWdaum/"rRowdWaum&Sdw,f? ol@ tazqDu ygvm wJhADZ/ aoG;/ tm;/ zcif&JŒqEN/EdkifiHtwGuf
olu, kd u
f sK;d pGe@f whJ vkyw f uhJ pd w
P @dk bmwk@d &J&ifw h mwk@d /jywfom;wm wk@d / ajzmihrf wf wmwk@d / wnf=unfwmwk@d
aemuf+yD;awmhwrsKd;om;vHk;twGufudk [kwfvm; }uD;yGm;&m}uD;yGm;a=umif;/ csrf; om&m csrf;oma=umif;/
wk;d wuf&m wk;d wufa=umif; vkycf siw f phJ w
d "f mwfapwemawG/ 'gawGu ADZygvmwmawmhtrSeyf ?J ol[m
wu,f h u d k Ed k i f i H t wG u f td w f o G e f z marS m uf & S d o rS s ud k ud k , f u sKd ; pG e f @ +yD ; awmh / tepf e mcH + yD ; awmh /
ol@&JŒtoufaoG;udk pGef@+yD; awmhawmif olu 'Dae@vkyfudkifay;cJhw,f? wu,fhacgif;aqmifaumif;yJAsm?
tJ'DvdkyJjrifw,f?
'ga=umifhrdk@jynfolvlxkudkvnf; usaemf ajymcsifw,fAs? [kwfvm; tckvdktcsdeftcgrsKd;rSm
jynf o l v l x k & J Π'D t &if w k e f ; u xm;&S d c J h w J h cspf w ,f q k d w J h p um;vH k ; tjynf h x m;+yD ; awmh
ol @ &J Πusef ; rm&musef ; rma=umif ; vG w f & mvG w f a =umif ; aemuf + yD ; awmh aqmif & G u f E k d i f w mud k acsm
acsmarmarmeJ@atmifjrifpGmaqmif&GufEkdifa=umif;udk +idrf;+idrf;csrf;csrf;omom,m,meJ@ pdwf"mwf udka&m
tm;ay;axmufcHcJh=uw,f? jynfolw&yfvHk;twGufaum ol[m acgif;aqmif/ 'DEkdifiHawmf 'Drkdua&pD
tiftm; pkawGuaumEkdifiHwumtm;vHk;uaum acgif;aqmifaumif; qkdwJhae&mrSm owfrSwfjcif;
cHae&wJholyJ? tJawmh usaemfhoabmu 'DtzGJŒcsKyfeJ@ywfoufwmtm;vHk; a':atmifqef;pk=unf
acgif ; aqmif + yD ; awmh v k y f w J h u d p P t 00u atmif j rif apcsif w ,f ' gyJ ? tJ ' D v d k atmif j rif z d k @ twG u f
rvkyf&wJhtwGuf vluaerxdxdkifrxd aeae&wJhoabmaygh?

rwfv twGJ 9 trSwf 11 41


tcef;quf
trsdK;om;'Drdkua&pD tzGJhcsKyf ordkif;tusOf;
yxrt}udrfv$wfawmfac:,lay;&ef awmif;qdkjcif;?
1998 ck E S p f / arv (27)&uf a e@ a¶G ; aumuf y J G ( 8)ES p f a jrmuf ES p f y wf v nf a e@wG i f / 1990
jynf h E S p f a &G ; aumuf y J G &vm'f t m;jynf o l v l x k . qEN E S i f h t nD t aumif t xnf a zmf a y;&ef E S i f h /
yxrajcvSrf;tjzpf jynfol@v$wfawmfac:ay;&ef tifeft,fvf'DrSawmif;qdkcJhonf?
1998 ck E S p f / ZG e f v (23)&uf a e@wG i f &uf a ygif ; (60)twG i f ; (=o*k w f v 21 &uf r wd k i f r D )
v$ w f a wmf a c:ay;&ef awmif ; qd k o nf h p mud k Ed k i f i H a wmf a t;csrf ; om,ma&;ES i f h zG H @ òzd ; a&;aumif p D
OuUXxHay;ydk@cJhonf?
xdk@aemuf yJcl;wdkif;odk@oGm;a&muf&eftwGuf a':atmifqef;pk=unf &efukefrSxGufcGmcJh&m/
wd k u f } uD ; òrd @ e,f / a&$ j r,mwG i f wm;jrpf j cif ; cH c J h & onf ? xd k @ jyif {&m0wD w d k i f ; od k @ oG m ;a&muf & ef
xGufcGmcJh&mwGifvnf; xef;wyifòrd@e,f/ tnmpkwGif(2)}udrfwdkif wm;qD;jcif;cHcJh&onf?
1998 ck E S p f / =o*k w f v (21)&uf a e@wG i f tzJ G @ csKyf r S a=unmcsuf x k w f j yef I etzrS
v$ w f a wmf a c:ay;rnf r[k w f o nf h t wG u f wd k i f ; &if ; om;vl r sKd ; ud k , f p m;vS , f r sm;yg0if o nf h
jynfol@v$wfawmfw&yfudk r=umrD&uftwGif; ac:,lzJG@pnf;rnfjzpfa=umif; a=unmcJhonf?
Edik if aH wmftm%mudk 1998 ckEpS w f iG f odr;f ,lcahJ om tm%mydik w f @kd onf/ zJ@G pnf;yHt
k ajccHOya'w&yf
r¶dSygbJvsuf jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyJGOya'ESifhenf;Oya'wdk@udk jyXmef;cJhygonf? xdk@aemuf
tm%myd k i f w d k @ onf ,if ; Oya'rsm;ES i f h t nD ygwD p H k ' D r d k u a&pD t axG a xG a ¶G ; aumuf y J G u d k
zJG@pnf;yHktajccHOya'r¶dSygbJvsuf usif;yay;cJhjcif;jzpfygonf?
jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyJGOya'yk'fr(2)wGif æ
l “v$ w f a wmf q d k o nf r S m jynf o l @ v$ w f a wmf u d k q d k v d k o nf ? ” [k j yXmef ; xm;ygonf ?
,if ; jyXmef ; csuf t & ac:,l z J G @ pnf ; ay;&rnf h v $ w f a wmf o nf wd k i f ; jynf ð yv$ w f a wmf r [k w f b J
jynfol@v$wfawmfomjzpf&ygrnf? jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyJGOya'yk'fr(3)wGif æ
l “v$ w f a wmf u k d rJ q EN e ,f r sm;rS TOya'ES i f h t nD a¶G ; aumuf w if a jr‡ m uf v d k u f a om
v$ w f a wmf u d k , f p m;vS , f r sm;jzif h zJ G @ pnf ; &rnf ? ”[l I twd t us¶S i f ; vif ; jywf o m; pG m jyXmef ;
xm;ygonf ? ,if ; jyXmef ; csuf E S i f h t nD v$ w f a wmf a c:,l z J G @ pnf ; jcif ; ud k tm%myd k i f w d k @ u
aqmif&Gufay;rnf[k twdtvif;a=unmcJhygonf?
xd k @ tjyif o wif ; axmuf r sm;u yxrt}ud r f j ynf o l @ v$ w f a wmf t pnf ; ta0; ac:,l r nf h
&uf o wf r S w f xm;jcif ; ¶S d § r¶d S E S i f h ywf o uf I ar;jref ; csuf u d k tm%myd k i f w d k @ uajz=um;&mwG i f /
a&G;aumufyJG+yD;v#if ta&G;cH&rnfh v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;!d‡E_dif;aqmif¶Guf&rnfjzpfa=umif; udv k nf;
wdkif;jynfodk@ ajym=um;cJhygonf? jynfol@v$wfawmfac:,lzJG@pnf;a&;twGuf/ zJG@pnf;yHktajccHOya'
w&yf¶&dS rnf[k ajymqdck jhJ cif;r¶dyS g? wzef “v$waf wmfac:,lrnft h csed f twdtusrajymEdik yf ga=umif; od@k aomf
tcsdefqJGxm;vdkonfh oabmr¶dSyga=umif;”udkvnf;¶Sif;vif;pGmxyfrHajym=um;cJhygonf?
xdk@a=umifh trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyfonf 25-3-96&ufae@wGif tm%mydkifwdk@xHodk@“yxr
t}udrf jynfol@v$wfawmftpnf;ta0;ac:,lusif;yrnfh&ufowfrSwf&ef/ jynfol@v$wfawmfudk,fpm;
vS,rf sm; !dE‡ i_d ;f aqmif¶u G af &;twGuf pDpOfay;&efupd ”P ud/k wm0efopd mG jzifh ta=umif;=um;cJo h nf? od@k aomf
42 rwfv twGJ 9 trSwf 11
tm%mydkifwdk@u wpHkw&m ta=umif;jyef=um;cJhjcif;r¶dSyg?
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJ@G csKyfonf 23-6-98 &ufae@wiG f Oya't&vnf;aumif;/ tm%mydik w f @kd .
uwd u 0wf t &vnf ; aumif ; / jynf o l @ v$ w f a wmf a c:,l z J G @ pnf ; ay;&ef / Oya't&wm0ef ¶ d S a om
tm%mydkifrsm;xHodk@ “1998 ckESpf/ =o*kwfv(21)&ufae@rwdkifrD v$wfawmfac:,lzJG@pnf;ay;yg&ef”
wdkufwGef;awmif;qdkcJhygonf?
jynfol@v$wfawmf.t"duwm0efrSm wdkif;jynf. Oya'ðya&;/ tkyfcsKyfa&;/ w&m;pD&ifa&;wdk@udk
jynfow l @kd u, kd pf m; pDrcH ef@caGJ qmif¶u
G Ef ikd o
f nfh Edik if aH wmf. tjrifqh ;kH aom tzJ@G tpnf;jzpfygonf? xd@k tjyif
EdkifiHawmf. ,ae@tajctaewGif jynfolrsm;ua¶G;aumufwifajr‡mufvdkufaom jynfol@v$wfawmf
udk,fpm;vS,frsm;onf tem*gwf'Drdkua&pDEdkifiHawmfzJG@pnf;yHktajccHOya'udka&;qJG=u&ef Oya't&
wm0ef¶dSonfh yk*~dKvfrsm;jzpfonf?
jynfol@v$wfawmfac:,lzJG@pnf;ay;&ef ysufuGufjcif;onf jynfolvlxk.qENudk rsufuG,fðy&m
odk@a&mufonfomru tm%mydkifwdk@taejzifh EdkifiHawmfESifh EdkifiHom;rsm;tm;ay;xm;aom uwdu
0wfrsm;udk y,fzsufvdkufjcif;jzpfonf?
od k @ ygI trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zJ G @ csKyf r S jynf o l @ v$ w f a wmf u d k , f p m;vS , f r sm; wd k i f ; &if ; om;
vl r sKd ; rsm;. jynf o l @ v$ w f a wmf u d k , f p m;vS , f r sm;/ tjcm;Ed k i f i H a &;ygwD r sm;rS jynf o l @ v$ w f a wmf
udk,fpm;vS,frsm;ESifh woD;yk*~v jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;tm;vHk;wGif jynfol@v$wfawmf
zJG@pnf;a&;ESifhpyfvsOf;I rJqEN¶Sifrsm;ESifh jynfolvlxk. qENt& wm0efusa&mufvm+yDjzpfygonf?
xd k @ a=umif h trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zJ G @ csKyf o nf wd k i f ; &if ; om;vl r sKd ; jynf o l @ v$ w f a wmf
udk,fpm;vS,frsm;yg0ifaom jynfol@v$wfawmfw&yfudk r=umrD&uftwGif;ac:,lzJG@pnf;rnfjzpfa=umif;
a=unmcJhonf?
tm%mydkifrsm;. zdEdSyfcsKyfcs,fuef howfcH&r+rsm;?
Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzJ@G . tpd;k &tzJ@G wiG f wm0efrsm;udk xrf;aqmifae&onfh
0ef}uD;wOD;jzpfol OD;0if;pdeo f nf vlra_ &;tzJ@G wzJ@G omjzpfonfh jynfaxmifp}k uH@cikd af &;ESizhf @HG òzd;a&;toif;wGif
wm0efxrf;aqmifae&olvnf;jzpf+yD;/ ,if;yk*~dKvfonf 1-11-96 &ufae@ESifh 3-11-96 &ufae@rsm;wGif
xd k v l r _ a &;tzJ G @ twG u f p nf ; ¶k H ; a&;uG i f ; qif ; &mY ajym=um;cJ h o nh f p um;rsm;rS m / tvG e f w &mrS
ao;odrf,kwfnHhvSygonf? xdkajym=um;cJhonfhpum;rsm;udk trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf oufqdkif&m
tzJG@cJGrsm;u A[dkXmecsKyfodk@ ay;ydk@xm;onfh tpD&ifcHpmrsm;twdkif;jyefvnfa&;om;+yD;/ EdkifiHawmf
+idrf0yfydjym;r_ wnfaqmufa&;tzJG@ OuUXvnf;jzpf+yD; jynfaxmifpk}uH@cdkifa&;ESifhzGH@òzd;a&;toif;.
em,u}uD;vnf;jzpfonfh AdkvfcsKyfr–;}uD;oef;a¶$xH 20-12-96 &ufpJGygpmtrSwf 179§pnf;(+idrf)§96
jzifh tzJG@csKyfOuUX OD;atmifa¶$rS ta=umif;=um;cJhonf?
jzpfpOfrSm 1-11-96 &ufae@(14;00)em&D tcsdefcef@wGif/ tif;awmfòrd@rS(1)rdkifcef@a0;aom/
v,fjyifaus;¶Gm rlvwef;ausmif;0ef;twGif;ðyvkyfaom ¶GmvHk;u|wf}uH@§zGH@ toif;0iftqdkðyv$m
ay;tyfyJGtcrf;tem;wGif &xm;ydk@aqmifa&;0ef}uD;Xme0ef}uD; OD;0if;pdefrS wufa&mufvm=uaom
aus;¶G m vl x k t m; pum;ajym=um;&mY a':atmif q ef ; pk = unf t m; oabmxm;jyif ; xef a om
yk*~dKvfa&;xdk;ESufwdkufcdkufr_rsm;udk/ wufa&muf=uolrsm;taeESifh udk,fhem;udk,fr,HkEdkifavmufatmif
tH h t m;oif h a vmuf ud k , f w d k i f } uH K awG @ =um;od c J h & ygonf ? 0ef } uD ; OD ; 0if ; pd e f a jympum;rsm;xJ r S
jyif ; xef v G e f ; aomtcsuf u d k x k w f E _ w f j y&v#if jynf w G i f ; Ed k i f i H a &; rwnf r +id r f j zpf a tmif vk y f a eol
rwfv twGJ 9 trSwf 11 43
a':pk=unfudk okwfoif¶Sif;vif;ypf&rnfjzpfa=umif;/ okwfoif¶Sif;vif;ypf&rnfudk em;vnf=uovm;/
okwfoif¶Sif;vif;ypf&rnfqdkwm owfypf&r,fvdk@qdkvdkwmjzpfa=umif;/ (wqufwnf;) atmifqef;
pk=unfukd owf&o J vm;(Tpum;ukyd &dowftm; 5-6 cgavmufa'gow}uD;qufar;/ b,forl rS ajz=u)/
a':pk = unf u d k o wf y pf & r,f v d k @ ajyma=umif ; / avmf p yD u mjzif h a jym=um;aomtxuf y gpum;rsm;ud k
udk,fwdkifwufa&muf=uolrsm;tjyif/ a'ocHaus;¶GmvlxkESifh ¶Gmbkef;}uD;ausmif;rS &[ef;oHCmrsm;yif
=um;od&ygonf?
¶GmvHk;u|wftoif;0iftqdkðyv$may;tyfonfqdkonfrSmvnf;/ trSefwu,frSm aus;¶GmrS
tdrfaxmifpkpm&if;rsm;udk òrd@e,f}uH@§zGH@tr_aqmiftzJG@rS óudwiful;,loGm;+yD; ‚if;wdk@udk,fwdkifav#mufv$m
rsm;udk a&;jznfhI txkwfxkyfum 0ef}uD;tm; ay;tyfvdkufjcif;omjzpf+yD; aus;¶GmrSvlrsm;udk,fwdkif
tzJG@0ifav#mufv$mwifonfh udpPudk vHk;0(vHk;0)rod¶Sd=uyg? ajAmifvdrfnmr_w&yfomjzpfa=umif;/ a'ocH
vltm;vHk;uod¶Sd=uygonf?
}uH @ §zG H @ twG i f ; a&;r– ; 0ef } uD ; OD ; 0if ; pd e f o nf uomòrd @ od k @ 2-11-96 &uf a e@ naeyd k i f ; wG i f
a&muf¶ySd gonf? ‚if;nrSmyif uomc¶dik }f uH@§zG@H taqmuftOD;wGi/f uomc¶dik }f uH@§zG@H tvkyt f r_aqmifrsm;/
Xmeqdkif&m 0efxrf;t}uD;tuJrsm;tm;ac:,lawG@qHkI “=o0g'cH,lyJG” usif;yðyvkyfcJhonf? 3-11-96
&uf a e@ eH e uf y d k i f ; wG i f uomòrd @ e,f o d r f t if ; aus;¶G m “¶G m vH k ; u|wf } uH @ §zG @ H t qd k ð yv$ m ay;tyf y J G ”
ðyvk y f u sif ; yygonf ? xd k t qd k ð yv$ m ay;tyf y J G jzpf a jrmuf a pa&;twG u f uomòrd @ e,f r S aus;vuf
(6)&Gmcef@u(kd &0w)tzJ@G 0ifrsm;tm; txl;wm0efay;tyfum rvmrae&pepfjzifh t"rRac:,lI wufa&muf
aponf[k od¶dS&ygonf?
aus;vufrSawmifolv,form;}uD;rsm;/ aus;¶Gm&yfrd&yfzrsm;ESifh ouf}uD;&G,ftdkrsm;ygrusef
wufa&muf=u&ygonf? xdkodrftif;aus;¶GmwGif a[majymaom 0ef}uD;.pum;rsm;rSm a':atmifqef;
pk=unf. udk,fa&;ta=umif;t&mrsm;udk rrSefruefazmfjyajymqdkonfhtjyif “atmifqef;pk=unfudk
owf&Jvm;”[k (3)}udrf (3)cg ar;jref;wdkifwnfatmf[pfay;onf[k od&ygonf? vlxktrsm;pkrSmrnfodk@
jyefvnfrwkef@jyef=ubJ +idrfvsuf¶dS=u+yD; a¶S›ydkif;wGifae&m,lxm;=uonfh vlenf;pkuom owf&Jw,f[k
wkef@jyef atmf[pf=uonf[k od¶Sd&ygonf?
0ef}uD;OD;0if;pdefonf xdkae@eHeuf(11)em&DwGif uomòrd@e,f tif;¶Gmodk@pHkqif;+yD; tif;¶Gmodk@
a&muf¶v dS #iaf &muf¶jSd cif; “¶GmvH;k u|w}f uH@§zG@t H qdðk yv$may;tyfy”GJ od@k wufa&mufred @f ceG ;f ajym=um;ygonf?
rwuf r ae&/ rvmrae&t"rR p epf j zif h a c:,l j cif ; cH x m;&aom aus;¶G m rS a wmif o l v ,f o rm;rsm;/
&yfrd&yfzrsm;/ ouf}uD;¶G,ftdkrsm;/ (oHk;axmif)cef@ wufa&muf=u&a=umif;od¶dS&ygonf? tqdkygvlxk
tpnf;ta0;Y 0ef}uD;. a[majymcsurf sm;rSm a':atmifqef;pk=unf. ud, k af &;&mZ0ifukd r[kwrf rSeaf om/
odrfzsif;aompum;&yfrsm;jzifh vlxkudk t,HkoGif; a[majymygonf? OD;0if;pdefrS a':atmifqef;pk=unf
ta=umif;rsm;udk ajymqd&k mwGif a':atmifqef;pk=unfonf rdcifa':cif=unfEiS t hf wl tdE, Nd jynfYaexdik pf Of
ukvm;wa,mufEiS hf orD;&nf;pm;jzpfcahJ =umif;/ rdcif}uD;jrefrmjynfo@kd jyefvmonft h cg olrvdu k yf gvmjcif;
r¶d S a =umif ; / t*F v ef “ bl ; ”}uD ; wa,muf u oem;I arG ; pm;cJ h a =umif ; / ausmif ; xm;ay;+yD ;
wuUodkvfa&mufcJha=umif;/ x@dkaemuf ukvor*~wGif pma&;omomtqifhESifh tvkyfvkyfcJh&a=umif;/
‚if;tcsed rf mS vuf¶cSd ifyeG ;f jzpfol rdu k u f ,ft&J pfEiS hf tdraf xmifusa=umif;/ rdu k u f ,ft&J pfrmS tmar;eD;&rf;
wa,muf E S i f h uk v m;wa,muf r S arG ; aomom;jzpf I t*F v ef aoG ; om;rppf a om uk v m;ujym;
jzpfa=umif;/ ‚if;ESifh uav;ESpfa,muf&cJha=umif;/ qif;&JrJGawI uav;rsm;udk ausmif;yif rxm;EdkifcJh
44 rwfv twGJ 9 trSwf 11
a=umif;udk t*FvefEdkifiH¶dS jrefrmoHtrwf}uD;rS (2)}udrfac:,ltoday;rS jrefrmjynfodk@ jyefvma=umif;/
jref r mEd k i f i H o m;tjzpf c H , l o l r [k w f b J / Ed k i f i H j cm;ol t jzpf c H , l x m;a=umif ; / ‚if ; ud p P E S i f h ywf o uf I
jy\emjzpfyGm;cJhbl;&m OD;ae0if;udk,fwdkif oGm;a&mufajz¶Sif;ay;cJha=umif;/ olrjrefrmjynfjyefvmpOf
wdkif;jynfacsmufxJusvkeD;csdefjzpfaea=umif;/ e-0-w rS tcsdefrDu,fwif+yD; wdkif;jynfat;csrf;atmif
aqmif ¶ G u f + yD ; umrS ol r acgif ; aqmif 0 if v k y f c sif a =umif ; / “pOf ; pm;=unf h = uprf ; yg” aoG ; rppf w J h
EdkifiHjcm;om;wa,mufudk ,lxm;wJhrdef;rwa,muf[m wdkif;jynfwdk;wufatmif b,fvdkvkyfEdkifrSmvJ
[k ar;jref;+yD;/ olrqif;&JrJGawaecsdefrSm EdkifiHjcm;wdkif;jynfrsm;u Edkb,fvfqktygt0if tjcm;qkrsm;
vnf;ay;cJha=umif;/ ,cktcsdefwGif olronf oef;ºuG,folaX;r}uD;jzpfae+yDjzpfa=umif;/ ‚if;aiGawGESifh
t*FvefrSm oHk;xyfwdkufawG aqmuf/ om;awGudk taumif;qHk;aomausmif;awGrSm ausmif;xm;ay;
ae+yDjzpfa=umif; ajymqdkI “'gha=umifh olrudk wdkif;jynfrS z,f¶Sm;ypf&r,f/ okwfoifypf&r,f”[k
(3)}udrfwdkifatmf[pfaºuG;a=umfygonf? okwfoifw,fqdkwm owfypf&r,f[k qdkvdkwmjzpfa=umif;
xyfrHt"dy`g,fzGifhqdkajymqdkygonf? owf&J=uovm;[k oHk;}udrf atmf[pfar;jref;ygonf? vlxku
rnfodk@r#jyefvnfwkef@jyefr_r¶dSa=umif;awG@&Sd&ygonf?
tqdkyga[majymcsufrsm;ESifh pum;toHk;tE_ef;rsm;twdkif;yif uomc¶dkif/ tif;awmfòrd@e,f
v,fjyifaus;¶GmwGifusif;yðyvkyfonfh vlxktpnf;ta0;wGif vl(ig;axmif)cef@a¶S›wGif a[majymoGm;
cJha=umif; =um;odcJh&ygonf? 0ef}uD;OD;0if;pdeftaejzifh a':atmifqef;pk=unf tay: Yvnf;aumif;/
trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zJ G @ csKyf E S i f h ywf o uf I vnf ; aumif ; / tpOf o jzif h rrS e f r uef a jymqd k r _ r sm;ud k
ðyvk y f v suf ¶ d S a eonf u d k a wG @ ¶d S a e&ygonf ? ,ref E S p f uomc¶d k i f (24)em&D rD ; vif ; a&;tcrf ; tem;
usi;f ypOfuvnf;/ rde@f ceG ;f ajymqd&k mwGif “trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJ@G csKyfEiS hf vlvcl si;f / 'kw'f wk cf si;f / "g;"g;csi;f
¶dkufoifh¶dkuf&rSmjzpfa=umif;” xnfhoGif; ajymqdkoGm;cJhjcif;rsm;vnf;¶dScJhygonf?
}uD ; av;aomwm0ef r sm;ud k ay;tyf j cif ; cH x m;&ol 0ef } uD ; wpf O D ; taejzif h trsKd ; om;'D r d k
ua&pDtzJG@csKyf. ygwDtaxGaxGtwGif;a&r–;tm; vkyf}uHowfjzwf&efv_H@aqmfcsufrsm;/ yk*~dKvfa&;xdyg;
ykwcf wfcsurf sm; ponfw@kd rmS / owif;pmrD', D mrsm;wGirf uawmhbJ e,fvn S ahf jymqdw k u
kd cf u
kd v f maeonfh
twGuf taxGaxGtwGi;f a&;r–;ESihf ygwaD cgi;f aqmif}uD;rsm;taejzifh vHòk cHa&;owdyrkd x kd m;¶d=S uapvdyk gonf?
OD;0if;pdefuajym=um;onfhpum;&yfrSm tvGefw&mrS oduQmrJhjyif;xefvS+yD;/ trsKd;om;'Drdkua&pD
tzJG@csKyf. taxGaxGtwGif;a&r–; a':atmifqef;pk=unftm; toufqHk;¶_H;ap&efyif vH_@aqmfxm;onfudk
avhvm&¶dSygonf?
trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf taxGaxGtwGif;a&r–;ESifh {&m0wDwdkif;pnf;¶kH;a&;tzJG@. OuUXESifh
A[dktvkyftr_aqmiftzJG@0ifwdk@onf/ ,ae@ 20-7-98 eHeuf (09;10)em&Dcef@wGif/ {&m0wDwdkif;/
yef;waemfòrd@odk@ armfawmf,mOfjzifh c&D;xGufcGmoGm;=uygonf?
c&D;xGufcGmjcif;udpPrSm *k%foa&oduQm¶dS jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,frsm;udk/ vl@b0wGif
ted r f h u sqH k ; aom touf a rG ; 0rf ; ausmif ; ES i f h touf & S i f a e=uonf h o l r sm;ES i f h o mouf q d k i f o nf h
ajccsKyf E S i f h c H 0 ef t uf O ya'jzif h t a&;,l x m;+yD ; / vl @ od u Q m ud k wrif o uf o uf c sKd ; ES d r f E d S r f h c sjcif ; tm;/
tzJG@csKyfuvufrcHEdkifygojzifh/ yef;waemf¶dS jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,fa'gufwmwifrif;xGËfxHodk@
oGm;a&muf+yD;tm;ay;&efjzpfygonf? ‚if;onf azmfjyygOya'jzifh ta&;,ljcif;cHae&ygonf?
&ef u k e f - yk o d r f v rf ; a=u;eef ; wd k i f t rS w f (106)teD ; / y'ef & G m teD ; wG i f tm%myd k i f t zJ G @ 0if
vHkxdrf;&Jrsm;u armfawmf,mOfudkwm;qD;onf[k owif;&¶Sdygonf? c&D;qufvufroGm;Edkif&ef yxr
rwfv twGJ 9 trSwf 11 45
toif h ð yvk y f x m;onf h oH q l ; óud ; wef ; rsm;jzif h 0d k i f ; umxm;+yD ; / 'k w d , Tonf r sm;tpm;
xef;wH;k [k,q l &aomwH;k rsm;jzifh ,mOf.a¶Sa› emufw@kd wiG cf sxm;onf[k =um;od&ygonf? ‚if;jyif ,mOfukd
vHkxdef;&Jrsm;u 0dkif;xm;onf[k =um;od&ygonf?
odk@aomf (11;40)cef@wGif taxGaxGtwGif;a&r–;wdk@armfawmf,mOfrSm anmifwkef;òrd@bufodk@
qufvufxGufcGmoGm;ygonf?
yxrwm;qD ; cH & onf h a e&mrS (4)rd k i f c ef @ uG m a0;onf h tnmpk E S i f h yef w d k i f ¶ G m teD ; wG i f
'kwd,t}udrfxyfrHwm;qD;xm;ygonf?
trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zJ G @ csKyf t axG a xG t wG i f ; a&r– ; ES i f h A[d k t vk y f t r_ a qmif j zpf o nf h
{&m0wD w d k i f ; pnf ; ¶k H ; a&;tzJ G @ wd k @ . armf a wmf , mOf o nf anmif w k e f ; òrd @ ta¶S › b uf (15)rd k i f /
(24)uDvdkrDwmcef@uGma0;onfh tnmpkESifh yefwdkif¶Gmrsm;teD;odk@ 20-7-98 &ufae@ eHeuf(11;55)
em&Dcef@wGif a&muf¶dS=uonf? odk@aomf tm%mydkiftzJG@tpnf;wdk@u jynfoltrsm;oGm;&mvrf;udk
ydwfqdk@vdkufonfa=umifh c&D;qufvufxGufcGmjcif;rðyEdkif=uyg? armfawmf,mOf.um;bD;rsm;udkvnf;
txl;ðyvkyfxm;onfh wqifhb&dwfrsm;jzifh n‡yfxm;vdkufygonf? ‚if;jyif vHkxdef;&JtzJG@0ifrsm;u
armfawmf,mOfudk 0dkif;&Hxm;cJhonf?
ae@vnf(14;10)em&Dcef@wGif a'gufwmrif;wifxGËftm; tm%mydkifrsm;u taxGaxGtwGif;a&r–
;¶Sd&modk@ ac:aqmifvm=uonf? a'gufwmrif;wifxGËfu ‚if;tm;zrf;qD;xm;onf[kajymjyonf?
taxGaxGtwGif;a&;rSL;u ‚if;tm; &efukefodk@ac:aqmifoGm;rnf[k tm%mydkift&m¶dStm;ajymjy&m/
oabmwlnDr_&¶Sdonfa=umifh taxGaxGtwGif;a&r–;ESifh tzJG@onf &efukefodk@ jyefvmcJh=uayonf?
wzufESifhwzufaqG;aEG;I oabmwlnDr_&¶dSonfrSm xif¶Sm;onfhom"uw&yfjzpfayonf?
urB m h E d k i f i H w k d i f ; vk d v d k Y yif jy\emrsm;ud k wOD ; ES i f h w OD ; awG @ qH k a qG ; aEG ; =uI ajz¶S i f ; aeonf c snf ;
vnf;jzpfayonf?
trsm;jynf o l w d k @ toH k ; ðyI oG m ;&mvrf ; ud k toH k ; rðy&ef / oG m ;vmcG i f h r ðyjcif ; /
wm;jrpfjcif;rsm;onfæ
(u) trsm;jynfolwdk@tm; taESmuft,Sufjzpfaponf?
(c) ukefpnfrsm;ydk@aqmifjzef@a0jcif;udk xdcdkufaponf?
(*) tm%myd k i f w d k @ u jypf r _ q d k i f & mOya' yk ' f r (339)ES i f h (340)wd k @ ud k usL;vG e f a eayonf ?
tb,f h a =umif h q d k a omf at;csrf ; om,mpG m pd w f a pwemoef @ oef @ jzif h c&D ; oG m ;jcif ; ud k
wm;qD;ydwfyif0dkif;&Hxm;onfwdk@a=umifhjzpfayonf?
trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zJ G @ csKyf u txuf y gud p P r sm;twG u f / tm%myd k i f r sm;ud k uef @ uG u f
rnfjzpfayonf?
trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zJ G @ csKyf r S jynf o l @ v$ w f a wmf u k d , f p m;vS , f r sm;rS m / vl @ *k % f o d u Q m ud k
tvGe@f tvGeEf rSd chf sonfh ajccsKyfEiS 0hf efct H ufOya't&/ ta&;,lxm;jcif;cHae=u&ygonf? od@k a=umifh ‚if;wd@k
od k @ r[k w f ‚if ; wd k @ . rd o m;pk r sm;tm; tm;ay;pum;ajym=um;&ef / jref r mh , Of a us;r_ x H k ; wrf ;
pOf v mt&vnf ; aumif ; / tzJ G @ csKyf acgif ; aqmif ; rsm;tay: wm0ef ¶ d S o nf t &vnf ; aumif ; /
taxGaxGtwGif;a&;r–;ESifh A[dktvkyftr_aqmiftzJG@0ifwOD;jzpfol {&m0wDwdkif;pnf;¶kH;a&;OuUXwdk@onf
,ae@eH e uf ( 09;05)em&D c ef @ wG i f / {&m0wD w d k i f ; yk o d r f ò rd @ e,f o d k @ armf a wmf , mOf j zif h c&D ; xG u f c G m
oGm;=uygonf?
46 rwfv twGJ 9 trSwf 11
taxGaxGtwGif;a&;r–;wkd@tzJG@tm;(10;15)em&Dcef@wGif anmifwkef;òrd@. ta¶S›buf(15)rdkif/
(24)uDvdkrDwmcef@uGma0;onfh tnmpk¶GmwHwm;teD;wGif/ oHql;óud;rsm;ESifh oJtdwfrsm;csxm;I
(12;00)em&Dcef@txd wmqD;ydwfqdk@xm;jcif;cHae&onf[k=um;od&ygonf? aemufxyf=um;od&v#if
xyfrHa=unmygrnf?
trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zJ G @ csKyf . taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; a':atmif q ef ; pk = unf E S i f h
A[dktvkyftr_aqmiftzJG@0if OD;vSazwdk@onf 24-7-98 &ufae@eHeuf(10;15)em&Dcef@rSpI ,ae@ 27-
7-98 &uf a e@ ae@vnf ( 12;30)em&D t csd e f t xd / anmif w k e f ; òrd @ teD ; tnmpk ¶ G m teD ; wG i f
ouf q d k i f & mtm%myd k i f r sm;. rw&m;ojzif h yd w f y if j cif ; ud k (74)em&D c ef @ =umonf h w d k i f a tmif
cHae=u&qJjzpfaoma=umifh/ ‚if;wdk@. usef;rma&;tajctaerSm txl;pdk;&drfzG,f&m jzpfvmygonf?
tu,fIom a':atmifqef;pk=unf. usef;rma&;udkxdcdkufvmygu/ ‚if;.aetdrfwGifom/
‚if ; .q&m0ef r sm;jzif h aq;uk o r_ u d k cH , l & rnf j zpf y gonf ? tjcm;rnf o l . tpD t pOf j zif h
tjcm;ae&mwckckwGif aq;ukocGifhudk vHk;0cH,lrnfr[kwfa=umif;a=unmtyfygonf? TonfrSm
trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyfESifh taxGaxGtwGif;a&;r–; a':atmifqef;pk=unfwdk@. qENjzpfygonf?
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJ@G csKyf taxGaxGtwGi;f a&;r–;ESihf A[dt k vkyt f r_aqmiftzJ@G 0ifwOD;wk@d onf
wm0efESifh 0wW&m;¶dSonfhtm;avsmfpGm ykodrfòrd@odk@ at;csrf;om,mpGmjzifh trsm;jynfoltoHk;ðyonfh
vrf ; c&D ; twd k i f ; c&D ; xG u f c J h = uygonf ? anmif w k e f ; òrd @ . ta¶S › b uf ( 15)rd k i f c ef @ tuG m yef w d k i f E S i f h
tnmpk¶GmteD;wGif tm%mydkifwdk@. rw&m;ydwfyifwm;qD;jcif;udk 24-7-98 &ufae@rSpI ,ae@ 28-
7-98 &ufae@xd/ (5)&ufwkdifwdkif cHae=u&ygonf?
vlwOD;wa,muf. oGm;vmydkifcGifh¶Sdaomt&yfodk@ roGm;rvm&atmif tm%mydkifrsm;u
wm;qD ; yd w f y if j cif ; onf rw&m;wm;qD ; uef @ uG u f j cif ; jzpf y gonf ? xd k @ jyif vl w OD ; wa,muf t m;
ydkif;jcm;owfrSwfxm;aomae&mrS tjcm;ae&modk@ roGm;rvm&atmif tm%mydkifrsm;u rw&m;wm;qD;
uef@uGufjcif;onf rw&m;csKyfaESmifjcif;jzpfygonf? wzef jrefrmEdkifiHu vufrSwfa&;xdk;xm;+yD;onfh
urBmhukvor*~. vl@tcGifhta&;a=unmpmwrf;yg tydk'f 13(1)udk csKd;azmufjcif;jzpfygonf?
TtaxGaxGtwGif;a&;r–;ESifhtzJG@wdk@onf aeylrdk;¶Gm/ ae@/ nra¶Smif armfawmf,mOftwGif;Yom
aexdkif=u&ygonf? ,ck(5)&ufwdkifwdkifa&mufvm+yDjzpfaoma=umifh aomufa&ESifh tpm;taomuf
vHak vmufrr_ ¶So d nfh tajctaeod@k a&mufae+yDjzpfonf? xd@k a=umifh use;f rma&;tajctae xdcu kd v f mzG,f
tcsed jf zpfaeygonf? xdo k @kd xcd u
kd vf mygu tm%mydik rf sm;. wm0efomjzpfonf? tm%mydik t f zJ@G tpnf;u
taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; . usef ; rma&;tajctae “aumif ; ygw,f ” [k a jymqd k a omf v nf ;
cdkifvHkaomoufaocH taxmuftxm;r¶dSojzifh pOf;pm;&efta=umif;¶dSygonf?
usef ; rma&;tajctaea=umif h aq;uk o r_ v d k t yf y gv#if taxG a xG t wG i f ; a&;r–
;.aetdrf(aetdrf)Yyif/ ‚if;. q&m0efrsm;jzifh aq;ukor_cH,l&ef trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyfESifh
um,uH¶Sif a':atmifqef;pk=unfwdk@u qEN¶dS=uygonf? xdkodk@a=unmxm;ygvsuf tjcm;olwOD;OD;/
tzJ G @ tpnf ; wck c k u tjcm;wae&m&mwG i f aq;uk o jcif ; ud k c H , l & ef ac:aqmif o G m ;rnf q d k y gu
ta=umif;wpHkw&mjzpfay:vmygv#if ac:aqmifoGm;olrsm;ESifh ac:aqmifoGm;&ef trdef@ay;olrsm;.
wm0ef o mvH k ; 0jzpf y gvd r f h r nf ? A[d k t vk y f t r_ a qmif tzJ G @ 0if w OD ; u 27-7-98 &uf a e@
wae@vH k ; wd k u f w G e f ; awmif ; qd k + yD ; rS ,ae@eH e uf (10;00)em&D c ef @ wG i f taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; .
udk,fydkifq&m0efudk taxGaxGtwGif;a&;r–;xHodk@ oGm;a&muf=unfh¶_cGifhðycJhygonf?
rwfv twGJ 9 trSwf 11 47
od k @ a=umif h taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; ES i f h t zJ G @ tm; usef ; rma&;tajctae qd k ; 0g;jcif ; r¶d S r D
at;csr;f om,mpGmjzifh trsm;jynfow l @kd toH;k ðycGi¶hf oSd nfh c&D;vrf;twdik ;f ‚if;wd@k oGm;vdo k nfh c&D;pOfukd
oGm;cGifhðyyg¶ef awmif;qdkwdkufwGef;ygonf?
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJ@G csKyf. tpOfwpdu k rf 0l g'rSm wdik ;f jynfwiG jf zpfay:aeonfh Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;/
vlr_a&; ponfh t=uyftwnf;rsm;udk tzJG@csKyfESifh oufqdkif&m tm%mydkifrsm;/ wdkif;&if;om;vlrsKd;pkrsm;
ndE‡ i_d ;f aqG;aEG;=u&efjzpfonf? ,if;t=uyftwnf;rsm;udk vufeufenf;jzifh ajz¶Si;f I&rnf r[kwaf =umif;/
Ed k i f i H a &;enf ; jzif h o m at;csrf ; om,mpG m ajz¶S i f ; Ed k i f r nf j zpf a =umif ; wd k @ ud k tzJ G @ csKyf u av;euf p G m
cH,lxm;+yD;jzpfygonf?
tzJ G @ csKyf taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; ES i f h A[d k t vk y f t r_ a qmif t zJ @ G 0 if w OD ; wd k @ yk o d r f ò rd @ od k @
at;csrf ; om,mpG m oG m ;a&muf = uonf h c &D ; pOf u d k v nf ; / tzJ G @ csKyf . txuf y grl 0 g't&/
ndE‡ i_d ;f +yD;tay;t,lvyk I f / ESpOf ;D ESpb
f uf oabmwlnrD r_ sm;jzifh ajz¶Si;f ygv#if acsmarG@tqifajyrnfjzpfonf?
om"ursm;rSm atmufygwdk@jzpfygonf?
(u) yJcl;wdkif;/ om,m0wDc¶dkif/ rif;vSòrd@odk@ 7-7-98 &ufae@wGif oGm;cJhonfhc&D;pOf/
(c) {&m0wDwdkif;/ rtlyifc¶dkif/ yef;waemfòrd@odk@ 20-7-98 &ufae@wGifoGm;cJhonfhc&D;pOf?
xdkpOftcgrsm;u ESpfOD;ESpfbufnd‡Ed_if;jcif;jzifh rsufESmrysufbJ/ oduQmrysufbJ/ *k%foduQm¶dSpGmjzifh
tqifajyr_rsm; &¶SdcJh=uygonf?
taxGaxGtwGif;a&;r–;. ykodrfc&D;pOfwGifvnf;/ taxGaxGtwGif;a&;r–;ESifh tm%mydkifwdk@
nd‡Ed_if;jcif;jzifh/ tqifajyr_&¶dSEdkifrnf[k txufygom"ursm;t& tzJG@csKyfu wxpfcs,Hk=unfygonf?
od@k aomf tm%mydik w f @kd bufrS ndE‡ i_d ;f =urnfyh *k K~d vfrsm;onf rif;vSòrd@c&D;pOfEiS hf yef;waemfòrd@c&D;pOfrsm;uJo h @kd
csufcsif;tajzay;Edkifrnfh tqifh¶dS&ygrnf?
taxGaxGtwGi;f a&;r–;onf tzJ@G csKyf.txufygr0l g'udk tpOft+rJ vufcx H m;ygonf? od@k a=umifh
nd‡Ed_if;&ef xm0pOf tqifoifh¶dSygonf? ,if;rl0g'twdkif; nd‡Ed_if;jcif;udk vufcH&eft+rJtqifoifh¶dSygonf?
taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; u nd ‡ E d _ i f ; jcif ; ud k t+rJ w apvuf c H o nf h t m;avsmf p G m “nd ‡ E d _ i f ; jcif ; ud k j iif ;
qefonf”[laom owif;pum;rSm tajctjrpfr¶dSojzifh vHk;0/ vHk;0O\kH r[kwfrrSefyg?
txuftyd'k w f iG af &;om;xm;onft h wdik ;f / csucf si;f tajzay;Ekid rf nft h qif¶h oSd nfh tm%mydik w f @kd .
wm0ef ¶ d S yk * d ~ K vf r sm;onf taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; . yk o d r f ò rd @ c&D ; pOf w G i f rif ; vS ò rd @ c&D ; pOf E S i f h
yef;waemfòrd@c&D;pOfrsm;uJhodk@ vdkufygoGm;=ua=umif; tzJG@csKyfu owif;&¶dSxm;ygonf?
trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyfrS jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;udk jynfolvlxku ‚if;wdk@.
qEN t &om ygwD p H k ' D r d k u a&pD t axG a xG a ¶G ; aumuf y J G w G i f wcJ e uf axmuf c H + yD ; qEN r J a y;jcif ; jzif h
a¶G;aumufwifajr‡mufcJh=ujcif; jzpfygonf?
jynf o l @ v$ w f a wmf u d k , f p m;vS , f q d k o nf r S m wd k i f ; jynf w G i f jynf o l v l x k t usKd ; twG u f
aqmif¶Gufay;=u&rnfh wm0ef¶dSonfh *k%foa&¶dSyk*d~Kvfrsm;jzpf=uygonf? wdkif;jynf. uH=urRmudk
tqHk;tjzwfay;=u&rnfh yk*~dKvfrsm;vnf; jzpf=uygonf? jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyJGOya'ESifhtnD
jynfol@v$wfawmfudk ac:,lzJG@pnf;ay;&ef tm%mydkifwdk@wGif wm0ef¶dSaoma=umifh trsKd;om;'Drdkua&pD
tzJG@csKyfu tm%mydkifwdk@xHodk@ w&m;0if ta=umif;=um;pm ay;ydk@cJh+yD;aemufydkif;wGif tzJG@csKyfrS
jynf o l @ v$ w f a wmf u d k , f p m;vS , f r sm;ud k tm%myd k i f w d k @ u 1961ck E S p f / jypf r _ u sL;vG e f w wf o l r sm;
ajccsKyfESifh0efcHtufOya'jzifh ta&;,ljcif;jzpfygonf? ,if;Oya'onf vl@b0wGif raumif;qHk;aom
48 rwfv twGJ 9 trSwf 11
ouf a rG ; 0rf ; a=umif ; jzif h jypf r _ u sK;vG e f a vh ¶ d S o l r sm;ud k o m ta&;,l & ef jyXmef ; xm;jcif ; jzpf y gonf ?
tm%mydkifwdk@u ,ckuJhodk@vkyfaqmifjcif;onf jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,frsm;. *k%foduQmudk
wrifoufouf csKd;ESdrfvdkufjcif;jzpfygonf?
odk@a=umifh tzJG@csKyfacgif;aqmifrsm;onf wm0efESifh 0wW&m;t&vnf;aumif;/ jrefrmh,Ofaus;r_
xHk;wrf;tpOftvmt&vnf;aumif;/ jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;ESifh ‚if;wdk@. rdom;pkrsm;xHodk@
tm;ay;pum; ajym=um;&ef at;csrf;wnf+idrfpGmjzifh trsm;jynfolwdk@toHk;ðyonfh c&D;vrf;twdkif;
oGm;a&muf=ujcif;jzpfygonf?
Tonf u d k ouf q d k i f & mtm%myd k i f w d k @ onf wrif o uf o uf t a=umif ; trsKd ; rsKd ; jyI
zd E S d y f c sKyf c s,f r _ t rsKd ; rsKd ; ud k toH k ; ðy+yD ; / vl w OD ; wa,muf . oG m ;vmyd k i f c G i f h ¶ d S a omt&yf o d k @
roG m ;rvm&atmif rw&m; wm;qD ; uef @ uG u f j cif ; jzif h rw&m;csKyf a ES m if x m;jcif ; jzpf y gonf ?
tm%mydkifwdk@onf jynfol@v$wfawmf a¶G;aumufyJGOya'ESifhtnD wm0ef¶dSonfh jynfol@v$wfawmf
ac:,lzJG@pnf;ay;a&;udk trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyfodk@ ta=umif;wpHkw&m jyef=um;jcif;r¶dSao;bJ/
{&m0wDwikd ;f / ykord òf rd@o@kd c&D;xGucf mG oGm;onfh taxGaxGtwGi;f a&; r–;ESit hf zJ@G tm; Oya'udq k ef@usiv f #uf
rw&m;wm;qD ; uef @ uG u f j cif ; / rw&m;csKyf a ES m if x m;jcif ; wd k @ ud k trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zJ G @ csKyf u
jyif;xefpGmuef@uGuf¶_wfcsvdkufonf?
trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zJ G @ csKyf . taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; a':atmif q ef ; pk = unf /
A[dktvkyftr_aqmifwOD;ESifh tzJG@udk tm%mydkifrsm;u ,refae@ (29-7-98)&ufae@ n (21;50)
em&Dcef@wGif wm;qD;ydwfyifxm;onfh tnmpkESifh yefwdkif¶GmteD;ae&mrS vHkòcHa&;wyfzJG@tiftm;udkoHk;I
t=urf ; zuf a omenf ; jzif h tEd k i f t xuf ð y csKyf a eS m if + yD ; armf a wmf , mOf t wG i f ; od k @ oG w f o G i f ; v#uf /
taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; . oabmqEN v H k ; 0rygbJ / taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; .aetd r f o d k @
twif;t"rRjyefydk@cJh=uygonf?taxGaxGtwGif;a&;r–;. armfawmf,mOfudkvnf; tm%mydkifwdk@u
taxGaxGtwGif;a&;r–;. cGifhðycsufr¶dSbJ ‚if;wdk@bmom armif;ESifcJh=uygonf?
usef A [d k t vk y f t r_ a qmif w OD ; ES i f h tzJ G @ csKyf t zJ G @ 0if ( 2)OD ; wd k @ ud k v nf ; tm%myd k i f w d k @ .
armf a wmf , mOf r sm;twG i f ; od k @ taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; enf ; wl t=urf ; zuf a omenf ; jzif h
tEdkiftxufðycsKyfaESmifI tm%mydkifwdk@u oGwfoGif;=u+yD;/ twif;t"rRac:aqmifvmcJh=uygonf?
taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; ES i f h t zJ G @ ud k tEd k i f t xuf ð yIac:aqmif v mcJ h = uonf h armf a wmf , mOf r sm;
toD;oD;xJwGifvnf; tm%mydkifwdk@. wm0ef¶dSyk*d~Kvfrsm;ESifh vHkòcHa&;tzJG@0ifrsm;om¶dS=uygonf?
tm%myd k i f w d k @ u Tod k @ ¶d k i f ; jypG m quf q H a qmif ¶ G u f j cif ; rsm;onf &mZ0wf r uif ; aom
tEd k i f t xuf ð yjcif ; / vuf a &muf r _ u sL;vG e f j cif ; wd k @ jzpf y gojzif h trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zJ G @ csKyf u
av;av;eufeuf jyif;jyif;xefxef uef@uGuf¶_wfcsvdkufonf?
tjzpfrSefrSm atmufygtwdkif;jzpfonf?
taxGaxGtwGi;f a&;r–;. armfawmf,mOfukd 24-7-98 &ufae@u &efuek -f ykord f vrf;r}uD;ay:¶dS
tnmpk E S i f h yef w d k i f ¶ G m teD ; wG i f wm;qD ; xm;+yD ; / ‚if ; ¶G m teD ; ¶d S acsmif ; ul ; opf w H w m;
ay:od k @ a¶$ › x m;jcif ; cH & onf ? n(19;10)em&D c ef @ wG i f ,if ; wH w m;av;. a¶S › E S i f h a emuf w d k @ Y
oHpl;óud;wef;rsm;csxm;onf? qeftdwfrsm;a¶G@aeonfudk oJtdwfrsm;a¶$›Icsxm;onf[k xifrSwfcJhonf?
armf a wmf u m;bD ; rsm;ud k yxrwG i f wqif h c H b &d w f r sm;jzif h wyf x m;+yD ; / 25-7-98 &uf a e@eH e uf
(08;33)em&Dcef@wGif jyefðzwfonf?
rwfv twGJ 9 trSwf 11 49
trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf. taxGaxGtwGif;a&;r–; a':atmifqef;pk=unfESifh A[dktvkyf
tr_aqmifwOD;wdk@onf/ at;csrf;wnf+idrfpGmjzifh ykodrfòrd@odk@ 24-7-98 &ufae@eHeuf (09;05)em&Dcef@wGif
armfawmf,mOfjzifh c&D;xGufcJh=uygonf?
Todk@c&D;xGufcJhjcif;. &nf¶G,fcsufrSm vl@b0wGif tvGefw&mtqifhedrfhvS+yD; raumif;qHk;aom
toufarG;0rf;a=umif;jzifh jypfr_usL;vGefavh¶dSolrsm;twGufom &nf¶G,fjyXmef;xm;aomOya'jzifh/
tzJ@G csKyfrS *k%o f a&odumQ ¶dv S oS nhf jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm; vl@ou d mQ udk wrifoufouf
csKd;EdSrfEdSrfhcspGm zrf;qD;ta&;,lxm;aoma=umifh xdkjynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,frsm;ESifh ‚if;wdk@.
rd o m;pk r sm;ud k tm;ay;pum; ajym=um;&ef t wG u f j zpf y gonf ? Tonf r S m jref r mh , Of a us;r_
xHk;wrf;pOfvmt&vnf;aumif; tzJG@csKyf. acgif;aqmifrsm;. wm0efESifh 0wW&m;rsm;t&vnf;aumif;
c&D;oGm;=u&jcif;jzpfygonf?
taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; ES i f h tzJ G @ u ql y l v d k a om qEN v H k ; 0r¶d S b J at;csrf ; wnf + id r f p G m jzif h
c&D;xGuf=u&mwGif/ awG@óuHcJh&aom jzpfpOfrsm;rS t"du tcsufrsm;rSm atmufygtwdkif;jzpfygonf?
‚if;jzpfpOfrsm;rSm oufqikd &f m um,uH&iS rf sm;uk, d w f ikd f awG@óuHcpH m;cJ&h aom ajym=um;csurf sm;jzpfygonf?
taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; ES i f h t zJ G @ tm; 24-7-98 &uf a e@eH e uf (10;15)em&D c ef @ wG i f /
anmifwkef;òrd@.ta¶S•buf (15)rdkif/ (24)uDvdkrDwmcef@uGma0;onfh tnmpk¶GmteD;Y tm%mydkifwdk@u
oH q l ; óud ; wef ; rsm;/ vH k ò cH a &;tzJ G @ 0if r sm;jzif h wm;qD ; yd w f q d k @ xm;=uonf ? vH k ò cH a &;tzG J @ 0if r sm;jzif h
armfawmf,mOfudk0dkif;&Hxm;=uonf? armfawmf,mOfudk teD;¶dS acsmif;ul; opfom;wHwm;uav;ay:odk@
eHeuf(10;42)em&Dcef@wGif rIvnf;aumif;/ wGef;Ivnf;aumif;/ a¶$•xm;=uonf? taxGaxGtwGif;a&;r–
;.um;bD ; av;bD ; vH k ; tm; wqif h c H b &d w f r sm;jzif h tm%myd k i f w d k @ u csKyf x m;vd k u f o nf ?
wHwm;xdyfvrf;ay:wGif 4u§9518 'dkifemum;wpD;jzifhydwfqdk@xm;onf? eHeuf (10;30)cef@wGif y§3614
wDtD;-11 um;}uD;jzifh xyfIydwfqdk@xm;+yD; 'dkifemum;udk z,fvdkufonf? nae (16;05)em&Dcef@wGif
&Jr;– csKyfatmifE, G Ef iS hf 'k-&Jr;– (1)OD;wd@k a&mufvm+yD; um;wHcg;udk acguo f nf? um;wHcg;udk twif;qJzG iG o hf nf?
tvGe¶f ikd ;f jyonfh yHpk jH zifh ðyrlqufqo H nf? yJc;l wdik ;f rif;vSòrd@EiS hf {&m0wDwikd ;f yef;waemfòrd@c&D;pOfrsm;uJo h @kd
csuf c sif ; tajzxk w f a y;Ed k i f r nf h tqif h ¶ d S o l r [k w f o nf h tjyif quf q H a &;¶d k i f ; jyr_ a =umif h
taxGaxGtwGif;a&;r–;u zGifhray;cJhjcif;jzpfonf?
,if;wHwm;av;. aemufwGif oHql;óud;acGrsm;jzifh n(19;10)em&Dcef@Y xyfqifhum&Hxm;
vd k u f o nf ? wH w m;xd y f w G i f ,l e D a zgif ; 0wf v H k ò cH a &;tzJ G @ 0if r sm;tif t m;jzif h yd w f q d k @ xm;onf ?
,if ; oH q l ; óud ; acG r sm;ud k 26-7-98 &uf a e@wG i f tm%myd k i f w d k @ u oH w ref r sm;/ ppf o H r – ; rsm;ES i f h
owif;axmufrsm;tm;ac:,ljyocgeD;rS óudwifz,f¶Sm;xm;=uonf? vHkòcHa&;tzJG@0ifrsm;onfvnf;
,leDazgif;0wfrS t&yf0wfodk@ajymif;vJxm;=uonf? 25-7-98 &ufae@eHeuf (08;33)em&Dcef@wGif 24-
7-98 &ufae@uwyfqifxm;cJhaom wqifhcHb&dwfrsm;udk ðzwfoGm;=uonf? eHeuf (10;52) em&Dcef@wGif
armfawmf,mOfa¶S•wGif vrf;¶Sif;aoma=umifh ykodrfbufodk@ armfawmf,mOfudk armif;xGufpOf vrf;v,fY
vHkòcHa&;tzJG@0ifrsm;u xyfrHwm;qD;=ujyefonf? eHeuf (10;54)em&Dcef@wGif vHkòcHa&;tzJG@0ifrsm;u
vrf;ay:rSarmfawmf,mOfukd acsmif;ul;wHwm;av;ay:od@k jyefI wGe;f a¶$x • m;=uonf? vHòk cHa&;tzJ@G 0ifwOD;u
a&oef @ bl ; wbl ; ud k taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; ES i f h tzJ G @ tm; 0,f a y;onf ? xd k v H k ò cH a &;tzJ G @ 0if t m;
aemufae@rsm;wGif armfawmf,mOfteD;Y wm0efcsxm;jcif;r¶do S nfukd awG@&onf? 26-7-98 &ufae@eeH uf
(06;52)em&D c ef @ wG i f armf a wmf , mOf u d k yk o d r f b uf o d k @ armif ; xG u f p Of vH k ò cH a &;tzJ G @ 0if r sm;u
50 rwfv twGJ 9 trSwf 11
oHql;óud;acGrsm;jzifh qJGIydwf+yD;wm;qD;=ujyefonf? eHeuf (07;04)em&Dcef@wGif vHkòcHa&;tzJG@0ifrsm;u
armf a wmf , mOf u d k wH w m;ay:od k @ wG e f ; Ia¶$ • x m;=ujyef o nf ? eH e uf (08;00)em&D c ef @ wG i f
aomufa&oef@bl;oGm;0,f&m tm%mydkifwdk@u “txuftrdef@t&”[kqdk+yD; 0,fcGifhrðy=uyg? eHeuf
(08;50)cef@wGif wyfrawmfaxmufvSrf;a&;rS Adkvfr–;&efEdkif[kqdkolu “tefwDb,foGm;rvdk@vJ”[k
vmar;&m/ taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; u “ajccsKyf E S i f h c H 0 ef t uf O ya'jzif h zrf ; qD ; jcif ; /
cH0efvufrw S af &;xd;k ay;&jcif;cHae=u&wJh {&m0wDwikd ;f rS jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,af wGqo D mG ;rSm”[k
jyefajymcJyh gonf? ‚if;jyif taxGaxGtwGi;f a&;r–;u “vHòk cHa&;rygv@kd qufomG ;cGirhf ðybl;vd@k oHwrefawGukd
ajymwJhudpP/ vdrfwm”[kvnf;ajymcJhygonf?
ae@vnf (12;07)em&D c ef @ wG i f wm0ef c sxm;aom ,l e D a zmif ; 0wf v H k ò cH a &;tzJ G @ 0if r sm;ud k
t&yf 0 wf j zif h ajymif ; vJ + yD ; / wm;qD ; yd w f q d k @ r_ t m;vH k ; ud k v nf ; ¶S i f ; vif ; xm;ygonf ? t&yf 0 wf j zif h
vH k ò cH a &;tzJ G @ 0if ES p f O D ; u taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; . um;xG u f E d k i f r nf h vrf ; wJ u av;0Y yd w f I
xk d i f a pmif h a eonf ? ae@vnf (12;30)em&D c ef @ wG i f aomuf a &oef @ 0,f c G i f h ð y&ef 'k w d , t}ud r f
tm%myd k i f w d k @ tm;ajym&m xyf r H w m;qD ; +yD ; oG m ;cG i f h r ðyyg?,if ; tcsd e f r S p I aomuf a &r¶d S o jzif h
ae@vnf ( 13;30)cef @ wG i f rd d k ; ¶G m onf h t cg xD ; jzif h a&cH + yD ; aomuf & ygonf ? 26-7-98 &uf a e@wG i f
taxGaxGtwGif;a&;r–;ESifhtzJG@Y tpm;tpmESifh aomufa&rsm;ukef+yDjzpfI tzJG@csKyftzJG@0ifrsm;u
ay;ydk@jcif;udkvnf; tm%mydkifwkd@uvufrcHonfhtjyif ‚if;wdk@udk,fwdkifvnf; tpm;taomufrsm;udk
ray;=uyg? 27-7-98 &ufae@eHeuf (08;55)em&Dcef@wGif Adkvfr–;&efEdkif[kqdkol xyfrHa&muf¶dSvm+yD;/
A[d k t vk y f t r_ a qmif t zJ G @ 0if OD ; vS a ztm; tef u ,f touf } uD ; +yD / 'D v d k q uf o G m ;vd k @
bmr#ta=umif ; rxl ; ygbl ; / Ed k i f i H a &;tawG @ tóuH / jzwf o ef ; cJ h w J h Ed k i f i H a &;ouf w rf ; vnf ; ¶d S y g+yD /
aemufqufvkyfp&m EdkifiHa&;awG trsm;}uD;yg? u|efawmftckvdk ajymwm[m tusKd;¶dSapcsifvdk@yg?”[k
ajym&m taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; u“aoG ; cJ G p um;vmrajymeJ @ ”[k jyef a jymcJ h y gonf ? ae@vnf
(14;25)em&Dcef@wGif Adkvfr–;&efEdkif[k qdkol xyfrHa&muf¶dSvm+yD; “trwdk@/ tefu,fwdk@ &efukefjyefwm
taumif;qHk;jzpfr,f” [k ajymcJhygonf? taxGaxGtwGif;a&;r–;u “trsm;oGm;vdk@&wJhvrf;c&D;udk/
wOD ; wa,muf u srS roG m ;rvm&bl ; qd k w m t"d y ` g ,f r ¶d S b l ; ” [k j yef a jymcJ h y gonf ? xd k t cg Ad k v f r –
;&efEdkifqdkolu “tJ'gu a'oqdkif&m tm%mydkifawGu vHkòcHa&;udpPa=umifh vkyfwmyg?”[k ajym&m
taxGaxGtwGif;a&;r–;u “vHkòcHa&;awGygwmyJ/ vmrvdrfeJ@”[k jyefajymcJhygonf? Adkvfr–;&efEdkifqdkolu
“tr&wJ h o wif ; rS m ;aeygw,f / {&m0wD w d k i f ; rS m tzrf ; tqD ; vH k ; 0r¶d S y gbl ; ”[k ajymojzif h
taxGaxGtwGif;a&;r–;u “'DrSm {&m0wDwdkif;u vl}uD;ygw,f/ ar;=unfh” [kajymojzifh {&m0wDwdkif;
pnf ; ¶k H ; a&;OuU X u ajccsKyf E S i f h cH 0 ef t uf O ya't& tzrf ; qD ; cH a e=u&aom jynf o l @ v$ w f a wmf
ud k , f p m;vS , f t csKd @ . trnf r sm;ud k ajymjyvd k u f y gonf ? xd k t cgAd k v f r – ; &ef E d k i f q d k o l u “tJ ' gawmh
u|eaf wmfrh ajymeJ@/ a'oqdik &f mawGu vHòk cHa&;t& vkyw f u hJ pd aP wGygy”J [kajym&m taxGaxGtwGi;f a&;r–
;u “rw&m;vk y f w m Ed k i f i H a wmf u pd k ; rd k ; &rS m aygh / w&m;Oya'[m wef ; wl & nf w l j zpf & rS m aygh /
w&m;Oya'qd k w m wck w nf ; yJ ¶ d S & rS m yJ / a'oqd k i f & m tm%myd k i f a wG u vk y f w mud k / A[d k u
ta&;,laqmif¶u G af y;Edik jf cif;r¶db
S ;l vm;/ A[du
k a'oqdik &f mudk v$r;f rd;k &rSmayg”h [k jyefajymcJyh gonf?28-
7-98 &ufae@ eHeuf (11;00)em&Dcef@wiG f taxGaxGtwGi;f a&;r–;. q&m0efjzpfol a'guw f m wifrsK;d 0if;
aq;vmukay;onf? aomufa&jywfaeI vdt k yfaeojzifh q&m0ef. awmif;qdck sut f & yxrt}udrw f iG f
aomuf a &oef @ (3)bl ; 0,f c G i f h & ygonf ? 'k w d , t}ud r f a&oef @ bl ; (5)bl ; xyf a y;&ef t wG u f
rwfv twGJ 9 trSwf 11 51
a'gufwmwifrsKd;0if;u jyefcgeD;wGif tm%mykdifwdk@tm;
ydkufqH 500d§-usyfay;cJhygonf? taxGaxGtwGif;a&;r–;
aq;uko r_cH,lrnfudk Adkvfr–;&efEdkifqdkolu uifr&morm;
qdka&;&Sdu qdktyf&m.
awGac:vmojzifh taxGaxGtwGi;f a&;r–;u “Adv k rf ;– &efEikd f
qdkolESifh uifr&morm; awGyg&if aq;ukocGifh rcHbl;”[k
armifvS[ef
ajymrS ‚if;wd@k vu kd rf vmbJ vrf;xdyw f u J av;Y rwfwyf&yf
v#uaf ecJ=h uygonf? ,if;ae&mrSaeI ‚if;wd@k u taxGaxG
2010a¶G;aumufyGJESifhywfoufI
twGif;a&;r–;wdk@ aq;ukocH,ljcif;udk "gwfyHkrsm; AD'D,dkrsm;
tawG;tjrif t,ltqrsdK;pHkudk jynfwGif;
¶dkuf=uygonf? ae@vnf (13;00)em&Dcef@wGif tm%mydkif
jynfy ESpXf mepvH;k a&;=uajym=u pl;prf; =u
wdk@u“tcsdefaph+yD”[kajymojzifh a'gufwmwifrsKd;0if; jyef
avh v m=uonf r S m rqef ; ? ud k , h f t awG ;
oGm;&ygonf?eHeuf(11;00)em&Dcef@ uwnf;u/ a'gufwm
udk,hft,ltqrsm;udk wifjy&monfvnf;
wifrsKd;0if; ydkufqHay;oGm;aom aomufa&oef@(5) bl;udk
'Drdkua&pDtcGihfta&;yifjzpfonf? xdktcGifh
nae(16;05)em&Dcef@wGif tm%m ydkifwdk@xHrS &¶dS=uonf?
a&;udktoHk;jyK&mwGif trsKd;om;'Drdkua&pD
29-7-98 &ufae@ae@vnf (12;00)em&Dcef@wGif/
tzGJ@csKyfrS - “ æ æ tajzwckudk&Sm&mrSm
tm%mydik w f @kd .um;jzifh a'guw f mwifrsK;d 0if; aq;ukay;&ef
tajzrSex f uG af y:a&;qdw k hJ cdik rf mwJh qEN&+dS yD;
a&mufvmonf? taxGaxGtwGif;a&;r–;twGuf vdktyf
tcsif;csif; rdrdwdk@tpdwftydkif;udk rxdcdkuf
aeaom pm;aomuf p &mrsm;ES i f h t0wf t xnf r sm;ud k
apbJ ol w yg;&J @ tpd w f t yd k i f ; ud k v nf ;
&Jwyf&if; (9)ppfaq;a&;*dwfrS tm%mydkifwdk@u odrf;qnf;
rxdcdkufapbJ wOD;ESifhwOD; rxd cdkufapbJ
xm;vd k u f o nf ? tm%myd k i f w d k @ cG i f h ð yonf h aq;ypP n f ;
arwWmxm;=uzdk@ em;vnfr_&Sd=uzdk@ av;pm;
tcsK@d om,laqmifciG @hf &onf? taxGaxGtwGi;f a&;r–;twGuf
vdu k ef m=uzd@k vdyk gw,f ” qdw k hJ trsK;d om;
t[m&jzpfapaom ADwmrif tp¶dSonfh aq;ypPnf;rsm;udk
'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf O uU X OD ; atmif a ¶$ & J @
,l a qmif c G i f h rðy=uyg? a'guf w m wif r sKd ; 0if ; ES i f h t wl
oabmxm; [m toifah wmfq;kH taumif;
vdkufygvm=uaom trsKd;orD;q&m0ef a'gufwmòyH;tdrdk.
rGefqHk; oabmxm;vdk@ pGJrSwfygonf?
udk,fcE<mudkvnf;ppfaq;¶SmazG+yD; aq;oGm; ukcGifhray;yg?
jynfwGif;*sme,fwapmifrS ocif
odrf;qnf;xm;aom ,if;ypPnf;rsm;udkvnf; taxGaxG
wif j r. t,l t qwif j yyH k o nf tawG @
twG i f ; a&;r– ; xH r S a'guf w mwif r sKd ; 0if ; jyef v monf h
t}uHK tpOftvm tay: tajccH+yD; udk,hf
tcgusrSomv#if tm%mydkifwdk@u jyefay;ygonf?
tawG ; ud k , f t ,l t qud k tajccH w if j y
n(17;30)em&Dcef@wGif tzJG@csKyfOuUX/ 'k-OuUX ESifh
aomfvnf; trsK;d om;'Dru kd a&pDt zG@J csKyf.
A[dktvkyftr_aqmifwOD;wdk@ oGm;a&muf awG@qHk=uonf?
oabmxm;&yfwnfcsufjzpfaom a¶$*Hkwdkif
taxG a xG t wG i f ; a&;r– ; ES i f h tzJ G @ twG u f y goG m ;aom
a=unmpmwrf;tay: xdcdkufa0zef r_ rsm;
aomufa& oef@ESifh tpm;taomufrsm;udk &Jwyf&if;(9)
udk awG@jrifvm&ygonf?
ppf a q;a&;*d w f r S óud w if od r f ; qnf ; xm;vd k u f o nf ?
ocif w if j ronf 1938ck E S p f w G i f
od r f ; qnf ; xm;aom ,if ; ypP n f ; rsm;ud k taxG a xG
jzpf yGm;aom 1300jynht f a&; awmfy}kH uD;rS
twGi;f a&;r–;wd@k xrH S OuUXwd@k jyefvm=uonft h cgroS mv#if
pwif I 'd k @ Armt pnf ; t¶H k ; toif ; 0if
tm%mydkifwdk@ujyefay;=uonf?
ocifwa,mufjzpfcJhaoma=umihf EdkifiHa&;
0gt&qd k a omf 0g&if h o rB m &if h yk * ~ d K vf w

52 rwfv twGJ 9 trSwf 11


a,mufjzpfygonf? EdkifiHa&;rsKd;qufopf tquf awG@qHkaqG;aEG;yGJrsm; tjrefqHk;usif;y&ef?
quf E S i f h pmaomf touf a &m0ga&m rEd _ i f ; ,S O f (2)aqG;aEG;yGJrsm;wGif trsKd;om; jyefvnf
omatmif omvG e f o l w a,muf j zpf y gonf ? oifhjrwfa&;/ wdkif;&if;om;rsm;tm;vHk; wef;wlnDr#
xd@k twGuf *g&a0gp ed0gawmpr*Fvmw&m;awmfukd tcGit hf a&;rsm; &&Sad pa&;? OD;wifO;D a':atmifqef;
OD;xdyfxm;I t¶dktaojyKtyfygonf? pk = unf t ygt0if Ed k i f i H a &;tusOf ; om;tm;vH k ;
tpOf t vmonf vl w a,muf ol j zwf ¹cGif;csufr&Sd v$wfay;a&;? zGJ@pnf;yHktajccHOya'
oef;vm &aom acwftqufquf ol@vyk f aqmif (2008)udk jyefvnfo;kH oyfjyifqifa&;? 1990jynhEf pS f
csuf xJ r S wd k i f ; jynf E S i f h vl r sKd ; twG u f ol b ,f a¶G;aumufyGJ&v'fjzpfaom jynfol@v$wfawmfudk
avmuf a y; qyf c J h o vJ &yf w nf c J h o vJ t ay: wenf;enf;jzifh todtrSwfjyKa&;? aemifvmrnhf
rlwnfygonf? tpOftvmqdkwm b0rSwfpkawmh a¶G ; aumuf y G J r sm;ta&;/ vuf & S d j ynf o l v l x k .
r[kwf wef&m? b0tawG@t}uHKrsm;onf oifcef; b0tajctaersm;wdk;wufaumif;rGefvm apa&;
pm ,lp&m qifjcifoHk;oyfp&m A[kokwodkrDS;&m ponfwdk@yg0ifap&ef/
armfueG ;f wdu k [ f k qdck siyf gonf? armfueG ;f wdu k o f nf (3)aqG;aEG;yGJrSxGufay:vmrnfh&v'frsm;udk
jzpf & yf r S e f o r# taumif ; tqd k ; ES p f & yf p vH k ; &S d p jrJ ? jynfo@l vw $ af wmfa¶G;aumufyOJG ya't& zG@J pnf;
aumif;wm tusK;d rsm;bG,&f mudo k m ,lapcsio f nf/ rnf h jynf o l @ v$ w f a wmf wG i f twnf j yKcsuf &
r#a0apcsif o nf ? tawG @ t}uH K tm%m&S i f a wmh ,l j cif ; jzif h 1990jynh f E S p f a¶G ; aumuf y G J & v'f u d k
rjzpf a pcsif y g? tm%m&S i f ud k a wmf v S e f a eonh f todtrSwfjyK&ma&mufatmif pDpOf&ef?
acwf}uD;xJ b,ftm%m &Sirf S vGw+f idr;f csr;f omcGihf (4)v$ w f a wmf u twnf j yK+yD ; aom
&rnfr[kwfyg? oabmwlqHk;jzwfcsufrsm;t& xGufay:vmrnfh
trsKd;om;'Drdkau&pDtzGJ@csKyfrS xkwfjyef tem*wfEdkifiHa&;vrf;a=umif; twdkif; oufqdkif
a=unm aom a¶$ * H k w d k i f a =unmpmwrf ; onf olrsm;tm;vHk;u 'Drdkua&pDEdkifiHawmfopftwGuf
Ed k i f i H o d urB m od vl o d e wf = um; xk w f j yef a om wnDwnGwfwnf; qufvufazmfaqmifoGm;&efwdk@
a=unm pmwrf;jzpfonf? wdkif;jynf. tem*gwf jzpfonf?” wd@k ukd awmif;qdx k m;+yD;“Edik if H awmfat;
ud k y H k a zmf & ef ygwD w ck . oabmxm;&yf w nf csrf ; om,ma&;ES i f h zG H @ +zd K ;a&;aumif p D u aemif
csufjzpfonf? ‘ajcav;acsmif; awmfvSefa&;’ o ay:aygufvmrnfh a¶G;aumufyGJudk rdrdtpDtpOfjzifh
abmrsKd;awmh rvkyfoifhyg? wzufowfusif;yrnfqdkygu -
a¶$*w
kH ikd af =unmpmwrf;. t"du awmif; (1)tzG J @ csKyf a cgif ; aqmif r sm;tygt0if
qdkcsufonf - vufiif;}uHKawG@ae&aom jy\ EdkifiHa&;tusOf;om;tm;vHk; ¹cGif;csufr&Sdjyefv$wf
emtm;vH;k udk ajz&Si;f Edik rf nfh awG@qkH aqG;aEG; yGrJ sm; ay; v#i/f
rjzpfraeusif;ya&; pDpOfaqmif¶Gufyg&ef tzGJ@csKyfu (2) 2008zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'rS
¶kd;om;jzLpifaompdwfaumif;apwemjzifh xyfrH 'Drdkua&pDpHE_ef;rsm;ESifh rudkufnDonhftcsufrsm;
wdkufwGef;xm;+yD; tzGJ@csKyfu ar#mfrSef; xm; aom udk jyifqifay;v#if/
aqG;aEG;yGt J pDtpOfrmS atmufyg twdik ;f jzpfonf? (3)tm;vH;k v$r;f jcHKyg0ifEikd rf nfh vGwv f yfI
“(1)}udKwifpnf;urf;owfrw S x f m;jcif;r&Sad om w&m;r#waoma¶G;aumufyGJtjzpf EdkifiHwumu
awG@qakH qG;aEG;yGu J kd tqH;k tjzwfay;Edik rf nfyh *k Kd~ vfrsm; apmif=h uyf avhvmr_ukd cGijhf yKvsuf usi;f yrnfqv kd #i/f
yg0ifwufa&muf um tjyeftvSefav;pm;r_ESifh trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfonf jynfol
trsKd;om;jyefvnf oifhjrwfr_udk tajccHxm;onfh w&yf v H k ; .tusKd ; pD ; yG m ;ud k o,f a qmif E d k i f a &;
rwfv twGJ 9 trSwf 11 53
tcef;quf
&nf a r#mf I ay:ayguf v m rnf h
EdkifiHa&;ygwDrsm; rSwfyHk wifjcif;
wyfrawmf
Oya'ESifh a¶G;aumufyGJ ESifhpyf
vsO;f aomOya' wd@k ukd avhvm ta-umif;
+yD; txl;udpw P &yftaejzifh t
av;xm;pOf;pm;I a¶G;aumuf waphwapmif;
yGu
J kd 0ifa&muf,OS +f ydKif Edik &f ef&nf
¶G,fa=umif; ”wdk@udkom w&m; odaumif;p&m
0if twdtvif;awmif; qdkxm;
jcif;jzpfonf? ‘owif; pmrsm; 'kAdkvfrSL;}uD;at;jrifh (+idrf;)
wG i f zwf c J h & ygonf ’ [l a om tcef ; quf ( 21)
*,fayguftm;udk;ESifh 0pPayguf w&kwfjzLusL;ausmfrSKta&;tcif;t&SdefjrifhwufvmrSKudk
ao;ao;wifjznhf+yD; qifhxdk; pyf taMumif;jyKí 1953 ckESpf? ZlvdkifvrSm ajrmufydkif;wdkif; ppf|me
xdk; wuU'Gef;rvkyfoifhyg? udk,hf csKyfwdkif;rSL; AdkvfrSL;csKyfbvdyfESifh awmifydkif;wdkif;ppf|mcsKyfrSL;
oabm xm;ES i f h ud k , h f tpOf AdkvfrSL;csKyf ausmfaZm wdkUudk ajymif;a&TUvJvS,fcJhwm ordkif;rSm
tvmudk a=umfjim&mwGif ql; awGUcJ&h ygw,f/ 1949 ckEpS ?f autif't D kd olyek u
f ef xMuum? &efuek f
vS n f ; oabmrsKd ; awmh rjzpf NrdKU wHcg;0 tif;pdefNrdKUudk odrf;ydkufum &efukeftpdk;&u jcdrf;ajcmuf
oifhyg? ordkif;qdkwm azsmuf wJhumv/ wdkif;jynfu EkEkrSKefwdkif;u xefxef b0a&mufNyD; vGefpGmrS
zsuf I r&paumif ; yg? tpOf tajctae qdk;aomtcsdefu ordkif;&JU awmif;qdkrSKt& ta&; wBuD;
tvmqd k w m av;euf a om r*Fvm'Ho k Ukd ac:,lum awmif;ydik ;f wdik ;f ppf|mcsKy?f wdik ;f rSL;tjzpf wm0ef
t"d y ` g ,f & S d + yD ; tawG ; tac:yg ay; ajymif;a&TU apcJh wm trSwf&aecJhygw,f/
aom pum;vHk;vnf;jzpfygonf? xdkpOfu awmifydkif;wdkif; ppf|mecsKyfwdkif;rSL;rSm uk&if trsdK;
tpOf t vmawG u d k a cwf om; AdkvfrSL;BuD; atmifoif; jzpfygw,f/ AkdvfrSL;BuD; atmifoif;
tqufquf udk,hfvkyf&yfawGu tNidrf;pm;ay;um AdkvfrSL;BuD;ausmfaZmtm; wdkif;rSL;tjzpfwm0ef
wefzdk;jzwfygonf? 0d0g'[lonf ay;cefUtyfum tif;pdef NrdKUjyefvnfwdkufcdkufodrf;ydkufbdkUtxl;
uG J j ym;aom tjrif oabm&S d ppfqifa&;wm0ef vufc&H &Scd sed rf pS vdUk tif;pdepf pfqifa&;udk ud, k w f ikd f
ygonf ? trS m ;trS e f u d k a wmh udk,fus OD;pD;uGyfuJum wdkufyGJ0ifcJh&&Smygw,f/ ajrmufydkif;wdkif;
ordkif;u tqHk;tjzwfay; rnf ppf|mecsKyfrSL;\ wm0efrsm;udk arNrdKU Adkvfoif wef;? ausmif;tkyfBuD;
omjzpfygonf? ay;vnf; ay;cJh jzpfol 'kAdkvfrSL;BuD;armifarmif (aemifAdkvfrSL;csKyf? txufjrwfqHk;
+yD;yg+yD? qdk&S,fvpf? wyfrSL;) tm; wm0efay;cefUtyfcJhygw,f/
armifvS[efarmifvS[ef AdkvfrSL;BuD;ausmfaZm[m 1949 ckESpf? azaz:0g&DvrS pí
wdkif;rSL;awmifydkif;wdkif;tjzpf OD;pD;uGyfuJum AdkvfrSL;BuD;bvdyf? AdkvfrSL;BuD;Munfarmif (NLD)?
AdkvfrSL;BuD;cspfNrdKif? AdkvfrSL;BuD;apmjrifh? AdkvfrSL;BuD;[&efoD,dk? AdkvfrSL;vSaomif;(tif;pdefusqHk;?
ol&vSaomif;)wdkUeJU twl? txl;ppfqifa&;rsm;udk qifEGJum (4)vwmrQ tMum 1949ckESpf? arv
(22)&uf a eUwG i f tif ; pd e f N rd K Utm; jyef v nf od r f ; yd k u f a y; Ed k i f c J h y gw,f / tif ; pd e f ppf q if a &;
NyD;jyefawmhvnf; pmbl;awmif;? yJcl;xHk;BuD;ppfqifa&;rsm;udk

54 rwfv twGJ 9 trSwf 11


qufwdkufOD;pD; uGyfuJum? AdkvfrSL;BuD;cspfNrdKif? pJaomfvnf; pmtkyfrsm;eJUa&yef;pm;cJhol pma&;
Advk rf LS ;Bu;D wifO;D (bk-wifO;D )? Adv k rf LS ;Bu;D wifarmif q&m jrwfxef? AdkvfrSL;BuD;wifarmif[m t*Fvef
(jrwf x ef ? pma&;q&m) Ad k v f r S L ;BuD ; zef u l ; ? ppfoHrSL;b0eJU 'kwd,ajrmuf tJvDZbuf bk&ifr
AdkvfrSL;BuD; cifZmarmif (cdkifZmref;)? AdkvfrSL;BuD; BuD; (vuf&Sdbk&ifr)? eef;wufyGJudk rSDcJhaMumif;
apmjrifh? AdkvfrSL;BuD; pdef0if; (AdkvfrSL;csKyf0efBuD; zwf&? rSwf&vdkUjzpfygw,f/
a[mif;) wdkUESifh twl rdk;BudK; ppfqifa&;jzihf ord k i f ; &J U awmif ; qd k r S K Ut& Ad k v f r S L ;csKyf
awmifil oHawmif jyefvnfodrf;ydkufa&; ppfqif ausmfaZm[m w&kwfjzLjynfy usL;ausmfol &efol
a&;rsm;ud k atmif j rif p G m aqmif & G u f E d k i f c J h w m rsm;tm; wdkif;jynf&JU trdajrrS wdkufcdkufarmif;
awGU&ygw,f/ xkwf&ef txl;wm0efeJU arNrdKUwGif tajcjyKxm;wJh
xdk(49-50) wyfrawmfordkif; tqpf ajrmufydkif;wdkif; ppf|me csKyf wdkif;rSL;tjzpf 1953
tauG U rS ppf q if a &;atmif j rif r I r sm;aMumif h ckESpf? ZlvdkifvwGif wzefjyefa&mufvdkU vmjyefyg
wyfrawmftwGi;f rSma&m? wdik ;f jynf&UJ jynfov l x l k w,f/ xdu k mv ordik ;f tqpftauGU rSm tmPm&
twGi;f rSm Adv k rf LS ;Bu;D ausmaf Zm&JU wdu k cf u
kd pf rG ;f &nf tpd;k &twGi;f wGif qd&k , S v f pfEikd if aH &;orm;a&yef;
&JU *kPfowif;[m awmufajymifausmfaZmNyD; ysHU pm; wpcef;xaeMuovdk wyfrawmfwiG ;f rSmvnf;
ESH hausmfMum; vlodrsm;cJhwm rSwfom;rdygw,f/ qdk&S,fvpfwyfrSL;BuD;rsm;u ta&;ygwJh xdyfydkif;
AdkvfrSL;BuD;ausmfaZm&JU *kPfowif;[m jynfwGif; wyfrawmf&mxl;|mersm;udk &,lvTrf;rdk;csKyfudkif
rSmomru tdrfeD;csif;EdkifiHrsm;ESifh tar&duef? xm;Muwm awGU&ygw,f/ wyfr[m wyf&if;wyfzUJG
NAd w d o Q pwJ h tm&S E d k i f i H r sm;wG i f r S m yg jyef U ES H U rsm;wGif vlwGifus,fvkyfaeMuovdk ppf½Hk;csKyfrSm
ausmfMum; vlodrsm;cJhMuygw,f/ 'ghaMumifhvnf; vnf; OD;? a&;? axmuf?MS eJU JAG pwJh|meBuD;
Adv
k rf LS ;csKyt f qifo h Ukd wd;k jri§ ahf y;cJ&h Ny;D 1950 ckEpS rf S rsm;tjyif ñTefMum;a&;rSL;pwJh ae&m|mersm;
pvd k U Ed k i f i H j cm;c&D ; pOf ppf r pf & S i f t zG J U rsm;wG i f rS m vnf ; trsm;pk u qd k & S , f v pf w yf r S L ;rsm;u
a&yef;pm; yg0ifcJhygw,f/ wyfrawmf&JU 'kwd, pdk;rdk;&S,fvS,faeMuwmawGU&ygw,f/ qdk&S,fvpf
OD;pD;csKyf cefUtyfzdkUwGif &mxm; cHcJh&w,f vdkU xdyfoD;AdkvfrSL;BuD; atmifBuD;u ppf½Hk;csKyfppfOD;pD;
tqdk&Sdygw,f/ AdkvfrSL;BuD; ( Cd: Gs) &mxl;BuD;wm0efudk pdk;rdk;
AdkvfrSL;csKyfausmfaZmESifhtwl wdkufyGJ0if qkyfudkifum ppfOD;pD;csKyfydkif ae0if;&JU ta&;yg
ppfqifcJhMuwJh ppfacgif;aqmifrsm;[mvnf; (50- qHk; vufaxmuftjzpf vkyfpm;aewm owdjyK
51) ordkif;tqpf tauGUrsm;rSpí wqifhjr§ifh rdygw,f/ w&kwfjzLppfqifa&;rSm qdk&S,fvpf
&mxl; wm0efrsm;&&Scd w hJ m owd&aeygw,f/ rSwrf d wyfrSL; AdkvfrSL;BuD; ausmfaZmudk ]]e*g;Edkif}} ppfqif
orQ a&;jy&vQif AdkvfrSL;csKyf bvdyf? ajrmuf a&;eJU yGJxkwfpifwifay;cJhMuovdk urÇmhukv
ydkif;wdkif; ppf|mecsKyf? wdkif;rSL;AdkvfrSL; BuD;cspfNrdKif? or*¾&JU qHk;jzwfcsuft& pkzGJUtaumiftxnfazmf
AdkvfrSL;BuD;apmjrifh ? AdkvfrSL;BuD;pdef0if;? 0efBuD;csKyf aqmif&GufcJhMuwJh jrefrm? xdkif; ? tar&du?
AdkvfrSL;BuD;aomif;Munf? AdkvfrSL;BuD; oD[ol& w&k w f j zL av;Ed k i f i H p pf a umf r &S i f w G i f v nf ;
vSarmif? xyfwdk;csJU pkzGJUwJh wyfrawmfrsm;wGif Adv
k rf LS ;Bu;D atmifBu;D u jrefrmaumfpm;vS,t f zGUJ &JU
vnf; wyfr[mrSL; wyfrif;rsm;tjzpf¤if;? ppforH LS ; acgif;aqmifae&mudk &,lxm;cJw h m awGU&ygw,f/
rsm;tjzpf¤if; cefUtyfcsD;jr§ifhjcif;cHcJh&wm rSwfom; Ad k v f r S L ;csKyf a usmf a Zm ajrmuf y d k i f ;
rdygw,f/ txl;wvnfrSwfom;rdonfuawmh ppfXmecsKyf wdkif;rSL;wm0ef,lNyD; rMumcifrSmyif
wdkif;jynfu EkEkrSKefwdkif;uxefxefeJU rSKefwdkif; av;Edik if pH pfaumfr&Sif &JU oabmxm;wck jzpfxeG ;f
rwfv twGJ 9 trSwf 11 55
ayguf a jrmuf c J h y gw,f / tar&d u ef e J U w&k w f a&mufcgrS jyif;jyif;xefxef wdkufcdkuf &rSmeJU
jzLaumfpm;vS,fwdkUu w&kwfjzLwdkU tajccHpcef; pmvQif tckvt kd aetxm; rd;k &moDrmS yif 'kuc© v H Ukd
rsm;wnf a qmuf x m;wJ h rd k i f ; qwf ? rd k i f ; wk e f ? wdkufyGJav;rsm;udk &oDOwktidkuf,lum &ifqdkif
rdkif;a,mif;wdkUudk ArmhwyfrawmfodkU vTJajymif;ay; oGm;Murnfowd0d&d,eJU tqifhqifh pepfwus
rnf[k tqdk&Sdygw,f/ odkUaomfvnf; acgif;rmwJh jyifqifNyD; tydkif;tqpfrsm;pDrHvdkU ppfqifcsDwuf
w&kwfjzLwyfrSL;tcsdKUvnf; &SdEdkifojzihf wdkufyGJ wdkufcdkuf oGm;MuvQif tust½IH;enf;enf;eJU
tenf; tusO;f jzpfEikd o f nf[v k nf; qdv k mygw,f/ atmifyGJcH Ekdifrnf[k ,lq vu©H oabmwlnDrI
xdkodk haom tajctaewGif tqdkygae&mrsm;odkU &cJhMuygw,f/ 'ghaMumifh vnf; wdkif;rSL;AdkvfrSL;
wyfrawmftae jzihf 0ifvdkr0ifvdk oabmxm; csKyfausmfaZm[m rMumrDtcsdeftawmtwGif;rSm
ay;&ef tmPm& (zqyv)tpdk;&u wdkif;rSL; &moDOwktidkuf? tcsdeftidkuf? tiftm; tidkuf
AdkvfrSL; csKyfausmfaZmxH oabmxm; awmif;cH &,lum ppfqifcsDwuf wdkufcdkufodrf; ydkufr,fvdkU
cJhwm awGU&ygw,f/ 'g[mvnf; tar&duefESifh tpdk;&xHjyefvnfwifjycJhygw,f/
w&kwfjzLwdkUu &moDOwktajctaeudk tjrwf av;Ed k i f i H p pf a umf r &S i f t qd k j yKvmwJ h
xkwf &,lum y&d,m,fus,fus,feJU EdkifiHa&; &ufcsed ;f trSD csw D ufppfqif&ef wdu k yf 0JG ifwyfrsm;udk
upm;NyD;ppfa&;t&toHk; csvdkufwJhoabm jzpfyg cJh&mcJqpf pkzGJUjyifqifcJhwm awGU&ygw,f/ wdkuf
w,f/ yGJ0ifppfonfrsm;? &du©mypönf;rsm;? vufeuf ud&d
&moD O wk t aetxm;t&Zl v d k i f v ,mrsm; 0efwifvm;? jrif;ponfjzihf vdktyfonf
Mo*kwfvrsm;[m rdk;avumvjzpfovdk tvGefjrifh rsm;udk tapmwvsifpkzGJUjyifqif,ifwmudkvnf;
rm;aom awmifwef;BuD;rsm;tay:wGif tvGef rSwfom;rdygw,f/ t"duobm0twm; tqD;
a&pD;oefaom jrpfacsmif;rsm;udk jzwfausmfcsD jzpfwJh oHvGifjrpfudk a&pD;toefqHk;tcsdef 0gqdk?
wufwdkufcdkuf&ef rvG,f ulwmudk wGufcsufoHk; 0gacgifwiG f pepfwusjzwfu;l um rdik ;f ylatmifwiG f
wyfNyD; tusyftwnf;jzpfxGef;aprIudk wrifMuH aygif;ul;tajcukwfwyfpGJapcJhwm awGU&ygw,f/
&G,fum tqdkjyKvmwJh oabmvdkU cH,lrdygw,f/ aemufqHk;&ufcsdef;eD;uyfvmwJh tcgrSm w&kwfjzL
wyfrawmfudk ab;usyfeHusyfjzpfap&ef zefwD; wyfrsm;u Armhwyfrawmfukd olwUkd &JU twif; jiif;
MuH&G,fwJhoabmvnf; jzpfygw,f/ ,if;tajc qefcJhMuw,fvdkU tqdk&SdcJhygw,f/
taersm;ud k wd k i f ; rS L ;Ad k v f r S L ;csKyf a usmf Z m[m tcef;quf(22)
uGyfuJrIatmuf wyfrSL;rsm;eJU tao;pdwfñSdEIdif;
aqG;aEG;cJhwmudk vnf; ordkif;rSwfwrf;pmwrf; jrefrmjynfwGif;odkU 0ifa&muf usL; ausmf
pmapmifrsm;rS zwf&IavhvmrSwfom;zl;ygw,f/ vm MuwJh ulrifwefw&kwfjzLwdkU&JU aemufcH
xd k p Of u wyf r awmf & J U tajctae[mvnf ; ordkif;aMumif; waph wapmif;udk odrSD vdkufMuwJh
]]e*g;Edkif}} ppfqifa&;t½IH;ay:cJh&vdkU pdwf"gwf yk*d¾Kvfrsm;? a&;Mu? ajymMuwmrsm;udk Mum;bl;em;
wpH k w &m xd c d k u f u sqif ; aewmud k v nf ; t&S d 0&SdorQeJU ,SufEG,fqufpyf ukd,fpGrf; ?OmPfp?
twdkif; awGUae&w,fav/ oH k ; oyf w if j y&r,f q d k , if ? (1949) ck E S p f w G i f
wdkif;rSL; AdkvfrSL;csKyfausmfaZmeJU uGyfuJrI armfpDwHk;OD;pD;wJh w&kwfuGefjrLepf? wyfeDrsm;u
atmuf wyfrSL;rsm;[m tajctaet&yf&yfudk &S e f a u&S d w f O D ; atmif w J h w&k w f trsKd ; om;
avh v moH k ; oyf ½I U jrif q if j cif M uNyD ; tao; wyfrsm;udk w&kwfjynfrBuD;rS wdkufxkwf atmif
pdwfwGufcsuf pDpOfMu&mrSm yGifhvif;&moD aEGOwk yGJcHum wjynfvHk;tm; tNyD;tydkif odrf;ydkufcJh&mrS
56 rwfv twGJ 9 trSwf 11
jrpfzsm;cHcJhwmvdkUqdk&ygr,f/ e,fwiG o f mru u,m;jynfe,f a'orsm; twGi;f
ul r if w ef ? w&k w f j zLwyf r sm;[m od k U yg wpwp e,f a jrcsJ U xG i f 0if a &muf u sL;
w&kwjf ynftaemufawmifbuf ,leefjynfe,foUkd ausmfcJhMuygw,f/ xdkpOfumvu wyfrawmf[m
qkwcf mG xGuaf jy; vmMuNy;D uGejf rLepf qefUusiaf &; jynfwGif; a&mifpHk olykefrsm;udk tcsdefeJUtrQ
wyf r sm;tjzpf xd k a 'ow0d k u f w G i f tajcjyK ajcrIef;wdkufcdkufaeMuwmrdkU tpGeftzsm;e,fpyf
vIyf&Sm;aecJhMuwmawGU&ygw,f/ xdkw&kwfjzL a'orsm;udk vufvSrf;rrSD tav;w,l umuG,f
autrfwDwyfrsm;udk wyfrrSL;? *sife&,fvDrDu EdkifrI &Sdaeaom umveJUvnf; wdkufqdkifaecJhwm
pkpnf;uGyu f x J m;wm jzpfygw,f/ w&kwu f eG jf rLepf owdjyKrdygw,f/
wyfeDrsm;u xyfcsyfvdkuf ppfqifum wdkufcdkuf wyfrawmf&JU vHkjcHKa&;? umuG,fa&; wm
acsrIef;vmwmrdkU ,leefe,fwGif wyfpGJtajcjyKum 0ef rsm;eJ U jynf w G i f ; rS m tvk y f r sm;aecsd e f u d k
aer&awmhvdkU 1949 ckESpftukef? 1950 ckESpf tcGifhaumif;,lum w&kwfjzLwyfrsm;[m ydkrdk
ESpq f ef;ydik ;f rSm wpwp qkwcf gG xGuaf jy;vmMuum &Jwif;vmNy;D um,m;jynfe,f? u'l;Bu;D ? u'l;av;
jrefrmEdkifiHydkifeuf &Srf;jynf e,frS usKdif;wHk c&dkif rS w qif h u&if j ynf e ,f o d k U ausmf j zwf um
rdik ;f q,fNrKd Uuav;rSm 0ifa&mufusL;ausmf tajccs rGefjynfe,f yifv,furf;pyf? u&kyÜdyi pwJh&Gm
cJhMuygw,f/ rsm;odkUwdkifatmif a'ocHjynfwGif; olykefrsm;eJU
1950 ckEpS ?f 0ifvmcgpuawmh ulrifwef yl;aygif;um usL;ausm0f ifa&muf vIy&f mS ;wm awGU&
w&k w f j zLwd k U \ tif t m;[m (4000-5000) ygw,f/ 1952 ckESpfavmufwGif w&kwfjzLwdkU&JU
cefU&Sdygw,f/ tJ'Dppfajy; w&kwfjzLwyfrsm;udk twifh&J usL;ausmf apmfum;rIrsm;udk jynfol
tar&duef (CIA) wdkU&JU ajc&IwfulnDyHhydk;rIaMumifh vl x k B uD ; uvnf ; wpxuf w p od v m&mu
xyfrH0ifa&mufvmolrsm;a&m a'owGif&Sdaeaom w&k w f j zL qef U usif a &;eJ U w&k w f j zLwd k U tm;
w&kwf? xdkif;? Arm polwdkUudkyg pnf;&Hk;pkpnf;um ulnDyHhydk;aeol tar&duef qefUusifa&; pdwf
tiftm;wdk;csJU pkrdcJhwmaMumifh w&kwfjzL wyf "gwfrsm; Edk;Mum;vIyf&Sm;vmcJhwm awGU&ygw,f/
tiftm; [m wpwp BuD;xGm;vmum tiftm; w&kwfjzL wyfrsm;[m olwdkU&JU &yfwnf&Sifoef
12000 cefUrQ 1951 ckESpfwGif wdk;yGm;rsm;jym; rSKrsm; twGuf bdefukeful;rIrsm;udk xdkif;pD;yGm;a&;
vmwm awGU&ygw,f/ rlvyxr w&kwfjzL wyf 0dorom;rsm;eJU yxr qufqHa&mif;0,fae&mu
rsm;&JU BuH&G,fcsufuawmh e,fpyfeJU oHvGifjrpf Edik if jH cm;wdik ;f jynfrsm;odUk wdu
k &f ukd uf ;l oef; oGm;vm
tMum; Armhe,fajrudk ajcukwf,lNyD; w&kwfjynf azgufum;&ef MuH&G,fcsuftjyif xdkif0efESifh yif
wGi;f udk aESmif, h u
S f wdu
k cf u
kd zf Ukd jzpfEikd v
f sif wefjyef v,fvrf;aMumif;rS qufo, G rf &I ,lvakd om Bu&H ,G f
xdk;ppfrsm; qifEGJwdkufcdkufzdkUrsm; jzpfyg w,f/ csuef UJ jrefrmjynf&UJ yifv,fqyd u f rf; a'orsm;odUk
'gayr,fhvnf; w&kwfeDwyfrsm;udk ,Of wd;k csUJ usL;ausm0f ifa&mufcMhJ uwm awGU&S&d ygw,f/
NydKif wdkufcdkufEdkifrI xdxda&mufa&mufrjyK EdkifMu w&kwjf zLwyfrsm;[m yifv,fxu G f ayguf
awmh wmrdkU w&kwfjynfrBuD;u wefjyef wdkufppf vrf; aMumif;udk zGifhEdkifcJhygvsif xdkif0rfESifh quf
qif aESmifh,SufrIrsm;udk pGefUvTwfNyD; w&kwfjzL oG,rf I yDjyifum vdt k yfwhJ ppfvufeuf ypön;f rsm;?
wyftcsdKU[m oHvGifjrpf taemufbufurf;odkU &d k u © m omru? vl t if t m;yg jznf h o G i f ; Ed k i f N yD ;
ul ; 0if u m jref r mEd k i f i H y d k i f e uf &S r f ; jynf e ,f ydkrdktiftm;awmifh wif;BuD;xGm;vmEdkifygw,f/
twG i f ; yd k i f ; od k U usL;ausmf 0 if a &muf tajc 'ghtjyif ¤if;wdkU apmufcsxkwfvkyfaewJh bdef;rsm;
cscJhMuygawmhw,f/ w&kwfjzLwyfrsm;[m &Srf;jynf udkvnf; xdkif;pD;yGm;a&; orm; rsm;rSwqifh rSDcdk
rwfv twGJ 9 trSwf 11 57
a&mif;0,frI rjyK&awmhbJ EdkifiHjcm;wdkif; jynfrsm; w&kwfjzLwdkUusL;ausmfapmfum;rI[m xifomjrif
odkU wdkuf&dkuf wifoGif;a&mif;csjcif;jzihf tjrwf om &Sdvmwmuvnf; waMumif;? jrefrmjynfwGif;
tpGrf; ydkrdk &&SdrIuvnf; yifv,fa&aMumif; pme,fZif;rsm;uvnf; jynfwGif;u vuf0Jtif
vrf;zGifhvdkjcif;jzpfwef wlygw,f/ wenf;a&;& tm;pk tzGJUtpnf;wdkU&JUzdtm;rsm;t& xl;xl;
vsif w&kwjf ynf usL;ausmo f rl sm;[m ta&;ygvSwhJ jcm;jcm; a&;om;vmMu&m jynfolvlxkBuD;uyg
olwdkU&JU pD;yGm;a&; &nfrSef;csufrsm;udk ydkrdk &Sifoef tHk<uqefUusifvmMuaomaMumifh tmPm& zq
cdkifrm vmap&ef ,if;odkU BuHaqmifzefwD;vmvdkU yv tpdk;&[m raeomawmhbJ w&kwfjzL usL;
qdk&ygr,f/ ausmfrI udpöudk udkifwG,fvmcJh&ygawmhw,f/
w&kwfjzLwyfrsm;&JU usL;ausmf0ifa&mufrI xdkodkUjzpfaeaom umvwGif zqyv
yHkpH[m 1953 ckESpfavmufrSm ydkrdk oJuGJ xif&Sm; tpdk;&[m ukvor*¾odkU w&m;0if vlod&SifMum;
vmcJhygawmh w,f/ a&wdk&nfrSef;csuf&Sdovdk? wdik w f ef;rI jyKum w&kwjf zLwyfrsm; Edik if H e,ferd w d f
a&&Sn&f nfreS ;f csurf sm;udyk g wpxufwp yHak z:vdUk twGif;rS xGufcGga&;udk pDrHaqmif&Guf& ygawmh
cefUrSef;EdkifcJhygw,f/ jzpfEdkifacs&SdwJh wGufq csuf w,f / wd k i f ; jynf u Ek E k ? rk e f w k d i f ; uxef x ef
rsm; t&qdv k sif w&kwjf ynfrBu;D tm; w&kwf jzLwdUk Mur®miifaewJh jynfwGif;a&;rSm wyfrawmf[m
tapmif h t a&S m uf w nf N id r f r I ysuf j ym;atmif vuf u d k r vnf E d k i f & S m bJ tcsd e f e J U trQ ppf q if
vkyfEdkifcJhygvsif EdkifiHa&;t& urÇmhukvor®u wdkufyGJ0if ae&&Smygw,f/ rkefwdkif;pJpumvrSm
twGif; w&kwfjzLwdkU w&m;0iftzGJU0if jzpfa&; jynf w G i f ; &ef r sm; uk e f p if o G m ;jcif ; r&S d c if r S m bJ
rysufjym; ap&efESifh w&kwfeDwdkUtm; w&m;0if jynfyusL; ausmfol w&kwfjzLwdkUu wpcef;x
tzGJU 0ifjzpfa&;vnf; aESmifhESJBuHhMumrIuvnf; vmjyefwmrdUk rem;Edik rf tm;Edik &f mS bJ w&kwjf zLusL;
taMumif;w&m; wckjzpfEdkifygw,f/ tjcm;wzuf ausmf o l w d k U buf u d k aoewf a jymif ; vS n f h c J h &
udkvnf; apmifhiJh qifjcifMunfhyguvnf; tar&d jyefygw,f/ EdkifiHa&;t& ukv wGifwdkifMum;
uef (CIA) &JU yHhydk;ulnDtm; ay;rIudkvnf; awGU& ta&;,lcJhovdk ppfa&;t&vnf; wyfrawmfu
ygw,f/ 'g[mvnf; &Si;f ygw,f/ tar&duefwUkd &JU &SdorQ tiftm;udk pkpnf;NyD; twGif;ydkifusus
cH,cl suf 'drk ED kd oDt&kd t D & w&kwjf ynfBu;D uGejf rLepf usL;ausmfvmwJh w&kwfjzLwdkUtm; rGefjynfe,f?
EdkifiH jzpfoGm;cJhygvsif jrefrmjynftygt0if ta&SU u,m;jynfe,f? wcGifrS ppfqifum oHvGifjrpf
awmiftm&S EdkifiHrsm;tm;vHk;[m uGefjrLepf EdkifiH ta&SUbufurf;odkU wdkufxkwfarmif; ESifjypfcJh&
jzpfoGm; EdkifrI[m rvGJraoG awGU&awmh r,f vdkU ygw,f/
tqdk&Sdygw,f/ ukv&JU aqmif&GufpDrHrIt& aqmif&Guf
'ghaMumifhvnf; uGefjrLepfpepfjyif;jyif; pDrHrIt& jrefrm? xdkif;? w&kwfjzL? tar&duef
xefxefqefUusifaeMuwJh tar&duef[m pD;xdk; av;EdkifiH uGefz&ifh eJU aqG;aEG;ñSdEIdif;vIyf&Sm;rI
umuG,f pmcsKyfudk vufudkifjyKum i,fuRef xdkif; jyKae wJh wcsed w f nf;rSmbJ wyfrawmfu Adv k rf LS ;Bu;D
Edik if t
H m; trmcHxm;í 'drk ED kd oDt&kd D ysujf ym;ap&ef ausmfapm OD;pD;wJh ]]e*g;Edkif}} ppfqifa&; BuD;
w&kwjf zLtm; yd&, d m,fus,u f s,ef UJ ausmaxmuf w&yfudk qifEGJum oHvGifta&SUbufurf;odkU
aemufcH jyKay;aewmvdkU oHk;oyf&IUjrifrdygw,f/ csDwuful;oef;um &Srf;jynfe,f*GifwGif ppfqif
xdkumvrSm urÇmhEdkifiH a&; &moDOwkt& Cold cJ&h ygw,f/ ]]e*g;Edik }f } ppfqifa&;Bu;D [m uHZmwm
War ppfat;wdu k yf &JG UJ t&Sed t
f [keu f vnf; &Siof ef Z,m;uGuyf suu f m t&I;H Bu;D &I;H um wyfrsm; ysupf ;D
jrifhrm;BuD;xGm;aewJh umvvnf; jzpfygw,f/ qH k ; &I H ; rI v nf ; BuH K cJ h & ygw,f / wyf r awmf & J U
58 rwfv twGJ 9 trSwf 11
ordkif;aMumif;rSm 0rf;enf;aMuuGJzG,f&m jzpfpOf uG,f wGif tar&duefwUkd &Sad ejcif;eJU &efol w&kwf
rsm;eJU awGUcJh&ygw,f/ pdwf"gwfvnf; enf;enf; jzLwdkU ausmay;vIyfjcm;Edkifonfh xdkif;e,f pyfBuD;
awmh uscJ h & wm? rvT J r a&S m if o m &if q d k i f c J h & &Snfvsm;pGm &Sdaejcif;? rdrdwyftiftm; vnf; odyf
ygw,f/ 'Dae&mrSm wyfrawmf[m t&IH;eJU &ifqdkif r&S?d rawmifw h if;/ awmifay: wdu k yf t
JG awGU tBuKH
cJh&ayr,fh pdwf"gwfvHk;0 usoGm;cJhjcif; r[kwf rdrdwyfrsm;r&Sdjcif;? aemufu axmufyHha&;vrf;
ygbl;/ pepfwuspDrHcsufcsNyD; w&kwfjzLudk wdkuf& aMumif; ( L of C ) &Snfvsm;pGm rvdkufEdkifjcif;
vsif atmifyGJcH&r,fvdkU ,HkMunfcJhMuwm awGU& wdkhaMumifh w&kwfjzLwdkUtm; tNyD;tydkif &Sif;vif;
ygw,f/ ap&ef rvG,fulvSjcif; xdkUaMumifh &nf&G,fcsuf
tcef;quf(23) yxrtqift h aejzifh jrefrmjynftay:jcrd ;f ajcmuf
aewJh w&kwjf zLtEÅ&m,fukd wGe;f vSezf ,f&mS ;ypf&ef
]]e*g;Edkif}} ppfqifa&;&JU qHk;&IH;rIrsm;udk awGUcJh&ygw,f/
oifcef;pm &,lum jynfyusL;ausmfol w&kwfjzL usL;ausmf o l &ef o l w &k w f j zLrsm;tm;
wdkUtm; bk&ifh aemifppfqifa&; qifEGJí atmifyGJ jrefrmjynftwGif;ydkif;odkU wdk;0ifusL;ausmfEdkifrnfh
cH&ef wyfrawmfu pepfwus pDrHcsufrsm;csum ae&mrsm;u aeNyD; xdkif;e,fpyfpDodkU a0;EdkiforQ
tao;pdwf pkzGJUjyifqif ppfqifa&; 0ifcJhygw,f/ a0;atmif armif;xkwfEdkif&efudk tm&Hkpdkuf pDrHvkyf
jynfwGif;&efaygif;rsm;pGmudk OD;pD;wdkufyGJ0ifum aqmifcJhygw,f/ ,if;odkU &nf&G,fcsufudk wdus
atmifyGJ&vmwJh ppfolBuD; &Jabmf oHk;usdyf0if cdkifrm jywfom;pGm csNyD;aemuf &efol wyf t
AdkvfrSL;csKyf ausmfaZmudk ajrmufydkif;wdkif; ppf|m aMumif; eJU rdrw d yftaMumif; bufEpS b f uf xl;jcm;
ecsKyf wdkif;rSL;tjzpfajymif;a&TUum bk&ifhaemif csufyuwdt&Sdw&m;rsm;udkvnf; qifjcifoHk;oyf
ppfqifa&;Bu;D tm; uGyu f J aqmif&u G af pcJyh gw,f/ avhvmcJhwm awGU&ygw,f/ &efolU&JU tiftm;udk
wm0ef,l OD;pD;uGyfuJ acsrIef;&r,fh ppfqifa&; xnf h o G i f ; wG u f c suf oH k ; oyf & mrS m pk p k a ygif ;
OD;pD;rI aemufydkif;wdkif;ppf|mecsKyfrSL; AdkvfrSL;csKyf tif t m; (13000)cef U teuf ? rd r d p pf q if a &;
ausmfaZm[m OD;wnf&ef &efolw&kwfjzLwdkUeJU e,fajr wdu k &f ukd f qufpyfrrI &Sw
d hJ awmifBu;D ? usKid ;f
qufpyfvUkd tajctae t&yf&yfukd bufaygif;pHrk S wHk um;vrf;? ajrmufbufoHvGifta&SUeJU w&kwf
aphaphpyfpyf aoaocsmcsm tav;xm;um t e,fpyf tMum; ? w&kwfe,fpyf taESmifh,Suf
ao;pdyf avhvm oHk;oyf pDrHcsuf csNyD; pepfwus a&;tjyif bdik ;f vkyif ef; vkyaf qmifaeaom w&kwf
vkyfaqmif cJhMuwmudkvnf; rSwfom;em;,l qnf; jzL tiftm; (3000)cefU&Sdwmudk cefUrSefwGuf
yl; ynm,lcJh&ygw,f/ csufvdkU od&ygw,f/
&nf&, G cf sutf jzpf taMumif; tcsuf oH;k tiftm; (9000)cefUuawmh yxr av
&yf udk owfrSwfpDrHcJh&m (1) rdrdwdkUwm0ef ausyGef ,mOf uGif;&SdwJh rdkif;qwfwGif tajccH|mecsKyf
ap&rnf? (2) vufawGUt& aqmif&GufEdkifrnfh ajcukwf,lxm; &mu twGif;ydkif;odkU ydkrdk vIyf&Sm;
abmif t wG i f ; vk y f a qmif E d k i f p G r f ; &S d & rnf / Edkif&eftwGuf e,fpyfteD;uGifygusif a'oodkU
(3)þtcsuf ESpfcsufay: rlwnfNyD; &Sif;&Sif; vif; 1952 ckESpfukefavmufwGif a&TUajymif; ajcukwf
vif;? jywfjywfom;om;&S&d rnf[k qifjcif ajrm§ jf rif ,lcJhwm awGU&ygw,f/ rdkif;qwfa'orSmawmh
wGufcsufwm awGUcJh&ygw,f/ 'ghtjyif xnfhoGif; uif;pcef;xm;&SdumuG,f tajcjyKxm;wm awGU&
pOf ; pm;&rJ h t csuf r sm;ud k y g pD p pf o H k ; oyf c J h w m ygw,f/ w&kwfjzLwdkU[m t"du a&SUwef;|me
awGU&ygw,f/ usL;ausmfol w&kwfjzLwdkU&JU aemuf csKyfudk rdkif;wHkwGiftajcjyKxm;NyD; tcdkiftrm
rwfv twGJ 9 trSwf 11 59
cHppfaMumif; udk rdik ;f wHk eJU oHviG jf rpftMum; rdik w f rkH S rQom&SdNyD;? AdkvfcsKyftqifh wyfrSL;a[mif;rsm;
10 uDvdkrQa0;aom ay 5000 jrifhwJh awmif jzpf u m tawG U tBuH K twif h w if h &S d w ,f v d k U
oHk;vHk;wGif zdkcaESmifh qdkiftaetxm;rsm;eJU tcdkif od&ygw,f/ odUk aomf Adv k cf sKyBf u;D vDru D o
hJ Ukd tawGU
trm cH p pf a 'o wnf a qmuf u m cif ; usif ; tBuHK&ifusifhNyD; pdwf"gwfBuHUcdkif olrsm; r[kwf
pDrHxm;wm awGU&ygw,f/ rdkif;wHk rS oHvGifjrpf aMumif;vnf; od&SdcJh&ygw,f/
ul;awmhqyd ?f 0rfqvm;txd 6-ay us,u f m;vrf; &ef o l w &k w f j zLwyf o m;a[mif ; oH k ; yH k
u xdkawmifoHk;vHk; zdkcaESmifhqdkif cHppfpcef; udk wyHck efUom&SNd y;D tawGUtBuKH &ifu h suMf uwm awGU&
jzwfoef;oGm;wm awGU&ygw,f/ um usef w yf o m;trsm;pk [ m a'otvd k u f
&efoUl &JU &nf&, G cf suuf awmh rdik ;f wH? rdik ;f pkaqmif; xm;wJh vlopfrsm;vdkUvnf; awGU&yg
[ef? uGiyf gusiaf jrjyefUudk vTr;f rd;k Edik &f ef cHppfpcef; w,f/ w&kwfjzLrsm;&JU pdwf"gwf[m tem*gwfa&;
awmifoHk; vHk;rS aeí rdkif;wHk oHvGifoGm;vrf;udk ra&&mrI? olwyg;EdkifiHtay: rw&m;usL;ausmf
xdrf;csKyfumuG,fxm;wm awGU&ygw,f/ w&kwf EdkifrI? w&kwfEdkifwyfrsm;&JU wdkufcdkuf cH&rIrSm
jzLwdkU&JU ajczsm;cHppf rsm;udk oHvGiful;awmh 0rfq xGufajy;ppf&HI;olrsm;jzpf½Hkomru jrefrmjynf
vm;eJU 0ef;usifa'orsm;odkU jzefUusufum wyfpGJ olvlxkBuD;&JU wcJeuf qefUusifrIcHcJ&vdkU BuHhcdkifrI
xm;wm awGU&ygw,f/ xdktcif; tusif;t& csd e J U umusqif ; aeMuwm awG U &ygw,f /
oHvGif aemufbuf urf;a'orSm &dku©mrsm;& w&kwjf zLwyfAv kd ?f wyfrLS ;rsm;uawmh bdik ;f u&&Sw d hJ
,lpkpnf;&ef MuH&G,f pDrHxm;wm awGU&Sd&ygw,f/ tusd d K ;tjrwf r sm;ud k jrif h j rif h u av; &&S d c H p m;
rdkif;ykvHkwGif pcef;cGJwck ta&SUbufwdkif;e,fpyf aeMu&vdkU waMumif;? ]]e*g;Edkif}} ppfqifa&;udk
wmcsD v d w f r J q d k i f a 'owG i f pcef ; BuD ; BuD ; wck taMumif;jyKjyD; Armhwyfrawmfudk txif ao;
xm;&Sdcif;usif; wmawGU&ygw,f/ aoe*FysL[m aeMuaomaMumifh pdwf"gwfrsm;wuf<uaewm
t& wyftiftm; 3000 cefUudk rdkif;yH yHkygusif awGUMu&ygw,f/
a'owGif jzefUcGt J ajc jyKxm;Ny;D enf;yd&, d m,ftpHk odkU&mwGif EdkifiHwum&JU tajctae wpHk
wyftiftm; 1000 cefUudk rdkif;ykvHk awmifoHk;vHk; w&m ajymif;vJ jzpfxGef;cJhrIrsm;aMumifh¤if;? olwdkU
ppfpcef;eJU rdkif;wHktMum;rSm jzefUcsxm;wm awGU&Sd tm;udk;wJh tar&duefwdkU[m udk;&D;,m;rSm xifo
&ygw,f/ vdk vTrf;rdk;EdkifpGrf;r&Sdonfudk awGUvmMu&vdkU
&efolwyfrSL;csKyf AdkvfcsKyfvDrD rusef;rrm pd w f " gwf a &;&m tyd k i f ; rS m txd k u f t avQmuf
jzpfvmí wyfrSL;csKyftopfeJU tpm;xdk; cefUxm; ,drf;,dkifusqif;vmaeMuwm owdjyKrdygw,f/
wmudkvnf; awGU&ygw,f/ xdkAdkvfcsKyftopfonf w&kwfjzLwyfrsm;[m? w&kwfeDwyfrsm;udk ½IH;edrfh
xdik 0f rf&dS Bu;D tuJwOD;&JU om;jzpfNy;D i,fpOfrpS vdUk xGufajy;vmolrsm;jzpfvdkU tpktzGJUt& vltif
tar&duef&dS tu,f'rD Adv k o
f ifwef;qif; t&m&Sd tm;&Sd ayr,fh vufeufBuD;rsm;rSm wyf&if;tqifh
wOD ; jzpf u m wyf r tqif h x d oif w ef ; aygif ; oHk;vufr pdefajymif;rsm;? 60-rr armfwmrsm;om
(8)ckavmuf wufcJhbl;ol[k od&ygw,f/ txuf &SNd y;D ajcvsiw f yfo;kH w&kw&f ikd zf ,frsm;om trsm;pk
wef; vTm w&kwfjzLwdkU&JU vl,Hkawmf? vlvwfydkif; jzpf y gw,f / tajrmuf trsm;vH k ; 0r&S d M uyg/
AdkvfcsKyf wOD;jzpfoleJU ppftawGUtBuHK awmh vHk;0 tar&d u ef u 'k w d , urÇ m ppf v uf u sef awm
r&SdolwOD;&,fvdkU axmufvSrf;od&SdcJh&ygw,f/ wG i f ; oH k ; vuf e uf r sd K ;pH k & S d a omf v nf ; ay:ay:
&efolw&kwfjzLrsm;[m wyf&if;txuf wyfrSL; xifxif oH;k pGcJ iG rhf &cJMh uyg/ rdik ;f rsm;vH;k 0oH;k pGEJ ikd cf iG hf
awmf awmfrsm;rsm; tawGUtBuHK twifhwifh r&Sdwm awGU&SdcJh&ygw,f/
60 rwfv twGJ 9 trSwf 11
rdrdwyfrawmf&JU tiftm;udk EIdif;,SOf
wGufcsufMunfhvsif ajcvsifwyf&if;av;&if;eJU
t&efwyfrsm; oHk;pGJEdkifwm awGU&ygw,f/ ajcvsif
“ ykp>m ”
wyf & if ; av;&if ; eJ U t&ef w yf r sm;rS m 'k w d , OD;xGe;f +idr;f
Ad k v f r S L ;BuD ; wif O D ; ,ck NLD OD ; pD ; wJ h Armh
aoewfudkifwyf&if;opf 'kwd, AdkvfrSL; BuD;jr0if; reuf a pmapm td r f u xG u f v d k u f a wmh
(uG,fvGef) OD;pD;wJh Armhaoewfudkif wyf&if;eJU at;vdu k wf mvJveG yf ga&mAsm//6-'D*&Dpifw*D &dww f /hJ
'kwd,AdkvfrSL;BuD; armifvGif? ,ck NLD OD;pD;wJh 'D=um;xJ avuvJ wdkufaeao;w,f? 'gayr,fh
Armhaoewfudkifwyf&if; (5)AdkvfrSL; a,m'&pf b,f v d k & moD O wk j zpf a eayap/ u|ef a wmf wd k @ &J @
OD;pD;wJh csif;aoewf udkifOD;pD;(3)? t&efwyf vywftpnf;ta0;&Sdvdk@ tdrfu xGufvmcJhw,f?
ucsifwyf&if;(4)rS wyfcGJESpfcGJeJU ajcvsif wyf&if; u|efawmfwdk@ trsKd;om;'Drdk ua&pDtzGJ@csKyf (vGwf
rsm;rS wyfcGJESpfcGJodkU yg0ifMuygw,f/ vufeufBuD; ajrmufe,fajr)*syefXmecGJ&J@ykHrSefvpOf yxrywf
tiftm;taejzihf jypfulrsm;rSm 25 aygifawmif we*F a EG a e@ reuf 9-em&D u ae 12-em&D t xd
tajrm§ ufwyfcJG (2)tajrm§ uf(8)vuf? ajcmufaygif tpnf;ta0;vkyf=uw,f?a&S@vkyfief;pOfwdk@tzGJ@
awmifwifhum;ypf tajr§mufESpfvuf? 76-rr 0ifa&;&m wdk@udkjiif;=uckef=uaqG;aEG;=uw,fav?
,l & d k q vuf awmif a y:ypf t ajr§ m uf E S p f v uf ? 'Dtpnf;ta0;=uD;jyD;cgeD;rSm u|efawmfwdk@tzGJ@&J@vl
avaMumif;ypf ulp;D zdu k , =uD ; wa,muf u yk p > m awG x k w f j yD ; td r f p may;
f m; 'H;k ypfav,mOf(9)pD;?
'gudkwm o,f,lydkUaqmifa&;av,mOfoHk;pD;eJU vdkufw,f? 'geJ@ u|efawmf 'Dpmav; udka&;jzpf
wdu k cf u kd af &;ppfonftif tm; 6000? vm; 1000? oG m ;w,f ? u|ef a wmf w d k @ &k d ; &mpum; yk H w ck & J @
txrf;orm; 3000 ESifh qif 25-aumifwdkU ajymif;jyefav;ayghAsm? - tar;bk&m;tavmif;/
yg0ifcJhMuwm avhvmrSwfom; rdygw,f/ tajz EG m ;ausmif ; om; vd k @ bJ o abmxm;jyD ;
rdrdwyfrsm;[m jynfywyfrsm;eJU ppfqif zwf a y;=uygaemf ? ?
wdkufcdkufrItawGUtBuHKr&Sd Munf;?av yl;aygif; Ö eH y wf ( 1) yk p > m uawmh - 2 010-a&G ;
ppfqifrI wr&dk;us tawGUtBuHK xdkpOfu r&Sd aumufyGJudk teft,f'D 0ifoifhovm;´ 0ifoifh
ao;yg/ awmifay:ppfqifa&; tawGUtBuHKvnf; &ifbma=umifvJwJh´
vHk;0r&Sdoavmuf jzpfw,f/ jynfwGif;a&mifpHk u|efawmfajzr,faemf/ ykHrSefjzpf&kd;jzpfpOf
olykefwdkUudkom rem;wrf; ppfqifcJh&vdkU wyfr obm0t&ajym&&if EdkifiHa&;ygwDtoif;tzGJ@qdk
tqifh wr&dk;us Munf;?av yl;aygif; ppf qifa&; wm udk,f0efaqmifrdcifeJ@wlw,f? a&G;aumufyGJ
qd k w m rD ; zG m ;wJ h t csd e f a ygh ? arG ; vmwJ h &if a oG ;
twG u f avh u sif h r I t jcif ; r&S d c J h y g/ ]]e*g;Ed k i f } }
ppfqifa&;Bu;D qH;k &I;H cJ&h vdUk pdw"f gwftenf;i,fus cav;uawmh E k d i f i H a wmf twG u f a &G ; cs,f cH & wJ h
udk,fpm;vS,fbJav? 'Duav;&ifaoG;udk =uD;jyif;
qif ; avsmh , G i f ; aeaomf v nf ; ? t&if ; cH r sd K ;cspf
pdwf"gwfeJU jynfolvlxkBuD;w&yfvHk;&JU pdwfa&m vm atmifapmifha&SmufjyD;vl@avmu aumif;usKd;
udk,fyg tm;ay;ulnDrIrsm;aMumifh twdkif; twm awG o,fydk;zdk@twGuf rdcifujyKpk apmifha&Smuf
wcktxdawmh pdwf"gwfrsm; jrifhrm;wdk; wufvm oGefoif&ovdk/ a&G;cs,fcHvdkuf&wJhudk,fpm;vS,f
aeMuwm awGU&SdcJh&ygw,f/ awGuvJ rdcifygwu D csrw S x f m;wJh vrf;pOftwdik ;f
udk,fhwdkif;jynftwGufaumif;usKd;awGo,fydk;ay;
qufygOD;rnf// 'kAdkvfrSL;}uD;at;jrifh (+idrf;) &rSm t"duwm0efbaJ yg?h 'gu omrefjzpf&;dk jzpfpOf

rwfv twGJ 9 trSwf 11 61


vrf;pOf oDt&kd u D akd jymwmaemf? teft,f'D twGuf r0if b J oyd w f a rS m uf y gwD t jzpf e J @ aeovd k
ajym&&ifawmh u|efawmfwdk@&J@acgif;aqmifjzpfwJh vk y f r vm;´ tJ ' D a cwf u 'D r d k u a&pD a cwf a emf /
a':atmifqef;pk=unf udk,fwdkifu -0ifoifh/ r0if a&G ; aumuf y G J r 0if & if v J bmtE W & ,f r S r &S d b l ; /
oifhqkH;jzwfbdk@apmygao;w,fvkd@ajymvdkufw,f? u|ef a wmf w d k @ 'D b uf a cwf j zpf w J h ppf t m%m&S i f
'ga=umif h u |ef a wmf u ae rd a csmif ; rif ; a&cif ; acwfrSmawmh a&G;aumufyGJr0ifbJ oydwfarSmuf
rjycsifygbl;? 'g[m a':pkeJ@vl=uD;ydkif; awGqkH;jzwf ygwD t jzpf e J @ aecJ h & if tE W & ,f o d y f r sm;w,f ?
&rJu h pd yP g? u|eaf wmf&@J qk;H jzwfcsuu f awmh olw@kd &@J erlemjyt& jy&&if 1990-a&G;aumufyJG aumfr&Sif
qkH;jzwfcsufvrf;pOfudktaumiftxnfay:atmif a=unmcsurf mS h h Eh ikd if aH &;ygwD tzG@J tpnf;wcku
pGrf;pGrf;wrH aqmif&Gufay;bdk@ygb?J ? a&G;aumufyGJjrdK@e,fa'o(3)ae&m r0if&if tvdk
Ö eH y gwf ( 2) yk p > m uawmh tav#mufzsuo f rd ;f jy;D om;jzpfw,fv@kda=ujimjy;D tok;H cs
2010-a&G;aumufyGJudk teft,f'D r0ifoifhbl;vdk@ wJt
h wGurf w S yf wHk ifxm;wJEh ikd if aH &;ygw(D 236)ygwrD mS
,l q ygovm;´bma=umif h r0if o if h w mvJ ´ (143)ygwDzsufodrf;jcif;cHvdkuf&w,f? tJ'Dawmh
teft,f'Du a&G;aumufyGJ r0if&if bmvkyfoifh 2010a&G;aumufyGJrSm2008&J@&moufyefppfu|ef
ovJwJh´ jzpfa&; Oya'udkr=udKufvdk@a&G;aumufyGJ r0ifcJh&if
u|efawmf EGm;ausmif;om;ajzr,f?---1990- ygwDzsufodrf;jcif;cH&r,fvdk@xifw,f? tJ'D awmh
a&G;aumufyrJG mS teft,f'u D 82 5h µ &mcdik Ef KS ef;eJ@ um;--axmifxJudk0ifvdkufxGufvdkufeJ@ajratmuf
tEdkif&&dSxm;w,f? 'Da&G;cs,fcHxm;&wJh udk,fpm; vSkyf&Sm;rSKawGudkvkyfwJhygwDtjzpfeJ@&yfwnfrvm;´
vS , f a wG u u|ef a wmf w d k @ jref r mjynf t wG u f 'grS r [k w f & if v uf e uf u d k i f a wmf v S e f a &;vrf ;
bmwckvkyfay;jyD;jyD;vJbmvkyfay; cGifh&ovJ ´ pOfukd vdu k rf vm;´ tJ-aemufwckuawmh aumif;
bmawGprD t H yk cf sKyfjyD;jyD;vJ ´ tajccHOya' a&;qGaJ y; awmh raumif ; bl ; aygh A sm? tef t ,f ' D ygwD u d k
jyD ; jyD ; vm; ´jynf o l @ vG w f a wmf b ,f E S p f = ud r f emrnfajymif;jyD; a&G; aumufyJG 0ifrvm;´ wckcu k kd
ac: jyD;oGm;jyD;vJ ´vGwfawmf trwfwa,mufu usKyf w d k @ a&G ; &awmh r S m aygh ? wd w d u sustajzwck
wd k i f ; usKd ; jynf u sd K ;jyKud p P a wG u d k tcsd e f o wf r S w f awmh r &S d a o;ygbl ; ? ?
csuw f cke@J vkyaf y;jyD;jyD;vm; ´ w&m;r#wwJh w&m; Ö eH y gwf ( 3) yk p > m uawmh --- 2010-
pD&ifyikd cf iG ahf wGuakd umvkyaf eudik af ewmjrifr&d @J vm;´ a&G;aumufyGJjyD;&if wdkif;jynf aumif;rGefvm Edkifyg
tcsdefumvtm;jzifh tESpf(20)wdwd &SdoGm; jyD; ovm;wJh´
aemf---? a':atmif q ef ; pk = unf w d k @ acgif ; aqmif w J h
tJ'aD wmhu|eaf wmfjrefrmpum;ykEH pS cf x k yfo;Hk r,fAsm? teft,f'DygwDu 0ifa&muf,SOfjydKifjyD; xdkufoifh
wpf c k u -rd a t; ES p f c gemwJ h / aemuf w ck u awmh oavmuf t a&G ; cH & &if a wmh ewf w d k @ zef - a&uef
ausmcsrS "m;jyrSefrod&if 'DwacgufrSm cifAsm;&J@ toifh =umtoifhwJh? tckjzpfaewmu 2010-rSm
wae&mudk csbdk@acsmif;aejyD;/ tqifhoifhjyif xm; teft,f'Da&m ppftpdk;&yg acsmifydwfrdaew,fvdk@
ayawmh// xifw,fav? ( Dead Lock ) jzpfaew,f? vk;H 0a&G@Eikd /f
jyD;awmh - 'D 2010 a&G;aumufyu JG kd r&S m ;Ed k i f a om tajctae jzpf a ew,f v d k @
teft,f'Du r0if&ifbmvkyfoifhovJ xifw,fav? ( Stale Mate) tajctaejzpfwJh
qdkwmuawmh----- a&G@cGif/ &Sm;cGifhtenf;i,f&Sd&ifawmhenf;enf;aumif;
[dkwcsdefwkef;u(z-q-y-v) EdkifwJha&G; ao;wmayg?h r[mynm&Si=f uD;awGuawmh ajym=u
aumufyGJrSm(y-r-n-w) tzGJ@ua&G; aumufyGJ wmaygh A sm? yJ h u d k i f ' D r d k u a&pD ( Guided
62 rwfv twGJ 9 trSwf 11
Democracy ) wJ?h ppfwyfuyg0ifaom 'Dru
kd a&pDw?hJ vkyfudkifaew,f?
wyfpyGefpmwJh? ( Real Democracy ) qdkwmr&Sd omrefjynfol@awGrSm bmvkyfydkifcGifhrS r&Sd
awmhb;l wJ?h b,fE, S Af sm=uH=uD;pD&m'Dru kd a&pDqw kd m bl;? EdkifiHa&;ody`Hynm&J@ acgif;wdkif zcif=uD;jzpfwJh
jynfo@ltpd;k &jynfo@u l a&G;cs,w f ifajrmS ufvu kd w
f t
h J yk cf sKyo f l acgr'\eynm&Sif t&pPwdkw,f(v)u“ vlqdk
tpdk;&vdk ac:wmav/ jynfol@ura&G;bJ ppfwyfu onfrSm EdkifiHa&;owW0gjzpfonf ”vdk@ajymcJhw,f?
25µ vG w f a wmf u d k , f p m;vS , f a wG yg0if v mrS abm*aA'ynm&J@acgif; wdkif zcif=uD;jzpfwJhpaumh
awmhb,fvv kd yk jf yD;wdik ;f jynf[macwfrzDS @HG jzdK;wd;k wuf vl r sd K ;ynm&S i f t'rf p rpf u “vl q d k w m pD ; yG m ;
aumif ; rG e f j yD ; at;csrf ; om,mvmEd k i f r S m vJ / a&;owW0gjzpfonf ”vd@k ajymw,f? usKyfw@kd jrefrm
ppftm%m&Sif ( Totalitarianisn ) awGe@J jynfo@l ukd jynfol@awGtwGufuawmh EdkifiHa&;a&m/ pD;yGm;a&;
ud k , f p m;jyKwJ h 'D r d k u &uf w pf ( Democratic ygpdwfyg0ifpm;pGm vGwfvGwfvyfvyfvkyfcGifh vkH;0r
)qdkwJhqefusifhbufESpfzGJ@u ygvDrefxJrSm twlwl &SdwJhtwGuf“vlqdkwm ESdyfuGyfcHowW0gjzpfonf”
xdkifjyD; wdkif;jynfaumif;usKd;/jynfol@aumif; usdK; vd@k awmif ajym&rvdjk zpfaejyD;/ 'DawmhusKyfw@kd wawG
awGudk vkyfvdk@&r,fvdk@rsm;xifaeovm;/ acwfrSDzGH@ iwfrGwfjyD; =uyfwnf;aewm taemufEkdifiH awG
jzdK;wdk; wufwJhEkdifiHwckjzpfvmEdkifrSmvm;´rsufuef; a=umifh vm;´ ppftpd;k &a=umifv h m;´qdw k m cifAsm;
(6a,muf)eJ@ qif=uD; ykjH yifxu J twkid ;f jzpfaeawmh od y gw,f A sm? ?
rSm ayg?h ? Ö eH y gwf ( 5)ar;cG e f ; uawm
uawmh - --
Ö eHygwf(4) ykp>muawm uawmh h h h// taemufEikd if &H @J ydwq f @kd rKS awGukd z,f&mS ;ay;vdu k &f if
,ckvdk@wdkif;jynfwGif;rSmjynfol@awGpm;0wfaea&; jynfol@awGpm;0wfaea&; tqifajyrvm;wJh ´
=uyfwnf;aewmtaemufEdkifiHawGa=umifhvm;´ odyfawmhrxl;ygbl;Asm/ ydwfqdkonfhjzpfap/
ppftpdk;&a=umifhvm;´ rydwq f okd nfjzpfap/ b,forl jyKrdrrd w l &hJ mpkEpS w
f 0uf
u|efawmfwdk@ EdkifiHqif;&J=uyfwnf;aewm avmufe;D yg; xif&mpdik ;f vmjyD;rS [dv k @l vufnKd ;xd;k /
bmvd@k vq J akd wmh vkjH cHKa&;eJ@ wnfjidraf &;r&Sv d ykd gb?J 'Dvl@vufndK;xdk;eJ@ tjypfr&Smcsifprf;ygeJ@? [dkt&if
ajym&&ifawmh- rw&m;ojzifh tm%mudk odr;f ydu k f 'Dru kd a&pDvufxufrmS zG@H jzdK;qJEikd if b H 0uae1962-
xm;wJ h ppf t m%m&S i f a wG a =umif h jynf w G i f ; ppf / upcJw h hJ ppftpd;k &vufxv J aJ &mufa&murBmtqif;
vlrsdK;pkawmfvSefa&; ppfyGJawGjzpfaew,f/ ppftm &JqkH; EdkifiHpm&if;xJxdk;usoGm;jyD;av? EdkifiHjcm;
%m&S i f awG u d k jynf o l @ awG u qef u sif h t H h w k a=uG;jrSD;awGuvJusKyfwdk@om;pOfajr;qufqyfvdk@
qlylrlawGa=umihf wdkif;jynfrwnf jidrfbl;/ tJ'geJ@ awmifra=uEdik af vmufb;l xifw,f?'Dta=uG;EGx H uJ
twl aps;uGuf/ aiGa=u;[mvJ wnfjidrfrlr&Sdbl;/ u|efawmfwdk@awmfawmfudk &kH;xGuf&tkH; r,f?urBm
pD;yGm;a&;rSm vGwfvyfwJhaps;uGufpD;yGm;a&; pepfvdk@ vuf & S d q if ; &J o m;ta&twG u f [ m oef ; aygif ;
ajymaeayr,fh tm%mydik 0f g' ( Authoritarianism (2000) eD ; yg;jzpf w ,f w J h ? urB m vl O D ; a&&J @
) jzpfaew,f? wOD;csi;f vGwv f w G v f yfvyf vkyu f ikd f okH;ykHwpfykHjzpfw,f?
aqmif&GufcGifh ( Individual Autonomy ) r&Sdbl;? usKyfwdk@ jrefrmEdkifiHuurBmtqif;&JqkH;
jyD;awmh ppftpdk;&&J@ EdkifiHjcm;a=umuf0g' ( Xeno- EkdifiHjzpfwJhtwGuf vlOD;a& oef;(60)xJrSm avsmh
phobia )uvJtifrwef=uD;rm;aew,f? ae&Sife,f avsmh ayghayghwGuf&ifawmh okH;ykHwpfykHavmufu
csef y D , H v d k @ ac:wJ h tpd k ; &ol a umif ; jyKcH y k * ~ v d u vl v wf w ef ; pm;jzpf E d k i f w ,f ? usef v l O D ; a&oef ;
vkyfief;&Sif awGbJ =uD;yGm;csrf;omaew,f? ppf (40)ausmf u qif ; &J o m;awG c snf ; bJ a ygh a emf ?
wyf y d k i f pD ; yG m ;a&;vk y f i ef ; rsm; =uD ; =uD ; rm;rm; u|efawmfxifwmajymwmaemf? vGefcJhwJhESpfaygif;
rwfv twGJ 9 trSwf 11 63
(50)uvl r l a A'ynm&S i f rmwif v pf ( y)quf csKyaf cgi;f aqmifrsm;tygt0ifEikd if aH &;tusO;f om;awGukd
ajymcJhwJh tqdkwcku“csrf;omaomEdkifiHrsm;rSm jcGi;f csurf &Sd jyefvw $ af y;vdu k rf /S a&G;aumufyt JG wGuf
qif;&JaomEkdifiHrsm;xuf 'Drdkua&pDESifh ydkeD;onf ” jyifqifp&mawG jyifqifvdk@&r,fvdk@xifw,f? a&G;
wJh // aumuf y G J 0if r ,f - r0if b l ; qk H ; jzwf c suf c swm
aemuf w a,muf u wd k i f ; jynf wck awGvkyf&r,f/r0ifbl;qdk&if bmvkyfoifh w,fvdk@
qif;&JjyD; tm%m&Siaf wG=uD;pd;k aewm ynmwwfEKS ef; wdk@- 0ifr,fqkd&if vlxkudkpnf;&kH;a&;qif;wmwdk@/
edrfhusaevdk@ygwJh “Edkifi Hom; rsm; ynmEGrf;yg;jcif; ygwD n D v mcH a c:wmwd k @ /0if j yd K if r ,f h v$ w f a wmf
( Lack of Education ) ayg?h udk,fpm; vS,favmif;awG a&G;cs,fwmwdk@/ ygwD&HykH
tJ ' D v d k j zpf a tmif v J 62-ck E S p f u pjyD ; aiG&SmwmawGeJ@ wdkif;jynftwGufbmawGvkyf ay;
ppftm%m&SifawGu jrefrmjynfolawG&J@ OD;aESmuf r,f qdkwJh a=ujimpmwrf; xkwfjyefwmwdk@ ponfh
awG u d k o if ; uG u f c J h w ,f ? twef ; ynmawG e d r f h jzif h t ao;pd w f a wG v k y f u d k i f b d k @ tcsd e f , l & r,f a v
us&wJh=um;xJ todynmygzGH@jzdK;rlr&Sdoavmuf 2010-a&G;aumufyGJ em;uyfjyD; &ufydkif;
jzpfoGm;cJh&w,f? 'Dppftm%m&SifawG&J@ aus;Zl; twG i f ; rS a omf 4 if ; / a&G ; aumuf y G J j yD ; rS a omf 4 if ;
awGav/ urBmay:rSm rnfonfEh ikd if rH qdk ynmwwf v$waf y;&ifvu kd af v#may;&ifvJ bmt"dyg` ,&f rdS mS vJ?
ESKef; rsm;&if pD;yGm;a&;zGH@jzdK;jyD; 'Drdkua&pDa&;rSmyg awmif;qdkcsuftrSwf(2)jzpfwJh---2008-zGJ@pnf;
wd;k wufa&S@aqmifEikd cf w hJ ,f? Oyrmjy&&if- *syefw@kd / tk y f c sKyf y k H tajccH O ya'rS m 'D r d k u a&pD p H E S K ef ;
qG p f Z mvef w d k @ ud k = unf h y g? bmo,H Z mwrS v J rsm;ESirhf udu k n f o D nft h csurf sm;udk jyifqifay;v#if-
rxGuf/ pD;yGm;jzpfpdkufysKd;a&;vJvkyfvdk@r&ayr,fh/ vd@k ajymxm;ayr,fh ppfwyfubmajymaevJ qdak wmh
bmvd k @ 'D a vmuf c srf ; omaewmvJ q d k & if ynm vlxku wcJeuf 92 h4µ axmufcHxm;vdk@ rjyifyg
wwf E S K ef ; t&rf ; jrif h r m;aevd k @ ygwJ h ? 'D a wmh u|ef bl;vdk@ajymaew,fav? jyifcsif&ifawmhvGwfawmf
awmf w d k @ jref r mEd k i f i H t wG u f u awmh aemuf r sKd ; ud k , f p m;vS , f a wG & J @ 75-µausmf u jyif q if & ef
qufopfawGudk ynmwwftodynm&Sif/ twwf oabmwlvufcHv#if/ jynfvkH;u|wfqENcH ,lyGJvkyf
ynm&Siaf wGjzpfatmif usKyfw@kd awGtpGr;f ukejf yKpkysK;d jyD;rJay; ydik cf iG hf &Sod l 50-µausm&f @J rJqENEiS hf jyifqifciG hf
axmifay;EdkifcJh&if urBmudk &ifabmifwef;Edkif vdrfh jyKw,f v d k @ ajymxm;w,f ? tJ ' D a wmh 2008-
r,fvdk@ u|efawmf,kH=unfw,f? wdkif;jynfwck[m tajccHOya'udjk yifqifcsi&f if 2010 a&G;aumufyrJG mS
a&wd k rcsrf ; omcsif y geJ @ / a&&S n f csrf ; ombd k @ bJ vGwaf wmfu, kd pf m;vS,f 75µausm&f atmifvyk &f r
vk y f a qmif & r,f ? ? vdkjzpfaejyD;av// awmif;qdkcsuftrSwf(3)jzpfwJh--
ÖeHygwf(6)ykp>muawmh// tm;vk;H vGr;f jcHKyg0ifEidk rf ,fv h wG v f yfIw&m;r#waom
a&$*kHwdkifa=ujimpmwrf;udkppftkyfpkub,favmuf a&G;aumufyt JG jzpfEikd if w H umuapmif=h unfah vhvmrlukd
xdvdkufav#mEdkifvmrvJ´ cGijhf yKIusi;f yrnfqv kd #ivf @kda&;om;awmif;qdx k m;w,f?
[kwjf yD;av h h h b,favmufxd vdu k af v#m tckppftpd;k &uzG@H jzdK;qJEikd if u H vlawGapmif=h unfch iG jhf yK
EdkifvmrvJqdkwmxuf b,ftcsdefrSm vdkufav#m r,fv@kdavoHjypfaew,f?'gayr,ft h m;vk;H v$r;f jcKH yg0ifEikd f
ay;rS m vJ qd k w muyd k t a&;=uD ; w,f ? 2010- r,fqw kd mxuf olw@kd qifxm;wJh *Gix f 0J ifae&ifEikd if H
a&G ; aumuf y G J r wd k i f r S D (6)vtvd k a vmuf r S m wumuapmif=h unfjh yD;rJrvdrw f ahJ &G;aumufyu JG awmh
vdkufav#may;rStqifajyr,fvdk@xifw,f? jyKvkyfay;vdrfhr,fvdk@ u|efawmfxifw,f?
a&$*kHwdkifa=unmpmwrf;rSm awmif;qdkcsuf tJwmav;wckawmh ppftm%m&SifawGu
trSwf(1)jzpfwJh (a':atmifqef;pk=unfESifh) tzGJ@ vdkufav#mrSmyg? 'gayrJhawmif;qdkcsuf trSwf(1)eJ@
64 rwfv twGJ 9 trSwf 11
(2)ud k rvd k u f a v#m&if v J t rS w f ( 3)qd k w mud k b,ftcsufrSoabmrwlygbl;bmvdk@vJqdkawmh'D
vd k u f a v#mvd k @ vJ bmrS t "d y ` g ,f & S d v mrS m r[k w f tajccHOya'rl=urf;[m u|efawmfwdk@ jhynfol@awG
ygbl ; ? bmyJ a jymajym-a':atmif q ef ; pk = unf u d k a&G ; cs,f x m;wJ h vG w f a wmf u d k , f p m;vS , f a wG u
v$wfay;jyD;vkHavmufwJhtcsdeftwdkif;twmwckay; a&;qGJxm;wmr[kwfvdk@ygbJ? ppftpdk;&&J@(1§90)
vd k u f & if a wmh &S O f @ vJ a v#muf o m/ ysm;vJ p G J o m tajccHtydk'f (20)t& EdkifiHawmfzGJ@pnf;ykH tajccH
awmhjzpfvmrSm usdef;aoygw,f? Oya' a&;qGaJ &;wm0ef[m (1990) vlxu k a&G;cs,f
u|ef a wmf w d k @ jref r mEk d i f i H o m;awG [ m xm;wJh vGwfawmfudk,fpm;vS,fawG&J@ wm0efjzpf
ppfwyfut kd a=umif;rJrh ek ;f wD;rlr&Syd gb;l ? ppfom;=uD;&J@ w,f-vdk@ Oya'jyXmef;xm;w,f? 'D 2008-Oya'
orD ; jzpf w J h a':atmif q ef ; pk = unf [ mvJ yd k v d k @ ud k a &;qG J w J h ud k , f p m;vS , f ( 1088)a,muf x J r S m
awmifrkef; r,frxifygbl;? 'gayr,f EdkifiHwumeJ@ uGsefawmfwdk@a&G;cs,fwifajrSmufxm;wJh jynfol@
t=uyftwnf;jzpfaecsdefa&mufrS nDrav; wdk@wlr vGwfawmfudk,fpm;vS,fawG wa,mufrSrygovdk
=uD; wd@k v@kd ac: jyD; xrif;zdwaf uGs;/ "gwyf &Hk u dk /f urBm a&G ; aumuf y G J t Ed k i f & ygwD j zpf w J h 'D - csKyf uud k , f
ud k o wif ; jzef @ wmawG u awmh & yf a pcsif y gw,f ? pm;vS , f awG v J wa,muf r S r ygbl ; ? tJ ' D a wmh
jrefrmEdik if t H usK;d twGuf Adv k cf sKyfrLS ;=uD; oef;a&$w@kd b,ftcsufrS uGsefawmfoabmrwlEkdifbl;?
ud k , f w d k i f a c:,l w d k i f y if a qG ; aEG ; tajz&S m =u&if 'D x uf y d k j yD ; vk H ; 0oabmwl E d k i f p &m
aumif ; r,f v d k @ xif y gw,f ? quf q H a &;0ef = uD ; r&SdwmawGuawmh 2008-tajccHOya'rSk=urf;udk
OD;atmif=unfvo J @l &@J tvkyo f rm;a&;&mawGuw kd m0ef zwf=unfhvdkuf&if---tcef;(1) EdkifiHawmf tajccH
tjynfht0xrf;aqmifEdkifvdrfhr,fvdk@vJxifygw,f? rlrsm;yk'rf (6)(p)trsK;d om;Edik if aH &;OD;aqmifrKS u¾wGif
a&$ 0 ga&mif a wmf v S e f a &;=uD ; jyD ; uwJ u wyfrawmfu yg0ifxrf;aqmifEdkifa&;qdkwmuae
qufqHa&;0ef=uD;u awG@qkHaewm(8)=udrf&SdygjyD? “ uG s ef a wmf v k H ; 0oabmrwl E d k i f w mu pawmh w m
tm;vkH;vJjyefrSwfrdoGm;atmif a&;jycsifygw,f ” ygbAJ sm? aemufawmh tcef;(1)yk'rf (14) vGwaf wmf
(1) 25-atmufwdkbmv-2007 ud k , f p m;vS , f a wG t jzpf umuG , f a &;OD ; pD ; csKyf
(2) 9-Edk0ifbmv-2007 wif o G i f ; onf h w yf r awmf o m;rsm;yg0if o nf h w d k @
(3) 19-Edk0ifbmv-2007 17(c)vdkif;/ jynfe,ftkyfcsKyfrnfholrsm;/ yk'fr(40)
(4)11-Zefe0g&Dv-2008 (u)(c)(*)rS m a&;xm;wJ h ppf w yf r S w&m;0if
(5)30-Zefe0g&Dv-2008 tm%mod r f ; yd k u f c G i f h q d k w mawG u ppf u G s ef b 0u
(6) 3-atmufwdkbmv-2009 rvGwfawmhatmif wkwfaESmifxm;wJh =udK;awGav/
(7) 7-atmufwdkbmv-2009 aemufa=umifhrjyefa&; Oya'(43)wdk@ qdkwmawGu
(8) 15-Zefe0g&Dv-2010 tcef;(1)rSmwifawmfawmf qdk;qdk;0g;0g; awG@ae&
tck r =umcif a':atmif q ef ; pk = unf E S i f h Ed k i f i H w,f?
a&;tusOf ; om;awG u d k jcG i f ; csuf r &S d tjref q k H ; tcef;(2) EdkifiHawmfzG@J pnf;wnfaqmufykH&@J
jyefv$wfay;bdk@eJ@twlwuGyl; aygif;aqmif&Guf=uzdk@ yk'fr(50)(u) jynfaxmifpke,fajrvdk@ aejynfawmf
u|ef a wmf a wmif ; qd k v d k u f y gw,f ? ? udka&;qGJxm;jyD; ,cifwdkif;ESifhjynfe,f (14)eJ@oGm;
Ö yk p > m eH y gwf ( &)uawmh - -- 2008- aygif ; xm;w,f ? vd k t yf v d k @ vm;Asm? jyD ; awmh
Oya'rl=urf;udkb,ftcsufawGu t"du oabm tcef ; (3)Ed k i f i H a wmf orR w ES i f h ' k w d , orR w
rwlEdkifygovJ´ rsm;tcef ; rS m yk ' f r (59)(p)rS m usKyf w d k @ &J @ vl x k
[kwfuJhcifAsm- acgif ; aqmif a':atmif q ef ; pk = unf u d k orR w
rwfv twGJ 9 trSwf 11 65
vk y f v d k @ r&atmif rd o m;pk O ya'vJ a&;xm; tcef;quf (3)
ao;w,f? (60)(c)tydk'fcGJ(3)rSm ppfom;orRwqdk
wmvJ vl&Dp&m=uD;yg? Oya'jyKa&; tcef;(4)&J@
jynfol@vGwfawmfzGJ@pnf;jcif; yk'fr(74) (u)(c)
jyomemrsm;ESifhra[mo"m
[mvJ usKyf w d k @ vk H ; 0 vuf r cH w J h yk ' f r (109)eJ @
yk'fr(141)&J@ ta&G;cs,fcHp&mrvdkaom ppfom; jy\emay:
vG w f a wmf u d k , f p m;vS , f r sm;yg0if a e wmu
awmf a wmf q d k ; w,f ? aemuf yk ' f r (85)(c)
jynf o l @ vG w f a wmf y xrt=ud r f r jzpf v d k @ 'k w d ,
aumif;jrwfawmf
t=udrfjyefvkyf&mrSm vGwfawmfudk,fpm;vS,f okH;ykH
wpfykH wuf&ifftpnf;ta0;jzpfw,fwJh/ jynfol@ tn=w-ok a woD w pf O D ;
vGwfawmfzGJ@pnf;jcif; yk'fr(109) (c)t& ppfom;
trwf ( 110)OD ; /trsd K ;om;vG w f a wmf z G J @ pnf ; jcif ;
yk ' f r (141)(c)t& ppf o m;trwf ( 56)OD ; qd k w m b0cE< m onf 'k u Q t pk t a0;jzpf o nf ?
awGu rdk;ay:uusvmwJh a&G;cs,fcHp&mrvdkaom puUe@f wikd ;f wGif jzpfysuaf jymif;vJaeonf? b0cE<m.
jynf o l @ vG w f a wmf u d k , f p m;vS , f a wG a v?jynf rl v obm0onf 'k u Q o pP m jzpf o jzif h b0cE< m
axmifpk 0ef=uD;rsm;tcef;rSmvJ(7) 7-atmufwdk ydkif&Sifvlom;wdk@onf 'kuQ-jy\emrsm;udk =uKH
bmv2009*yk'rf (232)(c)(2)rSmumuG,af &;0ef=uD;/ awG@=u &onfrSm "rRwmjzpfonf? 'kuQ-jy\em
jynf x J a &;0ef = uD ; / e,f p yf a &;&m0ef = uD ; awG u =uD;/ ao;/ enf;rsm;om uGmjcm;rnf? jy\emum;
ppfom;jzpf&r,fwJhav? &Sad e onfomjzpfonf? ?
(c)&J@(3)rSmawmiftjcm;0ef=uD;ae&mawG od k @ aomf vl o m;wd k @ onf jy\emrsm;
udkvJ ppfom;awGvkyfvdk@&atmif *GifzefwD; xm; ay:aygufvmv#if ajz&Sif;enf;rsm;udk=uH qazG&Sm
w,f?tydk'fcGJ(n)(2)rSmawmh tjidrf;pm; ,lp&mr =u& onf? jy\emrsm;udk tajcjyKjyD;jidrf;csrf;rludk
vdb k J Advk 0f ef=uD;tjzpf vkyyf ikd cf iG ahf y;xm;w,f? 'k- &&Sdatmif=udK;pm;=u&onf? jy\emrsm;a=umifh
0ef = uD ; a&G ; &mrS m vJ t wl w l y gbJ ? yk ' f r (234)&J @ todOm%fynmwkd;yGm;vm&onf[k qdkEdkifygonf?
(c)(*)udk =unfv h u k 'f k 0ef=uD;awGygb?J tcef;
kd &f if Adv jy\emrsm;onf vlom;wdk@udk
(14)ul;ajymif;a&;umvjyXmef;csufrsm;xJrSmawmh 1? jy\emay: ynmawmf
yk'fr(445)&J@ e-0-w eJ@ e-t-z udkw&m;pGJjcif;/ 2? jy\emrsm; ynmyGm; [laom b0rlukd
ta&;,ljcif;wdk@udk wm;jrpfydwfyifxm;wm awG@& csrSwfay;onf[l rSwf,lEdkifygonf? ?
ygw,f ? tJ w mawG u d k =unf h j cif ; tm;jzif h
tajccHOya'rSK=urf;rSm vufcHEdkifp&menf;enf;ESifh rwlEdkifygbl;? 'gayr,fhuGsefawmfwdk@ oabmrwlvJ
vk H ; 0vuf r cH E d k i f p &mawG yg0if y l ; aygif ; a&;qG J ol@wdk@(ppftm%m&Sif)uawmh qufoGm;aerSmygbJ/
xm;wmud k a wG @ &ygw,f ? ? tJ'Dawmh ar;cGef;xkwfwJhyk*~dKvf=uD;awGudk uGsef
'gayr,f h tao;pd w f j cH K ik H o k H ; oyf = unf h awmfjyefar;vdkufr,f´
vdkuf&ifawmh jrefrmEdkifiH&moufyef ppfuGsefjzpfa&; cifAsm;wdk@-uGsefawmfwdk@wawG
qdkwJh av;ykHwpfykH Oya'=uD; jzpfae wmudk awG@& “ bmawG quf v k y f = urvJ ´ ”
ygw,f? tJ'Dawmhum; uGsefawmfuawmh oabm OD;xGe;f +idr;f
66 rwfv twGJ 9 trSwf 11
jy\emrsm;onf vlom;tcsif;csif; udavom-npfEGrf;atmufusaom pdwfxm;tm; =uD;
olrsm;. zefwD;rla=umifh tjzpfrsm;ygonf? pdwf"gwf,kwfrmol t"rR0g'Dwdk@onf rdrdwdk@. b0aumif;
pm;=uD;yGm;a&;twGuf rdrdwdk@. ywf0ef;usifvlom;rsm;t=um;0,f 'kuQ-jy\emrsm;udk zefwD;tm;
xkwfavh&Sd=uonf?
"rR0g'D- pdwf"gwfjzLpifjrifhjrwfolwdk@um; t"rR0g'Dwdk@zefwD;aom 'kuQ-jy\emrsm;a=umifh
ud, k pf w
d q f if;&J=u&aom trsm;jynfo@l w@kd aumif;usK;d ( xdx k 'kd u
k -Q jy\emrsm;rS vGwaf jrmuf csr;f ajr@r)l
twG u f arwW m "gwf j zif h owW d & S d & S d = ud K ;pm;tm;xk w f a vh & S d = uonf ? vd k t yf y gv#if touf
udkyifpGef@vSL=uavh&Sdonf?
xdx k akd rwWm&Sif "rR0g'w D @kd twGuu
f m; 'kujQ y\emrsm;onf
1? jy\emay: arwWmazmf
2? jy\emrsm; arwWmyGm; [laom "rROya'oudk csrw S af y;onf[k qdEk ikd yf gayonf?
twkrEhJ ikd if aH &;okcrdef ra[mo"mtavmif;awmf. b0um; 'ku]Q jy\emrsm;udk tajc jyKjyD;
1] jy\emay: ynmawmf
2] jy\emrsm; ynmyGm;
3] jy\emay: arwWmazmf
4] jy\emrsm; arwW m yG m ;Ed k i f c J h a om tm;us*k % f , l z G , f Z mwf a wmf = uD ; jzpf y gonf ?
xdkxdkEdkifiHa&;aqmif&Gufolwdk@onf ra[mo"mtavmif;awmf. jy\emrsm;=um;0,f arG;jrLazmf
xkwEf ikd cf ahJ om ynmESiahf rwWmpGr;f tm;=uD; ESpyf g;udk av;pm;tm;ustwk,=l u&ygrnf? rdrd wd@k onfvnf;
jy\emay: ynmawmfjyD;jy\emarwWmyGm;Edkifolrsm;jzpfvmatmif avhusifhtm; xkwf=u&ygrnf?
EdkifiHa&;jy\em/ b0jy\emrsm; =uHKawGvmwdkif;
1] jy\emay: ynmawmf
2] jy\emrsm; arwWmyGm; [laom tavmif;awmfra[mo"m. *k%&f nfrsm; yGm;rsm;
vmawmhrnf [laom owdw&m;jzifh 0rf;ajrmufydwDjzpf=u&ygrnf? ?

Ù ra[mawG h}uKH jy\empkH Ù


tavmif;awmfra[mo"m awG@=uKH&aom jy\emrsm;onf tusOf;csKyftm;jzifh
1] a&Ge$ ef;awmfo@kd ra&mufrDS awG@=uKH&aom jy\emrsm;
2] a&$eef;awmfodk@ okcrdeftjzpftrlxrf;zdk@a&muf&SdjyD;aemufawG@=uKH&aomjy\emrsm;[lI
ESpfrsKd;jzpfygonf//
1? ? a&$eef;awmfodk@ ra&mufrSDawG@=uKH&aom jy\emrsm;rSm tavmif;awmfra[mo"m.
wdk;wuf=uD;yGm;rludk rvdkvm;aom aoeutrwf=uD;u zefwD;jcif;a=umifh awG@=uKH&jcif;jzpfonf?
0da'[&mZfrif;=uD;onfrdrd. tdyfruft&vnf;aumif;/ tavmif;awmf.w&m; ol=uD;*k%f owif;
a=umifv h nf;aumif;/ tavmif;awmfukd 5-OD;ajrmufock rdet f jzpf a&$eef;awmfo@kd ac:,lcs;D ajrSmuf vdo
k nf?
rif;=uD;.qENukd aoeutrwf=uD;urESpo f ufay? tavmif;awmf. ynmpGr;f a=umifh rdrt d usK;d
pD;yGm;av#mhusoGm;rnfudk pdk;&drfjyD; tavmif;awmftay: rk'dwmryGm;Edkifay? odk@twGuf tavmif;
awmfa&$eef;awmfta&mufaES;jyD; =uD;yGm; wdk;wufzdk@a0;oGm;ap&ef jy\emrsm;udk pD&ifprf; oyfonf? ?
rwfv twGJ 9 trSwf 11 67
Monday˜ 01 February 2010
xdkjy\emwdk@um;&Sm;v$wfjy\em/ OD;acgif;cGHjy\em/
ajrG j y\em/ =uuf j y\em/ ywW j rm;jy\em/
om;zG m ;jy\em/ xrif ; jy\em/ oJ v G e f j y\em/
a&uef j y\em/ O,smOf j y\em/ &$ J j y\em
wdk@jzpf=uygonf? ?
ra[mo"mokcrdefum; aoeutrwf=uD;
zefwD;pD&ifaom xdkxdkjy\emrsm;udk wdusrSefuefpGm
&S i f ; vif ; Ed k i f c J h o nf ? aoeutrwf = uD ; . Á\m]
remvdkrla=umifhay:xGufvmaom jy\emrsm;onf
tavmif;awmf. ynmpGrf;&nfudk azmfxkwfawmuf aetdrftus,fcsKyfb0rS
ajymifapcJhonf?
tavmif;awmf. ynm*k%x f ;l a=umifh 0da'[ a':atmifqef;pk}unf.
&mZf r if ; =uD ; onf tavmif ; awmf u d k a&$ e ef ; awmf
odk@ac:,lum 5-OD;ajrmufokcrdef tjzpfcsD;ajrmufcJh tawG;tjrif
onf? tavmif;awmf. rdbESpf yg;udkvnf; rif;pnf; baumif ; a&;om;aom
Despite Discomfort˜ Suu Kyi Stay Busy;
pdrfeD; yg;r#*k%fjyKcJhonf? tavmif;awmftzdk@um; bmomjyef
aoeutrwf=uD;. atmuf usaompdwx f m;a=umifh a':atmifqef;pk=unfeJ hOD;^m%f0if;
jzpfyGm;vm&aomjy\emrsm;onf jy\emay: ynm awG ch iG &hf wJt h csed w f iG f a&cJrek @f vyk w
f myJ jzpfjzpf
awmfjcif;ESifh rdb aus;Zl;qyfEdkifjcif; [laom aumif; ud w f r k e f @ zk w f w myJ j zpf j zpf vk y f a e&wm[m
usKd ; rsm;&,l E d k i f a &;twG u f tm;aq;rsm; ozG , f &efukef tif;vsm; ueffaygifqDu ,dk,Gif;aewJh
jzpfvm&ayonf? ? *k%, f t
l m;usz,
G af umif;vSygaypG? td r f t d k } uD ; xJ r S m twif ; tusyf xd e f ; od r f ;
Ù jy\emay: ynmawmf Ù cH x m;&wJ h a':atmif q ef ; pk = unf t wG u f
jy\emay: ynmawmfonf@ &Snfvsm;vSwJh tusOf;pH tcsdefawGudk ukefqHk;
ra[mfokcrdef *k%fpGrf;&Sdefudk apwJh enf;awGxJuwckyg?
=udrf=udrfzefcg yGm;,lumv#if +yD ; cJ h w J h =umoyaw;ae@rS m td r f u d k
ololigig jy\emwdk@ tvnf a&mufcJhwJh OD;^m%f0if;u “a':pku
=uHKvmavwdkif; cdsefqEdlif;v#uf ygwD (trsKd ;om; 'Dru kd a&pD tzGŒJ csKyf-NLD )udk
jcm;ydkif;a0zef udk,f@pGrf;Om%fudk 'Dxufydk tm;aumif;atmif b,fvdkvkyfr,f
tm;rmefjynf@jzdK; wdk;xufwdk;zdk@ qdwk mawGukd tpDtpOf a&;qG&J if;eJ@ ol@&ŒJ tcsed f
aumif;usKd;yGm;a&; ydwdarG;I awG u d k tusKd ; &d S & S d toH k ; csaewmyg” vd k @
at;at;&$if=unf =udK;pm;nDaomf qd k y gw,f ? touf 64ES p f &S d j yD j zpf w J h NLD
jrefjynfaemifacwf a&$a&mifopfrnf ygwD a cgif ; aqmif [ m usef ; rma&;aumif ;
jynfcspfolwdk@ pGJzdk@wnf;? ? rGefvsuf &SdaeqJyJ/ +yD;awmh tuôsvuf&Snf
tn=w-olawoDwpfOD; t0ga&mifEkEkav;udk 0wfxm;w,f vdk@vnf;
oluajymygw,f?

68 rwfv twGJ 9 trSwf 11


a':atmifqef;pk=unfe@J ol aqG;aEG; jzpfwhJ udpaP wGxrJ mS ol@&ŒJ vuf&adS etdrf tus,cf sKyf twGuf
Oya'a=umif;t& b,fvq kd ufvufaqmif&u G o
f mG ;rvJ qdw k u hJ pd /P NLD ygwD wd;k csŒJ a&;eJ@ ol@ tdru f jkd yefjyifz@kd
udpPawGygwJhta=umif; a&SŒaeOD;^m%f0if;u {&m0wDudk ajymjycJhygw,f?
OD;^m%f0if;&JŒtqdkt& a':atmifqef;pk=unf[m ol@&JŒtcsdefawGudk Ak'<bmom 0dy\emeJ@
ywfoufwJh pmtkyfawGzwf&if;/ jyifopfbmomeJ@ a&;om;xm;wJh pmtkyfawGtygt0if c&D;oGm;eJ@
ord k i f ; qd k i f & m pmtk y f a wG z wf & if ; / a&'D , d k em;axmif & if ; / jref r mh t oH e J @ jr0wD v d k i f ; awG o m&wJ h
&kyfjrifoH=um;udk =unfh&_&if;eJ@ ukefqHk;apw,fvdk@ od&ygw,f?
qifqmvkyx f m;wJh Times eJ h News week r*~Zif;awGukd ol@ukd ay;cGi&hf w dS ,fv@kd vnf; qdyk gw,f?
tif ; pd e f a xmif r S m rpP w m ,uf a xm&J Πtr_ &if q d k i f a epOf t wG i f ; oG m ;awG Πwk e f ; u
a':atmifqef;pk=unfrSmxm;wJh jyifopfpmtkyf tkyf20 udk ay;cJhao;w,fqdkwJh ta=umif;vnf;
a&SŒaeOD;^m%f0if;u ajymjyygw,f?
“a':pkuawmh usaemfu h kd Edik if w
H umpmtkyaf wG rSmwmyJAsm? usaemfu olrmS wJt h wdik ;f t+rJwrf;
ay;cG i f h r &S d y gbl ; ? 'gayr,f h +yD ; cJ h w J h =umoyaw; ae@wk e f ; uawmh jref r mjynf u d k 'D Z if b mvu
tvnfvmoGm;wJh EdkAJvf pD;yGm;a&;qk&Sif *sdK;Zuf pwpf*vpf&JΠpmtkyfwtkyfudk vufaqmiftjzpfeJ@
a':pkukd ay;Edik cf yhJ gw,f” vd@k OD;^m%f0if;u qufajymygw,f? Stiglitzu Globalization and Its Dis-
content vf@kd trnf&wJh ol@pmtkyu f dk a':atmifqef;pk=unfqD yd@k ay;zd@k ol&ŒJ c&D;pOf twGi;f rSm OD;^m%f0if;udk
rSmcJhwmjzpfygw,f?
a':atmif q ef ; pk = unf [ m +yD ; cJ h w J h E S p f =o*k w f v u tif ; pd e f a xmif x J u w&m;&H k ; wck r S m
tvky=f urf;eJ@ axmif'%f 3 ESpf tjypfay;cHc&hJ +yD; tJ'h u D rS wqifh 18 v aetdrt f us,cf sKyftjzpf ajymif;vJ
uscHae&wm jzpfygw,f? [mojyZmwf eJ@wlwJh ol@&JΠw&m;&ifqdkifr_t+yD;rSm jynf xJa&; 0ef}uD;
Ad k v f c sKyf a rmif O D ; wa,muf ppf t pd k ; & t}uD ; tuJ Ad k v f c sKyf r ª ; }uD ; oef ; a&$ & J Œ txl ; trd e f @ eJ @ twl
w&m;&Hk;udka&mufvm+yD; a':atmifqef;pk=unf[m trsdK;om;acgif;aqmif AdkvfcsKyf atmifqef;&JŒ
orD;jzpfwma=umifh tjypf'%fudk w0ufavSsmhoifh+yD; usefwJhtjypf'%fawGudk qdkif;iHhxm;oifhw,fvdk@
ajymcJhwmyg?
AkdvfcsKyfarmifOD; zwfoGm;wJhtrdef@xJrSm wu,fvdk@ a':pkatmifqef;pk=unf taeeJ@ ol@t
ay:csrS w f x m;wJ h pnf ; rsOf ; pnf ; urf ; awG t wd k i f ; tif ; vsm;uef a etd r f r S m aumif ; aumif ; rG e f r G e f
aexdik rf ,fq&kd if qdik ;f iHt h jypf'%f r+yD;qH;k cifrmS bJ ol@ukd vGw+f idr;f csr;f omcGihf ay;r,fq f w kd m ygygao;w,f?
a':atmifqef;pk=unf[m +yD;cJw h hJ tESpf 20 twGi;f rSm 14 ESpef ;D yg; txde;f odr;f cHc&hJ wm jzpf+yD;
tcsd e f t rsm;pk u d k aetd r f t us,f c sKyf b 0eJ @ aecJ h & wmjzpf y gw,f ? avh v moH k ; oyf o l a wG uawmh
'Dw&m;pGq J rkd [
_ m Edik if aH &;jyuGuw f ckjzpf+yD; ppftpd;k &taeeJ@ a':atmifqef;pk=unfukd 2010 a&G;aumufyJG
rusi;f ycifrmS aetdrt f us,cf sKyfb0eJ@ qufaeap csiw f ,fv@kd a,bk,s oabm wl=uygw,f?tckq&kd if
a':atmifqef;pk=unf[m arv 2009 rSm csrSwfcJhwJh ol@&JΠaetdrf tus,f csKyftjypf'%f w0ufeD;yg;
uscH+yD;jzpfygw,f? Edk0ifbmrSm ol vGwfEdkifw,fqdkwJh AkdvfcsKyfarmifOD; &JŒt&dyftjrGufpum; t&qdk&if
ol @ taeeJ @ aumif ; aumif ; rG e f r G e f aexd k i f j cif ; r&S d w J h t wG u f tjypf ' %f t uk e f v k H ; uscH & r,f v d k @
t"dy`m,fxGufygw,f?
AkdvfcsKyfarmifOD;&JΠpum;eJ@ywfouf+yD; a':atmifqef;pk=unf udk,fwdkifu vHk;0 w&m;rSswr_
r&Sb d ;l vd@k ajym+yD;yg+yD? OD;^m%f0if;&JŒtqdt k & Advk cf sKyfarmifO;D 'Dvakd jymqdck w
hJ m[m ol@&ŒJ aemufq;kH t,lcu H kd
rwfv twGJ 9 trSwf 11 69
w&m;&H k ; rS m =um;emzd k @ apmif h a ewJ h t ay: t[ef @ twm; jzpf a pw,f v d k @ a':atmif q ef ; pk = unf u
,Hk=unfaew,fvdk@ od&ygw,f?
a':atmifqef;pk=unftaeeJ@ ol@&ŒJ 18 v aetdrt f us,cf sKyf tjypf'%fuek q f ;kH r,fh Ed0k ifbmvrSm
vG w f a jrmuf z d k @ arS s mf v if h E d k i f y govm;vd k @ OD ; ^m%f 0 if ; ud k ar;=unf h a wmh “vl w a,muf
ol@tjypf'%f+yD;vdk@vGwfwm xl;qef;wJhudpPrSr[kwfwmvdk@” ajzygw,f? “'gayr,fh tJ'DtcsdefrSm
a':pkwu,frvGwfbl;qdk&ifawmh tm%mydkifawGu olwdk@ axG;+yD;om; wHawG;udkolwdk@ jyef+rdKovdkyJ
jzpfoGm;rSmaygh” vdk@vnf; OD;^m%f0if;u qdkygw,f?
aemuf+yD;awmh olu “aumif;aumif;rGefrGef aexdkifw,fqdkwm bmudkajymwmvJ” vdk@ ar;cGef;
jyef xk w f y gao;w,f ? “usaemf w d k @ ,l q wmawmh a':pk u aumif ; aumif ; rG e f r G e f aeaewmyJ /
ol @ tay:csrS w f x m;wJ h pnf ; rsOf ; pnf ; urf ; awG u d k bmwck r S csd K ;azmuf w mr&S d b l ; av” vd k @ ol u
jyef a jymygw,f ? 'gayr,f h a ':atmif q ef ; pk = unf u Ad k v f c sKyf r ª ; }uD ; oef ; a&$ q D a&;wJ h pmygt
a=umif;t&mawGudk jynfolvlxkodatmif jzef@w,fqdkwJh pGyfpGJcsufeJ@ a':atmifqef;pk=unfeJ@ NLD udk
+yD;cJhwJhvu tpdk;&ydkifrD'D,muae+yD; &_wfcswdkufcdkuf cJhygao;w,f?
tpdk;&xkwf owif;pm aqmif;yg;wyk'frSmawmh “a':atmifqef;pk=unf. pmrsm; EdkifiHawmf
t}uD;tuJxH ra&mufrD ,ckuJhodk@ owif;Xmersm;odk@ ayguf=um;jcif;onf vuf&SdtkyfcsKyfaeaom
Edik if aH wmftpd;k &. yH&k yd u
f kd ysupf ;D ap&ef &nf&,G o
f nfh vky&f yfjzpfonft h jyif Tvky&f yfa=umifh tjcm;wzuf
(ppftpdk;&) . vkyfief;pOfrsm;udk aESmifhaES; =uef@=umapEdkifonf” vdk@ azmfjycJhygw,f?
a':atmifqef;pk=unf&JΠtusOf;pHb0udk ydk+yD;tqifrajy jzpfapwmuawmh jyKjyifzdk@ vdkaewJhtdrfudk
jyefjyifr,fqdkwJh ol@&JΠ}udK;pm;r_awGudk w&m;0if ydwf qdk@aewmawGygyJ? tdrfjyifwJhvkyfief;awGudk
ol@&JŒtpfudkjzpfoleJ@ wjcm;aqGrsdK;awGu uef@uGufwmrdk@ &yfqdkif;cJh&ygw,f? OD^m%f0if;&JŒ tajymt&
qdk&if ol@tdrf[m tck vHk+cHKwJh taetxm;rSmr&Sdawmhygbl;?
tusOf;pHb0&JΠjy,k*fwckjzpfwJh ol@&JΠpEN&m;[mvnf; wD;cwfvdk@r&awmhwm ESpftawmf
=umcJyh g+yD? 'gayr,fh oluawmh wcsKd Œtcsed af wGukd tEkynm tvkyaf wGe@J ukeq f ;kH apw,fv@kd od& ygw,f?
a':atmifqef;pk=unf yxrt}udrf aetdrt f us,cf sKyfu vGwaf jrmufwhJ 1995 ckEpS rf mS jyKvkycf whJ hJ
awGŒqHak r;jref; r_awGukd tajccHwhJ Voice of Hope pmtkyu f kd a&;om;ol pma&;q&m Alan Clements
uawmh a':atmifqef;pk=unf&JΠb0[m tusOf;pHb0rSm ydk/ ydk+yD; cufcJvmae+yDvdk@ {&m0wDudk
ajymjyygw,f?
Alan Clements u “a':pk&JŒ txif&Sm;qHk;t&mawGvdk@ usaemftrSwfw& &Sdaewmu olŒ&JŒ
at;csrf; wnf+idrfr_eJ@ &dk;om;r_awGygyJ” vdk@ qdkygw,f?“ol@udk zdESdyfolawGtygt0if b,fol@udkrSraumif;
pdwfarG;wm/ 'grSr[kwf tmCmwxm;wm usaemf wcsufav;rS owdrxm;rdcJhygbl;” vdk@ olu
qufajymygw,f?
“aemuf+yD; a':pk[m ol@wdkif;jynfrSm&SdwJh olawGtm;vHk; rdwfaqGawGjzpfvmEdkifr,fh ae@twGuf
ol b,fvdk qkawmif;w,fqdkwmeJ@ tJ'Dvdkomjzpfvm&if wdkif;jynfwckvHk ;twGuf b,favmufrsm;
tusKd ;&Sv d rd rhf vJqw
kd mawGukd r=umc% ajymavh&w dS mygy”J vd@k vnf; Alan Clements u ajymygw,f?
baumif; a&;om;aom Despite Discomfort˜ Suu Kyi Stay Busy udk qDavsmfatmif
bmomjyefqdkonf?

70 rwfv twGJ 9 trSwf 11


tcef;quf

a':atmi
a':atmifqf ef;pk=unf
( odk hr[kwf)
oZi
oZifef D
rif ; [ef
( MIZZIMA WEB)
tydkif;(8)
(32)
1988 ck/ =o*kwfv (18)&uf?
trSwf 54/ wuUodkvf&dyfomvrf;//
q&myg&*l/ armifudk,k/ wifaqGrdk;ESifh uAsmq&m udkac;wkd@ a&mufIvm=uonf? a':atmif
qef;pk=unfEiS ahf qG;aEG;=uonf? q&myg&*lEiS ahf rmifu, kd wk @dk u Signature Campaign udpP tm;&Si;f jyonf?
pma&;q&mrsm;/ yef;csD/ yef;yk/ umwGef;ESifh owif;pmq&mrsm;tm;vHk;u EdkfifiHawmfaumifpDudkay;ydk@rnfh
pmta=umif;ajymjyonf? a':atmifqef;pk=unfrSvnf; vufrSwfxdk;yg&ef ajym=uonf? pkpkaygif;
(700)cef@&Sdrnf? q&m=uD; aZmf*sD/ q&m=uD; rif;ok0%fwdk@vnf;ygonf? a':atmifqef;pk=unfvnf;
vufrSwfxdk;Iay;vdkufonf?
odk@
EdkifiHawmfaumifpD
jynfaxmifpk qdk&S,fvpf orRwjrefrmEdkifiHrSjrefrmEdkfifiH pmayynm&Sifrsm; tEkynm&Sifrsm;
ta=umif;t&m? ?,ae@jrefrmEdkifiHwGif jzpfay:aeaom tajctaersm;tay: wifjyawmif;qdkjcif;?
jref r mEd k i f i H w pf 0 S r f ; vH k ; wG i f jzpf a y:aeonf h qEN j yr_ r sm;ud k tajccH w J h jzpf a y:vmonf h
rvdkvm;tyfaom qkd;usKd;rsm;tay: atmufygtwdkif; oHk;oyf wifjyygonf?
,ckuJhodk@ wifjy&jcif;rSm rdrd qENudk w&m;Oya'abmiftwGif;rS wifjyapvkda=umif; oHCmh
r[mem,utzG@J rS arwWm&yfceH @J tnD wifjy&jcif;jzpfygonf/ 1988 ck rwfv / ZGev f / =o*kwv f twGi;f wGif
ausmif;om;xk/ jynfov l x
l q k ENjyr_rsm;tay: vdt k yfonfxuf ydrk ;kd =urf;wrf;pGm udik w
f ,
G af jz&Si;f cJo
h nf[k
,Hk=unfygonf? ,ckuJhodk@ qENjyr_rsKd;qufvufjyKvkyfaecJhvSsif wdkif;jynfwGif aoG;acsmif;pD;um rif;rJh
p¶dkuf0g' v$rf;rdk;vsuf jynfoltm;vHk; twd'kuQ a&muf=urnfrSm rvGJraoGjzpffygonf?
,ckuJhodk@ jzpfay:&jcif;rSm vwfwavm jzpfay:&jcif;rsKd;r[kwfyg? (26)ESpfumvywfvHk; zdESdyfcsKyf
cs,rf _ trsK;d rsK;d '%fukd tvl;tvJc&H jcif; Edik if aH &;tusyt f wnf; / pD;yGm;a&; tusyt f wnf;wd@k . a0'emudk
jyif;xefpGm cHpm;&jcif; vGwfvyfpGmajymqdka&;om;cGifhudk ydwfyif;xm;jcif;wkd@rS tH=uGaygufuGJvm
jcif;jzpfygonf? Todk@ tHk=uGaygufuGJjcif;udk t=urf;zufvufeufudkifajz&Sif;rnfhtpm; wdkif;jynf
wGifav;pm;xkdufaom e,u*k%fESifh jynfhpHkonfh tkyfcsKyfr_twwfynm&Sifrsm; OD;aoSsmifuGyfuJEdkifonfh
yk*~dKvfrsm;ESifh awG@qHkaqG;aEG;ajz&Sif;jcif; tultnDawmif;cHjcif; tkyfcsKyfr_yHkpHajymif;vJjcif;onfom vSsif
rwfv twGJ 9 trSwf 11 71
taumif;qHk;aom enf;vrf;jzpfonf[k ,Hk=unfygonf? jrefrmEdkfifiHw0Srf;vHk;wGif tjrefqHk;+idrf;csrf;vsuf
uaomif;ueif;jzpfaeaom tajctaersm;onfvnf; uif; a0;apumvkyf&ef&Sdaom pD;yGm;a&;pDrH
udef;rsm;ESifh jynfolvlxkw&yfvHk;.pdwfwludk,f wl 0dkif;0efulnDaqmif&Gufr_jzifh atmifjrif ap&eftwGuf
wkdif;jynfwjynfvHk;uvdkvm; awmifhwaeaom EdkfifiHa&;yHko¾mefajymif;vJr_udk t"du xm;vsuf
rif;usifhw&m; q,fyg;ESifhtnD aqmif&Gufyg&ef tav;teufxm; awmif;qdkwifjyygonf?
1988 ckESpf/ =o*kwfv (17)&ufae@?
(33)
1988 ck/ =o*kwfv (21)&uf
trSwf 88/ Akdvfol&vrf;/ =unfhjrifwkdif
a':atmifqef;pk=unfa&mufonfEiS hf aqG;aEG;yGt J m;pwif=uonf? vlta& twGuf rrsm;vSayr,fh
tv$m toD;oD;tm; udk,fpm;jyKonfh yk*~dKvfrsm;yg0if=uonf?
OD;bxGef;/ ocifcspf/ armifudk,k/ ODd;xGef;wif/ a': jrifhjrifhcifponfh a&S@ae=uD;rsm;yg0if=uonf?
wk@d Arm tpnf;t¶k;H 0ifocifrsm;rS ocifcifatmif / ocifxeG ;f cif/ ocif cspaf rmifw@kd wwfa&mufco hJ nf?
pme,f Zif;ESifhtodynm&Sif/ twwfynm&Sifrsm;rS armifaomu( Adkvfrª; baomf) / OD;vS0if; (avol
&JwOD;)/ armifrdk;ol/ armif0Ho/ OD;0if;wif/ OD;wkd;v_dif/ OD;vSwif/ ocifwifjr / udk&Jvif;? jynfol@&JabmfrS
AdkvfomxGef;/ AdkvfpENmausmf/ Adkvfrdk;!kd wdk@ wwffa&mufcJhonf? tm;vHk;u a':atmifqef;pk=unftm;
vl x k E S i f h a wG @ qH k + yD ; a[majym&ef aqG ; aEG ; =uonf ? a':atmif q ef ; pk = unf r S v nf ; oabmwl o nf ?
vlxEk iS ahf wG@rnfh vlxt k m; &Si;f jyrnf? ae&ma&G;=u.? rnfonfah e&mwGif vlxak [majymyGJ jyKvkyrf nfenf;?
yxr odrfjzKuGif; ----? rdk;wGif;jzpfI odrfjzLuGif;twGif; rjzpfEkdfif? a&rsm;/ AGufrsm;ESifh vlxktwGuf
tcuftcJ&Sdrnf? Todk@jzifh ----? a&$wd*Hkbk&m;. taemufzufyrk'fOD;ae&modk@ owfrSwfvkduf=u
awmhonf? a':atmifqef;pk=unf vlxkESifh yxrOD;qHk;awG@qHkjcif;jzpfonf?

1988 ckEpS f / =o*kwv f 26 &uf? (34)


a&$wd*Hkbk&m;taemufzufrk'f?
“ usr'Duae@up+yD;awmh jynfov l x l ek @J yGiyhf iG v
hf if;vif;qufqyH g&ap? usrEdik if jH cm;rSm aecJw
h ,f
qd k w m vnf ; rS e f y gw,f ? Ed k f i f i H j cm;om;eJ @ td r f a xmif u scJ h w ,f q d k w mvnf ; rS e f y gw,f ? 'gayr,f h
'gav;awGtwGuf a=umifh usrwkdif;jynfay:rSmxm;wJh arwWm[m b,fvdkrS usqif;roGm;Edkfifygbl;? “
“ aemufwcku usr[m ArmjynfEifkd if aH &;ta=umif; bmrSem;rvnfygb;l wJh ---? wu,fawmh
em;vnf; vGef;vdk@ cufaewmyg“
“ ArmjynfEdkifiHa&;[m b,favmuf&_yfaxG;w,f 'D&_yfaxG;r_'%fudk azaz b,favmufcHcJh&
w,fqkdwm usrwdk@ todqHk;ygyJ“
“ 'ga=umifhrdk@vdk@vJ vGwfvyfa&;&+yD;wJhtcgusvdk@&Sd&if xyf+yD;awmh tm%mvkwJh EdkifiHa&;rsK;dudk
qufr vkyfcsifbl;qdkwm azaz twdtvif;ajymoGm;ygw,f?
“ tJ'DvdkajymoGm;wmrsKd;a=umifhrdk@vdk@ usrvnf; EdkifiHa&;avmueJ@ a0;a0;uif;uif; aecJhcsif
ygw,f? 'Dvdk a0;a0;uif;uif; aecsifcJhvsufom;eJ@ tckrS bmjzpfvdk@ 'Dta&;tcif;xJrSm 0ifygaeovJvdk@
ar;p&mvnf; &Sdygw,f? “
“ tJ'D[muawmh 'Dta&;tcif;[m wwdkif;jynfvHk;eJ@ qdkifwJhta&;tcif; jzpfaeygw,f?
72 rwfv twGJ 9 trSwf 11
usrrSmvnf; azaz&JhorD;vkyf+yD; acgif;a&Smifaevdk@ rjzpfawmhygbl;? 'Dta&;tcif;[m wu,fawmh
'kwd,vGwfajrmufa&;wkdufyGJ=uD;vdk@ ac:&ifvnf; jzpfygw,f“
vufckyfoH=obmoHrsm;u awmfvnf; ouJhodk@ ajrurBmtwGif;jrnf;[D;I aeonf? tawmf
rowfawmh ---?
“ a':atmifqef;pk=unf --- usef;rmygap ---?“
“ a':atmifqef;pk=unf --- usef;rmygap ---?“
“ a':atmifqef;pk=unf --- usef;rmygap ---?“

vlxk=uD;tm; ajz;ajz;jcif;ausmfjzwf&if; a':atmifqef;pk=unfwkd@ pD;eif;vmonfh um;i,fonf


ajrya'omuGsef;teD;odk@ a&muf&Sdvmonf? vlxk=uD;. a=uG;ausmfoHrsm;u =um;Iae&qJyif ----?
a':atmifqef;pk=unf.rsufESmonf olrcspfaom jynfolvlxk=uD;ESifh xdawG@cJh&ojzifh auseyfESpf
odrfhIaeonf? olr.rsuf0ef;rsm;u =unfvifI ta&mifawmuffyaeonf?
“tefu,f pkawmh jrefrmhEdkifiHta&;rSm t¶dk;ausaus ta&crf;crf; qHk;cef;wkdifatmif vkyfzdk@
ajcpHyk pf+yD; 0ifc+hJ yD --- ?“
ociftek ;f jrifuh a':atmifqef;pk=unfqufIajymvmrnfh pum;tm; apmifah rSsmI f iHv h ifah eonf?
a':atmifqef;pk=unfu qufIrajym ---? ociftek ;f jrif. h vufxo J @kd om olrvufa&;ESihf a&;xm;onfh
a=unmpmwrf;wpfapmiftm;ay;onf?
“tefu,f pk ta=umif;wckckjzpfvdk@&Sd&if tefu,fpDpOfoifhwmudk pDpOfyg “
EdkifiHa&;e,fy,ftwGif; 0if&jcif;ta=umif; (wkdif;jynfESifhtazhaus;Zl;udk/ zcifaus;Zl;udk qyf
vdkI)EdkifiHa&; todkif;t0dkif;twGif;wGif arG;vm/ =uD;jyif;vmolwpfOD;taeESifh EdkifiHa&;avmuwGif
pdwf0ifpm;vm jcif;onf txl;&Sif;jy&ef vkdrnfhta=umif;t&mwck r[kwfyg? usrodwwfpt&G,fuyif
jrefrmhEikd if H a&;v_y&f mS ;r_rsm;/ txl;ojzifh usrzcif Adv k cf sKyfatmifqef;. wdik ;f jynftwGuf =udK;yrf;r_rsm;ESihf
EdkfifiHtwGufxm;&SdcJhaom arSsmfrSef;csufrsm;ESifh ywfowfaom aqG;aEG;pum;rsm;udk ae@pOfrjywfqdkovkd
=um;aecJ&h ygonf? xko d @kd =um;cJ&h jcif;jzifh jrefrmEdik if H zG@H +zdK;wk;d wwfa&;onf jynfov l x
l .
k nD!w $ rf /_ tusihf
pm&dwaW umif;rGerf E_ iS hf pD;yGm;a&;cdik v f rkH w
_ @dk tay:wGif wnf&adS =umif; oabmaygucf yhJ gonf? 4if;tjyifvnf;
azazonf wkdif;oljynfom;tcsif;csif;/ owfjzwfwkdufcdkufonfhtm%mvkEdkifiHa&;rsK;dudk vHk;0rESpfouf/
r=udKufcahJ =umif; vGwv f yfa&;&+yD; umvY Edik if aH &;avmuwGif ausmcdik ;f I owif;pmq&m/ pma&;q&m
wpfa,muftaeeJ@ toufarG;0rf;ausmif;&Smzkd@ &nf&G,fcJha=umif;/ EdkfifiHt&yf&yfodk@ oGm;a&mufI
jrefrmjynfoltwGuf ynm&ap/ tjrifus,faprnfh A[kokwrsm;&SmazG&ef rSef;q cJha=umif;rsm;udk
od&SdcJhonf? azaz.rjzpfajrmufEdkifcJhaom &nf&G,fcsufrsm;udk pdwf0,fxm;I usrvnf; jrefrmwkdif;
ol j ynf o m;tcsif ; csif ; t=um; tm%mvk y G J j zpf y G m ;aprnf h Ed k i f i H a &;rsKd ; wG i f ryg0if b J Ed k i f i H w um
todtrSwjf yKjcif;cH&onfh pmayavmutwGi;f rS jrefrmudk urmBu odapa&;? jrefrmhjynfov l x l t k wGuf
toHk;0ifEdkifrnfh pmtkyfpmwrf;;rsm; jyKpka&;wkd@ESifh wkdif;jynftusKd;aqmifzdk@&ef cef@rSef;&nf&G,fxm;cJhonf?
xdkcef@rSef;csufrsm;ESifhtnD jrefrmhvGwfvyfa&;v_yf&Sm;r_eJ@ qufpyfaompmay/ taxGaxGESifh
azazhb0 azazhEdkfifiHa&;vkyfaqmifcsufrsm;ESifh ouffqdkifaom pmtkyfpmwrf;wdk@udk avhvmI oHk;oyf
csuf rsm;a&;om;cJyh gonf? xku d o hJ @kd pmayavmuY at;csr;f jynf0h pGm aecGi&hf cJyh gaomfvnf; jrefrmEdik if rH mS
azazarSsmfrSef;cJhovdk nD!$wfcdkifcef@onfh jynfaxmifpk=uD; wkd;wwfom,monfh wdkif;jynf=uD;tjzpfodk@
rwfv twGJ 9 trSwf 11 73
ra&mufvmcJhjcif;a=umifh pdwfauseyfr_ r&EdkfifcJhyg? trSefpifppf usrpdwfxJwGif wkdif;jynfESifhzcifudk uGJI
rpOf;pm;Edkifyg? jrefrmEdkifiHtwGuf pfdwfrcsrf;ajrhzG,f&m ta&;tcif;rsm; ay:aygufaevSsif azazhudkyif
xdcdkufaeouJhodk@ cHpm;&ygonf? txl;ojzifh azazhjyKpkysKd;axmifcJhaom wyfrawmfESifhazazhtay:
tifrwefrS arwWmxm;cJhaom vlxkt=um;wGif pdwf0rf;uGJapEdkfifrnfh tajctaersKd;jzpfxGef;vmonfudk
jrif&aomtcg ydrk I kd pd;k &dryf yl ifryd gonf? wkid ;f oljynfom;tm;vH;k wk@d onf rdrd w
d @kd . pGr;f tm;&So
d I wdik ;f jynf
tusKd;xrf;aqmifzdk@&ef wm0ef&Sdygonf? xdka=umifh jrefrmjynfY pdwfrcsrf;ajrhzG,f&m ta&;tcif;rsm;
ay:aygufaeonfudk oHk;oyfqifjcif&ygawmhonf? wkdif;oljynfom; tcsif;csif;tm%mvkyGJuJhodk@ jzpfrnfh
EdkfifiHa&;rsKd;udk a&Smif=uOfcsifvSygaomfvnf; =uD;rm;vSpGmaom wdkif;jynfaus;Zl; / zcifaus;Zl;wkd@udk
qyf o nf h t aeES i f h trsm;jynf o l v l x k t wG u f tusKd ; jzpf a prnf h Ed k i f i H a &;pepf tjrpf w G , f a pzk d @
=udK;yrf;awmhrnf[k qHk;jzwfvkdufjcif;jzpfygonf?

atmifqef;pk=unf
1988 ckEpS /f =o*kwv
f (15)&uf ?
tydkif; 9

jrefrmhqdk&S,fvpf vrf;pOfygwD (rqv) OuUÏ a'gufwmarmifarmifu rqvygwD. ta&;ay:


nDvmcHtm; 1988 ckEpS f pufwifbmv 12 &ufae@wiG f usi;f yjyKvky&f ef ac:,lvu dk .f ? pm;aomufqidk Ef iS hf
tazsm, f rum ukeo f ,G af &;aumfya&;&Si;f tvkyo f rm;or*~u usi;f yrnfh rqv ta&;ay: nDvmcHwiG f
{nfhcHauGs;arG;a&;tm; vkyfaqmifay;rnfr[kwfa=umif; a=unmcsufxkwfjyef.? tpkd;&,Eœ,m;rsm;u
&yfwef@I aeav+yD? tkycf sKyfa&;/ w&m;pD&ifa&; r¾dKifw@dk um; rqv. vufxw J iG f rwnf&adS wmh// wyfr
awmfonfomvSsif --rqv. opPmtm; emcHvsuf/ OD;ae0if;. ta&SŒY ¶dkusKd;pGm 'l;wkwfI tc
pm;0ifaeqJ//
rqv. tarSmifoef;onfhaemufqHk;ae@rsm;//
ta&;ay:nDvmcHtm; 12 &ufae@wGif usif;y&ef ac:,lxm;aomfvnf; 12 &ufae@txdyif
apmifrh aeEkid af wmh//2 &uf=udKI pufwifbm 10 &ufae@wiG yf if rqv. ta&;ay:nDvmcHtm; usi;f y.?
vufeufudkif tapmifht=uyf xlxyfpGmESifh oHql;=udK;tumt&Hrsm;twGif; jyKvkyfaom ygwDnDvmcH
jzpfonf? odef;ESifhcsDaom vlxku jynfol@v$wfawmf taqmufttHktm; 0ef;&HI qENjy=u.?
jynfo@l qENc, H yl JG h h t
h vkrd &S´d
=um;jzwftpk;d & ²²zGŒJ pnf;a&;´
rqv. ta&;ay: ygwDnDvmcHu h h hrwfwyf&yfI vkyf=u&aom tpnf;ta0;[k ac:&rnf?
ta&;ay:nDvmcHESifh jynfol@v$wfawmf tpnf;ta0;u vGwfvyfI w&m;rSswaom ygwDpHk taxG
axGa&G;aumufyt JG m; usi;f yjyKvkyaf y;rnf[k qH;k jzwfvukd &f onf? +yD;vSsif pufwifbmv 11 &ufae@wiG f
ygwDpkH taxGaxGa&G;aumufyGJ aumfr&Siftm; zGJ@pnf;.? OuUÏu OD;baX;/aemufw&uf pufwifbmv
12 &ufae@rmS yif a':atmifqef;pk=unfu OD;wifO;D / OD;atmif=uD;wk@d EiS hf aygi;f I a'guw f marmifarmifxo H @kd
tdwfzGifhay;pmwapmif a&;ydk@cJhonf? pmum; jynfolvlxkw&yfvHk; vufcHEdkifonfh =um;jzwftpkd;&tm;
tjrefqHk;zGJ@pnf;ay;&ef ygwDOuUÏESifh EkdifiHawmforRwtm; t=uHjyKxm;onfh pmjzpfonf?

74 rwfv twGJ 9 trSwf 11


(36)
1988 ckEpS /f pufwifbmv 18 &uf?
we*FaEGae@//
+rdKŒawmfcef;rta&SŒESifh &efukefaq;¶kH=uD; ta&SŒwkd@wGifu tpmiwfcHwkdufyGJtm; qufvufI
wku d yf JG 0ifae=uqJ? vlxk 5 ode;f cef@u &efuek +f rdKŒ. vrf;rsm;ay: Y a=uG;a=umforH sm; [pfa=uG;I vSnv hf nf
qENjyae=uonf? a'gufwmarmifarmif tkyfcsKyfa&;tzGJ@u =um;jzwftpdk;&zGJ@pnf;a&;tm; acgif;rmpGmESifh
jiif;qefvsuf&Sdonf?
rqv bufY &yfwnfaeonfh wckwnf;aom rD'D,mu jrefrmhtoH´// vkyfom;jynfol@
ae@pOfowif; pmonfyifvSsif vlxkbufrS&yfonfh vlxkowif;pm jzpfIae+yD? jynfol@&JESifh wyfrawmf
=unf ; / a&/ avrS ppf o nf r sm; vl x k E S i f h yl ; aygif ; I qEN j yonf h o wif ; tm; vk y f o m;jynf o l @
ae@pOfowif;pmu 'Dru kd a&pD&&Sad &;twGuf jynfo@l &ifciG o f @kd cd0k ifvm=uonf´ [lI pmvH;k rnf;=uD;ESihf
azmfjyonf? jrefrmhtoHurljynfolvlxk=uD;ESifh yl;aygif;oGm;=uonfh wyfrawmfom;rsm;tm; pdwfa0'em
&Sifrsm; [lI owif;wGif a=unmoGm;cJh.? wyfrawmfom;rsm; jynfolvlxkESifh yl;aygif;oGm;jcif;u
enf;onfjzpfap/ rsm;onfjzpfapuef@vef@um=um;wGif &Sdaeonfh Adkvfae0if;twGufrl pdk;&drfzG,f&myif//
pufwifbm 18 &uf naecif; jrefrmhtoH. tpDtpOfu jrefrmpHawmfcsdef 4 em&DY pwifI
xkwfv$ifh.? oDcsif;ya'om tpDtpOfESifh ponf? oDcsif;ya'omu wydkif;wpESifh &yfoGm;.? +yD;vSsif
owif;a=u nmol trsKd;om;wOD;. toHu 0ifvm.? wnf+idrfav;eufatmif =udK;pm;xm;onfh
toHESifh//
“EdkifiH. tzufzufu ,dk,Gif;aeaom tajctaersm;udk tcsdefrDwm;qD;Ekdif&ef trsm;jynf
oltusKd;twGuf wyfrawmfu EdkifiHawmf tm%mt00udk ,ae@rSpI v$Jajymif;,lvkdufygonf?
ygwDpHk 'Drdkua&pD a&G;aumufyGJ usif;yEkdifa&;twGuf jyifqifonfhtaejzifh +idrf0yfydjym;r_&Sdap&ef
umuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf=uD;apmarmif acgif;aqmifaom EdkifiHawmf +idrf0yfydjym;r_ wnfaqmuf
a&;tzGJ@tm; zGGJ@pnf;vdkufonf”
Ad k v f a e0if ; . u=ud K ;u h h h v l x k a wmif ; qd k o nf h =um;jzwf t pk d ; &´ [l o nf t m; ppf w yf r S
tm%modrf;jcif;jzifh wk@Hjyefvdkufawmhonf? tm%modrf; ppfacgif;aqmif 19 OD;. trnfpm&if;tm;
a=unm.? n 8 em&DrS reuf 4 em&DtwGif; tjyifrxGuf&trdef@tm; xkwfjyef.? vrf;rsm;ay: Yvl 5
OD ; xuf y d k I rpk a 0;& trd e f @ tm; xyf r H I xk w f j yef a v.? tm%mod r f ; ppf t k y f p k o nf trd e f @
a=unmcsurf sm;tm; wck+yD;wck jrefrmhtoHrw S qifh xkwjf yefaeonf? a&'D,rkd w S qifh tm%modr;f ae.?
tm%modr;f wyfrsm;url +rdKŒ awmftwGi;f od@k 0ifrvmao;? +rdKŒawmf&dS vlxo k nf csucf si;f yif tm%modr;f
ppfwyfESifh &ifqdkif&ef vrf;rsm; ay:odk@ xGufvm=u.?
"m; ²² "m;csi;f / vSH ²² vScH si;f awG@&efrS vGI J tjcm;a&G;vrf;r&Sad wmh//
aumif;uifwcGiw f jyifv;kH u arSmifraJ om rd;k wdrw f @kd jzifh xlxyl ed ;f yde;f // rd;k u zGzJ JG vlxu
k &efuek +f rdKŒ
. vrf;i,f vrf;oG,f vrf;us,f=uD;rsm; tm;vHk;tm; ydwfqdk@vdkuf=u.? +rdKŒawmfodk@ ppfom;rsm;tm;
t0ifrcHvdk vSsypf pf"mwftm;vkid ;f rsm;udv k nf; jzwfawmufvu dk =f u.? opfyif=uD;rsm;tm; vSI J vrf;tm;
qd@k .?
vlxx k w H iG &f o
dS nfh vufeufu *siu f vd´ESihf ,H=k unfcsu?f

rwfv twGJ 9 trSwf 11 75


“ppfenf;AsL[m/ b,fvkdomvnf;
pGJudkifvufeuf/ b,fvkdxufvnf;
jynfol@ESvHk;/ rodrf;=uHK;vSsif
jynfol@cGeftm; / rukd;pm;vSsif
"m;oGm;vnf; a=uG/ vSHvnf; acGtHh?”
(vuf0JokEN&/ eENdaoeysKdŒrS)
(37)
nOD;,HrSmyif tm%modrf;wyfonf ppfum;rsm;/ b&if;u,f&D,mrsm;jzifh +rdKŒawmf. vrf;rsm;
ay:odk@ 0ifvm.? toHcsJŒpufrsm;jzifh 2§88 tm; a=unm.? ydwfqdk@xm;onfrsm;tm; z,f&Sm;&Sif;
vif;ay;&efvnf; trde@f ay;.? jrifjriforSs rJr/J jzLjzL tukeyf pfcwfawmhonf? tm%modr;f n &efuek u f
aoewfo/H ,rf;aiG/ vlaotavmif; h h h aoG;yifv,fw@kd EiS hf ukev f eG cf &hJ .?
pufwifbm 19-20-1 a'gif;tvHESifh armif;jyef´ wkdufyGJrsm;u jyif;xefqJtrdajru ,rf;aiG@/
aoG;nDêeH@wdk@ESifh zkH;v$rf;aevsufyif---
pufwifbm 21 &ufae@wGif a':atmifqef;pk=unfu ukvor*~odk@ wkdufwGef;pmwapmif
a&;om;I ay;yd@k c. hJ ? pmwGiuf rmhEidk if w
H ikd ;f u Armjynfoal wG t"dym` ,fr,fh ypfowfccH &hJ w,fqw kd hJ tcsuf
udk urmu todtrSwf jyKapcsifygw,f´ [lI yGifhyGifhvif;vif; a&;om;azmfjycJh.? jrefrmhta&;u
ukvor*~ taxGaxG nDvmcH=uD;wGif us,fus,favmifavmif aqG;aEG;p&mta&; jzpfIvmcH.?
+AdwdoSs EkdifiHjcm;a&;0ef=uD;Dr. Sir Geoffery Howe u “ArmjynfrSm vufeufrJh qENjyolawG/
trsKd;orD; eJ@ uav;oli,fawG/ owfjzwfjcif; cHcJh&wJhtwGuf usaemfwdk@ xdwfvef@wkefv_yfrdygw,f?
jynfwGif;a&; jy\emrsm;udk ajz&Sif;&ef wckwnf;aom enf;vrf;eJ@ =um&SnfpGm wnfwHhcdkif+rJr,fh
ajz&Sif;csuf[m vGwfvyfr_eJ@ ygwDpHk 'Drkdua&pDvdkvm;ae=uwJh jynfolawG&JŒqEN jznfhqnf;ay;&efom
jzpfw,fqkdwmukd jrefrmtm%mydkifwdk@taeeJ@ vHk;0 vufcH&vdrfhr,f”
(38)
tm%modrf; ppftkyfpkonf tm%modrf;+yD; aemufwae@wGifyif umuG,fa&;0ef=uD;Xme
'*Hk&dyfomY ygwDpHk taxGaxG a&G;aumufyGJaumfr&SifESifh awG@qHk.? xkdaumfr&Sifu rqv. jynfol@
v$waf wmfrS pufwifbm 11 &ufae@wiG f zG@J pnf;ay;cJah om aumfr&Sif jzpfonf? xkad umfr&Siu f ykd if tm%m
odr;f ppftyk pf u
k wm0efxyfay;.? pufwifbmv 21 &ufae@wiG f ygwpD kH 'Dru kd a&pD taxGaxG a&G;aumufyJG
usif;ya&;aumfr&Sif Oya'tm; ppftkyfpku jyÏmef;.? pufwifbmv 27 &ufae@wGif Oya' trSwf
4§88 tm; xyfrHI xkwfjyefonf? 4§88 u EkdifiHa&;ygwDrsm; rSwfyHkwifjcif; Oya' jzpfonf? +yD;vSsif
aumfr&Sif OuUÏrSvnf; EdkifiHa&;ygwDrsm; rSwfyHkwifjcif; enf;Oya'rsm; trSwf (1) jyÏmef;csuftm;
a=unm.?
tm%modrf;ppfwyfu vrf;rxuf ypfcwf/ owfjzwfr_rsm;tm; tqHk;owf/ owfjzwfjyDonfh
aemuf oydwpf cef;rsm;od@k 0ifa&mufp;D eif;jyefonf? wzufrv S nf; ppfaxmufvrS ;f a&;u h h h wEkid if v H ;kH tES@H
vlzrf;yG=J uD;tm; qifEaJ$ eav.?ta&;awmfy=kH uD;u aoG;ESiphf +yD; aoG;ESiyhf if ed*;kH csKyfomG ;Irjzpf a':atmif
qef;pk=unf pOf;pm;&+yD?
eHygwf 1t=urf;rzufonfh ESv;kH &nf wku d yf t
JG m; Under Ground toGiEf iS hf qufI v_y&f mS ;

76 rwfv twGJ 9 trSwf 11


payhpf (odk@r[kwf) cGif [laom pum;vHk;
onf ,ck t cg wG i f u s,f v mygonf ? 2010
a&G ; aumuf y J G umvES i h f a&G ; aumuf y J G t +yD ; wG i f
2008 zJ G @ pnf ; yH k t & Ed k i f i H a &;v_ y f & S m ;r_ r sm;ud k
vGwfvyfpGm vkyfcGihf &Sdvmvdrhfrnf (odk@r[kwf)
Ed k i f i H a &;cG i f us,f v mvd r h f r nf / xd k t cgusrS
ppfrSefaom 'Drkdua&pD &&Sdatmif qufvuf¶kef;
uef=urnf [laom t,ltqonf trsKd;om;
'Drkdua&pDtzJG@csKyf jyifywGif acwfpm;aeonfrSm
rnfodk@rS rqef;yg?
1995 ck E S p f w G i f a':atmif q ef ; pk = unf aetd r f t us,f c sKyf r S jyef v G w f r vmrD u yif
trsK;d om;nDvmcH wufae=uonhf tzJ@G csKyf ud, k pf m;vS,t f csKŒd wGif Tt,ltq a&muf&adS ecJ+h yDjzpfonf?
G -7 [k ac:cJo h nhf tkypf . k tajccHt,ltqrSm Tod@k jzpfonf? xdrk w S qihf wjznf;jznf;ESifh tzG@J csKyfu
xkwfypf&+yD;/ tzJG@csKyfudk qef@usifolrsm; jzpfoGm;cJh=uonf?
xkdodk@jzifh tzJG@csKyfonf ajymae=uonhf
Ed k i f i H a &;cG i f (political space) qd k o nf u d k
rnfvm;// r[mAsL[mt&a&m/ enf ; AsL[mtjzpf y g
ESpfygwf 2e,fpyfodk@ xGufcGmI vufeuf y,f c J h o nf r S m 15 ES p f c ef @ &S d a ecJ h y g+yD ? tzJ G @ csKyf
ud k i f awmf v S e f a &;tm; qif E $ J r nf v m;//eH y gwf wnfaxmifcsed u f wnf;u csrw S cf o
hJ nhf rl0g'rsm;ESifh
3EkdifiHa&;ygwDwck w&m;0ifzGJ@pnf;+yD; 'Drdkua&pD rudu k n f aD oma=umihf vufrcHEidk jf cif;[k ta=umif;
c&D ; tm; yef ; wd k i f o d k @ a&muf o nf t xd csD w uf jycJhaomfvnf;oabmw&m;(ideology) oufouf
rnfvm;//a&G;vrf;u 3 oG,f&Sd.? a=umifh om r[kwfyg/ vufawG@ jzpf&yfrsm; udkyg
a':atmifqef;pk=unfu olr. a&G;vrf; xnhfI pOf;pm;=unhfEdkifygonf?
tm; a&G;cs,x f m;+yD; jzpf.? 1988 ckEpS /f =o*kwv f 1974 ckESpf tajccHOya'wGif wyfrawmf
3 &uf a e@/ trS w f 54 wuU o d k v f & d y f o mvrf ; acgif; aqmifr_qdkaom pum;wvHk;rS rygyg? jrefrmh
aetdrYf ociftek ;f jrif/h OD;axG;jrif/h &Jabmfo;kH usyd 0f if qdk&S,fvpf vrf;pOfygwD (r-q-v) . zJG@pnf;yHk
Akv
d f p=uFmwk@d EiS hf a':atmifqef;pk=unf awG@qckH phJ Of pnf;rsOf;rSmvnf; ppfr_xrf;zl;rS CEC jzpf&rnf[k
uwnf;u olr. Ekid if aH &;vrf;pOftm; csjyxm;cJ+h yD; rygyg? odk@aomf rqvygwD A[dktvkyftr_ aqmif
jzpfonf//usrwd@k h h h 'Dvyk if ef;awG pvkyw f meJ@ vH;k 0 tzJ G @ 0if tm;vH k ; onf ppf A k d v f a [mif ; / ppf A d k v f
t=urf;rzufa&;yJ? t=urf;rzuf0g'/ *EN0D g'ayg?h 'gukd vuf&SdawGcsnf; jzpfonhftjyif jynfol@v$wfawmf
usrwkd@&JΠ(rl) taeeJ@ xm;vdkufr,f? aemuf+yD; aumif p D tqih f q ih f w G i f ppf A k d v f E S i h f ppf A d k v f v l
Oya' abmif twGi;f uyJ vkyrf ,f? ajratmufw@dk / xG u f r sm;u trsm;pk jzpf c J h o nf ? aumif p D
awmcdkwmwkd@/ vufeufudkif wdkufwmwdk@ vHk;0 tqihfqihfwGif ygaeonhf t&yfom;tm;vHk;onf
rvkyfbl;? 'g usrwkd@&JΠEkdifiHa&;vrf;pOfyJ-- rnf o d k @ oabmxm;/ cH , l c suf r sm; &S d o nf j zpf a p
aemuf q H k ; wG i f ppf w yf c k d i f ; orS s vk y f & onh f
qufygOD;rnf// rif ; [ef tajctaeudk a&mufcJh&ygonf?

rwfv twGJ 9 trSwf 11 77


xko d @kd jzpfc+hJ yD;rS v$waf wmft&yf&yfwiG f 25 &mckid Ef e_ ;f ,ck payhpf (space) ta=umif; ajymaeolrsm;
&,l r nf / ppf a &;tjrif & S d r S orR w vk y f & rnf / xJ w G i f xk d a cwf u ¶k e f ; uef v _ y f & S m ;cJ h = uol r sm;
ta&;=uD ; onh f 0ef = uD ; tm;vH k ; ud k wyf c sKyf u trsm;=uD; ygygonf? xkd@a=umihf cGif (space)
cef@tyfrnf ponfjzihf ajAmifa&;xm;onhf 2008 ta=umif ; ajymol w k d i f ; ud k opP m azmuf o G m ;
ck E S p f zJ G @ pnf ; yH k Oya'atmuf w G i f a&G ; aumuf c H olrsm;[k ajymIrjzpfyg? rrSwaf o;bl;vm;[kvnf;
xm;onhf trwfrsm;onf v$wfawmftqihfqihfY rar;vd k y g? od k @ aomf wck a wmh ajymcsif o nf ?
vGwfvyfpGm v_yf&Sm;cGihf &&Sdrnf[k arSsmfvihfolrsm; olwkd@wawG rqvatmufwGif ¶kef;uefv_yf&Sm;&if;
onf taumif;jrifvGefae+yD[kom ,Ofaus;pGm ao=ua=u=uwkef;u EdkifiHjcm;u od&Sd&ef a0;vkd@
ac:&ygrnf? jrefrmjynfolrsm;uyif aumif;pGm rodcJh=ujcif;rSm
tcsKŒd u qk=d uygonf? 2008 ckEpS f tajccH rqv tpdk;&onf w&m;0if &yfwnfr_ (legiti-
Oya'wG i f jyÏmef ; xm;onh f Ed k i f i H o m;rsm;. macy) ud k wpH k w &m twk d i f ; twmxd &cJ h I
&ydkifcGihfrsm;udk tumtuG,fay;Edkif&ef v$wfawmf jzpf o nf ? twG i f ; uae yl ; owf r nf [ l a om
rsm;wGif 'Drdkua&pDbufawmfom;rsm; &Sdxm;&ef vl r sm;a=umih f ppf w yf u xk d & yf w nf r _ u d k
vdktyfonf/ xkd@a=umifh a&G;aumufyJG 0if&rnf[k &&Sdonf[kqdkvSsif jiif;vdrhfrnfrxifyg? tckwcg
vnf;aumif; tpd;k &tjyifu payhpu f kd umuG,&f ef yl ; owf & ef =uH v S s if Tork d i f ; oif c ef ; pmud k
twGi;f ud0k if+yD; tay;t,lvyk f yl;aygi;f aqmif&f u G &f owd&yg[k awmif;yefyg&ap?
rnf [ k v nf ; aumif ; ponf j zih f ? Tqif a jcrsm; payhpf (space) qkdonfrSm v$wfawmf
onf v nf ; acwf o pf ork d i f ; t& =unh f v S s if txJrSmrS &Sdwmr[kwfyg? tjyifrSmvnf; &Sdygonf?
vufcHp&mr&Sdyg? tjyifu payhpf (space) udk rnfo@kd us,af tmif
1962 ck E S p f tm%mod r f ; +yD ; uwnf ; u vk y f r vJ / rnf o d k @ oH k ; rvJ q k d w muvnf ; ta&;
ppfwyfonf apwemrSef tajccH+yD; rnfoEl iS fh rnfrsS yd=k uD;onf[k xifygonf? NGO rsm;/ Civil So-
tay;t,l tavS s mh t wif ; vk y f c J h y goenf ; ? ciety rsm;ta=umif ; ajymjcif ; r[k w f y g?
olwkd@ESihf yl;aygif;cJhonhf ausmif;om;acgif;aqmif t&if w k e f ; uvnf ; pmtk y f t a[mif ; a&mif ; &if ; /
wcsKd Œ rS p I yrnwrsm;/ zqyvrsm;tv,f a&SŒaevku d &f if;/ usL&Siaf y;&if; vkycf =hJ uwmyJ/ 'Dvydk J
wd k i f ; &if ; om;acgif ; aqmif tqH k ; / rnf o l u vk y f = uwmaygh [l I vnf ; ajymIr&awmh y g?
jynf o l v l x k . payh p f u d k us,f a tmif vk y f E k d i f c J h Ed k i f i H w G i f ; u ¶k y f y d k i f ; qk d i f & m tajctaewk d @ onf
ygoenf ; ? 0ef x rf ; b0rS m 0if + yD ; wjznf ; jznf ; odompGm ajymif;vJoGm;+yD/ jynfolwkd@. pdwfydkif;
usOf ; vmaom payh p f (space) ud k =uH Π=uH ΠcH qkdif&myg wpHkw&m twkdif;twmtxd a&$G@vm
wGef;vSefcJhaom OD;cifarmifvwf/ a':cifrsKd;cspf/ cJ+h yD;+yD/ jynfyu tajctaersm;onfvnf; ,cifu
OD;0if;wifw@dk rnfo@kd jzpfomG ;=uoenf;? 1962 ckEpS f ESihf vHk;0 rwlawmhyg?
tm%modrf;csdefu Ta'owGif vGwfvyfr_t&SdqHk; xkdtcsufrsm;udk xnhfpOf;pm;+yD;rS payhpf
EdkifiHwckb0rS ,cktajctaeodk@ a&mufvmjcif; (Space) ta=umif; ajym=uyg?
onf jynfolvlxku ikwfwkwf/ iHk@cHaeI jzpf&jcif;
r[kwyf g? rqv acwfwavSsmufv;kH ,H=k unf&mudk &efjidr;f atmif(vli,f)
vkyfcJhI axmifuscH/ towfcH/ taocHolrsm;.
owWdonf ,ckv_yf&Sm;aeolrsm;xuf rnHhyg?

78 rwfv twGJ 9 trSwf 11


rdef;rom;ayr,fh
Ekdi fiHa&;rSm tm;ri,f
eef ; cif a xG ; jrih f
Friday 05 February 2010
usrwk@d &ŒJ trsK;d om; 'Dru
dk a&pD tzJ@G csKyf +id r f a e&w,f ? wjcm; a'oawG r S m qk d & if v nf ;
(NLD) rS m trsKd ; orD ; awG tif e J @ tm;eJ @ ta=umif;trsKd;rsKd;a=umihf Oyrm pm;0wfaea&;
yl;aygif;chJ=uwm a':atmifqef;pk=unf a=umihfyJ? a=umihf 'Dru dk a&pDa&; v_y&f mS ;r_e@J uif;uGmaeolawG
trsKd ; orD ; tzJ G @ 0if a wG u k d ol u vrf ; zG i h f a y;/ &dSw,f?
jyKpkysK;d axmifay;wht J wGuf tjrifus,v f m=uw,f? usruk d vm+yD ; pnf ; &k H ; wm&d S y gw,f ?
ol@&JŒacgif;aqmifr_aemufukd ,kH=unf r_tjynhfeJ@ Ek d i f i H a &;v_ y f & S m ;r_ u ae uif ; uif ; aezk d @ / pD ; yG m ;
vkduf=uw,f? a&;ukdyJvkyfzkd@ pnf;&kH;w,f? usru pm;0wfaea&;
usrwkd@u trsKd;om;acgif;aqmif awGukd tcuftcJ r&dSawmh zdtm;awGukd wif;cHEkdifw,f?
vnf; av;pm;=uygw,f? 'gayr,hf a':atmifqef; 'gayr,h f vl w k d i f ; u uk d , f e J @ tajctaerwl b l ; ?
pk=unfukdawmh av;pm;r_tjyif tm;us=uwmukd om;orD ; awG rsm;r,f / pm;0wf aea&;
awG @ &w,f ? usr yg0if v_ y f & S m ;aewh J ( NLD) u cuf c J r ,f q k d & if ol w k d @ u wuf º uG a yr,h f v nf ;
w&m;0if Ek d i f i H a &; tzJ G @ yJ ? 'gayr,h f &k H ; awG pd w f a vS s mh v k d u f & wmawG &d S w ,f ? b,f ol u rS
yd w f x m;&w,f ? [k d w k e f ; u &k H ; awG ryd w f & ao; ukd,fhom;orD;ukd/ ukd,hfrdom;pkukd/ ukd,hfrdbukd
cif u vnf ; tm%myk d i f a wG u wcsd e f v k H ; tiwfrxm;csifbl;? 'Dvkd rdom;pk pm;0wfaea&;
apmihf=unhfaew,f qkdawmh usrwkd@u ajratmuf twG u f &k e f ; uef a e&wma=umih f v_ y f & S m ;r_ e J @
v_yf&Sm;r_xJrSm yg0if ae&ovkdyJ ykef;vSsKd; uG,fvSsKd; uif;uGmoGm;=uw,f? eifwkd@u rvkyfEkdifbl;vm;
vkyfae&w,f? qk d + yD ; 'D v k d o G m ;ajymvk d @ vnf ; roih f a wmf b l ; ?
wcsKdŒvnf; wufºuGayr,hf +idrfae&w,f? 'D r k d u a&pD a &; v_ y f & S m ;r_ u 21 ES p f a usmf v m+yD
Oyrm usrwkd@ u&ifjynfe,frSm xkdif; EkdifiHbufukd qk d a wmh pm;0wf a ea&; yl y if p &mrvk d w h J o l /
oGm;+yD; tvkyfvkyfwhJolawG trsm;}uD; &dSw,f? wif ; cH E k d i f w h J o l a wG y J quf + yD ; v_ y f & S m ;aewm
uk d , f h r d o m;pk x J u wa,muf a,muf u xk d i f ; awG@&w,f?
Ekid if rH mS oGm;+yD; tvkyv f yk af ew,fqw dk m 'Da'orSm 21 ES p f t wG i f ; v_ y f & S m ;r_ r S m aiG a =u;/
tqef;r[kwfawmhbl;? 'g[m Oya'eJ@ ruif;bl;/ tcGihfta&;pojzihf bmtusKd;tjrwfrS r&dSbJvkyfchJ
w&m;r0if e,f p yf j zwf a usmf r _ jzpf w ,f / uvk y f a e=uwh J o l a wG tif r wef av;pm;zk d @
zrf;vk@d &w,f qk+d yD; +cdr;f ajcmufw,f? wjcm;enf;eJ@ aumif ; ygw,f ? 'D v k d v_ y f & S m ;wh J a e&mrS m
ajcmufvSef@ xm;wmawGvnf; &dSw,f? 'ga=umihf aq;uk o cG i h f vk d i f p if / a&S Πaevk d u f c G i h f vk d i f p if

rwfv twGJ 9 trSwf 11 79


todr;f cH&whJ olawG &dw S ,f? vkyif ef;awGord ;f w,f? olwkd@pDrHudef;awGrSm tpp t&m&m oGm;vkyfay;
Oyrmqk d & if rE W a v;wk d i f ; u a':0if ; jrjrqk d & if &w,f? &GmuvlawG[m +rdKŒuvl awGxuf ykd+yD;
vkyfief;awG trsm;}uD;todrf;cH&w,fodrf;&kH wif tEkdifusihfcH&w,f? odyfoem; p&maumif;w,f?
r[k w f b l ; / axmif x J y g xnh f y pf w ,f ? jrefrmjynfrSm tusOf;axmifxJu jzpf&yfawGuae
axmif x J a &muf a ewh J o l a wG u k d v nf ; usr wk d @ wkdif;&if;om; ta&;txd tem*wf umv rSm
arh x m; vk d @ r&bl ; ?ol w k d @ vnf ; 'D 2 1ES p f w m tcsd e f t rsm;}uD ; ,l + yD ; ajz&S i f ; &rS m yg? wcsd e f c sd e f
v_ y f & S m ;r_ t wG i f ; rS m enf ; rsKd ; pk H e J @ tquf r jywf tajctae ay;vmwh J t cg ta&;w}uD ;
[ef @ wm; wmuk d &if q k d i f + yD ; tepf e mcH jyKjyif&r,hftxJrSm ynma&;u¾[m xdyfqkH;rSm
vkyfaeolawGygyJ? &d S y gvd r f h r ,f ? avmavmq,f a wmh jyKjyif z k d @
21 ES p f a usmf a wmif vk y f c h J + yD ; +yD aeaeomom 'Dru dk a&pDu b,fem;aerSe;f rodao;
ratmif j rif a o;bl ; ? 'guk d a wmif pd w f " mwf bl;?
rusao;bl ; vm;/ quf v k y f O D ; rS m vm; qk d + yD ; ar; 1990 a&G;aumufyrGJ mS ta&G;aumufc&H whJ
vm&ifawmh rusbl;vkd@ ajz&r,f? usrwkd@ 21 ESpf vl x k u k d , f p m;vS , f 400 ausmf r S m trsKd ; orD ;
&kef; uefchJ &wm tv[\ r[kwfbl;? 21 ESpf ta&twGufu 15 a,mufyJygw,f qkdayr,hf
ukefchJwm[m 'Drkdua&pD&zkd@ 21 ESpf eD;vmwmaygh? enf;w,fqkd+yD; ajymvkd@r&bl;? tJ'Dumvwkef;u
aocsm pOf ; pm;=unh f & if 'D r k d u a&pD a &; a&G;aumufyJG qkdwhJ pum;vkH;ukd odwmr[kwfbl;?
v_yf&Sm;r_rSmygrS r[kwfygbl;/ uif;uGmae&ifvnf; usru tJ'w D ek ;f u touf 30 ausmyf J &daS o;w,f
usrwk d @ [m vk H + cKH p d w f c s+yD v k d @ b,f o l r S tmr qkdayr,hf rdom;pkuvnf; EkdifiHa&;tokdif;t0kdif;u
rcHEkdifygbl;/ +rdKŒxJrSm/ &yfuGufxJrSm/ &kyf&Sif&kHawGrSm jzpfwhJ twGuf a&G;aumufyJG qkdwhJ pum;vkH;ukd
zrf;w,f qkdwmawGowif;awGrSm =um;rSmaygh ? =um;zl ; em;0 &d S w ,f ? 'gayr,h f a&G ; aumuf y J G
tzrf ; cH & ol a wG [ m bmjypf r_ r S usL;vG e f qkw d mukd vlwidk ;f u odwm r[kwb f ;l ? bma=umihv f J
wh J o l a wG r [k w f b l ; ? vl a umif ; awG ? u&if qkdawmh tESpf 30 eD;yg; wygwD pepfeJ@ }uD;jyif;
jynf e ,f r S m ay:wmqJ G w mut&if w k e f ; uawmh vm&wmav? 'DESpfxJrSm a&G;aumufyJGvkyfr,f/
trsKd ; om;awG u k d y J q J G w ,f ? trsKd ; om; awG u k d 'D r d k u a&pD t vif ; a&mif a wG @ ae&+yD v k d @ ajymwm
rawG @ &if trsKd ; orD ; awG u k d v nf ; qJ G w ,f ? tck awG a wmh =um;&rS m aygh ? +yD ; awmh 2010
k a emuf y k d i f ; trsKd ; orD ; awG u k d ay:wmqJ G w muk d a&G ; aumuf y J G [ m jref r mEk d i f i H t wG u f a &m/
tm%myk d i f a wG yk d + yD ; pd w f 0 if p m;vmyk H & w,f ? Ekid if oH m;awGtwGuyf g aumif;usK;d ay;r,fv@dk rpm;&
t+rJawG@ae&wmuawmh vkyftm;ay;ckdif;wmyJ? 0cref ; ajymwmawG =um;&rS m aygh ? tajccH
'D 21 ESpftwGif; tm;&p&m/ taumif; Oya'vnf ; ay:vm+yD v k d @ ajym=uw,f ?
jrifp&m bm&do S vJ qk&d if wckyJ &dw S ,f/ tJ'guawmh wu,fawmh a&SŒrSm bmrS r&dSbl;? tarSmif}uD;yJ?
vlawG[m 'D'kuQawGukd cg;pnf;cHEkdifw,f qkdwmyJ? 'gayr,hf b,favmufyJ arSmifaeygap usrwkd@u
b,favmufyJ aoao/ b,favmufyJ ay:wmawG ,kH=unfcsufjyif;xefvkd@ vkyfae=uwmyJ?
ac:ac:/ vkyftm;ay; b,fawmhyJ ac:ac: oGm;& usrwa,muf wnf;&JΠoabm
wmyJ ? tvk y f y suf tuk d i f y suf oG m ;&wmyJ ? ajym&&if vmr,h f a&G ; aumuf y J G r S m (NLD) uk d
tm%myk d i f a wG &mbmpk d u f w ,f / pyg;pk d u f w ,f r0if a pcsif b l ; ? tm%m yk d i f a wG a&;qJ G x m;wh J
qk d & if v nf ; &G m uvl a wG oG m ;pk d u f a y;&w,f / tajccH O ya'u wzuf o wf q ef v G e f ; w,f ?
80 rwfv twGJ 9 trSwf 11
'DtajccHOya'ukd jyefokH;oyf/ jyif qif+yD;rSyJ2010
orR w [m
a&G;aumufyJG0ifa&; r0ifa&;ukd pOf;pm;oihfygw,f?
2010 rSmawmh a&G;aumufyJGukd pdwf0if ppf a &;tawG @ t}uKH & d S & r,f v k d @
pm;whJ trsKd;orD;ta&twGuf ykdrsm;vdrfh r,f/ qkdxm; w,f?
trsK;d orD;awG&ŒJ Ekid if aH &;tod yk+d yD; Ek;d =um;vmr,f/ 'Dawmh &Sif; aewmyJ/
wuf=uGvmr,f? 'gayr,hftrsKd; orD;awGtwGuf
tcG i f h t a&;uawmh 1990 a&G ; aumuf y J G x uf
tajccH O ya't&
ykd+yD;enf;vdrfhr,f? bmjzpf vkd@vJ qkdawmh 2008 trsKd ; orD ; awG [ m
ck E S p f r S m tm%myk d i f w k d @ jyXmef ; vk d u f w h J zJ G @ pnf ; orR w
tkycf sKyfyHk tajccHOya' t&qk&d if wyfr awmfom;
rjzpfEkdifawmhbl;//
ukd,fpm;vS,fawGu 0ifr+ydKifbJeJ@ v$wfawmfrSm
ukd,fpm; vS,f25 &mckdifE_ef; tvkd tavsmuf &&dzS @dk y?J usrwk@d &ŒJ &nf&, G cf suu f a&G;aumufyGJ wck
&&dSygvdrfhr,f? 'Dvkd&oGm;atmif pDpOfxm;/ jyXmef; ay:ayguf a &; r[k w f b l ; ? a&G ; aumuf y J G q k d w m
xm;wmyg? 'Dvrf;rSm&dSwhJ avScg;xpfwckyJqkdwm rSefygw,f?
'ga=umih f usef w h J uk d , f p m;vS , f 75 'gayr,h f avmavm q,f pD p Of a ew,f q k d w h J
&mck d i f E _ e f ; twG u f y J trsKd ; orD ; awG u yg0if 'D a &G ; aumuf y J G u 'D r k d u a&pD p epf q D oG m ;zk d @
ta&G ; cs,f c H E k d i f w ,f q k d a wmh tcG i h f t vrf ; taxmuftuljyKovm;/ rjyKovm;a&G;aumufyJG
trsm;}uD;enf; oGm;+yD? trsKd; orD; awGt wGuf qkwd mukd vlwidk ;f u odwm r[kwb f ;l ? bma=umihv f J
xdckduf epfemapwhJ tcsufwckuvnf; 'DtajccH qk d a wmh tES p f 30 eD ; yg; wygwD pepf e J @
Oya'rS m owf r S w f x m; ao;w,f ? tJ ' gu }uD;jyif;vm&wmav?
Ek d i f i H a wmf o rR w qk d w h J tcef ; rS m yg? Ek d i f i H a wmf 'D E S p f x J r S m a&G ; aumuf y J G v k y f r ,f /
orR w [m trsKd ; orD ; rjzpf & bl ; vk d @ rjyXmef ; 'Drkdua&pDtvif;a&mif awG@ae&+yDvkd@ ajymwmawG
xm;ygb;l ? tJ'v D dk rjyXmef; xm;ayr,hf orRw[m awmh=um;&rSmayg?h +yD;awmh 2010 a&G;aumufy[ GJ m
ppfa&;tawG@ t}uKH&&Sd r,fv@dk qkx d m; w,f? 'Dawmh jrefrmEkdifiHtwGufa&m/ EkdifiHom; awGtwGufyg
&Sif; aewmyJ/ tajccHOya't& trsKd;orD;awG[m aumif;usKd;ay;r,fvkd@ rpm;&0cref; ajymwmawG
orRw rjzpfEkdifawmhbl;// =um;&rSmaygh? tajccH Oya'vnf; ay:vm+yDvkd@
1990 tajctaeeJ@ 2010 tajctaeeJ@u ajym=uw,f? wu,fawmh a&SŒrSm bmrS r&dSbl;?
bmrSrqkdifbl;? 1990 jynhfESpf a&G;aumufyJGu tarSmif}uD;yJ? 'gayr,hf b,favmufyJ arSmifaeygap
vGwfvyfw,f/ w&m;rSsw w,fvkd@ qkdEkdifw,f? usrwk@d u ,k=H unfcsuf jyif;xefv@dk vkyaf e=uwmyJ?
vl x k u vnf ; vk d v k d v m;vm; rJ a y;=uw,f ? usrwa,mufwnf;&JΠoabm ajym&&if vmr,hf
+cdrf;ajcmuf+yD; rJxnhfckdif;wmrsKd; r&dSchJbl;?tcku a&G ; aumuf y J G r S m NLD uk d r0if a pcsif b l ; ?
tajctaeu bmrS vGwfvyfr_ r&dSbl;? 2010 tm%myk d i f a wG a&;qJ G x m;wh J tajccH Oya'u
a&G ; aumuf y J G [ m vG w f v yf r ,f v k d @ vnf ; wzuf o wf qef v G e f ; w,f ? 'D t ajccH O ya'uk d
b,folurS tmrrcHbl;? 0if+ydKifr,hf oluvnf; jyefokH;oyf/ jyifqif+yD;rSyJ2010 a&G;aumufyJG0ifa&;
,k H = unf r _ t jynh f t 0 &d S r S m r[k w f b l ; ?usrwk d @ &J Πr0ifa&;ukd pOf;pm;oihfygw,f?
tqk;H tpGeaf om &nf&, G cf suf u vnf; 'Dru dk a&pD

rwfv twGJ 9 trSwf 11 81


(63)ESpfajrmuf jynfaxmifpkae htcrf;tem; *syefEdkifiH wGifusif;y

82 rwfv twGJ 9 trSwf 11


rwfv twGJ 9 trSwf 11 83
84 rwfv twGJ 9 trSwf 11
2010 ckESpf 1vydkif; 14 &ufae htrsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ hcsKyf 'kOuUX OD;wifOD;
vGwaf jrmufa&; twGut f rsKod m;'Dru
kd a&pD tzGJ ch sKyf (vGwaf jrmufe,fajr)
*syefXmcGJ rS}uD;rSL;I awmif;qdkqENjycJh onf/

rwfv twGJ 9 trSwf 11 85


123
123
123
2010 ckESpf 2vydkif; 14 &ufae htrsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ hcsKyf taxGaxG 123
123
123
123
123
123
twGi;f a&;rSL; a':atmifqef;pk=unfEiS Ehf ikd if aH &;tusO;f om;rsm;vGwaf jrmuf a&; 123
123
123
123
123
twGuftrsKdom;'Drdkua&pDtzGJcsKyf (vGwfajrmufe,fajr) 123

*syefXmcGJ rS}uD;rSL;I awmif;qdq k ENjycJh onf/

86 rwfv twGJ 9 trSwf 11


123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345

a&$&wkrSonf a&$&wkodk h
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
jynfaxmifpkESpfig;q,fa&$&wk txdrf;trSwfrSpwifxkwfa0cJhaom trsdK;om;
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
'Drukd a&pDtzG@J csKyf (vGwaf jrmufe,fajr) *syefXmecG. J “a&$&wk”pmapmifonf ,cktcsed w f iG f
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
q,f h o H k ; ES p f a usmf o uf w rf ; od k @ a&muf & S d c J h + yD j zpf o nf ? xd k u mvtwG i f ; a&$ & wk u d k
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
awmufajymifapcJo h al wG &So d nf? arS;rSed af pcJo
h al wG&o dS nf? 0dik ;f &Hco
hJ al wG&o dS nf? 0ef;uefco
hJ al wG
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
&So
d nf? a&$&wk use;f rmoef;pGr;f I pnfyifa0qm+y;D urBmt&yf&yfrS vdv k m;awmifw h oHawGEiS hf
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
vnf; jynfv h #cH zhJ ;l ovdk teD;tem;rS rodovdk r&So d vdEk iS v hf nf; }uKH qckH zhJ ;l ygonf?
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
a&$&wkonf tajctaetrsKd ;rsKd ;/ ta=umif;trsKd ;rsKd ;=um;rS trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
(vGwaf jrmufe,fajr) *syefXmecG. J wm0efausyeG af om/ opPmapmifo h ad om/ rjzpfrae &atmif
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
a&muf a tmif } ud K ;yrf ; aqmif & G u f = uuk e f a om tzG J @ csKyf t zG J @ 0if w d k @ . wwf p G r f ; or#
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
yg0ifaqmif&u G rf w _ @kd a=umifyh if q,fo h ;kH ESpu
f mvudk atmifjrifpmG jzwfoef;Ekid cf jhJ cif; jzpfygonf?
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
xdk@a=umifhyif a&$&wk. t"du&nf&G,fcsufrsm;jzpfaom rl0g'oabmw&m;/
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
v_yf&Sm;r_owif;ESifh rSwfwrf;wdk@tm; jzef@a0ay;&if; 'Drdkua&pDESifh vl@tcGifhta&;wdk@tm;
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
}uKd ;yrf;pGr;f aqmifae=uonfh jynfaxmifpjk refrmEdik if o H m;rsm;t=um; em;vnf,=kH unfrr_ sm;
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
ydkrdkwdk;yGm;um 'Drdkua&pDEdkifiHawmfopf. tkwfwcsyf oJwyGifhtaejzifh waxmifhwae&mrS
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
yg0ifaerSmjzpfonf[k ,Hk=unfa=umif;ESifh a&$&wktm; taumiftxnfazmf=uolrsm;
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
tm;vH;k udv k nf; u|Eyfl w f @kd .&ifwiG ;f rS av;eufpmG jzifh rSww f rf;wif*% k jf yKvukd yf ga=umif;//
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
a&$&wktzGJ@0ifwOD;
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345
123456789012345

rwfv twGJ 9 trSwf 11 87


88 rwfv twGJ 9 trSwf 11
rwfv twGJ 9 trSwf 11 89

You might also like