BATXILERGORAKO GEOGRAFIA PROGRAMA

Programa irakurri aurreko oharra:

Selektibitate azterketaren prestakuntzarako aurkezten den programazio honek 13 gai eta 22 ariketa
praktiko ditu.

Selektibitate azterketan agertu daitezkeen gaiek eta ariketa praktikoek letra beltzez daude eta SELEKT
laburdura daukate zenbakiaren atzetik.

Gaiak Selektibitateko azterketetan aterako diren bezala adierazita daude.

Selektibitateko azterketan sartzeko gai izan daitekeen kontzeptu-zerrenda bat eransten da.

========

PROGRAMA

0 BLOKEA- SARRERA

1 . Zer da Geografia? Geografia lantzeko prozedura nagusienak.

I BLOKEA: MARKO GEOPOLITIKOA

Gaia: - Europaren egitura geografikoa

● Europako egitura geografikoa: lur-globoan duen kokapena eta egoera (giza ikuspegitik eta
ikuspegi fisikotik)
● Europar Batasunaren ezaugarri nagusiak

Ariketa praktikoak:
1go. ariketa. SELEKT: Espainiako mapa politikoa (Autonomia-erkidego eta Probintzien
kokapena).
2. ariketa. SELEKT: Euskal Herriko mapa politikoa (Autonomia-erkidego eta Lurralde
Historikoen kokapena)
3. ariketa. SELEKT: Europar Batasunaren mapa politikoa (Herrialdeen eta bertako hiriburuen
kokapena eta Europako Batasunerako sarrera data).

II. BLOKEA- INGURUNE NATURALA

-Gaia: Erliebea zehazten duten faktoreak.

-Gaia: Iberiar Penintsulako historia geologikoa ( gai hau mapa litologikoaren iruzkinean aplikagarria
izango da).
1go gaia SELEKT: Espainiako erliebe-unitate nagusiak.
Selektibaterako galdera:
- Espainiako erliebe-unitate nagusien sintesia.
2. Gaia SELEKT: Euskal Herriko erliebe-unitate nagusiak.
Selektibaterako galdera:
- Euskal Herriko erliebe-unitate nagusien sintesia.
3. Gaia SELEKT: Espainiako klima mota nagusiak (eta eremu klimatiko bakoitzari dagozkion
landaretza motak).
Selektibitaterako galdera:
- Espainiako klima mota nagusien eta eremu klimatiko bakoitzari dagozkien landaretza mota
desberdinen sintesia.
4. Gaia SELEKT: Euskal Herriko klima mota nagusiak (eta eremu klimatiko bakoitzari dagozkion
landaretza motak).
Selektibitaterako galdera:
- Euskal Herriko klima mota nagusien eta eremu klimatiko bakoitzari dagozkien landaretza mota
desberdinen sintesia.

-Gaia: Uraren garrantzia, ur baliabideak, erabilerak eta uraren inguruko problematika.

-Gaia: Ibai erregimen motak.
-Gaia: Isurialde hidrografikoak eta Espainiako eta Euskal Herriko ibai nagusiak (gai hau eta aurrekoa 8.
eta 9. ariketa praktikoen garapenerako baliagarriak suertatuko dira).

Ariketa praktikoak:

4. ariketa. SELEKT: Espainiako mapa litologikoaren iruzkina.

5. ariketa SELEKT: Espainiako erliebe-unitate nagusien kokapena mapa batean.
Erliebe-unitate horiek nola elkartuta dauden azalduko duen idatzizko legenda egitea.
6. ariketa SELEKT: Euskal Herriko erliebe-unitate nagusien kokapena mapa batean.
Erliebe-unitate horiek nola elkartuta dauden azalduko duen idatzizko legenda egitea.
7. ariketa SELEKT: Klimogramen eta dagozkien landaretza mota desberdinen iruzkina.
8. ariketa SELEKT: Espainiako ibai nagusien (ibaiadarrak ere), arro eta isurialde hidrografikoen
kokapena.
9. ariketa SELEKT: Euskal Herriko ibai nagusien eta isurialde hidrografikoen kokapena mapa
batean.

III. BLOKEA: POPULAZIOA

5. Gaia SELEKT: Biztanleriaren banaketa eta lurraldez lurraldeko desorekak Espainian eta
Euskal Autonomia Erkidegoan.
Selektibaterako galderak:
- Biztanleriaren banaketa eta lurraldez lurraldeko desorekak Espainian.
- Biztanleriaren banaketa eta lurraldez lurraldeko desorekak Euskal Autonomia Erkidegoan.
Gaia: Biztanleriaren berezko mugimendua Espainian eta Euskal Autonomia Erkidegoan. Erregimen
demografikoak.
6. Gaia SELEKT: Migrazio mugimenduak Espainian (Euskal Autonomia Erkidegokoei arreta
berezia eskainiz).
Selektibaterako galderak:
- Barne-Migrazio mugimenduak Espainian (Euskal Autonomia Erkidegokoei arreta berezia
eskainiz).
- Kanpo-Migrazio mugimenduak Espainian (Euskal Autonomia Erkidegokoei arreta berezia
eskainiz).
Gaia: Biztanleriaren banaketa sektore ekonomikoen arabera. Hirugarren sektore alderako joera
(tertziarizazio prozesua).

Ariketa praktikoak:

10. ariketa. SELEKT: Espainiako demografia-erregimenen bilakaeraren grafikoaren iruzkina

(1886 urtetik orain arte)
11. ariketa. SELEKT: Espainiako migrazio-saldoen maparen iruzkina.
12. ariketa. SELEKT: Espainiako lurraldeetara etorritako atzerritarren ehunekoen maparen
iruzkina.
13. ariketa. SELEKT: Espainiako edo/eta Euskal Autonomia Erkidegoko adin piramideen
iruzkina.

IV. BLOKEA: HIRI-SISTEMA

7. Gaia SELEKT: Espainiako hirigintza prozesuaren sintesia (industrializazio aurreko,

industrializazio garaiko eta industrializazio osteko hiria).
Selektibitaterako galderak:
- Industrializazio aurreko hiria.
- Industrializazio garaiko eta industrializazio osteko hiria.
Gaia: Hiri-morfologia. (Hiriburu bakoitzeko planoaren iruzkina egiteko baliagarri suertatuko den gaia).
8. Gaia SELEKT: Hiri-egitura: alde zaharra, zabalgunea eta periferia.
Selektibitaterako galdera:
- Hiri-egitura: alde zaharra, zabalgunea eta periferia.
Gaia: Espainiako eta Euskal Autonomia Erkidegoko hiri-sistema (Hiri-hierarkia mapen iruzkinerako
baliagarria soilik).
Ariketa praktikoak:

14. ariketa SELEKT: Hiriburu bakoitzeko planoa (Selektibitate azterketan Lurralde

Historikoaren araberakoa izango da, bakoitzari berea): hiri-sail eta sail-atalen mugaketa,
idatzizko legenda egitea eta beraren iruzkina.
15. ariketa SELEKT: Espainiako hiri-hierarkia maparen iruzkina.
16. ariketa SELEKT: Euskal Autonomia Erkidegoko hiri-hierarkia maparen iruzkina.

V. BLOKEA: JARDUERA EKONOMIKOEN ERAGINA.

- Sarrera orokorra: baliabideen ustiaketa eredua eta beraien banaketa desberdina.

Garapen jasangarria eta etxeko lanaren edo familia lanaren ekarpena gizarte ongizatera: kontzeptu hauen
esanahia argitzea. (Ez da Selektibitateko gaia).

9. Gaia SELEKT: Nekazaritzarako, abeltzaintzarako eta basogintzarako espazioak Espainian.

Selektibitaterako galderak:
- Nekazaritzarako, abeltzaintzarako eta basogintzarako espazioak Espainia hezean.
- Nekazaritzarako, abeltzaintzarako eta basogintzarako espazioak Espainia mediterraneo aldean.
- Nekazaritzarako, abeltzaintzarako eta basogintzarako espazioak Espainia barnealdean.
10. Gaia SELEKT: Nekazaritzarako, abeltzaintzarako eta basogintzarako espazioak Euskal
Autonomia Erkidegoan.
Selektibitaterako galderak:
- Nekazaritzarako, abeltzaintzarako eta basogintzarako espazioak Euskal Autonomia Erkidegoko
Atlantiko isurialdean.
- Nekazaritzarako, abeltzaintzarako eta basogintzarako espazioak Euskal Autonomia Erkidegoko
Mediterraneo isurialdean.

Gaia: Nekazaritza Politika Bateratua. (P.A.C)

Gaia: Arrantza. Europako Batasunaren kide izatearen berezitasunak eta horregatik eratorritako
problematika. (Euskal Autonomia Erkidegoan azpisektore honek dituen ezaugarriei arreta berezia).
Gaia: Lehengaiak eta energia iturriak. Industria sektore nagusienak (ariketa praktikoetarako
baliagarria).
Gaia: Espainiako industrializazio prozesuaren sintesia XIX. mende bukaeratik.
70. hamarkadako krisialdia eta industria berregituraketa Euskal Autonomia Erkidegoan.

11. Gaia SELEKT: Industria-espazioak Espainian: industria sektore nagusiak eta industriaren
kokapena.
Selektibitaterako galderak:
- Espainiako Industria-sektore nagusiak.
-Industriaren kokapena Espainian.
12. Gaia SELEKT: Industria-espazioak Euskal Autonomia Erkidegoan: industria sektore nagusiak
eta industriaren kokapena.
Selektibitaterako galderak:
- Euskal Autonomia Erkidegoko industria-sektore nagusiak.
-Industriaren kokapena Euskal Autonomia Erkidegoan.
Gaia: Garraio eta komunikazio sareak. Euskal Autonomia Erkidegoko problematika espezifikoa (ariketa
praktikoetarako baliagarria).
13. Gaia SELEKT: - Turismo espazioak Espainian eta Euskal Autonomia Erkidegoan.
Selektibitaterako galderak:
- Turismo-jardueraren bilakaera eta egungo garrantzia Espainian.
- Turismo-jardueraren bilakaera eta egungo garrantzia Euskal Autonomia Erkidegoan.

Ariketa praktikoak:
17. ariketa SELEKT: Espainiako nekazaritza-paisaien maparen iruzkina
18. ariketa SELEKT: Euskal Autonomia Erkidegoko nekazaritza-paisaien maparen iruzkina.
19. ariketa SELEKT: Espainiako industria eremuen eta industria-garapen ardatz potentzialen
maparen iruzkina.
20. ariketa SELEKT: Euskal Autonomia Erkidegoko industria-enplegu dentsitate maparen
iruzkina.
21. ariketa SELEKT: Espainiako errepide-sare maparen iruzkina.
22. ariketa SELEKT: Espainiako trenbide-sare maparen iruzkina.

Kontzeptuen zerrenda (Denak ere Selektibitaterako azterketan sartzekoak izan

daitezke)

I.go Blokea:
Erromako Ituna
Europar Batasuna
Autonomia-erkidego

II. Blokea:
Mendigune zahar
Tolestura-mendikate
Arro sedimentario
Padura
Desertifikazio/Basamortutze
Modelatu karstiko/Erliebe karstiko
Arro hidrografiko
Föhn efektu
Uren muga-lerro/Uren banalerro
Landaredi potentzial
Ekintza-gune (antizikloi eta depresio (borraska)
III. Blokea:
Zentsu-Errolda
Populazio dentsitate
Biztanleriaren benetako hazkunde
Trantsizio demografiko
Bizi-itxaropen
Biztanleriaren zahartze
Migrazio-saldo
Nekazaritza-exodo
Biztanleria aktibo

IV. Blokea:
Alde zahar
Zabalgune
CBD
Hiri-hierarkia
Metropoli-inguru
Konurbazio
Urbanizazio barreiatua
Pendulu-mugimenduak
Hiri-Antolamenduko Plan Orokor

V. Blokea:
Nekazaritza intentsibo
Nekazaritza estentsibo
Abeltzaintza intentsibo
Abeltzaintza estentsibo
Nekazaritza-ustiapena
Nekazaritza-paisaia
NBP (Nekazaritza Politika Bateratu)
Industria berregituratze
Industria deslokalizazio
Goi-teknologiako industria
Tertziarizazio
Garapen iraunkor
Garraio-azpiegiturak

2009ko ekaina