You are on page 1of 16

trSw-f 28?

Zlvikd v
f ? 2011-ckEpS f

use;f rma&;*sme,f

trSwf - 28? Zlvikd v


f ? 2011 - ckEpS f

vlwa,muf&JUpdwf[m
MunfvifNyD; aysmf&iT cf srf;ajrUae
wJh tcsdefursm;aeNyDqkd&if pdwf
usef;rma&;aumif;rGefwJh tajc
taerSm&Sdw,fvkdY ajymvkdY&yg
w,f/ tJ'Dvkdr[kwfbJ pdwf
aomuawG? pkd;&drfylyefrIawG?
aemifweJY aMuuG0J rf;enf;rIawG
eJYav;yifzdpD;aewJhtcsdefursm;
aeNyDq&dk ifawmh ol[mpdwu
f se;f
rma&;aumif;rGefwJh tajctae
rSmr&Sdbl;vkdY ajym&rSmygyJ/ vl
&,fvYdk jzpfvmNyDq&dk if wjcm;vkd
tyfrIawGtm;vkH;xuf ykdta&;
BuD;wJh vkdtyfrI? vlwa,muf
twGuf ta&;BuD;qkH; vkdtyfrI
[m usef;rmjcif;yJjzpfygw,f/
vlwa,muf[m usef;rma&;
aumif;aew,fqkd&if olY&JUw
jcm;vkt
d yfraI wG? vkt
d ifqEawG
ukd BudK;pm;&,lEkdifygw,f/ 'g
ayr,fh usef;rma&;raumif;
bl;qk&d ifawmh olY&UJ b,fvt
dk if
qErsdK;ukdrS &,lEkdifvdrfhr,f r
[kwfygbl;/ 'gaMumifhyJ Ak'bk
&m;u usef;rma&;[m tvGef

BuD;rm;wJh vmbfBuD;wyg;jzpf
w,fvkdY a[majymqkH;rcJhwm
jzpfygw,f/
'gayr,fh cEmuk,
d f kyyf idk ;f
b0 usef;rmaekHeJY rjynfhpkHyg
bl;/ pdwfykdif;b0usef;rmaezkdY
vnf; ta&;BuD;ygw,f/ pdwf
ykdif;b0t& usef;rmwJholawG
[m olwkdYawG&JU pdwfvIyf&Sm;rI
awGeJY olwkdY&JUtjyKtrlawGukd
xde;f csKyfEidk o
f al wGjzpfNyD; b0&JU
vGaJ &SmifvYdkr&wJh pdeaf c:rIawGudk
pDrHxdef;csKyfEkdif? tm;aumif;wJh
qufqaH &;ukd wnfaqmufEidk ?f
zefwD;azmfaqmifEkdifrI&SdwJh b0
awGukd a&SUIOD;wnfEkdifolawG
jzpfMuygw,f/ qkd;qkd;0g;0g;
awG jzpfvmwJhtcsdefrSmvnf;
jyefNyD; xlrwfw;dk wufatmifjrif
rI&&Sad tmif vkyaf qmifEidk o
f al wG
jzpfygw,f/
'gayr,fh vlawGtawmf
rsm;rsm;uawmh olwkdY&JU pdwf
ykid ;f b0usef;rma&;ukd tav;*
k j yK&aumif ; rS e f ; rod M uyg
bl;/ olwkdYrSm pdwfykdif;qkdif&m

NIGHTINGALE 1

vGwfajrmufe,fajrrS usef;rma&;vkyfom;rsm; pkpnf;xkwfa0onf/

jyemawG ay:aygufvmwJh
tcsdefusrSyJ tav;xm;wwf
Muygw,f/ wu,fawmh kyf
ykdif;qkdif&musef;rma&;ukd xdef;
odr;f apmifah &SmufzYdk vo
dk vkd pdwf
ykdif;qkdif&musef;rma&;ukdvnf;
xdef;odrf;apmifha&SmufzkdY vkdtyf
ygw,f/ udk,fh&JUpdwfykdif;b0
usef;rma&;twGuf ykdNyD;tcsdef
ay;Ekdif? pGrf;tm;pkdufxkwfEkdif
av ukd,fh&JUpdwf[mykdNyD; usef;
rmoefpGrf;avygyJ/
okawoejyKrIawGt& &
vmwJhowif;aumif;uawmh
ukd,fh&JUpdwfcHpm;rIukd wkd;jrifh&
atmif? cHEkdif&nfwnfaqmuf
EkdifNyD; b0&JUaysmf&TifrIukd ykdNyD;cH
pm;Ekdifatmif vkyfvkdY&wmawG
trsm;BuD;&Sdw,fvkdYqkdygw,f/
pdwyf idk ;f b0 use;f rma&;aumif;
rGefw,fqkdwJh tajctae[m
pdwf"mwfusqif;rI? aomueJY
wjcm;pdwfykdif;qkdif&mjyem
awG uif ; pif a ew,f q k d w m
xuf trsm;BuD;ykdygw,f/ qkd;
qkd;0g;0g; rcHpm;&bl;qkdwm

[m aumif;aumif;rGefrGefcHpm;
&ygw,fqw
dk meJYawmh xyfwrl
usygbl;/
pdwfykdif;b0 usef;rma&;
aumif;wJholawG[m ....
- auseyfa&mifh&Jwwfjcif;/
- aysmfaysmfyg;yg; &Sifoefae
xkdifvkdpdwfeJY &,farmaysmf&Tif
wwfjcif;/
- pdwfzdpD;rIawGukd ukdifwG,f
xde;f csKyfEidk Nf yD; cufcv
J eG ;f wJh t
ajctaeawGuae azmufxGuf
atmifjrifrI &,lEkdifjcif;/
- olwkdY&JU vIyf&Sm;vkyfaqmifrI
awGeYJ qufqaH &;ESpcf v
k ;Hk rSm t
"dyg ,f&o
dS vkd &nf&,
G cf sufxm;
wwfjcif;/
- topftopfawGukd oif,l
Ekdifatmif? ajymif;vJrIawGeJY
vk d u f a vsmnD a xG r I v k y f E k d i f
atmif aysmhaysmif;rI&Sdjcif;/
- tvkyv
f yk w
f meJY upm;ckepf m;
vkyw
f m? vIy&f mS ;vkyaf qmifwm
eJY tem;,lwmukd [efcsufnD
atmif vkyfaqmifwwfjcif;/
- xm;&Sd&r,fh vkdtyfwJhquf

qHa&;awGudk wnfaqmufxed ;f
odrf;wwfjcif;/
- ukd,fhukdukd,f ,kHMunfrIeJY
av;pm;rI&jdS cif; pwJt
h *Fg&yfawG
&SdMuw,fvkdY qkdygw,f/
tJ'Daumif;rGefwJh pkdufv
uPmawGu aumif;rGefwJht
usdK;&v'fawG? t"dyg,f&SdwJh
vIy&f mS ;vkyaf qmifraI wGeYJ ckid rf m
tm;aumif;wJh qufqHa&;awG
uae b0rSmtjzpfEkdifqkH;? t
jynf0h qk;H yg0ifaqmif&u
G rf aI wG
ukd vkyfaqmifEkdifpGrf; &Sdvmap
ygw,f/ wNydKifeufwnf;rSmyJ
'Daumif;rGefwJh pkdufvuPm
awGu b0&JUpdefac:rIawG? zdpD;
rIawGeYJ &ifqidk v
f m&wJt
h csderf mS
atmifatmifjrifjrif ukdifwG,f
aqmif&GufEkdifzkdY tultnD&&Sd
apygw,f/
pd w f y k d i f ; b0usef ; rma&;
aumif;rGefaewJhtwGuf qkd;0g;
wJt
h ajctaeawGudk rBuHKawGU&
awmhbl; 'grSr[kwf pdwfykdif;
qkdif&mjyemawGukd rcHpm;&
awmhbl;vkdY rqkdvkdygbl;/ us

aemfwkdY[m pdwfysufvufysuf
jzpfrIawG? qkH;IH;rIawGeJY t
ajymif;tvJawGuadk wmh BuHKawGU
jzwfoef;Mu&rSmygyJ/ tJ'gawG
[m b0&JUykHrSeftajctaet
pdwt
f ykid ;f awG jzpfaewJt
h wGuf
olwkdY[m usaemfwkdYawGukd 0rf;
enf;rI? pkd;&drfaomueJY pdwfzd
pD;rIawGudk jzpfay:vmapEkid q
f yJ J
jzpfygw,f/
uGmjcm;csufuawmh pdwf
ykdif;b0usef;rma&;aumif;wJh
olawGu BuD;rm;wJhtcuftcJ
awG? pdwfwkefvIyfajcmufjcm;rI
awGeJY pdwfzdpD;rIawGukd atmif
atmifjrifjrif azmufxGufEkdif
pGrf; &SdMuwmyJjzpfygw,f/ tJ'D
t&nftaoG;[m nTwaf ysmif;cH
Ekdif&nf&SdrIyJ jzpfygw,f/ pdwf
ykid ;f b0use;f rma&;aumif;wJo
h l
awGrSm cufcJwJhtajctaeawG
ukd atmifjrifatmif ukdifwG,f
xdef;csKyfEkdifNyD; taumif;buf?
tjyKoabmbufu Ijrifwwf
atmif vkyaf qmifEidk w
f hJ ud&,
d m
pmrsufESm (12) odkY ```

2 NIGHTINGALE

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

use;f rma&;*sme,f

rdcifa':nTefYnTefYOD;u ajymjy
onf/ ukyd @dwx
f eG ;f rSm axmif
'Pf (65)ESpf uscHae&jcif; jzpf
onf/
]ICRC u usaemfwkdYqD r
vm&ifaeygap/ &Jbufpcef;ukd
oGm;wm ykdaumif;ygw,fwJh/
tJ'DrSm vlawGu yifyef;&wJht
xJ 0efxrf;awGacgif;ykHjzwfvkdY
r0rvif pm;ae&wmawG? t
vkyfydaowmawG jzpfaew,f
vkdY tefwDhukdajymw,f} [k ol
uajymonf/
jrefrmtpkd;&taejzifh t
usOf;om;rsm;\ pm;aomufrI
pHEIef;owfrSwfcsufrsm;ukd jyK
jyif&efvkdtyfonf[k xkdif;EkdifiH
tajcpkduf EkdifiHa&;tusOf;om;
rsm; ulnDapmifha&Smufa&;t
oif; (jrefrmEkdifiH) AAPP uqkd
onf/
]tusOf;axmifvufpGJxJu
pHEIef;u t*Fvdyfacwfu owf
rSwfxm;wJhEIef;eJYqkdawmh tck
aygufaps;eJY b,fvkdrSrukduf
awmhbl;/ tusOf;OD;pD;uvnf;
'Dacwfaygufaps;eJY auR;EkdifwJh
taetxm;r&Sdbl;} [k AAPP
(B) wGJzuftwGif;a&;rSL; ukdbkd
Munfu rZdrukdajymonf/ xkdY
tjyif ICRC ukd vkyfxkH;vkyf
enf;rsm;twkdif; vGwfvyfpGm
vnfywfcGifhjyK&efESifh tusOf;
om;rsm;ESifh xdawGUcGifhjyK&ef vkd
tyfonf[k qkdonf/
ICRC onf (1999) rS
(2005)ckESpf ESpfukefykdif;txd
jrefrmtusOf;axmifrsm;twGi;f
oGm;a&mufum tusO;f om;rsm;
\ usef;rma&;ESifh aexkdifpm;
aomufa&;wGif pHEIef;rsm;ESifht
nD apmifha&SmufrI&&Sd&ef ulnD

ay;cJo
h nf/ xkYdtjyif Ekid if aH &;t
usOf ; om;rd o m;pk r sm;tm;
axmif0ifpmawGUEkdifa&;twGuf
c&D;p&dwf axmufyHhulnDay;
onf/
okdYaomf (2005)aemufykdif;
wGif tpkd;&u tusOf;axmif
rsm;okdY BuHhckdifzGHUNzdK;a&;toif;
(,cktmPm&ygwD)ESifhtwl yl;
wGJoGm;a&muf&ef uefYowfo
jzifh ICRC u tusOf;axmif
rsm; vnf y wf r I u k d & yf q k d i f c J h
onf/
NyD;cJhonfh ZGefvqef;ykdif;
wGif tar&dueftxufvGwf
awmftrwf rpwm*Refrufued ;f
jrefrmEkdifiHokdY okH;&ufMumvm
a&mufcJhonfh c&D;pOftwGif;
ICRC ukd tusOf;axmifrsm;
jyefvnfoGm;a&mufcGifhjyK&ef
jrefrmtpkd;&ukd awmif;qkdcJh
onf/
Zlvkdifv (1) &ufaeYwGif
ICRC wm0ef&Sdolrsm;onf armf
vNrdKif? bm;tH? ajrmif;jraxmif
rsm;okdY oGm;a&mufum axmif
twGi;f oefY&iS ;f a&;ESihf a&? rD;&
&SdrItajctaersm; ppfaq;cJh
aMumif; Mumomyaw;aeYxkwf
jref r mh t vif ; owif ; pmwG i f
azmfjycJo
h nf/ okYd &mwGif axmif
ustusOf;om;rsm;ESifh awGUqkH
cGifh&^r& rod&ay/
ICRC onf jrefrmEkdifiHwGif
(1986)ckESpf ajrjrKyfrkdif;xdol
rsm;? roefpGrf;olrsm;ukd pwif
ulnDcJhonfh EkdifiHwumtult
nDay;a&;tzGJUjzpfonf/
jrefrmEkdifiHw0Srf;wGif t
usOf;axmifaygif; (42)ckESifh &J
bufpcef;aygif; (109)ck &Sd
Mizzima
onf

cef;rSm ajymMum;xm;ygw,f/
NyD;cJhwJh Mumomyaw;aeY
xkwf jynfolYacwf*sme,frSm
vnf; 0ufem&Gufjyma&m*gum
uG,faq;aMumifh 0ufawGykdao
qkH;w,fqkdwm r[kwfwJht
aMumif; ajymygw,f/
'gaMumifh 0ufem;&Gufjym
umuG,faq;eJYywfoufNyD; t
rsm;jynfou
l dk &Si;f vif;wduswJh
owif; xkwfjyefay;oifhw,f
vkdY okawoDu ajymvkdufwm
jzpfygw,f/
txl;ojzifhawmh EkdifiHjcm;
u w&m;r0if0ifa&mufvmwJh
umuG,faq;awG rokH;oifhwJh
taMumif; today;oifw
h ,fvYdk
vnf
;
ajymygw,f
/
a'guf
wm
0ufem;&Gufjym umuG,f
0ufem;&Gujf ymumuG,af q;
aq;eJYywfoufNyD; oufqidk &f m rokH;MuzkdY pmxkwfxm;w,f/ atmifjrif[m jynfwGif;rSmjzpf
u wdus&Sif;vif;aocsmwJh o umuG,faq;okH;vkdY 0ufawG aewJh 0ufem;&Gufjyma&m*gukd
wif;xkwfoifhw,fvkdY 0ufem; aoqk;H wmaMumifh wm;jrpf&wm avhvmNyD; 0ufem;&Gufjymum
&GufjymumuG,faq; prf;oyf jzpfw,fvkdY wd&pmefarG;jrLa&; uG,faq; prf;oyfxkwfvkyf
xkwv
f yk x
f m;wJh okawoDynm eJY ukoa&;Xmeu a'gufwm xm;ol okawoDynm&SifwOD;
&Sif a'gufwmatmifjrifu
h ajym atmifBuD;u ZGev
f (23)&ufaeY jzpfygw,f/
olprf;oyfxw
k v
f yk x
f m;wJh
ygw,f/
xkwf qJAif;a';*sme,far;jref;

umuG,faq;ukd oufqkdif&m
arG;jrLukoa&;OD;pD;XmexH wif
jyxm;wm wvausmfMumcJhay
r,fh oufqkdif&mu tckxd t
aMumif;rjyefao;bl;vkdY od&yg
w,f/
0ufem;&Gufjyma&m*g odyf
NyD;rysHUESHYcif ta&;ay:txl;
udpw
&yftaeeJY umuG,faq;
xkwfcGifhay;&if a&m*gukdxdef;
csKyfEkdifr,fvkdY ,kHMunfwJht
wGuf aq;xkwfcGifhwifjycJhwm
jzpfw,fvkdYvnf; a'gufwm
atmifjrifhu ajymygw,f/
'ghtjyif prf;oyfokH;zl;wJh
olawGu aq;qufokH;zkdY&Sdae
wmaMumifh aq;xkwfcGifh&csif
aMumif;vnf; ckvkdajymjyyg
w,f/
]tajzrxGufvmao;awmh
a&m*guqufNyD; ysHUESHYaewm
usaemfvnf; pdwx
f rJ mS raumif;
bl;/ apmapmykdif; prf;xkd;cJhwJh
vlawGuvnf; aemufwausmh

t,f'w
D mcsKyf - a'guw
f mpifo,
D mar mif
wm0efct
H ,f'w
D m -a'guw
f mvGP;f aqG
t,f'w
D mtzG0UJ if -a'guw
f mcifapm0if;
a'guw
f moD[armif
*grPd? &Jacgirf aJ rmif
Layout & Design - ausmt
f eJ ,f
pmpDpmdu
k f - apmtJtJ
t

,f

'D

mh

mf

ppfab;ppf'Pf ukpm;a&;
urmw0Sr;f ppfyrJG sm;ESihf y#dyutwGi;f jzwfoef;cJ&h aom Edik if H
rsm;? vGefajrmufvmcJhMuaom EdkifiHrsm;rS jynfolvlxkwdkYonf rdrdwdkY
b0&Sifoefa&;? jyefvnfwnfaqmufa&;twGuf BudK;yrf;tm;xkwf
MupOfwGif rdrdwdkYywf0ef;usif vlrItzGJUtpnf;twGif; tajccHus
aom tajymif;tvJrsm;udk &ifqdkifBuHKawGU&avh &Sdygonf/ rdom;pk
ESifh tdk;tdrfrsm; ysufpD;qHk;HI;&jcif;? 'kuonftjzpf qif;&JcufcJpGm
aexdkif&jcif;rsm;rS kef;uef&Sifoef&if; usm;^r tcef;u@ ajymif;vJ
rIrsm;? kd;&m,Ofaus;rI xHk;wrf;pOfvm tajymif;tvJrsm;? ysufpD;
cRwfNcHKusaeaom a'oqdkif&mtusyftwnf;rsm;wdkY yg0ifonfh
vufawGUvlrIb0 tajctaeudk &ifqdkifjzwfoef;aeMu&ayonf/
y#dyuESifh ppfyGJrsm;umvwGif EdkifiHwGif;a&TUajymif;'kuonft
jzpfvnf;aumif;? tdrfeD;csif;EdkifiHodkY a&TUajymif;aexdkifoltjzpfvnf;
aumif; BudK;pm;&SifoefaeMuaom trsdK;orD;rsm;onf b0wGif
ajymif;vJrIrsm;pGmudk BuHKawGUcJhMu&onf/ pm;0wfaea&;twGuf BudK;
yrf;kef;uef&if;? tMurf;zufrIrsm;rS umuG,f&if; topfaom ,Hk
MunfrIudk cHpm;vm&um trDStcdkuif;rIudk qufvufqkyfudkifxm;
vdkaom qErsm; jzpfwnfvmMuonf/ tcsdKUaomtrsdK;orD;rsm;rSm
trsdK;orD;ta&; vIyf&Sm;olrsm; jzpfvmMuonf/ EdkifiHtrsm;pkwdkYwGif
xdkuJhodkY usm;^r tcef;u@ajymif;vJrIrsm;udk vG,fulpGm vufcHEdkif
jcif; r&Sdonfudk awGU&Sd&onf/ tcsdKUrdom;pkrsm;wGif rdom;pkwGif;
pkaygif;aqmif&GufrIpepfrsm;udk yHkazmfvsuf wwyfwtm; yg0if
aqmif&GufMuNyD; tcsdKUaom rdom;pkrsm;wGif tdrfwGif;tMurf;zufrI
udk ydkrdkBuD;xGm;vmapaom t"dujyemtjzpf qufvufwnf&Sd
aeygonf/
tMurf;zufrIESifh ppfaMumifh cHpm;Mu&aom pdwf'Pf&m'Pfcsuf
rsm;onf uav;i,frsm;? q,fausmfoufvli,frsm;? oufvwf
ydkif; trsdK;orD;^trsdK;om;rsm;tzdkY rdrdudk,fudk ajzodrfh&ef cufcJonfh
tajctaetjzpf &ifqdkifMu&ygonf/ aysmf&TifzG,frdom;pkb0
aysmufqHk;oGm;jcif;? rdom;pkESifh oufBuD;&G,ftdkrsm;tm; axmufyHh
auR;arG;&efwm0ef? twif;t"r ajr,mrsm; odrf;ydkufcH&jcif;? pmr
wwfajrmufrIESifh tvkyftudkif&&Sd&ef cufcJrI? touft&G,frBuD;rD
yif usef;rma&;tm;enf;rI ponfh vlrIa&;tusyftwnf;rsm;udk
jzwfoef;Mu&onf/
q,fausmfoufvli,frsm;onf y#dyuqdk;usdK;udk trsm;qHk;
cHpm;Mu&olrsm;jzpfonf/ vufeufudkiftzGJYrsm;\ ppfom;tjzpf
pkaqmif;cH&jcif;aMumifh yHkrSeft&yfom;b0odkY jyefvnfa&muf&Sd&ef
tultnDrsm;pGm vdktyfygonf/ q,fausmfouf rdef;uav;ESifh
trsdK;orD;i,frsm;onf twif;tusyf vdifaus;uReftjzpf oGwf
oGif;cH&jcif;aMumifh jyif;xefaom pdwfxdcdkufrIudk cHpm;&onf
omru wcgw&H olwdkYrvdkcsifaom uav;i,frsm;jzifhrdrdwdkYtdrfodkY
jyefvmaomtcg rdrdonf rdom;pk0ifrsm;twGuf t&Suf&p&mwck
jzpfonf[k cHpm;&ifqdkifMu&onf/
ppfaMumifhjzpfvmaom kyfydkif;qdkif&m 'Pf&m'Pfcsufrsm;tjzpf
ajcjywfvufjywf'Pf&mrsm;? HIV/AIDS ESifh tjcm;qdk;&Gm;aom a&m
*grsm;aMumifh tm;tifcsdeJYaom cEmudk,frsm;tjzpf woufwm
wnf&SdoGm;rnfjzpfonf/
wdkif;jynfrsm;? vlom;b0ESifh pD;yGm;a&;zGHUNzdK;rI rnfodkYyif uGJjym;
aeygap y#dyutwGif; &Sifoefolrsm;ESifh if;wdkYudk ulnDyHhydk;aeaom
vlrItzGJUtpnf;rsm;onf tajccHusaom? ta&;BuD;aom tcsuf
wckudk azmfxkwfajymMum;vsuf&Sdonf/ xdktcsufrSm rdom;pkb0
yHkpHjzifh ulnDaz;rMuaom vlrIywf0ef;usifwGif ab;'kucH&olrsm;
onf rlvtajctaeodkY jyefvnfa&muf&Sd&ef ydkrdkvG,fulaMumif;udk
azmfjyaeonf/
a'otwGif;ESifh EdkifiHwumtqifhwGif wm0efodaomolrsm;?
tultnDay;&ef pdwftm;xufoefolrsm;onf y#dyuESifh ppfyGJ
aMumifh pdwf'Pf&m'Pfcsufrsm;taMumif; od&Sdem;vnfEdkifa&;ESifh
rdrdwdkYywf0ef;usif&Sd xdka0'emcHpm;ae&olrsm;udk ulnD&ef ydkrdkxd
a&mufaom topftopfaom enf;vrf;rsm; azmfxkwf&ef BudK;yrf;
rIrsm;udkvnf; awGU&Sd&onf/ ab;'kucHpm;&olrsm;\ pdwf'Pf&m
'Pfcsufrsm; oufomavsmhyg;a&; enf;vrf;&SmazGolrsm;\ rdrd,Of
aus;rItvdkuf? vlrsdK;tvdkuf? a'otvdkuf ajz&Sif;csufrsm;rSonf
ydrk u
kd s,fjyefYaom vlrt
I odik ;f t0dik ;f wnfNidraf &;? Nidr;f csrf;a&; ponfh
ydkrdk&nfrSef;csufBuD;rm;onfh BudK;yrf;aqmif&GufrIrsm;udk tifwdkuf
tm;wdkuf aqmif&GufMu&ayrnf/
a'gufwmpifoD,marmif
t,f'DwmcsKyf

use;f rma&;ESihtpm;taomuf
f
ICRC ulnaD y;apvdk
jref r mtusOf ; axmif r sm;
wGif tusOf;om;rsm;rSm t&nf
taoG;nHh tpm;tpmrsm;om &
&SdNyD; usef;rma&;apmifha&SmufrI
vnf; tcsdefrDr&ojzifh ICRC
urmhMuufajceDtzGJUtaejzifh
oGm;a&mufulnD&ef EkdifiHa&;t
usOf;om;a[mif;ESihf rdom;pk0if
rsm;u ajymqkdvkdufonf/
]usaemfu ICRC r0ifwJh
umvrSm axmifuswmqkdawmh
pm;a&;? aea&;udpq
kdwm us
aemfwkdYtxJrSm wkdufyGJvkyf,l&
wm/ [if;vnf; wmvaygh&nf
usJu wufrvmbl;/ qefu
awmhajymraeeJYawmh} [k EkdifiH
a&;tusOf;om;a[mif; OD;ausmf

0ef;xGef;u rZdrukdajymonf/
OD;ausmf0if;xGef;onf t
a&;ay:pDrHcsufOya'yk'fr 505
(c)jzifh axmif'PfESpfESpfcscHcJh&
NyD; (2011) {NyDvxJwGif or
w\ wESpaf vQmt
h rdeYf jzifh tif;
pdefaxmifrS vGwfajrmufvm
onfh trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJU
csKyf tzGJU0ifwOD;jzpfonf/
Aef;armfaxmifwGif tusOf;
usaeaom 88rsdK;qufausmif;
om; ukdy@dwfxGef;u &Jbuf
pcef;rsm;wGifvnf; tusOf;
om;tcGifhta&;rsm; csdK;azmuf
cHae&ojzifh ICRC ukd &Jbuf
pcef;rsm;okdYyg oGm;Munfhapvkd
aMumif; ajymqkdcJhonf[k ol\

0ufem;&Gujf ym umuG,af q;ESihf


ywfoufNy;D wdusaocsmonfh
owif;xkwo
f ifh

pmrsufESm (4) odkY ```

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

use;f rma&;*sme,f

NyD;wJhaemufrSmawmh jrefrmEkdifiH
ukdoGm;&if 'kuonfawG&JUt
a&;udpawGukdvnf; ajymqkd
oGm;r,fvkdY ajymoGm;ygw,f/
]reufjzefq&dk ifawmh usaemf
jrefrmEkdifiHukd oGm;ygr,f/ tJ'D
rSm acgif;aqmifawGeJYawGUwJht
cg 'kuonfawGudp? vlenf;pk
vlrsdK;awGtay: qufqHaewJh
udpa wGudk aqG;aEG;zkYd &ydS gw,f/
rNidrfoufrIawGeJY vlenf;pk
awGtay: ppfqifwkdufckdufrI
awGaMumifh olwYdk awG xkid ;f Ekid if H
buf u k d xG u f a jy;vmMu&
w,f/ 'DvlawG[m olwkdY&JU tkd;
tdref YJro
d m;pkae&mawGudk jyefvdk
Muw,fqkdwmukd axmufjy
ajymqkdygr,f/
r,fawmfaq;cef;a&mufcsed f
rSmawmh vlxkusef;rma&;apmifh
a&SmufraI wGuv
kd yk af ewJh a'guf
wmpifoD,marmifukd csD;usL;
ajymqko
d mG ;NyD;wJah emuf aiGaMu;
tul t nD a wG xyf N yD ; &oif h
w,fvkdY txufvGwfawmft
rwf *Refrufudef;u tckvkd
ajymoGm;ygw,f/

]'kuo
nfpcef;eJY a'gufwm
pifoD,marmifaq;cef;awGukd
oGm;a&mufMunfh cI iG &hf cJyh gw,f/
a'gufwmpifoD,marmifaq;
cef;rSm vlemaxmifeYJ csDNyD; usef;
rma&;apmifha&SmufrI ,laeMu&
wmawGU&ygw,f/ 'DvlawG[m
r[kwf&ifawmh b,fvkdrS aq;
0g;ukocGifh&MurSm r[kwfyg
bl;/ BuHKawGUzl;orQawmh 'g
[m tifrwefav;pm;*kPf,lp
&maumif;wJh vkyf&yfyg/ 'g
aMumifh tar&duefjynfaxmifpk
u tpkd;&taeeJYa&m? y&[dw
tzGYJ tpnf;awGtaeeJYyg a'guf
wmpifoD,marmif&JU vkyfief;
ukd ykdNyD;aiGaMu;taxmuftul
awGay;oifw
h ,fvYdkxifygw,f}
r,fawmfaq;cef;u a'guf
wmpifoD,marmifuawmh t
xufvGwfawmftrwf *Refruf
udef;u e,fpyftajctaeukd
avhvmjcif;tm;jzifh jrefrmEkdifiH
u tajctaeawGukd ykdrkdod&Sd
oGm;w,fqkdNyD; tckvkd ajymjy
ygw,f/
]olwkdYu 'DukdrvmcifrSm
r,fv'kuonfpcef;ukdvnf;
oGm;cJhw,f/ olwkdYe,fpyfrSm&Sd
wJh a&GUajymif;vlxkawG? jynfol
awGxJuae e,fpyfrSmvmNyD;
aq;ukMuwJhvlawG&JU tajct
aeawGukd jrifawGUoGm;jcif;tm;
jzifh vuf&Sd'kuonfawGeJY jref
rmjynfu e,fpyfa'orSm&SdwJh
a&GUajymif;vlxkawG&JU tajct
aeawGu ykHrSeftajctaejyef
a&mufvmatmif pD;yGm;a&;t&
a&m? EkdifiHa&;t&a&m jyefvnf
jyKjyifajymif;vJrIawG? wnf
axmifrIawGeJY? 'DMum;xJrSm vl
rIa&;yHhykd;rIawG trsm;BuD;quf
vuf aqmif&Gufae&r,f/
txl;ojzifah wmh olYtaeeJY
vnf; okH;yGifhqkdif awGUqkHaqG;
aEG;a&;ukdvnf; qufvufBudK;
pm;oGm;zkYd twGuaf ygh/ oljrefrm

jynfxaJ &muf&if qufvufBudK;


pm;oGm;zkYd ? Ekid if aH &;tusOf;om;
awG vG w f a y;zk d Y ud p a wG u k d
qufvufBudK;pm;oGm;r,fvkdY
ajymoGm;w,f}
tar&d u ef t xuf v G w f
awmftrwf *Refrufudef;[m
jrefrmhta&;eJYywfoufNyD; t
av;xm;ajymqkdavh&Sdolvnf;
jzpfygw,f/
txuf v G w f a wmf t ruf
*Refrufudef;vkdyJ tar&duef
or w a*smh c sf ' AvsLbk & S f
George W.Bush vufxufu

vnf; orwuawmf avmf&m


bk&Sf r,fv'kuonfpcef;eJY
a'gufwmpifo,
D marmifaq;cef;
ukd vma&mufvnfywfcJhzl;yg
w,f / rMumao;cif v uyJ
xkdif;EkdifiHqkdif&m tar&duefoH
trwfBuD; rpfpfuefeD Kristie
Kenney [mvnf; xkdif;? jrefrm
e,fpyfu tBuD;qkH;'kuonfp
cef;jzpfwJh r,fv'kuonfp
cef;eJY r,fawmfaq;cef;ukd vm
a&mufcJhNyD; xkdif;? jrefrme,fpyf
u tajctaeawGukd avhvm
oGm;cJhygw,f/
VOA

bufjcrf; Nova Scotia jynf


e,f&Sd Halifax NrdKUokdY Mo*kwfv
yxrywftwGif ta&mufoGm;
&ef pDpOfxm;onf/
]tvSLaiGykd&atmifvkdY xl;
xl;jcm;jcm; vkyfjywmyg/ tck
qkd uae'gwifrubJ wjcm;
Ekid if aH wGuyg owdxm;rdNyD; t
vSLaiGxnfhwmawG &Sdygw,f}
[kupdk ;dk Ekid u
f rZdrukad jymonf/
t*FgaeYtxd uae'ga':
vm ESpfaomif;cGJausmf&&Sdxm;
um (29)&uftwGi;f uDvrdk w
D m
(2600)0ef;usif pD;eif;vmcJhNyD;
jzpfonf[k od&onf/ ,cko
wif;ykYdcsed f uae'ge,fpyf&dS t
ar&duefEkdif Minnesota rifeDqkd;
wm;jynfe,ftwGif; jzwfoef;
aeonf/
]&moDOwku wcgw&H rkef
wkdif;&SdvkdY rkd;&GmwmwkdY? avu

wem&D rk d i f (40-50)ausmf
wku
d w
f mawG&adS wmh c&D;rayguf
wmawGawmh &Sdygw,f} [k ukd
pkd;Ekdifuqkdonf/ jzwfoef;&m
c&D;vrf;wavQmuf&dS jrefrmrsm;
u BudKqkdrIrsm;&Sdum if;wkdY\
txkyftykd;rsm;tm; 0kdif;0ef;
o,fykd;cJhonfrsm;&Sdonf[k qkd
onf/
pufb;D pD;vIy&f mS ;rIudk quf
oG,fvSL'gef;Ekdif&ef Justride
2011 tifwmeufpmrsufESm zGifh
vSpx
f m;NyD; tvSLaiGrsm;ukd The
Just Aid Foundation rSwqifh
xkdif;jrefrme,fpyf&Sd r,fawmf
aq;cef;okdY axmufyHhulnDoGm;
rnf[k od&onf/
]jrefrmEkdifiHxJu 'kuonf
awmfawmfrsm;rsm;u tJ'DrSm
aq;vmukMuwmrsm;w,f/ tJ
vkrd sKd ; axmufyahH y;awmh usaemf

wkdYEkdifiHom;awGtwGuf trsm;
BuD; tusdK;&Sdr,fav} [k ukdpkd;
Ekdifu ajymonf/
r,fawmfaq;cef;rSm xkdif;
jrefrme,fpyf rJaqmufNrdKUwGif
wnf&Sdum ESpfEkdifiHe,fpyf&Sd
aq;0g;uko&efrwwfEidk o
f rl sm;
ukd tcrJhukoay;aeNyD; usef;
rma&;oifwef;? vlrIa&;apmifh
a&Smufrv
I yk if ef;? uav;oli,f
umuG,af pmifah &Smufa&;vkyif ef;
rsm;ukdyg aqmif&Gufaeonf/
ukdpkd;Ekdifonf (1988)ckESpf
wG i f xk d i f ; jref r me,f p yf o k d Y
a&muf&v
dS mcJNh yD;aemuf (1996)
ckESpfwGif uae'gokdY 'kuonf
tpDtpOfjzifh ajymif;a&GUvmcJh
onf/ ,cktcg uae'g Kwantien aumvdyfwGif owif;ESifh
enf;ynmtcsuftvufqidk &f m
uGefjyLwm0efxrf;tjzpf vkyf

ukdifaeonf/
olESifhtwl pufbD;pD;vIyf
&Sm;rIwiG f yg0ifol touf (40)
ESpft&G,f uae'gEkdifiHom; rp
wm Rod Germaine rSm Aeful;
Am;tajcpku
d f The Just Aid Foundation tzGJUukd wnfaxmifol
wOD ; jzpf o nf / xk d t zG J U uk d
(2006) ckEpS x
f w
J iG f pwifwnf
axmifcJhonf/
]usaemftm&SrSmaewkef;u
jrefrme,fpyfukdvnf; a&mufcJh
ygw,f/ ppftpkd;&aMumifh "m;
pmcHjzpfaewJh e,fpyfuvlawG
&JUtajctaeukd ulnDzkdYjzpfvm
wmyg} [k rpwm Rod Germaine u rZdrukd w,fvDzkef;rSw
qifh ajzMum;cJhonf/
,ckpufbD;pD;eif;rIonf
axmufyahH iG&&Sd o
Hk mru jrefrmh

wdik ;f &if;om;'kuo
nfta&;*Rerf ufued ;f pd;k &drf
ZGefv (1)&ufaeYuae (3)
&ufaeYtxd jrefrmEkid if u
H dk oGm;
a&mufr,fh t&DZkd;em;jynfe,f
0g&ifh &DywfbvDueftrwf *Ref
rufudef;&JUc&D;pOftwGif; jref
rmEkdifiHrSm 'Drkdua&pDjyKjyif
ajymif;vJa&;eJU wkid ;f &if;om;t
cGifhta&;awGukd wifjyaqG;aEG;
oGm;r,fvkdY xkdif;EkdifiHrJaqmuf
NrdKUrSm 'DaeYusif;ycJhwJh owif;
pm&Sif;vif;yGJrSm rpwmruf
udef;u ajymoGm;ygw,f/ rp
wmrufued ;f [m rJaqmufNrdKUrSm
&Sw
d hJ r,fawmfaq;cef;eJY r,fv
'k u o nf p cef ; awG u k d v nf ;
oGm;a&mufcJhygw,f/
jrefrmEkid if u
H o
dk mG ;zkYdppD Ofxm;
wJ h tar&d u ef t xuf v G w f
awmftrwf *Refrufudef;u ar
v (30)&ufaeYrSm xkdif;? jrefrm
e,fpyfu tBuD;qkH;'kuonfp
cef;jzpfwJh r,fv'kuonfp
cef;eJY rJaqmufNrdKUu a'guf
wm pifoD,marmif&JUaq;cef;
ukd oGm;a&mufMunfhIavhvmcJh
NyD;aemuf r,fawmfaq;cef;rSm
jyKvkyfwJh owif;pm&Sif;vif;yGJ

rSm reufjzef ZGefv (1)&ufaeY


jrefrmEkdifiHukd a&muf&SdwJhtcsdef
pwifr,fo
h Yl&UJ c&D;pOfeYJywfouf
NyD; tckvkdajymoGm;ygw,f/
]tcsed Zf ,m;twdtusawmh
ajymvkYd r&ao;ygbl;/ 'gayr,fh
tpkd;&acgif;aqmifykdif;awGeJY
a&m? a':atmifqef;pkMunfeYJ yg
awGUqkHzkdY &Sdaeygw,f/ vGwf
awmfu acgif;aqmifyidk ;f awGudk
vnf; awGUqkHzkdY&Sdygw,f/ EkdifiH
wum&JU &yfwnfrItwkdif;jzpf
wJh jrefrmEkid if x
H J tajctaeawG
wkd;wufaumif;rGefvmzkdY tcGifh
tvrf;udpa wGudk aqG;aEG;oGm;
rSmyg/
qk d v k d w mu Ek d i f i H a &;t
usOf;om;awGudk vGwaf y;zkYd ? t
wkduftcHawGeJY EkdifiHa&;t&
awGUqkHaqG;aEG;rIawG pvkyfzkdY?
EkdifiHa&;jyKjyifajymif;vJrIawG
vkyzf Ydk wu,fypJ w
d 0f ifpm;w,f
qkd&if a':atmiffqef;pkMunfeJY
tpkd;&tMum;rSm aqG;aEG;rIawG
vkyfzkdYyg}
r,f v 'k u o nf p cef ; eJ Y
r,fawmfaq;cef;ukd avhvmcJh

uae'grmS pufb;D eif;um&efyakH iG&mS


xkdif;jrefrme,fpyf&Sd jrefrm
'kkuonfrsm;\ usef;rma&;t
wGuf axmufyHhaiG&SmazGonfht
aejzifh uae'gEkdifiHwGifaexkdif
aeonfh jrefrmvlrsKd ;wOD;ESihf u
ae'gEkdifiHom;wOD;u uae'g
taemuf b uf r S ta&S U buf
(5800)uDvkdrDwm (rkdif 3600

ausmf)tuGmtxd pufbD;eif;
um &HykHaiG&Smc&D;xGufaeonf/
Justride 2011 [k trnfay;
xm;onfh ,if;c&D;pOfudk jrefrm
EkdifiHzGm; ukdpkd;EkdifESifh ol\rdwf
aqG rpwm Rod Germaine u
Vancouver NrdKUrS ZGefv (2)&uf
aeYwGifpwifum EkdifiHhta&SU

NIGHTINGALE 3

Edkufwifa*;vf usef;rma&;*sme,f
xkwfa0jcif;\ &nf&G,fcsuf
1/ jynfolvlxk\usef;rma&;todynmrsm; jrifhrm;wdk;wuf
vmap&ef/
2/ jynfolvlxk\usef;rma&;todtjrif? A[kokwrsm;udk
jrifhwifay;NyD; usef;rma&;apmifha&SmufrIvkyfief;rsm;wGif
yl;aygif;yg0ifaqmifGufvmap&ef/
3/ jynfov
l x
l t
k aeESihf kyyf ikd ;f ? pdwyf ikd ;f qdik &f m vlraI &;udp& yf
rsm;wGif vHkNcHKrI&SdapNyD; tem*wfb0udk ydkrdkwdk;wufaumif;
rGefatmif zefwD;vmEdkifap&ef/
4/ usef;rma&;qdkif&mem;vnfwwfodrI? uRrf;usifrIESifh *kPf
odum&Sdonfhusef;rma&;vkyfom;rsm; arG;xkwfay;Edkifa&;
twGuf taxmuftuljyKEdkif&ef/
5/ usef;rma&;vkyfom;tcsif;csif; usef;rma&;todynmrsm;?
owif;tcsuftvufrsm; zvS,fEdkif&efESifh a0rQvufqifh
urf;Edkif&ef/
6/ e,fpyfa'owGif usef;rma&;jyKpkapmifha&SmufrIvkyfief;rsm;
vkyfudkifaeMuonfh usef;rma&;vkyfom;rsm;taeESifh EdkifiH
wumwGif a&muf&Sdaeonfh usef;rma&;vkyfom;rsm;\
usef;rma&;todtjrifrsm;ESifh csdwfqufrdap&ef/
7/ usef;rma&;qdkif&mvkyfief;rsm; zGHUNzdK;wdk;wufrI&Sdapa&;
twGuf vdktyfonfhqef;ppf&SmazGazmfxkwfcsufrsm;udk wif
jyay;jcif;jzifh jyKjyifajymif;vJrIvkyfaqmif&mwGif taxmuf
tyHh jzpfap&ef/
8/ vlrItzGJUtpnf;twGif; wm0efxrf;aqmifaeonfh usef;rm
a&;vkyo
f m;rsm;xHoYkd aemufq;kH &&So
d nfh use;f rma&;owif;
rsm;ESifh todynmrsm;udk jzefYa0ay;&ef/
9/ vlYtcGit
hf a&;? usef;rma&;qdik &f musif0h wfrsm;ESihf qufE,
G f
aeonfh usef;rma&;A[kokwrsm;udk jrifhwifay;&ef/

pmrsufESm (4) odkY ```

4 NIGHTINGALE

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

use;f rma&;*sme,f

jrefrmEdik if aH q;ynm&Sirf sm;toif;rSrsKd ;qufymG ;ESihf


uav;use;f rma&;rGr;f rHoifwef;qif;yGJusi;f y(17-7-2011)

aq;0g;tultnDawmif;ol
HIV a0'em&Sifydrk sm;vm
trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGUJ csKyf
NLD ygwD u &ef u k e f w k d i f ;
awmif'*krH mS zGiv
hf pS x
f m;wJh HIV/
AIDS a*[mukd vma&muftul
tnDawmif;cHwhJ HIV/AIDS a&m
*ga0'em&SifwGif ykdrsm;vmae
aMumif;od&ygw,f/
'DwvtwGif;rSmyJ te,f
e,ft&yf&yfu aq;ukorIc,
H l
zkdY tultnDvkdtyfolawG xyf

NyD;a&mufvmaMumif;? pkpkaygif;
vlem ESpf&meD;yg;&SdoGm;NyDjzpf
aMumif; rjzLjzLoif;uajymyg
w,f/
](130)(140)ywf0ef;usif
avmufuae tckEpS &f mywf0ef;
usifjzpfvmwm/ t"duawmh
olwkdYu bmvkyf&rSef;rodbl;/
b,foGm;&rSef;rodbl;/ wjcm;
usef;rma&;udpa wG t"du wD

use;f rma&;XmeESihf IOM yl;aygi;f Ny;D


iSuzf sm;a'orSmjcifaxmifa0iS
```

pmrsuEf mS (2) rStquf

rsm; olwkdYqDukd jyef0ifvmr


vm;/ olYwd&pmefawG apmapm
wkef;uawmh a&m*grjzpfbJeJY
usefaecJhw,fayghaemf/ tJ'D
aumifawGudk aq;rsm;xyfx;dk zkYd
vkdrvm;qkdNyD; vkdcsifwJhqE
vnf;&Sdw,f/ usaemfuawmh
prf;oyfumvNyD;qkH;oGm;awmh
aq;ukd b,foYlurdk x
S yfray;bJ
eJY xde;f xm;w,fayghav/ quf
vnf; rxkwfbl;aygh/ prf;wJht

a&twGufavmufxkwfNyD;awmh
tck&yfxm;w,f/ tJ'Dawmh vkd
csifolawG&atmif jrefjrefav;
awmh xkwfcGifh&csifw,f}
0ufem;&Gufjyma&m*g[m
jynfe,fwidk ;f ckEpS cf rk mS jzpfymG ;cJh
NyD; 0ufaumif;a& axmifeJYcsD
aoqkH;cJhygw,f/ avmavm
q,frSm {&m0wDwkdif;? &efukef
wkdif;eJY oefvsifa'obufawG
rSm qufvufjzpfyGm;aewkef;
jzpfygw,f/
DVB

```

pmrsuEf mS (3) rStquf

ta&;ukd a'otwGif;u ykdrkd


tmkHpkdufvmap&efvnf; &nf
&G,fxm;aMumif;vnf; ukdpkd;Ekdif
u ajymonf/
jrefrmhta&;ukdulnD&ef t
vSLaiGxnfEh idk o
f vkd rnforl qkd
wem&D? w&ufpojzifh tcsdef
ykdif;pufbD;pD;um yg0ifEkdif&ef
www.justride2011.com tifwm
eufpmrsufESm zdwfac:xm;
onf/
Mizzima

rGefjynfe,ftwGif; iSuf
zsm;a&m*gjzpfEkdifajc&Sdonfh a'
owcsd K UrS m Ek d i f i H w uma&G U
ajymif;oGm;vma&;tzGJU (IOM)
ESifh NrdKUe,fusef;rma&;XmewkdYrS
yl;aygif;NyD; jcifaxmifvkdufvH
a0iSay;aeonf/
]usrwkdYrk'kHbufrSmqkd iSuf
zsm;tjzpf r sm;w,f / q,f
a,mufppf&if okH;a,mufu
iSufzsm;ykd;&Sdw,f/ 'gu rk'kH
S hf
bufrmS ayghaemf/ IOM e,fvn
iSufzsm;wkdufzsufa&;tzGJUuae
wvwcg? wcgwavusawmh
wvrSm ESpfcgppfaq;aew,f}

[k rk'kHNrdKUe,f&Sd EkdifiHwum a&GU


ajymif;oGm;vma&;tzGJUrS tzGJU
0if roef;aX;u ajymonf/
ZGev
f aemufq;Hk tywfcefYrmS
rk'NHk rdKUe,ftwGi;f &Sd iSuzf sm;a&m
*gppfaq;awGU&SdrIESifh jzpfEkdifajc
&Sdonfh aus;&Gm&Spf&Gmukd jcif
axmifa0iSay;xm;NyD;jzpfaMumif;
roef;aX;u ajymonf/
]&Sd&if;tdrfajcxuf ESpfq
ay;xm;w,f/ &GmrSmtdrfajcw
axmif&&dS if jcifaxmiftvH;k ESpf
axmif csay;w,f/ usrwkdYrSm
awmh usef ; rma&;Xmeuae
tvkH; &Spf&may;w,f/ IOM

bDwkdYbmwkdY 'Da&mufawmhrS t
ukefvkyf&wm}
tcka&mufvmMuolawGxrJ mS
uav;awGtrsm;qkH;jzpfNyD; w
ESpaf tmufuav;i,fawGvnf;
yg0ifw,fvkdY rjzLjzLoif;u
ajymygw,f/
HIV/AIDS a0'em&Sifrsm;
ulnDapmifha&SmufwJhvkyfief;ukd
NLD vlrItaxmuftuljyKtzGJU
u &efukefwkdif;twGif; a*[m
ok;H ckudk 2002ckEpS rf mS pwifvyk f
aqmifcNhJ yD; ausmufyef;awmif;?
atmifvH? awmifwGif;BuD;pwJh
NrKd Ue,fawGu a0'em&Sit
f rsm;qk;H
vma&mufMuwm jzpfygw,f/
vlemawGxm;wJah *[m [m
ywf0ef;usifusef;rma&;ukd xd
cku
d af pEkid w
f t
hJ wGuf z,f&mS ;ay;
zkdY usef;rma&;0efBuD;Xmeu NyD;
cJw
h EhJ pS f Ek0d ifbmvu trdeYf ay;
xm;ayr,fh ckcsdeftxdawmh
aemufxyf zdtm;ay;wm r&Sd
ao;bl;vkdY od&ygw,f/ RFA
uaeNyD; tvkH; ig;&may;w,f}
[k olu qufajymonf/
tcka0iSay;aeonfh jcif
axmifrsm;ukd a'ocHrsm;tokH;
rjyKrSmukd pk;d &dro
f nft
h wGuf jcif
axmifxnfhonfhtdwfawGukd
usef;rma&;XmerS jyefvnf,l
aqmifoGm;aMumif;vnf; olr
u qufajymonf/
rGefjynfe,ftwGif;iSufzsm;
a&m*gppfaq;awGU&Sdonfh {&d
,mrSm txufrStrdefYt& jcif
axmifa0ay;aeaMumif; usef;
rma&;XmerS e,fajra'ocHrsm;
ukd a0iSay;NyD; IOM tzGJUtae
jzifh 4if;e,ffajra'ookdY ajymif;
a&GUvmonfh tvkyform;rsm;
ukd a0iSay;onf[k rk'kHNrdKUe,f
ESD;ya'gwkdufe,faq;ay;cef;rS
wm0ef&SdolwOD;u ajymonf/
]'D&yH aHk iGawGu Global Fund
(urmh&HykHaiGtzGJU)u &xm;wJh
aiGawGjzpfwJhtwGuf owfrSwf
xm;wJh a'oawGukd tckvkda0
iSay;&w,f} [k 4if;u quf
ajymonf/
e,fvn
S ihf u
S zf sm;wku
d zf suf
a&;tzGJUESifh NrdKUe,fusef;rma&;
XmewkYd\ okawoejyKcsut
f &
rGefjynfe,ftwGif;&Sd NrdKUe,ft
csdKUawGrSm iSufzsm;a&m*gjzpfEkdif
ajc{&d,mrsm;&Sdaejcif;aMumifh
,ckvdk jcifaxmifvu
dk af 0iSay;&
aMumif; od&onf/
]usaemfwYdktrd af wmh ESpv
f ;Hk &
w,f/ 'gyxrqkH;tBudrf&wm
YyJ/ wcgrSr&zl;bl;/ q&m0ef
awG ? q&mrawG q if ; vmNyD ;
awmh a0ay;w,f / &NyD ; &if
vnf; rodrf;xm;zkdY/ tokH;jyKzkdY
ol w k d Y uajymw,f } [k jcif
axmifukdvufcH&&Sdxm;ol rk'kH
NrdKUe,f 'kd;rm&GmcHwOD;u ajym
onf/
IMNA

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

use;f rma&;*sme,f

&l ed f
o
f
;
ri
usaemf r,fawmfaq;cef;
uav;usef;rma&; jyifyvlem
XmewGif 2006 ckESpfrS 2009
ckESpftxd wm0efusaepOft
wGif; tmoD;a&mifvmjyaom
(12) ESpfatmuf uav;rsm;ukd
rMumcP awGYc&hJ onf/ usaemfh
rdwaf qGwOD;\ orD;uav;rSm
touf ESpEf pS t
f &G,rf S pwifNyD;
tmoD;a&mifa&m*gukd cPcP
jyefvnfjzpfymG ;jcif;ukd a&&Sncf H
pm;ae&onf/ uav;rSm t
at;rsdK;pkH? a&cJa&? a&cJrkefY p
onfwYdkudk BudKufEpS o
f uf pm;
NyD;onfESifh tmoD;a&mifa&m*g
jyefjzpfawmhonf/ ,ckqkdvQif
if;a&m*gukdcHpm;&onfrSm ig;
ESpfcefY&SdNyD/ tmoD;rSm ESpfbuf
pvkH;a&mifNyD; wbufu ykdBuD;
ygonf/ yifeq
D v
D ifAaGD q; ywf
vnfatmifay;aomfvnf; tm
oD;rSm rlvt&G,t
f pm;okYd jyefr
a&mufawmhyg/ Mumawmh rdb
rsm;rSm pk;d &dryf yl efvmonf/ tm
oD;ukd jzwfay;yg[kqkdonf/
usaemfu tmoD;ukd csufcsif;
jzwf&efrvkdao;yg/ jzwfoihf
aom tajctaersm;&S d r S o m
jzwfzkdYvkdonf/ r,fawmfaq;
cef;ESifh rJaqmufaq;kHwkdYwGif
vnf; tmoD;ukd jzwfray;yg/
csif;rkdifaq;kHokdYvnf; a&m
*gESifhywfouf uav;vlem
vGJajymif;a&;tpDtpOf r&Sdao;
yg[k uav;rdbrsm;ukd em;
vnfatmif &Sif;jy&onf/ 'D
a&m*grSm wcsKd Ut&G,af &muf vl
vwfykdif; a,musfm;uav;?
rdef;uav;wkdYwGifvnf; jzpf
wwfonfukd awGY&Sd&onf/ ,
cktmoD;a&mifa&m*gESifh ywf
oufNyD; uav;rdbrsm;tm;
usef;rma&;A[kokw&&Sdap&ef

a&;om; wifjyvkdufygonf/
tmoD; (Tonsil) qkdonfrSm
vl\ tmacgifeH&Hb,fnmw
bufpDwGif&Sdonf/ if;wkdYtm;
ykd;rTm;rsm;0ifa&muf eD&JNyD; t
&G,Bf uD;vmjcif;ukd tmoD;a&mif
jcif;[kac:onf/ ausmif;aet
&G,f touf ig;ESpfrS q,fhig;
ESpt
f &G,u
f av;rsm;wGif tjzpf
rsm;onf/ xkdt&G,fuav;rsm;
\ tmoD;onf vlBuD;xuft
&G,ftpm;BuD;aumif;BuD;aeEkdif
ojzifh BuD;kHESifhtmoD;a&mif
onf[k rowfrSwfEkdif/ rsm;
aomtm;jzifh uav;u zsm;
vnf ; zsm;aewwf o nf / u
av;i,fi,fwa,mufukd yg;
pyf[ tmoD;ukdjrifatmif
MunfhzkdYqkdonfrSm uRrf;usif
aom q&m0efyifvQif vQmukdzd
xm;&eftjym;uav; Tongue
Depresser rygygu tawmfyif
cufayvdrrhf nf/ uav;u vQm
zdtjym;uav;okH;wkdif;vnf;
NidrNf idrcf aH eolr[kw/f xkYdaMumifh
uav;ukdprf;oyfaom q&m?
q&mrrsm;rSm pdw&f n
S o
f nf;cHzYdk
vkdonf/
tmoD;bmaMumifah &mif&ovJ
tmoD;a&mifa&m*gjzpf&ol
rsm;\ w0ufausmfrSm Akdif;&yfpf
ykd;aMumifh a&mif&rf;jcif;jzpfNyD;
y#dZD0aq;rsm;ukd wkdufauR;&ef
rvkdtyfay/ em;em;aeae ae
rnf/ tm[m&jynf0h atmif pm;
rnf/ odyfemaevQif temouf
omatmif yg&mpDwarmav;
wkdufrnf/ qm;&nfaEG;aEG;ESifh
tmvkwfusif;ckdif;rnf/ cHwGif;
oefY&Sif;a&;ukd OD;pm;ay;rnf/
udk,fcHtm;wwfvmrnfqkdyg
vQif ykd;u tvkdvkdjyefxGuf

oGm;rnf/ Akdif;&yfpfykd;ukd ao
atmifvkyfEkdifaom aq;vnf;
r&Sdyg/ ykd;aMumifh tmoD;
a&mifjcif;jzpfonft
h wGuf bmrS
vkyfzkdYrvkdygbl;/ aMumufp&m
raumif;bl;vkdY a,bl,s ajym
vkdY&onf/
usefonfh tmoD;a&mifa&m
*g\ w0ufcefYrSm bufwD;&D;
,m;ykd;rsm;aMumifh jzpfonf/ t
"du bufwD;&D;,m;ykd;wrsdK;rSm
Beta haemolytic streptococci ykd;
jzpfonf/ 4if;ykd;rsm;onf tm
oD;ukd a&mif&rf;apum yk;d 0ifNyD;
tuif ; raoygu yk d ; uk d E k d i f
atmifwu
dk af y;rnfh uk,
d cf "H gwf
ASO Antibodies rsm; wufvm
wwfonf/ wufvmonfu
aumif;zkYdwufvmonfjzpfaomf
vnf; wufvmonfh uav;
tm;vkH;\ ESpf&mckdifEIef;ausmf
(okdY) okH;&mckdifEIef;rSm aemuf
quf w G J q k d ; usd K ;rsm;jzpf a om
av;bufemESvkH;a&m*g Rheumatic heart disease? ausmuf
uyfa&mifa&m*g Acute glomerulonephrites ESifh tmoD;ywf
vnfjynfwnfemwkdYukd jzpfap
ygonf/ 'gaMumifh 'Da&m*gukd
vlawGuMum;zl;xm;aMumuf
vnf;aMumufMuNyD; tuif;
aoatmif ukMuwmrsm;onf/
cufwmu em;vnfoEl iS hf r
wkdifyifbJ y#dZD0aq;rsm; &rf;
oef;wkdufaeyguvnf; tE
&m,f&Sdjyefonf/ Oyrm Ebsteinber Virus [kac:aom Akid ;f &yfpf
ykd;0ifygu tmoD;a&mifkHomr
u jynf0wfuav;rsm;yg tm
oD;ay:wifaeojzifh bufwD;
&D;,m;[k xifwwfMuonf/
trf y D q D v if Ampicillin? t
armufZmqDvif Amoxacillin t

p&Sdonfh y#dZD0aq;rsm; wkdufrd


ygu wukd,fvkH; teDjyifBuD;
rsm; xGufvmwwfayonf/
Akdif;&yfpfyJjzpfjzpf bufwD;
&D;,m;yJjzpfjzpf 0if&onfht
aMumif;&if;uawmh tmacgif
em;w0k d u f cH E k d i f & nf t m;us
qif;jcif;ESihf vltyk x
f x
l x
l w
J iG f
aecJh&jcif;wkdYESifhvnf; qkdif
onf / a&cJ a &? tat;rsm;
aomuf o k H ; jcif ; ? at;pd r f h
ajcmufaoGUaom avukd SL&
jcif;? avat;pufwyftcef;
xJokdY 0ifvkdufxGufvkduf jyK
vkyfjcif;wkdYaMumifh tmacgifem;
w0kduf cHEkdif&nfukd usqif;ap
wwfonf/
Akdif;&yfpfvm;? bufwD;&D;
,m;vm;? wenf;tm;jzifh y#dZD
0aq;wkdufauR;&efvkdovm;?
rvkdbl;vm;uawmh wcgw&H
q&m0efyifvQif cGJ&cufwwf
onf/
Throat Swab Culture ac:
onfh tmoD;ukd *Grf;peJYwkdYNyD;
ykd;arG;MunfhvQif odEkdifaomf
vnf; us,fus,fjyefYjyefY t
vG,fwul vkyfEkdifonfhudp r
[kwfyg/ tcsdefay;zkdYvnf; vkd
ao;onf tJ'Dtcgusawmh cGJ
jcm;r&r,fhtwlwl wbufu
vnf; a&m*gtE&m,f&adS eawmh
bmykd;aMumifhyJjzpfjzpf tuif;
aoatmif u k o jcif ; u t
aumif;qkH;yJvkdY q&m0efrsm;u
vnf; ,lqygonf/ tmoD;
a&mifvuPmrsm;ukd taxG
axGuq
k &m0efrsm;a&m? rdbrsm;
yg ESpfOD;ESpfbufvkH; odxm;&if
ykdtusdK;&SdEkdifygonf/ apmpD;pGm
odEkdifonfh vuPmrsm;u
1/ ezl;aMumwif; acgif;uku
d f
aernf/
2/ vnf y if ; &S d tusd w f r sm;
a&mif&rf; tvGet
f rif;emusif
aejcif;/
3/ vnfacsmif;emjcif;onf rsdK
cs&mwGif (okdY) acgif;vSnfh&m
wGif ykdqkd;vmonf/
4/ ar;aph[r&atmif wif;ae
jcif;wdkYonf bufwD;&D;,m;ykd;
aMumifh tmoD;a&mifjcif;wkYd wiG f
ykdawGY&wwfygonf/ 'Dvkd r
[kwfwJh tmoD;a&mifjcif;qkd
vQif Akdif;&yfpfykd;aMumifhjzpf
onf[k cefYrSef;Ekdifygonf/
y#dZ0D aq; ay;jcif; Antibiotics
Beta haemdytic streptococcus ukdEkdifaom y#dZD0aq;t
rsm;tjym;&Syd gonf/ aps;BuD;NyD;
aemufq;Hk ay:xda&mufaom y#d
ZD0aq;rsm;rSm rsm;aomtm;
jzifh &uf&n
S w
f u
dk yf gu aiGaMu;
ukefusrsm;kHomru 0rf;ysuf
wwfygonf/
tmoD;a&mifykd;0ifNyD; u
av;tcsdKYwGif aemufqufwGJ

NIGHTINGALE 5

qkd;usdK;jzpfaom av;bufem
a&m*gukd umuG,fcsifvQif y#d
ZD0aq;ukd q,f&uftjynfht0
ay;&ygrnf/ rnfonfhy#dZD0
aq;ukd okH;pGJvQif toifhawmf
qkH;qkdonfudkawmh q&m0ef
nTefMum;csufukd cH,l&ygrnf/
yifeDqDvif ADG Penicillin V u
ab;xGuq
f ;dk usKd ;r&So
d nft
h wGuf
q,f&uftjynft
h 0aomufzYdkvdk
onf/ okdYrSom aemufqufwGJ
qkd;usdK;rsm;ukd umuG,fEkdifyg
rnf/
aq;tcsed t
f q
vlBuD; Penicillin V aomuf
aq; 500mg waeY av;Budrf
(10) &ufay;yg/
uav; Penicillin V aomuf
aq; 15mg/kg waeYav;Budrf
(10) &uf (okYd ) Benzathine Penicillin 50,000 IU/kg tom;aq;
wBudrw
f nf;xk;d (okYd ) Penicillin
ESifhrwnfhygu Erythromycin
10mg/kg waeY av;Budrf (10)
&ufay;yg/
tzsm;usatmif paracetamol ay;yg/vlemtm; t&nf t
ajrmuftjrm;aomufcidk ;f yg/EkYd pYdk
uav;tm; rdcifEkdYqufwkduf
ay;yg/ tu,f vlemrouf
omvQif rpm;EkdifraomufEkdif
vQif aq;kHokdYwifNyD; ukoyg/
(IV Fluids) taMumaq;t&nf
rsm;ay;yg/ atmufyg y#dZD0
aq;rsm;ESifhukoyg/
uav;/ Benzathine Penicillin 50,000IU/kg tom;aq;
wBudrfwnf;xkd; (okdY) Benzyl
Pe-nicillin 50mg/kg taMum
aq; (6) em&Djcm; waeY (4)
Budrf/
vlBuD;/ Ampicillin 1g t
aMumaq; (okYd) tom;aq; (6)
em&D jcm; waeY (4) Budrf (okdY)
Benz-yl Penicillin 2.4g t
aMumaq; (6) em&Djcm; waeY
(4) Budrf/
vlemyg;pyfraS omufEidk yf gu
Penicillin V aomufaq;ajymif;
NyD; pkpkaygif; q,f&ufjynfh
atmifay;yg/
tmoD;udk cGJpdwfxkwfjcif;
Tonsillectomy
tmoD;rMumcPa&mifygu
xkdtmoD;onf jyefao;roGm;
awmhbJ BuD;jyL;jyL;BuD; usef
cJw
h wfonf/ tmoD;cGpJ w
d x
f w
k f
&onfrSm em;? ESmacgif;? vnf
acsmif; ENT txl;ukq&m0ef
rsm;twGuf tvGev
f ,
G u
f al om
cGpJ w
d rf w
I ckjzpfygonf/ okYdaomf
wckpOf;pm;&ef&Sdonf/ tmoD;
qk d o nf r S m touf S L vrf ;
aMumif;ESihf tqkwx
f o
J Ydk a&m*g
ykd;rsm; tvG,fwulr0ifa&muf
Ekdif&ef BuHhBuHhcHay;xm;aom wH

cg;0rsm; jzpfMuygonf/ if;


wkdY r&Sdygu aemifwGifa&m*gykd;
rsm;tqkwt
f wGi;f okYd wef;0if
oGm;&efrmS vG,u
f o
l mG ;Ekid yf gonf/
onfawmhtmoD;ukd BuD;ae
wkdif; cGJxkwfp&mrvkd/ tmoD;
a&mifvQif cGJpdwfxkwf&efvkdtyf
aeustajctaersm;rSm
1/ tmoD;rMumcPa&mif&rf;
jcif;aMumifh uav;rMucPae
raumif;jzpfNyD; ausmif;rSefrSef
rwwfEkdifvQif
2/ tmoD;rMumcPa&mif&rf;
uav;taxGaxGuse;f rma&;xd
ckdufNyD; tav;csdefusqif;vm
vQif (okdY) wufoifhoavmuf
rwufvQif
3/ tmoD; av>yef0wGif ydwq
f Ydk
xm;jcif;aMumifh uav;u n
tdyv
f Qif a[mufoBH uD;xGuaf e
NyD; ESpEf pS Nf cdKufNcdKuftyd rf aysmb
f J
Muuftyd Mf uufE;dk ESihf vl;vGeYf ae
wwfonf/ eHeufrkd;vif;vQif
acgif;ukdufaewwfonf/ pmr
vkdufEkdif/ odyfqkd;vQifawmh ES
vk;H nmbufjcrf;yg Corpulmonale tarmazmuf w wf o nf /
onfjyemukd Obstructive
sleep apnoea [k ac:onf/ xkd
uJhokdYjzpfvQif
4/ tmoD ; wbuf j ynf w nf
a&mif&rf;vQif Quincy wkdYjzpf
avonf/
xkdtajctaersm;rSwyg;
tmoD;ukd cGJpdwfxkwfypf&ef us
aemfwkdY tm;ray;Muyg/

Penicillin V aq;jym; a&&Snpf pJG m;


jcif;
tmoD;a&mifwmukd Penicillin V aq;jym;waeY av;Budrf
q,f&ufjynfhatmifwkduf uk
oEkdifaomfvnf; tmoD;jyefr
a&mifatmif Pen V aq;jym; eH
eufwjym;? nwjym; a&&SnfpGJ
pm;jcif;\tusdK;ukd taxmuf
txm;rawGY&acs/ tmoD;a&mif
ykd;jzpfaom Betahaemolytic Streptococcus \ aemufqufwGJ
qkd;usdK;jzpfaom av;bufem
jzpfvQifawmh usaemfwkdY xkdokdY
aq;pGJpm;ckdif;avh&SdMuonf/
av;bufema&m*gu t
qpftjrpfa&mifkHomqkdvQif t
ouf ESpfq,fjynfhonftxd
(okYd) aq;wku
d u
f mv ig;ESpf tJ
onfESpfckwnf;u rsm;&mukd,l
wkduf&rnf/ ESvkH;a&mifwm
ygwGJjzpfvQifawmh &moufyef
wkduf&rnf/ uav;txl;ukq
&m0efwOD;url uav;rjzpfcif
aq;BudKwkdufp&mrvkdyg/ jzpf
wkdif; aq;q,f&uftjynfht0
wku
d Ef idk v
f Qif vkaH vmufNyD[k ,l
qonf/
]uav;vli,frsm; tmoD;
a&mifa&m*guif;a0;Muygap}
rif;ol&ed f

6 NIGHTINGALE

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

use;f rma&;*sme,f

csppf w
d &f UJ aemufu,
G rf S
ZD0"mwk jzpfpOfrsm;
a'guw
f mZD0u (uarmZ)
]pGJrdygaygh cif&,f} qkdwJh
acwf a [mif ; oD c sif ; wyk ' f v k d
awmh jzpfaeygNyD/ ]tpuawmh
kd;kd; aemufawmhwrsdK;wkd;vkdY
cspfjyefqkdyJ ...} qkdwJhpum;t
wkdif; Ekdufwifa*;vfpmapmifrSm
]tcspfpdwfwnf&m tonf;ES
vkH;vm; OD;aESmufvm;} aqmif;
yg;ukd a&;cJhwkef;u kd;kd;av;
yg/
usef;rma&;ynmay;awGukd
wrsdK;eJYwrsdK; rkd;tD&atmifqkd
NyD; wvDqef;jym; Ekd;Ekd;Mum;
Mum; vIyfvIyf&G&Gav; pdwf0if
pm;MuatmifqkdNyD; a&;cJhwmyg/
wcgvmvnf; rGJjymykqkd;0wf?
"mwfjym;a[mif;BuD; zGihfovkd
a&m*gyk;d awGtaMumif;? uav;
oli,fawGtaMumif;? ukd,f0ef
aqmifrdcifrsm; odrSwfzG,f?
MuufiSufwkyfauG;? 0ufwkyf
auG;? qifwkyfauG;? aemifay:
vmEkdifao;wJh a*:ZDvmwkyf
auG;? yk&GufqdwfwkyfauG;awG
taMumif;om qufa&;ae&
r,fqkd&if usef;rma&;pmapmif
rSefayr,fh pmzwfoltrsm;pk
(usaemfvnf; tNrJxm0& pm
zwfolwOD;yg) NiD;aiGUMur,f
xifygw,f/ jynfwGif;rSm r*
Zif;pmapmifawGudk atmifjrifpmG
xkwfa0cJhzl;wJh usaemhfpmay
rdwfaqGwOD;uawmh ]usaemhf
wkdufu vpOfxkwfa0wJh r*
Zif;awGukd wcgvmrGJjymykqkd;
azmfjrLvmrsdK;eJY xkwfa0&&if

txl;ojzifh rsufESmzkH;'DZkdif;rSm
ckacwfru? acwftqufquf
uyg xnfv
h mcJw
h hJ rde;f racsmvS
vSav;ykaH wG? zuf&iS 'f ZD idk ;f acwf
rDrsdK;pkH0wfxm;wJh tvSr,fawG
ryg&if apmifa&usjzpfNyD; r*
Zif;wkduf ydwfypf&udef;qkdufrSm
vkdY} ajymzl;ygw,f/
pma&;ol&UJ pdw&f if;apwem
trSefu acwftqufquf t
kd;pGJ vufcHvmcJhwJh t,ltq
a[mif;awGukd (usrf;jyKq&m
awmf tausmftarmfawGeJY vl
BuD;? rdb? q&morm; &wem
3 yg;ukd ,aeYwkdifOD;xdyfwif
MunfndKav;pm; *g&0xm;ay
r,fh) 'DuaeY t&m&mukd odyH
enf;us vufawGUjyrS ,kHMunf
vuf c H c sif w J h acwf v l i ,f ?
acwfvBl uD; t&G,rf sdK;pkH pmzwf
y&dowftwGuf uGefjyLwm? 'D
*spw
f ,f? tDvufx&Geef pf? e,l
uvD,macwf? 21 &mpkESpfrSm
vufawGUjyEkdifwJh acwfrDaq;
odyHawGU&Sdcsuftopf tqef;
awGudk A[kow
k rQa0cHpm;apvkd
wmjzpfygw,f/ rnfolwOD;ukd
rQ xdckdufepfem? toa&ysufp
&m vkH;0ryg0if? r&nf&G,fyg/
pcJrh Nd yDrYdk ckvnf; tcspfpw
d f
eJY ywfoufwJh 'Daqmif;yg;ukd
a&;rdjyefygNyD/ awG;rd? a&;rd&wJh
taMumif;&if;uawmh NyD;cJhwJh
pmapmifrSma&;cJhwmu tcspf
pdwq
f idk &f mwnfae&m (Neurological Location/Area) wenf;

ajym&&if aq;odyHpum;eJY t
csppf w
d q
f idk &f m cEmaA' (Anatomy) aygh/
ck'aD qmif;yg;rSm qufvuf
ajymjyrSmawGu tcspfpdwfqkdif
&m ZD0uraA'? ZD0"mwkjzpfpOf
rsm; (Biochemical Process)?
tcsppf w
d q
f idk &f m cEmuk,
d w
f iG ;f
"mwk? "mwfjyKrIrsm; (Chemistry
of Love) vkdY qkdEkdifygw,f/
ZD0uraA'qkw
d mukd trsm;
em;vnfvG,fatmif &Sif;jy&
&if cEmukd,fwGif; touf&Sif
oefrt
I wGuf pueYf ? rdepftcsdef
wkdif;rSm jzpfysufae&wJh ZD0jzpf
pOf/ aemufwrsdK;qkd&&if cEm
uk,
d w
f iG ;f t*FgtoD;oD;&JU vkyf
ief;aqmifwmawGjzpfygw,f/
]aA'}qkdwmu twwfynmudk
qkdvkdwm jzpfNyD; ]ur} qkdwJh
ygVdpum;&JU t"dyg ,fu tvkyf
vkdY qkdygw,f/
'gjzif&h if tcsppf w
d af wG bm
vkdY&Sd&wmvJ/ b,fup? b,f
vkday:? bmtwGufvJ/
tcspfpdwfqkdwm b,ft
csdefu pay:vmcJhovJ/
MuufO b,fup? touf
]ZD0} b,fup qk&d rvkyd gyJ/ w
csd K Uuvnf ; trd 0 rf ; twG i f ;
y#doaEaepOf ESv;Hk pckecf sed u
f p
NyD; touf0if (touf)&Sdvm
w,fvkdY qkdMuw,f/
Ak'? "r? tbd"rmusrf;t
vkdt& ]pdwf}wkdYjzpfpOf tcef;
u@rSm r&Pm oE0DxdtpOf

umv? pkawpdwf (pkwdpdwf)


(aoqkH;cgeD;pdwf) &Sif;atmif
ajym&&if b0wcktqkH;owf
csdef (b0wck&JUae0ifqnf;qm
tcsde)f rSm aemufq;Hk ay:wJh pdwf
csKyfNyD;onfeYJ wNydKifeufaemuf
b0&JU y#doaEpdwf[m tjcm;
r&SdbJ qufwkdufjzpfay:w,f
vkdY avhvmzl;ygw,f/ tJ'Dvkd
jzpf&mrSm raoqkH;rD a&SUtzdkYu
r&PmoE0DxdaZmwkdY ,lxm;
wJhtmkHukdqufNyD; tmkHjyKyg
w,f/ r&PmoEpdwfu uHukd
tmkH,lcJh&if y#doaEpdwfopf
u 'Duu
H ydk J tmkjH yKygw,f/ u
redrdwfukd tmkH,l&if y#doaE
pdwu
f vnf; urerd w
d u
f dk tmkH
jyKNyD;? *wderd w
d u
f dk tmk,
H cl &hJ if
y#doaEpw
d u
f vnf; *wderd w
d f
ukdyif tmkHjyKw,fvkdY qkdyg
w,f/
aq;odyrH mS oD;jcm;avhvm
&wJh oaEom;avhvmrIynm
(embryology) ukd wdwdusus r
odbJ tay:&HaMum avhvmol
wcsdKUuawmh oaEom;[m ES
vkH;pckefcsdefupNyD;rS touf&Sd
w,fvkdY qkdMuygw,f/ tJ'Dvkd
qkdolawGtwGuf ar;cGef;xkwf
csifygw,f/ toufr&Sif (ao
aewJh) zkdrsdK;aph (Sperm) eJY t
oufr&Sad oaewJh rrsKd ;aph (Ovum) wkdY aygif;pyf&if rsdK;atmif
jcif; (Fertilization) qkw
d m jzpfEidk f
yghrvm;/ pmIolrdwfaqGrsm;
om pl;prf; qifjcif awG;ac:qk;H
jzwfMuygvkdY qkdyg&ap/
wu,fwrf; "mwfcGJcef;
vufawGUprf;oyfrIawGrSma&m
(tDvufx&Gerf u
dk u
f kpd ukyaf c:
tm;tvG e f a umif ; wJ h tEk
MunfhrSefajymif;atmufrSm rsuf
0g;xifxif vufawGUjrifEkdif
wm) vufawGUb0rSmyg tzdk
(zcifrsdK;aph)? tr (rdcifrsdK;O)
wkYd touf&iS v
f yI &f mS ;aerI ESpcf k
aygif;pyfygrS rsdK;atmifNyD;? rsdK;
atmif w J h touf & S i f a ewJ h
qJvfuvmyfpnf;wckuESpfck/
xyfNyD; qJvfuGJxGufyGm;vm
wmaMumifh (4) ck/ qifhuJqifh
uJyGm;NyD; aemufqkH;rSm &wfpf
b,f&DoD; (Rasberry)? MoZm
oD; (Custard) vkd qJvftpk
jzpfvmygw,f/ 'DvkdeJY oaE
om;b0 qifhuJajymif;vJrIu
ae vlom;wOD; jzpfvmwmyg/
ckqcdk w
hJ mu pdw&f UJ tp/ wd
wdususqk&d &if y#doaEpw
d t
f

]]

p/ tmkcH pH m;wwfwhJ odpw


d q
f dk
wmu tmku
H dk cHpm;odjrifEidk w
f hJ
OD;aESmufeJY tmkHaMumtzGJUqkd
wm oaEom;rSm ay:aygufzGHU
NzdK;csdefupNyD; odvmygw,f/
acwfrDokawoersdK;pkH avhvm
awGU&Scd suaf wGxrJ mS ckaemufq;Hk
ay:od&oavmufqkd&if oaE
om;[m trd0rf;wGif;rSm ae
xkdifpOfumvtwGif; tvum;
td y f a e&if ; arG ; r,f h t csd e f u k d
apmifhaewmr[kwfbl;vkdYqkdyg
w,f / ouf & S d o aE o m;[m
aemif trd0rf;uuRwf? tjyif
a&mufwJhtcg jyifyywf0ef;
usifeJY&ifqkdifzkdY toifhjyifavh
usifhaew,fvkdY qkdygw,f/ ,kH
csif,kH r,kHcsifae okawoe
awGU&Sdcsufwcktqkdt& oaE
om;[m rdcif&JUtoHukd 0rf;
wGi;f rSm aepOfuwnf;u rSwrf d
atmif avhusifhrSwfom;aecJhNyD;
jyifyywf0ef;usifu tvif;
a&mif? toH? xdawGUrIawGudk od
aew,fvkdY qkdygw,f/
'gjzifh&if tcspfpdwfqkdwm
ua&m b,fvv
dk /J pdwyf nm&Sif
vlraI &;ynm&Si?f rEkaA'(vl
om;)rsdK;pkjzpfpOfudk avhvmrI y
nm&Sif? aq;ynm&Sif? orm;
awmf? pdwcf jJG crf;pdwjf zmynm&Sif
toD;oD;u t,ltqtrsdK;rsdK;
azmfxw
k cf MhJ uygw,f/ tJ't
D xJ
u rEkaA'ynm&Sifrsm; (Oy
rm a'gufwm[Jvifzpf&mS ) pdwf
ynm&Sif a'gufwm [,f&D[m
vkd? *RefbD0yfqifwkdY&JU t,lt
q awGY&SdcsufawGukd ajymjycsif
ygw,f/
pdwfynm&Sif *RefbD0yfqif
u tD,kdZkH (Erozone) vkdY twkd
aumufac:wJh umr*kPftmkH
Ekd;<uapwJhae&mrsm; (tJ'DtxJ
rSm ta&;ygt&ma&mufqkH;u
&ifom;^om;jrwfudk arG;uif;p
uav;i,f rdcifEYdkpwifaomuf
pkYdcsed u
f pNyD; (Breasts Oral Erotic
Tendencies) &ifom;eJY yg;pyf
xdawGU vIHYaqmfcsdefupNyD; arG;
uif;pt&G,fu pwifum cspf
pdwaf wGpwifw,fvYdq
k ydk gw,f/
pdwyf nm&Sif *Refb;kd bDuvnf;
arG;puav;? EkYd pYdk uav;EkYd pYdk wm
[m tpmtm[m&tjzpf? qm
avmifrGwfodyfrItwGufESpfodrfh
zkdYomru rdcifukdcifwG,fwyf
rufpdwf (kd;om;jzLpifNyD; &m*
rygwJhpdwf)eJY (Primary Object
Clinging) ac: (rlv yxr pGJ

wwd, trsdK;tpm;cHpm;rI tDrkd&Sif;u ykdifqkdif&,lvkdrI


(Possessive/Attachment) umvwm&Snf twl
vufwJG aexkid v
f pdk w
d af wGjzpfygw,f/ 'grsKd ;u wcsKd aY jymMu?
qkdMuwJh i,fcspfa[mif;eJY kd;ajrusaygif;oif;w,fqkdwJh
pkw
H aJG wG? aowyef oufwqk;H wvifwr,m;pepfeYJ tcspf
Bu;D olawGyg/

}}

vrf;pdwf) ukd jzpfapw,fvkdY


,lqygw,f/
wcg 1958 ckESpfwkef;u
tar&duefEkdifiH 0pfpukdqif w
uokdvfrS pdwfynm&Sif [,f&D
[mvkd&JU okawoe[mvnf;
tawmfpdwf0ifpm;zkdY aumif;yg
w,f/
olYeJY rdwfaqGawG&JU okaw
oerSm (rmuGd) trsdK;tpm;
arsmufao;ao;av;awG? csif
yefZaD rsmufaygufpeav;awGudk
trd0rf;rS uRwfcgpupNyD; prf;
oyfokawoetrsdK;rsdK;ukd jyK
vkyfavhvmcJhygw,f/
arG ; cgp (1) &uf o m;
arsmufuav;awG (1) vom;
arsmufaygufpawGudk enf;rsdK;pkH
eJ Y prf ; oyf & mrS m rd c if t wk
(Surrogate Mother) arsmufrdcif
(tkyfarsmufrSm rdcifarsmufeJY
wlatmifzefwD;xm;wm) rdcif
taEG;"mwfeJYwlatmif taEG;
"mwfay;xm;NyD; arsmufrdcif
rsufEmS ? ky?f uk,
d rf ygbJ taEG;
"mwfay;arsmufu,
dk v
f ;Hk o@mef
vQyfppftaEG;ay;ud&d,mouf
ouf / EI d i f ; ,S O f p rf ; oyf r I ?
arsmufrdciftppfeJYtwk EIdif;
,SOpf rf;oyfr?I rdcifEYdk wku
d af uR;
arsmufaygufpetkyfpkeJY EkdYbl;
wkdufNyD; rdcifeJY cGJxm;wJh tkyfpk
EI d i f ; ,S O f a vh v mrI q k d w mawG
jyKvkyfwJhtcg awGU&Sd&wmu rd
ciftwkaEG;axG;rIukd arsmufrd
cifrsufESmryg omref vQyfppf
taEG;ay;ud&d,mxuf ykdrkdcif
wG,fwm? rdcif&if;r[kwfay
r,fh aEG;axG;xdawGUrIeYJ arsmuf
rdcifrsufESm kyfygwmukd xdwf
vefYzG,fBuHKcsdefrSm tm;ukd;w
BuD; zufw,
G x
f m;wm? cifw,
G f
pG J v rf ; wmawG u k d awG U &yg
w,f/ vlom; prf;oyfolu p
epfwus tm[m&jynfhatmif
azmfpyfxm;wJh EkdYbl;ukd wkduf
arG ; wJ h arsmuf a yguf p awG
ykdrkdxGm;BudKif;wm awGU&ayr,fh
ab;tE&m,f xdwv
f efYz,
G Bf uHK
wJt
h cg arsmufrcd iftppfeYJ BuD;
jyif; twlaexkid &f wJh arsmufu
av;awGu xdwfvefYrIukd cHEkdif
&nf&Sdwm awGU&Sdygw,f/ prf;
oyfokawoDpdwfynm&SifawG
&J U aumuf c suf c srI u awmh
(Contact Comfort) ac:wJh (xd
awGU ESpfodrfhrI) [m ta&;BuD;
qkH; tcsufwcsufqkdwmtjyif
EkdYbl;eJYyJ BuD;jyif;BuD;jyif;? rd
cifEYdkaomufpYdk&if;yJ BuD;xGm;BuD;
xGm; rdcif&JU&ifaiGUvIH? arwmeJY
vTr;f NcHKrI? aEG;axG;wJh xdawGUESpf
odrrhf aI wG[m t"duy"meusNyD;
rdciftay:cspcf ifpv
JG rf;wG,w
f m
pdwfukd jzpfapw,fvkdY qkdyg
w,f/
pdwfynm&Sif? vlrIa&;ynm
pmrsufESm (10) odkY ```

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

use;f rma&;*sme,f

npOf (7) em&Djynfah tmif tdy&f r,feYJ


ra[muf&atmif bmawG aqmifrvJ
qefwmuavmh(pf)
[kduf ... trf(rf)vGKduf[qd&nf/ a[m[kdem;uvlwokduf? t
jywf[JNyD; tjywfrkdufaewmu oHcsyfvkdvkd? bmvkdvkdeJY em;axmif
csifpzG,fyguvm;/ olwkdYqkdaewmukd wcsufem;qifMunfhMuwJh
tcgrSm ...
]om;a&; .. orD;a&; .. tdrfaxmifa&; .. udpt
00 .. awG;NyD;
.. ai;NyD; .. aqG;NyD; .. ta&;wBuD; .. rtdyfeJYAs ..}
(tdyf&if .. rawG;eJY .. awG;&if .. rtdyfeJY .. As)2
(tdyf&if .. ra[mufeJY .. a[mufwmazsmufypfMu)2
tvkd ../ b,foal wGrsm;rSwo
f vJqadk wmh awmaysmfref;rsdK;jrif?h
qefwmuavmh(pf)? q&mtef'gref[;D k;d ? qked rD ;dk ausmEf iS hf cefYatmif
axmfwkdY jzpfMuavowwf/ xkdif; - jrefrme,fpyf? rJaqmufNrdKU?
r,fawmfaq;cef; (MTC) tem;u zku
d w
f ifyav;pGmus,f (tJav)
Ekdufwifa*;(vf) *sme,fwdkufa&SUrSm wm0efcHt,f'Dwm a'gufwm
vGP;f aqGudk apmifah eMu&if; tcsde&f cdS u
dk f yg;pyfpu
dk q
f o
dk vkd yg;pyf
ukd,fpDukd,fiSjzifh vIHYaqmfaeMuwm jzpfayonf/
a'guw
f mvGP;f / / aqm&D;Asm ... usaemfnu bavmh(*f)wifwm
nOfheufoGm;vkdY kH;tvmaemufusoGm;w,f/ bavmh(*f)wifwm
vnf;ygw,f/ a&Smaf u;eJYref,&l ,f? &D;&J,ef YJ bmpD&,f cseyf ,
D v
H *d f
qDr;D yGpJ Ofudk tBudKufMunfNh yD; tMunfBh udKufomG ;wmvnf;ygw,f
AsdKY/ 'geJYyJ a[mufoHay;rdovm;? ray;rdovm;awmhrodbl;/
cifAsm;wkdY atmfoHawGMum;rSyJ Ekd;awmhw,f/
awmaysmfref;rsdK;jrifh / / [kwfw,f ... tJ'Da[mufoHawG? npOf
(7)em&Dwdwd tdyfjzpfatmif tddyfMuzkdYudpu
kdyJ pum;0kdif;zGJU&atmif
usKyfwkdYvlpkNyD; csDwufvmMuwmyJ q&mvGPf;a& .../
a'guw
f mvGP;f / / Mo ... 'Dvkdqkd&ifvnf; aumfzDazsmfwkdufr,fAsm/
aumfzeD YJ rek Yf udk tBudKufqNJG yD;awmh tuRJqu
dk f (tJav) usef;rma&;
udpu
kd tBudKufajymMuwmayghAsm/ (ajymvnf;ajym? pDpOfp&mukd
vnf;pDpOfonfukd awGU&onf)

tef'gref[;D d;k / / aumif;wmayghAsm/ yg;pyfpkdawmh t&yfxkdxkdu


[kdtaMumif;? 'DtaMumif;awGukd armif;vnf;cwf? ZmwfaMumif;
vnf; qufpyfMu&wmayghav/ ukdif; ... usaemfuyJ pvkdufr,f/
(odef;*def ... odef;*def ... tkdYtkdY) aMomf ... q&mvGPf;wkdYkH;u csOf
p&macG;uav;vmaewm awGUvku
d v
f Ydk yg/ kyu
f u
dk acG;bDv;l av;
Asm/ xm;ygav/ usaemfwkdYvlxk[m npOfnwkdif; (7)em&Dxuf
renf; tdypf uftem;,loifw
h ,fAs/ bmjzpfvYdk vq
J adk wmh npOfn
wkdif; (7)em&Dxufavsmhenf;atmif tdyfxm;olawG[m OyrmAsm
tvkyform;awGqkd&if vkyfief;cGifrSm pdwfrMunfrvifeJY vkyfief;
0ifMu&awmh tcuftcJawG MuHKawGUMu&r,f/ wcsdKYtvkyform;
awGq&dk if tdyaf &;r0vkYd vkyif ef;cGirf mS csdKU,Gi;f rI? ayghqrIawGuae
vufjywfwmwkdY? wcsdKUtoufqkH;IH;&wmwkdYawmif &Sdaew,fr
[kwfvm;/ q&mrkd; (ac:) *kkqefwkdY ykdNyD;odrSmaygh/ 'ghtjyif
armfawmf,mOfarmif;ESifwmrSmyJ MunfhOD;rvm;/ qkdifu,fpD;? puf
bD;pD;&mrSmyJ Ipm;OD;rvm;/ ukefukefajym&&if vrf;avQmufNyD;
oGm;vm&mrSmawmif tJ'Dvkd tdyfa&;r0MuvkdY qkd;&Gm;aom trSm;
t,Gif;awG &ifqkdif&wmawG&SdMuw,f r[kwfbl;vm;As/
*kq
k ef / / tdyfa&;r0awmh aemufqufwGJjzpf&yfawGu pDum? qifh
um qkd;usdK;ay;ykHu 'DvkdAs/ oDcsif;av;wyk'fayghaemf/
]tdyfa&;u r0w0 .. rxcsifvnf; xvkduf& .. xaewJhOpm
ukdvnf; qufxvkdufMu& .. qkd;pG .. qkd;pG? trSm;t,Gif;awG
BuHKawGUMu& .. tkd;As .. tkd;As? trltusifhawG vGJrSm;Mu& .. Ekd;x
.. Ekd;x? (7)em&DrjynfhbJ xvkdufMu& .. xkd;Mu .. kdufMu? pdwfr
MunfvkdY .. txmrnDbl;uG .. qkd;pG .. qkd;pG .. 'gaMumifhrkdY .. 00
tdyfMu ..}
awmaysmf / / aumif;w,fAsm/ (aumfzDeJYrkefYawGukdajymwm) tJ'Dvkd
jyemawGtjyif aemufqufwGJ *,ufqkd;awGukdvnf; a&Tref;
wifarmifwkdY&JU ikdcsif;rsdK;eJY a[m'Dvkdwifjycsifwmu 'Dvkdav/

NIGHTINGALE 7

]npOf .. tdyfa&;r0wmaMumifh .. aeYwkdif;yJpdwfrMunfyg ..


a&m*gawGwkd;vmvkdY .. qD;csdK .. aoG;wkd; .. ESvkH; .. okH;vkH; ..
abmvkH;qkdwJh (tJav) ESvkH;qkdwJh .. a&m*gawGjzpfvmEkdiforkdY ..
tenf;qkH; (7)em&DtdyfpufMuaemf .. (8)em&D .. (9)em&DtdyfEkdif&if
awmh .. 'Da&m*gawG .. jzpfEkdifacsenf;owJh .. aumif;aumif;tdyf
Ekdifatmif .. rD;uif;oGm;apmifhyguGJU .. olwkdYu urmay:rSm ..
tdyfa&;t0qkH;vlawG jzpfw,fav .. tJovkdAsm .. tdyfa&;r0&if
jzifh .. vlrq
I ufqaH &;rSm .. a'goxGuv
f ,
G v
f Ydk .. a'govnf;xGuf
.. tD;tD;vnf; wcgxJxGufusEkdifw,f .. tJ'gawGtjyif .. qkH;
jzwfcsufrSm;wmeJY tajymtqkdawG qufcgrSm;EkdifwmrkdY .. tjcm;
a&m*gawG .. tvG,fwul0ifa&mufEkdifw,fav; .. av; .. a[;
.. a[ .. a[; ..}
(ikdcsif;wD;vkH;u aemufcHvkdufay;&rnf)
qdek rD ;kd ausmf / / aocsiaf pmfudk eHomG ;wmyJawmaysm&f ,f/ [kwNf yDav/
tJovkd aumif;aumif;tdyfpufwmeJY raumif;waumif;tdyfpuf
wm? aumif;ukdraumif; tdyfpufwmawGrSm [pf(yf)a[mhawGu
tvkdufoifh? tvsm;oifh? 'kd;'kd;'efY'efYeJY vkdufygaewmawGU&w,f
av/ (trSeu
f o&Jurdk nforl QrawGUbl;yJEiS hf awGUzl;oluyif {uef
awGUzl;ygaMumif; t&rf;uma&m? twif;awGUvkdufjcif; jzpfwef&m
\) 'Dawmhum tdypf ufem;aejcif;rSm vuFmawmif&w
dS ,fav/ ]tdy?f
pm;? umr okH;0 jzpf&t[dwf wd&pmef} wJh/ tckvkdjzpfay:wkd;
wufraI &m/ jzpfay:qkw,
f w
k rf aI &m 'Gew
f ?JG vGeq
f JG tm;NydKifaeMuwJh
acwfBuD;xJrSm tdyfvGef;tm;BuD;&ifa&m aumif;Ekdifyghrvm;/ awmf
Mum .. a&S;vlBuD;awGajymwJh ]iysif;} ykHjyifxJuvkd ]umve*g;} ykH
jyifxJuvkd jzpfroGm;Ekdifbl;vm;ayghAsm/ tJ'Dawmh [pf(yf)a[mh
wyk'feJY usaemfajymcsifwmu 'DvkdAs/
]npOf .. (7)em&D .. tdyfMutdyfMu .. aeYpOf (8)em&D .. tdyfrS
.. tdyfrS .. jcifaxmifukdcs .. [kd[mukdcs (ykqkd;ukdajymwmaemf)
ZdrfyJAs .. tdyfaevsuf .. a[mufoHxGuf .. cGD; .. cGD;acgacg .. c
vGD;cavm .. cvGD;cavm .. acgrppfonfawG .. *&dppfonfawG
.. vmavNyDavm .. csDvmoavm .. a[m'D .. acg .. acg .. Mo ..
Mo .. a[mufoHygyaum .. usef;rma&;rSm jyemr&Sd .. odvkduf
pOfrSm .. ab;wapmif;tdyf .. tdyf .. tdyf .. toufSLvrf;aMumif;
yGi;f .. <uufom;oefrm .. zGYH zYHG zYHG .. tm;upm;aqmif .. t&ufa&Smif
'geJYawmif .. a[mufaeao;&if .. toufSLvrf; .. yifhoufpcef;
rSm .. vrf;ydwfqkdYvkdYaeygoavm .. Mo .. Mo .. wpuefY .. ESpf
pueYf .. toufLS wm .. 'efYwefYwefY .. &yf .. &yf .. a[mvku
d rf ,f
twwf .. tdyfpufjcif;rSm 'Dvkd&yfwm .. toufSL&m .. rlr[kwf
wm .. q&m0efeJYjy .. uRrf;usifolukdc .. & .. & .. &}
a'guw
f mvGP;f / / cifAsm;wkdYajymrSyJ ikdcsif;awGa&m? [pf(yf)a[mh
awGa&m? vuFmawGyg pkw
H umaphawmhw,f/ usaemfvnf; nbuf
tvkyfvkyfwwfolqkdawmhum ukd,fwkdifa[mufwwfovm;? bm
vm;aocsm *krjyKrdb;l As/ uk,
d w
f idk f a[mufwwfoal &m? wcef;xJ
ae (wjcifaxmifxJESyf) tazmfvkyfol&JU a[mufoHaMumifh tdyfr&
wJholawG 'keJYa';&SdaerSef; odaew,fav/ wcef;xJ tazmf? wjcif
axmifxJ o[J (tazmfeJYo[Jqkdwm tifrweftwGJnDwJh usef;rm
a&;wku
d pf pfrLS ; ESpOf ;D avAsm) tJ'v
D rdk [kwb
f J tcef;ausmf abmf'g
awG? wjcifaxmifausmf? ESpfjcifaxmif okH;jcifaxmif abmf'gawG
rSmvnf;yJ pdwftaESmift,Suf BuD;BuD;rm;rm; jzpfMu&wmygyJ/
]a[mufoHukd rdrdudk,fwkdif owdrxm;rdayr,fh ab;uvltwGuf
u tdyfae&ifeJY awmfawmfhukd 'kursm;&ygw,f/ 'kuvSvSa&m?
'kuj rjra&m? 'kuy ya&m pojzifh tvk;H pkt
H ukev
f ;Hk [m a[mufwwf
wJholtem;rSm aerd (awrd? aerdZmwfr[kwfbl;aemf) tJovkdaerd
ygrS ikwfwkwfxif&Sm;eJYukd ysm;wkwfcH&udef; qkdufawmhwmyJAsdKU/
cefaY tmifaxmf / / rdwfaqGawGa&SUu ukd,fpDazm (tJav) ukd,fpD
ajymoGm;wmawG[m wrsdK;pD aumif;MuygayhAsm/ tdyf&if a[muf
wwfwm bmjzpfvkdYvJqkdwm MunfhMu&atmifAsm/ OyrmAsm om
rmefykdufvkH;wvkH;ukd avrIwfoGif;r,fqkd&if toHrxGufbl;aemf/
'gayr,fh tJ'DykdufvkH;rSm tcsdK;tauGU? tusOf;tajrmif;av; (ck
acwfajymajymaeMuwJh taygufusOf;eJYrdwmrsdK; qkdygpkdY) tJovkd
&Sdvm&if avuMum;avaoG;ayr,fh 'Dae&mrSmra0;bl;/ eD;w,f/
wkd;0ifvkdY&w,fAs/ 'DvkdyJayghAsm/ omrmeftcsdefrSm toufSLvrf;
aMumif;u ykHrSefyGifhNyD; av0ifavxGufu tqifajyaeayr,fh tdyf
aysmfoGm;csdefrSmawmh ]armift&ifvkd rIdrwufawmhbl;} qkdovkd e*kd
twdkif;r&Sdawmhbl;av/ 'Dae&mrSm tdyfpufjcif;[m tem;,ljcif;
jzpfwmrkYd vYdk toufLS vrf;aMumif;&,f? tmcHwiG ;f xJu <uufom;
awGtygt0if ukd,fcEmu <uufom;awG[m rif;om;BuD;ausmf
aqGwkdY&JU ]ajzavsmhacG} Zmwfum;
pmrsufESm (12) odkY ```

8 NIGHTINGALE

use;f rma&;*sme,f

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

csdKa&m*g&SdolawGrsm tcsdK"mwfukd aumif;aumif;rxdef;&if


Cholesterol tqD"mwfawG wufvmwmawGU&vdrrhf ,f/ Cholesterol
u 0wJholrSr[kwfbl;aemf/ ydefwJhvlawGrSmvnf; aoG;ukdppfMunfh
&if wcsdKU Cholesterol rsm;aewmawG&Sdw,f
aemufjzpfEidk af jcuawmh aoG;wk;d a&m*g? ESv;Hk a&m*g&So
d al wGaygh
aemf/ aoG;wkd;a&m*g&SdNyDqkdwmod&if aoG;aygifcsdefrSefrSefwkdif;NyD;
aoG;aygifrwk;d atmif xde;f odr;f zkYd oyd t
f a&;BuD;ygw,f/ aoG;aygif
ukd rxde;f Ekid &f if ESv;Hk a&m*g? ausmufuyfa&m*gawG aemufqufwJG
xyfjzpfEkdifovkd avjzwfEkdifwJh tE&m,fvnf; rsm;ygw,f/
aemufwck ta&;BuD;qkH;uawmh aq;vdyfaomufjcif;eJY t
&ufukd tvGeftuRHaomufjcif;wkdYygyJ/ aq;vdyfaMumifh tqkwf
yGa&m*g? tqkwt
f ygt0if tjcm;a&m*grsdK;pkjH zpfEidk o
f vkd aq;vdyf
xJrSmyg0ifwJh Nicotine "mwfawG[m aoG;aMumusOf;ajrmif;apyg
w,f/ aq;vdyftaomufvGefolawGrSm ajcacsmif;awGukdoGm;wJh
aoG;aMumav;awGyw
d q
f Ydk NyD; ajcacsmif;awGyyk u
f ek v
f Ydk jzwfypf&wm
awG &Sdw,f/ tJ'DvkdyJ aq;vdyfaMumifh OD;aESmufaoG;aMumrQifav;
awG usOf;ajrmif;NyD; avjzwfygw,f/
ar;/ t&ufuvnf; aoG;aMumusO;f apwmyJvm;/
ajz/ t&uftvGeftuRHaomuf&if aoG;wkd;a&m*g&SdolawGrSm ykdNyD;
avjzwfw,f? avoifwkef;jzwfw,f? avjzef;w,fpojzifh ar;/ tckajymcJhwmu avjzef;wJha&m*gaMumif;ayghaemf/ wcsdKUu ajym aoG;wk;d apw,f/ aoG;wk;d a&m*g&S&d ufeYJ t&ufurdk jzwfEidk &f ifawmh
trsdK;rsdK;ac:a0:avh&SdwJh avjzwfa&m*g[m ukd,fwjcrf;rvIyfEkdif wm&Sad o;w,f/ a&csKd ;rSm;vkYd avjzwfoGm;w,f? 0ufom;awG pm;wm aoG;aygifcsdefukd b,fvkdrSrxdef;Ekdifbl;/ aemufwcsufu t&uf
wmukdbJ qkdvkdwmr[kwfygbl;/ vufyJrvIyfwm? ajcaxmufyJr rsm;vkdY tqDydwfNyD; avjzwfw,fvkdY ajymMuao;w,f/ tJ'ga&m rSef aomufolawGrSm qD;awGrsm;rsm;oGm;w,f/ qD;toGm;vGefawmh
cEmukd,frSm a&"mwfcrf;ajcmufNyD; aoG;awG[m omrefxufykdyspf
vIyw
f m? pum;rajymEkid w
f m tJvadk &m*gvuPmtrsKd ;rsKd ;&Syd gw,f/ ovm;/
dk mu OD;aESmufuo
dk mG ;wJh aoG;aMumawGyw
d f cJvmwwfNyD; aoG;oGm;vmrI ykHrSefr[kwfawmhbJ OD;aESmufukd aoG;
ar;/ ukd,fwjcrf;aoNyD; avjzwfwJhvlemawGukdMunfh&if wcsdKU vnf; ajz/ avjzwfw,fqw
f Ydk OD;aESmufudk aoG;ra&muf ta&mufenf;oGm;vkdY avjzwfEkdifajctE&m,fykdrsm;wmyg/
jyefaumif;Muw,f/ wcsdKUusawmhvnf; avjzwfNyDqkdwmeJY tdyf&mxJ qkYd vYdk 'grSr[kwf aygufuyJG sufp;D ukev
aq;usrf;pmtkyfawGxJrSmawmh touft&G,fBuD;&ifhvmwmeJY
vJNyD; owdaumif;aumif;jyefr&awmhbJ emwm&Snfa&m*g a&m*gjzpf awmhb;l / aoG;ra&muf&if OD;aESmuf&f UJ uvmyfpnf;awG[m atmuf
f vkyrf vkyaf qmifEidk b
f J avjzwf trQ avjzwfEkdifwJhtE&m,fvnf; ykdrsm;w,fvkdYqkdygw,f/ 'gu
oGm;wmvnf; awG&U w,f/ tJ'v
D t
dk yd &f mxJrmS vJaeol &So
d vkd tdy&f m qD*sif"mwfurdk &awmhwmrkYd ykrH eS t
awmh ukd,fvnf; bmrSrwwfEkdifwJh udpw
&yfygyJ/ okdYaomfvnf;
oG
m
;&wmaygh
a
emf
/
xJ vJaewm emvefrxlEkdifawmhbJ toufygqkH;wmvnf; &Sdw,f/
'Dawmh OD;aESmufaoG;aMumydwq
f Ydk wmukMd unf&h if oluaoG;cJp vkyfEkdifwmwck&Sdao;w,f/ tJ'guawmh ukd,fvufvIyf&Sm;avh
avjzwfNyD; vlaumif;jyefjzpfoGm;wJhvlemawG[m ukorIapmapm&vkdY
aMumifh ydwfqkdYEkdifovkd aoG;aMumawG omrmefxufusOf;ukefvkdY usifhcef;ukd ykHrSefvkyfEkdif&if tqD"mwfvnf;usw,f/ rsdK;kd;xJrSm
jyefaumif;oGm;wmvm;/
d o
hJ al wGxrJ mS avhusichf ef;rSerf eS v
f yk o
f q
l &dk if aoG;
ajz/ avjzwfw,fqkdwm tajcaetrsdK;rsdK;&Sdovkd jzpf&jcif;t ydwfqkdYrIjzpfEkdifwmvnf; &Sdw,f/ aoG;aMumawG[m b,ftcgrSm aoG;wk;d a&m*g&Sw
aMumif;&if;uvnf; trsdK;rsdK;&Syd gw,f/ 'DuaeYavjzwf? aemufw omrmefxufusOf;rvJqkdawmh tqD"mwf Chlesterol "mwfawGrsm; wkd;a&m*grjzpfMubl;/ enf;enf;yg;yg; aoG;aygifcsdefwufwm&Sd
D qDawG[m aoG;aMumeH&rH mS wifaew,f/ oabmuawmh aumif;&Sdr,f/ 'gayr,fh odyfqkd;wJhtajctae ra&mufbl;aygh/
aeYjyefaumif;wmrsdK;u OD;aESmufxJrSm aoG;aMum;av;wacsmif; &if tJ't
d q
f Ydk NyD; aoG;aMumyku
d sOf;oGm;wmrkYd 0ufom;pm;wmrsm; ar;/ avjzwfEkdifajc&SdwJh tE&m,fawGodNyDqkdawmh avjzwfjcif;
kwfw&ufydwfqkdYoGm;NyD; cPMumawmh aoG;aMumjyefyGifhoGm;wm tqDawGyw
vkdY avjzwfw,fqkdwm rSm;w,fvkdYawmh ajymr&bl;/ twdtus rjzpfatmif BuKd wifumuG,ef nf;av;awG ajymygO;D /
aMumifh vlaumif;vkdjyefjzpfoGm;wmyg/
ar;/ rsm;aomtm;jzifh avjzef;w,fq&dk if wkid ;f &if;aq;eJY ukoMu wm ajymygqkd&ifawmh 'DaeYtwGuf reufpm? npm0ufom;[if;eJY pm; ajz/ tE&m,foNd yDq&dk ifawmh umuG,zf Ydkuvnf; odyrf cufygbl;/
k dk OD;pm;ay;ajym&&if aoG;wk;d eJYq;D csdKa&m*gygyJ/
Mum;zl;w,f/ wcsdKUuvnf; tESdyfcw
H ,fayghaemf/ tJ'DvkdukorIcH,lvkdY vkdufrdvkdY csufjcif;aumufcgiifcg avjzwfwmawmh r[kwfbl; t"dua&m*gESpcf u
aoG
;
wk
d
;
a&m*g?
qD
;csdKa&m*gqkdwm emwm&Snfa&m*gawGjzpfw,f/
aygh
/
vaygif
;
rsm;pG
m
?
ES
p
a
f
ygif
;
rsm;pG
m
0uf
o
m;tygt0if
tqD
r
sm;
jyefaumif;oGm;wma&m rjzpfEidk b
f ;l vm;/
ajz/ avjzef;w,fvkdYajym&if ukd,fwjcrf;vkH;0aooGm;wmrsdK;r wJh tpmawGpm;vGef;vkdY jzpfoGm;wJhoabmygyJ/ a&csdK;rSm;w,fqkd a&m*gtjrpfjywfaysmufuif;oGm;NyDqkdwm r&Sdbl;/ wu,fvkdYrsm;
[kwfbJ av;vHxkHusifaewmukd;/ tJ'Dawmh wcsdKUuvnf; wkdif; wmvnf; a&at;at;eJYcsdK;&if wcgwav tcefYroifhwJhtcg wpkHwOD;u a&m*gaysmufoGm;NyD/ bmrSrpkd;&drfeJYawmhvkdYajym&if
&if;aq;wkdY? aq;NrD;wkdwkdYeJYyJ ukaeMuw,f/ wkdif;&if;aq;awGxJ aoG;aMumawGBuHKUoGm;w,f/ e*kdomrmefxufykdusOf;ajrmif;aewJh ukd,ftnmcHvkduf&NyDvkdY rSwfvkdufyg/ a&m*graysmufEkdifayr,fh
rSm twkta,mifawG&Sdovkd tpGrf;xufwJhaq;awGvnf; &Sdyg aoG;aMum[m a&at;at;aMumifh BuHKUoGm;&ifvnf; avjzwfEkdif *kwpkdufeJY aoG;aygifcsdefukd ykHrSefjzpfatmif aq;0g;tpm;t
aomufeJY xdef;ay;&r,f/ qD;csdKa&m*gawGrSmvnf; tcsdK"mwfukd
w,f/ wdkif;&if;aq;awG&JU tmedoifeJYywfoufvkdY pepfwusavh ygw,f/
vmzkdY okawoevkyfzkdYawmh vkdtyfygw,f/ 'Davjzef;wJhtajct ar;/ aemuf&Sdao;w,f/ tcsdKUavjzwfwmu nbuftdyf&m0if aq;0g;tpm;taomufwkdYeJY xdef;ay;zkdYvkdygw,f/ tJ'Dvkdxdef;Ekdif
aerSmawmh aq;ukorIc,
H o
l nfjzpfap? rcH,b
l eJ YJ jzpfap aoG;aMum wke;f utaumif;yJ/ reuftyd &f muxr,fqadk wmhrS xvkrYd &awmh bl;/ &if avjzwfa&m*gtygt0if tjcm;aemufqufwJG qk;d usKd ;tE&m,f
jyefyGifhoGm;&ifawmh vlujyefaumif;oGm;w,f/ 'gayr,fh tJ'Dvkd ukd,fwjcrf;aooGm;wm odvkduf&w,f/ wcsdKUMuawmhvnf; wckck aygif;rsm;pGmwkdY&JU ab;tE&m,fu uif;a0;EkdifrSmyg/
vlYtcGit
hf a&;ukad v;pm;NyD; use;f rmjcif;qkid &f mtcGit
hf a&;&Sw
d hJ
jyefaumif;oGm;&if ayghayghqqaevkdYawmh r&ygbl;/ 'Dvkdavjzef; vkyfae&if; AkH;ueJvJoGm;wmrsdK;? tav;tyifwckck rvkdufwkef;rSm?
Ek
i
d
i
f
a
H
wG
r
m
S
awmh
avjzwf
a
&m*gjzpf
w
h
J
vl
e
mrS
m
xd
a
&muf
w
h
J
aq;uk
wcs
K
d
v
U
nf
;
vrf
;
avQ
m
uf
a
j
y
;vT
m
;ae&if
;
acg
u
u
f
eJ
owd
v
pf
N
y
;
D
avj
z
wf
wJh a0'emcHpm;&NyDq&dk if OD;aESmufxu
J aoG;cJav;ydwq
f Ydk aervm;
orIawG cHpm;ykdifcGifh&Sdw,f/ OD;aESmufxJrSm aoG;cJp&Sdae&if aoG;
wckcyk /J rMumciftcsderf mS aemufwBudraf vjzwfwm jzpfEidk w
f ,f/ oGm;wm&Sdw,f/ tJ'gb,fvkduGmjcm;ovJ/
ajz/ NidrfNidrfoufoufae&if; xkdifaewkef;? tdyfaewkef;jzpfwmu usJapwJhaq;0g;ay;r,f/ aoG;xGufvkdYavjzwfwmqkd&if tJ'DaoG;
ykdqkd;Ekdifw,fqkdwm owdxm;zkdYvkdygw,f/
ar;/ avjzwfwmxyfrjzpfatmif? ykdrqkd;atmif b,fvkdumuG,f& OD;aESmufaoG;aMumydwfqkdvkdY 'grSr[kwf usOf;ajrmif;oGm;vkdY jzpf xGufNyD; cJoGm;wJh aoG;vkH;ukd OD;acgif;cGHrSm taygufao;ao;av;
wwfygw,f/ vIyf&Sm;aewkef; kwfw&ufvJusowdvpfoGm;wm azmufNyD; pkyfxkwf,lw,f/ cGJpdwfNyD;&if emvHxcsdefrSm rvIyfEkdif
rvJ/
ajz/ avjzef;wJhvuPmawG cHpm;&NyDqkd&if q&m0ef? aq;r;wkdYeJY rsdK;u OD;aESmufaoG;aMumaygufNyD; OD;aESmufxJrSm aoG;xGufvkdY awmhwJh cEmukd,ftpdwftykdif;ukd uRrf;usifolawGu jyefvIyf&Sm;
Ekid af tmif avhusifch ef;rsdK;pkH vkyaf y;w,f/ avjzwfvYdk pum;rajym
jyozkdYawmhvkdygw,f/ avjzef;wJhvuPmawGqkdwm OyrmwcsdKU jzpfwwfygw,f/
f o
hJ ?l pum;ajym&mrSm Avk;H AaxG;jzpfaeolawGtwGuf Speech
&mckdifEIef;jynfh 'gqkd'gyJvkdY twdtusr[kwfbJ cRif;csuf&SdEkdif Ekid w
ajym&&if pum;ajymae&if; vQmawGav;NyD; pum;ryDoawmhwm?
ukd,fwjcrf;xkHusifav;vHoGm;wm? vufwzuftay:ajrmufvkdY ayr,fh a,bk,suawmh tJ'Dvkdtjzpfrsm;w,f/ avjzwf&mu Theratry vkdYac:wJh pum;jyefajymvmEkdifatmif avhusifhukoay;
f hJ tvm;tvm arQmfvifcfh sufuMdk unf&h if aoG;aMum w,f/ avjzwfa&m*gcHpm;&olawG&JU &Spfq,f&mckdifEIef;ausmf[m
r&awmhwm? yg;wzuf&GJUoGm;wm? kwfw&uf tjyif;txefacgif; jyefaumif;Ekid w
yd
w
q
f
Y
d
k
N
yD
;
avjzwf
wmu jyefaumif;vmEkid zf Ydk ykrd sm;w,f/ OD;aESmuf vlaumif;eD;yg; jyefjzpfvmwJhtxd ukorIay;Muw,f/
uku
d Nf yD; rl;a0atmhtefwmrsdK;ayghaemf/ tJ'v
D w
dk ckcjk zpfw,f/ vlu
usef;rmjcif;qkid &f m vlYtcGit
hf a&;ukd csdK;azmufcaH e&wJh jrefrm
vnf;yifukd,fu aoG;wkd;a&m*gtcHwckck&Sdw,fqkd&if q&m0efeJY aoG;aMumaygufuGJwmu aumif;zkdYarQmfvifhcsuf ykdenf;w,f/ 'g
jynf
v
k
d
a
e&mrsd
K
;rS
m
awmh
aiG
a
Mu;tqrwef
<u,f0csrf;omolawG
jyowkid yf if&r,f/ q&m0efuae prf;oyfay;wJt
h cg OD;aESmufaoG; ayr,fh tckacwfukxkH;awGu tawmfav;aumif;vmNyDqkdawmh
aMumxJrSm aoG;cJav;jzpfaeovm;? aoG;aMumrQifaygufwmvm; aoG;xGufvnf; aoG;awGukd pkyfxkwf? cGJxkwfwJhukoenf;awGu [m EkdifiHjcm;ukdxGufNyD; t&nftaoG;jynfhrDwJh aq;0g;ukorIawG
qkdwm odvdrhfr,f/ aoG;cJvkdYjzpfwmqkd&if aoG;cJwmukdaysmfapwJh tawmfav;aumif;ygw,f/ EkdifiHjcm;rSmqkd&if vlemtouf&SifNyD; cH,lEkdifcGifh&Sdayr,fh trsm;pkjzpfwJh omrefvlxkrSm tJ'DtcGifhta&;
r&&SdMubl;/ usef;rmjcif;qkdif&m vlYtcGifhta&;rSm az:jyxm;wJh
aoG;usJaq;ukd aomuf&ygw,f/ tJ'guvnf; q&m0ef&JUnTef jyefvIyf&Sm;EkdifwJh om"uawG trsm;BuD;awGU&w,f/
'Accessible' tm;vk;H twGuf tNrJ&adS e&r,fqw
dk hJ tcGit
hf a&;awG[m
Mum;rI? BuD;MuyfrIatmufrSm aomuf&r,f/ aq;ukdpepfwus ar;/ avjzwfa&m*gjzpfEidk af jcrsm;wJh tcsuaf wGu bmawGv/J
jref
r
mjynf
r
S
m
r&S
d
b
l
;
/
'gaMumif
h
r
k
d
Y
a&m*gjzpf
v
m&if
aysmuf
atmif
h hJ aoG;xJrmS Cholesterol tqD"mwfawG
aomuf&if aoG;cJpukdaysmufapovkd aemufxyfaoG;cJrjzpfatmif ajz/ tpykid ;f wke;f uajymcJw
d q
f Ydkwmukyd jJ yefajym&r,f/ tJ'v
D dk tqD"mwfrsm;wm ukEkdifzkdY rvG,fwJhtajctaerSm ukd,fwwfEkdifwmukdyJ BudK;pm;vkyf
umuG,fay;r,f/ 'gayr,fh pepfwus aq;ukdcsdefqraomufbJ rsm;NyD; tqDyw
vkdtyfwmxufykdaomuf&if aoG;xGufvGefwmrsdK; jzpfEkdifygw,f/ 0ufom;tygt0if tqDrsm;wJh tpm;taomufpm;vkYd jzpfwmtjyif &ygr,f/ tJ'guawmh rjzpfcif ]umuG,fjcif;} ygyJ/
a'guw
f m cifapm0if;
d v
f ufvyI &f mS ;rIenf;wJo
h al wGrmS jzpfr,f/ 'ghtjyif qD;csKd ? aoG;
OD;aESmufxrJ mS aoG;xGuv
f eG &f if a&m*guykad wmifq;dk oGm;Ekid w
f ,f/ uk,

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

use;f rma&;*sme,f

rSwfPfaysmuf

NIGHTINGALE 9

vlemwa,muf q&m0eftcef;xJ a&;BuD;okwfNym aNy;0ifvmNyD;


]q&m usaemfrSwfPfawG aysmufukefNyD? u,fygOD;}
q&m0efu
]aemuf bmNzpfao;vJ}
]usaemf b,fwkef;u bmNzpfcJhvdkYvJ[if}

aq;ynm wdk;wufyHk
*syef? t*Fvdyf? *smreD? tar&duefeJY jrefrmwdkY qHkMuwJYtcsdef
*syef/ / usKyfwYkd wdik ;f jynfrmS tqkwt
f pm;xd;k cGpJ w
d Nf yD;wJh vlemawG wywfavmufqkd tvkyv
f yk Ef idk Nf yD/
t*Fvyd /f / 'gav;rsm; usKyfwdkYqDrSm tonf;tpm;xdk;NyD; ig;&ufavmufqdk 'Dvl tvkyfqif;aeNyD/
*smrPD / / 'Davmufu bmrSr[kwfao;bl;/ *smreDrSmqdk&if ausmufuyftpm;xdk;vlemawG
okH;&ufavmufqdk ajy;vdkYawmif &aeNyD/
tar&duef/ / [m;[m; ,ltufpfrSm 'gawGvmajym&if &,fp&mMuD;/ 'DaeY ESvHk;tpm;xdk;/ reufjzef
tvkyfqif;vdkY &NyD/
jrefrm/ / ysif;awmifysif;ao;w,f/ bmrSraumif;awmhwJhvlwa,muf tpm;xdk;cGJpdwfrIawG
vkyfp&mawmifrvdkbJ wdkif;jynftkyfcsKyfoGm;wm ESpfaygif; ESpfq,fausmfvnf;Muma&m vlawG
iwfukefa&m/ t[D;/

awG;&,f ...&,fawG;
a 'g uf w m *sKd u m pk a q m if ; w if jy o nf/
aozdkYtcsdef b,favmufusef

tusdK;tjrwf
vlwa,muf q&m0efqDvmNyD; aus;Zl;wifpum;vmajymw,f/
]q&m&,f q&mukay;vdkufwm usaemftusdK;tjrwf trsm;MuD;&oGm;w,f}
]aeygOD; cifAsm;u usaemfY vlemrS r[kwfwm}
][kwfygw,f? tck q&mukNyD;qHk;oGm;wm usaemfYOD;av;yJ/ olYtarGawG rMumcifusaemf
&awmhr,fav}

owif;aumif;

vlemwa,muf pdwfvufysufNym;pGmeJY q&m0efqDa&mufvmw,f/


vlemwa,mufxH q&m0ef a&mufvmNyD;
]q&m&,f usaemftck tawmfav; aeraumif;Nzpfaew,f/ aoawmhrvm;rod/ prf;ay;ygOD;}
]cifAsm;twGuf owif;qdk;vnf;ygw,f/ owif;aumif;vnf;ygw,f}
q&m0ef taotcsm prf;oyfNyD;awmY pdwfraumif;NzpfaewJY avoHeJY
]aNymyg q&m}
]cifAsm;ae&zdkYtcsdefu wq,f .....}
]owif;qdk;uawmh cifAsm;&JU ajcaxmufESpfbufpvHk;udk jzwfypfrSNzpfawmhr,f/ owif;aumif;
vlemrS pdwfvIyfSm;pGmNzifY
uawmh cifAsm;&JUzdeyfawGudk cifAsm;&JUukwifab;u vl0,fr,fvdkY ajymxm;w,f}
](10) em&Dvm;? (10) &ufvm;? (10) vvm;? (10) ESpfvm;}
q&m0efacgif;,rf;NyD; trSwfpOfa&awmYwmyJ
]wpf..ESpf..oHk;.. av; .......}
em;av;ol
vlwa,muf em;txl;ukq&m0efwOD;xH vma&mufwdkifyifw,f/
]q&m usaemfrdef;rtck em;av;aeovdkyJ}
]aocsmatmif prf;oyfMunfhygOD;}
emwm&Snf
]b,fvdkprf;oyf&rvJ q&m}
vlwa,muf q&m0efqD oGm;NyD;
]olrD;zdkacsmifxJSdaewkef; aNcvSrf; (15) vSrf;tuGmuaeNyD; bm[if;csufvJ atmfar;Munfh?
]q&m usaemfbmrS vkycf sif udik cf sipf w
d rf Sw
d m tawmfav; MumaeNyD/ bma&m*gNzpfaeovJqw
kd m
rMum;bl;xif&if aemuf (10) vSrf;? aemuf (5) vSrf; ?aemufqHk; em;tem;uyfNyD; ar;Munfh}
prf;oyfay;ygOD;}
'Dvt
l rd af &mufawmY q&m0efrmS wJt
h wdik ;f rD;zdak csmifxJ xrif; [if;csufaewJY olYred ;f rudk aNcvSr;f
q&m0efrS prf;oyfppfaq;NyD; aemuf
(15) vSrf;tuGmuaeNyD;
]cifAsm;rSm bma&m*grS rSdygbl;/ tysif;MuD;aewmoyfoyfyg}
]rdef;ra& bm[if;csufowkef;}
]'gqdkvnf; q&m&,f? usaemfYrdef;rudk NyefaNymvdkY&atmif a&m*gemrnfav;awmY wyfay;yg}
rdef;rrMum;&bl;xifNyD; (10)vSrf;tuGm? aemuf (5) vSrf; tuGmuaeNyD; qufar;Nyefw,f/
aemufqHk; rdef;rem; tem;uyfNyD; ar;vdkufwJYtcsdefrSmawmh
owdcJ
]av;BudrfaNrmufaNzr,f? Muufom;[if;csufw,fawmfa&? Mum;NyDvm;}
vifr,m; ESpfa,muf oGm;q&m0efxHa&mufvmw,f/
rdef;r&JU tus,fBuD; atmfaNzoHudk Mum;vdkuf&ygw,f/
rdef;ru
]q&m 'DoGm;uawmY EIwfypfrSjzpfawmYr,f? xHkaq;awG bmawG vkyfraeygeJYawmh/
jrefjrefomEIwfvdkufyg&Sif}
q&m0efu rdef;rjzpfoludk owdaumif;vdkufwm[k txifBuD;NyD;
]uJ ciffAsm;emwJYoGm;udk jyay;ygOD;}
]a,mufsm;a& &SifhemaewJhoGm; jyvdkufav}

aps;BuD;w,f
ESvkH;tpm;xdk;cGJpdwfukq&m0efMuD;u vlemudk
]usaemfhqDrSm ESvHk;okH;ck &xm;w,f? cifAsm;MudKufwma&G;/ tpm;xdk;cHaygh}
]ajymygOD; aps;EIef;av;awG}
]yxrwckydkif&Sifu tm;upm;vkyfw,f? tqDa&Smifw,f? aq;vdyfraomufbl;/ olu
taNy;csefyD,Hwa,muf/ um;wdkufvdkY qHk;oGm;wm/ aps;EIef;u usyfodef; (200)/
'kwd,uawmY vlawGudk tultnDay;wwfw,f? pdwfjzLpifw,f? tiefrpm;bl;/ olu
tEkynmSifwOD;/ t&ufrl;NyD; tdrfay:u jyKwfusaowm/ aps;EIef;u odef; (300)/
aemufqHk;wvHk;ydkifSifuawmY aq;vdyfaomufw,f? t&ufaomufw,f? qDOD;axmywfawG
pm;w,f? vlawG0dkif;kdufwmcH&NyD; aooGm;wm/ aps;EIef;uawmY odef; (1000)}
]Asm raumif;wJY vl&JU[mu aps;rsm;vdkufwm}
]rsm;qdk 'Dvlu tmPm&Sifav}

10 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f


```

pmrsuEf mS (6) rStquf

&Sif? rEkaA'ynm&Sif? aq;


ynm&Siftawmfrsm;rsm; ckxdt
rsm;qkH;vufcHxm;wJh t,lt
quawmh ]cspfpdwf} qkdwm[m
OD;aESmuftmkaH Mumqkid &f m t*Fg
awG yg&Szd UHG NzdK;wJh ow0gwcsdKYeYJ
EkYd wu
dk af rG;jrLow0gawG&UJ rlv
ADZarG;&myg pdwfvkdY qkdaMumif;
yg/
pma&;olwYdk i,f&,
G Ef yk sKd pOf
umvwke;f u zwfaI vhvmcJzh ;l
wJh (tcspf?umr) yg&*l? usrf;
jyKq&m umvD'go&JU umr
oQw&wkdY acwfopftcspfok
awoD a'gufwmuif;ap;&JU t
pD&ifcpH mwkYd vydk J tar&duefEidk if H
l*smwuokdvfu ZD0? rEk
aA'ynm&Sif trsdK;orD;ygarm
u a'gufwm [Jvifzpf&Sm[m
tcspfpdwfqkdif&m okawoey
nm&SifawGxJrSm xif&Sm;ausmf
Mum;olwOD; jzpfygw,f/ uk,
d f
wkdifaq;ynm&Sifa'gufwm r
[kwfayr,fh ZD0aq;odyHynm
&SifawG? pdwfynm&SifawGeJYwGJ
zufNyD; okawoersm;pGm jyK
vkyfNyD; okawoepmwrf;awG
wifoGif;um pmtkyfaygif;rsm;
pGmukdvnf; a&;om;xkwfa0cJh
ygw,f/
olr&JU okawoepmwrf;rSm
az:jyxm;wmu tcspf p d w f
qkdif&m cHpm;rI[m EkdYwkdufow
0gawG&JU rlvt&if;cH cHpm;rI
awG jzpfNyD; tajccHtm;jzifh 3
rsdK;&SdygowJh/ bmjzpfvkdY 'Dvkd&Sd
&wmvnf;qk&d if EkYd wu
dk Nf yD; arG;
jrLwJh ow0gawGrSm rdrdwkdYESpf
oufwJh b0Muifazmfukd pdwf
wkid ;f us a&G;cs,fNyD; a&Tvnfw?JG
cspfyGJ0ifum rdrdwkdY&JUrsdK;quf
quf v uf y sH U yG m ;a&;twG u f
(Mating and Reproduction
&Sd&wmvkdY qkdygw,f/ wd,
trsd K ;orD ; row 0 gawG r S m
vSywJh&ifom;tpkH &Sdae&wm
vnf; 'DtwGufygyJ/ &ifom;
ukd aq;ynmtac: Mammary
Glands vkdY ac:wJh a0g[m&[m
Mamma qkdwJh pum;u qif;
oufvmwm jzpfygw,f/
rlvt&if;cH cHpm;rI 3 rsdK;
tjzpf (1)wyfrufpdwf (Lust/
Libido)? tcspf(umr?&m*)vIHU
aqmfpdwf (Sex Drive) (2) tl;
trl;pGJvrf;pdwf? qGJaqmifrI
(Attraction) (3) ykid q
f idk &f ,l wm
&SnfvufwGJvkdpdwf (Attachment) wkdY &Sdw,fvkdY a'gufwm
zpf&Smu qkdygw,f/
yxrtrsdK;tpm;ukd umr
*kPftmkHpdwfvkdYvnf; qkdEkdif
ygw,f/ bmaMumifhvnf;qkd
awmh tJ'Dpdwfr&Sd&if umr*kPf
tmkH tcspfpdwf? cspfcsifwJh
pdwfawGvkH;0r&SdwmaMumifhyg/
w&m;oabmeJYq&dk ifawmh (tm

oa0gw&m;) umrpdwfqEeD0
Pw&m; uif;rJhrIjzpfygw,f/
tJ'yD xrtrsKd ;tpm;twGuf
cEmukd,fwGif;qkdif&m ZD0"mwk
"mwfjyKrIrsm; jzpfay:zkdY&m wm
0ef & S d w J h "mwk y p n f ; awG u
usm;a[mfrkef;vkdY wcsdKYodMuwJh
wufpwkdpxkef;eJY ra[mfrkef;
jzpfwJh tDpxkd*sifwkdY jzpfMuyg
w,f/ 'D"mwkypnf;? a[mfrkef;
&JU tpGrf;tmedoif[m ukd,f
wGif;rSm &ufowywftenf;
i,f (okYd) vtenf;i,favmuf
yJ wm&SnfcHygw,f/
'kwd,trsdK;tpm;uawmh
qGJaqmifrI? tl;trl;rkd;rjrif
avrjrif cspfcsifMuwJhpdwf w
enf;tm;jzifh tcspfuvGJ&if
bmukrd S rqifjcif? pm;&ifvnf;
'Dpdwf? oGm;vmvIyf&Sm;tcsdef
wkdif;rSm 'DcspfpdwfukdyJ tmkHjyK
wJhpdwfyg/ oDcsif;awGrSmygwJh
]taztarxufcspw
f ahJ rmifarmif
&,f}wkYd ]a&Tjrirhf &dk af wmifv;Hk wk;H
rSwfvkdYckefr,f} vkdY tvGeftuJ
ajymMuwJhtxdjzpfwJhpdwfygyJ/
'Dpw
d jf zpfwhJ w&mcHu,
dk w
f iG ;f u
ZD0"mwkypnf;awGu uufw
aumatrif; (Catecholamines)
qkdwJh "mwfypnf;awG jzpfMu
ygw,f/ aq;avmurSm vlod
rsm;wJ h aemf t uf y D e uf z &if ?
aemftuf'&De,fvif yg0ifyg
w,f/
tcspfokawoDwOD;jzpfwJh
*sdef;at'rfqkdolu olY&JU tif
wmeuf0ufbfqkdufrSm igh&JU t
cspfawG[m "mwkjzpfpOfawGyg
(My Love is Chemical) vk d Y
azmfjyxm;ygw,f/ 'ghtjyif ok
awoDawG awGU&Sdwmu OD;
aESmuf&UJ tpdwt
f ykid ;f wckjzpfwhJ
[kdufykdomvmrwfpf (Hypothalamus) uae PEA (yJaphav;vkdY
rSwfrdatmif rSwfEkdifygw,f)
PEA (Phenyl Ethyl Amine) ukd
xkwfvTwfay;ygw,f/ tl;t
rl;jzpfMuatmif t"duzefw;D wJh
vufonfw&m;cHtppf[m ol
ygyJ/ (acsmuvufrSmvnf;
PEA yg&Sdw,fvkdY od&ygw,f)
'gaMumifh tar&duefEkdifiH
rpfcsD*ef zJ&pfpwdwfwuokdvf
tcspfokawoeynm&Sif a&m
bwfzkdif&mu ''When PEA is
High" is ''When Love is Blind"
csppf w
d af wGeYJreT Nf yD; bmukrd rS jrif
(tcspfaMumifph v
Hk ;Hk uef;ae) csdef
rSm PEA "mwkypnf;xkwfvTwf
rI[m tjrifhwufqkH;tcsdefvkdY
qkdygw,f/ wzufewforD;
ig;&meJYaysmfyg;ovkd cspfyGJ0if
aysmfcsifwphJ w
d f aq;ynmtac:
,lzkd;&D;,m; (Euphoria) cspf
oleJYyJ tNrJaecsifw,fqkdwm 'D
tcsdefrsdK;yJ xifyg&JU/ a&mbwf
zkdif&mu qufNyD;qkdwmu
PEA [m "mwkcspjf rm;ewfarmif

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f
&J U tcspf j rm;uav;uk d OD ;
aESmufukd csdef&G,fypfcwfovkd
jyKNyD; tcspfpdwfawG arG;zGm;
xGufay:vIHYaqmfay;ovkdygyJ
wJh/ tif; .. wifpm;ykHav;u
uAsmqefvkdufwmaemf/
&Sdygao;w,f/ PEA [m
olwOD;wnf; w&m;cHrjzpf&
avatmif aoazmf (r[kwf
aygif) rkdufzuftazmfjzpf&av
atmif 'kyd grif? aemftuf'&De,f
vif? qD,w
dk edk if qkw
d hJ ZD0"mwk
ypnf;awGukd pnf;kH;odrf;oGif;
twlwuGtaumiftxnfazmf
Muw,fvkdY qkdygw,f/
'gayr,fh .. 'gayr,fh ]cspf
zl;olwkdif; l;Muonf}qkdwJh p
um;yrm cspfpdwf'D*&D a&csdef
jriw
hf ufcsderf mS tl;trl;jzpfMu
wJh pdwf[m 'Da&usovkd tcsdef
wef&if avsmyh g;usqif;wwfyg
owJh/ okawoDawGtqkdt&
PEA tmedoifoufwrf;[m t
rsm;qkH; 3 ESpfrS 5 ESpftxdyg
yJwJh/ wcsdKYqkd&if 'Davmufxd

arsmovkdygyJwJh/ olrvnf;yJ
rEkvlYobm0? ow0gawG
&JU (tcspfqkdwJh bmom&yf)rSm
psmef0if qufvuf okawoe
jyKaerdwmygwJh/
1988 ckESpfwkef;u e,l;
a,muf ajratmuf&xm;pD;&if;
urmhukvor*&JU 1947 ckESpf
avmufu EkdifiHaygif; 62 EkdifiH
rSmvkyfcJhwJh tdrfaxmifjywfpJ
uGm&Sif;rI okawoetpD&ifcH
pm&if;tif;awGt& wckowdjyK
rdwJh xl;jcm;rIwcku olr&JU ok
awoejyKrIudk tpysKd ;cJw
h ,fvYdk
a'gufwm [,fvifzpf&Smu
R.D r*Zif; The science of love
rSm qkdxm;ygw,f/
tJ'pD m&if;tif;tpD&ifcpH mt
& tdrfaxmifonf tawmfrsm;
rsm; jyemwufMu? tcspf
Zmwfvrf;vrf;cGJMuwJh (umv
rSwfwkdif)[m xl;xl;jcm;jcm; 4
ESpfajrmufumvqkdwmukd olr
oGm;NyD; owdjyKrdygw,f/ tJ'D
upNyD; olr[m 'Dot
D &dk t
D ,lt

awmifrcHyJ 18 v wpfESpfcGJ
atmufuae 3 ESpf 4 ESpq
f w
dk m
tvGefqkH;yJvkdY qkdygw,f/
tcspfyg&*l *kkBuD; a'guf
wm[,fvifzpf&Sm cspfokaw
oDyg&*lwOD;tjzpf xif&Sm;vm
wmvnf; pdw0f ifpm;p&m Zmwf
vrf;wyk'fyg/ ukd,fawGUZmwf
vrf;tajccHyJqkdygawmh/ olr
uk,
d w
f idk f touf 23 ESprf mS cspf
pdwaf wGE;dk <u tdraf xmifuscahJ y
r,fh cspfuHaccJhygw,f/ tdrf
axmifouf 6 vomMumjrifh
vku
d yf gw,f/ tJ'rD mS wif 'Dbm
om&yfukd pdwf0ifpm;NyD; tjyif;
txefokawoejyKcJh? tcspf
aZm? a0'emtajz&Sm&if; rEk
aA'ynm&S i f w OD ; taeeJ Y
cspf&*kH arSmfkHawmrSm ckxdw
ukd,fwnf; tzGm;BuD;jzpfae
avmufwmawmif okawoejyK
qJyg/ tcspfppfukd &SmazGqJyg
wJ/h *Dwukd pGv
J rf;cspfcifoal wG
vkd *Dwynm&Sif Idyif&JU ]uGef
qmwkd} (oHpkH *Dw)wkdY? rkd;Zuf?
bDokdAif*Dw ESpfoufpGJvrf;ol
[m 'D*Dwa&,OfaMumrSm epf

qukd azmfxw
k cf w
hJ m ckq&dk if ZD0
"mwk"mwfcGJcef; prf;oyfrIawG?
OD ; aES m uf t mk H a Mumqk d i f & m
prf;oyfrI (PET) (FMRI) awGY&Sd
csufawGu vufawGUaxmufcH
oufaojycJhygNyD/
pdwu
f ;l ,Of tl;trl;tcspf
(Romatic Love) uae aemufw
qifhwufrS tcspfpdwf[m ckdif
NrJygw,f/ qkdcJhwJhtwkdif; 'kwd
,trsdK;tpm;[m PEA "mwk
ypn;f pGr;f &JU tmedoifrukecf rf;
oa&GU (tl;trl;cspfpdwfawG
rukefcrf;oa&GU)awmh ]armifw
rsufESm arhwrsufESm w&GmrSwf
xif csppf w
d af wG &pfywfzUJG vsuf
yif} aygh/ csppf w
d jf y,fcsed rf awmh
]uHqkHvQifpm;? uHukef&ifoGm;}
vkdY qkdwwfMujyefygw,f/ ]uH}
uk d ,k d ; r,f z G J U yk H c s tjypf q k d
avh&SdMuygw,f/ wu,fawmh
ZD0"mwfoabm&JU pDrH&mvkdY
vnf; qkdEkdifygw,f/
wwd,trsdK;tpm;cHpm;rI
tDrkd&Sif;u ykdifqkdif&,lvkdrI
(Possessive/Attachment) um
vwm&Snftwl vufwGJaexkdif

vkpd w
d af wGjzpfygw,f/ 'grsdK;u
wcsdKYajymMu?qkdMuwJh i,fcspf
a[mif;eJY kd;ajrusaygif;oif;
w,fqkdwJh pkHwGJawG? aowyef
oufwqkH; wvifwr,m;p
epfeYJ tcspfBuD;olawGyg/ pHjyt
cspfrsdK;ayghav/ 'DvkdtcspfrsdK;
[m ta&SUwkid ;f om;? tm&Swu
dk f
om; awmfawmfrsm;rsm;&JU ykpH v
H Ydk
qkEd idk af yr,fh taemufEidk if o
H m;
awmfawmfrsm;rsmuawmh cspf
pdw0f ifpv
JG rf;wG,w
f m&r,fh t
pm; &nf;pm;awGwykHBuD;xm;?
]ckdifyef;pkH} ,kd;',m;aw;oGm;
awGeJY xnfvJwGJ cspfyGJ0ifol
awGyg/ olwkdYtzkdYrSm &nf;pm;?
cspo
f x
l m;&wm[m ]ZD;jym;av;}
pm;&ovkdYyJvkdY rSwf,lxm;yg
w,f/ wcsdKYrsm;qkd&if twlae?
twlpm; ESpfyg;oGm;Mu&mu
om;orD;&wem (&wmemwJh&
wemwrsdK;)awG 3 a,muf 4
a,muf&wmawmif vufrxyf
&ao;yJ twlaerIjyKolawGyg/
pma&;ol&JUrdwfaqG EkdifiHjcm;
om;wOD;u ajymzl;ygw,f/
rif;wkdY ta&SUwkdif;om;? tm&S
wkdufom;awG[m ykdifqkdifvkdrI
odyfrsm;w,fwJh/ vufxyfNyD;
w,fqkdwmeJY cifyGef;uZeD;ukd
ykdifqkdif? ZeD;u cifyGef;ukd ykdif
qkdifeJY tcsKyftjc,fawG odyf
rsm;w,f/ 'kdYqDrSmu aysmfo
avmuf t wl a eMu/ pd w f o
abmcsif; rwkdufqkdif&if vrf;cGJ
Mu/ tJ'gtaumif;qkH;yJwJh/
'gaMumifhvnf; xifygw,f/
usaemfwkdY vlBuD;olrawGqkdMu
wJh tdrfaxmifjyKw,f? vuf
xyfw,fqw
dk m tdrq
f w
dk ahJ xmif
ukd a&mufMuwmyg/ vifh0w
&m;? r,m;0w&m; qkdwmawGeJY
vlYabmif,Ofaus;rI uefYowf
rIawGyg/
'Dvkd umvwm&Snfcspfpdwf
awG wnfaeapzkdY cEmukd,f
wGi;f wm0ef&w
dS hJ ZD0"mwkypn;f
awGuawmh yufywkduf (Peptides) awG? atmufqDwkdpifeJY
aAqkdy&ufqifwkdYygyJ/ aemuf
NyD; vifhbpftzGJU (Limbic System) ac:wJh OD;aESmuf&JUtzGJU[m
vnf; 'Dudpt
wGuf wm0ef&Sd
ygw,f/ vif&,f r,m;&,fqdk
NyD; owfowfrSwfrSwf ckdifckdifNrJ
NrJ vufwGJMuzkdYqkdwJh pdwf"mwf
qkH;jzwfcsufukd 'DtzGJUu owf
rSwfcsrSwfygw,f/ 'ghtjyif
NGF (Nerve Growth Factors)
ac:wJh "mwkypnf;awG[m wm
&SnfckdifNrJcspfpdwfeJY vufwGJMu
olawGrSm Oxytocin udk 0kdif;ul
tm;jznfhMuygw,f/ tif'kdzif
qkdwJh "mwfawG wGJzufyg0ifyg
w,f/
atmufqw
D pdk ifqw
dk m uk,
d f
0efaqmifawG rD;zGm;&mrSm? cspf
pdwaf wG txG#t
f xdyaf &mufcsed f

(Orgasm) rSm ta&;ygwJh a[mf


rkef;"mwfwrsdK;yg/ wcsdKY prf;
oyfraI wGrmS awGU&wmu Orgasm jzpfwkdif; atmufqDwkdpif
xGufNyD; cspfolpkHwGJarmifESHawG
ukd ckdifckdifNrJNrJvufwGJrIukdjzpf
apygowJh/
trsdK;orD; ow0gtrawG
rSm atmufqDwkdpif"mwfu t
"duusovkd trsdK;om; ow
0gtzdkawGrSm tvm;wltjzpf
aAqkyd &ufqif a[mfrek ;f qkw
d m
u wm0ef,lw,f qkdygw,f/
wcsKd YZ0D "mwkoyd yH nm&Siaf wGu
qkd&if atmufqDwkdeifukd t
cspfvdifpdwfqkdif&m txl; tm;
aumif; aumf"mwf (Hormonal
Sex Superglue) wrsd K ;vk d Y
owfrw
S yf gw,f/ 'ghjyifpw
d 0f if
pm;p&maumif;wmwcku t
&uf a opmtaomuf v G e f & if
cEmukd,fwGif; atmufqDwkdeif
xkwv
f yk rf aI vsmeh nf;usqif;ap
NyD; umr*kPfpdwf0ifpm;rIenf;
apw,fvkdY qkdygw,f/
aemufxyf cspfpdwfqkdif&m
ZD0"mwkypnf;wrsdK;u zDkdrkef;
(Pheromones) qkdwJh a[mfrkef;
wrsdK;jzpfygw,f/ vufawGU
"mwf c G J c ef ; prf ; oyf o w 0 g
av;awGukd zDkdrkef;"mwfawG
awGUxday;wJhtcg vdifpdwfykdrkd
Ekd;<uNyD; rdwfvkdufMuwmukd
awGU&ygw,f/ 'Dtcsufukdrl
wnfNyD; odyHynm&SifawG[m
tem*wfrSm cspfpdwfEkd;<uaq;
(Aphrodisiac) tjzpf? yD,aq;
tjzpf okH;pGJEkdifzkdYBudK;pm;ae
Muygw,f/ tvm;wlyJ (PT
141) qkdwJh Bremelanotide a[mf
rkef;"mwfopfwrsdK; zefwD;rI?
(t,f v f z mrD v mEk d q k d u f p wD
rsLvdyfwif;a[mfrkef; ac: "mwk
ypnf;ukd tajccH) eJY tem
*wf cspfpdwfEkd;<uaq; (a&arT;
vkdjzef;aq;) yD,aq;opfawG
prf;oyf azmfxkwfaeygw,f/
ed*;Hk csKyfajym&&if tcspfpw
d f
qkid &f m ZD0"mwkjzpfpOfawGrmS t
"du okyaf qmifyg0ifwhJ "mwf
ypnf;awGuawmh tcspfa[mf
rkef;"mwfrsm; ac:EkdifwJh Testosterone? tDpxk*d si?f atmufqD
wkdpif? aAqkdy&mqif? zDkdrkef;?
e,lkdx&efprpfwmac:wJh 'kdyg
rif;? qD,kdwkdeif? tif'kdzif qkd
wmawG? aemftufyDeufz&if;
pwJh "mwkypn;f awGjzpfaMumif;
yg/ OD;aESmuftmkHaMumqkdif&m?
pdwfykdif;qkdif&meJY ZD0"mwk"mwf
oabmawGyJ jzpfygw,f/ kyf?
emrf? "mwfoabm? umraZm?
rNrJaomw&m;awGvkdY qkdcsifyg
w,f/ wenf;tm;jzifhqkd&&if
oH o &m b0Zmwf t armrS m
arsmygvGifharsm&r,fh tmkHcH
pm;rIawGygyJ/
a'guw
f mZD0u (uarmZ)

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

use;f rma&;*sme,f
]'gav;awG u k d a &mif ; NyD ;
aq;0,f O D ; rS / aq;awG u
vnf; aps;BuD;vmvku
d w
f m/ t
&ifueJYukd rwlawmhbl;}
ODxGef;at;rsufESmay:okdY
avEkat;av;ESifhtwl rkd;puf
aygufwkdYu wazsmufazsmuf/
taemufbufoYdk 0ifa&mufcgp
ae0ef;BuD;onf u&ifjynfe,f
\ toufaoG;aMum oHvGif
jrpfESifh yeHwifhvsuf&Sdonf/

okn

jrifjh rwfEvS ;Hk om;


tcef; (1)
]&Sifzsm;aew,fr[kwfvm;
roGm;ygeJYvm;}
]&ygw,f .. igroGm;vkdYr
jzpfbl; .. [kdbuf&Gmuvlemu
ykdta&;BuD;w,f}
]ajym&cufvu
dk w
f m .. 'gqkd
vnf; taEG;xnf0wfoGm; ..
pufbD;ukd ajz;ajz;eif; .. cP
carmufvnf;aqmif;oGm;OD;}
a':oufarwa,muf
NcH0rSaeNyD; pufbD;pD;um xGuf
oGm;avol vifawmfarmifukd
pdwfroufromjzifh Munfhaerd
avonf/
tcef; (2)
OD;xGef;wifwa,muf raeY
u ok;H rkid t
f uGmu &Gmw&GmwGif
vlemoGm;MunfNh yD; jyefvmawmh
csrf;pdrfhpdrfhjzpfvmovkdyJqkdvkdY
a':ouf a ru aq;twif ;
wkdufvkduf&ao;onf/ q&m
awGqkdwmu ajym&wmt&rf;
cufonf/ vlemawGukd [kd[m
a&Smif? 'DvkdaeqkdNyD; olwkdYus
awmh jzpfovkdyJaeonf/ aq;
q&mqko
d nfrmS vnf; vlyifjzpf
onf/ wcgwav zsm;wmem
wm&Srd mS trSe/f uk,
d u
hf u
dk ,
dk f *k
pkdufoifhonf/ ckvnf; em;em;
aeaeraebJ vlemqD xGuf
oGm;jyefNyD/ rkd;yifrvif;tm;
ao;/ tif;av tjypfrajym
omygbl;/
OD;xGef;wif vufaxmuf
usef;rma&;rSL;b0rS tNidrf;pm;
,lNyD; t&ifwm0efuscJhzl;onfh
&Gmw&GmwGif jyefNyD;aq;uk\/
tJ'&D mG ut&rf;acgifonf/ iSuf
zsm;vnf;aygonf/ aus;&Gm
aq;ay;cef; &Sdayr,fhvnf;
aq;rSL;awGu rvmcsifMu/ OD;
xGef;wif wm0efjzifhtjcm;&Gm
okdY ajymif;oGm;NyD; aemufykdif;
rSm b,faq;rSL;rS rNrJ/ rNrJ
onfu aq;ay;cef;rSm aocsm
aqmuf vkyfxm;jcif;r[kwf
onf h t jyif tpk d ; &uvnf ;
aq;ukdvkdoavmuf ryHhykd;Ekdif/

'Dawmh tdwfpkdufaygh/
OD;xGef;wif wm0efuspOf
wkef;u 'D&Gmav;onf trJ
a&mife,fajr[k owfrSwfxm;
wkef;yif &Sdao;onf/ &GmrSvl
awGuvnf; usef;rma&;A[k
okw enf;yg;vGef;aeawmh t
awmfav;ukd BudK;pm;vkyaf y;cJ&h
onf/ &Gmom;awGtwGu?f tpk;d
&ppfaMumif;awGtwGuf? u&if
vGwfajrmufa&;wyfom;awGt
wGuf &efolrdwfaqGrcGJjcm;bJ
ukoay;cJh&onf/
yHhykd;ay;onfh aq;awGrvkH
avmufonfhtcgrSm tdwfpkduf
NyD; NrdKYwuf0,fonf/ bkd;bGm;
ykdif v,fawG? EGm;awG ukefcgeD;
yif/ 'DMum;xJ tpk;d &ppfaMumif;
0ifvmvQif OD;xGef;wif tdrfukd
t&if0ifNyD; olykefawGUvm;ar;
wwf o nf / ol y k e f v mvQif
vnf; tpkd;&wyfawG vmvm;
ar;onf/ OD;xGef;wifu bm
jyef a jymovJ q k d a wmh ]igu
aq;ukwJholqkdawmh vlemu
awmhvmrSmyJ .. b,fol b,f0g
vmovJqw
dk mawmh igrodb;l }
[k jyefajzwwfonf/ jzpfcsif
awmh tpkd;&aqmufay;xm;
onfh aq;ay;cef;wGif rxkdifbJ
aetdrfukd aq;cef;vkyfNyD; aq;
ukaeavawmh vlemtjzL t
rnf;rSeforQ tdrfukdyJvmwwf
onf/ 'DMum;xJ acwfraumif;
onfhMum;u w&Gmul; ESpf&Gm
ul;NyD; vlemoGm;Munfhwwf
ao;onf/ usef;rma&;ynm
ay;rsm;vkyo
f nf/ 'Dvdk apwem
xm;vkdYvnf; b,folurS tE
&m,frjyKwmvm;awmh rajym
wwf/
tcef; (3)
tckawmhvnf; tNidrf;pm;
,lNyD; olcspfonfh&Gmuav;
wGif jyefNyD;aq;ukonf/ &GmrSm
uvnf; t&efom;zGm;q&mr
ESifh aus;vufAdaEmq&mukdyJ
tm;ukd;ae&avawmh OD;xGef;
wifukd vkdvkdvm;vm;yif vuf

cHMuonf/ uk,
d w
f idk Nf rdKUukd aq;
wuf0,fonf/ xkdufoifhonfh
tcaMu;aiGESifh ukoay;w,f/
r&S&d ifvnf; pyg;ay:cgrSay;qkd
NyD; ukay;onf/ ray;&ifvnf;
rawmif;/ 'gu ol\ynm'g
e/ pufbD;wpif;ESifh aeylr
a&Smif? rkd;&Gmra&Smif &GmpOfvSnfh
NyD; aq;ukonf/ &Gmom;rsm;u
vnf ; ol Y uk d t awmf c spf & S m
onf/ pm;OD;pm;zsm; vmykYd wwf
vkYd tdrw
f iG f [if;vsmqko
d nfrmS
yl&efrvkd/
wckawmh&o
dS nf/ tNidr;f pm;
r,lcifuwnf;u &GmpOfvSnfh
NyD; aq;ukoae&ojzifh iSuf
zsm;tcHu&Sdaeonf/ ay:vkduf
jyefikyfoGm;vkdufESifh ESpfyifMum
anmif ; cJ h a vNyD / 'gayr,f h
vnf; olYukd,foltwdtvif;
tjrpfjywfoGm;atmif rukchJyg/
ayghavsmo
h nf[yk ifajym&rvm;/
tom;usNyD[k ajym&rvm;yif/
t&ifuwnf;u t&uftvGef
tuRHaomufcJhojzifh tonf;
uvnf ; od y f r aumif ; csif /
'gayr,fh OD;xGe;f wifwa,muf
tNyHK;rysuf aq;ukvsufyJ/
a':oufaruvnf; taumif;
qkH; yg&rDjznfhqnf;vkdYaygh/
tcef; (4)
]'D w cgpuf b D ; eif ; &wm
odyfroGufvSbl;/ toufu
av;u axmufvmNyDqkdawmh
vnf; pdwfoGm;wkdif;ukd,fryg
awmhbl;xifyg&JU}
vl e mMunf h N yD ; tjyef c &D ;
wGif OD;xGe;f wifwa,muf puf
bD;eif;&if; pOf;pm;vmonf/
aemuftywfrSm NrdKUwufNyD;
0,f p &m&S d o nf h aq;pm&if ;
rsm;ukd pdwfxJrSwGufMunfhae
onf/
]'D w cgNrd K Uwuf & if a wmh
qefav;? yJav;o,foGm;rSyJ}
&Gm&Sv
d rl sm;uvnf;r&S&d mS av
awmh ykdufqH&Sif;Ekdifonfhol
enf;onf/ qef?qD?yJrsm;ESifh
om uefawmhwwfMuonf/

tcef; (5)
&Si;f &Si;f ajym&&if olaq;uk
onfhykHpHESifh 'DaeYacwfukefaps;
EIef;ukd enf;enf;rSrumrd/ 'g
awmif &GmrSmaeonfjzpf t
ok;H pm&dwu
f odyrf &Sv
d /S t"du
aq;yJ/ t0wftpm;vnf; r
vk/d yGaJ eyGx
J idk f ESppf aHk vmufq&dk
NyD/ &GmrSmae&ifjzifh wywf&pft
0wfESifh jyemr&Sd/ wcsdKU&Gm
om;yif tus0wfonfr[kwf/
OD ; xG e f ; wif u k d , f w k d i f u yl
tkdufonfh&moDukd rBudKufav
awmh tdrfrSmae&if tusruyf
Ekdifawmh/ yufvufukvm;xkdif
wGifxkdifNyD; ESD;,yfawmifav;
wjzyfjzyfESifhaewwfonf/
aq;twGuf ukefuspm&dwf
BuD;vmaomfvnf; v,fawG?
EGm;awGukdawmhjzifh xyfra&mif;
Ekid af wmhyg/ 'gawGu om;orD;
ajr;jrpfawGtwGuf csefcJh&OD;
rnf/ olYrSm ay;p&mqkdvkdY 'g
awGy&J o
dS nf/ 'gawmifrS odyNf yD;
usefvSawmhonfr[kwf/ ol
wwfonfhynmukd vufqifh
urf;Ekid zf Ydk twGuu
f vnf; rjzpf
Ekdif/ aq;ynmqkdonfrSm jzpf
ovkdoifay; &aumif;aom
t&mr[k w f a y/ oif a y;&
onfhwkdifatmifrS vufrSwfr&Sd
onfh t&yfaq;xk;d q&myif jzpf
vmayvdrrhf ,f/ 'Dvadk wmh olu
tjzpfrcHEidk /f aq;ynmukd av;
pm;onf/ jrwfEkd;onf/ vlw
a,muf\toufukd u,fcsif
w,f/ oloifay;onfhynmESifh
usef;rma&;vkdtyfcsufrsm;ukd
arQmfvifhawmifhwaeonfh &Gm
rsm;rSvlwa,mufa,muf\
toufwacsmif;ukd vufvGwf
py,fjzpfoGm;aprnfhtjzpfrsdK;
vufrcHEkdif/ jzpfoGm;cJhvsif
aemif b 0txd rd r d u k d , f u k d
cGifhvGwfEkdifrnfr[kwfyg/

NIGHTINGALE 11

OD;xGef;wif pufbD;a'guf
axmufum aq;tdwfvSrf;ay;
&if; ajzvkdufonf/ avSum;
&if;wGifcPxkdif&m tarmajz
ae&mrS
]aemuftywf NrdKUwufzkdY&Sd
w,f .. qefeJYyJawGo,foGm;
NyD; a&mif;&OD;r,f/ aq;0,fp
&maiGu r&SdvSbl;}
]&SifhrvJav .. usef;rma&;
ukdvnf; *kpkdufOD; .. touf
uvnf; i,fawmhwmr[kwf
bl; .. }
]udpr &Sdygbl;uGm .. wkdYt
&G,frsdK;awGu 'DvkdvIyfvIyf&Sm;
&Sm;aerS usef;rma&;aumif;wm
uG .. ckawmif acR;xGufNyD; r
aeYu zsm;wmawmif b,fxu
G f
ajy;oGm;vJrodbl;}
a':oufar rsufapmif;w
csufx;dk NyD; rD;zkad csmifoYdk 0ifomG ;
onf/ OD;xGe;f wif ajymomajym
ae&onf/ vluawmh csrf;csrf;
pdrfhpdrfhjzpfwkef;/ a':oufarukd
ajymvkdYrjzpf/ pdwfylNyD; vlem&Sd
onfhtcg roGm;ckdif;rSm pkd;&
onf/ xkdtcg vlemtwGuf
cuf&csnf&JU/
]oufara& .. aq;aomuf
OD;rSyJ .. aq;ywfvnfatmif
aomuf&r,f .. a&aEG;jyifay;
ygOD;}
]xrif;rpm;awmhbl;vm;}
]&Srf;pkrSmpm;vmw,fuGm ..
twif;auR;aewmeJY}
]'gqkv
d nf;NyD;a&m .. rd;k csKyf
aeNyD .. a&rcsdK;eJYawmh}
rD;zkdacsmifbufrS rD;ajymif;
rIwfoHMum;&onf/ a&aEG;jyef
aET;aeonfxifh/ 'Dn rkd;wdrf&Sd
xifonf/ vrjrif? Mu,frpk/H

tcef; (7)
]usKyfwkdYvnf;Asm .. reuf
ESpef m&Duwnf;u xvmwmyJ}
][kwfw,fAs .. pufavSeJY
pkefqif;vmwm .. bmrSvnf;
rjrif&awmh .. "mwfrD;eJYxkd;NyD;
tawmfMunfh,l&w,f}
]'gawmif vrf;rSm ausmuf
aqmifwckeJY enf;enf;yGwfrd
ao;w,f .. pufavSorm; apm
t,f awmfvkdYaygh .. tJ'DrSm q
&mBuD; vefYoGm;wmjzpfr,f}
Nrd K Uaq;k H B uD ; ay:rS w
a,mufwayguf ajymqko
d rH sm;/
&GmrSolrsm;u NrdKUay:&Sd OD;
xGef;wif\ aqGrsdK;om;csif;
tcef; (6)
rsm;ukd ajymjyaejcif;jzpfonf/
]jyef v mwmaemuf u svS
]b,fvkdjzpfwmvJ tar
csnfvm; .. rkd;awmifcsKyfaeNyD} &,f}
a':oufar rD;cGufav;
OD;xGef;wif\ om;BuD;u
ukdifum tdrfay:uaeqif;vm tarjzpfolukd ar;vkdufonf/
NyD; ajymonf/
]nuaygh .. rkd;csKyfrSjyef
]&S r f ; pk b uf u k d quf u l ; a&mufw,f .. aq;aomuftdyf
oG m ;&w,f a [h .. vl e mw NyD; tarwa&;Ekd;awmh eifhtaz
a,muftonf;toefjzpfae u tzsm;wufaeNyD .. tarprf;
w,fqkdNyD; qufyifhoGm;vkdY}
Munfhawmh tawmfylaewm ..

'gayr,fh olucsrf;wmwkefae
wmyJ .. oliu
S zf sm;jyefxaeNyDqdk
wm tarodvkdufw,f .. b,f
vkdrSvJ ac:vkdYr&bl; .. u
a,mifuwef;awGvnf;ajym
NyD; nOf;aew,f .. 'geJYtar
vnf ; &G m uvl a wG u k d E k d ; NyD ;
zk;d cGm;apmt,f pufavSeYJ tjref
vmcJhwmyJ om;&,f}
IdufoHjzifhajym&if; OD;xGef;
wif\ vufukdqkyfukdifxm;
onf/ OD;xGef;wifrSmawmh uk
wifay:wGifvSJaeNyD; nOf;nL
aeonf/ rsufvkH;tpkHrSmvnf;
bmukdrS rjrif&ovkd/ ta&mif
rSmvnf; 0gaeonf/
]pJhxD aeaumif;oGm;NyDvm;
aeaumif;atmifaeaemf .. reuf
jzef wacgufvmMunfhay;r,f
tif; .. [if;[if;}
]taz 'gaq;kHay:rSmav
owdxm;ygOD; taz&,f}
tm;vk;H u0kid ;f NyD; owd&ap
&ef jyKpkaeMuonf/ aq;kHukd
a&mufonfrSm reufajcmufem
&Dxkd;avNyD/ olemjyKq&mrrsm;
vnf; tvkyfIyfaeMuonf/
]vlem&Sifb,folvJ .. 'DrSm
aq;pm&Guf .. 'Dpm&Gufukd ..
aq;kH0if;tjyifbufu aq;
qkdifrSm oGm;0,fvkdufaemf}
aq;pm&GufukdukdifNyD; OD;
xGef;wif\om; rajy;kHwr,f
qif;oGm;onf/ cPMumawmh
aq;ykvif;BuD;rsm;ESifhtwl jyef
a&mufvmonf/
]q&mr .. q&m0efBuD;ac:
ay;ygvm;}
]q&m0efBuD;utdrfrSmyg ..
usrwkdYtckyJac:ay;yghr,faemf}
tcef; (8)
OD;xGef;wifrSmawmh ykd;qkd;
vmavNyD/ rsufvkH;rsm;vnf;
0gxdefvmonf/ tjcm;olrsm;
bmvkyfvkdYbmukdif&rSef;rodMu
awmh / q&m0ef B uD ; uvnf ;
a&mufrvmao;/ em&DMunfh
awmh ckESpfem&DcGJaeNyD/
]um; .. um;awG ighuw
dk u
dk f
awmhr,f}
]owdxm;av ukdxGef;wif
&,f .. 'gaq;kHay:rSmav ..
'DrSm &Sifhom;orD;awG? ajr;awG
tm;vkH; a&mufaeMuNyD .. owd
xm;ygOD;}
][if; ...}
OD;xGef;wifwa,muf bm
ukrd S jrifEidk ?f odEidk pf rG ;f r&Sad wmh/
tm;vkH;\ ikdIdufoHrsm; xGuf
ay:vmonf/ us,fus,fawmh
rikd&JMu/ aq;kHwGif; jzpfaom
aMumifh jzpfayvdrfhrnf/ &GmrS
vkdufygykdYaqmifolrsm;tm;vkH;
ukd,fpDNidrfoufoGm;Muonf/
rsuf0ef;awGu 'D tjzpftysuf
ukd r,kHMunf&JMu/ olwkdY&Gmt
pmrsufESm (12) odkY ```

12 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f

kdufoGm;w,fav/ tJ'Dvkd wif;


rmrIawG avsmhyg;atmif ukvor* (tJav) <uufom;qkdif&m
or*tpktzGJUawGu ajzavsmhvmwm? aysmhajymif;vmwmeJYtrQ
toufLS vrf;aMumif;[mvnf; ykrH eS rf [kwaf wmhbJ uspdrw
hf Ydk ? aygh
uswkdY (tm a&mukefygNyD) ykHrSefr&SdawmhbJeJY usOf;ajrmif;vmw,f/
tJovkd usOf;ajrmif;vmwmeJYtnD vrf;aMumif;xJudk toufLS wJh
tcgrSm avawGwkd;0ifwkd;xGuf&w,fav/ 'DtcgrSm eH&HawGukd
wkdufrdNyD; ]eH&Hukd vufoDeJYxkd;rdw,f} oDcsif;qkdovkdrsdK;ayghAsm/
<uufom;awG[m wkecf gvm&muae ]a[mufo}H qkNd yD; tqifq
h ifh
jzpfay:vmwmyJAsdKU/
awmaysmf / / tarav; .. &Snfvsm;? axGjym;? ayrsm;ygbd ukdcefY
atmifaxmf&,f/ arsmufrif;pGef;0lckef;Zmwfum;vm;? ukd;ocsFKif;u
pdeaf c:oHZmwfum;vm; xifrw
S rf mS ;&ygw,f/ 'Dr,fem;axmifMu/
apmapmu cefYatmifaxmfajymoGm;ovkd usaemfwYdkwawG yufvuf
vSefNyD; ao;aygufcswJhtcg (tJ [kwfaygif) yufvufvSefNyD;
tdyfpuf? tem;,l? ZdrfcH? ESyfMuwJhtcgrSm yg;pyfuae0ifvmr,fh
avvrf;aMumif;[m tmacgifeYJ vQmt&if;Mum;rSm usOf;ajrmif;oGm;
w,fr[kwfvm;/ tJovkdyJ ESmacgif;uae 0ifvmr,fhavvrf;
aMumif;[mvnf; tvm;wl usOf;ajrmif;oGm;wmygyJ/ 'Dawmhum
b,foal wGu ykrd adk [mufwwfMuovJqw
dk m qef;ppfMunf&h if &m
xl;Xme? wm0efBuD;&ifBuD;ovkd ta[mufoH (tJav) ESmacgif;u
ae avvrf;aMumif;usOf;&ifusOf;ovkd ykdNyD;a[mufwwfMu
aMumif;ukd ukd*kkqefa& .../
*kq
k ef / / tvSnfhusawmhvnf; rD;uif;apmifh&rSmayghav/ 'grSyJ
tdyfa&;00tdyfpufEkdifrSmukd/ t&ufaomufwJhvlawG? tdyfaq;
```

pmrsuEf mS (7) rStquf

```

a&SUzHk;rStquf

wefqmyvmawG &Syd gw,f/ ol


wkdYawGu qkd;0g;wJhtajctae
rSma&m aumif;rGefwJhtajctae
awGrmS yg aysmah ysmif;rI&zdS Ydk zefw;D
rI&zdS Ydu
k dk tav;ay;Ekid Mf uygw,f/
nTwfaysmif;cHEkdif&nf&SdrI&JU
t"dut*Fg&yfawGxJuwcku
awmh ukd,fh&JUpdwfvIyf&Sm;rIawG
ukd [efcsufnDatmif xdef;nd
EkdifpGrf;ygyJ/ tJ'g[m ukd,fh&JU
pdwv
f yI &f mS ;rIawGudk todtrSwf
jyKNyD; tJ'DpdwfvIyf&Sm;rIawGukd
oifah wmfaumif;rGew
f yhJ pHk eH YJ azmf
jyEkdifpGrf;yJjzpfygw,f/ tJ'Dvkd
vkyEf idk w
f t
hJ wGuf usaemfwYdk[m
pdwf"mwfuswmawG? ylyifaom
uawG 'grSr[kwf raumif;wJh
pd w f c H p m;rI t ajctaeawG x J
a&mufoGm;rSmukd a&Smif&Sm;vkdY &
Ekid yf gw,f/ aemuf nTwaf ysmif;
cHEkdif&nf&SdrI&JU ta&;ygwJht
csufwckuawmh ukd,fhukdulnD
axmufyrhH ,fh tm;aumif;wJh t
0ef;t0kdif;wck&SdzkdYyg/ ukd,fht
wGuf tcuftcJtusyt
f wnf;
usa&mufaewJt
h csed rf mS uk,
d u
hf dk
tm;ay;zkdY? ulnDyHhykd;zkdY? ukd,f,kH

Munfpw
d cf s&r,fo
h al wG &Szd Ydk aygh
av/
ol w k d Y u uk d , f h & J U nT w f
aysmif;cHEidk &f nf&rdS u
I dk wk;d jriv
hf m
apEkid yf gw,f/ nTwaf ysmif;cHEidk f
&nf&SdrIxJrSm usaemfwkdYukd pdwf
zdpD;rIjzpfapEkdifwJh tajctae
awG? pdwfwkefvIyfajcmufjcm;&
r,fhtjzpfawGeJY &ifqkdif&wJht
csdefrSm usaemfwkdYawG aysmhaysmh
aysmif;aysmif;eJY [efcsufnD
atmif xde;f nEd idk pf rG ;f &Srd aI wG t
ygt0if jzpfygw,f/ tJ'DxJrSm
jyif;xefwJh pdwfvIyf&Sm;rIawG
ukd &ifqkdifvkdufNyD; ukd,fhtvkyf
uk,
d q
f ufvyk Ef idk zf Ydk twGuf tJ'D
awGUBuHK&rIawGudk b,ftcsed rf mS
a&Smifz,fxm;&r,fqw
dk mvnf;
odjrifem;vnf&ygr,f/
- uk,
d af wGUBuHKae&wJh jyem
awGukd ukdifwG,faqmif&GufEkdif
zkdY vIyf&Sm;aqmif&GufrI tqifh
w&yfukd vkyfyg/ aemufaeYpOf
b0twGuf vkyfzkdYvkdtyfwm
awGukdvkyfyg/ aemuf tem;,l
tyef;ajzNyD; ukd,fhukd,fukd tm;
jyefarG;yg/
- uk,
d u
hf dk ulnyD yhH ;dk rIeYJ tm;ay;

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f
aomufNyD; tdyfMuolawG? 0wJholawG (awmaysmfBuD;wkdY? cefYatmif
axmfwYdkvrdk sKd ;vlawG) touft&G,Bf uD;wJo
h al wG? yufvuftyd pf uf
wwfolawG? a&m*gwckcktaMumifh ESmap;? ESmacgif;ydwf? ESmacgif;
twGif;u tajr;yg;a&mifaeolawG? toufSLvrf;aMumif; ykHrSef
r[kwfolawG pojzifh .. pojzifhayghAsm/ 'Dvkdvlpm;rsdK;awG[m ykd
NyD;a[mufwwfMuygowJh/
tef'gref[;D d;k / / awmfawmfBuD;ukd pkHwumaphoGm;ygNyDAsm/ BuHKvm
oa&GU ajymqkdwifjyoGm;Muwmukd;/ 'Dae&mrSm a[mufjcif;&JUqkd;
usdK;awGukdvnf; usaemfu ajymjy&OD;r,f/ 'DvkdAs/ rdrd&JU a[muf
oHaMumifh vlrIa&;ykdif;qkdif&m xdckdufwmawG&Sdr,f/ ]a[mufoH}
qkw
d m a&SUurdwaf qGawG ajymMuwJt
h wkid ;f toufLS vrf;aMumif;
rSm ydwfqkdYrIawG (Sanction ayghAsm/ 'g[mvnf; vkdtyf&if vkdtyf
ovkdayghaemf) tJovkd ydwfqkdYrIaMumifh avwkd;0ifwmuae
wkefcgrIjzpfay:NyD;awmh a[mufoH&,fvkdY trnfay;? uifyGef;wyf?
arG;aeYvyk Mf u&wm jzpfw,fav/ vrf;aMumif; usOf;avav toH
us,favavyJ/ qkv
d w
dk mu toufLS vrf;aMumif;usOf;vmwmeJY
trQ cEmuk,
d u
f vkt
d yfwhJ atmufp*D si"f mwfudk tjynft
h 0r&awmh
bl;As/ 'gu&Sif;ygw,f/ a[mufaewJholukd aocsmapmifhMunfh&if
olYtoHu wpwp us,fvmNyD;awmh aemufqkH;rSm toHaysmuf
oGm;w,f r[kwv
f m;/ trSeu
f av0ifwm&yfomG ;vkYd yg/ 'DtcgrSm
ol[mEkd;oGm;r,f/ t&iftdyfaewJhykHpHukdjyifvkdufr,f/ OyrmAsm
ukd,fukdwapmif;vSnfhvkdufwmrsdK;? acgif;ukdvSnfhvkdufwmrsdK; ykHpH
ayghAsm/ 'DvEdk ;dk oGm;wmukd a[mufwwfwo
hJ al wGu,
dk w
f idk f odvu
dk f
wm&Sdovkd wcsdKUqkd&if rodvkdufbl;wJhAs/
qdek rD ;kd ausmf / / oDcsif;av; wykdif;wpeJY NiD;jy&&if ]odod .. rodod
.. ol[m wu,fa[muf .. a[mufqm*sifyJav .. a[mufwwf
.. a[mufwwf .. ol{uefrod .. 'g[m Sleep Apnea yJa[ ..}/
qufajym&&if a[mufwwfoal wG[m nbuftyd af yr,fh aeYtcg
rSmusawmh orf;a0wm? tdyfa&;r0wm? tvkyfrSmtmkHpl;pkdufrI
enf;yg;wmawG jzpfwwfowJh/ wqufwnf;rSmyJ a[mufwwf
olawGrSm ESvkH;? aoG;wkd;? avjzwf pojzifha&m*gawG jzpfyGm;zkdY
tcGifhtvrf; ykdrsm;w,fAs/
a'guw
f mvGP;f / / ukdif;Asm / 'gqkd&if a[mufwmukd b,fvkdum
uG,fMurvJ/ aq;NrD;wkdawG? enf;vrf;tao;pm;av;awGawmh
awmfawmfrsm;rsm;&SMd uwmyJ/ 'gayr,fh 'Dvedk nf;vrf;awGeYJ tqif
ajyMuolawG&Sdovkd tqifrajyMuolawGvnf; &SdaeqJyJav/ us
aemfavhvmawGU&Sd&oavmufuawmh (1) 0ae&if 0dwfcsyg/ (2)
t&ufeJYtdyfaq; vkH;0raomufygeJY/ (3) aq;vdyfjzwfyg/ (4)
tdy&f if ab;wapmif;tdyyf g/ 'Denf;vrf;av;oG,[
f m wu,fjzpf
csif wu,fvkyf t[kwfa[mufoHaysmufwJh aq;awGyJxifw,f

AsdKU/
cefaY tmifaxmf / / 'gwifb,furvJ q&mvGPf;a&/ tjcm;enf;
vrf;awGaum &Syd goaumAsm/ zk;d qkcd sif cifarmifneT Yf vYdk yaJ jymajym?
pkid ;f pkid ;f crf;vdiI v
f YdkyJ qkq
d adk yghaemf/ tmcHwiG ;f xJu <uufom;awGudk
tm;&SdoGm;atmifvkdY oDcsif;qkday;wmrsdK;? avrIwfwl&d,mwrsdK;rsdK;
eJY avhusifhay;wmrsdK; (awmaysmfBuD;wkdYqkd&if vufxJrSm bm*sm
wukdifukdifeJYavAsm) 'ghtjyif tdyf&cufwJhtcgrSm cHwGif;xJukd
taxmuftulypnf;wckck xnfhNyD;tdyfwmrsdK;? aemufwcku vkd
tyf&if cGpJ w
d u
f o
k rIc,
H w
l mrsKd ;? toufLS pufeYJ tdyw
f mrsKd ;awG[m
tjcm;enf;vrf;opf awGU&SdcsufawGt& [efusyefus? a[mufoH
yxkwfenf;awGvkdY od&w,fAs/
tef'gref[;D d;k / / bJ&dtcgwodef; *Gwf('f)aMumif; rD;armif;xkd;?
qvkkdufvkdufygw,fAs/ (oGm;avol cefYatmifaxmfvkdY r&nf
nTef;bl;aemf) 'DawmhAsm/ tdyf&ifa[mufwwfwm[m a&m*gwrsdK;
awmhr[kwfbl;aemf/ 'gayr,fh a[mufoHaMumifh jzpfvmwwfwJh
aemufqufwGJ jyemawGuawmh qkd;rSqkd;wJh ppftkyfpktrsdK;awG
vkyd AJ sdKU/ tenf;qk;H awmh rdrt
d cef;azmf? rdrt
d yd af zmf&UJ NidKjiifc&H wm?
rdrdukd,fwkdif&JU usef;rma&;? vlrIa&;tjyif vkyfief;cGifukdyg xdckduf
Ekdifapwm &Sdukd&SdNyD; jzpfukdjzpfaeMuwmAs/
awmaysmf / / em;axmifaeMuoltaygif;? pmzwfIaeMuoltaygif;
olawmfaumif;wkdY[m (EGm;tzGJUryg) usaemfwkdY aqG;aEG;wifjywJh
enf;vrf;aygif;pkHeJYrS BudK;pm;MunfhvkdYtqifajy&if tkdaurSmpkdjynf
ayghAsm/ tqifrajy&ifawmh oufqidk &f m q&m0efawGqu
D w
dk idk yf if?
aqG;aEG;? enf;emcH,lukooifhygaMumif; armif;cwfvkdufyg&ap
t&yfuwkdYa& .../
rdwfaqGrsm;tm;vHk; wNydKifeuf / / aumif;avpG? aumif;avpG/ pk
aygif;vkyfMua[h .../
tJonfaemuf uavmfp&m ta[muftaxGaxGjzifh aqmfp&m
EGm;ajcmufaAGwkdYukdvnf;aumif; (oef;a&T? armifat;? odef;pdef?
a&Tref;? wifatmifjrifhOD;? rif;atmifvIdif ponfjzifh) aysmfp&mt
aemuftaxGaxGjzifh abmf'gajcmufaAGwYdkonfvnf;aumif;? jrefrm
jynfom;jynfov
l x
l t
k wGuf tdypf ufaepOf a[muforH ay;&atmif
toufSLvrf;aMumif;tqifhqifh zGifhvSpfrIrsm;ESifh vlxkacgif;
aqmif a':atmifqef;pkMunftygt0if jynfwGif;jynfy&Sd jrefrm
jynfolvlxk\ t"r0g'Dppftpkd;&tay: qufvufxm;&Sdapcsif
Muaom pD;yGm;a&;ydwfqkdYrI (Sanction) wkdYonf avmuajr
ay:0,f 'Gew
f ?JG vGeq
f ?JG tm;NydKifMuvsuf aemufq;Hk xGuo
f ufusef
onftxd oif;wkdYwawGukd vlxku a[mufoHay; (zdtm;ay;)
Muavownf;/
qefwmuavmhpf (acw - t*Fy)l

pdwfxJrSm tjyefjyeftvSefvSef
pOf;pm;awG;awm? cHjyif;a'go
jzpfaewmrsdK;ukd a&SmifMuOfyg/
jyefvnfjyifqif? ajymif;vJuk
ovkdYr&EkdifwmrsdK;awGukd jyef
vnfawG;awmpOf;pm;aewmrsKd ;
ukdvnf; a&SmifMuOfygvkdY qkdyg
w,f/
taMumif;trsKd ;rsKd ;awGaMumifh
wenf;r[kww
f enf; pdwq
f if;
&Jyifyef;aeMu&wJh usaemfwkdY
jrefrmEkdifiHom;awGtaeeJY kyf
ykid ;f b0usef;rma&;? pdwyf idk ;f b
0usef;rma&;ukd &EkdiforQ &&Sd
Mu&atmif enf;vrf;aumif;w
csKdUukd wifjyvkdufwmyg/
pd;k aevif;
Source:American Psychological
Association

ra&G;? vlra&G;ukoay;EkdifcJhwJh
olu ukd,fukd,fwkdif a0'emcH
pm;vm&wJt
h csed rf mS jyefNyD;uko
ay;r,fhol r&Sd&SmcJhbl;/ 'gay
r,fh olY&UJ aemufq;Hk oGm;&mvrf;
rSm olYapwemawGu jyefNyD;
a&mifjyef[yfrmS aocsmygw,f}

rIawG&&Szd Ydk uk,


d cf spcf ifwo
hJ al wG
eJY twlwlaezkdY tcsdefay;yg/
uk,
d u
hf u
dk ,
dk v
f nf; *kpu
dk x
f ed ;f
rwfyg/
- wjcm;olawGudk ,kMH unftm;
xm;ovkd udk,fhukdukd,fvnf;
,kHMunftm;xm;yg/
tJ'Dvkd ta&;BuD;wJh usifh
BuHaqmif&Guf&r,fh tcsufawG
vnf; tygt0ifjzpfygw,f/
usaemfwYdk awG[m aysmf&iT rf u
I &dk
&SdaeMuw,fqkd&if pdwfykdif;b0
usef;rma&;twGuf ta&;BuD;
wJhtcsufwckukd &&Sdxm;NyDvkdY
qkdEkdifygw,f/ 'gayr,fh aysmf
&Tirf u
I dk xkwv
f yk af y;zkYd qw
dk mu
awmh rjzpfEkdifygbl;/ aysmf&TifrI
&JU qefYusifbufawGjzpfwhJ 0rf;
enf;aMuuGJrI? pdwfnpfrIawGukd
awmh uif;yatmif vkyfay;Ekdif
wJh enf;vrf;awG &Sdygw,f/ tJ
'gawGuawmh ...
- twdwfukdtvGeftrif; t
csdef,l jyefvnfpOf;pm;wmrsdK;
ukd a&SmifMuOfyg/
- uk,
d f ;HI edrchf w
hJ m? tapmfum;cH
cJ&h wm? uk,
d rf w&m;tvkycf cH &hJ
wmawG u k d tcsd e f t MumBuD ;

aMumif; twnfjyKavonf/
tcef; (9)
]rif;wkdYtaz[m ukd,fusdK;
ukdrMunfhbJ olcspfwJh&Gmom;
awG&JU usef;rma&;ukd t&rf;*k
pkdufcJholyg .. olY&JUwoufwm
vk;H rSmvnf; pufb;D wpif;eJY w
&Gm0ifw&GmxGuf vSnfhywfNyD;
aq;ukay;cJhw,f/ tm;vkH;u
olYukdcspfw,f/ aomif;usef;ol
vkdY owfrSwfcHxm;&olawGu
vnf; olYukdcspfMuw,f/ om;
wkdYorD;wkdYukdvnf; trsm;BuD;
jyKpkysdK;axmifay;cJhw,f/ olYvkd
aq;ynmeJY vlxkukdtusdK;rjyK
Ekdifonfhwkdifatmif ukd,fwwf
wJhynmeJY pGrf;EkdifwJhbufuae
trsm;tusdK;o,fykd;ay;EkdifzkdYt
wGuf oltcsdefwkdif;vkdvm;cJh
``` pmrsuE
f mS (11) rStquf
w,f/ olaq;ukcw
hJ hJ oufwrf;
ygt0if tjcm;aom &GmeD;csKyf wavQmufvkH;rSm bmpnf;pdrf
pyfrS &Gmol&Gmom;rsm; tm;ukd; OpmukdrS rrufarmcJhbl;/ puf
tm;xm;&m a&TawmifBuD; kwf bD;wpif;? aq;tdwfwtdwfeJY
w&uf aysmufuG,foGm;onf &GmpOfvSnfhae&wmukd auseyf
ukd vufcHr&Ekdifatmif jzpf aewJholyg/ olY&JUaemufqkH;t
Mu&onf/ &Spfem&Dxkd;NyD;cgrS csdefukdawmif aq;ukay;&if;
q&m0efBuD;a&mufvmum prf; jzwfoef;cJhw,f/ 'gayr,fh t
oyfMunfhINyD; vlemaoqkH; rsm;wumukd tcsderf a&G;? ae&m

tcef; (10)
aMu;pnfxkoHeJYtwl OD;
xGef;wif\ kyfuvmyfxnfh
xm;onfh tacgif;ukdvlwpk
xrf ; vmonf / ab;em;rS m
vnf; vlrsm;pGm0ef;&HvkdYaygh/
&GmrSm awmfwefkH tusr0wf
onfh &Gmom;rsm; &SyftusjzL
uk,
d pf 0D wfvmMuonf/ tpnf
um;qkH; tokb[kyif ajymp
rSwfxGifoGm;avonf/ atmf
jrifhjrwfaom ESvkH;vSykdif&Sifvl
om;wa,muf\ aemufq;Hk c&D;
yguvm;/
]oGm;ESifhayOD;awmh olawmf
aumif;BuD;a& ..}
a&Ttadk &mifaumif;uif,rH mS
iSufawGvnf; tdyfwef;jyefMu
avNyD/
okn

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

rD;awmufrS aomufol
&Jacgirf aJ rmif

vGefcJhaom av;ig;q,f
ESpfcefYu jzpfavonf/
usaemf\rdwfaqG ukdausmf
atmifu olwkdY\&Gm 'kvb
&[ef;cHyGJwck usif;yrnf/ t
csde&f vQif vku
d cf &hJ efEiS hf tm;vk;H
wm0ef,lrnfhtaMumif; ajymyg
onf/ ukdausmfatmifrSm ]ausmf
xufatmif} trnfjzifh bmom
jyefpmayrsm;a&om;NyD; ]a&Tjynf
wef} pmtkyfwkdufukd xlaxmif
xm;olwOD; jzpfonf/ usaemf
u ukdausmfatmifpDpOfxkwfa0
onfh a&Tjynfwef*sme,fwGif
tywfpOfaqmif;yg;rsm; 0if
a&muf a&;om;&if; &if;ESD;cif
rifaeMujcif;jzpfavonf/ xkdY
aMumifv
h nf; udak usmaf tmifac:
onfh 'kvb&[ef;cHyGJokdY vkduf
ygoGm;&ef pDpOfvkdufygonf/
udkausmfatmif\&GmrSm yJcl;

NrdKUe,fxw
J iG &f adS om anmifyw
&m &GmBuD;jzpfonf/ xk&d mG okYd ukd
ausmaf tmifyidk f awmifah thpu
f m;
uav;ES i f h oG m ;Mujcif ; jzpf
onf/ um;ay:ygolrsm;rSm av
xD;OD;tke;f armif? ukpd ;dk jrifv
h wf?
ukad usmaf tmif? ukjd rifv
h iG (f ukpd ;dk
tkyf)? usaemfESifh a&Tjynfwefpm
tkyfwkdufrS pma&;ruav;okH;
a,mufwkdY jzpfMuonf/ &ef
ukefESifhra0;vSonfrkdY ESpfem&D
cef Y a rmif ; oG m ;vk d u f o nf E S i f h
anmifyw&m&GmokdY usaemfwkdY
a&mufoGm;Muonf/
anmifyw&m&GmrSm &GmBuD;
jzpfonfESifhtnD oGyfrkd;ysOf
axmiftrd Bf uD;tdraf umif;rsm;ukd
awGU&onf/ w&GmvkH; pkdufysdK;
a&;vkyfukdifMuNyD; arG;jrLa&;
vnf; wykdifwEkdifvkyfukdifMu
onf/ &[ef;cHyGJukd &GmOD;bkef;

use;f rma&;*sme,f
awmfBuD;ausmif;rSmvkyfonf/
ausmif;BuD;rSm us,f0ef;oyf&yf
oefY&Sif;vSonf/ opf&dyf0g;&dyf
rsm;vnf;&So
d nft
h wGuf at;jr
Nidrf;csrf;ygonf/
udak usmfatmif\rdciftrd f
usaemfwYdk oufawmiho
f ufom
tem;,laeMupOf
]'D&GmrSm touf(103)ESpf&Sd
wJh tzkd;wa,muf&Sdw,f}
[k &GmcHtrsdK;om;wOD;u
usaemf w k d Y u k d owif ; ay;yg
onf/ xkdtaMumif;ukdMum;&
awmh usaemfwYdk pdw0f ifpm;oGm;
onf/ usaemfwkdYu rD'D,mo
rm;awGqkdawmh touf(103)
ESpf&SdNyDjzpfaomtzkd;tkdukd awGU
csifonf/ tzkd;tkd\ b0ae
enf;ukd ar;jref;pkHprf;NyD; jynf
olvlxkxH wifjycsifonf/ t
ouf (103)ESpfwkdifatmif &Sif
oefzkdYu vG,fulvSonfhudpr
[kwfyg/ trSnfhw0if;0if; t
uif;wjzKwfjzKwfqkdovkd t
&G,frwkdifrDaoqkH;ol rsm;jym;
aeMuonfhtcsdefrSm tzkd;tkd\
b0aeenf;onf pmzwfolrsm;
twGuf oifcef;pmaumif;jzpf
vdrrfh nf[k usaemfxifayonf/
tzkd;tkd\aetdrfokdY a&muf
oGm;Muonfhtcg yufvufuk
vm;xkdifwvkH;ay:rSm at;at;
vlvx
l idk af eonfh tzk;d tku
d dk us
aemfwkdY awGU&onf/ usaemfwkdY
onf tzkd;tkd\ a&SUcyfvSrf;
vSr;f wGif pkxkid Nf yD;aemuf tkd
taojyKvkdufNyD; tzkd;tkdukd t
uJcwfvkdufygonf/ touf
(103)ESpfqkdwm [kwfrS[kwfygh
rvm;[k oHo,jzpfavmuf
atmifyif t&G,f&SdaeaMumif;
awGU&onf/ kwfw&ufMunfh

tdrrf mS uav;arG;r,fh
wDZuf
uk,
d 0f efaqmif

vku
d f jHk zifh (80)ESpaf vmufyif &Sd
OD;rnf[k xif&onf/ rsufESm
ESiu
hf ,
dk [
f efu &Ti&f iT v
f ef;vef;
wufwuf<u<u/ tzkd;tkdu
usaemfwkdYukd Munfhum
]vmMu b,fEh ,
S t
f a0;BuD;
rSm oGm;xkid af e&wmvJ/ a&SUwk;d
cJ}h
[k ajymavonf/ usaemf
wkdYtzGJUxJwGif touftBuD;
qkH;rSm avxD;OD;tkef;armifjzpf
onf/ xkdpOfu ol\touf
rSm (85)ESpfavmufjzpfrnfxif
ygonf/ tzkd;tkdu a&SUwkd;ckdif;
wkd;&eftwGuf rwfwyfxMu
aomtcg q&mOD;tkef;armifu
tvG,w
f ulrxEkid /f 'l;ESpzf uf
tay:okYd vufaxmufum tm;
,lvsuf jznf;jznf;jcif;x&&Sm
ygonf/ q&mOD;tkef;armif xkd
uJhokdY wjznf;jznf;xaeonf
ukjd rifaomtcg ukvm;xkid af y:
rStzkd;tkdu ]a[haumif rif;t
oufb,favmuf&v
dS Ydk 'Davmuf
awmif wkefwkefcsdcsdjzpfae&wm
vJuG/ 'DrSmMunfh ightouf w
&mausmf&SdaeNyD} [kqkdum uk
vm;xk d i f a y:rS q wf u eJ x
us aemfwYdk xidk af eonft
h cef;t
wGi;f ESpyf wfcefYou
G o
f u
G v
f uf
vuf avQmufjyvku
d af vonf/
xkdYaemuf ukvm;xkdifay:jyef
xkdifum usaemfwkdYvm&if;t
aMumif;ukd ar;ygonf/ usaemf
wkdYu &efukefrSvmonfh pma&;
q&m? t,f'w
D mrsm;jzpfaMumif;
ESifh tzkd;tkdtm; b0aeenf;ESifh
ywfouf tenf;i,frQ ar;
jref;vkdygaMumif; cGifhawmif;&
yg onf/ tzk;d tku
d ar;csifwm
enf;enf;r[kwfbl; rsm;rsm;
ar;[kajymojzifh usaemfuyifp

udk,f0efaqmifwkdif; aq;kH
rSmyJ uav;arG;csifwmr[kwf/
tdrrf mS rD;zGm;zkYd BuH&,
G x
f m;wJh rd
cifavmif;awG[m usef;rma&;
0efxrf;awGeJY BudKwifwkdifyif
xm;&r,f/ usef;rma&;0efxrf;
awG yxrqk;H tBuHjyKrSmuawmh
uRrf;usifwJhvufonfawGeJY
arG;zkdY jzpfygw,f/ wu,fvkdY
uRrf ; usif w J h o l r &S d & if rd c if
avmif;eJY olYrdom;pk0ifawG[m

qufvufazmfjyay;r,fh tcsuf
tvufrsm;ukd oduo
dk x
d m;zkYd vkd
w,f/
- tdr&f UJ toefY&iS ;f qk;H ae&mrSm
uav;arG;zkYd jyifqifxm;yg/
- uav;arG ; ay;r,f h vuf
onf[m tareJYuav;ukd
rxdawGUcif vufawGudk oefY
&Sif;wJha&eJY t&ifaq;aMum
xm;&r,f/ vufonf;awG
rSmvnf; oefY&Sif;ae&r,f/

- uav;xGufvmwmeJY csuf
csif; rdcif&ifcGiftwGif; uyf
xm;ay;&r,f/
- uav;rsufvkH;awGukd oefY
&Sif;wJht0wfpeJY okwfay;&
r,f/
- rD;aeonfeJYuav;ukd apmif
NcHKay;xm;&r,f/
- uav;arG;wJt
h cg? csuBf udK;
jzwfwJhtcg wcgokH;uav;
arG; ypnf;ud&d,m txkyf

xJrSmygvmwJh csKyfBudK;? "m;


wkdYukdyJ okH;oifhw,f/
csuf B ud K ;jzwf N yD ; wJ h a emuf
uav;rSm pkdpGwfayusHae
wmawG u k d ajcmuf a oG U
atmif ok w f a y;&r,f /
ajcmufem&DausmfNyD;rSom a&
csdK;ay;oifhygw,f/
tcsif;ukd olYtvkdtavsmuf
xGufvmygap/
uav;arG;NyD; wem&DtwGif;
rdcifEkdYpkdYckdif;yg/
uav;tarukd ESpq
f ,fah v;
em&DvkH;vkH; vlemapmifhxm;
ay;yg/ wa,mufxJ rxm;
ygeJY/
rdcifeYJ uav;ukd aEG;aEG;axG;
axG; &Sdaeygap/
uav;tES D ; xk y f w J h t cg
acgif;ukd rusefap&/
tcsif;ukd ajrjrKyf (0g) rD;IdU
ypfyg/
qkdcJhwmawGu aqmif&ef/

NIGHTINGALE 13

]tzk;d aq;vdyv
f ;Hk 0raomuf
bl;eJYwlw,f}
[k ar;vkdufonf/ usaemf
\ usef;rma&;todt& rQ
touf&Snf&Snfae&jcif; t
aMumif;rsm;teuf aq;vdyfESifh
t&uf uif;uif;aexkdifcJhaom
aMumifh[k xifaeonf/ aq;
vdyfukd tvGefaomufokH;ygu
aoG ; aMumrsm; usOf ; ajrmif ;
wwf a Mumif ; ES i f h tmacgif ?
vnfacsmif;? tqkwfwkdYukd xd
ckduf a&m*g&apum tcsdefr
wkdifrD aoqkH;apEkdifaMumif;
Mum;zl;em;0&Sdxm;onf r[kwf
vm;/ tzkd;tdku ]b,fuvm
raomuf&rSmvJ/ aomuforS
[k d ; i,f i ,f u av;xJ u yJ /
ajcmufESpf ckESpfESpfavmufyJ
&SdOD;r,fxifygw,f/ ightaz
aq;vdyfrD;dSckdif;&if wzGmESpf
zGmavmuf aomufvkdufNyD;rS
oG m ;ay;wm/ tif ; touf
(95)ESpfavmuftxd pGJpGJNrJNrJ
aomufcJhwmaygh}
[k ajzaomtacg usaemf
yg;pyfa[mif;avmif; jzpfoGm;
onf/ aq;vdyef YJ awmhrqkid b
f ;l
t&uf r aomuf v k d Y y J j zpf v d r f h
r,f[k pdwfxJwGifawG;um t
zk;d tku
d dk usaemfquf ar;vku
d f
ygonf/
]'gqkd tzkd;t&ufraomuf
vkdYayghaemf}
]tif ; t&uf v nf ; jzwf
vkdufwm q,fESpfavmufyJ &Sd
vd r f h O D ; r,f x if w ,f / igwk d Y
aomufwkef;u tckt&ufawG
vkd cyfaysmhaysmh b,f[kwfvdrfh
rvJ/ t&ufykvif;em; rD;jcpf
b,fxm;&JrSmwkef;/ 0kef;qkd x
- uav;arG;wmjrefapwJh aq;
awG tokH;jyKjcif;/
- a&qif;aewmukd &yfwJhtxd
apmifhNyD;rS aq;kHoGm;jcif;/
- uav;arG;aepOf? uav;arG;
NyD;aemuf arG;vrf;aMumif;
xJ wpkHw&mxnfhjcif;/
- AkdufemaepOf? uav;rD;zGm;
aepOf ukd,f0efaqmif&JU Akduf
ukd zdESdyfjcif;/
- tcsif;xGufvm&ef csufBudK;
ukd twif;qGJcsjcif;/
- uav;csuftxJ jymrIefY? EGm;
acs;eJY tjcm;t&mrsm; xnfh
oGif;jcif;/
aq;kaH q;cef;awGqD csuf
jcif;oGm;&r,fh tE&m,fvu
PmawGukdvnf; od&Sdxm;&
r,f/

tarawGrSm jzpfwwfwJh vu
PmawGuawmh ...
- a&`rTmayguf t&nfqif;NyD;
ajcmufem&DMumwJt
h csdet
f xd
vkH;0rvkyfoifhwJh tcsufawGu
uav;rarG;ao;jcif;/
awmh ...
- q,fhESpfem&Dtxuf ausmf

awmufawmhwmyJ}
[k qkad omtcg usaemfwiG f
ru usaemfwkdYtm;vkH; ikdtm;
xuf&,ftm;oefqkdovkd jzpf
ukefMuonf/ aemufxyf us
aemfwkdYar;aom ar;cGef;rsm;ukd
ajymjy&mvnf; txifESifht
jrif wufwufpifatmifvGJyg
onf/ use;f rma&;vku
d pf m;vm;
qkad wmhvnf; rvku
d pf m;? ouf
owfvGwfpm;ovm;qkdawmh
vnf; rpm;jyef tawmfawmh *G
usukefMuonf/ okdYaomf
tzkd;onf ,ckt&G,ftxd
ajcvIyfvufvIyf tvkyfvkyfae
wk e f ; yif jzpf o nf / i,f p Of
awmifaus; uav;b0t&G,f
rSonf ,cktouf (103)ESpf
txd ESpfaygif;ukd;q,fcefY t
vkyfESifhvufrjywfvkyfcJhonf/
awmol a wmif o m;rk d Y v,f
uGif;? ,mcif;&Sd&mokdY aeYpOf
vrf;avQmufomG ;? vrf;avQmuf
jyef vkyfcJhonf/ NrdKUjyESifh a0;
uGmNyD; jyefYajymus,f0ef;onfh
uGif;jyif taersm;ojzifh oefY
&Sif;vwfqwfaomavukd &SL
&SKd uf&onf/ oufowfvw
G u
f dk
pGpJ NJG rJNrJrpm;aomfvnf; pku
d cf if;
xG u f pd r f ; pk d v ef ; qef ; onf h
[if;oD;[if;&Gufrsm;ukdom t
rsm;tm;jzifh pm;okH;cJhonf/ NyD;
awmh pdwn
f pfpw
d q
f ;dk p&mrsm;ukd
a'gotjzpf r a&muf a tmif ?
aMuuGJ0rf;enf;jcif;tqifhxdr
a&mufatmif [mojzifhaysmf
aysmfaewwfonf/
tjyefc&D;rSmawmh tzkd;tkd
touf&Snf&jcif; taMumif;
&if;ukd usaemfwYdk od ovk&d o
dS mG ;
cJhavonf/
&Jacgirf aJ rmif

NyD; Akdufemaejcif;/
- uav;arG;NyD; aoG;qif;rsm;
jcif;/ (ig;rdepftwGif; xrD
pkd&TJjcif;)
- aoG;qif;wm ykdrsm;vmjcif;/
- uav;arG;NyD; wem&Dausmw
f hJ
txd tcsif;rusjcif;/
uav;awGrSmawmh ...
- tvGefao;vGef;jcif;/
- toufSLcufaejcif;/
- wufjcif;/
- tzsm;&Sdjcif;/
- at;pufcsrf;aejcif;/
- aoG;,kdpD;jcif;/
- EkdYrpkdYEkdifjcif;/
'DtcsufawG&SdwmeJY aeY?n
ra&G;bJ aq;kHaq;cef;awGqD
tjrefoGm;&r,f/ wifjycJhwJh t
csuftvufawGudk rdcifavmif;
eJY olYrdom;pkukd em;vnfatmif
&Sif;jy&rSmuawmh usef;rma&;
0efxrf;awG&JUwm0ef/ touf
ukd Pfapmifhqkdovkd vkdufem
&rSmu ukd,f0efaqmifeJY olYrd
om;pk/ pmrsufESm (14) odkY ```

14 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f

avQmuf ab;xGufqkd;usKd;awG
cHpm;&rSmudk ta&;rxm;Muyg
bl;/
Oyrmjy&&if tlrBuD;uif
qmukxHk;a&G;wJhtcg q&m0ef
(242) a,mufxJu w0ufeD;
yg;u aoEIef;jrifhNyD; qdk;usKd;
jzpfEIef;enf;wJh cGJpdwfenf;udk
a&G;cJhMuygw,f/ vlemtwGuf
a&G;cdik ;f wJt
h cgrSmawmh q&m0ef
av;yHw
k yHu
k yJ 'Denf;udak &G;cJyh g
w,f/
aemufOyrmrSmawmh iSuf
wkyfauG;jzpfwmudk pOf;pm;cdkif;
NyD; 'Da&m*gtwGufaq;&Sdw,f?
aq;rpm;&if aozdkYtvm;t
vm (10) &mckdifEIef;&SdNyD; aq;Hk
wufu&k r,ft
h vm;tvm(30)
&mckid Ef eI ;f &Sw
d ,fvYkd q&m0efawG
udk ajymxm;ygw,f/ aq;pm;
&if ab;xGufqdk;usKd;awG&SdrSm
jzpfNyD; aozdkYtvm;tvm (1)
&mckdifEIef;yJ&Sdayr,fh tjrJwrf;
tmHkaMum oGufcsmyg'vdkuf
r,ft
h vm;tvm (4) &mckid Ef eI ;f

vnf;&Sdw,fvdkY ajymxm;yg
w,f/
tJ't
D cgrSm q&m0ef (700)
odkYr[kwf oHk;yHkESpfyHku udk,f
wdkif tJ'DiSufwkyfauG;a&m*g
jzpf a eNyD v d k Y pOf ; pm;wJ h t cg
aq;rpm;zdkY a&G;cs,fcJhygw,f/
vlemrSm iSufwkyfauG;jzpfae
w,fvdkY pOf;pm;cdkif;wJhtcg q
&m0efxuf0ufuyJ aq;rwdu
k f
zdkY a&G;cs,fcJhygw,f/
tckavhvmrIrSm b,fuk
xHk;udk qHk;jzwfwm ydkaumif;o
vJqw
kd mudk rjyEdik cf yhJ gbl;/ 'Du
aeY vufawGYaq;avmurSm
awmh q&m0efawG[m udk,fho
abmeJYudk,f qHk;jzwfwmrvkyf
bJ tcsuftvuf? taxmuf
txm;awGudk vlem odkYr[kwf
vlem&SifqDwifjy? vlemu qHk;
jzwfa&G;cs,fapygw,f/
NAdwdefEdkifiHu vlemtpnf;
tHk; trIaqmifcsKyf uufo
&if;rmzDu ]vlemawGudk b,f
vdyk J Tew
f m&Sad yrJh q&m0efawG
[mvnf; vlom;awGjzpfwJht
wGuf ud,
k t
hf wGuaf &G;vrf;awG
udkawmh "r"d|mefususra&G;bJ
qEpGJeJY a&G;wwfMuw,f/ uGm
jcm;csufu q&m0efawGrSm ol
wdkYqHk;jzwfcsufudk axmufcHEdkif
zdkY aq;ynmA[kow trsm;
BuD;&Sad eNyD; vlemawGrmS awmh w
cgwav q&m0efajymjywJht
csuf t vuf t ay:rS m yJ tm;
xm;&wmjzpfw,f/ vlemawG&UJ
qHk;jzwfa&G;cs,fcGifh wu,fjzpf
ajrmufxGef;um;vmapzdkYqdk&if
vlemawG[m ukxHk;a&G;vrf;
tm;vHk;twGuf owif;tcsuf
tvuf&apzdkY tpdk;&uaqmif
&Guaf y;&rSmjzpfw,f} vdYk ajymyg
BBC
w,f/

txufygaq;awG[m Iyf
axG;wJh pDpOfjyifqifrIawG jy
emajz&Sif;a&;awGtwGuf
OD;aESmufa&SUydkif;&JU vkyfief;wm
0ef a wG u d k tm;ay;w,f v d k Y
ud r f ; b&pf w u o d k v f tmH k
aMumpdwfynmygarmu bmb
&mqm[muD , ef u ajymyg
w,f/
'D a q;0g;awG [ m rS w f
Pfukd (10) &mckid Ef eI ;f avmuf
wd;k jriahf pw,fvYkd okawoDawG
u ,lqxm;MuNyD; 'D (10) &m
ckdifEIef; yrmPuyJ pmar;yGJ

wckatmifwmeJY uswmudk t
qHk;tjzwfay;Edkifw,f/ 'grSr
[kwf attqifheJY bDtqifh&
rSwf uGJoGm;apEdkifw,fvdkY ajym
Muygw,f/
ref c suf p wmwu o d k v f
ody?H usi0hf wfeYJ qef;opfwx
D iG f
rIXme'gdu
k w
f m ygarmu*Re[
f J
&puawmh aumfzD? udk,fvuf
vIyf&Sm;avhusifhcef;eJY jyif;jyif;
xefxef tvkyfvkyfrIwdkY[m 'D
aq;awGvdkyJ rSwfPfeJY tmHk
pl;pdkufrIwdkYudktm;ay;wJh tusKd;
oufa&mufrI&Sdw,fvdkY qdkyg
w,f/ rdk'gzifeif;vfpm;vdkY vl
wa,muf[m aeYcsif;ncsif;
tdkif;pwkdif;jzpfoGm;rSmawmh r
[kwb
f ;l vdYk vnf; [J&pu ajym
ygw,f/
'ghtjyif a&&Snfab;xGuf
qdk;usKd;awGudkvnf; aumif;
aumif; rodMuao;ygbl;/ vHk;
0ab;uif;wJhaq;qdkwm r&Sd
bl;vdkYvnf; aq;ynm&SifawG
u ajymMuygao;w,f/ BBC

igajymovdv
k yk f igawmhwrsdK;vkyrf ,f
ud,
k w
f iG ;f aq;ynmrSww
f rf;
*sme,frSmazmfjyxm;wJh tar&d
uefokawoDawG&JU avhvm
csufwckt& q&m0efawGa&m
*gjzpfwt
hJ cg vlemawGuakd y;wJh
ukx;kH awGtwdik ;f rukMubl;vdYk
qdkygw,f/
tckavhvmcsufrSm okaw
oDawGu q&m0ef (1000) eD;
yg;udk a&m*gtajctaewck
pdwful;cdkif;NyD; ukxHk;&Smcdkif;cJhyg
w,f/ 'gayr,fh 'Da&m*gudkyJ
q&m0ef udk,fwkdifjzpfaewJht
ajctae pOf;pm;cdkif;wJhtcg uk
xHk; ododomomuGJjym;oGm;yg
w,f/
q&m0efawG[m udk,fht
wGuf ukx;kH a&G;&if aozdYktvm;
tvmydkrsm;NyD; 'gayr,fh rao
&ifawmh aemufqufwGJ ab;
xGuf qdk;usKd;enf;wJh ukxHk;udk
a&G;Muwm rsm;ygw,f/ vlem
awGtwGuf ukxHk;a&G;&ifawmh
&SifzdkYtvm;tvm ydkrsm;wJhuk
xHk;udka&G;NyD; aemufydkif;b0w

```

aemufausmzHk;rStquf

ausmif;om; (17) &mckdifEIef;


[m &Dwmvif ("mwkaA' tac:
rDoikd ;f zife'D w
d )f Ritalin (methylphenidate) udk oHk;pGJaeMuyg
w,f/ 'Daq;[m e*dkrlvu
*PSmrNidrf ADHD uav; ol
i,fawGudkukozdkY oHk;cJhwmjzpf
ygw,f/ wcsKdUausmif;om;awG
uawmh tmHkydkpl;pdkufEdkifzdkYeJY
rSw
f Pfw;kd jrizhf Ykd ydyk efEakd vm?
tmwDEdkavmwdkYvdk ESvHk;a&m*g
oH;k bDwmydwq
f Ykd aq;awG Beta
-Blocker vnf; oHk;Muygw,f/

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

xm;NyD; 'DxrJ mS ESpo


f ef;avmuf
[m q&m0efvefY aoG;wdk;jzpf
Edkifw,fvdkY qdkygw,f/ a&m*g
owfrSwfcsufvGJNyD; aq;awG
ay;rd&if rvdktyfbJ ab;xGuf
qdk;usKd;awG cH&Edkifygw,f/
'gaMumifh tdrfrSmae&if;
vufrSmywfxm;NyD; (24) em&D
wdik ;f aeEkid w
f hJ tqifrh DS (use;f rm
a&;XmetodtrSwjf yK) bDyu
D yf
eJY aoG;aygifwdkif;zdkY 'grSr[kwf
usef;rma&;vkyfom;wa,muf
a,muf tdrfvmwdkif;ay;zdkY oifh
w,fvdkY tMuHay;Xmeu qdkyg
w,f/
NAdwdefEdkifiH vdkufppwm w
uodkvfeJY puFmylu HealthSTATS EdkifiHwum aq;ypnf;
ukrPD okawoDawG yl;aygif;
NyD; aoG;zdtm;wdkif;u&d,m t
rsKd;tpm;opfwck wDxGifaewm
vmr,fh (2-3ESpf)twGif; ay:
xGufvmzdkY&Sdygw,f/ 'Du&d,m

[m ordk;usaoG;zdtm;wdkif;
u&d,mawGvdk vufzsH? vuf
armif;rSmwdik ;f wm r[kwb
f J vlY
cEmudk,fxJu tBuD;qHk;aoG;
vTwfaMumrBuD; (Mow Aorta)
twGif;uzdtm;udk wdkif;wmjzpf
vdkY ydkwdwdususwdkif;Edkifwm
awGY&ygw,f/
'Du&d,mopf[m vufywf
em&D v d k 0 wf & NyD ; aoG ; vT w f
aMum&JU aoG;ckefvIdif;udkwdkif;
,l? ord;k usaoG;aygifwikd ;f ud
&d,mu wdkif;&wJhaoG;zdtm;&&Sd
csufeJYtwl uGefysLwmxJ xnfh
&ygw,f/ tJ't
D cg ESv;kH eJYteD;
qHk; atMow aoG;vTwfaMumr
BuD;xJu zdtm;udk wGufxkwf
ay;ygw,f/
'Du&d,m[m ESpfaygif;w
&mausmfwnfwHhcJhwJh aoG;aygif
wdik ;f enf;udk awmfveS af jymif;vJ
ypfvrd rhf ,fvYkd vdu
k pf pwmwu
odkvf *vifzD;aq;Hk ESvHk;aoG;
aMumXmeu ygarmubdkif
,ef0DvD,rfu ajymygw,f/
wdkif;vdkY&wJh aoG;zdtm;[m ES
vHk;eJY OD;aESmufwdkYeJY teD;qHk;ae
&mu zdtm;jzpfvdkY ESvHk;a&m*g
eJY avjzwfa&m*gawGtwGuf ydk
t"duusr,fvdkY oluajymyg
w,f/ t"dujyemu t
vG,fwuloHk;Edkifatmif uGefysL
wmtygt0if aoG;aygifwdkif;
ud&d,mwpHkvHk;udk t&G,fao;
ao;xkwfvkyfEdkifzdkY jzpfaeyg
w,f/
BBC

wpkudk ESpfywfMumavhvmcJhyg
w,f/ um;q&mawG pdwfryg
bJ [efaqmifjyHK;wJhaeYawGrSm
olwYkd pdwaf epdwx
f m;awG ydq
k ;kd
vmNyD; tvkyfudkvnf; tmHkr
pdkufcsifjzpfvmwm awGY&yg
w,f/ tawG;tjrifqdk;awGudk
zH;k uG,cf sKd;ESrd zf Ykd BudK;pm;av? tJ
'DtawG;tjrifqdk;awGu ydkcdkif
rmav jzpfygw,f/
'gayr,fh um;q&mawG w
u,fEpS Ef pS u
f mum pdwyf gvuf
ygjyHK;wJhaeYawG? wu,fpdwf
MunfEl;csrf;ajrhaewJhaeYawGrSm
qd&k if olwYkd pw
d af epdwx
f m;wck

vH;k jrifrh m;vGiw


hf ufvmNyD; ukef
xkwfpGrf;tm; wdk;wufvmwm
awGY&ygw,f/
[efaqmiftjyHK;&JU ouf
a&mufrIydkif;rSm trsKd;orD;awG
u trsKd;om;awGxufawmif ydk
qd;k wmvnf; awGY&ygw,f/ qdk
vdkwmu trsKd;orD;awG[m
pdwcf pH m;csufawGukd zH;k uG,&f if
ydpk w
d zf t
d m;cH&NyD; pdww
f if;Muyf
rI j zpf M uygw,f / 'gaMumif h
BudwfNyD; rcHpm;eJY? cHpm;csufudk
jrHKrxm;eJY? zGifhxkwfypfvdkufvdkY
ajymMuwm rSefaeygw,f/
New York Times

ydak ocsmapzdYk tdrrf mS aoG;wdik ;f pdYk


aoG;wd;k &Sad eNyDvYkd oHo,&Sd
wJhvlemawG[m q&m0efqDu
jyefvmNyD;&if ud,
k t
hf rd rf mS ud,
k hf
bmomxyfwdkif;rS a&m*gazmf
xkwfcsufrSm;wmudk a&SmifEdkif
r,fvYkd NAdwed t
f rsKd;om;usef;rm
a&;XmetMuHay;tzGJYu wdkuf
wGef;vdkufygw,f/
*sLwDuw
k jf zLaoG;wd;k a&m*g
vdkYac:MuwJh q&m0efeJYawGYcsdef
rSm pdwv
f yI &f mS ; pd;k &drpf w
d af Mumifh
aoG;wdk;tjzpf a&m*gazmfxkwf
owfrw
S cf &H wJh vlawG[m aoG;
wdk;vlemtm;vHk;&JU (25) &mckdif
EIef;avmuf&Sdr,fvdkY ,lq&yg
w,f/ 'gaMumifh aq;cef;rSm
aoG;aygiftjrifhjyaewJhvlem
awG[m tdrfrSmvnf;jyefwdkif;rS
a&m*gowfrSwfcsuf aocsm
r,fvYkd tMuHay;tzGYJ u tqdjk yK
xm;ygw,f/
NAdwdefEdkifiHrSm aoG;wdk;a&m
*gorm; &Spfoef;pm&if;ayguf

[efaqmiftNyHK;awG
rdwA v#Dum odYk r[kwf vl
ay:vlaZmfvkyfenf; pmtkyfxJ
rSm wufusrf;q&m a';vfum
euf*sDu tjyHK;awG azmazmoD
oDoHk;NyD; vkyfief;cGifeJY vlrIywf
0ef;usifrSm tqifajyatmif
vkyfzdkY wdkufwGef;cJhygw,f/ 'g
ayr,fh tar&duefEdkifiHxkwf
pDrcH efYcaJG &;ausmif;awmf*sme,f
rSmygwJh avhvmpl;prf;csufwck
t& pdwfrygbJ [efaqmifjyHK;
wm[m usef;rma&;udk xdcdkuf
apEdkifw,fvdkY awGY&Sdxm;yg
w,f / 'D v d k j yH K ;jywmrsKd ; [m
udk,fzHk;uG,fxm;wJh pdwf"mwf
tajctaeqd;k udk ydq
k ;kd vmapNyD;
udk,fhvkyfief;cGifrSm tvkyfawG
vpf[if;xdcdkufwm jzpfapEdkif
w,fvdkY qdkygw,f/
'DavhvmcsufrSm odyHynm
&SifawG[m tvkyfoabmt&
vltrsm;tjym;eJY tjrJqufqH
ae&wJh bwfpu
f m;armif;orm;

usef;rma&;*sme,fodkY a0zeftBuHjyKpmrsm; ay;ydkYvdkvQif ...


t,f'w
D mtzGUJ
Edkufwifa*;vfusef;rma&;*sme,f
pmMunfhwdkuf? r,fawmfaq;cef;
rJaqmufNrdKU/

P.O Box (156), Mae Sot, 63110


Tak Province, Thailand
Email: ntg05journal@yahoo.com
doctorlunswe@yahoo.com
Ph: BMA Office - 055 544 495
Dr. Lun Swe - 081 214 1418

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f

use;f rma&;*sme,f

Edk if iH w u m a q ; o w if ; t wdk t xG m
Mq m *g w if q uf o nf

aomufaomol touf&n
S \
f
NAw
d o
d Qaq;ynm*sme,frmS yg
wJh avhvmcsuft& w&ufudk
t&ufwcGufaomuf&if ESvHk;
a&m*gudk wm;xm;Edkifw,fvdkY
qdyk gw,f/ uJv*f g&Dwuov
kd f
u odyHynm&SifawG[m ESpf
(30) Mum avhvmpl;prf;cJhNyD;
aemuf t&uf t oif h t wif h
aomuf o l a wG [ m vH k ; 0r
aomufoal wGxuf ESv;kH a&m*g
jzpfyGm;rI (14) &mckdifEIef;uae
(25) &mckdifEIef; avsmhenf;wm
awGYcJhygw,f/
okawoDawGajymwJh toifh
twifq
h w
kd m t,fvu
f akd [mppf
ppf &Spf*&rf odkYr[kwf dk;dk;bD
,m ydkifh0uf (rwfcGufBuD; w
cGuf) udk qdkvdkygw,f/ ydkwdwd
ususajym&&if t,fvfudka[m
ppfppf (2.5) *&rfu (14.9)
*&rf t xd u d k qd k v d k y gw,f /
av;&mckdifEIef; jyif;tm;&SdwJh dk;
dk;bD,m ydkifh0uf (284 rDvDvD
wm) udk t&uf w,lepfvdkY
owfrSwfxm;NyD; (12.5) &mckdif
EIef;jyif;tm;&SdwJh 0dkif wuvyf
(125 rDvDvDwm) udk (1.5) ,l
epf? (6.5) &mckdifEIef; jyif;tm;
&Sd bD,mjyif;ydkifh0ufudk ESpf,l
epf? d;k d;k bD,m wykvif; (440
rDvv
D w
D m) udk ESp,
f el pf? 0dik w
f

a'goBuD;wJh taz
NAdwdefEdkifiH ajrmuftkdif,m
vefjynfe,f vef'ef',f&ND rdKUrSm
a&mbwf*Ret
f if'gqif (26) ESpf
[m olY&JU av;vcGJt&G,fom;
uav;udk udik v
f yI cf v
hJ Ykd uav;
cjrm &moufyefrsufpduG,fNyD;
OD;aESmufxdcdkufoGm;wJhtwGuf
w&m;Hk;u jypf'Pfcsvdkufyg
w,f/
tcktcg touf okH;ESpfeD;
yg;&Sw
d hJ uav;i,f[m rsufprd
jrif qGYH taeNyD; oGm;vmvIy&f mS ;
rI csKdU,Gif;aeygw,f/ BBC

ykvif; (750 rDvDvDwm) udk


ukd;,lepf? (40) &mckdifEIef; jyif;
tm;&Sd t&uf wykvif;udk ,lepf
ok;H q,fvYkd owfrw
S x
f m;NyD; t
rsKd;om;awG[m w&ufudk (34) ,lepf? trsKd;orD;awGu (23) ,lepfxuf ydkraomufzdkY NAd
wdeftrsKd;om;usef;rma&;Xme
u wdkufwGef;xm;ygw,f/
tckawGY&cdS su[
f m t&ufw
cgrSraomufz;l olawGukd t&uf
paomufzYkd axmufcw
H m r[kwf
bl;vdkY yg&*lawGu qdkygw,f/
ESvHk;a&m*g? avjzwfa&m*gudk
umuG,fzdkYtaMumif;jyNyD; t
&ufaomufr,fhtpm; udk,f
vuf v I y f & S m ;tm;upm;vk y f
wm? tm[m&udk *kpdkufa&G;
cs,f p m;aomuf w m vk y f & if
vnf; &ygw,f/
t&ufudkvGefvGefusL;usL;
aomuf&if ESvHk;? aoG;wdk; odkYr
[kwf avjzwfwmaMumifh aozdYk
tvm;tvm odod omomwdk;
rsm;vmygw,f/ 'ghtjyif vlrI
a&;jyemawG jzpfvmwwf
ovdk tonf;ajcmufa&m*g
vnf; jzpfzdkYtvm;tvm&Sdyg
w,f/ 'gayr,fh t&ufaomuf
vdYkaowJEh eI ;f [m uifqma&m*g
aMumifh aoEIe;f ? rawmfwqxd

ckdufrIaMumifh aoEIef;awGxuf
enf;w,fvdkY u,fvf*g&Dwu
odkvf jynfolYusef;rma&;Xme
ygarmu 0Dv,
D rf*gvD uqdyk g
w,f/
uae'gokawoetzGJYw
ck u vnf ; t&uf a omuf w J h
twGuf aoG;xJu ]aumif;wJh}
udv
k ufpxa&m"mwfukd wd;k rsm;
apw,fvdkY 'DpmapmifxJrSmyJ
azmfjycJhygw,f/ trsKd;om;awG
w&ufudk t,fvfudka[m (30
*&rf)? trsKd;orD;awGu w&uf
(15*&rf)aomuf&if aumif;wJh
udkvufpxa&m? t'Dydkeufwif
eJY tydv
k yD ykd dw
k if;"mwfawG wd;k
rsm;vmNyD; ESv;kH udk usef;rmoef
pGrf;apw,fvdkY awGY&Sd&ygw,f/
NAdwdoQaq;ynm*sme,f
rSmygwJh avhvmcsufwckrSm
awmh w&ufudk bD,mwydkifh
xufyakd omuf&if wcsKUd uifqm
jzpfr,fhtvm;tvmawG ydkrsm;
vmw,fvdkY qkdygw,f/ tck
avhvmcsuft& trsKd;om;awG
[m w&ufudk ESpf,lepf? trsKd;
orD ; awG u w,l e pf x uf y d k
aomuf&if uifqmjzpfr,fht
vm;tvm txl;wdk;rsm;vm
w,fvdkYvnf; qdkygw,f/ O
a&mywdkufwvTm;u vlaygif;
(3 odef; 6 aomif;ausmf) udk
avhvm&mrSm uifqma&m*g
onf trsKd;om; (10 a,muf)
rSm wa,muf? trsKd;orD; (33
a,muf) rSm wa,mufwdkY[m
t&ufydkaomufvdkY uifqmjzpf
wm awGYcJhygw,f/
2008 ckESpftwGif; NAdwdef
EdkifiHrSm t&ufaMumifhjzpfwJh
uifqma&m*gvlem (13000) &Sd
cJhygw,f/ t&ufeJYywfouf
wJh uifqma&m*gawGu cHwiG ;f ?
tpmrsKd>yef? tonf;? tlrBuD;
eJY trsKd;orD;&ifom;uifqm
awGjzpfNyD; t&ufudk owfrSwf
EIef;xm;xuf ydkaomufolawG
rSm tjzpfrsm;ygw,f/ BBC

tar&duefEdkifiHu trsKd;
om;usef ; rma&;Xmersm; pk
aygif;avhvm ppfaq;csuft&
vufudkifzkef;awG[m OD;aESmuf
tay: tusKd;oufa&mufr&I EdS ikd f
w,fvdkY tar&duefq&m0eft
oif;*sme,frSm azmfjyvdkufyg
w,f/ tckavhvmrIrmS vl (47)
a,mufudk zkef;at&D,mwdkifu
xGufwJh oHvdkufvIdif;awG&JU t
usKd;oufa&mufrIudk pl;prf;cJhyg
w,f/ vlawG rdepf (50) zkef;
ajymNyD;&if OD;aESmufxJrSm o
Mum;"mwfoHk;pGJrI (7) &mckdifEIef;
jrifhwufvmNyD; OD;aESmufvIyf
&Sm;rI wkd;jrifhvmwmudk okaw
oDawG awGYcyhJ gw,f/ 'gayr,fh
aumif;usKd;vm; qdk;usKd;vm; r
ajymEdkifao;ygbl;/
'def;rwfEdkifiHrSm vufudkif
zkef;oHk;ol (420000) udkavh
vmcsuft& zkef;oHk;pGJrIeJY uif
qma&m*g qufpyfrIudk rawGYcJh
ygbl;/ NAdwdefEdkifiHu yg&*lawG
uvnf; usef;rma&;tE&m,f
&Sw
d yhJ rkH ay:bl;vdYk qdak eygw,f/
tcsKd & nf tvG e f t rif ;
aomuf&if aoG;wdk;jzpfr,fht
vm;tvmrsm;vmw,fvdkY t*F
vdyfeJYtar&duef okawoDawG
&JU avhvmawGY&Sdcsufudk aoG;
wdk;a&m*g*sme,frSm azmfjyxm;
ygw,f/ tcsKd&nfwAl; wdk;
aomufwdkif; aoG;zdtm; tcsKd;
usvdkuf wufoGm;wmudk ok
awoDawGu awGY&SdcJhygw,f/
tckvdk aoG;zdtm;wufwm
&JU taMumif;&if;qufpyfrIudk
rodao;ayr,fh oMum;"mwf
awGu aoG;aMumeH&H wif;tm;
eJY cEmudk,fwGif; qm;yrmP
awGudk ajymif;vJapvdkY aoG;wdk;
wmjzpfr,fvYkd ,lqaeygw,f/
aq;oMum;eJY csKdwJhtcsKd&nf
aomuf&ifawmh tckvdk jy
em rawGY&ygbl;/
tckavhvmrIrSm touf
(40) u (60) Mum;vlBuD;awG
ud k (24) em&D t wG i f ; pm;
aomufyakH wG rSww
f rf;wifxm;
NyD; qD;ppf? aoG;aygifwdkif; vkyf
cJhygw,f/ 'Dtcg w&ufudk w
Al;xufydkaomufolawGrSm o
Mum;"mwf trsm;qHk;jzpfaewm
awGYNyD; u,fvdk&Dt0ifvnf;
rsm;aewm awGY&ygw,f/ o
Mum;"mwfygwJh tcsKd&nfwAl;
ydkaomuf&if tay:aoG; (1.6)

NIGHTINGALE 15

vufuikd zf ek ;f &JU "mwfa&mifjcnf


'gayrJh tckaemufq;kH avhvmrI
rSm vufudkifzkef;&JU OD;aESmuf
vIyf&Sm;rItay: wdkufdkufouf
a&mufrIudk aoaocsmcsm awGU
cJhwJhtwGuf usef;rma&;tay:

oufa&mufrIudk qufvufpl;
prf; avhvmoGm;oifhw,fvdkY
bmhIdif;,m;aq;Hku ygarmu
r,fvfuGrfpyg;&ifu ajymyg
w,f/
BBC

tcsdK&nfBudKuf vlru
kd f
rDvDrDwm? atmufaoG; (0.8)
rDvrD w
D mwd;k wm awGY&ygw,f/
'ghtjyif tckvdk tcsKd&nftrsm;
BuD;aomufolawG[m udk,ft
av;csdefrsm;aezdkYvnf; tvm;
tvmrsm;ygw,f/ 'gayr,fh
ud,
k t
f av;csed rf wufoal wGrmS
vnf; tcsKd&nfydkaomufav
aoG;aygifwufavjzpfwm awGY
&ygw,f/
tcsK&d nfurk P
aD wGuawmh
olwdkYtcsKd&nfawG[m ]toifh
twifh} aomuf&if tE&m,f
uif;ygw,fvdkY qdkaeygw,f/
tar&duefESvHk;toif;uawmh

vlawGtaeeJY wygwfudk tcsKd


&nf oH A l ; ok H ; Al ; xuf yd k r
aomufoifhbl;vdkY tMuHjyKxm;
ygw,f/ tpm;taomufrSm
qm;rsm;&if aoG;wdk;jzpfwwf
w,fqdkwm vlawmfawmfrsm;
rsm; odxm;NyD;jzpfygw,f/ 'g
ayr,fh tckavhvmrIt&awmh
oMum;pm;oHk;rIudkvnf; owd
xm;zdkYvdkaMumif; jyaeygw,f/
aoG;aygif (135^85) &Sdol
[m aoG;aygif (115^75) &Sdol
xuf ESv;kH a&m*gjzpfzYkd avjzwf
zd k Y tvm;tvm ES p f q &S d y g
w,f/
BBC

uav;arG;ypn;f ud&,
d mtxkyf
uav;awG
Bud
K
wif
a
wmif
;xm;
aqmif&ef a&Smif&eftcsuf
rsm;eJY tE&m,fvuPmrsm;ukd zkdY rarhMuygeJYvkdY/ wDZuf
BudKwifod&Sdxm;rS tdrfrSmvkHNcHK aemufqufwGJ
pdwfcspGmeJY uav;arG;Ekdifvdrfh aq;kHrSmyJ uav;arG;oifhwJh
ukd,f0efaqmifrsm;
r,fvkdY ,kHMunfygw,f/
tdrfrSmrD;zGm;r,fh ukd,f0ef (1) touf (35) ESpftxuf
aqmifawG (Home Delivery) [m om;OD;ukd,f0efaqmifrsm;/
usef;rma&;XmeawGrmS wcgok;H (2) uav;av;a,mufarG;xm;

NyD; ukd,f0efaqmif/
(3) ,cifuav;arG;zGm;pOf t
cuftcJ? ab;tE&m,f BuHKawGU
cJhzl;olrsm;/
(4) t0vGeu
f ,
dk 0f efaqmifrsm;/
(5) tjcm;usef;rma&; jyem
&Sd ukd,f0efaqmifrsm; (OyrmESvkH;a&m*g? qD;csdK ponf ..)
wDZuf

```

pmrsuEf mS (13)rS tquf

16 NIGHTINGALE use;f rma&;*sme,f

xGm;csifMuolrsm;
vG e f c J h w J h q ,f E S p f t wG i f ;
ur m wvT m ;rS m &if o m;BuD ;
xGm;a&; cGJpdwfrIaygif; (40) &m
ckdifEIef;wdk;vmcJhNyD; 2010 ck w
ESpfxJrSm tar&dueftrsKd;orD;
(3) odef;eD;yg; &ifom;cGJpdwfNyD;
qDvDuGefxnfhcJhMuygw,f/ t
ar&duef yvwfpwpfcGJpdwf uk
orm;awmfrsm;toif;u xkwf
jyefwJhtcsuftvuft& &if
om; tvSjyifcGJpdwfrItrsKd;rsKd;
[m trsKd;orD;awGtwGuf OD;
pm;ay; tvSjyifcGJpdwfrIjzpfvm
NyD; ESmwHyHkpHjyKjyifrI? EIwfcrf;t
vSjyKjyifrI? rsufvHk;? rsufcGHjyK
jyifrIeJY 0rf;Adkuf? wif? aygif t
qDypkd yk x
f w
k rf aI wGtm;vH;k avsmh
usvmygw,f/
2010 ckESpfxJrSm &ifom;
wGi;f qDvu
D eG x
f nfch pJG w
d rf I (29
6203) BudrfvkyfcJhNyD; &ifom;
yifhwifcGJpdwfrI (90000) vkyfcJh
ygw,f/ t&ifu qDvDuGef
xnfhxm;wmudk jyefxkwfwJhcGJ
pdwfrI (21700) &SdcJhygao;
w,f/ yHkysufyef;ysuf BuD;xGm;

vGefwJh &ifom;udk t&G,favQmh


cswJhcGJpdwfrIu (82871) Budrf
vkyfcJhygw,f/ (trsKd;om;awG
vnf; &ifom;t&G,f avQmhcscGJ
pdwfrI (18280) vkyfcJhNyD; t"d
utm;jzifh t0vGeftrsKd;om;
awGeJY toufBuD;trsKd;om;
awG jzpfygw,f/)
&if o m;wG i f ; qD v D u G e f
xnfh cGJpdwfrIawG[m 2000 ck
ESpfwHk;uxuf (39) &mckdifEIef;
wdk;vmNyD; &ifom;yifhwifcGJpdwf
rIuawmh 2000 ckESpfwHk;u
xuf (70) &mckid Ef eI ;f wd;k vmyg
w,f/ &ifom;t&G,favQmhcscGJ
pdwrf u
I 2000 ckEpS x
f uf (2)&m
ckdifEIef; avsmhoGm;NyD; &ifom;xJ
u qDvu
D eG jf yefxw
k w
f chJ pJG w
d rf I
awGuvnf; 2000 ckESpf xuf
(47) &mckdifEIef; avsmhoGm;yg
w,f/
tvkyfenf;oGm;wJh tvS
jyifcGJpdwfrIawGuawmh tqDcGJ
xkwf? pkyfxkwfrI (43) &mckdif
EIef;avsmh? ESmwHjyKjyif (35) &m
ckdifEIef;avsmh? rsufcGHjyKjyifrI

trSw-f 28? Zlvikd v


f ? 2011-ckEpS f
(36) &mckdifEIef;avsmh? rsufESm
wif;&if;zdkY jyKjyifrI (16) &mckdif
EIef;avsmh jzpfygw,f/
'ghtjyif t&ifwHk;u t
om;udk cGJpdwfjzwfawmuf&wJh
Invasive tvSjyifenf;awGudk
vnf; tom;rjzwfrawmuf&
wJhenf;emawGeJY tpm;xdk;acwf
pm;vmwm&Sdygw,f/ 'Denf;
awGuawmh rsuEf mS yg;a&em;a&
wGefYwmaysmufzdkY bdkawmhu
botox aq;xd;k wm (584) &mckid f
EIef;wdk;? yg;a&em;a&wGefYajzwJh
(ywfwD;jznfhovdk) qDvDuGef
odkYr[kwf wpfoQL;aq;xdk;wm
(172) &mckdifEIef;wdk;? avqm
a&mifjcnfeJY [dktarT;? 'DtarT;
z,f&Sm;wm (27) &mckdifEIef;wdk;
vmcJhygw,f/
tvSjyifcpJG w
d u
f o
k rItm;vH;k &JU
(91) &mckdifEIef;udk trsKd;orD;
awG u vk y f M uwmjzpf N yD ; t
ouft&G,t
f m;jzifh vlvwfyikd ;f
(touf 40 eJY 55 Mum;) awG
u (50) &mckdifEIef;avmuf&Sdyg
w,f/ usefwmu touf(55)
ESpftxufawGeJY touf (30)
0ef;usifawG jzpfygw,f/ vljzL
awGu cGJpdwfrItm;vHk;&JU (70)
&mckdifEIef;? pydeftEG,fawGu
(11) &mckdifEIef;? vlrnf;awGu
(8) &mckdifEIef;? tm&SEG,fawGu
(6) &mckdifEIef; vkyfMuygw,f/
vlrnf;awGu tqDxkwfcGJ
pdwfpkyfxkwfrI? ESmwHjyKjyifrIeJY
&ifom;t&G,favQmhcGJpdwfrIawG
t"duvkyfMuNyD; tm&SEG,fzGm;
awGuawmh &ifom;BuD;xGm;a&;
cGJpdwfrI? ESmwHjyKjyifrIeJY rsufcGH
jyKjyifrI (rsuf&pfazmfrI) wdkYudk
trsm;qHk;vkyfMuygw,f/ pydef
EG,fzGm;awGu &ifom;BuD;xGm;
a&;cGJpdwfrI? tqDpkyfxkwfcGJpdwf
rIeJY ESmwHjyKjyifrIawG trsm;qHk;
vkyyf gw,f/ New York Times

Edk uf w if a * ; vf u m wG ef ;

uav;oli,frsm;twGufyHrk eS fZD0EIe;f xm;Z,m;opf


touf (18) ESpaf tmufu
av;oli,fawGrSm yHkrSef&Sd&r,fh
yifrZD0vuPm Vital Signs
awGjzpfwJh ESvHk;ckefEIef;eJY t
oufLS EIe;f awGukd okawoDawG
u topfjyefowfrSwfvdkufyg
w,f/ atmufpzdkYwuodkvfu
a'guf w mruf o sL;oG r f q if
acgif;aqmifwJh okawoDawG
[m uav; (143346)a,muf
udkavhvmNyD; t&ifowfrSwf
csufta[mif;awG[m wu,fh
vufawGYeJY rudkufnDbl;vdkY
vif;qufaq;ynm*sme,frSm
wifjyvdkufygw,f/
topfjyefvnfa&;qGv
J u
kd w
f hJ

&mEIef;jyZ,m;rSmvnf; Z,m;
uGufta[mif;rSmvdk toufSL
EIef;awG[m arG;prSmjrifhNyD; BuD;
aumif0ifwt
hJ cg avsmhomG ;wm
udkjyayr,fh ta&;ygwJh uGJvGJ
csufawG&Sdw,fvdkY qkdygw,f/
awGY&Sdcsuftopft& uav;
awG[m arG;prSm wrdepfu(kd 44)
cg toufSL&muae ESpfESpft
&G,rf mS wrdepf (26) cg touf
SLwm jzpfoGm;ygw,f/ ESvHk;
ckeEf eI ;f uvnf; arG;prSm wrdepf
(127) csufckef&mu wvom;
rSm (145) csuftxd a&muf
oGm;NyD; ESpfESpfom;rSm (113)
csuf jzpfoGm;wmudk awGY&yg

aoG;eDOawG xkwfvkyfarG;jrLzdkY
BudK;yrf;aewm jzpfygw,f/
paumhtrsK;d om;aoG;oGi;f Xm
eu *sKH;eDarmifhzdkYu ]'g[m
aoG;twk r[kwfygbl;/ aoG;eD
OawGjzpfygw,f/ vlYcEmudk,f
xJu aoG;eDOawGeJY twlwlyg
yJ/ 'gayr,fh "mwfcGJcef;xJrSm
vkyfxm;wm jzpfw,f} vdkY ajym

ygw,f/ tcktcg paumh&HyHkaiG


axmufyHha&;aumifpDu aygif
aiG ESpfoef;cGJ csay;cJhwJhtwGuf
rMumcifrSm "mwfcGJcef;vkyfief;
tjzpfuae pufrv
I yk if ef;tjzpf
udk zGYHNzdK;oGm;awmhrmS jzpfygw,f/
'D vlvyk af oG;xkwv
f yk af &;
ig;ESpfpDrHudef;rSm q&m0efawG?
ZD0"mwkaA'ynm&SifawG? tif
*sifeD,mawGeJY vlrIa&;odyH y
nm&Siaf wG yg0ifrmS jzpfygw,f/
'DvlvkyfaoG;tppfawGudk
pufrIvkyfief;yHkpH tajrmuft
jrm; xkwfvkyfvmEdkifNyDqdk&if
vuf&SdaoG;vdktyfrI tcuftcJ
awG ajyvnf o G m ;rS m jzpf N yD ;
aoG;vSLoleJY aoG;vufcHol
"mwfrwnfhrIudkvnf; ajz&Sif;
EdkifrSm jzpfygw,f/ pDrHudef;
atmifjrif&if usef;rma&;tusKd;
tjrwfwifru pD;yGm;a&;t
jrwfvnf; tawmfBuD;&Sdvdrfh
r,fvYkd &HyakH iGaumifpt
D rIaqmif
csKyf rmhufbodku cefYrSef;yg
w,f/
BBC

apEdkifwJh Smart Drug aq;0g;


awG &SdaeygNyD/
NAw
d ed Ef ikd if u
H ausmif;om;awG
[m pmar;yGJajzcsdefrSm rdk'gzif
eif;vf Modafinil aq;udk toHk;
rsm;aeMuygw,f/ 'Daq;udk e

*dkrlvwHk;u tdyfidkufvGef t
wufa&m*g Narcolepsy ukozdkY
twGuf tdyrf aysmfapbJ Ed;k Mum;
zswfvwfaeapzdkY wDxGifcJhwm
jzpfygw,f/ 'Daemufyikd ;f rSm ppf
yGJtwGif; ppfom;awGtdyfridkuf
bJ Edk;Mum;aeapzdkY? nqdkif;vkyf
om;awGjzpfwJh olemjyKq&mr
awG? q&m0efawG? av,mOfrSL;
awG Edk;Edk;Mum;Mum;&SdapzdkY oHk;
vmygw,f/
tar&d u ef E d k i f i H r S m awmh
wuodkvf pmrsufESm (14) odkY `

aoG;oGi;f zdtYk wGufvlvyk af oG;tppf


NAdwdefEdkifiH paumhwvef
jynfe,fu wuodkvfawG[m
aoG;twkr[kww
f hJ vlvyk af oG;
tppfudk BudK;pm;zefwD;aeMuyg
w,f/ *vyfp*dkwuodkvf? tD
'ifbm&mwuodkvf? 'ef'D;w
uodkvfeJY [,f&Da,mh-0wf w
uodkvfawG yl;aygif;NyD; yifrrl
vuvyfpnf; Stem Cell uae

Pfaumif;aq;
pdwful;,OfodyHAD'D,dkum;
awGrSm aq;vHk;wvHk;pm;vdkuf
wJt
h cg OD;aESmufprG ;f tm;eJYu,
kd f
&nfudk,faoG; wdk;wufoGm;NyD;
b0rSmatmifjrifr?I ausmfMum;rI
awG&wmudk dkufjyxm;wmawG
&Sdygw,f/ 'DuaeYvufawGY t
ajctaerSmvnf; kyf&Sifum;xJ
uavmufBuD; r[kwfao;ay
r,fh rSwfPfaumif;vmapNyD;
tmHpk ;l pdu
k Ef ikd pf rG ;f wd;k wufvm

w,f/
topfawGY&dS azmfxw
k v
f u
kd f
wJh &mEIef;jyZ,m;uGuf Centile
Chart [m vuf&SdtwnfjyK
vufcx
H m;wJh EIe;f xm;awGeYJ od
odomomBuD;uGJvGJaewm &Sdyg
w,f/ vuf&SdZ,m;a[mif;t
wdkif;qdk&if usef;rmwJhq,fESpf
om;uav; w0ufavmufudk
ESvHk;ckef odkYr[kwf toufSLrl
rrSef jyaeygw,f/
t*FvefEdkifiH vDAmyl;aq;
Xmeu a'gufwm dkpvif;prpf
uawmh tck a vh v mcsuf r S m
usm;-r cGJrjywmudk a0zefcJhyg
w,f/
BBC

You might also like