20 CU HI-TR LI PHN CH NGHA X HI KHOA HC Cu hi 1. Khi nim giai cp cng nhn? p.

Cu tr li gm hai 1) Cc nh sng lp ch ngha x hi khoa hc dng nhiu thut ng khc nhau ch giai cp c li ch i lp trc tip vi giai cp t sn trong x hi t bn ch ngha- l giai cp cng nhn, giai cp v sn, giai cp nhng ngi lao ng lm thu v.v. Giai cp ny l sn phm ca nn i cng nghip t bn ch ngha v cho d tn gi c khc nhau, nhng c hai tiu ch c bn xc nh giai cp cng nhn, phn bit n vi cc lc lng x hi khc a) V phng thc sn xut, giai cp cng nhn l nhng ngi lao ng trc tip hay gin tip vn hnh cng c sn xut c tnh cht cng nghip, ngy cng hin i v x hi ho cao. y cng l tiu ch c bn phn bit ngi cng nhn hin i vi ngi th th cng thi trung c hay ngi th trong cng trng th cng. b) V v tr ca giai cp cng nhn trong quan h sn xut t bn ch ngha, giai cp cng nhn l nhng ngi khng c t liu sn xut, phi bn sc lao ng cho nh t bn v b nh t bn bc lt gi tr thng d. Chnh thuc tnh ny bin giai cp cng nhn tr thnh giai cp i khng vi giai cp t sn v da vo y m C.Mc v Ph.nghen cn gi giai cp cng nhn l giai cp v sn trong x hi t bn. Cng cn lu rng, giai cp cng nhn l giai cp ra i v pht trin gn vi s ra i v pht trin ca nn i cng nghip, nn khi tm hiu giai cp cng nhn cng cn thy rng y l mt khi nim m. S bin i ca giai cp cng nhn din ra thng xuyn, lin tc, c v s lng, cht lng, c bit bin i v c cu. Cng nhn hin nay khng ch bao gm nhng ngi i lm thu ( cc nc t bn ch ngha), m mt b phn khng nh tr thnh ngi lm ch, nm quyn lnh o x hi ( cc nc x hi ch ngha); h khng ch bao gm nhng ngi lao ng chn tay m cn bao gm c nhng ngi lao ng sn xut vi trnh tr tu cao; h khng ch gm nhng ngi lao ng cng nghip trc tip to ra cc gi tr vt cht cho x hi m cn bao gm nhng ngi lao ng trong nhng ngnh dch v hot ng theo li cng nghip. Cu hi 2. Ni dung v iu kin khch quan quy nh s mnh lch s ca giai cp cng nhn? p. Cu tr li gm hai ln S mnh lch s ca mt giai cp l nhng nhim v lch s giao ph cho mt giai cp (do a v kinh t-x hi khch quan ca giai cp quy nh) n thc hin bc chuyn cch mng t hnh thi kinh t-x hi ang tn ti sang hnh thi kinh t-x hi cao hn, tin b hn. 1) S mnh lch s ca giai cp cng nhn xut hin khi phng thc sn xut t bn ch ngha khng khc phc c nhng mu thun c bn vn c ca n. Giai cp cng nhn c s mnh lch s xo b phng thc sn xut t bn ch ngha, xo b ch ngi bc lt ngi, gii phng giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v ton nhn loi khi mi s p bc, bc lt, ngho nn, lc hu, xy dng x hi cng sn ch ngha cao hn, tin b hn.

V thc cht, ni dung s mnh lch s ca giai cp cng nhn, di s lnh o ca ng Cng sn, l tin hnh cch mng x hi ch ngha, th hin qua hai giai on l lt s thng tr ca giai cp t sn, ginh chnh quyn v tay giai cp cng nhn v s dng chnh quyn ci to x hi c v xy dng x hi x hi ch ngha v cng sn ch ngha. S mnh lch s ca giai cp cng nhn Vit Nam l tin hnh cuc cch mng dn tc dn ch nhn dn, thit lp chnh quyn ca nhn dn tin hnh ci to x hi c, xy dng x hi x hi ch ngha Vit Nam. 2) iu kin khch quan quy nh s mnh lch s ca giai cp cng nhn a) Xut pht t a v kinh t-x hi +) giai cp cng nhn l b phn quan trng nht, cch mng nht ca lc lng sn xut t bn ch ngha; i din cho lc lng sn xut hin i, c trnh x hi ho cao; tiu biu cho xu hng pht trin ca x hi loi ngi; l nhn t quyt nh ph v quan h sn xut chim hu t nhn t bn ch ngha, xy dng phng thc sn xut mi tin b hn phng thc sn xut t bn ch ngha. +) trong x hi t bn ch ngha, giai cp cng nhn khng c, hoc c bn l khng c t liu sn xut; h bn sc lao ng cho giai cp t sn v b giai cp t sn bc lt gi tr thng d; h b l thuc hon ton trong qu trnh phn phi cc kt qu lao ng ca chnh h. V s sng cn ca mnh, giai cp cng nhn khng th khng ng ln u tranh lt s thng tr ca giai cp t sn gii phng mnh ng thi gii phng ton x hi. +) giai cp cng nhn i din cho phng thc sn xut da trn ch s hu x hi khng c bc lt, nn li ch c bn ca giai cp cng nhn ph hp vi li ch c bn ca nhng ngi lao ng. Do , h c kh nng tp hp, lnh o nhng ngi lao ng b p bc lm cch mng xo b ch ngi bc lt ngi; xy dng x hi x hi ch ngha v cng sn ch ngha- ni khng cn p bc, bc lt. b) Xut pht t c im chnh tr-x hi ca giai cp cng nhn. +) giai cp cng nhn l giai cp tin tin nht; l giai cp i biu cho lc lng sn xut tin tin ngy cng hin i v mang tnh x hi ha cao. ng thi cuc u tranh chng p bc, bc lt ti luyn v cung cp cho giai cp cng nhn nhng tri thc x hichnh tr cn thit cho mt giai cp tin tin. +) giai cp cng nhn l giai cp c tinh thn cch mng trit , th hin mc tiu cch mng ca mnh l xa b tn gc ch ngi bc lt ngi, xo b hon ton ch t hu, gii phng mnh v gii phng ton nhn loi khi mi ch p bc, bc lt. Giai cp cng nhn hon ton c th thc hin c mc tiu v n c nn tng l lun tin tin l ch ngha Mc-Lnin. +) giai cp cng nhn l giai cp c thc t chc k lut cao; thc c hnh thnh do lao ng trong nn cng nghip hin i, vi iu kin sn xut tp trung, s phn cng lao ng t m nn buc cng nhn phi c tc phong cng nghip v t tc phong cng nghp y m thc t chc k lut c hnh thnh. Mt khc, do giai cp cng nhn thng xuyn phi ng u vi b my n p khng l v nhiu th on thm c ca giai cp t sn, do vy, u tranh chng li b my y, giai cp cng nhn phi on kt, t chc cht ch v c thc t chc k lut cao. d) giai cp cng nhn l giai cp c bn cht quc t. Do giai cp cng nhn tt c cc nc t bn ch ngha u c a v kinh t-x hi ging nhau, v vy, h c mc tiu u tranh chung. Mt khc, ch ngha t bn cng l mt lc lng quc t nn mun ginh c thng li, giai cp cng nhn phi on kt quc t.

Cu hi 3. Quy lut hnh thnh, pht trin ca ng Cng sn v vai tr ca n trong qu trnh thc hin s mnh lch s ca giai cp cng nhn? p. Cu tr li gm hai ln 1) Quy lut hnh thnh, pht trin ng Cng sn. ng Cng sn l i tin phong, l t chc chnh tr cao nht ca giai cp cng nhn. ng Cng sn bao gm nhng ngi tin tin nht ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng; u tranh trit v trung thnh v li ch ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v ca c dn tc. ng ly ch ngha Mc-Lnin lm nn tng t tng v kim ch nam cho hnh ng. a) ng Cng sn ra i l sn phm ca s kt hp ch ngha Mc vi phong tro cng nhn. +) c p bc giai cp th c u tranh giai cp. Ngay t khi mi ra i giai cp cng nhn tin hnh nhng cuc u tranh chng p bc, bc lt ca giai cp t sn. Nhng cuc u tranh ban u din ra l t v mang tnh t pht v mc ch kinh t, do thiu mt l lun cch mng v mt t chc tin phong lnh o nn u tht bi. Chnh s pht trin ca phong tro cng nhn t ra i hi phi c l lun tin tin dn ng t chc, gio dc, gic ng giai cp cng nhn v s mnh lch s ca mnh, vch cho giai cp cng nhn ng li v phng php cch mng khoa hc. Ch ngha Mc ra i p ng c i hi ca phong tro cng nhn. +) Ch ngha Mc ra i nhanh chng thm nhp vo phong tro cng nhn, tr thnh h t tng, v kh l lun ca giai cp cng nhn. Mt khc, thng qua phong tro cng nhn ch ngha Mc c kim nghim, b sung, pht trin v ngy cng hon thin. c) khi ch ngha Mc ra i ch c mt b phn u t nht ca giai cp cng nhn tip thu c n. B phn ny tch cc truyn b ch ngha Mc vo phong tro cng nhn, gio dc, gic ng v t chc cng nhn u tranh, ng Cng sn ra i t qu trnh hot ng c th y. b) ng Cng sn l sn phm ca s kt hp ch ngha Mc-Lnin vi phong tro cng nhn; nhng trong mi nc, s kt hp y l sn phm ca lch s, c thc hin bng nhng con ng c bit, tu theo iu kin c th. nhiu nc thuc a, na thuc a, ng Cng sn ra i l sn phm ca s kt hp ch ngha Mc vi phong tro cng nhn v phong tro yu nc. 2) Vai tr ca ng Cng sn trong qu trnh thc hin s mnh lch s ca giai cp cng nhn. a) ng Cng sn l nhn t bo m cho giai cp cng nhn hon thnh thng li s mnh lch s ca mnh. b) ng Cng sn l lnh t chnh tr ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng. Nh c l lun tin phong ca ch ngha Mc-Lnin, ng vn dng vo iu kin c th ra ng li chin lc, sch lc, mt cng lnh cch mng ng n cho c qu trnh cch mng cng nh cho tng giai on cch mng. c) ng Cng sn i biu trung thnh cho li ch ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v ca c dn tc, v vy, di s lnh o ca ng Cng sn, giai cp cng nhn mi tp trung c sc mnh trong nc v quc t trong cuc u tranh thc hin s mnh lch s.

d) ng Cng sn l b tham mu chin u ca giai cp cng nhn. y l ni t chc, li cun, gio dc, ng vin giai cp cng nhn v cc tng lp nhn dn lao ng thc hin cng lnh cch mng ra. Nh vy, ch c di s lnh o ca ng Cng sn, giai cp cng nhn v nhn dn lao ng mi c c s thng nht v t tng, t chc v hnh ng; mi chuyn t u tranh t pht sang u tranh t gic, m bo cho cch mng x hi ch ngha thng li. Cu hi 4. Cch mng x hi ch ngha v nguyn nhn ca n? p. Cu tr li gm hai 1) Cch mng x hi ch nghal cuc cch mng nhm thay th ch t bn ch ngha bng ch x hi ch ngha; trong cuc cch mng , giai cp cng nhn l ngi lnh o v cng vi qun chng nhn dn lao ng khc xy dng mt x hi cng bng, dn ch, vn minh. a) Theo ngha hp, cch mng x hi ch ngha l cuc cch mng chnh tr, kt thc bng vic giai cp cng nhn v nhn dn lao ng ginh c chnh quyn, thit lp c nh nc ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng. b) Theo ngha rng, cch mng x hi ch ngha gm hai giai on; giai on giai cp cng nhn ginh chnh quyn, t chc thnh giai cp thng tr v giai on giai cp cng nhn s dng chnh quyn ca mnh ci to x hi c, xy dng x hi mi trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi. 2) Nguyn nhn ca cch mng x hi ch ngha Cng nh mi cuc cch mng din ra trong lch s, cch mng x hi ch ngha l kt qu tt yu ca vic gii quyt mu thun i khng trong lng ch ngha t bn: a) Di ch ngha t bn, s pht trin mnh m ca khoa hc k thut, lc lng sn xut t ti trnh x hi ho ngy cng cao lm cho quan h sn xut da trn ch chim hu t nhn v t liu sn xut tr nn lc hu, li thi, km hm s pht trin ca lc lng sn xut. iu ny t ra i hi phi tin hnh mt cuc cch mng x hi xo b quan h sn xut li thi, thay th bng quan h sn xut mi, m ng cho lc lng sn xut pht trin. b) Mu thun gia lc lng sn xut v quan h sn xut trong x hi t bn ch ngha c biu hin v mt x hi l mu thun gia giai cp cng nhn v giai cp t sn. Mu thun ny cng pht trin ngy cng gay gt v l mu thun i khng khng th iu ho, n ch c th c gii quyt bng mt cuc cch mng x hi cch mng x hi ch ngha. c) Tuy nhin, nhng mu thun t n khng dn n cch mng m cch mng x hi ch ngha mun n ra giai cp cng nhn cn phi nhn thc c s mnh lch s ca mnh, bit nm bt tnh th, thi c cch mng t chc tin hnh cch mng. Cch mng x hi ch ngha khng din ra t pht, m l kt qu ca qu trnh u tranh t gic, lu di, gian kh ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng chng li s thng tr ca giai cp t sn, di s lnh o ca ng cng sn. Cu hi 5. Ni dung ca cuc cch mng x hi ch ngha? p. Cu tr li gm ba ln

Cch mng x hi ch ngha l cuc cch mng ton din, su sc v trit trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi 1) Ni dung chnh tr ca cch mng x hi ch ngha l nhm a giai cp cng nhn v nhn dn lao ng t a v n l, b p bc, bc lt ln a v lm ch x hi. Mun vy: a) Giai cp cng nhn di s lnh o ca ng Cng sn tin hnh cuc cch mng lt s thng tr ca giai cp bc lt, ginh chnh quyn, thit lp nh nc ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng. b) Nng cao trnh dn tr, to iu kin nhn dn lao ng tham gia vo vic qun l nh nc, qun l x hi. c) Tng bc xy dng v hon thin nn dn ch x hi ch ngha. 2) Ni dung kinh t ca cch mng x hi ch ngha. Cch mng x hi ch ngha v thc cht c tnh kinh t. Ginh chnh quyn v tay giai cp cng nhn v nhn dn lao ng mi ch l bc u. Nhim v trng tm c ngha quyt nh cho s thng li ca cch mng x hi ch ngha l pht trin kinh t. a) Trc ht, lm thay i v tr, vai tr ca ngi lao ng i vi t liu sn xut bng cch xo b ch chim hu t nhn v t liu sn xut, thit lp ch cng hu v t liu sn xut ch yu. b) Pht trin lc lng sn xut, nng cao nng sut lao ng, ci thin i sng nhn dn, khuyn khch kh nng sng to ca ngi lao ng. c) Thc hin nguyn tc phn phi theo lao ng, m bo cng bng x hi theo tiu ch nng sut lao ng, hiu qu lao ng l thc o nh gi s ng gp ca mi ngi cho x hi. 3) Ni dung vn ho-t tng ca cch mng x hi ch ngha l nhm xy dng nn vn ho mi, h t tng mi v con ngi mi x hi ch ngha a) Gio dc, truyn b h t tng ca giai cp cng nhn trong cc tng lp nhn dn, i vi ton x hi, tng bc xy dng th gii quan v nhn sinh quan mi cho ngi lao ng. b) Xy dng nn vn ha mi trn c s k tha mt cch c chn lc v nng cao cc gi tr vn ho truyn thng ca dn tc, tip thu cc gi tr vn ho tin tin ca thi i, gii phng ngi lao ng v mt tinh thn. c) Xy dng con ngi mi x hi ch ngha giu lng yu nc, c bn lnh chnh tr, nhn vn, nhn o, c hiu bit, c kh nng gii quyt mt cch ng n mi quan h c nhn, gia nh v x hi. Nh vy, cch mng x hi ch ngha din ra ton din trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi. Cc ni dung ca cch mng c quan h gn kt vi nhau, tc ng qua li ln nhau, to tin cho nhau, thc y nhau cng pht trin. Cu hi 6. Tnh tt yu v c s khch quan ca lin minh gia giai cp cng nhn vi giai cp nng dn? p. Cu tr li gm hai ln 1) Tnh tt yu ca lin minh cng nng Qua thc tin cch mng chu u, c bit cch mng Php, C.Mc rt ra kt lun, cuc u tranh ginh chnh quyn ca giai cp cng nhn s khng ginh c thng li nu n khng c s ng h ca giai cp nng dn. Cng x Pari (1871) l cuc cch mng v sn, thit lp nn nh nc chuyn chnh v sn u tin, nhng nh nc ch tn

ti trong 72 ngy. Khi phn tch nguyn nhn tht bi ca cng x, C. Mc v Ph.ngghen ch r, do giai cp cng nhn khng lin minh c vi giai cp nng dn nn khng to ra c c s chnh tr-x hi rng ln v vng chc bo v chnh quyn ca giai cp cng nhn. V.I.Lnin lm r hn ngha chin lc ca vn khi cho rng, nhn t cho s thng li khng ch ch giai cp cng nhn c t chc v chim a s trong dn c, m cn ch giai cp cng nhn c c s ng h ca nng dn hay khng. ng c bit nhn mnh tnh tt yu ca lin minh cng nng trong giai on ci to v xy dng ch ngha x hi. Nh vy, xy dng khi lin minh cng nng l tt yu trong qu trnh cch mng x hi ch ngha, c trong giai on ginh, gi v s dng chnh quyn xy dng x hi mi x hi ch ngha. 2) C s khch quan ca lin minh cng nng a) Lin minh cng nng l nhu cu ni ti ca cch mng x hi ch ngha, to nn ng lc cch mng, m bo vai tr lnh o ca giai cp cng nhn, l iu kin quyt nh thng li trong cuc u tranh ginh chnh quyn v cng cuc ci to v xy dng x hi mi; b) Lin minh cng nng xut pht t mi lin h t nhin gn b v s thng nht li ch c bn ca giai cp cng nhn v giai cp nng dn. C hai giai cp u l nhng ngi lao ng b p bc v vy c cng mc tiu, nguyn vng mun gii phng khi p bc, bc lt, bt cng; c) Lin minh cng nng l do s gn b thng nht gia sn xut cng nghip vi sn xut nng nghip- hai ngnh sn xut chnh trong x hi. Nu khng c s lin minh cht ch gia cng nhn v nng dn th hai ngnh kinh t ny khng th pht trin c. Cu hi 7. Ni dung v nguyn tc c bn ca lin minh gia giai cp cng nhn vi giai cp nng dn? p. Cu tr li gm hai ln 1) Ni dung ca lin minh gia giai cp cng nhn vi giai cp nng dn: a) Ni dung chnh tr ca lin minh: +) Trong giai on u tranh ginh chnh quyn, lin minh cng nng nhm lt chnh quyn ca giai cp thng tr c, ginh ly chnh quyn v tay giai cp cng nhn v nhn dn lao ng. +) Trong giai on xy dng ch ngha x hi, lin minh cng nng l c s chnh tr-x hi vng chc ca chnh quyn nh nc, gi vng vai tr lnh o ca ng Cng sn, pht huy quyn lm ch ca nhn dn, bo v nhng thnh qu ca cch mng, bo v ch x hi ch ngha. +) thc hin lin minh chnh tr cn xy dng v tng bc hon thin nn dn ch x hi ch ngha. b) Ni dung kinh t ca lin minh l ni dung c bn nht, quyt nh nht, l c s cho lin minh trn cc lnh vc khc +) Lin minh cng nng trn lnh vc kinh t l kt hp v gii quyt ng n nhu cu, li ch kinh t ca hai giai cp v li ch ca x hi.

+) Lin minh kinh t th hin thng qua s hp tc, trao i v mt kinh t gia kinh t cng nghip v kinh t nng nghip; qua vai tr ca nh nc vi h thng chnh sch i vi nng nghip, cng nghip, i vi cng nhn, nng dn. +) Thng qua lin minh cng nng v mt kinh t tng bc a nng dn i theo con ng x hi ch ngha bng cch a h vo con ng hp tc x vi nhng bc i ph hp. c) Ni dung vn ho-x hi ca lin minh +) Lin minh cng nng nhm xy dng mt nn vn ha tin tin, m bn sc dn tc trn lp trng ca ch ngha Mc-Lnin, t tng H Ch Minh, p ng nhu cu tinh thn ngy cng cao ca cng nng. +) Lin minh cng nng cn nhm xo b bt cng, bt bnh ng x hi, xy dng cc chun mc x hi trn lp trng ca giai cp cng nhn, to mi trng thun li cho cng, nng v cc tng lp nhn dn lao ng hot ng t hiu qu cao. 2) Nhng nguyn tc c bn ca lin minh cng nng +) m bo vai tr lnh o ca giai cp cng nhn trong khi lin minh. y l vn c tnh nguyn tc c th tng bc thc hin mc tiu, li ch ca lin minh trn lp trng ca giai cp cng nhn. +) m bo nguyn tc t nguyn khi lin minh bn vng, lu di. +) Kt hp v gii quyt ng n li ch ca c hai giai cp, v xt cho cng quan h gia cng nhn v nng dn l quan h gia hai ch th li ch, m trong h thng li ch kinh t l c s quyt nh nht v nhy cm nht. H lin kt vi nhau trc ht l nhm tho mn cc nhu cu kinh t, mu cu s sng, thot khi ngho nn. Cu hi 8. Cc giai on pht trin ca hnh thi kinh t-x hi cng sn ch ngha? p. Cu tr li gm hai ln 1) Quan im ca C.Mc v Ph.ngghen. Hnh thi kinh t-x hi cng sn ch ngha ra i sau thng li ca cch mng x hi ch ngha, tri qua hai giai on c bn pht trin t thp n cao +) Giai on thp ca x hi cng sn l giai on mi c thot thai, lt lng t ch ngha t bn, cn mang du vt ca x hi t bn. y l thi k qu v chnh tr, l thi k ci bin cch mng ton din trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi. Trong giai on ny, ch kinh t v s pht trin vn ha mi t ti gii hn m bo cho x hi thc hin nguyn tc phn phi lm theo nng lc, hng theo lao ng. +) Giai on cao ca x hi cng sn l giai on ch ngha cng sn c xy dng hon ton. giai on ny con ngi khng cn l thuc phin din v cng nhc vo phn cng lao ng x hi; lao ng trong giai on ny khng ch l phng tin kim sng m n tr thnh nhu cu ca con ngi. Trnh pht trin ca x hi cho php thc hin nguyn tc phn phi theo nhu cu. 2) Quan im ca V.I.Lnin. V.I.Lnin pht trin v c th ho quan im phn k hnh thi kinh t-x hi cng sn ch ngha ca C.Mc v Ph.ngghen. ng gi giai on thp l x hi x hi ch ngha (hay ch ngha x hi), giai on cao l x hi cng sn ch ngha (hay ch ngha cng sn). c bit, ng pht trin l lun v thi k qu lu di t ch ngha t bn ln ch ngha x hi. Theo , hnh thi kinh t-x hi cng sn chia lm ba giai on c bn

+) Nhng cn au ko di (thi k qu ln ch ngha x hi). V.I.Lnin mt mt tha nhn quan im ca C.Mc v Ph.ngghen v thi k qu theo ngha rng- t x hi t bn ch ngha ln x hi cng sn- qu trc tip t nhng nc t bn ch ngha pht trin cao ln x hi cng sn. Mt khc t thc tin lch s, V.I.Lnin cn ni n hnh thc qu c bit, gin tip ca cc nc t bn pht trin mc trung bnh v qu b qua giai on pht trin t bn ch ngha ca nhiu nc vn l nc nng nghip lc hu, cc nc tin t bn ln ch ngha x hi (qu c bit ca c bit); +) X hi x hi ch ngha- giai on u ca hnh thi kinh t-x hi cng sn; + X hi cng sn ch ngha- giai on cao ca hnh thi kinh t-x hi cng sn. Cu hi 9. Tnh tt yu, c im v thc cht ca thi k qu ln ch ngha x hi? p. Cu tr li gm ba ln 1) Tnh tt yu ca thi k qu ln ch ngha x hi: a) Ch ngha x hi v ch ngha t bn l hai ch x hi khc nhau v bn cht. Ch ngha t bn c xy dng trn c s ch t hu t bn ch ngha v t liu sn xut, y l c s ca ch p bc, bc lt, bt cng. Ch ngha x hi c xy dng trn c s ch cng hu v t liu sn xut ch yu, to ra c s vt cht cho vic xo b ch ngi bc lt ngi, xy dng x hi cng bng, bnh ng. Mun c mt x hi nh vy cn phi c mt thi gian nht nh. b) Ch ngha x hi c c s vt cht k thut l nn sn xut cng nghip hin i. Vi nhng nc qua ch t bn ch ngha, s pht trin ca ch ngha t bn to ra c s vt cht k thut nht nh cho ch ngha x hi nhng mun c s y phc v cho ch ngha x hi cn c thi gian t chc, sp xp li. Vi nhng nc b qua ch t bn ch ngha, tin thng ln ch ngha x hi cng cn c mt thi gian lu di thc hin nhim v tin hnh cng nghip ho x hi ch ngha. c) Cc quan h x hi ch ngha cng khng t ny sinh trong lng ch ngha t bn, chng l kt qu ca qu trnh xy dng v ci to x hi ch ngha. V vy, cng cn c thi gian xy dng v pht trin nhng quan h . d) Xy dng ch ngha x hi l cng vic mi m, kh khn v phc tp, phi cn c thi gian giai cp cng nhn tng bc lm quen vi nhng cng vic . 2) c im ni bt ca thi k qu ln ch ngha x hi l thi k m trong cn tn ti an xen gia nhng yu t ca x hi mi vi nhng tn d ca x hi c. Chng u tranh vi nhau trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi. a) Trn lnh vc kinh t, tt yu tn ti nn kinh t nhiu thnh phn vn ng theo nh hng x hi ch ngha; b) Trn lnh vc chnh tr, tng ng vi nn kinh t nhiu thnh phn l mt c cu x hi-giai cp a dng, phc tp. Cc giai cp, tng lp ny va hp tc, va u tranh vi nhau; c) Trn lnh vc x hi cn c s khc bit kh c bn gia thnh th v nng thn, gia ng bng v min ni, gia lao ng tr c v lao ng chn tay; d) Trn lnh vc vn ho-t tng, bn cnh nn vn ha mi, h t tng mi, cn tn ti nhng tn d ca nn vn ha c lc hu, thm ch phn ng. 3) Thc cht ca thi k qu ln ch ngha x hi l thi k u tranh gia giai cp cng nhn lin minh vi cc tng lp lao ng khc ginh c chnh quyn nh nc ang thc hin nhim v a t nc ln ch ngha x hi, vi mt bn l cc giai cp

bc lt b nh , nhng cha b tiu dit hon ton. Cuc u tranh giai cp din ra trong iu kin mi, vi nhng hnh thc v ni dung mi. Cu hi 10. c trng, chc nng, nhim v ca Nh nc x hi ch ngha? p. Cu tr li gm ba ln Nh nc x hi ch ngha l t chc m thng qua , ng Cng sn thc hin vai tr lnh o ca mnh i vi x hi; l t chc chnh tr thuc kin trc thng tng c xy dng ln t c s vt cht, kinh t x hi ch ngha; l nh nc kiu mi thay th nh nc t sn; l hnh thc chuyn chnh v sn trong thi k qu ln ch ngha x hi. 1) c trng ca nh nc x hi ch ngha. Theo quan im ca ch ngha Mc-Lnin, bt k nh nc no cng c cc c trng c bn l qun l dn c trn mt vng lnh th nht nh; c h thng cc c quan quyn lc chuyn nghip mang tnh cng ch i vi mi thnh vin trong x hi; c h thng thu nui b my nh nc. Tuy nhin, do bn cht ca Nh nc x hi ch ngha va mang bn cht ca giai cp cng nhn, va c tnh nhn dn rng ri v tnh dn tc su sc, nn Nh nc x hi ch ngha cn c nhng c trng ring ca n a) Nh nc x hi ch ngha khng phi l cng c n p mt giai cp no , m l cng c thc hin li ch cho nhng ngi lao ng; nhng vai tr lnh o ca giai cp cng nhn thng qua chnh ng ca n i vi nh nc vn c duy tr. b) Nh nc x hi ch ngha c c trng v nguyn tc khc hn vi Nh nc t sn. Cng l cng c ca chuyn chnh giai cp, nhng v li ch ca nhng ngi lao ng, tc tuyt i a s nhn dn; v chuyn chnh, trn p i vi thiu s nhng k bc lt, i ngc li vi li ch ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng. c) Trong khi nhn mnh s cn thit ca bo lc trn p, cc nh kinh in ca ch ngha Mc-Lnin vn coi mt t chc xy dng l c trng c bn ca Nh nc x hi ch ngha. d) Nh nc x hi ch ngha nm trong nn dn ch x hi ch ngha; l phng thc th hin v thc hin dn ch. Theo V.I.Lnin, con ng vn ng v pht trin ca n l ngy cng hon thin cc hnh thc i din nhn dn, m rng dn ch, nhm li cun ngy cng ng o nhn dn tham gia qun l nh nc, qun l x hi. ) Nh nc x hi ch ngha l mt kiu nh nc c bit, nh nc khng cn nguyn ngha, nh nc "na nh nc. Sau khi c s kinh t-x hi cho s tn ti ca nh nc mt i, th nh nc cng khng cn, nh nc t tiu vong. y cng l c trng ni bt ca Nh nc x hi ch ngha. 2) Chc nng, nhim v ca nh nc x hi ch ngha a) Chc nng t chc, xy dng c C.Mc, Ph.ngghen v V.I.Lnin coi l c tnh sng to ca Nh nc x hi ch ngha nhm ci bin trt t ch ngha t bn v hnh thnh trt t ch ngha x hi v y l chc nng cn bn nht trong hai chc nng ca Nh nc x hi ch ngha. b) Chc nng trn p nhm chng li s phn khng ca k th giai cp ang chng ph cng cuc t chc, xy dng x hi mi ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng. Nh nc x hi ch ngha c nhng nhim v chnh l qun l t nc trn tt c cc lnh vc. V.I.Lnin c bit ch n nhim v qun l, m c bn nht l qun l kinh t, coi l v kh duy nht giai cp v sn c th chin thng giai cp t sn.

Cu hi 11. Tnh tt yu ca vic xy dng Nh nc x hi ch ngha? p. Cu tr li gm hai Tng kt kinh nghim lch s ca cc cuc cch mng x hi, ch ngha Mc- Lnin ch r vn nh nc l vn c bn ca mi cuc cch mng x hi. Nh nc x hi ch ngha cng l vn c bn ca cch mng x hi ch ngha, l mt trong nhng thit ch quan trng bc nht ca qu trnh thc hin s mnh lch s ca giai cp cng nhn. 1) Tnh tt yu ca nh nc x hi ch ngha cn bt ngun t mi quan h bin chng gia thi k qu t ch ngha t bn ln ch ngha x hi v chuyn chnh v sn (tc nh nc x hi ch ngha). Bn cht ca thi k qu y l qu v chnh tr, v vy, chuyn chnh v sn l bn cht ca thi k qu . Do , thi k qu tt yu nh th no th chuyn chnh v sn tt yu nh th. 2) Tnh tt yu phi c Nh nc x hi ch ngha cn c lun gii bng thc tin ca thi k qu ln ch ngha x hi. a) Trong thi k ny, cc giai cp bc lt tuy b xa b v phng din chnh tr, nhng cha b xo b hon ton v mt giai cp. Chng vn cn c nhng m mu hot ng chng s nghip xy dng ch ngha x hi. iu ny i hi giai cp cng nhn v nhn dn lao ng cn phi nm vng cng c chuyn chnh l Nh nc x hi ch ngha trn p mi s phn khng ca cc th lc i ngc li li ch ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng. b) Trong thi k qu cng cn cc giai cp, tng lp trung gian khc. Do a v kinh t-x hi ca mnh, cc giai cp, tng lp ny khng th t mnh i ln ch ngha x hi. Nh nc x hi ch ngha ng vai tr l thit ch cn thit m bo s lnh o ca giai cp cng nhn i vi ton x hi, m bo cho lc lng x hi to ln ny thnh lc lng c t chc. c) m rng dn ch, chng li mi hnh vi ngc li nhng chun mc dn ch, vi phm nhng gi tr dn ch ca nhn dn, cng i hi phi c mt thit ch nh nc ph hp. Cu hi 12. Dn ch l g? Nhng c trng c bn ca nn dn ch x hi ch ngha? p. Cu tr li gm hai ln 1) Dn ch l g? a) Dn ch l sn phm tin ha ca lch s x hi loi ngi; l nhu cu khch quan ca con ngi. Vi t cch l quyn lc ca nhn dn, dn ch l s phn nh nhng gi tr nhn vn; l kt qu ca cuc u tranh lu di ca nhn dn lao ng chng li p bc, bt cng v bc lt. b) Dn ch vi t cch l mt phm tr chnh tr, gn vi mt kiu nh nc v mt giai cp cm quyn th s khng c dn ch phi giai cp, dn ch chung chung. Tri li, mi ch dn ch gn vi nh nc u mang bn cht giai cp thng tr x hi. c) Dn ch cn l sn phm ca qu trnh vn ln ca con ngi trong qu trnh lm ch t nhin, x hi v bn thn. Dn ch phn nh trng thi, mc gii phng con ngi trong tin trnh pht trin ca x hi, th hin thc cht mi quan h gia ngi vi ngi c duy tr theo quan nim v nguyn tc bnh ng. Xt gc ny, dn ch phn

nh nhng gi tr nhn vn, nhn o trong qu trnh gii phng con ngi v tin b x hi. 2) c trng ca dn ch x hi ch ngha a) Vi t cch l mt ch c sng to bi qun chng nhn dn lao ng di s lnh o ca ng Cng sn, dn ch x hi ch ngha m bo mi quyn lc thuc v giai cp cng nhn v nhn dn lao ng. V vy, dn ch x hi ch ngha va mang bn cht giai cp cng nhn, va c tnh nhn dn rng ri v tnh dn tc su sc. b) Nn dn ch x hi ch ngha c c s kinh t l ch cng hu v nhng t liu sn xut ch yu ca ton x hi. y l c trng kinh t ca nn dn ch x hi ch ngha. c trng ny c hnh thnh v bc l ngy cng y cng vi qu trnh hnh thnh v hon thin nn kinh t x hi ch ngha. c) Trn c s s kt hp hi ho li ch c nhn, li ch tp th v li ch ca ton x hi (do nh nc ca giai cp cng nhn i din), nn dn ch x hi ch ngha c sc ng vin, thu ht mi tim nng sng to, tnh tch cc x hi ca nhn dn trong s nghip xy dng x hi mi d) Dn ch x hi ch ngha l nn dn ch rng ri nht trong lch s nhng vn l nn dn ch mang tnh giai cp ca giai cp cng nhn- dn ch i i vi k cng, k lut, vi trch nhim ca cng dn trc php lut. Cu hi 13. Tnh tt yu ca vic xy dng nn dn ch x hi ch ngha? p. Cu tr li gm nm 1) Theo cc nh kinh in ca ch ngha Mc-Lnin, mc tiu v ng lc ca qu trnh pht trin x hi, ca qu trnh xy dng ch ngha x hi l dn ch. 2) Vic xy dng nn dn ch x hi ch ngha nhm m rng dn ch, to iu kin lin tc pht trin nhn cch, pht trin thc x hi, nng cao tnh tch cc chnh tr-x hi ca qun chng, lm bc l v huy ng cc nng lc t chc, tr tu ca nhn dn. 3) Xy dng nn dn ch x hi ch ngha l quy lut ca s hnh thnh v t hon thin ca h thng chnh tr x hi ch ngha. 4) Xy dng nn dn ch x hi ch ngha l qu trnh tt yu din ra nhm xy dng, pht trin, hon thin dn ch, p ng nhu cu ca nhn dn. Trc ht n tr thnh iu kin, tin thc hin quyn lc, quyn lm ch ca nhn dn, l iu kin cn thit v tt yu mi cng dn c sng trong bu khng kh thc s dn ch. 5) Xy dng nn dn ch x hi ch ngha cng chnh l qu trnh vn ng v thc hnh dn ch, bin dn ch t kh nng thnh hin thc trong mi lnh vc ca i sng x hi, l qu trnh a cc gi tr, chun mc, nguyn tc ca dn ch vo thc tin xy dng cuc sng mi, chng cc biu hin ca dn ch cc oan, v chnh ph, ngn nga mi hnh vi coi thng k cng, php lut. Cu hi 14. Nhng c trng ca nn vn ho x hi ch ngha? p. Cu tr li gm ba 1) Ch ngha Mc-Lnin vi t cch l h t tng ca giai cp cng nhn, l nn tng t tng v gi vai tr ch o quyt nh phng hng pht trin ni dung ca nn vn ho x hi ch ngha. Vai tr ch o ca ch ngha Mc-Lnin i vi nn vn ho x hi ch ngha l iu kin quyt nh a nhn dn lao ng thc s tr thnh ch th t

gic v hng th vn ho ca x hi mi. c trng ny phn nh bn cht giai cp cng nhn v tnh ng ca nn vn ho x hi ch ngha. 2) Nn vn ho x hi ch ngha c tnh nhn dn rng ri v tnh dn tc su sc. Trong tin trnh cch mng x hi ch ngha, hot ng sng to v hng th vn ho khng cn l c quyn, c li ca thiu s giai cp bc lt. Cng cuc ci bin cch mng ton din trn tt c cc lnh vc kinh t, chnh tr, vn ho, x hi tng bc to ra tin vt cht v tinh thn ng o nhn dn tham gia xy dng nn vn ho mi v hng th nhng gi tr ca nn vn ho . 3) Nn vn ho x hi ch ngha t di s lnh o ca giai cp cng nhn thng qua t chc ng Cng sn v qun l ca Nh nc x hi ch ngha. y l vn c tnh nguyn tc, l nhn t quyt nh trc tin i vi vic xy dng nn vn ho x hi ch ngha. Nn vn ho x hi ch ngha khng hnh thnh v pht trin mt cch t pht, tri li, n phi c hnh thnh v xy dng mt cch t gic, c s qun l ca Nh nc v s lnh o ca ng Cng sn. Mi s coi nh hoc ph nhn vai tr lnh o ca ng Cng sn v vai tr qun l ca Nh nc i vi i sng tinh thn ca x hi, i vi nn vn ho x hi ch ngha s dn n lm mt phng hng chnh tr ca nn vn ho- nn tng tinh thn ca x hi. Cu hi 15. Trnh by tnh tt yu v nhng ni dung c bn trong xy dng nn vn ha x hi ch ngha? p. Cu tr li gm hai ln 1) Tnh tt yu ca vic xy dng nn vn ho x hi ch ngha a) Xut pht t tnh trit , ton din ca cch mng x hi ch ngha i hi phi thay i phng thc sn xut tinh thn, lm cho phng thc sn xut tinh thn ph hp vi phng thc sn xut mi ca x hi x hi ch ngha. b) Xy dng nn vn ho x hi ch ngha l tt yu trong qu trnh ci to tm l, thc v i sng tinh thn ca ch c li nhm gii phng nhn dn lao ng thot khi nh hng t tng, thc ca x hi c lc hu. Mt khc, xy dng nn vn ho x hi ch ngha cn l mt yu cu cn thit trong vic a qun chng nhn dn thc s tr thnh ch th sn xut v tiu dng, sng to v hng th vn ho tinh thn. c) Xy dng nn vn ho x hi ch ngha l tt yu trong qu trnh nng cao trnh vn ho cho qun chng nhn dn lao ng, khc phc tnh trng thiu ht vn ha. y l iu kin cn thit ng o nhn dn lao ng chin thng ngho nn, lc hu, nng cao trnh v nhu cu vn ho ca qun chng. d) Xy dng nn vn ho x hi ch ngha l tt yu xut pht t yu cu khch quan: vn ho va l mc tiu, va l ng lc ca qu trnh xy dng ch ngha x hi. 2) Nhng ni dung c bn ca nn vn ho x hi ch ngha a) Nng cao trnh dn tr, hnh thnh i ng tr thc ca x hi mi. y l iu kin khng th thiu xy dng nn dn ch x hi ch ngha, qun chng c nhn thc ng v tham gia trc tip vo qun l nh nc. b) Xy dng con ngi mi pht trin ton din. Con ngi l sn phm ca lch s nhng ng thi con ngi cng chnh l ch th qu trnh pht trin ca lch s. V vy, vic o to con ngi mi vi t cch l ch th sng to c thc ca x hi ch ngha v cng sn ch ngha, l mt yu cu tt yu.

c) Xy dng li sng mi x hi ch ngha. Li sng mi x hi ch ngha c xy dng, hnh thnh trn nhng iu kin c bn ca n, l: ch cng hu v t liu sn xut, trong s hu ton dn gi vai tr ch o; nguyn tc phn phi theo lao ng; quyn lc nh nc thuc v nhn dn; ch ngha Mc-Lnin gi vai tr ch o trong i sng tinh thn ca x hi v.v d) Xy dng gia nh vn ha x hi ch ngha. Gia nh vn ho x hi ch ngha c tng bc xy dng cng vi tin trnh pht trin ca cuc cch mng x hi ch ngha. Xut pht t mi quan h bin chng gia gia nh v x hi (gia nh c xem l t bo ca x hi), c th ni, thc cht ca vic xy dng gia nh vn ho l nhm gp phn xy dng nn vn ho x hi ch ngha. Cu hi 16. Dn tc l g? Ni dung Cng lnh dn tc ca ch ngha Mc-Lnin? p. Cu tr li gm hai ln 1) Dn tc l g? Dn tc l mt khi nim a ngha, a cp , c xc nh tu tng tnh hung c th. Hin nay c th hiu khi nim dn tc theo hai ngha, dn tc l dn tc-quc gia vi t cch l mt cng ng chnh tr-x hi rng ln v dn tc c hiu l cng ng dn tc-tc ngi. a) Dn tc-quc gia l mt cng ng ngi n nh, hnh thnh trong lch s, c chung mt ngn ng, mt lnh th, cng chung mt vn mnh lch s, c nhng li ch chung (v kinh t, chnh tr), c chung nn vn ho (th hin trong phong tc tp qun, tn ngng, tm l, li sng v.v) b) Dn tc-tc ngi l mt cng ng ngi n nh hoc tng i n nh, c chung mt ngn ng, mt nn vn ho, c thc t gic tc ngi. Vi ba tiu ch ny to ra s n nh trong mi dn tc trong qu trnh pht trin. R rng l c nhng khi c s thay i v lnh th hay thay i v phng thc sinh hot kinh t, cng ng dn tc vn tn ti trn thc t. 2) Ni dung Cng lnh dn tc ca ch ngha Mc-Lnin C s xy dng Cng lnh l nhng t tng ca C.Mc v Ph.ngghen v vn dn tc; l s tng kt kinh nghim u tranh ca phong tro cch mng th gii v cch mng Nga; phn tch su sc hai xu hng khch quan ca phong tro dn tc. Ni dung Cng lnh gm a) Cc dn tc hon ton bnh ng c ngha l cc dn tc ln hay nh (k c b tc v chng tc) khng phn bit trnh pht trin cao hay thp, u c ngha v v quyn li ngang nhau trong cc sinh hot kinh t, chnh tr, vn ho-x hi; khng mt dn tc no c gi c quyn c li v c quyn i p bc bc lt dn tc khc, th hin trong lut php mi nc v lut php quc t. V.I.Lnin trin khai ni dung bnh ng hai cp l bnh ng gia cc quc gia dn tc v bnh ng gia cc dn tc-tc ngi trong mt quc gia a dn tc. +) Trong mt quc gia c nhiu dn tc, quyn bnh ng gia cc dn tc phi c php lut bo v v c th hin trong mi lnh vc ca i sng x hi, trong vic phn u khc phc s chnh lch v trnh pht trin kinh t, vn ho do lch s li c ngha c bn; +) Trn phm vi gia cc quc gia dn tc, u tranh cho s bnh ng gia cc dn tc trong giai on hin nay gn lin vi cuc u tranh chng ch ngha phn bit chng tc, ch ngha dn tc ln, ch ngha dn tc hp hi; gn lin vi cuc u tranh xy

dng trt t kinh t th gii mi; chng s p bc bc lt ca cc nc t bn pht trin i vi cc nc chm pht trin v kinh t. Thc hin quyn bnh ng gia cc dn tc l c s thc hin quyn dn tc t quyt v xy dng mi quan h hu ngh gia cc dn tc. b) Cc dn tc c quyn t quyt trn tt c cc lnh vc ca i sng x hi, nhng thc cht l t quyt v chnh tr. Quyn dn tc t quyt l quyn lm ch ca mi dn tc i vi vn mnh ca dn tc mnh, quyn t la chn ch chnh tr-x hi v con ng pht trin ca dn tc mnh. Quyn t quyt bao gm quyn t do c lp v chnh tr tch ra thnh mt quc gia dn tc c lp v li ch ca cc dn tc v cng bao gm quyn t nguyn lin hip vi cc dn tc khc trn c s bnh ng. V.I.Lnin khng nh mt trong nhng nguyn tc ca vn dn tc t quyt l phi c quan im lch s-c th khi nghin cu v gii quyt vn dn tc. Khi xem xt, gii quyt vn dn tc t quyt ca dn tc cn ng trn lp trng ca giai cp cng nhn. Ch ng h s phn lp mang li li ch cho giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v ca dn tc, ng h cuc u tranh gii phng trong phm vi y. Kin quyt u tranh chng li mi m mu, th on ca cc th lc quc v phn ng li dng chiu bi dn tc t quyt can thip su vo cng vic ni b ca cc nc. c) Lin hip cng nhn tt c cc dn tc phn nh bn cht quc t ca phong tro cng nhn, phn nh s thng nht gia s nghip gii phng dn tc v gii phng giai cp. N m bo cho phong tro dn tc c sc mnh ginh thng li. Lin hip cng nhn tt c cc dn tc quy nh mc tiu hng ti, quy nh ng li, phng php xem xt, cch gii quyt quyn dn tc t quyt, quyn bnh ng dn tc. ng thi n l yu t sc mnh m bo cho giai cp cng nhn v cc dn tc chin thng k th ca mnh. on kt, lin hip cng nhn cc dn tc l c s vng chc on kt, tp hp cc tng lp nhn dn lao ng rng ri thuc cc dn tc trong cuc u tranh chng ch ngha quc, v c lp dn tc v tin b x hi. Cu hi 17. Phn tch bn cht, ngun gc ca tn gio? p. Cu tr li gm hai ln 1) Phn tch bn cht ca tn gio. Trong tc phm Chng uyrinh, Ph.ngghen lm r bn cht ca tn gio trn c s xem tn gio l mt trong nhng hnh thi thc x hi, ng vit, tt c mi tn gio chng qua ch l s phn nh h o- vo trong u c ca con ngi- ca nhng lc lng bn ngoi chi phi cuc sng hng ngy ca h; ch l s phn nh trong nhng lc lng trn th mang hnh thc nhng lc lng siu trn th. a) Tn gio l sn phm ca con ngi, gn vi nhng iu kin lch s t nhin v lch s x hi xc nh. Xt v mt bn cht, tn gio l mt hin tng x hi tiu cc. Tuy nhin, tn gio cng cha ng mt s gi tr vn ho ph hp vi o c, o l ca x hi. Ch ngha Mc-Lnin v nhng ngi cng sn, ch x hi ch ngha lun tn trng quyn t do tn ngng v khng tn ngng ca nhn dn. b) Tn gio c to thnh bi ba y t c bn l thc tn gio (gm tm l tn gio v h t tng tn gio), h thng nghi l tn gio (trong hot ng th cng l yu t c bn), t chc tn gio (thng c h thng t trung ng n c s). V vy, tn gio l mt lc lng x hi trn th, c tc ng khng nh n i sng x hi. 2) Ngun gc ca tn gio:

a) Ngun gc kinh t-x hi. Trong x hi cng sn nguyn thu, tn gio ra i do trnh lc lng sn xut thp, km lm cho con ngi khng nm c thc tin nhng lc lng t nhin, m cm thy yu ui v bt lc trc t nhin rng ln v b n, v th, h gn cho t nhin nhng sc mnh, quyn lc to ln, thn thnh ha nhng sc mnh . l hnh thc tn ti u tin ca tn gio. Khi x hi xut hin nhng giai cp i khng, bn cnh cm gic yu ui trc sc mnh t pht ca t nhin, con ngi li cm thy bt lc trc nhng sc mnh t pht ca x hi hoc ca mt th lc no ca x hi. Khng gii thch c ngun gc ca s phn ho giai cp v p bc bc lt, ca nhng ngu nhin, may ri, con ngi li hng nim tin vo th gii bn kia di hnh thc cc tn gio. b) Ngun gc nhn thc. nhng giai on lch s nht nh, nhn thc ca con ngi v t nhin, x hi v bn thn mnh l c gii hn. Lun c khong cch gia ci bit v ci cha bit; bi vy, trc mt con ngi, th gii va lun l ci hiu c, va lun l ci b n. Do khng gii thch c ci b n y nn con ngi d xuyn tc n, iu g khoa hc cha gii thch c, iu d b tn gio thay th. S xut hin v tn ti ca tn gio cn gn lin vi c im nhn thc ca con ngi. Con ngi ngy cng nhn thc y hn, su sc hn th gii khch quan, khi qut ho thnh cc khi nim, phm tr, quy lut. Nhng cng khi qut ho, tru tng ha n mc h o th s vt, hin tng c con ngi nhn thc cng c kh nng xa ri hin thc v d phn nh sai lc hin thc. c) Ngun gc tm l l nh hng ca yu t tm l n s ra i ca tn gio. c bit l nhng trng thi tm l tiu cc. Trong cuc sng, nhng trng thi tm l mang tnh tiu cc nh s bt hnh, au kh, ni kinh hong, s hi v.v d dn con ngi n vi tn gio mong c s an i, che ch, gip lm gim ni kh au ca con ngi trong cuc sng hin thc. Khng ch vy, nhng trng thi tm l tch cc nh s hn hoan, vui sng, mn nguyn v.v i khi cng c th l mt nguyn nhn dn con ngi n vi tn gio. Ngoi ra, cc yu t nh thi quen, truyn thng, phong tc, tp qun cng l nhng nguyn nhn tm l dn n s hnh thnh, duy tr v pht trin nim tin tn gio. Cu hi 18. Nguyn nhn tn ti ca tn gio trong ch ngha x hi? Nhng nguyn tc c bn ca ch ngha Mc-Lnin trong vic gii quyt vn tn gio? p. Cu tr li gm hai ln 1) Nguyn nhn tn ti ca tn gio trong ch ngha x hi a) Nguyn nhn nhn thc. Trong qu trnh xy dng ch ngha x hi nhiu hin tng t nhin, x hi v ca con ngi m khoa hc cha th l gii c. Do trc nhng sc mnh t pht ca gii t nhin v x hi m con ngi vn cha th nhn thc v ch ng c khin mt b phn nhn dn i tm s an i, che ch v l gii t sc mnh ca ng siu nhin. b) Nguyn nhn kinh t. Trong qu trnh xy dng ch ngha x hi, vi s tn ti ca nn kinh t nhiu thnh phn vi nhng li ch khc nhau ca cc giai cp, tng lp x hi, vi nhng s bt bnh ng nht nh v kinh t, chnh tr, vn ho, x hi mang n cho con ngi nhng yu t ngu nhin, may ri, lm cho con ngi d tr nn th ng vi t tng nh cy, cu mong vo nhng lc lng siu nhin.

c) Nguyn nhn tm l. Tn gio l mt trong nhng hnh thi thc x hi bo th nht, in su vo i sng tinh thn, nh hng kh su m n np ngh, li sng ca mt b phn nhn dn qua nhiu th h. V vy, d c th c nhng bin i ln lao v kinh t, chnh tr, x hi th tn gio cng khng thay i ngay theo tin ca nhng bin i kinh t-x hi m n phn nh. d) Nguyn nhn chnh tr-x hi. Tn gio c nhng im cn ph hp vi ch ngha x hi, vi ng li, chnh sch ca Nh nc x hi ch ngha. Gi tr o c, vn ho ca tn gio p ng c nhu cu ca mt b phn nhn dn. Chnh v vy, trong mt chng mc nht nh, tn gio vn c sc thu ht mnh m i vi mt b phn qun chng. ) Nguyn nhn vn ho. Trong thc t, sinh hot tn gio p ng c phn no nhu cu vn ho tinh thn ca cng ng x hi v trong mt mc nht nh, c ngha gio dc thc cng ng, phong cch, li sng ca c nhn trong cng ng. V vy, sinh hot tn gio li cun mt b phn nhn dn xut pht t nhu cu vn ho tinh thn, tnh cm ca h. T nhng nguyn nhn trn dn n s tn ti ca tn gio trong qu trnh xy dng ch ngha x hi. Song cng cn nhn thc c rng tn gio cng c nhng bin i cng vi s bin i ca nhng iu kin kinh t-x hi ca qu trnh ci to v xy dng x hi mi. 2) Cc nguyn tc c bn ca ch ngha Mc-Lnin trong vic gii quyt vn tn gio a) Khc phc dn nh hng tiu cc ca tn gio trong i sng x hi gn lin vi cng cuc ci to x hi c v xy dng x hi mi. b) Tn trng, m bo quyn t do tn ngng v khng tn ngng ca cng dn. Mi cng dn theo tn gio hoc khng theo tn gio u bnh ng trc php lut, u c ngha v v quyn li nh nhau. c) Thc hin on kt gia nhng ngi theo vi nhng ngi khng theo mt tn gio no, on kt cc tn gio hp php, chn chnh, on kt ton dn tc xy dng v bo v T quc. Nghim cm mi hnh vi chia r v l do tn ngng, tn gio. d) Cn phn bit r hai mt chnh tr v t tng trong vic gii quyt vn tn gio.y l vic cn thit, bi bn thn tn gio no cng gm hai mt ny v phn bit trnh hai khuynh hng hu khuynh hoc t khuynh trong gii quyt vn tn gio. ) Phi c quan im lch s-c th khi gii quyt vn tn gio. nhng thi k lch s khc nhau, vai tr, tc ng ca tng tn gio i vi i sng x hi khng ging nhau. V vy, cn c quan im lch s c th khi xem xt, nh gi v ng x i vi nhng vn c lin quan n tn gio. Cu hi 19. S ra i h thng x hi ch ngha v nhng thnh tu ca n? p. Cu tr li gm hai ln 1) S ra i v pht trin ca h thng x hi ch ngha a) Trong chin tranh th gii th II, ng Cng sn nhiu nc chu u v chu lnh o qun chng nhn dn phi hp vi Hng qun Linx thnh mt trn chng phtxt. ng Cng sn nhiu nc ng ln lnh o qun chng nhn dn v trang ginh chnh quyn thnh lp nh nc dn ch nhn dn.

b) Trong thi gian 5 nm (t nm 1944 n nm 1949) chu u v chu c 13 nc do ng Cng sn lnh o bng ba phng thc ginh c chnh quyn v sau i ln ch ngha x hi. +) Phng thc ch yu da vo lc lng v trang ca nhn dn nc mnh, xy dng cc cn c a cch mng, khi thi c n lnh o nhn dn ng ln ginh chnh quyn nh Cng ho nhn dn lin bang Nam T (1944), nc Vit Nam Dn ch cng ho (1945), Cng ho nhn dn Anbani (1946) v Cng ho nhn dn Trung Hoa (1949). +) Phng thc ch yu da vo Hng qun Linx gii phng ng thi phi hp v trang ca nhn dn nc mnh nh Cng ho nhn dn BaLan (1945), Bungari (1946), Rummani (1948), Hunggari v Tip Khc (1946) nhng sau phi u tranh trong ni b chnh ph trc xut cc phn t t sn, tr thnh nc cng ho dn ch nhn dn do ng Cng sn lnh o (Hunggari 1947; Tip Khc 1948) v Cng ho dn ch nhn dn Triu Tin (1948). +) Phng thc hon ton do Hng qun Linx gii phng v Linx gip ln con ng ch ngha x hi nh Cng ho dn ch c (10/1949). Vy l sau chin tranh th gii th II, ch ngha x hi t mt nc m rng ra 13 nc chu u v chu ; vi thng li ca cch mng dn ch Cu Ba nm 1959, nc cng ho Cu Ba chuyn sang ch ngha x hi. Nh vy ch ngha x hi khng ch chu u, chu m cn m rng n chu M Latinh. Ch ngha x hi tr thnh h thng tn ti song song vi h thng t bn ch ngha. 2) Nhng thnh tu ca ch ngha x hi hin thc Tri qua hn 74 nm tn ti v pht trin, ch ngha x hi hin thc Linx v ng u em li nhng thnh tu to ln a) V chnh tr.Thng li ca Cch mng Thng Mi Nga nm 1917 v cc cuc cch mng x hi ch ngha cc nc t sau chin tranh th gii th II lm thay i cn bn trong qu trnh pht trin ca th gii, m ra mt thi i mi- thi i qu t ch ngha t bn ln ch ngha x hi. b) Vkinht. T nhng im xut pht ph bin l nn kinh t nng nghip lc hu, trnh pht trin thp, ch sau 20 nm Linx v cc nc x hi ch ngha ng u tr thnh nhng nc cng nghip ho, c tc pht trin cao. S ln mnh v kinh t to iu kin pht trin cng nghip quc phng, m bo cho Linx c iu kin bo v vng chc T quc x hi ch ngha v gp phn quyt nh vo vic chin thng ch ngha pht xt trong chin tranh th gii th hai. c) V vn ho-x hi. Xo b c giai cp bc lt, khc phc c nhng bt cng x hi, gii phng hng trm triu ngi ra khi tnh cnh n l, ph thuc. Gii quyt cn bn nn tht nghip v m ch, tht hc. Chm sc y t v bo him, tr cp x hi c thc hin. Pht trin mnh m gio dc ph cp v nng cao trnh hc vn cho nhn dn. t nhiu thnh tu v vn ti nh cao trong khoa hc, vn hc, ngh thut. Vi sc mnh tng hp ca mnh, h thng x hi ch ngha c nh hng to ln n i sng chnh tr th gii. Ch ngha x hi tr thnh ch da ca phong tro gii phng dn tc, phong tro bo v ho bnh th gii. Cng chnh s ln mnh ca ch ngha x hi, s pht trin ca phong tro gii phng dn tc v cuc u tranh ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng nhng thp nin 50, 60 v 70 ca th k XX buc cc nc t bn ch ngha mun tn ti phi c nhng iu chnh nht nh.

Cu hi 20. Nguyn nhn dn n khng hong v sp ca m hnh ch ngha x hi Xvit? p. Cu tr li gm hai 1) Nguyn nhn su xa l nhng sai lm thuc v m hnh pht trin ca ch ngha x hi Xvit. Nu nh m hnh t chc x hi da trn k hoch ho tp trung pht huy c sc mnh cho cuc chin tranh i quc v i th trong iu kin ho bnh, xy dng ch ngha x hi, m hnh ny t ra khng ph hp. C ch k hoch ho tp trung lm mt i tnh ch ng sng to ca ngi lao ng, chm tr trong vic tip thu nhng thnh tu ca cuc cch mng khoa hc, cng ngh. Trong nhng iu kin lch s mi, m hnh ch ngha x hi Xvit t ra khng cn ph hp, l nguyn nhn su xa lm cho x hi ch ngha lm vo khng hong dn ti sp Linx v ng u. 2) Nguyn nhn ch yu v trc tip dn n s sp Chung quy li, vn ny sinh t ni b ng cm quyn v sai lm, s phn bi ca nhng ngi lnh o cao nht. Trong ci t, ng Cng sn Linx mc sai lm nghim trng v ng li chnh tr, t tng v t chc. a) ng khng coi trng kt hp ch ngha Mc-Lnin vi thc tin nc mnh v c im thi i; khng coi trng vic k tha, b sung v pht trin l lun mcxt. Hoc gio iu, dp khun my mc, khng cn c vo tnh hnh mi pht trin sng to. nh gi khng cng bng vi lch s, t ch ph phn sai lm ca c nhn i n ph nhn ton b lch s ca ng v Nh nc, ph nh ch x hi ch ngha, ph nh ch ngha Mc-Lnin cui cng i theo con ng ch ngha dn ch x hi. b) Ch tp trung trong ng b ph hoi, khng nhng lm cho ng mt kh nng ca b ch huy chin u m ngay mu thun trong ng cng khng gii quyt ni. Tnh quan liu, gio iu bo th rt nng n b phn lnh o cp cao ca ng v Nh nc tc ng to ln n i sng x hi. S phn lit ng Cng sn thnh cc phe nhm chnh tr khc nhau, nhiu t chc, ng phi chnh tr ra i u tranh ginh quyn lc chnh tr. Khuynh hng dn tc ly khai ny sinh, nhng cuc xung t m mu xy ra to mi trng cho cc lc lng phn ng tri dy, x hi mt phng hng, gy thm ho cho nhn dn. c) Lc lng phn bi trong nc tm ch da t cc chnh ph t sn bn ngoi, cc th lc chng ch ngha x hi cng xem y l c hi tt thc hin din bin ho bnh. Chng ra sc c v li ko nhng phn t c hi, phn bi gi a v cao cc c quan ng, Nh nc a t nc theo xu hng t bn. Khi b phn lnh o ti cao lin kt vi lc lng quc bn ngoi th ch ngha x hi theo m hnh Xvit d dng sp . Tuy nhin, s sp ca ch ngha x hi khng th l tt yu v thc t nhng nc x hi ch ngha khc qua ci cch i mi a t nc tng bc thot khi kh khn, khng hong nh Trung Quc, Vit Nam, Cu Ba. Vn l ch ci cch, ci t. i mi nh th no, cn phi gi vng nguyn tc no m thi.