1

-PUBLIKIMET SHKENCORE STANDARTET E SHKRIMIT DHE BOTIMIT

Prof. As. Dhurata Bozo Instituti i Krkimeve pr Sportin 2 Mars 2011

Shkenca sht proces i perftimit t njohurive n mnyr t organizuar dhe sistematike, q arrihet prmes grumbullimet t t dhnave, fakteve , hulumtimit, vzhgimit dhe eksperimentimit, t cilat provohen dhe vrtetohen n mnyr trsore dhe t padyshimt Zbulimet dhe shpikjet u bhen t ditur t tjerve prmes botimeve e publikimeve shkencore n forma e editorial t ndryshm. Nj botim/publikim shkencor nuk mund t konsiderohet si i till nse n themel t tij nuk ka krkimin me elementt e msiprm. Suksesi i nj botimi nuk qendron vetm n at cka prmban dhe paraqet, por duhet t plotsoj edhe krkesa e udhzime t t shkruarit cilsor si dhe duhet t botohet n kohn e duhur dhe n periodikun, revistn, editorialin e duhur. Ato duhet gjithashtu ti nnshtrohen vlersimit nga pal jo t interesuara dhe t botohen n revistat t klasifikuara si parsore pr publikimet shkencore. Prmbajtja e nj publikimi shkencor duhet t ket informacionin e duhur n sasi dhe cilsi q t mundsoj:
Vlersimin dhe verifikimin e gjetjeve/vzhgimeve Prsritjen e eksperimentit Vlersimin e procesit intelektual q ka cuar n rezultatet T prmbaj t dhna/zbulime/gjetje/shpikje origjinale T mbetet e t jet lehtsisht e aksesueshme pr komunitetin shkencor pr verifikimin dhe prdorimin e vazhdueshm t t dhnave/t rejave q sjell

Standartet q duhet t plotsoj nj botim q t konsiderohet i mir:

I shkruar mir (a) Gjuha e qart dhe koncize, gramatika dhe fjalt korrekte, (b) Plotson t gjitha standartet e forms t krkuara nga botuesi; t ndryshme rast pas rasti por edhe sisteme/formate t standartizuara Faktet q sillen jan t sigurta dhe lehtsisht t verifikueshme: (a) Referencat dhe burimet e t dhnave jan t qarta, lehtsisht t gjetshme dhe q lidhen me argumentat q trajtohen (b) Citimet bhen nga burime t besueshme t kuotuara, statistika, opinione publike me vizione dhe argumenta t ndryshme, q n referencat personale i referohen personave q jan ende gjall dhe q gjithashtu plotsojn standartet specifike t botuesit (c) Prmban krkim dhe rezultate origjinale I gjer n fushn q mbulon: (a) Adreson aspektet kryesore t fushs krkimore (b) Qendron i fokusuar n shtjen kryesore, pa rn n detajime t panevojshme q nuk lidhen me cshtjen kryesore q hulumtohet Neutral; duhet t prfaqsoj pikpamje neutrale, objektive pa treguar qendrim ndaj nj ose nj tjetre teorie. I qendrueshm: nuk duhet t ndryshoj nga dita n dit pr shkaqe t jashtme apo sipas krkesave t vecanta/simpative t botuesit apo palve t tjera t interesuara Ilustrohet me figura, tabela foto, etj., t cilat kan lidhje me argumentat, q respektojn t drejtn e autorit dhe plotsojn standartet e krkesat specifike t botuesit.

 T shkruash sht leht. Mjafton t ulesh mbi nj flet t bardh dhe ta kqyrsh derisa t shfaqen pika gjaku n ball -- Gene Fowler shek.XIX
4

Aftsit e komunikimit shkrimor dhe gojor jan cilsit universale m t nevojshme pr kdo por sidomos pr komunitetin akademik e shkencor. Kto aftsi, t kombinuara me ato t transmetimit t dijeve dhe t vet ktyre aftsive, duhet t prbjn boshtin e formimit t nj msuesi, pedagogu, krkuesi e shkenctari

Organizimi dhe struktura e nj botimi shrben pr t lehtsuar leximin, pr t kuptuar mesazhin kryesor q ajo jep, pr t dalluar risin, progresin apo metodn q ajo sjell n morin e informacionit, zbulimeve e t dhnave q ekzistojn n at fush. do ent botues harton standarte t paraqitjes dhe prmbajtjes q jan specifike por q n trsi ndjekin nj skem t prgjithshme e ku prgjithssisht takohen shum prj tyre Megjithat n do rast, autori duhet t ndjek rigorozisht krkesat dhe standartet q cdo botues paraqet si kusht pr pranimin e nj punimi Standartet e botimeve lidhen me fushn e krkimit, por kan ngjashmri sidomos n organizimin e prgjithshm dhe ato ka trajtohen n pjest prbrse.

do punim shkencor duhet t organizohet e t prbhet nga seksionet e mposhtme:

(1) Abstrakti (2)Hyrja (3) Materialet dhe Metodat (4) Rezultatet (5) Diskutimi (6) Prfundimet, dhe (7) Literatura Esht e rndsishme t kuptohen ndryshimet midis seksioneve dhe se far duhet prfshir brenda secilit e n vendin e duhur. Leximi kritik i artikujve cilsor ndihmon gjithashtu aftsimin n shrikmet shkencore. Modelet e mira t fushs shkencore prkatse, jan udhzuesit m t mir n planin praktik por duke mnjanuar plagjaturn

Titulli duhet t zgjidhet i till q t jet sa m informues pr artikullin/tezn. Titulli duhet t jet eksplicit dhe t tregoj qart objektin/fushn e prgjithshme dhe specifike t studimit e punimit N titull prfshihen emrat dhe adresat e t gjith autorve dhe data e paraqitjes n entin botues.

Qllimi Abstrakti sht nj prmbledhje e shkurtr dhe koncize n formn e nj paragrafi t vetm i nj studimi t prfunduar ose q sht n proces. Presupozohet q prmes abstraktit, lexuesi n m pak se 1 min t msoj mbi kontekstin e studimit, qasjen e prgjithshme t shtjeve, rezultatet e prftuara dhe prfundimet m t rndsishme ose shtjet e tjera q dalin. Si duhet t jet abstrakti
1.

2.

Abstrakti shkruhet pasi prfundohet pjesa tjetr e punimit, prsa koh sht nj prmbledhje e tij. Kursimi i fjalve sht i rndsishm n shkrimin e abstraktit por jo n dm t qartsis dhe kuptimit. sht e rndsishme t prdoren fjal dhe fjali koncize, joprshkruese por domethnse.

Abstrakti
Si prmbledhje e punimit, abstrakti duhet t prmbaj elementt e mposhtm:
9

Qllimin e studimit hipotezat, cshtjen kryesore dhe objektivat Objektin, sistemin dhe metodn e studimit duke treguar se pse jan przgjedhur pikrisht ato Rezultatet prfshir ktu t dhnat, cilado qofshin t llojit cilsor, sasior po statistikor Prfundimet kryesore dhe cshtjet q dalin pr vijimin e mtejshm t studimit Duke qen prmbledhje e nj pune t prfunduar, shkruhet n kohn e shkuar Abstrakti qendron m vete si struktur dhe nuk i referohet asnj pjese tjetr t punimit t detajuar

Stili: n nj paragraf t vetm dhe konciz

Fokusohet n prmbledhjen e rezultateve, ndrsa konteksti teorik e krkimor prmblidhet jn jo m shum se 1 fjali dhe vetm nse e sht e domosdoshme Teksti i abstraktit dhe prmbajtja duhet t jen n koherenc t plot me cka zhvillohet n materialin e detajuar Gjuha korrekte, qartsia e fjalive dhe shprehjeve si dhe paraqitja e t dhnave n vlera t sakta dhe n njsit e duhura, jan po aq t rndsishme

10

Qllimi: Qllimi i hyrjes sht ti bj t njohur lexuesit kontekstin teorik dhe krkimor n t cilin kryhet studimi, qllimin e kryerjes si dhe ti jap mundsin t kuptoj e t vlersoj qllimin, synimet e rndsin e tij Si duhet t jet hyrja Hyrja duhet t prshkruaj rndsin dhe domethnien e studimit; pse kryhet, pse ka rndsi duke e vendosur n kontekstin e gjer teorik e krkimor T tregoj objektin e krkimit, arsyen e zgjedhjes s tij dhe metodave hulumtuese, prparsit q paraqesin si nga pikapamja zhvillimore teorike ashtu dhe arsyet pratike t przgjedhjes s tyre T prshkruaj llogjikn dhe arsyet e krkimit prmes ngritjes s hipotezave specifike dhe synimeve t mirprcaktuara si dhe t shpjegoj e arguemntoj arsyen e przgjedhjes s tyre

11

Stili Prdor kohn e shkuar me prjashtim t rasteve kur sillen t dhna, faktike absolute e t mirvrtetuara( kur ajo ohet pr botim sht nj pun e prfunduar) Organizimi dhe strukturimi i ideve dhe prmbajtjes bhet n mnyr t till q do paragraf t trajtoj nj aspekt t veant. Mendimi duhet t mos jet i fragmentuar dhe evitohet krijimi i paragrafve artificial q len vend pr keqkuptim. Konteksti teorik duhet t sillet n masn dhe formn q i shrben paraqitjes s punimit konkret. Teprimi me informacion t panevojshm ul vmndjen e lexuesit duke patur parasysh q sht dhe seksioni i par i punimit. Hipotezat dhe objektivat duhet t parashtrohen qart dhe n masn e duhur; por pa i thjeshtuar m shum se duhet. Ato japin pamjen e par t asaj q shtjellohet m pas.

Gjuh korrekte, qartsi e fjalive dhe shprehjeve

Materiali dhe metodat mund t paraqiten si seksione t veanta sikurse mund t paraqiten dhe n form t integruar
12

Qllimi Qllimi i ktij seksioni sht t dokumentoj materialin e prdorur, t prgjithshm dhe specifik, procedurat dhe metodat e prdorura. Kjo bn t mundur q t tjert t mund t prdorin kto t dhna n punn e tyre si dhe t vlersojn meritn shkencore t punimit. Nuk duhet jet ezaurient dhe tepr i hollsishm pasi nuk sht nj manual apo udhzues laboratorik. Si duhet t jet seksioni Materiali dhe Metodat Materialet: Ky nnseksion ndahet m vete vetm n rast se studimi sht i komplikuar dhe vet materialet prmbajn risi Prfshihen t gjitha mjetet dhe pajisjet specifike t prdorura t cilat nuk gjenden rndom n laboratoret po q prdoren nga t gjith; prjashtim bjn mjete apo pajisje t vecnata, t reja apo unike q nuk njihen ose njihen pak N bioshkencat, ku prdoren gjersisht solucione t gatshme apo t prgatitura on site, prshkrimi tyre duhet t jet n detaje

Si duhet t jet seksioni Materiali dhe Metodat

13

Metodat Paraqitet metodologjia e prdorur n cdo proedur, me prjashtim t rasteve kur prdoren t njjtat metoda Metodat prshkruhen n detaje duke i ndar dhe n nnseksione sipas natyrs s tyre apo n grupmetoda Metodat duhet t trajtohen t prgjithsuara; si kryhen zakonisht jo n raste apo dit specifike. Duhet patur parasysh se dikush tjetr q tregon interes mund t provoj t prdor t njjtn metod q duhet t jet funksionale N rastet kur prdoren procedura dhe metoda t mirnjohura e t prdorshme nga t gjith, mjafton citimi i saj dhe autori referues. N kt rast nuk ka nevoj q ajo t shoqrohet me detaje Stili:
Prsa koh paraqet punn konkrete t kryer nga autori, ky seksion mund t shkruhet n vetn e par njjs ose shums. Kjo mnyr fokuson vemendjen m shum tek autori se sa tek procedura, ndaj shpesh prdoret veta e tret pasive pr kt seksion.

far duhet konsideruar - evituar:

Materialet dhe metodat nuk jan udhzues prdorimi. Ato shrbejn pr t personalizuar punn e kryer dhe jan n shrbim t rezultateve t prftuara Duhen shmangur shpjegimet, komentet dhe rezultatet e marra Nuk duhen dhn shpjegime t panevojshme dhe q nuk lidhen direkt m punimin konkret

14

Qllimi Qllimi i rezultateve sht t paraqes dhe ilustroj gjetjet, zbulimet orighjinale te krkimit. Ai duhet t prmbaj raportimin objektiv t t gjitha rezultateve, duke lne komentimin dhe diskutimin e tyre pr seksionin vijues, diskutimin. Si duhet t jet seksioni Rezultatet Prmbajtja
Gjetjet prmblidhen n form teksti dhe shoqrohen me figurat dhe tabelat e posame. N tekst prshkruhet do rezultat i marr, duke e drejtuar vemendjen e lexuesit tek ato q jan m domethnese e q lidhen direkt me qllimin e stdimit. Prshkruhen edhe rezultatet q jan marr nga metodat apo eksperimentet q nuk shoqrohen me ilustrime. Fillimisht analizohen t dhnat , m pas ato kthehen n form figure apo tabele.

far duhet shmangur

Nuk duhen br diskutime, t mos interpretohen rezultatet dhe as t shpjegohen e argumentohen n kt seksion Nuk duhen prfshir t dhna bruto, t procesit apo t paprpunuara; nuk duhen paraqitur llogaritjet e ndrmjetme Nuk duhen paraqitur dy her t njjtat t dhna, as n forma t ndryshme Teksti duhet t prplotsoj figurat dhe tabelat, nuk duhet t shpegoj ato dhe as t prsrit t njjtin informacion Nuk duhen ngatrruar figurat me tabelat; jan t ndryshme nga njra tjetra

15

Stili
o o o

Prdoret gjithmon koha e shkuar dhe gjithshka vendoset n rend llogjik Figurat dhe tabelat duhet t numrohen n mnyr t pavarur nga njra tjetra; po kshtu duhet ti referohet dhe teksti Figurat dhe tabelat mund t vendosen prgjat tekstit ose n fund t seksionit. E rndsishme sht q t ken numra dhe referencat n tekst.

Figurat dhe Tabelat o Pavarsisht vendvendosjes s tyre, figurat duhet t numrohen n mnyr konsekutive dhe t shoqrohen me diiturn prkatse, e cila vendoset n pjesn e poshtme t secils o Pavarsisht vendvendosjes s tyre, tabelat duhet t numrohen n mnyr konsekutive dhe t shoqrohen me numrin q vendoset n pjesn e siprm dhe titullin e prshkrimin q vendoset n pjesn e poshtme o do figur dhe tabel duhet t ket prmasa t tilla q t qendroj e veuar dhe n faqe t veanta e ndar nga teksti E rndsishme fillimisht sht t ndahet qart far duhet t prfshihet n kt seksion nga rezultatet e marra, duke i dalluar nga ato q jan t dhna bruto apo t ndrmjetme q nuk duhet t publikohen, me prjashtim t rasteve kur krkohen nga botuesi

(1) Qllimi
16

Qllimi i ktij seksioni sht t paraqes interpretimin e rezultateve dhe bazn e prfundimeve q nxirren ga studimi, mbshtetur n njohurit e prftuara dhe rezultatet e marra nga studimi. Ktu duhen paraqitur qart domethnia e gjithshkaje t prftuar. Si duhet t jet Diskutimi Interpretimi i t dhnave duhet t bhet n thellsin e duhur sipas rndsis dhe domethnies q kan vet rezultatet. Kur shpjegohet nj dukuri, duhet prshkruar mekanizmi/at q qendrojn n baz t saj. Kur rezultate ndryshojn nga ato t pritura duhet shpjeguar pse kjo ka ndodhur apo duhet t ket ndodhur. Nse rezultatet prputhen me ato t pritura, duhet shpjeguar e sjell argumentat q rezultatet vrtetojn apo shpjegojn. Nuk mjafton t tregohen rezultatet, por t shpjegohen ato, si n rastin kur prputhen ashtu dhe nuk prputhen me ato t pritura. Duhen paraqitur edhe rezultatet q bien ndesh me hipotezat e hedhura; n kto raste duhen krkuar apo supozuar shkaqet dhe/apo arsyet q qendrojn n baz t ktyre gjetjeve; nuk duhen eliminuar e shmangur rezultatet q nuk prputhen me pritjet" Puna e kryer duhet t ket nj prfundim t plot ose t vet studimit. Mund t sugjerohen drejtime t reja krkimi apo plotsimi t studimit; psh shtrirja apo modifikimi pr qllim e objektiva t tjera.

(2)
17

Si duhet t jet Diskutimi Duhen shpjeguar t gjitha vzhgimet e kryera duke u prqendruar tek mekanizmat q qendrojn n baz t tyre se sa n vet rezultatet e vzhgimeve. Duhen sjell edhe shpjegime alternative nse ekzistojn t tilla apo qendrojn. far fushash t reja krkimore hap nj studim i till? Ato parashtrohen duke patur parasysh kuadrin e gjer t fushs dhe se ku mund t shkohet me nj krkim t dyt t mtejshm apo m t thelluar. far mbetet akoma? Stili:
N referencat ndaj informacioneve apo t dhnave, duhen dalluar ato t sjella nga t tjert nga t autorit dhe sillen n kohn e shkuar Gabimi m i zakonshm q bhet pr kt seksion sht se m shum prsriten rezultatet se sa interpretimi i tyre .

18

Ka standarte t shumllojshme pr mnyrn dhe formn n t ciln duhet t paraqitet literatura si n tekst ashtu dhe n seksionin e vecant. Megjithat, n kt seksion duhet t citohen t gjitha referencat e prmendura apo t cituara n tekst. Listimi duhet t bhet n rend alfabetik sipas emrit t autorve (autorit t par) Duhen cituar vetm ato q prbjn literatur primare, pra punime origjinale t autorve origjinal Burimet nga web konsiderohen jo t sigurta dhe t sakta Nse citohen burime online duhen prshir detyrimisht emri, volumi, viti dhe numri i faqeve.

19

1. Njihni paraprakisht audiencn dhe shkruani posarisht pr ta

20

Shkrimi akademik, shkencor dhe teknik kurr nuk bhet pr qllim t prgjithshm dhe pr kdo; ai shkruhet pr nj audienc specifike. Pr do fush, audienca prbhet nga komuniteti shkencor i fushs apo njerz q merren me praktikn n at fush, por q kan t prbashkt at q kan interes t lexojn nj revist apo periodik t fushs. Stili dhe niveli i t shkruarit prshtatet pikrisht me kt lexues dhe duhet t plotsoj pritjet q ai ka. Konvencionet stilistike dhe gjuha e terminologjia ndryshon n mnyr t dukshme n varsi nga ky fakt. Nj person q shkruan pr her t par n nj periodik, duhet s pari t familjarizohet me sa m sipr dhe t ndjek me shum kujdes dhe vmendje Udhzimet pr autort si dhe t lexoj artikuj n perodik t fushs s tij por edhe t fushave t tjera.

2. Prgatisni nj skic-punim (outline) pr t organizuar paraprakisht strukturn dhe prmbajtjen e shkrimit

21

Fillimisht prgatitet nj projekt-ide me aspektet kryesore q do t trajtohen. M pas pasurohet do bllok kryesor me at ka do shkruhet n do bllok. Gjithshka renditet n mnyr logjike q n fillim, pa nisur shkrimi. Prndryshe punimi mbetet pa bosht, jointegral dhe i paorganizuar. Ndani qart: (1) far doni t thoni (2) Planifiko renditjen dhe logjikn e argumentave q sillni (3) Prpunoni gjuhn e sakt n t ciln do shprehni sa m sipr Pasi prcaktohet gjith sa m sipr, do kapitull fillon shtjellohet duke ndjekur nntemat n t cilat sht ndar q n koncept-iden e prgjithshme. Gjat shkrimit lindin dhe ide t tjera mbi shkrimin e asaj pjese apo pjesve t tjera; menher ato hidhen n draftin-outline; do proces ndihmon e pasuron tjetrin paralelisht .

3. Ndaje projektin e madh n miniprojekte dhe puno me secilin vemas

22

Nj tez apo artikull nuk shkruhet si i tr por n pjes. Mendoje nj artikull n pjest e tij jo n bllok kur fillon t shkruash. Pjest e nj shkrimi prgatiten ve e ve n seksione individuale; ndrkoh organizimi i ideve, mendimeve dhe strukturs bhen n fazn e par t planifikimit. Nuk sht e thn q kur fillon t shkruash t kesh gjithshka t qart n kok se do shkruash; vet procesi t sjell ide, mendime t reja dhe pasuron mendimet e idet fillestare. Shkrimi paralel dhe feed backu shumlateral ndihmon integritetin dhe ndrlidhjet midis pjesve.

4. Mendo paraprakisht pr strukturn e paragrafve.

Strukturimi i prmbajtjes sht problemi kryesor q dmton cilsin e shkrimit.
23

Nuk ka rndsi vetm cka shkruhet, sa e sakt apo e strukturuar sht, por dhe vendi dhe si integrohen ato n paragraf q kan lidhje logjike apo prmbajtsore me njri tjetrin. do paragraf fillon me nj fjali q fokuson shtjen q ai trajton; ka vijon detajon pikrisht kt cshtje. Fjalia kye duhet t jet e qart, konicze dhe e drejtprdrejt. Fjalit e mtejshme renditen n vij logjike Normalisht fjalia mbyllse e nj paragrafi duhet t prbj nj ur lidhse me paragrafin q vijon. Kjo siguron vazhdimsin e mendimit dhe ndrlidhjen midis paragrafve qe e bn cdo bllok t shkrimit unik, integral dhe t lidhur si n prmbajtje ashtu dhe logjik. Mbyllja e paragrafit nuk bhet n mnyr apo me fjal absolutiste apo n form t klonkluzioneve pa ide, hipoteza apo rrugdalje t mtejshme. Kur listoni disa ide n nj renditje t catuat, trajtimi i mtejshm i detajuar i tyre duhet t ndjek t njjtn renditje. Renditja ndjek logjikn rrjedhse t t dhnave, zbulimit apo trajtimit t argumentit. N struktur dhe prmbajtje t paragrafve duhet patur parasysh se si i paraqitet ai nj lexuesi, sa e leht sht t kuptohet pasi presupozohet q lexuesi specialist nuk duhet ta lexoje disa her pr ta. Paragrafet sduhet t jen tepr t shkurtr (1-2 fjali) pasi sht e pamundur t shtjellojn dicka me kt volum. Outline ndihmon edhe pr t prcaktuar bashkimin apo ndarjen e paragrafeve sipas ideve-t dhnave q shtjellojn. Fragmentarizimi sht nj problem tjetr q rrjedh nga prdorimi i kompjuterit materiali mund t rezultoj totalisht i palidhur nse nuk rieditohet.

5. Mos prdorni shum fjal aty ku mund ta prshkruani me m pak

24

Jo fjal apo fjali t gjata aty ku mund t prdoret gjuh m sintetike. Shkrimi sintetik sht shkrimi i shkencs. Jo fjal zhargoni/popullore kur kjo mund t arrihet me an t gjuhs teknike. N t kundrtn, jo e ngarkuar me terma tepr teknik kur mendimi i shprehur sht i till q mund t shprehet me terminologji m t prgjithshme; kjo zgjeron audiencn

6. Trego dhe fakto, mos prshkruaj

25

N vend q t tregohet se sa i rndsishm apo domethns sht nj zbulim, duhet treguar e dshmuar vet zbulimi. Renditja e fakteve dhe zbulimeve sht kryefjala e cdo artikulli krkimor; pr t treguar rndsin, vlern e domethnien shrbejn diskutimi dhe konkluzionet; Rezultati dhe vlera e puns s autorit duhet t dshmohet prmes fakteve e rezultateve jo komenteve mbi vern q ato kan. Ky sht objekt i oponencave e recensave profesionale q artikulli i nnshtrohet.

7. Shkruaj pr rezultatet, jo pr tabelat, figurat, statistikat?

26

Rezultatet jan seksioni qendror ku paraqitet puna origjinale e autorit. Rezultatet prbhen kryesisht nga teksti, jo nga figurat dhe tabelat. Figurat dhe ilustrimet shrbejn pr t ndihmuar kuptimin e rezultateve por nuk jan objekt m vete. Ato vese shoqrojn tekstin, dshmojn dhe ndimojn t kuptuarit dhe vrtetsin e rezultateve ndjekin vijn prshkrimore t tekstit t rezultateve, por jo anasjelltas. Nuk duhet tepruar me ilustrime n mnyr t panevojshme. T njjtat t dhna nuk duhen paraqitur me tabela dhe grafik njkohsisht. Megjithat fillimisht duhen prgatitur sa m shum tabela e figura; ato renditen sipas vijs llogjike t prezantimit. N vijim ndrtohet dhe shtjellohet teksti i rezultateve sipas renditjes s ilustrimeve. Figurat shpjegohen prmes diiturave; nuk ka nevoj q e njjta gj t shkruhet dhe n tekst dhe n diiturat

8. Prqndrohu tek hipotezat shkencore t fushs jo n ato statistikore

27

Fokusi kryesor i rezultateve jan zbulimi, t rejat q rrjedhin nga krkimi, jo statistikat q kryhen n shrbim t vet krkimit. Krkimi dhe zbulimi ka faktet si rezultat, jo prpunimin e tyre. T dhnat, prpunimet statistikore e matematikore jan mjete, instrumenta pr zbulimi e hulumtim por nuk jan vet krkimi Hipotezat, rezultatet dhe konkluzionet q nxirren nga nj zbulim duhet t prbjn vet fushn e krkimit por jo statistikat rreth tyre. Nj hipotez, prfundim statistikor, pa nj domethnie krkimore nuk ka asnj vler dhe as mund t klasifikohet si krkim

9. Kujdes me strukturn e fjalive

28

Ka shum rndsi struktura e fjalive dhe koha e foljeve n nj botim. Puna e kryer shkruhet gjithmon me folje n kohn e shkuar pasi sht nj pun e prfunduar. Ajo ka shqyrtohet, idet dhe hipotezat q hidhen shkruhen n kohn e tashme; ajo ka mendohej q ndoshta sht hedhur posht, n t shkuarn. Shum kujdes n prdorimin e ndajfoljeve mundet, ndoshta, ka mundsi q, ka t ngjar; kto nuk tregojn arritjen e nj rezultati t qart por prdoren pr hipoteza q hidhen pr vazhdimin e mtejshm apo pr t tjer q studjojn dhe hulumtojn n kt fush

10. Diiturat e tabelave dhe figurave

29

Diiturat nuk duhet t emrtojn thjesht nj tabel apo figur, por t shpjegojn ose ndihmojn si t lexohet e kuptohet Duhet t prmbaj informacion t mjaftueshm q t kuptohet leht, pa patur nevoj ti referohesh tekstit. Ndrkoh tabela apo figura t tjeshta mund dhe t mos ken nevoj pr detaje t teprta Diiturat jan efektive kur prmbledhin rezultatet apo t dhnat kryesore q paraqiten n ilustrimet. Kto shkruhen s bashku me figurn/tabeln dhe jo n fund. Duhen menduar q kur prgatitet outline i Rezultateve

11. Kur citon referencn, fokusi sht tek ideja jo tek autori
30

Arsyeja q citohet nj referenc sht ajo ka ajo prmban dhe jo autori q e ka shkruar; prandaj kjo duhet t jet n foksin e referencs; bjn prjashtim rastet kur mendimi i autorit, hipotezat jan t tilla q bjn t domosdoshm zhvendosjen e vemendjes tek autori

12. Shkrimi duhet t jet i rrjedhshm dhe tingllues/ritmik

31

Nj shkrim mund t jet shum i mir n form dhe prmbajtje por jo detyrimisht i rrjedhshm dhe ritmik. Ka t bj me mnyrn se si autori ndrton, rendit dhe shtjellon argumentat, shtjet dhe gjuhn q prdor. Kjo veti perceptohet menjher nga lexuesi dhe mund t ndikoj dhe n prmbajtje Ndihmon dhe vet t kuptuarit t objektit por shton shum pikt e cilsis s shkruarit dhe trheq n mnyr t pakuptueshme lexuesin Lidhet n mnyr t drejtprdrejt me pasurin vokale dhe me aftsit e shkrimit artistik t autorit Aftsi q fitohet m shum prmes prvojs, leximeve t shumta, perceptimit dhe nuhatjes se sa t msuarit skolastik t rregullave prkatse

13. Formatimi sht po aq i rndsishm sa prmbajtja

32

Formatimi me an t kompjuterit lehtson shkrimin dhe saktsin gjuhsore t nj botimi shkencor (sidomos n gjuhn angleze). Autori duhet t njoh mir word processor dhe t familjarizohet me standartet baz t shkrimit dhe formatimit: karakteret, paragrafet, organizmin e faqes, etj si dhe prpunimet baz statisikore pr prgatitjen e figurave, tabelave, grafikve, etj. do variant i prgatitur duhet t ruhet deri n prgatitjen e forms prfundimtare Duhet br nj back-up kopje e do drafti t ri si dhe kopje letr e do drafti deri n botimin e materialit.

14. Merr me seriozitet vrejtjet gjuhsore

33

Kufizo fjalit e gjata dhe me shum presje. Prpara drgimit tek botuesi, drgoje draftin n nj reenc gjuhsore Reflekto do vrejtje gjuhsore dhe leksike Forma dhe rigoroziteti gjuhsor jan shum t rndsishme n impaktin e par

15. Disa kshilla pr stilin e t shkruarit

do editorial ka krkesat e veta specifike stilitistike. Kto duhen ndjekur e zbatuar me prpikmri pasi jan kriteret m lehtsisht t kapshme botuesi.
34

Numri i faqeve, numri i karaktereve, Fonti dhe permasat vendosen rast pas rasti Numri i faqeve duhet t jet sekuencial do seksion duhet t nis n faqe t re (sidomos pr tezat apo review) Titujt e kapitujve apo pjesve nuk duhen ln n fund t faqes por kalohen n faqen vijuese Mnjano ndarjen e tabelave figurave n disa faqe Prdor t njjtn koh folje n do seksion do mendim shprehet n paragraf t veant. Bn prjashtim abstrakti Indent/tab rreshti i par i do paragrafi Prdor kohn e tashme pr fakte t pakundrshtueshme q nxirren si prfundim i punimit Prdor kohn e shkuar pr rezultatet e veanta t marra por q nuk dalin n nj prfundim Mnjano gjuhn joformale, mos ju drejto direkt lexuesit, mos prdor fjal zhargoniale, dialektore dhe mbiemra superlativ Mos e tepro me ilustrimet; mund t perceptohen si zvendsues e varfri e mendimit dhe aftsis pr shpjegimit

35

1.

2. 3. 4. 5.

Standarte dhe udhzime t veanta pr botimet n fushn e aktivitetit fizik dhe sportit Si shkruhet nj tekst msimor baz Si shkruhet nj tez doktorate Si shkruhet nj paper review Si prezantohet nj punim prpara nj auditori

36