Visoka medicinska kola strukovnih studija Milutin Milankovi, Beograd

Seminarski rad iz predmeta Anatomija

TEMA: Krvni sudovi srca

STUDENT:
Doris Kelava

Prof.sc.dr.med:Zorica Babi

Beograd, decembar 2011

Sadraj:

1.Uvod 2.Srce kao organ 3.Sudovi srca 4.Srane koronarne arterije 4.1.Lijeva koronarna arterija 4.2.Desna koronarna arterija 4.3Anastomoze koronarnih arterija 5.Venski sudovi srca 6.Limfni sudovi srca 7.Zakljuak 8.Literatura

Srce kao organ

Srce(cor) je osnovni organ pribora za krvotok. To je dvostruka miina pumpa koja osigurava najvei dio snage potrebne za protok krvi kroz itavo tijelo. -Srce je uplji organ,uplji mii(myocardium) -Oblika trostrane piramide -Spolja je obloeno spoljanjom sranom opnom (pericardium) -Iznutra je unutranja srana opna(endocardium) -Dvjema pregradama ,uzdunom i poprenom -upljina sranog miia podjeljena na etiri dijela

Srce ima dvije pretkomore(atria cordis) i dvije komore(ventriculi cordis). Desne upljine,pretkomora i komora,sainjavaju desno ili vensko srce. U desnu pretkomoru ,preko gornje i donje uplje vene i sranog venskog sinusa,sliva se sva venska krv. Ona zatim prelazi u desnu komoru iz koje se kroz pluno krilo arterijsko stablo istiskuje iz plua.Lijeva pretkomora i komora ine lijevo ili arterijsko srce. Arterijska krv iz plua,preko etiri plune vene,dolazi u lijevu pretkomoru,a potom u lijevu komoru iz koje se kroz aortu potiskuje u cijelo tijelo.Lijevo i desno srce u potpunsoti razdvaja srana pregrada. Srce povezuje dva odvojena i posebno zatvorena sistema sudova nazvana veliki i mali krvotok,od kojih svaki poinje u jednoj,a zavrava se u suprotnoj polovini srca

Veliki krvotok- (circulus sanguinis major)

je sistem sudova koji poinje u lijevoj komori srca,a zavrava se u desnoj pretkomori.Njega ine aorta i sve njene grane za glavu,trup i udove,zatim kapilarno korito i svi sudovi sliva se gornje i donje uplje vene sranog venskog sinusa.On doprema kisik i hranjive tvari materije u sva tkiva.

Mali krvotok- (circulus sanguinis minor) je sudovni sistem koji poinje u desnoj sranoj komori,a zavrava se u lijevoj pretkomori.Njega sainjavaju pluno arterijsko stablo,pluni kapilari i plune vene. On omoguuje arterijalizaciju venske krvi.

Sudovi srca
Srane ili koronarne arterije(aa. Coronarie) Srane arterije nazvane jo i vjenae,krunske ili koronarne arterije snabdjevaju arterijskom krvlju cijeli srani zid. Koronarne arterije:lijeva(a.coronaria sinistra) i desna(a.coronaria dextra) su pobone granenushodne aorte (aorta ascendens). One nastaju i poetnog proirenog dijela aorte(bulbus aortae)iji zid zajdeno sa lijevim ili desnim polumjeseastim listiem(valvula semilunaris sinistra/dextra) zaklapa, u vidu depa,odgovarajui Valsalveov aortini sinus(sinus aortae Valsalvae).Koronarne arterije i njihove grane se nalaze ispod tankog visceralnog lista srane maramice (epicardium) u podmaraminom prostoru(subepikardijalni prostor). Tu su one smjetene u vjenanom i uzdunim ljebovima srca,a uronjene su u masno tkivo ovog prostora(srani loj).Ponekad one poniru,pa se iznad njih nalaze vei snopovi

sranog miia(miokardni mostovi).Koronarnih arterija klasino ima dvije,a kada postoji trea koronarna arterija to je obino samo posebna grana za arterijsku kupu desne komore(r. coni arteriosi)

Lijeva koronarna arterija (a.coronaria sinistra) polazi iz lijevog Valsalveovog sinusa i veeg je kalibra(1,5-2mm). Kratko stablo ove arterije prolazi najprije iza plunog arterisjog stabla,zatim izmeu njega i lijevog uvastog nastavka(auricula sinistra) i dolazi u lijevi dio vjenanog ljeba srca(sulcus coronarius).U ovom ljebu,od lijeve koronarne arterije najprije se odvaja prednja meukomorna grana(r.interventricularis prelazi kroz urez sranog anterior), ona silazi kroz prednji meukomorni ljeb i esto na donju stranu srca Potom se od lijeve koronarne arterije odvaja grana za arterijsku kupu desne komore(r.coni arteriosi), zatim jedna spoljna grana(r.lateralis) i septalne grane za prednji dio srane pregrade(rr.interventriculares septales). Stablo lijeve koronarne arterije nastavlja kao polukruna grana(r.circumflexus)kroz lijevi dio vjenanog ljeba(sulcus coronarius). Ova grana zaobilazi lijevu ivicu srca,dolazi na njegovu donju stranu i dospijeva do

poetka zadnjeg meukomornog ljeba(sulcus interventricularis posterior)gdje se i zavrava.

Desna koronarna arterija (a.acoronaria dextra) polazi od Valsalveovog sinusa,ide udesno i naprijed,prolazi izmeu poetnog dijela plunog arterijskog stabla i desnog uvastog nastvaka i dopspijeva u vjenani ljeb(sulcus coronarius).Zatim prolazi cijelom njegovom desnom polovinom i prelazi na dijafragmatinu stranu srca. Na dijafragmatinoj strani,iz vjenanog ljeba desna koronarna arterija skree pod pravim uglom u zadnji meukomorni ljeb(sulcus interventricularis posterior). Ovaj njen zavrni dio,koji vijuga ka sranog vrhu,naziva se zadnja meukomorna grana (r.interventricularis posterior) od koje polaze brojne grane za sranu pegradu (rr.interventriculares septales). Ona se anastomozira u blizini sranog vrha sa prednjom istoimenom granom lijeve koronarne arterije.

Anastomoze koronarnih arterija vidljive su u velikom broju sluajeva,njihova propusna mo i funkcionalni znaaj su vrlo ogranieni.Koronarne arterije praktino su terminalni krvni sudovi!

Koronarne arterije grade meusobne anastomoze(interkoronarne ili interkoronarne) i anastomoze sa arterijama iz okoline (ekstrakardijalneanastomoze). Meusobne ili interkoronarne anastomoze nalaze se pod epikardom i u debljini sranog zida.Anastomoze pod epikardom esto se vide i golim okom,nastaju izmeu grana dvije koronarne arterije,a nalaze se u predjelu vrha srca,u zadnjem meukomornom ljebu i u vjenanom ljebu.Anastomoze izmeu pobonih grana iste koronarne arterije najee se vide u oblasti dense komore i pretkomore. Ektrakardijalne anastomoze su najee sa bronhijalnim granama(rr.bronchiales)i sa

granama za sranu kesu(rr.pericardiaci),a rijee sa meurebarnim(aa.inetrcostales) i gornjim preanim arterijama(aa.phrenicae superiores.

Arterijoskovenske anastomoze grade ih grane koronarnih arterija sa sranim veama i ponekad mogu da se vide golim okom ipod epikarda,prolazei kroz njih,krv direktno iz arterija odlazi u vene zaobilazei arteriole i kapilarnu mreu.Ove anastomoze imaju izvjesnu ulogu u procesima termoregulacije s obzirom na razlike u temperaturi arterijske i venske krvi i krvi u komorama srca.

Venski sudovi srca -Vene srca dijele se na povrne i duboke. Povrne vene srca nalaze se pod epikardom.Najvei dio vena se sliva i obrazuje srani venski sinus (sinus coronarius). Velika srana vena(v.cardiaca magna)je najdui venski sud srca.Ona poinje kod sranog vrha i penje se kroz prednji meukomorni ljeb kao v.interventricularis anterior gdje prati meukomornu granu lijeve koronarne arterije.Zatim ulazi u vjenani ljeb(sulcus coronarius),ide kroz njegov lijevi prednji dio kao v.coronaria sinistra.Usput prma pritoke iz zida obje komore (vv.ventriculares),iz meukomorne pregrade,iz zida lijeve pretkomore i lijevu marginalnu venu kada ona postoji.Velika srana vena kod lijeve ivicesrca bez jasne granice prelazi u srani venski sinus. Srani venski sinus ili krusnki sinus(sinus coronarius)je direktni nastavak velike srane vene(v.cardiaca magna) i zavrni venski sud svih vena srca. Direktne pritoke koronarnog sinusa ulivaju se u njegov poetni ili zavrni dio.U poetni dio ulivaju se:zadnja vena lijeve komore(v.ventriculi sinistri posterior)koja se penje zadnjom stranom lijeve komore i kosa vena lijeve pretkomore(v.obligua atrii sinistri)koja silazi izmeu lijevog uvastog nastvaka i lijeve plune vene.

U zavrni dio ulivaju se ponekad : zadnja meukomorna vena(v.interventricularis post.)Znatno manji dio povrnih vena ine vene desne komore(vv.ventriculi dextri anteriores), kojih ima dvije do etiri.One se nalaze na prednjem zidu dense komore,penju se nagore preko koronarnih ljeba i desne koronarne arterije i ulivaju se direktno u desnu sranu pretkomoru.

Duboke vene srca su najmanje srane vene (vv.cardiacae minimae) nalaze se u debljini sranog zida,a izlivaju se direktno u srane upljine.Ovi mali sudovi sranog zida su duboki po svom poloaju i otvaraju se direktno u upljine srca preko malih otvora (formina venarum minimarum). Ovi sudovi, iako se svrstane u venske, povremeno mogu biti i nosioci krvi u srani mii.

Limfni sudovi srca Limfni kapilari sranog zida obrazuju duboke i povrne spletove,koji su meusobno gusto anastomozirani. Duboki limfni spletovi(miokardijalni i subendokardijalni) imaju ulogu u odravanju normalne ishrane srca i njegovom reagiranju, naroito kod zapaljenskih procesa na endokardu i sranim zaliscima Povrni limfni splet (subepikardijalni) prihvata limfu spletova i subepikardijalnih masnog i perivaskularnog tkiva. Iz ovog spleta polaze lijevi i desni odvodni limfni sudovi srca koji prate grane koronarnih arterija,a zavravaju se u limfnim vorovima dunine rave i/ili u limfnim

vorovima prednjeg medijastinuma.