Statistika pr ekonomiks dhe biznes

Ligjrata 2: Anketa, mostra dhe gabimet n mostrim

Prmbajtja

Fazat e dizajnimi i hulumtimit me anketa Pse t nxirret mostr nga popullacioni? Faktort q prcaktojn madhsin e mostrs Llojet e mostrave Vlersimi i ankets Llojet e gabimeve q mund t ndodhin gjat mostrimit

Dizajnimi i hulumtimit me anketa (1)

1) Identifikimi i kornizs s mostrs

Korniza lista e t gjitha njsive me interes

P.sh. Nse dshirojm t studiojm zhvillimin e ndrmarrjeve n Kosov, bjm listn e t gjitha ndrmarrjeve q veprojn n Kosov.

Dizajnimi i hulumtimit me anketa (2)

2) Zgjedhja e mnyrs m t prshtatshme t nxjerrjes s prgjigjeve nga respondentt

Mnyrat m t besueshme Intervista personale Intervista me telefon Hulumtimi me post Mnyrat m pak t besueshme (vet-zgjedhje, prandaj jo t prshtatshme pr inferenc) Hulumtimet televizive Hulumtimet prmes internetit Hulumtimet e shtypura n gazeta dhe revista Pyetsort pr produkte dhe shrbime

Dizajnimi i hulumtimit me anketa (3)

3)Identifikimi i kategorive t gjra t pyetjeve

Listimi i plot i kategorive jo t lidhura me njra tjetrn t cilat kan t bjn me tematikn e hulumtimit

P.sh. Pr firmat do t na interesonin: qarkullimi, eksporti, numri i puntorve, fitimi, produketet e reja t lansuara n treg, metodat e reja t prodhimit (dhe krahasimi i ktyre katogrive me vitet e kaluara) etj.

Dizajnimi i hulumtimit me anketa (4)

4) Formulimi i sakt i pyetjeve

Prdorimi i pyetjeve t qarta, thjeshta dhe t pranueshme nga ana e respondentit (t intervisutarit) P.sh. Sa keni eksport? nuk sht e qart pr cfare periudhe, a krkohet vlera n Euro apo pjesemarrja n qarkullim. M e qart do t ishte: Sa ka qen vlera e eksportit gjat vitit 2009? Ose Sa ka qen pjesmarrja e eksportit n qarkullimin e firms n vitin 2009? Sa prqind t qarkullimit e raportoni tek administrata tatimore? vshtir t nxirret prgjigje e sinqert. M mir: Sipas mendimit tuaj, sa % t qarkullimit e raportojn firmat n industrin tuaj....

Dizajnimi i hulumtimit me anketa (5)

5) Testimi i hulumtimit

Pilot testimi i hulumtimit/pyetsorit pr t sqaruar (kuptuar) qartsin e pyetjeve

Realizohen nj numr i intervistave pr t par nse pyetsori sht mjaft i kuptueshm dhe i pranueshm pr respondentin; a po arrihet t nxirren prgjigjet q na duhen;

Shkruarja e faqs s par (prshkruese) t pyetsorit

Faqja e pare e pyetsorit

Prshkruan synimin dhe qllimin e hulumtimit Shpjegon rndsin e prgjigjeve Ofron siguri pr ruajtjen e anonimitetit t t anketuarit Ofron shprblime, nse sht e domosdoshme, pr pjesmarrjen e t anketuarit n hulumtim

Arsyeja e hulumtimit prmes mostrs

Merr koh m pak se regjistrimi i popullats Kushton m pak se regjistrimi i popullats

M pak i komplikuar dhe m praktik pr tu realizuar se sa regjistrimi i popullats s targetuar (pr t ciln bhet hulumtimi)

Madhsia e mostrs

Tre faktor prcaktojn madhsis e mostrs

Madhsia e popullacionit sa m i madh q sht popullacioni, aq m e madhe duhet t jet mostra Niveli i besueshmris (niveli i siguris q karakteristikat e t dhnave t grumbulluara t pasyrojn karakteristikat e popullacionit) sa m i madhe siguria e krkuar, aq m e madhe duhet t jet mostra Intervali i besimit tolerenca e gabimit n rezultate Sa me i vogl gabimi i toleruar, aq m e madhe duhet t jet mostra

Llojet e mostrs
Mostra

Mostra joprobabilitare

Mostra probabilitare
E rastit e thjesht E stratifikuar Me grupe

Sipas gjykimit

E prshtatshme
Sistematike

Mostra probabilitare

Mostra (antart e saj), zgjedhen n baz probabilitetit (mundsis) s njohur m hert

Mostra probabilitare

E thjesht e rastit

Sistematike

Stratifikuar

Me grupe (clusters)

Mostra e thjesht e rastit

do individ ose njsi nga korniza ka gjasa t njejta pr tu przgjedhur Przgjedhja mund t bhet me ose pa zvendsime Mund t prdoret tabela e numrave t rastit ose gjeneratort kompjuterik t numrave t rastit pr t przgjedhur mostrn

Mostra sistematike

Caktohet madhsia e mostrs: n

Ndahet korniza individve (N) n grupe nga k individ: k=N/n (p.sh. k=64/8)
Przgjedhet me metodn e rastit nj individ nga grupi i par Pastaj zgjedhet do i 8-i n kt rast (sepse k=8)
N = 64 n=8

k=8

Grupi i par
Chap 1-14

Mostra e stratifikuar

Popullation ndahet n 2 ose m shum grupe sipas ndonj karakteristike t prbashkt Przgjedhet mostra e thjesht e rastit nga secili grup

2 ose m shum mostrat e njxerra kombinohen n nj mostr

Mostra e grupeve (Cluster-ve)

Popullacioni ndahet n shum grupe (clusters), secila reprezentative pr popullacionin Bhet przgjedhja e rastit (random) e grupeve Studiohen t gjitha njsit n grupet e przgjedhura Popullacioni ndahet n 4 grupe.

2 grupe t przgjedhura rastsisht

Prparsit dhe dobsit

Mostra e thjesht e rastit dhe mostra sistematike

E leht pr tu prdorur Mund t mos i prfaqsoj karakteristikat e popullacionit

Siguron prfaqsi (reprezentim) t individve t tr popullacionit M pak efiente (duhet nj mostr m e madhe pr t nxjerr t njejtn nivel t precizitetit)

Mostra e stratifikuar

Mostra e grupeve (cluster-ve)

Vlersimi i ankets

Cili sht qllimi i mostrs? A bazohet ajo n mostr probabilitare? Gabimet n mbulueshmri Korniza e prshtatshme Refuzimet Prcjellja e rasteve Gabimet n matje Pyetjet e mira nxjerrin prgjigje t mira Gabimi n mostrim Ekziston gjithmon

Llojet e gabimeve n mostrim

Gabimet n mbulueshmri Refuzimet Prcjell rastet

T prjashtuar nga korniza

Gabimet n przgjedhje
Gabimet n matje

Dallimet e rastit nga mostra n mostr.

Pyetje e shtruar keq!

Pyetje ose komente?