Statistika pr ekonomiks dhe biznes

Ligjrata 2: Konceptet themelore n statistik dhe llojet e t dhnave

Prmbajtja
N kt ligjerat do t msoni:

Pse prdoret statistika n biznes

Konceptet themelore n statistik

Statistika prshkruese dhe inferenciale Burimet e t dhnave q prdoren b biznes

Llojet e t dhnave q prdoren n biznes

Statistika dhe rndsia e saj

Statistika merret me:

Grumbullimin e t dhnave,

Procesimin dhe analizn e t dhnave, Prezentimin e t dhnave E ne raste specifike, transformimin e t dhnave pr t ndihmuar procesin e vendim-marrjes

Statistika transformon numrat n informata t rndsishme pr vendim-marrje. 3

Pse nj menaxher duhet ta njoh statistikn?

T dij ti prmbledh informatat n mnyr t prshtatshme

T dij t nxjerr konkludime pr popullacionin n baz t informatave nga mostra

T dij si ti prmirsoj proceset n biznes

T dij si t arrij deri tek parashikimet e mira (t besueshme, reale)

Menaxheri i mir me informata t gabuara merr vendime t gabuara
4

Disa koncepte themelore (1)

Popullacioni (popullimi, dukuria masive)) sht trsia e t gjitha njsive (elementeve, individve) q e prbjn fenomenin q dshirojm ta studiojm Zgjedhja (mostra) sht pjesa e popullacionit q przgjedhet pr analiz Parametera quhen matjet numerike q prshkruajn karateristika t popullacionit Statistika quhen majtet numerike q prshkruajn karateristika t mostrs (pr ilustrim, grafiku n sllajdin e ardhshm)
5

Popullacioni dhe mostra

Popullacioni
a b cd

Mostra
b g i o r y
Njsit prshkruese t mostrs quhen statistika
6

c n u

ef g hi j kl m n o pq r s t uv x y z

Njsit prshkruese t popullacionit quhen parametra

Disa koncepte themelore (2)

Elementet (njsit, individt) jan njsit pr t cilat grumbullohen t dhnat

(p.sh. pr shtete, familje, puntor, student)

Variablat jan karakteristikat e elementeve pr t cilat jemi t interesuar

(p.sh., pr puntor: gjinia, edukimi, paga, etj.)

Vrojtim (observim) sht bashksia e matjeve t grumbulluara pr nj element

(p.sh. pagat e nj puntori pr 12 muaj paraqesin 12 vrojtime, pagat e 2 puntorve pr 12 muaj paraqesin 24 vrojtime, pagat e 10 puntorve pr nj muaj paraqesin 10 vrojtime, etj)

Dy deg t statistiks

Statistika deskriptive (prshkruese)

Merret me mbledhjen, prmbledhjen dhe prezentimin e t dhnave

Statistika inferenciale

Merret me nxjerrjen e prfundimeve pr popullacionin n baz t dhnave t vetm nj mostre

Statistika deskriptive (prshkruese)

Mbledhja e t dhnave

p.sh., Anketa

Prezentimi i t dhnave

p.sh. tabelat dhe grafet

Karakterizimi i t dhnave

X p.sh. Mesatarja aritmetike =

n

Statistika inferenciale

Vlersimi

p.sh., Vlersimi i peshs mesatare t popullacionit n baz t peshs mesatare t mostrs p.sh., Testimi i deklarats se pesha mesatare e popullacionit sht 72kg

Testimi i hipotezave

Nxjerrja e konkludimeve popullacionin n baz t rezultateve t mostrs. 10

Popullacioni, mostra dhe inferenca

Popullacioni

Mostra

Prdoren parametrat pr t prshkruar karakteristikat

Prdoren statistikat pr t prshkruar karakteristikat

Inferenca pr popullacionin nga mostra

11

Burimet e t dhnave
Burimet primare Burimet sekondare
T shtypura ose elektronike Vrojtimi (observimi) Anketa

Eksperimentimi

12

Llojet e t dhnave
T dhnat

Kategorike
Shembuj:

Numerike

Statusi martesor Partia politike Ngjyra e syve (Kategori t definuara)

Diskrete
Shembuj:

Vazhdueshme
Shembuj:

Numri i fmijve Mallra me defekt (Njsi t numruara)

Pesha Gjatsia mimi (Karakteristika t matura)

13

Prmbledhje

Msuam disa konceptet themelore t statistiks:

Dallimi n mes t popullacionit dhe mostrs Dallimi n mes t parametrave dhe statistikave Dallimi n mes t burimeve primare dhe sekondare t t dhnave

Definuam statistikn deskriptive dhe inferenciale Msuam llojet e t dhnave

Kategorike dhe numrike Diskrete dhe t vazhdueshme

14