MAML DZAYNI Maml dizayn (tasarm): letmenin retecei mamuln fiziksel zelliklerini (boyutlar, performans, biim vb.

) ve fonksiyonlarn ak-seik belirleme amacna ynelmi bir faaliyettir. retilecek mamuln cinsi ve baz zellikleri aratrma-gelitirme ve Pazar aratrmalar sonunda genel olarak ortaya kar. Bundan sonra mamul mhendislii adyla bilinen mamul dizayn (MD) departman ile iletmenin dier departmanlar arasnda youn bir bilgi alverii balar. MD zellikle sat, pazarlama, proses ve PK ile sk ibirliinde bulunmak zorundadr. Bununla beraber MD ile eitli ynetim dzeyleri arasndaki haberleme ve yetki delegasyonu ilikilerini unutmamak gerekir. Yeni bir mamuln tasarlanmas ile retimi arasndaki uzun yolda pek ok hayati kararlar verilir. Tepe ynetiminin herhangi bir aamada prosesi durdurmas ve projeyi rafa kaldrmas olaandr. Dupont firma snn kendi mamulleri zerinde yapt bir aratrmaya gre; yeni bir mamuln AR-GE aamasndan ticari retimine kadar ortalama dokuz yl gemektedir.(Meredith, 1992). Bu sre iinde; tasarlarn %56 s ilk elemelerde ve kalanlarn %59u fizibilite hesaplar veya dizayn ve proses kstlamalar yznden elimine olmaktadr. Daha sonraki kayplarla balangta tasarlanan mamullerden ancak %2 si ticari retim ans elde edebilmektedir. YEN MAMUL STRATEJLER Yeni bir mamuln gelitirilip retilmesinde izlenecek tip temel strateji vardr, (Schroder, 1989): 1- Pazar hedefi stratejisi: Bu stratejide retici ne satabilirsen onu ret gr dorultusunda hareket eder. Pazar aratrmas sonular esas bilgi kaynan tekil eder. Tketici isteklerine gre hareket edilir. 2- Teknoloji hedefi stratejisi: retici mevcut teknoloji olanaklarn gz nne alarak ne yapabilirsen onu sat politikasn izler. ok pahal AR-GE almalar sonunda yaratlan stn teknolojili mamuller iin uygundur. 3- Fonksiyonlar aras strateji: Bu stratejiye gre mamul; pazarlama, PK, mhendislik, imalat ve dier departmanlarn ibirlii ile gelitirilir. Ortaya kan mamul, mevcut teknolojik olanaklar ve tketici isteklerini en iyi ekilde badatran bir sonu olur. Yaplan aratrmalar sonunda bu stratejiler ierisinde sonuncusunun en uygun olduu grlmtr. Ancak iletme departmanlar arasndaki rekabet ve srtmeler nedeni ile bu stratejinin uygulanmas gtr. YEN MAMUL GELTRME PROSES 1- Yeni mamul alternatifleri: Teorik ve uygulamal aratrma alanlarndan gelen bilgiler, pazarlamann salad tketici istekleri ile birletirilip alternatif yeni mamul nerileri hazrlanr. Genellikle yeni ortaya kan bir teknolojinin pek ok yeni mamul fikrinin domasna yol at grlr. Plastik maddelerin, transistrn, elektronik mikro devrelerin, bilgisayarlarn icadndan sonra ortaya kan yzlerce mamul her lkede gnlk hayata girmi bulunmaktadr. 2- Deerleme/Seme: Ortaya atlan yeni mamul fikirleri Pazar potansiyeli, ekonomik fizibilite ve retilebilir olma faktrlerine gre bir genel deerlendirmeye tabi tutulur. 3- Yeni mamul n dizayn: Seilen mamuln yapsal ve fonksiyonel zellikleri tespit edilir. Bu esnada maliyet, kalite ve performans faktrleri dikkatle deerlenerek optimum kombinasyonun bulunmas hedeflenir. Ayn aamada mamuln imalat prosesi iin de gerekli planlar hazrlanr.

4- Prototip malat: Yeni mamuln tam lekli bir modeli, kk bir atlyede az sayda retilerek kk bir blgede tketiciye sunulmas prototip imalat saylr. 5- Yeni mamul testi: Prototip olarak retilen mamullerin performans retici tarafndan kontrol edilir veya snrl sayda tketicinin mamul kullan izlenir ve reaksiyonlar deerlenir. 6- Yeni mamul dizayn: Bu son aamada mamule ve imalat prosesine son ekli verilir ve gerek retime geilir. Feedback(Geri Besleme): Mamul retilip satlmaya balandktan sonra dizayn prosesi sona ermez. Belirli bir plan dahilinde, retilen mamuller zerindeki hatalar tespit edilir ve geri besleme(feedback) mekanizmas ile nceki aamalara geri dnlerek gerekli dzeltmeler yaplr. Bu ilem mamuln mr boyunca, azalan bir younlukta devam eder. Yeni bir mamul, canl bir varlk gibi hayatn dou, ocukluk, byme, olgunluk ve yallk devrelerinden geerek mrn tamamlar. Bu sre iinde mamul zerinde deiiklikler ve gelitirmeler yaplmas doaldr. ocukluk anda tketici reaksiyonlarndan kaynaklanan dizayn, kalite ve performans sorunlar zerinde durulur. Byme anda hzla artan talebin karlanmas kapasite art ve retim planlama sorunlarn n plana karr. Olgunluk devrinde ise artan rekabet yznden maliyet kontrolu ve fiyat sorunlar nem kazanr. MAMUL DZAYNINI ETKLEYEN FAKTRLER Mamul dizaynn etkileyen faktrler u ekilde gruplandrlabilir: 1- letme politikalar 2- Pazarlama olanaklar 3- Mamul karakteristikleri 4- Ekonomik faktrler 5- retim olanaklar Bu gruplar arasnda ok ynl ilikiler vardr. Yani bir grup veya onun iindeki bir faktr dierlerinden bamsz deildir. rnein, tepe ynetiminin mamule ilikin politikalarnn, pazarlama, retim ve ekonomik gruptaki faktrler gz nne alnmadan oluturulmas dnlemez. 1-letme politikalarn ilgilendiren dizayn faktrleri: Tepe ynetimi iletmenin amalarn gz nne alarak mamuln biimini ve fonksiyonunu belirleyecek veriler oluturur. rnein tepe ynetimi ayn mamulleri rakiplerden daha ucuza verme politikasn benimsemise, dizaynda dk maliyet faktr n plana geer, yani dierlerine nazaran arl artar. Duyarl ve gvenilir mamul retmek, enflasyonist ortamda mamuln fiyatn genel fiyat artnn altnda tutmak, tamir-bakm garantisi vermek gibi eitli ynetim politikalar dizayn etkileyebilir. Gnmzn rekabet koullar altnda tepe ynetiminin dizayn zerinde en fazla en uygun fiyat-kalite dengesi politikas ile etkili olmaya alt grlr. 2- Pazarlama olanaklarn ilgilendiren dizayn faktrleri: Pazar ve pazarlama kavramlarnn ierdii btn unsurlar mamul dizaynn ok yakndan ilgilendirir. Bunlarn banda tketiciyi ve rakip firmalar ilgilendirenler ncelik tarlar. Pazar koullarn etkilemek ve bir ksmn iletmenin kontrol altnda oluturmak amac ile bavurulan are reklmdr. Reklm da ilenen konulardan bazlar unlardr: 1- Mamul tantan veya benimseten genel bilgiler verilir. 2- Ayrntl teknik bilgi verilir. 3- Mamuln yararlar tantlr. 4- Tketicinin istedii zelliklerin mamulde bulunduu belirtilir.

5- Mamuln zevke hitap eden yanlar ortaya konulur. 6- Pasif veya kararsz tketicilerde talep arzusu yaratlr. 7- Tketici, mamulden ne beklemesi gerektii konusunda eitilir. 3- Mamul karakteristiklerini ilgilendiren dizayn faktrleri: Dizayn asndan mamul karakteristikleri 4 grupta toplanr. a) Fonksiyonel karakteristikler: Mamuln karlamas istenen ihtiyalarla veya kullanl amalar ile belirlenir. Mamul fonksiyonu dikkatli, ayrntl ve eksiksiz biimde tanmlanmaldr. rnein, bir amar makinesinin fonksiyonu sadece amar ykar eklinde tanmlanamaz. Ka kilo amar ne kadar zamanda ykad, kurutma yapp yapmad vb. zellikler de fonksiyonel karakteristikler iinde belirlenmelidir. Mamul fonksiyonunda eitlilik arzu edilir. b) Kullanl faktrleri: Mamuln kullanlmas kolay ve basit olmaldr.dizayn, yanl altrma veya kullanma nedeni ile arzalara veya kazalara sebep olmayacak biimde yaplmaldr. c) Dayankllk ve gvenilirlik faktrleri: Mamuln belirli koullar altnda alabilecei veya depoda bozulmadan durabildii sre dayankllk olarak adlandrlr. Baz mamuller iin dayankllk ok nemli iken bazlarnda ise nemsizdir veya bir anlam yoktur. rnein buzdolab, ayakkab, otomobil gibi rnlerde uzun sre kullanlma ne kadar nemli ise kibrit, kalorifer yakt vb. gibi mamullerde ise o kadar anlamszdr. Byle durumlarda dayankllk yerine, mamuln istenilen ihtiyac istenilen zamanda giderebilme derecesi ile zlen gvenilirlik zerinde durulur. d) Estetik faktrler: Mamuln fonksiyonlar gerei ald fiziksel grnm uygun dmeyebilir. Bu yzden ekonomik ve teknolojik faktrlerin deerlenmesi ile ortaya kan mamule son aamada; zel malzeme kullanma, boyutlar ayarlama, boyama, yzey ileme, ambalaj vb. arelere bavurarak estetik grnm kazandrlr. 4- Ekonomik analizler:Tepe ynetiminin mamul hakknda verecei kararda ncelii bulunan faktrleri belirlemek amacna ynelmitir. Ekonomik analizlerde cevab aratrlan sorulardan bazlar unlardr: a) Mamuln retimi iin gerekli yatrm nedir? b) Birim maliyet ne olacaktr veya olmaldr? c) Uygun veya mmkn kar oran nedir? d) Seilecek sat fiyat ile rekabete dayanmak mmkn mdr? e) Mamuln sat miktar ne olacaktr? f) En az retilmesi gereken miktar nedir? 5- retim olanaklarna ilikin dizayn faktrleri: Dizayn kat zerinde yrtlp sonulandrlan bir tasarlama faaliyetidir. Ancak sadece ekonomik ve estetik bakmlardan en uygun mamuln yaratlmas sz konusu olamaz. Zira, varlmak istenen asl sonu kat zerinde belirlenen boyutlarn, kalite zelliklerinin ve performans deerlerinin atlyede gerek bir fiziksel varla, yani mamule dnmesidir. Dizayn prosesi, ekonomik ve estetiin yan sra malzeme, makine, iilik gibi retim faktrleri gz nne alnmadan tamamlanm saylamaz. Mamul dizaynnda deerlemeye katlmas gereken retime ilikin faktrler unlardr: 1) Malzeme seimi: Maliyet, kolay ilenilebilirlik, mamuln fonksiyonunu istenilen biimde yerine getirmeyi kolaylatrma, atlan malzeme ve skarta orannn dkl, standartlara uygunluk, kolay tamir ve yenileme gibi eitli nitelikleri en elverili durumda olan malzeme seilir. 2) Proses seimi: Mamul, eldeki makinelerle istenilen biim ve kalitede imal etmek iin uygulanacak ilemler tespit edilir. Bazen iletmede mevcut makineler istenilen miktar ekonomik olarak retemeyebilir veya belirlenen toleranslar gerekletirecek duyarlkta olmayabilir. Bu taktirde; dizayn zerinde deiiklik yapma, yeni tezgahlar satn alma, yardmc alet ve cihaz kullanma,

ilemlerin srasn deitirme, iiyi eitme veya vasfl ii kullanma, yeni imalat yntemleri gelitirme gibi alternatifler incelenerek mmkn ve uygun olan seilir. 3) ilik olanaklar: Uygulanacak ilemleri yapacak yeterli bilgi, yetenek ve tecrbeye sahip igc potansiyeli tespit edilir. Bu konuda bir eksiklik varsa nce giderme olanaklar aratrlr. Yeterli sonu alnamazsa, son are olarak mamul dizaynnda deiiklik yaplr. BASTLETRME Dizayn asndan basitletirme, retilen mamul eidinin iletme iin uygun sayya indirilmesi olarak tanmlanabilir. Basitletirme ad verilen eit saysnn azaltlmas ile salanacak avantajlar yle sralanabilir. a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. Hammadde, para ve yar mamul stok dzeyleri dktr. Makine ve tehizat yatrm daha azdr. Makine ve iilik verimlilii ve retkenlik oran yksektir. Dizaynn gvenilirlii yksektir. Hata olasl azdr. Depolama alan ihtiyac azdr. programlarnn hazrlanmas kolaydr. Muayene ve kontrol etkinlii yksektir. Kalifiye eleman ihtiyac azdr. Sipari alm ile mamuln teslimi arasndaki sre ksadr. Drlen maliyet nedeni ile mamuln rekabet gc(veya karllk oran) yksektir.

Bu avantajlarna karlk basitletirme sonunda; tketici ktlesinin daralmas, mterilerin ihtiyalarn daha yaygn karlayan rakip firmalara kaymas, yeni mamullere olan ihtiyac grememe gibi sakncalar ortaya kar. Sakncalarn llmesi zor olduu iin bu konuda son karar verecek olan yneticinin sezgi ve tecrbesine arlk kazandrr. STANDARTLATIRMA Bir mamuln veya onu oluturan paralarn; boyut, biim, performans ve kalite spesifikasyonlarnn endstri kolu, tm lke veya dnya apnda olmak zere nceden saptanm deerlerine standart, bu amaca ynelmi almalara da standartlama denilmektedir. rnein pillerin boyutlar ve gleri, otomobil motorlarnn silindir hacimleri standart deerlerdedirler. Mamul dizayn asndan standartlatrma, tketici istekleri ile beliren mamul zelliklerini standart deerlere dntrme faaliyetleridir. rnein a. Fiziksel ve kimyasal zellikleri standartlara uygun olan malzemeler seme ve kullanma, b. Performans standartlarna uygunluu salama, c. Paralar iin standart boyut ve toleranslar saptama, d. letme yntemlerini ve makine hzlarn seme, e. Kalite kontrol testleri ve gvenilirlik koullarn saptama gibi problemler MD aamasnda ele alnarak zmlenir. TERCHL SAYILAR Standartlamada kullanlan ve belirli kurallara gre oluturulan saylar sistemine tercihli saylar denir. Bir rnek olarak, hacimleri 10-100 dm3 arasnda deien ambalaj kutusu serisinin dier elemanlarn geometrik dizi kuralna gre bulmaya alalm. Eer dizinin ilk teriminden sonuncusuna 5 aamada ulalmas isteniyorsa, q ortak arpan olmak zere;

Birinci hacim : 10 (verilmitir.) kinci hacim : 10q nc hacim : 10q2 Drdnc hacim: 10q3 Beinci hacim : 10q4 Altnc hacim : 10q5 = 100 (verilmitir.) Son denklemden, q5 = 10 ve buradan da q = 1,585 bulunur. O halde kutu hacimleri, her biri ncekinin 1,585 kat olan bir dizi oluturmaldr. Pratie uygun olmas iin rakamlar yuvarlatlrsa 1. kutu hacim 2. kutu hacim 3. kutu hacim 4. kutu hacim 5. kutu hacim 6. kutu hacim : 10 dm3 : 15,85 = 16dm3 : 25,12 = 25dm3 : 39,82 = 40dm3 : 63,11 = 63dm3 : 100,00 = 100dm3

Bulunur. Dikkat edilirse dizinin her terimi ncekine oranla yaklak %60 art gstermektedir. Eer dizi 10 aamal ise art oran % 25 olur. Bu oran 20 aamada %12ye, 40 aamada %6ya der. KODLAMA Fiziksel olan veya olmayan varlklar eitli kriterlere gre snflandrdktan sonra harf veya rakamlardan oluan sembollerle tantmaya kodlama denir. Kodlanan varlk; malzeme, yedek para, cret, ii gibi akla gelebilecek her ey olabilir. Kod rakam, harf veya her ikisinin karmndan oluan bir semboller grubudur. Bir cismi veya kavram tanmlamaya yarayan eitli bilgileri kod yardm ile ksaca ve sistematik olarak gstermek ve kolaylk ilemek mmkndr. Kodlamada rakamlar, bilgisayarlarn da etkisi ile, daha fazla sayda sembol kullanlr olmutur. Alfabetik kodlar, bir hanede daha fazla sayda sembol bulundurma ve hatrlamay salama avantajlarnn nem tad yerlerde tercih edilir. Alfabetik kodlarda 3 veya en fazla 4 harf kullanlmaldr. Zira bundan fazlasn hatrlamak g olduundan harf kullanmann salayaca avantaj kaybolur. Rakamlarn kullanld saysal kodlarda 10, hatta 12 haneye kadar kabilir. Kodu oluturan her hane (veya hane grubu) belirli bir zellii temsil etme grevini yklenmitir.(ekil incelenecek) Bir kod sistemi dizayn edilirken gz nne alnmas gereken prensipler unlardr: 1- Kodun tm nceden tanmlanm belirli bilgileri belirli bir sraya gre vermelidir. Yani her hane veya hane grubunun belli konular tanmlama grevi olmaldr. 2- Kod ak ulu olmaldr. Yani sisteme yeni elemanlar katlmak istendiinde bunlar kolaylkla kodlamak mmkn olmaldr. 3- Sistemde mevcut gruplar(snflar) gerektiinde alt gruplara ayrlabilmelidir. Bu, kod numarasnda geni boluklar brakarak salanabilir. 4- Snflandrma ve sembollerin gruplandrlmas mantki olmaldr. 5- Kodun uzunluunu(hane saysn) snrlayan faktrlerin varl gz nne alnmaldr. 6- letmede kullanlan kod sistemlerinin saysn minimum tutmaya allmaldr. 7- Bir konuda kurulacak kod sisteminin mmknse endstri kolu, lke ve hatta uluslar aras kapsaml kod sistemleri ile badamas salanmaldr. 8- Kod sembolleri arasnda bilgi gruplarn ayrma amac ile (,), (;), (-), gibi iaretler konulabilir.

9- Kodun verdii bilgileri klavuza veya el kitabna bakmadan hatrlatacak biimde dizayn edilmesine zen gsterilmelidir. KODLAMA YAPILMASININ NEDENLER 1- Herhangi bir irkette bata sat(mteri hesaplar) olmak zere, muhasebe, cret ve stok kontrol faaliyetlerinde bilgisayar kullanlabilmesi iin kodlama yaplmaldr. 2- Bir btn olarak iletme faaliyetlerinin takip ve kontrol kolaylaacaktr. 3- Maliyet hesaplamalar abuk ve hatasz yaplabilecektir. 4- Malzeme ambarlar yeni kod sistemine gre dzenlendiinde yerden tasarruf salanacak, karklk, kaybolma, ziyan olma, gereksiz sipari gibi aksaklklar nlenecektir. 5- Her malzeme yalnz bir kod numaras ile temsil edileceinden haberleme kolaylaacak, hatalar azalacaktr. 6- Dizayn mhendislii standart malzeme kullanma olana bulacaktr. 7- Dizayn deiikliinde ve imalat programlarnn kullanlmasnda ortaya kan eitli aksaklklar azalacaktr. 8- Yar mamul stoklar ve malzeme kontrol kolaylaacaktr. KODLAMA PRENSPLER 1- Her malzeme grubu aka tanmlanmal ve karakteristikler belirlenmelidir. 2- Kodlama sisteminde mevcut bulunan btn kalemleri iine almaldr. 3- Gruplar arasnda giriim olmamaldr. Yani sisteme yerletirilen bir malzeme sadece bir grup iinde bulunmaldr. 4- Kodlama sisteme uzman olamayan kiilerin anlayabilecei ve zerinde ilemler yapabilecei kadar basit olmaldr. DEER ANALZLER II. Dnya Savandan sora, G.E. firmasnda mamullerde daha ucuz ve yararl malzeme kullanma olanaklarnn aratrlmas srasnda ortaya atlan deer analizi (value analysis) yaklam; bir maln, fikrin veya hizmetin kendisinden bekleneni salama derecesini aratrmak eklinde tanmlanmaktadr.(Gage, 1969) Deer analizinde (DA) dizayn edilecek mamul iin eitli faktrler gz nne alnarak u sorulara cevap aratrlr: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Mamul nedir? Mamul ne olabilir? Ka paradan oluur? Fonksiyonlar nelerdir? retilecek miktar nedir? Ayn fonksiyonlar baka yoldan yerine getirilebilir mi? Alternatiflerin maliyetleri arasnda ne farklar vardr? Yeni grler getirilebilir mi? Uygulamada karlalacak glkler nelerdir?

DAnn temel sorularna cevap aratrlrken mamuln 3 tip deeri olduu varsaylr. Bunlar: a) Maliyet deeri b) Kullanl deeri c) tibar deeri DAde bu maliyetler arasnda en uygun denge noktasnn bulunmasn allr. Bu aklamalardan anlalaca zere DA, mevcut analiz yntemlerinin deiik bir grle daha sistematik olarak uygulanmasndan ibarettir.

DZAYN DEKLKLER Mamuln dizayn tamamlanp retime geildikten sonra eitli nedenlerle dizayn zerinde deiiklik yapma ihtiyac ortaya kar. Yeni makine kullanlmas, daha ucuz malzeme bulunmas gibi nedenler mamul dizaynn deitirmeyi zorunlu klabilir. Herhangi bir dizayn deiikliinde gz nne alnmas gereken noktalar unlardr: 1. Mamul dizaynnda ufak daha olsa herhangi bir deiiklik yapma yetkisi sadece bir departmana ait olmaldr. Bunun dizayn mhendislii departman olmas doaldr. 2. Dizayn zerinde deiiklik istei, imalat veya takm mhendislii, kalite kontrol, stok kontrol, tketici, ustaba ve hatta ii gibi mamulle ilgilenen herhangi bir kii veya departmandan gelebilir. Ancak bu istek belirli formlar zerine geirilerek dizayn departmanna ulatrlas ve orada deerlenmesi salanmaldr. 3. stenen deiikliin mamuln kalite spesifikasyonlar zerinde ne gibi deiikliklere neden olaca, kalite kontrol departman tarafndan aka belirlenmelidir. 4.Tketicinin mamulden istedii zelliklerin, dizayn deiikliinden nasl(olumlu veya olumsuz) etkilendii tespit edilmelidir. 5. Deiiklik yapld taktirde, stokta kalp ie yaramaz duruma decek malzeme ve para olup olmad aratrlr. Eer bu yzden uranlacak zarar bykse deiikliin bir sre ertelenmesi dnlebilir. 6. Dizayn deiiklii sonunda geersiz hale gelen; teknik resim, ilem formu, kalite spesifikasyonu vb. dokmanlarn tm ya yok edilmeli veya ayr bir yere kaldrlmaldr. 7. Dizayn deiikliinde szl haberlemeye dayanarak i grme kesinlikle yasaklanmaldr. Btn bilgiler kaytlara geirilmelidir. YEN MAMUL GELTRMEDE BELRSZLK Yeni mamul gelitirme zaman ve para asndan riskli, belirsizliin hakim olduu uzun vadeli bir yatrm karardr. Yaplacak yatrmn getirini (return on investment) hesaplamak iin yle bir forml kullanlabilir. ROI = Pt X Pc X V X p X L TDC

Bu formlde; Pt: Yeni mamuln teknolojik baar olasln Pc: Yeni mamuln ticari baar olasln V: Tahmin edilen talebi P: Fiat L: Yeni mamuln ticari mrnx TDC: Toplam mamul gelitirme maliyetini Temsil etmektedir. Forml oluturan elamanlarn tm hata olasl yksek, tahmin ve tecrbelere dayanan rakamlardr. Dolays ile bulunacak her ROI deeri yneticiye bir fikir vermekten teye gidemez.

Yeni mamul gelitirmede belirsizliin etkisini azaltacak sistematik bir yaklam oluturmak amac ile yaplan bir aratrmada, yeni mamulde srekli baar gsteren 100 firma ile mamulleri piyasadan kalkan firmalara incelenmitir,(Kim-Mauborgne). Toplam bilgilerin analizi ve deerlemesi sonunda 3 analitik ara gelitirilmitir. Birinci ara tketicinin yeni mamul benimseyip satn alma olasln inceleme amacn tar. Yeni mamul gelitirmede kullanlan ikinci ara tketici fiyat koridoru (price corridor of mass) adn tar ve hangi fiyat dzeyinin en fazla talep yaratacan tespit etmeye alr. nc ara iletme model klavuzu adn tar ve firmann yeni mamul seilen fiyat dzeyinde nasl sunacan belirlemeye alr. YEN MAMULN BAARISINI ETKLEYEN FAKTRLER Yeni mamul gelitirme prosesinin uzun zaman aldn ve bir mamul fikrinin eitli aamalardan geip retime ulaabilme ansnn ortalama % 2 olduunu daha nce belirtmitik. Ancak retime geilmesi, yeni mamuln firmaya beklenen kar getirmesi ve hayatta kalabilmesi iin bir garanti salamaz. Son 20 yl iinde yeni mamul gelitirme konusunda yaplan aratrmalarn balca be nokta zerinde odaklat sylenebilir. 1- Yeni mamuln baarsn etkileyen faktrler 2- Yeni mamul gelitirme prosesi 3- Yeni mamul gelitirmede uygulanan stratejiler 4- Baary lmede matematik modellerin kullanlmas 5- Tek faktr zerinde younlaan performans analizleri Crawford (1977), birinci gruptaki belli bal almalarn bulgularn inceledikten sonra, bir yeni mamuln baarszlna sebep olan faktrlerden en nemli drdn yle sralamaktadr. a) Yeni mamuln benzerlerine gre bariz stnlk gsterememesi b) Kt planlama c) Yanl zamanlama d) Ar iyimserlik Myer ve Marqius (1969) tarafndan 567 baarl yeni mamul zerinde yaplan bir baka aratrmada, bu mamullerden %79unun Pazar hedefli olduu ve gereki talep tahminlerinin baarda nemli rol oynad tespit edilmitir. ngilterede yaplan bir aratrma da ise yeni mamuln baarsnda pay bulunduu belirtilen 41 faktrden en nemli bei yle sralanmtr. 1. 2. 3. 4. 5. Tketici isteklerinin doru anlalmas Verimli mamul gelitirme prosesi Ynetim felsefesi ve yneticilerin kiisel zellikleri letme ii ve d etkin haberleme Pazarlama almalar

Strateji-baar ilikisini hedef alan daha yakn tarihli bir almann bulgular da yle zetlenebilir, (Grden, 1986) a) Yeni mamul gelitirme politikas firmann genel stratejisinde yer ald taktirde baar ans yksek olmaktadr. b) Tespit edilen amalar, stratejik finansman plan ile desteklenmelidir.

c) Yeni mamuln baarsnda detayl analiz ve hesaplamalarn yan sra saduyu, tecrbe ve sezgi de nemli rol oynamaktadr. Mamuln veya retimin yapld endstri tipinin baarya etkisi de incelenmeye deer bir konudur. Nitekim, gda ve tbbi aralar endstrilerinden seilen 167 firma zerinde yaplan bir ankette, teknoloji dzeyi daha dk olan birinci grupta yeni mamul baar ansnn daha az olduu tespit edilmitir.(Karakaya-Kobu, 1994). Ayn almada yeni mamul gelitirmede dikkatle hazrlanm strateji ve planlar uygulayan firmalarn dierlerinden daha baarl olduu sonucu karlmtr.