Thniet e Sejidina Aliut r.a.

Prktheu: Fatih Ibrahimi (C) www.ehli-suneti.com fibrahimi.wordpress.com Ebu Hanife ka then, "Fikhu sht t dish ka sht n favor dhe ka sht kundr vets." Thniet e Sejidina Aliut (Allahu qoft i knaqur me t) Aliu ishte mishrim i dituris dhe urtsis. Disa prej thnieve t Aliut r.a. q shprehin urtsi dhe q kan arritur prmasat e aforizmave jan shnuar. Disa prej ktyre thnieve jan ktu posht: Friksoju Zotit dhe nuk do t kesh arsye q ti frikohesh askujt. Dorzimi (nnshtrimi) ndaj Vullnetit t Zotit sht ilai pr smundjen e zemrs. Fjala e Zotit sht ilai i zemrs Jeto nj jet t till, ashtu q, kur t vdessh njerzit t vajtojn pr ty, dhe gjersa je gjall ata t dshirojn shoqrimin tnd. Ditt e jets ikim sikur ret, prandaj bj t mira sa je gjall. Nga t gjitha budallallqet (marrzit), (marrzia) m e madhe sht t duash dynjan. Mundsia sht e shpejt n ikje, por e ngadalt n rikthim. Krenaria, frika, dhe koprracia jan t kqija pr mua, por t mira pr femrn. M i lumturi sht ai, t cilit Zoti i ka dhn nj grua t mir. Ai q e njeh vetn e njeh Zotin. Mos e ndyj ndrgjegjen tnde pr asgj pos qiellit. Smundja e zemrs sht m e keqe sesa smundja e trupit. T luftuarit kundr dshirave t vets, sht lufta m e madhe. M i forti nga ju, sht ai q nnshtron vetn e tij. Pasuria dhe lakmia jan shkaku i t gjitha t ligave (kqijave). Pasuria pa besim sht varfria m e madhe. Vlera e nj njeriu sht e varur nga fisnikria e synimeve t tij. Dituria e gjallron shpirtin. I dituri (vazhdon t) jeton, edhepse vdes. I tr thelbi i prsosmris (ekselencs) sht dituria. T respektuarit e t diturit, sht respektim i Zotit. Bujaria (zemrgjersia) fsheh t metat. Pasuria e koprracit sht aq e pavlefshme, sa nj guralec. Lakmia sht armiku m i vendosur (rrnjosur) i njeriut. Ata q ecin n siprfaqe t toks do t jen nj dit t varrosur n t. do frymmarrje e njeriut, e sjell at m afr vdekjes. Njerzit jan n gjum derisa jan t gjall, ata zgjohen kur t vdesin. Durimi sht rezultat i besimit.

Mirsia (ose: ndershmria) nuk vdes asnjher. Madhshtia e virtyteve t nj njeriu sht m e madhe sesa madhshtia e origjins s tij (trungut familjar, prejardhjes). Nuk ka strehim m t sigurt sesa devotshmria. Sjellja e nj njeriu sht treguesi i mendjs s tij. Mirsjellja nuk kushton asgj por blen gjithka. Mirsia (butsia) hijeshon forcn (pushtetin). Xhelozia asgjson mirsin si asgjson zjarri karburantin. Ai q ia v veshin qortimeve (vrejtjeve), sht nj prej atyre q meriton qortim. Falja sht kurpra e madhshtis. Dshirat materiale jan gracka t shprndara nga djalli. do shigjet nuk e godit shenjn, e as do namaz nuk sht i pranuar. Mburrja e dmton namazin. Mos iu frikso askujt pos mkateve tua. Ai q t lavdron, t ka mbytur. Nj njeri q lavdron vetn e tij shfaq mungesn e tij t intelektit. Nderoj prindrit e tu ather fmijt tu do t t nderojn ty. Burri fshihet nn gjuhn e tij. Gjuha e nj njeriu t urt (menur) gjendet prapa zemrs s tij. Gjuha shpon m thell se shtiza. Ai q pastron zemrn e tij nga dyshimi sht besimtar. Mendimi (opinioni) i nj njeriu t urt sht (si) nj orakull. T krkosh kshill sht t shkosh tek burimi i udhzimit. Shoqrimi me budallenj sht tirani pr shpirtin. Zoti shpejton rrzimin e despotve (tiranve). Tirania t on drejt friks morale. Suksesi i despotit sht shuarja e moralit t tij. sht m mir t vdessh sesa t prgjrohesh. Kur nj njeri prgjrohet ai e ka humbur besimin e tij. Haxhi sht xhihadi i secilit besimtar n besim. Nj armik i menur sht m i dobishm sesa nj mik budalla. Heshtja sht prgjigja m e mir pr budallain. Fjalimi m i mir sht ai q sht i shkurt dhe i arsyeshm. T folurit sht si nj ila, nj doz e t cilit shron, por teprimi (n doz) vret. Ai q nuk ka guxim nuk ka fe. I gjat sht hidhrimi i atij shpresa e t cilit sht e shkurt. E drejta e liris s fjals konsiston n t folurit e t vrtets. Pendimi i fshin mkatet. Budallallku sht nj smundje e pashrueshme. Ti ndihmosh atij q sht gabim, sht t shtypsh at q ka t drejt. Mkatimi sht smundje, pendimi sht ilai i saj, dhe largimi nga ajo sht ila i sigurt. Hidhrimi e plak njeriun para kohs.

Mburrja pengon prparimin dhe shmton madhshtin. T falsh sht kurora e madhshtis. Ai q e kupton njerzimin, synon vetmimin. E drejta sht argumenti m i mir. Shtrembrimi (keqinterpretimi) dmton kallzimin. Me ngritjen e urtsis (menuris) s nj personi, dshira e tij pr t folur zbret. Ai q dshiron t jet i drejt me njerzit, le t dshiroj pr ta at q dshiron pr vete. Mkati m i madh sht ai mkat, t cilin mkatari e konsideron t jet i rndomt (normal, i zakonshm, i thjesht). Prmbajtja sht pasuria e cila asnjher nuk shteret. Qeverisjet jan sprova pr njerzit. Ai i cili lufton kundr t vrtets, e vrteta do ta mund at. T gjeturit e gabimeve (t metave) tek t tjert sht e meta m e madhe e vets. Nxitimi sht lloj i marrzis. Lakmia sht skllavrim i vazhdueshm. Ai i cili nuk e di vlern e vet sht i dnuar me shkatrrim. Investimi m i mir sht ai me t cilin kryhen obligimet. Inati sht nj zjarr i ndezur, ai i cili zapton inatin e shuan zjarrin; ai i cili e hap vet at sht i pari q do t digjet prej zjarrit t till. Xhihadi sht rruga kryesore e mbarsis. Askush nuk sht m i vetmuar sesa koprraci. Dituria sht zbukurimi i t pasurit, dhe pasuria e t varfrit. Dituria sht shuma e tr ekselencs.