BUWAN NG WIKANG PAMBANSA 2013 30 SALIN1 (TRANSLATION), 30 BUHAY2

Ikalawang Araw: Agosto 2 Klima at Kapitalismo (malayang salin ng excerpt mula sa talumpati3 ni Hugo Chavez* sa Kumperensya sa Pagbabago ng Klima sa Copenhagen, Denmark noong Disyembre 2009) ...Huwag nating baguhin ang klima, baguhin natin ang sistema! At sa pamamagitan nito, masisimulan natin ang pagliligtas sa mundo. Ang kapitalismo ay mapangwasak na modelo ng kaunlaran na pumapatay sa buhay sa daigdig; winawakasan nito ang pag-iral ng sangkatauhan. At isa pang islogan ang dapat pagnilayan. Ito'y akmang-akma sa krisis pinansyal na lumunod sa daigdig at nakaaapekto pa rin dito, at kaugnay ng pagbibigay-ayuda ng mga mayayamang bansa sa Hilaga sa mga bangkero at sa mga malalaking bangko... Isinisigaw nila sa mga lansangan: Kung ang klima ay isang bangko, iniligtas na nila ito...Kung ang klima ay isa sa mga pinakamalalaking bangkong kapitalista, iniligtas na ito ng mayayamang gobyerno... Winawasak ng mayayaman ang mundo. Akala ba nila'y may mapupuntahan pa silang ibang planeta kapag nawasak na ang
1

Salin ni David Michael M. San Juan (Instruktor sa Departamento ng Filipino, De La Salle University (DLSU)-Manila.
2

Ang mga talambuhay ay hinalaw sa ibat ibang sangguniang online.

Salin sa Ingles ni Kiraz Janicke na masisipat sa http://climateandcapitalism.com/2013/03/06/hugo-chavez-on-climate-change-andcapitalism/. Ang orihinal sa Espaol ay mababasa sa http://www.mre.gob.ve/index.php? option=com_content&view=article&id=3066:discurso-del-presidente-chavez-durante-la-xvconferencia-sobre-cambio-climatico-copenhague&catid=2:actualidad&Itemid=44.

mundo?...ang pagbabago ng klima'y walang dudang isa sa pinakamalalang problemang pangkalikasan sa siglong ito. Ang mga baha, tagtuyot, malalakas na bagyo, hurricane, nalulusaw na yelo, pagtaas ng tubig sa dagat, asidipikasyon ng karagatan at matinding init, lahat ng ito'y nagpapatindi sa epekto ng pandaigdigang krisis na ating kinakaharap. Ang mga aktibidad ng sangkatauhan sa kasalukuyan ay lumagpas na sa lebel na sustainable, nalalagay sa peligro ang buhay sa mundo...Ngayon, ang dahilan, ano ang dahilan? Pag-usapan natin ang dahilan, huwag nating takasan ang mga responsibilidad, at huwag nating takasan ang lalim ng problemang ito. Ang dahilan, walang duda...ay ang mapangwasak na sistemang metabolikal ng kapital at ang modelong kumakatawan dito: Kapitalismo... Sosyalismo, ito ang tuwid na landas, ito ang landas na magliligtas sa mundo...Ang Kapitalismo'y daan tungong impyerno, tungo sa pagkawasak ng mundo...kaya nating iligtas ang Daigdig na ito sa pagiging libingan ng sangkatauhan. Gawin nating langit ang daigdig na ito, isang kalangitan ng buhay, ng kapayapaan at pagkakapatiran ng buong sangkatauhan, para sa sangkatauhan... Si Hugo Chvez (1954-2013) ang sosyalistang pangulo ng Venezuela mula 1998 hanggang sa kanyang kamatayang bunsod ng nanumbalik na kanser. Bago naging presidente, isang sundalo si Chavez, na namuno sa isang bigong kudeta laban sa neoliberal at pasistang rehimeng Perez. Noong 2002, isang kudetang sinuportahan ng Estados Unidos ang pansamantalang nagpatalsik kay Chavez. Nakabalik sa pagkapresidente si Chavez matapos lamang ang ilang araw ng kudeta

dahil sa malawakang kilos-protesta ng sambayanan ng Venezuela laban sa kudeta at pabor kay Chavez. Mula noon hanggang sa kanyang kamatayan noong 2013, nagpatupad ng mga radikal na repormang sosyoekonomiko si Chavez upang ipagpatuloy ang pagbubuo sa sosyalistang republika ng Venezuela. Kilala si Chavez bilang karismatiko at mataginting na tinig ng Amerika Latina at ng buong Third World laban sa imperyalismo, kapitalismo at neokolonyalismo ng mga mauunlad na bansa sa Hilaga.

Unang Araw: Agosto 1 Ang Pagkontrol sa Gobyerno (malayang salin ng excerpt mula sa The conquest of the state4 ni Antonio Gramsci*) ...Sa larangan ng pangkalahatang kapitalistang aktibidad, maging ang manggagawang kumikilos sa loob ng malayang kompetisyon ay isang mamamayan-indibidwal. Ngunit ang mga panimulang kondisyon ng pakikibaka sa buhay ay di pare-pareho sa lahat, sa iisang panahon: lamang na kaagad ang ang iilan sa lipunan dahil sa pribadong pag-aari, kaya hindi pantay ang simula ng lahat. Ang manggagaway laging nakahantad (exposed) sa mga peligrong nakamamatay: ang kanyang simpleng buhay, ang kanyang kultura, ang kanyang buhay at hinaharap ng kanyang pamilyay apektado ng mararahas na bigwas ng pagkakaiba-iba sa pamilihan ng paggawa (labor market). Sinusubukan ng manggagawa na makatakas sa kompetisyon at indibidwalismo. Kung gayon, ang prinsipyo ng asosasyon at pagkakaisa ay nagiging mahalaga sa uring manggagawa,
4

Salin sa Ingles ni Michael Carney na masisipat sa http://www.marxists.org/archive/gramsci/1919/07/conquest-state. Orihinal na artikulo mula sa L'Ordine Nuovo, 12 July 1919.

binabago ng mga ito ang pag-iisip at mga nakagawian ng mga manggagawa at mga magsasaka... ...Ang pagbuo sa gobyerno ng mga manggagawa ay hindi, samakatuwid, bunga ng aksyon ng isang nagmimilagro: ito mismoy paglikha, proseso ng pag-unlad. Kailangan dito ang paghahanda sa larangan ng pag-oorganisa at propaganda. Kailangang bigyan ng mas malawak na kapangyarihan ang mga umiiral nang institusyon ng mga manggagawa, bumuo pa ng mga gayong institusyon sa mga komunidad, tiyakin na ang mga bumubuo sa mga itoy mga komunistang may kamalayan sa rebolusyonaryong misyon na dapat itaguyod ng mga nasabing institusyon. Kung hindi ito mangyayari, ang lahat ng pagsisikap ng masang manggagawa ay hindi magtatagumpay sa paghadlang sa miserableng paglipat ng rebolusyon sa bagong parlamento ng mga huwad na alagad ng sining, mga taong puro salita lamang, at mga makasariling oportunista... *Si Antonio Gramsci (1891-1937) ay isang Italyanong Marxista na kasaping-tagapagtatag o founding member ng Partito Comunista dItalia o Partido Komunista ng Italya, ang pinakamalakas na partido komunista sa buong Europa, labas pa sa Partido Komunista ng Unyong Sobyet, sa mga panahong iyon. Kasama ng libu-libo pang radikal, ikinulong siya ng pasistang gobyerno ng diktador na si Benito Mussolini. Namatay siya noong 1937 bunsod ng pagkakasakit na dulot ng pagkakabilanggo. Popular sa mga radikal ang kanyang mga sinulat habang nakabilanggo na kilala sa tawag na Prison Notebooks.