Metodolohiya at

Pagdalumat sa
Pananaliksik
RHODERICK V. NUNCIO, PhD

Full Professor, Departamento ng Filipino

Metodolohiya vs metodo
METODOLOHIYA
Disenyo

ng pananaliksik (mula suliranin hanggang metodo,

interpretasyon, paliwanag at paglirip)
Proseso

ng pangangalap ng impormasyon (nonlinear,

paikot-ikot, pabalik-balik, malikhain, heuristic, obhektibo)
Ways

& means (pinansyal, tao, IT/material resources)

Tungo

sa teorya, nagtatapos sa teorya/dalumat

(metodolohikal, metodiko, diskursibo)

Mga METODO

Ispesipikong teknik, stratehiya, kasangkapan sa pagpili,

pangangalap at pagtataya ng impormasyon/datos na
nakabatay sa kahingian ng disiplina o ng erya ng pagaaral (inter/multi/trans-disciplinary)

 Pananaliksik

lohikal na proseso ng
paghahanp ng sagot sa mga tanong
ng mananaliksik na nakabatay sa
problema at metodo ng pag-aaral
tungo sa produksyon ng kaalaman at
kasanayan upang makatugon sa
pangangailangan ng tao at lipunan

Bahagi ng Kahulugan ng
Pananaliksik
1. Paghahanap ng sagot
2. Paglalatag ng problema
3. Ginagabayan ng pamamaraan
4. May layunin at gamit

Tunguhin ng pananaliksik
Balidasyon

ng kaalaman
Pagpapasubali ng
kaalaman
Pagtuklas ng bagong
kaalaman

Mga Bahagi ng
Pananaliksik
A. Introduksyon at Paglalahad ng Tesis
B. Paglalahad ng Suliranin
C. Rebyu ng Kaugnay na Literatura (RRL)
D. Saklaw at Limitasyon
E. Metodolohiya
F. Dalumat
G. Daloy ng Pag-aral
H. Pagtalakay sa Resulta ng Pag-aaral
I. Kongklusyon (Buod at Rekomendasyon)

Nagsisimula ang lahat sa

IDEYA Matibay, matayog, makulitnakakahawa. Sa

simulang nag-in-in na ang ideya sa isip natinhindi na
ito mawawaglit. Ang ideyang mabulas, may porma, may
hugis at higit pang nalilirip ay kumakapit,nakadikit sa
kamalayan, dyan sa ating isip.

Masining na salin ng IDEA sa Inception.

Ang ideya ang nagiging tesis

Thesis statement/paglalahad ng tesis

Ang tesis na inilahad ay magbubunsod ng maraming

tanong

Ang tesis ay gagawing patanong

At pinagyayaman ito ng
pagtatanong
Praktikal

na tanong

Espekulatibo/pilosopikal
Panandalian/tentatibo
Imbestigatibo
Disiplinal

Mula ideya hanggang limbag

Ideya

Tesis

Tanong

Suliranin

Balangkas

Metodo

Dalumat

Pagsulat

Wakas?

Limbag

Mga uri ng pananaliksik at mga metodong maaaring

gamitin
URI
Pangkasaysayan
/Historikal

KATANGIAN
Pag-aaral sa nakaraan
pangyayari, tao, lugar,
gawi/tradisyon/kultura,
at kaisipan

Tekstwal (Pampanitikan at Pag-aaral at pagsusuri ng

Pansining)
teksto o diskurso ayon sa
interpretasyon ng
mambabasa o batay sa
teoryang gagamitin ng
mambabasa

METODO
Archival research
Paggamit ng pangunahing
dokumento, ebidensya,
artifact
Oral na kasaysayan
Panunuring
pansining/pampelikula/pa
ng-musika/pandula

URI

KATANGIAN

METODO

Pilosopikal

Pagtatanong o
pamimilosopiya hinggil sa
buhay, reyalidad,
kalayaan, kamatayan,
katwiran, pananaw sa
mundo, o kaisipan ng tao

Kritikal na pagtatanongtanong
Pilosopikal na analisis

Empirikal

Siyentipikong pag-aaral ng Sarbey

tao sa kanyang sarili,
lipunan, kaisipan, pagunlad, at kapakanan
gamit ang estadistika at
metodong quantitative

Relasyunal (Sosyolohikal,
Antropolohikal,
Sikolohikal, Agham
Pampulitika)

Qualitative na pag-aaral
sa ugnayan ng tao bilang
indibidwal, grupo at sa
kanyang institusyon,
lipunan sa loob at labas
ng bansa batay sa
kanyang lahi, gender, uri,
kapangyarihan, tradisyon,
at kultura

Analisis ng diskurso
Obserbasyon
Paglahok-obserbasyon
Interbyu
FGD

Disenyo ng
pnlsk(metodolohiya)
Humanities

Social Sciences

Tutok ng pag-aaral

Teksto

Penomenon naoobserbahang
realidad

Dulog

Critical (theory based)

Philosophical
Historical

Qualitative or Quantitative or
Mixed

Layong metodiko

Interpretation (literary, film & visual

criticism),
Pagliprip (multi-contexts)

Paliwanag, interpretasyon
Paglirip (multi-contexts)

Mga metodo

Prosidyur

Ways and means (di

binabanggit sa papel)

Paano makukuha ang teksto,

bakit ito ang teksto?
Limitasyon ng interpretasyon
(nakadepende sa teoryang
gagamitin)

Sino, ano ang tutok ng pag-aaral

Pangatwiranan ang pagpili
Pangangalap ng datos, paggrupo,
anotasyon

Oras/panahon, deadline, salapi, suporta, manage ang panggulo (distraksyon)

(magkaroon ng inspirasyon!)

Overview of Research
Methodologies

Qualitative Research

Quantitative Research

Ethnography, Case Study, Grounded Theory,

Autobiography, Participatory Action
Research, Phenomenology (each grounded
in a specific discipline and philosophical
assumptions)
Survey methods, Experiments

Mixed Methods

Draw from qualitative and quantitative

methods

Quantitative

A quantitative approach is one in which the investigator

primarily uses post-positivist claims for developing
knowledge (i.e. cause and effect thinking, reduction to
specific variables and hypotheses and questions, use of
measurement and observation, and the test of
theories). (Creswell, 2003, p.19)

PANUKAT SA/NG DATOS UPANG IPALIWANAG ANG

PENOMENON

Qualitative - Definition

qualitative researchers study things in their natural

settings, attempting to make sense of or interpret
phenomenon in terms of the meanings people bring to
them. (Denzin & Lincoln, 2000, p.3).

KABULUHAN NG TAO, KABULUHAN SA TAO

Research Questions

Qualitative

In qualitative study inquirers state research questions, not

objectives (i.e. specific goals for the research) or
hypotheses (i.e. predictions that involve variables and
statistical tests). (C., 2003, p.105)

Example: How do students learn using technology in the

classroom?

Research Methods

Interviews

Focusgroups

Participant observation (field notes)

Video

Text and Image analysis (documents, media data)

Credibility
Use of Triangulation
Use of Member Checking
Use of rich, thick Description
Clarification of Bias
Use of Negative or discrepant
information
Prolonged field time
Peer Debriefing

(C., 2003, p.196)

Dalumat

Gumagabay upang unawain, ipaliwanag at iinterpret ang isang pangyayari, teksto, at

diskurso

Mga konsepto, ideya, o teoryang inihain

Gabay sa aplikasyon ng
dalumat
1. Kilalanin ang pinagkuhaan ng dalumat/teorya
2. Malinaw ang datos na kakalapin batay sa paksa
3. Ipaliwanag ang dalumat kung paano ito gagamitin

Pagdalumat

Pamilyar ba kayo sa mga ito?

Structuration

Theory of alienation

Ideology

Revolution

Consumerism

Oedipus complex

Constructivism

Deconstruction

Panopticon

E, sa mga ito?

Pantayong pananaw

Barako

Pilipinolohiya

Sangandiwa

Pamathalaan

Pantawang pananaw

Babaylan

Sanghiyang

Dating

Sikolohiyang Pilipino

Bukod na bukod

Kapwa

Gahum

Diwa

Loob

Labas-Lalim-Lawak

Proseso - Exposisyon

Exposisyon ng mga konsepto magsagawa ng kasunod

(follow-up) na revlit ng mga konseptong gagamitin sa
pag-aaral. Ano ang kahulugan? Ano ang kontexto ng
paggamit? Saang disiplina ginamit?

Proseso Relasyon ng mga

konsepto

Pagpapaliwanag/ilustrasyon ng relasyon ng mga

konsepto.

Linyar (point A B) direkta, dalawa

Triangular - tatlo

Rectangular apat, dalawa ang may pareho

Square apat na may pareho

Circular loob, labas, ganap, kontexto, setting

Venn diagram overlapping relationship

Broken lines- indirect relationship

Arrow direksyon

Pagdalumat-salita

Tinatawag na dalumat-salita ang paggamit

ng wika sa mataas na antas ng
pagteteorya batay sa masusi, masinop,
kritikal at analitikal na paggamit ng mga
salitang kumakatawan ng mga ideya at
kaalamang nagiging konsepto sa
malalimang pag-uurit paggamit nito.
Tinitingnan sa paraang ito ang ugnayan ng
salitang ugat at ang varyasyon ng mga
pagbabanghay ng salita na nagluluwal ng
sanga-sangang kahulugan (Nuncio at
Morales-Nuncio 2004: 167).

Ganito ang ilang paraan ng pagdadalumat-salita ng ilang kritiko, teorista, at

palaisip sa ibat ibang disiplina.

Pag-imbento/pagkatha ng mga bagong salita/konsepto: Pilipinolohiya ni

Covar, Pantayong Pananaw ni Zeus Salazar, Pamathalaan ni Consolacion
Alaras, Sarilaysay ni Rosario Torres-Yu.

Pagsasalin at pagdagdag ng kahulugan: kritika, anda, at gahum ni IRC, loob at

labas

Pag-aangkop/rekontekstuwalisasyon: Sikolohiyang Pilipino ni Virgilio

Enriquez, kasaysayan bilang salaysay na may saysay at pag-uulat sa sarili;
Dating bilang pagdadalumat sa estetikang Filipino ni Lumbera.

Dagdag pa natin ang naging ilang kontribusyon ko sa pagdadalumat-salita.

Pantawang pananaw-kapangyarihan ng tawa na tumuligsa at mang-uyam sa

mga nasa kapangyarihan; ang tawa bilang kritika

Sangandiwa (kasama ang aking asawa sa pagkatha nito)-kalikasan ng Araling

Filipino bilang multidisiplinari ang lapit, multikultural at multilinggwal ang
mga konsiderasyon sa pag-aaral nito. Pagsasanga-sanga ng mga talastasang
pangkalinangan sa loob at labas ng bansa na may lalim at lawak. Kaisahan ito
ng pagkakaiba-iba ng diwa at kabuuan din ng maramihang pakikisangkot tungo
sa mapanaklaw at malawakang kapilipinuhan ng sarilit bansa (2004: 167).

Halimbawa

Pantawang
Pananaw

State of Affairs

Impersonasyo
n

Halimbawa

Karakter o
Yung
Ginagaya

M
A
S
K
A
R
A

Impersoneyt
or

Manonood

Halimbawa
PANTAWANG PANANAW

(oral, panitikan,
dula, tanghalan,
mass media)

(Sosyal, pulitikal at
pang-ekonomiya)

Midyum

Kontexto
manonood

Kontent / Anyo
(kwentong bayan,
entremes, sainete,
bodabil, drama,
impersonation)

Mga Aktor
(Pusong, aktor,
komedyante,
impersoneytor)

Halimbawa
AKDANG NAISULAT/
TEXTUAL

Pedagohikal

Ideolohikal

KM
UA

Panlipunan

Ideolohikal
Panlipunan

LN

Tagapagdaloy

TU

bukalsining

UN

Panlipunan

Kabataang maralita

Panlipunan

RU
AL

Ideolohikal

A
NT
Pedagohikal
Dayagram II-5. Kultura ng manunulat.

Ideolohikal

Konstitusyon ng lupalop: meso, macro, micro

Micro
(malaking puwersa,
palabas: personal)
centrifugal

Gawaing
ispirituwal/simbah
an

Aktibistang
Guro/Artist

Guro
Iskolar
Artist/Manunulat
nakabase sa
akademya

NGOs, COs, POs

Civil Society
Public servant
Social worker
cultural worker

Macro
(centripetal na puwersa,
sa gilid ng gitna
Meso
(multipositiona
l)
Macro

Social
Scientist/scientist
laboratory
intellectuals

Iskolar na
naglalakbay

TechnocratBureaucrat/
Corporate
Technocrat
Politiko
Iskolar na nasa
diaspora

Kapitalista,
Makapangyarihang
uri, pamilya,
pinuno, dayuhan

Gawaing
ispirituwal/simbah
an

NGOs, COs, POs

Civil Society
Public servant
Social worker
cultural worker

Guro
Aktibistang
Iskolar
Guro/Artist Artist/Manunulat
nakabase sa
akademya

MASA
Mangagawa,
mangingisda, ,
mahihirap

TechnocratBureaucrat/
Corporate
Technocrat
Politiko
Social
Scientist/scientist
/
laboratory
intellectuals

Iskolar na nasa
diaspora
Iskolar na
naglalakbay

Teorya ng sanghiyang

Tungo sa pagteteorya linggwistiko at metalinggwistikong

pamamaraan

Tipo/kinabibilangang
pag-aaral

Morpolohiya

Pagdadalumat-salita

linggwistik

metalinggwistik

Tipo ng palabuuan ng denotatibo

salita
konkreto

konotatibo Abstrakto/teoretikal

Uri ng pag-unawa

linggwistiko

pilosopikal

Pagpapakahulugan

gramatikal

diskursibo

Talahanayan 1.1 Pagkakaiba ng Morpolohiya at Pagdalumat-salita

Diskurso

Rekonseptuwalisasyo
n (Dalumat-salita)

Rekonstextualisasyon

Metadiskurso
(pagdidiskurso
sa diskurso ng
internet at mga
pananaw ukol
dito)

Pagsanghiyang

Pagtatahi sa diskurso ng
postmodernong diskurso,
modernong kondisyon sa gitna ng
bulusok ng praktis sa Teknolohiya
ng Impormasyon at
Komunikasyon (TIK) o
Information & Communication
Technology (ICT)

Penomenon ng
kompyuter,
internet at tao

Pagkahiyang,
Hiyang

Datos sa kasaysayan at mga

gumagamit ng internet.
Pagtalakay sa ibat ibang digri ng
paggamit ng konsepto ng
hiyang tungkol sa relasyon ng
tao at kompyuter

Cybernetic,
ang isyu ng
kaakuhan
(identity) at
pamayanan
(community)

Kasanghiyang
[Ka(i)sanghiyang]

Problematisasyon sa relasyong
cybernetic: dualismong external
sa mundo ng internet at kabuuang
pumapaloob sa mundo ng internet

Adiksyon sa
Online game at
diskurso ng
kaakuhan at
pamayanan
hinggil dito

Sanghiyang
(pagsasara ng silo)

Ritmo, ritwal, paniniwala at

pagkahiyang sa mundo ng online
game at sa internet mismo

Talahanayan 1.2 Rekonseptuwalisasyon ng Sanghiyang

References
Creswell, J.W. (1998). Qualitative inquiry
and research design. Choosing among five
traditions. Thousand Oaks, CA: Sage.
Creswell, J.W. (2003). Research design.
Qualitative, quantitative and mixed methods
approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
Denzin, N.K. & Lincoln, Y. (2000).
Introduction: The discipline and practice of
qualitative research. In N.K. Denzin & Y.
Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative
research (2nd ed., pp.1-17). Thousand Oaks,
CA: Sage.

Powerpoint sources

Sources: Mechthild Maczewski, UH-M;

R.V. Nuncio, DLSU

Maraming salamat po!