Professional Documents
Culture Documents
คู่มืออบรมไฟ
คู่มืออบรมไฟ
หนา
คํานํา
คํานําผูเขียน
ภาคทฤษฎี
- ทฤษฎีการเกิดเพลิงไหม 1
- การแบงประเภทของเพลิง 5
- จิตวิทยาเมื่อเกิดอัคคีภัย 6
- การปองกันแหลงกําเนิดของการติดไฟ 8
- วิธีการดับเพลิงประเภทตาง ๆ 10
- เครื่องดับเพลิงชนิดตาง ๆ 12
- วิธีการใชอุปกรณคุมครองความปลอดภัยสวนบุคคล 17
ที่ใชในการดับเพลิง
- แผนการปองกันและระงับอัคคีภัย 20
- การจัดระบบปองกันและระงับอัคคีภัย และการประยุกตใชระบบ 35
และอุปกรณที่มีอยูในสถานประกอบการ
ภาคสนาม 43
บรรณานุกรม
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
คํานํา
กองตรวจความปลอดภัย
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
พฤศจิกายน 2544
ภาคทฤษฎี
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
1.
1.ทฤษฎีการเกิดเพลิงไหม
2.
รูปที่ 1 สามเหลี่ยมของไฟ
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
1. เชื้อเพลิง 2. ความรอน
3. ออกซิเจน 4. ปฏิกิริยาลูกโซ
รูปที่ 2 องคประกอบของการเกิดเพลิงไหม
3.
1. เชื้อเพลิง
เชื้อเพลิงทีท่ ําใหเกิดการลุกไหมมาจากสารเคมี ซึ่งอาจแบงได 2 ประเภท คือ
สารอนินทรียเคมี และอินทรียเคมี
สารอนินทรียเคมี เปนสารที่เปนพวกแรธาตุ ที่ไมไดเกิดจากสิ่งมีชวี ิต และไมมี
สวนประกอบของคารบอน (C) เชน โปตัสเซียมไนเตรท (KNO3) โซเดียม (Na) แอมโมเนียม
ไนเตรท (NH4 NO3) รวมทัง้ กรดตางๆ เชน Sulfuric acid (H2SO4)
Hydrochloric acid (HCI) และ Nitric acid (HNO3) เปนตน
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
สารอินทรียเ คมี เปนสารทีม่ าจากสิ่งที่มชี ีวิต มีสวนประกอบของธาตุคารบอน (C)
อยูเสมอ เปนสารเคมีที่ไดมาจากรางกายมนุษย สัตว และพืช เมื่อสิ่งเหลานี้ตายและทับถมกันนานนับ
พันลานป ก็จะกลายเปนน้ํามัน ถานหิน กาซธรรมชาติ สารอินทรียท ี่เปนเชื้อเพลิง ซึ่งเปนสารไวไฟ
หรือ
สารระเบิด ไดมาจากน้าํ มัน ถานหิน กาซธรรมชาติ ผลิตภัณฑที่ไดมาจากอินทรียสารถูกนําไปผลิต
สารเคมีอื่นไดอีกมากมาย เชน ผลิตน้ํามันเบนซิน (Gasoline) น้ํามันดีเซล (Solar oil)
น้ํามันกาด (Kerosene) น้ํามันหลอลื่น (Lubricant) ผลิตภัณฑพลาสติกตางๆ รวมทั้งเสนใย
สังเคราะห ผลิตยารักษาโรค เครื่อง-สําอาง ตัวทําละลาย (Solvent) ยากําจัดแมลง ศัตรูพืช ปุย
และวัตถุระเบิดตางๆ เปนตน
2. ความรอน
เปนสิ่งทีท่ ําใหอุณหภูมิของเชื้อเพลิงสูงขึ้นถึงจุดติดไฟ (lgnition point) ทําให
องคประกอบของการเกิดไฟ (ปฏิกิริยาการสันดาป) เกิดขึ้นอยางเหมาะสม ซึ่งเชื้อเพลิงแตละชนิด
ยอมจะมี
จุดติดไฟไมเหมือนกัน เชน เชื้อเพลิงเหลวอาจมีจุดติดไฟต่ํากวาพวกเชื้อเพลิงแข็ง ซึ่งสามารถแยก
คุณสมบัติของความรอนทีท่ าํ ใหเชื้อเพลิงถึงจุดติดไฟตางๆ ดังนี้
- จุดวาบไฟ (Flash Point) คือ จุดที่มีปริมาณความรอนเพียงพอให
เชื้อเพลิงเหลวหรือแข็งใดๆ คายไอหรือกลายเปนไอ เขาผสมกับอากาศอยางไดสัดสวนก็จะลุกไหมวาบขึน้
ชั่วขณะแลวก็จะดับไป เพราะอัตราการระเหยของสารเชื้อเพลิงจากของแข็งหรือของเหลวนอยเกินกวาที่
จะทําใหเกิดเปลวไฟอยางตอเนื่อง
- จุดลุกติดไฟ (Fire Point) คือ จุดที่มีปริมาณความรอนเพียงพอใหเชื้อเพลิง
เหลวหรือแข็งใด ๆ คายไอหรือกลายเปนไอ เขาผสมกับอากาศอยางไดสัดสวน และเกิดการลุกไหมขึ้น
เมื่อมีเปลวไฟหรือประกายไฟที่เหมาะสม และเกิดเปนการเผาไหมอยางตอเนื่อง โดยปกติแลวจุดติดไฟ
ของ
สารเชื้อเพลิงจะสูงกวาจุดวาบไฟมากหรือนอยขึ้นกับคุณสมบัติของเชื้อเพลิงชนิดนัน้ ๆ
- จุดลุกติดไฟไดเอง (Autoignition temperature หรือ AIT) คือ
จุดอุณหภูมิทที่ ําใหสารเชื้อเพลิงเกิดการลุกไหมขึ้นไดเอง โดยไมตอ งอาศัยการจุดติดไฟจากแหลงภายนอก 4.
ในการเกิดเพลิงไหมจะมีปฏิกิริยาดูดและคายความรอนเกิดขึ้น ดังนี้
- ปฏิกิริยาคายความรอน (Exothermic reaction) คือ การเกิดปฏิกิรยิ า
แลวได
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
พลังงานความรอนเกิดขึ้น เชน ปฏิกิริยาการสันดาป หรือปฏิกิริยาการลุกไหม
C + O2 CO2 + 94.5 Kcal/mol
- ปฏิกิริยาดูดความรอน (Endothermic reaction) คือ การ
เกิดปฏิกิริยาแลวมีการใชพลังงานความรอนไป ทําใหความรอนลดลงจึงทําใหสามารถดับไฟได
H2 O (l) + 10.5 kcal/mol H2 o (g)
3. ออกซิเจน
บรรยากาศทั่วๆ ไปมีไนโตรเจน 79.04 % ออกซิเจนผสมอยู 20.93 %
และคารบอนไดออกไซด 0.03 % โดยออกซิเจนจะเปนตัวทําใหเกิดการเผาไหม การเผาไหมแตละครั้ง
ตองการ ออกซิเจน ประมาณ 16 % เทานัน้ ถาออกซิเจน ต่ํากวา 16 % ก็จะไมชวยใหเกิดการ
เผาไหมตอไป
ไฟจึงจะมอดดับลงได ดังนัน้ จะเห็นวาเชือ้ เพลิงทุกชนิดถูกลอมรอบไปดวยออกซิเจนอยางเพียงพอสําหรับ
การเผาไหม ยิ่งมีออกซิเจนมากเชื้อเพลิงก็ยิ่งติดไฟไดดีขึ้น และเชื้อเพลิงบางประเภทมีออกซิเจนใน
ตัว-เองอยางเพียงพอที่จะทําใหตัวเองลุกไหมไดโดยไมตองอาศัยออกซิเจนที่อยูโดยรอบ
4. ปฏิกิริยาลูกโซ
คือ ปฏิกิริยาที่เกิดจากการลุกติดไฟอยางตอเนื่อง ตราบเทาที่ยงั มีองคประกอบทั้ง 3
อยาง หนุนเนื่องกันอยู ทําใหขนาดและความรุนแรงของเพลิงเพิม่ ขึ้น เมื่อรวมกันในปริมาณและ
คุณสมบัติที่เหมาะสมแลว จะทําใหเกิดปฏิกิริยาลุกติดไฟขึ้นอยางตอเนื่อง แตถาขาดอยางใดอยางหนึ่ง
แลว ปฏิกิริยาลุกติดไฟจะไมเกิดขึ้น จากเหตุผลนี้เอง ทําใหเกิดการคิดคนสารที่ใชในการกําจัด
องคประกอบของไฟตัวใดตัวหนึ่ง หรือหลายตัวใหหมดไปเพื่อใหไฟดับ
5.
2.การแบงประเภทของเพลิง
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
ประเภทของเพลิง แบงออกเปน 4 ประเภท ตามมาตรฐาน NFPA
(National Fire Protection Association)
1. ประเภท A มีสัญลักษณเปนเครื่องหมาย ∆ ภายในมีอักษร A โดยจะมีสี
ของพื้นเปนสีเขียว ตัวอักษรสีดํา
คือ เพลิงที่เกิดจากวัตถุไหมไฟโดยทัว่ ไป เชน ไม, กระดาษ, ถานหิน เปนตน
เชื้อเพลิงทีท่ ําใหเกิดเพลิงประเภทนี้ เมื่อเผาไหมแลว จะมีขี้เถาเหลืออยู
3.จิตวิทยาเมื่อเกิดอัคคีภัย
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
7.
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
6. ขวัญและกําลังใจ การมีอุปกรณที่ดี มีผูนาํ ที่ดี ผานการฝกฝนมาอยางดี มี
ระเบียบวินัยเปนตน ถาขวัญและกําลังใจเขมแข็งแลวกิจกรรมตางๆ ทีย่ ุงยากลําบากเพียงใด ก็
8.
สามารถดําเนินใหลุลว งจนเปนผลสําเร็จจนได
4.การปองกันแหลงกําเนิดของการติดไฟ
10.
5.การดับเพลิงประเภทตางๆ
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
จึงมีการทดลองหาสารเคมีทสี่ ามารถขัดขวางการเกิดปฏิกิริยาลูกโซของไฟ ซึ่งพบวาฮาลอน
(HALON) เมื่อฉีดใสไฟมันจะเขาไปแทนที่อนุมูลอิสระอยางรวดเร็ว แตตองระวังในการใชเพราะ
อาจจะทําใหขาดอากาศหายใจได เนื่องจากฮาลอน (HALON) หนักกวาอากาศ จึงสามารถไล
อากาศออกไป สารดัง-กลาวไดแก ไฮโดรคารบอนประกอบกับฮาโลเจน (Halogented-
Hydrocarbon) ซึ่งสารฮาโลเจน ไดแก ไอโอดีน โบรมีน คลอรีน และฟลูออรีน (เรียง
ตามลําดับความสามารถในการใชงาน) สารดับเพลิงประเภทนี้มีชื่อเรียกวา ฮาลอน (HALON)
11.
เชน HALON 1211 HALON 1301 แตปจจุบันไดถกู เลิกผลิตแลว โดยมีสารชนิดอื่นมา
ทดแทน เชน FM-200
ฉะนั้น การดับไฟใหมีประสิทธิภาพ จึงควรทราบประเภทของไฟที่เกิดจากสารเชื้อเพลิง
ตางๆ เพื่อทีจ่ ะสามารถใชสารดับเพลิงไดอยางถูกตองและเพื่อความปลอดภัยของผูเขาไปดับไฟ
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
และมีผลเทากัน การใชผงเกลือแกงซึง่ ไมทําปฏิกิริยากับเชื้อเพลิงประเภทโลหะ และสามารถกัน้ ออกซิเจน
ไมใหทาํ ปฏิกิริยากับโลหะเชือ้ เพลิงไดอีกดวย
การใชกาซเฉื่อย เชน ฮีเลี่ยม อารกอน ไนโตรเจน กาซเฉื่อยจะไปทําปฏิกิริยากับโลหะ
ที่ ลุกไหม และควบคุมไมใหเกิดการลุกไหมตอไป
12.
6.เครื่องมือดับเพลิงประเภทตางๆ
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
คันบีบ การอุดตันของปลายหัวฉีด การผุกรอนของถัง
1.2 ขนาดและการติดตั้งเครื่องดับเพลิงชนิด A
การติดตั้งเครื่องดับเพลิงแบบมือถือ ใหตดิ ตั้งชนิดของเครื่อง (1 เอ – 40 เอ) ตาม
พื้นที่กาํ หนดในตาราง แตหากใชชนิดทีต่ ่ํากวาความสามารถในการดับเพลิงตามพื้นที่ทกี่ ําหนด ใหเพิ่ม
จํานวนเครื่องดับเพลิงชนิดนั้นใหไดสัดสวนกับพื้นที่ทกี่ ําหนด
ในการคํานวณใชเครื่องดับเพลิงตามสัดสวนพื้นที่ของสถานที่กาํ หนด หากมีเศษของการ
คํานวณพื้นที่เหลือ ใหนับเปนพืน้ ทีเ่ ต็มสวน ที่ตองเพิม่ จํานวนเครื่องดับเพลิงขึ้นอีก หนึง่ เครื่อง
ในกรณีที่ สถานที่มพี ื้นที่เกินกวาที่กําหนดไวในตาราง จะตองเพิ่มเครื่องดับเพลิง
โดยคํานวณตามสัดสวนของพืน้ ที่ตามทีก่ าํ หนดไวในตาราง 13.
หมายเหตุ
1. สถานที่ซงึ่ มีสภาพเสี่ยงตอการเกิดจาการอัคคีภัยอยางเบา หมายความวาสถานทีท่ ี่
อาจเกิดเหตุเพลิงไหมไดโดยเพลิงนัน้ เกิดจากวัตถุ หรือของเหลวที่มอี ยูหรือใชในบริเวณนั้น ซึ่งไหมไฟ
อยางชา หรือมีควันนอย หรือไมระเบิด
2. สถานที่ซงึ่ มีสภาพเสี่ยงตอการเกิดจากอัคคีภัยอยางปานกลาง หมายความวา
สถานทีท่ ี่อาจเกิดเพลิงไหมไดโดยเพลิงนัน้ เกิดจากวัตถุ หรือของเหลวที่มีอยู หรือใชบริเวณนัน้ ซึ่งไหมไฟ
อยางปานกลางหรือมีควันปานกลางหรือไมมากแตไมเปนพิษ หรือไมระเบิด
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
3. สถานที่ซงึ่ มีสภาพเสี่ยงตอการเกิดจากอัคคีภัยอยางรายแรง หมายความวา สถานที่
ที่อาจเกิดเพลิงไหมไดโดยเพลิงนัน้ เกิดจากวัตถุหรือของเหลวที่มีอยูห รือใชในบริเวณนั้น ซึ่งไหมไฟได
อยาง รวดเร็วหรือมีควันเปนพิษ หรือระเบิดได
1.3 ขนาดและการติดตั้งเครื่องดับเพลิงชนิด B
เครื่องดับเพลิงแบบมือถือชนิดที่ใชดับเพลิง ประเภท B ในสถานที่ตามสภาพเสี่ยงตอ
การเกิดอัคคีภัยตามที่กําหนดในตารางดังตอไปนี้
14.
1.4 วิธีใชเครื่องดับเพลิง
1. ดึงสลักออกจากคันบีบ
2. จับปลายสายพรอมบีบที่คันบีบ
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
พยายามเขาใกล 2 – 4 เมตร เหนือลมพรอมฉีดสารที่บรรจุตามคุณลักษณะของเครื่องดับเพลิง
เชน บรรจุน้ําใหฉีดที่ฐานของเพลิง บรรจุผงเคมีแหงใหฉีดปกคลุม
15.
2. ระบบน้าํ ดับเพลิง
2.1 ปมน้าํ ดับเพลิง (Fire pump)
ในโรงงานอุตสาหกรรมหรือสถานประกอบการตางๆ มีความจําเปนอยางยิ่งที่จะตองมี
ปมน้ําดับเพลิงไวสําหรับปมน้ําจากน้ําสํารองที่มีอยู เพือ่ ควบคุมและดับเพลิงที่เกิดขึ้นมิใหขยายลุกลาม
ซึ่งอาจเปนปมน้ําดับเพลิงที่ใชเครื่องยนตดเี ซลเปนตนกําลังจะทําใหใชงานไดอยางมีประสิทธิภาพ
โดยเฉพาะเมือ่ ระบบไฟฟาถูกตัดลง ปมน้ําดับเพลิงตามมาตรฐาน UL จะมีอยูห ลายขนาด เชน
500, 700 และ 1,200 GPM ความดันใชงาน 100 – 120 PSI การใชงานควรกําหนด
ตารางเวลาการบํารุงรักษา และกําหนดผูท ี่รับผิดชอบในการตรวจสอบอยางเครงครัด เชน ปริมาณน้าํ มัน
เชื้อเพลิง
หากระบบดับเพลิงตอวงจรโดยอัตโนมัติ จะตองตรวจสอบวาหากความดันในเสนทอ
ลดลงตามที่กาํ หนด เชน 50 PSI แลวปมจะทํางานไดเองโดยอัตโนมัติหรือไม
2.2 ปริมาณน้ําสํารอง
ควรตองเตรียมน้ําสํารองในการควบคุมและดับเพลิงที่เกิดขึ้นอยางนอยตามประกาศ
กระทรวงมหาดไทย เรื่อง “ การปองกันและระงับอัคคีภัยในสถานประกอบการ เพื่อความปลอดภัยของ
ลูกจาง” กําหนดใหนายจางจัดเตรียมน้ําสํารองไวใชในการดับเพลิง ในกรณีที่ไมมที อจายน้าํ ดับเพลิง
ของ
ทางราชการในบริเวณที่สถานประกอบการตั้งอยูหรือมีแตปริมาณน้ําไมเพียงพอ โดยนายจางตอง
จัดเตรียมน้ําสํารองใหเปนไปตามกฎหมายเปนอยางนอย
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
ไมเกิน 250 ตารางเมตร 9000 ลิตร
เกิน 250 ตารางเมตรแตไมเกิน 500 ตาราง 15000 ลิตร
เมตร 27000 ลิตร
เกิน 500 ตารางเมตรแตไมเกิน 1000 36000 ลิตร
ตารางเมตร
เกิน 1000 ตารางเมตร
16.
2.3 สายฉีดน้ําดับเพลิง
2.3.1 สายฉีดน้ําดับเพลิงภายในอาคาร
สายฉีดน้าํ ดับเพลิงสําหรับผูด ูแลอาคารทั่วไป หรือผูทมี่ ไิ ดฝกการใชสายน้าํ ดับเพลิง
สามารถใชสายสูบชนิดนี้ได ซึ่งมีใชกันอยู 2 แบบ
- แบบสายออนพับแขวนอยูภายในตู (Hose rack)
มีขนาดเสนผาศูนยกลาง 1 ½ และ 2 ½ นิ้ว ทําดวยผาใบและเสนใยสังเคราะห มี
ความยาวมาตรฐาน 20 และ 30 เมตร การใชงานมีขอจํากัดที่จะตองลากสายออกใหสุดกอนน้าํ ถึง
จะไหลออกมาได ฉะนัน้ จึงไมเหมาะกับบริเวณที่แคบ และมักมีรอยรั่วฉีกขาดตามรอยพับ การติดตั้งสาย
ฉีดน้ําแบบนี้ควรจะติดตั้งเฉพาะขนาดเสนผาศูนยกลาง 1 ½ นิว้ เทานั้น แตจะมีหัวจายน้ําขนาด 2
½ นิ้ว ไวสําหรับพนักงานดับเพลิง หรือหนวยบรรเทาสาธารณภัยนําสายมาชวยเหลือได
- แบบสายแข็งมวนเปนขด (Hose reel)
เปนสายทีม่ ีอัตราการไหลของน้าํ 50 GPM ที่แรงดัน 5 บาร โดยมีขอดีที่ผูใช
สามารถลากสายออกจากที่เก็บทําการดับเพลิงตามความยาวที่ตองการใช โดยมิตองลากสายจนสุดความ
ยาว เหมาะสําหรับในอาคาร โรงงานแคบๆ และอาคารสํานักงาน การใชงานบํารุงรักษางาย แตมี
ราคาแพง
2.3.2 สายฉีดน้ําดับเพลิงภายนอกอาคาร
สายฉีดน้าํ ดับเพลิงภายนอกอาคารที่มมี าตอกับ ทอจายน้ํา (Hydrant) แบบสวมเร็ว
ใชในการตอสูก ับไฟที่ลกุ ลามขั้นรุนแรง ไดอยางมีประสิทธิภาพ โดยมีขนาด 2 ½ และ 1 ½ มี
ความยาว 20 และ 30 เมตร
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
2.4 หัวฉีดน้าํ ดับเพลิง โดยทั่วไปมี 2 แบบ คือ
2.4.1 ชนิดฉีดน้ําเปนลําตรง (Strength line)
เปนหัวฉีดที่ปรับไมได น้ําทีอ่ อกมาจะเปนลํา ซึ่งมีใชกนั อยูทวั่ ไปโดยตํารวจดับเพลิงและ
บรรเทาสาธารณภัย เหมาะสําหรับฉีดน้าํ ดับเพลิงในระยะไกลๆ เพื่อทําใหระยะทางเปนตัวทําใหมานน้ํา
กระจายอาจใชแรงดันของน้าํ เปนตัวทําลายโครงสรางอาคาร และหลอเย็นโดยทีท่ ีมดับเพลิงไมตองเขาใกล
เพลิงมาก แตไมเหมาะสําหรับพืน้ ที่แคบๆ เชน ในอาคารโรงงานแคบๆ และจะทําใหเชื้อเพลิงที่เปน
ของเหลว เชน น้ํามัน สารละลายตางๆ กระจายเปนวงกวางทําใหเกิดเพลิงลุกลาม
2.4.2 ชนิดฉีดน้ําเปนฝอย (Fog)
เปนหัวฉีดน้าํ ที่สามารถปรับน้ําใหเปนลําหรือเปนฝอย โดยมีรัศมีตั้งแต 0-120 องศา
เพื่อใชในการหลอเย็นหรือนําทีมดับเพลิงเขาไปโดยอาศัยฉากน้ํา เปนตัวไลไอของสารใหเจือจาง และกัน
รังสีความรอน เปลวไฟ เพื่อเขาปดวาวลดับเพลิงไดอยางมีประสิทธิภาพซึ่งหัวฉีดน้ํานี้เปนทีน่ ิยมใชกันอยาง 17.
มาก
7. วิธกี ารใชอุปกรณคุมครองความปลอดภัยสวนบุคคลที่ใชในการดับเพลิง
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
6. หนากากหายใจแบบถังอัดอากาศ (Self Contained Breathing
Apparatus : SCBA) ใชสําหรับทีมคนหาหรือผูมีหนาที่เขาคนหาผูที่ติดหรือตกคางอยูในที่เกิดเหตุ
หรือผจญเพลิง
เนื่องจากบริเวณดังกลาวอาจมีปริมาณออกซิเจนในอากาศต่ํากวา 16 %ซึ่งเปนอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได
อุปกรณชุดนี้ประกอบดวย หนากากคลุมหนา ทออากาศ อุปกรณถายทอดเสียง
ถังอากาศ ตัวปรับอากาศที่ไดมาตรฐานมีการตรวจสอบสภาพและฝกซอมการใชงานอยางสม่ําเสมอ
ระยะเวลาของการใชงาน ขึ้นอยูกับปริมาณความจุของถังอากาศหรือทออากาศที่เราสะพายอยูดา นหลัง
การตรวจสอบสภาพ SCBA ควรปฏิบัติดังนี้
- HIGH PRESSURE TEST โดยการเปด Valve อากาศที่
Cylinder ชาๆ ดูความดันที่ Pressure Gauge วามีอยูเ ทาไร
- LOW PRESSURE TEST โดยการเปดวาลวอากาศที่ Cylinder
ชาๆ และสวมหนากากใหแนนแลวหายใจ หลังจากนัน้ ปดวาลวแลวหายใจตามธรรมดาเมื่ออากาศ
ภายในหนากากหมด
จะเกิดเปนสูญญากาศขึ้น หนากากจะยุบติดหนาเราเมื่อเราสูดหายใจแรงๆ แสดงวาหนากากนัน้ กันรั่ว
(Seal) ไดดี
- การตรวจสอบสัญญาณเตือน ซึ่งจะเตือนใหผูที่สวมใส SCBA ทราบวาปริมาณ 19.
อากาศในถังใกลจะหมด เปนการเตรียมออกจากบริเวณนั้นไดทนั เวลากอนที่อากาศในถังจะหมด
ลักษณะการใชงาน หนากากเปนแบบชนิดเต็มหนาใสคลุมทั้งศีรษะ ใหบริเวณที่เปน
แวน-ตาและทีถ่ ายทอดเสียงสัญญานอยูดา นหนา แผนรองหลังสะพายไวดานหลัง มีไวสําหรับเปนตัวยึด
ถังอากาศใหตดิ อยูกับตัวผูใชงาน คาดเข็มขัดที่ติดอยูกบั แผนรองหลังไวที่บริเวณเอว รัดใหกระชับ อยาให
แนน หรือหลวมเกินไปเพราะจะทําใหไมสะดวกแกผูปฏิบัติงาน
การเก็บและบํารุงรักษา เมือ่ ใชแลวควรทําความสะอาดหนากากหายใจชนิดคลุมหนา
ทั้งดานในและดานนอก โดยเฉพาะที่ใชสาํ หรับหายใจตองทําความสะอาดเปนพิเศษและควรเก็บไวใน
สถานที่โลงแจงมีอากาศถายเทไดสะดวกหรือเก็บไวเปนชุดเดียวกับถังอัดอากาศ สําหรับถังอัดอากาศควร
ตรวจวายังมีอากาศบรรจุสํารองไวเพียงพอหรือไม หากพบวาแรงดันอากาศภายในทอเหลือนอยเกินไปควร
อัดอากาศใหพรอมใชงานตอไป
การคํานวณหาระยะเวลาการใช SCBA
การใช SCBA ทุกครั้งเราจะตองทราบวาอากาศทีบ่ รรจุอยูใน Cylinder นัน้ จะ
มีระยะเวลาการใชงานไดนานเทาไร มีหลักการคํานวณดังนี้
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
CYLINDER ที่บรรจุอากาศมีหลายขนาดแตกตางกันไป แตที่เหมือนกันคือบอก
ไดวาสามารถบรรจุน้ําไดกี่ลติ ร และอัดความดันไดกี่บาร สิ่งที่เราควรจะทราบคือจะตองรูวา Cylinder
นั้นบรรจุลิตรของอากาศไดเทาไร
ตัวอยาง CYLINDER มีความจุลิตรน้ํา 6 ลิตร และอัดความดันสูงสุด 207
บาร
การคํานวณ ความจุลิตรน้ํา = 6 ลิตร
อัดความดันสูงสุด = 207 บาร
ดังนัน้ จํานวนลิตรของอากาศ = 207 x 6 ลิตร
= 1242 ลิตร
เราทราบแลววา CYLINDER ลูกนี้บรรจุอากาศไดเทากับ 1242 จะหาวา
ใชไดนานเทาไรโดยเอาจํานวนอากาศที่เราหายใจในหนึง่ นาทีตามคามาตรฐานที่เราตองการนํามาใช เชน
การเดินดวยความเร็ว 5 ไมล ตอชั่วโมงจะใชอากาศ 60 ลิตรตอนาทีนนั้ ไปหารจํานวนลิตรของ
อากาศ
เพราะฉะนัน้ ตัวอยางนี้จะใชไดนาน 20.7 นาที ( 1242/60 = 20.7
นาที )
20.
8. แผนการปองกันและระงับอัคคีภัย
วัตถุประสงค
1. เพื่อเปนการปองกันการสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพยสนิ จากอัคคีภัย
2. เพื่อสรางความมั่นใจในเรื่องความปลอดภัยตอพนักงานกรณีเกิดเหตุเพลิงไหม
3. เพื่อลดอัตราการเสี่ยงตอการเกิดเหตุอัคคีภัย
4. เพื่อสรางทัศนคติที่ดีตอพนักงานในสถานประกอบการ
1. แผนกอนเกิดเหตุเพลิงไหม
1.1 แผนการรณรงคปองกันอัคคีภัย
แผนการรณรงคปองกันอัคคีภัย เปนแผนเพื่อปองกันการเกิดอัคคีภัยในสถานประกอบการ
โดยเปนการสรางความสนใจ และสงเสริมในเรื่องการปองกันอัคคีภยั ใหเกิดขึ้นในทุกระดับของพนักงาน ใน
แผนการรณรงคปองกันอัคคีภัยควรกําหนดผูรับผิดชอบ ระยะเวลาดําเนินการ และงบประมาณใหชัดเจน
ตัวอยางหัวขอที่จะทําการรณรงคปองกันอัคคีภัย เชน
- 5 ส.
- การลดการสูบบุหรี่
- การจัดนิทรรศการ
- จัดทําโปสเตอร
- การใชสื่อตาง ๆ 21.
1.2 แผนการอบรม
เปนการอบรมใหความรูกับพนักงานทั้งในเชิงปองกันและการปฏิบัติเมือ่ เกิดเหตุ ซึ่งการ
เกิดอัคคีภัยภายในสถานประกอบการ ยอมนํามาซึง่ ความสูญเสียตอธุรกิจการคาทั้งทางตรงและทางออม
ไมวาจะเปนทรัพยสินเสียหาย การผลิต การบริการหยุดชะงัก เสียโอกาสการขาย หรืออาจถึงขัน้ มีผูที่
ไดรับบาดเจ็บหรือเสียชีวิต ดังนัน้ ในการปองกันและลดความเสีย่ งดานการเกิดอัคคีภัย จึงจําเปนตองจัด
ใหมีแผนการอบรม โดยกําหนดผูรับผิดชอบ ระยะเวลาดําเนินการ และงบประมาณใหชัดเจน
ตัวอยางของหลักสูตรที่ตองจัดทําในแผนการอบรม
- การจัดฝกอบรมการดับเพลิงขั้นตนใหกับพนักงาน
- การฝกซอมดับเพลิงและฝกซอมหนีไฟ
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
ตัวอยางของหลักสูตรที่ควรจัดทําในแผนการอบรม
- การปฐมพยาบาล
- การใชเครื่องชวยหายใจ
1.3 แผนการตรวจตรา
เปนแผนการสํารวจความเสีย่ งและตรวจตรา เพื่อเฝาระวังปองกันและขจัดตนเหตุของ
การเกิดเพลิงไหม กอนจัดทําแผนควรมีขอมูลตางๆ ดังตอไปนี้ เชื้อเพลิง สารเคมี สารไวไฟ
ระบบไฟฟาจุดที่มีโอกาสเสีย่ งตอการเกิดเพลิงไหม และตองมีการบันทึกขอมูลเกีย่ วกับ คุณสมบัติ
ลักษณะการลุกไหม ปริมาณของสารอันตรายที่มีอยูสงู สุด ชนิดของสารดับเพลิงและปริมาณทีต่ อ งใช
เพื่อประกอบการวางแผน
การตรวจตรา ควรมีการกําหนดบุคคล พืน้ ที่ที่รับผิดชอบ หัวขอและจุดที่ตองตรวจ
ระยะเวลา ความถี่ ผูตรวจสอบรายงาน การสงรายงานผล การแจงขอบกพรองในการตรวจตราที่ชัดเจน
ตัวอยางของหัวขอที่ควรตรวจตรา เชน
- จุดที่เสี่ยงตอการเกิดเหตุเพลิงไหม
- การใช และการเก็บวัตถุไวไฟ
- ของเสียติดไฟงาย
- เชื้อเพลิง
- แหลงความรอนตาง ๆ
- อุปกรณดับเพลิง
- ทางหนีไฟ
22.
ตังอยางแผนผังการตรวจตรา
กอนเขาทํางาน 10 นาที
ตรวจสถานที่ตามที่กําหนด
สงแบบรายงานที่ฝาย…….
ฝาย…….ตรวจสอบแบบรายงานและสรุปผล
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
มีขอบกพรอง ผอ.แผนฯ ไมมีขอบกพรอง
สั่งแกไข
เก็บรวบรวมเอกสาร
หัวหนาฝายที่เกี่ยวของ
โดยฝาย……..
สั่งการ
รายงานผล
พนักงานที่รับผิดชอบ
ปรับปรุงแกไข
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
แผนการดับเพลิงและวิธกี ารดับเพลิง
แผนการดับเพลิง
ตัวอยางลําดับขั้นตอนการปฏิบัติเมื่อพนักงานพบเหตุเพลิงไหม
เจาหนาที่ความ ผูอํานวยการ
ปลอดภัยใน ดับเพลิงหรือ
การทํางาน (จป.) ผูจัดการโรงงาน
แจง
ใหรายงาน
ถาดับได ผูบังคับบัญชา หัวหนาหนวย รายงาน หัวหนาแผนก รายงาน ผูจัดการฝาย
ตามลําดับขั้น
พนักงานที่พบ แจงเพื่อนรวมงาน
เหตุเพลิงไหม หรือหัวหนา
และเขาดับเพลิงทันที
- ใชแผนปฏิบัติการระงับ ผูอํานวยการดับเพลิง
ถาดับไมได เหตุเพลิงไหมขั้นตน หรือผูจัดการโรงงาน
- แจงประชาสัมพันธ ถาดับไมได ตัดสินใจแจงหนวยงาน
- แจงเจาหนาที่ความ- รายงาน ดับเพลิงจากภายนอก หรือ
ปลอดภัยในการทํางาน ใชแผนปฏิบัติการ เมื่อเกิด
(จป.) เหตุขั้นรุนแรง (ถามี)
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
ตัวอยาง
การกําหนดตัวบุคคลและหนาที่เพื่อระงับเหตุเพลิงไหมขั้นตน
ฝาย/แผนก…………………………………….
หัวหนาชุดดับเพลิงขั้นตน
บริเวณ…………………………………………
ชื่อ………………………………………….
ชุด……………………………………………..
พนักงานที่ปฏิบัติงานอื่น
ในขณะเกิดเพลิงไหม พนักงานผจญเพลิง
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
ตัวอยาง โครงสรางหนวยงานปองกันระงับอัคคีภัยเมื่อเกิดเหตุเพลิงไหมขั้นรุนแรง
ผูอํานวยการดับเพลิง
ชื่อ....................................................
หมายเหตุ 1. การปฏิบัติตามแผนปฏิบัติการเต็มรูปแบบนี้จะใชเมื่อเกิดเพลิงไหมอยางรุนแรง
2. การเกิดเพลิงไหมภายในพื้นที่ตาง ๆ เพียงเล็กนอย ใหหัวหนาแผนกดําเนินการสั่งการดับเพลิงตามแผนการปฏิบัติการเมื่อเกิดเพลิงไหมขั้นตน
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
และโทรศัพทแจงศูนยรวมขาวและสื่อสาร หรือ ผูอํานวยการดับเพลิง หรือเจาหนาที่ความปลอดภัย
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
26.
หนาที่ของผูปฏิบัติงานตามโครงสราง
ผูปฏิบัติงาน หนาที่รับผิดชอบ
ผูอํานวยการดับเพลิง ใหปฏิบัติดังนี้
1. รับฟงรายงานตาง ๆ เพื่อสั่งการการใชแผนตาง ๆ
2. ขอความชวยเหลือจากหนวยงานที่เกีย่ วของ
3. รายงานผลการเกิดเพลิงไหมตอผูบังคับบัญชาระดับสูงขึ้นไป
4. ใหขาวแกสอื่ มวลชน
ฝายไฟฟา ใหปฏิบัติดังนี้
1. เมื่อเกิดเพลิงไหมใหรีบเขาไปที่เกิดเหตุ เพื่อรับคําสั่งตัดไฟ
จากฝายปฏิบัติการ
2. รับคําสั่งจากผูอํานวยการดับเพลิง
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
27.
ผูปฏิบัติงาน หนาที่รับผิดชอบ
2. ทันทีที่ทราบเหตุเพลิงไหมในพื้นที่ของตัวเอง ใหแจงขาว
โทรศัพทถึงเจาหนาที่ความปลอดภัย ถึงผูอํานวยการ
ดับเพลิง และโทรศัพทแจงศูนยรวมขาว
ฝายสื่อสารและประสานงาน ใหปฏิบัติดังนี้
1. คอยชวยเหลือประสานงานระหวางบุคคลที่เกี่ยวของ
2. รับคําสั่งจากผูอํานวยการดับเพลิง และติดตอผานศูนย
รวมขาว
3. สั่งการแทนผูอํานวยการดับเพลิง ถาไดรับมอบหมาย
หนวยจัดหาและสนับสนุนในการดับเพลิง ใหเจาหนาที่ความปลอดภัยคอยชวยเหลือดังนี้
- ผูประสานงาน 1. คอยชวยเหลือประสานงานระหวางผูอํานวยการดับเพลิง
ยามรักษาการณ และผูเกีย่ วของ
2. คอยรับ-สงคําสั่งจากผูอํานวยการดับเพลิงในการติดตอ
ศูนยขาว
3. สั่งการแทนผูอํานวยการดับเพลิง ในกรณีที่ผูอํานวยการ
ดับเพลิงมอบหมาย
- ยามรักษาการณ 1. ใหรีบไปยังจุดเกิดเหตุ คอยรับคําสั่งจากผูอํานวยการ
ดับเพลิงและหัวหนาฝายประสานงาน
2. ปองกันมิใหบุคคลภายนอกที่ไมมีหนาที่เกี่ยวของเขากอน
ไดรับอนุญาต
3. ควบคุมปองกันทรัพยสินที่ฝายเคลื่อนยายนํามาเก็บไว
ฝายเคลื่อนยายภายในภายนอก 1. ใหรับผิดชอบในการกําหนดจุดปลอดภัยอัคคีภัยในการเก็บ
วัสดุครุภัณฑ
2. อํานวยความสะดวกในการเคลื่อนยายขนสงวัสดุครุภณ
ั ฑ
3. จัดยานพาหนะและอุปกรณขนยาย
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
28.
ผูปฏิบัติงาน หนาที่รับผิดชอบ
ฝายสงเสริมปฏิบัติการ
- หนวยติดตอดับเพลิงจากพืน้ ที่อื่น ใหปฏิบัติดังนี้
1. ใหแจงสัญญาณ SAFETY ORDER SYSTEM (SOS)
2. พนักงานทีท่ ราบเหตุเพลิงไหมและตองการเขามาชวยเหลือ
ดับเพลิง ใหรายงานตัวตอผูอํานวยการดับเพลิงเพื่อทําการ
แบงเปนชุดชวยเหลือสงเสริมการปฏิบัติงาน
3. สําหรับการเกิดอัคคีภยั ในบริเวณเครื่องจักร ชุดดับเพลิง
ควรมาจากชุดดับเพลิงในสถานที่นั้น ผูที่มาชวยเหลือ
ควรชวยเหลือในการลําเลียงอุปกรณดับเพลิง
4. คอยคําสั่งจากผูอํานวยการดับเพลิง ใหคอยอยูบริเวณ
ที่เกิดเพลิงไหม
- หนวยเดินเครื่องสูบน้ําฉุกเฉิน ใหปฏิบัติดังนี้
1. ใหเดินเครื่องสูบน้ําดับเพลิงทันทีที่ไดรับแจงเหตุเพลิงไหม
2. ทําการควบคุมดูแลเครื่องสูบน้ําดับเพลิงขณะที่เกิด
เพลิงไหม
3. ในเวลาปกติใหตรวจสอบเครื่องมือ อุปกรณใชงานตาม
รายการตรวจเช็ค
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
29.
ตัวอยางผูรับผิดชอบในตําแหนงตาง ๆ ตามแผนปฏิบัตกิ าร
ตําแหนง เวลาปกติ (วันธรรมดา) นอกเวลาปกติ (วันธรรมดา) วันหยุด
08.00-17.00 น. 17.00-08.00 น. 08.00-24.00-08.00
1. ผูอํานวยการ - ผูอํานวยการฝายปฏิบัติการหรือ - หัวหนาแผนก/หนวย - หัวหนาแผนก/หนวย
ดับเพลิง ผูไดรับมอบหมาย ประจํา ประจําพืน้ ทีห่ รือใกล
พื้นทีห่ รือใกลเคียง เคียง
2. หัวหนาฝาย - หัวหนาแผนกไฟฟา - พนักงานนอนเวร………
ไฟฟา - พนักงานนอนเวร………….
3. หัวหนาฝาย - ผูจัดการฝายโรงงานหรือผูไดรับ - …………………………… -…………………………
ปฏิบัติการ มอบหมาย
- หนวยคุม - พนักงานคุมเครื่องจักรปกติ - พนักงานคุมเครื่องจักรปกติ - พนักงานคุมเครื่องจักรปกติ
เครื่องจักร - ทีม Emergency - ทีมEmergency - ทีม Emergency
Response Response Response
……………………………….. ……………………………… ………………………..
………………………………. ……………………………… ………………………...
4. หัวหนาฝาย - ผูจัดการฝายบุคคลหรือ - …………………………… - …………………………
สื่อสารและ ผูรับมอบหมาย
ประสานงาน
- หนวย
- พยาบาลประจําบริษัท - ทีมปฐมพยาบาล - ทีมปฐมพยาบาล
สนับสนุน
- พนักงานขับรถพยาบาล - พนักงานขับรถพยาบาล
- พยาบาล - พนักงานขับรถพยาบาล
- เจาหนาที่ - …………………………… - …………………………
- พนักงานรับโทรศัพท
ยานพาหนะ
- เจาหนาที่
ศูนยรวม
ขาว
และสื่อสาร - เจาหนาที่ความปลอดภัย
- หนวยจัดหา
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
และสนับสนุน
การดับเพลิง
- ผูประสานงาน
30.
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
(SOS)
31.
2.2 แผนอพยพหนีไฟ
แผนอพยพหนีไฟนั้นกําหนดขึ้นเพื่อความปลอดภัยของชีวิตและทรัพยสินของพนักงานและ
ของสถานประกอบการในขณะเกิดเพลิงเหตุไหม
แผนอพยพหนีไฟที่กาํ หนดขึ้นนัน้ มีองคประกอบตางๆ เชน หนวยตรวจสอบจํานวน
พนักงาน, ผูนําทางหนีไฟ, จุดนัดพบ, หนวยชวยชีวติ และยานพาหนะ ฯลฯ ควรไดกําหนด
ผูรับผิดชอบในแตละหนวยงานโดยขึ้นตรงตอผูอํานวยการอพยพหนีไฟหรือผูอํานวยการดับเพลิง ดังนี้
- ผูอํานวยการอพยพหนีไฟหรือผูอํานวยการดับเพลิง ชื่อ
…………………………………….
- ผูชวยผูอํานวยการอพยพหนีไฟหรือผูชวยผูอํานวยการดับเพลิง ชื่อ
………………………..
ในแผนดังกลาวควรกําหนดใหมีการปฏิบัติดังนี้
1. ผูนําทางหนีไฟ จะเปนผูนาํ ทางพนักงานอพยพหนีไฟไปตามทางออกทีจ่ ัดไว
2. จุดนัดพบ หรือเรียกอีกอยางวา “จุดรวมพล” จะเปนสถานที่ที่ปลอดภัย ซึ่ง
พนักงานสามารถที่จะมารายงานตัวและทําการตรวจสอบนับจํานวนได
3. หนวยตรวจสอบจํานวนพนักงาน มีหนาที่ตรวจนับจํานวนพนักงานวา มีการอพยพ
หนีไฟออกมาภายนอกบริเวณที่ปลอดภัยครบทุกคนหรือไม หากพบวาพนักงานอพยพหนีไฟออกมาไม
ครบตามจํานวนจริง ซึ่งหมายถึงยังมีพนักงานติดอยูในพื้นที่ทเี่ กิดอัคคีภัย
4. หนวยชวยชีวิตและยานพาหนะ จะเขาคนหาและทําการชวยชีวติ พนักงานที่ยงั ติด
คางอยูในอาคารหรือในพื้นทีท่ ี่ไดเกิดอัคคีภัย รวมถึงกรณีของพนักงานที่ออกมาอยูท ่จี ุดรวมพลแลวมี
อาการเปนลม ช็อคหมดสติหรือบาดเจ็บเปนตน หนวยชวยชีวิตและยานพาหนะจะทําการปฐมพยาบาล
เบื้องตน และติดตอหนวยยานพาหนะใหในกรณีที่พยาบาลหรือแพทยพจิ ารณาแลวตองนําสงโรงพยาบาล
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
32.
ตัวอยาง
แผนอพยพหนีไฟ
ผูอํานวยการ หรือผูชวยผูอํานวยการดับเพลิง
สั่งใชแผนอพยพหนีไฟไปยังประชาสัมพันธ
ประชาสัมพันธประกาศพรอมกดสัญญาณ
เตือนภัย
ผูนําทางจะถือสัญญาณธง
นําพนักงานออกจากพื้นที่ปฏิบัติงาน
ตามชองทางที่กําหนด
ผูนําทางนําพนักงานไปยังจุดรวมพล
รีบนําผูปวยหรือผูบาดเจ็บสงหนวย
ผูตรวจสอบยอดแจงยอดตอผูอํานวยการ
พยาบาลหรือสถานพยาบาล
หรือผูชวยผูอํานวยการดับเพลิง ณ จุดรวมพล
ใกลเคียง
ไมครบ
ครบ
ผูอํานวยการหรือผูชวยผูอํานวยการดับเพลิง ผูอํานวยการหรือผูชวย
แจงใหพนักงานอยูในจุดรวมพล ผูอํานวยการดับเพลิง
จนกวาเหตุการณสงบ สั่งหนวยงานชวยชีวิตคนหา
หนวยชวยชีวิตคนหาและ
รายงานผลใหผูอํานวยการ
หรือผูชวยผูอํานวยการทราบ
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
33.
3. แผนหลังเหตุเพลิงไหม
3.1.แผนบรรเทาทุกข
แผนบรรเทาทุกขจะประกอบดวยหัวขอตางๆ ดังนี้
1. การประสานงานกับหนวยงานของรัฐ
2. การสํารวจความเสียหาย
3. การรายงานตัวของเจาหนาที่ทกุ ฝายและกําหนดจุดนัดพบเพื่อรอรับคําสั่ง
4. การชวยชีวิตและขุดคนหาผูเสียชีวิต
5. การเคลื่อนยายผูประสบภัย ทรัพยสนิ และผูเสียชีวิต
6. การประเมินความเสียหาย ผลการปฏิบัติงานและรายงานสถานการณเพลิงไหม
7. การชวยเหลือสงเคราะหผูประสบภัย
8. การปรับปรุงแกไขปญหาเฉพาะหนาเพื่อใหธุรกิจสามารถดําเนินการไดโดยเร็วที่สุด
ตัวอยางการกําหนดหนาที่รับผิดชอบของผูปฏิบัตกิ ารในแผนบรรเทาทุกข
หนาที่รับผิดชอบ ผูปฏิบัติ
1. การประสานงานกับหนวยงานของรัฐ หัวหนาทีม……………………………………………
พนักงานรวมทีม………………………………………
2. การสํารวจความเสียหาย หัวหนาทีม……………………………………………
พนักงานรวมทีม…………………………………….
3. การรายงานตัวของเจาหนาที่ทกุ ฝายและกําหนด หัวหนาทีม……………………………………………
จุดนัดพบของบุคลากร พนักงานรวมทีม………………………………………
4. การชวยชีวิตและคาหาผูประสบภัย หัวหนาทีม……………………………………………
พนักงานรวมทีม………………………………………
5. การเคลื่อนยายผูประสบภัย ทรัพยสนิ และ
หัวหนาทีม……………………………………………
ผูเสียชีวิต
พนักงานรวมทีม………………………………………
6. การประเมินความเสียหาย ผลการปฏิบัติงาน
หัวหนาทีม……………………………………………
และการรายงานสถานการณเพลิงไหม
พนักงานรวมทีม………………………………………
7. การชวยเหลือ สงเคราะหผปู ระสบภัย
หัวหนาทีม……………………………………………
พนักงานรวมทีม………………………………………
8. การปรับปรุงแกไขปญหาเฉพาะหนาเพื่อใหธุรกิจ
หัวหนาทีม……………………………………………
สามารถดําเนินการไดโดยเร็วที่สุด
พนักงานรวมทีม………………………………………
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
34.
35.
9. การจัดระบบปองกันและระงับอัคคีภัยและการประยุกตใช
ระบบและอุปกรณที่มีอยูใ นสถานประกอบการ
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
1. คุณภาพของคน - สรางทัศนคติแกพนักงานใหมีความตืน่ ตัวและเตรียมพรอมสําหรับ
เหตุการณฉุกเฉิน
2. คุณภาพของเครื่องมือ - เลือกใชเครื่องมือและระบบการปองกันอัคคีภัยและระบบ
ปองกันตางๆ
ที่เหมาะสม มีประสิทธิภาพไดมาตรฐาน ใหถูกตองกับประเภทของ
ไฟ
และความเสี่ยงของพื้นที่
ดังนัน้ ความเหมาะสมในการเลือกใชอุปกรณและระบบการปองกันอัคคีภัยตางๆ นัน้ จึง
เปนสวนหนึง่ ที่ทาํ ใหลดความเสี่ยงตอการเกิดอัคคีภัยและดับเพลิงไดอยางมีประสิทธิภาพ การจัดเตรียม
อุปกรณปองกันและระงับอัคคีภัย ตองพิจารณาตามความสําคัญ ความจําเปนและความเหมาะสม
ตามลักษณะของสถานประกอบการ
1. ระบบอุปกรณดับเพลิง
1.1 เครื่องดับเพลิงแบบมือถือ (PORTABLE FIRE
EXINGUISHER) สําหรับดับเพลิงขั้นตนแยกออกเปนชนิดตางๆ ไดดังนี้
เครื่องดับเพลิงแบบมือถือมีอยูหลายประเภท ขึ้นอยูกบั ความเหมาะสมของการใชงาน
ไมวาจะเปนประเภทของเชื้อเพลิงและสถานทีท่ ี่จะฉีดดับเพลิงซึง่ เครื่องดับเพลิงที่ใชกนั อยูมีดงั ตอไปนี้
1.1.1 เครื่องดับเพลิงแบบมือถือชนิดบรรจุน้ําสะสมแรงดัน
ใชสําหรับดับเพลิงประเภท A เทานัน้ ขนาดทีน่ ิยมใชกันทั่วไป คือ ขนาด 10
ลิตร
ตัวถังทําดวยแสตนเลส เพื่อปองกันการเกิดสนิม ภายในถังบรรจุกาซไนโตรเจนหรือกาซ
คารบอนไดออกไซด เพื่อใหมีความดันสะสม 100 PSI
1.1.2 เครื่องดับเพลิงชนิดมือถือชนิดบรรจุกาซคารบอนไดออกไซด
เหมาะสําหรับดับเพลิงประเภท B และ C ภายในบรรจุกาซใหมีความดัน
1,200
PSI ดังนัน้ ถังตองเปนถังไรตะเข็บเทานัน้ และทําการตรวจสอบสภาพทุกๆ 6 เดือน โดยวิธีชงั่ น้ําหนัก
แลวบันทึกขอมูลเก็บไว หากน้ําหนักสูญหายไปเกินกวา 10 % ควรทําการเติมกาซใหม
1.1.3 เครื่องดับเพลิงแบบมือถือชนิดบรรจุน้ํายาเหลวระเหย
นิยมใชในบริเวณที่มีอุปกรณไฟฟา อีเลคทรอนิคส และในบริเวณทีต่ องการความ
สะอาด
1.1.4 เครื่องดับเพลิงแบบมือถือชนิดบรรจุผงเคมีแหง
สําหรับฉีดดับเพลิงประเภท A B และ C ภายในบรรจุผงเคมีแหง และกาซ
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
36.
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
37.
หัวตอสายฉีดน้ําดับเพลิง
- ควรอยูในระยะที่สามารถตอสายฉีดน้ําดับเพลิงไดครอบคลุมทั้งอาคาร
- ตําแหนงของหัวตอสายฉีดน้ําดับเพลิง จะตองอยูในระยะที่บุคคลเขาถึงไดโดยงายทุก
ทิศทางและโดยทันทีเมื่อเกิดเพลิงไหม โดยไมมีสิ่งกีดขวาง และอยูสูงจากพืน้ ไมเกินกวา 1.5 เมตร
(5 ฟุต)
- หัวตอสายฉีดน้ําดับเพลิงจะตองเปนหัวตอสวมเร็วชนิดตัวเมีย ขนาด 2 ½ นิ้ว
ขอตอสายสงน้ําดับเพลิง
- ขอตอสายสงน้าํ ดับเพลิงเขาอาคารและภายในอาคารเปนแบบเดียวกันหรือขนาด
เทากันกับที่ใชในหนวยงานดับเพลิงของทางราชการในทองถิ่นนัน้ การติดตั้งมีสิ่งปองกันความเสียหายที่
จะเกิดจากยานพาหนะหรือสิ่งอื่น
- ขอตอสายสงน้าํ ดับเพลิงและกระบอกฉีดที่ใชฉีดเพลิงโดยทัว่ ไป เปนแบบเดียวกันหรือ
ขนาดเทากันกับที่ใชในหนวยดับเพลิงของทางราชการในทางราชการในทองถิน่ นัน้ ซึ่งสามารถตอเขา
ดวยกันได และอยูในสภาพที่ใชงานไดดี
ตูสายฉีดน้าํ ดับเพลิงพรอมอุปกรณ
ตูเก็บสายและอุปกรณตองมีขนาดใหญพอที่จะบรรจุอุปกรณตางๆ ไดแก สายฉีดน้าํ
ดับเพลิง วาลวน้าํ หัวฉีด ไดอยางเพียงพอ และสะดวกตอการใชงาน
สายฉีดน้าํ ดับเพลิง
สายฉีดน้าํ ดับเพลิงมีความยาวหรือตอกันมีความยาวเพียงพอที่จะควบคุมบริเวณที่เกิด
เพลิงได มีใชทวั่ ไป 2 แบบ
- สายฉีดน้าํ ดับเพลิงชนิดสายยาวแข็งแบบลอหมุน (Hose Reel)
- สายฉีดน้าํ ดับเพลิงชนิดพับ (Hose rack)
หัวรับน้ําดับเพลิง
- ควรมีหัวรับน้ําดับเพลิงจากภายนอกอาคาร ขนาด 2 ½ นิ้ว โดยมี วาลวกันกลับ
(Check Valve) ในระบบทอน้าํ และไมใหมี Valve ปด-เปด ในระบบทอน้าํ ของหัวรับน้ํา
ดับเพลิง
- หัวรับน้าํ ดับเพลิงจะตองเปนชนิดขอตอตัวผูพรอมฝาครอบตัวเมียและโซคลอง
1.3 ระบบกระจายน้ําดับเพลิง
เพื่อความพรอมในการดับเพลิงไดทันทีอยางอัตโนมัติ ตามความตองการ โดยการฉีดน้ํา
กระจายลงมาคลุมบริเวณที่เปนตนเหตุของเพลิง ทําใหเพลิงดับลงอยางรวดเร็วไมสามารถขยายตัวไปยัง
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
พื้นที่ขางเคียงเปนการปองกันชีวิตและทรัพยสินไดอยางมีประสิทธิภาพ ระบบกระจายน้ําดับเพลิงมีหลาย 38.
ประเภท คือ
- ระบบทอเปยก (Wet pipe system) ใชในระบบที่อุณหภูมแิ วดลอมไมทาํ
ใหนา้ํ ในเสนทอน้ําเกิดการแข็งตัว
- ระบบทอแหง (Dry pipe system) ใชในระบบที่อุณหภูมทิ ั่วไปต่ํากวาจุด
เยือกแข็ง
- ระบบทอแหงแบบชะลอน้ําเขา (Pre-action system) ปองกันการทํางาน
ผิดพลาดของหัวกระจายน้ําดับเพลิง (Sprinkler)
- ระบบเปด (Deluge Valve) เหมาะสําหรับระบบที่ตองการน้ําดับเพลิงใน
ปริมาณมากๆ หรือเปดออกใชน้ําทันทีพรอมกันทุกหัวฉีด
ทั้งนี้ ในกรณีที่มีระบบน้ําดับเพลิงอัตโนมัติ ตองปฏิบัติดังนี้
(1) ระบบดับเพลิงอัตโนมัติตองไดมาตรฐานที่ทางราชการกําหนดหรือยอมรับ
(2) ตองเปดวาลวประธานที่ควบคุมระบบจายน้ําเขาอยูตลอดเวลา และจัดใหมีผู
ควบคุมดูแลใหใชงานไดตลอดเวลาที่มีการทํางาน
(3) ตองติดตั้งสัญญาณเพื่อเตือนภัยในขณะที่ระบบน้ําดับเพลิงอัตโนมัติกําลังทํางาน
หรือกรณีอุปกรณตัวหนึ่งตัวใดในระบบผิดปกติ
(4) ตองไมมีสิ่งกีดขวางทางน้ําจากหัวฉีดน้ําดับเพลิงของระบบนี้อยางนอยหกสิบ
เซนติเมตรโดยรอบ
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
- เครื่องสูบน้ําชนิดใชเครื่องยนตดีเซล (Diesel Engine fire pump)
- เครื่องสูบน้ํารักษาระดับความดัน (Jockey pump) 39.
- น้ําสํารองเพือ่ ใชในการดับเพลิง
- ถังน้าํ ดับเพลิงและถังน้าํ สํารอง
- แมน้ํา, ลําคลอง, บอน้าํ
- ระบบการสงน้าํ ที่เก็บกักน้ํา ปมน้าํ และการติดตั้งไดรับการตรวจสอบและรับรองจาก
วิศวกรโยธาซึง่ คณะกรรมการควบคุมการประกอบวิชาชีพวิศวกรรมและสถาปตยกรรม รับรองและมีการ
ปองกันไมใหเกิดความเสียหายเมื่อเกิดเพลิงไหม
2.ระบบการเก็บวัสดุไวไฟและวัตถุระเบิด
2.1 สถานทีท่ ี่มีการเก็บรักษาวัตถุไวไฟและวัตถุระเบิด ตองเก็บแยกวัตถุไวไฟและวัตถุ
ระเบิดรวมทัง้ วัตถุใดทีท่ ําปฏิกิริยากัน หรือปฏิกิริยาที่เกิดการหมักหมมแลวเกิดการลุกไหมได หรือ
สามารถลุกไหมไดดวยตนเอง หรือสารเคมีที่เปนตัวเติมออกซิเจนออกเปนสัดสวนตางหากไมปะปนกัน
และตองเก็บในหองทีม่ ีผนังทนไฟ และตองจัดทําปาย “วัตถุไวไฟ หามสูบบุหรี่” หรือ “วัตถุระเบิด
หามสูบบุหรี”่
2.2 ภาชนะบรรจุถายวัตถุไวไฟและวัตถุระเบิดตองแข็งแรงทนทานและปลอดภัยในการ
ใชงาน กับตองดูแลรักษาใหอยูในสภาพที่เรียบรอยและปลอดภัยตอการใชงานอยูเ สมอ
2.3 ภาชนะขนถายวัตถุไวไฟและวัตถุระเบิดตองเปนแบบที่หยิบยกหรือขนยายไดดวย
ความปลอดภัย และหามเก็บไวในบริเวณประตูเขา – ออก บันไดหรือทางเดินสถานที่เก็บตองมีการ
ระบายอากาศที่เหมาะสมปลอดภัยในหองเก็บและหองปฏิบัติงานอันเกี่ยวกับวัตถุระเบิดและวัตถุไวไฟเก็บ
ไวในหองทีม่ ีผนังทนไฟและประตูหนาตางหามมิใหใชกระจก และการเก็บถังกาซหามเก็บรวมกับสิง่ ที่ลุก
ไหมไดงาย
3. ระบบการกําจัดของเสียที่ติดไฟไดงาย
ควรปฏิบัติเกี่ยวกับของเสียทีต่ ิดไฟงาย ดังนี้
(1) เก็บรวบรวมของเสียที่ติดไฟไดงายในภาชนะปดที่เปนโลหะ
(2) ทําความสะอาดมิใหการสะสมหรือตกคางของของเสียที่ติดไฟไดงายไมนอยกวา
วันละหนึ่งครั้ง ถาเปนงานกะไมนอยกวากะละหนึ่งครั้ง เวนแตวัตถุไวไฟหรือวัตถุระเบิดที่ลุกไหมเองได
จัดใหมีการทําความสะอาดทันที
(3)นําของเสียที่เก็บรวบรวม ออกจากบริเวณที่พนักงานทํางานไมนอ ยกวา
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
วันละหนึ่งครั้ง และนําไปกําจัดจนหมดอยางนอยเดือนละหนึง่ ครั้ง โดยวิธีการที่ปลอดภัย เชน การเผา
การฝง หรือการใชสารเคมีเพื่อใหของเสียนั้นสลายตัวในการกําจัดของเสียโดยการเผาใหดําเนินการ
ดังตอไปนี้ 40.
- การกําจัดของเสียโดยการเผาในเตาที่ออกแบบสําหรับการเผาโดยเฉพาะ
- ผูปฏิบัติงานทีท่ ําหนาที่เผา ตองสวมใสอุปกรณคุมครองความปลอดภัยสวนบุคคล
เชน หนากาก ถุงมือ เปนตน
- จัดเก็บเถาที่เหลือจากการเผาของเสียไวในภาชนะทีป่ ดมิดชิด เพื่อปองกันการรั่วไหล
4.ระบบปองกันอันตรายจากฟาผา
ควรมีสายลอฟาเพื่อปองกันอันตรายจากฟาผาสําหรับอาคาร สิ่งกอสราง ภาชนะหรือ
อุปกรณ ดังตอไปนี้
(1) อาคารที่มวี ัสดุไวไฟหรือวัตถุระเบิด
(2) อาคารที่มิไดอยูในรัศมีการปองกันของสายลอฟาจากอาคารอื่น
(3) สิ่งกอสรางหรือภาชนะที่มีสว นสูง เชน ปลองไฟ เสาธง ถังเก็บน้ําหรือสารเคมี
การติดตั้งสายลอฟา ใหปฏิบัติตามมาตรฐานที่เปนทีย่ อมรับ
5. ระบบสัญญาณแจงเหตุเพลิงไหม
ในระบบสัญญาณแจงเหตุเพลิงไหม ทีป่ ฏิบัติจะประกอบดวย 3 องคประกอบ
(1) อุปกรณตรวจจับและสงสัญญาณ (Detector)
- อุปกรณตรวจจับความรอน (HEAT DETECTOR) ซึง่ มี 2 ชนิด คือ
อุปกรณตรวจจับอุณหภูมิตายตัว (FIXED TEMPERATURE DETECTOR) และ
อุปกรณตรวจจับอัตราการเพิ่มอุณหภูมิ (RATE OF RISE DETECTOR) ชนิดแรกเปน
ชนิดทีก่ ําหนดอุณหภูมิคงตัวไวคงที่คาหนึ่ง โดยใชโลหะที่มีจุดหลอมเหลวต่ํา และกลับคืนตัวอยาง
อัตโนมัติเหมือนกับเทอรโมสตัด (THERMOSTAT) สวนชนิดที่สองจะทํางานเมื่ออัตราการเพิ่ม
ของอุณหภูมิสงู ขึ้น เกินกวาอัตราที่ตั้งไวกอ นที่จะถึงจุดติดไฟ สําหรับชนิดที่สองนีป้ ระกอบดวยอุปกรณ
ตรวจจับอุณหภูมิตายตัวซึง่ ถูกสรางใหรวมอยูในชุดเดียวกันดวย
- อุปกรณตรวจจับควัน (SMOKE DETECTOR) สําหรับอุปกรณ
ตรวจจับควัน ประกอบดวยอุปกรณตรวจจับไฟฟาพลังแสง ชุดควบคุม และแหลงกําเนิดเสียงรวมอยูใน
ชุดเดียวกัน และอุปกรณจับควันโดยอาศัยการเกิดไอออน (IONIZATION DETECTOR)
ซึ่งประกอบดวยอุปกรณตรวจจับการเกิดไอออน ชุดควบคุม แหลงกําเนิดเสียง และแบตเตอรี่
(2) ชุดควบคุม (Control)
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
มีหนาที่เปนแผงศูนยรวมเพือ่ จายกําลังงานไปยังอุปกรณกําเนิดเสียง เมื่อไดรับ
สัญญาณจากอุปกรณตรวจจับมันจะสงเสียงเตือนภัยตลอดเวลาในสภาวะฉุกเฉินจนกวาจะเขาสูสภาวะ
ปกติหรือหยุดเสียงทีช่ ุดควบคุมเทานัน้ จึงจะหยุดสงเสียงเตือนภัย นอกจากนีช้ ุดควบคุมนี้ยงั สามารถสัง่ 41.
ใหไปทํางานสวนอืน่ ๆ เชน ปดทอน้าํ มัน ทอกาซ พัดลม เพื่อปองกันไฟลุกลามอยางไรก็ตามเพื่อให
ระบบมีการทํางานที่แนนอนและมีความนาเชื่อถือสูง ในขณะที่ระบบไฟฟาของการไฟฟาฯ ขัดของโดย
การจัดใหระบบมีแบตเตอรี่สํารองไว
(3) อุปกรณกําเนิดเสียง ไดแก กระดิ่ง ออด และลําโพงฮอรน แตสวนใหญจะใชกระดิ่งไฟฟา
กระแสสลับ
สําหรับสถานประกอบการอาจติดตั้ง เปนระบบการแจงเหตุเพลิงไหมเปนชนิดมีผูกดสัญญาณโดยตรง
เมื่อพบเหตุก็ได
ระบบสัญญานแจงเหตุเพลิงไหมเปนอุปกรณเตือนขณะเกิดเพลิงไหมไดทันทวงที และ
เปนการเตือนใหหนีไฟเพื่อปฏิบัติตามแผนที่ไดวางไว ซึ่งควรปฏิบัติดังนี้
- สถานประกอบกิจการตั้งแต 2 ชั้นขึ้นไป จะตองติดตัง้ ระบบหรืออุปกรณเตือนภัย
หรือสัญญานแจงเหตุเพลิงไหมเปลงเสียงใหบุคคลในสถานที่ประกอบกิจการภายในไดยิน โดยมีระดับ
ความดังของเสียงไมนอยกวา 100 เดซิเบล ซึ่งวัดจากจุดกําเนิดของเสียง 1 เมตรโดยรอบ ในกรณี สถานที่
ที่ไมตองการใชเสียง ตองจัดใหมีสัญญาณหรือแจงใหคนที่อยูในอาคารไดยินหรือทราบอยางทั่วถึงใน
ขอบเขตที่ตองการ
- สัญญาณแจงเหตุเพลิงไหมจะตองมีเสียงที่แตกตางไปจากเสียงทีใ่ ชในสถานที่
ประกอบการและหามใชเสียงสัญญาณแจงเหตุเพลิงไหมดังกลาวในกรณีอื่นที่ไมเกี่ยวของกับสัญญาณเพื่อ
แจงเหตุเพลิงไหม
- ระบบสัญญาณแจงเหตุเพลิงไหมและระบบอุปกรณเตือนภัยจากอัคคีภัย จะตอง
ทํางานไดตลอดเวลาเมื่อตองใชหรือเมื่อเกิดอันตรายจากอัคคีภัย
- มีการทดสอบประสิทธิภาพในการทํางานอยางนอยเดือนละ 1 ครั้ง
6.ระบบทางหนีไฟ และอาคารสถานประกอบการ
เพื่อใหการอพยพหนีไฟของคนในอาคารมีความปลอดภัย ควรปฏิบัติดังนี้
(1) ชองทางผานสูทางออกควรมีความกวางของชองทางไมนอยกวาหนึ่งเมตรสิบ
เซนติเมตร
(2) ทางออกและทางออกสุดทายควรมีลักษณะดังตอไปนี้
- มีทางออกทุกชั้นอยางนอยสองทางที่สามารถอพยพคนไดทั้งหมดออกจาก
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
ที่ทาํ งานออกสูทางออกสุดทายไดภายในเวลาไมเกินหานาทีโดยปลอดภัย
- ชองทางผานไปสูทางออกหรือหองบันไดฉุกเฉินควรมีระยะหางจากจุดที่ทํางาน
ไมเกินสิบหาเมตรสําหรับสถานที่ซึ่งมีสภาพเสี่ยงตอการเกิดอันตรายจากอัคคีภัยอยางรายแรง และไมเกิน
สามสิบเมตรสําหรับสถานที่ซึ่งมีสภาพเสี่ยงตอการเกิดอันตรายจากอัคคีภัยอยางปานกลางหรืออยางเบา 42.
ทั้งนี้ หองบันไดฉุกเฉินจะตองสามารถปองกันไฟและควันหรือมีชองทางฉุกเฉินที่มผี นังทนไฟ
- ชองทางผานสูประตูทางออกสุดทายภายนอกอาคารตองมีความกวางอยางนอย
ไมต่ํากวาหนึ่งเมตรสิบเซนติเมตร ในกรณีที่มีคนงานเกินหาสิบคนขึ้นไป ขนาดความกวางของทางออก
สุดทายตองกวางขึ้นอีกหกสิบเซนติเมตร หรือมีชองทางเพิ่มขึ้นอีกอยางนอยหนึ่งชองทาง
- ทางออกสุดทายตองไปสูบ ริเวณที่ปลอดภัย
(3) บันไดในสถานประกอบการ ควรมีลักษณะดังตอไปนี้
- บันไดและชานบันไดในอาคารตั้งแตสี่ชั้นขึ้นไปใหสรางดวยวัสดุทนไฟ
- อาคารตั้งแตสามชั้นขึ้นไป ถาหลังคามีความลาดเอียงหนึ่งในสี่หรือนอยกวา
จะตองมีบันไดหนีไฟที่ออกสูหลังคาที่สรางดวยวัสดุทนไฟอยางนอยหนึ่งบันได
- มีสัญลักษณที่เห็นไดเดนชัดเจนนําจากบันไดสูทางออกภายนอก
ในกรณีที่ใชปลองทางหนีไฟแทนบันได เสนทางลงสูปลองทางลงภายในปลอง
ตลอดจนพื้นฐานของปลองจะตองใชวัสดุทนไฟ และประตูปลองตองสรางดวยวัสดุทนไฟและปลอดภัยจาก
ควันไฟ น้ํา หรือสิ่งอื่นใดที่ใชในการดับเพลิง
(4) ประตูที่ใชในเสนทางหนีไฟ ควรมีลักษณะดังตอไปนี้
- ติดตั้งในจุดที่เห็นชัดเจนโดยไมมีสิ่งของกีดขวาง
- ตองเปนชนิดที่เปดเขาออกไดทั้งสองดาน และปดไดเอง
- ตองมิใชประตูเลื่อนแนวดิ่ง ประตูมวน และประตูหมุน
- ประตูบันไดจะตองมีความกวางไมนอยกวาความกวางของชองบันได
- ประตูที่เปดสูบันไดจะตองไมเปดตรงบันได และมีชานประตูอยางนอยเทากับ
ความกวางของประตูในทุกจุดที่ประตูเปดออกไป
- ประตูเปดออกสูภายนอกอาคารตองเปนชนิดเปดออกภายนอก หามปด ผูกหรือ
ลามโซประตู
\\\\\\[[[[[[
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
43.
ภาคสนาม
การฝกภาคสนาม อยางนอยตองประกอบดวยการฝกอบรมดังนี้
1. การดับเพลิงจากเพลิงประเภท เอ และเพลิงประเภท บี โดยผูเขารับการฝกอบรม
ตองฝกปฏิบัติจริงในการใชผงเคมีแหง น้าํ ยาโฟม หรือคารบอนไดออกไซด
2. การดับเพลิงจากเพลิงประเภท ซี และเพลิงประเภท ดี ในกรณีที่สถานประกอบการ
มีโลหะตาง ๆ ที่ติดไฟ อาทิ แมกนีเซียม เซอรโดเนียม ไทเทเนียม เปนตน โดยวิทยากรผูฝกทําการ
ดับเพลิงจริง เพื่อสาธิตตอผูเขารับการฝก
3. การดับเพลิงโดยใชเครื่องดับเพลิงชนิดมือถือ
4. การดับเพลิงโดยใชสายดับเพลิง หัวฉีด
[[[[\\\\
ที่มา : กองตรวจความปลอดภัย
กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน
กระทรวงแรงงาน
กองตรวจความปลอดภัย กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน