Professional Documents
Culture Documents
ARTI
PAMOR 7
UDHZUES PR
MSUESIN
ISBN:
ISBN: 978-9928-4362-4-5
9789928436207
PRMBAJTJA
1. Hyrje n programin e Artit pamor
2. Qllimet e programit t Artit pamor
fq.
4
fq.
fq.
fq.
5
fq.
7
fq.9
5. Programi lndor
a) Tematika 1: Gjuha dhe komunikimi artistik
b) Tematika 2: Teknika dhe procese artistike
c) Tematika 3: Historia, arti dhe shoqwria
fq.9
fq.1
0
fq.1
0
6. Udhzime metodologjike
fq.10
7. Udhzime pr vlersimin
fq.1
8. Materialet dhe burimet msimore
9. Planifikimi i kurikuls
fq.13
fq.16
fq.17
b) Planifikimi tremujor
fq.19
3
aftsimin e nxnsve pr t njohur dhe vlersuar vepra t artit shqiptar dhe atij botror;
vlersimin ndaj artit pamor kombtar si pjes e pandashme e vlerave t artit shqiptar;
Kompetenca e t menduarit
(Nxnsi/ja mendon n mnyr krijuese)
Nxnsi/ja:
x merr dhe prpunon njohurit vizuale n mnyr t pavarur, krijuese dhe me prgjegjsi;
x zgjidh probleme t ndryshme artistike;
x zhvillon aftsit pr t menduar n mnyr kritike, krijuese dhe ndrvepruese;
x ndjek udhzimet pr t realizuar nj krijim apo veprimtari.
Kompetenca e t nxnit
(Nxnsi/ja mson pr t nxn)
Nxnsi/ja: przgjedh mjetet pr t realizuar nj krijim artistik;
x prdor burime t ndryshme pr t realizuar nj krijim;
x zgjidh n mnyr t pavarur detyrn e dhn.
Kompetenca pr jetn, siprmarrjen dhe mjedisin
(Nxnsi/ja kontribuon n mnyr produktive)
Nxnsi/ja:
x ndrmerr nisma pr t zhvilluar aktivitete n artin pamor brenda dhe jasht klass, duke
kontribuar n mnyr krijuese;
cilave realizon rezultatet e t nxnit t kompetencave n artin pamor n nj vit msimor, si dhe
rezultatet e t nxnit pr kompetencat ky n nj vit msimor;
i
i kryen analiza dhe vlersime t ecuris s nxnsve pas realizimit t orve msimore,
detyrave,
Tematikat e lnds:
1. Gjuha dhe komunikimi artistik.
2. Teknika dhe procese artistike.
3. Historia, arti dhe shoqria.
Or t sugjeruara pr do tematik
Gjuha dhe komunikimi
10 or
1
0
ka dhe procese
17 or
or
5. Programi lndor
N programin e lnds, jan paraqitur tematikat prmbajtjesore t artit pamor t cilat vazhdojn t
jen tri: Gjuha dhe komunikimi artistik; Teknika dhe procese artistike; Historia, arti dhe shoqria.
Kto tematika prdoren pr t realizuar rezultatet e t nxnit t kompetencave t artit pamor pr
shkall, t paraqitur n tabel n fillim t do tematike.
Pr seciln tematik sht prcaktuar grupi i njohurive pr klasn e shtat.
Aftsit, qndrimet dhe vlerat q duhet t demonstroj nxnsi lidhur me tematikat prkatse
paraqiten vetm n nivel shkalle (shkalla e tret).
Tematikat dhe renditja e tyre nuk presupozojn q prmbajtja vjetore, prgjat vitit shkollor, duhet
t zhvillohet e ndar sipas tematikave n kt renditje. Kombinimi, ndarja e njohurive dhe
koncepteve pamore n situata t nxni, grupe temash e njsi msimore, si dhe renditja e tyre sht e
drejt e prdoruesve t programit (msuesit dhe autort e teksteve).
Pr prkthimin e programit t shkalls n tekste msimore apo programe lndore pr do vit
msimor, aftsit dhe ort e tematikave do t jen t shprndara n tematika dhe njsi msimore t
zhvilluara logjikisht.
Prshkrimi i tematiks
N kt tematik nxnsi/ja:
zbulon elementet e gjuhs vizuale dhe i prdor pr t realizuar idet e veta prmes imazheve; prdor me k
Personalizimi i temave dhe subjekteve dhe prdorimi i qllimshm i elementeve t gjuhs artistike sht n
Krijimi artistik: prdor ide personale dhe stimuj pr krijim; zbulon rrug t ndryshme pr t
realizuar idet artistike; prdor elementet e artit pamor dhe teknikat artistike; przgjedh elementet e
duhur pr t realizuar idet artistike; prmirson punn duke u mbshtetur n zgjidhje artistike;
analizon qllimin e tij/saj krijues; identifikon elemente t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka
msuar dhe metodat q ka prdorur.
Realizimi i punimit: zgjedh ide dhe planifikon teknikat dhe mjetet pr realizim; merr n konsiderat
target-grupin t cilit i referohet me idet e tij/saj; eksperimenton me mjete dhe teknika pr t
materializuar idet e tij/saj; prdor teknikat artistike, elementet e Artit pamor n lidhje me mesazhin
q do t prcjell; analizon qllimin e tij/saj krijues; identifikon elemente t eksperiencs s tij/saj
artistike, far ka msuar dhe metodat q ka prdorur.
Vlersimi artistik: identifikon elementet e gjuhs vizuale, teknikn, gjinin n nj vepr arti;
identifikon veprat e artit n aspektin e tyre historik; identifikon aspektin shprehs dhe simbolik duke
shprehur emocionet e tij/saj; interpreton, argumenton dhe shpreh kndvshtrimin e tij/saj pr nj
vepr ose objekt artistik; identifikon elemente t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka msuar dhe
metodat q ka prdorur.
Njohurit pr realizimin e
kompetencave t lnds
KLASA 7
Vija
Nxnsi/ja:
drejtimin.
Forma dydimensionale
Vllimi
dhe intensitetin);
Burimi i drits.
Hapsira
atmosferike n krijim;
Harmonia
teksturn n nj krijim;
zbulon se mnyra se si e percepton syri yn objektin, varet
nga burimi i drits mbi objekt;
fotografon objekte t vendosura n burime t ndryshme t
drits;
identifikon paraqitjen perspektive t hapsirs n vepra arti
dhe natyr;
prdor perspektivn lineare qendrore pr qllime t caktuara
n krijim;
zbulon ritmin n natyr, n jetn e prditshme dhe n art;
prsrit motivin n kombinime t ndryshme ritmike n
dekoracione ose stampime.
KLASA 7
Vizatimi
Teknikat grafike: rapitografi, lapsat
me ngjyra.
Piktura
Nxnsi/ja:
eksperimenton dhe krijon me mjete dhe teknika t ndryshme
artistike duke u mbshtetur n natyr, n mjedis, n
eksperienca personale, n fantazi, pr t komunikuar ide;
krijon duke prdorur karakteristikat shprehse t mjeteve t
vizatimit si: gradacionet tonale t rapitografit dhe lapsave
Tempera, kolazhi.
me ngjyra;
paraqet formn tredimensionale mbi siprfaqen
Stampimi
dydimensionale;
stensil.
i prdor n krijim;
zbulon karakteristikat e tekniks s kolazhit dhe mundsit e
Fotografia
Dhoma e errt.
pr nj qllim t caktuar;
krijon stampa me gdhendje, stampa stensil dhe stampon mbi
Skulptura
Modelimi me plastelin, balt, karta
pesta.
Gdhendja mbi materiale t buta.
Konstruksioni
nj t till;
riciklueshme.
skulpturs s rrumbullakt;
modelon me balt nj altoreliev dhe nj natyr t qet n
skulptur t rrumbullakt;
gdhend figura t thjeshta, duke prdorur materiale t buta, si:
sapun, buk peshku;
krijon objekte funksionale dizajni ose arkitekture, kukulla
ose maska, duke prdorur materiale me cilsi t ndryshme
(t buta, t forta, t prthyeshme, etj.) dhe materiale t
riciklueshme;
Njohurit pr realizimin e
kompetencave t lnds
KLASA 7
Histori arti
Nxnsi/ja:
bashkkohore.)
kulturore.
etj.;
e komunitet;
etj.
Media
t teknologjis.
6. Udhzime metodologjike
Planifikimi dhe przgjedhja e strategjive dhe metodave t msimdhnies n msimin e artit pamor
mban parasysh:
x kompetencat kryesore t t nxnit n artin pamor;
x rndsin e veprimtarive praktike n artin pamor, brenda dhe jasht klass, t cilat lidhin konceptet
pamore me situata t jets reale;
x rndsin e prdorimit t mjeteve konkrete didaktike dhe ato t teknologjis;
x veorit e veprimtarive n mnyr individuale dhe n grup;
x nevojn e individit pr t nxn gjat gjith jets;
x rndsin e qndrimit pozitiv ndaj lnds s artit pamor dhe vlersimit t prdorimit t gjithanshm
t tij;
x nxitjen e bashkveprimit msues-nxns n kuptimin q, n procesin msimor, msuesi dhe nxnsi
jan plotsues t njri-tjetrit.
Nj msimdhnie e mirmenduar dhe e mirplanifikuar krijon kushtet e nevojshme pr nj nxnie t
suksesshme dhe lehtson si punn e msuesit, ashtu edhe at t nxnsit. Gjithashtu, sht e
rndsishme q nxnsi t punoj me situata ku i krkohen arsyetime apo prgjigje t pyetjeve t
tilla si Pse m plqen?, A duket bukur?, far ndodh nse e vendos objektin m afr? etj.
Msuesit duhet t inkurajojn do nxns t besoj se do t jet i suksesshm n msimin e artit, t
kuptojn interesat e nxnsve, nevojat q ata kan, t ndihmojn nxnsit t aktivizojn njohurit e
mparshme, t rendisin udhzimet q do t prdorin. Gjithashtu, msuesit duhet t krijojn nj
mjedis t prshtatshm n klas pr zhvillimin e veprimtarive t Artit pamor, q nxit idet e reja
tek nxnsit.
a)
Shum nxns me vshtirsi arrijn rezultatet e pritshme t t nxnit njsoj si nxnsit e tjer nse
bhen prshtatje n mnyrn e msimdhnies dhe t vlersimit t tyre.
Pr nxnsit me nevoja t veanta, mund t zhvillohen programe t veanta individuale pr t arritur
nivelin m t lart t mundshm t realizimit t kompetencs.
N rastin e nxnsve q formalisht jan prcaktuar si t veant, sht veanrisht e rndsishme q
stafi i shkolls, n bashkpunim me prindrit, t mbshtes t nxnit e tyre. Procedurat dhe teknikat
e vlersimit pr nxns me nevoja t veanta duhet t diskutohen her pas here me prindrit dhe
vet nxnsit. Prindrit duhet t kuptojn se si ndikojn kto procedura dhe teknika t prshtatura n
vlersimin e puns s nxnsve.
b)
Nxnsit e talentuar
7. Udhzime pr vlersimin
N artin pamor, vlersimi mbshtetet n parimin e individualizimit, ku do nxns posedon dhe
zhvillon prirje t veanta, duke u shprehur n mnyr individuale dhe n bashkpunimin e realizimit
t temave msimore n grup. Gjithashtu, pjesmarrja individuale dhe n grup n aktivitetet artistike
t ndryshme q organizohen n klas, shkoll dhe n komunitet, jan pjes e procesit t
vlersimit.Vlersimi mbshtetet trsisht n rezultatet e t nxnit dhe objekt i vlersimit jan krijimi
i kompetencave t artit pamor t nxnsve, prmes krijimit, interpretimit dhe vlersimit. Arritjet n
lndn e artit pamor jan m shum individuale, prandaj duhet edhe t vlersohen si t tilla. Kjo gj
bhet n funksion t matjes s kompetencave artistike t caktuara, q arrin t zhvilloj nxnsi gjat
procesit msimor, vetm ose n grup, prmes veprimtaris praktike, d.m.th., prmes krijimit,
vzhgimit dhe analizs s veprave t artit etj. Nxnsit vlersohen, ndrsa demonstrojn arritjet
nprmjet veprimtarive e produkteve t ndryshme. Portofoli i nxnsit, sht nj tjetr mundsi
vlersimi, sht nj koleksion i punimeve prgjat vitit shkollor n artin pamor. Ai mund t
prmbaj krijime, organizime dhe projekte kurikulare, n dobi t veprimtarive t ndryshme
shkollore, produkte t veprimtarive kurikulare etj. Vlersimi i nxnsve bhet sipas kompetencave
prkatse q ata duhet t zhvillojn.
Format e vlersimit
Me shkrim
Pun praktike
Projekte kurikulare dhe ndrlndore
Format e vlersimit
Detyra individuale
Vrojtimet e msuesit
Lista e kontrollit
Debat
Eset
Loja me role
Portofoli
Lojrat dhe quizet
2
0
Shprndarja e
prmbajtjes s lnds
Shtator-Dhjetor
Janar-Mars
Prill-Qershor
(13 or)
(12 or)
(10 or)
Gjuha dhe
1.1 Vija
komunikimi
1.2 Format
dydimensionale
1.3 Ngjyra
1.4 Tekstura
1.5 Vllimi
1.6 Veprimtari burimet
e drits
1.7 Hapsira
1.8 Harmonia
1.9 Veprimtari
dekorim me stampa
10 Expozita
2.1 Vizatimi
Teknikat dhe
proceset
22
t vendosur n klas
proceset
Teknikat dhe
Realizimi i nj
proceset
konstruksioni n
formn e nj maketi
me material t
riciklueshm.
3.1 Parahistoria
3.2 Arti egjiptian
Historia, arti
dhe shoqria
Burimet
Metoda interaktive,
Vlersim i puns
Enciklopedi,
vijave n natyr
bashkvepruese,
n grup,vlersim
materiale t
dhe shprehet
pun n grup.
nga diskutimi.
ndryshme si
Situata e
Metodologjia dhe
msimore
parashikuar e
veprimtarit e
t nxnit
nxnsve
Zbulon llojet e
Vija
1.
2.
Vlersimi
Temat
nprmjet tyre.
Zbulon format
Pun n grup.
Vrojtimet e
Forma
dydimensionale
vzhgim, vrojtim.
msuesit, vlersim
dydimensional
n natyr dhe
dinamikn e
Interneti, fjalor.
pr diskutimin.
tyre.
Ngjyra
3.
Emrtimi i
Bashkbisedim,
Vlersim
Filma me koh
ngjyrave
teknika q zhvillojn
individual i
t shkurtr,
parsore dhe
nxnsve,
internet, CD.
dytsore.
krijues.
vlersim nga
Njohja me
Diskutim n grup,
Vetvlersimi dhe
Fotografi t
teksturat
hulumtime, zbatim
vlersimi ndaj
objekteve t
natyrore dhe
njohurish.
njri-tjetrit.
artit, dizajnit,
diskutimet, ese.
Tekstura
4.
artificiale.
artizanatit dhe
trashgimis
kulturore.
Vllimi
5.
Njohja me
Vlersim
Fotografi t
hapsirat dhe
prshkrues, lidhja
pikturave,
format q na
diskutim.
ndrlndore
skulpturave,
(shkencat e
arkitekturs.
rrethojn.
natyrs).
6.
Konkretizimi i
Pun me grupe, t
Vlersim pr
Veprimtari
njohurive me
nxnit n
punn praktike.
Burimi i drits
an t
bashkpunim.
Materiale shtes.
veprimtaris.
Njohja me
Bashkbisedim,
Vlersim pr
Modele t
7.
perspektivn
prezantim n forma t
modelet dhe
detyrave t
Hapsira
ndryshme.
maketet,
nxnsve.
perspektiva
n artin pamor.
performanca e
nxnsit n punn
praktike.
8.
Harmonia
Prgatitja e
Pun individuale,
Vrojtimet e
fishave pr
zgjidhja e problemit.
msuesit,
nxnsit.
list kontrolli.
Veprimtari
Dekore me
9.
Modele t
N klas
Projekte kurikulare.
stampa pr t
Vlersim
detyrave t
prmbledhs.
nxnsve.
krijuar nj
harmoni.
Materiale shtes.
Ekspozit
10.
prmbledhse
Nr.
Tematika
dhe
procese
artistike
Temat
msimore
Situata e
parashikuar e t
nxnit
Metodologjia
dhe
veprimtarit e
nxnsve
Vlersimi
Burimet
Krijon
shkallzime
tonale duke
prdorur lapsin si
mjet.
Pun n grup,
vzhgim, vrojtim.
Vrojtimet e
msuesit,
vlersim pr
diskutimin.
Interneti, fjalor.
(17 or)
Vizatimi
Peizazh me
laps ose
Realizon nj
peizazh duke
Bashkbisedim,
teknika q
Vlersim
individual i
Filma me koh
t shkurtr,
rapitograf
prdorur teknikn
e lapsit me
shkallzime
tonale ose me
teknikn e
rapitografit.
zhvillojn
mendimin kritik
dhe krijues.
nxnsve,
vlersim nga
diskutimet, ese.
internet, CD.
Piktura
Njohja me
pikturn dhe
mnyrat e
realizimit t saj.
Diskutojm n
grup. Hulumtime,
zbatim njohurish.
Vetvlersimi dhe
vlersimi ndaj
njri-tjetrit.
Fotografi t
objekteve t
artit, dizajnit,
artizanatit dhe
trashgimis
kulturore.
Tempera
Teknika t
ndryshme pr
realizimin e nj
peizazhi me
tempera.
Stuhi mendimi,
pun n grup,
loj me role,
diskutim.
Vlersim
prshkrues, lidhja
ndrlndore
(shkencat e
natyrs).
Fotografi t
pikturave,
skulpturave,
arkitekturs.
Prdorimi i
tonaliteteve t
temperave n nj
peizazh.
Pun me grupe,
t nxnit n
bashkpunim.
Vlersim pr
punn praktike.
Materiale shtes.
Njohja me
teknikn dhe
kombinimi i
materialeve pr t
realizuar nj
kolazh.
Bashkbisedim,
prezantim n
forma t
ndryshme.
Vlersim pr
modelet dhe
maketet,
performanca e
nxnsit n punn
praktike.
Modele t
detyrave t
nxnsve.
Realizimi i nj
peizazhi ose bufit
me fjongo, kopsa,
gazeta etj.
Pun individuale,
zgjidhja e
problemit.
Vrojtimet e
msuesit, list
kontrolli.
Fotografi t
objekteve t
artit, dizajnit,
artizanatit dhe
trashgimis
kulturore.
Dekorim me
stampa.
Projekte
kurikulare.
Vlersim
prmbledhs.
Filma me koh
t shkurtr,
internet, CD.
Peizazhe me
tempera
5
Kolazh
6
Peizazhe me
material t
riciklueshm
me teknikn
kolazh
8
Stampim
10
11
12
13
14
Stampa me
patate, sapun,
lule, gjethe
etj.
Fotografia
Realizimi i
nj fotografie
natyr e qet
n klas
Dizajni grafik
Skulptura
Realizimi i
nj vazoje ose
skulpture me
argjil,
plastelin,
alli ose
sapun.
Realizimi i nj
stampe
individuale dhe
dekorimi i nj
objekti me
stampn tnde.
P.sh., bluz,
atlete, kapele etj.
Pun individuale
Fotografia dhe
prdorimi i saj.
Vlersim pr
modelet dhe
maketet,
performanca e
nxnsit n punn
praktike.
Fotografi t
dekoreve,
stampave.
Pun individuale
dhe n grup.
Vlersim pr
modelet,
performanca e
nxnsit n punn
praktike.
Interneti,
materiale shtes.
Realizimi i nj
fotografie
artistike n
ambientet e
klass natyr e
qet.
Pun individuale
dhe n grup.
Vlersim
prmbledhs.
Fotografi t
objekteve t
artit, dizajnit,
natyr e qet,
peizazh etj.
Njohja me
grafikn dhe
proceset e saj. Si
t realizojm nj
film vizatimor.
Bashkbisedim,
prezantim n
forma t
ndryshme.
Vlersim
prmbledhs.
Filma me koh
t shkurtr,
internet, CD.
Njohja me
skulpturn dhe
degt e saj.
Realizimi i disa
teknikave t
skulpturs.
Bashkbisedim,
prezantim n
forma t
ndryshme.
Vlersim pr
modelet,
performanca e
nxnsit n punn
praktike.
Materiale shtes.
Pas njohjes me
skulptur dhe
disa teknika t saj
realizoni nj vazo
ose skulptur
sipas imagjinats
tuaj.
Stuhi mendimi,
pun n grup,
loj me role,
diskutim.
Vlersim pr
modelet,
performanca e
nxnsit n punn
praktike.
Materiale shtes.
Interneti.
15
16
Reliefi
Modelim me
balt ose
plastelin i
relievit t ult ose
t lart.
Stuhi mendimi,
pun n grup,
loj me role,
diskutim.
Vlersim
prmbledhs.
Plastelin,
materiale shtes.
Bashkbisedim,
prezantim n
forma t
ndryshme.
Vrojtimet e
msuesit, list
kontrolli.
Materiale shtes.
Konstruksioni
Krijon objekte
funksionale me
lloje t ndryshme
materialesh.
Duke marr shkas
nga
konstruksionet e
Bashkbisedim,
prezantim n
forma t
ndryshme.
Vlersim
prmbledhs.
Materiale t
riciklueshme.
Projekte
17
Nr
Temat
msimore
Situata e parashikuar e t
nxnit.
Metodologjia dhe
veprimtarit e
nxnsve.
Vlersimi.
Burimet.
Parahistor
ia
Zbulojm artin n
parahistori, mnyrn e
jetess dhe poerin.
Pun n grup.
vzhgim, vrojtim.
Vrojtimet e
msuesit,
vlersim pr
diskutimin.
Interneti,
fjalor.
Arti
egjiptian
Bashkbisedim.
Teknika q
zhvillojn
mendimin kritik dhe
krijues.
Vlersim
individual i
nxnsve,
vlersim nga
diskutimet,
ese.
Filma me koh
t shkurtr,
internet, CD.
Historia e
artit dhe
shoqria
Arti grek
Zbulojm artingrek,
diskutojm rreth tempujve,
skulpturs dhe qeramiks,
realizoni dhe ju vazon tuaj
Diskutojm n grup.
Hulumtime, zbatim
njohurish.
Vetvlersimi
dhe vlersimi
ndaj njritjetrit.
Fotografi t
objekteve t
artit, dizajnit,
artizanatit dhe
me motive greke.
Arti
mesjetar
shqiptar
Rilindja
italiane
Impresion
izmi
Stuhi mendimi,
pun n grup, loj
me role, diskutim.
Pun me grupe, t
nxnit n
bashkpunim.
Bashkbisedim,
prezantim n forma
t ndryshme.
Zbulojm si t analizojm
nj vepr arti dhe duke
marr shkas nga artisti
realizoni dhe ju nj detyr
me t njjtn teknik.
N klas ose n ambientet e
shkolls.
Pun individuale,
zgjidhja e
problemit.
Analiz
vepre
Ekspozit
prmbledh
se
8
Projekte kurikulare.
Vlersim
prshkrues,
lidhja
ndrlndore
(shkencat e
natyrs).
Vlersim pr
punn
praktike.
Vlersim pr
modelet dhe
maketet,
performanca e
nxnsit n
punn
praktike.
Vrojtimet e
msuesit,
list kontrolli.
Vlersim
prmbledhs.
trashgimis
kulturore.
Fotografi t
pikturave,
skulpturave,
arkitekturs.
Materiale
shtes.
Modele t
detyrave t
nxnsve.
Modele t
detyrave t
nxnsve.
Shkalla: 3
Klasa: VII
Situata e t nxnit:
Njeh vijn.
Prdor siluetn.
Zbulon llojet e vijave n natyr.
Fjalt ky:
3
0
vij
siluet
vij vertikale
valzuar etj.);
vij e pjerrt
vij e ndrprer
vij e shkallzuar
shpreh mendimin e tij/saj pr detyrn e realizua me vij e harkuar
vijn dhe siluetn.
vij e valzuar
vij spirale.
Burimet /mjetet/materialet:
teksti i nxnsit/es;
Shkencat e natyrs
siluets;
x
larmishmria e tyre.
x
karton.
Letrsia
Lidhja me temat ndrkurikulare:
Mjedisi
Msuesi/ja shpjegon q vija sht elementi m i rndsishm i artit pamor dhe nprmjet saj ne
mund t shprehim emocione, lvizje, form, dinamizm etj. Vijn mund ta krijojm me mjete t
ndryshme si: lapsi, stilolapsi, lapustila, peneli etj. Si e pam nprmjet fotografive rrethohemi nga
lloje t ndryshme vijash. Nprmjet prdorimit t vijs, mund t shprehim emocione t ndryshme.
Veprimtaria e par n libr na tregon nj mnyr t prdorimit t siluets. Ky sht nj eksperiment
q mund t kryhet me elementin e vijs, por si siluet. N veprimtarin e radhs orientohen
nxnsit/et t vzhgojn me kujdes mnyrn e prdorimit tvijs. Ata/ato nxiten t krijojn nj
peizazh sipas shembullit t dhn pr t kuptuar m mir rolin e vijs n natyr dhe arte. Prdorin
lloje t ndryshme vijash n krijimin e tyre.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve t arritura
Nxnsit/et nxiten t flasin pr krijimet e tyre dhe t shokve.
Prezantimi zhvillohet nprmjet pyetjeve: far tregon krijimi yt? Sa lloje vijash ke prdorur? A i
ke krijuar vijat n varsi t forms s objektit? far mjetesh prdore: lapsin apo lapustilat? A sht
kjo nj mnyr interesante pr t krijuar? A mendon se vija sht nj element i rndsishm pr t
krijuar? Ata/ato kuptojn q nprmjet vijs mund t krijojn kompozime t larmishme.
Punimet ruhen n portofolin e nxnsit/es.
Vlersimi i nxnsit/es
Ky vlersim do t fokusohet:
- n diskutimet q ata/ato bjn duke lidhur njohurit e tyre me temn e re.
- n vlersimin e puns s secilit/s nxns/e;
- n mnyrn e realizimit t detyrs;
- n analizn vlersuese q nxnsit/et i bjn puns s tyre dhe t shokve.
32
Fusha: Arte
Shkalla: 3
Situata e t nxnit:
Emrton ngjyrat.
Klasa: VII
Fjalt ky:
ngjyr
ngjyrave;
tonalitet
spektr
ngjyra parsore
ngjyra dytsore
ngjyra t ngrohta
ngjyra t ftohta
Burimet/mjetet/materialet:
teksti i nxnsit/es;
fotografi t spektrit t ngjyrave;
Shkencat e natyrs
Ngjyrime, tonalitete grafike dhe thellsi intensive. Ngjyra sht nj element kryesor i artit pamor dhe
nprmjet saj ne krijojm tonalitet, forma, thellsi etj. Ngjyrat i ndajm n dy grupe, n parsore dhe
dytsore.Spektrin e ktyre dy grupeve e ndajm n t ngrohta dhe t ftohta. Ngjyrat mund ti prftojm
nga przierje bimore me t kuqen e vezs, (tempera ose akuarel). Kto ngjyra prdoren me penela.
Ushtrimi i par n libr na tregon nj mnyr prftimi t ngjyrave dytsore nga ngjyrat parsore.
Orientohen nxnsit/et t:
Vzhgojn me kujdes mnyrn e prdorimit t ngjyrave n figurn me mace. Ata/ato nxiten t
krijojn ngjyrat dytsore ose figura me ngjyra t ngrohta dhe t ftohta.
N fillim hedhin skicn n letr dhe m pas vendosin ngjyrat me tonalitet t ndryshm.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve t arritura
Pasi mbarojn punn, nxnsit/et nxiten t flasin pr krijimet e tyre dhe t shokve nprmjet pyetjeve:
far tregon krijimi yt? Sa lloje ngjyrash ke prdorur? A i ke krijuar ngjyra dytsore? far mjetesh
prdore: letr, tempera, akuarel? A sht kjo nj mnyr trheqse pr t krijuar?
Punimet ruhen n portofolin e nxnsit/es.
Vlersimi i nxnsit/es
Ky vlersim do t fokusohet:
- n diskutimet q ata/ato bjn duke lidhur njohurit e tyre me temn e re.
- n vlersimin e puns s secilit/s nxns/e;
- n mnyrn e realizimit t detyrs
- n analizn vlersuese q nxnsit/et i bjn puns s tyre dhe t shokve.
Fusha: Arte
Shkalla: 3
Klasa: VII
Situata e t nxnit:
Tematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
tekstur natyrale
tekstur artificiale
teksti i nxnsit/es;
ndrkurikulare:
natyra;
tekstura t veanta nga njra-tjetra. Mund t zgjedhin t vizatojn nj kafsh dhe ta interpretojn n
mnyr individuale teksturn e kafshs, duke u mbshtetur n imagjinatn e tyre, por edhe n
imazhe fotografike (shembujt n libr).Mjetet: laps, letr, lapustla.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve t arritura
Pasi mbarojn, nxnsit/et diskutojn pr punt e tyre, mnyrn e realizimit dhe vshtirsit q
hasn. Ata/ato diskutojn pr larmin e teksturs q mund t krijojn n punimet e tyre interesante.
Punimet ruhen n portofolin e nxnsit/es.
Vlersimi i nxnsit/es
Ky vlersim do t fokusohet:
- n diskutimet q ata/ato bjn duke lidhur njohurit e tyre me temn e re;
- n vlersimin e puns s secilit/s nxns/e;
- n mnyrn e realizimit t detyrs;
- n analizn vlersuese q nxnsit/et i bjn puns s tyre dhe t shokve/shoqeve.
Fusha: Arte
Shkalla: 3
Klasa: VII
Situata e t nxnit:
Tematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
Fjalt ky:
dydimensionale
forma dinamike
forma n lvizje
dhe gjeometrike;
-krijon duke prdorur format dinamike n lvizje;
-shpreh mendimin e tij/saj pr krijim artistik me forma
dydimensionale n lvizje.
Burimet/mjetet/materialet:
teksti i nxnsit/es;
fotografimi nga natyra t formave organike;
foto t pikturave q ilustrojn format dinamike n
lvizje;
materiale si: letr,lapustila,tempera,sfungjer.
4
0
Fusha: Arte
Shkalla: 3
Klasa: VII
Situata e t nxnit
Tematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
perspektiva lineare
njpikshe
dypikshe
perspektivs n art;
trepikshe
Burimet/mjetet/materialet:
teksti i nxnsit/es;
fotografi q tregojn shumllojshmri
perspektivash;
Pasi mbarojn, nxnsit/et diskutojn pr punt e tyre, mnyrn e realizimit dhe vshtirsit
hasn. Ata/ato diskutojn pr llojet e perspektivave dhe kuptojn q nprmjet tyre mund
Ky vlersim do t fokusohet:
n diskutimet q ata/ato bjn duke lidhur njohurit e tyre me temn e re;
n vlersimin e puns s secilit/s nxns/e;
n mnyrn e realizimit t detyrs;
n analizn vlersuese q nxnsit/et i bjn puns s tyre dhe t shokve/sho
Shkalla: 3
Klasa: VII
Situata e t nxnit:
Tematika: Teknika dhe procese artistike
T njihen me pikturn.
Fjalt ky:
piktura
realizmi, surrealizmi, ekspresionizmi,
romantizmi, kubizmi etj.
peneli
akuarel
bojra vaji
Burimet/ mjetet/materialet:
temat ndrkurikulare
teksti i nxnsit/es;
ilustrime krijimesh;
mjete t tilla si: letr, akuarele, penel,
bojra vaji.
Fusha: Arte
Shkalla: 3
Klasa: VII
Situata e t nxnit:
Msuesi/ja krijon nj atmosfer ku nxnsit/et
Tematika: Teknika dhe procese artistike
Tema msimore: Tempera
Fjalt kye:
tempera
boj uji
tonalitet
vepra murale
tempers;
- eksperimenton me mjetet e vizatimit, duke
ikonografi
kt teknik boja e ujit sht shum e rndsishm pasi thahet shpejt dhe sht mjaft e thjesht pr
fmijt. Me tempera mund t realizojm bashkime t shumllojshme ngjyrash. Ajo mund t prdoret
pr t realizuar nj portret, peizazh ose natyr t qet. Mundsit pr t punuar jan t shumta: n
letr, telajo, mure etj.
Msuesi/ja paraqet vepra t artistve nga mesjeta deri n rilindje, ikona ortodokse dhe portrete
egjiptiane.
Msuesi/ja orienton nxnsit/et t eksperimentojn me teknikn e tempers n fletoren e tyre, pr t
realizuar nj piktur, ku t vihen re tonalitet e prdorura t tempers dhe potencialet e saj si ngjyr.
Nxnsit/et mund t krijojn nj portret ose peizazh.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve t arritura
Pasi mbarojn punn, nxnsit/et shohin rezultatin dhe diskutojn mbi mnyrn e realizimit t saj.
Ata/ato tregojn pr lehtsin e prdorimit t bojrave t ujit.
Ata/ato kuptojn q me an t tekniks s tempers mund t krijojn fardo lloj portreti
ose peizazhi dhe kuptojn rndsin e potencialeve t ngjyrave.
Punimet ruhen n portofolin e nxnsit/es.
Vlersimi i nxnsit/es
Ky vlersim do t fokusohet:
n diskutimet q ata/ato bjn duke lidhur njohurit e tyre me temn e re;
n vlersimin e puns s secilit/s nxns/e;
n mnyrn e realizimit t detyrs;
n analizn vlersuese q nxnsit/et i bjn puns s tyre dhe t shokve/shoqeve.
5
0
Fusha: Arte
Shkalla: 3
Klasa: VII
Situata e t nxnit:
T krijojm nj vizatim artistik.
Tematika:Teknika dhe procese artistike
Tema msimore: Vizatimi
Kompetenca qytetare:
- respekton punn e vet dhe t t tjerve.
Fjalt ky:
vizatim
laps
gom
letr
vizatimit;
- eksperimenton me mjetet e vizatimit, duke
prdorur elemente t gjuhs pamore;
rapitograf
flet e bardh
52
A e keni vn re q lapsat i gjejm n lloje t ndryshme tonalitetesh nga m t zbehtat deri tek ato
m t errtat? A jan vizatimet pasoj e shenjave q lapsat ln n letr dhe q jan n varsi t tonit
dhe nuancs q ato kan?
Ndrtimi i njohurive t reja
Nxnsit/et rikujtojn njohurit rreth tekniks s vizatimit.
Msuesi/ja orienton nxnsit/et t shohin shenjat q ln lapsat e tyre dhe ti provojn mbi letr pr
t br dallimin duke gjetur llojet e ndryshme t tonaliteteve.
Msuesi/ja i orienton nxnsit/et t riprodhojn imazhet e dhna n tekst.
Gjat puns msuesi/ja i udhzon nxnsit/et mbi mnyrn e prdorimit t lapsit.
Nxnsit/et provojn n nj flet t bardh me letr dhe lapsa, disa lloje teknikash t prdorimit t
lapsit duke zgjedhur imazhin e tyre t paraplqyer dhe punojn me laps mbi t, me lloje t ndryshme
teknikash.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve t arritura
Pasi mbarojn punn, nxnsit/et shohin rezultatin dhe diskutojn mbi mnyrn e realizimit t saj.
Ata/ato flasin rreth llojeve t teknikave q kan prdorur dhe pse.
Cilin nga imazhet kan przgjedhur dhe pse?
Ata/ato kuptojn q llojet e tonaliteteve mund ti prdorin n krijimet e tyre.
Punimet ruhen n portofolin e nxnsit/es.
Vlersimi i nxnsit/es
Ky vlersim do t fokusohet:
- n diskutimet q ata/ato bjn duke lidhur njohurit e tyre me temn e re;
- n vlersimin e puns s secilit/s nxns/e;
- n analizn vlersuese q nxnsit/et i bjn puns s tyre dhe t shokve/shoqeve.
Fusha: Arte
Shkalla: 3
Klasa: VII
Situata e t nxnit:
Nxnsit/et njihen me skulpturn dhe degt e
Tematika: Teknika dhe procese artistike
Tema msimore: Skulptura
saj.
Ata/ato shikojn disa teknika t realizimit t saj.
Nxnsit/et nxiten t krijojn nj vizatim mbi nj
siprfaqe sapuni, balte ose plasteline, si dhe me
mjete q ln shenj.
Fjalt ky:
skulptur
reliev
skulptur e rrumbullakt
modelim
gdhendje
pamore;
- shpreh mendimin e tij/saj pr mundsit
krijuese q ofron teknika e relievit.
Burimet/ mjetet/ materialet:
teksti i nxnsit/es;
fotografi t skulptorve shqiptar
fotografi t modelimit me plastelin
dhe gdhendje;
realizojn nj vizatim mbi nj siprfaqe sapuni, balte ose plasteline, si dhe me mjete q ln shenj.
Ndrtimi i njohurive t reja
Msuesi/ja shpjegon skulpturn si deg t artit figurativ si dhe mjetet me t cilat realizojm
skulpturn.
Msuesi/ja i njeh nxnsit/et me disa lloje teknikash n skulptur modelim dhe gdhendje.
Msuesi/ja i njeh ata/ato me skulptort m t njohur shqiptar.
Nxnsit/et orientohen t realizojn nj vizatim mbi nj siprfaqe sapuni, balte ose plasteline, si dhe
me mjete q ln shenj si dhe duke u mbshtetur n pamjet e dhna.
Gjat kohs q nxnsit/et punojn msuesi/ja monitoron klasn.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve t arritura
Pasi mbarojn, nxnsit/et flasin pr punn e tyre, mnyrn e realizimit dhe vshtirsit q hasn.
Ata/ato diskutojn pr realizimin e vizatimit mbi nj siprfaqe sapuni, balte ose plasteline, si dhe me
mjete q ln shenj.
Punimet ruhen n portofolin e nxnsit/es.
Vlersimi i nxnsit/es
Ky vlersim do t fokusohet:
- n diskutimet q ata/ato bjn duke lidhur njohurit e tyre me temn e re;
- n vlersimin e puns s secilit/s nxns/e;
- n mnyrn e realizimit t detyrs;
- n analizn vlersuese q nxnsit/et i bjn puns s tyre dhe t shokve/shoqeve.
Fusha: Arte
Shkalla: 3
Klasa: VII
Situata e t nxnit:
Tematika: Historia, arti dhe shoqria
Arkitektura egjiptiane.
Piktura egjiptiane.
e tempuj
piramida
skulptura
piktura
teksti i nxnsit/es;
fotografi q tregojn imazhe t artit dhe t arkitekturs Lidhje me fushat kurikulare:
egjiptiane;
mjete t tilla si: letr, laps, lapsa me ngjyra etj.
Historia
Gjuht dhe komunikimi:
Letrsia
Lidhja me temat ndrkurikulare:
Njohja e kulturave
Mjedisi
pr madhshtin e piramidave dhe rolin q kan ato. Me ndihmn e imazheve q msuesi/ja shfaq
nxnsit/et diskutojn pr prmasat dhe karakteristikat e skulpturs egjiptiane. Diskutohet pr
tematikat q prdornin artistt/et n piktur, ku prdorej ajo, pr ngjyrat dhe pr mnyrn e
paraqitjes t figurs s njeriut. Pikturat dhe skulpturat vendosen n brendsi t piramidave pr t
qen bashkshoqruese n udhtimin e prtejm. Skenat jan ngjarje nga jeta e prditshme.
Realizojm ushtrimin e dhn duke ilustruar veshjet egjiptiane.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve t arritura
Pasi mbarojn, nxnsit/et flasin mbi skulpturn egjiptiane, mbi paraqitjen e figurs s njeriut, mbi
skenat e paraqitura n brendit e piramids. Ata/ato diskutojn pr punn e tyredhe i krahasojn me
pikturn egjiptiane q paraqet skena nga prditshmria.
Punimet ruhen n portofolin e nxnsit/es.
Vlersimi i nxnsit/es
Ky vlersim do t fokusohet:
- lidhim njohurit me temn e re;
- n t qent aktiv gjat procesit msimor;
- n realizimin e detyrs.
Fusha: Arte
Shkalla: 3
Klasa: VII
prmbledhura n nj ekspozit.
Msuesi/ja i orienton nxnsit/et n nj situat
pune t prbashkt ku bashkpunimi sht elsi
i organizimit t nj ekspozite t mir. Ata/ato
diskutojn pr t zgjedhur titullin e ekspozits s
tyre dhe przgjedhin punt sipas tematikave t
ndryshme nn udhzimet e msuesit/es.
6
1
Fjalt ky:
ekspozit
przgjedhje e punimeve
vendosje dhe ekspozim
shoqet e klass;
- prdor fjalorin e prshtatshm artistik mbi
gjuhn pamore;
- diskuton dhe bashkpunon me t tjert pr
ndarjen e puns;
- shpreh mendimin e tij/saj pr rezultatet e
arritura n krijim.
Burimet/ mjetet/ materialet:
temat ndrkurikulare.
shkollor. Aty ata/ato do t shfaqin punn dhe ecurin e tyre n lndn e artit pamor gjat vitit
shkollor. Fillimisht msuesi/ja i fton nxnsit/et t gjejn nj titull pr ekspozitn dhe i orienton t
diskutojn pr mnyrn se si ndrtohet nj ekspozit dhe t tregojn pr prvojat e tyre n
ekspozimin e punimeve.
Ndrtimi i njohurive t reja
Msuesi/ja i orienton nxnsit/et se pr t hapur nj ekspozit t prbashkt, duhet t punojn n
grupe. Msuesi/ja e ndan klasn n katr grupe dhe i orienton pr ndarjen e puns. Nj grup s
bashku me msuesin/en do t przgjedh punt m t mira pr seciln tematik, n mnyr q do
nxns/e t jet pjesmarrs/e i/e barabart n ekspozit. sht mir q t ket punime nga secila
tematik.
Grupi i dyt i ndan punimet sipas tematikave dhe i kalon te grupi i tret, i cili bn vendosjen e
punve n tabakt e letrs. Grupi i katrt prcakton dhe ndan hapsirat ku do tvendosen punimet
dhe si do t vendosen.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve t arritura
Pasi mbarojn punn nxnsit/et flasin, diskutojn pr ekspozitn e tyre, pr njohurit q kan marr
gjat ktij viti shkollor n lndn e artit pamor dhe se si i prdorn ato n krijim. Ata/ato diskutojn
pr mnyrn e bashkpunimit dhe rezultatin e ekspozits.
Punimet ruhen n portofolin e nxnsit/es.
Vlersimi i nxnsit/es
Ky vlersim do t fokusohet:
-n bashkpunimin dhe n komunikimin me njri-tjetrin;
-n diskutimet q ata/ato bjn mbi njohurit e marra n gjuhn pamore;
-n prdorimin e fjalorit t duhur artistik.
62
Shkalla: 3
Klasa: VII
Arte
Situata e t nxnit: Nprmjet imazheve t shfaqura
nxnsit/et nxiten t diskutojn mbi njohurit q kan
Tematika: Historia, arti dhe shoqria
Tema msimore: Parahistoria
Fjalt kye :
parahistorike;
neoliti
balt
poeria
ndrtimin e kasolleve;
vazo qeramike
teksti i nxnsit/es;
Lidhja me fushat kurikulare:Historia
njerzit e paleolitit. Ai/ajo i orienton nxnsit/et t vzhgojn imazhet e veglave t puns dhe
imazhet e skulpturs.
Msuesi/ja shpjegon teknikat e prdorura dhe domethnien e imazheve. N drejtimin e msuesit/es
dhe duke par imazhet e dhna, nxnsit/et diskutojn se si ndryshoi mnyra e jetess nga jeta n
shpella n fshatra t organizuara, si dhe karakteristikat e ktyre ndrtesave. Ata/ato diskutojn pr
poerin gjat periudhs s neolitit, pr teknikat e prdorura si dhe veglat e puns.
Msuesi/ja i nxit t realizojn nj vazo qeramike ose me argjil, ku t prdorni ngjyrat q prdornin
parahistorikt n pikturat e tyre, n shpella.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve t arritura
Pasi mbarojn, nxnsit/et paraqesin punimet e tyre. Ata/ato diskutojn pr punn e tyre dhe i
krahasojn me pikturat parahistorike dhe teknikat q kan prdorur.
Punimet ruhen n portofolin e nxnsit/es.
Vlersimi i nxnsit/es
Ky vlersim do t fokusohet:
- n diskutimet q ata/ato bjn duke lidhur njohurit me temn e re;
- n pjesmarrjen e tyre aktive gjat procesit msimor;
- n realizimin e detyrs duke u mbshtetur n veprat e periudhs historike.
Fusha: Arte
Shkalla: 3
Klasa: VII
Fjalt kye:
arti grek
grek;
tempull
stil dorik
stil jonik
stil korintik
qeramika
skulptur
vazo e pikturuar
thjesht artistik.
Burimet/mjetet/materialet:
teksti i nxnsit/es;
fotografi q tregojn imazhe t artit dhe t
Historia