Ni no c ch, ni c

con ng
Tn sch: Ni no c ch, ni c
con ng
Nh xut bn: First News - Nh xut
bn tng hp TP H Ch Minh

S trang: 184
Kch thc: 13 x 20.5 cm
Trng lng: 185 g
Hnh thc ba: Mm
Ngy Xut bn: 11 - 2006
Gi ba: 24.000 VND
Tng hp: ngvietduc (TVE)
Ngun: Ni no c ch ni c
con ng - First News v NXB Tng hp
TP HCM phi hp n hnh.
Mc lc
C nhng con ngi nh th
Li gii thiu
Cuc b hnh v s mnh cao c
Mt huyn thoi sng
Ngi anh hng thm lng
Ngi t kin to i mnh

Sc mnh ca ch
Tnh bn v i v mt cuc i v i
Thnh cng sau mt chng ng
di
Hai vn ng vin ngoi hng
Nhng cn nh hnh phc
Nhng l th hy vng
Chinh phc ng ua th gii bng
i chn tng b t lit
Thng hiu ln t mt tng nh
Nh Mt Php Mu
Cu tr nh v s mnh cao c
ch ca mt c gi
Ngi bin a ngc thnh thin
ng
Ngi ph n di non lp bin
Appalachians
Hng v ngt ngo ca thnh cng

Lp k hoch thnh cng

C nhng con ngi nh th...
"Vn khng phi l tui tc,
kh nng hay sc mnh - vn l
ch." Chng ta tng nghe ni v
sc mnh ca ch v nim tin. Chng
ta tng ngc nhin vi nhng con
ngi c ngh lc v ch phi thng nhng ngi thc hin v vt qua
nhng iu tng chng khng th.
Chng ta tng bit cu chuyn v mt
ngi phi n c chng chi vi i
kht, gi lnh v him nguy sut my mi
ngy trong tc phm ni ting "Tnh yu
cuc sng" ca Jack London. Bng nim tin
mnh lit v mt ch khng khut phc
trc nghch cnh v tn thng, anh
c sc mnh tm ra con ng sng
cho mnh trong mt hon cnh v cng
khc nghit.

Chng ta cng tng bit cu chuyn v

mt ngi phi cng tr tui dng cm trong
Th chin th hai. Anh b thng nng
chn trong mt trn khng chin mt mt
mt cn vi k th. Sau mi tm ngy b
l trong bo tuyt tr v, hai chn anh
b hoi th. Cc bc s quyt nh cu
ly mng sng ca chng trai tr bng cch
ct b n u gi i chn ca anh. Tnh
trng khin anh tng chng mi mi
tn ph v gi t ng i.
Nhng c m c tr li li my bay
chin u lun chy bng trong anh. Khi ri
bnh vin anh quyt tm luyn tp vi mt
ch st - cho d bc s, cho d cp
trn v mi ngi khng nh chc chn
rng iu anh mun lm l khng th no
thc hin c, khuyn anh ng c gng
v ch na!
Nhng sau cng - vi mt quyt tm
khng g lay chuyn c - anh lm

c iu cha tng c trong lc lng

khng qun X vit v c trong lch s
ngnh hng khng th gii: Ngi mt c
hai chn vn li c my bay tim kch
hin i nht. Chng trai tr bn lnh vi i
chn gi li tung honh trn bu tri v
bn h c hng chc my bay chin u
ca k th trong nhng cuc i u trn
khng.
Tn ca anh c lan truyn vt ra
ngoi bin gii v l ni m nh kinh hong
ca cc phi cng c Quc X lc by gi.
Anh c qun i X vit phong tng
hun chng Anh hng v lng dng cm v
song ca mnh. S phi thng ca anh bt
ngun t mt ch kin nh theo ui n
cng kht vng ca mnh.
V nhng cu chuyn trong tp sch ny
mt ln na khng nh mt cch mnh m:
NI NO C CH - NI C CON
NG!

Li gii thiu
l cu chuyn v mt c gi
khng th ct ln ting ni, cng khng
nhn thy nh sng t khi cn nm ni
tr thnh mt din gi c tm nh
hng su rng trn th gii. l cu
chuyn v mt vn ng vin v ch
th gii chinh phc khn gi bng
nhng bc chn thn tc tng b t
lit hon ton mi tm nm trc .
V, ng lc no gip mt cu thiu
nin chu Phi khng mt xu dnh ti c th
hon tt cuc hnh trnh di 5.000 km y
mo him trong hai nm rng r trn chnh
i chn trn ca mnh ln n nh vinh
quang?...
c xong quyn sch ny, bn s hiu v
sao h lm nn nhng k tch - tt c
t mt ch kin nh, mt s quyt tm
khng g lay chuyn ni. H - nhng con

ngi dng cm vt qua nghch cnh,

ni s hi v hoi nghi bn thn bin
nhng iu "khng th" thnh "c th".
Trong khi nhiu ngi ch ch tm vo
nhng hn ch ca bn thn th c khng t
ngi dm lm v lm c nhng iu
"khng th" nh th. Vi h, s can m,
c mun khm ph v chinh phc nhng
nh cao thi thc h mnh m hn bt k
nhng li cnh bo "s gp tht bi" hay
"khng th no". Khng c kh khn no c
th lm chn bc c con ngi c lng
quyt tm v ch cao .
Lng quyt tm gip chng ta vt qua
nhng ro cn tim n trong mi c nhn:
s thiu t tin, cch suy ngh v thi
sng khng tch cc v nhiu hn ch khc
na.
C phi ch nhng ngi phi thng mi
lm c iu ? Hay l mt nng lc
bm sinh? Tht ra, nhng ngi tng lm

nn iu k diu hon ton khng phi l

siu nhn hay thn thnh g c. H ch l
nhng con ngi bnh thng. H cng
tng nm tri nhng au bun v tht vng
i thng. Nhng, ngay chnh trong nhng
khonh khc y, h bc l nhng phm
cht khc bit, nhng phm cht gip h
lun tin v pha trc trong khi nhng
ngi khc chp nhn u hng, b cuc.
Bn s ln lt gp g nhng con ngi
c hon cnh, c m v mc ch sng
khc nhau. Nhng iu chung nht m
chng ta c th nhn thy l cch h vt
qua nhng nghch cnh v th thch cuc
sng. H cng tng vt ln vi s phn,
tng vp ng, tng phm sai lm, tng
hng chu nhiu tht bi. Nhng cng chnh
h t vc mnh ng dy, bn gan i
tip v vn ln mnh m. Nhng gian
trun, th thch ch hun c thm lng
quyt tm v mang li cho h nhng tri

nghim qu bu hn.
Hy vng cu chuyn ca nhng con
ngi y ngh lc y s nh thc nhng
kh nng tim n trong mi chng ta. Hy
gn gi c m, hy phn u, hnh ng
v dm i n tn cng t c nhng
g mnh mong mun - khng nh mnh v
thc hin nhng g mnh tng cam kt
vi bn thn, vi cuc sng. Khng c iu
g l khng th lm c! Mi c tnh u
c th c c qua rn luyn - bng ch
v lng quyt tm.
ngha cun sch s lm bn suy ngh,
khi dy v thi thc nhng c m v
gip bn c c nhng tnh cch tr
thnh mt ngi khng bit u hng trc
s phn.
Cuc b hnh v s mnh cao c
- Khng nh nhng ngi khc, ti
tin rng s phn khng to ra ti, m

chnh ti mi l ngi to ra s phn

ca mnh.Vi hnh trang l nm ngy
lng thc i ng, mt quyn Kinh
Thnh (Bibble), mt cun sch c ta
Hnh hng (The Pilgrims
Progress), cng vi mt chic ru lm
v kh t v v mt tm chn, Legson
Kayira hm h bt u cuc hnh trnh
ca i mnh.
Cu s phi vt qua mt chng ng
di t Nyasaland (Cng ha Malawi ngy
nay), ni b tc cu ang sinh sng, ngc
ln pha Bc ri i v hng ng ti Cairo
(Th Ai Cp) ln tu sang M tm
kim mt tm bng i hc.
l vo thng 10 nm 1958, lc cu
gn 17 tui. Cha m cu m ch nn chng
bit nc M u v xa gn th no. H
ch bit cu chc cho cu thng l bnh
an.
Vi Legson, chuyn i ny bt ngun t

mt c m d i vi nhiu ngi
ch l mt s in r mt c m
khin cu nung nu quyt tm c i hc.
Cu mun mnh ging thn tng Abraham
Lincoln ca cu, mt con ngi i ln t
ngho kh ri tr thnh Tng thng M v
u tranh khng mt mi cho phong tro
gii phng n l. Ri cu cng mun mnh
ging Booker T. Washington, ngi dm
ng ln ph b xch xing n l, tr thnh
nh ci cch, nh gio dc v i, ngi
mang li nim tin v phm gi cho c nhn
dn M.
Nh cc thn tng ca mnh, Legson
cng mun phc v nhn loi, cu mun lm
mt iu g tht khc bit cho th gii
ny. nhn r mc ch ca mnh, cu
cn phi hc, v hc ti mt trng hng
nht. V vy, cch tt nht l n M.
Hy khoan ngh n vic Legson khng
mt xu dnh ti v bng cch no cu c

 tin mua v tu i M.
Hy khoan bn chuyn cu khng h c
nim g v mt trng i hc khi bc
chn xung tu, v ngay c nu c, cu
cng khng bit mnh c c chp nhn
vo hc hay khng.
Cng ng t hi lm th no Legson c
th vt 5.000 km xuyn qua lnh a ca
hng trm b tc ni hn nm mi th
ting khc nhau m chng c th ting no
quen thuc vi cu.
Cc bn ng bn tm n nhng cu
hi y, bi l nhng iu Legson phi
lm v lm c. Trong suy ngh ca
cu lc khng c g ngoi kht vng
c t chn ln vng t m cu ngh c
th thay i s phn ca mnh.
Khng phi lc no cu cng kin nh
nh th. Khi cn nh, i ln cu ly ci
ngho ca mnh bin h cho s thua

km trong vic hc v nhng tht bi ca

bn thn. Cu tng t nh rng Mnh ch l
mt a con nh ngho, bit lm sao by
gi!.
Nh nhiu a tr khc trong lng, tht
d hiu khi Legson cng cho rng hc hnh
i vi mt a con nt Karongo tnh l ch
t ph thi gian. Nhng sau khi c nhng
quyn sch do cc nh truyn gio trao
tng, cu pht hin ra th gii cn c mt
Abraham Lincoln v mt Booker T.
Washington. Cu chuyn v hai bc v
nhn ny vn m my m ang che
ph cuc i cu v rng trc ht cu
cn phi hc. Th l cu nung nu nh i
Cairo t .
Sau nm ngy cuc b kh khn trn
vng i ni g gh y tai mo thuc
chu Phi hoang d, Legson ch i c vn
vn 50 km trong khi lng thc mang theo
cn, nc ung ht v khng tin

bc trong tay. Hon thnh chng ng

4.950 km cn li qu l chuyn khng
tng. Nhng quay v ng ngha vi b
cuc, l cam phn vi cuc sng ngho
kh v dt nt. Th ri, cu t ha vi lng
mnh: Mnh s c gng n hi th cui
cng ch nht nh khng bao gi dng
bc nu cha n c nc M. V
cu li tip tc ln ng.
C nhng on ng cu i cng vi
ngi l, nhng phn ln thi gian - cu
lm k l hnh n c. n mi ngi lng
mi, cu thm d k lng trc khi tin
vo v khng bit h s c thi thn
thin hay th ch i vi cu. i khi, cu
cng kim c vic lm v mt ch tr
ng qua m. Cn th cu thng xuyn
ng di trng sao.
Cu tm kim tri rng v bt c loi cy
c no c th n c sng qua ngy.
Cu tr nn gy g v m yu dn theo

cuc hnh trnh. l cha k mt trn st

rt thp t nht sinh m cu tri qua.
Tri qu khng ph lng ngi, cu c
vi ngi tt bng dng tho dc cu
cha v cho tr li cho n khi ht cn bo
bnh. Kit sc v xung tinh thn trm
trng, mt ln na cu li mun quay v.
Cu ly l l rng quay v s tt hn tip
tc cuc hnh trnh xun ngc, thm ch l
liu mng ny.
Nhng, Legson lt li nhng trang
sch m cu vn lun mang bn mnh.
Nhng dng ch quen thuc lm cu tin
tng tr li vo mc ch ca mnh. Th l
cu li tip tc.
Ngy 19/01/1960, tc mi lm thng
sau khi bt u chuyn b hnh thin l ca
mnh, Legson i c gn 1.600 km v n
Kampala, th Uganda. Cu by gi
mnh m hn v vc dng v khn ngoan
hn trong cch sinh tn. Cu li Kampala

su thng v lm th ngh. C iu c
bit l, cu lun dnh tng pht ri ri
vo th vin v c ngu nghin mi th.
th vin, tnh c cu bt gp mt th
mc ni v cc trng i hc M. Hnh
nh mt ngi trng nguy nga b th nhng
thn thin in hnh trn nn tri trong xanh,
thanh thot vi nhng i phun nc v
nhng thm c c ct ta kho lo, li
c bao quanh bi ni non hng v lm
cu thy nh nhng nh ni cao vi, uy
nghi ni qu nh Nyasaland.
i hc SkagitValley vng ni Vernon,
bang Washington, tr thnh hnh nh
thc t u tin trn con ng i tm
tng lai tng nh v vng ca Legson.
Ngay lp tc cu vit n gi hiu trng
nh trng, trnh by hon cnh ca mnh
v xin mt sut hc bng. Cng lc, cu
cng c gng vt cn ti tin hn hp ca
mnh gi n n vi trng khc v s

rng trng Skagit khng chp nhn n

ca cu.
Nhng Legson khng cn phi lm th.
V qu n tng trc quyt tm ca cu
nn ngi hiu trng trng Skagit khng
nhng cho php Legson nhp hc m cn
cp cho cu mt sut hc bng v gii
thiu cho cu mt vic lm thm kim
tin trang tri chi ph n .
Mt phn kht vng ca Legson tr
thnh hin thc. Nhng con ng ca
Legson vn cn rt nhiu chng ngi pha
trc. Theo lut php M, cu phi c h
chiu v th thc nhp cnh. Nhng c
h chiu, cu phi xut trnh giy khai sinh.
Kh khn hn na, c cp th thc,
cu cn phi c mt tm v kh hi khi n
M. Mt ln na cu li cn n bt v
giy. Cu vit th cho cc nh truyn gio,
nhng ngi dy d cu t tm b. Cui
cng, mi chuyn cng c lo liu n

tha, tr tm v my bay kh hi c
cp th thc vo M.
Khng h nao nng, Legson tip tc
cuc hnh trnh i Cairo vi nim tin rng
th no cu cng kim c s tin cn
thit cho vic ny. Cu t tin n mc vt
ht nhng ng xu cui cng tu mt i
giy mi khng phi i chn t qua
cng trng SkagitValley.
Ngy thng tri qua, tin tc v cuc hnh
trnh dng cm ca cu bt u lan rng.
Vo lc cu n Khartoum (Th ca
Sudan) v ri vo tnh cnh rng ti v kit
sc, th huyn thoi Legson Kayira to
ra mt nhp cu ni lc a chu Phi vi
Vernon, Washington.
Sinh vin trng SkagitValley cng s
ng gp ca ngi dn a phng gi
n cu 650 la mua v kh hi sang
M. Khi bit tin ny, Legson bt khc v
lng bit n v ni vui mng trc tm lng

ca cc v n nhn ca mnh.
Thng 12 nm 1960, sau cuc hnh trnh
di hn hai nm, cui cng Legson Kayira
cng t chn ln t M. Cu hnh
din bc vo ngng ca i hc Skagit
Valley vi hai quyn sch bu m cht
trong tay.
Cu chuyn v Legson cha kt thc
. Sau khi tt nghip i hc, cu hc ln
na v tr thnh gio s Chnh tr hc ca
i hc Cambridge nc Anh, ng thi l
mt tc gi c uy tn trn th gii.
Nh hai thn tng ca mnh - Abraham
Lincoln v Booker T. Washington - Legson
Kayira vn ln t mt khi u v
cng kh khn v hon ci thnh cng
s phn ca mnh. Legson to nn mt
s khc bit v thc s tr thnh ngn n
soi sng cho nhng ngi i sau tip bc
theo.

LEGSON KAYIRA
Mt huyn thoi sng
- Tht khi hi, trc y ti ua
sng, gi ti ch mun sng ua.
Lance Armstrong, tay ua ngi M 7
ln lin tip v ch vng ua danh gi
nht th gii Tour de France, sinh ngy
18/09/1971 ti Plano, Texas, Hoa K.
S nghip th thao v thnh tch thi u
xut sc ca Lance Armstrong l nim khao
kht ca nhiu vn ng vin ua xe p
ln cc mn th thao khc. Nhng tr thnh
huyn thoi sng nh anh c l ch c mt
vi ngi.
Lin tip bn nm 2003, 2004, 2005,
2006, Lance c Knh truyn hnh th
thao ESPN trao tng gii thng Vn ng
Vin Xut Sc Nht ca nm. T nm 2002
n 2005, Lin minh Bo ch Hoa K bu
chn anh l Nam Vn ng Vin Xut Sc

Nht Ca Nm. i BBC cng tng trao

Gii thng Ngi Nc ngoi Ni ting
Nht nm 2003 cho anh.
Nhng danh hiu ln hn c l s chim
hu c tn gi cuc ua vng quanh nc
Php Tour de Lance (Cuc ua ca ring
Lance) m truyn hnh, bo ch v ngi
hm m thn i dnh cho anh. Tht vy,
lin tip t nm 1999 n 2005, Lance
Armstrong lin tc mc o vng chung cuc
ca c 7 cuc tranh ti c mnh danh l
khc nghit nht hnh tinh ny.
i vi mt ngi bnh thng, t
c k tch trn l kh. Ring vi
Lance Armstrong, iu cn kh khn
gp bi.
V sao?
Lance Armstrong bt u s nghip th
thao l mt vn ng vin ba mn phi hp
(chy bi ua xe p). Mi bn tui,

anh tham gia tranh ti cng cc vn

ng vin n anh. Ba nm sau , tui
mi by, anh xut hin trn trang ba Tp
ch Triathlete ng thi nhn c li mi
tham gia i tuyn Tr Quc gia (M) b
mn ua xe p.
Tuy nhin, anh ch tham d cc gii
nghip d. Sau khi ot chc v ch cuc
ua xe p nghip d ton nc M nm
1991 v v th 14 trong k Olympics
Barcelona 1992, Armstrong quyt nh
chuyn sang thi u chuyn nghip. Ti
vng ua Clasica San Sebastian, cuc ua
ng cp chuyn nghip ln u tin ca
mnh, anh cn ch cui cng. Tuy nhin,
mt nm sau , anh c din trn ng
ua Oslo, Na Uy v ot chc v ch th
gii u tin. Chin thng ca anh n
tng n anh c nh vua Na Uy mi
vo cung yt kin, nhng lc u anh t
chi v m anh khng c tn trong thip

mi. Vo pht cui, nh vua mi c hai

m con anh vo cung thm hi v khon
i.
Anh tip tc thnh cng i ua
Motorola, ni anh thng mt s chng ca
Tour de France vo cc nm 1993 v
1995. Cng trong nm 1995, anh ot chc
v ch Gii ua xe p Ngoi hng M, v
nht gii Tour DuPont, Php (sau khi chp
nhn v tr hng nh nm trc , 1994).
Nm 1996, anh li v nht Tour DuPont v
xp hng 9 trong s cc tay ua xut sc
nht th gii. Tuy nhin, cui nm 1996,
anh b Tour de France v t thnh tch
ng tht vng trong cuc tranh ti
Olympics Atlanta 1996 ngay ti t M, qu
hng anh.
Thnh tch km ci bt ng ny l du
hiu ca mt tai ha sp sa ging xung
cuc i anh. Nhng ng thi, cng l
s khi u ca mt huyn thoi.

Ngy 02 thng 10 nm 1996, Armstrong

c chn on b ung th tinh hon giai
on ba, di cn ln phi v no. Cc
bc s bo rng anh ch cn 40% c hi
sng st. Thc ra, sau ny, khi anh khi
bnh, mt trong cc bc s ca anh ni li
rng khi c hi sng ca anh ch mc
3%. H ni th v xem nh mt liu php
tm l nhm tng thm hy vng cho anh m
thi.
Ngy 02 thng 10 sau tr thnh ngy
k nim hng nm ca c Armstrong ln
Hng giy Nike (nh ti tr trang phc thi
u cho Lance). Nike tuyn b dnh 1
la trong mi i giy size 10//2 m hng
ny bn c tng cho Qu Lance
Armstrong, c sng lp vo nm 1997.
K l thay, sau cuc phu thut ct i
tinh hon phi v hai vng tn thng
no cng vi mt t ha tr liu do i
hc Y khoa Indiana thc hin, Lance

dng nh khi bnh. Nhng tng mt

liu ha tr tiu chun cng kt thc cuc
i trn lng nga st ca anh v cc tc
dng ph do thuc gy ra lm suy gim
nghim trng chc nng bnh thng ca
phi. ng ny anh phi hp th mt liu
ha cht tn cng mnh hn gp nhiu ln,
c th hy hoi hon ton hai l phi ca
anh, nhng anh li khng h hn g.
Trong qu trnh hi phc, Lance quay li
luyn tp, i Cofidis lc ny hy hp
ng vi anh. Nhng sau khng lu, anh
u qun cho i Bu in M (United
States Postal Service Pro Cycling Team),
mt i mi thnh lp. V, nm 1998, cha
y hai nm sau ngy tai ha p n, anh
nh du s tr li ng ua ca mnh
bng v tr th t cuc ua Vuelta a
Espana, Ty Ban Nha. K t giy pht ,
Armstrong ghi du thnh tch ng t
ho nht ca mnh l chin thng cn bnh

ung th.
Ngy 18 thng 10 nm 2001, nm nm
sau ngy b pht hin ung th, Lance
Armstrong nhn c mt phiu khm cha
bnh hon ton sch. Anh chin thng
bnh tt; hay ni cch khc, bnh tt
khng th nh bi anh.
Tour de Lance
S hi sinh thc s ca Armstrong n
vo nm 1999, khi anh ot chc v ch
Tour de France ln th nht, b xa ngi
v nh n hn 6 pht. Ri ln th hai, th
ba, cho n chic o vng chung cuc ln
th 7 (lin tip) vo nm 2005, hu nh
anh lun gi khong cch vi ngi v nh
nh th, tr nm 2003 l 101 trc Jan
Ulrich (c) v nm 2005 l 440 trc
Ivan Basso.
Ngoi thnh tch 7 ln v ch tng sp,
Lance cn l ngi v nht 22 chng

khc ca Tour de France. (1993-1, 1995-1,

1999-4, 2000-1, 2001-4, 2002-4, 2003-1,
2004-5, 2005-1). Bn cnh , anh t
thnh tch 11 chin thng cc chng ua
tnh gi ca Tour de France; i ca anh
cng tng thng 3 ln ua tnh gi trong
cc nm 2003 2004 2005.
Trong chin thng Tour de France nm
2004, Armstrong v nht 5 chng v tr
thnh ngi u tin k t 1948 (sau tay
ua Gino Bartali) thng c 3 chng leo o
lin tc (chng 15-16-17).
Vinh quang ln th 7 vo nm 2005 ca
Armstrong n vi anh vo ngy 24 thng
7. i ua ca anh di mu o Knh
truyn hnh Discovery chin thng trong
cuc ua tnh gi ng i. Ring anh ch
thng mt chng tnh gi c nhn. Ngay t
u cuc ua ln ny, anh lun b Jan
Ulrich bm ui quyt lit. Nhng vo dy
Al-p (Alps) v rng Py-r-n (Pyrenees),

anh tr li i th mt cch xc ng,

ngay c khi khng c ng i no h tr
bn cnh. V, Armstrong vt qua ch
n trong s reo h cung nhit ca ngi
dn Paris v khch du lch quc t. Anh lp
k lc ca mi thi i: ln th 7 lin tip
v ch Tour de France.
Lance Armstrong tuyn b gi t s
nghip thi u ngay chin thng ln th 7
ny dnh thi gian cho gia nh, cho
Trung tm Lance Armstrong (chuyn h tr
cc bnh nhn ung th), v s lm hun
luyn vin du dt cc th h sau tip
tc chinh phc nhng cung ng mi.
LANCE ARMSTRONG
Ngi anh hng thm lng
- Trc tin hy quyt nh mc
ch sng ca bn; sau nhn nhn n
bng mt ci nhn lc quan; v, ng
bao gi t b n. Nh hng trm ngn

nhn vin tip th khc trn khp nc

M, anh thc dy t t m sng
chun b cho mt ngy mi, ch c iu,
anh phi mt ba ting n mc v i
n ch lm.
Mc cho cn au hnh h, Bill Porter
lun gi ng thng l ca mnh. Cng vic
i vi Bill l tt c: n l l sng ca i
Bill. Ch c cng vic mi chng minh c
rng Bill vn cn l mt con ngi, d con
ngi tng mt ln b i t chi.
Nhiu nm trc, Bill nhn ra rng anh
ch c mt la chn duy nht: hoc mi mi
chp nhn mnh l nn nhn, hoc lm mt
con ngi nh bao ngi khc.
Bill cho i vo nm 1932 trong mt ca
sinh kh. V th, cc bc s buc phi dng
phooc-x (forceps: kp y t) can thip
v, tht khng may, lm tn thng mt
phn no ca anh. Hu qu l Bill b bi
no, mt kh nng ni v vn ng. Khi Bill

ln ln, mi ngi u ngh rng anh b tm

thn, cc c quan gim nh y khoa th kt
lun anh khng c sc lao ng, rng anh
khng c kh nng lm bt c cng vic
no.
Nhng, m Bill khng ngh th. B lun
bo Bill rng: Con khng sao c. Con c
th lm mi vic con mun v con c th t
lp hon ton!.
Tin tng m, Bill quyt ch chn ngh
tip th. Anh cha bao gi ngh rng mnh
khng c kh nng lm vic. u tin anh
np n vo cng ty Fuller Brush, nhng h
ni rng thm ch anh cn khng th cm
ni mt t giy. Cng ty Watkins cng tr
li anh nh th. Nhng Bill khng khng
rng anh c th, rng anh bo m mnh s
lm c cng vic . Cui cng, Watkins
ng lng nhn anh, nhng vi mt iu
kin: Bill phi chu trch nhim tip th khu
v c Portland, bang Oregon, ni khng ai

mun nhn c. Nhng, i vi Bill, l c

mt c hi ln.
Phi ba bn bn ngp ngng, Bill mi
can m bm chung nh ngi khch
hng u tin vo nm 1959 v nhn c
cu tr li khng!. Ri cc nh tip theo
cng th. Nhng cuc i cho Bill mt
bn nng sinh tn mnh m. Anh khng nn
lng, ngy hm sau, ri hm sau na anh
quay li nhng ngi nh cho ti khi anh
bn c mn h cn.
Ba mi tm nm Bill kin tr gi cng
vic ca mnh nh th. Mi sng, trn
ng ra a ht ca mnh, anh gh qua
hng nh giy nh cc ch b ct h
dy giy v t tay anh khng lm c vic
. Sau , anh dng li trc mt anh
chng gc ca mt khch sn n nh ci
h anh chic cc o trn cng v sit li
ci c vt trng anh bnh bao hn.
Hng ngy, bt k thi tit tt xu th

no, anh u hon tt 10 dm ng tip

th, ko l thng hng mu ln i xung
dc bng cnh tay phi cong vo ca mnh.
Anh mt ba thng thm ving ln u
tt c cc gia nh trong a ht anh ph
trch. Mi khi c ngi t hng, chnh h
l ngi in phiu gip anh v anh chng
th gi ni cy bt trong tay.
Bill quay v nh sau 14 gi lm vic
ngoi ng mi ngy, kit sc, xng
khp mi nh, u nhc nh ba b. Vi
tun mt ln, anh v li s a ch khch
hng ngi ph n anh thu c th giao
hng mt cch chnh xc. Ch vic thi
cng ngn mt ca anh 10 ting ng h.
Anh thng ln ging rt tr v lun thc
dy vo lc 4 gi 45 sng.
Nm ny sang nm khc, ngy cng c
nhiu cnh ca m ra ch i Bill v
doanh s bn ca anh bt u tng dn.
Sau 24 nm vi hng triu ln g ca, cui

cng Bill t c mc tiu ca mnh: Anh

c cng nhn l nhn vin bn hng gii
nht ca Watkins khu vc min Ty v l
nhn vin hiu qu nht tng lm vic ti
Watkins.
u nhng nm 1990, Bill bc qua
tui 60. Mc d Watkins lc y c i
ng tip th hn 60.000 ngi, nhng ch c
Bill vn trung thnh vi li bn hng tn
nh. a s cc gia nh gi y thng
mua s cc sn phm tiu dng ti siu th
c chit khu nn cng vic ca ng
c phn kh khn hn, nhng Bill khng h
phn nn hay ly lm tic v cng vic ca
mnh. ng vn tip tc cng vic m ng
yu thch v lm tt nht l ngy ngy
i n tn nh khch hng v chm sc h
chu o.
Ma h nm 1996, Cng ty Watkins t
chc mt hi ngh ton quc v Bill hm
khng phi g ca nh ai bn mt mn

hng no c. Ln ny, chnh Bill l mt sn

phm ca cng ty: ng c tn vinh l
Nhn vin xut sc nht lch s Watkins v
lng dng cm v s cng hin xut sc
i vi cng ty. Mt phn thng c bit
ca Ch tch Cng ty dnh cho c nhn c
cng hin xut sc nht c trao tng
cho Bill Porter, ngi chin thng s phn
ca mnh mt cch ng khm phc.
Trong bui tn vinh , bn b v ng
nghip ca Bill u ng c dy v khng
ngt li tn dng anh trong n ci v
nc mt chan ha. Irwin Jacobs, Tng
gim c iu hnh ca Watkins, ni vi
cc nhn vin ca mnh rng: Bill l biu
tng ca nhng kh nng c th tr thnh
hin thc nu mt ngi bit sng c mc
ch, v khc su mc ch vo con tim,
khi c ca mnh lun hng n thnh
cng.
m , ngi ta khng c thy trong

nh mt Bill mt cn au no ngoi s long

lanh ca mt nim t ho v hnh phc.
BILL PORTER
Ngi t kin to i mnh
- ng bao gi ni bn khng th
lm mt vic no trc khi bn th
sc vi n!Khi u t mt ph n tr
cha c kinh nghim v kin thc g
ng k trong lnh vc kinh doanh, Pam
Lontos vit nn cu chuyn thnh
cng bng chnh cuc i mnh. l
mt cu chuyn ng nhiu ngi
hc hi.
C khng c b quyt g c bit bi c
lun b kim sot trong phn ln cuc i
mnh. T nh, cha m lun cnh bo rng
c khng c liu lnh. C khng c i
tm bin v d b cht ui; c khng
c mua sm khu trung tm thnh ph
vi bn b v gi c t . n lc lp

gia nh, c li b chng thuyt phc t b

ngnh tm l hc, chuyn ngnh m c rt
yu thch, chuyn sang ngnh s phm,
lm mt ngh khng s b tht nghip,
nhng cng l cng vic c khng h c
cht hng th.
Sau ba nm i dy ngn ngm, Pam b
ngh vi hy vng cng vic ni tr v chm
sc con ci s lm cho cuc sng ca c
c ngha hn. Nhng c nhanh chng
cm thy chn ngn v tuyt vng.
Tnh trng ny xy ra vi hng triu
ph n khc. Pam Lontos, b m ca hai
a con, c mt cuc sng y tin
nghi cng mt ngi chng thnh t nhng
li thiu thn tnh cm. C lun cm thy
trng rng v v tch s. C ch sng vt
v v c cm gic rng mnh chng ng
gp c g cho x hi. Cng ngh v iu
, c cng tr nn trm cm.
Mi ngi i ph vi chng trm cm

theo nhiu cch khc nhau. Mt s vo

bnh vin, s khc th m mnh vo ru
v ma ty. Ring Pam th ly gic ng lm
cch gii quyt vn ca mnh v c
th sut nm nm lin tc. Mi sng c
thc dy, a con n trng ri v nh
tm hnh phc trong gic ng vi.
Ch mi hn ba mi tui, c ng 18
ting mi ngy v tng cn vn vt. Nhit
huyt, lng t tin v nim vui sng hon
ton bin mt ni c. Nhng lc khng ng,
c bun c th cht i c.
Nu cm thy cuc i khng ng sng
nhng bn buc phi sng th bn ch c
mt cch duy nht thot khi tnh cnh
: thay i. C cuc i ti trc y
lun c mt ai quyt nh thay ti, nhng
chng c g tt p c. Thay i l mt th
thch ln, Pam phi chui ra khi v c ca
mnh t mnh to ra mt cuc sng thc
s c ngha.

Hnh ng u tin c tr v vi th
gii i thng l ghi danh vo mt phng
tp th dc thm m. iu nghe c v
bnh thng, nhng khonh khc c bc
qua ngng ca phng tp, c nh bt u
bc vo mt cuc sng mi.
Jim, ch phng tp, l mt ngi tinh t
v nng ng. ng lp tc nhn ra rng
Pam cn c gip . ng khch l
c c th gt hi nhng kt qu tt p
nht. ng cng cho c mn nhng cun
bng cassette c nhng cu chuyn ng
vin tinh thn. Pam nghe i nghe li
nhng cun bng hng chc ln.
Sau vi thng luyn tp, Pam tr li gn
gh nh ngy no v ni s hi trong c
cng tan bin theo. Pam dng cm hn v
t hi: By gi mnh s lm g? y l cu
hi c khng bao gi can m ngh ti
trc y. Lc nh, c ph gia nh bn
giy dp. C l c s thch hp vi cng

vic bn hng. V khi chng kin bn thn

mnh thay i ngy mt tt hn, c v tinh
thn ln th cht, c p cu hi ti sao
mnh khng bt u t y, ngay phng tp
ny?
Mc d cha c kinh nghim v cng
cha c hun luyn trong lnh vc bn
th hi vin, c vn ngh Jim cho c lm
cng vic : Anh l ngi cho ti
nhng cun bng cassette v khch l
ti sng c ch, vy anh phi thu ti ch!.
Jim khng nhng nhn c lm nhn vin,
m cn chia s vi c nhng trit l sng
tch cc, lc quan yu i v gip c vt
qua nhng ni s hi. Khi Pam ni t trc
ti gi c cha tng li xe vo trung tm
thnh ph, Jim khuyn khch c ngi vo
sau tay li, cn mnh ngi bn cnh lm
hng dn vin, v c th h li xe xung
ph.
Khi s t tin ca c tng ln, doanh s

cng tng theo. Trong vi tun, Pam li xe

i khp ni v bn c nhiu th hi vin
hn so vi nhng nhn vin khc. Ch trong
mt thi gian ngn, c trng thnh
vt bc. C ly trit l ca Jim lm nn
tng cho mnh ng bao gi ni bn khng
th lm mt vic no trc khi bn th
sc vi n!.
Thnh cng ca Pam trong nm l
bc khi u cho thnh cng sp ti ca
c. C mt trm pht thanh va khai trng
trong thnh ph. C thuyt phc v gim
c nhn c vo lm nhn vin qung
co. Hai bn tha thun l c lm vic
khng lng m ch hng phn trm hoa
hng trn doanh thu qung co.
C khng bit l th thch v cng
ln, bi trm pht thanh ny cha c tn
tui, nn khng c nhiu thnh gi. C
khng bit l mnh ch c th bn c
qung co cho nhng cng ty nh m thi,

bi cc cng ty ln ch mua qung co

cc i pht thanh ln, c s lng thnh
gi nhiu hn. V khng bit iu nn c
gi tt tn tt mi cng ty ln v nh
cho mi h qung co da trn cht
lng v tim nng pht trin thnh gi ca
i, hn l s ngi nghe hin ti.
Pam cng khng h bit doanh s trong
khong thi gian thng ging sau k ngh
lun lun thp. Nn c vn n lc ht mnh
trong thng ging nh nhng thng khc,
trong khi cc nhn vin kinh doanh khc
u l l v trng i vo thng hai. Nh
, c kim c khon hu hng ln
nht t trc ti nay trong vic bn qung
co trn pht thanh Dallas. K t , Pam
lin tc dn u v doanh thu, bng s tin
bn qung co ca su nhn vin khc gp
li.
C ngy cng t tin hn v can m
i mt vi tnh trng hn nhn ca

mnh. Sau khi gii quyt mt s vn , c

v chng chia tay nhau.
Cng vic i pht thanh cng c
nhng lc thng trm. Tnh hnh kinh doanh
tr nn ht sc ti t. Pam khng bit rng
mi ngi thng phi b cuc khi gp
nhng thi khc kh khn. Mi ngi xung
quanh c b vic, nhng c li ngh
c m nhn v tr mi: Gim c kinh
doanh. Cp trn qu bt ng, h khng h
phn i ngh ca c. C nhn cng
vic ti t nht nhng li t ra v cng phn
khch!
Trong bui hp u tin, Pam vit mc
tiu phi t c trong thng ln bng:
100.000 la. Mi ngi tr mt kinh ngc.
V phn mnh, Pam bn c trung bnh
35.000 la mi thng. C ngh ba nhn
vin kia cng bn c nh mnh. Sau bui
hp, v tng gim c gi c vo phng v
gii thch, doanh s trung bnh ca i ch

c 42.000 la mt thng, phn c l

35.000 la cng vi 7.000 la ca c
ba nhn vin cng li. V th, theo ng mc
tiu 100.000 la m c ra l khng
thc t.
Bui chiu hm , Pam nh xem xt li
v h mc tiu xung cn 50.000 la.
Nhng trn ng i lm vo sng hm
sau, c nghe li cun bng cassette m Jim
cho c trc y. C kin quyt khng
t b mc tiu vin vng 100.000 la
ra. cuc giao ban sng hm , c
khng nh li s tin tng ca c i vi
h, rng h c th lm c.
Vo cui thng, doanh s c nhm t
100.000 la. n thng mi hai, doanh
s ln ti 140.000 la. Ba thng sau, h
t doanh thu 180.000 la. Gn mt nm
sau, Pam v b phn kinh doanh t con s
k lc 272.000 la. H ginh c
nhng kt qu bt ng mc d lng thnh

gi ch tng trong mt chng mc nht nh.

Ch sau hai nm lm vic ti i cng
v Gim c kinh doanh, Pam c bt
chc Ph ch tch ph trch kinh doanh, v
tr th hai sau Tng gim c. C khng h
bit rng thng thng phi mt t nm n
mi nm t n v tr ny v cha
tng ai c bt thng ln chc v Ph
ch tch ph trch kinh doanh t v tr Gim
c kinh doanh. C ni: Ti mng v mnh
khng h bit iu ny. Nu khng th gi
ny c l ti vn cn l mt Gim c kinh
doanh!.
Sau bn nm thnh cng ti i pht
thanh, Pam t nhim bt u mt cuc
phiu lu mi. Ngy nay, Pam Lontos l
mt din gi, tc gi v l chuyn gia t
vn tip th v kinh doanh ni ting. Hng
ngy, c vn ng vin ngi khc lm
theo chnh xc nhng g mnh lm
l tin vo nhng g kh nng ca mnh c

th vn ti, ch khng phi khun mnh

trong nhng hn ch lm mnh lo s v
chn bc.
PAM LONTOS
Sc mnh ca ch
- Ti lun tin rng ti c th i li
bnh thng, v l s tht. Gi y
ti s chy, v chy nhanh hn bt k
ngi no khc!
Ti ngi trng lng nh b ca mt
vng qu ngho thuc bang Kansas, M, c
mt cu hc tr by tui thng i hc sm
t l si cho c lp.
Mt sng n, khi va bc n ca lp,
bn tr nhn thy la chy trn lan khp
phng hc. Chng ht hong khi nhn thy
ngi bn tt bng ca mnh ang nm bt
tnh trn nn nh. Mi ngi nhanh chng
ko cu ra ngoi v a cu n trm x
trong tnh trng thp t nht sinh: cu b

phng gn ht phn thn di.

T trn ging bnh, cu b li ngt xu
mt ln na khi nghe bc s ni vi m cu
rng cu ht phng cu cha, rng
cu s cht trong vi ngy ti v ngn la
tn ph gn nh ton b phn thn th
t bng xung n chn cu.
Nhng cu tr nh khng mun cht.
Cu quyt nh phi sng bng mi gi. V,
trc s kinh ngc ca cc nhn vin y t,
cu thc s sng st. Khi li hi t
thn i qua, cu li nghe bc s v m
cu ni thm g vi nhau. Bc s bo
rng tht da cu b la nng chn gn
ht, rng ci cht c l l tt hn cho cu
v cu s sng cuc i cn li trn mt
i chn qu qut.
Mt ln na cu b dng cm h quyt
tm, rng cu s chng chu lm mt a
tr tt nguyn, cu phi i, chy, nhy nh
cc bn ca mnh. Nhng s tht l cu

chng th c ng c g t tht lng tr

xung, ton b phn di c th cu ch l
mt s bt ng.
Cui cng cu cng c xut vin. M
cu xoa bp i chn nh b ca cu mi
ngy nhng cu vn khng h c cm gic
g, cu hon ton khng iu khin c
phn di c th mnh. Nhng, ch ca
cu th mnh m hn bao gi ht.
Mt bui sng n, khi m cu y cu ra
sn ht th kh tri v tm nng, cu
vng dy ny ngi ra khi chic xe ln ri
nh phch xung t. Cu b, cu trn,
cu toi ngi vo m c, ko l i chn
tt nguyn pha sau. Cu nhm thng hng
ro m bn ti, ri bng mt n lc bt
ng, cu vi nm ly b ro, v ng dy.
C th, ht ngy ny sang ngy khc,
cu ra vn v men theo b ro tp i.
Chng my chc, quanh nh cu l mt con
ng mn nhn thn. Trong lng cu ch

c mt mong mun duy nht l phi sng

trn chnh i chn ca mnh.
Chnh nh bn tay du dng ca m v
ch kin cng ca chnh bn thn, cu
c th ng ln, bc i, v chy.
Nm mi hai tui, cu i hc tr li,
cu chy b n trng, ri cu chy thi v
nh bi mi vn ng vin khc cng
la tui. Cu chy v nim vui c chy
nhy v cui cng, khi trng thnh, cu
chy vi t cch l mt vn ng vin
chuyn nghip gia cc sn vn ng danh
ting trn th gii trong ting reo h vang
dy ca hng triu triu ngi hm m.
l chn dung nh v ch Glenn
Cunningham, Ngi n ng thp ca
Kansas (Kansas Ironman), Cnh n
Kansas (Kansas Flyer), Con nga st
vng Kansas (Iron Horse of Kansas), v
Con tu tc hnh Elkhart (Elkhart
Express), nhng bit danh do bo ch v

ngi hm m t cho ng, ngi ph k

lc th gii c ly chy 1 dm vi thnh tch
40608 vo nm 1934, khi ng cha n
tui 25.
Ti lun tin rng ti c th i li bnh
thng, v l s tht. Gi y ti s
chy, v chy nhanh hn bt k ngi no
khc!, Glenn pht biu nh th sau khi lp
k lc th gii.
Glenn Cunningham c vinh danh ti
Qung trng Madison l mt trong nhng
vn ng vin in kinh xut sc nht ca
M th k 20.
ng mt ngy 10/03/1988 ti Menifee,
bang Arkansas, Hoa K, tui 80.
GLENN CUNNINGHAM
Khi tin rng mnh c th lm c iu
g, th chc chn bn s t c iu y.
- Maxwell Maltz

Tnh bn v i v mt cuc i v i
- Kho tng kinh nghim ca mt
ngi s bt i s phong ph nu
khng c bt k kh khn no vt
qua. chnh l cuc i ca Helen
Keller (1880 - 1968) v tnh bn ca b
vi Anne Sullivan (1866 - 1936).
Tn y ca Helen l Helen Adams
Keller, mt n tc gi ni ting th gii v
mt ging vin c bit ngi M, ngi
c Tng thng Lyndon Johnson tng
thng Hun chng T do, tm hun
chng cao qu nht ca nc M dnh
cho nhng cng dn c s cng hin xut
sc cho cng ng. B sinh ti Tuscumbia,
mt th trn min qu thuc vng ty bc
Alabama vo ngy 27/06/1880.
Thng hai nm 1882, mi chn thng
sau khi ct ting khc cho i, Helen b
mt cn st bi no tn cng. Thi ,
nguyn nhn cn bnh ca Helen vn l

mt b n y thch thc i vi gii y

khoa. Cc bc s ng thi gi l
bnh st no trong khi cc chuyn gia y t
ngy nay cho l bnh ban hay chng
vim mng no.
Lc Helen ri vo tnh trng st cao
ko di nhiu ngy v ch bit nm ch
cht. Nhng k l thay, cn st bng dng
bin mt v c gia nh b vui mng v
Helen sp khe li. V Helen khe li
tht, nhng th lc v thnh lc ca c b
khng cn na. Mi sau ny m b mi
pht hin ra s tht au bun khi khng
thy Helen c phn ng g mi khi ting
chung bo gi cm gia nh vang ln,
hoc khng h chp mt khi b hu tay
trc mt c b.
C b khn kh lin tc lm v bt a,
chp n, v mi th vt dng trong nh.
C sng trong ni bc dc, cu knh trin
min v lun lm phin mi ngi. H hng

c bo rng c cn phi c vnh vin

a vo mt dng vin dnh cho tr
khuyt tt, nhng m c kch lit phn i.
Nm ln su, Helen c m a i gp
cc chuyn gia y t tm kim mt c
may, nhng cng nh cc chuyn gia khc,
h xc nhn c hon ton m v ic. H
khng th lm g khc hn gip c b
ngoi vic ng vin v gii thiu m con
b n gp mt chuyn gia v cc vn
ca tr khim thnh, Alexander Graham Bell
(ng cng chnh l nh pht minh ra chic
in thoi cho c th gii s dng n
ngy nay). Nhng Bell cng ch c th gii
thiu Helen cho Michael Anagnos, hiu
trng Hc vin Y khoa Perkins kim gim
c Bnh vin Tm thn Massachusetts.
Anagnos sau khi xem xt trng hp Helen
li gii thiu m con b n gp Anne
Sullivan, mt hc tr c ca ng, ngi s
km cp Helen cch c ch ni Braille v

vit bng mt chic my ch c bit.

Gp Anne Sullivan
Anne Sullivan cng l ngi gn nh mt
ht th lc vo nm ln nm. S m la ca
b cng l di chng ca mt trn st, nhng
khng ging trng hp ca Helen. Nm
1876, m b qua i v li hai anh em
b cho ngi cha, ngi gh lnh v
sau gi hai anh em b vo tri t bn.
Hai nm sau, anh trai b cht ti chn c
qunh . B ra i v bt u theo hc ti
Hc vin Y khoa Perkins. Trong thi gian
hc ti Perkins, b tri qua hai cuc
phu thut mt v ly li mt phn th lc
c mi ln vi trang sch.
Nm 1886, Anne tt nghip v i tm vic
lm. Nhng vic lm i vi mt ngi yu
th lc nh b vo thi khng phi l
chuyn d dng. V, nh mt c duyn, b
c Michael Anagnos gii thiu lm gia
s cho mt c b tn Helen Keller, su tui,

v b nhn li mt cch rt t nguyn

d cha h c kinh nghim g trong vic
dy ngi m. Helen Keller v Anne
Sullivan gp nhau trong hon cnh .
Ngy 03/03/1887, Anne i Tuscumbia
gp c tr nh. k nim ln gp nhau
u tin ny, Anne dy Helen nh vn
ch doll (bp b) bng cch s trn bng
ch ni Braille, v ch th hai l ch
cake (bnh nng). Song, d Helen c th
nhn ra v ghp vn chnh xc hai t trn,
c vn khng hiu c ngha ca chng
(v thnh gic ca c b cng mt hon
ton). V vy, lm gia s cho Helen qu l
mt s mng y kh khn i vi Anne,
v cng gian nan hn na khi Anne phi
chin u hng ngy trong vic un nn
nhng thi h tt xu do s tm ti v
tnh kh tht thng ca Helen gy ra, nht
l li c x c th gy bi ri cho mi
ngi trn bn n (c thng bc thc n

trong a ca ngi bn cnh, d nhin

l do c khng nhn thy g c).
N lc sa i cc thi quen xu trn
bn n ca Helen cng nh hng dn c
b t chi tc hay ci nt o ch lm Helen
pht khng hn m thi. Tuy nhin, sau
gn mt thng kin tr vi Helen, Anne
lm c iu mi ngi cho l mt php
mu.
Nhng hiu c ngha ca t ng th
vn cha c g tin trin. Cho ti mt ngy,
khi Anne dt Helen ra vn v va bm
nc va vit t nc vo lng bn tay
c b, gng mt Helen bng rng ngi
mt nim sung sng. C hiu t
water (nc) ngha l g. l ngy
05/04/1887.
Helen nh li: Lc chng ti i ra
ging nc trong vn v ngy ngt trc
hng thm ngo ngt ca loi hoa honeysuckle. C gio ti vit t water vo tay

ti trong khi rt mt dng nc mt lnh

vo tay kia, ti ng lng cm nhn c
ng ngy cng nhanh ca cc ngn tay
ca Anne. Bt thnh lnh mt cm gic m
h, b lng qun t lu sng dy trong
ti. Mt cm xc dng tro v khng hiu
sao s b n ca ngn ng bng dng h
m vi ti.
Trong vng vi gi sau s kin ny,
Helen hc c 30 t mi. C b lin
thong hi Anne v mi th c chm
phi trong vn: no l tn ca chic my
bm, no l hng ro mt co, ri n cc
loi cy, c, hoa, l,
S tin b ca Helen gy sng st cho
tt c nhng ai tng bit n c nh
mt a tr va m va ic, li bn tnh
v kh dy. Chng bao lu sau, Anne bt
u dy Helen c ch ni, v sau l
ch trn bng c l dnh cho ngi m
(ch Braille), ri n nh my ch, c loi

c phm ch ni ln my thng. Michael

Anagnos trong nhiu bi bo gi Helen
l mt hin tng. Nhng bi bo
(ng km bc nh Helen ang c
Shakespeare hay ang i do cng ch
ch cng) gp phn to nn mt ln sng
quan tm rng ln trong x hi v hin
tng Helen.
Helen tr nn ni ting khp nc M.
Trong mt ln tr li thm Graham Bell, c
c Tng thng Cleveland mi vo Nh
Trng. Nm 1890 c vo sng trong Hc
vin Perkins di s dy d ca Anne
Sullivan. Thng ba nm , c c Mary
Swift Lamson dy ni. Tuy nhin, d Helen
c ht sc nhng hc ni khng n
gin nh hc nh vn, hc hiu ngha
hay hc vit. C c mng tng v mp
my mi v thanh qun theo c gio nhng
v ch, bi v cc dy thanh ca c
khng c rn luyn ni trc , khi

c cn b.
Helen vo i hc
Nm 1896, Helen hc trng N sinh
Cambridge cho n ma thu nm 1900, c
bc vo i hc Radcliffe v tr thnh
ngi m ic u tin ti M (v c l
c th gii) i hc i hc.
Cuc sng ti Radcliffe rt gian nan i
vi Helen v Anne. S lng bi v khng
l nhanh chng lm hng th lc ca Anne.
Trong thi gian ny Helen vit t truyn
The Story of My Life bng my ch Braille
ln my ch thng thng. Nm 1903,
sch c xut bn nhng bn khng
c bao nhiu bn. Tuy vy, vn l
mt trong nhng quyn sch kinh in ca
nn vn hc M. Ngy 28/06/1904, Helen
tr thnh ngi m-ic u tin ly c
bng C nhn ca i hc Radcliffe.
Sau , Anne kt hn vi John Albert

Macy, ngi tng bin tp gip Helen

quyn The Story of My Life trc , v
c ba sng chung mt nh ti Wrentham,
Massachusetts. Trong khong thi gian
ny, Helen vit cun The World I live In
k li nhng ngh u tin ca c v th
gii xung quanh. Nm 1909, Anne tr thnh
thnh vin ca
ng X
hi
Massachusetts.
Nm 1913, Out of the Dark c xut
bn. l mt lot nhng bi vit v ch
ngha x hi v nh , nh hng ca
Helen trc cng chng tr nn rt mnh
m. T y mi ngi c bit thm v
quan im chnh tr ca Helen.
Nhng cuc thuyt trnh vng quanh
th gii
Sau Helen v Anne bt u nhng
cuc thuyt trnh vng quanh th gii v
sng kh thoi mi nh th lao t nhng
bui thuyt trnh ca h. Nhng nhu cu

nghe ca khn thnh gi ngy cng gim

dn. H chuyn qua lm kch vui v thu
c nhiu thnh cng vang di vi th lao
khong hai ngn la mi tun. l mt
s tin rt ln thi by gi.
Nm 1918, Helen, Anne v John chuyn
n sng ti Forrest Hills, New York. Helen
s dng ngi nh ca h lm c s gy qu
t thin gip ngi m v ic.
Nm 1922, Anne mc bnh vim phi v
yu dn. Polly Thomson, c th k cho
Helen v Anne tip tc vai tr ca Anne
trn sn khu: tr thnh ngi phin dch
cho Helen trc khn thnh gi.
Helen v Polly tip tc chu du khp ni
trn th gii gy qu gip ngi m.
Nm 1931, h c Vua George v Hong
hu Mary ca Anh Quc mi vo tip kin
ti in Buckingham v ngng m ti nng
ca Helen trong vic nghe c ngi
khc bng i tay (khng phi i tai - ND)

ca mnh.
Ngy 20/10/1936, Anne qua i. Helen
bng cm thy tr li n c nh nhng
ngy th u. Nhng c khng cho php
mnh u hng s phn. Cng Polly, h li
tip tc tin bc.
Mt con ngi c nh hng trong thi
i ca mnh.
Sau Chin tranh Th gii th hai (19391945), Helen v Polly i cc nc Nht,
c, Nam Phi, chu u, chu Phi gy qu
cho T chc Nhng Ngi M Hi ngoi
Hoa K. Nu khng nh nhng ngy thng
hc ch, hc ni cng Anne, c l gi y
Helen khng c cch no giao tip c
vi mi ngi t khp ni trn th gii nh
th.
Trn ng i vng quanh th gii, h
nhn c tin cn nh Arcan Ridge, ni
hai ngi dn v sau ci cht ca Anne

Sullivan, b ha hon thiu hy hon ton,

trong c c bn tho cun sch b va
mi vit v Anne, c ta Teacher (C
gio ca ti).
Nm 1953, mt b phim ti liu c tn
The Unconquored (Ngi khng b khut
phc) ni v cuc i Helen Keller c
trao gii Oscar dnh cho phim ti liu hay
nht. Cng nm , Helen vit li cun
Teacher, cun sch c bn tho b thiu ri
7 nm trc . Cui cng, cun sch
c xut bn vo nm 1955.
Nm 1957, v The Miracle Worker, mt
v kch ni v thnh cng u tin ca
Anne Sullivan trong vic giao tip vi Helen
khi cn b, c dn dng v truyn hnh
trc tip ln u tin M. Nm 1959, v
kch c dn dng trn sn khu
Broadway v em li thnh cng vang di.
Nm 1962, n c dng thnh phim v
hai din vin vo vai Helen v Anne

nhn c hai gii Oscar din vin xut

sc nht.
Nm 1960, n lt Polly Thomson qua
i v hu qu ca nhng ln t qu ko
di. Tro ct ca b c t cnh tro ct
ca Anne Sullivan bn trong Nh th Chnh
ta Quc gia ti Th Washington.
Winnie Corbally sau nhng ngy thng
c chn chm sc cho Polly gi tip tc
sng vi Helen trong nhng nm cui i
b.
Thng 10 nm 1961, Helen bt u hng
chu nhng cn t qu u tin. B t giao
thip vi cng chng hn v rt lui hn
trong thi gian ngn sau .
Nm 1964, Helen c trao tng Hun
chng T do ca Tng thng M. Mt nm
sau, b c ghi tn vo Nh Danh vng
Hoa K.
Ngy 01/06/1968, Helen qua i mt

cch bnh yn trong mt gic ng ti cn

nh ca b Arcan Ridge. Hi ct b c
a v t bn cnh hai ngi bn ln,
Anne Sullivan v Polly Thomson, ti Nh
th Chnh ta Quc gia Washington.
Ngy nay, ni yn ngh ca Helen l mt
im du lch c sc hp dn rt ln i vi
du khch M v quc t. Mt tm bia ng
c dng ln c khc dng ch kiu
Braille tng nim Helen Keller v hai
ngi ng hnh thn thit ca b. Du
khch no n cng mun mt ln s
vo tm bia c hng ch ni, n ngi
ta phi thay tm bia hai ln k t
ngy n c dng ln ln u tin.
Trong quyn t truyn ca mnh, The
Story of My Life, Helen vit rng ngi m
cng l mt con ngi bnh thng v
khng ai c php tru gho h hay lm
h tn thng. Nu khng c Helen, c l
rt nhiu ngi trong s cc sinh vin ca

b khng c c trnh hc vn nh
hin nay.
Cn ni thm rng, nm 1932 b nhn
chc Ph Ch tch Hc vin Hong gia
dnh cho Ngi m ca Vng quc Anh.
Nm 1946, b c chn lm c vn quan
h quc t cho Hi Ngi M Hoa K
Nc ngoi (sau i tn thnh T chc
Quc t Helen Keller). B tng i 35
nc qua 7 chuyn cng du v din thuyt
trong vng 11 nm.
Helen Keller nhn bng Tin s danh d
ca i hc Temple, i hc Harvard, v
ca nhiu trng i hc khc nh
Glasgow, Berlin, Delhi, Johannesburg. Nh
Danh vng Hoa K trn trng dnh ring
mt gian phng trng by b su tp v
th t, k vt ca b cng nhng hun, huy
chng m b tng c trao tng, trong
c Hun chng Ch thp ca Chnh
ph Brazil, Hun chng Tn hin ca

Chnh ph Nht Bn, Gii thng dnh cho

c nhn c nhng hot ng nhn o xut
sc ca t chc Lions.
Nhng hn tt c nhng vinh d ln lao
Helen Keller t c l s cm thng,
l tnh bn v tnh hu ngh m b xy
dng khp ni trn th gii, t nhng con
ngi bnh thng cho n cc nh lnh
o hng u vo thi ca b. Hu nh
trong s nhng danh nhn thi , ch cn
Charlie Chaplin, Nehru v John F. Kennedy
l b cha gp mt. B thc s l mt v
i s chung ca c th gii v l mt lnh
t li lc, ngi lun phn u ht mnh v
mt tng lai ti sng hn cho nhng con
ngi khng may phi sng trong bng ti
hay trong mt th gii khng c m thanh.
Cuc i Helen Keller tht khc so vi rt
nhiu ngi trong chng ta, v b cng
lm c nhiu iu tht khc bit cho th
gii ny!

HELEN KELLER
Bn c th lm c mi th nu bn
c nim tin vng chc bn thn, mt
ch mnh m, mt tri tim v i, v mt vi
thn tng bn noi theo.
- Tyrone Mugsy Bogues
Thnh cng sau mt chng ng
di
- Nh vn khng th bit trc
thnh cng c n vi mnh hay khng.
H ch bit n lc ht mnh v chun b
cho n thnh cng bng vic vit,
vit, v vit nhiu hn na. Li mt li
t chi na trong v s li t chi ca
cc nh xut bn.
Khi th n nhy b ra t thng th, lc th
li m i, lch s rt vo tai Noreen Ayres
t ng nghe ca chic in thoi, ln khc
n chm ri b vo nh c bng ng
my fax. Ch mt vi tc gi khng gp

nhng tht vng loi ny, cn th rt, rt

nhiu ngi buc phi u hng v bung
bt.
Nhng Noreen khng nm trong s h.
Ba mi lm nm vit v gi, cui cng c
chng minh c rng tt c nhng li
t chi c nhn c ch l mt bn nhp
c vit i vit li nhiu ln trc khi
thnh bn chnh vi ni dung ngc li.
Noreen m tr thnh nh vn t nm
mi bn tui. Mt gio vin nhn ra kh
nng ca c v ng vin c hc ln i
hc. Vi Noreen lc y, vo i hc l mt
ngh l lm bi trong gia nh c, cha c
ai hc ht trung hc, ni chi n i hc.
Cha m c cng cha bao gi quan tm
n chuyn hc hnh ca con ci. Chnh c
gio ca Noreen thp ln ngn la
trong c. Noreen ri gia nh vo nm
mi by tui v t bn chi c tin
hc i hc.

 i hc, cc gio s ca c cng

nhn ra mt iu g c bit trong cc
bi vit ca Noreen. Nhng mi vic ch
dng li v cha kp c tc phm no
th c lp gia nh v c con. l
nhng chui ngy di nht ca i c: by
nm lin trong vai tr lm m v tm nm
k tip c theo hc hm th sau i hc
nhm kim mt tm bng thc s c th
i dy. Trong thi gian i dy v lm th
k, c dnh ht thi gian rnh ri lm
th v vit truyn ngn. Nm thng qua
nhanh trong khi c ch mi i c nhng
bc i nh b vo lnh vc vit vn. Ri
c lm ngi sa mo-rat cho cc nh xut
bn. Su nm na tri qua, c vn vit,
c mt vi gii thng v nhiu li khch
l nhng thnh cng dng nh khng
mun n vi c, khng ai chu xut bn
sch ca c.
Thi gi mi mit tri v Noreen bit

rng c khng cn nhiu thi gian. Kh lu

sau cuc ly hn vi ngi chng u tin,
tui ba mi tm, c kt hn vi Tom
Glagola, mt nh vn nhiu kht vng. H
ha vi nhau hai iu: mt l s mi mi
bn nhau, v hai l quyt tm tr thnh
nhng nh vn ni ting. C hai u ang
phi lm vic ton thi gian duy tr cuc
sng nn h ch c th vit khi no tranh
th c cht thi gian. Li su nm na
tri qua v h vn cha c tc phm no
c xut bn. Cm thy tuyt vng,
Noreen cng chng i n mt quyt nh
to bo: ngh vic ton tm ton sng
tc. trang tri chi ph sinh hot, h phi
mang cm c ngi nh ca mnh. H t nh,
thm ch nu h vn khng thnh cng
trc tui su mi lm, h cng mn
nguyn v c gng ht mnh.
Noreen vit rt u tay v cng b cc
truyn ngn ca mnh bt k ni no c

th. Mt nm ri qua i v khng mt mu

truyn no c xut bn. C bt u nn
v t hi rng mnh ang c gng v ci g.
nhng thi im quyt nh nh th ny,
con ngi ta phi chn la: hoc t b
gic m, hoc i tip bng tt c ngh lc
v ch. Noreen quyt nh tip tc.
B tham gia hi nh vn. Ly nhng li
nhn xt v khuyn khch ca cc thnh
vin trong hi lm ng lc, Noreen chuyn
sang vit tiu thuyt trinh thm. Tc phm
u tin b gi n ba mi ba nh xut
bn v b nhn c ba mi ba li t
chi cng nhng li khen v phong cch
vit, ch khng phi v ni dung tnh tit
ca truyn. Quyt tm bin tht bi thnh
c hi, Noreen tham gia cc kha hc v
nghin cu ti phm, gim nh hnh s,
c cc v n trn bo ch v phng vn
cc chuyn gia trong nhng lnh vc .
Mt ngy kia b gp mt v n mng ng

ch . l v n v mt nhn vin mn
cn ca mt ca hiu tp ha b git cht
mt cch d man trong mt v cp. B
kch thch v hp dn bi nhng tnh tit
bn trong v n, Noreen bt tay vo vit.
Noreen mang mt trm trang bn tho
u tin n mt hi ngh vn hc c gii
xut bn tham d. Trc cuc tho lun,
Noreen chun b rt k, nghin cu k v
lnh vc m tng nh xut bn quan tm,
lu c v mc thnh cng ca h. Ti
hi ngh, b a bn tho cho i tng
la chn u tin ca mnh: Nh xut bn
William Morris.
V, ln ny th khng mt li t chi no
c tht ra. i din nh xut bn ch hi
b mt cu n gin: B mun ng trc
bao nhiu?. Thng thng gi bn tho
ca mt nh vn cha c tc phm xut
bn ln no l vo khong 5.000 - 7.000
la. Noreen khng bit iu , b a ra

mt ci gi m b ngh c th gip b ton

tm ton vit trong vng hai nm:
150.000 la. Tht bt ng, ngi i
din ngh 120.000 la v t hng b
hai cun, mt tha thun khng th tin
c dnh cho mt nh vn mi.
Cui cng Noreen cng tr thnh mt
nh vn c sch c xut bn v c
bit n rng ri khi bc vo tui nm
mi hai. Cun sch u tin ca b, A
World the Color of Salt, xut bn nm 1992,
c nhiu nh ph bnh vn hc khen tng
v nhn c nhiu li ca ngi t c gi.
Carcass Trade l cun sch th hai ca
b, c xut bn nm 1994. V cun th
ba, The Juan Doe Murders, va c b
hon thnh cch y khng lu.
D Noreen cm bt v vit trong hn
ba thp k trc khi sch ca b c xut
bn, nhng cui cng b t c c
m ca mnh. Khng ai c th tin on

c Noreen s vit v nhng g trong

tng lai, nhng chc chn b s khng c
trang sch no dnh cho s hi tic.
NOREEN AYRES
Cuc sng lun y nhng th thch.
Nu khng c th thch, lm sao ta bit v
nhn ra sc mnh tuyt vi ang n cha
trong ta?
Hai vn ng vin ngoi hng
- "Mi ngi u cho rng ti khng
th lm c g, nhng cha m ti
khng ngh th, h tin ti, v chng
ti chng minh cho mi ngi thy
rng h nhm khi ngh nh th.
l mt cu chuyn kh tin, nhng c
tht: mt ngi lit ton thn ngi xe ln
nhng c th thi u cc mn, t
marathon n ba mn phi hp, v thm
ch c nhng cuc tranh ti th thao khc
nghit vn ch dnh cho nhng vn ng

vin c sc khe siu hng.

Anh lun v ch v b li pha sau hn
mt na s vn ng vin khc trong cuc
ua. Ch by nhiu thi cng lm cho
m ng khn gi thn phc n lng
ngi.
Rick Hoyt tng cn ch 631 ln nh
th trong sut 20 nm qua, v hu nh anh
lun nm trong nhm nm mi phn trm
nhng ngi v u, cha k i ln anh
ot chc v ch. Tuy nhin, anh khng
bao gi v ch mt mnh v lc no cng
vy, st bn anh l ngi ng i ch ct,
Dick Hoyt, cha anh.
Mi ngi ni rng nhng g Dick lm
c tht phi thng. Ngi ta thng
nhn thy hnh nh mt ngi n ng trung
nin va chy va y mt ngi khc
ngi trong xe ln, hoc g lng p xe ko
theo mt chic xe ln ln dc xung i,
hay va bi va ko mt ngi khuyt tt

cng chinh phc 3 km ng ua xanh v

cn nhiu chuyn hn th na. Gia nh
Hoyt quen thuc vi nhng hnh nh .
V, h c th bin nhng ci khng th
thnh c th.
Khi Rick cho i nm 1962, cc bc s
ni vi Dick v Judy, cha m anh, rng a
b s chng mang li iu g tt p cho h
ngoi s au bun v khuyn h nn gi
Rick vo tri tr m ci. B lit ton thn do
bi no, Rick ch c th sng i sng thc
vt. C l con trai h khng bao gi c th
ha nhp c vi cng ng.
Gia nh Hoyt b ngoi tai li khuyn ca
bc s v em con trai h v North
Reading, bang Massachusetts. Dick v
Judy quyt nh nui dng con trai h nh
mi a tr bnh thng khc. Vo thi ,
cc chuyn gia khng bit nhiu v chng
bi no v do h cng khng chc chn
lm v tnh trng ca Rick. Vic phi sng

cng vi tr tn tt l iu hu nh nm
ngoi mong i ca hu ht cc bc ph
huynh. Nhng gia nh Hoyt l mt ngoi l.
H mun chng t tnh trng khuyt tt
thun ty ch l mt th thch cn phi
chinh phc, ch khng phi l nhng ro
cn khng th vt qua.
Cch giao tip duy nht vi mi ngi
m Rick c th thc hin l gt u biu
l s ng tnh hoc lc u ch s phn
i. Cc chuyn gia y t bo rng anh
khng th ni c. Gia nh Hoyt li c
nim tin ngc li v h tng 5.000
la cho trng i hc Tufts nghin cu
thit b h tr giao tip dnh cho ngi
khng c kh nng ni bnh thng. Khi
Rick 12 tui, thit b ny sn sng a
vo th nghim. Cc k s ca i hc
Tufts v c gia nh Hoyt hi hp vy
quanh Rick ch i nhng cu ni u tin
ca cu. Rick dng u iu khin cng

tc in v cui cng cng lp ghp c

thnh cu: Ging con gu qu!.
Chng ti cng bt ci trong hnh
phc, Dick ni, bi v iu xc nhn
nhng g chng ti hng tin tng - Rick c
t duy lnh mnh v tch cc - v c c
khi hi na.
V Rick sm bc l s yu thch th
thao, c gia nh thng a cu i cu
c, ua thuyn, v thm ch l leo ni bng
cch mang cu sau lng. Mi ngi trong
gia nh c dp nhn bit khuynh hng
thch mo him, th thch cu, ng thi
thy r mt con ngi bnh thng vi mt
u c bnh thng, c nhng nhu cu nh
mi ngi khc - c nhng nim hy vng v
ao c c mi ngi tn trng - trong
thn th hu nh khng c ng c ca
Rick.
Thit b giao tip h tng ng vai tr
then cht gip Rick by t tng c nhn

v nhng quan tm ca cu cng nhng

thc mc th hin mt t cht thng minh.
Tuy nhin cc trng hc khng dm nhn
Rick bi cu khng th t bc i, khng
th t n ung hoc m ming ni chuyn.
Nm 14 tui, do kh nng ni thng qua
thit b h tr ngy cng pht trin v o
lut mi nhm m bo cho mi tr em u
c n trng, cui cng Rick cng
c vo trung hc, ni c nhng trang
thit b h tr c bit c th gip cu t
xoay x trong mi sinh hot. Chnh trong
qung thi gian ny, Rick cm thy yu
thch mn in kinh.
Vo nm 1977, khi Rick c 15 tui,
tnh c cu nghe ni v cuc thi marathon
nm dm sp c t chc quyn gp
cho mt sinh vin b tai nn xe hi. Rick th
l vi cha mun tham gia gip cu
sinh vin n. Thot tin cha cu rt bt ng
vi ngh ca con mnh. Ti ngh, mnh

 bn mi tui v thnh thong mi chy

b cht t nn khng th ni ti l mt vn
ng vin in kinh nghip d c. iu
lm ti lo nht l lm sao ti c th va
chy va y Rick trn chic xe ln ca
n. Nhng ti bit y l c hi c ngha
v cng ln i vi con trai ti nn ti bo
Rick: c ri, chng ta s ng k!.
Sau khi cuc ua kt thc, Dick m c
ngi v hu nh khng th nhc ni tay
chn trong sut hai tun lin sau . Nhng
vo mt m n, trong khi Dick ang xoa
bp nhng ch b au bng thuc Epsom th
Rick v n nh, cu a ra mt thng
ip lm thay i c cuc i Dick: Cha ,
khi chy cng cha, con cm thy nh mnh
khng phi l ngi tn tt g c. Sau cng
th Rick cng tm thy iu c th cho
cu cm gic t do bay bng khng g snh
bng. Lc , Dick bit mnh phi lm g.
Nu Rick mun tr thnh vn ng vin

in kinh v c thi u, Dick s chp i

tay v i chn ca mnh gip con trai
t c c m. Nhng lm c nh
th, Dick cn phi thit k li mt chic xe
y nh hn nhiu gim bt sc nng
cho ng trn ng chy.
Hai nm sau , chic xe mi c
hon tt vo thng chn nm 1979, lc Rick
v cha mnh ng k tham gia mt gii u
marathon chnh thc ln u tin, mt cuc
ua nm dm Springfield, Massachusetts.
H v ch th 150 trong tng s 300 vn
ng vin. Sau , h thi u nhiu thnh
ph khc nhau vo mi cui tun. Mt trong
nhng cuc ua l gii Marathon
Boston, mt gii u ni ting th gii vi
ng ua tiu chun, di 42,175km. Rick
v cha cu ng k nhm vn ng vin
ngi xe ln, ni c nhng vn ng vin
nhiu kinh nghim thi u trc . n
ng k ca Rick b t chi bi Rick khng

th ua mt mnh. Nhng c gia nh Hoyt

khng chu b cuc. H m thm tham d
cuc ua, h thay phin nhau chy sau xe
ca Rick y cu. Chng c nh ti tr
hay thnh vin no trong ban t chc bit
n s c mt ca h, nhng khn gi dc
ng ua trong thnh ph th ai cng bit,
v h nhit lit reo h c v gia nh
Hoyt cho ti khi h v n ch. Trong s
7.400 vn ng vin tham gia, gia nh nh
Hoyt nm trong nhm chn mi phn trm
nhng ngi v u. y l mt trong
nhng cuc ua marathon u tin
Boston m h tham gia v v n ch.
Trong sut nhng nm ny, Rick cng
chng t mnh cn hn c mt vn ng
vin c bit. Cu ly bng tt nghip ca
i hc Boston v tr thnh ngi khuyt
tt bi no u tin tt nghip i hc.
Nm 1984, Dick tr thnh mt vn ng
vin in kinh ni ting v c mi tham

d cc cuc thi ba mn phi hp (bi, p

xe, chy b). vn l cuc thi dnh cho
nhng ngi c sc khe tt v do dai
nhng ban t chc mun Dick tham gia, v
ch mnh ng m thi, khng c Rick. ng
t chi. Nm k tip, h li a ra li mi
tng t, nhng mt ln na ng li t chi
nu khng c con trai ca mnh cng tham
gia. Dick ni vi cc nh t chc, Rick
chnh l l do ti tham gia cc cuc thi ny;
ti khng mun thi u mt mnh. Rick l
ng lc thc y ti. Hn na, nu khng
c Rick, ti khng bit phi lm g vi hai
cnh tay ca mnh.
Sau cng, ban t chc ng Rick
tham gia nu Dick c th trang b mt thit
b thi u an ton cho c hai. Dick cng
chng thm bn tm khi con trai mnh khng
bit bi, cng chng bit p xe k t nm
ln su tui. Sau nhng g m con trai ng
t c, nhng kh khn y chng nh

chng ng k g.
Dick bt u hun luyn v thit k mt
thit b c th gip ng ko Rick theo di
nc cng nh trn b. Chic xe p nng
29 kg, Rick 44 kg, v Dick 84 kg - tng
cng 157 kg, c khi lng ny s ln o
xung dc, vt qua nhng ro cn th
cht v tinh thn mt cch khng ngng
ngh. Rick v Dick hon tt cuc thi ba
mn phi hp ln v c nhng ln khc
m h tng tham d, vi thnh tch nm
trong s nm mi phn trm nhng ngi
v u.
Trong sut qu trnh thi u, Dick nghim
ra rng Khng c g khng th vt qua
nu mi ngi bit lm vic cng nhau.
Dick ngh ng. Hai cha con h cng
nhau tri qua nhng cuc ua ni ting ch
dnh cho nhng ngi c sc khe tt.
Nhng cuc ua m mi ngi ch ring
ngh lm sao sng cn l mt nim

hnh phc ln - bi mt mch 3,8 km, p

xe 179 km v chy 42 km ng trng.
Rick i hc c tun, cn Dick th t luyn
tp. Mi ngy ng bi khong 3 km, chy
13 km, v p xe t 50 - 60 km cng chic
xe ln thi u trong c khi b tng 45
kg. Dick v con trai mnh cng thi u v
v ch bn cuc thi ba mn phi hp nh
th.
H cng tng p xe t Los Angeles ti
Boston, vi qung ng 6.000 km trong
sut 45 ngy khng ngh. Sau khi hon tt
cuc ua marathon Boston ln th 15, cuc
ua m h b t chi vo nm 1981 khi
ln u tin ng k tham gia, h c
tn vinh nh nhng Anh hng ca nc M
nhn k nim ln th 100 mn marathon.
Dick vn khng khng rng chnh con trai
mnh mi l vn ng vin in kinh, ch
khng phi ng. Ti khng bit phi gii
thch th no, nhng mi khi ng ng sau

chic xe ln ca con trai, ti cm thy lng

lng kh t. Rick l c my hot ng ca
c hai chng ti. Ti cho Rick mn thn
th mnh, nhng chnh tinh thn ca Rick
mi l ng c thc y chng ti tin v
pha trc.
Rick v Dick thi u cng nhau sut
20 nm v c th ni, th hng trong mi
cuc ua khng quan trng i vi h.
Nhng vo nhng khonh khc h bc
vo vch xut pht, mi cuc ua l mt
chin thng v i i vi h.
DICK HOYT - RICK HOYT
Ti xc quyt rng ti ch l mt con
ngi bnh thng vi nhng kh nng
di mc trung bnh.Ti khng c cht nghi
ng no rng bt k ngi no cng c th
lm c nhng iu ti lm nu h
khng ngng m mm hy vng v nim
tin.

- Mahatma Gandhi
Nhng cn nh hnh phc
- Chnh c nguyn xa i hnh nh
nhng cn nh ti tn thi thc
chng ti vt qua mun vn kh
khn, tr ngi trn ng i. V, vi
s ph tr ca Thng , chng ti
chc chn s t c mc tiu nh
cho mi triu ngi, ln lt mi ln
tng cn mt.
Nu gic m M c ngha l to dng
mt gia ti khng l t hai bn tay trng th
cu chuyn ca Millard Fuller qu l mt
minh chng in hnh. Nhng gic m ca
Millard chng bao lu sau tr thnh cn c
mng v anh quyt tm sa i n.
Trc khi bc vo tui ba mi, Millard
c trong tay mt triu la cng tham
vng kim c mi triu la na, bi
anh s hu y mi k nng v

ngun lc thc hin tham vng . Anh

c mt bit th sang trng, mt nh ngh
bn h, hai ngn hc-ta t, vi chic
thuyn cao tc v nhiu xe hi t tin.
Anh c v v hai con cng nhng cn au
tht ngc v mt thi gian biu dy c vi
cng vic. ch kinh doanh ca Millard
ngy cng ln mnh nhng cuc sng hn
nhn ca anh th ngy cng b tc. u
cng l chuyn thng thy nhng ngi
lun b cun ht vo giu sang v quyn
lc. Nhng Millard, mt trong mt triu triu
ph ca th gii dm lm mt cuc thay
i.
Mi vic bt u vo ngy Millard b mt
cn au tim bt ng p n khi ang vn
phng. khng phi l cn t qu do tc
nghn mch mu hay x cng ng mch
vnh m l do s au bun v lng n hn
bt ng trn ngp tm can v lm tim anh
nh ngng p. l khi Linda, v anh, gi

in ni rng c khng cn ngh rng

mnh ang c mt ngi chng, rng c
khng bit mnh c cn yu anh na khng,
v c s i New York gp mt mc s no
gii by hon cnh ca mnh. Millard
chong vng. Anh dnh cho c tt c
mi th trn i m tin bc c th mua
c. Sao c y c th khng yu anh c
ch?
Tun l sau l chui ngy c c
nht v au kh nht cuc i ti, Millard
nh li. Anh bt u nhn ra rng s thnh
cng trong kinh doanh ca anh buc anh
phi tr gi bng tt c nhng g anh thc
s quan tm trong i. iu ny cng
c khng nh khi anh xem mt b phim
vi li gii thiu Mt cuc i c sp
t trc ch l mt s chu ng. Mt
cuc sng nh sn? Vng, chnh xc l
tnh cnh hin ti ca Millard v gia nh
anh. V anh khng gn n vo mt mc

ch c ngha no.
Millard gi in cho Linda v khn khon
xin c cho anh c gp. Linda min
cng ng . Th l Millard p my bay
i ngay n New York. Nhng ngy sau
ch ton nc mt cng s thn thc ca
hai con tim au kh. Ri h cam kt lm li
t u vi nhng g thc s c ngha cho
cuc sng gia nh. C hai chng ti
dng nh cm nhn c s hin din
ca Thng khi chng ti bn chuyn
tng lai. Chng ti cm thy mnh nh
ang c n trn soi sng v dn dt ti
mt cch sng mi, Millard ni. V bt
u, Millard v Linda quyt nh trc tin
phi t b nhng th to ra bc tng
ngn cch gia h v Thng tc
chuyn kinh doanh v mi ca ci vt cht.
H bn tt c - cng ty, nh ca, xe
c, thuyn b v hin tng cho nh th,
trng hc v cc qu t thin. Bn b cho

rng Millard pht r, cn anh th li cm

thy mnh cha bao gi sng sut hn th.
Millard cm thy th thi hn, nhng tip
theo phi lm g y?
Cu tr li n vi Millard khi anh cng
i vi Clarence Jordan, mt nh thn hc
Thin Cha gio, n thm mt cng ng
gio dn do Clarence tp hp v t tn l
Koinonia. l mt ngi lng nh gn th
trn Americus thuc bang Georgia, cch
Atlanta 140 dm v hng nam. Clarence
ch cho Millard thy hng lot nhng cn
nh tm b, ti tn dc theo nhng con
ng bn thu ca vng ng qu. l
ni tr ng ca hng trm gia nh ngho
kh, thiu thn c vt cht ln tinh thn
mt trong hng trm nghn cnh tng ang
tn ti trn khp t M v nhiu quc gia
khc trn th gii, v 25% dn s th gii,
tng ng 1,5 t ngi, hin ang sng
di mc ngho kh, thm ch khng chn

nng thn.
Th l Millard, Clarence v cc cng s
bt tay dng nh cho nhng ngi c nh.
Bun thay, khi cn nh u tin ang trong
qu trnh xy dng th Clarence t ngt
qua i v mt cn au tim. Tuy nhin, vic
xy dng nh cho dn ngho lng Koinonia
vn c tin hnh lin tc trong bn nm
ri sau .
Xc ng trc nh hng mnh m ca
nhng cn nh n s nhng tm tt i
vi cc gia nh ngho kh Koinonia,
Millard mun kim chng hiu qu ca hot
ng thin nguyn ny bn ngoi ranh gii
bang Georgia. Th l Millard cng v i
Zaire, Trung Phi, phi hp vi Hi thnh Tin
Lnh a phng thc hin nhiu d n xy
nh cho ngi ngho ti quc gia ny trong
ba nm lin tc. Cui cng, tin rng t
tng ch o trong vic lm ca h c th
pht huy tc dng khp mi ni trn th

gii, h tr v Georgia nm 1976 v quyt

nh thnh lp T chc Habitat for Humanity
International (tm dch: T chc Nhn o
Quc t v Nh ).
Nu Millard tng quyt tm kim c 10
triu la th gi y ng ch mun xy nh
cho 10 triu ngi ang gp kh khn v
nh . C Millard v Linda u tm nim
rng ai cng cn mt mi m, d n s,
gi u ng lng khi m v. V h
xem l l tng ca i mnh. H tin
rng xy nh bn tr gp khng ly li cho
ngi ngho l th hin s thnh tm v
lng bc i bng hnh ng c th mi
l chn o.
Tn ch ca T chc Nhn o Quc t
v Nh ch n gin l th. Thot u
nhiu ngi cho rng iu l phi thc t,
thm ch l in r khi bit l mt t
chc phi li nhun, ch xy nh bn vi gi
vn. Nhng ngi khc th cho rng

khng phi l t duy kiu M v s khng

mang li kt qu g. Nhng Habitat hot
ng tt. N gip v s ngi c thu
nhp khim tn, nh ca ti tn c c hi
s hu mt cn nh mi ng hong hn
v ph hp vi kh nng ti chnh ca h.
Vic xy nhng cn nh mi ca Habitat
hu nh ch nh vo cc tnh nguyn vin,
m a phn h khng c kinh nghim g v
xy dng. Ring tin bc v vt t xy
dng th c nhiu t chc x hi, cng ty
v nh th quyn tng. Nhiu ngi mi
tng lp x hi gp cng gp sc vo
cng vic nhn o ny bt c khi no h
c th. Habitat cng khng hn l mt t
chc t thin bi cc gia nh c nhn
nh cng chung tay vi Habitat xy dng
cn nh ca chnh h v c nh ca nhng
ngi hng xm. Khi ngi mua thanh ton
tin nh, nhng ng tin li c s
dng tip tc xy nn nhng cn nh

mi.
Ti sao nhiu ngi, nhiu t chc sn
sng ng gp cho Habitat? l v nhng
kt qu thu c tht r rng. Nhu cu th
v tn m sc lc ca con ngi thng
c gii hn, v th kh m to ra c s
khc bit ln lao no nu khng c s ng
lng hp sc. Habitat, nhng ngi tnh
nguyn v nhng ngi ch nh tng lai
cng lm vic k vai st cnh bn nhau. Khi
mt cn nh c xy xong, mi ngi
cng chia s vi ch nh nim sung sng
v t ho khi ngm nhn thnh qu chung
ca h.
Mc tiu ca Habitat l thay th nhng
khu nh ti tn bng nhng cn nh mi
tm tt hn, ng thi gii quyt nhu cu
nh cho ngi v gia c khp mi ni.
Ti nhn ra rng s to bo trong cc
mc tiu ca chng ti lm lay ng lng
ngi. C mi nm tri qua, chng ti li

kinh ngc trc nhng iu k diu mi

c to ra t s to bo y, Millard ni.
Thng qua k hoch ca Millard, Habitat
xy c hn 60.000 cn nh trn khp
th gii, gip hn 300.000 ngi c nh
n nh, tm tt v ph hp vi thu nhp
khim tn ca h. n nay, Habitat c
hn 1.400 chi nhnh khp 50 bang nc
M v trn 250 vn phng i din nc
ngoi. H cng iu phi khong 800 d n
xy dng 51 quc gia trn th gii.
Habitat khng ch dng nn nhng cn
nh, m h xy dng nn nhng gia
nh, nhng cng ng v c nim hy vng
ln lao. Millard gii thch rng: C an c th
mi lc nghip. Chnh nhng cn nh c
th chng chi vi cung phong, ma l,
ng t nh gip x hi ginh li nhng
con ngi lng thin khi tay bn bun
bn ma ty v lm thay i trit ci
ngho.

Habitat cng gip mi c nhn thuc mi

ngnh ngh, giai cp, a v x hi, tn
gio, xch li gn nhau. Hu nh ngi
dn M no cng tng thy hnh nh
Tng thng Jimmy Carter v nht Phu
nhn Rosalynn Carter trong trang phc o
lin qun ca cng nhn, ng inh, ca g
di ci nng gay gt gia tri. Millard
nhn c s ng h ca h n gin
bng vic thnh h. Ti trnh Tng
thng 15 thnh nguyn vi hy vng ch mt
hay hai trong s c ng l qu
tt, Millard k li. Nhng, trong s vui
mng khn t ca chng ti, Tng thng
ng tt c!
Gia nh Tng thng Carter ch l mt
trong s nhng tm gng ni bt nht v
nhng ngi tham gia vo cc hot ng
thin nguyn ca Habitat bng s ng h
tch cc c nhn ti v vt lc trong qu
trnh xy p nhng mi m, mang n

hnh phc cho nhng ngi ngho kh, c

nh.
Vo cui th k 20, Habitat tr thnh
nh xy dng ln nht th gii, xt trn tiu
ch s lng cng trnh xy dng hon
thnh. Tng vin gch, tng bay h khng
ch to ra nhng cn nh mang du n
Habitat, m cn xy nn nhng cuc i
mi. Tt c bt ngun t s t b ca ci
vt cht ca mt i v chng tr i
ly nhng gi tr tt p hn. Gi y,
Millard v Linda tin rng h l hai trong s
nhng ngi giu c nht trn i.
MILLARD FULLER
Kht vng chnh l ngun ng lc c
sc mnh v bin, tim tng bn trong mi
con ngi, gip con ngi khng bao gi
t b c m, khng bao gi khut phc
trc hon cnh.
- Keith Harrell

Nhng l th hy vng
- Ti s tip tc lm cng vic ny
cho n hi th cui cng ca mnh.
Ti tng nghe mt a tr khc
trong tuyt vng, tng thy mt a
tr mm ci trong hy vng. Ti thch
ngm nhn nhng n ci nh th v
vic mang li mt nim vui, d nh b
cho nhng ngi bn nh mi thc s
l iu quan trng i vi ti.
Tun no Linda Bremner cng u n
gi i rt nhiu th cho nhng a tr m
c cha tng bit mt. Khng ging nh
nhng bc lm cha lm m thng khng
cho php con mnh nhn th ca ngi l,
phn ln cha m bn tr v k c chng
lun hi m cho c. H vit th cm n
Linda v c mang n cho con ci h
nim hy vng v c hi ko di cuc sng.
Nhng l th ca c thc s lm bn tr
cm thy phn khch mi khi thong nhn

thy bng dng ca ngi pht th.

Cu chuyn bt u vo thng 11 nm
1980. Khi , cu con trai Andy 8 tui ca
Linda c cc bc s pht hin b ung th
mu. Sau t ha tr u tin bnh vin,
Andy tr v nh v nhn c hng t bu
thip cng nhng l th chc mng, ng
vin ca bn b v ngi thn. Linda bi
hi nh li: D Andy c bun n th no
nhng c mi ln nhn thy bng dng
ngi a th l n li phn chn hn ln.
Ri nhng l th v tm thip y ngy
cng tha dn v tinh thn cu b cng sa
st theo . Thng con, Linda bn t
mnh vit mt l th tht lc quan v gi
cho Andy. Bn di l th, c k tn l
Mt ngi bn b mt. Nhn c th,
Andy li vui v v hot bt nh trc. K
t , khng ngy no Linda khng gi mt
l th cho cu con trai b bng ca mnh.
Khong mt thng sau , Linda

thy Andy v mt bc tranh hai ch k ln.

Cu b bo tng cho Ngi bn b mt
ca mnh. Ti , sau khi Andy ng say,
Linda cm bc tranh ln xem v pht hin
dng ch cui bc tranh: M i, con yu
m lm!.
Vy l Andy bit ai l ngi gi
nhng l th n! Tuy nhin, chuyn ny
cng khng sao iu quan trng l nhng
l th gip cu cm thy hnh phc
v vui hn rt nhiu. Bn nm sau , Andy
t gi ci i vo ngy 31 thng 8 nm
1984.
Linda tm s: Mc d ti vn cn hai
a con khc, nhng Andy li cho ti
nim thng tic v ni au bun v hn.
Ti nh v vn trc ci cht ca con
mnh. Trong mt ln sp xp li c ca
Andy, Linda nhn thy mt cun s tay nh
bn trong mt chic hp ng giy. Cu b
ghi li a ch ca tt c nhng ngi

bn m cu lm quen khng lu trc

, trong mt cuc cm tri dnh cho cc
bnh nhn ung th tr tui. Cm quyn s
a ch trong tay, Linda ngh chc hn Andy
s rt vui nu c tip tc lm Ngi bn b
mt ca nhng ngi bn mi quen ca
cu.
Th l Linda quyt nh gi n mi
ngi bn nh y mt tm thip. Cha trn
danh sch th c nhn c mt bc th
cm n ca mt cu b 12 tui. Cu b vit
Chu ngh chc chng c ai bit chu vn
cn sng trn i ny Nhng dng ch
lm Linda nhn ra rng quanh c c rt
nhiu ngi ang nm tri nhng au n
c v th xc ln tinh thn. C bt khc,
khng phi cho mnh, cng khng phi cho
Andy m cho cu b ang sng trong c
c v s hi ang cn ngi v v.
Va tr li th cu b xong, Linda tip
tc nhn c mt bc th khc ca mt

a tr khc c tn trong danh sch ca

Andy. Th l Linda nhn ra mt ting
gi. C cm thy s quan tm mang n
nim say m v ngha ch thc cho cuc
i c. C nguyn s vit th cho bt c
a tr no cn n nhng li ng vin,
chia s ca c cho n khi no chng
khng c th hi m cho c c na.
Nhng tm thip v nhng l th gi i
ca Linda u rt ngn gn, li l lc quan
v khng h sao chp theo khun mu. Cc
bn nh v cha m chng n nhn s
quan tm, chia s ca c v h rt vui khi
c mt ngi bn mi nh c. tng
thnh lp mt t chc ca nhng ngi vit
th thin nguyn cng bt u t y. Bn
b, thm ch nhng ngi hng xm ca c
ht lng ng h v gip c thc hin
s mnh cao c ca mnh. H t tn cho
t chc ca h l Love Letters (Nhng L
th Tnh yu).

Cng st cnh bn nhau, Linda v i

qun tnh nguyn ca mnh lm vic
khng mt mi gip cho nhng ngi
bn tr chng chi vi cn bnh bng nim
vui sng. Ri Love Letters phi i mt vi
mt th thch ln cn phi vt qua: l
c mong c nhn nhng l th tnh yu
nh vy ngy cng nhiu trong khi kh
nng ti chnh ca h l hn hp. Vi s h
tr ca cng ng, c bit l cc t chc
nh Rotary Club, Hi Doanh nghip tr,
Love Letters c th tip tc thc hin
s mnh cao c ca mnh nh tin bc,
vn phng lm vic v c nhng con tem
do mi ngi quyn gp.
Love Letters cng vit th ku gi lng
ho tm ca 40 cng ty ln nhng kt qu
khng nh h mong i. D vy, Love
Letters cha bao gi b l mt bc th
no ca nhng ngi bn nh. i vi
Linda v 35 tnh nguyn vin khc na,

nhng ngi bn nh y c ngha c

bit quan trng. Mi ngi lun ng vin
h, khi th mua ng h h vi chic bnh
nng, lc th chic o thun, hoc ch n
gin l dc ht nhng ng tin nh b cn
li trong ti mnh ra quyn gp cho Love
Letters.
n nay, sau 10 nm k t ngy Linda
gi bc th u tin n cu b m c
khng h quen bit, mi nm Love Letters
gi i tt c 60.000 l th tnh yu nh
th. Tuy c lc gp kh khn v ti chnh
duy tr hot ng, nhng tm lng v
quyt tm cao Love Letters th lc
no cng c.
C n ba mi lm ngi tnh nguyn
dnh ra khong 400 gi mi tun trao
i th t vi khong 1.100 tr em khp
ni. Hng thng, h chuyn t 90 n 110
mn qu sinh nht cho nhng ngi bn
nh ca h. Ring i vi nhng c b, cu

b no ang phi vt qua giai on au

n nht ca cn bnh, Love Letters u
c gng gi th ng vin mi ngy. Mi
nm, Love Letters phi chia tay vi khong
200 ngi bn nh tui, hoc do cc em
hi phc tt, hoc khng qua c cn
bnh him ngho. iu ng bun l, danh
sch th tn ca Love Letters c lun di
ra thm.
Ring Linda, hng tun, c u dnh 70
n 80 gi ng h iu hnh v bo
m cho s hot ng lin tc ca Love
Letters. Mi khi c gn nh kit sc v mt
th mt cuc in thoi gi n gii by
hay by t lng bit n chn thnh li
bi p thm sc lc v quyt tm cho c.
N lm ti khe li, bi chnh ti l ngi
u tin hiu c sc mnh ca mt bc
th ng vin, chia s trong vic cha lnh
nhng vt thng trong tm hn.
LINDA BREMNER

Chinh phc ng ua th
gii bng i chn tng b t
lit
Trc tin v quan trng nht l
phi t tin v hy l chnh mnh. S
khng c vinh quang no n vi bn
nu khng c s tranh u gian kh
ca bn thn. Wilma Rudolph l mt c
gi c th gy ch ngay ci nhn u
tin ca bn.
Tuy ch cao 1m56 v nng cha y 60
ki-l-gam nhng c nhanh nh mt tia
chp. Nhng ngi xem Wilma thi u vo
nhng nm cui thp nin 1950 n u
thp nin 1960 u c cnh bo rng:
ng chp mt, ko bn khng theo kp tc
c y!
Ti Olympics Rome 1960, Rudolph tr
thnh ngi ph n nhanh nht th gii
v l n vn ng vin ngi M u tin

ot ba huy chng vng trong mt k th

vn hi. C chin thng c ba c ly
100m, 200m v tip sc 4 x 100m.
c ly 100m, c lp k lc th gii vi
11,3 giy trong t chy bn kt v sau
chin thng trong t chy chung kt 3m
cui cng vi k lc th gii mi 11 giy.
Tuy nhin, do tc gi trn sn lc l
2,75m/giy, vt mc cho php, nn k lc
khng c cng nhn. c ly 200m,
c ph k lc Olympic ngay t chy u
tin vi thnh tch 23,2 giy v chin thng
t chy chung kt vi thnh tch 24
giy. cuc chy tip sc 4 x 100, d xut
pht chm nhng Rudolph cng v trc
i tuyn c va ng mt bc chn v
cc c gi n t bang Tennessee, M
ginh huy chng vng vi thnh tch 44,5
giy sau khi ph k lc th gii t chy
bn kt ngay trc vi thnh tch 44,4
giy.

Cc cuc trnh din ca Rudolph ti cc

k Olympic (c tng ot huy chng ng
nm 16 tui trong cuc chy tip sc ti
Th vn hi Melbourne nm 1956) tht l
ngon mc. Nhng cu chuyn v vic lm
th no c ot c ba huy chng vng
ti mt k Olympic mi tht s l mt huyn
thoi.
Vo ngy 23/06/1940, ti thnh ph St.
Bethlehem, bang Tennessee, mt a tr
sinh non cho i vi cn nng 1,1 kg.
Phn ln thi th u ca c b gn cht
vi chic ging nh. C b chng vim
phi nng c hai l phi, b si v sau
mc bnh bi lit do nhim khun. Sau khi
chn tri b t lit, c c np chn bng
kim loi vo nm su tui.
Ti dnh phn ln thi gian suy ngh lm
th no thot khi m st thp , c
k. "Khi bn sng trong mt gia nh ln v
tuyt vi, bn s lun c cch t c

mc tiu ca mnh.
Rudolph l con th 20 trong mt gia nh
ngho c tt c 22 mt con (cha c c hai
i v). Mc d khng phi lc no ton
th anh ch em c cng c mt ti nh cng
mt lc, nhng lun c nhng cp mt
theo di khng cho c t tho xing xch
ra. Cc anh ch c thay phin nhau xoa bp
chn cho c mi ngy. Mi tun mt ln, b
Blanche m c, mt cng nhn nh my,
ch c n bnh vin Nashville cch nh
150 cy s tp vt l tr liu.
Nhiu nm iu tr cng vi ch mnh
m mun tr thnh mt a tr bnh
thng c kt qu. Bt k nhng cn
ho tht ngc, bnh si v thy u, vo
nm chn tui Rudolph c tho king
chn v tr thnh mt vn ng vin bng
r c trin vng. gii bng r cp trung
hc, Rudolph chi trong i tuyn n hc
sinh M gc Phi, c c C. C. Gray, hun

luyn vin ca c t bit danh l "Skeeter"

(tm dch: pho th).
Ri Rudolph tr thnh cu th bng r
nh ngh ng cp lin bang, lp k lc ghi
49 im trong mt trn u. Sau , Ed
Temple xut hin.
Temple l hun luyn vin trng mn
in kinh ca bang Tennessee. Lc ng
ngh Gray gip lp mt i in kinh n
v tm h ng mt vn ng vin chy
nc rt tt. V Wilma c chn.
Khng hiu sao ti li chy nhanh nh
vy, ti vo sn, v chy, th thi. C c
mt kh nng bm sinh m chnh c cng
khng th gii thch c. C thch chy v
quyt nh tham gia cc bui tp ca hun
luyn vin Temple, mt gio s x hi hc
t nguyn lm hun luyn vin khng
lng. Hng ngy, ng a n cc c hc
tr nh n mt sn tp g gh, bi bm,
khng vch vi bng chnh chic xe ca

mnh.
Temple l mt hun luyn vin rt nghim
khc. ng thng pht cc c chy mt
vng sn cho mi pht i tr. Rudolph
tng chy 30 vng nh th trong mt ln
ng nng n tr 30 pht. C cn nh
nh in, ngy hm sau c n sm 30 pht
ngi ch bn ng chy.
on kt v tinh thn ng i l tn ch
ca Temple. ng tng lu cc phng vin
vy quanh Rudolph khi c nhn chic huy
chng vng c ly tip sc rng bn cnh
c cn c ba nh v ch khc na.
Rudolph cng khng qun ng i ca
mnh. Rng c thch chy tip sc v c
c ng chung vi h trn ng chy.
Nhng mc k, gii bo ch v ngi hm
m vn c vy ly mi mnh c.
Bo ch thi gi c l Vin ngc trai
en hay Linh dng en. K t sau

Olympics Rome 1960, trong cc cuc ua

ti ti Hy Lp, Anh, H Lan, c, gii hm
m ch h ht v ch i xem n vn ng
vin Rudolph xinh xn, d thng ca h thi
u m thi.
T Sports Illustrated tng thut rng
cnh st c v trang c huy ng
gi trt t trong ln c thi u ti Cologne.
Berlin, cc fan ca c ly cp c giy
thi u v m thm thp vo chic xe but
ch c cho ti khi c vy tay cho li h.
C y mang v cho nc M nhiu
hn nhng g c y c nhn t nc
M, Temple ni.
Vng, c khng ch lm rng danh nc
M. Bng phong cch khoan thai, nh nh
ca mnh, c m ng cho cc vn
ng vin M gc Phi khc sau c, c nam
ln n, tin ln v ginh chin thng.
Sau khi c chin thng tr v t Rome,

Thng c Tennessee, Buford Ellington,

ngi c mnh danh l k phn bit
chng tc cc oan, d nh t chc mt
cuc n tip c tht rm r, nhng
Rudolph t chi tham d.
Cuc n rc v ba tic mng chin
thng dnh cho Rudolph l ngy hi ha
nhp u tin gia cng ng da trng v
da mu c t chc Clarksville, qu
nh ca c.
Rudolph c sc nh hng c bit ln
i vi n vn ng vin M gc Phi lng
danh nht Florence Griffith Joyner, ngi
ph n th hai ginh c ba huy chng
vng trong mt k th vn hi (1988).
Tht ho hng khi xem c y chy,
Rudolph ni. Mi ln nhn Florence Griffith
Joyner chy, ti c ng nh ang thy li
chnh mnh.
Bob Kersee, hun luyn vin v l chng

ca n vn ng vin Jackie JoynerKersee, ni rng Rudolph l ngi c nh

hng ln nht i vi cc n vn ng
vin M gc Phi m ng tng bit.
Cuc sng bn ngoi ng chy ca
Rudolph cng thnh cng khng km. C c
bn con v sau ny lm hun luyn vin
in kinh ti i hc Indiana's DePauw
trc khi lm i s thin ch ca M ti
Cng ha Ty Phi thuc Php (French
West Africa). C ni rng thnh tch ln
nht ca c l sng lp ra t chc Wilma
Rudolph Foundation, mt t chc phi li
nhun chuyn h tr cho cc hot ng th
thao nghip d ti cc cng ng dn c.
Ti ni vi cc em rng trc tin v
quan trng nht l phi t tin v hy l
chnh mnh. Ti lun nhc nh cc em rng
khng c vinh quang no n nu khng c
s tranh u gian kh ca bn thn.
Nhiu danh hiu cao qu vn tip tc n

vi Rudolph. Tn tui c c lu danh

vo Nh lu nim cc Vn ng vin Da
en Xut sc nht vo nm 1973, v Nh
lu nim cc Vn ng vin in kinh quc
gia nm 1974. Hip hi Bng r nh ngh
M lm mt b phim v cuc i v s
nghip ca c, vi ta "Wilma".
Rudolph qua i v cn bnh ung th no
tui 54 vo ngy 12/11/1994 ti qu nh
Nashville. S thanh thot v trm tnh n
l thng ca Rudolph l im lm mi
ngi nh v c nhiu nht. Bill Mulliken,
ng i ca Rudolph trong cuc thi chy
tip sc ti Olympics Rome 1960 ni: Ch
y rt p v d thng, v l ngi chy
nhanh nht trong bn chng ti!.
WILMA RUDOLPH
Nhng ngi bnh thng vn c th
gt hi c nhng thnh qu phi thng,
bi h khng h c khi nim im dng.
Mt trong nhng tnh cch thit yu ca

ngi thnh cng l lng quyt tm cao

.
- George Allen
Thng hiu ln t mt tng nh
C th bn khng c sinh ra
trong nhng iu kin tt nht, nhng
nu bn nhn ra mt s mng ng
bn phn u v nu bn tin tng
chnh mnh, khng g c th ngn cn
bn i ti thnh cng.
C nhng ngi mang n cho bn
nhng iu tt p nht theo cch m t
bn thn bn c l cha bao gi nhn bit
mt cch y . M ti, Ruby Lloyd
Wilson, l mt trong nhng ngi nh th.
Hu nh ai cng gi m ti bng ci tn
thn mt l Doll. Khi ti c chn thng
tui, cha ti qua i, li m ti ang tui
i mi vi a con cn cha bit ni.
Ti ln ln trong cnh tng thiu trin min,

lm khi chng ti phi sng qua ngy vi

vi cn u sy kh trong c tun l lin.
Tuy nhin, lng thc du c thiu thn
nhng tnh yu v s hy sinh ca m i
vi ti th bao la v b bn. Hng m, m
m ti vo lng, th thm dy bo bng
nhng li thay i cuc i ti sau ny:
Kemmons ny, ln ln chc chn con s
lm nn nhng iu v i. Con l ngi c
th t c mi th con mun nu con
ton tm ton v kin tr t c
iu !.
Nm mi bn tui, ti b tai nn giao
thng v bc s bo ti s khng bao gi
c th i li c na. M ti lc y phi
ngh lm vo bnh vin chm sc ti.
Ngy no cng vy, bng ging ni du
dng thm m tnh yu thng, m bo
ti rng d cc bc s c ni g i na,
chc chn ti s i li c, min l ti
thc s c ch. M truyn cho ti nim

tin tuyt i vo kh nng bnh phc ca

mnh. V mt nm sau, ti li n trng,
trn chnh i chn ca mnh.
Vo thi k i Khng hong Kinh t
(1929 - 1933), nh hng triu ngi khc,
m ti mt vic lm. Nm y, ti mi by
tui, v i ngc li c vng ca m ti,
ti b hc i lm kim sng cho c hai
m con. Chnh vo giy pht , ti nhn ra
s mng ca i mnh. Ti phi thnh t
v m ti. Ti t ha vi lng mnh s
khng bao gi ri vo cnh ngho mt ln
na.
Nm thng tri qua, ti gt hi c mt
s thnh cng trong kinh doanh. Nhng
bc ngot thc s xy ra vo nm 1951
khi ti cng v v nm con ang i ngh
mt. Lc , ti rt tht vng vi ci khch
sn hng hai dnh cho nhng gia nh du
lch nh chng ti v rt gin d khi bit
rng chng ti phi tr thm 2 la cho mi

a tr. Ci gi qu t i vi mt gia
nh c mc thu nhp trung bnh M. Th
l ti quyt nh kinh doanh khch sn,
nhng khng theo cch ca h. Ti bo v
rng ti s m nh tr gia nh vi mt
thng hiu m mi ngi c th ngh ngay
rng chng ti khng bao gi thu ph i vi
tr con. Ti c tnh m khong 400 nh
tr nh vy trn ton quc, c mi qung
ng 150 dm s c mt nh tr. Sau ,
v s ngi tin on rng ti s tht bi
v thc t l vo thi bui y, tng ny
cha c ai ngh ti.
Khng c g ng ngc nhin, m ti li
l ngi ng h ti mnh m nht. M bt
u ngi vo bn, t tay v cc bn thit
k phng c cho mt trm cn nh tr u
tin. Cng nh mi chuyn kinh doanh
khc, chng ti phi ng u vi v vn
thch thc. Nhiu nm lin, khon tin
thng cui nm cho nhn vin c thay

th bng giy nhn n. Nhng nhng li

dy d ca m ti lc no cng in m
trong tr c ti. Ti cha bao gi ngh rng
mnh s tht bi. V qu ng nh vy,
mi lm nm sau, chng ti nm trong
tay mt h thng khch sn rng ln nht
th gii v l mt trong nhng thng hiu
thnh cng nht trong ngnh. l chui
khch sn Holiday Inn.
C th bn khng c sinh ra trong
nhng iu kin tt nht, nhng nu bn
nhn ra mt s mng ng bn phn
u v nu bn tin tng chnh mnh,
khng g c th ngn cn bn i ti thnh
cng.
KEMMONS WILSON
Kh khn khng lm vi ch. Nu bn
gp phi mt bc tng chn ngang, ng
b cuc. Hy tm mi cch vt qua n,

hoc nhy ln, hoc p v n ra tip

tc tin v pha trc.
- Michael Jordan
Nh Mt Php Mu
Tt c chng ta u phi i mt vi
nhiu tr ngi, hoc di hnh thc ny
hoc hnh thc khc, trong sut cuc
i mnh. Nu bn c th bin am m
tt cng ca mnh thnh bu nhit
huyt th bn s c th vt qua mi
qung ng chng gai tin ln v
bin nhng c m ca mnh thnh s
tht.
Francisco Bucio cn nhiu c m khc
na ngoi vic hon thnh s nguyn
tr thnh mt bc s phu thut. tui hai
mi by, Francisco dng nh ang
thng tin trn bc ng s nghip. Kh
nng chuyn mn vng vng gip anh
c c mt v tr n nh ti khoa phu

thut thm m Bnh vin a khoa Mexico

v ch mt vi nm na thi, anh c th
m phng mch ring. Th m vo ci ngy
nh mnh 19 thng 9 nm 1985 y, nhng
g anh dy cng xy dng trong pht chc
bng tr thnh mt ng nt.
l mt trong nhng trn ng t ln
nht lch s, 8,1 Richter, v cp i
hn 4.200 nhn mng. Nhng tn tht
khng th o lng c t thm ha ny
l nhng c m b tc ot.
Khi mt t bt u rung chuyn,
Francisco ang trong phng lm vic ca
mnh trn tng nm ca bnh vin. n khi
trn ng t qua i, anh nm tng
di cng ca ta nh gia ting th au
n ca nhng ng nghip khc.
Francisco cm nhn c bn tay phi ca
anh bn tay phu thut gi y ang b
nghin cht di dm thp nng. Th rt
tay ra, Francisco cht hong ht khi bit

anh khng th no ko tay mnh ra c.

L bc s, anh tha bit rng nu mu
khng chy n nui bn tay, chc chn
bn tay s b hoi t v c th phi ct b.
Hng gi lin tri qua di ng nt,
Francisco ngt i nhiu ln, ngi yu dn.
Nhng bn ngoi ng nt, lng quyt
tm ca c gia nh Bucio ngy cng mnh
m. Cha anh cng su anh em trai ang
tham gia i tnh nguyn ng v s k vn
ang ra sc o bi. Bn ngy sau, h tm
thy anh.
Cc nhn vin cu h ti hin trng
ngh ct b bn tay ang b kt ca
Francisco c th nhanh chng a anh
ra ngoi. Nhng c gia nh anh bit r
nim am m c lm bc s phu thut
ca anh chy bng nh th no nn
phn i nh ny. V i cu h tip
tc n lc thm ba gi na a
Francisco ra ngoi vi bn tay b gip

nt.
Nhng thng sau , trong khi thnh ph
ang tp trung xy dng li c s h tng
th Francisco cng n lc khi phc c
m ca mnh. u tin l cuc phu thut
ko di mi tm gi vi hy vng c th
cu c bn tay gip nt ca anh. Tng
ngy mt tri qua, hy vng ca Francisco
cng li tn theo. Bn tay Francisco vn
khng c mt c ng no v cc bc s
buc phi ct b bn ngn tay ca
Francisco, ch li ngn ci. Trong tnh
trng , Francisco nh phi c gng gi
ly nhng g cn li trn bn tay phi ca
mnh. Anh phi tri qua nm cuc phu
thut na trong my thng k tip. Nhng
bn tay anh vn khng c ng c.
Khng c tay phi, lm th no anh c
th phu thut cho bnh nhn c na?
Francisco bt u tm kim mt php mu.
Cuc tm kim iu k diu a

Francisco n San Francisco gp bc s

Harry Buncke, Trng Khoa Vi phu thut
thuc Trung tm Y khoa Davies, mt
chuyn gia hng u trong lnh vc ghp
ngn cho bnh nhn. Francisco hiu rng
bc s Buncke c l l nim hy vng cui
cng ca anh. Anh cng t ha vi lng
mnh, nu bc s Buncke c th phu thut
thnh cng th anh s c gng ht sc
trong qu trnh hi phc.
Bc s Buncke thay th ngn t v
ngn p t mt bng hai ngn chn anh.
Thi gian tri qua v vi n lc tp luyn
chuyn cn, Francisco c th nm c
vt bng ngn tay ci v hai ngn tay
mi ca mnh. Anh b rt nhiu gi luyn
tp y kh khn ch thc hin mt ng
tc nh mc cc mc vt dng ln gi,
hoc cng phu vi giy vit v bt ch mi
cho n khi c th t k tn mnh mt cch
hon chnh. Bc s Buncke qu quyt rng

Mt bn tay b thng tn s t hi phc

cho nhng nhu cu ring ca n. Nu nhu
cu thc s mnh, th nhng nng lc
ca n cng s tr nn v cng to ln.
Sau vi thng dng bnh v phc hi
chc nng, Francisco tr v Mexico. Anh
c phn cng mt s cng vic ph hp
bnh vin v vn tip tc tp luyn khng
km g mt vn ng vin in kinh d
Olympic. Anh rn luyn kh nng bi li
thch nghi v tng cng sc mnh cho
bn tay ca mnh. Anh cng tp tht nt,
buc dy n hng ngn ln, khu qun o,
thi thc n v tp bp bng bng nhng
qu bng cao su nh. Trong giai on u,
vic thc hin d ch mt chuyn ng n
gin nht cng l kh khn, vng v, d
gy nn lng. Nhng Francisco vn kin tr
tp luyn cho n khi thc hin c cc
ng tc mt cch chnh xc. Francisco
cn luyn tp vi tay tri ca mnh, c gng

tr thnh ngi thun c hai tay.

Th ri ci ngy m Francisco phi tri
qua cuc kim tra quan trng nht cho ngh
nghip ca mnh cng n.
Mt bc s chuyn khoa giu kinh nghim
chng kin s tin b ca Francisco t
cng vic ra n bng b vt thng, n
vic thc hin cc cng on phu thut
n gin nh bc tch m. ng yu cu
Francisco ph m trong mt ca gip gy
sng mi. Cc thao tc phu thut trong ca
m ny i hi s tinh t v phi tht chnh
xc. Francisco c giao nhim v trao y
c cho bc s m chnh. Th m n khi v
bc s ny chun b ct ly mu sn t
xng sn ca bnh nhn ti to sng
mi, ng li quay sang Francisco, yu cu:
Anh ct sn i.
chnh l giy pht Francisco phi i
mt vi thc t vi tng thao tc quyt
nh. Anh bit r iu c ngha nh th

no. Thc hin th thut ny thnh cng

cng c ngha anh s c php tr li vi
cng tc phu thut. Hoc ngc li, s
l mt du chm ht. Dn ht s tp trung
vo i tay mnh, anh ct ri on sn.
Nhng g m mt bc s bnh thng c th
hon thnh trong 10 pht th vi Francisco,
anh phi mt n mt ting ng h, nhng
l mt ting ng h ca n lc cho thnh
cng. Sau ny, khi k li s kin , anh
bc bch rng Th thut i hi rt
nhiu k nng v khi ti thc hin thnh
cng, ti bit mnh c th lm c bt
c iu g!.
Hin nay, Francisco Bucio ang lm vic
ti hai bnh vin Tujuana v c kh nng
thc hin y cc yu cu chuyn khoa.
Anh cng tham gia cc hot ng tnh
nguyn gip ngi ngho, phu thut
cha tr cho tr em h hm ch, phu thut
to hnh cho cc nn nhn bng.

Tng kinh qua su cuc phu thut ca

chnh bn thn, anh ni, ti ng cm vi
nhng bnh nhn ca mnh. Cm gic b ct
b mt phn c th ca mnh tht ng s!
.
Mt s ngi tru mn gi anh l bn
chn vng phu thut. Francisco khng ly
lm phin v bit danh ny. Anh lun ti
ci p li: Bn tay ti nhn khng c
p mt lm, nhng n lm vic cng kh
tt y ch. chnh l iu k diu cho
php ti theo ui ngh nghip m ti yu
thch nht, v cng mang li nim tin cho
nhng ngi hin ang cn n nhng iu
k diu cho chnh bn thn h.
Bc s FRANCISCO BUCIO
Cu tr nh v s mnh cao c
Tht d dng thoi thc mt vic g
vi l do bn chng bit g v n.
Nhng mt khi bn bit v nhn thy

nh mt ca h, bn s bit ngay mnh

cn phi lm g. Sc mnh l tp th,
nu tt c chng ta on kt li, khng
g c th ngn cn ni chng ta.
Canada, c cu thiu nin tn l Craig
Kielburger. Cu sng cng gia nh mt
vng ngoi thanh bnh ca thnh ph
Toronto. Vo nhng lc rnh ri, cu
thng chi trt vn, bi li, hay trt
tuyt.
Pakistan, c cu b tn l Iqbal Masih.
Nm cu ln bn, cha m cu buc phi
cho cu i lm a tr mn n 16
la ca gia nh. Cha y mi tui, cu
phi lm vic t 12 n 16 ting mi ngy,
qun qut trong mt xng dt thm bn
thu sut by ngy trong tun vi mc
lng cha n mt la mt thng. Thn
th cu ch cn da bc xng. V d nhin
l cu cha bao gi c n trng.
Iqbal c phng thch khi x nghip

nh t vo nm cu mi tui. Trong hai

nm k tip, cu c xem nh mt anh
hng ca c th gii, mt biu tng sng
ca chin dch vn ng chng li ngnh
dt thm s dng lao ng tr em
Pakistan. n nm mi hai tui, Iqbal b
m st, ting ni ca cu mi mi cm nn.
Cch na vng tri t, Craig
Kielburger theo di cu chuyn v cuc i
v ci cht ca Iqbal qua mt t bo a
phng. Bng chc, s th ngy ca mt
cu b mi hai tui vt bin mt, thay vo
l s ng cm v s cm nhn su
sc ngha ca cng l. Cu t ha vi
lng l s lm bt k vic g chm dt
tnh trng bc lt lao ng tr em. Cu
thng minh v c tm nhn bit t mnh
khng th lm c vic ny, nhng cu
s vn ng mi ngi vo cuc. Mi
ngi bo cu cn qu nh v s chng c
ai nghe li cu. Nhng Craig Kielburger l

mt nh hot ng nng n v hiu qu. D

ch mi mi hai tui, nhng cu bit phi
lm th no lin kt mi ngi li vi
nhau trong cuc u tranh v mt mc tiu
chung.
Cu tm c bt k ti liu no c ni
n 200 triu tr em khp ni trn th gii
phi lm vic nh n l. Nhng khng ch
c, Craig cn mun tn mt chng kin
nhng tr em cng mi trng v iu
kin lm vic khc nghit m chng phi
chu ng. Cha m cu phn i, bi ngay
c vic i xe in ngm n trung tm
thnh ph cu cng cha c php i mt
mnh. Sau cng, cu quyt nh bn i mt
s chi ca mnh thc hin chuyn
i. Cm ng bi quyt tm ca con trai
mnh, sau cng cha m cu ng
cu ln ng i vng quanh chu trong
by tun, vi s gip v ti chnh ca
b con h hng.

Trang b mt my quay phim v c h

tng ti mi chng dng bi cc nh hot
ng nhn quyn a phng, Craig i t
Thi Lan sang Bangladesh ri n n ,
Nepal v Pakistan. Cu n cc xng lm
bt m bt bng, cc nh my c iu kin
lm vic khc nghit, thiu dng kh
Cu gp mt c b lm vic cng on
ng gi bao b ko lm vic 11 ting mi
ngy trong mt cn phng nng bc v cht
chi, v mt cu b chn trn ang khu
nhng tri banh. Cu ni chuyn vi tng
ngi bn tr v chng cng tr chuyn ci
m vi cu nh quen bit nhau t thu
no. Cui cuc hnh trnh, Craig n ving
Iqbal ti ni an ngh cui cng ca ngi
bn xu s y trong mt ngha trang nh
Pakistan.
Trong lc Craig ang thc hin chuyn i
vng quanh chu , Th tng Canada
cng ang cng du . Craig ngh gp

Th tng nhng ng t chi. Suy cho

cng, Craig ch l mt a tr cha n
tui b phiu nn khng my ai quan tm
n kin ca cu. Tuy nhin, gii truyn
thng th li khc, h rt ch n Craig
khi bit cu cng hai tr em lao ng khc
sn sng k li nhng cu chuyn ca
chng. Bo ch thay nhau khuy o cng
chng v ch sau mt m, vn lao ng
tr em ginh c s quan tm ca mi
ngi dn Canada. Tht bt ng, Th
tng li ngh gp Craig.
Sau ln gp Th tng, Craig bit cu
phi lm g. Nhng cu khng th t mnh
hon thnh mc tiu, cu cn mt tp th.
Cu ngh cn g tt hn l mt tp th c
nhng thnh vin l nhng bn hc cng
la tui vi cu. Tr v nh, Craig em
nhng bc nh gy chn ng con tim m
cu chp c v nhng cu chuyn
kinh hong vo lp hc. Craig kt lun:

Vn l nh th, cc bn c gip c
khng?. V, cu nhn c s hng ng
ngoi mong i. Th l cu cng cc bn
thnh lp T chc Free The Children (Gii
phng Tr Em). H gp nhau hng tun
chia s thng tin v nh hng chng
trnh hnh ng. Sau Craig lin h vi
cc t chc khc trao i thng tin v
yu cu h tr cng nh thit lp cc mi
lin h mi. Nhm ca cu c th ngy mt
pht trin.
Sau khi nghe Craig pht biu ti hi ngh
thng nin ca Lin on Lao ng Thnh
ph Ontario, 2.000 nh lnh o cng on
cng hng ng quyn gp s tin ln n
150.000 la cho Free The Children. Th
trng Toronto cm mua bn pho hoa
c lm t nhng xng sn xut c s
dng lao ng tr em. B trng Ngoi
giao mi Craig gi chc v C vn cc vn
v quyn tr em trong chnh ph, v

Quc hi M mi cu pht biu. Hin

nay Canada l mt trong nhng quc gia i
u trong vic xa b mi hnh thc s
dng v bc lt lao ng tr em.
Tr em c mt phm cht c bit to
nn sc mnh m ngi ln khng th no
c c, Craig ni. Tr em c tr tng
tng tuyt vi. Chng ngh rng mnh c
th bay c. V chng dm ngh rng
mnh c th ni chuyn ngang hng vi c
Th tng!
Trong vng hai nm, Free The Children
c hng ngn hi vin v tr thnh mt
phong tro quc t c hin chng r rng
v c mt t u sang . Free The Children
lm thay i cch ngh ca ngi ln,
thay i lut php, v thay i cuc sng
ca hn 200 triu tr em trn khp th gii.
CRAIG KIELBURGER
Tr ngi non d, v th h lun

mun i v tri v k l thay, ht

lp ny n lp khc, phn ln h u
thnh cng"
Pearl S. Buck
ch ca mt c gi
Khng c cch no tt hn xua
tan nhng ch trch bng s chun b tt
nht v lm cho mi ngi on kt.
Hy bit mnh ang ni v iu g. ng
l l. S xut sc v t m s lun nhn
c s tn trng ca mi ngi.
a s cc lut s tng lai bt u ngh
v bit n ngnh lut khi l sinh vin
i hc. Mt vi ngi bit lo xa bt u
ln k hoch t khi cn hc trung hc.
Nhng Leah Sears t mc tiu ca
mnh l s theo ui ngh lut la tui m
hu ht nhng a tr cng tui cn ang
m c c c mt chic xe p mi
hoc mt i giy trt pa-tanh. Khi mi

by tui, c b Leah gi th n cc
trng lut xin bn thng tin chi tit v
nhng ngi trng ny.
Nhn nhng tm hnh trong bn thng tin,
c bit l nhng tm hnh t trng
Harvard v trng Yale, Leah nhn ra c
trng khng ging bt k ai trong nhng tm
hnh y c. C l ngi da en, v hu nh
tt c mi sinh vin c thy trong hnh u
l ngi da trng, khng nhng th, tt c
h u l nam.
Ti cm thy mnh nh l ngi thuc
giai cp th hai vy. Khi y, trong ti hnh
thnh rt r mt quyt tm. Ti tin l ti s
lm c mt iu g . V iu
xy ra, ti phi to ra s thay i. S thay
i khng ch c ngha vi ring bn
thn Leah Sears m cn cho nhng ai
khng c iu kin c c mt cuc sng
tt nh c - ln ln trong mt gia nh qun
nhn trung lu. C mun to iu kin cho

nhng ngi cn nhiu c hi hn trong

cuc sng, nhng ngi khng thuc v s
ng, nhng ngi m mi khi h nhn vo
gng th tt c nhng g h thy l mt
ngi khng l ai c.
C bit nu mun thnh cng, c phi
bt u ngay t lc cn nh.
c s h tr v ng vin t cha m,
Leah cng quyt tm v n lc t kt
qu xut sc trong hc tp v tham gia y
cc hot ng trng. Trng trung
hc ca c cha tng c mt hot no vin
no l ngi M gc Phi c, nhng iu
khng ngn c c. Leah chm ch luyn
tp v o v vt qua nhng ro cn v
mu da trng khi c chn vo i
hot no. Mc d vy, i vi c vic hc
vn l trn ht.
C c bng cp t ngi trng tt
nht s rt quan trng t ti mc tiu
ca mnh, c lun t nhc nh mnh nh

th. V cha m khng iu kin cho

mnh theo hc nhng ngi trng danh
ting n th, mnh cn phi c ht sc
ginh c mt hc bng.
Nhng c gng ca c c p li.
C ginh c mt hc bng ton phn
ca i hc Cornell, tt nghip vi tm
bng hng u vo thng su nm 1976,
sau c hon tt kha hc v ngnh lut
trng i hc Lut Emory nm 1980.
Hai mi lm tui, c lm vic ti mt cng
ty lut c uy tn Atlanta ca Alston v
Bird. V , mc d c tm thy c
nhng kinh nghim hu ch, nhng c rc
ri l qu nhiu vic vn phng m li thiu
nhn vin lm. Cng vic khc xa mc
tiu u tin ca c. Sau hai nm, c ri
cng ty v chp nhn lm mt v tr c
lng thp hn, l mt thm phn
chuyn x cc v n giao thng ta n
Atlanta. y c v l mt bc i ng

n.
Ti ln ln vo ng lc giao thi, khi
quyn cng dn v quyn ph n c nhng
bin chuyn mnh m v ti thy lut
php to nn nhng thay i cho nhng
ngi ging nh ti vy, c bnh lun. S
chun b k cng ca c trong thi gian qua
c n p. By gi, vi mi bc
tin, c nhn ra rng c s c th to ra
mt s t ph, mt thay i ln lao. Hin
c rt, rt t lut s ngi da en, v c
tri mi bit c l c n lut s ngi
da en no ang hnh ngh hay khng, v
th ti chng c ai t vn, chng c ai
m noi gng.
Bi hon cnh c bit ca mnh, c lm
vic chm ch gp i nhng g trc y
c tng lm. Sau khi sinh con, c vn lun
m ng tt vai tr lut s ln vai tr
ca ngi m, c lun gi c s thng
bng gia gia nh v s nghip. Trong

cuc vn ng tranh c vo v tr chnh n

ta n ti cao nm 1988, phng php ca
c rt n gin: Mi m ti ch ng ba
hoc bn ting t khi ra ng c cho n
ngy b phiu. Trong ba cuc ua tranh
gn nht, Leah tr thnh ngi ph n M
gc Phi tr nht c bu vo Ta n cp
cao bang Georgia.
Bn nm sau, c t c bc tin
ln nht trong i khi Thng c Zell Miller
mi ring c n b nhim vo Ta n
Ti cao bang Georgia. Khi Leah mi ba
mi su tui, v l ngi tr nht, l
ngi ph n u tin, v l ngi M gc
Phi th hai tng c ngi ta n cp
cao nht bang Georgia.
Nhng bt chp trnh hc vn ca
Leah, bt chp c qu trnh phn u, lao
ng vt v v nhng gian kh m c
phi tri qua; nhiu ngi vn bc b
nhng g m c t c, h coi tt c

nhng iu ch mang gi tr hnh thc m

thi. Ngi ta khng thm nhn nhn rng
v tr m ti ang c c hin ti u bi
v ti l mt thm phn gii; h cho rng ti
t nhng thnh qu ny bi v ti l ph
n hoc bi v ti l ngi da en!, c
ngm ngi ni nh vy. C chng minh cho
h thy l h sai nhng ri c nhn ra
rng vn cn mt khong cch gia c v
nhng thm phn khc, chnh l tui tc.
Vo mt trong nhng ngy u tin ca
cuc i thm phn, c ln mt nam thm
phn ln tui hn c bn lun v chin
tranh, Leah hi li Chin tranh g th?,
v ng ta ni Th chin th hai, l mt
cuc chin ln. C gp li: Ti ngh
chin tranh l nh cuc chin Vit Nam
va qua. Ngay lp tc, ng ta chm ngi
v pha c v thng thng phn: C qu l
cn qu tr lm vic trong mt ta n
nh th ny!.

Leah hi tng li cm ngh ca mnh lc

: Ti bit ti phi c lm vic chm ch
hn v chun b tt hn nhng ngi khc
ginh c s tn trng ca ng
nghip v nhng ngi xung quanh, nhng
ngi bt u cng tc t trc ti.
Leah to thi quen n vn phng mi
sng sm lc 5 gi 30, trc c mi ngi,
v cn thn xem xt li nhng v kin m
c c giao. C cng vi th k ca
mnh c k bn tm tt h s ca lut s
bo cha v h cng gp nhau mi sng
tho lun. Trc cuc hp Hi ng lut s
hng tun, c lun chun b tht k nhng
g mun ni v vit chng ra giy, khng
bao gi lm qua loa. Sau mi cuc hp, c
nh cc ng nghip nhn xt thng thn
v nhng biu hin ca mnh trong cuc
hp. Trc bui hp k tip, Leah tp trung
hn vo nhng iu cn phi ci thin.
Ti lun ni chuyn vi nhng thm

phn khc v hi h tht nhiu vi mt thi

cu tin, ham hc hi. Ti bit c th ti
lm nh vy l lm phin ngi khc,
nhng ti khng c cch no tt hn. Dn
dn h cng bt u r ti n tra. C khi
ti cn bnh lun v vn m h ang ni
n, v h tr li, thm ch cn tranh
lun vi ti nh th ti l mt ngi thng
minh v c th gp cho h vy. Ri n
mt lc, h tht s lng nghe ti.
V Thm phn Leah Sears gip cho
mi ngi c c s thay i nh c
tng mong c thu u th. C gp
phn lm thay i th gii thng qua tng
trng hp, tng con ngi c th vo mt
thi im no . Khng c g nghi ng
rng nhng thnh cng ca ti l kt qu
ca c mt qung i dnh cho vic chun
b v lm vic chm ch. N l mt qu trnh
xy dng, ti bt k thi im nh no,
ti vn lun chun b sn sng n ly

c hi.
Lut s LEAH SEARS
C th bn phi chin u nhiu trn
mi ginh c mt chin thng.
Margaret Thatcher
Ngi bin a ngc thnh thin
ng
Ti khng cho php tr ngi cn
bc ti v ti lun tp trung tm cch
vt qua n. Bn c th xoay x vi
bt k chng ngi no, bn c th
khom ngi bc qua nu chng
ngi qu cao, hoc leo ln trn nu n
qu thp. Hy vng tin rng lun lun
c t nht mt gii php cho bt c vn
no!
chnh l James Robinson, nhng mi
ngi thch gi anh l Rocky. Anh c thn
hnh to cao, vm v v sn sng rn nh

 khi cn thit. James Robinson tng

sng v lm vic ti qun BedfordStuyvesant, New York - mt trong nhng
khu chut v nhiu ti phm nht nc
M. Nhng chnh anh cu c nhiu
sinh mng v phc hi s lng thin
mt cng ng m trc khng ai c th
lm c.
Vo nm 1966, khi Rocky 26 tui, a
chu gi by tui ca anh b xe ti tng
phi trn ng ph khu Bed-Stuy ny. Nu
lc c ngi bit s cu th c b
khng phi vnh vin ra i. Lc c a
n bnh vin th c b ngng th.
Ci cht v l ca a chu gi l mt
trong nhng l do a Rocky vo lm vic
trong ngnh y t. Ti Trung tm Cp cu
Thnh ph New York, anh nhn thy hu
nh hn nm mi phn trm cc cuc gi
n xut pht t nhng khu ph c t l ti
phm cao. Theo Rocky, c dn sinh sng

ti nhng ni phc tp nh Bed-Stuy i

khi phi ch lu n gn na gi sau khi
quay s 911 yu cu xe cp cu; trong
khi , nhng cuc gi n t nhng khu
dn c ca ngi da trng thng c
p ng rt nhanh. Rt nhiu ngi b cht
mt cch oan ung nhng ngi nh
chu ca Rocky, ch v phi ch qu lu
mt chic xe cu thng.
Rocky quyt nh tm hiu r hn v
chuyn ny. Qua iu tra nghin cu, anh
nhn thy cc khu dn c giu c thu
xp i xe cu thng cho ring h bi v
c thnh ph hu nh qu ti bi cc ca
cp cu. Nu l li gii, ng ni vi
ngi bn v cng l ngi ph trch v
cu thng, Joe Perez chng ta s trang
b nhng i cu thng ca ring chng ta
Bed-Stuy ny!.
Vo nm 1988, Rocky khng h bit rng
anh v Joe l nhng ngi u tin trong

c nc M m dch v cu thng c
iu hnh bi chnh cng ng c dn a
phng. Rocky khng h tin liu c
nhng kh khn pha trc. Th thch u
tin l tm ni t tr s. H s dng mt
ta nh b b hoang vn l ni lui ti ca
nhng tay mua bn ma ty. Nu bn
nghin ma ty s dng ta nh cp
i sinh mng ca bao ngi th chng ti s
dng ta nh cu ngi, Rocky
quyt nh. Do khng c in, nc (ngoi
tr cht t nc nh git t mi nh c k),
hai ngi bn h ch lm vic c vo
ban ngy. H dng my b m nhn
nhng cuc gi cp cu.
Mc d c th lm vic trong iu kin
thiu thn ca ta nh, nhng mt trong
nhng th quan trng nht dng trong dch
v cu thng th h li khng c, l xe
cu thng. H dng mt chic Chevrolet
c k n hin trng mi khi nhn

c tin bo c tai nn, ha hon, n sng

hoc m chm. Nhng chic xe y khng
phi lc no cng khi ng c. C
nhng lc h phi chy b n hin trng
vi nhng phng tin cp cu v bnh xy trn lng. cu ngi, h thng phi
chy ngang qua m bun ma ty ang
ci giu ct h, nhng vin cnh st bin
cht, v c nhng ngi bng quan kh
chu. Ai cng ci nho, ngoi tr cc nn
nhn vn cn sng st khi Joe v Rocky
ti ni.
Sau h c tng mt chic xe c
r-moc - loi xe ko c th dng lm nh
v h ngang dc khp cc ph vi
chic r-moc ny. Ta nh c k tr nn
lnh gi vo ma ng. H san bng hai ci
lu ca bn bn ma ty v dng ni lm
vic ca h . i vi nhng k ti
phm ny th chic xe r-moc ca h
ging nh mt li tuyn chin. Trong tm

thng rng, bn bun ma ty lin tc da

dm Rocky. Chng bn v king v da s
t xe. Chng cn n sng vo Rocky v
Joe khi h ang trn ng ti hin
trng, khin hai ngi va li xe va phi
ci thp ngi trnh n. Bn bun ma ty
ch h yn khi chng chng kin cnh
Rocky v Joe cu mt trong s ng bn
ca chng b thng sau mt v thanh ton
m mu trn ng ph.
H cn b gim pha v kch bi cc
ng nghip vn coi h l i th cnh
tranh ln. C hai tr thnh mc tiu cho
nhng tr a c c, quy ri, v c
nhng tin n tht thit. Rocky bit rng
cch duy nht dp tt nhng li gim
pha kia l anh v Joe phi chuyn i hot
ng nh b ca mnh ln tm cao mi,
chuyn nghip hn v p ng c nhiu
nhu cu hn.
lm c iu ny, Rocky cn phi

c mt nhm tnh nguyn vin, mt qun

on thc th. xy dng i binh cu
h ny, anh ku gi mi ngi t cng
ng dn c ti ch tham gia. Bed-Stuy c
hai trm nm mi mi nh xp x, hu ht
c dn thuc tng lp lao ng cp thp
vi hng trm con bun ma ty v gi im
hot ng trn khp cc ng ph, s
lng ngi v gia c v tr tht hc
chim t l cao. V l , nhiu ngi y
tin rng Joe v Rocky chng lm nn tr
trng g nn h khng mun tham gia i
qun tnh nguyn ny.
Th l Rocky v Joe i pht t ri qung
b cho dch v mi ca h. Dn dn cc c
dn trong vng thy hai anh chng ny hi
h chy ti hin trng, khi th bng xe, lc
li chy b cu nhng ngi hng xm
ca h, th h mi bt u thc tnh.
Rocky thu nhn nhng tnh nguyn vin
trong s ngi ang cai ru, tht nghip,

hoc ngay c nhng ngi mua bn ma ty

mun sng lng thin tr li. Trong vi
thng, Rocky v Joe chn c hn chc
ngi tr tui v hun luyn h k nng s
cu v cu thng. Sau khi c hun
luyn, cc tnh nguyn vin s nhn nhim
v khi c gi. Trong qu trnh lm vic,
cc tnh nguyn vin c dy nhiu k
nng mi v vic tm ra mc ch sng
cu h khi s tuyt vng chn chng.
Mt s ngi sau tip tc hc y t v
ri tr thnh bc s. Rocky khng ch cu
sng sinh mng nhng ngi b nn, m
anh cn cu ri cuc i ca nhng ngi
ang sng.
n khi t Daily News ng mt bi bo
ni v nhng anh chng chy vng quanh
trn cc ph, eo bnh -xy sau lng, h
c mt nh ho tm bit n v tng cho
mt chic xe cu thng qua s dng.
Vy l Rocky c i cp cu ca ring

mnh. Trong ngy u tin a vo s

dng, chic xe a i cp cu n
hin trng mt v ha hon v cu sng
mi ngi t ta nh ang bc chy.
Sang hm sau, h thnh cng trong mt ca
sinh . Ht ln ny n ln khc, Rocky,
Joe v nhn vin ca mnh l nhng ngi
u tin c mt ti hin trng, ngay c
nhng ngi lm vic ti Trung tm Cp
cu Thnh ph cng phi cng nhn gi tr
ca h.
Tin v hin vt t cc nh ho tm bt
u v. C mt bng ng Montana
vit Chng ti l nhng ngi th l y,
nhng chng ti v cng xc ng vi
nhng g cc bn thc hin v chng ti
mun gip cc bn. Vo nhng lc kh
khn v ti chnh, Rocky tm cch xoay x
nh lm dch v ra xe, quyn gp ngoi
ng ph. Anh lm bt c vic g trang
tri chi ph thu mt bng, hun luyn nhn

vin, v mua thm trang thit b bt k

vic g duy tr vic cu sng ngi b
nn.
Ngy nay, T chc Cp cu Tnh nguyn
Bedford-Stuyvesant l t chc cu h u
tin ca M c 350 tnh nguyn vin. Trung
bnh mi thng h nhn khong ba trm
cuc gi n c cuc gi t cnh st, c
cuc gi t Trung tm Cp cu Thnh ph
mi khi qu ti, v phn ln l t
nhng c dn lun bit rng h c th trng
cy vo dch v ng tin cy v nhanh
chng ca Rocky.
Thng thng gi tr ca sinh mng l
khng th o m c, nhng trong cng
vic ca Rocky Robinson v Joe Perez, h
gi c sinh mng cho rt nhiu ngi
nh Gi tr ca hai mi su pht
khong thi gian to nn s khc
bit gia s sng v ci cht ca con
ngi trong mt cng ng ch gm nhng

khu nh b hoang v nhng tm hn b b

ri.
JAMES "ROCKY" ROBINSON
lm nn nhng iu v i, chng
ta phi sng nh khng cn c ngy mai.
- Vauvenargues
Ngi ph n di non lp bin
Appalachians
Thnh cng khng t nhin m n.
Bn ng trng i mi th u din ra
theo mnh. Bng cch lm vic chm
ch v sng to trong vic tm kim cc
gii php cho mt vn , bn s tm
thy li ra t trong nghch cnh.
Eula Hall khng c bng cp g v y hc,
nhng ngy no c cng chm sc cho
ngi bnh v nhng ca chn thng. C
cha h qua trng lp chnh quy no v
chnh tr hay lut, nhng c l mt trong

nhng nh vn ng hnh lang v l ngi

vn ng quyn gp v ngi ngho hiu
qu nht nc M.
Trn tng nh c cng chng treo tm
hun chng no ghi nhn thnh tch hot
ng x hi ca c, thm ch c bng tt
nghip ph thng trung hc cng chng c,
vy m c va l mt nh t vn, va l
ngi bnh vc quyn li cho ngi gi,
ngi ngho v rt nhiu ngi ang b
ngc i m c gp trn ng i.
Nu trn th gian ny c loi bng cp
v s cng hin, tinh thn sng to v lng
kin tr th Eula Hall phi c nhn bng
tin s. Trn thc t, c ch l mt c gi
tnh l qu ma v ngho kit xc lm vic
trong cc ln tri gia sc nm trong cc khu
rng xa xi ho lnh ca vng ni
Appalachians thuc bang Kentucky. Cng
vic ca c l xoa du ni au cho ngi
bnh ti qu nh. l lnh vc m c

tch ly c rt nhiu kinh nghim qu

bu.
Cho i ti qun Pike, Kentucky vo
nm 1927, Eula l mt trong by a con
m hu ht u c khim khuyt v mt th
cht. Ln ln v lp gia nh, Eula sinh
c nm con. C hon ton khng c
chm sc g trc khi sinh, v c nm a
tr u c sinh ti nh. Mt a b sinh
non v ic bm sinh v mt a cht lc
cn m nga. Eula cng chng kin
cnh nhiu tr em cht v suy dinh dng
v thiu n, ngi ln th cht v nhng cn
bnh c th phng nga c, chng hn
nh bnh un vn. H cht v khng c bc
s, khng c bnh vin, khng c chm
sc y t, v v khng c kh nng chi tr
cho nhng dch v y t thng thng nht.
Vo nm mi tm tui, Eula c mt
tm nhn r rng v cuc i mnh. C
mun lm mt cng vic g gip

mi ngi. Con ngi mi ch hc n lp

tm, cha tng hc qua mt kha chuyn
ngnh no quyt nh m mt trm x.
Mi tun c dnh ra 50 la t tin cng
lao ng ca mnh v lin tc trong by
nm nh th. Sau c thu mt ngi nh
nt nm bn ra mt con ng bit lp
mt vng gi l Mud Creek (Ng ba Bn)
vi gi 40 la mt thng lm ni tr gip
y t cho ngi dn trong vng.
a trm x vo hot ng, Eula cn
c tin trang tri chi ph, nhng ci kh
hn c l ngun y, bc s. Appalachia
khng phi l ni lm vic l tng i vi
cc bc s tr, nhng ngi c mc thu
nhp hng thng bng tt c s tin kim
c mt i ca nhng c dn vng Mud
Creek ny. Ri th iu kin v nh cng
khng khch l h my. V vy, Eula tm
kim s cng tc t cc bc s c gc
nc ngoi, nhng ngi cn phc v ti

nhng vng kh khn ho lnh c

chnh ph cp th xanh (loi th c tr di
hn do chnh ph M cp). C h tr cc
bc s bng cch cho h nh mnh v nu
n cho h.
Trm x lp tc b qu ti ngay t nhng
ngy u tin. Bnh nhn vi th bnh
v thng tt dn n. Rt nhiu ngi
cha tng i khm bnh ln no trong i
v phn ng h ch c th chi 5 la tin
vin ph.
Mt m n, trm x bng pht ha d
di v chy ri. Gic m ca c i ngi
v hn chc nm lm vic ca Eula th l
tan thnh my khi. ng trc ng
nt, Eula ngh n 15.000 c dn trong
vng gi y khng cn ni c th trng
cy v y t, v l trch nhim ca c.
C ngh v cng vic, cc vt dng y t v
trang thit b ang nm trong ng tro tn.
Cm gic ca ti khi chng khc no

ang b hng ngn mi kim chm thu tim.

thc s l ni au khng khip nht m
ti tng tri qua, c nh li. Lc c
khc. Song, bng tt c ngh lc ca mnh,
c tuyn b vi ton th nhn vin: Trm
x th l xong, nhng chng ta th cn y.
m hm , c bt u suy ngh v tm
cch gy dng li. Ngy hm sau, c tip
nhn bnh nhn ngoi tri, vi trang thit b
l mt chic gh di v mt ng dy
in thoi mng trn cnh cy. Cng vic
cha tr c th din ra. Eula c gng xoay
x gy qu thng qua i pht thanh,
cc bui chiu i, ngay c vic phi ng
ngoi ng vi thng lc quyn vo
nhng ngy mi ngi lnh lng v tr
cp. Trong ba thng, c thu c 102.000
la, thnh lp mt trm y t mi.
Khi mt trng hc a phng ng
ca ngh h, Eula lin h vi h v di
chuyn phng khm ti . Vo ma thu, c

di phng khm vo xe r-moc. C th

tng bc mt, tng la mt, phng khm
mi v hin i dn dn c thnh hnh.
Nh c ch khng h dao ng v tm
nhn y sng to ca Eula, ngn la tng
thiu ri trm x ngy trc dn ng
cho mt phng khm mi tt hn, tin nghi
hn.
Ngy nay, Phng khm Mud Creek l
phng khm duy nht trong bn knh vi
trm ki-l-mt vng ni Appalachians c
th cha tr cho bnh nhn mt cch chu
o m ngi bnh ch phi tr vin ph
ty theo ti tin ca mnh. Nhng khi
phng khm khng kh nng gip h,
Eula tm n mt nh ho tm no . C
tng thu xp mt s ca phu thut cho
bnh nhn ung th nhng khng c tin; c
ln, c thuyt phc Lions Club thanh ton
chi ph phu thut cho mt b gi b tn
thng mt trm trng. Nhng lc cn thit,

c c th kim lun vai tr ti x xe cu

thng a bnh nhn n bnh vin
tuyn trn. C ln xe b lt v c b gy
xng b vai. Sng hm sau c li quay v
tip tc cng vic. Trit l sng ca c,
ng thi cng l ngun nng lng di do
ca c l: Khng phi lc no ng i
cng bng phng v Sau cn ma, tri li
sng.
C cho l nu c hc hnh ng
hong hn, c l c s lm c nhiu
iu tt p hn na cho mi ngi. Tht
kh ni nhiu hn na l gm nhng g,
nhng Eula tng c mt ti ta n bo
v quyn li cho ngi ngho, trong c
c nhng bnh nhn b bnh bi phi. C
c s cho php ca chnh quyn trong
vic t chc li h thng cung cp nc
sch v xy dng mt nh my x l nc
thay th hng trm ging nc b nhim
bn. C quyn gp tin mua mt chic

xe dng giao ba n n nh dng lo,

i th ba n tra min ph cho trng
hc, v xy dng trung tm h tr thanh
thiu nin. Bt k vic g c mun lm, c
u bin n thnh hin thc.
Chung in thoi phng lm vic ca c
thng reo khng ngt sut ngy. Bn thn
c cng b bnh tim v chng vim khp,
nhng thay v nhp vin t vi nm trc,
c li bng bnh bo: C ai cht v lm
vic nhiu u!.
Phng khm Mud Creek ng vng v
tn ti nh mt tng i th hin ch
mnh m, tinh thn lm vic khng ngng
v y sng to ca Eula. Hng ngy, hng
trm ngi i b hoc li xe qua nhng
on ng gp ghnh n vi phng
khm ca c, ni bn trong c mi by
nhn vin k c hai bc s ang hi h lm
cng vic iu tr bnh nhn trong by cn
phng c trang b rt y .

EULA HALL
Hng v ngt ngo ca thnh cng
S d tng ca ti thnh hin
thc v ti khng dng li sau li t
chi u tin hay th mt trm. Thua
keo ny, by keo khc, ti khng bao
gi chp nhn b cuc.
John Mautner l mt chuyn vin phn
tch ti chnh cao cp ti mt trong nm
trm cng ty hng u nc M v hu nh
c tt c mi th cng mt ngi nh p
Hilton Head, South Carolina vi ngi v
mi ci m anh ht lng yu thng.
Nhng anh lm g? Anh em nh cc
tt c nhng th mnh ang c vo mt
trong nhng tng kinh doanh in r
nht!
Tht ra John khng bng lng vi tnh
trng hin ti. Khon thu nhp tim nng t
cng vic hin ti c l khng th mang li

cho anh s c lp ti chnh, ri vic phi

lun chng t mnh hn cc ng nghip
khc tin thn khin cng ty chng
cn v hp dn i vi anh na. Anh tin
rng vic t kinh doanh l cha kha m
bo s an ton v mt ti chnh.
Nhng khng ging nhiu ngi khc,
John hnh ng ch khng m tng vin
vng. Vo nm 1990, John xin thi vic, t
b ngi nh xinh xn cng vng t ti
p Hilton Head. Bn b, ngi thn bo
anh mt tr khi anh cng vi v mnh, Anne,
chuyn n Orlando, Florida, mt thnh ph
c lng du khch di do.
John nhn thy con ng dn n
s c lp ti chnh ca mnh trong nhng
qu hch loi qu nhn ngoi bc ng
v qu nng hi bn cho khch b hnh trn
ng ph. Ly cm hng t nhng ngi
bn hng rong xe y dc cc ng ph
chu u, cng vi s thch ch bin thc

n ca mnh, John b ra nhiu gi ng h

ch bin hnh nhn v h o theo
cng thc ca ring anh. Vi khon tin
vay 10.000 la v mt ci tn mi, The
Nutty Bavarian, John thnh lp doanh
nghip ca mnh ch vi mt chic xe y,
c thit k khch hng c th nhn
thy tng loi ht ang c nng cho
n khi c mu ng nh, mi gi.
Mt ci tn rt sng to. Mt kiu by
hng sng to. V, sn phm cng mang
tnh sng to khng km. Nhng sng
to c nh vy, John gp kh nhiu kh
khn v mt ti chnh. Do khng mun c
thm i th cnh tranh, nhng ngi bun
bn lu nm ngm ngm y John ra khi
cc khu vc sm ut. Vo cui nm u
tin, John gn nh ph sn. Anne phi gng
sc duy tr vic kinh doanh ca chng bng
nhng ng lng t cng vic lm y t
ca c.

Vy l k hoch kinh doanh ca John

cn phi c s thay i. xoay chuyn
tnh th, anh phi tm cho ra mt a im
kinh doanh thun li. Orlando c mt ni
tm c v l v tr tt nht bn cc loi
qu bnh cht lng cao l mt cng
vin thuc phim trng Universal. Tuy
nhin, c mt ch kinh doanh trong khun
vin ny khng phi l vic d dng. Phim
trng Universal ca bang Florida thng
bo cho John rng anh phi k qu 100.000
la c quyn kinh doanh trong
khun vin ca h. Pha Universal s qun
l quy hng ca John. Cc hng ln nh
Orville Redenbacher v Haagen-Dazs
lm nh th, nhng 100.000 la i vi
The Nutty Bavarian qu l qu tm tay.
cnh tranh vi cc hng ln, John phi tm
cch khc, sng to hn nhng cch thng
thng.
Anh gi cho b phn ph trch v thc

phm ca Universal v ni chuyn vi v

ph ch tch. John k cho ng y nghe v
mn n cc k hp dn ca mnh. V ph
ch tch yu cu John gi th cho hng
n, v John lm ng nh th. Hng
tun tri qua m khng nhn c tr li.
Ngy no John cng gi in n trong
sut mt thng tri. Anh gi sn phm mu
v th cho hng n. Sau cng th John
gi cho v ph ch tch mt l th, ni rng
anh s gi in lin tc cho n khi no
ng y ng gp John trong ba mi pht
hoc c l do chnh ng thng thng t
chi.
L th t ra hiu nghim. V ph ch tch
ng gp anh. V y chnh l lc John
phi tm cch gii quyt nhng th thch
thc s. Anh bit ba mi pht ny s l
khong thi gian khng th qun. Anh tin
rng mn n do mnh ch bin s c mi v
hp dn, John quyt nh cho sn phm

ln ting thay cho mnh. Vo ng ngy

hn, John mang ci l nng vo thng
phng hp v tin hnh ch bin mn h
o bc qu nng hi. Ting n vui tai ca
cc ht va vo thnh cho, hng thm
trn ngp cn phng, ri len li ra ngoi
hnh lang... Chng bao lu sau, c nhiu
nhn vin t m gh ngang qua tm hiu
xem ai ang ch bin mn n g . H
nhn thy mt ci cho y nhng ht h
o vng ng, nng hi ang ta hng
thm ngo ngt.
John phc v mi ngi tng ht h o
mi rang v ai cng mun thng thc
thm na. Nhng h vn mun c thm thi
gian xem xt ngh ca anh. John cht
ny ra mt tng. Ti bo vi h rng
nu h cho ti th trong ba mi ngy,
ch thn ti s ch bin v ng bn ti
quy mi ngy, trong sut mt thng, mi
ngy mi hai ting, v np cho Universal

hai mi lm phn trm doanh thu.

Universal chng chu thit hi g, h khng
h c cht ri ro no, v phn mnh, ti s
c c hi chng t mnh. Cui cng ban
gim c Universal ng vi ngh
ca John.
Thng u tin John thu c 40.000
la. Sau thng th hai, John k mt hp
ng hai nm vi Universal v vo cui
nm u tin, ch vi hai xe y, doanh s
ca John t n mt triu la.
Lc ti khng h bit rng h khng
bao gi cho ngi ngoi vo kinh doanh
trong c s ca h theo cch nh th.
Nhng vi ti th khc. Chuyn ny cha
tng c tin l.
Nutty Bavarian ngy nay c hn 150 xe
y kinh doanh nhng quyn trn ton
nc M v ba nc khc vi doanh s
hng nm hn 10 triu la. Mn hnh
nhn v h o ca John l mn n a

thch ca cu tng thng Bill Clinton v

tng c phc v ti c hai bui l tuyn
th nhm chc ca ng. Nutty Bavarian
tng c i CNN a tin, cng nh
c Bryant Gumbel v Willard Scott ht
li ca ngi trn chng trnh Today Show
ca i Pht thanh v Truyn hnh Quc
gia M (NBC).
John sn lng chia s cng thc b mt
dn n thnh cng ca anh cho tt c
chng ta: l mt mung c ph lng tin
trn vi mt nhm to bo trc khi t
vo mt chic l nng cha y tnh
sng to!
JOHN MAUTNER
Lp k hoch thnh cng
Ti lun lun c m thc hin
nhng iu to tt hn v tt p hn,
khng ch cho ring mnh m cho gia
nh v c cng ng ca ti. Ti bit

mi vic khng th c hon thnh

ngay lp tc, tt c u phi c ln
k hoch v chun b tht chu o. Ti
tng dnh 15 nm chun b bn thn
ng u vi th thch.
Cu in ? - l li cnh bo ca
bn b i vi Lee Dunham vo nm 1971,
khi anh quyt nh b ngh cnh st v
dng tt c cc khon tin tit kim c
trong sut 10 nm rng u t vo
chuyn kinh doanh nh hng m theo mi
ngi l y ri ro. u t cho ci nh
hng c bit ny thc s l mt s mo
him ln: lm i l nhng quyn ca
hng McDonalds u tin trung tm New
York, ngay trong mt khu ni ting v ti
phm, Khu Harlem.
Nhng Lee c k hoch ca ring mnh.
Trong khi bn b chi bng trn nhng l
t trng ca Brooklyn, th Lee li lao vo
lm vic kim tin. Cu i mua v k gi

nhng chai sa vo tim tp ha, cu nhn

nh giy, pht bo v giao hng n tng
nh. T nh, cu ha vi m rng cu
s n lc mt ngy no m cu
khng cn phi i git thu kim sng na.
Cu bo cu sp khi s cng vic lm n
ring. ng ni thnh ni tng na! Lo
lm bi i con, m cu bo. M cu bit r
rng cha c ngi no trong dng h
Dunham tng thot khi kip lao ng
ngho, ch ng ni n chuyn kinh
doanh ny n. B c nhc i nhc li vi
cu con trai rng S khng c con ng
no con c th t mnh kinh doanh bun
bn c c!.
Nhiu nm tri qua v Lee vn cha
thc hin c c vng ca mnh. Hc
xong trung hc, anh gia nhp Khng qun.
Thi gian ti ng cng l thi gian trong anh
ny sinh v nui dng nh mt ngy
no s lm ch mt nh hng gia nh.

Anh ng k vo trng thc phm Khng

qun, tr thnh mt u bp gii v c
phc v trong nh n ca s quan.
Khi ri qun ng, anh lm vic sut bn
nm lin cho mt vi nh hng ln, c c
nh hng ca khch sn Waldorf Astoria
danh ting New York. Lee mun bt u
cng vic kinh doanh nh hng ca mnh
nhng li ngh mnh thiu nhiu k nng kinh
doanh cn c thnh cng. Th l anh
ng k vo mt trng thng mi, bui
ti i hc, ban ngy xin lm cnh st.
Trong sut 15 nm, anh l nhn vin
chnh thc trong lc lng cnh st. Ngoi
gi lm vic, anh gia cng g v vn
tip tc kha hc kinh doanh. Ti dnh dm
tng ng xu ti kim c khi lm cnh
st, anh nh li. Trong sut 10 nm tri,
ti khng tiu vt mt xu no. Khng
phim nh. Khng ngh mt. Khng mt trn
u bng. Ch c i lm, i hc v c m

c i l c c cng vic kinh doanh

ring ca mnh. n nm 1971, Lee
dnh dm c c thy 42.000 la.
n lc anh c th bin c m ca mnh
thnh hin thc.
nh ca Lee l mun m mt nh
hng hng sang Brooklyn. Vi k hoch
kinh doanh trong tay, anh bt u tm kim
ngun ti chnh. Nhiu ngn hng t chi
yu cu ca anh. Khng th huy ng c
ngun vn m nh hng ring, Lee
quyt nh chuyn sang lm i l nhng
quyn. Anh gi i rt nhiu n ng k.
Th ri anh nhn c th ca McDonalds
ng cho anh lm i l vi mt iu
kin: anh phi m c cc nh hng
McDonalds bn trong thnh ph.
McDonalds mun tm hiu liu kiu nh
hng thc n nhanh ca h c th thnh
cng trong ni thnh hay khng. C l Lee
l ngi thch hp cho vic iu hnh nh

hng u tin .
c c quyn lm i l nhng
quyn, Lee s phi s dng tt c cc
khon tit kim ca mnh v vay thm
150.000 la na. Nhng g anh b
cng sc, tm tr v thm ch l hy sinh
trong ngn y nm u c dn cho mt
th thch y ri ro nh bn b anh tng
ni. Lee nhiu m khng ng trc khi
anh c th a ra quyt nh. Cui cng
anh trung thnh vi s chun b hng
chc nm ca mnh: anh t bt k vo
hp ng kinh doanh nhng quyn nh
hng McDonalds khu chut u tin ti
M.
Nhng thng u tin ng l thm ha.
Nhng v thanh ton ln nhau ca cc bng
ng, nhng cuc u sng, ri nhiu v x
xt bo lc quy nhiu nh hng khin
khch hng s hi v trnh xa. Bn trong,
nhn vin ly cp thc n v tin bc, n

kt st cng thng xuyn b b kha. Lee

khng th yu cu McDonalds tr gip v
ch lm vn trm trng hn; cc i din
ca McDonalds cng qu ngn ngi khi
phi mo him n khu vc ca hng ta
lc. Lee phi t mnh xoay x mi chuyn.
Mc d anh b cp ht hng bn,
tin li v phn no c s t tin, nhng
Lee s khng c m ca mnh b tc
ot. Lee quay li vi nhng g m trc
y anh lun lun tin tng: chun b v
hoch nh.
Lee bin mi th thnh mt chin lc.
Trc tin, anh gi n tng tn cn
hung hn mt bc th vi nhng li l cng
rn, rng nh hng McDonalds khng phi
l ch ca bn chng. D nhin, c tc
dng, anh chun b c mt s phng n
phng bo lc. Qua nh mt bn chng,
Lee cm nhn c s b v, c c m
anh tng nm tri trong chnh gia nh mnh.

Anh nhn thc c rng s c hy vng v

c hi cho nhng ngi hng xm ny. Anh
s chng minh iu . Anh quyt nh
khng ch phc v ba n cho cng ng
anh cn suy tnh nhiu bin php nhm xy
dng v pht trin cng ng m anh ang
sng.
Lee ni chuyn thng thn v khng km
phn thch thc vi tng tn mt, ng
thi khi gi ng lc gip chng lm li
cuc i. Sau anh lm iu m nhiu
ngi cho rng khng th tng tng ni:
anh nhn chng vo lm vic. Anh tht cht
cng tc iu hnh, kim tra t xut cc
nhn vin thu ngn, loi tr chuyn trm
cp. Lee dn dn ci thin c iu
kin lm vic. C mi tun mt ln, anh t
chc cc lp hc v dch v khch hng v
qun l cho nhn vin. Anh khuyn khch h
pht trin nhng mc tiu c nhn v ngh
nghip.

Anh lun nhn mnh hai mc tiu: Mt l

phi gi vng v pht trin nh hng bng
cch phc v khch hng mt cch hiu
qu; hai l nh hng ca anh phi m ra li
thot cho nhng con ngi ang trong
bc ng cng. V nu nhn vin cng
phc v khch hng nhanh chng hn, hiu
qu hn th li thot y cng hu ch v c
ngha hn.
Nh mt nh hot ng cho cng ng,
Lee ti tr cho mt i in kinh, gip tr
em gp hon cnh c nh tr li cc trung
tm gio dc ca cng ng v trng hc
bng nhiu sut hc bng. Lee xy dng
c mt nh hng t trong khu chut
ca New York tr thnh i l McDonalds
c li nhun cao nht th gii thng qua
doanh thu 1,5 triu la mt nm. Cc i
din ca hng tng khng mun t chn
n Harlem trc y, by gi li cng
nhau ko n ca hng ca Lee, ho hng

nghe cu chuyn lm n ca anh. i vi

Lee, cu tr li rt n gin: Phc v
khch hng, phc v ngi lm cng v
phc v c cng ng.
Nhiu nm qua, Lee lm ch 9 nh
hng, s dng 435 nhn cng, phc v
hng ngn ba n mi ngy. V ng nh
li anh tng ha thu nh, m anh khng
cn phi vt v vi ngh git gi cc nhc.
Quan trng hn, Lee chun b con
ng cho hng ngn doanh nhn ngi
M gc Phi phn u bin c m ca
h thnh hin thc, gip cng ng, v
nui dng nim hy vng.
Tt c nhng iu ny u l hin thc
mt hin thc hnh thnh t nhn thc ca
mt cu b bit c m, hoch nh v
chun b cho tng lai. Trong qu trnh
phn u khng ngng y, cu thay i
cuc i mnh, v ca c nhng ngi
khc na.

LEE DUNHAM
Nghch cnh khng phi l mt tng
cn li bc chn bn. Hy xem nh l
mt thm nng bn bc cao hn.
- Franco Molinary