Klinik Enzimoloji

As.Dr. Baak Gne AYDEMR

2016

Alkalen Fosfataz

Doku kayna:
Karacier
Barsak
Kemik

Dalak
Plasenta

Bbrek

TANISAL NEM
Hepatobilyer ve kemik
hastalklarnda
En yksek ALP aktivitesi paget
hastal
Gebelikte
Hipofosfatazi de der

Alp zoenzimleri ve Fraksiyonlar

Ayrt Etmede Kullanlan
Yntemler
Karacier

1. Elektroforez

Kemik

2. Scaklk
inaktivasyonu

Barsak
Plasenta
**regan ve nagao
izoemzimleri

3. Seici kimyasal
inhibisyon

Enzim Aktivitesi lm

ALP

p-nitrofenil fosfat
nitrofenol + fosfat iyonu

p-

Hata Kaynaklar
Hemoliz
Diyet ,B ve 0 kan grubuna ait
bireyler

Sitratl antikoaglanlar
Referans aral:

Asit Fosfataz
ACP
Fosfomonoester+ H2O
fosfat iyonu

alkol+

PH:5

Doku Kayna
Prostat
Kemik
Karacier

Dalak
Bbrek

Eritrosit ve platelet

Tansal nemi
Prostat CA nn tan ve tedavisinin
izlenmesinde
(total acp tartarat inhbisyon
sonras acp =prostatik acp )

Prostat hiperplazisi ve prostat

cerrahisi

Paget hastal
Hiperparatiroidizmde

Kemiklere malign invazyonun

bulunduu meme ca
Gaucher hastalnda
diyopatik trombositopenik
purpurada

Tecavz olaylarnda kullanlr.(ADL)

Enzim Aktivitesi lm
ACP
P-nitrofenolfosfat
+fosfat iyonu

p-nitrofenol

ph:5

Hata Kaynaklar
Serum, eritrosit ve plateletler ACP
nn karmamas iin olabildiince
abuk santrifj ile ayrlmaldr.

rnek oda scaklnda ise serum

aktivitesi, 1-2 saat ierisinde
dmektedir.

Amilaz

Optimum pH 6.9-7.0 da etkindir

Doku Kayna
Pankreas asinar hcreleri
Tkrk bezleri
Akcier

nce barsak
Fallop tpleri

Makroamilazemi
Amilaz ile IgA, IgG veya dier
plazma proteinleri ile kompleks
oluturur. Bylece;
makroamilazlar meydana gelir.

Tansal nemi
Akut ve kronik pankreatit.
Tkrk bezi hastal
(kabakulak-epidemik parotit)
Perfore peptik lser
ntestinal obstrksiyon
Rptre ektopik gebelik
Akut apandisit

Azald Durumlar
Pankreasn geni apl harabiyeti.
(fulminan pankreatit,ileri evre kistik
fibrozis)
Ar KC hasar

drarda Amilaz ve Amilaz/Kreatinin

Klirens Oran
drar Amilaz x Serum Kreatinin

ACR
Serum Amilaz x drar Kreatinin
ounlukla spot idrar nerilir.

Normal deer:
drar Amilaz 1-17 U/sa
ACR: %1-4

Hata Kaynaklar
Serum kullanlmal

Heparinize plazma kullanlabilir ,dier

antikoaglanl plazmalar kullanlmaz
Oda scaklnda 1 hafta dayanabilir.
Buzdolabnda 2 ay saklanabilir.
drarda amilaz lm yaplacaksa;
idrar, pH 7.0 a ayarlanr ve idrar bu
ekilde saklanr.

 Hiperlipidemi
Morfin gibi opiat kullanm

Lipaz

Doku Kayna
Balca pankreas
Mide
nce barsak

Yadokuda

Tansal nemi
Akut pankreatit nbetleri
sonrasnda serum lipaz aktivitesi:
4-8 saatte artar.
24 saat tepe deerine ular.
8-14 gn yksek kalr.

Penetre olmu duodenal lser

Perfore peptik lser
Barsak tkankl

Akut kolesistit

Enzim Aktivitesinin lm
Titrimetrik
Trbidimetrik
Enzimlerle kenetli tepkimelere
dayanan kolorometrik
yntemler(peroksidaz, gliserol
kinaz)

Hata Kaynaklar
Serumda stabildir.
Oda scaklnda 1 saat 4 C de 1-3
hafta saklanabilir.

Hemoliz

Gama Glutamil Transferaz

Amino asit + GSH -glutamil
peptid + sisteinilglisin

Doku Kayna
Bbrek
Beyin
Prostat

Pankreas
Karacier

Tansal nemi
GGT tm Kc hastalklarnda artar.

ntrahepatik ve posthepatik safra

tkanmalarnda en fazla artan enzimdir.
Fenobarbital, warfarin, fenitoin gibi enzim
indkleyici ila kullanmnda artar.
Kronik alkolizm
Akut pankreatit
Diabetes melitus

Enzim Aktivitesinin lm

Gama-glutamil-p-nitroanilidin
+glisilglisin
gglutamilglisilglisin + p-nitroanilid
(sar)

Hata Kaynaklar
Heparin reaksiyon karmnda
bulankla yol aar: sitrat , oksalat
ve florr aktiviteyi % 10-15 basklar.

Oral kontraseptif %20 arta

Referans aral:
Kadnlarda 37 derecede 1-24 U/L
Erkeklerde 37 derecede 2-30 U/L

5 Nkleotidaz
Adenozin -5-monofosfat
adenozin +fosfat

Sitoplazmik membranda lokalize

Tansal nemi
ALP yksekliinin Kc kkenli olup
olmadn ayrt etmede kullanlr.
Safra salglanmasnn deitii
hepatobiliyer hastalklarda serum
NTP aktivitesi 2-6 kat artar.

Ekstrahepatik tkanmalar( ta veya

tmr)
Klorpromazinin neden olduu
kolestaz
Kcin malign infiltrasyonu
Biliyer siroz

Enzim Aktivitesi
Kolorimetrik
Kinetik UV metodlar kullanlarak
llebilir.

Hata Kaynaklar
EDTA veya dier metal balayc
antikoagulanlar magnezyum
aktivasyonuna neden olduu iin
nerilmez
Serum kullanlr.

Aldolaz

Doku Kayna
Aldolaz A, kasta youndur.
Aldolaz B, karacierde youndur..
Aldolaz C, beyin ve kalpte
youndur

Tansal nemi
Serum ALD lmleri iskelet kasnn
primer hastalklarnda nem tar.
Karacier hastalklarnda,
karaciere metastaz yapm
karsinomlarda
Kas travmalarnda

Duchenne tipi muskler

distrofilerde saptanr

Hata Kayna
Serumda kolaylkla llemez ve
AST,LDH ve CK kadar bilgi
salamaz.
Serum ALD aktivitesi oda
scaklnda 48 saat dayankldr.
Hemolizli rnekler kullanlmamaldr

Kolinesteraz
Asetil kolinesteraz (AChE, gerek
kolinesteraz, kolinesteraz I)
Eritrositlerde ve sinir dokusunda
bulunur, sadece asetilkolini hidroliz
eder.

Psdokolinesteraz (PChE, kolinesteraz

II)
Karacierde sentez edilir, plazmada
bulunur, tm kolin bileiklerini hidroliz
eder.

Populasyonun %1inden daha az

bir ksmnda pCHE enzim retimini
kontrol eden gende defekt
bulunur.

Tansal nemi
Organofosfat ieren insektisit
zehirlenmesi.
Anesteziye indksiyonda
sksinilkolin gibi myorelaksan
kullanlmadan nce, defekt olup
olmadna bakmak iin.
Kc fonksiyonlarnn belirlenmesinde
kullanlr.

Azald Durumlar
Hepatik parankimal hastalklarda
Organik fosfor bileikleri gibi
antikolinesterazlarla olan
zehirlenmelerde
Suksametonyum uygulanan
kiilerde de dk bulunur.

Enzimin Aktivitesi
Substrat olarak ailtiyokolin esterleri
kullanlr.

Kolin esterleri ile yaklak olarak ayn

hzda hidroliz edilen bu esterlerden
tiyokolinin oluma hz,
Ellman reaktifi (DTNB) veya 4,4'ditiyopiridin gibi kromojenik dislfr
bileikleri ile verdikleri reaksiyonlar
llerek belirlenir.

rnein zellikleri

Serum kullanlmaldr.
Serum aktivitesi saklama
koullarna bal olmakszn birka
hafta dayanr.

Sksinilkolin kullanan hastalarda,

paraliz sona erinceye kadar rnek
alnmamaldr.
Referans aral: 8440 - 1780 U/L