Professional Documents
Culture Documents
Прирачник за собирачи на лековити билки и шумски плодови PDF
Прирачник за собирачи на лековити билки и шумски плодови PDF
Прирачник за собирачи на лековити билки и шумски плодови PDF
:
+389 33 411 550
www.delcevo.gov.mk
www.blgmun.com
+359 73 884 416
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
CIP -
. ,
633.88(035)
630*28(035)
/ [
... [ .] ; ... .].
- : , 2012. - 132 . : . ; 21
2007CB16IPO007-2009-1-80. -
: , , ,
. - : . 128-129
ISBN978-608-65388-1-1
1. , []
) - - ) -
COBISS.MK-ID 91943434
2007CB16IPO007-2009-1-80
CCI
2007CB16IPO007.
.
:
:
- ,
- ,
- ,
,
:
- , ,
, ,
,
- , ,
:
,
-,
:
: 92, ,
: 1000
2012
,
,
CCI
2007CB16IPO007.
/
.
,
, -
- ,
.
() (Primula officinalis)
:
. , 5 35 , , .
, , .
17 , 2 8 . 2 8 .
3 10 .
10 18 , , .
. :
, .
( ).
60% . 3 4 .
: .
,
. ,
,
, ,
.
2500 .... , FLOS PRIMULAE, PRIMULAE RADIX, PRIMULAE
FOLIUM. :
, . , , .
. : 400, , . 1000, 40-500. :
, .
: : (,
), , 5-10%, , , , , , 0,1 0,25
%, . 6%, 2% . ,
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
. :
,
, ,
. , , . ..
, ,
.
, ,
,
.
, . : 3-4 0,3 0,5 . 3
1 2 , 3 1 2 . , . : .
. : 1 300 , 10 .,
3 100 . : 1 , 2
3-4 100.
. : 100 500
(70%), 10 , 11- . 2 4 -1
. : 3 4 0,3 0,5 .
:
: .
,
, .
, , (Sambucus nigra)
: 10 . , .
, -.
5 7 -
, 10 30 . 1
24 . ,
,
. , 5 6 . :
.
.
. a
, ,
. :
, , , .
.
, ,
. 1700 ... : Sambuci flos, Sambuci
cortex, Sambuci radix Sambuci fructus. :
,
. ,
. .
.
40 .
, ,
,
40 .
. .
. : ,
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
65
. 0,025% (, ) , , , , , , . , , ,
, , .
. a:
.
(, , , , , ). .
,
, , ,
.
: , , , , .
, .
, ,
, . .
.
. .
, ,
. :
10-15 . 4 .
:
, 10 ,
. 4
.
: 100 .
: 500
40-50%, 10 , 2-3 ,
2 . 3-4
1-2 .
, , . : , ,
.
(Crategus oxscantxa)
:
, 8.
-, -.
, ,
. 6 7 ,
, 3 7 .
, ,
. 8 15
( 18 ).
.
, 6 10 , .
:
, .
. ,
, . 80% .
. :
, . .
, ,
. 1500 ... : crataegi folium, - crataegi flores crataegi fructus. : .
.
2/3 .
.
.
.
50 . .
, , . :
, , , . , . , , , ,
, , , ,
CCI 2007CB16IPO007
,
,
, ,
.
,
.
. 80 .
, , , . :
. : :
. 30 ., . . :
100 ,
500
40-50% 10 ,
1-2 , 11 2 .
.
, 2,5 5 %
. : 3 5 , 3 10 , 3 15 .
. ,
.
,
. ,
. .
2007CB16IPO007-2009-1-80
. :
. .
.
(Galega officinalis)
: , 40150 .
, , . 4 20 , , 6 10
- .
.
. 10 15 , . () 2 5 .
, .
: , .
( ).
. .
60% - 70% . .
: .
. ,
, . 1300 ...
, (herba
galegae) (galegae semen).
:
,
30 ,
, ,
.
. .
.
,
, , .
.
:
:
, 0,5%,
, , , , , ,
100% .
10
CCI 2007CB16IPO007
:
,
1974 .
,
.
.
, .
. . , , .
: 2
.
: . :
,
30 . .
.
-1
. , ,
,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
11
, ,
(Eringium campestre)
: , , . , , ,
, .
,
30 70
. .
, , ,
. ,
,
.
, -, . ,
.
: ,
.
. ,
.
70% .
:
, ,
.
.
. ,
, , ,
, .
. 900 ....
Eryngii
radix.
12
CCI 2007CB16IPO007
: 0,5
1%, 1, 5%, 0,1
0,15%, , , .
, .
: .
,
.
.
( ) . ,
.
, .
: 3
.
: .
: , 5 ., 30 . .
. : 50
250
40-50%. 10
,
, 11
2 .
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
13
:
,
50 .
.
.
. .
. ,
, .
.
:
, .
.
.
.
: , . . , ,
, .
. 600 ... : .
:
,
,
45 .
.
.
: .
.
14
CCI 2007CB16IPO007
:
, .
.
.
, .
,
.
.
. .
.
: 3-4 2 .
:
: 10 . . ,
30 . 4
1 . :
100 500
40-50%
10 , 11 .
2 . 4 .
. . 4 2
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
15
(Origanum vulgare)
:
. , 3060 , .
,
.
, - .
.
, .
:
,
.
. 60% - 70%. 2 3 .
: ,
.
. , , , .
2000 ...
: , (origani herba).
:
,
.
20-30 .
.
,
, .
.
, .
-
16
CCI 2007CB16IPO007
.
.
:
. , , , , .
, , . ,
. .
,
,
, .
.
.
,
, .
, , .
, ,
.
: ,
. :
, 30 . .
4 .
. .
.
: 50 .
250 . , 10
, , 11 .
,
4 1 .
..
2007CB16IPO007-2009-1-80
17
:
0,3-1,2 % , ,
, , .
8-10%, , , , , , , .
(Helichrysum arenarium)
: , 15 30 .
, .
, . , -. , .
10 30
. , - . , , .
.
:
, , .
.
,
30% . 3 4 .
: . . ,
. 900 1000 ...
:
(helichrysi arenarii herba flos)
:
,
20-30 . , .
.
, .
, , .
.
: . 0,4%, , , , , , , , ,
. .
,
.
: , -
18
CCI 2007CB16IPO007
: , .
: 3 ,
1 .
: .
. 1
, 30 . ,
. 0,05
3 .
. :
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
19
.
. . ,
,
.
, ,
, . ,
,
,
.
, .
. , ,
.
(Veronica officinalis)
: , . .
.
.
, . ,
,
, 24 .
,
. .
,
.
: , .
( ).
. 70% . 2 .
: , . .
. 2400 ...
,
(veronicae herba).
:
,
10-15 .
,
.
,
.
20
CCI 2007CB16IPO007
, .
1 . , , , .
: ,
.
, . ,
,
.
. ,
.
. ,
.
: . : .
2
, 30 ., ,
. 4 . , . 1 5,
2550 .
,
30
,
.
:
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
21
: , 0,5-1%, , , ,
, , ( ).
: (angelicae radis)
(angelica fructus).
: ,
.
,
,
50 .
.
, ,
.
. . :
1 1,9%.
, , , , , , , . -
22
CCI 2007CB16IPO007
:
.
, ,
, ,
.
,
,
.
.
,
, ,
.
.
, . , , ,
. , .
:
, .
15-30 . .
. . 50
250 , 10
, 11
. 2-4 2030 . 50
1 , 30
.
50 500
, 3
(
) .
, .
2007CB16IPO007-2009-1-80
23
,
, .
(Pulmonaria officinalis)
:
, , . , , 40 , .
3 5 . ,
, .
. , 1
1,5 , , .
. ,
,
. ,
, , .
: ,
. .
. 50%. .
: , .
.
,
. 1500 ...
: , (herba
pulmonaria) , ,
.
:
.
.
. ,
,
.
1 .
,
-
24
CCI 2007CB16IPO007
: Pulmonaria
. . ,
, , ,
.
. ,
.
, ,
, , .
, . .
,
, . . ,
.
: 2 3-4 .
:
,
. : 1
, 30 .,
, 4
. .
1:5
.
50 500 ,
,
,
,
.
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
25
. : , ,
, 15%, , ,
, 7%, , , . .
(Ononis spinoza)
: ,
.
. ,
, , 30 150 , . , .
,
5 15 , .
.
.
, 6 10 , -,
1 2 .
2,5 , , .
: ,
.
.
.
. 40%. 3 .
: , ,
, .
. ,
.
1600
...
(ononidis radix).
:
,
,
6-10 55 . ,
.
26
CCI 2007CB16IPO007
:
, , ,
, .
,
.
.
, .
.
.
, , , .
, , , , . , , , ,
, , .
: 6-12 .
:
.
. 300 , 5 ., 30 .
3 .
3 1-2 .
.
.
100 500 ,
,
. 2
3 .
,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
27
(Salix alba)
: 30 1,5 .
.
. , - . , .
4 10 1 2 , ,
.
,
.
.
. .
, , .
:
, . . . .
50% . 2 3 .
: ,
.
. , ,
.
. 1600 ...
: (salici kortex).
: .
, 2 4 ,
20
. 50 55
. , .
,
. : .
1-10%, 8-20%,
, , , , . 0,1-2% 1827 , , . 1838
,
1875 , 1899 .
.
28
CCI 2007CB16IPO007
: 3
1-3 , 3 20-60 .
: ,
200 5 .,
15-30 . 3 . ,
. .
3 1-3 .
50 ,
250 40-50 %,
10 , , 11
, , ,
2 . 3
20-40 .
1-3 7-9 . ,
,
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
29
:
.
,
.
, .
. ,
.
,
.
.
. ,
. , .
.
.
(Tussilago farfara)
: . , . 20 , ,
(). - , . . ,
, ,
, , . , , (), 2 .
, , . - 5 .
Petasites officinalis,
.
: , .
, .
( ). . 50 %,
70%. 2
2 3 .
: .
. . ,
, .
1600 ...
: (farfarae folum)
(farfarae flos).
: , ,
. ,
, ,
, .
.
. . . :
. 5-10% ,
,
, , , . -
30
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
31
5-15% , ,
, , , , , , , ,
, , . ,
.
. : Tussilago . . , ,
. ,
, , ,
.
.
, , , , ,
, . .
. , , , , .
.
, , ,
, ,
. ,
,
. . : . .
: 1
, 1 , 4 ,
.
. 0,5-2 . . .
1:5 3-4
.
.
.
: 50
300 ,
. ,
, , .
,
, , , ,
,
, , , , , . : .
(Taraxacum officinal)
: . , , , . , 30
.
. -, ,
(). , - .
:
,
. . . 70%
. 2 3 .
: .
, .
. . , , , .
2500 ...
: (Taraxaci radix) (Taraxaci herba). :
, ,
. ,
40 .
,
.
.
40 .
. ,
. . :
, , . ,
, , , , , , . , -
32
CCI 2007CB16IPO007
: . .
. ,
. , ,
,
.
, ,
,
, ,
.
, .
: 3 4-10 .
4-10 . 3 2-8 . 3
.
: , , .
, .
.
, 10 ., 4 . : 1
, 15-30 .,
, 4 100 . .
. 100
500 ,
10 , , 2
3 1 , 3
.
.
: ,
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
33
, (Rosa canina)
: , , ,
1,5 3 , .
.
. , , 5 9 . ,
1,5 3 , . ,
, . 4 6 , 3 5 .
2-3 , , , ,
.
:
.
. . , .
.
: , , .
.
. ,
. 2000 ...
:
- (Cynosbati
fructus). :
, ,
, ().
.
50-600.
.
.
.
. ,
.
:
0,5-2%.
34
CCI 2007CB16IPO007
: : , .
, , , .
,
, , , , .
. .
, ,
.
, , .
, , .
.
, , , .
: 10 20
50-100 .
: , 1 , 1 .
.
, .
. 0,5
0,5 , 4 . , , 5-10
, 1-2 ,
2
.
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
35
0,4% . ,
12-18% ( ), 2, . , , 3%,
2,5%, 10%, 15% ( ),
( )
.
(Malva silvestris)
: . , , . 20 150 , , , ,
. ,
. , 2 6 , ,
.
1,5 3 , -, .
0,5 1 ( ),
9 12
. , .
:
. .
. ,
34 . 1 2 .
: , ,
, . . ,
, .
1400 ...
: (malvae folium)
(malvae flos).
:
.
.
.
.
,
400. ,
, 400. .
, 1 . , ,
, .
: ,
10% 6-8% .
36
CCI 2007CB16IPO007
:
2500 .
.
2000 ... , .
, ,
.
, .
,
,
.
, , ,
. .
.
. ,
.
, ,
, , .
.
:
3 1,5 3 .
: , 1
, 10-30 . 4
. 1
, 2 , .
.
2 ,
. .
2007CB16IPO007-2009-1-80
37
, , ,
. ,
, , .
.
(Orchis morio)
: , ,
. -,
. , , , 40 , . , , ,
. , , , .
, .
.
:
-. .
Orchis morio L., Orchis mascula L.,
Orchis militaris L., Orchis maculata L.
.
: , ,
. . , , . 1500 ...
:
salep tuber.
: .
.
5
.
,
. , 600. ,
. .
, .
, .
: . 50% , 30% , 10% , 5%
5% . , ,
38
CCI 2007CB16IPO007
:
,
,
, .
,
, ,
, . ,
, ,
.
,
.
.
.
. , ,
.
.
: , .
: , .
15 . 4
.
, .
Mucilago salep
.
, .
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
39
, ,
. .
(Urtica dioica)
: . , . 150 , , ,
. , .
. , , -, . . .
:
. . .
. : , , .
. ,
, . 1700 ...
: Urticae folium,
urticae herba, urticae radix urticae semen. :
, . . .
. .
. 500.
500. , , .
.
. : ,
,
,
, , ,
, .
15-20%.
, , , , , , .
, , , 2 5.
,
, , , , , , ,
. , ,
, . .
40
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
41
: .
, .
.
, , .
,
. , . ,
.
. .
, .
.
, , , . .
.
.
. : 3 2-4
. . : , 4 .
.
, 3
.
4 2 .
. 200
40-50%. 10 ,
, 11 . . 2
. 50 .
30 , , 1
. . 100
1 .
3 .
500 1 , 15
3 .
.
2
, 2 , .
12 .
.
.
10% . ,
, .
. .
( ) (Equisetum arvense)
: .
, , , . , ,
, .
. 10 30 , , - - , 8 10 , ,
, . 3,5
, . , , 50 ,
6 12 .
. , ,
.
:
.
. .
70% .
2 3 .
:
. . , , ,
.
1600 ...
: equiseti herba
: , , . 15-20.
40 500. , .
. .
:
. -
42
CCI 2007CB16IPO007
: .
, .
,
,
.
. ,
.
. . , , . .
.
. ,
.
,
.
,
.
, .
, ,
.
: 2 4 . : .
2
, 10 ,
4 .
12 .
, . .
2007CB16IPO007-2009-1-80
43
.
, 5%, , , , , ,
10% ,
, 5%, 10% , , , .
(Melilotus officinalis)
: . , 40 150 . , . - -,
, , 4 5
. ,
9 12 , ,
. 4 6
, .
, 3 4 , . 2 2,5 .
: ,
.
. .
70% . .
: , , , , . . , ,
, . 800
.
: Meliloti herba.
:
20-30 ,
, . 400.
.
.
: .
, 1,5%, , , ,
, , , , .
.
:
. ,
,
. ,
.
. .
44
CCI 2007CB16IPO007
: . . , 10-15
2-3 . , .
.
. 100
1 .
3
,
.
, .
50
250
, 10
, . 2 . ,
.
:
.
.
. , 2%
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
45
,
,
,
7, 8, 9 10 . ,
, .
. .
.
(Carlina acaulis)
: . , , , 100
. . . , 20 30 , . ,
. , ,
. , 3 7 . .
, . -, ,
. :
, .
.
.
50% . 2 3 .
: . . , , ,
. 800 1800
...
:
Carilinae radix.
:
.
.
, ,
400.
.
.
:
.
1,5-2%. 15% 80% 5%.
, ,
, , , -
46
CCI 2007CB16IPO007
:
.
.
, , , , , ,
.
.
,
.
,
.
.
,
. , , , .
, . ,
, . : , .
.
: 4
, 1-2 , , .
2 ,
10 , .
. 30-50
1 , 30 , 2
. 1
5 2 .
, .
2007CB16IPO007-2009-1-80
47
,
18-22%. .
.
(Pinus silvestris)
: 30 1 .
,
,
, , .
- ,
. , ,
, .
, -. , - , 4 7 , .
. ,
. , 1 .
. - ,
-. 5 2 . : . . .
. . . :
, , . ,
. 800 ...
. 2000 ...
: Pini turio, Pini
folium, . :
3 5. , 400. .
, ,
.
.
:
, , ,
.
,
30%. -
48
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
49
, , , , , , . ,
. 100-200%. , .
20-50% . :
.
, . , . .
, ,
, .
, ,
. ,
, .
Rovachol Rovatin
. Pix pini ,
, . . (,
, ), .
, . :
.
.
300 , 20-30 , .
,
.
. 100 500 ,
1-2 .
1 . 4 .
.
, . 20% .
, , .
.
,
.
(Plantago lanceolata)
: . 10 30 .
2 30 , 0,5 3
, , 1/3 .
3 7 .
, , , 2 7 . 4, ,
,
. .
,
. :
, .
. . 80% . 1 2 .
:
, , .
. ,
, . 1800
.
: Plantaginis folium, - Plantaginis radix, - Plantaginis herba - Plantaginis semen. : ,
. .
, 400.
, ,
. .
, , . : . , , , , 4%, ,
, , , , ,
, , , , ,
. . :
. , .
50
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
51
, . 1958 . .
. , ,
, .
.
.
, ,
. .
.
, .
,
,
. . ,
. .
. . :3
2-4 . : . . .
, 2 . 3
.
3
. .
500 1
. 100 .
4 .
. 3 .
. ,
,
.
. .
(Betula verrucosa)
: 30 0,60 .
, .
,
. ,
, . .
-
. . 4
7 , 2 4 2 3 . -
- .
, -. , .
, . .
, , . .
:
, . .
. ,
.
.
: ,
, . ,
. . 2000 ...
: Betulae folium,
Betulae gemmae Cortex betulae.
:
.
.
300.
.
.
400.
, , . : .
52
CCI 2007CB16IPO007
: .
, , 2
.
. 10 , 2 .
. 1 5. .
. 100 1 , 30 ,
.
, . , .
2007CB16IPO007-2009-1-80
53
3,5-5,5% , . , , , , 5-8%, , 3% , , , .
,
. : .
, ,
, , . , ,
.
,
,
. ,
.
, , ,
, .
, . . .
(Geranium macrorrhizum)
: , . , . , 15 60 ,
, .
,
5 7 .
.
, -,
.
10 19 .
5 . -, , .
: ,
.
.
60% 70%, 30% 40%. .
: . . , , .
. 2500 ...
: Geranii
macrrorhisi rhizoma
Geranii macrrorhisi herba. :
. , ,
450.
, .
.
, ,
.
.
: .
15-30% , , , , ,
, .
, , . . :
, . . , -
54
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
55
. , , .
, ,
, ,
. . ,
.
.
.
.
,
.
.
. , . :
1 6 .
:
, , , .
. . , 5
. 4
.
2
12 . .
100
,
. 4
.
50
1 .
30 ,
,
.
.
.
(Herniaria glabra)
: . . ,
, 15 20 , .
, , ,
. , 1,5 2 ,
-, . , , . , .
:
, . .
,
60% 70%.
3 4 .
:
.
. , .
, . 1500 ....
: Hernirariae
herba.
: . ,
.
.
400.
1 .
,
. ,
.
: . 3-9% . 0,2-1,2% ,
0,1-0,4 .
0,6%, , ,
. ,
, .
56
CCI 2007CB16IPO007
: 1,5
.
:
: , , ,
, , .....
. 2
, 1-2 , 3
.
. , 5 , 15-30
3
.
. .
,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
57
:
.
, . ,
,
,
.
, .
.
, .
, .
(Tilia cordata)
: 30 1 .
, .
, 2 , - . -,
. , ,
. , 10 ,
, , . , -
. , , 3 16 . , .
, , . :
, . . .
, (Cordata) . . :
.
, .
. . 1500 ... : Tiliae flos. :
. .
.
.
, , .
, .
, . , .
. 400.
, ,
. .
. . :
. 1% , , , , 3% , .
2%.
00,2-1%. , , , , , -
58
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
59
. , , ,
. ,
. : .
. .
, ,
.
. , . .
.
,
, , ,
, .
,
.
. ,
,
.
, ,
.
.
. : 2-4
. 3 1-2 . 3 2-4
. :
, , .....
. . . .
10-30 .
.
. 50 250 . 10
, , 11
2 .
. 3 .
, , .
, , , , , .
(Potentilla reptans)
: . ,
, . ,
1 , , , , . 5
.
4 .
, . ,
, .
, -. 8 12 ,
-. , -, , -.
:
. ,
. .
75% 80% .
1 2 .
: ,
, , , , ,
. .
, , , .
1800 ...
: Tormentilae
rhizoma / radix.
:
, .
.
,
450
.
.
.
.
. : .
,
17-30% 35% 15%. .
,
, , , ,
60
CCI 2007CB16IPO007
: 4-6 .
: . ,
1
, 10 , 3
,
, .
4-5 .
1:5 3 10-20
.
, 50
1 , 10-30 ,
3 50.
. 100
1 .
3 , ,
.
,
. , .
2007CB16IPO007-2009-1-80
61
, , , .
. : ,
,
,
. ,
:
, , , ,
.
, .
,
,
. .
, , .
, , ,
. Potentilla
, , .
, .
.
. , .
.
(Digitalis lanata)
: . , , . ,
, 30 100 , ,
.
, , . 2 3 ,
, , .
,
, . (
), ,
. , ,
12 .
:
. . .
80% .
2 .
.
: , . ,
, . 1000 ...
: Digitalis
lanatae folium.
:
.
. 50600. .
.
. . .
:
. : 15
,,,D,......
, , .
. ,
62
CCI 2007CB16IPO007
63
.
. : 18 1785 ,
.
,
. ,
. 1933
.
.
(Verbascum phlomoides)
: , .
. , , , , , 50 120 , .
5 15 .
, , ,
10 30 , 15 .
,
, , .
, 3 5
. .
: , .
. 90%
. 2 .
:
, . .
, , ,
. 2000 ...
: Verbasci flos,
Verbasci folium.
:
.
.
550. .
, ,
.
: . ,
, ,
, , 2,5-3%, 12%,
.
1,5-4%.
, .
:
64
CCI 2007CB16IPO007
: 3-4 .
:
.
.
(300), 15-30 .
3
.
.
.
.
.
,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
65
. . () .
, , , .
, ,
.
, , .
, .
,
,
, ,
Species pectorales .
,
, , , , .
(Inula helenium)
: . , , .
. ,
, 100 200 .
-, 40
50 12 20 ,
. . ,
, .
-, - , 5 20
. 6
7 .
-,
, , .
: , . , .
40% . 4 5 .
: , ,
. , , ,
. 800 ...
: Inulae radix
Inulae folium.
: .
. ,
10 500. -
, , .
, .
.
: 1-3%
. , . .
20-44%, .
, . . .
66
CCI 2007CB16IPO007
: .
, , ,
.
: ,
, , , . ,
.
, ,
, .
, ,
.
, , ,
.
: , ,
. .
.
,
. .
: 1,5-4 ,
1,5-4 .
:
,
, .
: , , ,
, . . , 5-10
, , 4
.
. 1 5 3
. 100
1 . 30 ,
50 .
50 500 , 3
. .
. ,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
67
, .
(Hedera helix)
: . ,
20 . ,
. , , 3 10 . 3 5 ,
, , , , .
, , .
, - . , ,
- .
:
,
. .
80% .
2 3 .
: ,
.
.
, . 1800 ...
: Hedera helicis
folia Hedera helicis fructus. .
:
.
450
. ,
. ,
. ,
,
, .
:
. ,
2,5-6% - , ,
, , ,
, ,
.
,
.
.
:
, .
, , , , -
68
CCI 2007CB16IPO007
: 0,3 .
:
, , , .
. .
, 10
, 3
100 . 5-7 .
.
.
, 6-8 3
50 .
. 10 200 ,
.
.
.
1 5 3
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
69
. , .
.
,
.
, .
, .
, ,
.
(Viscum album)
: ,
, . , 1. , -
. , , , -
. 8 ,
3 . , -, ,
,
. ,
-, , 1 . ,
, . :
,
.
.
70% . 3 4 . : , .
.
. 2000 ... : Visci herba Visci fructus.
: ,
. 25
450.
, . - ,
. , , , . :
.
.
, , ,
. ,
.
, , , ,
, , , .
,
, .
:
. 100 , ,
70
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
71
.
,
.
,
. .
. 1959
.
.
, .
.
, , ,
. :
3 1-2 . 3
1-3 , 1-2
. . :
, , ,
.
10 , 3 100
. 50 500 .
10 , , 11
2 . 3 1 . 2
1 . 20
1 . 30 , 3 50
. . , ,
, .
.
, .
.
(Fumaria officinalis)
: . , 10 40 ,
. , ,
-, , .
-, 1
4 . - ,
5 9 .
,
,
. , , , ,
.
:
, .
, . ,
. 80%
. 1 .
: , , , , , .
. ,
, , ,
. 1000 ...
: Fumaria herba.
: , . 20
400. .
:
1% , . ,
,
, , , , , , , , . ,
.
72
CCI 2007CB16IPO007
, , .
,
.
.
: 6 .
:
, ,
.
. .
, , . 3 . .
,
10 .
.
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
73
: . , . ,
.
, .
, ,
,
.
,
10 , .
(Cheledonium majus)
: , , . , . ,
, 30 50 . , .
, , -. , ,
,
. , -
.
, - ,
.
:
, . .
.
80% .
1 .
:
. . , ,
. 1500 ...
: Cheledonium herba
Cheledonium radix.
:
. .
.
20-30 . .
,
500.
, , . .
: . 20
(). 2%
4% , . , , , , , 0,013 .
.
:
-
74
CCI 2007CB16IPO007
: 2-5
12-30 .
: , , .
.
1 ,
15-30 , 3
,
. 20
100
.
10 ,
, 11 2
. 2-4 10-30
.
. 30 35 35 .
, .
30 :
, , , .
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
75
,
.
,
, ,
.
.
.
, .
.
, , . , , ,
.
(Viola odorata)
: , ,
15 . . ,
25
.
,
.
5 7
,
,
.
, ,
,
.
,
.
, , ,
. -, -, 2
.
:
, . ( ).
70% .
2 .
: , , .
.
, . 1000 ...
: Violae flos, Violae
folium Violae odoratae rhisoma et radix.
: .
. ,
. .
, 500.
. ,
, .
: ,
, , ,
,
76
CCI 2007CB16IPO007
: . .
,
, . . , ,
. ,
.
.
.
,
,
.
.
.
. , , , , ,
.
.
: . , 2-3 3
. 50 250
, 10
,
, 11
,
.
.
.
, .
2007CB16IPO007-2009-1-80
77
, , .
( ) (Agrimonia eupatoria)
: . ,
, . 120 , ,
, .
, , 30 . ,
-,
. , , .
.
, . , . ,
.
: ,
. ( ),
.
80% . 3 4 .
:
,
, .
, , , . 1500 ...
:
Agrimonia herba Herba eupatoria.
: ,
. 30
. ,
,
.
. .
.
: , 10 25% ,
, , , , , , , , .
, ,
.
: . -
78
CCI 2007CB16IPO007
: 3 2 4
.
: , .
, 1 ,
, , ,
3-4 . . 1 5 3
,
.
. . 50
3 250 ,
.
, . .
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
79
: , , , , , .
.
.
,
,
, .
,
,
.
,
.
.
50% .
(Berberis vulgaris)
: , , 0,5 3 . , , . 2 , , . - 1
. ,
, , ,
6 .
12,
.
, -, ,
.
, ,
- .
:
, . . (
).
60% . 3 4
.
: , , . . ,
. 1000 ...
: Berberis fructus,
Berberis cortex Berberis radix.
: .
.
, .
, , . 600.
.
:
.
: , 1%, ,
, ,
80
CCI 2007CB16IPO007
:
. , , , ,
, , ,
.
,
. .
.
. , ,
, . .
: 3 0,5-1.
:
, , .
3-4 1.
. 2
, 5-10
, , 2-3
,
.
1 5
2-4 10 30 .
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
81
, 5% , .
.
: , 50 . , , . () . 10 28 , 6 12 , , ,
. , , .
-, ,
.
5 7 , -
. , , .
:
, . ( ).
50% .
1 .
: ,
, . , . , , . 1200 2900 ...
,
. , ,
82
CCI 2007CB16IPO007
:
,
,
.
,
.
, ,
.
,
. ,
.
. .
.
. , ,
, , ,
.
: .
.
.
, 4
.
, ,
. ()
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
83
, . :
7-11% , , , 27% , 6% (, ), 6% , ,
. 18% ,
1,5% , , .
(Mentha arvensis)
: . , , . , , , ,
100 ,
. ,
-,
, ,
,
. ,
, -
.
5
15 . , ,
, .
: , .
, . 80% .
1 2 .
: , , , . . , ,
.
. 1200 ...
: Menthae piperitae
herba Menthae piperitae folim.
: ,
.
, 20 , .
.
. ,
, . .
:
1-2% , , , 6-12%,
.
84
CCI 2007CB16IPO007
: .
.
,
, , ,
.
. ,
.
,
.
, , .
,
.
, . .
, .
.
, , , .
, , .
:
. ,
. .
200-300 ,
30 .
. .
100 500
. 10 ,
, 11
2 . , , , 3
.
. 100 1
. 4
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
85
(Teucrium chamaedrys)
: . .
, , ,
40 . , , .
.
. -,
. . , , -,
.
:
. .
60% .
3 .
:
, .
. ,
, . 2000
...
: Teucrii herba.
: . .
.
,
10 .
,
,
,
.
.
:
, .
0,06%, , , ,
. -
86
CCI 2007CB16IPO007
:
.
.
. , .
,
, .
,
, ,
, .
,
.
.
. ,
.
, .
: .
, , ,
. ,
.
. 1 5 4
. ,
4
.
50-100
10 ,
.
.
.
.
, . .
2007CB16IPO007-2009-1-80
87
(Saponaria officinalis)
: . , , 1 , . , ,
80 .
- , , .
, - , ,
.
,
.
-
.
, . , -.
:
, .
.
70%, 60%. 2
3 5 .
: .
. , ,
.
: Saponariae radix Saponariae herba.
: ,
, 10,
55 0. -
, , 30
.
. ,
.
88
CCI 2007CB16IPO007
: .
. , , .
,
.
, ,
, .
.
,
. , , . ,
. , ,
, , .
: 1,5.
:
, , , .
,
.
,
, 3-5 ,
.
3 .
1
5 3 10-15 .
3
0,5-1. ,
.
, .
2007CB16IPO007-2009-1-80
89
:
.
5-10% , , , , , . .
(Cornus mas)
: , 8 30 ,
. ,
. -, , .
, . , ,
, , .
, . , , . ,
.
: , .
( ).
.
.
: ,
, .
. . 1300 ...
: ,
.
: ,
,
70 0. ,
. ,
3-5 ,
.
: (8%), 3-5%,
70%, , ,
, , , ,
.
:
90
CCI 2007CB16IPO007
:
.
1
4
, 10-
.
,
.
, , ,
,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
91
.
.
.
.
, .
(Erythraea centaurium)
: . , , . - , 10 40
. , - . , .
10 12 , . ,
-, . , .
.
: , . . , ,
.
70% . 6 7 .
: , , , , .
. , ,
, ,
. 1500 ...
: Centaurii herba.
: . ,
15-20 .
. , ,
. ,
. , ,
.
:
, 1 3500. . (, ,
), , 0,4% , , ,
, ,
0,6 1% .
,
, . , .
92
CCI 2007CB16IPO007
: 6 3 2.
: .
. . ,
.
.
. 50
250 . 10
, 11 2 . 3
30 .
. 50
1 3 . 50 1
. 30 ,
3 50
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
93
:
.
. . ,
.
().
.
. .
.
.
.
.
, , , , .
, , , ,
, .
(Galium verum)
: .
. , , , 50 80 ,
, . ,
. , ,
, .
, . 8 12.
, , , ,
.
, , , ,
.
:
, . ( ).
. 70% . 1 .
: .
.
, , , . 1700
....
94
CCI 2007CB16IPO007
: 4 3-4 .
:
. .
,
30 , 3-4
.
,
.
,
50
500 .
3
, 3 .
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
95
:
. . ,
.
,
, .
.
,
. , .
, , . .
(Colchicum autumnale)
: . , -, ,
. , - ,
.
,
,
. -, -
. , .
3 6 ,
30 , , ,
, .
,
. , -, .
:
, .
.
.
.
70% .
3 4 .
:
. .
, . 2000 ....
: Colchici semen Colchici tuber.
: , . ,
15 .
.
.
500. 2 3 .
: .
, , .
0,3-1,2%, 0,2-0,6%.
96
CCI 2007CB16IPO007
: . 1880
.
,
,
.
.
.
0,1% ,
, 19341939
.
-
. 10 .
. .
.
: 2-3 0,5 1, 3.
2-3 20 40 .
: .
10 100 . 10
, , 11 2 . 2-3 20
40 5 .
. 0,1-0,2%.
1, 0,1%.
, , .
2007CB16IPO007-2009-1-80
97
, .
, , 5% , , , , .
(Rubus idaeus)
: .
2 . ,
. , 5 7 , , .
,
,
.
, ,
,
. , .
, -. , , 20 30
.
:
, . . .
75% .
2 .
: , , .
. , ,
, . 2000
....
: , .
: ,
. , .
.
.
,
. ,
.
,
,
10 ,
500. -
98
CCI 2007CB16IPO007
:
, , , , , , ,
, , , ,
.
, ,
, , ,
, ,
, .
: .
.
, , , .
.
(, ).
.
.
: .
.
,
,
.
.
, ,
,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
99
,
.
(Melissa officinalis)
: , .
, , .
, 100
. ,
.
,
. ,
, ,
.
.
, .
, .
:
, . ( ).
70% .
1 2 .
:
.
. , , .
1000 ....
Melissae folium.
:
. , ,
350. .
, .
, , .
: 0,2-0,5%.
70 : , ,
, . , , , , , .
, .
: .
, .
100
CCI 2007CB16IPO007
: 1,5 - 4,5 .
: .
.
,
, ,
.
.
50 250 . 10 , 11
3 30 ,
.
. .
2007CB16IPO007-2009-1-80
101
, , ,
.
.
. .
,
,
, ,
.
.
,
.
,
,
, .
. , .
, , , .
,
,
.
(Paeonia peregrina)
: . ,
. , , 60
. ,
17
30 . ,
, . , 8 12 ,
-. , .
, .
: ,
.
( ).
50% .
3 4 .
: , .
. , ,
. 1000 ....
: Peonia radix,
Peonia flos.
: .
, , 400.
, ,
500.
. ,
.
.
: .
.
, ,
, , ,
102
CCI 2007CB16IPO007
: . .
, , , .
. .
,
, .
, ,
. .
.
.
: .
: .
300 , , 3
100. .
, 5 , 20 3 50 .
3
. 1 10.
,
,
,
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
103
, , , , .
.
(Symphytum officianalis)
: . ,
, , . ,
100 .
,
. ,
. ,
, ,
.
5 . ,
4 .
:
. .
70% .
1 2 .
: , . .
, , .
800 ....
: Symphyti radix.
: . , 2
500.
.
. ,
.
: . , 5-6%, ,
1-3%, , , , , , , , 0,62,5%, , , ,
.
.
: ,
, , ,
.
104
CCI 2007CB16IPO007
: 2 4 .
: .
, 5 ,
15-30 2 1 .
: 100 , 15
5 .
.
, .
, . 100
.
3 , ,
,
. .
1:10.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
105
, , .
, .
,
, , , .
, ,
,
,
. .
, .
,
. 1979
. .
, , , , .
,
, .
(Rubus fruticosus)
: . , , . . ,
, . .
3
5 , .
. .
, , ,
.
.
:
.
.
. .
: , , .
. , ,
, .
1600 ...
: Rubi fruticosi folium
Rubi fruticosi fructus.
: ,
, . , .
. .
50 0.
: ,
.
, ( 6%),
106
CCI 2007CB16IPO007
:
, .
,
.
.
, ,
.
,
, , .
, ,
.
: . .
, 5
, , 3
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
107
(Corylus avellana)
: 2 5 , 9 . . , -
. . , , .
5 6 .
, .
.
, . .
.
.
:
, .
( ). .
: , , , .
.
. , .
1800 ....
: Corylus avellana fructus,
Corylus avellana folium
Corylus avellana cortex.
: ,
. , ,
,
. , 10,
500.
, ,
.
: 50-60%
, 14-18% , 14%
108
CCI 2007CB16IPO007
:
. ,
.
,
.
(), ,
,
.
,
.
:
.
, 5-10 ,
3 .
, ,
. 50
, 250 , 3
, .
2 .
2007CB16IPO007-2009-1-80
109
2,5% . 5-8%
, , , ,
. , ,
, , , ,
50-100 100 .
(Hypericum perforatum)
: . ,
, , 80 , . , , , , 2 .
. . , .
, -,
,
.
: , . ( ).
80% .
2 3 .
: , , , , , , , .
. , , , , . 2000 ...
: Hyperici herba.
: .
. .
, ,
30.
.
,
.
.
.
: .
0,10,2%, 0,05-0,5% ,
. , , , , 10-15%,
. ,
, .
:
. ,
, ,
, ,
110
CCI 2007CB16IPO007
: .
: ,
20
, .
, 15-30 ,
.
.
. 100 500 , 10 ,
, 11 . , .
.
.
15 30 , . ,
,
, . 3
,
,
. .
.
, ,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
111
. . , .
. , , .
,
.
, .
, .
, .
, (Prunus spinosa)
: , , ,
0,5 3. , , .
. , 2 4 . - ,
.
, ,
.
5 6 .
.
- ,
. .
: , . ,
.
.
: , , , , , . .
. , , . 1200
....
: Pruni spinosi fructus,
Pruni spinosi folium, Pruni spinosi flores
Pruni spinosi cortex. :
, .
.
50-600. .
. ,
.
.
.
50-600.
: . 50-200%. 30% ,
. , ,
, .
.
112
CCI 2007CB16IPO007
: .
,
,
,
,
,
.
.
,
, . , .
. .
: .
4 , 5-10 , , , , , .
2007CB16IPO007-2009-1-80
113
(Fragaria vesca)
: ,
. , , .
, .
25 . , -
.
5 30 , , ,
.
. , . ,
.
.
: , . ( ).
80% . 2 3
.
: , , . , .
. , , , , . 2000 ....
: Fragaria vesca fructus
Fragaria vesca folium.
: . ,
.
50-600. .
. .
, .
.
10% , 1% , , , . , , , .
114
CCI 2007CB16IPO007
: .
:
.
, , , . .
2007CB16IPO007-2009-1-80
115
:
.
,
.
,
.
.
,
.
,
.
,
, , , , , , .
(Juniperus communis)
: . , 15
3 4 . .
.
.
.
.
.
. . , ,
.
.
: ,
.
.
70% - 60% .
.
: , ,
, .
.
.
1700 ....
:
Juniperi fructus.
:
, .
.
,
.
, .
500.
, .
.
:
30% , 10% 1-3% , , , ,
.
, . .
116
CCI 2007CB16IPO007
: 6 .
: , .
300 , 15-30 ,
. .
. 1 5.
, . 50
500 . 3 ,
, .
2007CB16IPO007-2009-1-80
117
: . ,
, .
,
.
.
: , ,
.
, .
,
, .
,
.
, .
.
, .
.
(Thymus serpyllum)
:
. ,
12
15 .
. . , , ,
.
:
. .
70% - 60% .
.
: , ,
.
. ,
. 2000 ....
: Herba thymi
serpylli.
:
. . 10.
. , ,
.
. ,
, , .
.
:
.
0,5-1%. , , , , . ,
, . ,
.
:
. : , , . , ,
118
CCI 2007CB16IPO007
: .
: .
, .
15 30 .
.
. 1 5. 100
500
40-50%. 10
, 11 . 2
. ,
3
. , . 50
500 . 4
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
119
, . .
.
, , , .
.
,
.
.
,
, , .
.
.
.
.
(Verbena officinalis)
: , 30 90 , .
, , . , .
,
.
, .
,
, , ,
.
,
,
, , .
.
: , .
. 80% .
2 3 .
: . . 1000 ....
: Herba verbena
officinalis.
: ,
,
20-30, .
. ,
.
.
: , . :
, ,
, , , .
:
,
.
120
CCI 2007CB16IPO007
: .
:
. .
,
, .
. 1:5. 50 ,
250 , 10 , , 11 .
2 ,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
121
.
.
.
.
,
,
.
. , .
,
. .
( ) (Valeriana officinalis)
: . , , , . .
30 150 , ,
, .
. 4 13 ,
.
,
. 2 3 ,
, . , -.
,
5 . .
:
, .
. 60% .
3 4 .
: .
.
.
, , .
1500 ...
: Valeriana radix.
: .
.
10 20 . ,
35
400.
.
. ,
. ,
. 5 .
:
, -
122
CCI 2007CB16IPO007
:
.
.
.
,
,
. .
.
, ,
.
. . . .
: 15-30
.
: . . 100 500 .
10
, 11 .
. , , .
3 15 , 30
. .
, 1-2 , 10-
,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
123
. : , , , , 2% .
. . , ,
, , , , .
: Saturea herba.
:
.
,
. ,
, .
10-15. ,
.
.
,
, , .
:
.
0,5-2%.
. ,
.
, , , -
124
CCI 2007CB16IPO007
: ,
. .
. , , .
,
. ,
.
.
, , ,
. 10
.
. , . , , .
: .
:
. ,
2-3 . , ,
, 10
.
.
. . 50
250
, 10 ,
2-3 , 11 , 2 . ,
.
. ,
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
125
. .
(Achillea millefolium)
: . ,
, 60 . . .
2 . , .
Millefolium
1000.
,
. .
:
, .
( ).
80% .
2 .
:
.
. , ,
. 2300 ....
: Millefolii herba.
: , . , . 20-30 .
, .
. ,
.
.
.
.
.
.
.
: . 0,1-0,4%,
, , , , . , , ,
, .
,
.
126
CCI 2007CB16IPO007
: 3
3 4 .
: , ,
.
, ,
. , .
, .
4 . 1
5 100
, 500
.
10 ,
, 11 3
.
. 2 .
50
500 , 3
. ,
.
.
2007CB16IPO007-2009-1-80
127
: .
,
. . , 3000 ,
. . ,
, ,
.
, , ,
.
. , , , ,
.
.
.
.
.
1. - : , ,
, 1984
2. . - . , . - .: ,
, 1993
3. , : 1974
4. : ,
1988
5. : , ,
1987
6. - - : ,
7. . - : ,
, 1990
8. . - , . - :
, ,
1990
9. : ( 1 2),
1985
10. : ,
1989
11. . .:
12. , . & , . (.), 2006.
. . .
13. , ., 1992. , .
14. , . (.), 1963-1989. . . 1-10. ,
. .
15. , . (.), 1992. . , .
16. , ., , ., , ., , ., 1982.
. , . .
17. , ., , ., , ., 1983. . , . .
18. , . (), 1995.
., ,. . . .
128
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80
129
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
XI
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
a
d
XII
130
CCI 2007CB16IPO007
( )
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
X
X
X
X
X
X
X
X
XI
XII
2007CB16IPO007-2009-1-80
131
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
`
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
XI
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
XII
CIP -
. ,
633.88(035)
630*28(035)
/ [
... [ .] ; ... .].
- : , 2012. - 132 . : . ; 21
2007CB16IPO007-2009-1-80. -
: , , ,
. - : . 128-129
ISBN978-608-65388-1-1
1. , []
) - - ) -
-
COBISS.MK-ID 91943434
132
CCI 2007CB16IPO007
CCI2007CB16IPO007
:
+389 33 411 550
www.delcevo.gov.mk
www.blgmun.com
+359 73 884 416
CCI 2007CB16IPO007
2007CB16IPO007-2009-1-80