Влијание на хербициди и инсектициди врз еко

системи

09/02/2023 Велимир Ефремовски 1

1. Што се хербициди ?
• Хербицидите се различни хемиски соединенија, претежно од органско
потекло, наменети за уништување на растенијата.
• Зборот хербицид потекнува од латинските зборови herbum (herbi) што
значи трева, растение и ceadare што значи да се убие, уништи.
• Сите соединенија со фитоцидни својства може да се означат со
хербициди.
• Хербициди се подразбираат само оние соединенија кои се користат во
борбата против плевелот, иако хербицидите можат да влијаат и на
култивираните растенија, што бара добро познавање на дејството на секој
хербицид.

09/02/2023 Велимир Ефремовски 2

 2. Дефинирање и набројување на пестициди
• Пестицидите се хемиски супстанции кои се употребуваат во земјоделието за
заштита на засадените полиња од инсекти, од болести и од непотребните треви
кои се јавуваат помеѓу засадената култура и предизвикуваат најразлични штети.
• Пестицидите се хемиски соединенија кои се користат за убивање на штетници,
вклучувајќи инсекти, глодари, габи и несакани растенија (плевел). Низ светот се
користат над 1000 различни пестициди. Пестицидите се користат во јавното
здравство за да се убијат векторите на болести, како што се комарците, а во
земјоделството за да се убијат штетниците кои ги оштетуваат посевите.

09/02/2023 Велимир Ефремовски 3

• Ѓубривата им помага на растенијата да растат со додавање на хранливи материи
во почвата. Пестициди (вклучувајќи хербициди) се секоја токсична супстанција
што се користи за убивање на инсекти, животни или растенија.
• Хербицид е супстанца која ги убива плевелите и растенијата.
• Ѓубриво е супстанца која се користи за збогатување на почвите со хранливи
материи.
• Хербициди вклучуваат глифосат (Раундап), 2,4-Д, дикамба (Банвел), имазакин и
сетоксидим.
• Хербициди се Метрибузин, Дактал, Сетоксидим. Карфентразон, Пендиметалин.
Халосулфуран-метил, бенсулид. Трифлуралин, Напропамид.
• Хербицидите се вид на пестициди кои конкретно ги таргетираат плевелите и
другите несакани растенија

09/02/2023 Велимир Ефремовски 4

• Јагоди – дека дури 1/3 од примероците со јагоди
содржеле над 10 типови остатоци од пестициди.
• Спанаќ – над 90% од испитуваните примероци
спанаќ содржеле пестицидни остатоци,
вклучително перметрин, невротоксичен
инсектицид
• Нектарини – исто како и кај спанаќот, над 90% од
испитуваните примероци содржеле 15 различни
остатоци од пестициди.
• Јаболки – огромниот дел од испитуваните
примероци содржеле пестициди.
• Праски – над 99% од тестираните праски содржеле
во просек 4 различни пестицидни остатоци.
• Цреши – утврдени во просек 5 различни пестициди
во испитуваните примероци, вклучително и
пестицид наречен ипродион, кој е забранет во ЕУ.
• Сливи – над 50% од тестираните сливи содржеле
пестицидни остатоци од 5 или повеќе пестициди.
•  Домати – пронајдени во просек 5 различни
типови пестициди.
• Пиперки 
09/02/2023 пестициди кои се доста Велимир
токсичниЕфремовски 5
• Студиите утврдуваат штетни ефекти од изложеноста на пестициди врз здравјето
на бремените жени, зголемен ризик од гојазност, рак на дебело црево итн.
• Затоа треба
• Да се промие овошјето и зеленчукот во во ладна вода 
• да се потопат во во раствор на сода – една студија утврдува дека со 1% раствор на
сода бикарбона во вода, можеме многу поуспешно да ги отстраниме пестицидите
отколку само со вода и четка.
• Да се лупе овошките и зеленчукот – отстранувајќи ја кората, го отстрануваме и
најголемиот дел од пестицидите.
• Бланширање – краткотрајниот третман во вода на повисока температура или
бланширање, може да ги намали и до 50% пестицидните остатоци. За продуктите
како спанаќот ова е најдобар избор и од нутритивен аспект.
• Варење – варењето на јагодите ги намалува пестицидните остатоци од 45-90%,
според едно истражување.
09/02/2023 Велимир Ефремовски 6
• Пестицидите можат да ја контаминираат почвата, водата, тревникот и друга вегетација.
Покрај убивањето на инсекти или плевел, пестицидите можат да бидат токсични за голем
број други организми, вклучувајќи птици, риби, корисни инсекти и нецелни растенија.
• Истекот од областите третирани со пестициди може да ги загади потоци, езера, езера и
бунари. Остатоците од пестициди во површинските води можат да им наштетат на
растенијата и животните и да ги загадат подземните води.
• Токсичните ефекти од изложеноста на пестициди може да се движат од благи симптоми,
како мала иритација на кожата или други алергиски симптоми, до потешки симптоми, како
силна главоболка, вртоглавица или гадење. Некои пестициди, на пример, органофосфати,
може да предизвикаат тешки симптоми, како што се конвулзии, кома, па дури и смрт.

09/02/2023 Велимир Ефремовски 7

• Примената на естициди, хербициди и ѓубрива може да има негативно влијание врз
живиот свет на обработливо земјиште. Оваа интервенција може да вклучува намалување
или прекинување на примената на пестициди (како што се инсектициди, фунгициди),
хербициди и ѓубрива.
• Неколку европски земји (Данска, Холандија и Шведска) воведоа иницијативи во 1990-
тите за намалување на примената на пестициди . Во Данска, во 1986 година беше
воведен Акционен план за пестициди со цел да се намали вкупната примена на
пестициди за 50% за 10 години со цел да се намалат влијанијата врз биолошката
разновидност и подземните водни ресурси (Јоргенсен и Кудск 2006). Намалувањата
продолжија и до 2004 година, данските земјоделци го намалија внесот на пестициди за
56% (kg активна состојка) и 20% (индекс на фреквенција на третман) (Jørgensen & Kudsk
2006).

09/02/2023 Велимир Ефремовски 8