Jurdiku.

AL

E DREJTA PROCEDURALE CIVILE

P-1. Procedurat civile gjyqesore
E drejta procedurale civile permban rregulla mbi organizimin e gjykatave si
dhe te organeve qe kane per detyre te bashkpunojne me gjykata. Ajo
poashtu permban edhe rregulla per raportet procedurale te cilat krijohen
midis subjekteve procedurale.
Llojet e procedurave gjyqesore civile
Procedura kontestimore eshte ecuri qe ndiqet me rastin e dhenies se
mbrojtjes gjyqesore per te drejten subjective. Proceduren si teresi e
perbejne veprimet te cilat i kryejne subjketet e nje procesi kontestimor.
Keto veprime i kryejne tri subjekte kryesore te procesit gjyqesor: paditesi; i
pdaituri; dhe gjykata.
Padites eshte personi i cili paraqet kerkese ne gjykate me qellim qe ti jepet
mbrojtja gjyqesore per te drejten e tij subjective civile.
I paditur eshte personi kunder te cilit kerkohet mbrojtja gjyqesore.
Gjykata eshte subjekti i trete i cili me ane te vendimit e jep mbrojtjen
gjyqesore ne fjale.
Me kontest kuptojme situaten kur nje person pretendon se i takon nje e
drejtesubjektive civile ndaj personit tjeter, ndersa ky e mohon ekzistimin e
saj .
Procedura permbaruese perbehet prej veprimeve te cilat i kryejne
subjektet e interesuara: kreditori (paditesi) ne njeren ane dhe debitori (i
padituri) ne anen tjeter . Kjo procedure vihet ne veprim ne baze te vendimit
me te cilin gjykata e ka detyruar te paditurin qe te sillet ne menyre te
caktuar. Nese i padituri nuk ka vepruar ne menyre te tille mbrenda afatit te
caktuar, atehere paditesi ka te drejte qe me kerkese ti drejtohet gjykates
kompetente per ekzekutimin e vendimit me dhune.
Procedura jokontestimore - perbehet nga veprimet procedurale qe kryhen
nga subjektet e caktuara me qellim te rregullimit te nje raporti te caktuar, te
ndryshimit te statusit te nje personi, themelimit apo ndryshimit te nje te
drejte pasurore, etj
Burimet juridike
Gjykatat jane te pavarura dhe ato ushtrojne funksionin e tyre ne baze te
kushtetutes, ligjit dhe akteve tjera juridike. Procedura kontestimore,
jokontestimore dhe permbaruese rregullohen ekskluzivisht me ligj, prandaj
mund te thuhet edhe se ligji eshte burim kryesor.

P-2. Procedura kontestimore

Kontesti juridiko civil lind ne mes te dy personave. Cilesine e paleve ne
gjykim ata e fitojne ne momentine paraqitjes se padise ne gjykate. Per
ekzistimin e procesit kontestimor nevojitet ekzistimi i tri subjekteve: palet
dhe gjykata. Palet ndergjygjese jane: i padituri dhe paditesi. Paditesi me
padi e cakton te paditurin. Gjyqtari per zgjidhjen e kontestit te paleve
caktohet nga ligi dhe me aktin mbi ndarjen vjetore te puneve ne gjykate.
Pervec ketyre tri subjekteve ne procesin kontestimor mund te paraqiten
edhe subbjkete te tjera si: perfaqesuesi ligjor i pales, prokurori publik,
deshmitaret, ekspertet, interpreti dhe procesmbajtesi.
P-3. Parimet e procedures kontestimore
Ne proceduren kontestimore njihen 10 parime: 1) parimi i publicitetit; 2)
parimi i degjimit te paleve; 3) parimi i disponibilitetit; 4) parimi i se
vertetes materiale; 5) parimi i vleresimit lirisht te provave; 6) parimi i
ndermjetesise; 7) parimi i shfrytezimit me mirebesim te veprimeve
procedurale; 8) parimi i oralitetit; 9) parimi i dhenies se ndihmes juridike
pales se paudhezuar; dhe 10) parimi i ekonomise se gjykimit.
Parimi i publicitetit - me kushtetute eshte parapa se shqyrtimi i ceshtjeve
ne gjykate behet pubikisht. Poashtu me kushtetute jane parapa rastet ne te
cila mund te perjashtohet publiku, e keto jane rastet kur eshte ne pyetje
ruajtja e fshehtesise , moralit, interesit te pales se mitur.
Parimi i degjimit te paleve sipas ketij parimi gjykata ka per detyre qe
para se ta jap vendimin meritor, cdonjeres pale tia jap mundesine qe ta
paraqes mendimin e vet kidhur me ceshtjne mbi te cilen vendoset.
Parimi i disponibilitetit sipas ketij parimi, paditesit i njihet e drejta qe
proceduren e inicuar me padi ta perfundoj me terheqje te padise apo me
heqje dore nga kerkesepadia, apo me pajtim gjyqesor (ujdi).
Parimi i se vertetes materiale Sipas ketij parimi, para se te mirret
vendimi meritor, gjykata duhet qe me saktesi te vertetoj gjendjen faktike ne
te licen mbeshtetet kerkesepadia.
Parimi i vleresimit lirisht te provave- sipas ketij parimi, gjykata duhet qe
lirisht ti vleresoj provat, pra nuk eshte e lidhur me ndonje rregull per
vleresim te provave.
Parimi i pandermjetesise sipas ketij parimi, gjykata me ane te shqisave
personale njoftohet me natyren dhe permbajtjen e mjeteve provuese, pra pa
ndermjetesimin e tjeterkujt vendos per vleren e provave. Ky parim nuk
zbatohet ne proceduren instancionale sepse te ne vendoset ne baze te
shkresave.
Parimi i shfrytezimit me mirebesim i te drejtave procedurale sipas
ketij parimi titullari i nje te drejte nuk guxon qe ta keqperdor ate. Pra sipas
ketij parimi, titullarit i njihet nje e drejte me qellim qe te shfrytezohet per
ate qe eshte dedikuar e jo per qellime te tjera. Kemi keqperdorim te
autorizimeve procedurale p.sh kur kreditori ngre padi duke menduar se
debitori nuk do te mud ta bind gjykaten se e ka shlyer borxhin , pasi nuk ka
kurrfare provash per nje gje te tille. Gjykata mund ta denoj me te holla

palen, perfaqesuesin e saj dhe nderhyresin nese me veprimet procedurale e

kane keqperdorur rende ndonje te drejte.
Parimi i oralitetit Per komunikim midis paleve ekzistojne dy forma:
forma orale dhe forma me shkrim. Forma orale ekziston kur gjykata paleve
dhe palet gjykates ia shprehin mendimet drejtperdrejt me goje; dhe forma e
shkruar ekziston kur palet kerkesat, shkrimet, propozimet e tj i perpilojne
me shkrim.
Parimi i dhenies se ndihmes juridike pales se paudhezuar Ky parim
tregon se gjykata eshte e obligueshme qe ta udhezoj palen se cilat veprime
procedurale duhet ti kryej si dhe ta njoftoj me pasojat e moskryerjes se
ketyre veprimeve. Pra ky udhezim ka te beje vetem me veprimet
procedurale e jo edhe per te drejtat materialo juridike.
Parimi i ekonomise se gjykimit Sikurse cdo aktivitet edhe aktiviteti
procedural duhet te kryhet ne kohe sa me te shkurter, me sa me pak pune
dhe sa me pak harxhime e ne anen tjeter te jete efikas.
P-4. Kompetenca e gjykatave
Gjykatat kane tri lloj kompetencash: kompetenca lendore, tokesore dhe
funskionale.
Kompetenca lendore eshte ai lloj kompetence ne baze te se ciles
gjykatat kane te drejte dhe detyre te gjykojne disa ceshtje juridike per
shkak te llojit, natyres dhe vleres se objektit te tyre.
Kompetenca tokesore eshte ai lloj kompetence ne baze te se ciles
gjykata qe eshte kompetente ne pikpamje lendore, mund te gjykoj ndonje
ceshtje juridike qe ka lidhje me territorin ku kjo gjykate e zhvillon
veprimtarine e saj. Pervec me ligj, kompetenca tokesore mund te caktohet
edhe me mareveshje te paleve , e ne rastet e parapara me ligj edhe me
vednim te gjykates se larte. Kompetenca tokesore e caktuar me ligj eshte e
formes se pergjithshme ose e posacme. Ndersa kompetenca tokesore e
posacme eshte ose ekskluzive ose e zgjedhur ose ndihmese ose retorzive.
Kompetenca tokesore e pergjithshme Sipas kesaj kompetence, paditesi
mund ta ngris padine kunder te paditurit ne gjykaten ne territorin e se ciles
pala e paditur e ka vendbanimin apo vendqendrimin.
Kompetenca tokesore ekskluzive Me rregullat per kete komptenece,
caktohet gjykata e cila ekskluzivisht do te jete kompetente qe ta zgjidh
kontestin konkret. Konteste te tilla jane ato te cilat kane te bejne m e sendet
e paluajtshme, dhe ne keto raste gjykata ekskluzivisht kompetente jane ato
ne territorin e se ciles gjindet sendi i palujetshem.
Kompetenca tokesore e zgjedhur Per kete kompetence, paditesi
autorizohet qe te zgjedh se padine a do tia paraqese gjykates e cila ka
kompetence tokesore te eprgjithshme, apo gjykates te cilen e ka caktuar
ligji sipas interesit te te paditurit. Konteste e tilla jane ato familjare,
kontestet lidhur me ushqimin ligjor, etj.
Kompetenca tokesore ndihmese Me rregullat per kete kompetence
mundesohet caktimi i gjykates qe do te jete kompetente ne rastet ne te cilat
nuk mund te zbatohen rregullat qe vlejne per kompetencen e pergjithshme

tokesore Keshtu pra mundesohet qe paditesi padine ta paraqet ne gjykaten

e shtetit tone, edhepse per te paditurin nuk ekziston kompetenca e
pergjithshme tokesore .
Kompetenca tokesore retorsive Nese ne shtetin e huaj shtetasi i jone
mund te paditet ne gjykaten e cila sipas LPK nuk do te ishte kompetente,
atehere edhe kunder shtetasit te shtetit te tille ne vendin tone mund ti
paraqitet padia ne baze te te njejtit kriter.
Kompetenca funkcionale Me rregullat e kesaj kompetence caktohet
kompetenca e gjykatave per vendosje per mjetet e goditjes se vendimeve
apo per kryerjen e puneve te caktuara. Pra sipas ketij parimi behet ndarja e
istancave midis gjykatave te ndryshme, apo ndarja e puneve midis kryetarit
te trupit gjykues dhe trupit gjykues ne teresi.
Kompetenca kontraktuale Palet me marreveshje ne mes tyre, mund te
vendosin qe ne ceshtjen e tyre juridike te gjykoj gjykata e cila sipas
rregullave ligjore nuk do te ishte kompetente pikpamje tokesore per nje gje
te tille.
Konflikti ne lidhje me kompetencen Kur gjykata te ciles i eshte
paraqitur padia, konstaton se nuk eshte kompetente , ajo me aktvendim
shpallet jokompetente dhe lenden ia dergon gjykates per te cilen mendon se
eshte kompetente. Nese edhe kjo gjykate mendon se nuk eshte kompetente,
atehere krijohet konflikti i kompetencave. Ne raste te tilla, gjykata e dyte,
pa dhene vendim lenden ia dergon gjykates me te larte qe eshte edhe e
perbashket per gjykatat ne konflikt, e pastaj kjo gjykate vendos se cila eshte
gjykata kompetente. Kur bien ne konflikt dy gjykata, atehere konfliktin e
zgjedh gjykata e qarkut e te njejtit territor si gjykatat komunale. Kur ato i
takojne ddy gjykatave te qarkut, atehere konfliktin e zgjedh gjykata
supreme dhe kunder vendimit te kesaj gjykate nuk lejohet ankimi, sepse
eshte i natyres administrative.
Kompetenca e gjykatave ne kontestet me element nderkombetar
Perkufizimi i kompetences ne mes te gjykatave tona dhe atyre te huaja
behet
sipas
rregullave
mbi
kompetencen
gjyqesore
nderkombetare.Kompetencen nderkombetare duhet dalluar nga ajo
tokesore. Rregullat per kete kompetence gjykates sone i japin pergjegje
ne pyetjen se a eshte kompetente apo jo per ceshtjen juridike me element te
huaj.
Caktimi i kompetences tokesore nga gjykata e larte Caktimi i
kompetences tokesore nga gjykata e larte beht ne forme te delegimit apo ne
forme te ordinimit.
Sipas rregullave te delegimit, gjykata e larte e cakton gjykaten e cila do te
gjykoj ceshtjen juridike ne vend te gjykates e cila eshte e parapare me LPK
si kompetente.
Ordinimi beht kur sipas dispozitave te ligjit nuk mund te konstatohet se cila
gjykate e shtetit tone eshte kompetente ne pikpamje tokesore. Ne rast te
tille ate e cakton Gjykata Supreme me propozim te atij qe mendon me ngre
padi.

Vazhdimi i kompetences Kompetencen e saj gjykata e cmon duke i

marre parasysh rrethanat qe ekzistojne ne momentin e ngritjes se
padise.Ndryshimet qe kane ndodhur pas momentit
P-5. Perberja e gjykates dhe perjashtimi i gjyqtarit nga gjykimi
Perberja e gjykates Me perberje te gjykates kuptojme perberjen ne te
cilen ajo gjykon lidhur me nje ceshtje. Me dispozita per perberjen e
gjykates parashihet se a do te gjykoj trupi gjykues apo gjyqtari i vetem.
Trupi gjykues i gjykates se shkalles se pare perbehet prej tre anetareve dy
nga te cilet jane porot, ndersa i treti eshte gjyqtar profesional.
Gjykata e shkalles se dyte gjithmone vepron ne trup gjykues te perbere
prej tre gjyqtareve professional.
Kur vendos per revizion apo per kerkesen per mbrojtje te ligjshmerise,
trupi gjykues i jgykates supreme perbehet prej 5 gjyqtareve profesionale.
Perjashtimi dhe rekuzimi i gjyqtarit nga gjykimi Ne gjykim mund te
ekzistojne rrethana te ndryshme te cilat mund te sjellin ne dyshim
objektivitetin dhe paanesine e gjyqtarit. Disa nga rrethanat e tilla e
perjashtojne gjyqtarin ex lege nga gjykimi, kurse te tjerat ndikojne qe me
vendim te kryetarit te gjykates te behet rekuzimi i gjyqtarit. Shkaqe te
perjashtimit te gjyqtarit ne ligj jane te numruara taksativisht dhe
shprehimisht. Raste tte tilla kemi p.sh. kur gjyqtari eshte pale ose
perfaqesues i pales, bashkreditor apo bashkdebitor i pales, kur eshte i
gjinise se gjakut me palen (ne vije te drejte pa kufi e ne vije te terthorte deri
ne shkallen e katert, etj).
P-6. Palet dhe perfaqesimi i tyre ne gjykim
Palet ne procesin kontestimor Ne procesin kontestimor gjithmone
paraqiten dy pale; paditesi dhe i padituri. Subjekti i se drejtes (personi fizik
apo juridik) e fiton cilesine e pales paditese apo te paditur me vet faktin e
paraqitjes se pdise ne gjykate. I padituri pra behet pale pa vullnetin e tij.
Personi fizik, zotesine per te qene pale e fiton nga momenti i lindjes, ndersa
personi juridik qe nga momenti i regjistrimit te tij ne regjistrin perkates.
Personi fizik zotesine per te vepruar (zotesine procedurale) e fiton ne
moshen 18 vjecare . Pala nen moshen 18 vjece nuk e ka zotesine per te
vepruar, por kete e kryen ne emer dhe llogari te tij perfaqesuesi ligjor
(prindi apo kujdestari).
Perfaqesuesit e paleve Ekzistojne tri lloj perfaesuesish te paleve:
perfaqesuesi ligjor, perfaqesuesi i personit juridik dhe perfaqesuesi me
procure.
Perfaqesuesi ligjor jane prindi dhe kujdestari. Keta perfaqesues nuk i
emeron vete pala. Autorizimet e perfaqesuesit ligjor dalin drejtperdrejte nga
ligji apo nga organi i kujdestarise. Te miturin i cili nuk eshte nen kujdestari
e perfaqesojne te dy prinderit dhe ata qe te dy ftohen ne gjykim, mirepo,
perfaqesimi konsiderohet i rregullt edhe nese ne gjykim paraqitet vetem
njeri prej prinderve. E njejta vlen edhe per personat madhorte cileve u eshte

vazhduar e drejta prindore. Perfaqesuesi ligjor ka te drejte qe ne emer te

pales ti kryej te gjitha veprimet procedurale .
Perfaqesuesi i personit juridik Personat juridik marrin pjese ne
qarkullimin juridik permes personave fizik . Keta perfaqesues zakonisht
caktohen me statutin e tyre dhe ata kryejne veprime procedurale ne emere
te personave juridik.
Perfaqesuesi me procure- Pala ka te drejte qe gjykimin ta percjell
personalisht apo permes perfaqesuesit
te zgjedhur.Autorizimi per
perfaqesues quhet procure. Prokura mund te jete e pergjithshme, qe d.m.th.
se perfaqesuesi autorizohet qe ti kryej te gjitha veprimet procedurale,
ndersa prokura e vecante eshte ajo ne te cilen caktohen vetem nje numer i
caktuar i veprimeve.
Legjitimimi i perfaqesuesit Perfaqesuesi eshte i detyruar qe gjykates tia
paraqet prokuren me shkrim qysh ne rastin e pare te kryerjes se veprimit
procedural. Perfaqesuesi me procure mund takaloj prokuren e tij edhe ne
personin tjeter, dhe ne ate rast, ai person nuk e perfaqeson perfaesuesin e
pare por e perfaqeson palen. Edhe pala ka te drejte qe te paraqitet ne sance
gjyqesore se bashku me perfaqesuesin e tij.
P-7. Veprimet procedurale
Veprimet procedurale mund te jene me shkrim dhe gojore. Palet veprimet e
tyre i kryejne ne interesin personal, ndersa veprimet e gjykates jane akte
juridike te organit shteteror.
Veprimet procedurale te gjykates Si veprime procedurale te gjykates
numerohen: udheheqja e procesit gjyqesor; perpilimi i procesverbaleve;
vendosja per ceshtjet e natyres procedurale dhe materiale; dergimi dhe
dorezimi i shkresave te ndryshme. Qellimi i te gjitha ketyre veprimeve
eshte dhenia e vendimit meritor mbi kerkespadine.
Vendosja dhe vendimet gjyqesore Me vendos ne proceduren
kontestimore, do te thotte formulohet nje urdher konkret i shtetit. Vendosja
eshte nje operacion mendor dhe logjik me te cilen gjendja faktike e
konstatuar gjate procedures vihet ne nje norme te caktuar. Vendimin e
formulon dhe e shqipton gjyqtari individual apo kryetari i trupit gjykues ne
emre te trupit gjykues.
Kriteret e klasifikimit te vendimeve gjyqesore Vendimet gjyqesore
mund te jene detyruese, konsitutive apo declarative. Pastaj ndarje tjeter e
vendimeve eshte ndarja ne baze te norms materiale, ku vendimet mund te
jene materialo-juridike ose proceduralo-juridike . Vendimet poashtu mund
te jene vendime te shkalles se pare apo te shkalles se dyte. Sipas formes
vendimet ndahen ne aktvendime dhe aktgjykime. Me aktgjykim gjykata
gjithnje vednos per kerkesepadine, ndersa me aktvendim gjykata vendos
per ceshtje te tjera procedurale.
Dhenia e vendimeve- Trupi gjykues vendos me ane te votimit qe behet pas
keshillimit lidhur me ceshtjen per te cilen duhet vendosur. Per ceshtjet me
pak te rendesishme, trupi gjykues mund te vendos ne lokalin ku eshte duke
u mbajtur gjykimi, pra pa u terhequr fare, ne prani te paleve. Per dhenien e

cdo vendimi nevojitet shumica absolute e votave te anetareve te trupit

gjykues.
Veprimet derejtuese te gjykates Veprimet derejtuese ne te shumten e
rasteve kane formen e aktvendimeve. Here here ato kryhen edhe ne forma
te tjera si ne forme pyetjesh, udhezimesh, verejtjesh etj. Procesin
kontestimor e drejton gjykata. Te gjitha veprimet qe i kryen gjykata kryhen
ex oficio dhe gjykata mund ti ndryshoj apo revokoj keto veprime ne cdo
kohe.
Procesverbalet Procesverbali gjyqesor eshte document publik te cilin e
perpilon gjykata e ne te cilen shenohen te gjitha veprimet procedurale qe
jane kryer gojarisht ne sance apo jashte sances. Pjeset perberese te
procesverbalit jane formale dhe materiale.
Pjeset formale jane : pjesa hyrese, pershkrimi i veprimeve te kryera dhe
nenshkrimi.
Pjeset materiale te procesverbalit jane: pershkrimi i veprimeve procedurale
te kryera ne sance dhe e tere ajo qe ka ndodhur ne sance.
Procescerbalin ne fund e nenshkruan gjyqtari dhe procesmbajtesi.
Komunikimi (dorezimi dhe dergimi i shkresave )-Veprimet shkresore te
pales, pra vendimet gjyqesore, urdheresat, kumtesat dhe thirrjet ne forme
shkresore barten dhe i dorezohen personit te cilit i jane dedikuar (adresatit).
Verpimi i tille quhet komunikim. Ky komunikim pastaj protokolohet me nje
lloj te posacem te procesverbalit te cilin e quajme deftese te komunikimit.
Dergimin e shkresave gjykata e ben sipas detyres zyrtare, nepermjet te
postes, me ane te nepunesit gjyqesor apo permes organit te komunes. Kur
pala vepron permes perfaqesuesit, shkresat nuk i dorezohen pales edhe pse
ajo eshte adresat, por i dergohen perfaqesuesit ligjor apo atij me procure.
Vetem ne rastet e parapara me ligj komunikimi i behet drejtperdrejt pales.
Kur perfaqesues i pales eshte avokati, komunikimi quhet i rregullt sikurse
kur shkresa i dorezohet pales personalisht.
Kur pala eshte person juridik, shkresa i dorezohet punetorit te autorizuar
per pranimin e postes.
Ushtarakeve dhe puneroreve te policies komunikimi i leterthirjeve u behet
permes komandes se tyre apo eprorit te drejtperdrejt.
Me ligj eshte parapa qe shkresa per te cilen nuk eshte parapa dorezimi
personal, komunikimi mund ti behet edhe eprsonit tjeter dhe ajo ka efekt
sikurse ti ishte dorezuar vete adresatit. Kur adresati nuk gjindet ne shtepi,
me ligj lejohet qe shkresa ti dorezohet cdo anteari te familjes se tij te
moshes madhore. Nese ne banese nuk gjindet askush, atehere shkresa mund
tim dorezohet fqiut por vetem nese fqiu pajtohet me nje gje te tille.
Per shkresat qe kane rendesi me te madhe si padia, aktjgykimi, urdheresa
per pagese, aktvendimi kunder te cilit nuk lejohet ankesa , eshte parapa
dorezimi personal adresatit.
Vendi dhe koha e komunikimit Komunikimi behet ne dite pune dhe ate
gjate dites. Komunikimi me ane te postes behet edhe gjate festive. Si vend
komunikimi ligji e permend banesen e adresatit, lokalin e punes apo lokalin
gjyqesor nese ai ndodhet ne te. Nese adresati refuzon ta pranoj shkrese,

atehere komunikuesi eshte i detyruar tia tregoj dhe ta leje ate ne lokalin e
punes dhe kjo gje konstatohet ne deftesene komunikimit.
Deftesa e komunikimit eshte document publik qe sherben si prove per
komunikimin e kryer. Defetsa duhet te perpilohet sikurse kur kryhet apo
nuk kryhet komunikimi. Ne deftese shenohet: shkresa qe eshte dorezuar,
adresati, raporti midis adresatit dhe marresit si dhe data e komunikimit dhe
ne fund nenshkrimi i marresit dhe komunikuesit. Nese refuzohet pranimi i
shkreses, ne deftese shenohet shkaku i refuzimit.
P-8. Dhenia e ndihmes juridike
Ne proceduren kontestimore, dhenia e ndihmes juridike perbehet nga
kryerja e veprimeve procedurale nga ana e gjykates e cila e gjykon ceshtjen
konkrete. Ne te shumten e rasteve object i ndihmes juridike eshte marrja e
provave, kqyrja direkte e sendit te paluajtshem, marrja ne pyetje e
deshmitareve, etj. Kjo dhenie e ndihmes behet vetem sipas lutjes se
gjykates e cila e gjykon ceshtjen. Ne pikpamje funksionale, kompetente per
dhenien e ndihmes juridike eshte gjykata komunale, ndersa ne pikpamje
territoriale, kompetente eshte gjykata ne territorin e se ciles duhet marre
prova.
Ndihma juridike nderkombetare Gjykatat tona jane te detyruara qe tu
japin ndihme juridike gjykatave te huaja, nese nje gje e tille eshte parapa
me kontrate nderkombetare si dhe kur ekziston reciprociteti. Objekt i
dhenies se ndihmes mund te jene marrja e provave dhe komunikimi i
shkreses. Lutja dergohet ne menyre diplomatike. Lutja duhet te perpilohet
ne gjuhen zyrtare te gjykates e cila duhet te kryej veprimin. Kompetence
per dhenien e ndihmes juridike nderkombetare eshte gjykata komunale.
P-9. Veprimet procedurale te paleve
Veprimi procedural i pales sherben per venien ne veprim, zhvillim apo
perfundim te procesit kontestimor. Ai drejtohet kah gjykata e nepermjet saj
edhe pales kundershtare. Te veprimi procedural me rendesi eshte
manifestimi i jashtem i vullnetit e jo vullneti i mbrendshem.
Veprimet procedurale te kushtezuara dhe te pakushtezuara Veprimi
procedural duhet te jete i percaktuar dhe i qarte. Veprimet procedurale te
pakushtezuara jane ato veprime te cilat nuk mund te kryhen duke u
kushtezuar me ndonje ngjarje e cila mund te ndodh me vone.
Veprimet procedurale te njeanshme dhe te dyanshme Veprimi
procedural i pales parimisht eshte njeanesor. Ate e kryen njera pale ose
tjetra dhe ai prodhon efekt procedural pa pasur nevoje qe ta aprovoj gjykata
apo pala tjeter.
Mirepo disa veprime prodhojne efekte relevante vetem neqoftese keto
veprime kryhen nga te dy palet. Keto jane pra veprime te dyanshme. I
ketille si shembull eshte pajtimi gjyqesor lidhur me kontestin e objektit.

Veprimet me efekt te drejtperdrejte dhe te terthorte Veprime

procedurale me efekt te drejtperdrejte jane ato veprime te cilat vetvetiu pa
vendim gjyqesor , krijon nje situate te re ne procedure. Te tilla jane p.sh
heqja dore nga kerkesepadia , pohimi i kerkesepadise, terheqja e ankeses,
etj.
Veprime procedurale me efekt te terthorte jane ato veprime te cilat
ndikojne ne procesin kontestimor permes aktivitetit te gjykates.
Veprimet procedurale te revokueshme dhe te parevokueshme Veprimet procedurale te parevokueshme jane veprimet me efekt juridik te
drejteperdrejte. Ato nuk mund te revokohen sepse krijojne situate te re
procedurale. Te gjitha veprimet e tjera , pra veprimet me efekt te terthorte
mund te revokohen .
Forma e veprimeve procedurale Nese me ligj nuk eshte parapa se ne
cilen fporme duhet te kryhen veprimet procedurale, atehere vlen rregulli se
palet i kryejne ato veprime gjate sances gjyqesore gojarisht , ndersa jashte
seancave gjyqesore i kryejne me shkrim. Disa veprime te paleve gjithmone
kryhen me shkrim, e te tilla jane p.sh. padia, pergjigja ne padi, mjetet e
goditjes se vendimeve, etj.
Parashtresat dhe procesverbalet qe i zevendesojne ato Parashtresat
jane shkresa ne te cilat palet dhe pjesemarresit e tjere ne gjykim i kryejne
veprimet procedurale. Si parashtresa konsiderohen edhe kumtesat te cilat i
behen gjykates. Parashtresat duhet te jene te kuptueshme dhe ta permbajne
tere ate qe eshte e nevojshme per te vepruar gjykata. Me rendesi eshte qe
parashtresa te permbaje emrin e gjykates se ciles i dergohet, profesionin
dhe vendbanimin e paleve si dhe te eprfaqesuesit kigjor te tyre, objektin e
kontestit, perbajtjen e deklarates, dhe nenshkrimin e paleve apo
perfaqesuesit te tyre.
Pjeset perberese te parashtreses Parashtresa perbehet prej 3 pjeseve:
pjeses hyrese; permbajtjes se deklarates; dhe nenshkrimit te parashtruesit.
Pjesa hyrese-permban emrin e gjykates, numrin e dosjes se lendes;
emertimin e pales; perfaqesuesit ligjor apo atij me procure; vlera e objektit
te kontestit; emrin e parashtreses; numrin e kopjeve dhe te shkresqve qe i
bashkangjiten parashtreses, me verejtje se a jane kopje apo origjinal.
Permbajtja-e parashtreses perbehet nga deklarata te cilen pala ia parashtron
gjykates. Deklarata mund te kete rendesine e kerkeses, propozimit apo
kumteses. Krahas kesaj ne fund te deklarates mund te tregohet edhe
propozimi i plaes lidhur me kerkesen e saj.
Nenshkrimi- kur pala personalisht e perpilon parashtresen, atehere ajo edhe
e nenshkruan ate. E po qe se parashtresen e perpilon avokati (si perfaqesues
me procure) atehere ne vendin ku vjen nenshkrimi i pales shkruhet me
maikne emri i pales, ndersa nenshkrimi i avokatit vihet nen margjinen e
pjeses hyrese dhe vuloset.
Zakonisht parashtresa dorezohet ne dy shembuj , njeri per gjykaten e tjetri
per palen kunderhstare.
Dorezimi i parashtreses ne gjykate Zakonisht parashtrsa dorezohet ne
zyren e pranimit te gjykates personalisht nga pala apo personi tjeter.

Nepunesi i zyres e verteton pranimin duke e vene vulen e pranimit dhe

duke e shenuar daten e pranimit. Parashtresa mund ti dergohen gjykates
edhe permes postes me leter te zakonshme apo rekomande. Kur parashtresa
dehohet me leter te zakonshme, atehere si dite e dorezimit konsiderohet dita
kur vihet vula pranuese e gjykates. Ndersa kur parashtresa dergohet me
leter rekomande, si date e dorezimit ne gjykate konsiderohet dita e
dorezimit ne poste.
P-10. Koha dhe vendi i kryerjes se veprimeve procedurale
Afatet - Per kryerjen e veprimeve procedurale si te gjykates ashtu edhe te
paleve, LPK parasheh seancat dhe afatet. Afatet zakonisht caktohen per
kryerjen e veprimeve procedurale me shkrim, ndersa senacat per kryerjen e
veprimeve procedurale me goje.
Afatet ligjore dhe gjyqesore Afat quhet distanca kohore mbrenda se ciles
duhet te kryhet nje veprim i caktuar procedural. Afatet e caktuara nga ligji
nuk mund ti ndryshojne as gjykata e as pala. Afat ligjor eshte afati per
paraqitjen e ankeses, propozimi per kthimin ne gjendjn e meparshme.
Afatet gjyqesore i cakton gjykata p.sh. per korigjimin e parashtresave, per
dorezimin e dokumentit, etj. Afatet ligjore quhen afate prekluzive, sepse
pas skadimit te tyre nuk mund te kryhet veprimi procedural. Te gjitha afatet
e kane diten e fillimit dhe te fundit. Si njesi kohore te cilat ligji dhe gjyqi i
caktojne afatete jane ditet, muajt, dhe vitet. Kur dergohet parashtresa, si
dite e fillimit te numerimit te afatit merret dita e neserme. Nese dita e fundit
e afatit bie te dielen apo diten e festes, atehere afati mbaron ne diten e
punes qe vjen.
Seanca gjyqesore Sance quhet pjesa e kohes gjate se ciles subjektet e
procesit kryejne veprime procedurale. Seancen e cakton gjykata ex oficio .
Kemi seanca te domosdoshme dhe seanca facultative. Seanca e
domosdoshme eshte senaca per shqyrtimin kryesor te ceshtjes, dnersa ato
facultative jane senacat pergatitore, etj. Personat qe duhet te jene te
pranishem ne sance i therret gjykata permes leterthirjeve ne te cilen
tregohet kohavendi dhe lenda. Kjo leterthirje duhet te dorezohet me se paku
8 dite para dites ne te cilen mbahet. Vendimi me te cilen caktohet apo
shtyhet seanca nuk mund te goditet me ankese.
Kthimi ne gjendjen e meparshme Kur pala per shkaqe te arsyeshme
nuk ka mundur te vij ne sance, e qe keto shkaqe mund te jene (semnudja,
aksidenti, prishja e automobilit, vershimi, termeti, etj,) , atehere pala ka te
drejte qe nga gjykata te kerkoj kthimin ne gjendjen e meparshme. Kete
kerkese pala duhet ta paraqes mbrenda afatit 15 ditor nga dita ne te cilen
eshte hequr pengesa per kryerjen e veprimit procedural. Pas kalimit te 3
muajve nga dita e mosardhjes ne sance apo nese nuk kryhet veprimi
procedural, atehere pala nuk ka te drejte te kerkoj kthimin ne gjendjen e
meparshme.

P-11. Prezumimet (parakushtet) procedurale

Prezumime procedurale i gjejme tek dispozitat ligjore te cilat bejne fjale
per gjykaten, palet, objektin e kontestit dhe per padine.
Prezumimet procedurale lidhur me gjykaten jane: 1) kompetenca
nderkombetare e gjykates sone; dhe 2) kompetenca tokesore, funksionale
dhe lendore .
Prezumimet procedurale te paleve jane ekzistimi i pales; zotesia e
pales per te qene pale ndergjygjese; zotesia procedurale e paleve dhe
prrfaqesimi ligjor i rregullt; perfaqesimi i erpsonit juridik dhe ekzistimi i
procures se rregullt; autorizimi procedural per ndjekjen e ceshtjes ne gjyq.
Prezumimet procedurale lidhur me objektin e kontestit jane 1)
mosekzistimi i gjyqvaresise se dyfisht per te njejten ceshtje; 2)
mosekzistimi i vendimit te formes se prere per kerkesepadine; 3) te mos
kete hequr dore paditesi nga kerkesepadia ne ndonje process tjeter;
4)mosekzistimi i ujdise procedurale lidhur me objektin e kontestit; 5\0
ekzistimi i interesit per mbrojtje juridike.
Prezumimi lidhur me padine- lidhur me padine ekzsiton vetem nje
rpezumim, e ai eshte qe rregullsia e padise.
P-12. Padia dhe llojet e padive
Padia eshte veprimi i pare procedural me te cilin vihet ne levizje procesi
kontestimor. Padine e paraqet paditesi dhe ai me padi kerkon nga gjykata
mbrojtje juridike te caktuar. Kete mbrojtje juridike gjykata e jep me
vendimin e saj. Padia duhet ti kete keto elemente:
1)kerkesen per mbrojtje juridike; 2) faktet ne te cilat mbeshtetet
kerkesepadia; 3)bazen juridike te kerkesepadise; 4) objektin e kontestit.
Llojet e padive Padite i ndajme sipas dy kritereve: kriterit materialo
juridik; dhe kriterit proceduralo juridik. Sipas qellimit te paditesit padite i
ndajme ne padi detyrimi, padi vertetimi dhe ne padi ndryshimi.
Padi detyrimi (kondemnatore)- Me kete lloj padie, paditesi kekron nga
gjykata qe me aktgjykim ta urfheroj te paditurin qe ne dobi te paditesit ta
permbush nje prestim (detyrim). P.sh. ta dorezoj nje send, te paguaj nje
shume te hollash, etj.
Padi vertetimi (njohjeje, declarative) Padi njohjeje quajme padine me te
cilen paditesi nga gjykata kerkon qe me aktgjykim te konstatohet se
ekziston apo nuk ekziston maredhenia juridiko civile e caktuar apo nje e
drejtes subjective, apo te vertetoj se a eshte nje document autentik ose nuk
eshte autentik.
Padi ndryshimi- Me kete lloj padie nga gjykata mund te kerkohet qe ajo me
aktgjykim ta themeloj nje raport juridik , mandej qe ta ndryshoj
permbajtjen e raportit ekzsitues apo qe ta anuloj ate. Si padi e tille eshte
padia me te cilen kerkohet zmadhimi i mjeteve per ushqim i caktuar me
pare me aktgjykim.
Kunderpadia Kunderpadia eshte padi e pales se paditur kunder paditesit.
Me ane te kunderpadise i padituri ne te njejten gjykate dhe ne te njejtin

process e parashtron kerkesepadine e tij te vecante. Pales se paditur

kudnerpadia i sherben si mjet mbrojtes.
Ligji i njeh tri lloj kunderpadish; konekse; kompensuese; dhe
prejudiciale.
Kunderpadine konekse - i padituri mund ta paraqes nese ne mes te
kerkeses se perfshire me kudnerpadi dhe asaj te perfshire me padi nuk ka
dallim sa i perket bazes juridike. Keshtu p.sh. nese paditesi me padi kerkon
qe i padituri tia dorezoj sendin, i padituri me kunderpadi mund te kerkoj
qe paditesi tia paguaj cmimin bleres te sendit.
Kunderpadine kompensuese mund ta paraqes i padituri nese kerkesa e tij
mund te kompensohet me kerkesen e paditesit.
Kunderpadine prejudiciale i padituri mund ta paraqet kur i takon e drejta
qe te kerkoj konstatimin se nuk ekziston raporti juridik apo e drejta
subjective qe jane bere kontestuese gjate gjykimit. P. sh. Me kete lloj
kunderpadie, i padituri mund te kerkoj nga gjykata qe me aktgjykim te
konstatoj se senid te cilin paditesi kerkon qe ti kthehet, eshte i tij (te
paditurit) e jo i paditesit.
Kerkesepadia (petitum) Petitumi i padise eshte kerkese. Kete kerkese
paditesi e mbeshtet ne pretendimin se i takon autorizimi qe nga gjykata te
kerkoj vendim per pasojen juridike e cila buron nga gjendja faktike. Me ane
te kerkesepadise paditesi e formulon mendimin (propozimin) se si duhet te
duket dispozitivi i aktgjykimit me te cilin pranohet ajo, p.sh. ato qe kane te
bejne me kamaten, shpenzimet gjyqesore, etj.
Terheqja e padise dhe heqja dore nga kerkesepadia Pervec me vendim
gjyqesor procedura mund te perfundoj me terheqjen e padise dhe heqjen
dore nga kerkesepadia.
Terheqja e padise eshte veprim me te cilin paditesi deklaron se nuk
deshiron qe gykata te vendos per themelsine e kerkespadise se tij. Padia e
terhequr kosniderohet se nuk eshte ngritur asnjehere , prandaj ka mundesi
te ngritet perseri. Deklarata per terheqjen e padise nuk mund te revokohet.
Nese padia terhiqet nga avokati , pra perfaqesuesi me procure, atehere ai
duhet te kete autorizim te vecante. Terheqja e padise mund te behet deri ne
fund te shqyrtimit kryesor te ceshtjes. Deklarata per terheqjen e padise
mund te behet gojarisht dhe me goje.
Heqja dore nga kerkesepadia eshte veprim me te cilin paditesi deklaron
se pergjithmone heq dore nga e drejta qe gjykata ti jep mbrojtje juridike.
Kete veprim ai ka te drejte ta beje deri ne perfudnim te shqyrtimit kryesor.
Pelqimi i te paditurit nuk eshtei nevojshem.
Po qe se paditesi e paraqet te njejten padi, gjykata e hudh poshte ate si te
palejueshme. Edhe heqja dore nga kerkesepadia mund te behet gojarisht
gjate sances, dhe me shkrim jashte sances gjyqesore.
Pajtimi (ujdia) gjyqesore Pajtimi gjyqesor eshte kontrate e cila lidhet ne
mes te paleve me te cilen kontrate ata i rregullojne te drejtat subjektive me
te cilat ata disponojne. Kjo kontrate lidhet ne forme te shkruar, ne gjykaten
e ceshtjes dhe ate gjate zhvillimit te procedures lidhur me padine. Sipas
ligjit, pajtimi gjyqesor ka cilesine e aktgjykimit te formes se prere.

Marreveshja e paleve futet ne procesverbal. Ujdia konsiderohet se eshte

arritur kur te dy palet e nenshkruajne procesverbalin e lexuar. Palet kane te
drejte te kerkojne nga nje kopje te procesverbalit , sepse ky procesverbal ka
rendesine e dokumentit ekzekutiv.
P-13. Bashkimi i kerkesepadive dhe i subjekteve procedurale
Kerkesepadia e perfshire ne nje padi mund te jete e thjeshte, kur me te
kerkohet nga gjykata qe te vendos lidhur me nje ceshtje juridike, dhe mund
te jete e perbere kur kerkohet nga gjykata qe te vendos lidhur me disa
ceshtje juridike. Ne rastin pra kur kerkesepadia eshte e perbere, atehere ajo
mund te jete cumulative dhe eventuale
Bashkimi kumulativ i kerkersepadive- Ky bashkim i padive behet
atehere kur paditesi me nje padi i paraqet disa kerkesepadi kunder te
paditurit dhe i propozon gjykates qe me nje aktgjykim te vendos lidhur me
to. Ne te shumten e rasteve, keto kerkesepadi e kane te njejten baze
juridike. Si shembull per kete kemi p.sh. padia e personit te demtuar ne
fatkeqesine e komunikacionit, me crast ai kerkon cdemtim per automjetin e
demtuar; per dhimbjet e shkaktuara dhe per frikene shkaktuar. Ne rastet kur
kerkesepadite nuk e kane te njejten baze juridike, atehere bashkimi
kumulativ eshte i lejueshem vetem ne baze te kompetences lendore dhe
tokesore te gjykates.
Bashkimi eventual i kerkesepadive Paditesi mund ti bashkoj dy apo me
shume kerkesa qe kane lidhje midis tyre, ashtu qe gjykata te pranoj me
aktgjykim kerkesen e permendur ne piken dy (eventualen) vetem nese
konstaton se eshte e pathemelte kerkesa e permendur ne padi ne piken nje.
Radhitja e kerkesave ne padi duhet te jete e caktuar nga vete paditesi.
Gjykata se ciles i paraqitet padia duhet qe te kete kompetence lendore dhe
tokesore. Nese gjykata e pranon te themelte kerkesen e permendur ne
piken nje, atehere nuk vendos fare per kerkesen e permendur ne piken dy. E
nese kerkesa e pare tregohet e pathemelte, atehere gjykata kalon ne
vendosje per piken dy.
P-14. Bashkendergjygjesia
Bashkendergjygjesia nenkupton kur me nje procedure kontestimore te
vetme perfshihen disa raporte procedurale , si dhe ne rastin kur me nje padi
disa persona paraqiten si padites apo si te paditur.
Me rregullat per institutin e bashkendergjygjesise arrihen dy qellime:
ekonomia e gjykimit dhe siguria juridike. Bashkendergjygjesia ka karakter
fakukltativ dhe ajo eshte e detyrueshme vetem perjashtimisht.
Bashkendergjygjesia quhet active kur ne cilesine e paditesit paraqiten
shume persona. Ndersa ajo eshte passive kur me teper subjekte paraqiten ne
cilesine e te paditurit. Ndersa bashkendergjygjesia eshte e dyanshme kur
edhe si padites edhe si te paditur paraqiten shume persona.
Ekzistojne tri lloje te bashkendergjygjesise: bashkendergjygjesia primare
dhe e mevonshme; materiale dhe formale; dhe bashkendergjygjesia ligjore.

Bashkendergjygjesia primare dhe e mevonshme Bashkendergjygjesia

primare quhet ajo e cila themelohet ne momentin e ngritjes se padise. Kjo
bashkendergjygjesi varet nga vullneti i paditesit.
Bashkendergjygjesia e mevonshme themelohet pas ngritjes se padise nese
deri ne perfundim te shqyrtimit kryesor paditesit primar i bashkohet
paditesi tjeter, apo nese padia zgjerohet duke e perfshire edhe nje te paditur
tjeter.
Bashkendergjygjesia materiale dhe formale Bashkendergjygjesia
materiale ekziston ne ato raste kur midis bashkednergjygjesise, qysh para
se te filloj procesi kontestimor , ekziston lidhja e cqktuar juridike apo reale.
Bashkednergjygjesia formale ekzsiton ne rastet ne te cilat midis
bashkendergjygjesve jashte dhe para procesit kontestimor nuk ekziston as
lidhja juridike as reale. Raste te tilla p.sh. kemi kur nga disa te paditur
kerkohet pagimi i qirase per banesat te cilat ata i shfrytezojne vec e vec.
Bashkendergjygjesia ligjore Me LPK eshte parapa mundesia e
bashkendergjygjesise
per disa situata juridike. Te tilla jane p.sh.
bashkendergjygjesia me te paditurin eventual, bashkendergjygjesia e
debitorit kryesor dhe e dorezanit, etj.
Pozita procedurale e bashkendergjygjesise Bashkendergjygjesia si
efekt te perbashket e ka ate se dy apo me teper gjykime ne pikpamje
formale zhvillohen si nje aktivitet procedural. Pozita e bashkendergjygjesve
mund te jete e ndryshme dhe varesisht nga pozita
kemi
bashkendergjygjesine e thjeshte dhe unike.
Te bashkendergjygjesia e thjeshte
pozita procedurale e nje
bashkendergjygjesi nuk varet nga pozita procedurale e bashkendergjygjesit
tjeter. Cdonjeri nga ta eshte pale e pavarur ne gjykim dhe veprimet apo
mosveporimet e njerit nuk shkojne as ne dem e as ne dobi te
bashkendergjygjesit tjeter.
Tek bashkednergjygjesia unike eshte karakteristike se kontesti mund te
zgjidhet vetem ne menyre te njejte ndaj te gjithe bashkendergjygjesve te
cilet e perbejne nje pale unike.
P-15. Pjesemarrja e personit te trete ne gjykim
Personi i trete mund te nderhyj ne gjykim ne rastet kur aktgjykimi i dhene
shtrien efekte edhe ndaj tij, pra personit te trete i cili nuk ka qene
pjesemarres ne gjykim. Ne keto raste personit te trete duhet mundesuar qe
te marre pjese ne gjykim per ti mbrojtur inetersat e tij. Nderhyrja ne
gjykimit e huaj mund te behet me iniciativen e personit te trete apo ne baze
te lajmerimit te cilin gjykata ia dergon personit te terte sipas iniciatives se
pales.
Pjesemarrja e nderhyresit te zakonshem nderhyresi i zakonshem
nderhyn ne gjykimin e huaj duke iu bashkuar njeres nga palet me qellim qe
ta ndihmoj dhe ta kontrolloj menyren ne te cilen pala e ndjek ceshtjen ne
procedim. Nderhyresi nuk eshte as pale e as perfaqesues i pales se cioles i
bashkohet. Nderhyresi i zakonshem mund te nderhyj ne gjykim deri ne

perfundimin e gjykimit me aktgjykim te formes se prere. Kur ndonjera nga

palet e kundershton nderhyrjen e personit te trete, per kete vednos gjykata.
Pjesemarrja e nderhyresit me pozite te bashkendergjygjesit unik
Personii trete qe nderhyn ne gjykimin e huaj e fiton poziten e nderhyresit
me pozite te bashkendergjygjesit unik, atehere kur aktgjykimi qe duhet te
jepet prodhon efekte juridike edhe dnaj nderhyresit sikurse ndaj paleve.
Nderhyresi i llojit te vecante (sui generis) Nderhyrja e prokurorit publik
ne gjykimin e huaj mund te behet nese ekziston dyshimi se njera pale apo
te dy palet i shfrytezojne te drejtat e tyre me qellim qe te pamundesojne
zbatimin e normave te detyrueshme apo me qellim qe tu shmangen
detyrimeve financiare ndaj bashkesise.
P-16. Zhvillimi i procedures kontestimore
Venia ne veprim e procedures kontestimore procesi kontestimor vihet ne
veprim ne momentin e paraqitjes se padise ne gjykate. Procesi kontestimor
kalon neper kater faza te zhvillimit: Faza e pare (procedura pergaditore)
fillon pas paraqitjes se apdise ne gjykate dhe mbaron kur caktohet seanca
per shqyrtim kryesor. Faza e dyte eshte shqyrtimi kryesor dhe ai zhvillohet
me nje apo disa senaca. Faza e trete eshte dhenia e vednimit meritor dhe
dergimi i vendimit paleve ndergjygjese. Faza e katert eshte shqyrtimi i
vendimit te shkalles se pare sipas ankeses. Mund te ndodh qe procesi te
perfundoj qysh ne fazen e pare, p.sh. kur hedhet poshte padia apo kur
terhiqet padia.
Paraqitja e padise ne gjykate - Padia mund te paraqitet ne gjykate ne dy
menyra. E para kur shkresa dorezohet drejperdrejte ne gjykate, dhe e dyta
kur ajo dergohet permes postes. Ekzsiton edhe menyra e trete e ajo eshte
kur kerkesepadia paraqitet gojarisht. Padia e paraqitur ne gjykate e inicon
procesin kontestimor.
Shqyrtimi paraparap i padise eshte nenfaze e detyrueshme e pergatitjes se
shqyrtimit kryesor. Kete e ben kryetari i kolegjit apo gjyqtari i vetem. Kete
e ben gjyqtari per te verifikuar se a jane permbushur rpezumimet
procedurale per paarqitjen e padise. Ne keto raste gjyqtari mund ta pranoje
pra nese jane eprmbushur kushtet, apo mund ta hedh poshte ate.
Hedhja poshte e padise Kete e ben kryetari i trupit gjykues me
aktvendim nese konstaton se eshte fjala per kontestin i cili nuk bie ne
kompetence gjyqesore ne pergjithesi, apo qe nuk hyn ne jurisdiksionin
tone. Kunder aktvendimit me te cilin hedhet poshte padia lejohet ankesa e
posacme.
Kur konstatohet se padia eshte e lejueshme, atehere gjykata ia dergon nje
kopje te padise te paditurit me kerkese qe te prgjigjet me shkrim ne lidhje
me te; e dyta eshte qe menjehere mund ta caktoj seancen pregaditore; dhe e
treat eshte qe te caktohet seanca e pare per shqyrtim kryesor.
Dergimi i padise pales se paditur Kur gjykata konstaton se nuk ka
pengesa procedurale, atehere ajo urdheron qe nje kopje e padise ti dergohet
pales se paditur . Dergimi i pfise behet sipas rregullave te parapara per

dorezimin personal adresatit. Nga momenti i dorezimit fillon te ec

gjyqevaresia.
Pergjigja me shkrim ne padi i apdituri pergigjet me shkrim ne padi kur
nje gje te tille e kerkon gjykata dh zakonisht kjo behet mbrenda afatit 15
ditor. Me kete eprgjigje i padituri mund ta kontestoj kerkesepadine, apo ta
pohoj ate. Kur i padituri prgjigjet ne kerkesepadi, atehere gjykata nuk mund
te sjell aktgjykim per shkak te mungeses nga seanca kryesore.
Seanca pergatitore Seanca pergatitore caktohet vetem ne ceshtjet
juridike te cilat jane ne kompetence te trupit gjykues. Seancen pergatitore e
cakton kryetari i trupit gjykues me aktvendim. Kjo sance nuk eshte e
detyrueshme. Ajo caktohet vetem ne rastet e komplikuara. Mungesa e
njeres pale nuk e pengon punen ne sance. Ne seqancen pergatitore, gjykata
ne bashkpunim me palet duhet ti evitojne te gjitha pengesat dhe te
pergatisin materialin e nevojshem per shqyrtimin kryesor. Kjo sance
zhvillohet me dyer te hapura dhe sipas parimit te kontradiktoritetit. Kryetari
i trupit gjykues se pari e hap seancen dhe konsaton se a kane ardhur palet.
Pastaj vazhdohet me shkoqitjen e padise (nese jane te pranishem te dy
palet) . Se pari paditeso e shkoqit padine e pastaj i padituri e jep mbrojtjen
e tij. Ne seancen pergatitore mund te merren provat vetem me qellim te
dhenies se vendimeve mbi ceshtjet e natyres procedurale . Aktgjykimet te
cilat mund te mirren gjate sances pergatitore jane: aktgjykimi ne baze te
pohimit; aktgjykimi per shkak te mungeses se pales se paditur; aktgjykimi
me te cilin refuzohet kerkespadia ne rast te mungeses se paditesit.
P-17. Shqyrtimi kryesor i ceshtjes juridike
Kete sance e cakton kryetari i trupit gjykues menjehere pasi te arrije padia
ne gjyq, natyrisht pasi qe te konstatoj se nuk ka nevoj te mbahet seanca
pergatitore, apo pas perfundimit te sances pergatitore. Thirrja per kete
sance mund te behet gojarisht (pas perfundimit te sances pergatitore) apo
me shkrim me ane te leterthirrjeve ku caktohet data ,ora dhe vendi i
mbajtjes se seances. Seanca caktohet me aktvendim.Kryetari i trupit
gjykues e ben planin per shqyrtimin e ceshtjes. Ai mund te urdheroj qe
palet personalisht te marrin pjese ne sance edhe pse kane perfaqesues.
Shqyrtimi kryesor eshte faza qendrore e procedures kontestimore. Ate e
perbejne veprimet procedurale te gjykates dhe te paleve. Seancen e hap
kryetari i kolegjit dhe ai me pastaj e shpall objektin e shqyrtimit, mandej
konstaton se a kane ardhur palet. Kur konstaton se disa prej paleve nuk
kane ardhur, atehere ai e verifikon se a jane ftuar ata ne menyre te rregullt
apo jo si dhe a mos e kane arsyetuar mungesen. Kur konstatohet se thirrja e
paleve nuk eshte bere ne menyre te rregullt, atehere seanca shtyhet dhe
caktohet per nje dite tjeter. Mungesa pa arsye nuk e pengon mbajtjen e
shqyrtimit kryesor. Ne rast se mungojne te dy palet e thirrura ne menyre te
rregullt, atehere behet pezullimi i procesit. Aktgjykimi per shkak te
mungeses se pales se paditur (me propozim te paditesit) mund te behet
vetem gjate sances se pare te shqyrtimit kryesor e jo edhe ne seancat e

mevonshme, dhe ate vetem kur nuk eshte mbajtur seanca pergatitore apo
kur eshte paraqitur pergjigjs me shkrim ne padi.
Ne shqyrtimin kryesor flajen pas kryetarit e merr paditesi i cili e parashtron
me goje kerkese e tij, e pas tij e merr i padituri i cili pergjigjet ne padi.
Biseda e paleve vazhdon gjate gjithe shqyrtimit. Nga deklaratat e paleve
gjykata njoftohet me kerkesat e paleve , me faktet relevante si dhe me
provat.
Gjykata e perfundon shqyrtimin kryesor kur konsideron se eshte shqyrtuar
mjaft objekti i gjykimit. Pas perfundimit te shqyrtimit, trupi gjykues
zakonisht terhiqet dhe fillon keshillimin dhe votimin. Vendimi
perfudnimtar mund te jete i natyres procedurale p. sh kur me te hidhet
poshte padia, apo i natyres materialo juridike p. sh. Pranohet apo refuzohet
kerkesepadia. Ne raste me te komplikuara gjykata mund ta shtyej dhenien
e vendimit per 8 dite nga dita e perfudnimit te shqyrtimit kryesor.
P-18. Procedura provuese dhe te provuarit
Objekt i te provuarit - behen vetem faktet relevante qe jane kontestuese
midis paleve, pra kur palet lidhur me to shprehin mendime te kudnerta.
Nuk ka nevoje te provohen faktet e pohuara nga palet si dhe faktet e dituar
boterisht (faktet notore). Si fakte notore konsiderohen ato fakte per te cilat
dijne nje rreth i gjere njerezish .
Mjet provues quajme cdo burim nga i cili me ane te organeve te shqisave
nxjerrim njohuri per vertetesine e thenies se ekziston apo nuk ekziston nje
fakt per te cilin lidhet pasoja juridike. Me ligj si mjete provuese parashihen:
kqyrja e drejperdrejte; dokumenti; deshmitaret; eksperti; dhe palet.
Keqyrja e drejteperdrejte ky mjet provues sherben per te vene gjyqtarin
apo kolegjin ne mundesi qe te marre dijeni personalisht per gjendjen dhe
cilesine e personave apo sendeve. Kjo prove mund te kryhet jo vetem
permes shqisave te te pamurit, por edhe permes shqisave te degjimit. Ky
mjet provues nuk perdoret edhe aq shpesh, sepse me te provohen vetem
faktet ne kohen e tashme, e keto rralle jane te kontestueshme midis paleve.
Dokumentet (provat shkresore) Dokument quhet objekti material ne te
cilin me ane te shenjave eshte shprehur nje mendim. Dallojme dokumentet
publike dhe jopublike. Dokumenti publik eshte ai te cilin e ka leshuar
organi apo institucioni shteteror. Dokument jopublik eshte cdo document
tjeter.
Varesisht nga permbajtja dikumenti mund te jete dispozitiv apo provues.
Dokumenti dispozitiv e permban veprimin juridik (kontraten , oferten,
testamentin, etj), ndersa dokumenti provues provon se ne te kaluaren eshte
lidhur gojarisht nje veprim juridik. Kete ndryshe mund ta quajme edhe
document informative.
Deshmitaret deshmitar eshte personi i cili i jep gjykates deklarate ne
lidhje me faktet ne te kaluaren. Parimisht cdo person, pavaresisht nga
mosha e tij ka zotesi per te qene deshmitar. Per deshmi te rreme deshmitari
pergjigjet penalisht. Gjykata nuk guxon ta pyes sideshmitar personin i cili

me deshmine e tij mund ta zbuloj nje secret ushtarak apo shteteror. Per kete
nevojitet leja e atij organi.
Deshmitari ka te drejte qe te mos jap deshmi ne keto raste;
1)per ate qe pala ia ka besuar si perfaesuesit te vet; 2) per ate qe pala ia ka
besuar si rrefyesit te vete; 3) per ate qe ka marre dijeni si mjek apo qe i
eshte besuar si avokat.
Ne disa raste deshmitari ka te drejte qe te mos pergjigjet ne disa pyetje, kur
me to i ekspozohet ndionje turpi te madh; demit te madh material apo
ndjekjes penale. Gjykata mund te urdheroj edhe sjelljen e dhunshme te
deshmitarit i cili edhe pse i ftuar rregullisht nuk ka ardhur ne gjykate.
Deshmitarin e tille gykata mund ta denoj edhe me gjobe. Deshmitarit i
takon te shperblehet per shpenzimet e udhetimit, te ushqimit dhe te fjetjes
si dhe per fitimin e humbur.
Ekspertet Eksperti i emeruar eshte i detyruar ti pergjigjet thirrjes se
gjykates dhe ta parashtroj mendimin e tij. Prova me ane te ekspertit merret
ne sance gjyqesore ne te cilen ai gojarisht e paraqet mendimin e tij i cili
gjithmone duhet te arsyetohet. Gjykata ekspertizen mund tia besoj ndonje
insitutcioni , per shembull spitalit. Mendimin e ekspertit gjyata e vlereson
lirisht sikurse edhe provat e tjera.
Palet si mjet provues Kur palet sherbejne si mjet provues, atehere roli i
tyre eshte i ngjajshem me ate te deshmitareve. Gjykata mund ta perdor kete
mjet provues por edhe nuk eshte e detyrueshme. Gjykata vendos te marre
ne pyetje vetem njeren nga palet nese eshte e bindur se pala tjeter nuk ka
dijeni per faktin kontestues. Ky mjet provues nuk eshte i besueshem sepse
interesi i paleve dikton qe ato mos ta flasin gjithmone te verteten.
Cmuarja e provave Faza e te provuarit perfundon me cmuarjen e
provave. Gjykata i cmon provat sipas bindjes se lire. Gjykata i cmon provat
nje nga nje dhe me kujdes e me ndergjegje Ne proceduren ne te cilen
cmuarjen e provave e ben trupi gjykues, atehere cmuarja e provave behet
sipas parimit te shumices se provave.

P-19. Ndalja e perkoshme e procedures

Ndalja e perkohshme e procedures behet ne dy forma: ne forme te
pezullimit dhe ne forme te nderprerjes.
Nderprerja e procedures Shkaqet e nderprerjes LPK i ndan ne dy grupe:
Ne grupin e pare bejne pjese ngjarjet jashteprocedurale per shkak te te
cilave nderprerja behet sipas fuqise ligjore (ex lege). Grupin e dyte te
shkaqeve e perbejne rrethanat ne te cilat gjykata me vendimin e saj mund te
nderprej proceduren.
Nderprerja e procedures sipas fuqise ligjore Kete lloj nderprerje e
shkaktojne:
vdekja e pales te cilen nuk e perfaqeson perfaqesuesi me procure te
pergjithshme;
vdekja e perfaqesuesit ligjor te pales ( e pala nuk ka perfaqesues me
procure)
mbarimi i ekzistimit te pales e cila eshte person juridik (rasti i falimentimit)

ndalja e punes se gjykates per shkak te luftes, termetit, vershimit,

epidemise, etj
Nderprerja e procedures me vendim te gjykates Gjykata e nderpren
proceduren:
neqoftese ka vendosur qe te mos e zgjidh vete ceshtjen paraprake
nese pala ndodhet ne territorin qe eshte izoluar per shkak termeti, vershimi
ne lidhje me propozimin per rivendosjen e gjendjes se meparshme
nese vendimi meritor per kerkesepadine varet nga pergjigja ne pyetje se a
eshte kryer veper penale dhe kush e ka kryer ate.
Pezullimi i procedures Pezullimi i procedures kontestimore shkaktohet
me vullnetin e paleve, vullnet ky i shfaqur shprehimisht apo ne menyre
konkludente. Shkaqet per te cilat mund te vie deri te pezullimi i procedures
jane:
kur te dy palet ne sance gojarisht apo me ane te shkreses deklarojne se
deshirojne qe procedura te pezullohet
kur te dy palet e thirrura rregullisht nuk vijne ne gjykate
kur njera pale mungon nga seanca, e ajo qe eshte e pranishme e propozon
pezullimin
kur nga senaca mungon i padituri e paditesi nuk e propozon dhenien e
aktgjykimit per shkak te mungeses edhe pse jane plotesuar te gjitha kushtet
tjera.
P-20. Perfundimi i procedures kontestimore
Ne te shumten e rasteve procedura kontestimore merr fund me vendim
gjyqesor, me te cilin pranohet apo refuzohet kerkesepadia. Efekt te njejte ka
edhe vendimi me te cilin gjykata e hedh poshte padine per shkak se nuk
ekzistojne kushtet e natyres procedurale.
Vendimin me te cilin pranohet apo refuzohet kerkesepadia eshte vendim
meritor, sepse me te perfundon ceshtja juridike ne themel. Ndersa vendimi
me te cilin hedhet poshte kerkesepadia eshte vendim i natyres procedurale
sepse me te gjykata nuk shprehet ne themel te ceshtjes.
Procedura mund te perfundoj edhe me veprime disponibile te paleve: me
terheqjen e padise, me heqjen dore nga kerkesepadia; si dhe me pajtimin
(ujdine) procedurale te paleve.
P-21. Aktgjykimi dhe llojet e aktgjykimeve
Me aktgjykim gjykata vendos per themelsine e kerkesepadise e cila eshte
object i gjykimit.
Sipas llojit te mbrojtjes aktgjykimi mund te jete denues, vertetue ose
transformues.
Aktgjykimi me te cilin refuzohet kerkesepadia gjithmone eshte vertetues.
Aktgjykimi denues quhet aktgjykimi me te cilin pranohet kerkesepadia
dhe detyrohet i padituri qe te permbush prestimin e detyruar ne dobi te
paditesit. Me te caktohet afati per ekzekutimin vullnetar te prestimit. Ky
afat zakonisht eshte 15 ditor. Ky lloj i aktgjykimit mund te behet document
ekzekutiv.

Aktgjykim vertetues quhet aktgjykimi me te cilin gjykata ne

dispozitivin e tij e njeh vetem qenien apo mosqenien e nje maredhenie
juridike, te nje fakti juridik, te nje te drejte apo vertetesine ose jovertetesine
e nje dokumenti. Kete aktgjykim gjykata e jep kur konstaton se
kerkesepadia eshte e themelte apo nuk eshte e themelte.
Aktgjykimi transformues quhet aktgjykimi me te cilin pranohet si e
themelte kerkesepadia e parashtruar me padi transformimi. Me kete
aktgjykim gjykata e ndryshon apo e anulon raportin juridik nga i cili per
palet dalin te drejta dhe detyrime. Ky aktgjykim ndikon ndaj te gjitheve
(erga omnes). Nderkaq ai me te cilin refuzohet kerkesa e paditesit ndikon
vetem midis paleve (inter partes).
Aktgjykimi sipas rendesise se perfundimit mund te jete definitive apo i
ndermjetshem.
Aktgjykimi denifinitiv quhet aktgjykimi me te cilin gjykata vendos
sikurse mbi themelsine ashtu edhe mbi lartesine e kerkesepadise.
Aktgjykimi definitive eshte i plote nese e perfshin gjithe kerkesepadine ,
ndersa i pjesshem quhet aktgjykimi definitive i cili kufizohet ne nje pejse te
kerkesepadise.
Aktgjykimi i ndermjetshem eshte ai aktgjykim me te cilin gjykata
vendos vetem per themelsine e bazes juridike e jo edhe per lartesine
(sasine) e kerkespadise.
P-22. Pjeset perberese te aktgjykimit
Aktgjykimi i hartuar me shkirm perbehet nga tri pjese: pjsa hyrese; pjesa
urdheruese dispozitivi; 3) pjesa arsyetuese.
Hyrja e aktgjykimit permban:shenimin se aktgjykimi jepet ne emre te
popullit, emrin e gjykates, emrin dhe mbiemrin e kryetarit dhe anetareve te
trupit gjykues; emrin, mbiemrin, profesionin dhe vendbanimin e paleve; te
perfaqesuesve te tyre ligjor dhe me procure; tregimin e shkurter te objektit
te kontestit; diten e perfundimit te shqyrtimit kryesor; si dhe diten kur eshte
dhene aktgjykimi.
Dispozitivi i aktgjykimit permban: vendimin e gjykates me te cilin
pranohet apo refuzohet kerkesepadia ne lidhje me ceshtjen kryesore dhe
kerkimet aksesore. Kjo vlen edhe per kunderpadine nese ne lidhje me te
eshte vendosur ne te njejtin aktgjykim. Ne dispozitiv gjykata e fut
vendimin edhe per shprenzimet gjyqesore. Pervec kesaj me aktgjykim
perfshihen edhe vendimet: mbi ekzistimin apo mosekzistimin e kerkeses se
paditurit per kompensim; mbi kerkesen incidentale per vertetim; etj.
Ne arsyetimin e aktgjykimit gjykata spjegon: kerkesepadine dhe faktet
mbi te cilat ajo eshte bazuar; arsyet me te cilat i padituri mbrohet; mjetet e
sulmit te metejme ne lidhje me mbrojtjen e te paditurit; faktete vendimtare
te cilat jane kontestuese dhe ato qe nuk ja ne kontestuese; cilat prova i ka
marre gjykata; rezultatin e te provuarit; cmuarjen e provave te marra dhe
arsyet provuese, gjendjen faktike te cilen e ka marre per baze me rastin e
marrjes se vednimit.

1234-

Aktgjykimi per shkak te mungeses dhe aktgjykimi pohues duhet te

permbajne shkaqet te cilat e justifikojne dhenien e aktgjykimit te tille.
Vendimet e formes se prere Vendimi i formes se prere ka domethenien
se ai vendim nuk mund te goditet me me mjet te zakonshem goditjeje dhe
me forme te prere kuptohet efekti i vendimit si akt juridik.
Vendimi i shkalles se pare merr formen e prere:
kur nuk eshte bere ankesa kunder ketij vendimi mbrenda afatit te caktuar
me ligj
kur pala heq dore nga e drejta e ankimit;
kur ankesa e paraqitur eshte terhequr;
kur ankesa e paraqitur me vendim te gjykates se shkalles se dyte refuzohet
si e pathemeluar dhe vendimi i shkalles se pare refuzohet;
Vendimi i gjykates se shkalles se dyte menjehere behet i formes se prere
sepse kunder tij nuk lejohet ankesa.
Vednimi behet i formes se prere ne kuptimin material ne momentin kur
behet i prere ne kuptimin formal ndaj te dy paleve.
P-23. Procedura sipas mjeteve te goditjes se vendimeve
Gjyqtari sado i mire i kujdesshem dhe i pregaditur qe te jete, ai mund te
gaboj ne dhenien e vendimeve. Kete gabim ai mund ta beje si me rastin e
cmuarjes se provave shtu edhe me rastin e zbatimit te nirmave. Per kete
arsye eshte parapa qe permes mjeteve te goditjes te behet shqyrtimi i
ceshtjes nga nje gjykate tjeter.
Mjet te goditjes quajme mjetin procedural me te cilin pala apo personi
tjeter i autorizuar nga gjykata kompetente kerkon qe ta anuloj apo ndryshoj
vendimin per te cilin pretendon se eshte i padrejte.
Ekzistojne mjetet e goditjes se zakonshme dhe mjetet e jashtezakonshme.
Me mjetet e zakonshme goditen vendimet te cilat nuk kane marre formen e
prere, ndersa me te dytat goditen vendimet e formes se prere.
Mjete te zakonshme me te cilat goditet aktvendimi dhe aktgjykimi eshte
ankesa, dhe mjeti me te cilin goditet urdherpagesa eshte prapesim
(kundershtimi).
Si mjete te jashtezakonshme juridike jane; revizioni kunder aktgjykimit,
revizioni kunder aktvendimit, kerkesa per mbrojtjen e ligjshmerise, dhe
propozimi per perseritjen e procedures.
P-24. Ankesa kunder aktgjykimit
Ankesa eshte mjet i rregullt i goditjes kunder aktgjykimit te shkalles se
pare pa perjashtim. E drejta e ankimit kunder aktgjykimit eshte e garantuar
me kushtetute. Kjo ankese prodhon efekt suspenziv, sepse e pengon
aktgjykimin qe te merr formen e prere. Ankesa eshte mjet universal i
goditjes sepse me te pala ka te drejte qe te atakoj cdo aktivitet te gjykates.
Ne kete aspect kufizime kane aktgjykimi i cili mirret per shkak te
mungeses dhe aktgjykimi ne baze te pohimit.

Forma dhe permbajtja e ankeses Ankesa behet ne forme te aktit te

shkruar. Pervec elementeve qe duhet ti permbaje cdo parashtrese, ankesa
duhet te tregohen edhe:
1)aktgjykimi kunder te cilit behet ankesa; 2) deklarata nga e cila shihet se a
goditet aktgjykimi ne teresi apo vetem ne pjesen e caktuar; 3)shkaqet e
ankimit; 4) nenshkrimi i pales qe e ben ankimin. Eshte e rpeferueshme qe
ankesa te permbaje edhe propozimin per vendim te cilin gjykata e larte
duhet ta jep sipas mendimit te ankuesit (propozimi i ankeses).
Shkaqet e ankimit Shkaqet per te cilat behet anikim ndahen ne tri grupe:
1)shkeljet esenciale te dispozitave procedurale; 2)vertetimi i gabuar apo jo i
plote i gjendjes faktike; 3) zbatimi i gabuar i gjendjes materiale.
A-Shkeljet esenciale te dispozitave procedurale Veprimi procedural i
cili nuk eshte kryer ne pajtim me dispozitat procedurale eshte jo i rregullt
dhe ka te meta formale. Gjykata mund te gaboj pra duke e zbatuar
gabimisht dispoziten procedurale apo duke mos e zbatuar ate fare. Ne te dy
rastet thuhet se gjykata ka bere shkelje te ligjit. Shkelje esenciale jane ato
shkelje te cilat jane ne lidhje kauzale me vendimin e padrejte. Per nga
rendesia e tyre, meqe nuk jane te njejta, shkeljet esenciale ndahen ne:
shkelje esenciale absolute dhe shkelje esenciale relative.
Shkeljet esenciale relative- jane p.sh. refuzimi i paarsyeshem i propozimit
te pales per shfrytezimin e ndonje mjeti provues e qe nje gje e tille ka
ndikuar qe gjendja faktike te mos vertetohet ne menyre te plote; pastaj
mosmarrja e pelqimit te pales per caktimin e ekspertit; etj.
Shkelje esenciale absolute jane ato shkelje per shkak te te cilave
gjithmone duhet anuluar vednimin e dhene. Kur kemi shkelje te tilla,
aktgjykimi gjithmone anulohet. Shkeljet esenciale absolute ndahen ne tri
grupe:
1) shkeljet e dispozitave te prezumimeve procedurale
2) shkeljet qe kane te bejne me disa parime te procedures kontestimore
3) shkeljet e rregullave te vendosjes dhe te vendimit.
1.Shkeljet e dispozitave te prezumimeve procedurale ndahen ne tri
grupe:
1)ne shkeljet e prezumimeve ne lidhje me gjykaten ku hyjne (perberja jo e
rregullt e gjykatave, gjyqtari i perjashtuar, dhe jokompetenca gjyqesore);
2)ne lidhje me palet hyjne (pazotesia per te qene pale; pazotesia per te
vepruar dhe perfaqesimi jo i rregullt i paleve);
3)ne lidhje me objektin (ekzistimi i prezumimeve procedurale negative)
2.Shkeljet qe kane te bejne me disa parime te procedures
kontestimore-ketu hyjne: shkelja e parimit te pandermejetesise, shkelja e
parimit te degjimit te dy paleve ne procedure, shkelja e parimit te
kontradiktoritetit, shkelja e parimit te publicitetit.
3.Shkelja e rregullave te vendosjes dhe te vendimit shkelje te tilla jane:
vendosja ne kundershtim, dhenia e aktgjykimit ne baze te pohimit pa qene
plotesuar kushtet per nje gje te tille, dhenia e aktgjykimit ne baze te
mungeses pa u plotesuar kushtet, tejkalimi i kerkesepadise.

B-Konstatimi i gabuar apo jo i plote i gjendjes faktike Gjendja faktike

nuk eshte konstatuar rregullisht, neqoftese gjykata gabimisht e ka vertetuar
ndonje fakt relevant dhe te rendesishem ose kur nje fakt te tille nuk e ka
vertetuar fare.
C-Zbatimi i gabuar i normes materiale Me shkelje ose zbatim jo te
drejte te ligjit material kuptojme kur gjykata nuk e ka zbatuar ndonje norme
juridike-materiale te cilen eshte dashur ta zbatoj. Ne keto raste vendimi
mund te goditet dhe anulohet.
P-25. Procedura dhe vendimet sipas ankeses
Procedura sipas ankese zhvillohet ne dy seksione.Ne te parin vepron
gjykata e shkalles se pare, ndersa ne te dytin gjykaya e shkalles se dyte.
Ankesa gjithmone i dorezohet gjykates e cila e ka dhene aktgjykimin e
goditur. Se pari ajo duhet te konstatoj se a eshte parashtruar ankesa me
kohe, pra mbrenda afatit ligjor prej 15 ditesh, e pastaj te konstatoj se a
eshte e plote dhe e lejueshme.
Ankesen e paraqitur pas kalimit te afatit, apo ankesen e palejueshme ose jo
te plote, gjykata e hedh poshte me ane te aktvendimit.
Kunder aktvendimit me te cilin hedhet poshte ankesa, lejohet ankim i
posacem.
Nje ekzemplar te ankeses, natyrisht nese pra ajo eshte ne rregull, gjykata ia
dergon pales kundershtare, e cila mbrenda afattit prej 8 ditesh ka te drejte
por nuk eshte e detyruar qe me shkrim te pergjigjet ne ankese. Pasi qe te
arrij kjo pergjigje, apo edhe nese nuk arrin, pasi qe te kaloj afati prej 8
ditesh, gjykata e shkalles se pare lenden ia dergon gjykates se shkalles se
dyte.
Gjykata e shkalles se dyte, para se te vendos ne lidhje me ankesen e
pergatit ceshtjen. Kete e ben relatori, te cilin e cakton kryetari i trupit
gjykues te gjykates se shkalles se dyte.
Gjykata e shkalles se dyte, apo e ankimit mund te merr vendim ose te
natyres procedurale ose te natyres meritore. Vendimi i natyres procedurale
eshte ai vendim i cili nuk ka te beje drejtpredrejte me kerkesepadine. Per
shkak te rendesise procedurale ky vendim jepete ne forme te aktvendimit.
Vendimi i natyres meritore eshte ai vendim i cili ka te beje drejtperdrejte
me kerkesepadine, dhe ky vendim jepet ne forme te aktgjykimit. I tille
eshte p. sh. Aktgjykimi me te cilin refuzohet ankesa dhe vertetohet
aktgjykimi i shkalles se pare.
Gjykata e shkalles se dyte, pas dhenies se vendimit sipas ankeses, ia kthen
lenden shkalles se pare. Kjo pastaj ua dergon paleve nga nje kopje te
vendimit e poashtu edhe nderhyresve nese ata ekzistojne.
P-26. Revizioni kunder aktgjykimit dhe aktvendimit
Revizioni kunder aktgjykimit Revizioni eshte mjet i goditjes se
jashtezakonshme me te cilin pala e godite aktgjykimin e formes se prere te
gjykates se shkalles se dyte te dhene sipas ankeses kunder aktgjykimit te
shkalles se pare per shkak te shkeljes se ligjit.

Shkaqet per paraqitjen e revizionit nga pala jane: shkeljet esenciale

absolute te dispozitave procedurale dhe zbatimi i gabuar i se drejtes
materiale. Revizioni nuk lejohet per shkak te konstatimit te gabuar apo jo te
plote te gjendjes faktike.
Ne kontestet pasuroro juridike me rendesi te posacme sociale, revizioni
eshte i lejueshem pa marre parasysh objektin e kontestit. Te tilla jane:
1)kontestet ne lidhje me ushqimin ligjor; 2) kontestet ne lidhje me
maredhenien e punes; 3) kontestet ne lidhje me te drejtene autorit;
4)kontestet ne lidhje me pronesine indurstriale.
Kompetente oer vendosje ne lidhje me revizionin eshte gjykata supreme.
Afati per paarqitjen e revizionit eshte 30 dite nga dita kur pales i eshte
dorezuar aktgjykimi i shkalles se dyte. As afati per paraqitjen e revizionit e
as revizioni i paraqitur nuk e shtyjne ekzekutimin e vendimit .
Revizioni kunder aktvendimit Palet mund te paraqesin revision kunder
aktvendimit te gjykates se shkalles se dyte me te cilat perfundon procedura
ne menyre te prere.
Mirepo, nese eshte fjala per aktvendime te cilat jepen ne kontestet ne te
cilat nuk lejohet revizioni kunder aktgjykimit , atehere revizioni nuk lejohet
as kunder aktvendimeve te tilla. Ligji parasheh qe revizioni kunder
aktvendimit lejohet gjithmone ne keto dy raste:
1)kunder aktvendimit te gjykates se shkalles se dyte me te cilen hudhet
poshte ankesa;
2) kunder aktvendimit te gjykates se shkalles se dyte me te cilin vertetohet
aktvednimi i gjykates se shkalles se pare me te cilin eshte hedhur poshte
revizioni.
P-27. Kerkesa per mbrojtjen e ligjshmerise (KML)
Kjo kerkese eshte mjet goditjeje jo suspenziv, por i kufizuar me te cilin
prokurori publik e godit vendimin e formes se prere per shkak te shkeljes
se ligjit apo kontrates nderkombetare. Kompetent per ngritjen e KML eshte
Prokurori Publik i Kosoves. Lidhje me kete kerkese vendos Gjykata
Supreme. Nuk eshte me rendesi se a eshte bere vendimi i formes se prere
ne shkalle te pare apo ne shkalle te dyte. Kjo vlen edhe kur jane ne pyetje
aktvendimet. KML mund te paraqitet ne afat mbrenda 90 ditesh nga dita
kur vendimi eshte bere i formes se prere.
Nese kunder vendimit te shkalles se dyte eshte paraqitur revizioni, afati per
paraqitjen e KML eshte 30 dite dhe fillo nga dita kur prokurorit publik i
dorezohet nje kopje e revizionit.
P-28. Perseritja e procedures
Sipas ligjit, cdo procedim i perfudnuar me vendim te formes se prere mund
te perseritet sipas propozimit te pales, kur per nje gje te tille jane plotesuar
kushtet e parapara me ligj.
Propozimi per perseritjen e procedures eshte mjet i jashtezakonshem i
goditjes i kufizuar, josuspenziv dhe i dyanshem.

Shkaqet ne baze te te cilave pala mund te kerkoj perseritjen e procedures

ndahen ne tri grupe: 1) shkeljet me te renda te dispozitave procedurale; 2)
veprat penale te pjesemarresve ne procedure te cilat kane mundur te
ndikojn ne permbajtjen e vendimit; dhe 3) faktetdhe provat e reja.
Shkeljet me te renda te dispozitave procedurale Perseritja e procedures
per keto shkaqe mund te kerkohet ne rastet:
per shkak te pjesemarrjes se gjyqtarit te perjashtuar ne dhenien e vendimit
te formes se prere;
per shkak se pales nuk i eshte dhene mudnesia e marrjes pjes ene gjykim
per shkak te mungesave te cilat kane te bejne me zotesine per te qene pale
ne gjykim.
Veprat penale Perseritja per shkaqe te ketij lloji mund te propozohet:
nese vendimi eshte bazuar ne theniet e deshmiatereve apo te eksperteve te
cilet kane qene te rreme
nese vendimi i dhene eshte bazuar ne dokumentin e falsifikuar apo te rreme
nese vendimi i dhene eshte pasoje e vepres penale te kryer nga gjyqtari,
gjyqtari porot, perfaqesuesi ligjor apo me procure ose pala kudnershtare.
Faktet dhe provat e reja Nga ky lloj perseritja kerkohet kur:
vendimi qe goditet eshte ne kudnershtim me vendimin e dhene me heret
vendimi eshte bazuar ne nje vendim te gjykates ose te nje organi tjeter qe
me vone eshte anuluar apo ndryshuar.
Kur pala merr dijeni epr prova apo fakte te reja.
Afati per paraqitjen e propozimit per perseritje te procedures eshte 30 dite
dhe fillon nga dita kur pala merr dijeni per shkakun e preseritjes, por jo me
vone se 5 vite nga dita kur vendimi merr formen e prere. Nje kopje te
propozimit per perseritje te procedures gjykata ia dergon pales
kundershtare e cila mund te pergjigjet me shkrim ne afat prej 15 ditesh.
Propozimin per perseritjen e procedures i dorezohet gjykates e cila e ka
dhene vendimin e shkalles se pare dhe kompetente per te vendosur per kete
eshte poashtu gjykata e shkalles se pare. Mosardhja e paleve ne seancen
per propozimin per perseritjen e procedures nuk e pezullon gjykimin. Pas
shqyrtimit te propozimit gjykata e jep vendimin.
Propozimin e pathemelt per perseritje te procedures gjykata e refuzon me
aktvendim.
P-29. Procedurat e posacme kontestimore
LPK i ka rregulluar disa procedura te posacme: Proceduren e zgjidhjes se
kontesteve ekonomike; proceduren e zgjidhjes nga mardhenia e punes;
proceduren sipas padise per shkak te pengim posedimit; proceduren per
dhenien e urdherpageses; proceduren per zgjedhjen e kontesteve me vlere
te vogel; procedura per zgjidhjen e kontesteve martesore; procedura per
zgjidhjen e kontesteve prindore; procedura per vendosje per ruajtjen dhe
edukimin e femijeve.
Procedura ne kontestet martesore dhe familjare Keto procedura te
posacme jane te rregulluara me Ligjin mbi martesen dhe maredheniet
familajre. Ky ligj thot se ne proceduren ne kontestet martesore, ne kontestet

nga maredheniet ndermjet prinderve dhe femijeve, ne kontestet per ushqim

dhe ne kontestet pasurore ndermjet anetareve te familjes zbatohen
dispozitat e Ligjit mbi proceduren kontestimore nese me ligj nuk eshte
caktyar ndryshe.
Procedura e zgjidhjes se kontesteve martesore Kjo procedure vihet ne
veprim me ane te padise apo me ane te propozimit te perbashket per
shkurorezim me marreveshje. Me keto mjete kerkohet ndryshimi i statutit
te bashkeshoreteve me ante te anulimit te marteses apo me ane te
shkurorezimit. Me padi mund te kerkohet edhe vertetimi se maredhenia e
caktuar eshte martese apo n uk eshte martese. Aktgjykimi me te cilin
anulohet martesa apo vendoset shkurorezimi prodhon efekt ex nunc (ne te
ardhmen) dhe erga omnes (per te gjithe).
Procedura e zgjidhjes se kontesteve prindore Procedura sipas te cilave
zgjishen keto konetste vihet ne veprim me keto lloj padish: 1) me padi per
vertetimin e amesise apo atesise; 2) me padi per kundershtimin e amesise
dhe atesise; 3) me padi per anulimin e deklarates me te cilen eshte njohur
atesia; 4) me padi te personit qe e konsideron veten at te femijesse lindur
jashte marteses e me te cilen ai e kudnershton atesine e personit tjeter.
Procedura per vendosje per ruajtjen dhe edukimin e femijeve Per
ruajtjen dhe edukimin e femijeve vendoset gjate ekzistimit te marteses,
sidomos kur prinderit jetojne ndamas. Per kete vendos organi i kujdestarise.
Kompetenca e gjykates per nje gje te tille parashihet kur para asaj gjykate
shtrohet ceshtja e zgjidhjes se marteses apo ceshtja e konstatimit se nuk
ekziston martesa.
Ne kontestet prindore gjykata ex officio vendos per ushqimin e femijeve te
mitur te perbashket, apo te femijeve te moshes madhore por te paafte per
pune.
Procedura ne kontestet per shkak te pengim posedimit Ne kete
procedure mundesohet rivendosja e shpejte dhe efikase e gjendjes faktike te
crregulluar pa e shqyrtuar vete te drejten e posedimit. Poseduesi padine
duhet ta ngrej mbrenda afatit prej 30 ditesh, nga dita e marrjes se dijenise
per pengimin dhe penguesin, e me se voni nje vit nga dita e pengimit.
Ne keto raste kompetence ekskluzive ka gjykata ne territorin e se ciles
gjindet sendi i paluajtshem. Vendimi mbi kerkesepadine jepet ne forme te
aktvendimit. Ekzekutimi i deytureshem mund te kerkohet vetem mbrenda
30 diteve.
Procedura e dhenies se urdherpagesave Ne kete procedure, gjykata ne
baze te pretendimit te paditesit se i padituri ia ka borxh nje shume te
caktuar te hollash , jep vendim me te cilin i padituri urdherohet qe mbrenda
afatit te caktuar te paguaj borxhin. Vendimi i dhene, nese nuk anulohet
sipas mjetit te goditjes (kundershtimit) e fiton cilesine e dokumentit
ekzekutiv. E pastaj ne baze te ketij vendimi ekzekutiv mund te inicohet
procedura permbaruese. Urdheresa epr pagimin e borxhit eshte aktvendim
te cilin ligji e quan urdherpagese mandatum. Kur kerkesa ne te holla eshte
me e madhe se ajo e caktuar me ligj, p.sh. mbi 1000dm, atehere urdheresa

jepet vetem po qe se padise i bashkangjitet dokumenti origjinal apo kopja e

verifikuar.
Procedura e zgjidhjes se kontesteve ekonomike (tregtare) Ne keto
konteste, gjykata e shkalles se dyte vepron ne trup gjykues prej dy
gjyqtareve professional dhe nje gjyqtari porot. Ne keto konteste padia
gjithmone i dergohet te paditurit me kerkese qe me shkrim te pergjigjet ne
padi. Ne kontestet ekonomike, nese dy palet mungojne ne seancen
pregatitore apo ne shqyrtimin e pare kryesor, atehere nuk shkaktohet
pezullimi i procedures por vetem shtyhet seanca. E nese nuk viujne as ne
seancen e dyte, atehere konsiderohet se eshte terhequr padia.
Arbitrazhet (gjykatat e zgjedhura) arbitrazhi eshte institucion
joshteterore i perbere prej nje apo me shume subjektesh , te cilit palet me
marreveshje ia besojne zgjidhjen e nje kontesti me ane te vednimit te cilin
ligji e barazon me aktgjykimin e formes se prere
Arbitrat e arbitrazhit i zgjedhin vete palet. Vendimi i arbitrazhit jepet ne
forme te aktgjykimit.
Ekzistojne arbitrazhet institucionale ( te perhershme) dhe ato ad hoc ( te
perkoshme).
Arbitrazhet e perhershme zakonisht formohen prane Odave ekonomike.
Arbitrazhi i perkoshem formohet me kontrate ne mes te paleve per
zgjedhjen e vetem nje kontesti-pra atij konkret. Ndersa arbitrazhi i
perhershem eshte organizate permanente e themeluar me qellim qe ta kryej
funksionin gjyqesor sa here qe palet i paraqiten me kerkese per zgjidhjen e
konetstit.
P-30. Procedura permbaruese
Procedura kontestimore si procedure e pergjithshme njohjeje dhe rpocedura
permbaruese si procedure e realizmit te dhunshem jane ngushte te lidhura
njera me tjetren.
Parimet e procedures permbaruese jane: parimi i legalitetit rigoroz formal;
parimi i mbrojtjes se debitorit; dhe parimi i prioritetit, barazise dhe
ekskluzivitetit.
Parimi i legalitetit rigoroz formal Ky parim ka te beje me rregullat per
nxjerrjen e aktvendimit mbi lejimin e ekzekutimit. Sipas tij gjykata e
ekzekutimit nuk ka tager te leshohet ne vleresimin e ligjshmerise materiale
dhe te rregullsise se dokumentit . Kjo eshte keshtu sepse nuk lejohet
gjykimi i ri midis paleve te njejta per ceshtjen juridike per te cilin ekziston
vendimi i formes se prere. Sipas ketij parimi ekzistimi i kredise dhe
legjitimimi i paleve mund te provohet vetem me ane te dokumentit te
provuar. Kjo do te thote se kalimi i kredise apo i debise ne personin tjeter
pas dhenies se vendimit meritor duhet te provohet me document publik.
Parimi i mbrojtjes se debitorit Me kete parim kuptojme se realizimi i
dhunshem i kredise se kreditorit i cili behet gjate procedures permbaruese
nuk guxon ti vej ne pyetje lirine, jeten, krenarine e as ekzistencen
ekonomike te debotiroti.

Parimi i prioritetit, barazise dhe i ekskluzivitetit Ne rastin ne te cilin

paraqiten disa kreditore qe tentojne ti realizojne kredite ne te holla mbi te
njejtin object te debitorit, atehere paraqitet nevoja qe te caktohen raportet
midis ketyre kreditoreve. Per kete qellim ne proceduren permbaruese eshte
parapa parimi kohor sipas te cilit rkeditore i realizojne kredite e tyre ndaj te
njejtit debitor dipsd radhes se fitimit te se drejtes per realizim.
P-31. Subjektet e procedures permbaruese
Ne proceduren permbaruese si subjekte procedurale paraqiten: gjykata,
palet dhe pjesemarresit e tjere.
Gjykata eshte subject kryesor ne proceduren permbaruese. Veprimet e
ekzekutimit i kryen vete, por edhe nepermjet organeve ndihmese qe
veprojne sipas udhezimeve te saj. Si organe ndihmese te gjykates jane:
referentet e ekzekutimit, sherbimi i kontabilitetit, zyrat e gjykates per
regjistra te tokes, organet e policies, etj.
Palet ne kete procedure jane dy; kreditori dhe debitori.
Pjesemarres ligji e quan personin i cili ne proceduren permbaruese e
realizon ndonje te drejte te tij apo interes juridik e nuk eshte as kreditor as
debitor. Si pjesemarres eshte kreditori i siguruar me peng, titullari i se
drejtes apo i barres reale mbi objektin e ekzekutimit, bashkesia shoqerore,
etj.
Dokumenti ekzekutiv Dokument ekzekutiv eshte shkresa qe permban
aktin juridik me te cilin vertetohet ekzistimi i kredise. Nga dokumenti
ekzekutiv del detyra e gjykates qe sipas propozimit te kreditorit ta caktoj
dhe zbatoj ekzekutimin. Dokumenti eshte i pershtatshem per ekzekutim
nese ne te jane te shenuar: kreditori, debitori, objekti, vellimi dhe koha e
permbushjes se detyrimit. Cilesi te dokumentit ekzekutiv kane keto akte
juridike: aktgjykimi, aktvendimi, urdherpagesa , vendimi i huaj gjyqesor
dhe vendimi i arbitrazhit te huaj.
Mjetet e ekzekutimit Mjete te ekzekutimit jane metoda me te cilat
gjykata me dhune e realizon kredine e kreditorit. Te tilla jane p. sh. Shitja e
sendeve te luajtshme apo te paluajtshme te debitorit, bartja e kredise ne te
holla e debitorit ne kreditorin, etj.
Mjetet per realizmin e kerkesave jo ne te holla jane: dorezimi dhe dergimi i
sendeve te luajtshme, detyrimi per veprim, mosveprim apo pesim, detyrimi
per kthimin e punetorit ne pune, detyrimin per dhenien e deklarates.
Objekti i ekzekutimit Objekt i ekzekutimit jane sendet dhe te drejtat e
debitorit mbi te cilat mund te zbatohet ekzekutimi. Ne proceduren e
ekzekutimit per realizimin e rekdise ne te holla, sendet dhe te drejtat e
debiotirt shendrrohen ne te holla (me ane te shitjes) dhe object ekzekutimi
behen te hollat e tij. Kur kredia e kreditorit nuk perbehet ne te holla,
atehere object i ekzekutimit jane sendet e caktuara te debitorit apo pjeset e
pasurise se tij.

P-32. Procedura siguruese

Ekzekutimi me force i nje vendimi me qellim te realizimi te kerkeses se
kreditorit mund te lejohet vetem pasi qe te behet ekzekutiv dokumenti.
Qellimi i procedures siguruese eshte qe te rriten gjasat per realizimin e
kerkeses se kreditorit dhe zvogelimi i rrezikut qe i kanoset realizimit te
kesaj kerkese.
Llojet e mjeteve siguruese- Ligji i parasheh tri lloje te mjeteve siguruese:
1) te drejten e pengut mbi sendin e paluajtshem; 2) masat paraprake dhe 3)
masat e perkohshme.
E drejta e pengut mbi sendin e paluajtshem kete mjet sigurimi
kreditori e propozon me qellim qe te bej presion mbi debitorin qe ta
permbush detyrimin ne te holla. Gjykata e cakton me vendimin e saj kete
mase siguruese vetem ne baze te dokumentit ekzekutiv perfekt. E drejta e
pengut shuhet sipas dispozitave me te cilat eshte parapa shuarja e
detyrimeve juridiko civile.
Masat paraparake Masa paraprake i sherben kreditorit per sigurimin e
kredise ne te holla. Per caktimin e mases siguruese duhet te plotesohen dy
kushte: qe te ekzistoj vednimi gjyqesor mbi kerkesen ne te holla por i cili
ende nuk eshte bere document ekzekutiv; dhe qe kreditori ta beje te
besueshem rrezikun se pa caktimin e kesaj mase kerkesa ne te holla do te
pengohej qe te realizohej, apo do te veshtersohej realizimi i kesaj kerkese.
Urdherpagesa mund te sherbeje si baze per caktimin e mases paraprake, por
vetem nese eshte mebshtetur ne cek apo kambial
Si masa paraprake qe mund te caktohen jane: regjistrimi i sndeve te
luajtshme te debitorit; ndalimi i kontabilitetit shoqeror qe debitorit tia
kaloj nga xhirollogaria shumen e te hollave per te cilen eshte shqiptuar me
vendimin e gjykates masa paraprake.
Sipas propozimit te debitorit gjykata e perfundon proceduren siguruese
nese debitori e deponon ne gjykate shumen e te hollave te detyruara, nese
debitori e bind gjykaten se kredia e kreditorit eshte realizuar, dhe nese me
vendim te formes se prere konstatohet se kredia nuk ka ekzistuar.
Masat e perkohshme Keto masa jane mjet i perkoshem sigurimi. Keto
masa mund te caktohen para fillimit, gjate zhvilimit apo pas perfundimit te
procedures kontestimore. Me masat e perkohshme mund te sigurohen si
kredite ne te holla ashtu edhe ato ne jo te holla. Si masa te perkohshme
gjykata mund te caktoj: ndalimi i debitorit qe ta ngarkoj apo tjetersoj
sendin e paluajtshem; ndalimi i debitorit qe te disponoj me sendet e
luajtshme dhe lenia e tyre ne ruajtje, ndalimi i kontabilitetit shoqeror qe nga
xhirollogaria e debitorit te kaloj shumene caktuar te hollave ne
xhirollogarine tjeter.
P-33. Procedura jokontestimore
Procedura jokontestimore eshte ajo procedure e cila nuk eshte
kontestimore. Kjo procedure perbehet prej nje varg procedurash te posacme
ne te cilat zgjidhen ceshtjet juridike ku nuk ekziston kontesti midis
subjekteve te se drejtes.

Parimet e procedures jokontestimore Per inicimin e procedures

jokontestimore ne disa ceshtje juridike vlen parimi i dispozivitetit kurse ne
te tjerat ai i oficialitetit.
Sipas parimit te dispozivitetit gjykata vendos ne baze te kerkeses se
subjektit te interesuar qe nuk eshte organ shteteror, ndersa ne rastet tjera,
iniciativen per zgjidhjen e ceshtjes juridike jokontestimore e merre
gjykata , organi i kujdestarise apo prokurori publik.
Parimi i oralitetit nuk vlen ne shumicen e rasteve dermuese. Moszbatimi i
parimit te oralitetit ka ndikuar qe me ligj te parashihet kur palet nuk vijne
ne sance, nuk pengohet procedimi i ceshtjes nga ana e gjykates.
Parimi i publicitetit nuk vlen ne procedurat ne te cilat vendoset per statusin
personal apo familjar.
Subjektet e procedures jokontestimore Subjekte te kesaj procedure
jane: gjykata, organet ndihmese te gjykates dhe palet. Nderhyresi ne kete
procedure paraqitet rrallehere.
Per zgjidhjen e ceshtjeve te natyres jokontestimore sipas kompetences
lendore jane gjykatat komunale. Ne gjykaten e shkalles se pare competent
eshte gjyqtari i vetem. Trupi gjykues vepron vetem ne ceshtjet banesore
dhe ne ato per caktimin e kompensimit per pasurine e ekspropriuar.
Kompetenca tokesore caktohet ne baze te vendbanimit apo vendqendrimit
te personit ne interes te te cilit zhvillohet procedura.
Llojet e procedurave jokontestimore Ceshtjet jokontestimore ndahen
ne dy grupe.
Ne grupin e pare - bejne pjese procedurat sipas te cilave rregullohet statusi
personal apo statusi familjar. Ne kete grup hyjne: procedura per heqjen e
zotesise per te vepruar; procedura e shpalljes se vdekjes se personit te
zhdukur; procedura per vazhdimin e te drejtes prindore; procedura per
heqjen dhe kthimin e te drejtes prindore; dhe procedura per dhenien e lejes
per martese.
Ne grupin e dyte - bejne pjese procedurat sipas te cilave rregullohet
menyra e vendosjes mbi raportet pasurore juridike . Ne kete grup hyjne:
procedura per shqyrtimin e pasurise trashigimore; procedura per ndarjen e
sendit apo te pasurise se perbashket; procedura per rregullimin e mexhave;
procedura per perpilimin, ruajtjen dhe anulimin e dokumentit.
Vendimet dhe mjetet e goditjes se vendimeve- Vendimet qe jepen ne
proceduren jokontestimore kane formen e aktvendimit. Aktvendimi i
shkalles se pare kunder te cilitlejohet ankesa e posacme duhet ta kete pjesen
hyrese, dispozitivin dhe pjesen arsyetuese. Kjo vlen edhe per vendimet e
gjykates se shkalles se dyte.
Kunder cdo vendimi meritor lejohet ankes e posacme e cila duhet te
ushtrohet ne afat prej 15 ditesh.
Ne proceduren jokontestimore, anesa nuk ka rreptesisht karakter devolutiv,
sepse vete gjykata e shkalles se pare ka targe qe ta ndryshoj vendimin e saj
te goditur me ankese.
Nese gjykata e shkalles se pare nuk vepron keshtu, atehere ajo dosjen e
lendes ia dergon gjykates se shkalles se dyte .