E drejta procedurale civile permban rregulla mbi organizimin e gjykatave si dhe te organeve qe

kane per detyre te bashkpunojne me gjykata. Ajo poashtu permban edhe rregulla per raportet
procedurale te cilat krijohen midis subjekteve procedurale.
LLOJET E PROCEDURAVE GJYQESORE CIVILE
PROCEDURA KONTESTIMORE eshte ecuri qe ndiqet me rastin e dhenies se mbrojtjes
gjyqesore per te drejten subjective. Proceduren si teresi e perbejne veprimet te cilat i kryejne
subjketet e nje procesi kontestimor. Keto veprime i kryejne tri subjekte kryesore te procesit
gjyqesor:
a)paditesi;
b)i padaituri; dhe
c)gjykata.
A)PADITES eshte personi i cili paraqet kerkese ne gjykate me qellim qe ti jepet mbrojtja
gjyqesore per te drejten e tij subjective civile.
B)I PADITUR eshte personi kunder te cilit kerkohet mbrojtja gjyqesore.
C)GJYKATA eshte subjekti i trete i cili me ane te vendimit e jep mbrojtjen gjyqesore ne fjale.
ME KONTEST kuptojme situaten kur nje person pretendon se i takon nje e drejtesubjektive
civile ndaj personit tjeter, ndersa ky e mohon ekzistimin e saj .
PROCEDURA PERMBARUESE – perbehet prej veprimeve te cilat i kryejne subjektet e
interesuara: kreditori (paditesi) ne njeren ane dhe debitori (i padituri) ne anen tjeter . Kjo
procedure vihet ne veprim ne baze te vendimit me te cilin gjykata e ka detyruar te paditurin qe te
sillet ne menyre te caktuar. Nese i padituri nuk ka vepruar ne menyre te tille mbrenda afatit te
caktuar, atehere paditesi ka te drejte qe me kerkese ti drejtohet gjykates kompetente per
ekzekutimin e vendimit me dhune.
PROCEDURA JOKONTESTIMORE - perbehet nga veprimet procedurale qe kryhen nga
subjektet e caktuara me qellim te rregullimit te nje raporti te caktuar, te ndryshimit te statusit te
nje personi, themelimit apo ndryshimit te nje te drejte pasurore, etj
BURIMET JURIDIKE
Gjykatat jane te pavarura dhe ato ushtrojne funksionin e tyre ne baze te kushtetutes, ligjit dhe
akteve tjera juridike. Procedura kontestimore, jokontestimore dhe permbaruese rregullohen
ekskluzivisht me ligj, prandaj mund te thuhet edhe se ligji eshte burim kryesor.
PROCEDURA KONTESTIMORE
Kontesti juridiko civil lind ne mes te dy personave. Cilesine e paleve ne gjykim ata e fitojne ne
momentine paraqitjes se padise ne gjykate. Per ekzistimin e procesit kontestimor nevojitet
ekzistimi i tri subjekteve: palet dhe gjykata. Palet ndergjygjese jane: i padituri dhe paditesi.
Paditesi me padi e cakton te paditurin. Gjyqtari per zgjidhjen e kontestit te paleve caktohet nga
ligi dhe me aktin mbi ndarjen vjetore te puneve ne gjykate. Pervec ketyre tri subjekteve ne
procesin kontestimor mund te paraqiten edhe subbjkete te tjera si: perfaqesuesi ligjor i pales,
prokurori publik, deshmitaret, ekspertet, interpreti dhe procesmbajtesi.
PARIMET E PROCEDURES KONTESTIMORE
Ne proceduren kontestimore njihen 10 parime:
1) parimi i publicitetit;
2) parimi i degjimit te paleve;
3) parimi i disponibilitetit;
4) parimi i se vertetes materiale;
5) parimi i vleresimit lirisht te provave;
6) parimi i ndermjetesise;
7) parimi i shfrytezimit me mirebesim te veprimeve procedurale;

😎 parimi i oralitetit;
9) parimi i dhenies se ndihmes juridike pales se paudhezuar; dhe
10) parimi i ekonomise se gjykimit.
PARIMI I PUBLICITETIT - me kushtetute eshte parapa se shqyrtimi i ceshtjeve ne gjykate
behet pubikisht. Poashtu me kushtetute jane parapa rastet ne te cila mund te perjashtohet publiku,
e keto jane rastet kur eshte ne pyetje ruajtja e fshehtesise, moralit, interesit te pales se mitur.
PARIMI I DEGJIMIT TE PALEVE –sipas ketij parimi gjykata ka per detyre qe para se ta jap
vendimin meritor, cdonjeres pale t’ia jap mundesine qe ta paraqes mendimin e vet kidhur me
ceshtjne mbi te cilen vendoset.
PARIMI I DISPONIBILITETIT – sipas ketij parimi, paditesit i njihet e drejta qe proceduren e
inicuar me padi ta perfundoj me terheqje te padise apo me heqje dore nga kerkesepadia, apo me
pajtim gjyqesor (ujdi).
PARIMI I SE VERTETES MATERIALE – Sipas ketij parimi, para se te mirret vendimi meritor,
gjykata duhet qe me saktesi te vertetoj gjendjen faktike ne te licen mbeshtetet kerkesepadia.
PARIMI I VLERESIMIT LIRISHT TE PROVAVE- sipas ketij parimi, gjykata duhet qe lirisht ti
vleresoj provat, pra nuk eshte e lidhur me ndonje rregull per vleresim te provave.
Parimi i pandermjetesise – sipas ketij parimi, gjykata me ane te shqisave personale njoftohet me
natyren dhe permbajtjen e mjeteve provuese, pra pa ndermjetesimin e tjeterkujt vendos per
vleren e provave. Ky parim nuk zbatohet ne proceduren instancionale sepse te ne vendoset ne
baze te shkresave.
PARIMI I SHFRYTEZIMIT ME MIREBESIM I TE DREJTAVE PROCEDURALE – sipas
ketij parimi titullari i nje te drejte nuk guxon qe ta keqperdor ate. Pra sipas ketij parimi, titullarit i
njihet nje e drejte me qellim qe te shfrytezohet per ate qe eshte dedikuar e jo per qellime te tjera.
Kemi keqperdorim te autorizimeve procedurale p.sh kur kreditori ngre padi duke menduar se
debitori nuk do te mud ta bind gjykaten se e ka shlyer borxhin , pasi nuk ka kurrfare provash per
nje gje te tille. Gjykata mund ta denoj me te holla palen, perfaqesuesin e saj dhe nderhyresin nese
me veprimet procedurale e kane keqperdorur rende ndonje te drejte.
PARIMI I ORALITETIT – Per komunikim midis paleve ekzistojne dy forma: forma orale dhe
forma me shkrim. Forma orale ekziston kur gjykata paleve dhe palet gjykates ia shprehin
mendimet drejtperdrejt me goje; dhe forma e shkruar ekziston kur palet kerkesat, shkrimet,
propozimet e tj i perpilojne me shkrim.
PARIMI I DHENIES SE NDIHMES JURIDIKE PALES SE PA UDHZUAR – Ky parim tregon
se gjykata eshte e obligueshme qe ta udhezoj palen se cilat veprime procedurale duhet ti kryej si
dhe ta njoftoj me pasojat e moskryerjes se ketyre veprimeve. Pra ky udhezim ka te beje vetem
me veprimet procedurale e jo edhe per te drejtat materialo juridike.
PARIMI I EKONOMISE SE GJYKIMIT – Sikurse cdo aktivitet edhe aktiviteti procedural duhet
te kryhet ne kohe sa me te shkurter, me sa me pak pune dhe sa me pak harxhime e ne anen tjeter
te jete efikas.
KOMPETENCA E GJYKATAVE
Gjykatat kane tri lloj kompetencash:
a.kompetenca lendore,
b.tokesore dhe
c.funskionale.
KOMPETENCA LENDORE – eshte ai lloj kompetence ne baze te se ciles gjykatat kane te drejte
dhe detyre te gjykojne disa ceshtje juridike per shkak te llojit, natyres dhe vleres se objektit te
tyre.
KOMPETENCA TOKESORE – eshte ai lloj kompetence ne baze te se ciles gjykata qe eshte
kompetente ne pikpamje lendore, mund te gjykoj ndonje ceshtje juridike qe ka lidhje me
territorin ku kjo gjykate e zhvillon veprimtarine e saj. Pervec me ligj, kompetenca tokesore mund
te caktohet edhe me mareveshje te paleve , e ne rastet e parapara me ligj edhe me vednim te
gjykates se larte. Kompetenca tokesore e caktuar me ligj eshte e formes se pergjithshme ose e
posacme. Ndersa kompetenca tokesore e posacme eshte ose ekskluzive ose e zgjedhur ose
ndihmese ose retorzive.
KOMPETENCA TOKESORE E PERGJITHSHME – Sipas kesaj kompetence, paditesi mund ta
ngris padine kunder te paditurit ne gjykaten ne territorin e se ciles pala e paditur e ka
vendbanimin apo vendqendrimin.
KOMPETENCA TOKESORE EKSKLUZIVE – Me rregullat per kete komptenece, caktohet
gjykata e cila ekskluzivisht do te jete kompetente qe ta zgjidh kontestin konkret. Konteste te tilla
jane ato te cilat kane te bejne m e sendet e paluajtshme, dhe ne keto raste gjykata ekskluzivisht
kompetente jane ato ne territorin e se ciles gjindet sendi i palujetshem.
KOMPETENCA TOKESORE E ZGJEDHUR – Per kete kompetence, paditesi autorizohet qe te
zgjedh se padine a do t’ia paraqese gjykates e cila ka kompetence tokesore te eprgjithshme, apo
gjykates te cilen e ka caktuar ligji sipas interesit te te paditurit. Konteste e tilla jane ato familjare,
kontestet lidhur me ushqimin ligjor, etj.
KOMPETENCA TOKESORE NDIHMESE – Me rregullat per kete kompetence mundesohet
caktimi i gjykates qe do te jete kompetente ne rastet ne te cilat nuk mund te zbatohen rregullat qe
vlejne per kompetencen e pergjithshme tokesore Keshtu pra mundesohet qe paditesi padine ta
paraqet ne gjykaten e shtetit tone, edhepse per te paditurin nuk ekziston kompetenca e
pergjithshme tokesore .
KOMPETENCA TOKESORE RETORSIVE – Nese ne shtetin e huaj shtetasi i jone mund te
paditet ne gjykaten e cila sipas LPK nuk do te ishte kompetente, atehere edhe kunder shtetasit te
shtetit te tille ne vendin tone mund ti paraqitet padia ne baze te te njejtit kriter.
KOMPETENCA FUNKCIONALE – Me rregullat e kesaj kompetence caktohet kompetenca e
gjykatave per vendosje per mjetet e goditjes se vendimeve apo per kryerjen e puneve te caktuara.
Pra sipas ketij parimi behet ndarja e istancave midis gjykatave te ndryshme, apo ndarja e puneve
midis kryetarit te trupit gjykues dhe trupit gjykues ne teresi.
KOMPETENCA KONTRAKTUALE – Palet me marreveshje ne mes tyre, mund te vendosin qe
ne ceshtjen e tyre juridike te gjykoj gjykata e cila sipas rregullave ligjore nuk do te ishte
kompetente pikpamje tokesore per nje gje te tille.
KONFLIKTI NE LIDHJE ME KOMPETENCEN – Kur gjykata te ciles i eshte paraqitur padia,
konstaton se nuk eshte kompetente , ajo me aktvendim shpallet jokompetente dhe lenden ia
dergon gjykates per te cilen mendon se eshte kompetente. Nese edhe kjo gjykate mendon se nuk
eshte kompetente, atehere krijohet konflikti i kompetencave. Ne raste te tilla, gjykata e dyte, pa
dhene vendim lenden ia dergon gjykates me te larte qe eshte edhe e perbashket per gjykatat ne
konflikt, e pastaj kjo gjykate vendos se cila eshte gjykata kompetente. Kur bien ne konflikt dy
gjykata, atehere konfliktin e zgjedh gjykata e qarkut e te njejtit territor si gjykatat komunale. Kur
ato i takojne ddy gjykatave te qarkut, atehere konfliktin e zgjedh gjykata supreme dhe kunder
vendimit te kesaj gjykate nuk lejohet ankimi, sepse eshte i natyres administrative.
KOMPETENCA E GJYKATAVE NE KONTESTET ME ELEMENT NDERKOMBETAR –
Perkufizimi i kompetences ne mes te gjykatave tona dhe atyre te huaja behet sipas rregullave mbi
kompetencen gjyqesore nderkombetare.Kompetencen nderkombetare duhet dalluar nga ajo
tokesore. Rregullat per kete kompetence gjykates sone i japin pergjegje ne pyetjen se a eshte
kompetente apo jo per ceshtjen juridike me element te huaj.
CAKTIMI I KOMPETENCES TOKESORE NGA GJYKATA E LARTE – Caktimi i
kompetences tokesore nga gjykata e larte beht ne forme te delegimit apo ne forme te ordinimit.
Sipas rregullave te delegimit, gjykata e larte e cakton gjykaten e cila do te gjykoj ceshtjen
juridike ne vend te gjykates e cila eshte e parapare me LPK si kompetente.
ORDINIMI beht kur sipas dispozitave te ligjit nuk mund te konstatohet se cila gjykate e shtetit
tone eshte kompetente ne pikpamje tokesore. Ne rast te tille ate e cakton Gjykata Supreme me
propozim te atij qe mendon me ngre padi.
VAZHDIMI I KOMPETENCES – Kompetencen e saj gjykata e cmon duke i marre parasysh
rrethanat qe ekzistojne ne momentin e ngritjes se padise.Ndryshimet qe kane ndodhur pas
momentit
PERBERJA E GJYKATES DHE PERJASHTIMI I GJYQTARIT NGA GJYKIMI
Perberja e gjykates – Me perberje te gjykates kuptojme perberjen ne te cilen ajo gjykon lidhur
me nje ceshtje. Me dispozita per perberjen e gjykates parashihet se a do te gjykoj trupi gjykues
apo gjyqtari i vetem. Trupi gjykues i gjykates se shkalles se pare perbehet prej tre anetareve dy
nga te cilet jane porot, ndersa i treti eshte gjyqtar profesional.
Gjykata e shkalles se dyte gjithmone vepron ne trup gjykues te perbere prej tre gjyqtareve
professional.
Kur vendos per revizion apo per kerkesen per mbrojtje te ligjshmerise, trupi gjykues i gjykates
supreme perbehet prej 5 gjyqtareve profesionale.
PERJASHTIMI DHE REKUZIMI I GJYQTARIT NGA GJYKIMI – Ne gjykim mund te
ekzistojne rrethana te ndryshme te cilat mund te sjellin ne dyshim objektivitetin dhe paanesine e
gjyqtarit. Disa nga rrethanat e tilla e perjashtojne gjyqtarin ex lege nga gjykimi, kurse te tjerat
ndikojne qe me vendim te kryetarit te gjykates te behet rekuzimi i gjyqtarit. Shkaqe te
perjashtimit te gjyqtarit ne ligj jane te numruara taksativisht dhe shprehimisht. Raste tte tilla
kemi p.sh. kur gjyqtari eshte pale ose perfaqesues i pales, bashkreditor apo bashkdebitor i pales,
kur eshte i gjinise se gjakut me palen (ne vije te drejte pa kufi e ne vije te terthorte deri ne
shkallen e katert, etj).
PALET DHE PERFAQESIMI I TYRE NE GJYKIM
Palet ne procesin kontestimor – Ne procesin kontestimor gjithmone paraqiten dy pale; paditesi
dhe i padituri. Subjekti i se drejtes (personi fizik apo juridik) e fiton cilesine e pales paditese apo
te paditur me vet faktin e paraqitjes se pdise ne gjykate. I padituri pra behet pale pa vullnetin e
tij.
Personi fizik, zotesine per te qene pale e fiton nga momenti i lindjes, ndersa personi juridik qe
nga momenti i regjistrimit te tij ne regjistrin perkates.
Personi fizik zotesine per te vepruar (zotesine procedurale) e fiton ne moshen 18 vjecare . Pala
nen moshen 18 vjece nuk e ka zotesine per te vepruar, por kete e kryen ne emer dhe llogari te tij
perfaqesuesi ligjor (prindi apo kujdestari).
PERFAQESUESIT E PALEVE – Ekzistojne tri lloj perfaesuesish te paleve: perfaqesuesi ligjor,
perfaqesuesi i personit juridik dhe perfaqesuesi me procure.
PERFAQESUESI LIGJOR – jane prindi dhe kujdestari. Keta perfaqesues nuk i emeron vete
pala. Autorizimet e perfaqesuesit ligjor dalin drejtperdrejte nga ligji apo nga organi i
kujdestarise. Te miturin i cili nuk eshte nen kujdestari e perfaqesojne te dy prinderit dhe ata qe
te dy ftohen ne gjykim, mirepo, perfaqesimi konsiderohet i rregullt edhe nese ne gjykim paraqitet
vetem njeri prej prinderve. E njejta vlen edhe per personat madhorte cileve u eshte vazhduar e
drejta prindore. Perfaqesuesi ligjor ka te drejte qe ne emer te pales ti kryej te gjitha veprimet
procedurale .
PERFAQESUESI I PERSONIT JURIDIK – Personat juridik marrin pjese ne qarkullimin juridik
permes personave fizik . Keta perfaqesues zakonisht caktohen me statutin e tyre dhe ata kryejne
veprime procedurale ne emere te personave juridik.
PERFAQESUESI ME PROCURE- Pala ka te drejte qe gjykimin ta percjell personalisht apo
permes perfaqesuesit te zgjedhur.Autorizimi per perfaqesues quhet procure. Prokura mund te
jete e pergjithshme, qe d.m.th. se perfaqesuesi autorizohet qe ti kryej te gjitha veprimet
procedurale, ndersa prokura e vecante eshte ajo ne te cilen caktohen vetem nje numer i caktuar i
veprimeve.
LEGJITIMIMI I PERFAQESUESIT – Perfaqesuesi eshte i detyruar qe gjykates t’ia paraqet
prokuren me shkrim qysh ne rastin e pare te kryerjes se veprimit procedural. Perfaqesuesi me
procure mund takaloj prokuren e tij edhe ne personin tjeter, dhe ne ate rast, ai person nuk e
perfaqeson perfaesuesin e pare por e perfaqeson palen. Edhe pala ka te drejte qe te paraqitet ne
séance gjyqesore se bashku me perfaqesuesin e tij.
VEPRIMET PROCEDURALE
Veprimet procedurale mund te jene me shkrim dhe gojore. Palet veprimet e tyre i kryejne ne
interesin personal, ndersa veprimet e gjykates jane akte juridike te organit shteteror.
VEPRIMET PROCEDURALE TE GJYKATES – Si veprime procedurale te gjykates
numerohen: udheheqja e procesit gjyqesor; perpilimi i procesverbaleve; vendosja per ceshtjet e
natyres procedurale dhe materiale; dergimi dhe dorezimi i shkresave te ndryshme. Qellimi i te
gjitha ketyre veprimeve eshte dhenia e vendimit meritor mbi kerkespadine.
VENDOSJA DHE VENDIMET GJYQESORE – Me vendos ne proceduren kontestimore, do te
thotte formulohet nje urdher konkret i shtetit. Vendosja eshte nje operacion mendor dhe logjik
me te cilen gjendja faktike e konstatuar gjate procedures vihet ne nje norme te caktuar. Vendimin
e formulon dhe e shqipton gjyqtari individual apo kryetari i trupit gjykues ne emre te trupit
gjykues.
KRITERET E KLASIFIKIMIT TE VENDIMEVE GJYQESORE – Vendimet gjyqesore mund te
jene detyruese, konsitutive apo declarative. Pastaj ndarje tjeter e vendimeve eshte ndarja ne baze
të norms materiale, ku vendimet mund te jene materialo-juridike ose proceduralo-juridike.
Vendimet poashtu mund te jene vendime te shkalles se pare apo te shkalles se dyte. Sipas forms
vendimet ndahen ne aktvendime dhe aktgjykime. Me aktgjykim gjykata gjithnje vednos per
kerkesepadine, ndersa me aktvendim gjykata vendos per ceshtje te tjera procedurale.
DHENIA E VENDIMEVE- Trupi gjykues vendos me ane te votimit qe behet pas keshillimit
lidhur me ceshtjen per te cilen duhet vendosur. Per ceshtjet me pak te rendesishme, trupi gjykues
mund te vendos ne lokalin ku eshte duke u mbajtur gjykimi, pra pa u terhequr fare, ne prani te
paleve. Per dhenien e cdo vendimi nevojitet shumica absolute e votave te anetareve te trupit
gjykues.
VEPRIMET DREJTUESE TE GJYKATES – Veprimet derejtuese ne te shumten e rasteve kane
formen e aktvendimeve. Here here ato kryhen edhe ne forma te tjera si ne forme pyetjesh,
udhezimesh, verejtjesh etj. Procesin kontestimor e drejton gjykata. Te gjitha veprimet qe i kryen
gjykata kryhen ex oficio dhe gjykata mund ti ndryshoj apo revokoj keto veprime ne cdo kohe.
PROCESVERBALET – Procesverbali gjyqesor eshte document publik te cilin e perpilon gjykata
e ne te cilen shenohen te gjitha veprimet procedurale qe jane kryer gojarisht ne séance apo jashte
séances. Pjeset perberese te procesverbalit jane formale dhe materiale.
PJESET FORMALE TE PROCESVERBALIT:
pjesa hyrese,
pershkrimi i veprimeve te kryera dhe
nenshkrimi.
PJESET MATERIALE TE PROCESVERBALIT:
pershkrimi i veprimeve procedurale te kryera ne séance dhe e tere ajo qe ka ndodhur ne séance.
Procescerbalin ne fund e nenshkruan gjyqtari dhe procesmbajtesi.
KOMUNIKIMI (DOREZIMI DHE DERGIMI I SHKRESAVE) -Veprimet shkresore te pales,
pra vendimet gjyqesore, urdheresat, kumtesat dhe thirrjet ne forme shkresore barten dhe i
dorezohen personit te cilit i jane dedikuar (adresatit). Verpimi i tille quhet komunikim. Ky
komunikim pastaj protokolohet me nje lloj te posacem te procesverbalit te cilin e quajme deftese
te komunikimit.
DERGIMIN E SHKRESAVE gjykata e ben sipas detyres zyrtare, nepermjet te postes, me ane te
nepunesit gjyqesor apo permes organit te komunes. Kur pala vepron permes perfaqesuesit,
shkresat nuk i dorezohen pales edhe pse ajo eshte adresat, por i dergohen perfaqesuesit ligjor
apo atij me procure. Vetem ne rastet e parapara me ligj komunikimi i behet drejtperdrejt pales.
KUR PERFAQESUES I PALES ESHTE AVOKATI, komunikimi quhet i rregullt sikurse kur
shkresa i dorezohet pales personalisht.
Kur pala eshte person juridik, shkresa i dorezohet punetorit te autorizuar per pranimin e postes.
USHTARAKEVE DHE PUNEROREVE TE POLICIES komunikimi i leterthirjeve u behet
permes komandes se tyre apo eprorit te drejtperdrejt.
Me ligj eshte parapa qe shkresa per te cilen nuk eshte parapa dorezimi personal, komunikimi
mund ti behet edhe eprsonit tjeter dhe ajo ka efekt sikurse ti ishte dorezuar vete adresatit. Kur
adresati nuk gjindet ne shtepi, me ligj lejohet qe shkresa ti dorezohet cdo anteari te familjes se tij
te moshes madhore. Nese ne banese nuk gjindet askush, atehere shkresa mund tim dorezohet
fqiut por vetem nese fqiu pajtohet me nje gje te tille.
Per shkresat qe kane rendesi me te madhe si padia, aktjgykimi, urdheresa per pagese, aktvendimi
kunder te cilit nuk lejohet ankesa , eshte parapa dorezimi personal adresatit.
VENDI DHE KOHA E KOMUNIKIMIT – Komunikimi behet ne dite pune dhe ate gjate dites.
Komunikimi me ane te postes behet edhe gjate festive. Si vend komunikimi ligji e permend
banesen e adresatit, lokalin e punes apo lokalin gjyqesor nese ai ndodhet ne te. Nese adresati
refuzon ta pranoj shkrese, atehere komunikuesi eshte i detyruar t’ia tregoj dhe ta leje ate ne
lokalin e punes dhe kjo gje konstatohet ne deftesene komunikimit.
DEFTESA E KOMUNIKIMIT eshte document publik qe sherben si prove per komunikimin e
kryer. Defetsa duhet te perpilohet sikurse kur kryhet apo nuk kryhet komunikimi. Ne deftese
shenohet: shkresa qe eshte dorezuar, adresati, raporti midis adresatit dhe marresit si dhe data e
komunikimit dhe ne fund nenshkrimi i marresit dhe komunikuesit. Nese refuzohet pranimi i
shkreses, ne deftese shenohet shkaku i refuzimit.
DHENIA E NDIHMES JURIDIKE
Ne proceduren kontestimore, dhenia e ndihmes juridike perbehet nga kryerja e veprimeve
procedurale nga ana e gjykates e cila e gjykon ceshtjen konkrete. Ne te shumten e rasteve object i
ndihmes juridike eshte marrja e provave, kqyrja direkte e sendit te paluajtshem, marrja ne pyetje
e deshmitareve, etj. Kjo dhenie e ndihmes behet vetem sipas lutjes se gjykates e cila e gjykon
ceshtjen. Ne pikpamje funksionale, kompetente per dhenien e ndihmes juridike eshte gjykata
komunale, ndersa ne pikpamje territoriale, kompetente eshte gjykata ne territorin e se ciles duhet
marre prova.
NDIHMA JURIDIKE NDERKOMBETARE – Gjykatat tona jane te detyruara qe tu japin
ndihme juridike gjykatave te huaja, nese nje gje e tille eshte parapa me kontrate nderkombetare si
dhe kur ekziston reciprociteti. Objekt i dhenies se ndihmes mund te jene marrja e provave dhe
komunikimi i shkreses. Lutja dergohet ne menyre diplomatike. Lutja duhet te perpilohet ne
gjuhen zyrtare te gjykates e cila duhet te kryej veprimin. Kompetence per dhenien e ndihmes
juridike nderkombetare eshte gjykata komunale.
VEPRIMET PROCEDURALE TE PALEVE
Veprimi procedural i pales sherben per venien ne veprim, zhvillim apo perfundim te procesit
kontestimor. Ai drejtohet kah gjykata e nepermjet saj edhe pales kundershtare. Te veprimi
procedural me rendesi eshte manifestimi i jashtem i vullnetit e jo vullneti i mbrendshem.
VEPRIMET PROCEDURALE TE KUSHTEZUARA DHE TE PAKUSHTEZUARA – Veprimi
procedural duhet te jete i percaktuar dhe i qarte. Veprimet procedurale te pakushtezuara jane ato
veprime te cilat nuk mund te kryhen duke u kushtezuar me ndonje ngjarje e cila mund te ndodh
me vone.
VEPRIMET PROCEDURALE TE NJEANSHME DHE TE DYANSHME – Veprimi procedural
i pales parimisht eshte njeanesor. Ate e kryen njera pale ose tjetra dhe ai prodhon efekt
procedural pa pasur nevoje qe ta aprovoj gjykata apo pala tjeter.
Mirepo disa veprime prodhojne efekte relevante vetem neqoftese keto veprime kryhen nga te dy
palet. Keto jane pra veprime te dyanshme. I ketille si shembull eshte pajtimi gjyqesor lidhur me
kontestin e objektit.
VEPRIMET ME EFEKT TE DREJTPERDREJTE DHE TE TERTHORTE – Veprime
procedurale me efekt te drejtperdrejte jane ato veprime te cilat vetvetiu pa vendim gjyqesor ,
krijon nje situate te re ne procedure. Te tilla jane p.sh heqja dore nga kerkesepadia , pohimi i
kerkesepadise, terheqja e ankeses, etj.
Veprime procedurale me efekt te terthorte jane ato veprime te cilat ndikojne ne procesin
kontestimor permes aktivitetit te gjykates.
VEPRIMET PROCEDURALE TE REVOKUESHME DHE TE PAREVOKUESHME -
Veprimet procedurale te parevokueshme jane veprimet me efekt juridik te drejteperdrejte. Ato
nuk mund te revokohen sepse krijojne situate te re procedurale. Te gjitha veprimet e tjera , pra
veprimet me efekt te terthorte mund te revokohen .
FORMA E VEPRIMEVE PROCEDURALE – Nese me ligj nuk eshte parapa se ne cilen fporme
duhet te kryhen veprimet procedurale, atehere vlen rregulli se palet i kryejne ato veprime gjate
séances gjyqesore gojarisht , ndersa jashte seancave gjyqesore i kryejne me shkrim. Disa
veprime te paleve gjithmone kryhen me shkrim, e te tilla jane p.sh. padia, pergjigja ne padi,
mjetet e goditjes se vendimeve, etj.
PARASHTRESAT DHE PROCESVERBALET QE I ZEVENDESOJNE ATO – Parashtresat
jane shkresa ne te cilat palet dhe pjesemarresit e tjere ne gjykim i kryejne veprimet procedurale.
Si parashtresa konsiderohen edhe kumtesat te cilat i behen gjykates. Parashtresat duhet te jene te
kuptueshme dhe ta permbajne tere ate qe eshte e nevojshme per te vepruar gjykata. Me rendesi
eshte qe parashtresa te permbaje emrin e gjykates se ciles i dergohet, profesionin dhe
vendbanimin e paleve si dhe te eprfaqesuesit kigjor te tyre, objektin e kontestit, perbajtjen e
deklarates, dhe nenshkrimin e paleve apo perfaqesuesit te tyre.
PJESET PERBERESE TE PARASHTRESES –
Parashtresa perbehet prej 3 pjeseve:
a. pjeses hyrese;
b. permbajtjes se deklarates; dhe
c. nenshkrimit te parashtruesit.
PJESA HYRESE-permban emrin e gjykates, numrin e dosjes se lendes; emertimin e pales;
perfaqesuesit ligjor apo atij me procure; vlera e objektit te kontestit; emrin e parashtreses; numrin
e kopjeve dhe te shkresqve qe i bashkangjiten parashtreses, me verejtje se a jane kopje apo
origjinal.
PERMBAJTJA-e parashtreses perbehet nga deklarata te cilen pala ia parashtron gjykates.
Deklarata mund te kete rendesine e kerkeses, propozimit apo kumteses. Krahas kesaj ne fund te
deklarates mund te tregohet edhe propozimi i plaes lidhur me kerkesen e saj.