You are on page 1of 23

GAZMEND SOPA

E DREJTA PROCEDURALE CIVILE


P-1. Procedurat civile gjyqesore
E drejta procedurale civile permban rregulla mbi organizimin e gjykatave si dhe te organeve
qe kane per detyre te bashkpunojne me gjykata. Ajo poashtu permban edhe rregulla per
raportet procedurale te cilat krijohen midis subjekteve procedurale.
Llojet e procedurave gjyqesore civile
Procedura kontestimore eshte ecuri qe ndiqet me rastin e dhenies se mbrojtjes gjyqesore
per te drejten subjective. Proceduren si teresi e perbejne veprimet te cilat i kryejne subjketet e
nje procesi kontestimor. Keto veprime i kryejne tri subjekte kryesore te procesit gjyqesor:
paditesi; i pdaituri; dhe gjykata.
Padites eshte personi i cili paraqet kerkese ne gjykate me qellim qe ti jepet mbrojtja
gjyqesore per te drejten e tij subjective civile.
I paditur eshte personi kunder te cilit kerkohet mbrojtja gjyqesore.
Gjykata eshte subjekti i trete i cili me ane te vendimit e jep mbrojtjen gjyqesore ne fjale.
Me kontest kuptojme situaten kur nje person pretendon se i takon nje e drejtesubjektive civile
ndaj personit tjeter, ndersa ky e mohon ekzistimin e saj .
Procedura permbaruese perbehet prej veprimeve te cilat i kryejne subjektet e interesuara:
kreditori (paditesi) ne njeren ane dhe debitori (i padituri) ne anen tjeter . Kjo procedure vihet
ne veprim ne baze te vendimit me te cilin gjykata e ka detyruar te paditurin qe te sillet ne
menyre te caktuar. Nese i padituri nuk ka vepruar ne menyre te tille mbrenda afatit te caktuar,
atehere paditesi ka te drejte qe me kerkese ti drejtohet gjykates kompetente per ekzekutimin e
vendimit me dhune.
Procedura jokontestimore - perbehet nga veprimet procedurale qe kryhen nga subjektet e
caktuara me qellim te rregullimit te nje raporti te caktuar, te ndryshimit te statusit te nje
personi, themelimit apo ndryshimit te nje te drejte pasurore, etj
Burimet juridike
Gjykatat jane te pavarura dhe ato ushtrojne funksionin e tyre ne baze te kushtetutes, ligjit dhe
akteve tjera juridike. Procedura kontestimore, jokontestimore dhe permbaruese rregullohen
ekskluzivisht me ligj, prandaj mund te thuhet edhe se ligji eshte burim kryesor.
P-2. Procedura kontestimore
Kontesti juridiko civil lind ne mes te dy personave. Cilesine e paleve ne gjykim ata e fitojne
ne momentine paraqitjes se padise ne gjykate. Per ekzistimin e procesit kontestimor nevojitet
ekzistimi i tri subjekteve: palet dhe gjykata. Palet ndergjygjese jane: i padituri dhe paditesi.
Paditesi me padi e cakton te paditurin. Gjyqtari per zgjidhjen e kontestit te paleve caktohet
nga ligi dhe me aktin mbi ndarjen vjetore te puneve ne gjykate. Pervec ketyre tri subjekteve
ne procesin kontestimor mund te paraqiten edhe subbjkete te tjera si: perfaqesuesi ligjor i
pales, prokurori publik, deshmitaret, ekspertet, interpreti dhe procesmbajtesi.
P-3. Parimet e procedures kontestimore
Ne proceduren kontestimore njihen 10 parime: 1) parimi i publicitetit; 2) parimi i degjimit te
paleve; 3) parimi i disponibilitetit; 4) parimi i se vertetes materiale; 5) parimi i vleresimit
lirisht te provave; 6) parimi i ndermjetesise; 7) parimi i shfrytezimit me mirebesim te
veprimeve procedurale; 8) parimi i oralitetit; 9) parimi i dhenies se ndihmes juridike pales se
paudhezuar; dhe 10) parimi i ekonomise se gjykimit.

Parimi i publicitetit - me kushtetute eshte parapa se shqyrtimi i ceshtjeve ne gjykate behet


pubikisht. Poashtu me kushtetute jane parapa rastet ne te cila mund te perjashtohet publiku, e
keto jane rastet kur eshte ne pyetje ruajtja e fshehtesise , moralit, interesit te pales se mitur.
Parimi i degjimit te paleve sipas ketij parimi gjykata ka per detyre qe para se ta jap
vendimin meritor, cdonjeres pale tia jap mundesine qe ta paraqes mendimin e vet kidhur me
ceshtjne mbi te cilen vendoset.
Parimi i disponibilitetit sipas ketij parimi, paditesit i njihet e drejta qe proceduren e
inicuar me padi ta perfundoj me terheqje te padise apo me heqje dore nga kerkesepadia, apo
me pajtim gjyqesor (ujdi).
Parimi i se vertetes materiale Sipas ketij parimi, para se te mirret vendimi meritor,
gjykata duhet qe me saktesi te vertetoj gjendjen faktike ne te licen mbeshtetet kerkesepadia.
Parimi i vleresimit lirisht te provave- sipas ketij parimi, gjykata duhet qe lirisht ti vleresoj
provat, pra nuk eshte e lidhur me ndonje rregull per vleresim te provave.
Parimi i pandermjetesise sipas ketij parimi, gjykata me ane te shqisave personale
njoftohet me natyren dhe permbajtjen e mjeteve provuese, pra pa ndermjetesimin e tjeterkujt
vendos per vleren e provave. Ky parim nuk zbatohet ne proceduren instancionale sepse te ne
vendoset ne baze te shkresave.
Parimi i shfrytezimit me mirebesim i te drejtave procedurale sipas ketij parimi titullari i
nje te drejte nuk guxon qe ta keqperdor ate. Pra sipas ketij parimi, titullarit i njihet nje e
drejte me qellim qe te shfrytezohet per ate qe eshte dedikuar e jo per qellime te tjera. Kemi
keqperdorim te autorizimeve procedurale p.sh kur kreditori ngre padi duke menduar se
debitori nuk do te mud ta bind gjykaten se e ka shlyer borxhin , pasi nuk ka kurrfare provash
per nje gje te tille. Gjykata mund ta denoj me te holla palen, perfaqesuesin e saj dhe
nderhyresin nese me veprimet procedurale e kane keqperdorur rende ndonje te drejte.
Parimi i oralitetit Per komunikim midis paleve ekzistojne dy forma: forma orale dhe
forma me shkrim. Forma orale ekziston kur gjykata paleve dhe palet gjykates ia shprehin
mendimet drejtperdrejt me goje; dhe forma e shkruar ekziston kur palet kerkesat, shkrimet,
propozimet e tj i perpilojne me shkrim.
Parimi i dhenies se ndihmes juridike pales se paudhezuar Ky parim tregon se gjykata
eshte e obligueshme qe ta udhezoj palen se cilat veprime procedurale duhet ti kryej si dhe ta
njoftoj me pasojat e moskryerjes se ketyre veprimeve. Pra ky udhezim ka te beje vetem me
veprimet procedurale e jo edhe per te drejtat materialo juridike.
Parimi i ekonomise se gjykimit Sikurse cdo aktivitet edhe aktiviteti procedural duhet te
kryhet ne kohe sa me te shkurter, me sa me pak pune dhe sa me pak harxhime e ne anen tjeter
te jete efikas.
P-4. Kompetenca e gjykatave
Gjykatat kane tri lloj kompetencash: kompetenca lendore, tokesore dhe funskionale.
Kompetenca lendore eshte ai lloj kompetence ne baze te se ciles gjykatat kane te drejte
dhe detyre te gjykojne disa ceshtje juridike per shkak te llojit, natyres dhe vleres se objektit te
tyre.
Kompetenca tokesore eshte ai lloj kompetence ne baze te se ciles gjykata qe eshte
kompetente ne pikpamje lendore, mund te gjykoj ndonje ceshtje juridike qe ka lidhje me
territorin ku kjo gjykate e zhvillon veprimtarine e saj. Pervec me ligj, kompetenca tokesore
mund te caktohet edhe me mareveshje te paleve , e ne rastet e parapara me ligj edhe me
vednim te gjykates se larte. Kompetenca tokesore e caktuar me ligj eshte e formes se
pergjithshme ose e posacme. Ndersa kompetenca tokesore e posacme eshte ose ekskluzive
ose e zgjedhur ose ndihmese ose retorzive.

Kompetenca tokesore e pergjithshme Sipas kesaj kompetence, paditesi mund ta ngris


padine kunder te paditurit ne gjykaten ne territorin e se ciles pala e paditur e ka vendbanimin
apo vendqendrimin.
Kompetenca tokesore ekskluzive Me rregullat per kete komptenece, caktohet gjykata e cila
ekskluzivisht do te jete kompetente qe ta zgjidh kontestin konkret. Konteste te tilla jane ato te
cilat kane te bejne m e sendet e paluajtshme, dhe ne keto raste gjykata ekskluzivisht
kompetente jane ato ne territorin e se ciles gjindet sendi i palujetshem.
Kompetenca tokesore e zgjedhur Per kete kompetence, paditesi autorizohet qe te zgjedh se
padine a do tia paraqese gjykates e cila ka kompetence tokesore te eprgjithshme, apo
gjykates te cilen e ka caktuar ligji sipas interesit te te paditurit. Konteste e tilla jane ato
familjare, kontestet lidhur me ushqimin ligjor, etj.
Kompetenca tokesore ndihmese Me rregullat per kete kompetence mundesohet caktimi i
gjykates qe do te jete kompetente ne rastet ne te cilat nuk mund te zbatohen rregullat qe
vlejne per kompetencen e pergjithshme tokesore Keshtu pra mundesohet qe paditesi padine
ta paraqet ne gjykaten e shtetit tone, edhepse per te paditurin nuk ekziston kompetenca e
pergjithshme tokesore .
Kompetenca tokesore retorsive Nese ne shtetin e huaj shtetasi i jone mund te paditet ne
gjykaten e cila sipas LPK nuk do te ishte kompetente, atehere edhe kunder shtetasit te shtetit
te tille ne vendin tone mund ti paraqitet padia ne baze te te njejtit kriter.
Kompetenca funkcionale Me rregullat e kesaj kompetence caktohet kompetenca e
gjykatave per vendosje per mjetet e goditjes se vendimeve apo per kryerjen e puneve te
caktuara. Pra sipas ketij parimi behet ndarja e istancave midis gjykatave te ndryshme, apo
ndarja e puneve midis kryetarit te trupit gjykues dhe trupit gjykues ne teresi.
Kompetenca kontraktuale Palet me marreveshje ne mes tyre, mund te vendosin qe ne
ceshtjen e tyre juridike te gjykoj gjykata e cila sipas rregullave ligjore nuk do te ishte
kompetente pikpamje tokesore per nje gje te tille.
Konflikti ne lidhje me kompetencen Kur gjykata te ciles i eshte paraqitur padia,
konstaton se nuk eshte kompetente , ajo me aktvendim shpallet jokompetente dhe
lenden ia dergon gjykates per te cilen mendon se eshte kompetente. Nese edhe kjo
gjykate mendon se nuk eshte kompetente, atehere krijohet konflikti i kompetencave.
Ne raste te tilla, gjykata e dyte, pa dhene vendim lenden ia dergon gjykates me te larte
qe eshte edhe e perbashket per gjykatat ne konflikt, e pastaj kjo gjykate vendos se cila
eshte gjykata kompetente. Kur bien ne konflikt dy gjykata, atehere konfliktin e zgjedh
gjykata e qarkut e te njejtit territor si gjykatat komunale. Kur ato i takojne ddy
gjykatave te qarkut, atehere konfliktin e zgjedh gjykata supreme dhe kunder vendimit
te kesaj gjykate nuk lejohet ankimi, sepse eshte i natyres administrative.
Kompetenca e gjykatave ne kontestet me element nderkombetar Perkufizimi i
kompetences ne mes te gjykatave tona dhe atyre te huaja behet sipas rregullave mbi
kompetencen gjyqesore nderkombetare.Kompetencen nderkombetare duhet dalluar nga ajo
tokesore. Rregullat per kete kompetence gjykates sone i japin pergjegje ne pyetjen se a
eshte kompetente apo jo per ceshtjen juridike me element te huaj.
Caktimi i kompetences tokesore nga gjykata e larte Caktimi i kompetences tokesore nga
gjykata e larte beht ne forme te delegimit apo ne forme te ordinimit.
Sipas rregullave te delegimit, gjykata e larte e cakton gjykaten e cila do te gjykoj ceshtjen
juridike ne vend te gjykates e cila eshte e parapare me LPK si kompetente.
Ordinimi beht kur sipas dispozitave te ligjit nuk mund te konstatohet se cila gjykate e shtetit
tone eshte kompetente ne pikpamje tokesore. Ne rast te tille ate e cakton Gjykata Supreme
me propozim te atij qe mendon me ngre padi.

Vazhdimi i kompetences Kompetencen e saj gjykata e cmon duke i marre parasysh


rrethanat qe ekzistojne ne momentin e ngritjes se padise.Ndryshimet qe kane ndodhur pas
momentit
P-5. Perberja e gjykates dhe perjashtimi i gjyqtarit nga gjykimi
Perberja e gjykates Me perberje te gjykates kuptojme perberjen ne te cilen ajo gjykon
lidhur me nje ceshtje. Me dispozita per perberjen e gjykates parashihet se a do te gjykoj trupi
gjykues apo gjyqtari i vetem. Trupi gjykues i gjykates se shkalles se pare perbehet prej tre
anetareve dy nga te cilet jane porot, ndersa i treti eshte gjyqtar profesional.
Gjykata e shkalles se dyte gjithmone vepron ne trup gjykues te perbere prej tre gjyqtareve
professional.
Kur vendos per revizion apo per kerkesen per mbrojtje te ligjshmerise, trupi gjykues i
jgykates supreme perbehet prej 5 gjyqtareve profesionale.
Perjashtimi dhe rekuzimi i gjyqtarit nga gjykimi Ne gjykim mund te ekzistojne
rrethana te ndryshme te cilat mund te sjellin ne dyshim objektivitetin dhe paanesine e
gjyqtarit. Disa nga rrethanat e tilla e perjashtojne gjyqtarin ex lege nga gjykimi, kurse te
tjerat ndikojne qe me vendim te kryetarit te gjykates te behet rekuzimi i gjyqtarit. Shkaqe te
perjashtimit te gjyqtarit ne ligj jane te numruara taksativisht dhe shprehimisht. Raste tte tilla
kemi p.sh. kur gjyqtari eshte pale ose perfaqesues i pales, bashkreditor apo bashkdebitor i
pales, kur eshte i gjinise se gjakut me palen (ne vije te drejte pa kufi e ne vije te terthorte deri
ne shkallen e katert, etj).
P-6. Palet dhe perfaqesimi i tyre ne gjykim
Palet ne procesin kontestimor Ne procesin kontestimor gjithmone paraqiten dy pale;
paditesi dhe i padituri. Subjekti i se drejtes (personi fizik apo juridik) e fiton cilesine e pales
paditese apo te paditur me vet faktin e paraqitjes se pdise ne gjykate. I padituri pra behet
pale pa vullnetin e tij.
Personi fizik, zotesine per te qene pale e fiton nga momenti i lindjes, ndersa personi juridik
qe nga momenti i regjistrimit te tij ne regjistrin perkates.
Personi fizik zotesine per te vepruar (zotesine procedurale) e fiton ne moshen 18 vjecare .
Pala nen moshen 18 vjece nuk e ka zotesine per te vepruar, por kete e kryen ne emer dhe
llogari te tij perfaqesuesi ligjor (prindi apo kujdestari).
Perfaqesuesit e paleve Ekzistojne tri lloj perfaesuesish te paleve: perfaqesuesi ligjor,
perfaqesuesi i personit juridik dhe perfaqesuesi me procure.
Perfaqesuesi ligjor jane prindi dhe kujdestari. Keta perfaqesues nuk i emeron vete pala.
Autorizimet e perfaqesuesit ligjor dalin drejtperdrejte nga ligji apo nga organi i kujdestarise.
Te miturin i cili nuk eshte nen kujdestari e perfaqesojne te dy prinderit dhe ata qe te dy
ftohen ne gjykim, mirepo, perfaqesimi konsiderohet i rregullt edhe nese ne gjykim paraqitet
vetem njeri prej prinderve. E njejta vlen edhe per personat madhorte cileve u eshte vazhduar
e drejta prindore. Perfaqesuesi ligjor ka te drejte qe ne emer te pales ti kryej te gjitha
veprimet procedurale .
Perfaqesuesi i personit juridik Personat juridik marrin pjese ne qarkullimin juridik permes
personave fizik . Keta perfaqesues zakonisht caktohen me statutin e tyre dhe ata kryejne
veprime procedurale ne emere te personave juridik.
Perfaqesuesi me procure- Pala ka te drejte qe gjykimin ta percjell personalisht apo permes
perfaqesuesit te zgjedhur.Autorizimi per perfaqesues quhet procure. Prokura mund te jete e
pergjithshme, qe d.m.th. se perfaqesuesi autorizohet qe ti kryej te gjitha veprimet
procedurale, ndersa prokura e vecante eshte ajo ne te cilen caktohen vetem nje numer i
caktuar i veprimeve.

Legjitimimi i perfaqesuesit Perfaqesuesi eshte i detyruar qe gjykates tia paraqet prokuren


me shkrim qysh ne rastin e pare te kryerjes se veprimit procedural. Perfaqesuesi me procure
mund takaloj prokuren e tij edhe ne personin tjeter, dhe ne ate rast, ai person nuk e
perfaqeson perfaesuesin e pare por e perfaqeson palen. Edhe pala ka te drejte qe te paraqitet
ne sance gjyqesore se bashku me perfaqesuesin e tij.
P-7. Veprimet procedurale
Veprimet procedurale mund te jene me shkrim dhe gojore. Palet veprimet e tyre i kryejne ne
interesin personal, ndersa veprimet e gjykates jane akte juridike te organit shteteror.
Veprimet procedurale te gjykates Si veprime procedurale te gjykates numerohen:
udheheqja e procesit gjyqesor; perpilimi i procesverbaleve; vendosja per ceshtjet e natyres
procedurale dhe materiale; dergimi dhe dorezimi i shkresave te ndryshme. Qellimi i te gjitha
ketyre veprimeve eshte dhenia e vendimit meritor mbi kerkespadine.
Vendosja dhe vendimet gjyqesore Me vendos ne proceduren kontestimore, do te thotte
formulohet nje urdher konkret i shtetit. Vendosja eshte nje operacion mendor dhe logjik me
te cilen gjendja faktike e konstatuar gjate procedures vihet ne nje norme te caktuar. Vendimin
e formulon dhe e shqipton gjyqtari individual apo kryetari i trupit gjykues ne emre te trupit
gjykues.
Kriteret e klasifikimit te vendimeve gjyqesore Vendimet gjyqesore mund te jene
detyruese, konsitutive apo declarative. Pastaj ndarje tjeter e vendimeve eshte ndarja ne baze
te norms materiale, ku vendimet mund te jene materialo-juridike ose proceduralo-juridike .
Vendimet poashtu mund te jene vendime te shkalles se pare apo te shkalles se dyte. Sipas
formes vendimet ndahen ne aktvendime dhe aktgjykime. Me aktgjykim gjykata gjithnje
vednos per kerkesepadine, ndersa me aktvendim gjykata vendos per ceshtje te tjera
procedurale.
Dhenia e vendimeve- Trupi gjykues vendos me ane te votimit qe behet pas keshillimit lidhur
me ceshtjen per te cilen duhet vendosur. Per ceshtjet me pak te rendesishme, trupi gjykues
mund te vendos ne lokalin ku eshte duke u mbajtur gjykimi, pra pa u terhequr fare, ne prani
te paleve. Per dhenien e cdo vendimi nevojitet shumica absolute e votave te anetareve te
trupit gjykues.
Veprimet derejtuese te gjykates Veprimet derejtuese ne te shumten e rasteve kane formen e
aktvendimeve. Here here ato kryhen edhe ne forma te tjera si ne forme pyetjesh, udhezimesh,
verejtjesh etj. Procesin kontestimor e drejton gjykata. Te gjitha veprimet qe i kryen gjykata
kryhen ex oficio dhe gjykata mund ti ndryshoj apo revokoj keto veprime ne cdo kohe.
Procesverbalet Procesverbali gjyqesor eshte document publik te cilin e perpilon gjykata e
ne te cilen shenohen te gjitha veprimet procedurale qe jane kryer gojarisht ne sance apo
jashte sances. Pjeset perberese te procesverbalit jane formale dhe materiale.
Pjeset formale jane : pjesa hyrese, pershkrimi i veprimeve te kryera dhe nenshkrimi.
Pjeset materiale te procesverbalit jane: pershkrimi i veprimeve procedurale te kryera ne
sance dhe e tere ajo qe ka ndodhur ne sance.
Procescerbalin ne fund e nenshkruan gjyqtari dhe procesmbajtesi.
Komunikimi (dorezimi dhe dergimi i shkresave )-Veprimet shkresore te pales, pra
vendimet gjyqesore, urdheresat, kumtesat dhe thirrjet ne forme shkresore barten dhe i
dorezohen personit te cilit i jane dedikuar (adresatit). Verpimi i tille quhet komunikim. Ky
komunikim pastaj protokolohet me nje lloj te posacem te procesverbalit te cilin e quajme
deftese te komunikimit.
Dergimin e shkresave gjykata e ben sipas detyres zyrtare, nepermjet te postes, me ane te
nepunesit gjyqesor apo permes organit te komunes. Kur pala vepron permes perfaqesuesit,
shkresat nuk i dorezohen pales edhe pse ajo eshte adresat, por i dergohen perfaqesuesit ligjor

apo atij me procure. Vetem ne rastet e parapara me ligj komunikimi i behet drejtperdrejt
pales.
Kur perfaqesues i pales eshte avokati, komunikimi quhet i rregullt sikurse kur shkresa i
dorezohet pales personalisht.
Kur pala eshte person juridik, shkresa i dorezohet punetorit te autorizuar per pranimin e
postes.
Ushtarakeve dhe puneroreve te policies komunikimi i leterthirjeve u behet permes komandes
se tyre apo eprorit te drejtperdrejt.
Me ligj eshte parapa qe shkresa per te cilen nuk eshte parapa dorezimi personal, komunikimi
mund ti behet edhe eprsonit tjeter dhe ajo ka efekt sikurse ti ishte dorezuar vete adresatit. Kur
adresati nuk gjindet ne shtepi, me ligj lejohet qe shkresa ti dorezohet cdo anteari te familjes
se tij te moshes madhore. Nese ne banese nuk gjindet askush, atehere shkresa mund tim
dorezohet fqiut por vetem nese fqiu pajtohet me nje gje te tille.
Per shkresat qe kane rendesi me te madhe si padia, aktjgykimi, urdheresa per pagese,
aktvendimi kunder te cilit nuk lejohet ankesa , eshte parapa dorezimi personal adresatit.
Vendi dhe koha e komunikimit Komunikimi behet ne dite pune dhe ate gjate dites.
Komunikimi me ane te postes behet edhe gjate festive. Si vend komunikimi ligji e permend
banesen e adresatit, lokalin e punes apo lokalin gjyqesor nese ai ndodhet ne te. Nese adresati
refuzon ta pranoj shkrese, atehere komunikuesi eshte i detyruar tia tregoj dhe ta leje ate ne
lokalin e punes dhe kjo gje konstatohet ne deftesene komunikimit.
Deftesa e komunikimit eshte document publik qe sherben si prove per komunikimin e kryer.
Defetsa duhet te perpilohet sikurse kur kryhet apo nuk kryhet komunikimi. Ne deftese
shenohet: shkresa qe eshte dorezuar, adresati, raporti midis adresatit dhe marresit si dhe data
e komunikimit dhe ne fund nenshkrimi i marresit dhe komunikuesit. Nese refuzohet pranimi
i shkreses, ne deftese shenohet shkaku i refuzimit.
P-8. Dhenia e ndihmes juridike
Ne proceduren kontestimore, dhenia e ndihmes juridike perbehet nga kryerja e veprimeve
procedurale nga ana e gjykates e cila e gjykon ceshtjen konkrete. Ne te shumten e rasteve
object i ndihmes juridike eshte marrja e provave, kqyrja direkte e sendit te paluajtshem,
marrja ne pyetje e deshmitareve, etj. Kjo dhenie e ndihmes behet vetem sipas lutjes se
gjykates e cila e gjykon ceshtjen. Ne pikpamje funksionale, kompetente per dhenien e
ndihmes juridike eshte gjykata komunale, ndersa ne pikpamje territoriale, kompetente eshte
gjykata ne territorin e se ciles duhet marre prova.
Ndihma juridike nderkombetare Gjykatat tona jane te detyruara qe tu japin ndihme
juridike gjykatave te huaja, nese nje gje e tille eshte parapa me kontrate nderkombetare si dhe
kur ekziston reciprociteti. Objekt i dhenies se ndihmes mund te jene marrja e provave dhe
komunikimi i shkreses. Lutja dergohet ne menyre diplomatike. Lutja duhet te perpilohet ne
gjuhen zyrtare te gjykates e cila duhet te kryej veprimin. Kompetence per dhenien e ndihmes
juridike nderkombetare eshte gjykata komunale.
P-9. Veprimet procedurale te paleve
Veprimi procedural i pales sherben per venien ne veprim, zhvillim apo perfundim te procesit
kontestimor. Ai drejtohet kah gjykata e nepermjet saj edhe pales kundershtare. Te veprimi
procedural me rendesi eshte manifestimi i jashtem i vullnetit e jo vullneti i mbrendshem.
Veprimet procedurale te kushtezuara dhe te pakushtezuara Veprimi procedural duhet
te jete i percaktuar dhe i qarte. Veprimet procedurale te pakushtezuara jane ato veprime te
cilat nuk mund te kryhen duke u kushtezuar me ndonje ngjarje e cila mund te ndodh me
vone.

Veprimet procedurale te njeanshme dhe te dyanshme Veprimi procedural i pales


parimisht eshte njeanesor. Ate e kryen njera pale ose tjetra dhe ai prodhon efekt procedural pa
pasur nevoje qe ta aprovoj gjykata apo pala tjeter.
Mirepo disa veprime prodhojne efekte relevante vetem neqoftese keto veprime kryhen nga te
dy palet. Keto jane pra veprime te dyanshme. I ketille si shembull eshte pajtimi gjyqesor
lidhur me kontestin e objektit.
Veprimet me efekt te drejtperdrejte dhe te terthorte Veprime procedurale me efekt te
drejtperdrejte jane ato veprime te cilat vetvetiu pa vendim gjyqesor , krijon nje situate
te re ne procedure. Te tilla jane p.sh heqja dore nga kerkesepadia , pohimi i
kerkesepadise, terheqja e ankeses, etj.
Veprime procedurale me efekt te terthorte jane ato veprime te cilat ndikojne ne procesin
kontestimor permes aktivitetit te gjykates.
Veprimet procedurale te revokueshme dhe te parevokueshme - Veprimet procedurale te
parevokueshme jane veprimet me efekt juridik te drejteperdrejte. Ato nuk mund te revokohen
sepse krijojne situate te re procedurale. Te gjitha veprimet e tjera , pra veprimet me efekt te
terthorte mund te revokohen .
Forma e veprimeve procedurale Nese me ligj nuk eshte parapa se ne cilen fporme duhet
te kryhen veprimet procedurale, atehere vlen rregulli se palet i kryejne ato veprime gjate
sances gjyqesore gojarisht , ndersa jashte seancave gjyqesore i kryejne me shkrim. Disa
veprime te paleve gjithmone kryhen me shkrim, e te tilla jane p.sh. padia, pergjigja ne padi,
mjetet e goditjes se vendimeve, etj.
Parashtresat dhe procesverbalet qe i zevendesojne ato Parashtresat jane shkresa ne te
cilat palet dhe pjesemarresit e tjere ne gjykim i kryejne veprimet procedurale. Si parashtresa
konsiderohen edhe kumtesat te cilat i behen gjykates. Parashtresat duhet te jene te
kuptueshme dhe ta permbajne tere ate qe eshte e nevojshme per te vepruar gjykata. Me
rendesi eshte qe parashtresa te permbaje emrin e gjykates se ciles i dergohet, profesionin dhe
vendbanimin e paleve si dhe te eprfaqesuesit kigjor te tyre, objektin e kontestit, perbajtjen e
deklarates, dhe nenshkrimin e paleve apo perfaqesuesit te tyre.
Pjeset perberese te parashtreses Parashtresa perbehet prej 3 pjeseve: pjeses hyrese;
permbajtjes se deklarates; dhe nenshkrimit te parashtruesit.
Pjesa hyrese-permban emrin e gjykates, numrin e dosjes se lendes; emertimin e pales;
perfaqesuesit ligjor apo atij me procure; vlera e objektit te kontestit; emrin e
parashtreses; numrin e kopjeve dhe te shkresqve qe i bashkangjiten parashtreses, me
verejtje se a jane kopje apo origjinal.
Permbajtja-e parashtreses perbehet nga deklarata te cilen pala ia parashtron gjykates.
Deklarata mund te kete rendesine e kerkeses, propozimit apo kumteses. Krahas kesaj ne fund
te deklarates mund te tregohet edhe propozimi i plaes lidhur me kerkesen e saj.
Nenshkrimi- kur pala personalisht e perpilon parashtresen, atehere ajo edhe e nenshkruan ate.
E po qe se parashtresen e perpilon avokati (si perfaqesues me procure) atehere ne vendin ku
vjen nenshkrimi i pales shkruhet me maikne emri i pales, ndersa nenshkrimi i avokatit vihet
nen margjinen e pjeses hyrese dhe vuloset.
Zakonisht parashtresa dorezohet ne dy shembuj , njeri per gjykaten e tjetri per palen
kunderhstare.
Dorezimi i parashtreses ne gjykate Zakonisht parashtrsa dorezohet ne zyren e pranimit te
gjykates personalisht nga pala apo personi tjeter. Nepunesi i zyres e verteton pranimin duke e
vene vulen e pranimit dhe duke e shenuar daten e pranimit. Parashtresa mund ti dergohen
gjykates edhe permes postes me leter te zakonshme apo rekomande. Kur parashtresa dehohet
me leter te zakonshme, atehere si dite e dorezimit konsiderohet dita kur vihet vula pranuese e
gjykates. Ndersa kur parashtresa dergohet me leter rekomande, si date e dorezimit ne gjykate
konsiderohet dita e dorezimit ne poste.

P-10. Koha dhe vendi i kryerjes se veprimeve procedurale


Afatet - Per kryerjen e veprimeve procedurale si te gjykates ashtu edhe te paleve, LPK
parasheh seancat dhe afatet. Afatet zakonisht caktohen per kryerjen e veprimeve procedurale
me shkrim, ndersa senacat per kryerjen e veprimeve procedurale me goje.
Afatet ligjore dhe gjyqesore Afat quhet distanca kohore mbrenda se ciles duhet te kryhet
nje veprim i caktuar procedural. Afatet e caktuara nga ligji nuk mund ti ndryshojne as gjykata
e as pala. Afat ligjor eshte afati per paraqitjen e ankeses, propozimi per kthimin ne gjendjn e
meparshme. Afatet gjyqesore i cakton gjykata p.sh. per korigjimin e parashtresave, per
dorezimin e dokumentit, etj. Afatet ligjore quhen afate prekluzive, sepse pas skadimit te tyre
nuk mund te kryhet veprimi procedural. Te gjitha afatet e kane diten e fillimit dhe te fundit.
Si njesi kohore te cilat ligji dhe gjyqi i caktojne afatete jane ditet, muajt, dhe vitet. Kur
dergohet parashtresa, si dite e fillimit te numerimit te afatit merret dita e neserme. Nese dita e
fundit e afatit bie te dielen apo diten e festes, atehere afati mbaron ne diten e punes qe vjen.
Seanca gjyqesore Sance quhet pjesa e kohes gjate se ciles subjektet e procesit kryejne
veprime procedurale. Seancen e cakton gjykata ex oficio . Kemi seanca te domosdoshme dhe
seanca facultative. Seanca e domosdoshme eshte senaca per shqyrtimin kryesor te ceshtjes,
dnersa ato facultative jane senacat pergatitore, etj. Personat qe duhet te jene te pranishem ne
sance i therret gjykata permes leterthirjeve ne te cilen tregohet kohavendi dhe lenda. Kjo
leterthirje duhet te dorezohet me se paku 8 dite para dites ne te cilen mbahet. Vendimi me te
cilen caktohet apo shtyhet seanca nuk mund te goditet me ankese.
Kthimi ne gjendjen e meparshme Kur pala per shkaqe te arsyeshme nuk ka mundur te vij
ne sance, e qe keto shkaqe mund te jene (semnudja, aksidenti, prishja e automobilit,
vershimi, termeti, etj,) , atehere pala ka te drejte qe nga gjykata te kerkoj kthimin ne gjendjen
e meparshme. Kete kerkese pala duhet ta paraqes mbrenda afatit 15 ditor nga dita ne te cilen
eshte hequr pengesa per kryerjen e veprimit procedural. Pas kalimit te 3 muajve nga dita e
mosardhjes ne sance apo nese nuk kryhet veprimi procedural, atehere pala nuk ka te drejte
te kerkoj kthimin ne gjendjen e meparshme.
P-11. Prezumimet (parakushtet) procedurale
Prezumime procedurale i gjejme tek dispozitat ligjore te cilat bejne fjale per gjykaten, palet,
objektin e kontestit dhe per padine.
Prezumimet procedurale lidhur me gjykaten jane: 1) kompetenca nderkombetare e
gjykates sone; dhe 2) kompetenca tokesore, funksionale dhe lendore .
Prezumimet procedurale te paleve jane ekzistimi i pales; zotesia e pales per te qene pale
ndergjygjese; zotesia procedurale e paleve dhe prrfaqesimi ligjor i rregullt; perfaqesimi i
erpsonit juridik dhe ekzistimi i procures se rregullt; autorizimi procedural per ndjekjen e
ceshtjes ne gjyq.
Prezumimet procedurale lidhur me objektin e kontestit jane 1) mosekzistimi i
gjyqvaresise se dyfisht per te njejten ceshtje; 2) mosekzistimi i vendimit te formes se prere
per kerkesepadine; 3) te mos kete hequr dore paditesi nga kerkesepadia ne ndonje process
tjeter; 4)mosekzistimi i ujdise procedurale lidhur me objektin e kontestit; 5\0 ekzistimi i
interesit per mbrojtje juridike.
Prezumimi lidhur me padine- lidhur me padine ekzsiton vetem nje rpezumim, e ai eshte qe
rregullsia e padise.

P-12. Padia dhe llojet e padive


Padia eshte veprimi i pare procedural me te cilin vihet ne levizje procesi kontestimor. Padine
e paraqet paditesi dhe ai me padi kerkon nga gjykata mbrojtje juridike te caktuar. Kete
mbrojtje juridike gjykata e jep me vendimin e saj. Padia duhet ti kete keto elemente:
1)kerkesen per mbrojtje juridike; 2) faktet ne te cilat mbeshtetet kerkesepadia; 3)bazen
juridike te kerkesepadise; 4) objektin e kontestit.
Llojet e padive Padite i ndajme sipas dy kritereve: kriterit materialo juridik; dhe kriterit
proceduralo juridik. Sipas qellimit te paditesit padite i ndajme ne padi detyrimi, padi
vertetimi dhe ne padi ndryshimi.
Padi detyrimi (kondemnatore)- Me kete lloj padie, paditesi kekron nga gjykata qe me
aktgjykim ta urfheroj te paditurin qe ne dobi te paditesit ta permbush nje prestim (detyrim).
P.sh. ta dorezoj nje send, te paguaj nje shume te hollash, etj.
Padi vertetimi (njohjeje, declarative) Padi njohjeje quajme padine me te cilen paditesi
nga gjykata kerkon qe me aktgjykim te konstatohet se ekziston apo nuk ekziston maredhenia
juridiko civile e caktuar apo nje e drejtes subjective, apo te vertetoj se a eshte nje document
autentik ose nuk eshte autentik.
Padi ndryshimi- Me kete lloj padie nga gjykata mund te kerkohet qe ajo me aktgjykim ta
themeloj nje raport juridik , mandej qe ta ndryshoj permbajtjen e raportit ekzsitues apo qe ta
anuloj ate. Si padi e tille eshte padia me te cilen kerkohet zmadhimi i mjeteve per ushqim i
caktuar me pare me aktgjykim.
Kunderpadia Kunderpadia eshte padi e pales se paditur kunder paditesit. Me ane te
kunderpadise i padituri ne te njejten gjykate dhe ne te njejtin process e parashtron
kerkesepadine e tij te vecante. Pales se paditur kudnerpadia i sherben si mjet mbrojtes.
Ligji i njeh tri lloj kunderpadish; konekse; kompensuese; dhe prejudiciale.
Kunderpadine konekse - i padituri mund ta paraqes nese ne mes te kerkeses se perfshire me
kudnerpadi dhe asaj te perfshire me padi nuk ka dallim sa i perket bazes juridike. Keshtu
p.sh. nese paditesi me padi kerkon qe i padituri tia dorezoj sendin, i padituri me kunderpadi
mund te kerkoj qe paditesi tia paguaj cmimin bleres te sendit.
Kunderpadine kompensuese mund ta paraqes i padituri nese kerkesa e tij mund te
kompensohet me kerkesen e paditesit.
Kunderpadine prejudiciale i padituri mund ta paraqet kur i takon e drejta qe te kerkoj
konstatimin se nuk ekziston raporti juridik apo e drejta subjective qe jane bere kontestuese
gjate gjykimit. P. sh. Me kete lloj kunderpadie, i padituri mund te kerkoj nga gjykata qe me
aktgjykim te konstatoj se senid te cilin paditesi kerkon qe ti kthehet, eshte i tij (te paditurit) e
jo i paditesit.
Kerkesepadia (petitum) Petitumi i padise eshte kerkese. Kete kerkese paditesi e mbeshtet
ne pretendimin se i takon autorizimi qe nga gjykata te kerkoj vendim per pasojen juridike e
cila buron nga gjendja faktike. Me ane te kerkesepadise paditesi e formulon mendimin
(propozimin) se si duhet te duket dispozitivi i aktgjykimit me te cilin pranohet ajo, p.sh. ato
qe kane te bejne me kamaten, shpenzimet gjyqesore, etj.
Terheqja e padise dhe heqja dore nga kerkesepadia Pervec me vendim gjyqesor
procedura mund te perfundoj me terheqjen e padise dhe heqjen dore nga kerkesepadia.
Terheqja e padise eshte veprim me te cilin paditesi deklaron se nuk deshiron qe gykata te
vendos per themelsine e kerkespadise se tij. Padia e terhequr kosniderohet se nuk eshte
ngritur asnjehere , prandaj ka mundesi te ngritet perseri. Deklarata per terheqjen e padise
nuk mund te revokohet. Nese padia terhiqet nga avokati , pra perfaqesuesi me procure,
atehere ai duhet te kete autorizim te vecante. Terheqja e padise mund te behet deri ne fund te
shqyrtimit kryesor te ceshtjes. Deklarata per terheqjen e padise mund te behet gojarisht dhe
me goje.

Heqja dore nga kerkesepadia eshte veprim me te cilin paditesi deklaron se pergjithmone
heq dore nga e drejta qe gjykata ti jep mbrojtje juridike. Kete veprim ai ka te drejte ta beje
deri ne perfudnim te shqyrtimit kryesor. Pelqimi i te paditurit nuk eshtei nevojshem.
Po qe se paditesi e paraqet te njejten padi, gjykata e hudh poshte ate si te palejueshme. Edhe
heqja dore nga kerkesepadia mund te behet gojarisht gjate sances, dhe me shkrim jashte
sances gjyqesore.
Pajtimi (ujdia) gjyqesore Pajtimi gjyqesor eshte kontrate e cila lidhet ne mes te paleve me
te cilen kontrate ata i rregullojne te drejtat subjektive me te cilat ata disponojne. Kjo kontrate
lidhet ne forme te shkruar, ne gjykaten e ceshtjes dhe ate gjate zhvillimit te procedures lidhur
me padine. Sipas ligjit, pajtimi gjyqesor ka cilesine e aktgjykimit te formes se prere.
Marreveshja e paleve futet ne procesverbal. Ujdia konsiderohet se eshte arritur kur te dy palet
e nenshkruajne procesverbalin e lexuar. Palet kane te drejte te kerkojne nga nje kopje te
procesverbalit , sepse ky procesverbal ka rendesine e dokumentit ekzekutiv.
P-13. Bashkimi i kerkesepadive dhe i subjekteve procedurale
Kerkesepadia e perfshire ne nje padi mund te jete e thjeshte, kur me te kerkohet nga gjykata
qe te vendos lidhur me nje ceshtje juridike, dhe mund te jete e perbere kur kerkohet nga
gjykata qe te vendos lidhur me disa ceshtje juridike. Ne rastin pra kur kerkesepadia eshte e
perbere, atehere ajo mund te jete cumulative dhe eventuale
Bashkimi kumulativ i kerkersepadive- Ky bashkim i padive behet atehere kur paditesi me
nje padi i paraqet disa kerkesepadi kunder te paditurit dhe i propozon gjykates qe me nje
aktgjykim te vendos lidhur me to. Ne te shumten e rasteve, keto kerkesepadi e kane te njejten
baze juridike. Si shembull per kete kemi p.sh. padia e personit te demtuar ne fatkeqesine e
komunikacionit, me crast ai kerkon cdemtim per automjetin e demtuar; per dhimbjet e
shkaktuara dhe per frikene shkaktuar. Ne rastet kur kerkesepadite nuk e kane te njejten baze
juridike, atehere bashkimi kumulativ eshte i lejueshem vetem ne baze te kompetences
lendore dhe tokesore te gjykates.
Bashkimi eventual i kerkesepadive Paditesi mund ti bashkoj dy apo me shume kerkesa qe
kane lidhje midis tyre, ashtu qe gjykata te pranoj me aktgjykim kerkesen e permendur ne
piken dy (eventualen) vetem nese konstaton se eshte e pathemelte kerkesa e permendur ne
padi ne piken nje. Radhitja e kerkesave ne padi duhet te jete e caktuar nga vete paditesi.
Gjykata se ciles i paraqitet padia duhet qe te kete kompetence lendore dhe tokesore. Nese
gjykata e pranon te themelte kerkesen e permendur ne piken nje, atehere nuk vendos fare per
kerkesen e permendur ne piken dy. E nese kerkesa e pare tregohet e pathemelte, atehere
gjykata kalon ne vendosje per piken dy.
P-14. Bashkendergjygjesia
Bashkendergjygjesia nenkupton kur me nje procedure kontestimore te vetme perfshihen disa
raporte procedurale , si dhe ne rastin kur me nje padi disa persona paraqiten si padites apo si
te paditur.
Me rregullat per institutin e bashkendergjygjesise arrihen dy qellime: ekonomia e gjykimit
dhe siguria juridike. Bashkendergjygjesia ka karakter fakukltativ dhe ajo eshte e detyrueshme
vetem perjashtimisht.
Bashkendergjygjesia quhet active kur ne cilesine e paditesit paraqiten shume persona.
Ndersa ajo eshte passive kur me teper subjekte paraqiten ne cilesine e te paditurit. Ndersa
bashkendergjygjesia eshte e dyanshme kur edhe si padites edhe si te paditur paraqiten shume
persona.
Ekzistojne tri lloje te bashkendergjygjesise: bashkendergjygjesia primare dhe e mevonshme;
materiale dhe formale; dhe bashkendergjygjesia ligjore.

Bashkendergjygjesia primare dhe e mevonshme Bashkendergjygjesia primare quhet ajo


e cila themelohet ne momentin e ngritjes se padise. Kjo bashkendergjygjesi varet nga vullneti
i paditesit.
Bashkendergjygjesia e mevonshme themelohet pas ngritjes se padise nese deri ne perfundim
te shqyrtimit kryesor paditesit primar i bashkohet paditesi tjeter, apo nese padia zgjerohet
duke e perfshire edhe nje te paditur tjeter.
Bashkendergjygjesia materiale dhe formale Bashkendergjygjesia materiale ekziston ne
ato raste kur midis bashkednergjygjesise, qysh para se te filloj procesi kontestimor , ekziston
lidhja e cqktuar juridike apo reale.
Bashkednergjygjesia formale ekzsiton ne rastet ne te cilat midis bashkendergjygjesve jashte
dhe para procesit kontestimor nuk ekziston as lidhja juridike as reale. Raste te tilla p.sh.
kemi kur nga disa te paditur kerkohet pagimi i qirase per banesat te cilat ata i shfrytezojne
vec e vec.
Bashkendergjygjesia ligjore Me LPK eshte parapa mundesia e bashkendergjygjesise per
disa situata juridike. Te tilla jane p.sh. bashkendergjygjesia me te paditurin eventual,
bashkendergjygjesia e debitorit kryesor dhe e dorezanit, etj.
Pozita procedurale e bashkendergjygjesise Bashkendergjygjesia si efekt te perbashket e
ka ate se dy apo me teper gjykime ne pikpamje formale zhvillohen si nje aktivitet procedural.
Pozita e bashkendergjygjesve mund te jete e ndryshme dhe varesisht nga pozita kemi
bashkendergjygjesine e thjeshte dhe unike.
Te bashkendergjygjesia e thjeshte pozita procedurale e nje bashkendergjygjesi nuk varet nga
pozita procedurale e bashkendergjygjesit tjeter. Cdonjeri nga ta eshte pale e pavarur ne
gjykim dhe veprimet apo mosveporimet e njerit nuk shkojne as ne dem e as ne dobi te
bashkendergjygjesit tjeter.
Tek bashkednergjygjesia unike eshte karakteristike se kontesti mund te zgjidhet vetem ne
menyre te njejte ndaj te gjithe bashkendergjygjesve te cilet e perbejne nje pale unike.
P-15. Pjesemarrja e personit te trete ne gjykim
Personi i trete mund te nderhyj ne gjykim ne rastet kur aktgjykimi i dhene shtrien efekte edhe
ndaj tij, pra personit te trete i cili nuk ka qene pjesemarres ne gjykim. Ne keto raste personit
te trete duhet mundesuar qe te marre pjese ne gjykim per ti mbrojtur inetersat e tij. Nderhyrja
ne gjykimit e huaj mund te behet me iniciativen e personit te trete apo ne baze te lajmerimit
te cilin gjykata ia dergon personit te terte sipas iniciatives se pales.
Pjesemarrja e nderhyresit te zakonshem nderhyresi i zakonshem nderhyn ne gjykimin e
huaj duke iu bashkuar njeres nga palet me qellim qe ta ndihmoj dhe ta kontrolloj menyren ne
te cilen pala e ndjek ceshtjen ne procedim. Nderhyresi nuk eshte as pale e as perfaqesues i
pales se cioles i bashkohet. Nderhyresi i zakonshem mund te nderhyj ne gjykim deri ne
perfundimin e gjykimit me aktgjykim te formes se prere. Kur ndonjera nga palet e
kundershton nderhyrjen e personit te trete, per kete vednos gjykata.
Pjesemarrja e nderhyresit me pozite te bashkendergjygjesit unik Personii trete qe
nderhyn ne gjykimin e huaj e fiton poziten e nderhyresit me pozite te bashkendergjygjesit
unik, atehere kur aktgjykimi qe duhet te jepet prodhon efekte juridike edhe dnaj nderhyresit
sikurse ndaj paleve.
Nderhyresi i llojit te vecante (sui generis) Nderhyrja e prokurorit publik ne gjykimin e
huaj mund te behet nese ekziston dyshimi se njera pale apo te dy palet i shfrytezojne te
drejtat e tyre me qellim qe te pamundesojne zbatimin e normave te detyrueshme apo me
qellim qe tu shmangen detyrimeve financiare ndaj bashkesise.

P-16. Zhvillimi i procedures kontestimore


Venia ne veprim e procedures kontestimore procesi kontestimor vihet ne veprim ne
momentin e paraqitjes se padise ne gjykate. Procesi kontestimor kalon neper kater faza te
zhvillimit: Faza e pare (procedura pergaditore) fillon pas paraqitjes se apdise ne gjykate dhe
mbaron kur caktohet seanca per shqyrtim kryesor. Faza e dyte eshte shqyrtimi kryesor dhe ai
zhvillohet me nje apo disa senaca. Faza e trete eshte dhenia e vednimit meritor dhe dergimi i
vendimit paleve ndergjygjese. Faza e katert eshte shqyrtimi i vendimit te shkalles se pare
sipas ankeses. Mund te ndodh qe procesi te perfundoj qysh ne fazen e pare, p.sh. kur hedhet
poshte padia apo kur terhiqet padia.
Paraqitja e padise ne gjykate - Padia mund te paraqitet ne gjykate ne dy menyra. E para kur
shkresa dorezohet drejperdrejte ne gjykate, dhe e dyta kur ajo dergohet permes postes.
Ekzsiton edhe menyra e trete e ajo eshte kur kerkesepadia paraqitet gojarisht. Padia e
paraqitur ne gjykate e inicon procesin kontestimor.
Shqyrtimi paraparap i padise eshte nenfaze e detyrueshme e pergatitjes se shqyrtimit kryesor.
Kete e ben kryetari i kolegjit apo gjyqtari i vetem. Kete e ben gjyqtari per te verifikuar se a
jane permbushur rpezumimet procedurale per paarqitjen e padise. Ne keto raste gjyqtari
mund ta pranoje pra nese jane eprmbushur kushtet, apo mund ta hedh poshte ate.
Hedhja poshte e padise Kete e ben kryetari i trupit gjykues me aktvendim nese konstaton
se eshte fjala per kontestin i cili nuk bie ne kompetence gjyqesore ne pergjithesi, apo qe nuk
hyn ne jurisdiksionin tone. Kunder aktvendimit me te cilin hedhet poshte padia lejohet
ankesa e posacme.
Kur konstatohet se padia eshte e lejueshme, atehere gjykata ia dergon nje kopje te padise te
paditurit me kerkese qe te prgjigjet me shkrim ne lidhje me te; e dyta eshte qe menjehere
mund ta caktoj seancen pregaditore; dhe e treat eshte qe te caktohet seanca e pare per
shqyrtim kryesor.
Dergimi i padise pales se paditur Kur gjykata konstaton se nuk ka pengesa procedurale,
atehere ajo urdheron qe nje kopje e padise ti dergohet pales se paditur . Dergimi i pfise behet
sipas rregullave te parapara per dorezimin personal adresatit. Nga momenti i dorezimit fillon
te ec gjyqevaresia.
Pergjigja me shkrim ne padi i apdituri pergigjet me shkrim ne padi kur nje gje te tille e
kerkon gjykata dh zakonisht kjo behet mbrenda afatit 15 ditor. Me kete eprgjigje i padituri
mund ta kontestoj kerkesepadine, apo ta pohoj ate. Kur i padituri prgjigjet ne kerkesepadi,
atehere gjykata nuk mund te sjell aktgjykim per shkak te mungeses nga seanca kryesore.
Seanca pergatitore Seanca pergatitore caktohet vetem ne ceshtjet juridike te cilat jane ne
kompetence te trupit gjykues. Seancen pergatitore e cakton kryetari i trupit gjykues me
aktvendim. Kjo sance nuk eshte e detyrueshme. Ajo caktohet vetem ne rastet e komplikuara.
Mungesa e njeres pale nuk e pengon punen ne sance. Ne seqancen pergatitore, gjykata ne
bashkpunim me palet duhet ti evitojne te gjitha pengesat dhe te pergatisin materialin e
nevojshem per shqyrtimin kryesor. Kjo sance zhvillohet me dyer te hapura dhe sipas parimit
te kontradiktoritetit. Kryetari i trupit gjykues se pari e hap seancen dhe konsaton se a kane
ardhur palet. Pastaj vazhdohet me shkoqitjen e padise (nese jane te pranishem te dy palet) .
Se pari paditeso e shkoqit padine e pastaj i padituri e jep mbrojtjen e tij. Ne seancen
pergatitore mund te merren provat vetem me qellim te dhenies se vendimeve mbi ceshtjet e
natyres procedurale . Aktgjykimet te cilat mund te mirren gjate sances pergatitore jane:
aktgjykimi ne baze te pohimit; aktgjykimi per shkak te mungeses se pales se paditur;
aktgjykimi me te cilin refuzohet kerkespadia ne rast te mungeses se paditesit.

P-17. Shqyrtimi kryesor i ceshtjes juridike


Kete sance e cakton kryetari i trupit gjykues menjehere pasi te arrije padia ne gjyq, natyrisht
pasi qe te konstatoj se nuk ka nevoj te mbahet seanca pergatitore, apo pas perfundimit te
sances pergatitore. Thirrja per kete sance mund te behet gojarisht (pas perfundimit te
sances pergatitore) apo me shkrim me ane te leterthirrjeve ku caktohet data ,ora dhe vendi i
mbajtjes se seances. Seanca caktohet me aktvendim.Kryetari i trupit gjykues e ben planin per
shqyrtimin e ceshtjes. Ai mund te urdheroj qe palet personalisht te marrin pjese ne sance
edhe pse kane perfaqesues.
Shqyrtimi kryesor eshte faza qendrore e procedures kontestimore. Ate e perbejne veprimet
procedurale te gjykates dhe te paleve. Seancen e hap kryetari i kolegjit dhe ai me pastaj e
shpall objektin e shqyrtimit, mandej konstaton se a kane ardhur palet. Kur konstaton se disa
prej paleve nuk kane ardhur, atehere ai e verifikon se a jane ftuar ata ne menyre te rregullt
apo jo si dhe a mos e kane arsyetuar mungesen. Kur konstatohet se thirrja e paleve nuk eshte
bere ne menyre te rregullt, atehere seanca shtyhet dhe caktohet per nje dite tjeter. Mungesa pa
arsye nuk e pengon mbajtjen e shqyrtimit kryesor. Ne rast se mungojne te dy palet e thirrura
ne menyre te rregullt, atehere behet pezullimi i procesit. Aktgjykimi per shkak te mungeses
se pales se paditur (me propozim te paditesit) mund te behet vetem gjate sances se pare te
shqyrtimit kryesor e jo edhe ne seancat e mevonshme, dhe ate vetem kur nuk eshte mbajtur
seanca pergatitore apo kur eshte paraqitur pergjigjs me shkrim ne padi.
Ne shqyrtimin kryesor flajen pas kryetarit e merr paditesi i cili e parashtron me goje kerkese
e tij, e pas tij e merr i padituri i cili pergjigjet ne padi. Biseda e paleve vazhdon gjate gjithe
shqyrtimit. Nga deklaratat e paleve gjykata njoftohet me kerkesat e paleve , me faktet
relevante si dhe me provat.
Gjykata e perfundon shqyrtimin kryesor kur konsideron se eshte shqyrtuar mjaft objekti i
gjykimit. Pas perfundimit te shqyrtimit, trupi gjykues zakonisht terhiqet dhe fillon
keshillimin dhe votimin. Vendimi perfudnimtar mund te jete i natyres procedurale p. sh kur
me te hidhet poshte padia, apo i natyres materialo juridike p. sh. Pranohet apo refuzohet
kerkesepadia. Ne raste me te komplikuara gjykata mund ta shtyej dhenien e vendimit per 8
dite nga dita e perfudnimit te shqyrtimit kryesor.
P-18. Procedura provuese dhe te provuarit
Objekt i te provuarit - behen vetem faktet relevante qe jane kontestuese midis paleve, pra
kur palet lidhur me to shprehin mendime te kudnerta. Nuk ka nevoje te provohen faktet e
pohuara nga palet si dhe faktet e dituar boterisht (faktet notore). Si fakte notore konsiderohen
ato fakte per te cilat dijne nje rreth i gjere njerezish .
Mjet provues quajme cdo burim nga i cili me ane te organeve te shqisave nxjerrim njohuri
per vertetesine e thenies se ekziston apo nuk ekziston nje fakt per te cilin lidhet pasoja
juridike. Me ligj si mjete provuese parashihen: kqyrja e drejperdrejte; dokumenti;
deshmitaret; eksperti; dhe palet.
Keqyrja e drejteperdrejte ky mjet provues sherben per te vene gjyqtarin apo kolegjin ne
mundesi qe te marre dijeni personalisht per gjendjen dhe cilesine e personave apo sendeve.
Kjo prove mund te kryhet jo vetem permes shqisave te te pamurit, por edhe permes shqisave
te degjimit. Ky mjet provues nuk perdoret edhe aq shpesh, sepse me te provohen vetem faktet
ne kohen e tashme, e keto rralle jane te kontestueshme midis paleve.
Dokumentet (provat shkresore) Dokument quhet objekti material ne te cilin me ane te
shenjave eshte shprehur nje mendim. Dallojme dokumentet publike dhe jopublike.
Dokumenti publik eshte ai te cilin e ka leshuar organi apo institucioni shteteror. Dokument
jopublik eshte cdo document tjeter.
Varesisht nga permbajtja dikumenti mund te jete dispozitiv apo provues. Dokumenti
dispozitiv e permban veprimin juridik (kontraten , oferten, testamentin, etj), ndersa

dokumenti provues provon se ne te kaluaren eshte lidhur gojarisht nje veprim juridik. Kete
ndryshe mund ta quajme edhe document informative.
Deshmitaret deshmitar eshte personi i cili i jep gjykates deklarate ne lidhje me faktet ne te
kaluaren. Parimisht cdo person, pavaresisht nga mosha e tij ka zotesi per te qene deshmitar.
Per deshmi te rreme deshmitari pergjigjet penalisht. Gjykata nuk guxon ta pyes sideshmitar
personin i cili me deshmine e tij mund ta zbuloj nje secret ushtarak apo shteteror. Per kete
nevojitet leja e atij organi.
Deshmitari ka te drejte qe te mos jap deshmi ne keto raste;
1)per ate qe pala ia ka besuar si perfaesuesit te vet; 2) per ate qe pala ia ka besuar si rrefyesit
te vete; 3) per ate qe ka marre dijeni si mjek apo qe i eshte besuar si avokat.
Ne disa raste deshmitari ka te drejte qe te mos pergjigjet ne disa pyetje, kur me to i
ekspozohet ndionje turpi te madh; demit te madh material apo ndjekjes penale. Gjykata mund
te urdheroj edhe sjelljen e dhunshme te deshmitarit i cili edhe pse i ftuar rregullisht nuk ka
ardhur ne gjykate. Deshmitarin e tille gykata mund ta denoj edhe me gjobe. Deshmitarit i
takon te shperblehet per shpenzimet e udhetimit, te ushqimit dhe te fjetjes si dhe per fitimin e
humbur.
Ekspertet Eksperti i emeruar eshte i detyruar ti pergjigjet thirrjes se gjykates dhe ta
parashtroj mendimin e tij. Prova me ane te ekspertit merret ne sance gjyqesore ne te cilen ai
gojarisht e paraqet mendimin e tij i cili gjithmone duhet te arsyetohet. Gjykata ekspertizen
mund tia besoj ndonje insitutcioni , per shembull spitalit. Mendimin e ekspertit gjyata e
vlereson lirisht sikurse edhe provat e tjera.
Palet si mjet provues Kur palet sherbejne si mjet provues, atehere roli i tyre eshte i
ngjajshem me ate te deshmitareve. Gjykata mund ta perdor kete mjet provues por edhe nuk
eshte e detyrueshme. Gjykata vendos te marre ne pyetje vetem njeren nga palet nese eshte e
bindur se pala tjeter nuk ka dijeni per faktin kontestues. Ky mjet provues nuk eshte i
besueshem sepse interesi i paleve dikton qe ato mos ta flasin gjithmone te verteten.
Cmuarja e provave Faza e te provuarit perfundon me cmuarjen e provave. Gjykata i cmon
provat sipas bindjes se lire. Gjykata i cmon provat nje nga nje dhe me kujdes e me ndergjegje
Ne proceduren ne te cilen cmuarjen e provave e ben trupi gjykues, atehere cmuarja e provave
behet sipas parimit te shumices se provave.
P-19. Ndalja e perkoshme e procedures
Ndalja e perkohshme e procedures behet ne dy forma: ne forme te pezullimit dhe ne forme te
nderprerjes.
Nderprerja e procedures Shkaqet e nderprerjes LPK i ndan ne dy grupe: Ne grupin e pare
bejne pjese ngjarjet jashteprocedurale per shkak te te cilave nderprerja behet sipas fuqise
ligjore (ex lege). Grupin e dyte te shkaqeve e perbejne rrethanat ne te cilat gjykata me
vendimin e saj mund te nderprej proceduren.
Nderprerja e procedures sipas fuqise ligjore Kete lloj nderprerje e shkaktojne:
- vdekja e pales te cilen nuk e perfaqeson perfaqesuesi me procure te pergjithshme;
- vdekja e perfaqesuesit ligjor te pales ( e pala nuk ka perfaqesues me procure)
- mbarimi i ekzistimit te pales e cila eshte person juridik (rasti i falimentimit)
- ndalja e punes se gjykates per shkak te luftes, termetit, vershimit, epidemise, etj
Nderprerja e procedures me vendim te gjykates Gjykata e nderpren proceduren:
- neqoftese ka vendosur qe te mos e zgjidh vete ceshtjen paraprake
- nese pala ndodhet ne territorin qe eshte izoluar per shkak termeti, vershimi
- ne lidhje me propozimin per rivendosjen e gjendjes se meparshme
- nese vendimi meritor per kerkesepadine varet nga pergjigja ne pyetje se a eshte kryer
veper penale dhe kush e ka kryer ate.

Pezullimi i procedures Pezullimi i procedures kontestimore shkaktohet me vullnetin e


paleve, vullnet ky i shfaqur shprehimisht apo ne menyre konkludente. Shkaqet per te cilat
mund te vie deri te pezullimi i procedures jane:
- kur te dy palet ne sance gojarisht apo me ane te shkreses deklarojne se deshirojne qe
procedura te pezullohet
- kur te dy palet e thirrura rregullisht nuk vijne ne gjykate
- kur njera pale mungon nga seanca, e ajo qe eshte e pranishme e propozon pezullimin
- kur nga senaca mungon i padituri e paditesi nuk e propozon dhenien e aktgjykimit per
shkak te mungeses edhe pse jane plotesuar te gjitha kushtet tjera.
P-20. Perfundimi i procedures kontestimore
Ne te shumten e rasteve procedura kontestimore merr fund me vendim gjyqesor, me te cilin
pranohet apo refuzohet kerkesepadia. Efekt te njejte ka edhe vendimi me te cilin gjykata e
hedh poshte padine per shkak se nuk ekzistojne kushtet e natyres procedurale.
Vendimin me te cilin pranohet apo refuzohet kerkesepadia eshte vendim meritor, sepse me te
perfundon ceshtja juridike ne themel. Ndersa vendimi me te cilin hedhet poshte kerkesepadia
eshte vendim i natyres procedurale sepse me te gjykata nuk shprehet ne themel te ceshtjes.
Procedura mund te perfundoj edhe me veprime disponibile te paleve: me terheqjen e padise,
me heqjen dore nga kerkesepadia; si dhe me pajtimin (ujdine) procedurale te paleve.
P-21. Aktgjykimi dhe llojet e aktgjykimeve
Me aktgjykim gjykata vendos per themelsine e kerkesepadise e cila eshte object i gjykimit.
Sipas llojit te mbrojtjes aktgjykimi mund te jete denues, vertetue ose transformues.
Aktgjykimi me te cilin refuzohet kerkesepadia gjithmone eshte vertetues.
Aktgjykimi denues quhet aktgjykimi me te cilin pranohet kerkesepadia dhe detyrohet i
padituri qe te permbush prestimin e detyruar ne dobi te paditesit. Me te caktohet afati per
ekzekutimin vullnetar te prestimit. Ky afat zakonisht eshte 15 ditor. Ky lloj i aktgjykimit
mund te behet document ekzekutiv.
Aktgjykim vertetues quhet aktgjykimi me te cilin gjykata ne dispozitivin e tij e njeh
vetem qenien apo mosqenien e nje maredhenie juridike, te nje fakti juridik, te nje te drejte
apo vertetesine ose jovertetesine e nje dokumenti. Kete aktgjykim gjykata e jep kur konstaton
se kerkesepadia eshte e themelte apo nuk eshte e themelte.
Aktgjykimi transformues quhet aktgjykimi me te cilin pranohet si e themelte
kerkesepadia e parashtruar me padi transformimi. Me kete aktgjykim gjykata e ndryshon apo
e anulon raportin juridik nga i cili per palet dalin te drejta dhe detyrime. Ky aktgjykim
ndikon ndaj te gjitheve (erga omnes). Nderkaq ai me te cilin refuzohet kerkesa e paditesit
ndikon vetem midis paleve (inter partes).
Aktgjykimi sipas rendesise se perfundimit mund te jete definitive apo i ndermjetshem.
Aktgjykimi denifinitiv quhet aktgjykimi me te cilin gjykata vendos sikurse mbi
themelsine ashtu edhe mbi lartesine e kerkesepadise.
Aktgjykimi definitive eshte i plote nese e perfshin gjithe kerkesepadine , ndersa i pjesshem
quhet aktgjykimi definitive i cili kufizohet ne nje pejse te kerkesepadise.
Aktgjykimi i ndermjetshem eshte ai aktgjykim me te cilin gjykata vendos vetem per
themelsine e bazes juridike e jo edhe per lartesine (sasine) e kerkespadise.
P-22. Pjeset perberese te aktgjykimit
Aktgjykimi i hartuar me shkirm perbehet nga tri pjese: pjsa hyrese; pjesa urdheruese
dispozitivi; 3) pjesa arsyetuese.
Hyrja e aktgjykimit permban:shenimin se aktgjykimi jepet ne emre te popullit, emrin e
gjykates, emrin dhe mbiemrin e kryetarit dhe anetareve te trupit gjykues; emrin, mbiemrin,

profesionin dhe vendbanimin e paleve; te perfaqesuesve te tyre ligjor dhe me procure;


tregimin e shkurter te objektit te kontestit; diten e perfundimit te shqyrtimit kryesor; si dhe
diten kur eshte dhene aktgjykimi.
Dispozitivi i aktgjykimit permban: vendimin e gjykates me te cilin pranohet apo refuzohet
kerkesepadia ne lidhje me ceshtjen kryesore dhe kerkimet aksesore. Kjo vlen edhe per
kunderpadine nese ne lidhje me te eshte vendosur ne te njejtin aktgjykim. Ne dispozitiv
gjykata e fut vendimin edhe per shprenzimet gjyqesore. Pervec kesaj me aktgjykim
perfshihen edhe vendimet: mbi ekzistimin apo mosekzistimin e kerkeses se paditurit per
kompensim; mbi kerkesen incidentale per vertetim; etj.
Ne arsyetimin e aktgjykimit gjykata spjegon: kerkesepadine dhe faktet mbi te cilat ajo
eshte bazuar; arsyet me te cilat i padituri mbrohet; mjetet e sulmit te metejme ne lidhje me
mbrojtjen e te paditurit; faktete vendimtare te cilat jane kontestuese dhe ato qe nuk ja ne
kontestuese; cilat prova i ka marre gjykata; rezultatin e te provuarit; cmuarjen e provave te
marra dhe arsyet provuese, gjendjen faktike te cilen e ka marre per baze me rastin e marrjes
se vednimit.
Aktgjykimi per shkak te mungeses dhe aktgjykimi pohues duhet te permbajne shkaqet te cilat
e justifikojne dhenien e aktgjykimit te tille.
Vendimet e formes se prere Vendimi i formes se prere ka domethenien se ai vendim nuk
mund te goditet me me mjet te zakonshem goditjeje dhe me forme te prere kuptohet efekti i
vendimit si akt juridik.
Vendimi i shkalles se pare merr formen e prere:
1- kur nuk eshte bere ankesa kunder ketij vendimi mbrenda afatit te caktuar me ligj
2- kur pala heq dore nga e drejta e ankimit;
3- kur ankesa e paraqitur eshte terhequr;
4- kur ankesa e paraqitur me vendim te gjykates se shkalles se dyte refuzohet si e
pathemeluar dhe vendimi i shkalles se pare refuzohet;
Vendimi i gjykates se shkalles se dyte menjehere behet i formes se prere sepse kunder tij
nuk lejohet ankesa.
Vednimi behet i formes se prere ne kuptimin material ne momentin kur behet i prere ne
kuptimin formal ndaj te dy paleve.
P-23. Procedura sipas mjeteve te goditjes se vendimeve
Gjyqtari sado i mire i kujdesshem dhe i pregaditur qe te jete, ai mund te gaboj ne dhenien e
vendimeve. Kete gabim ai mund ta beje si me rastin e cmuarjes se provave shtu edhe me
rastin e zbatimit te nirmave. Per kete arsye eshte parapa qe permes mjeteve te goditjes te
behet shqyrtimi i ceshtjes nga nje gjykate tjeter.
Mjet te goditjes quajme mjetin procedural me te cilin pala apo personi tjeter i autorizuar nga
gjykata kompetente kerkon qe ta anuloj apo ndryshoj vendimin per te cilin pretendon se eshte
i padrejte.
Ekzistojne mjetet e goditjes se zakonshme dhe mjetet e jashtezakonshme.
Me mjetet e zakonshme goditen vendimet te cilat nuk kane marre formen e prere, ndersa me
te dytat goditen vendimet e formes se prere.
Mjete te zakonshme me te cilat goditet aktvendimi dhe aktgjykimi eshte ankesa, dhe mjeti
me te cilin goditet urdherpagesa eshte prapesim (kundershtimi).
Si mjete te jashtezakonshme juridike jane; revizioni kunder aktgjykimit, revizioni kunder
aktvendimit, kerkesa per mbrojtjen e ligjshmerise, dhe propozimi per perseritjen e
procedures.

P-24. Ankesa kunder aktgjykimit


Ankesa eshte mjet i rregullt i goditjes kunder aktgjykimit te shkalles se pare pa perjashtim. E
drejta e ankimit kunder aktgjykimit eshte e garantuar me kushtetute. Kjo ankese prodhon
efekt suspenziv, sepse e pengon aktgjykimin qe te merr formen e prere. Ankesa eshte mjet
universal i goditjes sepse me te pala ka te drejte qe te atakoj cdo aktivitet te gjykates. Ne kete
aspect kufizime kane aktgjykimi i cili mirret per shkak te mungeses dhe aktgjykimi ne baze
te pohimit.
Forma dhe permbajtja e ankeses Ankesa behet ne forme te aktit te shkruar. Pervec
elementeve qe duhet ti permbaje cdo parashtrese, ankesa duhet te tregohen edhe:
1)aktgjykimi kunder te cilit behet ankesa; 2) deklarata nga e cila shihet se a goditet
aktgjykimi ne teresi apo vetem ne pjesen e caktuar; 3)shkaqet e ankimit; 4) nenshkrimi i
pales qe e ben ankimin. Eshte e rpeferueshme qe ankesa te permbaje edhe propozimin per
vendim te cilin gjykata e larte duhet ta jep sipas mendimit te ankuesit (propozimi i ankeses).
Shkaqet e ankimit Shkaqet per te cilat behet anikim ndahen ne tri grupe:
1)shkeljet esenciale te dispozitave procedurale; 2)vertetimi i gabuar apo jo i plote i gjendjes
faktike; 3) zbatimi i gabuar i gjendjes materiale.
A-Shkeljet esenciale te dispozitave procedurale Veprimi procedural i cili nuk eshte kryer
ne pajtim me dispozitat procedurale eshte jo i rregullt dhe ka te meta formale. Gjykata mund
te gaboj pra duke e zbatuar gabimisht dispoziten procedurale apo duke mos e zbatuar ate fare.
Ne te dy rastet thuhet se gjykata ka bere shkelje te ligjit. Shkelje esenciale jane ato shkelje te
cilat jane ne lidhje kauzale me vendimin e padrejte. Per nga rendesia e tyre, meqe nuk jane te
njejta, shkeljet esenciale ndahen ne: shkelje esenciale absolute dhe shkelje esenciale relative.
Shkeljet esenciale relative- jane p.sh. refuzimi i paarsyeshem i propozimit te pales per
shfrytezimin e ndonje mjeti provues e qe nje gje e tille ka ndikuar qe gjendja faktike te mos
vertetohet ne menyre te plote; pastaj mosmarrja e pelqimit te pales per caktimin e ekspertit;
etj.
Shkelje esenciale absolute jane ato shkelje per shkak te te cilave gjithmone duhet anuluar
vednimin e dhene. Kur kemi shkelje te tilla, aktgjykimi gjithmone anulohet. Shkeljet
esenciale absolute ndahen ne tri grupe:
1) shkeljet e dispozitave te prezumimeve procedurale
2) shkeljet qe kane te bejne me disa parime te procedures kontestimore
3) shkeljet e rregullave te vendosjes dhe te vendimit.
1.Shkeljet e dispozitave te prezumimeve procedurale ndahen ne tri grupe:
1)ne shkeljet e prezumimeve ne lidhje me gjykaten ku hyjne (perberja jo e rregullt e
gjykatave, gjyqtari i perjashtuar, dhe jokompetenca gjyqesore);
2)ne lidhje me palet hyjne (pazotesia per te qene pale; pazotesia per te vepruar dhe
perfaqesimi jo i rregullt i paleve);
3)ne lidhje me objektin (ekzistimi i prezumimeve procedurale negative)
2.Shkeljet qe kane te bejne me disa parime te procedures kontestimore-ketu hyjne:
shkelja e parimit te pandermejetesise, shkelja e parimit te degjimit te dy paleve
ne procedure, shkelja e parimit te kontradiktoritetit, shkelja e parimit te
publicitetit.
3.Shkelja e rregullave te vendosjes dhe te vendimit shkelje te tilla jane: vendosja ne
kundershtim, dhenia e aktgjykimit ne baze te pohimit pa qene plotesuar kushtet per nje gje te
tille, dhenia e aktgjykimit ne baze te mungeses pa u plotesuar kushtet, tejkalimi i
kerkesepadise.

B-Konstatimi i gabuar apo jo i plote i gjendjes faktike Gjendja faktike nuk eshte
konstatuar rregullisht, neqoftese gjykata gabimisht e ka vertetuar ndonje fakt
relevant dhe te rendesishem ose kur nje fakt te tille nuk e ka vertetuar fare.
C-Zbatimi i gabuar i normes materiale Me shkelje ose zbatim jo te drejte te ligjit
material kuptojme kur gjykata nuk e ka zbatuar ndonje norme juridike-materiale te cilen
eshte dashur ta zbatoj. Ne keto raste vendimi mund te goditet dhe anulohet.
P-25. Procedura dhe vendimet sipas ankeses
Procedura sipas ankese zhvillohet ne dy seksione.Ne te parin vepron gjykata e shkalles se
pare, ndersa ne te dytin gjykaya e shkalles se dyte.
Ankesa gjithmone i dorezohet gjykates e cila e ka dhene aktgjykimin e goditur. Se pari ajo
duhet te konstatoj se a eshte parashtruar ankesa me kohe, pra mbrenda afatit ligjor prej 15
ditesh, e pastaj te konstatoj se a eshte e plote dhe e lejueshme.
Ankesen e paraqitur pas kalimit te afatit, apo ankesen e palejueshme ose jo te plote, gjykata e
hedh poshte me ane te aktvendimit.
Kunder aktvendimit me te cilin hedhet poshte ankesa, lejohet ankim i posacem.
Nje ekzemplar te ankeses, natyrisht nese pra ajo eshte ne rregull, gjykata ia dergon pales
kundershtare, e cila mbrenda afattit prej 8 ditesh ka te drejte por nuk eshte e detyruar qe me
shkrim te pergjigjet ne ankese. Pasi qe te arrij kjo pergjigje, apo edhe nese nuk arrin, pasi qe
te kaloj afati prej 8 ditesh, gjykata e shkalles se pare lenden ia dergon gjykates se shkalles se
dyte.
Gjykata e shkalles se dyte, para se te vendos ne lidhje me ankesen e pergatit ceshtjen. Kete e
ben relatori, te cilin e cakton kryetari i trupit gjykues te gjykates se shkalles se dyte.
Gjykata e shkalles se dyte, apo e ankimit mund te merr vendim ose te natyres procedurale ose
te natyres meritore. Vendimi i natyres procedurale eshte ai vendim i cili nuk ka te beje
drejtpredrejte me kerkesepadine. Per shkak te rendesise procedurale ky vendim jepete ne
forme te aktvendimit.
Vendimi i natyres meritore eshte ai vendim i cili ka te beje drejtperdrejte me kerkesepadine,
dhe ky vendim jepet ne forme te aktgjykimit. I tille eshte p. sh. Aktgjykimi me te cilin
refuzohet ankesa dhe vertetohet aktgjykimi i shkalles se pare.
Gjykata e shkalles se dyte, pas dhenies se vendimit sipas ankeses, ia kthen lenden shkalles se
pare. Kjo pastaj ua dergon paleve nga nje kopje te vendimit e poashtu edhe nderhyresve nese
ata ekzistojne.
P-26. Revizioni kunder aktgjykimit dhe aktvendimit
Revizioni kunder aktgjykimit Revizioni eshte mjet i goditjes se jashtezakonshme me te
cilin pala e godite aktgjykimin e formes se prere te gjykates se shkalles se dyte te dhene sipas
ankeses kunder aktgjykimit te shkalles se pare per shkak te shkeljes se ligjit.
Shkaqet per paraqitjen e revizionit nga pala jane: shkeljet esenciale absolute te dispozitave
procedurale dhe zbatimi i gabuar i se drejtes materiale. Revizioni nuk lejohet per shkak te
konstatimit te gabuar apo jo te plote te gjendjes faktike.
Ne kontestet pasuroro juridike me rendesi te posacme sociale, revizioni eshte i lejueshem pa
marre parasysh objektin e kontestit. Te tilla jane: 1)kontestet ne lidhje me ushqimin ligjor; 2)
kontestet ne lidhje me maredhenien e punes; 3) kontestet ne lidhje me te drejtene autorit;
4)kontestet ne lidhje me pronesine indurstriale.
Kompetente oer vendosje ne lidhje me revizionin eshte gjykata supreme. Afati per paarqitjen
e revizionit eshte 30 dite nga dita kur pales i eshte dorezuar aktgjykimi i shkalles se dyte. As
afati per paraqitjen e revizionit e as revizioni i paraqitur nuk e shtyjne ekzekutimin e
vendimit .

Revizioni kunder aktvendimit Palet mund te paraqesin revision kunder aktvendimit te


gjykates se shkalles se dyte me te cilat perfundon procedura ne menyre te prere.
Mirepo, nese eshte fjala per aktvendime te cilat jepen ne kontestet ne te cilat nuk lejohet
revizioni kunder aktgjykimit , atehere revizioni nuk lejohet as kunder aktvendimeve te tilla.
Ligji parasheh qe revizioni kunder aktvendimit lejohet gjithmone ne keto dy raste:
1)kunder aktvendimit te gjykates se shkalles se dyte me te cilen hudhet poshte ankesa;
2) kunder aktvendimit te gjykates se shkalles se dyte me te cilin vertetohet aktvednimi i
gjykates se shkalles se pare me te cilin eshte hedhur poshte revizioni.
P-27. Kerkesa per mbrojtjen e ligjshmerise (KML)
Kjo kerkese eshte mjet goditjeje jo suspenziv, por i kufizuar me te cilin prokurori publik e
godit vendimin e formes se prere per shkak te shkeljes se ligjit apo kontrates nderkombetare.
Kompetent per ngritjen e KML eshte Prokurori Publik i Kosoves. Lidhje me kete kerkese
vendos Gjykata Supreme. Nuk eshte me rendesi se a eshte bere vendimi i formes se prere ne
shkalle te pare apo ne shkalle te dyte. Kjo vlen edhe kur jane ne pyetje aktvendimet. KML
mund te paraqitet ne afat mbrenda 90 ditesh nga dita kur vendimi eshte bere i formes se
prere.
Nese kunder vendimit te shkalles se dyte eshte paraqitur revizioni, afati per paraqitjen e KML
eshte 30 dite dhe fillo nga dita kur prokurorit publik i dorezohet nje kopje e revizionit.
P-28. Perseritja e procedures
Sipas ligjit, cdo procedim i perfudnuar me vendim te formes se prere mund te perseritet
sipas propozimit te pales, kur per nje gje te tille jane plotesuar kushtet e parapara me ligj.
Propozimi per perseritjen e procedures eshte mjet i jashtezakonshem i goditjes i kufizuar,
josuspenziv dhe i dyanshem.
Shkaqet ne baze te te cilave pala mund te kerkoj perseritjen e procedures ndahen ne tri grupe:
1) shkeljet me te renda te dispozitave procedurale; 2) veprat penale te pjesemarresve ne
procedure te cilat kane mundur te ndikojn ne permbajtjen e vendimit; dhe 3) faktetdhe provat
e reja.
Shkeljet me te renda te dispozitave procedurale Perseritja e procedures per keto shkaqe
mund te kerkohet ne rastet:
- per shkak te pjesemarrjes se gjyqtarit te perjashtuar ne dhenien e vendimit te formes se
prere;
- per shkak se pales nuk i eshte dhene mudnesia e marrjes pjes ene gjykim
- per shkak te mungesave te cilat kane te bejne me zotesine per te qene pale ne gjykim.
Veprat penale Perseritja per shkaqe te ketij lloji mund te propozohet:
- nese vendimi eshte bazuar ne theniet e deshmiatereve apo te eksperteve te cilet kane
qene te rreme
- nese vendimi i dhene eshte bazuar ne dokumentin e falsifikuar apo te rreme
- nese vendimi i dhene eshte pasoje e vepres penale te kryer nga gjyqtari, gjyqtari porot,
perfaqesuesi ligjor apo me procure ose pala kudnershtare.
Faktet dhe provat e reja Nga ky lloj perseritja kerkohet kur:
- vendimi qe goditet eshte ne kudnershtim me vendimin e dhene me heret
- vendimi eshte bazuar ne nje vendim te gjykates ose te nje organi tjeter qe me vone eshte
anuluar apo ndryshuar.
- Kur pala merr dijeni epr prova apo fakte te reja.
Afati per paraqitjen e propozimit per perseritje te procedures eshte 30 dite dhe fillon nga dita
kur pala merr dijeni per shkakun e preseritjes, por jo me vone se 5 vite nga dita kur vendimi
merr formen e prere. Nje kopje te propozimit per perseritje te procedures gjykata ia dergon
pales kundershtare e cila mund te pergjigjet me shkrim ne afat prej 15 ditesh.

Propozimin per perseritjen e procedures i dorezohet gjykates e cila e ka dhene vendimin e


shkalles se pare dhe kompetente per te vendosur per kete eshte poashtu gjykata e shkalles se
pare. Mosardhja e paleve ne seancen per propozimin per perseritjen e procedures nuk e
pezullon gjykimin. Pas shqyrtimit te propozimit gjykata e jep vendimin.
Propozimin e pathemelt per perseritje te procedures gjykata e refuzon me aktvendim.
P-29. Procedurat e posacme kontestimore
LPK i ka rregulluar disa procedura te posacme: Proceduren e zgjidhjes se kontesteve
ekonomike; proceduren e zgjidhjes nga mardhenia e punes; proceduren sipas padise per
shkak te pengim posedimit; proceduren per dhenien e urdherpageses; proceduren per
zgjedhjen e kontesteve me vlere te vogel; procedura per zgjidhjen e kontesteve martesore;
procedura per zgjidhjen e kontesteve prindore; procedura per vendosje per ruajtjen dhe
edukimin e femijeve.
Procedura ne kontestet martesore dhe familjare Keto procedura te posacme jane te
rregulluara me Ligjin mbi martesen dhe maredheniet familajre. Ky ligj thot se ne proceduren
ne kontestet martesore, ne kontestet nga maredheniet ndermjet prinderve dhe femijeve, ne
kontestet per ushqim dhe ne kontestet pasurore ndermjet anetareve te familjes zbatohen
dispozitat e Ligjit mbi proceduren kontestimore nese me ligj nuk eshte caktyar ndryshe.
Procedura e zgjidhjes se kontesteve martesore Kjo procedure vihet ne veprim me ane te
padise apo me ane te propozimit te perbashket per shkurorezim me marreveshje. Me keto
mjete kerkohet ndryshimi i statutit te bashkeshoreteve me ante te anulimit te marteses apo me
ane te shkurorezimit. Me padi mund te kerkohet edhe vertetimi se maredhenia e caktuar eshte
martese apo n uk eshte martese. Aktgjykimi me te cilin anulohet martesa apo vendoset
shkurorezimi prodhon efekt ex nunc (ne te ardhmen) dhe erga omnes (per te gjithe).
Procedura e zgjidhjes se kontesteve prindore Procedura sipas te cilave zgjishen keto
konetste vihet ne veprim me keto lloj padish: 1) me padi per vertetimin e amesise apo atesise;
2) me padi per kundershtimin e amesise dhe atesise; 3) me padi per anulimin e deklarates me
te cilen eshte njohur atesia; 4) me padi te personit qe e konsideron veten at te femijesse lindur
jashte marteses e me te cilen ai e kudnershton atesine e personit tjeter.
Procedura per vendosje per ruajtjen dhe edukimin e femijeve Per ruajtjen dhe
edukimin e femijeve vendoset gjate ekzistimit te marteses, sidomos kur prinderit jetojne
ndamas. Per kete vendos organi i kujdestarise. Kompetenca e gjykates per nje gje te tille
parashihet kur para asaj gjykate shtrohet ceshtja e zgjidhjes se marteses apo ceshtja e
konstatimit se nuk ekziston martesa.
Ne kontestet prindore gjykata ex officio vendos per ushqimin e femijeve te mitur te
perbashket, apo te femijeve te moshes madhore por te paafte per pune.
Procedura ne kontestet per shkak te pengim posedimit Ne kete procedure mundesohet
rivendosja e shpejte dhe efikase e gjendjes faktike te crregulluar pa e shqyrtuar vete te drejten
e posedimit. Poseduesi padine duhet ta ngrej mbrenda afatit prej 30 ditesh, nga dita e marrjes
se dijenise per pengimin dhe penguesin, e me se voni nje vit nga dita e pengimit.
Ne keto raste kompetence ekskluzive ka gjykata ne territorin e se ciles gjindet sendi i
paluajtshem. Vendimi mbi kerkesepadine jepet ne forme te aktvendimit. Ekzekutimi i
deytureshem mund te kerkohet vetem mbrenda 30 diteve.
Procedura e dhenies se urdherpagesave Ne kete procedure, gjykata ne baze te
pretendimit te paditesit se i padituri ia ka borxh nje shume te caktuar te hollash , jep vendim
me te cilin i padituri urdherohet qe mbrenda afatit te caktuar te paguaj borxhin. Vendimi i
dhene, nese nuk anulohet sipas mjetit te goditjes (kundershtimit) e fiton cilesine e
dokumentit ekzekutiv. E pastaj ne baze te ketij vendimi ekzekutiv mund te inicohet procedura
permbaruese. Urdheresa epr pagimin e borxhit eshte aktvendim te cilin ligji e quan
urdherpagese mandatum. Kur kerkesa ne te holla eshte me e madhe se ajo e caktuar me ligj,

p.sh. mbi 1000dm, atehere urdheresa jepet vetem po qe se padise i bashkangjitet dokumenti
origjinal apo kopja e verifikuar.
Procedura e zgjidhjes se kontesteve ekonomike (tregtare) Ne keto konteste, gjykata e
shkalles se dyte vepron ne trup gjykues prej dy gjyqtareve professional dhe nje gjyqtari
porot. Ne keto konteste padia gjithmone i dergohet te paditurit me kerkese qe me shkrim te
pergjigjet ne padi. Ne kontestet ekonomike, nese dy palet mungojne ne seancen pregatitore
apo ne shqyrtimin e pare kryesor, atehere nuk shkaktohet pezullimi i procedures por vetem
shtyhet seanca. E nese nuk viujne as ne seancen e dyte, atehere konsiderohet se eshte
terhequr padia.
Arbitrazhet (gjykatat e zgjedhura) arbitrazhi eshte institucion joshteterore i perbere prej
nje apo me shume subjektesh , te cilit palet me marreveshje ia besojne zgjidhjen e nje
kontesti me ane te vednimit te cilin ligji e barazon me aktgjykimin e formes se prere
Arbitrat e arbitrazhit i zgjedhin vete palet. Vendimi i arbitrazhit jepet ne forme te aktgjykimit.
Ekzistojne arbitrazhet institucionale ( te perhershme) dhe ato ad hoc ( te perkoshme).
Arbitrazhet e perhershme zakonisht formohen prane Odave ekonomike. Arbitrazhi i
perkoshem formohet me kontrate ne mes te paleve per zgjedhjen e vetem nje kontesti-pra atij
konkret. Ndersa arbitrazhi i perhershem eshte organizate permanente e themeluar me qellim
qe ta kryej funksionin gjyqesor sa here qe palet i paraqiten me kerkese per zgjidhjen e
konetstit.
P-30. Procedura permbaruese
Procedura kontestimore si procedure e pergjithshme njohjeje dhe rpocedura permbaruese si
procedure e realizmit te dhunshem jane ngushte te lidhura njera me tjetren.
Parimet e procedures permbaruese jane: parimi i legalitetit rigoroz formal; parimi i mbrojtjes
se debitorit; dhe parimi i prioritetit, barazise dhe ekskluzivitetit.
Parimi i legalitetit rigoroz formal Ky parim ka te beje me rregullat per nxjerrjen e
aktvendimit mbi lejimin e ekzekutimit. Sipas tij gjykata e ekzekutimit nuk ka tager te
leshohet ne vleresimin e ligjshmerise materiale dhe te rregullsise se dokumentit . Kjo eshte
keshtu sepse nuk lejohet gjykimi i ri midis paleve te njejta per ceshtjen juridike per te cilin
ekziston vendimi i formes se prere. Sipas ketij parimi ekzistimi i kredise dhe legjitimimi i
paleve mund te provohet vetem me ane te dokumentit te provuar. Kjo do te thote se kalimi i
kredise apo i debise ne personin tjeter pas dhenies se vendimit meritor duhet te provohet me
document publik.
Parimi i mbrojtjes se debitorit Me kete parim kuptojme se realizimi i dhunshem i kredise
se kreditorit i cili behet gjate procedures permbaruese nuk guxon ti vej ne pyetje lirine,
jeten, krenarine e as ekzistencen ekonomike te debotiroti.
Parimi i prioritetit, barazise dhe i ekskluzivitetit Ne rastin ne te cilin paraqiten disa
kreditore qe tentojne ti realizojne kredite ne te holla mbi te njejtin object te debitorit, atehere
paraqitet nevoja qe te caktohen raportet midis ketyre kreditoreve. Per kete qellim ne
proceduren permbaruese eshte parapa parimi kohor sipas te cilit rkeditore i realizojne kredite
e tyre ndaj te njejtit debitor dipsd radhes se fitimit te se drejtes per realizim.
P-31. Subjektet e procedures permbaruese
Ne proceduren permbaruese si subjekte procedurale paraqiten: gjykata, palet dhe
pjesemarresit e tjere.
Gjykata eshte subject kryesor ne proceduren permbaruese. Veprimet e ekzekutimit i kryen
vete, por edhe nepermjet organeve ndihmese qe veprojne sipas udhezimeve te saj. Si organe
ndihmese te gjykates jane: referentet e ekzekutimit, sherbimi i kontabilitetit, zyrat e gjykates
per regjistra te tokes, organet e policies, etj.
Palet ne kete procedure jane dy; kreditori dhe debitori.

Pjesemarres ligji e quan personin i cili ne proceduren permbaruese e realizon ndonje te


drejte te tij apo interes juridik e nuk eshte as kreditor as debitor. Si pjesemarres eshte
kreditori i siguruar me peng, titullari i se drejtes apo i barres reale mbi objektin e ekzekutimit,
bashkesia shoqerore, etj.
Dokumenti ekzekutiv Dokument ekzekutiv eshte shkresa qe permban aktin juridik me te
cilin vertetohet ekzistimi i kredise. Nga dokumenti ekzekutiv del detyra e gjykates qe sipas
propozimit te kreditorit ta caktoj dhe zbatoj ekzekutimin. Dokumenti eshte i pershtatshem per
ekzekutim nese ne te jane te shenuar: kreditori, debitori, objekti, vellimi dhe koha e
permbushjes se detyrimit. Cilesi te dokumentit ekzekutiv kane keto akte juridike: aktgjykimi,
aktvendimi, urdherpagesa , vendimi i huaj gjyqesor dhe vendimi i arbitrazhit te huaj.
Mjetet e ekzekutimit Mjete te ekzekutimit jane metoda me te cilat gjykata me dhune e
realizon kredine e kreditorit. Te tilla jane p. sh. Shitja e sendeve te luajtshme apo te
paluajtshme te debitorit, bartja e kredise ne te holla e debitorit ne kreditorin, etj.
Mjetet per realizmin e kerkesave jo ne te holla jane: dorezimi dhe dergimi i sendeve te
luajtshme, detyrimi per veprim, mosveprim apo pesim, detyrimi per kthimin e punetorit ne
pune, detyrimin per dhenien e deklarates.
Objekti i ekzekutimit Objekt i ekzekutimit jane sendet dhe te drejtat e debitorit mbi te
cilat mund te zbatohet ekzekutimi. Ne proceduren e ekzekutimit per realizimin e rekdise ne te
holla, sendet dhe te drejtat e debiotirt shendrrohen ne te holla (me ane te shitjes) dhe object
ekzekutimi behen te hollat e tij. Kur kredia e kreditorit nuk perbehet ne te holla, atehere
object i ekzekutimit jane sendet e caktuara te debitorit apo pjeset e pasurise se tij.
P-32. Procedura siguruese
Ekzekutimi me force i nje vendimi me qellim te realizimi te kerkeses se kreditorit mund te
lejohet vetem pasi qe te behet ekzekutiv dokumenti. Qellimi i procedures siguruese eshte qe
te rriten gjasat per realizimin e kerkeses se kreditorit dhe zvogelimi i rrezikut qe i kanoset
realizimit te kesaj kerkese.
Llojet e mjeteve siguruese- Ligji i parasheh tri lloje te mjeteve siguruese:
1) te drejten e pengut mbi sendin e paluajtshem; 2) masat paraprake dhe 3) masat e
perkohshme.
E drejta e pengut mbi sendin e paluajtshem kete mjet sigurimi kreditori e propozon me
qellim qe te bej presion mbi debitorin qe ta permbush detyrimin ne te holla. Gjykata e cakton
me vendimin e saj kete mase siguruese vetem ne baze te dokumentit ekzekutiv perfekt. E
drejta e pengut shuhet sipas dispozitave me te cilat eshte parapa shuarja e detyrimeve juridiko
civile.
Masat paraparake Masa paraprake i sherben kreditorit per sigurimin e kredise ne te holla.
Per caktimin e mases siguruese duhet te plotesohen dy kushte: qe te ekzistoj vednimi
gjyqesor mbi kerkesen ne te holla por i cili ende nuk eshte bere document ekzekutiv; dhe qe
kreditori ta beje te besueshem rrezikun se pa caktimin e kesaj mase kerkesa ne te holla do te
pengohej qe te realizohej, apo do te veshtersohej realizimi i kesaj kerkese. Urdherpagesa
mund te sherbeje si baze per caktimin e mases paraprake, por vetem nese eshte mebshtetur ne
cek apo kambial
Si masa paraprake qe mund te caktohen jane: regjistrimi i sndeve te luajtshme te debitorit;
ndalimi i kontabilitetit shoqeror qe debitorit tia kaloj nga xhirollogaria shumen e te hollave
per te cilen eshte shqiptuar me vendimin e gjykates masa paraprake.
Sipas propozimit te debitorit gjykata e perfundon proceduren siguruese nese debitori e
deponon ne gjykate shumen e te hollave te detyruara, nese debitori e bind gjykaten se kredia
e kreditorit eshte realizuar, dhe nese me vendim te formes se prere konstatohet se kredia nuk
ka ekzistuar.

Masat e perkohshme Keto masa jane mjet i perkoshem sigurimi. Keto masa mund te
caktohen para fillimit, gjate zhvilimit apo pas perfundimit te procedures kontestimore. Me
masat e perkohshme mund te sigurohen si kredite ne te holla ashtu edhe ato ne jo te holla. Si
masa te perkohshme gjykata mund te caktoj: ndalimi i debitorit qe ta ngarkoj apo tjetersoj
sendin e paluajtshem; ndalimi i debitorit qe te disponoj me sendet e luajtshme dhe lenia e
tyre ne ruajtje, ndalimi i kontabilitetit shoqeror qe nga xhirollogaria e debitorit te kaloj
shumene caktuar te hollave ne xhirollogarine tjeter.
P-33. Procedura jokontestimore
Procedura jokontestimore eshte ajo procedure e cila nuk eshte kontestimore. Kjo procedure
perbehet prej nje varg procedurash te posacme ne te cilat zgjidhen ceshtjet juridike ku nuk
ekziston kontesti midis subjekteve te se drejtes.
Parimet e procedures jokontestimore Per inicimin e procedures jokontestimore ne disa
ceshtje juridike vlen parimi i dispozivitetit kurse ne te tjerat ai i oficialitetit.
Sipas parimit te dispozivitetit gjykata vendos ne baze te kerkeses se subjektit te interesuar qe
nuk eshte organ shteteror, ndersa ne rastet tjera, iniciativen per zgjidhjen e ceshtjes juridike
jokontestimore e merre gjykata , organi i kujdestarise apo prokurori publik.
Parimi i oralitetit nuk vlen ne shumicen e rasteve dermuese. Moszbatimi i parimit te oralitetit
ka ndikuar qe me ligj te parashihet kur palet nuk vijne ne sance, nuk pengohet procedimi i
ceshtjes nga ana e gjykates.
Parimi i publicitetit nuk vlen ne procedurat ne te cilat vendoset per statusin personal apo
familjar.
Subjektet e procedures jokontestimore Subjekte te kesaj procedure jane: gjykata, organet
ndihmese te gjykates dhe palet. Nderhyresi ne kete procedure paraqitet rrallehere.
Per zgjidhjen e ceshtjeve te natyres jokontestimore sipas kompetences lendore jane gjykatat
komunale. Ne gjykaten e shkalles se pare competent eshte gjyqtari i vetem. Trupi gjykues
vepron vetem ne ceshtjet banesore dhe ne ato per caktimin e kompensimit per pasurine e
ekspropriuar. Kompetenca tokesore caktohet ne baze te vendbanimit apo vendqendrimit te
personit ne interes te te cilit zhvillohet procedura.
Llojet e procedurave jokontestimore Ceshtjet jokontestimore ndahen ne dy grupe.
Ne grupin e pare - bejne pjese procedurat sipas te cilave rregullohet statusi personal apo
statusi familjar. Ne kete grup hyjne: procedura per heqjen e zotesise per te vepruar; procedura
e shpalljes se vdekjes se personit te zhdukur; procedura per vazhdimin e te drejtes prindore;
procedura per heqjen dhe kthimin e te drejtes prindore; dhe procedura per dhenien e lejes per
martese.
Ne grupin e dyte - bejne pjese procedurat sipas te cilave rregullohet menyra e vendosjes
mbi raportet pasurore juridike . Ne kete grup hyjne: procedura per shqyrtimin e pasurise
trashigimore; procedura per ndarjen e sendit apo te pasurise se perbashket; procedura per
rregullimin e mexhave; procedura per perpilimin, ruajtjen dhe anulimin e dokumentit.
Vendimet dhe mjetet e goditjes se vendimeve- Vendimet qe jepen ne proceduren
jokontestimore kane formen e aktvendimit. Aktvendimi i shkalles se pare kunder te
cilitlejohet ankesa e posacme duhet ta kete pjesen hyrese, dispozitivin dhe pjesen arsyetuese.
Kjo vlen edhe per vendimet e gjykates se shkalles se dyte.
Kunder cdo vendimi meritor lejohet ankes e posacme e cila duhet te ushtrohet ne afat prej 15
ditesh.
Ne proceduren jokontestimore, anesa nuk ka rreptesisht karakter devolutiv, sepse vete
gjykata e shkalles se pare ka targe qe ta ndryshoj vendimin e saj te goditur me ankese.
Nese gjykata e shkalles se pare nuk vepron keshtu, atehere ajo dosjen e lendes ia dergon
gjykates se shkalles se dyte .

You might also like