Lene osobine i promjene

Potrebno radi:

Utvrivanja smrti,
Odreivanja dobi smrti,
Utvrivanja razlika prema patolokim
promjenama
 Lene osobine:
Slijeganje (hypostasis) i zgrudvavanje
(coagulatio) krvi
Mrtvako bljedilo (palor mortis) i mrtvake mrlje
(livores)
Mrtvaka hladnoa (algor mortis)
Mrtvaka ukoenost (rigor mortis)
Mrtvaka mlitavost (flacciditas mortis)
Posmrtna acidifikacija tkiva
Isparavanje lea (exsiccatio postmortalis)
Samovarenje tkiva (autodigestio postmortalis)
 Slijeganje krvi (hypostasis)
U hropcu zastoj krvi u okrajinama
Nakon smrti, u smjeru gravitacije slijeganje krvi
iz k. sudova viih u k. sudove niih dijelova
tijela.
Spoljanja (u koi) i unutranja (u organima)
hipostaza. Iz plua izlazi transudat nakon 24-36h
(sadri hemoglobin za razliku od zaivotno
nastalog hidrotoraksa)
U gornjim dijelovima tijela bljedilo a u donjim
mrtvake mrlje
 Mrtvake mrlje (livores)
Ljubiaste, modre
Otvorenocrvene pod dejstvom hladnoe i vlage
(perkutana oksidacija krvi u kapilarima koe).
Granina temp. je 10 - 15 C
Otvorenocrvene i kod trovanja CO2 (boja
karboksihemoglobina; zasienje krvi preko 30%) i
cijanidima (cijanmethemoglobin)
Tamno smee pri trovanju nitratima, nitritima,
anilinskim derivatima i benzolom (boja
methemoglobina)
Primjetne nakon 1 4h, najprije na vanjskim
stranama vrata
Potpuno izraene nakon 12 24h
 Mrtvake mrlje (livores)
Bre se razviju i obimnije su ako je bilo krvi vie i u
tenom stanju
Mijenjanjem poloaja lea u prva 4h mijenjaju svoj
poloaj i mrlje!!!!! Djelimino su fiksirane 6 12h.
Krv je iskljuivo u k. sudovima ! Na pritisak prstom
isezavaju, a ne stvaraju se na mjestima pritiska leita
pri poloaju na leima: pleke, zadnjica i listovi, pri
poloaju potrbuke: prednji dio grudi, potrbuine i nogu
Pri zasijecanju svjeih mrlja krv se pojavljuje samo iz k.
sudova i lako se spira ili brie (razlika prema k.
podlivima koe i sluzokoe)
 Kasnije, zbog poveane propusnosti sudova i
raspada eritrocita, hemoglobin zajedno sa
plazmom izlazi i imbibira okolno tkivo te nastaju
difuzne m. mrlje koje su fiksne, pa okretanjem
lea nee se seliti.
M. mrlje na licu (kada je le na leima) su
posljedica pritiska na duboke vene u vrijeme
razvoja ukoenosti
U okviru m. mrlja mogu se vidjeti i takasta
posmrtna krvarenja (vibices; hipostatska purpura).
Ispod su epitela a u blizini znojnica, lojnica i
korijena dlake. Lako se ispiru za razliku od
zaivotnih.
 Zgrudvavanje (coagulatio) krvi

U srcu nakon h a uopte nakon 2h.

Krv ostaje tena kod naprasne smrti, iskrvavljenja,
uduenja...
Mrtvaka hladnoa (algor mortis)

Poinje 8h nakon smrti

Nakon 24h potpuno
Svakog sata temperatura opada za 1 C
Brzina hlaenja zavisi od:
Okolne temp., obuenosti lea
Dobi ivota (djeiji leevi se bre hlade)
Uhranjenosti (mraviji se bre hlade)
Vrste bolesti i uzroka smrti (leevi zaraznih se sporije
hlade)
 Mrtvaka ukoenost (rigor mortis)
Pod uticajem opte acidifikacije lea i stvaranja mlijene
kiseline iz glikogena dolazi do bubrenja i zgruavanja
bjelanevina u miiima to vodi mrtvakoj ukoenosti
(Winterstein)
Zbog gubitka energetskih spojeva miia, tj, nedostatka
ATP pri postmortalnoj razgradnji. Naime, ATP u suviku
snizuje viskoznost miia i uzrokuje relaksaciju.
Nakon 1/2h se ukoi srani mii i dijafragma (vapaj
mrtvaca pri pritisku na g. ko zbog dugotrajnog inspirijuma)
U ostatku tijela poinje nakon 1 - 2h, zavri nakon 6 8h,
traje 48h a isezava nakon 72h. (zbog autolitikog cijepanja
aktina od miozina i oslobaanja NH3)
 Mrtvaka ukoenost (rigor mortis)
Pravilnost u redosljedu pojavljivanja i isezavanja:
najprije miii anatomski gornjih dijelova tijela
(premortalno jae optereeni postaju i jae rigidni) a na
kraju donjih dijelova tijela.
Nastupanje ukoenosti zavisi od:
Rezervi ATP
Aktivnosti ATPaze koja ovisi od pH miia. Ukoenosti nee
biti dok pH ne padne na 6.5.
Vrste miia. Kod ovjeka su jai fleksori pa ukoenost ima
karakteristinu sliku: podlaktice savijene u laktu a prsti
savijeni u aku
Vanjske temperature
Potpuno razvijena pa nasilno unitena, mrtvaka
ukoenost se vie ne razvija.
 Mrtvaka ukoenost (rigor mortis)
Kod leeva zaetaka slaba i kratkotrajna
Kod leeva novoroenadi neto izraenija i
dugotrajnija
Kod male djece oko 40h
Na glatkim miiima organa bre nastupa i isezava
Kontrakcija mm. erectores pilorum uspravlja dlake
Razlikovati spasmus cadavericus (kataleptika
ukoenost) koja nastupa u trenutku smrti i zadrava
trenutni hotimini poloaj tijela!!!!! Rijetko stanje;
nastaje pri povredama CNS-a i onda gdje je smrti
prethodilo jako naprezanje miia sa pojaanim
stvaranjem mlijene kiseline.
 Mrtvaka mlitavost (flacciditas mortis)
Prije (primarna) i poslije (sekundarna) ukoenosti
Primarna je posljedica gubitka tonusa a sekundarna je
posljedica truljenja lea
Oteava identifikaciju (mijenja crte lica)
Otvoreni kapci: sasuivanje beonjaa
Mlitavost vilinih miia: otvorena usta (posmrtne
ustreline; posmrtno unoenje otrova sa ciljem prikrivanja
zloina)
Mlitavost sfinktera: posmrtna defekacija, umokravanje,
izlivanje sjemena, prelivanje sadraja eluca u jednjak,
plua ili napolje
 Isparavanje lea (exsiccatio postmortalis)
Posljedice su:
Gubitak teine lea i jedrine organa
Sasuivanje vidljivih sluzokoa (konjunktive, usnice)
Sasuivanje koe liene epiderma
Ako su kapci otvoreni one jabuice postaju mlitave, gubi se
providnost ronice i jave se SASUINE BEONJAA, obino pre
pojave mrlja: od ivice ronice su najprije ute, pa mrke i na kraju
crne (sasuivanjem postaju prozrane pa se vidi pigment
mrenice)
Sasuine usnica kod novoroenadi i male djece nastaju nakon 2-
3h. Unutranji dio usnica postane mrkocrven i ovrsnut. Njihovo
neprepoznavanje moe uputiti na sumnju da se radi o trovanju ili
ozljedama zbog zapuenja usta
 Acidifikacija tkiva leeva

Za ivota su tkiva alkalne reakcije, poslije smrti

neutralne a onda kisele reakcije
Javlja se prije ukoenosti, 2 5h nakon smrti
Dokazuje se plavim lakmus papirom stavljenim
izmeu onih kapaka i onih jabuica ili na obdukciji
kapi tkivne tenosti iz jetre ili slezine
Samovarenje tkiva (autodigestio postmortalis)

Pod dejstvom eluanog soka

Najee izloeni eludac, jednjak i plua, zatim
pleura i peritoneum ..
Tkivo je meko, ljigavo, mrko, kisele reakcije
Na kraju je i razoreno
 Lene promjene

Destruktivne:
Trulenje (putrefactio)
Raspadanje (decompositio)
Konzervativne:
Gnjilenje (maceratio)
Saponifikacija
Mumifikacija
 Trulenje (putrefactio)
Rastavljanje sloenih organskih jedinjenja preko prostijih
u neorganske elemente
Prouzrokovano i odravano je dejstvom trulenih
bakterija
Uslovi razvoja trulenja:
Spoljanji: toplota, vlanost i vazduh

Unutranji: dob, tjelesni sklop i uzrok smrti

SPOLJANJI:
Najpogodnija temp.: 20 - 35 C
Osrednja vlanost
Prisustvo vazduha potpomae trulenje: leevi na vazduhu
trule 4x bre nego u vodi, a ovi 2x bre od onih u zemlji
(Casperovo pravilo)
 UNUTRANJI:
leevi novoroenadi, male djece i uhranjenih odraslih
bre trule ZBOG VEE VLANOSTI TKIVA
umrli od sepse, peritonitisa .. trule bre zbog veeg broja i
rasprostranjenosti bakterija
Od organa najbre trule: nadbubrene ljezde, dunik i
mozak, zatim organi abdomena, slijede plua, dijafragma,
uterus i na kraju tetive, ligg. i kosti.
 Mehanizam trulenja
1. Razmnoavanje trulenih bakterija (saprofiti GIT-a,
koe, disajnih organa ..)
2. Prodiranje bakterija u krvne sudove, a iz ovih pod
pritiskom trulenih gasova (sumpor-vodonik i
amonijak) u tkiva i elije
3. Truleni hemizam: preobraaj sloenih organskih
jedinjenja hidracijom i redukcijom u neorganske
elemente. Kao sporedni produkat stvaraju se
ptomaini truleni alkaloidi koji se hemijski teko
razlikuju od biljnih alkaloida (mogunost greke:
sumnja na trovanja biljnim alkaloidima)
 Trulene bakterije

Aerobne: B. Cadavericus, B. Florescens, B.

Mesentericus, B. Liquefaciens
Fakultativno anaerobne: B. Coli communis
Anaerobne: B. Putrifictus, B. Mirabilis, B. Vilaceus,
Proteus i uzronici gasne gangrene
 Znaci trulenja
Isezava ukoenost a razvija se sekundarna trulena mlitavost
Fermentativno rastvaranje tkiva (autolysis): tkiva meka,
razobliena, ispadaju dlake
Opadanje epitela (desquamatio epithelii) iz sluzokoe jednjaka,
eluca, crijeva ...
Raspadanje eritrocita (haemolysis) i oslobaanje hemoglobina
vodi obojavanju krvnom bojom (imbibitio) zidova k. sudova a
kasnije zbog transudacije i okolnog tkiva. M. mrlje su izrazitije,
modrije ili plave, ne premjetaju se niti isezavaju na pritisak, ne
mogu se sprati niti obrisati. Hemolitian serum boji kou
crvenkasto zelenkasto (marmorizacija). Intenzivnija transudacija
vodi stvaranju bula ispunjenih smrdljivim trulenim transudatom.
 Znaci trulenja
Izlaskom tenosti iz k. sudova grudne duplje i
perikard se pune zatvorenocrvenom, mutnom tenou
uplji organi sadre prljavocrvenu kau (otpali epitel i
krvna tenost)
Difuzija ui iz . mjehura i prebojavanje susjednih
organa unom bojom
Stvoraju se truleni gasovi:
Truleni zadah (Foetor putrefactionis)
Trulena napetost (emphysema putrefactionis): meka tkiva
na pritisak pucketaju; parenhimni organi su upljikavi; uplji
organi naduveni
Le spec. laki (plovan)
Deformiu le
 Zbog emfizema:
Ekstremiteti abducirani
Skrotum povean, baloniran
Povean jezik viri iz usta
One jabuice izbuljene
 Znaci trulenja
Usljed vezivanja sumpor vodonika sa krvnom bojom
(sulfhemoglobin) nastaje zelena, plava pa i crna
trulena obojenost (pseudomelanosis), najprije u
predjelu desnog donjeg dijela trbuha ve nakon 1 dan),
preponama, meurebarnim prostorima, natkljunim i
potkljunim jamama, a od organa u crijevima jetri ..

Stepeni trulenja
Poetni: lokalna pseudomelanoza
Srednji: autoliza, hemoliza, imbibicija
Odmakli: truleni emfizem
pseudomelanosis
Marmorizacija
Trulene bule
 Znaaj trulenja

Pouzdan znak smrti

Oznaava dob smrti
Truleni zadah pomae u pronalaenju lea
Oteava Dg jer unitava anat. sklop i pat. promjene
Ometa identifikaciju
 Raspadanje (decompositio)
Uporedo sa trulenjem ili se nadovezuje na njega
Pod uticajem hemizma naroitih mikroorganizama
(oksidacija organskih sastojaka i pretvaranje u azotnu,
sumpornu, fosfornu i ugljenu kiselinu: zadah uegle masti), a
djelom mehanizma lene flore (gljivice, alge) i faune (muve,
mravi, bubavabe).
Muve nanose jaja odmah poslije smrti u prirodne otvore,
izlegu se crvi nakon 1 2 dana i uahure se za 2 nedjelje. Za
sljedee dvije sedmice iz larvi se izlegu muve, a one su za
narednih 2 nedjelje spremne za razmnoavanje.
Crvi skeletiu le odraslog za 1 mjesec a novoroeneta za 1
nedjelju
Meke strukture bivaju unitene za 7 10 godina a kostima
 Gnjilenje (maceratio)
Leevi u tenosti uz odsustvo ili nedjelovanje prisutnih
bakterija (nedovoljna temperatura, nepristupanost
vazduha, frigorifikacija)
Autoliza tkiva zbog autofermentacije
Intrauterina maceracija jedina prava maceracija, ostale
se mogu smatrati pseudomaceracijom
Nastaje bubrenje (tumescencija) epitela, natkoica se
ljuti a ogoljela koica je prljavocrvenkastosmee boje.
Dolazi do poputanja ligg. i kosti lobanje su rasklimane
Le ne zaudara i nije naduven
 Saponifikacija
U suvinoj vlazi, a nedovoljnom prisustvu kiseonika
Meki dijelovi postaju sivobijela, razmaljiva masa,
koja potom ovrsne, postaje lomljiva.
Radi se o solima masnih kiselina
Razvije se na potopljenim leevima
Faze:
1. Lipoliza masnog tkiva (2 mjeseca)
2. Preobraaj masnog tkiva u sapune (3 4 mjeseca)
3. Pretvaranje bjelanevina u masti a zatim u sapune (6 12
mjeseci nakon smrti)
Znaaj: oblik tijela odran, moe se utvrditi uzrok
smrti i identitet
 Mumifikacija
Leevi izloeni jakom strujanju suvog vazduha
Grobnice, tavani, dimnjaci
Leevi laki (10x), meki dijelovi mrkocrveni, ovrsli,
suvi, istanjeni
Viscera pretvorena u mrkocrnu ovrslu plou
Dlake odrane
Kao konzervativna promjena uva izgled lea, i mogue
je utvrditi uzrok smrti
 Utvrivanje smrti
(na osnovu znakova smrti)
Nesigurni: prekid disanja i krvotoka, primarna
mlitavost, prestanak motiliteta i senzibiliteta,
neosjetljivost na nadraaje, nereagovanje zjenica na
svjetlost
Vjerovatni: m. mrlje, ukoenost, hladnoa
Pouzdani (znaci trulenja): mlitavost onih jabuica,
zamuena kornea, mrtvaki zadah, pseudomelanoza,
pojava prljavoplavih pruga iznad konih k. sudova,
truleni emfizem i bule ...
 Utvrivanje vremena smrti

1. Na osnovu stepena razvoja lenih osobina i promjena

2. Na osnovu fiziolokih i patolokih procesa naenih na
leu

Preciznost je vea to je proteklo manje vremena od

smrti
 Mehanika podraljivost miia: udarac u biceps izaziva
kontrakciju miia. Jaka kontrakcija se dobija u prvih
2h, a najkasnije 6h poslije smrti
Elektrina podraljivost miia faradejevom strujom
Nadraaj znojnica (1 30h): koa se premae 2%
alkoholnim rastvorom joda, osui se na vazduhu, Zatim
se premae mjeavinom amido praka i ricinusovog
ulja, pa se u kou ubrizga nadraajno sredstvo
(adrenalin, pilokarpin). Pozitivna reakcija se
manifestuje plavim prebojavanjem izmeu pora .
Reakcije pupila na hemijski podraaj: Unese se
pilokarpin kanilom kroz limbus cornea-e u prednju onu
komoru i registruje se midrijaza u prvih 8h
 eludac ivih isprazni hranu za 4 -6h
Hrana svarena i pretvorena u kau, zidovi eluca
hiperemini: 3 4h poslije jela
vrsta hrana se zadri u tankom crijevu 4h, a
ispuni debelo crijevo poslije 24h
Oprez: supravitalna peristaltika; eluana kiselina
djeluje jo neko vrijeme poslije smrti!!!!!
Prazna beika ukazuje na preponono a prepuna
na poponono nastupanje smrti
Dlake brade rastu 0.5mm/dan, tj. 0.021mm/h (ako
se dobije podatak o vremenu posljednjeg brijanja)
 Znaci u okolini lea

Pokrivenost lea snijegom ili topljenje snijega sa lea

Etiolizacija trave ispod lea (nakon 3- 8 dana svjetlo
ute boje)
Prorastanje biljaka kroz odjeu
Indirektni znaci: neispranjen sandui za potu,
zaustavljen sat, dnevnik ...