Professional Documents
Culture Documents
Quarter : I Grade : 6
sarili at pangyayari.
Tandaan natin :
Sa pagbubuo ng desisyon, iniisip ng tao ang maaaring
maging sanhi at bunga ng kanyang desisyon.
Pagsasanay Blg. 1
A. Basahin ang suliranin at piliin ang tamang desisyon. Bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Si Noel ay nagtampo sa kanyang magulang, nang niyaya siya ng kanyang mga
kaklase upang mag inuman at hindi pumasok sa skwela. Ano ang tamang desisyong
gagawin ni Noel ?
a. Sumama sa kaklase upang mawala ang hinanakit niya sa kanyang mga
magulang
b. Sumama sa kaklase dahil nakakabagot ang pumutna sa skwela.
c. Hindi sasama sa kaklase dahil maaari siyang pagalitan ng guro at kanyang mga
magulang.
d. Sasama dahil baka hindi na siya kaibiganin ng kanyang mga kaklase.
5. Nakakalat ang mga huhugasing pinggan sa mesa. Ito sana ay Gawain ng iyong
kapatid dahil ikaw ang nagluto ng inyong tanghalian kaya lang wala siya dahil
inutusan ng itay na bumili ng inumin sa tindahan. Ano ang dapat mong gawin sa mga
pinggan ?
a. Pabayaa na nakakalat sa mesa
b. Ipunin at hugasan ang mga ito.
c. Hintayin ang pagdating ng iyong kapatid.
d. Ipahugas sa inay ang mga pinggan.
Pagsasanay Blg. 2
B. Isulat sa patlang kung TAMA o MALI ang mga ginawang desisyon sa bawat suliranin .
1. Si Maricel ay batang masipag samantalang ang kanyang kapatid na si Nina ay
gustong gusto rin ng kanyang kapatid ang laruang robot. Nang hiramin ito ng
ang pagkain ngunit hindi siya agad lumapit , inayos muna niya ang dalang mga
hapag kainan.
4. Hinahayaan ni Mario ang mga gamit na nakakalat kung saan saang sulok sa
bahay kaya kapag mag lakad si Mario ay lagi itong nagtatanong sa ina ng
Pagsasanay Blg. 3
C. Iguhit ang bituin kung tama ang pahayag at tatsulok kapag mali.
Pagsasanay Blg. 4
Pagsasanay Blg. 5
E. Panuto : Basahin ang Ang Pagkakaisa ng Pamilya at sagutin ang sumusunod na
katanungan.
Maaga pa ay nagkakagulo na ang pamilyang Ponce, ito ay dahil ang kanilang ama na si
Mang Kanor ay umuwing duguan sa kadahilanang nasangkot ito sa isang gulo nang ito ay
papauwi. Si Mang Kanor ay barumbado at mahilig makipag away, ito ang palaging
pinoproblema ng kanyang dalawang anak na si Karlo at Trina at ng kanyang asawa na si Aling
Cora. Takot si Karlo at Trina sa kanilang ama kaya hindi nila magawang pagsabihan ito,
gayundin ang kanilang Ina na si Aling Cora dahil minsan narin itong binugbog ng kanilang ama.
Walang may lakas ng loob sa kanilang pigilan ang kanilang ama hanggang sa isang araw
napagisipan ni Karlo na hindi matatapos ang suliraning ito kung walang kikibo at magsasalita sa
kanila. Nag- isip ng paraan si Karlo, tinawag niya ang kanyang Ina at si Trina. Nagpakita siya ng
isang tingting at ipinakita rin niya ang isang walis at itinanong kung alin ang mas makakawalis.
Kapag pinagsama ang lahat ng tingting, walis ang mabubuo, makalilinis. Ganyan din ang buhay.
Kung mag tutulungan tayo, malulutas ang suliranin. Kung pababayaan natin, lalaki ang
problema at baka pati tayo ay madamay. Alalahanin natin sa pagtutulungan malulutas ang
anumang problema sabi ni Karlo.
Makaraan ang ilang araw nagpasya sina Karlo, Trina at Aling Cora na sabihin sa ama na tigilan
na nag pakikipag away dahil ito ay nakaka apekto sa kanilang magkakapatid at lalo na sa
kanilang pamilya, gusto nila na magkaisa sila bilang isang pamilya at mamuhay ng masaya at
tahimik. Naantig ang puso ni Mang Kanor at mula noon, nagbago na siya at hindi na siya
naghanap pa ng away sa kanilang baryo.
2. Bakit hindi magawang pagsabihan nina Aling Cora, Karlo at Trina ang kanilang ama ?
3. Ano ang ginawang solusyon ni Karlo upang matigil ang suliranin ?
Tandaan Natin :
May mga hakbang na maaring sundin sa pagdedesisyon .
Mahalaga ang pagtukoy ng suliranin at ang maaring
solusyon nito. Ating pag-aralan ang grapiko sa
pagdedesisyon.
2. Paghahanap ng 3. Pagtitimbang
1. Pagtukoy sa
maaring solusyon / sa pipiliing
suliranin:
pagpipilian : solusyon :
Kailangang magtaglay
Gutom ka. Ano Maaring pagpipilian:
Nilagang mais - P ang bibilhin ng
ang maaari
10.00 sumusunod :
mong bilhin sa Champorado - P Mura
halagang 10 7.00 Masarap
pesos ? Biskwit - Nakabubusog
Pagsasanay Blg. 6 .
F. Gumawa ng isang grapiko sa hakbang ng Pagdedesisyon.
2. Paghahanap ng 3. Pagtitimbang
1. Pagtukoy sa
maaring solusyon / sa pipiliing
suliranin:
pagpipilian : solusyon :
Kailangang magtaglay
Maaring pagpipilian:
ang pagpipilian ng
sumusunod :
Pagsasanay Blg. 7
gustong gawin ang utos ng iyong ama kaya hindi mo ginawa ang kanyang iniutos at pinabayaan
paboritong flower vase ng iyong Ina , kahit na alam mo na pagagalitan ka ay sinabi mo pa rin
ang totoo.
___________3. Naglalaro kayo ng iyong mga kapatid ng bigla kang nagalit at nakipag away sa
iyong nakababatang kapatid kaya pinalo at pinagalitan ka ng iyong ina, nagalit ka at gumanti ka
sa iyong kapatid.
___________4. Nagluto ng biskwet ang iyong ina dahil isa ito sa proyekto ng iyong kapatid ,
pinagsabihan kang huwag kumuha ng biskwet pero hindi ka nakinig at kumuha ka pa rin ng
Makita ng iyong Ina na kulang ang biskwet ay hindi ka umamin at nagsinungaling na kinuha ng
___________5. Naglalaro kayo ng iyong kapitbahay ng napagisipan mong gusto mong kunin
ang kanyang laruan pero napag isip mo rin na hindi mabuti kung kukunin mo ito kaya hiniram
Pagsasanay Blg. 8
3. Si Diding ay isang katulong sa Hongkong. Hindi niya nakita ang kanyang anak na si
Boboy sa loob ng apat na taon. Nang bumalik siya ng Pilipinas gusto niyang siya ay
patuloy na minamahal ng kanyang anak. Gusto siyang tulungan ng kanyang asawang
si Tony. Paano makakatulong si Tony sa kanya?
4. Gusto mong mag saliksik tungkol sa inyong klase kaya hiniram mo ang laptop ng
iyong kapatid at dinala sa eskwela , gustong hiramin ng iyong kaklase ang laptop ng
iyong kapatid. Ano ang gagawin mo ?
Pagsasanay Blg. 9
Pasencya na
Ganun ba ? Ok hindi ako
lang Tonyo makakasama
Gusto ko pwede ,nangako kasi
talagang namang sa ako sa aking Itay
sumama ibang araw na tutulungan ko
kina James nalang tayo siya ngayon.
at Ana. pumunta sa
Kung hindi ako Kung
sasama sa mall pupunta ako
baka magalit sa mall baka
ang mga mawalan ng
kaibigan ko sa tiwala ang
akin . Itay ko sa
Pero nangako
ako kay Itay
na tutulongan
ko siya sa
pagkukumpun
i ng kanyang
sasakyan.
Pero mas
pinapahalagahan ko ang
tiwala ng aking Itay
2. Ano ang dalawang sitwasyon na pinagpilian ni Tonyo bago siya nag desisyon?
4. Ano ang maaring mangyari kung hindi tinupad ni Tonyo ang kanyang pangako sa Itay ?
5. Ano ang naging kalabasan ng piniling desisyon ni Tonyo?
Pagsasanay Blg. 10
_______1. Lagi mong iniisip na hindi ka magaling at laging may nakakalamang sa iyo sa klase.
_______2. Hindi mo ikunukumpara ang iyong sarili sa iba dahil alam mong kaya mo rin ang
mga bagay na kaya nila.
_______3. Gustong mong manguna sa pasulit kaya naisip mong mandaya upang makakuha
ng perpektong marka.
_______4. Madalas kang sumuko sa mga bagay na alam mong hindi ka marunong , mas
pipiliiin mong hindi sumubok gawin ito kaysa somubok ka at mabigo.
_______5. Palagi kang nagpapasalamat sa taong tumutulong sa iyo.
Pagsasanay Blg. 11
K. Iguhit ang bituin kung tama ang pahayag at tatsulok kapag mali.
_______1. Lagi mong sinusunod ang iyong mga kaibigan kahit sa mga bagay na masasama
dahil ayaw mong maiwan ka sa barkada.
_______2. Mas pinaniniwalaan mo ang iyong mga barkada kahit na sinasabihan ka ng iyong
pamilya na hindi sila mabuting ehemplo sa iyo.
_______3. Positibo ang iyong pananaw na makakamtan mo ang iyong mga pangarap sa
buhay.
_______4. Naniniwala kang mahalaga ang pagtutulungan kaya tunuturuan mong mag aral
ang iyong mga kaklase na nahihirapan sa klase.
_______5. Nakita mong kinuha ng iyong siga at barumbadong kaklase ang pera ng iyong guro,
hindi ka nagsalita dahil natakot kang baka pagbantaan ka na bubugbugin.
Pagsasanay Blg. 12
L. Tukuyin ang salitang naaankop sa larawan at bilugan ang titik tamang sagot.
1. a. pagaaway
b. pagbibigayan
c. pagtutulungan
d. pagkamakasarili
2. a. pagkamakasarili
b. pagkapasaway
c. pagtitiwala
d.pagrerespeto
3. a. pagaaway
b. pagtitiwala
c. pagtutulungan
d.pagrerespeto
4. a. pagtutulungan
b. pagtitiyaga
c. pagrerespeto
d. pagkapasaway
5. a. katatagan ng kalooban
b. pagrerespeto
c. pagaaway
d. pagkamakasarili
Pagsasanay Blg. 13
M O T P K A M M O J M D A A
M A S A M J K A G G A M S R
A A T T A H T U T E P S P D
T I P R P U Y A B R A A A A
U M G A A T P A G V G N G R
L A J G G A A P B K P T K H
U T A F T M H O A F A G A G
N O A A I J A M H H S U M U
G P M W I M A H M N E D A A
I A D N S T G A A Y N G H T
N G G B I Y U H U L S S I G
M T R Y P N R G N T Y A N A
A A A U A J G P A P A S A J
S G G W I H G A W I A C H G
A W A I Y T R G A R H A O A
D I L J A G F M I K Q K N H
N E G A P M R A N R H H J H
L O N D S S R S A D W Y H G
A A T A T A G N G L O O B K
Pagsasanay Blg. 14
N. Lagyan ng S ang mga bagay na makabubuti sa nakararami at D naman kung hindi
makabubuti.
_________1. Kung may taong nangangailangan ng tulong , maaring e post ito sa Facebook
upang makita at matulongan ng marami .
_________2. Ang mga taong nahihirapan sa kanilang buhay ay hindi na kailangan ng taong
makakausap dahil kakayanin pa rin nilang mabuhay.
_________3. Hinihikayat ng isang organization sa inyong komunidad na mag bigay ng mga
bulaklak o sulat sa mga taong may pinagdaraanang hirap sa buhay.
_________4. Sa inyong grupo ng magkakaibigan , hinihikayat kayo ng isang kaibigan na sumali
sa isang volunteer work para sa mga taong nasalanta ng bagyo.
_________5. Nilagdaan mo ang isang sulat na nagpapatnugot na putulin ang mga kahoy sa
inyong kagubatan.
Pagsasanay Blg. 15
O. Iguhit ang (like) kung sang ayon sa pahayag at kung hindi ay iguhit ang
(unlike).
_________1. Sumali ka sa isang prayer rally upang matigil ang gulo sa Mindanao.
_________2. Napagpasyahan ni Sec. Lopez na ipatigil ang pagmimina sa inyong baryo,
hinikayat kayo ng inyong mga kapitbahay na mag welga dahil mawawalan kayo ng hanapbuhay.
_________3. Napagpasyahan mong ipinamigay mo ang iyong mga lumang laruan sa mga
batang mahihirap na walang man lang laruan.
_________4. Magtatayo ng libreng pagamotan ang gobyerno sa inyong baryo upang
matulungan ang mga taong may sakit.
_________5. Nagpatayo ang pangulong Duterte ng rehabilitation center upang matulungang
magbago ang mga taong nalulong sa droga.
Pagsasanay Blg. 16
P. Isulat ang bagay na nakakabuti sa marami sa unang column at ang mga bagay na di
nakakabuti sa nakararami sa ikalawang column.
Pagsasanay Blg. 17
1.
2.
3.
5.
Pagsasanay Blg. 18
Pagsasanay Blg. 19
2. Maling mali talaga ang iyong pananaw na kaya mong mag isa sa
boung buhay mo.
Pagsasanay Blg. 21
U. Lagyan ng S ang mga bagay na makabubuti sa nakararami at D naman kung hindi
makabubuti.
______1. Tama ang sinabi mo, dapat tayong magtiwala sa Diyos dahil alam nya ang
makabubuti para sa atin.
_______3. Kaisa ako sa bahaging isulong ang karapatan ng kababaihan dahil lahat
tayo ay may pantay-pantay na karapatan ayon sa batas.
_______5. Iyan din ang palagay ko, dapat mabigyan ng libreng pabahay ang mga
taong nawalan ng tahanan dahil sa bagyong Yolanda.
Tandaan natin :
Pinalawak, pinadali, pinatipid ng social media ang paraan ng komunikasyon at
pagbabahagi ng impormasyon. Isang mabuting bagay ito para sa ating mga
gumagamit, subalit gaya ng kasabihan, Ang lahat ng sobra ay masama.
Bago tayo mag-share o mag-like ng nababasa natin sa Facebook, alamin muna
natin kung saan nagmula ang mga ito. Kung hindi tayo mag-iingat, nagiging tulay
tayo sa pagpapakalat ng kasinungalingan at hindi lamang tayo ang
mapapahamak; madadamay din ang mga taong pinadalhan natin ng pekeng
balita. Mahalaga ang tamang impormasyon sa pagpapalago at pagpapatibay ng
demokrasya.
Pagsasanay Blg. 22
V. Panuto. Basahin nating ang pag-uusap ng magkaibigan na Julia at James tungkol sa
wastong paggamit ng impormasyon sa social media at sagutin ang mga sumusuno na
katanungan.
Julia : Sabi dito sa balita na may libreng ice creamat mananalo ka ng pera kapag pumunta ka
ng SM mall bukas.
Julia: Hindi ko alam, nabasa ko lang dito eh. Teka lang, sasabihan ko ang aking mga kaibigan
dito sa Facebook tungkol dito.
James : Aba , huwag ka munang maniwala diyan dahil hindi mo pa alam kung totoo ba talaga
ang impormasyong iyan.Hindi kase ako makapaniwala na libre lang ang lahat ng iyan kasi wala
ng libre ngayon lahat binabayran na natin. Teka lang, titingnan ko ang website ng SM para
malaman ko talaga na totoo iyan.
James : oh eto na, sabi dito sa website nila kailangan mong mag register sa isang kompetesyon
sa pagkain at pag nanalo ka ay may libreng kang ice cream at mananalo ka ng pera.
Julia : Ganun ba ? Salamat James , hindi pala lahat ng nababasa ko sa Facebook ay totoo,
kailangan pala talagang huwag magpadalos dalos sa paggamit ng impormasyon mababasa mo
sa social media.
James : Walang anuman Julia, basta tandaan mo think before you click , upang maiwasan
mo ang pagbabahagi ng hindi maka totohanang impormasyon at baka malagay ka pa sa
kapahamakan.
4. Ano ang naging reaksyon ni James ng malaman niya ang tungkol sa impormasyon?
____________________________________________________________________________
5. Bakit hindi naniwala agad si James sa imporamsyong may libreng Ice cream at maaring
manalo ng pera pag pumunta ng SM ?
__________________________________________________________
6. Ano ang nakuhang aral ni Julia tungkol sa paggamit ng social media gaya ng Facebook?
____________________________________________________________________________
7. Ano ang dapat tandaan upang maiwasan ang pagbabahagi ng hindi makatotohanang
impormasyon?
____________________________________________________________________________\
Pagsasanay Blg. 23
W. Bilugan ang (like) kung kung ang pahayag ay nagsasabi ng wastong paggamit ng
impormasyon at kung hindi wasto ay bilugan ang (unlike ).
2. Suriin muna ang impormasyon kung ito ay galling sa taong may kredibilidad.
Pagsasanay Blg. 24
3.
Patatakip sa Pagsisiwalat sa
mahalagang nalalamang
impormasyon tungkol impormasyong tungkol
sa bagay na nawawala sa bagay na nawawala.
5.
Pagsasanay Blg. 25
_____1. Nangyaring nakita mo ang sagot sa pasulit ng iyong guro at ito ay iyong ipanamigay sa
iyong mga kaklase.
_____2. Nahulog ang sulat ng iyong kaklase tungkol sa kanyang kinakaharap na problema
nabasa mo ito ngunit hindi mo ipanagsabi sa iba.
_____3. May nakita kang impormasyon sa internet , sinuri mo muna kung ito at totoo bago ka
naniwala.
_____4. Nagbabasa ka ng dyaryo ngunit hindi mo binabasa ng bou ang balita , ibinalita mo sa
iba kahit na hindi moa lam ang kabouan ng balita.
_____5. Ikinalat mo ang chismis tungkol sa pangongopya ng iyong kaklase.
Pagsasanay Blg. 26
Pagsasanay Blg. 27
A. Iguhit ang bituin kung tama ang pahayag at tatsulok kapag mali.
______1. Tinipon mo ang mga mahahalagang impormasyong iyong nakita sa dyaryo upang
ipamahagi ito sa iba.
______2. Hindi mo pinapansin ang mga mahahalagang balita tungkol sa ating bansa.
______5. Nakita mo sa Facebook ang paninirang ginawa ng isang tao sa iyong kakilala ,hindi
mo agad ito pinaniwalaan.