SVEUILITE U ZAGREBU

FAKULTET ORGANIZACIJE I INFORMATIKE

VARADIN

UPUTE ZA PISANJE ESEJA, SEMINARSKOG, ZAVRNOG I DIPLOMSKOG

RADA IZ MARKETINKIH KOLEGIJA

Uredili:

dr.sc. Damir Dobrini, izv.prof.

Iva Gregurec, dipl.oec

Varadin, kolovoz 2013.

Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

SADRAJ

1. UVOD ........................................................................................................................ 1
2. SEMINARSKI RAD I ESEJ .............................................................................................. 1
3. ZAVRNI/DIPLOMSKI RAD .......................................................................................... 2
4. DOGOVOR S NASTAVNIKOM O TEMI, NASLOVU I SADRAJU RADA ............................. 3
5. PRIJAVA, PREDAJA I OBRANA RADA ........................................................................... 3
5.1. Prijava, predaja i obrana zavrnog rada.......................................................................... 3
5.2. Prijava, predaja i obrana diplomskog rada ..................................................................... 4
6. METODOLOGIJA IZRADE RADA ................................................................................... 5
6.1. Vanjska ili omotna stranica i naslovna stranica .............................................................. 5
7. PREDGOVOR .............................................................................................................. 9
8. SADRAJ .................................................................................................................... 9
8.1. Uvod .............................................................................................................................. 11
8.2. Razrada teme ................................................................................................................ 11
8.3. Zakljuak........................................................................................................................ 11
8.4. Literatura....................................................................................................................... 11
8.5. Popis slika i tablica ........................................................................................................ 13
9. POSEBNE ODREDNICE TEKSTA .................................................................................. 13
9.1. Oznake izvora podataka ................................................................................................ 13
9.2. Slike, tablice i grafikoni ................................................................................................. 18
10. TEHNIKE UPUTE ZA IZRADU RADA .......................................................................... 21

I
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

1. UVOD

Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija koje
slijede spoj su rezultata prikupljanja i razrade dosad objavljenih informacija o pisanju
strunih i znanstvenih radova i Pravilnika o zavrnom (diplomskom) radu Fakulteta
organizacije i informatike.

Ove su upute napravljene s namjerom da studentima pomognu pri izradi eseja i seminarskih
radova te zavrnog i diplomskog rada iskljuivo iz marketinkih kolegija te slue kao priruni
materijal Pravilniku o zavrnom, Pravilniku o diplomskom radu Fakulteta organizacije i
informatike, te predloku za pisanje zavrnog i diplomskog rada.

2. SEMINARSKI RAD I ESEJ

Seminarski rad predstavlja samostalnu strunu obradu izabrane teme u dogovoru s

predmetnim nastavnikom. Seminarski rad ima svrhu da studenta ire i dublje upozna s
materijom nastavnoga predmeta i da uvodi studenta u struni i znanstveni rad. Izradom
seminarskog rada student pokazuje teorijsko, ali i praktino znanje vezano za odabranu
temu, kao i sposobnost samostalnog sluenja aktualnom znanstveno-strunom domaom i
stranom literaturom u pismenoj obradi.

Nakon dogovorene teme s predmetnim nastavnikom student je obavezan navesti literaturu

koju je konzultirao i druge materijale koje misli koristiti pri izradi teme. 1

Preporuljiv opseg seminarskoga rada je 15 - 25 stranica.

Esejom student razrauje odabranu temu ili zastupa odreenu ideju, tvrdnju ili koncept koju
objanjava argumentima koji je podravaju uz obavezno koritenje primjera iz prakse.
Student treba pisati o onome to je zadano kao tema, treba upotrijebiti jasno oblikovane
argumente unutar teme. U eseju student treba pokazati dobro poznavanje teme o kojoj pie,
poznavanje gradiva obraenog u okviru kolegija te treba pokazati da isto zna koristiti u
zastupanju svog stava. Student treba pratiti i vrednovati ekonomske analize publicirane u
medijima (novine, internet izvori) te pisati akademskim stilom. Esej treba jasno i
nedvosmisleno povezati teoriju i praktini primjer te se njegovom izradom treba prokazati
iroko i relevantno poznavanje teme, logina struktura eseja, poznavanje i koritenje
pojmova vanih za temu, koritenje akademskog stila, i na kraju pruiti uvjerljivost zakljuka.

Nakon dogovorene teme s predmetnim nastavnikom student je obavezan navesti literaturu

koju je konzultirao i druge materijale koje misli koristiti pri izradi teme.

Preporuljiv opseg eseja je 10 - 15 stranica.

Seminarski rad i esej se predaju u digitalnom obliku na Moodle-u pisan u proredu (1,5), na
hrvatskom jeziku. Rad mora biti napisan u skladu s jezinim i pravopisnim pravilima, a prije
predaje student je duan paljivo proitati rad i ispraviti tiskarske greke u svim primjercima.
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Sastoji se od vanjske stranice, sadraja, uvodnog dijela, obrade teme, zakljuka, popisa
literature i prikaza te priloga (ako postoje).

Stranice seminarskog rada/eseja moraju biti numerirane. Stranice sadraja treba numerirati
rimskim, a tekstualni dio rada arapskim brojkama.

U tekstualnoj obradi teme student je duan uputiti na literaturu i druge izvore podataka
kojima se sluio. Prilikom ega moraju imati na umu da Wikipedia, blogovi, forumi i ppt
prezentacije ne mogu biti izvori literature. Svaki tui dio rada, bez obzira je li iznesen u
upravnom ili neupravnom govoru ili je interpretiran, mora se citirati. Necitirani dijelovi
tuih radova smatraju se plagijatom i povlae disciplinsku komisiju.

Literatura koja se koristi pri izradi seminarskog rada i eseja navodi se na kraju rada. Popis
literature sastavlja se prema abecednom redu prezimena autora. Kod knjige se navodi:
prezime i ime (ili poetno slovo imena) autora, godina izdanja, naslov djela, naziv izdavaa,
mjesto izdanja i. Kod periodinih izdanja navodi se: prezime i ime (ili poetno slovo imena)
autora, godina izdanja, naslov lanka, naziv asopisa, godite, broj i stranice na kojim se
nalazi lanak.

3. ZAVRNI/DIPLOMSKI RAD

Zavrni/diplomski rad je samostalan struni rad u kojemu student pod vodstvom nastavnika -
mentora obrauje izabranu temu s time da student moe i sam predloiti temu za pisanje 2
rada. Izradom zavrnog/diplomskog rada student mora pokazati sposobnost samostalnog
rjeavanja problema iz znanstveno-nastavnih podruja koja su bila sadraj njegova studija te
koritenje teoretskog i praktinog znanja steenog tijekom studija. Tema
zavrnog/diplomskog rada u svom sadraju mora, u pravilu, obuhvaati, osim teorijskih
stavova, mogunosti rjeavanja konkretnih drutvenih problema. Student koji je poloio
ispite, izradio seminarske radove i izvrio druge obveze predviene nastavnim planom i
programom studija, izradom diplomskoga rada dokazuje sposobnost samostalnog rjeavanja
sloenoga problema. Ciljevi izrade diplomskoga rada su dokazati sposobnost primjene
teorijskih i praktinih znanja steenih tijekom studija, sposobnost primjene znanstvenih
metoda i instrumentarija u obradi problema i izradi rada, sposobnost samostalnoga sluenja
odgovarajuom domaom i inozemnom literaturom, tj. koritenje spoznaja, injenica i
stavova objavljenih u navedenim izvorima.

U postupku utvrivanja sadraja zavrnog/diplomskog rada student je duan, osim teme i

sadraja rada, navesti i osnovnu literaturu i druge materijale koje e koristiti kod izrade rada.

Preporuljiv opseg zavrnog rada je 30 45 stranica.

Preporuljiv opseg diplomskoga rada je 45 70 stranica.

Zavrni/diplomski rad pie se raunalnim pisaem na papiru formata A4 (21 x 29,7 cm), a
sastoji se od:
korica
praznog lista
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

prve ili vanjske naslovne stranice

druge ili unutarnje naslovne stranice
sadraja
uvodnog dijela
obrade teme
zakljuka
popisa literature i drugih izvora podataka koji su koriteni u izradi
zavrnog/diplomskog rada
popis prikaza (slika, tablica)
priloga (ako postoje).

Na kraju rada stavlja se vlastoruan potpis s oznakom mjesta i datuma zavretka rada.

4. DOGOVOR S NASTAVNIKOM O TEMI, NASLOVU I SADRAJU RADA

Temu i radni naslov rada student moe izabrati s popisa objavljenih tema i naslova
zavrnih/diplomskih radova. No, moe ih i sam predloiti i definirati u dogovoru s mentorom.
U prijedlogu teme, radnog naslova i sadraja rada, student navodi i poznatu mu literaturu, te
druge izvore podataka koje namjerava koristiti pri obradi teme i izradi rada. Prilikom ega
moraju imati na umu da Wikipedia, blogovi, forumi i ppt prezentacije ne mogu biti izvori
literature.

3
5. PRIJAVA, PREDAJA I OBRANA RADA

5.1. Prijava, predaja i obrana zavrnog rada

Student upisuje temu zavrnog rada prilikom upisa u zadnji ljetni semestar studija. Prilikom
ega treba imati na umu da mentori i suocjenjivai pri izradi zavrnog rada mogu biti
nastavnici u znanstveno-nastavnom zvanju, suradnici s doktoratom znanosti, suradnici u
suradnikom zvanju asistenta s najmanje 3 godine staa u zvanju te nastavnici u nastavnom
zvanju.

Teme se objavljuju u web aplikaciji E-radovi i na web stranicama Fakulteta do kraja 12.
mjeseca te student moe dogovoriti temu zavrnog rada s potencijalnim mentorom ili
izabrati jednu od ponuenih tema. Treba voditi rauna i o tome da je student duan izraditi i
obraniti zavrni rad u roku od dvije godine od trenutka prihvaanja odabira teme od strane
mentora. Ukoliko u navedenom roku ne obrani rad, student mora izabrati i upisati novu
temu zavrnog rada.

Nakon izrade zavrnog rada i dozvole nastavnika da je rad spreman za predaju, student
predaje digitalnu verziju (u .pdf formatu) putem web aplikacije E-radovi. Nakon to je
mentor potvrdio da student moe predati konanu verziju rada u tiskanom obliku u
studentsku referadu (rad se predaje u dva primjerka s mekim uvezom).
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Usmena obrana zavrnog rada je javna. Rad se brani pred povjerenstvom koje se sastoji od
predsjednika i suocjenjivaa. Obrana moe biti minimalno 7 dana nakon predaje rada u
referadu. Datum i vrijeme obrane objavljeno je u putem web aplikacije E-radovi te na web
stranicama Fakulteta.

Postupak obrane zavrnog rada je sljedei:

Predsjednik povjerenstva otvara postupak obrane.
Kandidat izlae osnovnu problematiku rada, metode kojima se sluio i najvanije
rezultate do kojih je u radu doao. Izlaganje traje izmeu 10 i 15 minuta., prilikom
ega se kandidati mogu (ne nuno) sluiti i Power Point prezentacijom.
lanovi povjerenstva postavljaju pismena pitanja kandidatu. Pojedini lan
povjerenstva moe, u pravilu, postaviti najvie tri pitanja.
Nakon to su postavljena sva pitanja, kandidat ima na raspolaganju 15 minuta za
razmiljanje i pripremu odgovora.
Kandidat odgovara na pitanja.
Nakon to je kandidat odgovorio na sva postavljena pitanja, povjerenstvo razmatra
kvalitetu zavrnog rada, usmeno izlaganje kandidata o rad i njegove odgovore na
postavljena pitanja te na osnovi toga utvruje konanu ocjenu zavrnog rada.

NAPOMENA: Zavrni rad na Fakultetu zadaje se, pie i brani na hrvatskom jeziku. Iznimno se
rad moe pisati i braniti na stranom jeziku za to je potrebno podnijeti pisani zahtjev
prodekanu za nastavu uz prijavu zavrnog rada

5.2. Prijava, predaja i obrana diplomskog rada 4

Student upisuje temu diplomskog rada prilikom upisa u posljednji semestar studija. Prilikom
ega treba imati na umu da mentori i suocjenjivai pri izradi diplomskog rada mogu biti samo
nastavnici u znanstveno-nastavnom zvanju, suradnici s doktoratom znanosti te nastavnici u
zvanju profesora visoke kole.

Teme se objavljuju u web aplikaciji E-radovi i na web stranicama Fakulteta do kraja 12.
mjeseca te student moe dogovoriti temu diplomskog rada s potencijalnim mentorom ili
izabrati jednu od ponuenih tema. Treba voditi rauna i o tome da je student duan izraditi i
obraniti diplomski rad u roku od dvije godine od trenutka prihvaanja odabira teme od
strane mentora. Ukoliko u navedenom roku ne obrani rad, student mora izabrati i upisati
novu temu diplomskog rada.

Nakon izrade diplomskog rada i dozvole nastavnika da je rad spreman za predaju, student
predaje digitalnu verziju (u .pdf formatu) putem web aplikacije E-radovi. Nakon to je
mentor potvrdio da student moe predati konanu verziju rada u tiskanom obliku u
studentsku referadu (rad se predaje u dva primjerka s mekim uvezom).

Usmena obrana diplomskog rada je javna. Rad se brani pred povjerenstvom koje se sastoji
od predsjednika i suocjenjivaa. Obrana moe biti minimalno 7 dana nakon predaje rada u
referadu. Datum i vrijeme obrane objavljeno je u putem web aplikacije E-radovi te na web
stranicama Fakulteta.
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Postupak obrane zavrnog rada je sljedei:

Predsjednik povjerenstva otvara postupak obrane.
Kandidat izlae osnovnu problematiku rada, metode kojima se sluio i najvanije
rezultate do kojih je u radu doao. Izlaganje traje izmeu 10 i 15 minuta., prilikom
ega se kandidati mogu (ne nuno) sluiti i Power Point prezentacijom.
lanovi povjerenstva postavljaju pismena pitanja kandidatu. Pojedini lan
povjerenstva moe, u pravilu, postaviti najvie tri pitanja.
Nakon to su postavljena sva pitanja, kandidat ima na raspolaganju 15 minuta za
razmiljanje i pripremu odgovora.
Kandidat odgovara na pitanja.
Nakon to je kandidat odgovorio na sva postavljena pitanja, povjerenstvo razmatra
kvalitetu zavrnog rada, usmeno izlaganje kandidata o rad i njegove odgovore na
postavljena pitanja te na osnovi toga utvruje konanu ocjenu diplomskog rada.

NAPOMENA: Zavrni rad na Fakultetu zadaje se, pie i brani na hrvatskom jeziku. Iznimno se
rad moe pisati i braniti na stranom jeziku za to je potrebno podnijeti pisani zahtjev
prodekanu za nastavu uz prijavu zavrnog rada

6. METODOLOGIJA IZRADE RADA

U skladu s izabranom temom i radnim naslovom student pristupa izradi eseja, seminarskog,
zavrnog ili diplomskog rada. Izabrana tema i radni naslov predstavljaju osnovni okvir za
oblikovanje sadraja rada. Student prikuplja naslove knjiga i lanaka koji obrauju podruje 5
rada. U prikupljanju literature uputno je koristiti predmetni i struni katalog u knjinici i
dokumentaciji.

U nedostatku preporuenih izvora, student se moe sluiti kojom drugom dostupnom

strunom knjigom te iz nje crpiti podatke o ostalim izvorima. Student moe pristupiti i
brojnima asopisima i bazama podataka koje su dostupne na stranicama Knjinice Fakulteta
(http://www.foi.unizg.hr/knjiznica) poput Hrka, Emeralda, Ebsco Hosta, Science Direct i dr.
Za detaljne upute o koritenju baza, student se treba javiti u knjinicu Fakulteta organizacije i
informatike. itanje strune literature nuan je preduvjet daljnjega samostalnoga rada.

Zavrna struktura rada ukljuuje toan naslov rada te oblikovanje i podjelu sadraja po
glavama i poglavljima. Za svaku se glavu navode naslovi poglavlja s glavnim idejama, a
svakome se dijelu odreuje opseg. Strukturu rada predlae student, ali je konano odreuje
u dogovoru i nakon savjetovanja s mentorom. Ovakva raspodjela i nain rada omoguuju
sustavnost izlaganja, uvid u temeljne probleme i podruja o kojima valja prikupljati dodatne
podatke.

6.1. Vanjska ili omotna stranica i naslovna stranica

Naslovnom stranicom autor uspostavlja prvi kontakt s itateljem rada. Stoga treba sadravati
osnovne podatke i biti odgovarajue oblikovana.

Naslovna je stranica prva stranica rada i ne oznaava se rednim brojem.

Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Na omotnoj ili vanjskoj stranci upisuju se sljedei podaci (Primjer 1.):

Sveuilite u Zagrebu
Fakultet organizacije i informatike, Varadin
Ime i prezime
NASLOV RADA
Seminarski rad/Esej
Varadin, godina

Na unutarnjoj naslovnoj stranici upisuju se sljedei podaci (Primjer 2.):

Sveuilite u Zagrebu
Fakultet organizacije i informatike, Varadin
Ime i prezime
Matini broj
Smjer studija
NASLOV RADA
Seminarski rad/Esej
Voditelj rada (mentor)
Varadin, mjesec i godina.

6
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Primjer 1. Omotna ili vanjska stranica seminarskog rada

SVEUILITE U ZAGREBU
FAKULTET ORGANIZACIJE I INFORMATIKE
VARADIN

Miro Miri

INTERNET OGLAAVANJE

SEMINARSKI RAD/ESEJ

Varadin, 2010.
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Primjer 2. Unutarnja naslovna stranica seminarskog rada

SVEUILITE U ZAGREBU
FAKULTET ORGANIZACIJE I INFORMATIKE
VARADIN

Miro Miri
Matini broj: 9324/06-R
Smjer: Informacijski sustavi

INTERNET OGLAAVANJE

SEMINARSKI RAD/ESEJ
8

Mentor:
dr.sc. Damir Dobrini, izv.prof.

Varadin, sijeanj 2010.

Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

7. PREDGOVOR

Esej, seminarski, zavrni ili diplomski rad ne mora imati predgovor, ali ako autor to eli moe
ga napisati. Prilikom pisanja predgovora potrebno je imati na umu sljedee:
Predgovor treba razlikovati od uvoda. U predgovoru se priopuju uvjeti i prilike u
kojima je rad nastao, iskustva tijekom pisanja i objektivne prepreke (ako ih je bilo)
koje su se javljale tijekom izrade;
U predgovoru se, uz imena, navode akademski stupnjevi i/ili funkcije osoba koje su
autoru pomagale tijekom izrade rada i to prema opsegu i vanosti njihove pomoi, a
ne prema poloaju koji zauzimaju u znanosti i/ili praksi.

Naslov PREDGOVOR pie se velikim slovima centrirano na vrhu stranice. Stranica

predgovora moe se oznaiti rimskim brojem I., ali se moe ostaviti i bez oznake broja.

8. SADRAJ

Sadraj predstavlja tematski saetak rada i daje uvid u stranice rada na kojima se nalaze
naslovi i podnaslovi glava, poglavlja, odjeljaka, toaka i ulomaka. Sadraj mora biti aktivan
(umetanje reference tablica sadraja)! (Primjer 3.)

Naslov SADRAJ pie se velikim slovima centrirano na vrhu stranice. Stranica sadraja moe
se oznaiti rimskim brojem I. (ako rad nema predgovora), odnosno brojem II. (ako postoji 9
predgovor). Moe ostati i neoznaena. Ima li rad predgovor, stranica sa sadrajem umee se
iza predgovora.
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Primjer 3. Tablice sadraja

SADRAJ

PREDGOVOR ......................................................................................................................... I
SADRAJ ............................................................................................................................. II
1. UVOD .............................................................................................................................. 1
1.1. Predmet i cilj rada ........................................................................................................................................ 1
1.2. Izvori podataka i metode prikupljanja ......................................................................................................... 1
1.3. Sadraj i struktura rada ................................................................................................................................ 2
2. IZRAVNI MARKETING .......................................................................................................... 3
2.1. Pojmovno odreenje izravnog marketing.................................................................................................... 3
2.2. Povijesni razvoj izravnog marketinga ........................................................................................................... 3
2.3. Karakteristike izravnog marketinga ............................................................................................................. 3
2.4. Ciljevi i strategija izravnog marketinga ........................................................................................................ 3
2.5. Novi modeli izravnog marketinga ................................................................................................................ 5
2.6. Prednosti i nedostatci izravnog marketinga ................................................................................................ 6
3. KANALI I MEDIJI IZRAVNOG MARKETINGA ................................................................................ 7
3.1. Prodaja licem u lice izravna prodaja ......................................................................................................... 7
3.2. Izravna pota ................................................................................................................................................ 9
3.2.1. Prednost i nedostatci izravne pote ..................................................................................................... 9
3.2.2. Izrada izravne pote ............................................................................................................................. 9
3.3. Kataloki marketing ................................................................................................................................... 12
3.3.1. Vrste kataloga .................................................................................................................................... 12
3.3.2. Proces kataloke prodaje ................................................................................................................... 14
3.3.3. Izrada kataloga ................................................................................................................................... 15
3.4. Telemarketing ............................................................................................................................................ 16
3.4.1. Eksterni telemarketing ....................................................................................................................... 16 10
3.4.2. Interni telemerketing ......................................................................................................................... 17
3.6. Telefaks ...................................................................................................................................................... 21
3.7. On line kanali ............................................................................................................................................. 22
3.7.1. Elektronika pota .............................................................................................................................. 22
4. BAZA PODATAKA.............................................................................................................. 23
4.1. Pojam baze podataka ................................................................................................................................. 23
4.2. Izrada baze podataka ................................................................................................................................. 24
4.3. Liste kupaca ............................................................................................................................................... 25
4.4. Praenje kupaca u bazama podataka......................................................................................................... 27
4.5. Marketing odnosa (CRM) ........................................................................................................................... 28
4.5.1. Modeliranje poslovanja...................................................................................................................... 28
4.5.2. Vrste aplikacija marketinga odnosa ................................................................................................... 29
4.5.3. Primjena CRM-a u praksi .................................................................................................................... 31
5. PRIMJER IZ PRAKSE - VIP .................................................................................................... 32
5.1. Povijest VIP-a ............................................................................................................................................. 32
5.2. Misija, vizija i ciljevi VIP-a........................................................................................................................... 33
5.2.1. Misija i vizija ....................................................................................................................................... 33
5.2.2. Ciljevi .................................................................................................................................................. 34
5.3. Strategija poslovanja VIP-a ........................................................................................................................ 35
5.4. Elementi izravnog marketinga u poslovanju VIP-a .................................................................................... 36
5.4.1. Izravna prodaja u VIP-u ...................................................................................................................... 36
5.4.2. Izravna pota u VIP-u.......................................................................................................................... 38
5.4.3. Telemarketing u VIP-u ........................................................................................................................ 39
5.4.4. Mobilni marketing u VIP-u ................................................................................................................. 40
5.4.5. Elektronika pota kao medij izravnog marketinga u VIP-u ............................................................... 42
5.4.6. Pitanje etinosti i legislative izravnog marketinga u VIP-u................................................................. 43
6. ZAKLJUAK ..................................................................................................................... 45
POPIS LITERATURE ............................................................................................................... 47
POPIS SLIKA I TABLICA .......................................................................................................... 49
PRILOZI ............................................................................................................................. 51
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

8.1. Uvod

Uvod sadri osnovne naznake problema koji se obrauje u radu (imenovanje problema i
razlog izbora za predmet prouavanja), nain obrade problema i strukturu rada. Iz toga
proizlaze tri toke koje se u uvodu trebaju obraditi (1.1. Predmet i cilj rada, 1.2. Izvori
podataka i 1.3. Metode prikupljanja te sadraj i struktura rada). Rije UVOD pie se velikim
slovima i oznaava arapskim brojem 1. Imajte na umu da uvod mora biti napisan Vaim
rijeima na minimalno jednoj stranici, u njemu ne smije biti nikakvih definicija, izvora i sl.

8.2. Razrada teme

Cjelokupan sadraj teksta koji student izlae u radu treba biti smisleno raspodijeljen.
Svakome dijelu rada (glava, poglavlje i sl.) odreuje se naslov. Naslov glave pie se velikim
slovima, radi preglednosti moe se podebljati (vidjeti Primjer 3), a s pisanjem se zapoinje na
zasebnoj stranici. Glave se prema potrebi ralanjuju na poglavlja, poglavlja na odjeljke,
odjeljci na toke, a toke na ulomke. Poglavlje se oznaava podnaslovom koji se pie malim
slovima, ali mora biti istaknut (podvueno, podebljano ili kosim slovima). Poglavlje ne mora
zapoeti na zasebnoj stranici.

Sloenost strukture rada ovisi o vrsti i odrednicama sadraja koji se obrauje, no opa
preporuka glasi: radi lakega praenja i preglednosti teksta, ralanjivanje unutar jedne glave
ne bi trebalo prelaziti etiri razine.

8.3. Zakljuak 11

Tekst zavrava zakljukom u kojemu ukratko treba prikazati rezultate i spoznaje do kojih se u
radu dolo. Zakljuak mora zapoeti na zasebnoj stranici. Naslov ZAKLJUAK oznaava se
arapskim brojem i pie velikim slovima (vidjeti Primjer 5). Zakljuak, isto kao i uvod, mora biti
napisan Vaim rijeima na minimalno jednoj stranici.

8.4. Literatura

Popis koritene literature dolazi na stranicu rada iza zakljuka (prije popisa slika, tablica,
prikaza i priloga, ako postoje). Naslov LITERATURA ili POPIS LITERATURE pie se velikim
slovima centrirano na vrhu stranice. U sluaju velikoga broja izvora, poeljno ih je razvrstati
po skupinama, npr. strune knjige, asopisi, statistike i ostale publikacije, enciklopedije,
materijali strunih organizacija i udruenja, neobjavljeni materijali, novine, internet stranice i
sl.

Unutar svake skupine izvori se niu abecednim redom (prema prezimenu autora, a ne postoji
li autor ili urednik, prema prvoj rijei naslova). Oznaavaju se arapskim brojevima. Najprije se
navodi prezime autora koje se odvaja zarezom od inicijala imena. Ako je vie autora, navode
se redom koji je oznaen na samome djelu i odvajaju se zarezom. Nakon imena autora ide
godina kada je knjiga (ako je rije o knjizi) izdana, zatim ide naslov (podebljano ili kosim
slovima), sjedite izdavake kue ili mjesto u kojemu je knjiga izdana i na kraju ime izdavake
kue. (Primjer 4)
 Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Primjer 4. Popisa literature

LITERATURA
Knjige:

1. Dvorski, S., Dobrini, D., Hutinski, ., Vrek, N. (2005) Izravni marketing, Varadin, TIVA Tiskara
2. Kesi, T. (2003) Integrirana marketinka komunikacija, Zagreb, Opinio
3. Kotler, P.; Keller., K.L. (2008) Upravljanje marketingom, Zagreb, MATE
4. Kotler, P.; Wong, V.; Saunders, J.; Armstrong, G. (2006) Osnove marketinga, etvrto europsko izdanje,
Zagreb, MATE
5. Previi, J., Ozreti Doen, . (2004) Skupina autora; Marketing, Zagreb, Adverta
6. Vraneevi, T., Dvorski, S., Dobrini, D., Stanii, S. (2008) Inovativni marketing, Varadin, TIVA Tiskara
7. Vraneevi, T.; Vignali, C.; Vrontis, D. (2004) Upravljanje stratekim marketingom, Zagreb, Accent

lanci:
1. Bamba, F., Barnes, S.J. (2004) SMS advertising, permission and the consumer: a study URL
(http://www.emeraldinsight.com/Insight/viewPDF.jsp?contentType=Article&Filename=html/Output/Publi
shed/EmeraldFullTextArticle/Pdf/1570130605.pdf), uitano 23.02.2009., 12.15
2. Maneesoonthorn, C.; Fortin, D. (2012) An Exploration of Texting Behaviour and Attitudes toward
Permission-based Mobile Advertising in New Zealand, URL 12
(http://smib.vuw.ac.nz:8081/WWW/ANZMAC2004/CDsite/papers/Maneeso1.PDF), uitano 09.03.2009,
11.19
3. Natel, J.; Sekhavat, Y. (2006) The Impact of SMS Advertising on Members of a Virtual Community, Jurnal of
Marketing, Vol.2, pp. 168-179.
4. Rettie, R.; Grandcolas, U.; Deakins, B. (2011) Text message advertising: Response rates and branding
effects;Journal of Inovative marketing, No.1, Vol. 6, pp. 387-401.

Internet izvori:
1. URL (http://mmaglobal.com/research/mobile-internet-usage-continues-climb), uitano 23.02.2009., 14.15
2. URL (http://mmaglobal.com/research/text-based-mobile-advertising-mmetrics), uitano 23.02.2009.,
14.20
3. Mobile Advertising Overview, Mobile Marketing Association, January 2009., URL
(http://www.mmaglobal.com/mobileadoverview.pdf), uitano 23.02.2009., 15.10
4. URL (http://advertising.nokia.com/news/press-releases/nokia-study-paints-bright-future-for-mobile-
advertising-as-consumers-embrace-the-mobile-internet), uitano 23.02.2009., 15.20
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

8.5. Popis slika i tablica

Popis slika, tablica, grafikona dolazi iza stranice s popisom literature. Popis sadri redni broj i
naziv svih slika/tablica/grafikona navedenih prema redoslijedu (broj stranice) pojavljivanja u
radu (aktivan isto kao i sadraj). Naslov POPIS SLIKA i POPIS TABLICA, napisan velikim
slovima, nalazi se na sredini stranice. (Primjer 5.)

Primjer 5. Popisa slika i tablica

POPIS SLIKA
SLIKA 1. USPOREDBA PROMIDBENIH MEDIJA S ASPEKTA DOSEGA, TROKOVA I UINKOVITOSTI ........................ 4
SLIKA 2. KONCEPTUALNI MODEL UINKA INOVACIJE .............................................................................. 11
SLIKA 3. LANAC PODUZETNIKOG RAZVITKA ......................................................................................... 14
SLIKA 4. KRETANJE BROJA PODUZEA U RH ......................................................................................... 19
SLIKA 5. STRUKTURA HRVATSKOG GOSPODARSTVA PO BROJU ZAPOSLENIH ................................................. 19
SLIKA 6. STRUKTURA PODUZEA I BROJ ZAPOSLENIH .............................................................................. 19
SLIKA 7. STRUKTURA HRVATSKOG GOSPODARSTVA PREMA UKUPNIM PRIHODIMA (MIL. KN) .......................... 20
SLIKA 8. STRUKTURA PRIHODA I PROFITA............................................................................................. 21
SLIKA 9. PRODUKTIVNOST (PRIHOD/BROJ ZAPOSLENIH) U RH I EU, 2003. GODINE .................................... 21
SLIKA 10. PODJELA ISTRAIVANJA TRITA........................................................................................... 22
SLIKA 11. FAZE PROCESA ISTRAIVANJA TRITA ................................................................................... 25
SLIKA 12. IZVIAJNO ISTRAIVANJE .................................................................................................... 28
SLIKA 13. OPISNA ISTRAIVANJA ....................................................................................................... 30 13
SLIKA 14. UPORABA MOBILNOG TELEFONA ......................................................................................... 44
SLIKA 15. KORISNOST SMS OGLAAVANJA ZA MALA I SREDNJA PODUZEA ................................................ 45
SLIKA 16. VANOST DIREKTNIH MEDIJA ZA OGLAAVANJE ....................................................................... 46

POPIS TABLICA
TABLICA 1. PREDNOSTI I NEDOSTACI ULASKA U PODUZETNITVO .............................................................. 12
TABLICA 2. PREDNOSTI I NEDOSTACI MALIH PODUZEA .......................................................................... 15
TABLICA 3. POTPORE MALIM I SREDNJIM PODUZETNICIMA...................................................................... 18

9. POSEBNE ODREDNICE TEKSTA

9.1. Oznake izvora podataka

Reference izvori podataka se trebaju navoditi:

za svako cjelovito navoenje tuih rijei u tekstu (citiranje), uz uporabu pravopisnih
znakova navoenja (navodnici ......... );
u sluaju kada se dui tekst saima i oblikuje vlastitim rijeima, pri emu se mora
navesti izvor iz kojega potjee;
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

za navoenje svake injenice ili podatka koji openito nije poznat, ali znamo tko je
autor.
prilikom svakog navoenja neke podjele (iza dvotoja)

Reference se rabe za svaki tui dio teksta, kao i za interpretaciju neijeg rada, pri emu se
uvijek mora navesti izvor. Necitirani dijelovi tuih radova smatraju se plagijatom, tj.
nezakonitim prisvajanjem proizvoda tuega znanstvenoga i strunoga rada! Reference se
navode prema pravilima koje se mogu vidjeti u Primjeru 6., a napravljene su prema
standardiziranom pravilniku Harvard Style of Referencing. Kako citirati tekst moe se vidjeti
u primjeru 7. i 8.

14
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Primjer 6. Izvori podataka reference

1. Ako se citira autor u tekstu: [Primjer knjige: Kesi Tanja, Ponaanje potroaa,
Opinio, Zagreb, 2006.]

Tanja Kesi (2006) istie da masovni mediji komunikacije svakodnevno dobivaju sve
veu vanost u procesu socijalizacije. Ili Prema Tanji Kesi (2006: 74) masovni mediji
komunikacije svakodnevno dobivaju sve veu vanost u procesu socijalizacije.

2. Ako se ime autora ne citira direktno u tekstu: [Primjer knjige: Kesi Tanja, Ponaanje
potroaa, Opinio, Zagreb, 2006.]

Masovni mediji komunikacije svakodnevno dobivaju sve veu vanost u procesu

socijalizacije (Kesi, 2006).

3. Vie autora odjednom se citira u tekstu: [Primjer knjiga: Kotler, P.; Wong, V.;
Saunders, J.; Armstrong, G.; Osnove marketinga, MATE, Zagreb, 2006. i Dvorski, S.;
Dobrini, D.; Stanii, S.; Trlek, T.; Meuzavisnost liberalizacije potanskog trita i
izravnog marketinga, TIVA, Varadin, 2009.

Kotler (2006) i Dvorski (2009) istiu da je .

4. Ako su dva ili tri autora jednog rada: [Primjer knjige: Marui, M.; Vraneevi, T.;
Istraivanje trita, Adeco, Zagreb, 2001.]
15
Ispitanici su najosjetljivija karika istraivakog lanca prema Marui i Vraneevi
(2001)

5. Vie autora jednog rada: [Primjer knjige: Vraneevi, T.; Vignali, C.; Vrontis, D.;
Upravljanje stratekim marketingom, Accent, Zagreb, 2004.]

Osnovna obiljeja usluga (Vraneevi et al.2004: 334.)

6. U sluaju da nema datuma kada je rad izdan:

Ranija istraivanja (Peri, X) prikazuju da.

7. U sluaju da nema autora preuzetog rada: [Primjer: Xxx (2009), Social networking
and the workplace, Strategic Dirction, Vol. 25, No. 8, str. 20-23]

Osnovne karakteristike koje vode uspjehu mobilnog marketinga su: (Xxx, 2009)

8. U sluaju da nema rednog broja stranice preuzetog rada: [Vazdar, T. (2007),

Socijalne mree: Snaga koja kreira budue proizvode i ugled tvrtki, Lider]

Takav nain poslovanja mogao bi se definirati kao drutvena struktura u kojoj

tehnologija putem socijalnim mrea poveava snagu zajednica, a ne institucija.
(Vazdar, 2007: X).
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Primjer 7. Citiranje teksta

a) Primjer preuzimanja cijelog teksta: [Primjer knjige: Vraneevi, T.; Dvorski, S.;
Dobrini, D.; Stanii, S.; Inovativni marketing, TIVA, Varadin, 2008.]

Pod direktnim nainom podrazumijeva se dostavljanje oglasnog materijala (npr.

letaka) direktno potencijalnim klijentima, i to tako da im se alje potom (direktnim
mailongoma); stavljanjem oglasnog materijala u potanske pretince ili im se
uruuje na javnim mjestima (npr. u prolazu ili ostavlja ispod brisaa na vjetrobranu
automobila). (Vraneevi et al., 2008: 81)

b) Primjer saimanja teksta Vaim rijeima (prepriavanje teksta): [Primjer knjige:

Tomaevi Lianin M.; Profesionalna prodaja i pregovaranje, HUPUP, Zagreb, 2010.]

Veliki broj poduzea, naroito poduzea koja dolaze iz zemalja s razvijenim

gospodarstvom, svjesna su svoje drutvene odgovornosti i imaju posebne etike
kodekse za vlastito prodajno osoblje, dok u Hrvatskoj vrlo mali broj poduzea ima
precizne i objavljene etike kodekse na bilo kojoj organizacijskoj razini kako bi
zaposlenici bili upoznati s njima. (Tomaevi Lianin, 2010: 85)

c) Primjer preuzimanja podjele: [Primjer knjiga: Kotler, P.; Wong, V.; Saunders, J.;
Armstrong, G.; Osnove marketinga, MATE, Zagreb, 2006.]

Diskriminacijsko odreivanje cijena moe poprimiti razliite oblike: (Kotler et al.,

16
2006: 694.)
1. cijene za segmente kupaca
2. cijene za razliite oblike proizvoda
3. cijene prema lokacijama
4. cijene prema vremenu
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Primjer 8. Citiranje web stranice

Prema zadnjim objavama postoje . (MobileMarketingWatch, 2013)

Kada citirate tekst s web stranice, potrebno je utvrditi tko je autor teksta ili web stranice 17
(pogledajte URL). Autor moe biti poduzee, organizacija, korporacija, takoer mogu biti i
razliita udruenja ili pojedinci. Kako bi pronali datum, dobro pregledajte stranicu (najee
dno stranice). (Primjer 8.)
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Fusnote slue u svrhu objanjenja, tj. dodatnih pojanjenja nepoznatih rijei, pojmova ili
tvrdnji u radu i nalaze se na donjem rubu stranice te se oznauju se brojevima od 1 nadalje
(Primjer 9.). Pri pisanju rada na raunalu, u programu postoje posebne naredbe za
automatsko ureenje fusnota (umetanje-referenca-fusnote).

Primjer 9. Fusnota

9.2. Slike, tablice i grafikoni

Slike, tablice i grafikoni nisu samo dodatak tekstu. Oni su, ba kao i tekst, vaan i neophodan
dio rada. Temeljni im je zadatak omoguiti jasno, saeto i jednostavno predstavljanje
materijala u radu. Svaku sliku, tablicu i grafikon treba oznaiti odgovarajuim rednim brojem.
Naslov slike, tablice ili grafikona mora ukratko sadravati odgovor na pitanja "to, gdje i
kada" i pie se iznad slike, tablice ili grafikona. Uz svaku sliku, tablicu ili grafikon mora se
neizostavno oznaiti izvor podataka (ispod slike, tablice, grafikona). Primjeri 10., 11., 12.
18
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Primjer 10. Slika

Slika 2. Konceptualni model uinka inovacije (Izvor: Boi, Lj.; Radas, S.

(2012) Uinci inovacijskih aktivnosti u malim i srednjim poduzeima u
Republici Hrvatskoj, str. 35., prilagoeno) 19

Koristite Times New Roman 12 pt za nazive slika

Naziv slike ide ispod slike
Slike je potrebno numerirati redom kako se pojavljuju u tekstu
Ako je slika preuzeta uz naziv slike u zagradi navedite njen izvor
Primjer: Slika 1: Konceptualni model uinka inovacije
Dozvoljeno je preuzeti samo jednu sliku, grafikon ili tablicu u izvornom obliku iz istog
izvora. Za doslovno preuzimanje veeg dijela sadraja potrebno je ishoditi dozvolu
nositelja autorskih prava.
Dozvoljeno je napraviti vlastitu preradu slika, grafikona ili tablica na nain da se zadri
isti smisao sadraja, ali promijeni izgled. I u takvim se sluajevima obavezno u nazivu
navodi referenca izvornog djela ovako: (Prema: Boi i Radas, 2012)
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Primjer 11. Tablica

PREDNOSTI ULASKA U PODUZETNITVO NEDOSTACI ULASKA U PODUZETNITVO

Preuzimanje kontrole nad vlastitom Nesigurnost dohotka

sudbinom
Rizik gubitka uloenog kapitala
Mogunost mijenjanja stvari
Nedefinirano radno vrijeme i naporan rad
Mogunost iskoritavanja svojih
Niska kvaliteta ivota za vrijeme
potencijala
uspostavljanja poslovanja
Ostvarivanje neogranienih profita
Visoka razina stresa
Priznatost u drutvu
Neograniena odgovornost
Rade se stvari koje se vole
Obeshrabrenje
Tablica 1. Prednosti i nedostaci ulaska u poduzetnitvo (Izvor: krti, M.;
Poduzetnitvo, Sinergija, Zagreb, 2006., str. 20-22, prilagoeno)

Koristite Times New Roman 12 pt za nazive tablica

Tablice je potrebno numerirati redom kako se pojavljuju u tekstu 20
Ako je tablica preuzeta uz naziv tablice potrebno je navesti njen izvor na isti nain
kako je opisano kod slika
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

Primjer 12. Grafikon

Grafikon 4. Kretanje broja poduzea u RH (Izvor:

http://hrcak.srce.hr/index.php?show=clanak&id_clanak_jezik=16844,
18.12.2008.)

21
Koristite Times New Roman 12 pt za nazive grafikona
Grafikone je potrebno numerirati redom kako se pojavljuju u tekstu
Ako je grafikon preuzeta uz naziv grafikona potrebno je navesti njen izvor na isti nain
kako je opisano kod slika

10. TEHNIKE UPUTE ZA IZRADU RADA

Tehnikomu oblikovanju strunoga pisanoga rada potrebno je posvetiti veliku pozornost.

Rad mora biti uredno i pregledno pripremljen jer takav rad olakava itanje, te daje uvid u
sustavnost izlaganja i obrade izabranoga predmeta rada.

Seminarski rad, esej, zavrni i diplomski rad piu se na raunalu. Uz zadovoljavajui vanjski
izgled i primjerenu sadrajnu strukturu, rad mora biti korektan u gramatikome,
pravopisnome i stilskome smislu. Student je duan savjesno kontrolirati i ispraviti tekst, jer
za tonost odgovara iskljuivo autor. Dakle, prije predaje rada student je duan pozorno
proitati rad i ispraviti greke u svim primjercima.

Kako bi rad bio pregledan i sustavno oblikovan, preporuuje se sljedee:

odabrati font Times New Roman
odabrati veliinu slova 12 i prored 1.5
za biljeke (fusnote) odabrati veliinu slova 10,
koristiti standardne margine margine dolje, gore, lijevo i desno po 2,54 cm (1 inch),
Upute za pisanje eseja, seminarskog, zavrnog i diplomskog rada iz marketinkih kolegija

pisati u odlomcima pri emu postoje dva naina:

1) uvueni poetak odlomka (Tipka tab) (izmeu odlomaka nema praznog
reda),
2) jedan red razmaka izmeu odlomaka (poetak odlomka nije uvuen).

Pie li se rad raunalom valja znati sljedee:

iza svake se rijei nalazi jedan razmak,
pravopisni znakovi kao to su toka, upitnik, usklinik, zarez, dvotoje (:), toka zarez,
zatvorena zagrada, navodnici na kraju navoda, znak za postotak, piu se zajedno s
rijeju iza koje slijede (izmeu tih znakova i rijei ne stavlja se razmak),
znakovi kao to navodnici na poetku navoda i otvorena zagrada, piu se zajedno s
rijeju ispred koje se nalaze (izmeu tih znakova i rijei takoer se ne ostavlja
razmak),
ako iza neke rijei dolazi navod teksta u zagradi, izmeu te rijei i poetka zagrade
pie se razmak,
znak i (&) pie se odvojeno od rijei izmeu kojih stoji,
trotoje (...) bi se trebalo izbjegavati i umjesto njega koristiti itd. i sl., ali ako nema
nikakve kratice onda se moe staviti trotoje koje se pie zajedno s rijeju kojoj
prethodi, a odvojeno od rijei ispred koje se nalazi,
crtica se pie zajedno s rijeima izmeu kojih stoji ako se radi o sloenici (npr. tehno-
ekonomski), a odvojeno ako se koristi u neku drugu svrhu
Strano nazivlje se u tekstu navodi u zagradi uz hrvatski izraz Primjer: Analiza
drutvene mree (eng. Social Network Analysis - SNA)
Ako elite koristiti kratice pojmova u tekstu, kad prvi put spominjete pojam potrebno 22
je navesti puni naziv, a kraticu navesti u zagradi. Nakon toga moete koristiti kratice u
tekstu. Poeljno je u naslovima koristiti pune nazive!