Ano Ang Palaisipan?

Ito ay isang suliranin o uri ng bugtong na sinusubok ang

katalinuhan ng lumulutas nito. It is a problem or type of
riddle that tests the smarts of the solver.

root word: isip, meaning to think

palaisipan
puzzle, riddle

mga palaisipan
puzzles, riddles

Mga Halimbawa Ng Palaisipan

In May 1889, while living in London, Jose

Rizal contributed these examples of Tagalog puzzles
to Trbners Record, a journal devoted to the literature
of the East. Their brevity puts them more in the
category of bugtong (riddles).

1. Isang butil na palay, sikip sa buong bahay.

One rice grain fills up all the house.

liw anag (the light)

SAGOT:

2. Dala ako niya, dala ko siya.

He carries me, I carry him.

sapatos (shoes)
SAGOT:

3. Isang balong malalim, puno ng patalm.

A deep well filled with steel blades.

bunganga (mouth)
SAGOT:

4. Matapang ako so dalawa, duwag ako sa isa.

I am brave against two, coward against one.

kaw ayang tulay (bamboo bridge)

SAGOT:
Turan mo ang iyong kaibigan, sasabihin ko kung sino Di lahat ng kagalingan ay may dalang katamisan.
ikaw. (Tell me who your friends are, and Ill you who you
Not all goodness brings sweetness.
are.
Di lahat ng kapaitan ay tanda ng kasamaan.
Ang tunay na kaibigan, nakikilala sa kagipitan (A friend
indeed is a friend in need.) Not all badness are a sign of evil.
Gawin mo sa kapuwa mo. Ang nais mong gawin niya sa Pulutin ang mabuti, ang masama ay iwaksi.
iyo. (Do unto others what you want others do unto you.)
Emulate what is good, ignore what is bad.
Salawikain (englishtagalog Walang ligaya sa lupa na hindi dinilig ng luha.
version) There is no earthly bliss not watered by tears.
Nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa.
Ang kaginhawaan ay nasa kasiyahan, at wala sa
Mercy resides in God; deeds are in men.
Ang taong walang kibo, nasa loob ang kulo. kasaganaan.
A person who is outwardly calm has anger raging inside. True well-being is found in happiness, not in
Kapag apaw na ang takalan, kailangan kalusan.
prosperity.
When the pot runs over, you need to spill some.
Ang pagsasabi ng tapat ay pagsasamang maluat.
Kung di ukol, di bubukol
Forthrightness ensures lasting relationship.
If it is not relevant, it makes no difference.
Sa taong walang takot, walang mataas na bakod.
Ang magalang na sagot, nakakapawi ng pagod.
To a fearless person, no fence is high enough.
A respectful retort wipes away weariness.
Ubos-ubos biyaya, pagkatapos nakatunganga.
Spend lavishly and you end up with nothing. Kuwarta na, naging bato pa.
Ang umaayaw ay di nagwawagi, ang nagwawagi ay di What was already money turned to stone.
umaayaw.
A quitter never wins, a winner never quits.
Madali ang maging tao, mahirap magpakatao.
Ang isip ay parang itak, sa hasa tumatalas.
It is one thing to be a person, to have a personality is The mind is like a knife honed by sharpening.
another.
Ang gawa sa pagkabata, dala hanggang pagtanda.
Kung anong bukang bibig ay siyang
What one learns in childhood he carries into adulthood.
Kung sino ang masalita ay siyang kulang sa gawa. nilalaman ng dibdib.
Whoever talks much never does much. What comes out of your mouth is what is in
Daig ng maagap ang taong masipag. your heart.
The early bird beats the industrious person.
Kunwaring matapang, bagkus duwag naman.
Acts tough but really a wimp. Mabuti pa ang kubong nakatiray tao kaysa
Walang naninira sa bakal kundi sariling kalawang. mansyon ang nakatiray kuwago.Better a hut
Nothing destroys iron but its own corrosion. where a person lives than a mansion where an
Walang lumura sa langit na di sa kanyang mukha
owl resides.
nagbalik.
Nobody who spits upward does not spit on his face.
Ang edukasyon ay susi para sa
tagumpay.
Edukasyon, tungo sa magandang
landas sa kinabukasan.
Edukasyon ay solusyon sa problema
natin ngayon.
Salawikain: Pagkahaba-haba man ng
prusisyon, sa simbahan din ang tuloy.
Kahulugan: Sa tinagal-tagal man ng samahan ng
magkasintahan, sa bandang huli ay humahantong din
ito sa kasalan.
Salawikain: Ang taong nagigipit, sa patalim
man ay kumakapit.
Kahulugan: Ang taong nagigipit kung minsan ay
napipilitang gumawa ng mapangahas na bagay na
maaaring maging dahilan upang lalu lamang siyang
magipit. Halimbawa, ang taong may mabigat na
pangangailangan ng pera ay nagagawang mangutang
ng patubuan, tulad ng five-six, na nagiging dahilan
upang lalu pa siyang mangailangan ng pera.
Salawikain: Pag makitid ang kumot, magtiis
kang mamaluktot.
Kahulugan: Kung nakakaranas ng
kakulangan sa buhay ang isang tao ay dapat
siyang mamuhay ng naaayon sa kanyang
kakayahan. Matutong magtipid at maging
payak sa pamumuhay.
Salawikain: Kung hindi ukol, hindi bubukol.
Kahulugan: Ang swerte sa buhay ay huwag
asahang makakamtan kung hindi nakalaan
para sa iyo.
Salawikain: Nasa tao ang gawa nasa Diyos
ang awa.
Kahulugan: Hindi sapat na tayo ay humingi
ng awa sa Diyos, kailangan din natin na pag-
ukulan ng sikap at gawa upang matamo ang
mimithing biyaya.
Salawikain: Lahat ng gubat ay may ahas.
Kahulugan: Saan man sa ating lipunan ay
may mga taong traydor na gumagawa ng mga
bagay na nakalalason o nakasisira sa
samahan ng bawat isa.
Salawikain: Magkulang ka na sa magulang
huwang lamang sa iyong biyenan.
Kahulugan: Kadalasang ipinapayo eto sa
mga nagbabalak magpakasal o sa mga
bagong mag-asawa upang mapabuti ang
kanilang pagsasama. Ang mga
magulang kase ay higit na mapagtatakpan o
mapapatawag ang pagkukulang ng sariling
anak keysa sa pagkukulang ng ibang tao.
Salawikain: Kung ano ang puno, siya ang
bunga.
Kahulugan: Ginagamit sa paghahambing ng
anak sa kanyang mga magulang. Sapagkat
ang mga magulang ang humuhubog sa
pagkatao at pag-uugali ng anak, ang anak ang
nagiging larawan ng pagkatao at pag-uugali
ng kanyang mga magulang. Ang mabuti (o
masamang) anak, ay karaniwang ibinubunga
ng mabuti (o masamang) mga magulang.
Salawikain: Kung ano ang itinanim, ay siyang
aanihin.
Kahulugan: Kung ano ang ginawa mo sa
kapwa ay kadalasang ganun din ang gagawin
sa iyo. Halimbawa kung naging matulungin ka
sa kapwa ay tutulungan ka rin.
Aanhin pa ang damo, kung patay na ang
kabayo. (What use is the grass if the horse
is dead.)
Mabuti pa ang kubo, na nakatira ay tao kaysa
mansiyon na nakatira ay kuwago. (A nipa
hut where a person lives is better than an
mansion lived in by an owl.)
Kung anong bukang-bibig ay siyang nilalaman
ng dibdib. (What is constantly talked about
is what's inside the heart.)
Ang isip ay parang itak, Sa hasa tumatalas.
(The mind is like a knife, it is honed by
sharpening.)
Kuwarta na, naging bato pa. (It was already
money, but it became a stone.)
Bibig na natatakpan, hindi papasukin ng
langaw. (A mouth that is covered will not be
entered by flies.)
Walang palayok na walang kasukat na
tungtong. (Every pot has a matching lid.)
Ang matapat na kaibigan, tunay na
maaasahan. (You will know a true friend in
time of need.)
Naghangad ng kagitna, isang salop ang
nawala. (He who takes a lot of risks loses
more than he can gain.)
Pulutin ang mabuti, ang masama ay iwaksi.
(Emulate what is good, ignore what is bad.)
Walang lumura sa langit na di sa kanyang
mukha nagbalik. (Nobody who spits upward
does not spit on his face.)
Aanhin pa ang damo kung patay na ang
kabayo. (Of what use is the grass when the
horse isalready dead.)
Maraming salita, kulang sa gawa. (A man
that talks too much accomplishes little.)
Madaling sabihin, mahirap gawain. (Easier
said than done.)
Ubos-ubos biyaya, pagkatapos nakatunganga.
(Spend lavishly and you end up with
nothing.)
Habang may buhay, may pag-asa. (While there
is life, there is hope.)
Ang lalagyang walang laman ay maingay.
(An empty container makes a lot of noise.)
Ang lakas ay daig ng paraan. (Strength is
defeated by strategy.)
Ang mabigat ay gumagaan, kung
pinagtutulungan. (Anything that is heavy
can be light if we put our resources
together.)
Lahat ng gubat ay may ahas. (In every forest
, there is a snake.)
Bago ka bumati ng sa ibang uling, uling mo
muna ang iyong pahirin. (Before you point
out others people's shortcomings, correct
your own first.)
Ano man ang gagawin, makapitong iisipin.
(Whatever you do, think it seven times.)
Hangga't makitid ang kumot, matutong
mamaluktot. (While the blanket is short,
learn how to bend.)
Mahirap gisingin ang nagtutulog-tulugan. (It
is hard to wake up someone who is
pretending to be asleep.)
Kung pukulin ka ng bato, tinapay ang iganti
mo. (If someone throws stones at you, throw
back bread.)
Matibay ang walis, palibhasa'y magkabigkis.
(A broom is sturdy because its strands are
tightly bound.)
Pag may tiyaga, may nilaga. (If you
persevere, you will reap the fruits of
your labor.)
Kung may tinanim, may aanihin. (If you
plant, you harvest.)
Walang naninira sa bakal kundi sariling
kalawang. (Nothing destroys iron but its own
corrosion.)
Pagkahaba-haba man daw ng prusisyon, sa
simbahan din ang tuloy. (Eventhough the
procession is long, it will still end up in
church)
Ang buhay ay parang gulong, minsang nasa
ibabaw, minsang nasa ilalim. Life is like a
wheel, sometimes your up sometimes your
down.
Ang hindi lumingon sa pinanggalingan, hindi
makakarating sa paroroonan. A person who
does not remember where he came from will
never reach his destination.
Ang karukhaan ay hindi hadlang sa
pagtatagumpay. Poverty is not a hindrance
to success.
Ang hindi marunong magmahal sa sariling
wika, ay mahigit pa sa mabaho at malansang
isda. - He who does not love his own mother
tongue is worse than a rotten fish.
Ang palay ay parisan, habang nagkakalaman
ay alalong nagpupugay. Imitate the rice
stalk, the more grains it bears, the lower it
bows.
Ang umaayaw ay di nagwawagi, ang
nagwawagi ay di umaayaw. A quitter never
wins, a winner never quits.
Walang tiyaga, walang nilaga No pain, no
gain
Magsama-sama at malakas, magwatak-watak
at babagsak. United we stand, divided we
fall.
Masakit ang katotohanan. The truth hurts.
Ang sakit ng kalingkigan, dama ng buong
katawan. The pain of the little finger is felt
by the wholebody.
Huli man daw at magaling, naihahabol din.
Better late than never.
Kapag and dagat ay tahimik, asahan mo at
malalim. Still waters runs deep.
Ang tulog na hipon , tinatangay ng agos. A
sleeping shrimp is carried away by the
current.
Ang pag-aasawa ay hindi biro, 'di tulad ng
kanin, Iluluwa lung mapaso Marriage is not
a joke. It is not like food that you can spit out
when it is too hot to chew.