Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda 1

2 Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda

 NABAD &
Gogol-dhig NOLOL

Xafiiska Raiisul Wasaaraha

Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya
13 Luuliyo 2017

Isbadel siyaasadeed ayaa ka curtay iyo Mudane Mowliid Xuseen Guhaad

Soomaaliya 8dii bisha Febaraayo (Guddoomiye ku-xigeenka labaad).
2017. Ka dib, tartan loo galay Febaraayo 23-keedii, Madaxweyne
madaxweynaha Jamhuuriyadda Maxamed Cabdullahi Farmaajo
Federaalka Soomaaliya, waxaa wuxuu magacaabay Mudane Xasan
guuleystay Mudane Maxamed Cali Khayre, inuu qabto jagada Raiisul
Cabdullahi Farmaajo. Doorashada Wasaaraha Xukuumadda Federaalka
Madaxweynaha waxaa ka horreeyey Soomaaliya. 1-dii bisha Maarso, Golaha
doorasho dadban ee Xildhibaannada Shacabku waxay siiyeen Mudane
labada aqal. Taas, waxaa daba-joogay Xasan Cali Khayre codka kalsoonida si
doorashada Guddoonka Golaha aqlabiyad weyn leh, in uu qabto xilka
Shacabka iyo midda Aqalka Sare. Raiisul Wasaaraha Jamhuuriyadda
Guddoonka Golaha Shacabka waxaa ku Federaalka Soomaaliya.
guuleystay Mudane Maxamed Shiikh
Cusmaan Jawaari (Guddoomiye),
Mudane Cabdiweli Shiikh Ibraahim
Muudeey (Guddoomiye Ku-xigeenka
kowaad) iyo Mudane Mahad Cabdulle
Cawad (Guddoomiye Ku-xigeenka
labaad). Guddoonka Aqalka Sare,
waxaa ku guuleystay Mudane Cabdi
Xaashi Cabdullaahi (Guddoomiye),
Mudane Abshir Maxamad Axmed
(Guddoomiye ku-xigeenka kowaad)

Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda 3

 Barnaamijka Xukuumadda, si looga
mira dhaliyo ballan-qaadyadii loo
sameeyey shacabka Soomaaliyeed.
Sidoo kale, wuxuu hoosta ka
xarriiqey muhiimadda ay leedahay
in la helo wada-shaqeyn buuxda oo
dhex-marta dhammaan hayadaha
dowladda, gaar ahaan Xukuumadda
iyo Labada Aqal ee Baarlamanka.

Madaxweyne Maxamed Cabdullaahi

B ishii Maarso 29-keedi, Mudane

Xasan Cali Khayre wuxuu
horgeeyey Golaha Shacabka xubnaha
Farmaajo wuxuu xusuusiyey Golaha
Wasiirrada culeyska masuuliyadda
saaran iyo rajada iyo rabitaanka
Golaha Wasiirrada magacaaban shacabku u muujiyeen dowladda.
oo ka kooban 68 xubnood iyo Asagoo taas ka duulaya, Madaxweyne
Barnaamijka Xukuumaddiisu ay ku Farmaajo wuxuu faray Xukuumadda
shaqeyn laheyd, si Golaha Shacabku in mudnaanta kowaad la siiyo
u siiyo Codka Kalsoonida. Isla arrimaha amniga, caddaaladda iyo
fadhigiiba, Golaha Shacabku waxay kobcinta dhaqaalaha, kuwaas oo
siiyeen Codka Kalsoonida Golaha ka turjumaya baahida shacabka
Wasiirrada magacaaban si aqlabiyad Soomaaliyeed.
leh. Golaha Wasiirradu waxay
xilalkii kala wareegeen Wasiirraadii
hore intii u dhaxeysay 1-dii Abriil
illaa 15-kii Abriil 2017, ayagoo isla
markiiba guda-galay howlihii loo
igmaday ee dastuuriga ahaa.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda
Federaalka Soomaaliya, Mudane
Maxamed Cabdullahi Farmaajo
wuxuu kula dardaarmay
Xukuumadda uu hogaaminayo
Raiisul Wasaare Mudane Xasan Cali
Khayre in la dardar-geliyo fulinta

4 Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda

Si looga mira dhaliyo isbadalka
cusub, bishii May 2deedi illaa
3deedi waxay Xukuumaddu
qabatay Kulanka Dardar-gelinta
Wax-qabadka Xukuumadda.
Kulankaas waxaa ka soo qeyb
galay Raiisul Wasaaraha, RW
Ku-xigeenka, xubnaha Golaha
Wasiirrada, Guddoomiyaha
Golaha Shacabka, Guddoomiyaha
2aad ee Golaha Shacabka, saraakiil
ka tirsan Xafiiska Madaxweynaha,
bahda fanka iyo suugaanta iyo
qabadka Xukuumadda;
shacab ka tarjumayey dareenka
7)Qeexidda iyo hirgelinta
dadweynaha.
masuuliyad wadareedka Golaha
Kulankaas waxaa soo qaban-
Wasiirrada; iyo
qaabiyey howl-wadeennada
8) Ka baarandagga caqabadaha
Xafiiska Raiisul Wasaaraha.
horyaalla Xukuumadda iyo wax-ka-
Ujeedooyinka kulanka waxaa ka
qabadkooda.
mid ahaa:

1) Dardar-gelinta siyaasadda-guud
iyo shuruucda hortabinta u leh
Xukuumadda;
2)Diyaarinta Qorshaha 100-maal-
moodka ee waxqabadka
Xukuumadda;
3)Xoojinta wada-shaqeynta
xubnaha Golaha Wasiirrada;
4) Adkeynta xiriirrada iyo howl-
wadaagga xubnaha Golaha
Wasiirrada;
5)Meel-marinta Barnaamijka
Xukuumadda iyo howlaha
hortabinta leh;
6)Isla meel-dhigidda qaabka isla-
xisaabtanka iyo qiimeynta wax-

Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda 5

Raiisul Wasaaraha XFS ayaa daahfuray
Kulanka Dardar-gelinta Wax-qabadka
Xukuumadda. Mudane Xasan Cali
Khayre wuxuu diiradda saaray
muhiimadda kulanku u leeyahay wada-
shaqeynta, wada-xiriirka, wada-tashiga
iyo hirgelinta masuuliyad-wadareedka
Golaha Wasiirrada. Mudane Khayre,
wuxuu kaloo xusay muhiimadda ay
leedahay in kulankani ka dhaco meel
aan aheyn madaxtooyada, kana soo
qeyb galaan xubno matalaya dareenka
shacabka, uuna ku faraxsan-yahay sida
habsamida leh ee loo soo abaabulay
iyo ka qeyb-galka Guddoonka Golaha
Shacabka iyo saraakiisha Xafiiska
Madaxweynaha.
Mudane Xasan Cali Khayre, wuxuu ku
boorriyey xubnaha Golaha Wasiirrada
in ay isla meel-dhigaan hiigsi iyo yoolal
midaysan oo loo wada dhan yahay, si
loo dardar-geliyo wada-shaqaynta iyo
wax-qabadka Xukuumadda. Asagoo
hadalkiisa sii wata, wuxuu ku dhiirri-
6 Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
geliyey xubnaha Golaha Wasiirrada,
inay ku sifoobaan yoolkooduna noqdo
wax-qabad mug leh iyo inay bulshada
uga tagaan dhaxal-muuqda oo waxtara
jiilasha dambe. Wuxuu intaa ku daray,
in lagu ballamo sidii looga saari lahaa
dalka iyo dadka dhibaatada hareysay
muddada dheer.
Kulanka waxaa marti ku ahaa xubno
ka mid ah shacabka qeybihiisa
kala duwan. Xubnahaasi, waxay la
wadaageen madaxdii kulanka joogtay
dareenkooda oo ka turjumayay
aragtida guud ee shacabka iyo
dhibaatooyinka nololeed ee horyaalla.
Sidoo kale, waxay la wadaageen
madaxda tacadiyada shacabka kaga
yimaada xubno ka mid ah howl-
wadeennada dowladda. Xukuumaddu
waxay balan qaaday iney dabagal ku
sameyso dhibaatooyinka shacabku
kala kulmaan howl-wadeennada
dowladda, tallaabooyin cadcadna ka
qaadeyso.
 Barnaamijka Xukuumadda
Qorshaha Xukuumadda ee 2017-
2020 wuxuu ka tarjumayaa hadafkii
madaxweynaha ee Nabad iyo Nolol,
kaas oo lagu soo koobi karo saddex
qodob oo udub-dhexaad u ah gaarista
himilooyinka shacabka Soomaaliyeed:
1) Ka-guul-gaarista xasilloonida guud
ee dalka, gaar ahaan La-dagaalanka
Argagixisada iyo soo celinta kala
dambeynta;
2) Dhisidda hayadaha garsoorka,
xaqiijinta sarreynta sharciga, iyo La-
dagaalanka Musuq-maasuqa; iyo
3) Kobcinta dhaqaalaha si loo ballaariyo
wax-soo-saarka, shaqo abuurka, maal-
gashiga, iyo dib-u-dhiska kaabayaasha
dhaqaalaha, kuwaas oo lagama
maarmaan u ah xasilloonida dalka.
Kulanka Todobaad laha ee Golaha Wasiirada
Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
Barnaamijkani wuxuu qeexayaa sidii
wax looga qaban lahaa caqabadaha
waaweyn ee haysta dalkeenna iyo
dadkeenna oo ay ugu horreeyaan:
1) Gurmadka Abaaraha;
2) Sugidda Amniga;
3) Caddaaladda;
4) Kobcinta Dhaqaalaha;
5) La-dagaalanka Musuq-maasuqa;
6) Qof iyo Cod 2021;
7) Dowlad-wanaagga;
8) Adeegga Bulshada;
9) Dib-u-heshiisiinta; iyo
10) Xiriirka Caalamiga.
7
 Gurmadka Abaaraha

Waxaa dalka soo maray abaar baan oo
soo jiitamaysay dhowr sano, taas oo
dhibaatooyin baaxad leh u geysatay
kumannaan qoysas Soomaaliyeed.
Abaarta iyo waxyeelladeedu waxay
halis ku noqdeen jiritaanka deegaanno,
duunyo iyo nolosha dad badan oo shacab
ah. Xukuumadda oo kaashaneysa
shacabka, waxay dusha u ridatay
waajibka ah in si deg-deg ah wax looga
qabto musiibooyinka abaaraha.

Gurmadka Abaaraha

Howlaha noo qabsoomey dhanka Helitaanka gargaar degdeg ah ee

Gurmadka Abaaraha waxaa ka mid ah:
Dardar-gelinta howlaha Guddiga
Abaaraha dhanka qaylo-dhaanta,
abaabulka, uruurinta deeqaha
iyo gaarsiinta deeqahaas dadka
Soomaaliyeed ee tabaaleysan;
Uruurinta deeqo lacageed oo ku dhow
6 milyan oo doolar, taas oo aysan ku
jirin deeqaha tooska ah ee shacabku
ugu deeqeen dadka tabaaleysan;
ka yimid caalamka, si looga hortago
saameynta iyo wax-yeellada abaaraha;
iyo
Dhisidda Wasaarad cusub oo ka
shaqeysa Gurmadka Abaaraha iyo
Maareynta Musiibooyinka. Aasaaska
Wasaarradani, wuxuu ka turjumayaa
muhiimadda ay dowladdu siinayso
daryeelka shacabka.

8 Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda

 Sugidda Amniga
Amnigu waa udub dhexaadka nolosha,
laaantiisna lama gaari karo wax horumar
ah. Sidaas awgeed, sugidda amnigu
waa waajibka ugu sareeya ee saaran
dowladda, shacabkuna kula xisaabtami
doono. In amniga wax laga qabto waxay
u baahan tahay fikir cusub iyo hannaan
ka duwan kuwii hore, kuna saleysan
geesinimo, dhiiranaan iyo goaan adeyg,
si loo badbaadiyo qaranka.
Xukuumadda oo taas ka duuleysa,
waxay abbaari doontaa dhabbihii
lagu heli lahaa hayado amni iyo
ciidan wax-ku-ool ah, kuwaas oo
kasban kara taageerada shacabka.
Hayadaha amniga iyo saraakiishooda
waxaa looga fadhiyaa sidii ay u dejin
lahaayeen siyaasado iyo qorsheyaal
shaqo oo waxtar leh, diiraddana saara
ka hortagga falalka amni-darro ee
lidka ku ah shacabka.
Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
Howlaha noo qabsoomey dhanka
amniga waxaa ka mid ah:
Joogteynta mushaaraadka iyo
gunnooyinka hayadaha amniga,
taasoo intii mudda aheyd aan suurto-
geli jirin;
Ka guul-gaaridda xakameynta hubka
sharci-darrada ah, taasoo kordhineysa
nabadda iyo deganaanshaha dalka;
Howl-gelinta ciidammo u gaar ah
Nabadeynta Caasimadda, kuwaas oo
kormeerro iyo howlgallo joogta ah ka
sameeya magaalo madaxda;
Qaadidda jid-gooyooyin sharci-
darro ah oo lagu waxyeeleyn jiray
shacabka, loogana qaadi jiray lacago
sharci-darro ah;
Ku guuleysashada ogolaanshaha dal
ku galka Baasaboorka Soomaaliga
dalka Norway, ka dib dadaal weyn oo
ay Hayadda Socdaalka iyo Jinsiyadaha
9
sameysay. Sidoo kale, waxaa socda xuduuddaha ee Galdogob, Feerfeer iyo
Gurmadka Abaaraha
wadahal dowladda Ingiriiska, si ay Buuhoodle;
iyaduna u ogolaato dal ku-galka Dib-u-habeynta Guddiga Qaranka
Baasaboorka Soomaaliga; ee isku Dhafka Ciidanka Xoogga
Gelitaanka heshiis lagu tababarayo Dalka Soomaaliyeed;
shaqaalaha Hayadda Socdaalka iyo Diyaarinta (Qabyo Qoraal) qorshaha
Jinsiyadaha, heshiiskaas oo lala galay istraatiijiyadda Difaaca Qaranka oo
dowladaha Norway iyo Ingiriiska; lagu xusay barnaamijka dhaqan-
Soo saaridda hab-raac cusub oo gelinta qaabka Amniga Qaranka;
lagu hagi-doono dadka ajaanibta ah Isu soo-dhiibitaanka 50 qof oo ka
ee raba in ay yimaadaan Soomaaliya, tirsanaa maleeshiyada argagixisada,
si xogta qofka loo helo, isla markaana kadib hawlgallo CXD ay ka fuliyeen
la hubiyo qofka imanaya inta uusan degmooyin ka mid ah dalka;
imaan dalka; Dhisida guddi qiimeyn ku sameeya
Dib u howlgelinta Xarumihii tirada iyo tayada Ciidanka Xoogga
Xuduudaha oo dhammaantood Dalka, taasoo u gogol xaari-doonta
burburay xilligii dowlad laaanta. qiimeyn dhab ah ee dhanka tirada,
Waxaa hadda si toos ah u shaqeeya tayada iyo sida ciidanku ugu
xuduudaha magalooyinka Dhoobley, diyaarsanyahay howlgalada.
Baledxaawo, Doolow, Ceelbarde,
iyo Balanbal. Sidoo kale, waxaa
dhawaan howlgeli-doona xarumaha

10 Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda

 Caddaaladda & Garsoorka
Dal aan laheyn hannaan hufan oo
caddaaladeed ma gaari karo xasillooni,
horumar iyo nabad waarta. Caddaalad-
darradu waa sababta keentay burburka
iyo is-aamin laaanta aafeysay
midnimada iyo amniga ummadda
Soomaaliyeed. Haddaba, dowladi ma
kasban karto shacabkeeda, haddii
aysan lahayn nidaam-caddaaladeed
oo suga xuquuqda muwaadinka,
ilaaliyana naftiisa, hantidiisa iyo
xorriyaddiisa.
Iyadoo taas ka duuleysa, Xukuumaddu
waxay ahmiyad ballaaran siineysaa
hirgelinta nidaam-caddaaladeed oo
loo siman yahay, waafaqsanna Diinta
Islaamka, sida uu qeexayo Dastuurku,
kana dhaqan gala dalka oo idil, si loo
joojiyo gabood-falyada iyo caddaalad-
darrada hareysay ummadda
Soomaaliyeed.
Howlaha noo qabsoomey dhanka
Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
garsoorka waxaa ka mid ah:
Bilaabidda diyaarinta qorshaha dib-
u-dhiska hayadaha caddaaladda,
iyadoo ay ugu horreyneyso shuruucda
iyo guddiyada khuseeya hayadaha
garsoorka;
Gudagalka isla meel-dhigidda
nidaamka caddaaladda ee dalka
Justice Model, kaasoo ku saleysnaan
doona Dastuurka iyo Nidaamka
Federaalka;
Sameynta guddi u kuur-gala xaaladda
maxaabiista iyo xabsiyada dalka, si wax
looga qabto cabashooyinka shacabka;
Diyaarinta iyo ka ansixinta Golaha
Wasiirrada Hindise-sharciyeedka La
dagaalanka Musuq-maasuqa;
Howl-gelinta Xafiiska Sharciyada,
kaas oo ka shaqeynaya diyaarinta,
turjumidda, dib-u-eegista iyo faallo
ka bixinta sharciyada iyo Siyaasadaha
Qaranka;
11
 Qorsheynta howl-gelinta
Machadka Gurmadka Abaaraha
Tababarka
Garsoorayaasha, kaas oo
noqon doona Xarun Qaran oo
lagu tababaro Garsooreyaasha
dalka iyo dhammaan dadka
ku shaqada leh arrimaha
Garsoorka ama doonaya in
ay ku soo biiraan Hayadaha
Garsoorka dalka. Maxaabiis laga soodaay dalka dibadiisa

Kobcinta Dhaqaalaha

Xukuumadda waxaa ka goan in ay Saboolnimadu waxay sababtay

xoojiso dhaqaalaha dalka, iyo sidii loo
gaari lahaa isku-filnaansho la taaban
karo. Saboolnimada ka jirta Soomaaliya
maahan mid dabiici ah; waxaa abuuray
colaadaha, iyo xasillooni-darrada
ragaaday oo rajo-beel iyo darxumo
ku noqotay ummadda Soomaaliyeed,
gaar ahaan dhallinyarada iyo danyarta.
Dhaqaalaha dalku ma kobci karo haddii
aynaan si wadajir ah ula dagaallamin
musuq-maasuqa, caddaalad-darrada iyo
amni-xumada.
xasillooni laaan iyo in ay
dhallinyaradu iskaga hayaamaan
dalka maadaama aysan u muuqan
mustaqbal iyo rajo. Xukuumadda
waxaa ka goan in wax-qabad la
taaban karo laga gaaro kobaca
dhaqaalaha, wax-soo-saarka iyo
suuq-geyntiisa, shaqo-abuurka iyo
baahinta maal-gashiga iyo dhaq-
dhaqaaqa ganacsiga.

12
12 Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
Howlaha noo qabsoomey dhanka
kobcinta dhaqaalaha waxaa ka mid ah:
Diyaarinta Hindise-sharciyeedyada
khuseeya dhaqaalaha sida Sharciga
Maareynta Maaliyadda, Sharciga
Biyaha, Sharciga Beeraha, Sharciga
Shirkadaha, Sharciga Istaatiistikada,
Sharciga Kalluumeysiga, Sharciga
Batroolka, Sharciga Badda iyo sharciyo
kale oo khuseeya kobcinta dhaqaalaha;
Ka guul gaaridda soo celinta Astaanta
Internetka ee Qaranka (.SO), taasoo
noo fududeyneysa in aan la jaanqaadno
isbedelka adduunka ee isticmaalka
teknoolajiyada iyo internetka.
Howshaan muhiimka ahi waxay soo
gaba-gaboobeysaa dhammaadka
sanadkan;
Diyaarinta iyo ka ansixinta Golaha
Wasiirrada Hinde-sharciyeedka
Isgaarsiinta, kaasoo loo gudbiyey
Golaha Shacabka. Sharciga Isgaarsiintu
wuxuu abuurayaa fursado iyo
horumar cusub oo uu dalku ka gaaro
teknoolajiyada isgaarsiinta iyo iney
curtaan fursado iyo adeegyo cusub oo
Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
casri ah. Sidoo kale, Teknoolajiyada
iyo Isgaarsiintuba waxay kaloo keeni
doonaan horumar cusub oo dhanka
waxbarashada, caafimaadka, ganacsiga,
wax-soo-saarka iwm;
Qorsheynta mashruuc biyo-galin
ee miyiga, kaas oo yareyn doona u
nuglaanshaha waxyeellada abaaraha
oo aan ognahay saameyntooda iyo
dhibaatooyinkooda.
Qorsheynta dayactirro kala duwan oo
lagu sameynayo Dekadda magaalada
Muqdisho, si ay Dekaddu ugu filnaato
adeegga iyo dhaqdhaqaaqa ganacsiga;
Fulinta isbadello dhanka maamulka
iyo maareynta Dekadda, si kor loogu
qaado tayada iyo waxqabadka howl-
wadeennada iyo adeegyada Dekadda;
Bilaabidda hirgelinta Qorshaha
Horumarinta Qaranka ee ah kii ugu
horreeyay muddo gaareysa 35 sano.
Qorshaha Horumarinta Qaranku
wuxuu hagayaa horumarka qaranka
iyo mashaariicda deeq-bixiyayaasha;
Dhisidda Nidaamka Dabagalka &
Qiimaynta (National M&E Systems);
13
 Dhisidda Nidaamka Istaatiistikada fatahaadda Webiga Shabeelle, si loo
Gurmadka Abaaraha
(National Strategy for the Development yareeyo waxyeellada fatahaadda
of Statistics); webiyada;
Bilowga daraasad ku saabsan sidii Dejinta Siyaasadda Fayo-dhowrka
dib loogu qaabeyn lahaa Shaqaalaha Badbaadada Beeraha iyo Abuurka
Rayidka ah, dibna loogu eegi lahaa Dalagyada, si loo sugo daryeelka
siyaasadda, nidaamka iyo shuruucda dhulka beeraha iyo caafimaadka
Shaqada iyo Shaqaalaha; dadkaba;
Sameynta Sheybaarka Dhismayaasha, Hirgelinta mashruuca dib u-soo-
kaas oo ilaalinaya bad-qabidda nooleynta abuurka dalka, kaa soo
dhismooyinka iyo bad-baadada horseedaya helitaanka abuur tayo leh
deegaanka; oo ku habboon dalka;
Dib u habeynta qaabka loo maareeyo Joogteynta mushaaraadka iyo
bixinta kharashaadka dowladda, si gunnoooyinka hayadaha amniga iyo
loo mariyo habraaca iyo nidaamka shaqaalaha rayidka ah.
Maareynta Maaliyadda;
Fulinta tallaabooyin looga hortagayo

Federaaleynta & Qof iyo Cod 2021

Waxaa ugu dambeeyey doorasho qof laaan, dowlado ku-meel-gaar ah iyo

iyo cod ee dalka ka dhacda 1969-kii.
Intii ka dambeysay waqtigaas, dalku
wuxuu ku soo jiray marxalado kala
duwan oo ay ka mid yihiin xukun-
militari, dagaallo sokeeye, dowlad
14
doorashooyin dadban.
Haddana, sanadihii la soo dhaafay,
Soomaaliya waxay gaartay horumar
la taaban karo meelo badan, gaar
ahaan xulashada Xildhibaannada
14
Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
iyo hoggaanka sare ee dalka. dib-u-heshiisiin dhab ah;
Doorashadii bilowga sanadka 2017, Bilaabidda diyaarinta qorshe
waxaa suurto-gal noqday in intooda howleedka hiigsiga Qof iyo Cod 2021;
badan Xildhibaannada laga soo Diyaarinta habraaca iyo qaab-
doorto dowlad-goboleedyadii iyo dhismeedka Hindise-sharciyeedka
deegaannadii ay wakiilka ka ahaayeen Doorashooyinka;
si doorasho dadban ah. Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Howlaha noo qabsoomey dhanka Jinsiyadaha.
hiigsiga Qof iyo Cod 2021 waxaa ka Si loo dardar-geliyo howlaha
mid ah: gaaritaanka Qof iyo Cod 2021,
Qabashada wada-tashiyo iyo Xukuumaddu waxay sameysey
diyaarinta Qorshaha Guud ee Dib-U- Guddi-hoosaadka Siyaasadda ee
Eegista Dastuurka; Golaha Wasiirrada, kaas oo guda-
Ka howlgalka Hindise Sharciyeedka galidoona qorshayaasha iyo howlaha
Guddiga Isku-xirka Xukuumadaha doorashooyinka, sharciyada iyo
(Interstate Commission); habraacyada muhiimka ah.
Qabsoomidda shirar gogol xaar u ah

Adeegga Bulshada

Inkastoo sugidda amniga iyo caafimaadka iwm, ayadoo la

horumarinta garsoorku ay ahmiyadda kaashaneysa dowlad-goboleedyada,
kowaad leeyihiin, haddana, shacabka shacabka Soomaaliyeed iyo hayadaha
Soomaaliyeed waxay sugayaan dib- iyo wadamada aan leenahay xiriirka
u-soo-celinta adeegyadii kale ee
dhow. Adeegyada Bulshadu, waxay
dowladeed, sida waxbarashada iyo
xoojinayaan dadaalka nabadeynta
caafimaadka oo muddo dheer maqnaa,
maqnaashahaasuna saameyn gaar ah iyo xasilloonida dalka, sidoo kalena
ku yeeshay danyarta, dumarka iyo waxay soo celinayaan kalsoonida
dhallaanka. shacabka.
Waxaa xaqiiqa ah in awoodda
dowladdu aysan waqtigaan buuxin
karin baahida ballaaran ee ka jirta
dalka. Haddana, marka laga tago
nabaddeynta iyo caddaaladda,
Xukuumaddu waxay bilaabaysaa
diyaarinta qorshihii iyo dhaqaalihii
dib loogu soo celin lahaa adeegyada
asaasiga ah, sida waxbarshada, Raiisul Wasaare Ku-xigeenka
Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda 15
 Imtixaanaadka Dugsiyada Sare
Howlaha noo qabsoomey dhanka
Adeegga Bulshada waxaa ka mid ah:
Diyaarinta Hindise-sharciyeedyada
khuseeya Adeegga Bulshada sida
sharciga Waxbarashada, Caafimaadka,
Ka Hortagga Dambiyada Kufsiga,
sharciga dhisidda Guddiga Culumada
iyo Sharciga Warbaahinta;
Ka guul-gaaridda qabashada
imtixaanaadka dugsiyada sare, oo ay ka
qeyb qaateen arday iyo dugsiyo badan;
Soo jeedinta manhaj waxbarasho oo
midaysan oo ka tarjumaya baahida
waxbrasho ee dalka;
Dhameystirka heshiiskii
duullimaadyada tooska ah ee Muqdisho
iyo Nairobi;
Dib-u-soo-celinta duullimaadkii
habeennimo ee garoonka Muqdisho,
taasoo oggolaaneysa in adeegga
Garoonku ballaarto;
Dhameystirka dib-u-hanashada
maamulka hawada Soomaaliyeed ka hor
dhammaadka sanadkan;
16
Ku guuleysashada heshiisyo lala galay
dhowr waddan oo ay ku dhibaataysan
yihiin maxaabiis Soomaaliyeed, si
xurriyadoodi loogu soo celiyo dalkana
ugu soo laabtaan;
Dardar-gelinta howlaha dhisidda
xubnaha Guddiga Madaxa Bannaan ee
Xuquuqda Insaanka;
Diyaarinta Qorshaha iyo Siyaasadda
Qaranka ee Jinsiga, iyadoo lala
kaashanayo khubaro iyo qeybaha kala
duwan ee bulshada;
Daraasadda xaaladda dadka baahida
gaarka ah qaba, taas oo ay iska
kaashanayaan dhowr Wasaaradood;
Dejinta Siyaasadda Qaran ee
Dhallinyarada Soomaaliyeed, ka dib
wada-tashiyo lala galay Dowlad-
gobolleedyada iyo dhammaan qeybaha
kala duwan ee bulshada;
Gudagalka tirakoob lagu sameynayo
Dugsiyada Quraanka iyo Masaajiddada.
Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
 Xiriirka Caalamiga
Waxaan siyaasad cusub u dejinay xiriirka
aynu la leenahay caalamka, gaar ahaan
wadamada aan deriska nahay, dowladaha
carabta, caalamka islaamka, iyo
waddamada aan xiriirka dhow leenahay,
dhanka iskaashiga amniga iyo dhaqaalaha.
Xiriirkaasi, wuxuu noqonayaa mid
miisaaman oo horumariya danta dalka
iyo dadka.
Haddaba, saameynteenna caalamku
waxay ku xiran tahay hadba sidaan uga
qeyb qaadanno urrurada caalamiga
ah ee aan hadda ka nahay xubin aan
firfir-coonayn. Waxaan si qoto-dheer
u maareynaynaa danta caalamku naga
leeyahay iyo midda annagu aan ka
leenahay dal ahaan, taas oo ku salysan is-
ixtiraam, is-faham iyo madax-bannaani.
Howlaha noo qabsoomey dhanka Xiriirka
Caalamiga waxaa ka mid ah:
Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
Ka soo hoynta guulo shirkii caalamiga
ahaa ee ka dhacay London, guulahaas oo
ay ka mid yihiin in Qorshaha Horumarinta
Qaranka lagu saleeyo mashaariicda ay
maal-galiyaan deeq-bixiyayaasha;
Dib-u-hanashada saxiixa deeqaha ku
baxa magaca Soomaaliya oo ka yimaada
Midowga Yurub, awooddaas oo muddo
dheer gacanteenna ka maqneyd;
Ku guuleysashada in heshiisyo lala galo
dhowr waddan oo ay ku dhibaataysan
yihiin maxaabiis u badan dhallinyaro
Soomaaliyeed.
Dejinta Siyaasadda Maamuuska Qaran
iyo tababarka shaqaalaha Wasaarradda
Arrimaha Dibadda;
Dabagalka heshiisyada caalamiga ah ee
horay loo galay;
Dib u soo nooleynta Machadkii
Tababarka Diblomaasiyiinta.
17
 Tayeynta Hayadaha Dowladda
Hayadaha dowladda waxaa
saameyn baahsan ku yeeshay
muddadii dheereyd ee dowlad
laaanta lagu jiray. Maadaama
uu wadanku wali ku jiro soo
kabasho, waxaa jira baahi baaxad
weyn oo xagga dib-u-dhiska
hayadaha dowladda iyo awood-
dooda wax-qabad, si loo meel-
mariyo Barnaamijka iyo Qorshe-
Howleedyada dowladda.
Howlaha noo qabsoomey dhanka
18
tayeynta hayadaha dowladda
waxaa ka mid ah:
Sameynta qiimeyn dhanka
tayada, baahida iyo caqabadaha
horyaalla Wasaaradaha;
Bilaabid in dib-u-habayn
lagu sameeyo Nidaamka Maamulka
iyo Maareynta Shaqaalaha
dowladda;
Qaadidda tallaabooyin lagu
kordhinayo tayada shaqaalaha, oo
ay ku jiraan tababarro.
Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
 Hindise-sharicyeedyada Hortabinta Leh
Curinta iyo fulinta siyaasad-
guud iyo shuruucda ayaa ka mid
ah wajibaadka ugu waaweyn ee
saaran Xukuumadda. Iyadoo taas
ka duuleysa, Xukuumaddu waxay
bilowday dardar-gelinta diyaarinta
Hindise-sharciyeedyada hortabinta
u leh Xukuumadda.
Howlaha noo qabsoomey
dhanka dardar-gelinta Hindise-
sharciyeedyada hortabinta u leh
Xukuumadda waxaa ka mid ah:
1) Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
La Dagaalanka Musuq-maasuqa;
2) Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Isgaarsiinta;
3) Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Waxbarashada;
4) Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Caafimaadka;
5) Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Maareynta Maaliyadda;
6) Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Khayraadka Biyaha;
7) Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Dambiyada Kufsiga;
8) Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Guddiga Culumada;
9) Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Jinsiyadaha;
10)Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
La Dagaalanka Argagixisada;
Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda
11)Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Xakameynta Hubka;
12)Diyaarinta Hindise-sharciyeedka
Badda;
13) Diyaarinta Hindise-
sharciyeedka Batroolka;
14) Diyaarinta Hindise-
sharciyeedka Beeraha;
15) Diyaarinta Hindise-
sharciyeedka Istaatiistikada;
16) Diyaarinta Hindise-
sharciyeedka Samafalka;
17) Diyaarinta Hindise-
sharciyeedka Kalluumeysiga.
Xukuumaddu waxay horgeyn
doontaa Golaha Shacabka dhawaan
shuruucda kor ku xusan iyo kuwa kale
oo lagu guda jiro howlahooda. Sidoo
kale, ka dib qiimeyn Xukuumaddu
ku sameysey Waxqabadka 100ka
maalmood ee ku xusan qoraalkan,
waxaa bilowday diyaarinta qorshe-
howlleedkii Xukuumaddu ku
shaqeyn laheyd 12ka bilood ee soo
socda.
19
20 Wax-qabadka 100ka Maal-mood ee Xukuumadda