Detyra pr ushtrime t pavarura nga lnda MATEMATIKA DISKRETE 1

DETYRA PR USHTRIME
(Detyra prgatitore pr kollokviumin e par)
1. SISTEMET NUMERIKE
1. T gjendet baza x e sistemit nse (1021) x + (201) x + (201)3 = x 3 + 81.
2. T caktohet x nga barazimi (1001) x + (401) x = ( x)3 + 24 nse dihet se x sht numr njshifror.
far do t merret nse x sht numr dyshifror, treshifror,...?
3. T vrtetohet se do numr i plot pozitiv mund t shprehet n mnyr t vetme si shum e
fuqive t ndryshme t numrit 2.
4. T caktohen t gjith numrat natyror n, ashtu q n sistemin me baz n t vlej 11 11 = 121.
5. Le t jet n! = n( n 1)( n 2) ... 3 2 1, p.sh. 5! = 5 4 3 2 1 = 120. Tregoni se pr asnj
m ! dhe asnj n !, n 5 barazimi 2m = n! nuk ka zgjidhje.
6. T vrtetohet se do numr natyror (n sistemin dhjetor) q prmban vetm shifrat 2 dhe 6
mund t shkruhet n trajtn 4k+2, pr ndonj k numr t plot jonegativ. Pastaj, t tregohet se
numri q ka vetm shifrat 2 dhe 6 nuk mund t shprehet si ndryshim i katrorve t dy numrave
natyror.
7. Le t jet x {0} !. Cila sht shifra e fundit e numrit x 2 + x + 1 n bazn 2?
8. Le t jet x {0} !. Cila sht shifra e fundit e numrit x 2 + x n bazn 5?
9. Le t jet x {0} !. Cila sht shifra e fundit e numrit x 2 + x + 1 n bazn 5?
10. T caktohet baza b ashtu q 72b = 2(27b ).
11. T caktohet baza b ashtu q:
a) 73b = 2(37b ); b) 72b = 3(27b ).
12. N ciln baz b, numri 441b sht katror i nj numri t plot?
13. Numri N n bazn 4 sht ekuivalent me numrin 441 n bazn 10. T caktohet rrnja katrore e
numrit N n bazn 4.
14. Le t jet N numr katrshifror a0 a1a2 a3 (n bazn 10) dhe le t jet N ' numr katrshifror
njri nga 24 permutimet e mundshme t shifrave (p.sh. a1a2 a0 a3 ,..., a3 a0 a1a2 ). Le t jet
D =| N N ' | . T caktohet shifra m e madhe q e pjeston numrin D.
15. T caktohet numri m i vogl b ashtu q 374 n bazn b t jet katror i nj numri t plot.
16. T shkruhet numri dhjetor 0.3 n bazn 7.

2. RELACIONET
1. Le t jet X = {1, 2,3, 4} dhe
f1 = {(1,1),(2, 2),(1,3),(3,1),(3, 2),(2,3)}
f 2 = {(1,1),(2, 2),(3,3),(4, 4),(1, 2),(2,1),(2,3),(3, 2)}
f3 = {(1,1),(2, 2),(3,3),(4, 4),(1, 2),(2,1),(1,3),(3,1),(2,3),(3, 2)}
Cili prej tyre paraqet relacion ekuivalence n bashksin X ?
2. sht dhn X = {1, 2,3, 4,5} dhe nnbashksit:
a) M 1 = {1}, M 2 = {2,3, 4}, M 3 = {4,5}

Prgatitur nga Armend Shabani www.armendshabani.info

2 Detyra pr ushtrime t pavarura nga lnda MATEMATIKA DISKRETE

b) M 1 = {1, 2}, M 2 = {3, 4}

c) M 1 = {1}, M 2 = {2,3}, M 3 = {4,5}.
A mundet q nnbashksit e dhna t jen klas t ekuivalencs t ndonj relacioni t
ekuivalencs? Nse po t shkruhet relacioni i ekuivalencs.
3. N bashksin ! japim relacionin e pjestueshmris si vijon:
a | b (n ! ) | b = an.
A sht relacioni i msiprm ekuivalenc apo renditje e pjesshme?
4. Le t jet M = Z N . N bashksin M definojm relacionin si vijon:
(a, b) (c, d ) ad = bc.
Tregoni se sht relacion ekuivalence.
5. N bashksin " japim relacionin e kongruencs sipas modulit m (m Z \ {0}) si vijon:
a b (mod m) (k ", a b = mk}.
Tregoni se (mod m) sht ekuivalenc. T caktohen klast e ekuivalencs dhe faktor
bashksia.
6. Ciln veti e ka relacionin R n bashksin ! i dhn si vijon:
a) mRn m 2 = n 2 ; b) mRn (m, n) = 1 ;
c) mRn m < n ; d) mRn | m n |= 4.
7. Nse R1 , R2 , R3 jan relacione binare t prkufizuara n X , kurse x relacion identik i
bashksis X , t vrtetohet se:
a) R x = x R = R ; b) R1 ( R2 R3 ) = ( R1 R2 ) R3 ;
c) ( R1 R2 ) 1 = R21 R11 .
8. Le t jet X bashksi e dhn dhe S P ( X ), S i till q:
(i) Nga Z S Y S pr Y Z
(ii) Y , Z S Y Z S .
Nse S sht e fiksuar n P ( X ) dhe nse relacionin R e japim si vijon
ARB AB S
tregoni se R sht relacion ekuivalence n P ( X ).
9. N S = {1, 1, 2, 2,3, 3} relacioni binar R sht prkufizuar si vijon:
xRy x 2 = y 2 , x, y S .
Tregoni se R sht relacion ekuivalence n S dhe caktoni faktor bashksin S|R .
10. N Z sht prkufizuar relacioni R si vijon
( x, y ) R x y = 5k , k ".
Tregoni se R sht relacion ekuivalence n " dhe formoni faktor bashksin Z|R .
11. Le t jet E nj bashksi dhe A E. N E prcaktohet relacioni si vijon:
x y ( ) x = y ose x, y A.
Tregoni se sht relacion ekuivalence dhe caktoni klast e ekuivalencs.

Prgatitur nga Armend Shabani www.armendshabani.info

Detyra pr ushtrime t pavarura nga lnda MATEMATIKA DISKRETE 3

12. Le t jet B A. N P ( A) sht dhn relacioni f si vijon:

XfY X B = Y B, X , Y A.
Tregoni se f sht relacion ekuivalence n P ( A) dhe t caktohen klast e ekuivalencs.

3. PASQYRIMET
1. Le t jet A X dhe le t jen f : X Y , f A : A Y pasqyrime. T vrtetohet se:
a) f sht 1-1 f A sht 1-1; b) f A sht mbi f sht 1-1
2. Le t jen f : X S , g : S Y pasqyrime.
a) fg sht 1-1 ather f sht 1-1; b) fg sht mbi ather g sht mbi.
Shnim: Me fg kuptojm ( x) fg = (( x) f ) g , x X .
3. Le t jet X . Pr pasqyrimin 1X themi se sht pasqyrim identik, nse
(x X )(1X ( x) = x).
Le t jen f : X S , g : S X pasqyrime pr t cilat ( x) fg = 1X . Tregoni se f sht 1 1 ,
kurse g sht mbi.
T caktohet pasqyrimi invers
x +1 a x a x
4. f ( x) = 3x 1. 5. f ( x) = . 6. f ( x) = ,(a > 1).
x 1 2
a x ax
7. f ( x) = . 8. f ( x) = 3 x + 1 + x 2 + 3 x 1 + x 2 .
a x + ax
2 1
9. f ( x) = . 10. f ( x) = 2sin 3x. 11. f ( x) = (1 + cos x)
1 2cos x 2
1
12. f ( x) = sin 2 x.
2
13. Jan dhn f ( x) = sgn x, g ( x) = 1 + x 2 . T caktohet f ( g ( x)), g ( f ( x)).
14. Jan dhn f ( x) = sgn x, g ( x) = x(1 x 2 ). T caktohet f ( g ( x)).
15. Jan dhn f ( x) = sgn x, g ( x) = 1 + x [ x]. T caktohet g ( f ( x)).

16. T caktohet funksioni f ( x) nse f ( x 1 ) = x + 1 + x 2 .

x
=x .
2
17. T caktohet funksioni f ( x) nse f
x +1
18. Nse f ( x 1) = 2 x 3 ather t caktohet f ( f ( x 2 x + 1).
19. sht dhn funksioni ln( x 2 1) + 3ln( y + 2) = 3
T paraqitet funksioni i dhn n trajtn y = f ( x). T caktohet pastaj funksioni f 1 ( x).

Prgatitur nga Armend Shabani www.armendshabani.info