Kagawaran ng Edukasyon

Lungsod ng Kidapawan
Mataaas na Paaralan ng Lungsod ng Kidapawan

Isang Pag-aaral sa mga Dahilan at Epekto ng

Pagiging Huli
ng mga Estudyante sa
Mataaas na Paaralan ng Lungsod ng Kidapawan

Arnie A. Cuabo
Ernest Allen Del Norte
Mac Yvonn Ray Gomez
Anthony B. Sabaysabay
Marianne Charisse T. Corales
Berthel Lyn T. Gumapac
Alfare Tia Marie L. Henry
Kim L. Nacionales
Louise Cassandra Roa
Ydgene Mae Soria
Klyn Venus Villavito

Marso 2010
 Talaan ng Nilalaman

Abstrak

Kabanata I

Panimula

Kahalagan ng Pag-aaral

Paglalahad ng Suliranin

Saklaw at Delimitasyon ng Pag-aaral

Depinisyon at Terminolohiyang Ginamit

Kabanata II

Kaugnay sa Literatura at Pag-aaral

Kabanata III

Pamamaraan

Kabanata IV

Paglalahad ng mga Datos

Kabanata V

Paglalagom ng mga Datos

Konklusyon

Rekomendasyon

Bibliografi

Apendiks A
 Abstrak
Ang tesis na ito ay tungkol sa isa sa mga pangunahing problema ng mga

estudyante sa Kidapawan City National Highschool, ang pagiging huli sa klase. Ang tesis

na ito ay ang tungkol sa pag-aaral sa mga posibleng dahilan, epekto at solusyon sa

probelmang ito.

Habang tumatakbo ang oras, mas lumalala ang problemang hinaharap ng mga

estudyante sa Mataas na Paaralan ng Lungsod ng Kidapawan araw-araw. Maraming

maging benipaktibo ang pananaliksik na ito hindi lamang sa mga mananaliksik kung di sa

mga mag-aaral, respondente, sa paaralan at sa mga mambabasa.Makikita ng lahat kung

gaano kaimportante ang pagdating sa paaralan araw-araw. Para sa mga respondente,

maibabahagi nila ang kanilang mga saloobin, reaksyon, mungkahi, kaalaman at mga

komento ukol sa mga mag-aaral na nagiging huli sa klase.

Ang pag-aaral an ito ay nakapokus sa mga dahilan at mga epekto sa mga mag-

aaral ang pagiging huli. Nilalayon din ng pananaliksik na ito na kunin ang mga saloobin,

reaksyon, mungkahi, kaalaman at mga komento. Inaalam din ng tesis na ito ang

pinakamabisang paraan para maresolba ang problemang ito.

Batay sa surbey ng mga mananaliksik, karamihan sa kanilang mga respondente

ang parating nahuhuli sa klase dahil sa mga obligasyon isinasagawa nila bago pumunta sa

paaralan, at ang obligasyong ito bilang isang estudyante ay lubhang napakaimportante.

Nadeskobrehan din ng mga mananaliksik na karamihan sa mga mag-aaral ng Mataas na

Paaralan ng Lungsod ng Kidapawan ay hindi sumasang-ayon sa pagiging mahigpit ng

mga guro sa mga mag-aaral na nahuhuli.

Iminumungkahi ng mga mananaliksik na mas maikakabuting gumising ng

maaga. Disiplinahin ang ating mga sarili at matutong magbalanse ng oras. Maraming

bagay ang maaaring maging dahilan ng pagkahuli ngunit kung anu-ano man ang mga

bagay na yaon ay mas maganda na maging maparaan sa kahit anumang bagay.

 KABANATA I

PANIMULA
Ang problema ay isa lang sa mga elemento ng buhay. Walang buhay dito sa

mundo ay nagkakaroon ng walang problema. Ang bawat problema dito sa mundo ay may

solusyon.

Maraming hinaharap na mga problema ang mga estudyante ngayon. Ang pagiging

huli sa paaralan, mga gang, kakulangan ng mga libro at ang maagang pagbubuntis ang

ilan sa mga ito. At habang tumatakbo ang mundo, lumalaki naman ang mga problemang

ito.

Kilala ang Pilipino sa kanilang kakaibang kaugaliang ipinapakita sa mundo. Isa sa

mga hindi magagandang kaugalian ay ang pagiging huli ng mga Pilipino sa takdang oras

o itinatawag nilang Filipino Time Marahil nasa kultura na nga ng mga Pilipino ang

pagiging huli. Ngunit sa kasamaang palad ito ang kulturang kinakailangang palitan. Mas

nakakabuting isipin ng mga Pilipino kung ano ang magiging epekto ng kaugaliang ito sa

kanilang buhay kung palaging ganyan ang mangyayari.

Maraming mga epekto ang dinadala nitong problema. Kung magiging kaugalian

na ang itong kasanayan, magiging malala ito na nagreresulta ng pagiging dropout ng mga

estudyante. Meron nga itong dinadalang positibong epekto kagaya na lang ng pagtaas ng
oras sa pagtulog ng isang estudyante pero mas marami itong magagawa sa negatibong

mga paraan.

Hindi lang sa mga ganyang sitwasyon nakakaapekto ang pagiging huli sa

anumang dapat gawin. Maging sa paaralan napakalaki ng ginampanan ng pagkakaroon ng

huli. Lalo na sa aspeto ng tinatawag nating pagkahuli sa klase. Nagbubunga ang

kagawiang ito ng mga hindi kanais-nais na kaugalian kagaya ng katamaran.

Bilang isang Pilipino, hindi masama ang magpahalaga sa kulturang nakagisnan

pero minsan hindi dapat ang sobrang pag-ibig sa kultura ng puso ang pairalin. Dapat

gamitin rin ang utak. Hindi lahat ng mga kultura ay may tama. Masmabuti sa mga

Pilipino ang matutong magpahalaga sa kanilang sariling oras at hindi ito aksayangan

sapagkat para ito sa kabutihan ng lahat.

 KAHALAGAN NG PAG-AARAL

Sa pag-aaral na ito, makukuha natin ang magiging epekto sa pangalan ng KCNHS

ng mag-aaral na huli. Makukuha sa tesis na ito ang statistiks sa mga estudyanteng

nahuhuli sa linya at sa mga klase sa Kidapawan City National High School.

Makikita ng mga mambabasa kung gaano kaimportante ang pagiging maaga sa

pagdating sa paaralan o ano pang mga aktibidad na pupuntahan na nasa tamang oras.

Makukuha nila sa tesis na ito ang ideya sa pagsasagawa ng surbey at mga tamang paraan

sa pagkakaroon ng pananaliksik.

Para sa mga respondente, mahalaga din ito sa kanila. Maibabahagi nila sa tesis na

ito ang kanilang sariling opinyon at mga komento sa mga estudyanteng nahuhuli sa

paaralan. Mapag-iisipan rin ng mga respondente ang kanilang mga depensa sa pagiging

huli. Mailalahad pa ng mga respondente kung ano ang mga maiimungkahi nila sa mga

estudyanteng huli sa paaralan.

Sa mananaliksik, magiging mas mahasa ang kanilang talento sa pagsurbey ng mga

respondente sa mga susunod pang mga surbey na gagawin. Lalawak ang kanilang

kaalaman sa pagiging late ng isang estudyante sa Kidapawan City National High School.

Maipapalago ng mga mananaliksik ang kanilang kaalaman sa paggawa ng kanilang

sariling tesis at ng mga nilalaman ng tesis na ito.

 PAGLALAHAD NG SULIRANIN

Sa problemang kinahaharap ng Kidapawan City National High School at sa mga

iba pang mga paaralan, isa na dito ang pagiging huli ng mga estudyante. Aalamin ng tesis

na ito kung pansariling interes lang ba ang pagiging late ng isang estudyante ng

Kidapawan City National High School ang pagigig huli sa klase o sa linya ng pagtataas

ng watawat o ito ba ay may mga importanteng may dahilan na may mahalagang gawain

pa ang estudyante kagaya ng paggawa ng estudyante sa bahay, abala sa proyekto o sa

kanilang takdang aralin. Isa rin sa mga aalamin ng pag-aaral na ito ang magiging epekto

ng malakig problemang ito sa pagiging huli sa eskwela sa pangalan ng Kidapawan City

National High School.

Nilalayon din ng pag-aaral na ito na sagutin ang mga sumusunod na mga tanong:

1. Ano ang dahilan ng pagiging huli sa klase?

2. Ano ang mga reaksyon ng mga respondente sa pagiging huli sa klase?

3. Ano ang mga maiimungkahi at ginagawa ng mga respondente para hindi mahuli sa

klase?

4. Ano ang pinakamanisang paraan para malutasan ang problema?

 Saklaw at Delimitasyon ng Pag-aaral

Sa pag-aaral ng mga mananalisik sa problemang pagiginghuli ng mga estudyante

ng Kidapawan City National High School ay nakapokus sa pgbibigay linaw sa mga

dahilan at ang mga magiging epekto nito sa mga estudyante at sa pangalan Kidapawan

City National High School ngayong taong 2010 hanggang 2011.

Saklaw ng pag-aaral na ito ang mga dahilan, epekto at lunas sa mga estudyanteng

nahuhuli sa klase at sa linya ng pagtaas ng watawat at nakatuon rin dito ang pagsusuri ng

damdamin, pananaw, kaalaman at saloobin ng mga respondente tungkol sa probleng

kinahaharap ng maraming paaralan na mga huli na estudyante. Limitado lamang ang

dami ng respondente at mas binigyang pansin ang mga estudyanteng may mga kaalaman

sa mga estudyante na nagiging huli sa mga paaralan sa klase at sa linya sa pagtaas ng

watawat.
 KATUTURAN NG MGA SALITANG
GINAMIT

Klase ng IV-Gemini Isa sa mga paraang isinagawa ng mga mananaliksik ang kumuha

ng mga respondente mula sa Mataas na Paaralan ng Lungsod ng Kidapawan para

sumagot sa kanilang mga katanungan upang malaman ang kanilang mga

kaalaman at mga opinyon ukol sa mga mag-aaral na huli sa paaralan. Kumuha ang

mga mananaliksik ng sampung (10) mga mag-aaral mula sa IV-Gemini.

Klase ng II-Cypress Kumuha ng sampung respondente ang mga mananaliksik sa klase

ng II-Cypress para maging respondente upang sumagot sa mga katanungan. Pinili

ang II-Cypress para magkaroon ng ibat-ibang reaksyon, opinyon at kaalaman.

Klase ng I-Chrysanthemum Ito ang klase na mula sa Mataas na Paaralan ng Lungsod ng

Kidapawan na isa sa mga naging respondent ang mga mananaliksik.Kumuha ang

mga mananaliksik ng sampung mag-aaral mula dito.

Klase ng II-Molave Ang klaseng ito ay napapabilang sa Mataas na Paaralan ng Lungsod

ng Kidapawan. Dito kumuha ang mananaliksik ng sampung respondent upang

tumugun sa aming mga katanungan.

Huli ang pokus ng pag-aaral ng mga mananaliksik sa pananaliksik na ito

 KABANATA II

KAUGNAY SA PAG-AARAL AT
LITERATURA

Sa Pilipinas

Isa sa mga pinapangit na kaugalian ng mga Pilipino ang pagiging huli sa anumang

aktibidad o ang hindi natin pagsunod sa takdang oras. Karaniwan sa atin ang isang

palatuntunan ay hindi nasisimulan sa takdang oras dahil saw ala pa rin ang mga tauhang

magsisiganapan o kung hindi naman kayay wala pa rin ang madlang siyang dapat

sumaksi sa palatuntunan kung kayat naaantala tuloy ang lahat.

Marahil hindi ka na maingat sa iyong alarma o orasan. Ikaw kaagad ay bumangon

pagkatapos ng pagdinig ito nagpunta sa banyo pero dahil antok pa rin ang iyong mga

mata, madilim binigyan ng isang sulyap ang mga kalendaryo at naisip na ngayon ay isang

araw na walang klase o pasok. Kaya bumalik ka sa kama, hanggang sa umabot ng isang

oras o dalawa mamaya mapagtanto mo na ... oh alam mo kung paano ang kuwento na ito

napupunta at natatapos.

Gumising ng tanghali - ito ay ang ibang dahilan maging kami huli na para sa

aming mga klase. Walang halaga ang trapiko, nasusunog na uniporme, nawala na ID at

mga bagay-bagay, kahit na kung ikaw ay may iyong sariling banyo sa iyong sariling silid,
ang isang libong alarm clocks pagpunta sa paaralan at sa parehong oras ay nagising ka ng

tanghali. Kung gisingin ka ng huli, ikaw ay huli na.

Ang dahilan ay ang paggising ng tanghali. Kahit lahat ay naakahanda na kung huli

kaa rin matulog sa gabi malaki aang posibilidad na huli ka na rin gigising. Nahulog saw

ala aang mga preparasyon na ginawa mo. Kaya dapat matulog sa tamang oras upang ikaw

ay gigising na nasa tamang oras rin upang maiwasan ang pagkahuli sa klase. Mula sa

paaralan mga ID, mga libro, mga homeworks at proyekto, mga mobile phone at kahit na

ang iyong wallet. Kapag hindi ninyo sinasadyang iwan ang mga ito sa likod sa bahay, ito

nararamdaman tulad mo na naiwan sa kalahati ng kung ano at sino ka. O kung minsan ito

nararamdaman tulad ng pagpunta sa paaralan hubad sa iyong mga kamay nakatali sa

iyong likod. At ang iyong mga propesor ay handa na sa gilotina , naghihintay para sa iyo

lamang lumakad at ialay ang iyong sarili sa kanyang awa.

Pinatahimik na mga alarma at maling mga kalendaryo - para sa ilang mga

kakaibang dahilan, ayusin pag set ang alarma bago pupunta sa kama. Ang alarma,

kailanman masigasig na ito ay, umalingawngaw sa parehong panahon na itinakda mo ito.

Sa kasamaang palad ito dahilan ng pagkasira ng iyong magandang pagtulog at ikaw halos

malaking kapinsalaan ito sa pagsisikap na makatulong ito sa paggising ng maaga.

Sumapit ang oras matagtagpuan mo mula sa kama realizing na ang alarma ay tumunog

ngunit ito ay masyadong huli na para sa iyo. Lamang ng ilang mga minuto bago klase

magsisimula. Walang mga bus ang paaralan para sa estudyanteng Pinoy, maliban para sa

mga taong nakatala sa mga pribadong paaralan na kung saan ay kakaiba talaga dahil sa
ibang mga bansa ito ay sa pampublikong paaralan na may mga bus na ito, ngunit ang

pangkalahatang larawan ay kung hindi ka magkaroon ng isang kotse o anumang iba pang

paraan ng pribadong sasakyan, kayo ay sa awa ng mga rush umaga trapiko. Sa isang

desperado kunin, muling ibalik ang maruming uniporme mula sa basket, gawin ang ilang

mabilis na mga pag-aayos kosmetiko, at manalangin sa lahat ng mga banal at kahit na ang

iyong mga ninuno na walang ni isa sa paaralan lalo na ang iyong mga kaibigan at mga

espesyal na mga tao na bumagay ang uniporme mo na suot mula pa kahapon o mula sa

Lunes.

Sa Ibayong Dagat

Sinumang estudyante na huli pagpasok sa klase, ay kailangang umalis agad ng

paaralan pagkatapos ng klase. Ang ganyang aksiyon ay nagpapahiwatig na sikapin mo ng

di mahuli sa susunod na mga araw.

Ang sinumang estudyante na mahuli sa klase ay hihingi ng permiso sa guro. Ito

ang custom ng mga Japanese. Hindi ka pwedeng papasok ng klase at magbigay ng

partisipasyon sa diskusyon ng walang pahintulot o permiso na magmula sa guro.

Ang mga maag-aaral na gusting lumabas ng klase ay kailangan din na hihingi o

magpaalam sa guro. Sinumang mag-aaral na lalabas na walang pahintulot ng guro ay

hindi pwedeng pumasok ng paaralan at klase pkapag hindi pa napatawad ng guro kasi

yon ay tinatawag nilang labag sa magandang asal. Isa pang I ig sabihin ay ayaw mo ang

pagtuturo ng guro o kaya ay hindi siya magaling magturo.

 Ang mga estudyante at guro ay dapat nasa tamang oras para sa klase. Ang

pagiging huli sa klase na walang dahilan ay isang demonstrasyon na ang guro o estudyate

ay hindi interesado sa pagpasok. Ang guro ay dapat magturo ng kaaya aya na masiyahan

ang mag aaral at ang mag aaral naman ay dapat matuto na bukal sa loob at hindi

napipilitan lamang. Ayon sa isang kasabihan, kung ang pinagkukunan ay di malinis, ang

tubig ay kailanman din na maging malinis.

Ang pagiging maaga sa klase o sa kung anumang transaksyon, ay ang tamang

timing. Kung walang tamang timing sa panahon ng pangangailangan o krisis ay

maaring magdulot ng masama tulad ng pagkamatay. Ang pagiging nasa tamang oras lalo

na sa depensa sa sarili ay kailangan. Isa itong training ng koordinasyon ng katawan at

utak. Dapat nating intindihin na ang pagiging maaga sa mga appointments, sa klase ay

isang training sa utak, at dahil ito sa disiplina, na siyang maging sandata mo upang

maprotektahan ang iyong sarili sa anumang masamang pangyayari.

Maraming kadahilanan kung bakit merong mga estudyante ang nahuhuli sa klase.

Unang-una na dito ang late kung gumising sa umaga o tanghali na siya kung gumising

marahil sa kadahilanang late na siya matulog sa gabi, maaaring nagreview o nanood ng

telebisyon at kung ano pang dahilan. Pangalawa, ay mabagal siyang kumilos gaya ng

paghahanda sa pagpasok. Pangatlo, ay dahil wala siyang masakyan lalo na kung ang

estudyante ay manggagaling pa sa malayo o liblib na lugar. Pang-apat, sa dahilang may

iba pang pinuntahan at hindi sa eskwelahan dumiritso. Ilan lamang ito sa mga dahilan

kung bakit nahuhuli sa klase ang mga estudyante.

Halos isang dekada, may mga beses na ang pagiging huli para sa mga klase

talagang napakalaking problema. Mula sa pagiging star ng umaga, sermon ng guro, sa

pagiging subjected sa tunay pampublikong panlilibak, ang 'salarin' sa paaralan-parent ng

mga pagpupulong, pagiging janitor ng paaralan para sa isang araw hanggang sa punto na

ihagis sa labas ng klase.

Trapiko para sa mga mag-aaral na sumasakay sa pampublikong sasakyan, ang

trapiko ay ang tapat na pagbabanta at killer sa sakdal na pagdalo. Ikaw ay gigising ng

huli, kadalasan sa harap ng kahit sino pa sa iyong pamilya, mga sundalo ang antok at ang

pang-akit ng maganda at malambot na kama ay iyo makakuha upang handa para sa

paaralan para magkaroon ka ng isang dahilan upang mahuli sa klase.

Walang uniform para sa mga taong kailangang magsuot ng uniporme sa paaralan,

hindi pagkakaroon ng isang malinis at pinalantsang set ay isa sa pinakamalaking upsets at

trahedya na maaaring talagang tampalasanin ang iyong umaga at ang natitirang bahagi ng

iyong araw.

Ang banyo ay abala Kaya ikaw ay may responsibilidad na dapat gumising maaga

upang di k na pipila at masigla sa araw na yon. Gumising ng maaga para may maraming

oras na ekstra sa kaso mo makuha mo ng di mahuli sa trapiko umaga. Gumawa ka ng

iyong mga paraan upang ang mga banyo ay di puno sa tuwing gagamitin mo to,

sunggaban agad ang pinto ng banyo na bukas. Lahat ng maririnig mo ay mga taong
parang singing videoke mula sa loob. Ito ay ang iyong kapatid na babae o kapatid na

gumastos ng hindi bababa sa isang oras sa loob ng banyo at siya o siya lamang ang

makagamit ng banyo sa buong oras kaya dapat gawan ng paraan naa maaunahan siya.
 KABANATA III

PAMAMARAAN

Sa paksa ng tesis, kumuha ang bawat isa sa mga mananaliksik ng mga ideya para

sa kanilang pagpipiliang pag-aaral. Nagsagawa sila ng pagboboto para sa kanilang

problema. Para naman sa laman ng tesis, binigyan ang bawat isa ng mga mananaliksik ng

mga gawain sa tulong ng paggamit ng kanilang utak at ng internet.

Sa pagsurbey, ang unang isinagawa ng mga mananaliksik ay sumulat sila ng

liham para sa mga tagapagpayo ng napiling mga klase na magsursurbey. Ang liham ay

humihingi ng pahintulot na magsagawa ng surbey ang mga mananaliksik sa mgaklase.

Matapos ang paggawa ng liham, ipinabasa nila ito at pinapermahan para maging

indikasyon na pumamayag ang tagapagpayo na magsurbey ang mga mananaliksik

Gumawa ng mga tanong ang mga mananaliksik at kanilang nilikom at ipinili. Gumawa

ng mga kwestyonair ang mga mananaliksik upang magsilbing sagutan ng mga

respondente ng mga napiling mga klase bago nagsagawa ng surbey ang mga

mananaliksik. Sa araw ng kanilang surbey, pinili nila ang oras ng uwian o sa tanghali

para hindi maistorbo ang mga respondente sa kanilang mga klase. Binigyang pansin

naman ng mga mananaliksik ang kanilang respndente sa kanilang mga tanong tungkol sa

kwestyonair. Kinopya naman ng mga mananaliksik ang mga listahan ng kanilang mga

huli sa klase para gagamitin sa kanilang statistiks.

 Gumawa ng statistiks ang mga mananaliksik patungkol sa mga huli sa linya o sa

klase sa Kidapawan City National High School (KCNHS). Sa pagsagawa ng statistiks,

sinabayan nila ito sa paggawa ng mga graph. Pagkahuli, sinimulan na ng mga

mananaliksik na pagdutong-dugtongin ang mga sagot ng mga respondente.

 KABANATA V

PAGLALAGOM NG MGA DATOS

Lumalabas sa pagsusuri ng mga mananaliksik na karamihan sa mga respondente

ay may malaking problema ukol sa pagiging huli sa klase lumalabas ito sa aming nakalap

at inalisang impormasyon.

Natuklasan ng mga mananaliksik na halos lahat ng mga respondente ay

sumasang-ayon sa solusyong dapat gumising ng maaga ibinatay ito ng mga mananaliksik

sa mga datos na aming nakuha sa mga respondente. Nakuha din ng mga mananaliksik na

hindi na kinakailangang maging mahigpit ang mga guro sa pagiging huli ng mga

estudyante sa klase.

Ang may pinakamalaking nahinuha na datos patungkol sa mga dahilan ng

pagiging nahuhuli ay ang kanilang ugaling matagal gumising. Pumapangalawa naman ay

ang mga walang katuturang ginagawa.

Ayon sa mga respondente, ang pinakamabisang paraan para malutasan ang

problemang ito ay ang gumisimg ng maaaga. Kinakailangan ng mga estudyanteng

makapaggising ng maaga para makapunta sa paaralan ng maaga at para maiwasan ang

pagiging huli sa paaralan.

 KONKLUSYON

Sa pag-aaral na ito, ang mga mananaliksik ay kumungktod na ang mga huling

dumarating sa paaralan tuwing umaga ay nagiging salik sa ating pag-aaral. Hindi

maganda sa isang estudyante ang pagiging huli sa paaralan kahit pa may maganda itong

resulta na tataas ang oras ng pagtulog. Nakakasira sa kaugalian ang pagiging huli ng

isang estudyante. Nagreresulta kasi ito ng pagiging tamad ng isang estudyante.

Sa pagtatapos ng papel na ito, napagtanto ng mga mananaliksik na parami ng

parami ang nagiging huli na mga estudyante sa Mataas na Paaralan ng Lungsod ng

Kidapawan sa umaga. Karamihan sa mga respondente ng pananaliksik na ito ang may

dahilan na matagal gumising sa kanilang mga higaan sa pagiging huli nila sa paaralan.
 REKOMENDASYON
Para sa lumalalang problemang hinaharap ng mga estudyante tuwing umaga, may

maraming napagisipang mga solusyon ang mga mananaliksik. Isa sa mga natuklasang

solusyon ng mga mananaliksik ay ang paggising ng maaga. Ito ang pinakamabisang

solusyong maiisip ng mga mananaliksik. Sa paggising ng maaga, pupuwedeng gumamit

ng mga alarm clock at iba pang mga kagamitan para makatulong sa maagang paggising.

Ang iba pang iminumungkahi ng mga mananaliksik ang pagdisiplina sa sarili.

Huwag pagaksayangan ang oras. Kinakailangan ng isa ang paggawa ng mga gawain sa

paaralan kagaya ng mga takdang aralin at mga proyekto sa maagang oras. Ang ito ay para

makamit ang tamang oras ng pagtulog at para makgising ng maaga.

Pagbutihin ang relasyon ng sarili sa mga magulang. Ang mga magulang lamang

ang mga taong parating nasa likod natin. Sila ang mga may maibibigay na mga

mahahalagang patnubay sa atin. Isang magandang modelo ang mga magulang sa mga

anak. Dapat hindi hayaang ang mga magulang mismo ang sisira sa relasyon at magtulak

sa mga anak ng mga gawaing masama.

Maging mabuting impluwensya sa mga tao. Ipakita sa lahat ang mga

magagandang kaugaliang meron. Huwag hayaang ipadala ang sarili sa mga hindi

mabuting kaibigan at dapat ikaw mismo ang magpapatigil sa kanilang mga hindi

magagandang mga gawain. mahalin at pahalagan ang sarili, ibang mga tao at kapaligiran.

Isipin ng mabuti kung makakasama ba o makakabuti sa iyo at sa iba ang pagiging huli.
 Mga Sanggunian

Internet

http://www.suite101.com/article.cfm/filipino_american_lifestyle/101594

http://www.urbandictionary.com/define.php?term=Filipino%20Time

www.ngkhai.com/pointcebu/culture/literature/time.htm

http://lca.wisc.edu/~mmmanalo/Mga%20Sanaysay/Filipino%20time.htm

http://usapangpinoy.wetpaint.com/thread/2555488/FILIPINO+TIME

http://www.thenewstoday.info/2007/08/16/the.filipino.time.syndrome.html

http://sleepdisorders.about.com/b/2009/03/30/when-school-starts-late-teens-sleep-

great.htm

http://www.indiastudychannel.com/resources/99847-Being-Late-for-School.aspx

http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4161/is_20100815/ai_n54799658/

http://www.docstoc.com/docs/47513481/Late-to-school-A-study-of-the-phenomenon-of-

chronic-student-lateness-in-one-middle-school
 APENDIKS A
Biodata ng mga Mananaliksik

Pangalan: Arnie A. Cuabo

Palayaw: Arnz

Lugar ng Tinitirahan: Apo Sandawa Homes Phase 1

Araw ng Kapanganakan: Enero 24, 1996

Mga Magulang: Ben Cuabo at Luzminda Cuabo

Telepono: Wala

Email Address: carnie.cuab0@yahoo.com

Paaralang Pinagtapusan sa Elementarya: Kidapawan City Pilot Elementary School

Pangalan: Ernest Allen Del Norte

Palayaw: Allen

Lugar ng Tinitirahan: Suerte subd. Kidapawan City

Araw ng Kapanganakan: Marso 3, 1995

Mga Magulang: Allan Del Norte at Benny Del Norte

Telepono: 09498422513

Email Address: ai03delnorte@yahoo.com

Paaralang Pinagtapusan sa Elementarya: Felipe Suerte Memorial Elementary

School
Pangalan: Anthony B. Sabaysabay Jr.

Palayaw: Sabs at Ton-ton

Lugar ng Tinitirahan: Corner Dayao Quirino St. Kidapawan City

Araw ng Kapanganakan,: Septyembre 24, 1995

Mga Magulang: Anna Sabaysabay at Antonio Sabaysabay

Telepono: 09104150291

Email Address: mechadic@yahoo.com / flaming_freezer@yahoo.com

Paaralang Pinagtapusan sa Elementarya: Kidapawan City Pilot Elementary School

Pangalan: Marianne Charisse T. Corales

Palayaw: Marz, Mayang at Yan

Lugar ng Tinitirahan: Bulatukan

Araw ng Kapanganakan: Oktubre 23, 1995

Mga Magulang: Leah Corales at Domingo Corales

Telepono: 09282284973

Email Address: Marianne_corales@yahoo.com

Paaralang Pinagtapusan sa Elementarya: Bulatukan Elemtary School

Pangalan: Berthel Lyn Gumapac

Palayaw: Bthel

Lugar ng Tinitirahan: Apo Sandawa Homes Phase-2

Araw ng Kapanganakan: Mayo 28, 1995

Mga Magulang: Benigno Gumapac Jr. at Hilaria T. Gumapac

Telepono: 09089578489

Email Address: luckyberthel@yahoo.com

Paaralang Pinagtapusan sa Elementarya: School For Life Montessori

Pangalan: Alfare Tia Marie L. Henry

Palayaw: Tia

Lugar ng Tinitirahan: Amas, Kidapawan City

Araw ng Kapanganakan: Septyembre 11,1995

Mga Magulang: Emelita Henry at Eddie Henry

Telepono: 09183366399

Email Address: al_timar@yahoo.com

Paaralang Pinagtapusan sa Elementarya: Amas Central Elementary School

Pangalan:

Palayaw:

Lugar ng Tinitirahan:

Kapanganakan:

Mga Magulang:

Telepono:

Email Address:

Paaralang Pinagtapusan sa Elementarya:

Pangalan:

Palayaw:

Lugar ng Tinitirahan:

Kapanganakan:

Mga Magulang:

Telepono:

Email Address:

Paaralang Pinagtapusan sa Elementarya:

Pangalan: Mac Yvonn Ray Gomez

Palayaw: Macky, Mac2x,Yvonn

Lugar ng Tinitirahan: Lanao, Kidapawan City

Araw ng Kapanganakan: Hulyo 14, 1995

Mga Magulang: Teresita Gomez at Fidel Gomez

Telepono: 09085145910

Email Address: macyvonn_gomez@yahoo.com

Paaralang Pinagtapusan sa Elementarya: Lanao Central Elementary School

Pangalan: Ydgene Mae E. Soria

Palayaw: ygd, Mimi, yms, gene, ydgene

Lugar ng Tinitirahan: San Vicente, Makilala, Cotabato

Kapanganakan: Dec. 31, 1994

Mga Magulang: Edgar C. Soria at Gen E. Soria

Telepono: 09499338825

Email Address: ymes15_4ever@yahoo.com

Paaralang Pinagtapusan sa Elementarya: San Vicente Elementary School