GENETEK

Güç, Enerji, Elektrik Sistemleri

Özel Eğitim ve Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti.

Güç Sistemlerinde
Kısa Devre Analizi Eğitimi

Yeniköy Merkez Mh. KOÜ Teknopark No:83 C-13, 41275, Başiskele/KOCAELİ

Telefon-Faks: +90 262 341 45 33
www.genetek.com.tr arge@genetek.com.tr
 İçindekiler

GİRİŞ SİMETRİLİ BİLEŞENLER

Kısa Devrenin Tanımı Simetrili Bileşenler Tanımı

Kısa Devreye Sebep Olan Etkenler Simetrili Bileşen Hesabı

Kısa Devrenin Etkileri Simetrili Bileşen Devreleri

Simetrili Bileşenler yardımıyla Arıza Akımı Hesabı

KISA DEVRE TİPLERİ SİSTEM ELEMANLARININ MODELLENMESİ

Kısa Devrelerin Sınıflandırılması Şebeke Elemanı Empedans Hesabı

Dengeli (Simetrik) Kısa Devre Senkron Generatör Empedans Hesabı

Dengesiz (Asimetrik) Kısa Devre Asenkron Motor Generatör Empedans Hesabı

Generatöre Yakın Kısa Devre Transformatör Empedans Hesabı

Generatöre Uzak Kısa Devre Akım Sınırlayıcı Reaktör Empedans Hesabı

Havai Hat Empedans Hesabı

Kablo Empedans Hesabı

Yükün Empedans Hesabı

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 2 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 İçindekiler

KISA DEVRE AKIMLARININ HESAPLANMASI EMPEDANS MATRİSİ İLE KISA DEVRE HESABI

Kısa Devre Akımını Etkileyen Faktörler Tanım

Kısa Devre Akımının Hesaplanmasında Yapılan Varsayımlar Empedans Matrisinin Oluşturulması

Tanımlar Empedans Matrisi Yardımıyla Dengeli Arızaların Analizi

Kısa Devre Akımlarının Hesaplama Adımları Empedans Matrisi Yardımıyla Dengesiz Arızaların Analizi

Başlangıç Simetrik Kısa Devre Akımının Hesaplanması PER UNIT SİSTEM

Sürekli Kısa Devre Akımının Hesaplanması Temel Kavramlar

Simetrik Kısa Devre Kesme Akımının Hesaplanması Pu Değerlerin Belirlenmesi

Darbe Kısa Devre Akımının Hesaplanması Pu Empedans Dönüşümü

Doğru Akım Bileşeninin Hesaplanması

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 3 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Kısa Devre Tipleri

Kısa Devrelerin Sınıflandırılması

Kısa Devre
Tipleri

Oluşma Kaynağa Olan

Şekline Göre Uzaklığa Göre

Generatöre Generatöre
Dengesiz Kısa Dengeli Kısa
Yakın Kısa Uzak Kısa
Devreler Devreler
Devre Devre

Faz-Faz
1 Faz Toprak Faz-Faz Kısa Toprak Üç Faz Kısa
Toprak Kısa
Kısa Devresi Devresi Teması Devresi
Devresi

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 8 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Kısa Devre Tipleri
Generatöre Yakın Kısa Devre

Generatör reaktansının kısa devre sırasında

• Xd’’: Geçici darbe reaktansı (subtransient) 2-3 periyot
Akım
• Xd’ Geçici durum reaktansı (transient) 30 peiyot Üst zarf eğrisi
• Xd: Sürekli durum reaktansı
DC bileşen
Xd’’< Xd’ < Xd
yukarıda belirtildiği gibi farklı davranışlar göstermesinden dolayı
elektriksel olarak generatöre yakın kısa devrede kısa devre akımı
yandaki şekilde belirtildiği gibi değişir
Zaman

Bu durumda başlangıç simetrik kısa devre akımı (Ik”), sürekli kısa

devre akımı (Ik) ve kısa devre kesme akımı (Ib) değerleri Alt zarf eğrisi

birbirinden farklıdır

Generatöre yakın kısa devre olma şartları; Ik” : Başlangıç simetrik kısa devre akımı
• En az bir senkron makinenin kendi anma akımının iki katından Ik : Sürekli kısa devre akımı
ip : Darbe kısa devre akımı
fazla kısa devre akımı taşıması (I’’k / I’’nG ≤ 2)
A : DC bileşenin başlangıç değeri
• Senkron ve asenkron motorların kısa devre akımına katkısının
% 5’ten fazla olması

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 14 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Simetrili Bileşenler
Simetrili Bileşen Tanımı

‘’N’’ fazörlü dengesiz bir sistemin kendi içerisinde dengeli olan ‘’N’’ adet simetrik bileşene ayrılarak çözülmesine simetrili bileşen metodu denir.
Bu metoda göre üç fazlı bir sistemde gerilim ve akımın her bir fazı birbirine simetrik üç bileşenin toplamı şeklinde yazılabilir

Pozitif Bileşen Negatif Bileşen Sıfır Bileşen

• Doğru bileşen olarak da adlandırılır
• ‘’+‘’ veya ‘’1’’ indisi ile gösterilir
Üç fazlı bir sistemde farklı fazların pozitif
bileşenleri için;
• Genlikleri eşit ve aralarında saat yönünde
1200 faz farkı vardır
• Ters bileşen olarak da adlandırılır • ‘’0’’ veya ‘’1’’ indisi ile gösterilir
• ‘’ - ’’ veya ‘’2’’ indisi ile gösterilir
Üç fazlı bir sistemde her bir fazın sıfır
Üç fazlı bir sistemde her bir fazın negatif bileşenleri için;
bileşenleri için; • Genlikleri eşit ve aralarında faz farkı yoktur
• Genlikleri eşit ve aralarında saat yönünde
1200 faz farkı vardır

T1 S2 0 0
R0 S T
R1 = R∟00 R2 = R∟00
S1 = R∟-1200 1200 S2= R∟1200 1200 R0 = S0 = T0
T1 = R∟1200 T2= R∟-1200
S1 R1 T2 R2

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 17 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Simetrili Bileşenler
Simetrili Bileşen Hesabı

VR = V1R + V2R + V0R

a2V2 V0
VS = V1S + V2S + V0S = a2 V1R + a V2R + V0R
VT = V1T + V2T + V0T = a V0R + a2 V0R + V0R V0 V2
aV1
VR
VT
V1

a2V1 VS

aV2 V0

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 20 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Simetrili Bileşenler
Örnek Uygulama

VR= 380 ∟ 00 IR= 5 ∟ 300 Simetrili bileşen gerilimleri fazör diyagramı :

Vs= 378 ∟ -1100 Is=6 ∟ -900 VT1= 378,38 126,660

VT= 381 ∟ 1300 IT= 5 ∟ 1600
VR1= 378,38 6,660
1200

Yukarıdaki faz gerilimleri ve akımları verilen sistem için gerilim ve 6,660

-1200
akımın simetrili bileşenlerini hesaplayarak fazör diyagramında
-84,79 0
gösteriniz
VS1= 378,38 -113,340
Çözüm :
VR0 = VS0 = VT0 = 21,20 -84,790
Gerilim simetrili bileşenleri :
V0 =21,20 ∟-84,790 Bu değerler R fazı için gerilim ve VS2= 22,93 35,610
VT2= 22,93 -155,610
V1 =378,38 ∟6,660 akımın simetrili bileşen
değerleridir.
V2 =22,93 ∟-84,390 1200

1200

Akım simetrili bileşenleri : Simetrili bileşen fazör diyagramı -84,390

çizilirken farklı fazlara ait aynı tip
I0 =0,609 ∟-101,670 simetrili bileşenlerin genlikleri
eşit ve aralarında 1200 faz farkı
I1 =5,316 ∟33,120 olacak şekilde çizilir. VR2= 22,93 -84,390

I2 =0,191 ∟-89,700

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 22 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Simetrili Bileşenler
Simetrili Bileşen Devreleri

Senkron Generatör Simetrili Bileşen Devreleri

Sıfır Bileşen Devreleri

Z0 I0

Z1 I1
ZR 3xZN V0

E V1 (Yıldız noktası Zn empedansı

ER üzerinden topraklı ise)

Pozitif Bileşen Devresi

Z0 I0

ET ES Z2 I2
ZN V0
ZT ZS
V2 (Yıldız noktası direkt topraklı ise)

Z0 I0
Negatif Bileşen Devresi
1 1
𝑍1 ≅ 𝑍 2 𝑍 0 = (3 ~ 6)𝑍1 V0

Sıfır bileşen devresi topraklama durumuna göre değişir (Yıldız noktası topraksız ise)

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 25 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Simetrili Bileşenler
Simetrili Bileşenler Yardımıyla ile Arıza Akımı Hesaplama

Faz-Toprak Kısa Devre Akımı Hesabı

Arıza sınır koşulları (R fazında kısa devre olduğu varsayılırsa) IR Z1 I1

VR = 0 IS = IT = 0 𝑰𝟎 = 𝑰𝟏 = 𝑰𝟐
ZR ZA E V1
Buna göre arıza ZA empedansı üzerinden gerçekleşirse
(𝑍𝐴0 =𝑍𝐴1 =𝑍𝐴2 = 𝑍𝐴 ) Z2
VR I2

V2 3xZA
𝑉0 0 𝑍 0 + 𝑍𝐴 0 0 𝐼0
1
𝑉1 = 𝐸 − 0 𝑍 + 𝑍𝐴 0 𝐼1 VT VS
𝑉 2 0 0 0 2
𝑍 + 𝑍𝐴 𝐼2 Z0 I0
ZT ZS
𝑉 0 = -(𝑍 0 +𝑍𝐴 )*𝐼 0
IS V0
1 1 1 0 1 2 1 0 1 2
𝑉 = E -(𝑍 +𝑍𝐴 )*𝐼 VR =𝑉 +𝑉 +𝑉 = - 𝐼 (𝑍 +𝑍 +𝑍 + 3𝑍𝐴 ) + 𝐸 IT
2 2 2
𝑉 = -(𝑍 + 𝑍𝐴 )*𝐼
3E 𝑐 3𝑈
𝐼𝑘′′ = Z0 +Z+ +Z− +3𝑍 = Z0 +Z1 +Z2𝑛+3𝑍
𝐴 𝐴
VR = 0 olduğundan
E
𝐼 0 = 𝐼1 = 𝐼 2 = Z0 +Z1 +Z2+3𝑍
𝐴

𝟑𝑬
Arıza akımları 𝑰𝑹 = 𝑰𝟎 + 𝑰𝟏 +𝑰𝟐 = 𝒁𝟎 +𝒁𝟏 +𝒁𝟐+𝟑𝒁
𝑨

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 29 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Sistem Elemanlarının Modellenmesi
Şebeke Elemanı Empedans Hesabı

TR1
Havai hat
TR3
Havai hat Kablo
Şebeke TR2

Generatör Motor Yük 1 Yük 2

RQ XQ Rh Xh RTR1 XTR1

Rh Xh RTR3 XTR3 RK XK
RY2
RG XG RTR2 XTR2
RY1
XY2

RM XY1
Ik
Un Un XM

Un

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 33 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Sistem Elemanlarının Modellenmesi
Senkron Generatör Empedans Hesabı

G Pozitif ve Negatif dizin empedansları:

3
Sembol
𝑈𝑛 𝑐𝑚𝑎𝑥
𝑍𝐺𝐾 = 𝐾𝐺 * 𝑍𝐺 𝐾𝐺 = ∗
RG XG 𝑈𝑛𝐺 (1 + 𝑝𝐺 ) 1 + 𝑥𝑑" ∗ 𝑠𝑖𝑛𝜑𝑛𝐺

𝑥𝑑" ∗ 𝑈𝑛𝐺
2
UG 𝑍1 𝐺 = 𝑅1 𝐺 + 𝑗𝑋1 𝐺 𝑋1 𝐺 = ∗ 𝐾𝐺
100 ∗ 𝑆𝑛𝐺

Eşdeğer Devre Şeması Sıfır dizin empedansı:

SnG Generatör nominal gücü
𝑋 0 𝐺 ≅ 0,4 − 0,8 𝑋𝑑" ∗ 𝐾𝐺 𝑋𝑑" = 𝑥𝑑" ∗ 𝑍𝐺
UnG Generatör nominal gerilimi
UnG Nominal Sistem gerilimi
ZG Generatör empedansı (𝑍𝐺 = 𝑅𝐺 + 𝑗𝑋𝐺 ) Varsayımlar (IEC):
ZGK Generatör düzeltilmiş empedansı
SnG ≥ 100 MVA ise RG = 0,05 * XG
x’’d Generetörün alt geçiş empedansı (subtransient reactance) [%]
ᵠnG Generatör akım ve gerilimi arasındaki faz açısı SnG < 100 MVA ise RG = 0,07* XG
cmax Gerilim faktörü
Alçak gerilim generatörü ise RG = 0,15 * XG
KG Düzeltme katsayısı
pG Gerilim kontrol aralığı (Gerilim sabit ise pG =0 ) Senkron motorlar senkron generatörler gibi modellenir

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 35 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Sistem Elemanlarının Modellenmesi
Örnek Uygulama

A B C D
G1 TR

UnG = 15 kV UnT = 15/154 kV

SnG = 30 MVA rh=0,078 /km SnT =80 MVA rh=0,012 /km
x d = %18 xh=0,088 /km %Uk=12 xh=0,39 /km
xd = %140 320 m %Ur=0,1 28 km

G2
UnG = 15 kV
SnG = 30 MVA
x d = %18
xd = %140

Yukarıdaki şekilde tek hat şeması ve ekipman bilgileri verilen sistemde her bir elemanın
empedans değerini ve D barasından görülen eşdeğer empedans değerini bulunuz.

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 53 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Kısa Devre Akımlarının Hesaplanması
Kısa Devre Akımlarının Hesaplama Adımları

Kısa Devre Tipine Göre

Başlangıç Simetrik Kısa
Devre Akımı Hesaplanır

Generatöre Yakın
Evet Hayır
Kısa Devre mi ?

 Sürekli Kısa Devre Akımı Hesaplanır

 I k = Ik = Ib
 Simetrik Kısa Devre Kesme Akımı Hesaplanır
 Darbe Kısa Devre Akımı Hesaplanır
 Darbe Kısa Devre Akımı Hesaplanır
 Doğru Akım Bileşeni Hesaplanır
 Doğru Akım Bileşeni Hesaplanır

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 62 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Kısa Devre Akımlarının Hesaplanması
Başlangıç Simetrik Kısa Devre Akımının (I’’k) Hesaplanması

Başlangıç simetrik kısa devre akımının hesaplanması arıza tipine göre farklılık gösterir. IEC 60909 standardına göre başlangıç simetrik kısa devre
akımını hesaplaması aşağıda belirtildiği şekildedir.

Arıza Tipi
L1
L2
𝑐 𝑈𝑛
Toprak bağlantılı veya 𝐼𝑘" =
L3 3 𝑍1 𝑆𝑘" = 3𝑈𝑛 𝐼𝑘"
I k
bağlantısız üç faz arızası

L1
L2 Toprak bağlantısız 𝑐 𝑈𝑛
L3 𝐼𝑘" =
faz-faz arızası 3 𝑍1 + 𝑍 2
I k Ik” : Başlangıç simetrik kısa devre akımı
Sk” : Başlangıç simetrik kısa devre gücü

L1 Un : Sistem nominal gerilim

L2 İki faz toprak 𝑐 𝑈𝑛
𝐼𝑘" = 𝑍1 : Pozitif dizin reaktansı
L3 𝑍1
arızası 3 𝑍1 + 𝑍 0 + 𝑍 0 2 𝑍 2 : Negatif dizin reaktansı
𝑍
I k
𝑍 0 : Sıfır dizin reaktansı
c : Gerilim faktörü
L1
L2 Faz-toprak 𝑐 𝑈𝑛
L3 𝐼𝑘" =
arızası 3 𝑍1 + 𝑍 2 + 𝑍 0
I k

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 63 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Kısa Devre Akımlarının Hesaplanması
Sürekli Kısa Devre Akımının (Ik) Hesaplanması

Çıkık kutuplu generatörlerde 𝜆 faktörü

a) b) xd
I’’kG : Generatör başlangıç simetrik kısa
devre akımı xd
InG : Generatör nominal akımı

𝜆max 𝜆max
xd : Generatör senkron reaktansı [pu]

𝜆max : Maksimum simetrik kısa devre

akımının hesabı için 𝜆 faktörü

𝜆min : Maksimum simetrik kısa devre

akımının hesabı için 𝜆 faktörü
(Yüksüz durumda sabit uyarmada) 𝜆min 𝜆min

Ufmax : Generatör maksimum uyarma

gerilimi

Üç faz kısa devresi I kG / InG Üç faz kısa devresi I kG / InG

Ufmax : Generatör nominal uyarma gerilimi
a) Seri 1, Ufmax/Ufn =1.6 b) Seri 2, Ufmax/Ufn =2

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 66 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Kısa Devre Akımlarının Hesaplanması
Örnek Uygulama

A B
𝑍𝑇 = 𝑍𝑔 + 𝑍𝑡𝑟 + 𝑍ℎ = 𝟐, 𝟒𝟕𝟒𝟗𝒊 + 𝟎, 𝟎𝟏𝟏𝟕𝟓 Ω
C

G 𝑍𝑇 = 6,4032 + 0,4942 = 2,477

UnG = 10 kV UnT = 10/24 kV rh=0,06 /km

SnG = 50 MVA SnT =50 MVA xh=0,21 /km Başlangıç simetrik kısa devre akımının belirlenmesi :
x d = %11 %Uk=10 300 m
xd = %180 %Ur=0,1 𝑐 𝑈𝑛
Üç faz arızası için 𝐼𝑘" =
3 𝑍1
Yukarıdaki şekilde tek hat şeması ve ekipman bilgileri verilen
1,1 ∗ 24 kV
sistemde C barasında üç faz kısa devre arızası meydana 𝐼𝑘" = = 𝟔, 𝟏𝟓𝟑 𝒌𝑨
3 2,477
gelmektedir. Buna göre I’’k, Ik, Ib ve ip değerlerini hesaplayınız.

Genaratöre yakın – uzak olma durumunun belirlenmesi :

Çözüm :
𝐼𝑘" 𝐼𝑛𝐺 =
𝑆𝑛𝐺
=
50 𝑀𝑉𝐴
= 1,2 𝑘𝐴
Arıza noktasından görülen eşdeğer empedasnsın belirlenmesi : 𝜇= 3𝑈𝑛𝐺 3 24 𝑘𝑉
𝐼𝑛𝐺
A B C
Zg=1,26i+0,088 Ztr=1,1519i+0,01152 Zh=0,063i+0,018 6,153
𝜇= =5,12
1,2

ZT
𝜇 > 2 olduğundan generatöre yakın kısa devredir. Bun göre Ik ve Ib
değerleri hesaplanmaslıdır.

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 75 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Empedans Matrisi ile Kısa Devre Hesabı
Empedans Matrisi ile Dengeli Arızaların Analizi

∆𝑉1 𝑍11 𝑍12 … 𝑍1𝑛 0

∆𝑉2 𝑍21 𝑍22 … 𝑍2𝑛 0
n baralı bir sistemde k. barada dengeli arıza (üç faz arızası) meydana −𝑉𝑘 = 𝑍𝑘1 𝑍𝑘2 … 𝑍𝑘𝑛 𝑥 −𝐼𝑘
… … … … … …
geldiğinde arıza akımı ve arıza sonrası bara gerilimleri yandaki bağıntılar ∆𝑉𝑛 𝑍𝑛1 𝑍𝑛1 … 𝑍𝑛𝑛 𝑍𝑛1
yardımıyla bulunur. Burada:

𝑉𝑘
𝑉𝑘 : k. barada arıza olmadan önceki gerilim değeridir. 𝐼𝑘 = ( )
𝑍𝑘𝑘
𝐼𝑘 : k. barada meydan agelen arıza akımı
𝑉 𝑎ö : Arıza öncesi bara gerilimleri
𝑉 𝑎𝑠 : Arıza sonrası bara gerilmleri 𝑍𝑛𝑘
𝑉𝑛𝑎𝑠 = 𝑉𝑛𝑎𝑠 − ( )𝑉
𝐼𝑚𝑛 : Arıza durumunda m-n baraları arasında akan akım 𝑍𝑘𝑘 𝑘

Arıza öncesi bara gerilimleri yük akışı sonuçlarından belirlenir. Bilinmiyor

ise 1 pu alınır. Buradaki 𝑍𝑚𝑛 değeri m-n
𝑉𝑚𝑎𝑠 − 𝑉𝑛𝑎𝑠 baraları arasındaki empedans
𝐼𝑚𝑛 = değeridir. Empedans
𝑍𝑚𝑛 matrisinin 𝑍𝑚𝑛 elemanı
değildir.

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 84 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Per Unit (pu) Sistem
pu Empedans Dönüşümü

• Ekipmanların empedans değerleri ekipmanın kendi nominal güç ve gerilim değerlerine göre ifade edilir

• Farklı güçte ve gerilim seviyesinde ekipman bulunduran tesislerde pu hesaplar yapma için tüm empedansların ortak temel değerlere göre
dönüştürülmesi gerekir.

ST1 , UT1 : Ekipmanın nominal güç ve gerilimi

ST2 , UT2 : Tüm sistem için belirlenen ortak temel güç ve gerilim değerleri
2
𝑈𝑇1 𝑆𝑇2
Z : Ekipmanın gerçek empedans değeri [Ω] 𝑧𝑝𝑢2 = 𝑧𝑝𝑢2 . 2 .
𝑈𝑇2 𝑆𝑇1
zpu1 : ST1 , UT1 değerlerine göre verilen pu empedans
zpu2 : ST2 , UT2 değerlerine göre hesaplanan

• Belirlenen ortak temel güç değeri tüm sistem için geçerlidir.

• Ortak temel gerilim ise bir bölge için belirlenir. Transformatör dönüştürme oranlarına göre diğer bölgelerde değişir.

UT = 13,8 kV UT = 154 kV UT = 36 kV

TR1 TR2
Zh
G
30 MVA 30 MVA 30 MVA
13 kV 13,8/154 kV 154/36 kV

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 86 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
 Örnek Uygulamalar
Örnek Uygulama 1

Çözüm :

Elde edilen sonuçlar analiz programı ile doğrulanmaktadır

Analiz
Programı
Sonuçları
Hesaplanan Değerler

Sk =1000 MVA
Ik =3,75 kA
ip=9,26 kA
Yandaki şekilde sayısal model tek
hat şeması ve ekipman bilgileri
verilen sistemde tüm baralar için
üç faz kısa devre akımını ve
Sk =314,7 MVA
darbe akımını hesaplayınız. Ik =5,047 kA
ip=13,7 kA

Sk =156,5 MVA
Ik =2,51 kA
ip=5,572 kA

GENETEK Her hakkı saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz. www.genetek.com.tr

Sayfa 92 Doç. Dr. Bora ALBOYACI arge@genetek.com.tr
TEŞEKKÜRLER…