3 elementy wspólne

dla inteligencji
1. Możliwość uczenia się na podstawie
Inteligencja w teorii doświadczenia
2. Zdolność przystosowania się do
Dorota Godlewska-Werner
otaczającego świata
3. Metapoznanie – zdolność człowieka do
sprawowania kontroli nad własnym
myśleniem

Inteligencja wg Inteligencja wg
Spearmana Spearmana
1. Najlepsze miary czynnika g:
– Słownik
– Wiadomości
1. Czynnik g – Podobieństwa
– Rozumienie
2. Czynniki s – Arytmetyka
2. Słabe miary czynnika g:
– Powtarzanie cyfr
– Symbole cyfr

Inteligencja wg Cattella Inteligencja wg Cattella

1. Najlepsze miary inteligencji płynnej:
– Klocki
– Powtarzanie cyfr
1. Inteligencja płynna (gf) – Symbole cyfr
– Układanki
2. Inteligencja skrystalizowana (gc) 2. Najlepsze miary inteligencji skrystalizowanej:
– Wiadomości
– Słownik
– Rozumienie
– Arytmetyka

1
 Pomiar inteligencji Pomiar inteligencji
płynnej skrystalizowanej
 Testy niewerbalne
 Test kulturowo neutralny / zredukowane
 Zupełna nowość  Testy werbalne
 Materiał powszechnie i dobrze znany  Zdeterminowana przez doświadczenie i
Analiza i synteza (wg Spearmana wymagające

edukacji relacji i edukacji korelatu) kulturę
 Testy rozumowania na materiale semantycznym i
symbolicznym (klasyfikacji, szeregowania, analogii)
 Testy uwagi (długo lub obciążenie pamięci
bezpośredniej, ew. dwa zadania jednocześnie)
 Testy szybkości (krótki czas)

Zdolności powstają w efekcie
angażowania inteligencji płynnej w
określone rodzaje działania i są jej
skrystalizowanymi postaciami (Horn).
Inteligencja wg
Wechslera
 Ogólna kompetencja umożliwiająca
rozumienie świata i efektywne
funkcjonowanie
 Zbiór zdolności do celowego działania,
racjonalnego myślenia i skutecznego
radzenia sobie z trudnościami
 Jest funkcją osobowości

Początki testów Ograniczona trafność

inteligencji testów inteligencji
 Mierzą inteligencję ogólną (czynnik g
1905 rok, I zestaw prób umysłowych Spearmana)
(Binet i Simon)  Mierzą aktualne możliwości
1912, termin IQ – intelligence quotient  Mierzą efekt czynności, nie proces
(Stern)  Dostarczają ograniczonych informacji
 Nagradzają odpowiedzi standardowe,
nieoryginalne

2
 Zalety testów Historia testów
inteligencji Wechslera dla dorosłych
 Pomagają zrozumieć przyczyny 1. Wechsler – Bellevue I – 1939
– Adaptacja Choynowskiego – 1951
etykietowania
– Adaptacja PTHP - 1972
 Pozwalają na poznanie słabych i 2. WAIS (Wechsler Adult Intelligence Scale) –
mocnych stron i opracowanie planu 1955
oddziaływania – Adaptacja Choynowskiego i Płużek
3. WAIS-R – 1981
 Wspomagają samowiedzę i osobisty
– WAIS-R(PL) – 1996
rozwój – WAIS-R(PL) renormalizacja - 2004
4. WAIS-III - 1997

Procedura Rozpoczynanie testu

Test Numer pozycji
Wiadomości 5
1. Naprzemiennie testy
Braki w obrazkach 1
2. Jedna sesja, ok. 83 min Powtarzanie cyfr 1

3. Kontakt z badanym Porządkowanie obrazków 1

Słownik 4
4. Nie wolno przekraczać limitów czasu Klocki 0
5. Postępowanie zgodnie z instrukcją Arytmetyka 3
Układanki 1
6. Dopytywanie w testach: wiadomości, Rozumienie 1
słownik, rozumienie, podobieństwa Symbole cyfr -
Podobieństwa 1

Cofanie Udzielanie pomocy badanemu

 Wiadomości – gdy 5 lub 6 ocenione na Braki w obrazkach zadania 1 i 2
0 Powtarzanie cyfr 1. przykład
 Słownik – gdy chociaż jedna z pozycji 4- wspak
8 oceniona na 0 Porządkowanie zadanie 1
 Arytmetyka – gdy 3 i 4 ocenione na 0 obrazków
Klocki wzór 0
Gdy cofamy się, automatycznie Układanki zadanie 1
zaliczamy maksymalną liczbę punktów
za wcześniejsze pytania Podobieństwa zadanie 1

3
 Przerywanie badania Materiał zadań WAIS-
Test Liczba pozycji ocenionych na
R(PL)
0
Wiadomości 5
 Werbalny – wiadomości, słownik,
Braki w obrazkach 5
podobieństwa, rozumienia, arytmetyka
Powtarzanie cyfr Błędne oba zestawy  Liczbowy – arytmetyka, powtarzanie
Porządkowanie obrazków 4 cyfr, symbole cyfr
Słownik 5
 Percepcyjny – braki w obrazkach,
Klocki 3
Arytmetyka 4
układanki, porządkowanie obrazków,
Układanki -
klocki symbole cyfr
Rozumienie 4  Społeczny – rozumienie,
Symbole cyfr - porządkowanie obrazków
Podobieństwa 4

Budowa WAIS-R Wiadomości

1. Skala Słowna 2. Skala bezsłowna  opanowanie wiedzy
– Wiadomości – Braki w obrazkach  rozumienie werbalne, rozumienie sensu
– Powtarzanie cyfr – Porządkowanie słów, zdań, zwrotów językowych
– Słownik obrazków  pamięć długotrwała, trwałość pamięci
– Arytmetyka – Klocki  wierność odtwarzania i gotowość do
– Rozumienie – Układanki reprodukowania zapamiętanego
– Podobieństwa – Symbole cyfr materiału werbalnego
 pośrednio wskazuje na zainteresowania

Braki w obrazkach Powtarzanie cyfr

 zdolność do wykrywania istotnych braków w  zakres pamięci bezpośredniej
spostrzeganym polu percepcyjnym, wrażliwość na
detale  koncentracja uwagi
 zdolność spostrzegania związków pomiędzy częścią a
całością  umiejętność tworzenia sekwencji w
 zdolność różnicowania istotnych i drugorzędnych porządku odwrotnym
szczegółów z punktu widzenia formy czy funkcji
obiektu  pośrednio wskazuje na napięcie
 koncentracja uwagi emocjonalne, przemęczenie i
 identyfikacja znanych przedmiotów dystraktory sytuacyjne
 wzrokowa pamięć długotrwała
 szybkość spostrzegania

4
 Porządkowanie
obrazków
 umiejętność tworzenia i sprawdzania hipotez
 znajomość i rozumienie codziennych obyczajów
obowiązujących w kulturze
 przewidywanie i planowanie
 zdolność do rozumienia sytuacji i sensownego
ujmowania
 zdolność logicznej organizacji materiału
 ujmowanie całości i jej stosunku do części
 zdolność spostrzegania momentów kluczowych
 myślenie przyczynowo-skutkowe
Klocki
 orientacja przestrzenna
 zdolność analizy i syntezy wzrokowej
 koordynacja wzrokowo-ruchowa
 zdolność spostrzegania i analizowania
form
 zdolności abstrakcyjnej konceptualizacji,
wizualizacji przestrzennej, zdolności
kombinacyjne i organizację percepcji
Układanki
 konceptualizacja
 rozpoznawanie całości na podstawie
elementów i ich zintegrowanie
 koordynacja wzrokowo-ruchowa
 zdolności manipulacyjne
 wyczucie form przestrzennych
 wytwarzanie nowych pomysłów, elastyczność
umysłowa
 szybkość uczenia się metodą prób i błędów
Słownik
 rozumienie werbalne, rozpoznawanie i
rozumienie bodźców słownych
 zdolność reprodukcji przyswojonej wiedzy
 zakres i adekwatność w definiowaniu pojęć
(stopień opanowania języka)
 zdolność uczenia się
 umiejętność ekspresji siebie za pomocą słów
 bogactwo językowe
 umiejętność zwerbalizowania danego słowa
Arytmetyka
 koncentracja uwagi
 zdolność logicznego rozumowania
 umiejętność zdefiniowania operacji
matematycznych
Rozumienie
 rozumienie typowych zwyczajów, codziennych
sytuacji społecznych, przyczyn akceptowania
zachowań, norm
 stopień korzystania z doświadczeń przeszłości
 rozumienie i akceptacja ocen moralno-
etycznych
 stopień zainteresowania rzeczywistością
społeczną
 pamięć długotrwała
 zdolność wydawania sądów wartościujących
5
 Symbole cyfr Podobieństwa
 uogólnianie, abstrahowanie, wyszukiwanie
związków
 odporność na dystraktory  umiejętność różnicowania między obiektami,
 zdolność uczenia się nowych faktami, ideami
 abstrakcyjne myślenie logiczne
umiejętności
 zdolność różnicowania cech istotnych od
 określanie relacji między cyframi i drugorzędnych
symbolami  tworzenie pojęć
 rozumienie werbalne
 pamięć
 myślenie asocjacyjne
 koordynacja wzrokowo-ruchowa  rozumienie przez analogię