TALAMBUHAY NI ROGELIO R.

SICAT

Ilang mahalagang tala sa kanyang buhay-manunulat

Ipinanganak si Rogelio “Roger” R. Sicat noong Hunyo 26, 1940 sa San Isidro Nueva Ecija. Anak siya nina
Estanislao Sicat, isang makata at Crisanta Rodriguez. Isang premyadong nobelista, kuwentista,
mandudula, at tagasalin, si Roger Sicat ay naging guro ng panitikan, malikhaing pagsulat, wika at
pagsasalin sa Departamento ng Filipino at Panitikan ng Pilipinas, Kolehiyo ng Arte at Literatura,
Unibersidad ng Pilipinas, Diliman. Nagturo rin siya sa Polytechnic University of the Philippines at Loyola
House of Studies. Nagtapos siya ng digring batsilyer sa Pamamahayag sa Unibersidad ng Santo Tomas
noong 1964, at nagtapos ng masteral sa Filipino sa Unibersidad ng Pilipinas, Diliman. Kinilala siya bilang
University Professor ng Unibersidad ng Pilipinas, ang pinakamataas na titulong pang-akademiko na
iginagawad ng Lupon ng mga Rehente ng UP System. Naging dekano siya ng Kolehiyo ng Arte at
Literatura sa UP Diliman mula 1991 hanggang 1994.

Kabilang si Roger Sicat sa mga mahuhusay at kinikilalang manunulat sa Pilipinas na nagtaguyod ng

paggamit sa wikang Filipino sa malikhaing pagsulat at pananaliksik. Sa panahon ng kanyang kabataan
bilang nagsisimulang manunulat, unang lumabas ang karamihan ng kaniyang mga kuwento sa magasin
na Liwayway. Naging campus writer at literary editor siya ng The Varsitarian, ang opisyal na pahayagan
ng mga mag-aaral ng UST. Bilang patunay sa pagiging nangungunang manunulat sa kaniyang panahon,
nagtamo siya ng iba’t ibang gawad at gantimpalang pampanitikan. Sa panahong ito nakilala ang kanyang
natatanging ambag sa pag-unlad ng panitikan sa Pilipinas, partikular ang paggamit sa panlipunang
realismo bilang estilo sa pagsulat ng kanyang mga obra.

Lumabas ang mga maikling kuwento ni Roger Sicat sa antolohiyang Mga Agos sa Disyerto noong 1965,
kasama ang akda ng iba pang mga kasabayang manunulat at kuwentista tulad nina Edgardo Reyes, Efren
Abueg, Dominador Mirasol, at Rogelio Ordonez. Katulad nila, nakamarka na sa mga pahina ng
kasaysayan ng panitikan ng Pilipinas ang mga likhang akda at hinubog na tauhan ni Roger Sicat.

Habang nag-aaral sa kolehiyo, naisulat niya ang kanyang unang maikling kuwentong Impeng Negro
(1962) na tungkol sa halaga at tagumpay ng pakikipagtunggali. Nagwagi ang kuwentong ito sa gawad
Palanca para sa pagsulat ng maikling kuwento. Sa sumunod na taon, naisulat naman niya ang klasikong
akdang Tata Selo (1963) na tumalakay naman sa usaping agraryo sa bansa. Ilang ulit na ring naisalin ang
akdang ito sa teatro at pelikula bilang impluwensiya ni Roger Sicat sa mga sumunod na henerasyon ng
mga manunulat at artistang Pilipino. Ang maikling pelikulang Munting Lupa halimbawa, na gawa ni
Angelito Tiongson ay hango Tata Selo. Habang ang Impeng Negro naman ay nagkaroon ng bersiyong
pelikula na Impen, ang Negro na iniluwal ng malikhaing isipan ni Aureaus Solito, isang batikang direktor
ng pelikula at teatro. Nanalo ang maikling pelikulang ito ng Unang Gantimpala sa Short Feature Film
Category sa ika-12 Gawad CCP para sa alternatibong pelikula at bidyo.
Samantala, ang mga dulang Mga Kaluluwang Naghahanap (1966), Moses, Moses (1969), Saan Papunta
ang Paruparu? (1970) at Tatalon (1983) ay nagsilbing mga patunay naman sa husay ni Roger Sicat sa
pagsulat ng mga dulang nakalunan sa domestikong espasyo. Gamit ang mga indibidwal na hangarin at
kumplikadong sitwasyong kinasasadlakan ng mga pangunahing tauhan sa dula, inilatag dito ang epekto
ng mga politikal, kultural at panlipunang pwersa sa pananaw, pag-iisip at kamalayan ng mga tauhan sa
dula.

Patuloy namang itinuturo at pinag-aaralan ang kanyang nobelang Dugo sa Bukang-Liwayway na

tumaliwas noon sa tradisyong romantiko ng mga nobelang inilalathala sa magasin na Liwayway. Naging
lunsaran ng nobela ang El Filibusterismo ni Jose Rizal upang talakayin ang konsepto ng pagbabalik sa
lupang tinubuan upang hagilapin ang mailap na hustisya. Dito naipamalas ni Roger Sicat ang husay sa
paglikha ng kathang-isip na mundo gamit ang matingkad na sensibilidad at marubdob na damdamin na
nilangkapan ng realismo.

Isiniwalat naman ni Roger Sicat sa kanyang mga mambabasa ang mga dahilan at malikhaing pamamaraan
sa pagsulat sa librong Pagsalunga: Piniling Kuwento at Sanaysay. Ang aklat na ito’y lagi’t laging ginagamit
na batayan at sanggunian sa paghango ng kaalaman hinggil sa pagsulat ng mga nagsisimulang manunulat
sa Filipino. Nagwagi ang akdang ito ng National Book Awards na iginawad ng Manila Critics Circle noong
1992. Ginawaran rin ang aklat na ito ng ASEAN Award for Literature at Gantimpalang Quezon sa
Panitikan bilang pagkilala naman ng Lungsod Quezon kay Roger Sicat. Ang katatasan at pagiging bihasa sa
pagsasaling pangwika naman ni Roger Sicat ay matingkad na mababasa sa akdang Ang Gubat, salin niya
sa Filipino ng The Forest ni William Pomeroy. Pinagkalooban rin ang aklat na ito ng National Book
Awards ng Manila Critics Circle .
III. PAGSUSURI:

A. Uri ng panitikan

Ang “Tata Selo” ay isang klasikong akdang tuluyan na nauuri sa Maikling Kuwento.

B. Tayutay:

Ang mga sumusunod na pahayag ay siping bahagi mula sa Maikling Kuwentong Tata Selo
ay nagtataglay ng talinghaga o tayutay.


“Namuti ang mga kamao ni Tata Selo sa pagkakahawak sa rehas.”
o Uri ng Tayutay
 Pagmamalabis
 “Si kabesa kasi ang nagrekomenda tsip e “, sinabi ng isa nang si Tata Selo ay tila
damit na nalaglag sa pagkakasabit nang muling pagmalupitan ng hepe.
 Nagtataka at hindi makapaniwalang nakatingin sila kay Tata Selo na tila isang di
pangkaraniwang hayop na itatanghal.
o Uri ng Tayutay
 Pagtutulad/Simili
 Mapula ang sumikat na araw kinabukasan….
o Uri ng Tayutay
 Pagwawangis/Methapor
 Hindi pa namamatay ang alikabok gayong sa pagdating ng buwang iyo’y dapat
nang nag-uulan
o Uri ng Tayutay
 Pagsasatao/ Personification
 Nagtataka at hindi makapaniwalang nakatingin sila kay Tata Selo na tila isang di
pangkaraniwang hayop na itatanghal.
C. Simbolismo:

Ang mga sumusunod ay ang mga simbolong ginamit sa akda.

 Tagak
o Ito ang nagbigay ng kapana-panabik na pangyayari sa akda
 Umaaninaw na mata ni Tata Selo
o Nagpapahiwatig ng katandaan o pagka-may-edad ni Tata Selo.
 Tungkod ng Kabesa
o Nagpapahiwatig ng kapangyarihan ng kabesa.
 Kutod na may tuyong putik
o Nagpapahiwatig na si Tata Selo ay isang magsasaka.

IV. SARILING REAKSYON

A. Teoryang Pampanitikan

Siping bahagi..

“Pinuntahan niya ako sa aking saka, amang paliwanag ni Tata Selo. Doon bas a may
sangka. Pinaalis ako sa aking saka ang wikay “iba na raw ang magsasaka. Nang
 makiusap ako’y tinungko ako. Ay! Tinungko ako amang….Tingnan po ninyo ang putok sa
aking noo…”

“Kinadyot ng hepe si Tata Selo sa sikmura. Sa sahig napaluhod si Tata Selo, nakakapit sa
unipormeng kaki ng hepe”

Teoryang Sosyolohikal:

Ito ay teoryang Sosyolohikal sapagkat dumanas ng kaapihan. Ang akda ring ito ay
siyang salamin ng tunay na nangyayari sa lipunan, masasalamin ang aktuwal na
pangyayari sa lipunan. Ang pang-aapi sa mga mahihirap at pagturing dito bilang
mababang uri

Teoryang Realismo

Ito rin ay teoryang realism sapagkat ang mga pangyayari sa akda ay nagaganap
din sa tunay na pangyayari sa buhay. Ang pag-agaw sa lupang sinasaka, ang pagkakaroon
ng tauhan sa bukid ng taong nagmamay-ari nito at ang pagmamalupit ng pulis sa
karaniwang tao.

B. Mga Pansin at Puna

 Tauhan:
o Tata Selo – Si Tata Selo ay isang magsasaka. Isang biyudo na may anak
na dalaga. Ikinulong siya dahil tinaga at napatay niya ang Kabesa ng
kanilang bayan. Siya’y may anyong isang kahig isang tuka.

PANSIN AT PUNA

Si Tata Selo ay kawangis ni Kabesang Tales sa akdang “El Filibusterismo” ni Jose P.

Rizal na may anak ding dalaga na namamasukan bilang isang katulong. Si Kabesang Tales
ay inagawan din ng lupang sinasaka tulad ni Tata Selo.

Sa katauhan ni Tata Selo, kaya niyang gawin ang lahat upang di-mapaalis sa
lupang sinasaka, subalit siya ay nakapatay. Ang pagpatay niya sa kabesa ay hindi naging
sagot sa kanyang problema bagkus lalo pa niya itong ikinalugmok.
Sa pagbasa ng kuwentong ito, nakita ko na iginagalang ni Tata Selo ang kabesa.
Mahinahon ang bawat pahayag ni Tata Selo habang nagmamakaawa ito na siyang
magsaka sa bukid. Ngunit tinungkod siya ng kabesa nang paulit-ulit. Galit ang namayani
sa matanda kaya nagawa nitong tagain ang kabesa.
At habang siya ay nagpapaliwanag sa binatang anak ng isang prominenteng
pamilya at sa alkalde, kitang-kita na ang katauhan ni Tata Selo bilang palaban at gusto
niyang ipaglaban kung ano ang nasa sa loob niya. Subalit, kahit na patuloy niyang
ipinapaliwanag ang kanyang saloobin ay patuloy pa rin ipinapakita ng matanda ang
paggalang sa mga opisyal ng pamahalaan at pati na din sa mga taong nakatataas sa
kanya.
Ngunit sa pagtakbo ng kwento ay unti-unting pinanghinaan ng loob si Tata Selo
dahil sa nagawang kasalanan. May katuwiran man ang kanyang dahilan, hindi pa rin ito
tama at wala na siyang magagawa para mabawi ang isang bagay na nawala sa kanya.
o Binatang Mayaman/alkalde– Siya ay mputi, matangkad at nakasalaming
may kulay. Siya ay ang unang naroon sa munisipyo. Nakapamaywang,
 naninigarilyo habang inuusig si Tata Selo. Siya ay anak ng
pinakamayamang propritaryo sa bayan ng San Roque.

PANSIN AT PUNA

Ang binata ay kababakasan ng kapangyarihan dahil sa ito’y mayaman. Ang

pagtalikod ng binatang pinunong bayan ay nagpapakita ng pagsasawalang bahala sa
katuwiran ni Tata Selo.

Sa mga pahayag ng alkalde habang tinatanong si Tata Selo, napansin ko ang

pagiging arogante at ang pagiging mapagmataas nito. Kahit na siya ang mayor sa bayang
iyon, nakalimutan niya na mas matanda sa kanya ang kausap niya. Nawawalan siya ng
paggalang sa matanda. Ngunit, bilang isang opisyal ng pamahalaan, hindi siya
nawawalan ng oras para sa mga kaso at krimen na nangyayari sa kanyang nasasakupan.
o Kabesang Tano - Siya ang may-ari ng lupang sinasaka ni Tata Selo. Pero
isang araw ay sinabihan na lang niya ang matanda na umalis na ito
sapagkat may iba nang magsasaka dito.

PANSIN AT PUNA:

Hindi nya inisip ang mararamdaman ng isang masipag na magsasaka sa

ginawa niyang desisyon. Nagawa pa nitong pagpapaluin ng tungkod ang
matanda nang ito ay nagmamakaawa na huwag paalisin sa bukid. Ngunit dahil sa
pagiging gahaman at malupit ng kabesa, nataga at napatay siya ni Tata Selo.

o Hepe – Siya ay isang malaking lalaki na namumuno sa pulisya ng San

Roque.

PANSIN AT PUNA

Sa aking pagsusuri, mayabang at mapagmataas siya. Kinakawawa niya si Tata

Selo. Wala din siyang galang sa matanda. Alam na naman niyang matanda at mahina
na si Tata Selo ay nagawa pa rin niya itong suntukin at sikmuraan. Kitang-kita sa
takbo ng kuwento na ginagamit ng hepe ang kanyang kapangyarihan sa maling
paraan. Ginamit ng hepe ang kanyang katungkulan upang manakit. Ang pananakit
niya’y nagpapahiwatig na siya’y may kapangyarihan. Ito ay sumisimbolo sa bulok na
Sistema ng lipunan.
o Presidente – Siya ay may katabaan. Nakabihis pangmayaman at may
napaka-kintab na sapatos.

PANSIN AT PUNA

Siya ang nagpapunta kay Saling sa kanyang bahay. Bakit kaya? Kung nais
niya itong kausapin bakit kailangang sa tahanan pa ng alkalde, kung maari namang
sa tanggapan nito? Marahil ay may masama itong balak sa dalaga. Gayong hindi ito
tuwirang inilahad sa kuwento.

o Saling – Siya ang dalagang anak ni Tata Selo na naninilbihan kina

kabesang Tano.
 PANSIN AT PUNA

Kahit na hindi siya nakapunta sa mismong araw ng pag-aresto kay Tata Selo,
ay ramdam na ramdam sa kwento ang pananabik na makita niya ang kanyang ama.
Ang mga mahigpit na yakap ni Saling sa kanyang ama ay nagpapakita ng
pagmamahal para sa amaBatang Magbubukid – Siya ang batang bumisita sa
kulungan ni Tata Selo. Siya ang nautusang sunduin si Saling sa bahay ng Presidente o
alkalde.

PANSIN AT PUNA

Ang batang ito ay masunurin. Kakikitaan ng pagmamalasakit sa kapwa.

Sa kabila ng pagkakaroon ng masasamang tao ay mayroon pa ring katulad ng batang
ito. Kahit na hindi siya gumanap ng isang mahalagang tauhan sa kwento, makikita sa
batang ito ang pagkakaroon nga pag-asa sa kabila ng mga pagsubok na dumarating.
Sa murang edad ay naiintindihan nya ang kalagayan ni Tata Selo. At kahit na hindi
niya lubusang kakilala ang matanda, parang pinapagaan niya ang loob nito. A
napansin ko ito sa pahuling bahagi ng kwento habang niyayaya na nyang umuwi si
Tata Selo ngayong ayos na din ang kalagayan ng kanyang anak. Kahit na hindi siya
pinapansin ng matanda ay patuloy pa rin ito sa pagyayaya nito pauwi.
 TAGPUAN:
o Pook:
 Ang Kuwento ay naganap sa istaked ng munisipyo sa bayan ng
San roque
 Sa tahanan ng alkalde
 Sa bukid na sinasaka ni Tata Selo
o Panahon
 1963
PANSIN AT PUNA;
Angkop sa reyalidad na pangyayari sa buhay ang mga kaganapan sa akda
higit lalo noong panahong ito ay naisulat at mailathala gayon din sa kasalukuyan.
Angkop din ang ginamit na tagpuan sa mga pangyayaring inilahad sa kuwento.

Patindi nang patinding kawilihan

Dumating ang binatang anak ng pinakamayamang PANSIN AT PUNA: Wakas
propitaryo sa San Roque at nagpaliwanag si Tata
 BANGHAY:
Mabisa
Seloang pagkakaugnay-ugnay
sa binata na inaagaw ang ng pangyayari
kanyang saka atkung kaya’t maayosDumating
wala at maganda angang
anaknaging
nitongtakbo
Kakalasansi Saling
ng kuwento.
at ang isangAngbata
estilo
na
SIMULA
iyon lamangng
ng pagkakasulat angakda
bumubuhay
ay sa kanila.lamang
akmang-akma Dagdagsa palahat ng mababasa animo’y
at mayroong
nagpapalakas
na gamit
ng loob
ang mga
ni Tata
salita
Selo,at ngunit
pahayag
Kasukdulan - Dumating ang alkalde kasama ang hepe at pinasiya nito na mag-usap sila ni Tata Selo sa tanggapang ito.
nito
Sa ay kanila
pagtaas daw ang
ngsinasabi
araw, lupang
kumalat na ito, kung hindi man at Sapinapauwi
ikalawangna araw
langsani
istaked ni Tata Selo, sinabi na ng
ngang
na tumutugma sa ng bawat balitang
tauhang tinaga
Tinungkod daw ng tinungkod kabesa sigumaganap.
Tata Selo habang nagmamakaawa kaya Tata Selo
biglang angng
nataga dalawa.
matanda Ikaapat
ang sina ng
niya siitoKabesang
napatay mabawi, gustoning matanda na siya na tao ang alkaldehapon na siyaatayhabang
dadalhin sa kabesera at doon makukulong
Tano. SinabiTano Tata Selo.naMadaming nakakapit sa dapat
rehas at nakatingin sa
Kabesang pa ng matanda malakas pa siya at kaya pa niyan magsaka kaya hindi siya paalisin sa bukid.
nagkakagulo lamang ang
para lamang magsaka
makalapitdito.
sa istaked. nang panghabambuhay.
HindiSelo. Nang makaalis
labas, sinasabi Ngunit
niyang sinabi
lahatsiayTata na
kinuhalamang ni Tata
Ngunit hindi pinansin ng alkalde ang paliwanag ni Tata ang alkalde, naiwan Selo na
sa sa kanila.
hepe. Muli
makapaniwala ang lahat sa nagawa ng matanda. Selo na patayin na lang din daw siya.
ay nagpaliwanag ang matanda ngunit bigla na lamang sinuntok, sinikmuraan at binatukan ng hepe ang matanda. Hindi man
  SULIRANIN:
o Ang suliranin sa akda ay ang pagpapaalis ng kabesa kay Tata Selo sa
bukid na sinasaka nito nap ag-aari ng kabesa na siyang nagbunsod
ng pagkakapatay ng matanda sa kabesa. Ang Pagkakapatay ni Tata
Selo sa Kabesa ay siyang naging dahilan ng pagkakakulong nito.
 KAKINTALAN:

o Ang kwentong ito ang nagmulat at nagpa-isip sa akin kung gaano

kahirap para sa isang magsasaka ang mawalan ng trabaho lalo’t
pagsasaka lamang ang kanyang ikinabubuhay. Kaya nga’t ang
trabaho ay isang bagay na hindi talaga dapat ipagkait o mawala sa
atin dahil ito ang tanging bagay na siyang magpapasya sa kung
anong uri ng buhay ang ating mararanasan. Sa pagbabasa ng
kwentong ito, naghalo-halo ang kalungkutan, galit, at paghihirap ng
tauhan sa kanyang kalagayan. Nakaramdam ako nga awa para kay
Tata Selo dahil sa siya na nga ang nagpapakahirap magtrabaho sa
kabila ng katandaan niya, ay siya pa din ang pagkakaitan ng trabaho
at basta na lamang papaalisin nga kabesa sa bukid. Naramdaman ko
din yaong galit na naramdaman para sa kabesa dahil sa hindi
makatarungang desisyon nitong paalisin ang isang masipag na
magsasaka sa kanyang bukid
 WAKAS:
o Ang wakas ng kuwento ay malungkot sapagkat hindi nakamit ng
pangunahing tauhan ang kanyang nais. Siya’y tuluyang nalugmok sa
salang kayang nagawa.

V. BISANG PAMPANITIKAN

a. Bisa sa Isip
 Hindi lamang sa kuwento nangyayari ang pagmamalupit na
dinadanas ng mga mahihirap mula sa mga nasa kapangyarihan.
maraming uri ng pagmamalupit o pglabag sa karapatang pantao. Isa
na rito ang kawalan ng hustisya, pagsikil sa karapatang pantao ng mga
mahihirap at pagkawala ng proseso sa pagpapatupad ng batas.
b. Bisa sa Kaasalan
 Ang ilan sa mga ugali at gawi ng tauhan sa binasang akda ay di dapat
tularan katulad ng pagmamalupit sa mga taong nasa laylayan. Ang
paggamit sa kapangyarihan upang manakit.
c. Bisa sa Damdamin

 May iba’t-ibang uri ng tao sa mundo. May mga taong may posisyon sa
lipuan ngunit mali ang paggamit sa kanilang kapangyarihan. May mga
tao din namang mahihina na siyang inaapi-api lamang ng may mga
maykapangyarihan. Ang mga mahihina, mahihirap at mga hikahos ay
babawian hanggang sa maging “walang-wala”.
 Lubhang nakakaawa ang kalupitang na dinanas ng mag-amang Tata Selo
at Saling mula sa kabesa, sa hepe at maging sa alkalde. Halos nahubaran
 na sila ng anumang dignidad ng pagiging tao. Ganoon kalupit kung sila’y
itrato ng mga may kapangyarihan sa bayan ng San Roque. Naantig rin
ang aking puso sa ipinakitang pagmamahal ni Saling sa kanyang ama.

VI. IMPLIKASYON:

Ang kuwentong ito ay napapanahon pa rin. Napakaraming nilalang sa mundo

ang hindi masyadong nabiyayaan ng materyal na bagay na nagiging sanhi kung bakit sila ay
laging naaapi, ninanakawan ng karapatang mabuhay nang tahimik at payapa. Isa rin sa mga
aral na mapupulot sa kuwento ang pagmamahal ng magulang sa kanyang anak gayundin
ang pagamamalasakit ng anak sa kanyang mga magulang sa kabila ng dinaranas na
kahirapan.

VII. REAKSYON:

Kalungkutan, at awa para sa pangunahing tauhan ng akda ang aking nadarama

habang ito’y aking binabasa mula umpisa hanggang sa wakas. Napakahusay ng pagkakabuo ng kuwento.
Napapanahon ito sa anumang panahon. Ang paglathala ng isang karanasang sumasalamin sa buhay ng
isang tao ay epektibong paraan upang makapag-iwan ng kakintalan para sa mga mambabasa.