1. Cilat jane fazat e zhvillimit te mendimit shkencor ?

Varesisht nga metodat e perdorimit dallojme tri faza: 1. Faza e parashikimit te fenomeneve dhe
dukurive (metoda e metaobservacionit). 2. Faza analitike (metoda analitike).. Faza e !asjes
sistemore (metoda e !asjes sistemore).

2. Si i studion fenomenet dhe dukurit qasja vrojtuese-pershkruese?

"bjekti # studimit sh!$rtohet ne globalitet duke mos h$re ne analizen e thelle dhe zberthimin e
tij. %jo !asje fokusohet vetem ne ligjesit e ndodhjes se ngjarjes dhe perseritjen eventuale te
dukurive duke s$nuar keshtu te parashikohen ngjarjet e ardhshme. &asja vrojtuese'pershkruese
siguron rezultate ne rastet kur dukurit # perkasin fenomeneve deterministike. Fenomenet
deterministike perkunder ndr$shimit te rrethanave gjithmone rezultojne me pasoja te njejta
cka do te thote se rezultatet e funksionimit te t$re mund te parashikohen me siguri te plote.

3. Si e shiqon objektin e studimit qasja vrojtuese-pershkruese?

"bjekti i studimit sh!$rtohet ne globalitet duke mos h$re ne analizen e thelle dhe zberthimin e tij.

3. Cilat fenomene i studion qasja vrojtuese-pershkruese?

Fenomenet detemernistike.

. !ur filloi te perdoret qasja analitike?

&asja vrojtuese'pershkruese ne hulumtimin e fenomenve dhe dukurive dominoi deri ne fillim te

shekullit te 1.

". Cilat fenomene i studion qasja analitike?

*umri me i madh i fenomeneve ne nat$re jane te karakterit stohastik (propabil) rezultatet e

funksionimit te t$re nuk mund te parashikohen me siguri te plote cka do te thote se jane te
mundshme rezultatet e ndr$shme te cilat mund te parashikohen se do te ndodhin me nje
probabilitet te caktuar.

#. Cilat jane fazat e hulumtimit te fenomeneve dhe dukurive sipas qasjes analitike?

&asja analitike fillon me aplikimin e metodes se induksionit sipas se ciles hulumtimi #

fenomeneve dhe dukurive kalon neper disa faza: 1. +efinimi # fenomenit (dukurise objektit ose
problemit) 2. ,naliza dhe zberthimi # fenomenit ne pjese perberese. -ulumtimi #
rrjedheshmerise midis pjeseve . %rijimi # relacionit shkaku'pasoja midis te gjitha pjeseve te
atij fenomeni /. 0hpjegimi # fenomenit (zgjidhja e problemit)

$. !ur filloi te perdoret qasja sistemore ne hulumtimin e fenomeneve dhe dukurive?

 ,lbert instein ne vitin 134 ne baze te hulumtimit te disa fenomeneve fizike te cilat nuk mund
te shpjegoheshin me aplikimin e !asjes analitike zbuloi te ashtu!uajturen: 56eori te relativitetit7.
%etu eshte fjala per disa fenomene dhe dukuri te nderlikuara dhe komplekse veprimi # te cilave
nuk ka mundur te shpjegohet perms shpjegimit ite vetive te pjeseve ve! e ve!. %eto dukuri
instein i shpjegoi permes efektit sinergjik ose sinergjise se sistemit.

%. Cila metode ne hulumtimin e fenomeneve dhe dukurive e karakterizon qasjen analitike dhe
cila qasjeje sistemore?

8etoda induktive e karakterizon !asjen analitike ndersa metoda deduktive !asjen sistemore.

&. Si i studion fenomenet dhe dukurit qasja sistemore?

Fenomenet ose dukurite studiohen ne kuader te teresis dhe ne marredhenje me rrethinen ne te

cilen veprojne ne kushte te zhvillimit dhe te dinamizimit. %jo do te thote se fenomenet dhe
dukurit shi!ohen jo ne gjendje statike por dinamike.

1'. Cka kuptoni me efektin siner(jik dhe si krijohet ai?

fekti sinergjik krijohet si rezultat i interaksionit midis pjeseve (elementeve) te teresis cka
nenkupton se pjeset ne te njejten kohe funksionojne si shkak dhe pasoje me ndikim te
d$anshem.