Kosovska bitka u historiografiji izaziva ogroman broj diskusija, jer se za nju veže veliki

broj mitova i legendi, a izvorima o samoj bitci nalazimo vrlo malo detalja. U ovom ćemo radu
uporediti historijske činjenice i prikaz filma „ Boj na Kosovu“, snimljenog 1989. godine radi
obelježavanja 600. godišnjice. Ono što se sigurno zna je to da se Kosovska bitka odigrala
15.juna.1389. godine, između osmanske vojske sultana Murata I i udružene vojske Srbije i
Bosne. Na strani kršćanske koalicije predvođene knezom Lazarom Hrebeljanovićem, borili su se
Lazarov zet Vuk Branković i jedan odred vojnika iz Bosne pod komandom Vlatka Vukovića,
kojeg je na Kosovo poslao bosanski kralj Tvrtko I, dok su na strani osmanskog sultani bili srpski
vazali vjerovatno odredi Marka Mrnjavčevića i braće Dragaš. U bitci su poginuli i sultan Murat I
i knez Lazar Hrebljanović, a o samom toku bitke se ništa pouzdano ne zna.

Prema filmu „Kosovski boj“ osmanski vojnici, zajedno sa sultanom Muratom I prikazani
su kao neorganizovana vojna jedinica kojom su komandovali sultanovi sinovi Bajazit I i Jakub.
U komparaciji sa knezom Lazarom, koji se strastveno upušta u bitku, hrabro predvodeći svoje
vojskovođe i vojnike, slutan je kukavički prikazan daleko od bitke kako sjedi u svom šatoru,
okružen savjetnicima, činovnicima, vojnicima, te sudeći prema prikazu, on je posmatrao bitku
samo na osnovu podignutih zastava i izvješća vojnika. U filmu se očigledno vidi srpska
propaganda koja želi da prikaže velike junake Srbije koji se udružuju u borbi za slobodu, zemlju
i vjeru. Razlike između zaraćenih strana su i više nego očigledne, najprije Osmansko carstvo se
tada prostiralo na dva kontrinenta, te postoji razlika u tradiciji, načinu života, stilu odjevanja,
govora, ali najviše u religiji, te ovu bitku slobodno možemo da nazovemo „svetim ratom“
zaraćenih strana. Kroz lik Bajazdita I vidimo prikaz ljutog, zaostalog i pohlepnog Turčina koji se
služi izdajom i bratoubistvom kako bi se dočepao prijestolja, te opštu marginalizaciju
osmanskog, ali i muslimanskog stanovništva. Prema historijografiji sam sultan je zajedno sa
svojim sinovima aktivno učestvovao u bitci, približio mu se srpski vojnik da bi mu izrazio
pokornost i tako na prevaru ubio sultana. Ne spominje se da li je to bio Miloš Obilić, samo se
učestio naziv „jedan Srbin“. Turski kroničar Ašik paša, nam daje detaljan pregled Kosovske
bitke, te je jedan od rijetkih turskih izvora koji spominju Miloša Obilića. Bitno je napomenuti i
izdajnički prikaz Vuka Brankovića, koji se povlači i tako zadaje veliki udarac svojim suborcima.
U historijskim izvorima ne nalazimo taj podatak, ali se navodi upravo Vuk Branković koji
narednih osam godina nakon bitke pruža najjači otpor Osmanlijama. O izhodu bitke vrlo je teško
govoriti jer svaka strana svojata pobjedu, ali je ona imala veliki značaj upravo zbog posljedica
koje su uslijedile. Kao što smo ranije napomenuli knez Lazar Hrebljanović je poginuo u bitci,
njega nasljeđuje sin Stefan Lazarević, koji se pokorio Osmanskom sultanu i stupio u vazalan
odnos, te je nakon pada Vuka Brankovića vladao i njegovom teritorijom do smrti. Novi sultan
Bajazit I, nakon ubistva brata Jakuba, napustio je bojno polje i uputio se u prijestolnicu Bursu da
bi preuzeo vlast, ali i zbog ustanka andolskih dinasta. Osmansko carstvo bilo je najmoćnija sila
tadašnjeg svijeta, sultan Murat I se pažljivo pripremao za pokoravanje Balkanskih zemalja, pa se
može zaključiti da su osmanske trupe bile iskusnije i nadmoćnije naspram udružene kršćanske
kaolicije, te da se nije desio nagli preokret ubistvom sultana i vjerovatno rasulo u samoj vojsci,
Osmanlije bi odnijele veliku pobjedu. Nakon kosovske bitke moć srednjevijekovne Srbije je
naglo počela da opada i ona je uskoro, zajedno sa ostatkom Balkana, potpala pod osmansku
vlast.

Kosovska bitka je ostavila velike poslijedice u srednjovjekovnoj ali i savremenoj historiji.

Savremeni kosovski kult nastaje u 19. vijeku na temelju kosovske epike koja je opjevala
kosovski boj. Na nastanak mita o Kosovu više su uticali folklor i književnost, nego historijske
činjenice. On se prožima kroz ličnosti Lazara Hrebljanovića i Miloša Obilića. Lazar
Hrebljanović je nazvan „ svetim carem“ koji je svjesno žrtvovao svoje „zemaljsko carstvo“ da bi
zadobio nebesko, te se kasnije proziva svetcem u pravoslavnoj religiji. Miloš Obilić, ostao je
upamćen kao uzor svetog ratnika koji je dao život u borbi za pravoslavnu vjeru, postajući tako
stanovnik „nebeske srbije“. Nebeska Srbija je predstavljena kao nacionalno nebesko carstvo u
koje nakon smrti odlaze pobožni Srbi koji daju život za veru i za Kosovo, poput Lazara i Obilića.
Krajem 19. vijeka Srpska pravoslavna crkva uzima za svoj praznik 28. juni, dan Svetog Vida. On
postaje glavni elemenat srpske nacionalne mitologije, te od tada kosovski mit igra značajnu
ulogu u politici i stvaranju moderne srpske države. Za njega se veže ideja „osvete Kosova“ i
postaje temelj čitave nacionalne strategije koja se oslanja na kosovsku mitologiju. Na osnovu
svega pretstavljenog možemo zaključiti da je film „Kosovski boj“ nerealan prikaz historijskih
događaja, koji je poslužio u svrhu širenja srbijanske propagande i stvaranju nacionalnog
identiteta.