Modal verbs là nhóm động từ rất quen thuộc với mọi người

học tiếng Anh. Ngay từ khi học lớp 6 các em đã được làm quen
với chúng qua các câu đơn giản như “ can I help you?”, “I can
swim”.Từ đó mỗi năm những kiến thức về modal verbs lại
được “âm thầm” bổ sung trong chương trình học. Nói “âm
thầm” vì ngoại trừ lớp 12, không có cấp lớp nào có 1 tiêu đề
văn phạm chuyên về nhóm này mà chúng chỉ được bổ dung
thông qua các mẫu câu lẻ loi mà thôi. Thế là khi chuẩn bị bước
vào kỳ thi đại học không ít em chợt lo lắng vì cảm thấy modal
verbs không hề đơn giản chút nào, nhất là khi các em liên tục
bị “knock out” trong các bài tập luyện thi có áp dụng nhóm
này.

Nguyên do gì đâu có tình trạng này?- Đó chính là do sự đặc

điểm phức tạp của các modal verbs, trong khi các em lại
không chú ý đến mà cứ nghĩ quá đơn giản về chúng.

Có thể nói chưa có nhóm động từ nào lại phức tạp về cách chia
thì như nhóm này. Có bao giờ các em tự hỏi tại sao trong câu “
Could you open the door for me ?” người ta lại dùng could
( quá khứ của can) trong khi ngữ cảnh là hiện tại ?

Trong bài viết này, thầy không đi sâu vào việc nêu ra tất cả
cách dùng của chúng mà chủ yếu phân tích để các em thấy rỏ 3
cách dùng khác nhau - nguyên nhân gây ra sự phức tạp của
nhóm này.

Trước tiên các em phải nhận ra rằng modal verbs có 3 cách

dùng khác nhau, nhưng rắc rối hơn là không phải động từ nào
trong nhóm này đều dùng được ở 3 cách mà có khi lại chỉ 2
cách.

Cách dùng 1:

Cách dùng này là cách dễ nhất, các động từ sẽ mang nghĩa

bình thường của nó.

Đặc điểm: động từ chia thì theo thời gian.

1
Ví vụ như chữ CAN mang nghĩa “ có thể” chỉ năng lực của đối
tượng và nếu câu nói ở hiện tại hoặc tương lai thì dùng CAN,
còn quá khứ thì bắt buộc dùng could.

Ví dụ:

Now I can swim cross this river in 5 minutes ( năng lực ở hiện
tại- dùng thì hiện tại của can => CAN )

When I was a child I could swim cross this river in 5 minutes

( năng lực ở quá khứ- phải dùng thì quá khứ của can =>
COULD )

Cách dùng 2:

Cách dùng này dùng trong các câu đề nghị.

Đặc điểm: động từ KHÔNG chia thì theo thời gian.

Cách dùng từ và chia thì nào hoàn toàn không phụ thuộc vào
nghĩa và thì của động từ mà phụ thuộc vào nội dung, đối tượng
và tính trang trọng của lời nói.

Ví dụ:

Khi nhờ ai giúp ta có thể nói :

Can you….?

Will you…?

Could you ….?

May you ….? (không dùng )

Might you ….? (không dùng )

Khi muốn giúp ai ta nói :

Can I ….?

2
Shall I …?

Trong khi trong câu xin phép lại dùng

May I ….?

Rỏ ràng các em thấy khi ta dùng can I ..? và could I …?

Không phải do quá khứ hay hiện tại mà do tính lịch sự, trang
trọng của lời nói mà thôi. Muốn biết khi nào dùng thì phải
thuộc các mẫu câu đàm thoại, ( có thể xem thêm loại này: VĂN
HÓA GIAO TIẾP)

(Kỳ sau : cách dùng 3)

Cách dùng 3:
Để chỉ sự dự đoán về khả năng xảy ra của sự việc. Trong cách dùng này
phân ra làm 2 loại:

a. Loại 1: dự đoán ở hiện tại, tương lai

Cần phân biệt cách dùng này với cách dùng 1

Ví dụ:

I can swim ( năng lực của tôi là tôi biết bơi => cách dùng 1)

I can come ( khả năng là tôi có thể đến => cách dùng 3)

He must wear uniform at school ( chỉ sự bắt buộc => cách dùng 1 )

He must be very hungry ( anh ta ắt hẵn là đói lắm)

Cách dùng này chú trọng đến mức độ khả năng xảy ra theo thứ tự giảm
dần như sau:

Must - can - could - may - might

b. Loại 2:

Một đặc điểm của cách dùng này mà qua các câu hỏi thắc mắc trên diễn
đàn thầy nhận thấy rằng còn nhiều em vẫn còn không nắm vững, đó là :
công thức dùng trong quá khứ.
3
Khác với cách dùng 1 khi dùng diễn tả quá khứ thì chỉ việc đổi thành quá
khứ thôi, cách dùng 3 có công thúc hoàn toàn khác.

Công thức là :

Modal verb + have + p.p

He must be hungry now ( bây giờ anh ta ắt hẵn đói bụng)

He must have been hungry after school yesterday ( hôm qua sau giờ học
anh ta ắt hẵn đói bụng).
Doug must have returned the video we rented on his way to work. It was
on the table, but now it's gone.

Doug chắc hẵn đã trả cái băng video mà chúng tôi mướn trên đường đi
làm rồi. ( trước đây ) thấy nằm trên bàn mà bây giờ mất tiêu.

Các mức độ chắc chắn cũng theo thứ tự giảm dần như trên:

Must have p.p

Can have p.p

Could have p.p

May have p.p

Might have p.p

Lưu ý là ở hình thức phủ định không dùng must not mà dùng can/ could
not mà thôi

Ở quá khứ trong cách dùng này còn có thêm một công thức mà trong các
bài tập hay áp dụng, đó là :

Should + have + p.p

Công thức này để diễn tả hành động đáng lẽ nên làm ở quá khứ nhưng
thực tế đã không làm.

You should have met him yesterday. Now he has gone away.

4
Bạn đáng lẽ nên gặp anh ta ngày hôm qua. Giờ đây anh ta đã đi mất
rồi. Could + have + p.p :

Công thức này để diễn tả hành động có thể làm được ở quá khứ nhưng
thực tế đã không làm.

Needn't + have + p.p

Công thức này để diễn tả hành động đáng lẽ không cần làm ở quá khứ
nhưng thực tế đã làm.

Một vài ví dụ áp dụng modal

verbs:
Học lí thuyết thì nhiều nhưng áp dụng mới thấy khó, nên sau đây thầy sẽ
đưa ra một số ví dụ để các em làm quen nhé.

.Arsenal played so well that they could have won the match.

A. Arsenal played very well and wont he match.

B. If Arsenal had played well, they could have won the match.
C. Arsenal didn’t win the match although they played well.
D. Arsenal didn’t play well, so they didn’t win the match

Trong câu đề các em sẽ thấy có cấu trúc : COULD HAVE + P.P cấu trúc
này mang nghĩa : " có thể làm trong quá khứ nhưng đã không làm" Đoạn
trên dịch thành: Arsenal chơi rất hay đến nổi họ có thể đã thắng ( nhưng
thục tế đã không thắng ). Phải hiểu nghĩa như vậy ta mới tìm ra câu cùng
nghĩa.

A Arsenal chơi hay và thắng ( sai vì khác câu đề)

B Nếu Arsenal mà chơi hay thì đã thắng ( sai vì Arsenal chơi hay thiệt
chứ không phải giả sử)

C Arsenal không thắng dù chơi hay ( đúng )

5
D Arsenal không chơi hay vì thế không thắng ( sai, câu này đồng nghĩa
câu B )

Tóm lại, mấu chốt vấn đề là các em phải hiểu cách dùng của từng loại

Ví dụ 2 :
If you see Neon, ................... you mind................... him to get in touch
with me?

A. would - reminding
B. will - to remind
C. will - reminding
D. would - to remind

Câu này nếu cứ áp dụng một cách máy móc câu điều kiện sẽ bị sai ngay.
Đáp án là A. Tại sao câu điều kiện loại 1 mà dùng would chứ không dùng
will ?

Vấn đề mấu chốt ở đây là các em phải nắm vững cách dùng của modal
verbs, WOULD YOU MIND là cách cùng 2 của nhóm này ( would you
mind = can you : xin vui lòng , nhưng lịch sự hơn) . Dù ta thấy họ dùng
would dưới dạng quá khứ nhưng lại mang nghĩa hiện tại vì đây là câu đề
nghị. Như vậy việc nhận ra một modal verb đang ở cách dùng nào vô
cùng quan trọng. Would ở cách dùng 1 sẽ diễn tả hành động quá khứ
nhưng cũng chữ would nhưng ở cách dùng 2 lại diễn tả hiện tại

1:

thầy ơi cho em hỏi didn't need to - needn't have to do - needn't have done
có gì khác nhau ạ?

em chỉ phân biệt được needn't have to do - needn't have done thôi

6
Didn't need to: việc không càn làm ở quá khứ và thực tế đã không làm

Needn't have done: việc không cần làm ở quá khứ nhưng thực tế đã làm

2:

hay oi e vẫn chưa hiểu cách dùng ở loai 3a ạ

Cách dùng này chú trọng đến mức độ khả năng xảy ra
theo thứ tự giảm dần như sau:

Must - can - could - may - might

vậy ở mức độ nào mình sử dụng must ,mức độ nào mình sử dụng các từ
còn lại ạ ?

Must là gần như chắc chắn, can, could không có sự phân biệt nhau lắm
( có thể) . Tương tự may và might cũng không chênh nhau bao nhiêu (có
lẽ). Thông thường sẽ có các yếu tố để mình dựa vào mà chọn từ thích
hợp.

3:

Chao thay ! thay giup e cach xai tu must, should, ..e bi lon hoai...luc thi le
ra da nen luc thi chua xay ra hay da xay ra..... noi chung roi qua!! thay
giup e voi!

CAN
- Dùng để diễn tả khả năng của chủ ngữ
+ I CAN SWIM. = Tôi có thể bơi. = Tôi biết bơi
- Dùng để diễn tả khả năng một hành động, sự việc có thể
xảy ra hay không
+ I THINK SO, BUT I CAN BE WRONG. = Tôi nghĩ như vậy,
nhưng mà tôi có thể sai.

7
- Dùng để xin phép, yêu cầu giữa hai người quen thân,
không khách sáo, trang trọng bằng COULD hoặc MAY
+ CAN I BORROW YOUR CAR TONIGHT? = Tối nay tôi có
thể mượn xe hơi của anh được không?
COULD
- COULD là dạng quá khứ của CAN, do đó ta có thể dùng
COULD để diễn tả khả năng của chủ ngữ trong quá khứ
+ I COULD SPEAK CHINESE WHEN I WAS YOUNG. = Khi tôi
còn trẻ, tôi nói được tiếng Trung Quốc. (có lẽ già rồi, không
dùng nữa nên quên)
- COULD cũng có thể được dùng trong hiện tại như CAN để
diễn tả khả năng một hành động hay sự việc có thể xảy ra
hay không
+ HE COULD BE THE ONE WHO STOLE MY MONEY. = Nó có
thể là người đã trộm tiền của tôi.
- COULD dùng để yêu cầu, xin phép; một cách lịch sự,
trang trọng hơn CAN
+ COULD I BORROW YOUR PEN PLEASE? Có thể cho tôi
mượn cây viết của anh được không ạ ?
- COULD dùng để đưa ra 1 gợi ý, dùng trong hiện tại
+ YOU COULD SPEND YOUR VACATION IN ĐÀ LẠT. = Bạn
có thể đi nghỉ mát ở Đà Lạt.
">* Lưu ý:
">- CANNOT ngoài nghĩa không có khả năng (làm điều gì
còn có nghĩa là không được (làm gì
">+ YOU CANNOT GO OUT AT THIS HOUR. = Giờ này con
không được đi chơi.
">- COULD NOT dùng với nghĩa hiện tại có nghĩa là không
thể nào (có chuyện đó xảy ra)
">+ HE COULD NOT BE THE ONE WHO STOLE YOUR
MONEY. I KNOW HIM VERY WELL. = Anh ấy không thể nào
là người đã trộm tiền của anh. Tôi biết anh ấy rất rõ.

MUST
">- MUST có nghĩa là PHẢI, dùng diễn tả một yêu cầu bắt
buộc
">+ FOREIGNERS MUST HAVE A WORK PERMIT IN ORDER

8
TO GET A JOB IN VIETNAM. = Người nước ngoài phải có
giấy phép lao động mới có thể xin việc làm tại Việt Nam.
">- MUST diễn tả sự chắc chắn của một nhận định
">+ YOU MUST BE HUNGRY. = Chắc hẳn là bạn đói rồi.
">
- MUST NOT diễn tả sự cấm đoán, không được phép
làm, nghiêm trọng hơn CANNOT nhiều
">+ YOU MUST NOT SWIM IN THAT RIVER. IT'S FULL OF
CROCODILES. = Anh không được bơi dưới con sông đó.
Dưới đó toàn là cá sấu.
">- MUST đồng nghĩa với HAVE TO. MUST là động từ khiếm
khuyết, không có dạng quá khứ, tương lai. HAVE TO là
động từ thường, có đủ các dạng. Vì vậy khi cần diễn đạt
những ý nghĩa thường dùng với MUST trên đây trong quá
khứ hay tương lai, ta dùng HAVE TO.
">
MAY
">- MAY có nghĩa là "có thể", được dùng để xin phép một
cách rất lịch sự, trang trọng
">+ MAY I USE YOUR TELEPHONE TO MAKE A PHONE
CALL? = Tôi có thể dùng điện thoại của anh để gọi điện
thoại được không ạ?
">- MAY được dùng để diễn đạt khả năng một hành động,
sự việc có thể hoặc không có thể xảy ra, khả năng này
không chắc chắn lắm
">+ YOU CAN TRY CALLING HIM. HE MAY NOT BE AT
HOME. = Bạn có thể thử gọi điện thoại cho anh ta. Anh ta
có thể không có ở nhà đâu.
">* Chú ý:
">- MAYBE = có lẽ, là trạng từ chỉ mức độ chắc chắn
">+ MAYBE I WILL GO OUT TONIGHT. = Có lẽ tối nay tôi sẽ
đi chơi.
">- MAY BE là động từ khuyết khuyết MAY dùng với động
từ TO BE
">+ HE LOOKS UNHAPPY. I DON'T THINK HE IS UNHAPPY.
HE MAY BE TIRED. = Anh ta trông không được vui. Tôi
không nghĩ là anh ta đang buồn. Anh ta có thể đang mệt.
MIGHT
9
">- MIGHT là quá khứ của MAY, khi nào cần dùng MAY ở
quá khứ, ta dùng MIGHT. (có những động từ khiếm khuyết
không có dạng quá khứ, trong bài khác bạn sẽ biết khi nào
cần dùng dạng quá khứ của các động từ khiếm khuyết)
">- Trong hiện tại, MIGHT được dùng để diễn tả khả năng
một hành động sự việc có thể xảy ra hay không, mức độ
chắc chắn yếu hơn MAY
">+ SHE MIGHT BE ON THE BUS. I THINK HER CAR IS
HAVING PROBLEMS. = Cô ấy có thể đang đi ngồi xe buýt.
Tôi nghĩ là xe hơi của cô ấy đang bị trục trặc gì đó.
">- Trong hiện tại, MIGHT có thể được dùng để đưa ra gợi
ý, nhưng không chắc là người nghe sẽ thích gợi ý này
">+ YOU MIGHT TRY SOME MOONCAKE. = Bạn có thể thử
ăn bánh trung thu.
">- MIGHT có thể được dùng để xin phép lịch sự trong
tiếng Anh của người Anh (khác với tiếng Anh của người
Mỹ), nhưng không thông dụng lắm.
">+ MIGHT I OPEN THE WINDOW? = Tôi có thể được mở
cửa sổ ra không ạ?

; font-family: Tahoma, Geneva, sans-serif; font-size: 13px background-

position: 0px -54px; " />
SHOULD
">- SHOULD có nghĩa là NÊN.
">- SHOULD dùng để đưa ra một lời khuyên
">+ YOU SHOULD START EATING BETTER. = Bạn nên bắt
đầu ăn uống đủ chất hơn.
">- SHOULD được dùng để diễn đạt điều gì đó theo như
lịch trình, kế hoạch, dự đoán của người nói phải được xảy
ra (nhưng có khi lại không xảy ra như ý
">+ HE SHOULD BE HERE BY NOW. = Giờ này anh ta phải
có mặt ở đây rồi chứ. (vậy mà chưa thấy anh ta đâu)

; font-family: Tahoma, Geneva, sans-serif; font-size: 13px background-

position: 0px -54px; " />
WOULD
- WOULD là dạng quá khứ của WILL
- Trong hiện tại, WOULD được dùng để yêu cầu (lịch sự hay
không tùy thái độ, nội dung câu nói)
10
+ WOULD YOU PLEASE PUT OUT THAT CIGARETTE? = Anh
có thể vui lòng dập điếu thuốc anh đang hút?
- WOULD YOU LIKE... luôn luôn là một lời mời rất lịch sự.
+ WOULD YOU LIKE SOME COFFEE? Anh uống cà phê chứ?
+ WOULD YOU LIKE TO TRY THEM ON? Anh có muốn thử
không? (thử quần áo trong tiệm).
- Kể lại hành động thường lặp đi lặp lại trong quá khứ
+ WHEN I WAS A CHILD, I WOULD ALWAYS SPEND MY
SAVINGS ON BOOKS. = Khi tôi còn nhỏ, tôi luôn lấy tiền để
dành được đi mua sách.
OUGHT TO
- OUGHT TO diễn đạt một lời khuyên
+ YOU OUGHT TO EXERCISE MORE. = Bạn nên tập thể dục
nhiều hơn.
+ HE OUGHT TO STOP SMOKING. = Anh ta nên bỏ hút
thuốc lá.
- DIễn tả một khả năng hành động sự việc có thể xảy ra
với mức độ chắc chắn cao
+ HE OUGHT TO GET THE PROMOTION. HE WORKS REALLY
HARD. = Anh ta chắc phải được thăng chức. Anh ta làm
việc thật sự siêng năng.
* OUGHT TO phân biệt với SHOULD như thế nào khi
cả hai đều dùng để đưa ra 1 lời khuyên?
- OUGHT TO là lời khuyên "nặng ký" hơn SHOULD
- OUGHT TO có hàm ý là không thể còn cách nào khác hơn
là phải (làm gì đó ,mang tính giải pháp; trong khi SHOULD
mang tính gợi ý
- Trong tiếng Anh của người Mỹ, OUGHT TO ít được dùng.

3:
Thầy ơi thế còn Dare ạ? Dare dùng giống need phải không ạ? Vậy khi
muốn diễn tả hành động trong quá khứ, ta dùng need(not) have P2 thì
dùng dare như thế nào ạ? Có phải là Dared không ạ?

Need:

11
Các em có thể chuyển need ra trước chủ từ để làm câu hỏi hoặc mượn trợ
động từ đều được. Tuy nhiên, nếu need xem như động từ đặc biệt thì
động từ theo sau phải nguyên mẫu, còn ngược lại thì dùng TO + động từ
nguyên mẫu nhé.

Ví dụ:

Need I buy it?

Hoặc:

Do I need to buy it?

Dare:

Chữ dare hơi rắc rối vì với 2 nghĩa khác nhau thì nó lại có 2 cách dùng
khác nhau, các em lưu ý :

Dare (dám): Với nghĩa này dare có cũng công thức như need ở trên.

Ví dụ:

Dare he admit it? (Anh ta dám thú nhận nó không?)

Do they dare to admit it?

Dare (Khiêu khích): Với nghĩa này và khi được dùng với cấu trúc + túc
từ + TO inf. dare luôn là động từ thường.

Ví dụ:

Did you dare me to swim across the river?

Em nói "muốn diễn tả hành động trong quá khứ, ta dùng need(not) have
P2" là chưa chính xác. Trong quá khứ vẫn có thể dùng needed bình
thường. Vấn đề là dùng theo nghĩa nào của need thì áp dụng theo công
thức nghĩa đó, dùng với have p.p khi diaanx tả sự việc không cần thiết
trong quá khứ nhưng thực tế đã làm. Dare không có nghĩa đó nên không
áp dùng công thức với have p.p.

12
13