ΣΟΦΟΛΕΟΥΣ, ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Β΄ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ, ΣΤΙΧΟΙ: 526-541

Η Ισμήνη εξέρχεται από τη μεσαία πύλη του ανάκτορου, συνοδευόμενη από τους δύο ακόλουθους του
Κρέοντα. Βγαίνει από τα ανάκτορα με βήμα σεμνό. Το πρόσωπο της είναι ξαναμμένο από τα κλάματα, γιατί
έχει πληροφορηθεί τη σύλληψη της Αντιγόνης. Η είσοδος και του τρίτου υποκριτή εμπλουτίζει τις σκηνές με
τις αντιθέσεις τριών διαφορετικών χαρακτήρων. Ο τύραννος, στους προηγούμενους στίχους, είχε καλέσει την
Ισμήνη να παρουσιαστεί ενώπιον του, γιατί αυθαίρετα την είχε κατηγορήσει ως συνεργό της Αντιγόνης στην
πράξη της ταφής του νεκρού.

Η σκυθρωπότητα και η κατήφεια της Ισμήνης, που ασχημαίνουν το πρόσωπο της, παραβάλλονται με νέφος
που μαυρίζει τον καταγάλανο ουρανό. Και όπως από το νέφος πέφτει η βροχή, έτσι και από το σκυθρωπό
πρόσωπο της χύνονται κάτω άφθονα δάκρυα. Στενοχώρια και λύπη ζωγραφίζονται στο ωραίο της πρόσωπο.
Έκδηλα και ολοφάνερα είναι τα συναισθήματα της για την αδελφή της.

« δυ΄άτα κ’απαναστάσεις θρόνων»: χρησιμοποιούνται τα αφηρημένα ουσιαστικά αντί των αντίστοιχων

συγκεκριμένων, γιατί ενδιαφέρεται να τονίσει περισσότερο τις ενέργειες παρά τις ιδιότητες των δύο
αδερφών. Η φράση δείχνει και τους φόβους των τυράννων, που πάντοτε υποπτεύονται επαναστάσεις και
ανταρσίες κατά του τυραννικού καθεστώτος. Εδώ είναι χαρακτηριστική η υπερβολή του Κρέοντα, ο οποίος
νιώθει ανασφάλεια και θεωρεί την παραβίαση της διαταγής του ως απόπειρα ανατροπής του από το θρόνο.
Το ύφος του είναι επιτακτικό και σκληρό.

Η Ισμήνη εδώ παρουσιάζει ένα τελείως διαφορετικό ήθος από αυτό που έδειξε στον πρόλογο. Ομολογεί
ευθαρσώς και με παρρησία μια πράξη που δεν έκανε, παρόλο που ξέρει ότι η ποινή που την περιμένει είναι
ο θάνατος. Βρίσκει την ψυχική δύναμη να δηλώσει συμμετοχή στην πράξη της Αντιγόνης και εξιλεώνεται
έτσι στα μάτια των θεατών. Οι θεατές αισθάνονται ιδιαίτερη χαρά, γιατί η Ισμήνη βρήκε την ψυχική δύναμη
και ξεπέρασε τον εαυτό της. Κατά τον A.Lesky, « η Ισμήνη δείχνει πρόθυμη να μοιραστεί την ενοχή της
Αντιγόνης, σε μία έξαρση ηρωισμού που μπορούν να δείχνουν οι αδύνατοι άνθρωποι σε οριακές
καταστάσεις. Η Αντιγόνη δε δέχεται ότι η δήλωση της Ισμήνης είναι αληθής. Αφού η Ισμήνη δεν έλαβε μέρος
στην πράξη της ταφής, είναι τελείως άδικο να τιμωρηθεί για μια ενέργεια που δεν έκανε. Η Αντιγόνη
παρουσιάζεται εδώ όχι μόνο φιλαλήθης, αλλά και προστατευτική.
 ηθογράφηση
Κρέοντα: εμπαθής, φιλύποπτος, ηθογράφηση Αντιγόνης:
αυταρχικός, εγωιστής υψηλόφρων, αναλαμβάνει μόνη της
την ευθύνη για την ταφή του νεκρού
και δε δέχεται τη δήλωση της Ισμήνης
για δήθεν συμμετοχή στην πράξη

κατανοεί ότι με το θάνατο της

αδελφής της θα μείνει μόνη στη
η δειλή και φιλόψυχη Ισμήνη του
ζωή και στην απελπισία της αυτή
προλόγου μεταβάλλεται σε
παίρνει τη δύναμη και το θάρρος
γενναία και θαρραλέα, πράγμα
να δηλώσει συμμετοχή στην
που την εξιλεώνει στα μάτια των
ταφή του νεκρού, παρόλο που
θεατών
κατά βάθος εξακολουθεί να είναι
δειλή.

ηθογράφηση
Ισμήνης

Η ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ

ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ